บท1เม้ง

วิชาการสอ่ื สารและข้อมลู เครือขา่ ยบทที่ 1 การสื่อสารขอ้ มลู และเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์เบ้ืองต้น จดั ทาโดย นายเอกชัย โล๊ะหนองล้นิ แผนกคอมพิวเตอร์ธุรกิจ วิทยาลยั อาชวี ศึกษาเพชรบุรี

ความรู้เบอื้ งตน้ เกี่ยวกับเครือข่าย การประดิษฐค์ อมพิวเตอร์ในสมยั แรกมีจุดประสงค์ เพอ่ื จะใหค้ อมพิวเตอร์ทางานบางอยา่ งแทนมนุษย์ เช่น การคานวณเลข เพราะคอมพิวเตอร์สามารถคานวณไดเ้ ร็วกวา่ อีกท้งั ยงั มีความแมน่ ยาและมีความผดิ พลาดนอ้ ยกวา่ มนุษย์การทางานน้นั ถา้ จะใหม้ ีประสิทธิภาพสูงจะตอ้ งทาเป็นหมู่คณะ หรือทีมเวริ ์ค(Teamwork) คอมพิวเตอร์กเ็ ช่นกนั หากทาการเช่ือมต่อกนั เป็นเครือข่าย กย็ อ่ มมีประสิทธิภาพมากกวา่ การทางานแบบเด่ียว ๆ การทางานเป็นกลุ่มของคอมพิวเตอร์น้ีจะเรียกวา่ “เครือขา่ ย” (Network)

ความหมายของเครอื ขา่ ย และการสอื่ สารการสื่อสาร(communication) หมายถึง กระบวนการถ่ายทอดหรือแลกเปลี่ยนสารหรือส่ือระหวา่ งผสู้ ่งกบั ผรู้ ับโดยส่งผา่ นช่องทางนาสารหรือส่ือเพ่ือใหเ้ กิดความเขา้ ใจซ่ึงกนั และกนัการส่ือสารขอ้ มูล(datacommunication) หมายถึงกระบวนการหรือวิธีถ่ายทอดขอ้ มูลระหวา่ งผใู้ ชก้ บั คอมพิวเตอร์ที่มกั จะอยหู่ ่างไกลกนั และจาเป็นตอ้ งอาศยัระบบการส่ือสารโทรคมนาคม (telecommunication) เป็นสื่อกลางในการรับส่งขอ้ มูลเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ (computer network) หมายถึง การเช่ือมโยงระหวา่ งเคร่ืองคอมพิวเตอร์ต้งั แต่ 2 เคร่ืองข้ึนไป เพ่ือใหส้ ามารถส่ือสารและแลกเปลี่ยนขอ้ มูลรวมท้งั สามารถใชอ้ ุปกรณ์คอมพิวเตอร์ภายในเครือข่ายร่วมกนั ได้ เช่น ฮาร์ดดิสก์เครื่องพิมพ์ เป็นตน้

ส่วนประกอบของระบบสือ่ สารขอ้ มลู 1. ผสู้ ่ง (Sender) เป็นอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการส่งข่าวสาร (Message) เป็นตน้ ทางของการส่ือสารขอ้ มูลมีหนา้ ที่เตรียมสร้างขอ้ มูล เช่น ผพู้ ูด โทรทศั น์ กลอ้ งวดิ ีโอ เป็นตน้ 2. ผรู้ ับ (Receiver) เป็นปลายทางการส่ือสาร มีหนา้ ที่รับขอ้ มูลท่ีส่งมาให้ เช่น ผฟู้ ังเคร่ืองรับโทรทศั น์ เคร่ืองพมิ พ์ เป็นตน้ 3. สื่อกลาง (Medium) หรือตวั กลาง เป็นเสน้ ทางการส่ือสารเพอื่ นาขอ้ มูลจากตน้ ทางไปยงั ปลายทาง สื่อส่งขอ้ มูลอาจเป็นสายคู่บิดเกลียว สายโคแอกเชียล สายใยแกว้ นาแสงหรือคล่ืนท่ีส่งผา่ นทาง 4. ขอ้ มูลข่าวสาร (Message) คือสญั ญาณอิเลก็ ทรอนิกส์ที่ส่งผา่ นไปในระบบส่ือสารซ่ึงอาจถูกเรียกวา่ สารสนเทศ (Information) โดยแบ่งเป็น 5รูปแบบ ดงั น้ี 4.1 ขอ้ ความ (Text) ใชแ้ ทนตวั อกั ขระต่าง ๆ ซ่ึงจะแทนดว้ ยรหสั ต่าง ๆ เช่น รหสั แอสกี เป็นตน้ 4.2 ตวั เลข (Number) ใชแ้ ทนตวั เลขต่าง ๆ ซ่ึงตวั เลขไม่ไดถ้ ูกแทนดว้ ยรหสั แอสกีแต่จะถูกแปลงเป็ นเลขฐานสองโดยตรง 4.3 รูปภาพ (Images) ขอ้ มูลของรูปภาพจะแทนดว้ ยจุดสีเรียงกนั ไปตามขนาดของรูปภาพ 4.4 เสียง (Audio) ขอ้ มูลเสียงจะแตกต่างจากขอ้ ความ ตวั เลข และรูปภาพเพราะขอ้ มูลเสียงจะเป็นสัญญาณต่อเนื่องกนั ไป 4.5 วดิ ีโอ (Video) ใชแ้ สดงภาพเคล่ือนไหว ซ่ึงเกิดจากการรวมกนั ของรูปภาพหลายๆ รูป 5. โปรโตคอล (Protocol) คือ วธิ ีการหรือกฎระเบียบท่ีใชใ้ นการส่ือสารขอ้ มูลเพ่อื ให้ผรู้ ับและผสู้ ่งสามารถเขา้ ใจกนั หรือคุยกนั รู้เรื่อง โดยท้งั สองฝ่ังท้งั ผรู้ ับและผสู้ ่งไดต้ กลงกนั ไวก้ ่อนล่วงหนา้ แลว้

การใช้เทคโนโลยกี ารสื่อสารขอ้ มูล ในปัจจุบนั ความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยีการสื่อสาร ทาให้เราหันมาให้ความสาคญั ต่อการติดต่อสื่อสารผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ทาให้เราสามารถติดต่อเช่ือมโยงขอ้ มูลถึงกนั ไดท้ ว่ั โลก ไม่ว่าจะอยู่ในรูปของอินเทอร์เน็ต หรือด้านการติดต่อสื่อสารโทรคมนาคมในระยะไกลต่าง ๆ ก่อให้เกิดการนาเทคโนโลยีการสื่อสารขอ้ มูลมาใชใ้ นวงการธุรกิจต่าง ๆ เป็ นการนาความรู้จากขอ้ มูลข่าวสารที่ไดร้ ับมาสร้างทางเลือกในการตดั สินใจในการดาเนินธุรกิจต่าง ๆส่งผลใหเ้ ราสามารถลดตน้ ทุน ลดเวลาในการติดต่อส่ือสารส่งเสริมใหเ้ กิดการใช้งานทรัพยากรร่วมกนั ซ่ึงเหมาะกบั สภาพขององคก์ รในปัจจุบนั ที่ตอ้ งการการแข่งขันที่ค่อนข้างสูง จากจุดเริ่มแรกทาให้มีการใช้บริการด้านการส่ือสารโทรคมนาคมเพิ่มมากข้ึน ไม่ว่าจะเป็นการใชง้ านผา่ นเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และเวบ็ ไซตเ์ พื่อการพาณิชยต์ ่าง ๆ ส่งผลให้เกิดแรงผลกั ดนั ในการพฒั นาเทคโนโลยีสมยั ใหม่เพ่ิมข้ึนอยา่ งรวดเร็ว เห็นไดง้ ่าย ๆ จากการเปลี่ยนแปลงจากการส่ือสารแบบอนาล็อกเป็ นเทคโนโลยีเครือข่ายดิจิทลั ทาให้มีความเร็วในการส่งขอ้ มูลสูงข้ึน และส่งขอ้ มูลไดเ้ ป็ นจานวนมาก ลดความผิดพลาดในการส่งขอ้ มูล ซ่ึงสามารถส่งสารสนเทศท้งั ท่ีเป็ นขอ้ มูลประเภท เสียง และวิดีโอ ไปพร้อม ๆ กนัอีกท้งั การใชด้ าวเทียมส่ือสารทาให้สามารถส่งขอ้ มูลภาพและเสียงขา้ มซีกโลกได้อยา่ งรวดเร็ว รวมท้งั การใชเ้ ซลลูลาห์หรือเครือข่ายไร้สายอ่ืนๆ

ประโยชน์ของเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์1. ความสะดวกในการจดั เกบ็ ขอ้ มูล การจดั เกบ็ ขอ้ มูลซ่ึงอยใู่ นรูปของสญั ญาณอิเลก็ ทรอนิกส์สามารถจดั เกบ็ ไวใ้ นแผน่ บนั ทึก ที่มีความหนาแน่นสูงได้2. ความถูกตอ้ งของขอ้ มูล โดยปกติมีการส่งขอ้ มูลดว้ ยสญั ญาณอิเลก็ ทรอนิกส์จากจุดหน่ึงไปยงั อีกจุดหน่ึงดว้ ยระบบดิจิทลั3. ความเร็วของการทางาน สญั ญาณทางไฟฟ้าจะเดินทางดว้ ยความเร็วเท่าความเร็วแสงทาใหก้ ารใชค้ อมพิวเตอร์ส่งขอ้ มูลจากซีกโลกหน่ึงไปยงั อีกซีกโลกหน่ึง4. ประหยดั ตน้ ทุนในการส่ือสารขอ้ มูล การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์กนั เป็นเครือขา่ ยเพ่ือส่งหรือสาเนาขอ้ มลู ไม่สูงนกั เมื่อเทียบกบั การจดั ส่งแบบวธิ ีอ่ืน5. สามารถเกบ็ ขอ้ มูลเป็นศูนยก์ ลาง สามารถมีขอ้ มูลเพียงชุดเดียวในระบบเครือข่ายซ่ึงถือเป็นขอ้ มูลส่วนกลาง โดยในแต่ละแผนกในบริษทั สามารถดึงไปใชไ้ ดจ้ ากที่เดียวกนั6. การใชท้ รพั ยากรธรรมชาติ ในระบบเครือขา่ ยน้นั จะทาใหส้ ามารถใชอ้ ุปกรณ์คอมพิวเตอร์ร่วมกนั ได้ โดยที่อุปกรณ์ตวั น้นั อาจต่ออยกู่ บั เคร่ืองใดเคร่ืองหน่ึงในเครือขา่ ย7. การทางานแบบกลุ่ม สามารถใชร้ ะบบเครือข่ายในการทางานในแผนกหรือกลุ่มงานเดียวกนั ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

การส่ือสารโทรคมนาคม การสื่อสารโทรคมนาคม (Telecommunication) หมายถึง การติดต่อส่ือสารดว้ ยการรับส่งขอ้ มูลขา่ วสารระหวา่ งตวั ประมวลผล โดยผา่ นสื่อกลางท่ีเช่ือมตน้ทางและปลายทางท่ีห่างกนั โดยใชอ้ ุปกรณอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์หลายรูปแบบ ตามกฎเกณฑ์ หรือระเบียบวิธีการท่ีกาหนดข้ึนในแต่ละอุปกรณ์ เครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ (Computer Network) หมายถึง การเช่ือมต่อเคร่ืองคอมพิวเตอร์ต้งั แต่สองเคร่ืองข้ึนไป เพอ่ื ขยายขีดความสามารถที่มีจากดั ทาให้เกิดการแลกเปลี่ยนขอ้ มูล หรือแบง่ ปันทรพั ยากรใหม้ ีการใชง้ านร่วมกนั โปรโตคอล (Protocol) หมายถึง ระเบียบวิธีการ มาตรฐาน หรือกฎเกณฑใ์ นการติดต่อสื่อสาร ระหวา่ งกนั ของเครื่องมืออปุ กรณ์คอมพิวเตอร์ต่าง ๆ หรือ วิธีที่ถูกกาหนดข้ึนเพื่อการส่ือสารขอ้ มูล ซ่ึงผสู้ ่งขอ้ มูลจะตอ้ งส่งขอ้ มูลในรูปแบบตามวธิ ีการสื่อสารที่ตกลงไวก้ บั ผรู้ ับขอ้ มูล จึงจะสามารถสื่อสารขอ้ มูลกนั ได้ อินเทอร์เน็ต (Internet) หมายถึง การเชื่อมโยงเครือข่ายคอมพิวเตอร์เขา้ดว้ ยกนั ตามโครงการของอาร์ป้าเนต็ (ARPAnet = Advanced Research ProjectsAgency Network) เป็นหน่วยงานสงั กดั กระทรวงกลาโหมของสหรัฐ(U.S.Department of Defense - DoD) ถูกก่อต้งั เม่ือประมาณ ปี ค.ศ.1960(พ.ศ.2503) และไดถ้ ูกพฒั นาเร่ือยมา

ความน่าเชอ่ื และมาตรฐานเครอื ข่าย ความน่าเชื่อถือของระบบเครือขา่ ย สามารถประเมินไดจ้ ากความถ่ีของความลม้ เหลวเครือขา่ ยทุกระบบมีโอกาสล่มไดเ้ สมอ อยา่ งไรกต็ ามเครือขา่ ยท่ีไดร้ ับการออกแบบท่ีดี หากเครือขา่ ยเกิดขอ้ ขดั ขอ้ งหรือลม้ เหลวดว้ ยประการใดก็ตาม ควรส่งผลกระทบต่อผใู้ ชง้ านใหน้ อ้ ยที่สุดเท่าท่ีเป็นไปไดแ้ ละหากเครือข่ายมีความถ่ีในการลม้ เหลวอยบู่ ่อยคร้ัง นน่ั หมายถึงเครือขา่ ยนน่ั มีความน่าเชื่อถือต่าระยะเวลาในการกคู้ ืน ระยะเวลาในการกคู้ ืนระบบ กรณีเครือข่ายล่มหรือเกิดขอ้ ขดั ขอ้ งใด ๆ หากการกคู้ ืนระบบสามารถแกไ้ ขไดด้ ว้ ยระยะเวลาอนั ส้นั ยอ่ มดีกวา่ การกคู้ ืนระบบที่ตอ้ งใชร้ ะยะเวลายาวนาน โดยการกคู้ ืนหมายถึงการกรู้ ะบบใหก้ ลบั คืนสภาพเดิมที่สามารถใชง้ านได้ รวมถึงการกคู้ ืนขอ้ มูลกรณีที่ขอ้ มูลเกิดความสูญเสีย ความคงทนต่อขอ้ ผดิ พลาดเครือขา่ ยท่ีดีจะตอ้ งมีระบบป้องกนั ภยั ตา่ ง ๆ ที่อาจเกิดข้ึนจากเหตุการณ์ใด ๆ ที่ไม่คาดคิดไดเ้ สมอไม่วา่ จะเป็นระบบไฟฟ้า รวมถึงภยั ธรรมชาติท่ีไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหนา้ ได้ ดงั น้นั ระบบเครือขา่ ยท่ีดีจึงตอ้ งไดร้ ับการออกแบบใหม้ ีระบบสารองขอ้ มูลท่ีน่าเชื่อถือ รวมถึงอุปกรณ์สาคญั ของระบบ หากทางานขดั ขอ้ ง อุปกรณ์ตวั แทนสารถทางานแทนไดท้ นั ที เป็นตน้