ชุดท่ี 1 ลักษณะทางพันธุกรรม 40 บัตรเฉลย 1 มหศั จรรย์พันธุกรรม พลงั คดิ คาชแี้ จง ให้นกั เรยี นศึกษาภาพข้างล่างน้ี แล้วตอบคาถามพลงั คดิ จากภาพจะเหน็ ได้วา่ ลูกลิงมีลักษณะเหมือนแม่ แสดงว่าตอ้ งมอี ะไรบางอยา่ งทส่ี ามารถ สง่ ผา่ นจากแม่ไปสลู่ ูก และกาหนดให้ลกู มีลกั ษณะเหมือนแม่ ภาพท่ี 1 ลูกลงิ ทมี่ ลี ักษณะเหมอื นแม่ ทม่ี า : http://www.epofclinic.com/showdetail.asp?boardid=2915 คาถามพลงั คิด ลกั ษณะท่สี ่งผา่ นจากพ่อแม่ไปยงั ลกู หลานได้นั้น มีกระบวนการอย่างไร และสามารถถา่ ยทอดต่อไปยังร่นุ ลูกและรนุ่ ต่อๆ ไป ได้หรือไม่ แนวการตอบ.....ลกั ษณะที่ส่งผา่ นจากพ่อแม่ไปยงั ลูกหลานได้ เรียกว่า ลักษณะทางพนั ธกุ รรม เปน็ การ แสดงออกที่สามารถมองเหน็ ได้ในสิง่ มชี ีวิตในลักษณะใดลักษณะหน่ึง โดยมียีนเป็นตัวกาหนด ซึง่ ยีนเหลา่ นี้ จะอยู่ในเซลลส์ บื พันธ์ุของเพศผ้แู ละเพศเมยี และสามารถถ่ายทอดต่อไปยังรุน่ ลูกและรุ่นต่อๆ ไปได้ เม่ือเซลล์สบื พนั ธน์ุ ้นั ได้รบั การผสมทาให้รูปร่างลกั ษณะของสิ่งมีชีวติ มีความคล้ายคลึงกนั ………..…….
บัตรเฉลย ชดุ ท่ี 1 ลักษณะทางพนั ธุกรรม 41 กิจกรรม 1.1 ลกั ษณะทางพันธุกรรมของฉนั คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนสังเกตลักษณะต่าง ๆ ท่ีปรากฏในตัวนักเรยี นและบุคคลใกล้ชิดในครอบครวั เชน่ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย พ่ี น้อง จากนนั้ วิเคราะห์ลักษณะทส่ี ังเกตไดต้ ามข้อมลู ในตาราง แลว้ ทาเครื่องหมาย √ ลงใน ตาราง และทาคาถามทา้ ยบัตรกจิ กรรมท่ี 1 ตาราง แสดงลักษณะทีส่ งั เกตได้จากบุคคลต่าง ๆ ในครอบครัว (ตวั อยา่ งบตั รเฉลยกจิ กรรม) ลักษณะท่ีสังเกตได้ ตวั นักเรยี น พ่อ แม่ ปู่ ยา่ ตา ยาย พ่ี นอ้ ง √ 1.เชิงผมทห่ี น้าผาก √ - แหลม √ √ - ไม่แหลม √ √√√√√√√ √ √ 2. ผม - เหยียดตรง √ √√√√√√√ - หยกั ศก 3. ติง่ หู - มตี ิ่งหู √ √ - ไม่มตี ิ่งหู √ √√ √ √√ 4. หนงั ตา - ตาชั้นเดยี ว - ตาสองชัน้ √ √√√√√√√ 5. ลกั ยม้ิ - มีลกั ยิม้ - ไม่มีลกั ยิ้ม √ √√√√√√√ 6.ลน้ิ - หอ่ ลิ้นได้ √√ √√ √ - หอ่ ลิน้ ไม่ได้ √ √√
ชดุ ท่ี 1 ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม 42 ลักษณะท่สี ังเกตได้ ตัวนกั เรยี น พอ่ แม่ ปู่ ยา่ ตา ยาย พ่ี นอ้ ง 7. น้ิวหวั แมม่ อื - กระดกได้ - กระดกไม่ได้ √ √√√√√√√√ 8.ความยาวของนิ้วช้ีของเท้า -นว้ิ ช้ีเทา้ ยาวกวา่ นว้ิ หวั แมเ่ ทา้ √ √√ - น้ิวช้ีเท้าสนั้ กวา่ นิ้วหัวแมเ่ ท้า √ √√ √ √√ 9. ขวญั - มีขวญั 1 ขวัญ √√ - มีขวัญ 2 ขวญั √√√ คาถามทา้ ยกิจกรรม 1. นกั เรียนมลี กั ษณะอะไรบา้ งทเ่ี หมอื นกบั พ่อแม่ แนวการตอบ……พิจารณาจากคาตอบนกั เรียน……………………………..………………………………………………… 2. นกั เรียนมีลักษณะอะไรบา้ งทไี่ ม่เหมอื นพ่อแม่ แต่เหมือนกบั ปู่ ย่า ตา หรือยาย บุคคลใดบคุ คลหนง่ึ แนวการตอบ……พิจารณาจากคาตอบนกั เรียน……………………………..………………………………………………… 3. นักเรยี นทราบไดอ้ ยา่ งไรวา่ ลกั ษณะใดเปน็ ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม แนวการตอบ…...ทราบไดจ้ ากการสารวจลกั ษณะในแตล่ ะร่นุ ถา้ พบวา่ มีการถ่ายทอดลักษณะจากรุ่นพอ่ แม่ไปยังรนุ่ ลกู หลาน หรือแสดงออกในบางรุ่นก็จัดวา่ ลกั ษณะดงั กลา่ วเปน็ ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม….. 4. ในสตั ว์และพชื มลี กั ษณะทีถ่ า่ ยทอดทางพนั ธกุ รรมไดห้ รอื ไม่ แนวการตอบ………ได้ เชน่ ความสูง สผี ิว ลกั ษณะขน ลักษณะดอก………………………………………………………... 5. นักเรียนคิดว่าลกั ษณะใดของสตั วท์ ่สี ามารถถ่ายทอดทางพนั ธกุ รรมได้ แนวการตอบ……ลกั ษณะของสตั ว์ทส่ี ามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ เช่น รูปร่าง ลักษณะโครงร่าง สขี น ลกั ษณะ ปาก อวัยวะทีใ่ ช้ในการเคลื่อนท…่ี …………………………………………. 6. นักเรยี นคิดว่า จานวนลักษณะทางพนั ธกุ รรมทีส่ ามารถถ่ายทอดไดใ้ นสตั วช์ นิดเดียวกนั จะเพมิ่ ขนึ้ หรอื ลดลงไดห้ รอื ไม่ เพราะเหตุใด แนวการตอบ………จานวนลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมท่ีสามารถถา่ ยทอดได้ในสัตวช์ นดิ เดียวกนั นน้ั จะคงท่ี ไม่เพิ่มข้ึนและ ไม่ลดลง เพราะวา่ ลักษณะทางพนั ธกุ รรมในสตั วช์ นดิ เดียวกันได้ถกู กาหนดไวด้ ว้ ยยนี แล้ว แตถ่ า้ เกิดการกลาย (mutation) อาจมีการเปลยี่ นแปลงได้………………..……. 7. จงยกตวั อยา่ งลกั ษณะของพชื ทีถ่ ่ายทอดทางพนั ธุกรรมได้ แนวการตอบ…...ลักษณะของพชื ทีถ่ า่ ยทอดทางพนั ธุกรรมได้ เช่น รปู ร่างลกั ษณะของลาตน้ รปู รา่ งลักษณะของใบ จานวนใบ การเรยี งตวั ของใบ สี จานวนกลีบ และลกั ษณะของกลบี ……
ชดุ ท่ี 1 ลกั ษณะทางพันธกุ รรม 43 บัตรเฉลย 1.1 ลักษณะทางพันธกุ รรม คาถาม คาชี้แจง จงตอบคาถามขา้ งล่างนี้ใหถ้ กู ตอ้ ง 1. ดวงดาวมีปานดาทแ่ี ก้มขา้ งขวา ลักษณะปานดานีจ้ ะสามารถถ่ายทอดไปสู่ลูกของดวงดาวหรือไม่ เพราะเหตุใด แนวการตอบ…......…ลกั ษณะปานดานี้ไม่สามารถถ่ายทอดไปสลู่ ูกของดวงดาวไดเ้ พราะการมีปานดา ไมใ่ ช่ ลักษณะทางพันธกุ รรม………………………………………………………….. 2. นตั ต้ีเป็นลูกคนฝรั่งมีหนังตาชัน้ เดยี ว ซง่ึ เขารู้สึกว่าเปน็ ปมด้อยของตวั เองอย่างมากจงึ ไปทาศัลยกรรม ตาสองชัน้ ตอ่ มา นตั ต้ีได้แตง่ งานกบั ดีน่ี ซง่ึ ไดท้ าศลั ยกรรมตาสองชัน้ เชน่ เดยี วกนั หากทงั้ สองมีลูกจะมีโอกาส ไดล้ กู ตาสองชั้นหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด แนวการตอบ……….…ไม่มโี อกาสได้ลกู ตาสองช้ัน เพราะทั้งสองไปทาศลั ยกรรมตกแต่งจากหนงั ตาชน้ั เดยี ว เป็นหนงั ตาสองช้ัน ถือว่าลักษณะทเ่ี กดิ ขน้ึ ภายหลังไม่ไดเ้ ปน็ ลักษณะทางพนั ธกุ รรม ดงั น้ันลกู ทเ่ี กิดมา จะตอ้ งมีหนังตาชนั้ เดยี วเหมือนพอ่ แม่ ……………………………………………………………………..……………………… 3. วชิ าทศ่ี กึ ษาเก่ยี วกับการถ่ายทอดลักษณะทางพนั ธุกรรม คือวิชาอะไร แนวการตอบ…....……วิชาพนั ธศุ าสตร์…………………………………………………………………………………..…………… 4. จงใหเ้ หตุผลวา่ เพราะเหตใุ ดการศึกษาลักษณะทางพันธุกรรมในคนจงึ ไม่ใชว้ ิธกี ารทดลอง เหมือนกับทท่ี ดลองในพืชหรือสตั ว์ แนวการตอบ…..……เนือ่ งจากวา่ 1. คนเลอื กคคู่ รองแตง่ งานเองไม่สามารถบังคับใหค้ นท่ีมีลักษณะตรงตามท่ี ต้องการศกึ ษาแต่งงานกันเองได้ 2. ช่วงอายุของคนยนื นาน การศกึ ษาลกั ษณะทีถ่ า่ ยทอดลกั ษณะท่ถี ่ายทอด ทางพนั ธุกรรมต้องใชเ้ วลานานมากจนเกนิ อายุขัยของผศู้ กึ ษา และ 3. คนที่มลี ูกน้อย การศึกษาลักษณะท่ี ถา่ ยทอดทางพนั ธุกรรมต้องใช้ข้อมลู จานวนมาก …………………………………………………………………………
ชุดท่ี 1 ลักษณะทางพันธกุ รรม 44 บัตรเฉลย 1.2 ความแปรผนั ทางพนั ธุกรรม กจิ กรรม ตอนที่ 1 คาชแ้ี จง ให้นกั เรียนสารวจ บันทึกลกั ษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันแบบต่อเน่ือง โดยการสารวจ บันทึก ความสงู ของเพ่ือนนักเรียนในชน้ั เรียนจานวน 10 คน แล้วเขยี นกราฟแสดงความสูงของนักเรียนท้งั 10 คน ตาราง ความสูงของนกั เรียนจานวน 10 คน (ตวั อยา่ งบัตรเฉลยกิจกรรม) ชื่อนกั เรียน ความสูง (เซนติเมตร) ดช.ณัฐพล หรคิ าภา 159 ดช.เทวราช บญุ ราช 171 ดช.นันทวัฒน์ ศริ ิวฒั น์ 165 ดช.ประวทิ ย์ มืดทัพไทย 157 ดช.ศกั ดิด์ า เหมาะดี 159 ดญ.จริยา เพลงกระโทก 158 ดญ.บัวรนิ นลิ จันทร์ 163 ดญ.ศศธิ ร ศรงี าม 157 ดญ.อรทัย คาแสน 167 ดญ.อาทิตยา จนิ าวัน 160 สรุปผลการสารวจ ความสงู คนท่ี 1 คนที่ 2 คนท่ี 3 คนท่ี 4 คนท่ี 5 คนท่ี 6 คนที่ 7 คนที่ 8 คนที่ 9 คนที่ 10
ชุดท่ี 1 ลักษณะทางพนั ธกุ รรม 45 คาถามทา้ ยกจิ กรรม 1. นักเรยี นทง้ั 10 คน มคี วามสูงเทา่ กนั หรือไม่ อยา่ งไร แนวการตอบ…………พิจารณาจากคาตอบของนักเรียน…………………………………………………………….………… 2. กราฟที่ไดม้ ีลักษณะอย่างไร แนวการตอบ………กราฟที่ไดม้ ีการกระจายเป็นรปู โคง้ ปกติ (normal distribution curve) หรือรูประฆงั ควา่ ………. ตอนท่ี 2 คาช้แี จง ใหน้ กั เรยี นสารวจ บันทึกลกั ษณะทางพันธกุ รรมท่ีมคี วามแปรผันแบบไม่ต่อเนื่อง โดยการสารวจ บันทกึ หมู่เลือดของเพ่ือนนักเรียนจานวน 10 คน แลว้ เขยี นกราฟแสดงหมู่เลอื ดของนักเรียนทง้ั 10 คน ตาราง แสดงหมู่เลือดของนกั เรยี นจานวน 10 คน (ตัวอยา่ งบัตรเฉลยกิจกรรม) ช่อื นกั เรยี น หมู่เลือด ดช.ณัฐพล หรคิ าภา O ดช.เทวราช บุญราช B ดช.นันทวฒั น์ ศิรวิ ฒั น์ O ดช.ประวิทย์ มดื ทัพไทย B ดช.ศกั ด์ิดา เหมาะดี AB ดญ.จรยิ า เพลงกระโทก O ดญ.บัวริน นลิ จนั ทร์ A ดญ.ศศิธร ศรงี าม B ดญ.อรทัย คาแสน O ดญ.อาทิตยา จินาวนั O
ชุดที่ 1 ลักษณะทางพันธกุ รรม 46 สรุปผลการสารวจ จานวน (คน) หมู่ A หมู่ B หมู่ AB หมู่ O คาถามท้ายกิจกรรม 1. กราฟที่ไดม้ ลี ักษณะอย่างไร แนวการตอบ……กราฟแทง่ ……………………………………………………………………………………………………………… 2. กราฟที่ได้เหมือนหรอื แตกตา่ งจากกราฟความสูงอยา่ งไร แนวการตอบ……กราฟทีไ่ ด้แตกต่างจากกราฟความสูงคอื กราฟความสูงจะเปน็ กราฟที่มกี ารกระจายรูปโค้งปกติ หรือรูประฆังคว่า มีความตอ่ เนอ่ื งกนั ส่วนกราฟหมเู่ ลอื ดจะเป็นกราฟแท่งชดั เจน ไมม่ คี วามตอ่ เน่ืองกัน 3. ลกั ษณะความสูงกับลักษณะหม่เู ลือดมลี ักษณะแปรผันเหมือนหรือแตกต่างกนั อย่างไร แนวการตอบ………ลกั ษณะความสงู กับลักษณะหมู่เลือดมีลกั ษณะแปรผนั แตกตา่ งกนั คือลักษณะความสงู จะแปรผันตามพนั ธุกรรมและสงิ่ แวดล้อมส่วนลักษณะหมู่เลือดจะแปรผันตามพนั ธุกรรมเพยี งอย่างเดยี ว…............ 4. จงสรปุ ผลการทากิจกรรม แนวการตอบ………พิจารณาจากคาตอบของนักเรยี น…………………………………………........……………………….………… 5. นอกจากลักษณะที่กล่าวขา้ งต้น ให้นกั เรียนบอกลักษณะทางพนั ธกุ รรมทมี่ ีความแปรผันตอ่ เนือ่ ง และลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมที่มคี วามแปรผันไมต่ ่อเน่ืองอ่ืน ๆ วา่ มีอะไรบ้าง แนวการตอบ…….ลกั ษณะทางพันธกุ รรมที่มคี วามแปรผนั ต่อเน่อื งอืน่ ๆ เชน่ นา้ หนกั สผี ิว ปรมิ าณการให้นา้ นม ของวัวและลักษณะทางพนั ธุกรรมที่มคี วามแปรผนั ไม่ต่อเนื่องอนื่ ๆ เช่น ห่อล้ินได้ หนงั ตาชัน้ เดียว มีต่งิ หู มีลกั ยิ้ม คางมรี อยบุ๋ม เชิงผมตรงหนา้ ผากแหลม จมูกโด่ง หน้ากลม รปู ตากลม ริมฝีปากหนา หูกาง น้วิ เกิน………
ชุดที่ 1 ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม 47 บัตรเฉลย 1.2 ความแปรผันทางพนั ธกุ รรม คาถาม คาช้แี จง ให้นกั เรยี นเขียนคาตอบท่ีถูกต้องลงในช่องวา่ งที่เว้นไว้ให้ 1. จงเตมิ ข้อความลงในตารางขา้ งลา่ งนี้ให้ถูกต้องและสมบูรณ์ สงิ่ ทีเ่ ปรยี บเทียบ ลกั ษณะทางพันธุกรรม ลักษณะทางพันธกุ รรม ทีม่ ีความแปรผันตอ่ เนอื่ ง ทม่ี คี วามแปรผนั ไม่ต่อเน่อื ง 1. การจาแนกเปน็ กลมุ่ จัดกลุม่ ได้ง่าย 2. ความแตกต่างในประชากร จดั กลมุ่ ได้ยาก 3. อทิ ธพิ ลจากสง่ิ แวดล้อม แตกตา่ งชดั เจน 4. เปน็ ลักษณะเชิง แตกตา่ งไม่ชัดเจน สงิ่ แวดลอ้ มไมม่ ผี ล 5. เม่ือนาข้อมูลมาเขียนกราฟ จะได้กราฟ สิ่งแวดลอ้ มมผี ล เชงิ คุณภาพ 6. ตัวอย่าง กราฟแทง่ เชงิ ปรมิ าณ ห่อลินได้ หนังตาชันเดียว กราฟท่ีมกี ารกระจายเป็นรปู มีตง่ิ หู มีลกั ยมิ คางมีรอยบุ๋ม โคง้ ปกติ หรอื รูประฆงั คว่า เชงิ ผมตรงหน้าผากแหลม จมกู โด่ง นิวหวั แมม่ ือกระดกได้ ความสงู สผี ิว นา่ หนกั ปรมิ าณการใหน้ ่านมวัว 2. จากการสารวจลักษณะหนังตา และความสูงของนกั เรียนทั้งชนั้ ในโรงเรยี นแหง่ หน่งึ แล้วนาขอ้ มลู มา เขียนเปน็ กราฟ จะไดก้ ราฟดังภาพ ก. และภาพ ข. จากขอ้ มูลนบ้ี อกอะไรแกเ่ ราไดบ้ ้าง ตอบ……….กราฟ ก. แสดงลกั ษณะหนังตาชั้นเดยี ว และหนังตาสองชนั้ เปน็ ลักษณะทแี่ ตกตา่ งกนั อย่างชัดเจน เนอื่ งจากควบคมุ ด้วยยนี 1 คู่ เป็นลกั ษณะทางพันธุกรรมท่ีมีการแปรผันไม่ตอ่ เน่ือง กราฟ ข. แสดงลกั ษณะ ความสงู ของคน ซึง่ ลักษณะความสงู จะแตกตา่ งลดหลั่นกนั ไป จึงเปน็ ลักษณะที่มกี ารแปรผันต่อเน่อื ง……………
ชุดท่ี 1 ลกั ษณะทางพันธุกรรม 48 บตั รเฉลย 1.3 ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม คาถาม กับสิ่งแวดลอ้ ม ลักษณะของสิ่งมีชวี ติ ลักษณะที่ไดร้ ับอิทธพิ ลจากสง่ิ แวดลอ้ ม ลกั ษณะที่ได้รับอิทธพิ ลจากยีน (พนั ธกุ รรม) สง่ิ แวดล้อมภายใน ส่ิงแวดล้อมภายนอก เช่น 1. เพศ เชน่ เช่น 2. หมเู่ ลือด 1. อายุ 1. อุณหภูมิ 3. ลักษณะหนา้ ตา - สีผม - การมว้ นของปีกแมลงวนั 4. โรคธาลัสซีเมีย - ลักษณะหัวลา้ น - การเปลย่ี นสีของดอกพรมิ โรส 5. ความดันเลือด - ลักษณะสขี นของสตั ว์ - การเปล่ียนสขี องกระต่ายฮมิ าลายนั 2. เพศและฮอรโ์ มน - การเปลย่ี นสีของดอกพุดตาน - การเกิดหนวดเครา 2. แสงสว่าง - การสร้างนา้ นม - การสังเคราะห์คลอโรฟลิ ล์ของใบพชื - การเกิดเขา - การสรา้ งสีของเมล็ดข้าวโพดบางพนั ธ์ุ - การเกดิ สีของปลา 3. อาหาร
ชดุ ท่ี 1 ลกั ษณะทางพันธุกรรม 49 บัตร 1 ลักษณะทางพนั ธกุ รรม กระดาษคาตอบ 1 กระดาษคาตอบแบบทดสอบยอ่ ยกอ่ นเรยี นและหลงั เรียน ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 เร่ือง การถ่ายทอดลักษณะทางพนั ธุกรรมและความหลากหลายทางชวี ภาพ ชดุ ท่ี 1 เรื่อง ลกั ษณะทางพันธุกรรม โรงเรียนทบั โพธพ์ิ ัฒนวิทย์ ตาบลทบั ใหญ่ อาเภอรตั นบุรี จังหวดั สรุ ินทร์ ชื่อ – สกลุ ..........................................................ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 เลขท่ี.............. แบบทดสอบย่อยก่อนเรียน แบบทดสอบย่อยหลังเรียน ขอ้ /ตัวเลือก ก ข ค ง ข้อ/ตัวเลือก ก ข ค ง 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 คะแนนทไี่ ด้.............................คะแนน คะแนนท่ีได้.............................คะแนน
ชุดที่ 1 ลักษณะทางพนั ธกุ รรม 50 บันทกึ คะแนน 1 ลักษณะทางพันธกุ รรม ตารางบนั ทกึ คะแนนการทาแบบฝกึ ทักษะ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 3 เรอื่ ง การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมและความหลากหลายทางชวี ภาพ ชดุ ที่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธกุ รรม โรงเรยี นทับโพธพ์ิ ัฒนวิทย์ ตาบลทับใหญ่ อาเภอรตั นบุรี จังหวดั สุรินทร์ ช่อื – สกุล..........................................................ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 3 เลขท.ี่ ............. 1. แบบทดสอบ แบบทดสอบย่อย คะแนนเต็ม คะแนนท่ีได้ หมายเหตุ คะแนนท่ีได้ หมายเหตุ ก่อนเรยี น 10 หลงั เรยี น 10 ผลการพฒั นา 2. แบบฝกึ ทักษะ แบบฝึกทกั ษะ คะแนนเต็ม บัตรพลังคดิ 8 บัตรกจิ กรรมท่ี 1.1 6 บัตรคาถามที่ 1.1 6 บัตรกิจกรรมท่ี 1.2 5 บตั รคาถามท่ี 1.2 5 บตั รคาถามท่ี 1.3 5 คะแนนรวม 35 ผลการพฒั นา
Search
