CUSRI_ebook_thai

สถาบนั วจิ ยั สงั คม จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย Chulalongkorn University Social Research Institute

จากจดุ เรมิ่ ตน้ ประเทศตามแผนพััฒนาเศรษฐกิิจและ สู่ปัจจบุ ัน สัังคมแห่่งชาติิและแสวงหาทางเลืือก ในการพัฒั นา สถาบัันวิิจััยสัังคม ถืือเป็็นสถาบััน วิิจััยทางสัังคมศาสตร์์แห่่งแรกๆ ใน สถาบัันฯ ยัังมีีกิิจกรรมอื่�นๆ เพื่่�อ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย และใน ตอบโจทย์ส์ ังั คมเช่น่ โครงการอาสาสมัคั ร ว ง ก า ร วิิจััยด้้านสัังคมศาสตร์์ ซึ่่� ง เพื่่�อสัังคม (คอส.) ซึ่่�งต่่อมาได้้พััฒนา ได้้รัับการยกฐานะเป็็นสถาบัันอิิสระ เป็็นมููลนิิธิิอาสาสมััครเพื่่�อสัังคม (มอส.) ของมหาวิิทยาลััยเมื่ �อวัันที่�่ 22 เมษายน ก ลุ่ � ม ศึึ ก ษ า เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร์์ ก า ร เ มืื อ ง 2517 โครงการศึึกษาทางเลืือกการพััฒนา และสมาคมวิิจััยเชิิงคุุณภาพ รวมถึึง งานวิิจััยของสถาบัันวิิจััยสัังคมใน โครงการชนบทศึึกษาในหลายพื้้�นที่�่ ยุุคแรกๆ มุ่�งตอบสนองการพััฒนา โครงการเหล่่านี้้�นำ�ำ ไ ปสู่่� ก า ร ส ร้้ า ง องค์์ความรู้�และแนวปฏิิบััติิที่่�สอดคล้้อง

กัับบริิบทท้้องถิ่�น เช่่น แนวคิิดป่่าชุุมชน ภููมิิปััญญาท้อ้ งถิ่�น ตั้้�งแต่่ทศวรรษ 2550 เป็็นต้้นมา สถาบัันวิิจััยสัังคมให้้ความสำำ�คััญต่่อโจทย์์ วิิจััยเพื่่�อลดความเหลื่่�อมล้ำำ��และสร้้าง ความเป็็นธรรมทางสัังคม และการ เ ปลี่�่ ย น ผ่่ า น สู่ � ก า ร พัั ฒ น า อ ย่่ า ง ยั่ � ง ยืื น (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยนอกจากงานวิิจััย เกี่่�ยวกัับ ชนบทและเกษตรกรรมแล้้ว ยัังมีีงาน เกี่่�ยวกัับกลุ่�มชนพื้้�นเมืือง แรงงานนอก- ระบบ คนจนเมืือง กลุ่�มผู้�ด้้อยอำ�ำ นาจ ในสัังคม รวมถึึงประเด็็นสถานการณ์์ เร่่งด่่วน เช่่น ผลกระทบด้้านสัังคมและ วััฒนธรรมระหว่่างและหลัังการระบาด ของไวรััสโควิิด-19 การยกระดัับสุุขภาวะ และคุุณภาพชีีวิิตในสถานที่�่ทำำ�งานและ กลุ่�มประชากรเฉพาะ เป็็นต้้น

กลุ่มวจิ ยั สถาบัันวิิจัยั สังั คมแบ่่งกลุ่�มวิจิ ัยั ออกเป็น็ 4 กลุ่�ม ตามความเชี่ย่� วชาญและการดำำ�เนินิ งาน ได้แ้ ก่่ 1 2 กลุ่ม่� วิจิ ัยั ชุมุ ชนและสิ่ง่� แวดล้อ้ ม กลุ่ม่� วิจิ ััยพลวัตั วััฒนธรรม และชาติพิ ันั ธุ์์� หัวั ข้้อวิจิ ัยั : การจัดั การทรััพยากรธรรม- ชาติิและสิ่�งแวดล้้อม การมีีส่่วนร่่วม หััวข้้อวิิจััย: การเปลี่่�ยนแปลงทาง ของชุุมชน การวิิจััยชุุมชน การวิิจััย สัังคมวััฒนธรรม การปรัับตััวและการ เชิิงปฏิิบััติิการแบบมีีส่่วนร่่วม การวิิจััย เ ปลี่�่ ย น ผ่่ า น ข อ ง ผู้ � ค น / ชุุ ม ช น สู่่�สัั ง ค ม เชิงิ ปริมิ าณทางสังั คมศาสตร์์ กาประเมินิ สมััยใหม่่ ความเป็็นชาติิพัันธุ์�ในสัังคม ผลกระทบทางสัังคมและสิ่ �งแวดล้้อม ร่่วมสมััย และทางเลืือกการพััฒนาใน การจััดการองค์์กร รวมถึึงการจััดการ บริิบทของวััฒนธรรม ความรู้�และเทคโนโลยีีการศึึกษาการวิจิ ัยั

3 4 กลุ่�ม่ วิจิ ััยความมั่่�นคง กลุ่ม่� วิจิ ัยั สิิทธิิและ ของมนุุษย์์กัับการพััฒนา ความเป็น็ ธรรมทางสัังคม หััวข้้อวิิจััย: สถานการณ์์ความไม่่- หััวข้้อวิิจััย: สถานการณ์์เรื่�องสิิทธิิและ มั่ �นคงของมนุุษย์์เนื่่�องจากสภาพความ ความเป็็นธรรมทางสัังคมของคนกลุ่ �ม เปลี่�่ยนแปลงของสัังคม และผลจากการ ต่่าง ๆ ในสัังคมไทย โดยเฉพาะกลุ่�มผู้� พััฒนาจากอดีีตจนถึึงปััจจุุบัันในทุุกกลุ่ �ม เปราะบาง ผู้้�มีีรายได้้น้้อย ผู้�ด้้อยโอกาส ประชากร โดยใช้้ความรู้�แบบสหสาขา และแรงงานนอกระบบ ครอบคลุุมมิิติิ วิิชาเพื่่�อพััฒนาองค์์ความรู้�และแนวทาง ด้้านชีีวิิตความเป็็นอยู่� ความมั่�นคงใน การสร้้างข้้อเสนอแนะเชิิงนโยบายต่่อ อาชีีพและรายได้้ ความมั่�นคงในที่�่อยู่� การสร้า้ งความมั่�นคงของมนุุษย์์ อาศัยั สุขุ ภาพและความปลอดภัยั ในการ ทำำ�งาน และความเสี่่�ยงต่า่ งๆ

หน่วยปฏิบตั ิการวจิ ัย สถาบันั วิจิ ัยั สังั คมมีีหน่่วยปฏิิบััติิการวิิจััย (Research Unit: RU) 3 หน่ว่ ย ซึ่่ง� ได้้รัับ ทุุนสนัับสนุุนจากจุฬุ าลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลััย ได้แ้ ก่่ 12 หน่่วยปฏิบิ ััติกิ ารวิจิ ััยชน หน่่วยปฏิบิ ััติกิ ารวิจิ ััย พื้�้ นเมืืองและทางเลืือก สัังคมชาวนาร่่วมสมััย การพััฒนา พันั ธกิจิ : พัฒั นางานวิิจัยั ที่่�สอดคล้้องกัับ พัันธกิิจ: ศึึกษาวิิจััยและปฏิิบััติิการ การเปลี่�่ยนแปลงโครงสร้้างสัังคมและ เกี่�่ยวกัับชนพื้้�นเมืืองเพื่่�อสร้้างความรู้� การปรัับตััวของชาวนา ติิดตามและ ความเข้้าใจเรื่ �องทางเลืือกการพััฒนา รายงานผลจากนโยบายรััฐเพื่่�อสร้้าง รวมถึึงผลัักดัันกระบวนการนโยบายที่�่ องค์์ความรู้ �ที่�เชื่ �อมโยงกัับนโยบายและ เอื้ �อต่่อการคุ้้�มครองสิิทธิิทางวััฒนธรรม การปฏิิบััติิการในระดัับพื้้�นที่่� ที่่�นำ�ำ ไปสู่่� และสร้้างเครืือข่่ายความร่่วมมืือเพื่่�อ การขัับเคลื่ �อนนโยบายและเสริิมพลััง ส่่งเสริิมให้้สาธารณชนตระหนัักใน การปรัับโครงสร้้างสัังคมชาวนาอย่่าง คุุณค่่าของวิิถีีชนพื้้�นเมืืองและความ ยั่�งยืืน รวมถึึงสร้้างเครืือข่่ายงานวิิจััย หลากหลายของวัฒั นธรรมในสังั คมไทย ในระดับั ชาติแิ ละอาเซีียน

3 หน่่วยปฏิบิ ััติกิ ารวิจิ ััย ความมั่่�นคงของมนุุษย์์และ ความเท่่าเทียี ม พันั ธกิจิ : บููรณาการงานวิิจััยด้้านความ มั่ �นคงของมนุุษย์์และความเท่่าเทีียม โ ด ย นัั ก วิิ จัั ย จ า ก ส ถ า บัั น วิิ จัั ย สัั ง ค ม สถาบัันวิิจััยสภาวะแวดล้้อม สำ�ำ นัักวิิชา ทรััพยากรการเกษตร และเครืือข่่าย นัักวิิจััยจากศููนย์์วิิชาการเพื่่�อสัังคม เป็น็ ธรรม ผ่า่ น 4 ประเด็น็ ได้แ้ ก่่ 1) กลุ่�ม ประชากรชายขอบ 2) เกษตรและ ทรัพั ยากร 3) สิ่ง� แวดล้้อม การท่่องเที่�ย่ ว และการจััดการภััยพิิบััติิ 4) ศาสนา สารเสพติดิ

วารสารวิจยั สังคม สถาบัันวิิจััยสัังคมเผยแพร่่ความรู้้�ผ่านบทความวิจิ ัยั และวิชิ าการด้า้ นสัังคมศาสตร์์ การพััฒนาสัังคม การวิิจัยั ทางสัังคมมาตั้�งแต่่ปีี 2520 ถึึงปััจจุุบันั โดยมีีกำำ�หนดออกปีลี ะ 2 ฉบัับ การเรยี นการสอน สถาบันั วิิจัยั สัังคมจััดการเรีียนการสอนร่ว่ มกับั คณะและสถาบันั วิิจััยอื่�นๆ 3 หลัักสููตร คืือ 1. หลักั สูตู รมหาบััณฑิติ สาขาวิชิ าพััฒนามนุุษย์แ์ ละสัังคม (สหสาขาวิิชา) 2. หลักั สูตู รสหสาขานานาชาติิ มหาบััณฑิติ สาขาสิ่�งแวดล้้อม การพัฒั นา และความยั่ �งยืืน 3. หลัักสููตรสหสาขานานาชาติิ ดุษุ ฎีีบััณฑิิต สาขาสิ่ง� แวดล้อ้ ม การพััฒนา และความยั่ �งยืืน ตดิ ต่อ ท่ีอยู่ สถาบนั วจิ ยั สังคม จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ช้นั 4 และ 5 อาคารวิศิษฐ์ ประจวบเหมาะ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ถนนพญาไท แขวงวงั ใหม่ เขตปทมุ วนั กรุงเทพมหานคร 10330 โทรศพั ท์ 02-123-4567, 02-218-7385 โทรสาร 02-255-5523 เว็บไซต์ www.cusri.chula.ac.th เฟซบุก๊ www.facebook.com/chula.cusri อีเมล [email protected]