Karia Yolu

GÖKOVA KÖRFEZİ Gökova’ya yukarıdan bakış Güney Ege denizinin Güneyde Datça yarımadası ve Kuzeyde Bod-rum Yarımadası arasında kalan kısmı Gökova Körfezi olarak anılır.Doğu’da Akyaka, batıda ise hiç de uzak olmayan Kos Adası yer alır.Günümüz Ören yerleşimi içerisinde yer alan Keramos antik kentin-den dolayı geçmişte Keramos/Kerme körfezi olarak da anılmıştır. Ya-kın zaman kadar kullanılmayan patikalar Karia Yolu için açılana kadarbu vahşi ve el değmemiş kıyı şeridini keşfetmenin en yaygın yolutekne, yat ve gulet gibi deniz taşıtları ile yapılan yolculuklar olmuş-tur. Karia Yolu bu bölgede “Yavaş Şehir” unvanına sahip Akyaka’danbaşlar. Ormanlık patikalardan Kıran Dağlarına çıkıp verimli vadileriçerisinde yer alan köylere ulaşır. Yukarıdan Gökova körfezinin etkile-yici manzaraları ve Datça yarımadasının dağları görünür. Rotanın birkısmı eğimi azaltmak için kıvrılarak ilerleyen eski kervan yollarındanda geçmektedir. Aşağılara doğru indikçe, saklı koylar ve ıssız plajlaryorgun bacakları kendine doğru çeker! AKYAKA-BODRUM 15.2 km21. AKYAKA-TURNALI 21.7 km22. TURNALI-AKBÜK 15.5 km23. AKBÜK-ÖREN 22 km24. ÖREN-BOZALAN 14.4 km25. BOZALAN-ÇAKILLIYALI 20.9 km26. ÇAKILLIYALI-ÇİFTLİK 21.5 km27. ÇİFTLİK-BODRUM28. BODRUM-PEDESA 8 kmTOPLAM MESAFE 139.2 km91

AKYAKA Akyaka sahili Muğla yolu Gökova ovasından yükselirken Akyaka Kıran dağlarınınçam bezeli tepelerinin eteğine saklanır. Süslü ahşap balkonlara vetava kiremit çatılara sahip iki katlı binalar kasabaya kendine özgü birgüzellik katmaktadır. Azmak deresi sazlıklar arasından süzülüp balık-çı tekneleri ve günübirlik tur yapan teknelerle dolu limanda denizlebuluşur. Kasabanın sahili boyunca dizili çok sayıda bar ve restoran-dan Gökova Körfezinde batan güneşi seyre dalabilirsiniz. Gün içerisinde başlayan hoş bir esinti sıcağı daha çekilir kıldığı içinyerli turistler tarafından sevilen kasabanın nüfusu yazları çok art-maktadır. Saklı koylara ve körfezin karşısındaki Sedir Adasına yapılan tekneturlarının yanı sıra daha küçük tekneler de azmak deresinden akın-tıya karşı gitmeyi göze alırlar. Daha aktif kişiler muhteşem rüzgar ko-şullarından istifade edip rüzgar ve uçurtma sörfü yapabilirler. Kiralık dairelerden yazlıklara, butik otellerden aile pansiyonunakadar geniş bir konaklama seçeneği sunan kasabanın hemen çıkı-şında, Ören yolu üzerinde bir de kamp alanı var. Çam ağaçlarınınarasında, kendisine ait bir plajı olan kampta kiralık bungalovlar dabulunmaktadır. ULAŞIM Muğla’ya 08.00-23.00 saatleri arası her yarım saatte bir, yazlarıMarmaris’e günde iki kere sefer yapan dolmuşlar var. Ayrıca Ören’egiden dolmuşlar da bulunmaktadır. 92

21. AKYAKA - ÇARDAK - TURNALI Azmak deresiMESAFE: 15.2 km.SÜRE: 6 saatARAZİ: toprak yol ve patika karışımıToplam çıkış/iniş 539/570mİLGİ ÇEKENLER: Kıyı manzaraları ve orman yolları ROTA TARİFİ Akyaka merkezdeki ana caddeye çıkıp Ören yönünde ilerleyin.PTT’yi geçtikten hemen sonra pazar yerinden sağa dönüp ormanıniçlerine giden toprak yolu takip edin. Yol üzerinde arı kovanları oldu-ğu için ilkbahar ve sonbahar aylarında dikkatli olunması gerekir. Yolağaçların arasından devam ediyor ve daha az kullanılmakta olan biryoldan sağa sapıp yukarı doğru çıkıyor. Sonunda patikaya dönen yolçamların arasından devam edip dere yatağının içinden geçiyor. Solasapan patika genişleyip toprak bir yola kavuşuyor, sağa dönüp birkavşağa geliyor. Direk karşıya geçip beton elektrik direklerini takipeden yoldan ilerleyin. Trafoya gelince sola ve tepeden aşağıya doğrugiden yol için tekrar sola dönün. 5.8 km, 2 saat Bir zeytinliğin içinden ilerleyen patikaya girin, tekrar ağaçlık biralandan geçin. Bir sonraki zeytinlikte bir yola kavuşacaksınız. Yolayrımından sağa ve en son evden sola dönüp aşağı doğru inen pa-tikaya girin. Patika kuru bir dere yatağından yükselip küçük mağa-raların bulunduğu bir kayalığın altından ilerliyor. Rota denize bakanbir manzara noktasına varıp kayalıkların üzerinden sola sapıyor ve 93

iç kısımlara doğru ilerliyor. Patika dik kayalıkların üzerinden bir süredaha devam ettikten sonra sahile doğru inişe geçiyor ve asfalt biryola kavuşuyor. 11.6 km, 4.5 saat Eğer yürüyüşe devam etmek istemiyorsanız, yoldan karşıya ge-çip sizi Çardak restoran ve anayola kavuşturacak patikadan aşağıinin(10dk.). Ana rota keskin bir viraja gelene kadar yolu takip ediyor,bu köşeden yıkık eve doğru ilerleyin. Patikayı takip edip, toprak yolakavuştuğu yerde yerleşime doğru sola dönün. Yol hemen yanındayıkık antik bir gözetleme kulesinin olduğu bir evin kenarından geçi-yor. Karşı tarafta üzerinde nişlerin olduğu antik bir mezar var. Evlerinarasından, zeytinliklerin içinden geçen yol aşağı doğru inen bir top-rak yola kavuşuyor. Bir çeşmenin yanından geçen rota sağa sapıp patikadan yokuş yu-karı çıkıyor. Orman yoluna varınca sola dönüp Turnalı’daki sahil yo-luna doğru alçalmaya devam edin. Sağa dönün ve ana yol boyunca400 metre yürüyüp eski bir okul binasının karşısındaki tepeye doğrusağ yapın. ULAŞIM Turnalı - Akyaka - Muğla arası sabah, öğle ve akşam olmak üzereüç defa sefer yapan dolmuşlar mevcut. sonbahar çiçekleri 94

22. TURNALI - SARNIÇ - AKBÜK Gökova körfezine yukarıdan bakış MESAFE: 21.7 km. SÜRE: 8.5 saat ARAZİ: Zaman zaman dikleşen patika ve toprak yol Toplam Çıkış/İniş 1087/1118 m. İLGİ ÇEKENLER: Sahil kesimi ile kırsal kesim arasındaki fark, nefeskesen sahil manzaraları, Sarnıç köyü ve vadisi, Akbük koyu. ROTA TARİFİ Eski okulun yanındaki toprak yola doğru sağ yapın ve camiye (mi-naresiz) doğru yokuş yukarı çıkın. Caminin önünde sola dönüp, birçeşmenin yanından geçen rotayı takip edin. Dönemeçte yol toprakyola kavuşuyor. Sola dönüp yokuş aşağı inmeye başladıktan hemensonra çam ağaçlarının arasından geçen patikadan sağa dönün. Ağaç-lık yol kayalıkların altından geçip yokuş yukarı çıkan patikadan sağasapıyor. Ekili alanların arasından yol ile birleşen patika kavşaktan sağyapıp evlere doğru yokuş yukarı çıkıyor. Elektrik direğinden hemenönce sağa dönüp dağa doğru çıkan patikaya geçin. (Kitabın yazımısırasında, eski patikanın üzerine yeni bir yol yapılmaktaydı.) 2.6 km, 1 saat Eskiden köylülerin yük hayvanlarıyla mallarını taşıdıkları ka-tır yolu zikzak yaparak tepeye doğru çıkıyor. Yükseldikçe DatçaYarımadası’nın ve ötesinin muhteşem manzarası görülüyor. Tırmanışdurmadan devam edip akla “Eşek osurtan yokuşu” tabirini getiriyor.Öyle bir tırmanış ki bir eşeği bile osurtuyor! Rota için araştırma yaparken 69 yaşında ufak tefek bir adamla kar- 95

şılaştık. Kırık su borusunu dağdan çıkan kaynağa bağlamak için on ikigündür kanal kazıyordu. Samimi bir sohbetin ardından tokalaşmaküzere uzattığı demirden eliyle az kalsın ellerimizi kırıyordu! Yaptığıişler arasında dağın yamacına tehlikeli bir şekilde dayadığı taş seki-leri düzenlemek de vardı. Zikzaklar kayalık arazide bolca yetişen bodur meşeler, kocayemişağaçları, ladenler, sütleğenler, keklikotları ve ada çaylarından oluşangür bitki örtüsünün arasından yukarı doğru devam ediyor. Patika ağaçların arasından 800 metre yüksekliğe çıkıyor. 6.2 km, 3.5 saat Rota yokuş aşağı devam edip, hayvanların su içmesi için kullanılangölete kadar iniyor. Ağaçların arasından devam edip daha geniş biryola doğru sağ yapıyor. Yol uzun çam ağaçlarının içinden, tepedensızan güneş ışınlarının oluşturduğu büyüleyici manzara eşliğindeilerliyor. Bir sonraki kavşaktan sola döndükten hemen sonra ormanyolundan sağ yapın. Vadiye ve Sarnıç köyüne üstten bakan manzara-lar eşliğinde yamacı tırmanmaya devam edin. Yol büyük bir açıklığadoğru kıvrılınca aşağıdaki yola geçip açık bir sarnıca doğru sağa dö-nün. Patika önce sağa sonra sola ve küçük bir açıklıktan tekrar soladönüyor. Ormanın içinden devam edip zakkumlarla dolu bir dereyedoğru iniyor. Sola dönüp vadinin içine kadar dere yatağını takip edin.Rota dereden geçip tepeye doğru çıkan taşlık patikayı izliyor. Yamacıaşınca, asfalt yola doğru inen patika ile birlikte köy görünüyor. Köye giden yoldan sağa dönün ve ilk evin yanından geçip evlerinarasındaki duvarlı patikadan sola dönün. Tekrar sol yapıp ahşap ka-pıdan geçin. Ekili tarlaların içinden parke döşeli yola çıkın. Yol cami-ye ve kahve ve bakkalın bulunduğu köy meydanına gidiyor. 10.2 km, 5 saat Sarnıç Köyü 96

SARNIÇ Resmedilmeye değer köy sahilden 650 metre yüksekteki verimlibir vadinin içindedir. Köy merkezinde caminin yanında bir bakkal vekahve bulunmaktadır. ULAŞIM Muğla’ya her gün dört kere sefer yapan dolmuşlar mevcut. Köy meydanındaki kahveden, caminin yanından köyün dışına çı-kan yoldan yürüyün. Sarnıcın yanından sağ yapıp mezarlığın yanın-dan geçip asfalt yola çıkan yolu takip edin. Göletin yanından sağadönün ve yol boyunca 200 metre kadar yürüyün. Sağa dönüp ya-macın kenarından kıvrılarak yükselen yola geçin. Dönemeçte, Yunanadası Kos’un manzarası seriliyor göz önüne. Yoldan sol yapıp aşağıyola inen patikayı takip edin. Yolda sola dönüp ekili alanların ara-sından yürümeye devam edin. Yol ormanın içine doğru tırmanıpağaçların arasından yokuş aşağı inen bir patikaya dönüşmeden öncesahil görünüyor. Rota bir zeytinliğin içinden yıkık bir sarnıca doğruzikzak yaparak iniyor. Bu yol sahil boyunca Ören’den Muğla’ya gideneski bir kervan yolunun bir bölümü. Yamaçtan aşağı zikzak yaparakinmeye devam eden patika, eskiden yük hayvanlarınca kullanılmış.Patikanın taş sekilerle desteklenen bölümleri sağlam ancak diğerbölümleri kullanılmadığı ya da fırtınalardan hasar gördüğü için bo-zulmuş durumda. Patika ormandan çıkıyor ve bir zeytinliği geçtiktensonra yola kavuşuyor. Sola dönün ve sağdaki keskin dönemecin et-rafından yokuş aşağı inip köy çeşmesinin yanından geçip yola çıkın.Sola dönün ve ana yola çıkan yolu takip edin. Sola dönüp 150 metre yürüdükten sonra sağa dönün. 19.2 km, 7.5 saat Yol küçük evin arkasından devam ediyor. Kayaların arasındaki birboşluktan geçen patikayı seçin ve kayalıklardan dik bir şekilde inişyapın. Akbük’ü üstten gören manzara sahili ve denizi daha davetkarkılıyor. Patika zeytinliğin arasından geçip bir toprak yola kavuşuyor.Toprak yol yamacın kenarından kıvrılarak ekili arazilerin arasındanasfalt yola varıyor. AKBÜK Sahile doğru gitmek için sağa dönün. En uçta leziz yiyecekler vetemiz odalar sunan Altaş Restoran ve Pansiyon var. Kıyıda bulunanT şeklindeki iskele Akbük cennetine davet ediyor yatları ve guletleri;güney Ege’nin ılık turkuaz suları dövüyor beyaz çakıllı sahili... ULAŞIM Muğla – Akyaka – Akbük arasında günde üç defa sefer yapan dol-muşlar bulunmakta. 97

23. AKBÜK - ALATEPE - ÖREN Akbük KoyuMESAFE: 15.5 km.SÜRE: 6 saatARAZİ: Sahilden kırsal kesime doğru ilerleyen engebeli patika veAlatepe köyünden geçen kısa bir yol bölümü.Toplam Çıkış/İniş 855 mİLGİ ÇEKENLER: Muhteşem manzaralar, Ören’e iniş. ROTA TARİFİ Altaş Restoranının yanından sağa dönün ve kubbeli sarnıcın ya-nından geçip tepeye doğru giden yolu takip edin. Manzara sahiligörüyor. Yol sağa dönüp yükseldikten sonra bir zeytinliğe çıkan taliyoldan sola yapıyor. Çalılıkların arasından sola saptıktan sonra la-denlerin ‘cistus’ arasından yükselen patikadan sağa dönün, AkbükYarımadasına bakan manzarayı görmek için arkanıza bakın. Patikaküçük bir su yolundan geçtikten sonra sağa doğru ilerleyen daha be-lirgin bir patikaya çıkıyor. Rota bakımlı zeytinliklerin bulunduğu üç açıklıktan geçiyor, ikin-cisinde traktör yolu ile birleştikten sonra üçüncüsünde bir geçidinarasından aşağıya doğru iniyor. Sola dönüp toprak yolu takip ederekdik kayalıklara kadar gidin, sağa dönüp zikzak yaparak bele çıkan eskikatır yolunda ilerleyin. Patika tekrar yol ile birleşiyor. 5.5 km, 2.5 saat Sola dönün, zeytinliklere ve ekili tarlalara doğru inin. Tarlalarınkenarından sağa dönüp ormanın içine doğru giden patikaya geçin.Patika bodur meşelerin, kocayemişlerin ve çamların arasından yük- 98

selip taşlık araziden devam ediyor. Ormanın içinden tekrar tırmananpatika bir ikmal araştırma direğine varıyor. Yoldan sağa dönün ve taş binanın yanından geçtikten sonra ikikere sol yapıp yokuş yukarı ilerleyin. 50 metre sonra sola dönüpaçıklıktan devam ederek ormana giden patikaya geçin. Sağdan ekilitarlalara doğru inin (sola dönerseniz muhteşem bir manzara nokta-sına çıkarsınız ancak bu yolunuzu 20 dakika daha uzatır). Sağa dönünve ekinlerin kenarından ilerleyip üst köşeden tekrar ormana girin.Patika bir yol ile birleşmeden önce çalılıkların arasından geçiyor.Sağa dönün ve yamacın kenarından asfalt yola çıkan yolu takip edin.Sola dönüp Alatepe köyüne doğru yokuş yukarı çıkın. 10.2 km, 4.5 saat Bakkalın yanındaki T kavşağından sola dönün, caminin yanındandevam edip köyün dışına çıkan asfalt yoldan sağ yapın. Sol taraftayamaçtan kömür çıkartan büyük bir maden işletmesi var. Yol döne-meçlerin kenarından yamaç paraşütü kalkış rampasına doğru yük-seliyor. Rota soldan tepeye doğru çıkıyor. Patikaya dönüşen yol aşa-ğısında kemerli antik bir mezar bulunan elektrik direğinin yanındakigeçite varıyor. Buradan alüvyondan oluşan Ören ovası görünüyor;deniz kıyısının çevresine yayılmış turistik alanlar ile ekili tarlalardanoluşan bir kırkyama... Uzun baca Ören termik santraline ait. Teraslanmış antik patika nefes kesen manzaralar eşliğinde sarpkayalıktan zikzak yaparak iniyor. (Eğer vertigo hastalığından musta-ripseniz inmeden önce iki kere düşünün). Daha aşağıda çam ağaç-larının ve yeşilliğin içine giren patika deniz seviyesindeki asfalt yoladoğru alçalıyor. Sola dönüp sahile doğru ilerleyin. ÖREN Ören’de kurulmuş olan Keramos antik kentinin kalıntılarından geriye neredeyse hiç bir şey kalmamıştır. M.Ö. 6. yüzyıldan itiba- ren gelişmeye başlayan antik kent sonraki dönemlerde başkent Afrodisias’ın piskoposluklarından biri haline gelmiştir. Ova bo- yunca uzanan küçük kasaba yerli turistlerin tatil yapmaya geldiği popüler bir yerdir. Sahil boyunca pek çok restoran olduğu gibi, iç kısımlara doğru giden ana yol üzerinde az sayıda otel ve pansi- yon mevcut. Banka şubesinin bulunmadığı beldede bir adet ATM var. Sessiz kasaba sadece 4 km. uzaklıkta bulunan Kemerköy ter- mik santrali yüzünden kitle turizmden ve kalkınmadan çok fazla etkilenmemiş durumda. ULAŞIM Milas, Bodrum, Muğla ve Akyaka’ya düzenli olarak sefer yapandolmuşlar mevcut. 99

24. ÖREN - TÜRKEVLERİ - BOZALAN Türkevleri – Bozalan arasındaMESAFE: 22 km.SÜRE: 8 saatARAZİ: Rota Türkevleri köyünden itibaren, patikadan ve ormanıniçinden geçen toprak yoldan yükseliyor.Toplam Çıkış/İniş 669/439 m.İLGİ ÇEKENLER: Muhteşem manzaralar, Bozalan köyü. ROTA TARİFİ Yol sahilden içeriye, kasaba merkezine ve otobüs terminali-ne doğru gidiyor. Eğer bu bölümü yürümek istemiyorsanız (9 km)Türkevleri’ne düzenli sefer yapan dolmuşlar var. Kavşaktan sola dö-nün ve ana yolu takip edip köprüden geçin ve Kemerköy termik sant-ralinin yanından Türkevleri köyüne girin. 8.8 km, 2.5 saat Ana yoldan sağa dönüp cami ile okulun arasından ilerleyin. Köyüniçinden geçen yolu takip edip sola dönün. İki çeşmenin yanındanilerleyip dere yatağından geçin. Mezarlığın yanındaki yoldan sağadönüp yeni yapılmakta olan evlere doğru yokuş yukarı çıkın. Evlerinarkasından devam edip tepeye doğru çıkan soldaki patikaya girin.Patika çalılıkların arasından devam ediyor; baharda Anadolu orkide-si, kuzgunkılıcı ve laden çiçekleri renklendiriyor rotayı. Sağa sapanpatika zikzak yaparak yandaki tepenin üzerindeki taş binaya doğrutırmanıyor. Dönemeçte yol ile birleşip taş binanın yukarısındaki yo-kuştan tırmanmaya devam ediyor. Tepenin sırtına doğru ilerleyenpatika iç kısımlara dönüp çam ağaçlarının arasından tepeye kadar 100

çıkıyor. Bir taş duvarın yanından sağa sapıp bir taş evin yanındaki yolile birleşiyor. Yol bir göletin (yazın kuru) yanındaki kavşağa iniyor. Dümdüz karşı-ya geçip ormanın içinden kıvrılarak ilerleyen yolu izleyin. Bir sonrakigöletten hemen önce patikadan sola dönün. 16 km, 5.5 saat Vadinin ve Bozalan köyünün manzarası görülüyor. Patika çapraz-lama olarak sağdan, taş duvarı takip edip kayalık tepelere doğruiniyor. Dereden geçip yamacın etrafından deniz istikametinde ilerle-yen toprak yoldan tırmanın. Yol teraslanmış zeytinliklerin arasındanBozalan köyüne doğru devam ediyor. Sola dönüp parke taşlı yoldancaminin ve kahvenin yanındaki köy merkezine doğru ilerleyin. BOZALAN Vadinin üzerinden gözler önüne serilen denizin ve ardındaki or- manlık tepelerin muhteşem manzarasına sahip bir yamaçta yer alan Bozalan, köy kadınları tarafından geleneksel yöntemlerle dokunan halıları ile ünlüdür. Karia Yolu bu notada ikiye ayrılıyor, bu bölüm Bodrum’a devam ederken diğer rota iç kısımlara sapıp Milas ve Karpuzlu’ya (Alin- da) devam ediyor. ULAŞIM Milas’tan 10.45-18.45, Bozalan’dan 07.00-15.00 arası düzenli ola-rak sefer yapan dolmuşlar yol üzerindeki Türkevleri ve Çökertmeköylerine de uğramaktadır. Bozalan Köyü 101

25. BOZALAN - GÖKBEL - HURMA - ÇAKILLIYALI Bozalan Gökbel arasındaMESAFE: 14.4 km.SÜRE: 5.5 saatARAZİ: Sahile doğru inen patika ve orman yolu. Çakıllıyalı sahilinedoğru uzanan küçük burunların çevresinden dolanan patika ve yol.Toplam Çıkış/İniş 472/702 m.İLGİ ÇEKENLER: Harika manzaralar, Dağ köyleri, Hurma koyu, YalıMevkii ve Çakıllıyalı. Cennet gibi bozulmamış koylara doğru inendağlık ormanlar, çayırlar ve zeytinliklerden oluşan çeşitlilik. ROTA TARİFİ Bozalan’daki kahveden köyün dışına çıkan yoldan ilerleyin ve top-rak yolun yanındaki mezarlıktan sağa dönün. Duvarlarla çevrili yol-dan, zeytinliklerin içinden devam edin. Bahar başında masallardançıkma küçük evlerin olduğu yüksek düzlükler ve çayırlar papatyalarladolu oluyor. Yolun sonunda, orman yoluna doğru ağaçların arasın-dan kıvrılarak yukarı çıkan patikaya girin. Yoldan sağa dönün ve ya-maca doğru çıkın. Yokuş aşağı inmeye başladıktan sonra patikadansola dönün. Ormanın içinden dereye doğru inin. Bir çeşmenin yanın-dan sağ tarafa geçip dere yatağını takip ederek ilerleyin. Patika sağadoğru yükselip duvarlarla çevrili zeytinliğe girecek. Duvarın yanında-ki yola girip Gökbel köyüne ve asfalt yola doğru ilerleyin. 6.8 km, 2.5 saat GÖKBEL Sola dönün ve köy merkezine doğru yürüyün, duvarında Milasdolmuş seferlerinin saatleri asılı olan bir kahve ve küçük bir bakkal 102

var. Kahveye varmadan önceki yoldan sağa dönün. Su deposununyanından aşağı doğru sağ yapıp renkli bir ahşap kapısı olan eski birtaş evin yanındaki yola doğru çıkın. Vadiye doğru inen patikadanönce sola sonra sağa dönün. Patika derenin yakınındaki zeytinliktengeçiyor ve ardından sağ yapıp ormanın içinden ilerliyor. Bir dereyeve gölete doğru inen patika bir toprak yola çıkıyor. Sahilin muhteşemmanzarası karşınıza çıkıyor. Yokuş aşağı kavşağa doğru inmeye de-vam edin. Kavşaktan sağa dönüp sahile doğru inin. Yol tepeyi aştık-tan sonra Hurma köyüne doğru iniyor ve dereye varıyor (yazın kuru).Önce sağa sonra sola döndükten sonra kavşaktan tekrar sol yapıpsahile doğru giden yolu takip edin. 11.9 km, 4.5 saat HURMA Rüya gibi bir yerde bulunan koy vadiye doğru yayılmıştır. İnşa- at izni olmaması nedeniyle büyük bir turistik yapılaşmadan uzak kalmıştır. Sahilde bir kaç restoran, küçük oteller ve pansiyonlar bulunmaktadır. Kıyı boyunca devam edin, patika sahilden yukarı çıkıp burnu takipederek bir sonraki koya, Yalı Mevkiine ulaşıyor. Plaja varmadan öncekoyun kristal mavi sularına bakan bir manzara noktası var. Sahile va-rınca restoranları geçip, duvarı aşın. Toprak yoldan sola dönüp asfaltyola çıkın. Tekrar sola dönüp Çakıllıyalı plajına doğru inişe geçin. Bugüzel koyda bir kaç tane konaklama tesisi bulunmaktadır. ULAŞIM Yaklaşık 2 km uzaklıktaki asfalt yoldan Mazı köyüne ulaşılabilir.Mazı köyü-Bodrum arası düzenli sefer yapan dolmuşlar mevcut. Hurma – Çakıllıyalı arasında 103

26. ÇAKILLIYALI - KİSEBÜKÜ - KARGICAK - ÇİFTLİK Kisebükü sahiliMESAFE: 20.9 km.SÜRE: 7.5 saatARAZİ: Genellikle sahilden geçen patikalar, Kisebükü’ne giden or-man yolu ve Kargıcak sahilinden Çiftlik köyüne çıkan toprak yol.Toplam Çıkış/İniş 610/540 mİLGİ ÇEKENLER: Issız sahiller ve muhteşem sahil manzaraları. ROTA TARİFİ Sahilin sonundan zeytinliğin içinden geçip bir sonraki sahile çıkanpatikaya geçin. Patika tepeye doğru kıvrılarak çıktıktan sonra düzle-şiyor. Buradan sahilin ve Datça Yarımadasının muhteşem manzarasıgörülüyor. Rota, yangın geçirdiği için yeni çıkan çam fidanlarından vemakilerden belli olan kesimden ilerleyip aşağıya doğru iniyor. Koca-yemiş ağaçlarının arasından geçip kıyıdaki ovaya yöneliyor. Düzlüğeinen rota ağaçların arasından sola dönüp duvarlarla çevrili zeytinli-ğin yanından sahile doğru devam ediyor. 4.4 km, 1.5 saat Sağa dönüp Şeytan Deresini geçip kıyı boyunca yürüyün. Beşik to-nozlu ilginç bir yıkık yapının yanından geçip yükselen patika antikbir gözetleme kulesinin aşağısından tepeye doğru çıkıyor. Bir sonrakisahilde, yol ağaçların arasından tırmanıp kıyı şeridinin hemen yuka-rısından devam ediyor. Bir sonraki koyda iç kısımlara doğru girip de-reden geçiyor ve çalılıkların arasından tepeye doğru çıkıyor. Lavantatarlalarının üzerinden yükselerek bodur çalılıkların arasından taş birbinanın kalıntılarına doğru tepeye tırmanıyor. Yol yamacın kenarın- 104

dan devam edip aşınmış kırmızı topraktan oluşmuş bir tümseğe vetoprak yola çıkıyor. 9.1 km, 3 saat Sola dönüp Kisebükü’ne doğru giden yoldan aşağı devam edin.Yıkık bir kilise ve liman görünecek. Yol iç kısımlara doğru kıvrılarakilerliyor, yolun dibinden sol yaptıktan sonra tekrar sola dönün vesahile doğru yürüyün. Kubbeli bir sarnıcın yanındaki sahile varıyor.Sağa dönün ve sahil boyunca yürüyün. Yıkık yapının ve kamp yapma-ya uygun düzlüğün yanından iç kısımlara doğru yönelin. Mezardansola dönüp yokuş yukarı çıkan patikayı takip edin. Yol çam ağaçları-nın arasından kıvrılarak yükseliyor. Ormanın içinde düzleşen patikayuvarlak bir sarnıcın ve Meşelik bölgesinin taş evlerinin yanındakivadiye doğru iniyor. 12.6 km, 4.5 saat Yanında çok büyük bir meşe ağacı, ortasında yuvarlak sarnıçlarolan zeytinliğin içinden geçerek ovadan dümdüz karşıya geçin. Yoltepeye doğru devam edip tarlalara doğru iniyor. Sağ tarafa doğru sa-pın ve duvarı takip edin. Çok köşeli duvar bloklarının kalıntılarındansağa dönüp yolun karşısına geçin. Patika rotaya renk veren Anadoluorkideleri (mart aynının ortası) ve karşıdaki koy boyunca uzanan otelkompleksinin manzarası eşliğinde alçalıyor. Rota zeytinliklere doğrukıvrılarak iniyor. Sola dönen yol sahile doğru devam ediyor. Koyunsonundan sağa dönün. Patika çalılıkların arasından küçük plajlardangeçip çitlerle çevrili yazlık evinin arkasından iç kısımlara doğru ilerli-yor. Yol sahile doğru geri dönüp kıyı ile paralel giden telefon direkle-rini takip ediyor. Pek çok küçük plajın yanından devam eden yol Kar-gıcak sahilinin yukarısındaki toprak yola kavuşmak için yükseliyor. 18 km, 6.5 saat Sağa dönün ve iç kısımdaki, vadiye doğru Çiftlik köyüne giden yolutakip edin. Kavşaktan sola dönüp köyün içine doğru yokuş aşağı inin.T kavşağında bir kaç dükkanın ve kahvenin olduğu köy merkezinedoğru sol yapın. ÇİFTLİK Köy kıyıdan biraz içeride yer alıyor. Sahil kesiminde bir kaç otelkompleksi bulunmaktadır. ULAŞIM Bodrum-Çiftlik arası düzenli olarak sefer yapan dolmuşlar mevcut. 105

27. ÇİFTLİK - KIZILAĞAÇ - BODRUM SarnıçMESAFE: 21.5 km.SÜRE: 8 saatARAZİ: Kırsal bölgelerin içinden geçen engebeli patikalar ve top-rak yollar.Toplam Çıkış/İniş 790mİLGİ ÇEKENLER: Tarihi yuvarlak sarnıçlar, Çilek Mahallesi, ormanyolları ve Bodrum manzarası. ROTA TARİFİ Ana yoldan dümdüz karşıya geçin ve ikinci soldan taşlık yola çıkın.Tepeye doğru sola döndükten sonra yoldan sağa dönün. İlk döne-mecin kenarından devam edip tepeye doğru çıkan patikadan soladönün. Patika yokuş yukarı kıvrılarak ilerledikten sonra tepeyi aşıpekili tarlalara varıyor. Önce sağa sonra sola dönüp telefon direklerinitakip edin. Patika zeytin ağaçlarının arasından sola sapıp, su deposu-nu geçtikten sonra sağa dönüyor. Tarlanın kenarından devam edenrota tepenin önlerine kadar varan toprak yolla birleşiyor. Belden,tepeye çıkıp bir Leleg yerleşimi olan Theangela antik kentinin yıkıkkale duvarları arasında dolaşabilirsiniz. 2.4 km, 1 saat Yıkık yapının yanından zeytin ağaçlarının arasından yokuş aşağıinin. Patika sağa sapıp bir toprak yola iniyor. Sola dönün. Bayrak di-reğini geçip asfalt yoldan tekrar sola dönün. Mezarlığın ve yuvarlaksarnıcın yanından devam edip duvarlı patikadan sağa dönün. Evlerinyanından kıvrılarak yükselen patika duvarlı bir toprak yola varıyor. 106

Yamacın kenarından dolanan yoldan sola dönün. Patikadan sola dö-nüp dereden geçin ve vadinin yukarısına çıkan yoldan sağa dönün. Çalılıkların arasından bir açıklığa çıkan patikadan sola dönün. Pati-ka bir koyağın içinden aşağı doğru indikten sonra bir evin yanındanyükselip bir duvarı aşıyor. Kapılı zeytinliklerin arasından devam edipbir toprak yola çıkıyor. Sola dönün ve beşik tonozlu bir sarnıcın ya-nından devam edin. Aşağı inip dereden geçen yol yükselip cennetgibi küçük bir köye, Çilek’e varıyor. 7.8 km, 3 saat Rotayı işaretlediğimiz sırada yediğimiz dağ çileklerinden sonraköyün ismini bu meyveden aldığını düşündük. Kavşaktan sola dö-nüp yuvarlak sarnıçların yanından aşağı doğru indikten sonra yokuşyukarı çıkıp telefon direğinin yanındaki patikadan sağa sapın. Pati-ka tepeye doğru devam ettikten sonra yokuş aşağı inip bir deredengeçiyor. Kavşakta, dere yatağına doğru giden patikadan sola dönün.Patika yola çıkıyor. Okulun yanından devam edip Kızılağaç köyündengeçen Bodrum yolu kavşağından sağa dönün (kahveler ve bakkal soltarafta). 9.7 km, 4 saat KIZILAĞAÇ Köy ismini kızıl çamlardan almıştır. ULAŞIM Bodrum Kızılağaç arası ve çevre köylere sefer yapan dolmuşlarmevcut. Yol boyunca 150 metre yürüyün ve sola dönüp dereden geçin.Patika dereyi takip edip sağ yapıyor ve çam ağaçlarının arasındanyükseldikten sonra düzleşiyor. Sola sapıp ilerleyen patika köye ba-kan manzara eşliğinde yükselmeye devam ediyor. Zeytinliklerin ara-sından yokuş yukarı çıkmayı sürdürüp yuvarlak bir sarnıca varıyor.Sola dönüp duvarın yanından çıkın. Yol yamacın kenarından kıvrıla- Çilek - Kızılağaç arasında 107

rak makilerin arasından bir açık alana ve zeytin ağaçlarına varıyor.Zeytinliğin içinden geçip Bodrum yönündeki sahil manzarasına sahiptoprak varın. Sağa dönün ve yuvarlak sarnıcın aşağısından geçen yol-dan devam edin. Yol bir patikaya dönüp tekrar yola çıkıyor. Yamacadoğru sol yaptıktan sonra yoldan sağa dönün. Patikaya dönüşen yoltekrardan toprak yola kavuşuyor. 14.9 km, 6 saat Sağa dönün yol çalılıklarla kaplı yamaçların etrafından kıvrılarakilerliyor. Büyük olasılıkla yangın geçirmiş olduğu yeniden canlanma-nın işaretçisi olan makilerle anlaşılıyor. Bir dönemecin kenarındangörünen manzara haçlı kalesi olan Bodrum Kalesine ve Bodrum’abakıyor. Rota sola sapıp bir taşlık yoldan elektrik direğine ilerliyor. 18.2 km, 7 saat Fıstık çamlarının yanından aşağı doğru sol yapıp çalılıkların arasın-dan açık sarnıcın yanından geçen patikadan devam edin. Çalılıklarıniçinden sola doğru inen patika dere yatağından karşıya geçiyor. Ça-lılıkların arasından hafifçe yükselip elektrik direğinin yanından aşağıdoğru iniyor. Kubbeli eski sarnıca doğru sol yapan patika toprak yolainip yeni yapılmakta olan siteye varıyor. Önce sola, sonra sağa dönüpokulun yanından geçin ve yol ayrımına kadar dümdüz aşağı inin. Ata-türk Caddesi’nden sağa dönün ve ilçe merkezine doğru devam edin.Dere Sokak’tan sola dönün. Sağa dönüp limana giden yaya yolundailerleyin. Kaleye ve feribot iskelesine gitmek için sola dönün. 108

BODRUM Türkiye’nin gösterişli tatil yerlerinden biri olan Bodrum’da farkedilmek isteyen herkes paparazzilerle neredeyse burun buruna biryaz geçirirler. Kışın nüfusu yaklaşık 40 bin olan Bodrum, yazın çıldır-tan gece hayatıyla 250 bine çıkmaktadır. Sabahlara kadar şiddetledevam eden müzik yüzünden erken uyumak söz konusu değildir. Eskiden dar sokaklarla ve caddelerle birbirine bağlanan beyaz ba-danalı küp şeklinde evleriyle sessiz sakin bir balıkçı ve süngerci köyüolan Bodrum binlerce daha fazla küp şeker evleriyle yamaca doğrugenişlemiştir. Bodrum’un en önemli yapısı kentin korunaklı limanına denizdengirişini koruyan Aziz Peter kalesidir. Kale üsleri Rodos adasında bu-lunan Aziz John şövalyeleri tarafından 1402 yılında inşa edilmiştir.1453 yılında İstanbul’un fethi ile sınırlarını genişleten Osmanlı İm-paratorluğuna karşı bir yüzyıldan fazla direnç gösteren şövalyeler1523’te Rodos’un fethiyle Malta’ya dönmüşlerdir. Şimdi müzeyedönüştürülmüş olan kale su altından çıkarılan eserlere ev sahipliğiyapmaktadır. Antik ismi Halikarnasos olan Bodrum’a Karia Kralı Mausoleusmezarını yaptırmıştır. Mezar, Yunanlı tarihçi Pliny tarafından antikdünyanın yedi harikasından biri olarak gösterilmiştir. Haçlı kalesi-nin savunma duvarlarında kullanılmış olan taşlar hariç mezardangeriye pek bir şey kalmamıştır. “Tarihin Babası” olarak bilinen He-redot kentin en tanınmış kişilerindendir. 1925 yılında İstanbul’dan 109

Bodrum’a siyasi sürgün olarak gönderilmiş olan yazar Cevat ŞakirKabaağaç Halikarnas Balıkçısı adıyla çok sayıda kitap yazmış, ömrü-nün 25 yılını Bodrum’da geçirmiştir. Azra Erhat ile birlikte kalemealdığı “Mavi Yolculuk” adlı kitapta Karia ve Likya açıklarında yaptık-ları rüya gibi yolculukları anlatmaktadır. Günümüzde mavi yolculukterimi Bodrum’dan Antalya’ya guletlerle yapılan deniz gezileri içinkullanılmaktadır. Daha yakın zamanlardan bir isim verilecek olursa,Türkiye’nin en ünlü müzisyenlerinden biri olan merhum Zeki Mürende Bodrum’da yaşamış, evi bir müzeye dönüştürülmüştür. ULAŞIM OTOBÜS Bodrum otobüs terminali Cevat Şakir Caddesi üzerinde bulunmak-tadır. Milas, Muğla, Marmaris’e ve aynı zamanda büyük şehirlere düzen-li olarak sefer yapan otobüsler mevcut. VAPUR Datça, Kos ve Rodos’a giden feribotlar, kalenin batı girişini geçtik-ten sonraki bilet gişelerinin yanındaki iskeleden kalkmaktadır. Datça: Günlük araba ve yolcu feribotları 9.30’da kalkıyor. Feribot yarımadanın kuzeyindeki Körmen’deki iskeleye demirliyor.15 dakikalık bir dolmuş yolculuğu ile Datça’ya ulaşabilirsiniz. Hazi-ran-Eylül arası her gün sefer yapan feribotlar kış aylarında daha sey-rek çalışıyor. Kos Adası: Deniz otobüsü ve feribotlar Mayıs-Eylül arası her gün,kış aylarında ise haftada iki kez sefer yapıyor. Rodos: Haziran-Eylül arası düzenli feribot seferleri mevcut. UÇAK Milas-Bodrum Havalimanı Bodrum’dan 45, Milas’tan 15 kilometreuzaklıktadır. Havalimanından İstanbul’a her gün uçuş bulunmaktadır. Yaz ay-larında ise Avrupa’nın her yerinden tarifeli çarter seferleri mevcut. Havalimanı-Bodrum otogarı arası sefer yapan otobüsler iç hat se-ferleri için uçuş saatinden iki saat önce kalkıyor. 110

SÜNGER AVCILIĞI Sünger avcılığının geçmişi antik çağlara kadar uzanmaktadır; Ho-meros ve Aristo’nun eserlerinde denizin dibinden süngerlerin çı-karıldığından bahsettiği görülmektedir. On dokuzuncu yüzyılın or-talarına kadar, süngerlerin çıkartılması zıpkın ve kanca gibi aletlerkullanan çıplak (dalış teçhizatsız) dalgıçlarca yapılmıştır. Su altındanefes almayı sağlayan aletlerin ortaya çıkması gibi teknolojik geliş-meler ve Batının değerli süngerlere gösterdiği talep endüstriyi de-ğiştirmiştir. 1865 yılında “sekafandro” denilen metal başlıklı dalmagiysisi, Güney Ege’ye ulaşmıştır. Dalma giysisi ve teçhizatlar dalgıçla-rın yüzeyden aşağı hava verilerek suyun altında nefes almalarını vedaha uzun kalmalarını sağlamıştır. Bu gelişme, bölgeye ve endüstri-ye daha önce görülmemiş bir zenginlik getirmiş ancak beraberindede bir sorun baş göstermiştir. Su altından yukarı çıkarken yapılmasıgereken zorunlu beklemelerden haberdar olunmaması, çok sayıdadalgıcın yetmiş metre derinlikte çok uzun kaldıktan sonra ortayaçıkan vurgun olarak bilinen dekompresyon hastalığı yaşamasınaneden olmuştur. Aletin kullanıldığı ilk 50 yıl içinde, yaklaşık on binAkdenizli dalgıcın öldüğü ve daha binlercesinin felç ve beyin hasa-rı yaşadığı kaydedilmiştir. Çıplak dalgıçlar 60 metreye kadar varaninişlerini hızlandırmak için bir taş kullanıyorlardı. Kol mesafesindetutulan dalgıcı en iyi süngerlerin bulunduğu yere götüren bir tür dü-men gibi idare edilebiliyordu. Bir ipe bağlı şekilde bir nefeste dalandalgıçlar yüzeye hızla geri çekiliyorlardı. Oniki adalardan Kalimnos ve Simi süngerler ticareti ile ünlüydü.Bodrum ana karasındaki dalgıçlar süngerciliğe geç başlamış olmala-rına rağmen endüstriyi yetmişlerin sonuna kadar, devlet tarafındanavlanma yasağı getirilinceye kadar devam ettirmişlerdir. Bununlabirlikte, süngerlere bulaşan bir hastalık ve ticari amaçlı suni süngerüretimi yüzünden de talep azalmıştır. Türk sünger avcıları Türkiye kıyıları boyunca çok sayıda gemi en-kazının bulunmasını sağlamışlardır. Bu keşiflerden en ünlüsü bugünBodrum Sualtı Arkeoloji Müzesinde saklanan Kaş yakınlarındaki“Uluburun”dan çıkarılan Tunç Çağı’na ait gemi enkazıdır. 111

28. BODRUM-PEDESA Bodrum’a bakışMESAFE: 8 km.SÜRE: 3.5 saatARAZİ: Deniz seviyesindeki Bodrum sokaklarından başlayıp or-man yolundan yükselip Pedasa antik kentinin kalıntılarına varıyor.İlçe merkezinde işaretleme yok, bu etap için işaretler tiyatroda yeni-den başlıyor. Pedasa’yı gezmek ve geri dönmek için iki saatinizi ayı-rın. Tarif edilen dönüş yolunun mesafe ve süre bilgileri yukarıdakibilgilere dahil değildir.Toplam Çıkış 414 m.İLGİ ÇEKENLER: Mausoleum, Mindos Kapısı, Antik tiyatro, Pedasakalıntıları ve muhteşem sahil manzaraları ROTA TARİFİ Kale girişinden limana doğru geri dönün. Sola sapıp rıhtım boyun-ca sıralanan ahşap guletlerin yanından devam edin. Caminin karşı-sındaki caddeden sağa döndükten sonra kavşaktan sola dönün veMausoleum Müzesi’ne doğru ilerleyin. MAUSOLEUM Karia Kralı ve Satrap (Pers valisi) Mausoleus’a ait mezar antikdünyanın yedi harikasından biri olarak bilinmektedir. Dikdörtgenşeklindeki anıt mezar otuz altı sütunun desteklediği basamaklıpiramit şeklinde bir çatıya sahipti. Bu ihtişamlı mimari yapıdangeriye pek bir şey kalmamıştır. Kalıntıları on dördüncü yüzyıldaAziz John şövalyeleri tarafından inşa edilen kale duvarlarında gö-rülebilen mezarın bir çok parçası British Museum’dadır. Cadde boyunca ilerleyin, mezarlıktan sola dönün ve MindosKapısı’na gitmek için sağa dönün. Bu yapı M.Ö. 4. yüzyılda Mauso-leus iktidarı döneminde inşa edilen 7 kilometrelik şehir surlarındangeriye kalan tek parçadır. Bu muazzam kapıdan geçip yola doğru de- 112

vam edin. Sağa ve tekrar sağa dönüp ana yola çıkın. Rota oturmayerleri restore edilmekte olan antik tiyatronun yanından geçiyor. Buyapı, Türkiye’deki geç klasik erken Helenistik dönemde inşa edilmişen eski tiyatrolardan biridir. 4.9 km, 1.5 saat Bir sonraki trafik ışıklarından sol yapıp Devlet Hastanesine doğrugiden yolu takip edin. Park yerinin içinden geçip yamaca doğru top-rak yoldan ilerleyin. Tepede kapıdan sağa dönün ve orman yolundanyukarı çıkın. Dümdüz karşıya geçip yokuş yukarı yangın şeridine doğ-ru çıkın. Dinlenmek için Bodrum ve Gümbet’in muhteşem manzara-sına bakabilirsiniz. Yol yokuş aşağı iniyor. Kavşaktan karşıya çitlerleçevrili ağaçlık alana doğru devam edin. Sola dönüp tel örgüyle çevriliçitin etrafından dolanan patikayı takip edin. Patika yamacın kenarın-dan kıvrılarak orman yoluna çıkıyor. Sağa dönüp yıkık yapılara doğ-ru devam edin. Yamaçtan sola dönün ve ağaçların arasından toprakyola doğru inin. Sola dönün. Yol Pedasa Ziyaretçi Merkezine çıkıyor. PEDASA Muğla Üniversitesi tarafından yürütülen yeni araştırmalar ve kazılar M.Ö. 2. bin yılından Bizans döneminin sonuna kadar tarihlenen bir çok kalıntıyı ortaya çıkartmıştır. Homeros’a göre Lelegler ve Karialılar Troya savaşında Troyalıların yanında yer almıştır. Lelegler Troya’nın güneyinde Pedasos isimli bir şehirde yaşıyorlardı. Savaş sonrasında güneye göç edip günümüzde Bod- rum yarımadası olarak bilinen Mindos Yarımadasındaki sekiz şehre yerleştiler. Heredot Pedasa halkının Halikarnas’ın gerisin- de, iç kesimlerde yaşadıklarından bahseder. Bu bilgi 2008 yılında Athena kutsal alanında bulunan bir yazıt ile kanıtlanmıştır. Mausolos M.Ö. 4. yüzyılda Karia’nın başkentini Halikarnas’a taşıyıp sekiz Leleg şehrinden altısını birleştirip vatandaşlarını yeni başkente göç etmeye zorlamıştır. Pedasa Bizans dönemine kadar bir karakol olarak kullanılmıştır. Kenti gezmek için yokuş aşağı inen patikaya girin. Ahşap merdi-venlerden surlarla çevrili akropole doğru çıkın. En yukarıda Türk bay-rağı var. Kitabın yazımı sırasında antik kent etrafındaki önemli nokta-lara bilgi panoları konuluyordu. Rota yola geri dönüyor. Sağa dönüpetrafa saçılan harabelerin yanından yeni parke döşeli yoldan aşağıinin. Kapıdan geçip asfalt yoldan devam edin. Konacık’taki küçük birgöbekten sağa dönün. ULAŞIM Buradan Bodrum’a giden düzenli dolmuş seferleri var. Ya da anayola inip sola dönerek Bodrum’a yürüyebilirsiniz (2 km). 113

İÇ KARİA Bafa Gölü etrafındaki tarih öncesi duvar resimleri bu bölgede yer-leşimin 7000 yıl öncesine kadar gittiğini göstermektedir. Beşparmakdağlarının etrafına yayılmış uçsuz bucaksız büyük kaya blokları veçam fıstığı ormanları donatır dağın zirvesini. Üzerinde harabele-rin bulunduğu adacıklar, Hellenistik döneme ait mabetler ve kuy-tularda yer alan manastırlar ay tanrıçası Selene ve çoban sevgilisiEndymion’un hikayesini anlatır. Gökova Körfezinden yükselen rota hala halı dokumacılığının ak-tif olarak yapıldığı Milas’ın köylerinden geçip Karia’nın eski başken-ti olan Mylasa’ya (Milas’a) ulaşır. Yaklaşık 2000 yıldır kullanılmaktaolan, üzerinde Karia’nın sembolü Labryis’in -çift ağızlı baltanın- yeraldığı Baltalıkapıdan geçip, Zeus Labraundos’un tapınım merkeziLabraunda’ya yükselir. Yemyeşil çayırlıkların ve asırlık zeytinliklerinarasından taş döşeli yollardan kıvrılarak geçip Beşparmak Dağlarınıneteklerine ulaşır. Hala Ege kültürünün ve geleneklerinin hüküm sür-düğü köylerde kahvelerde toplanan erkeklerin kahverengi kıyafetlerive yazmalarının altına günlük yetiştirdikleri çiçekleri takan kadınla-rın kıyafetleri çarpar göze. Rota, Bafa Gölünün kıyılarından Beşparmak Dağlarının zirvesineçıkıp üzerinizde bir şemsiye gibi duran upuzun çam fıstığı ağaçlarınınve zeytinliklerin arasından Karia Kraliçesi Ada’nın kentine, Alinda’yaulaşır. Antik kentin agorasının altında Karia Yolu’nun da bitiş noktasıolan Karpuzlu görünür.BOZALAN-MİLAS-KARPUZLU (ALİNDA)29. BOZALAN-KARACAHİSAR 18.7 km30. KARACAHISAR-BAHÇE 17.5 km31. BAHÇE-MİLAS 12.4 km32. MİLAS-KARGICAK 23.3 km33. KARGICAK-ÇOMAKDAĞ 15.9 km34. ÇOMAKDAĞ-KAYABÜKÜ 16.7 km35. KAYABÜKÜ-KARAHIYIT 16.3 km36. KARAHAYIT-KAPIKIRI 8.4 km37. KAPIKIRI-BAĞIRCIK 17.4 km38. BAĞIRCIK-YAHŞİLER 18.8 km39. YAHŞİLER-KARPUZLU (ALINDA) 8.8 kmTOPLAM MESAFE 174.2 km 114

29. BOZALAN - FESLEĞEN - ÇİFTLİK - KARACAHİSAR Çiftlik - Karacahisar arasında MESAFE: 18.7 km. SÜRE: 7.5 saat ARAZİ: Bozalan’dan patikadan tırmanış, iç kısımlardan dalgalana-rak ilerleyen patika, toprak ve asfalt yol Toplam Çıkış/İniş 767/831 m. İLGİ ÇEKENLER: Bozalan’dan tırmanış, halı dokunan Milas köyleri. ROTA TARİFİ Köy kahvesinden yokuş yukarı çıkın. Yoldan sola döndükten sonrasağa, evlerin arasındaki yola doğru dönün. Taşlık yol köyden çıkıpyamaca doğru yükseliyor. Sola dönüp su deposunun yanından yokuşyukarı devam ettikten sonra tekrar sola dönüp ahşap kapıya yönelin.Tırmanış duvarlarla çevrili sekilerin arasından ilerleyerek azalıyor.Köyün ve Gökova Körfezi’nin muhteşem manzaraları için arkanızabakmayı unutmayın. Sola dönüp çam ağaçlarının arasından yükselen patikadan devamedin. Rota zikzak yaparak kaya koridoruna çıkıp uçurumdaki bir ya-rıktan çamların arasına geri dönüp tepeye varıyor. Patika sol yapıpuzun çamların arasından eski patikaya çıktıktan sonra kıvrılarak birorman yoluna iniyor. Yoldan sağa dönüp dere yatağından geçin vepatikadan yokuş yukarı ilerleyip tekrar yola dönün. Sağa dönün veyol boyunca, vadinin yukarısından devam edin. İleriden sola dönüşyapıp kubbeli bir sarnıcın yanından Fesleğen köyüne giren yolu takipedin. Evlerin arasındaki yoldan ilerleyin ve mezarlığın yanından soladönün. Patika tarlaların arasından ana yola çıkıyor. 6.7 km, 3 saat Yoldan karşıya geçip duvarlı yolu takip edin. Evlerin yanından ge-çip kubbeli sarnıca gelmeden sağa dönün. Yol patikaya dönüyor. 115

Sola sapıp taş duvarı takip ettikten sonra çam ağaçlarının arasındanilerleyen patikadan aşağı inin. Toprak yoldan karşıya geçip ağaçla-rın arasından ilerleyen patikaya girin. Ağaçların arasından manzaraYeniköy termik santralini besleyen bir maden ocağına ve çorak biraraziye bakıyor. Patika ağaçların arasından bir yola iniyor, sola dönüpyamacın kenarından devam edin. Yolun ilerisinde, soldaki, ağaçla-rın arasına giren patikaya ilerleyin. Yoldan karşıya geçip duvarlarınarasından giden dar yolu takip edin. Zeytinliklerin arasından geçipÇiftlik köyü mezarlığının yanındaki yola çıkın. Önce sağa sonra soladönün. Dere yatağından karşıya geçen yol sağa sapıp tepeye doğruçıkıyor. Evlerin yanından sağa döndükten sonra dönemeçten soladönüp duvarlı yoldan yokuş yukarı devam edin. 14 km, 5.5 saat Sağa sonra sola dönüp yoldan yokuş yukarı devam edin. Yol köy-den aşağı doğru inen patikayla birleşiyor. Zikzak yaparak yokuş aşağıinin ve çeşmenin yanından geçin. Yamaç boyunca, derenin yukarı-sından dümdüz devam edin. İleride taş duvarın yanından sağa vekavşaktan tekrar sağa dönün. Patika ekili tarlaların arasından vadi-ye doğru devam edip bir asfalt yola varıyor. Sağa dönün. Yol yukarıdoğru çıkıp yamacın etrafından dolanıp Karacahisar köyüne doğruiniyor. KARACAHİSAR Köy kilim dokumacılığında kullanılan yünün renginin doğallı- ğıyla ünlüdür. İsmini bitişikteki tepenin üzerinde bulunan antik kent Hydisos’tan almıştır. Milas yolunun hemen yakınındaki köy merkezinde kahveler ve bir de bakkal var. ULAŞIM Gün içinde Karacahisar - Peçin - Milas arasında karşılıklı sefer ya-pan dolmuşlar var. Karacahisar halısı 116

30. KARACAHİSAR - KARAKOYUN - BAHÇE Karacahisar KöyüMESAFE: 17.5 km.SÜRE: 6 saatARAZİ: Çoğunlukla toprak yoldan giden rotanın bir kısmı eski ker-van yolundan geçmektedir.Toplam Çıkış/İniş 326/426 m.İLGİ ÇEKENLER: Milas’a giden eski kervan yolu ROTA TARİFİ Kahveye gelmeden sola dönün. Caminin yanından geçip köydençıkan yoldan ilerleyin. Kavşaktan sağa dönüp ilerleyin. Asfalt yola ka-vuştuğunuzda sola döndükten sonra ikinci soldan sapıp toprak yol-dan devam edin. Sağa sapıp eski bir taş köprünün kalıntılarının ya-nından (ilkbaharda yalınayak) dereden geçin. Sola döndükten sonratoprak yoldan sağa dönün. Yol bir dere yatağından geçip sağa, birmeşe ve çınar ağacının gölgesindeki çeşmeye varıyor. Yokuş yukarıilerleyip Milas’a giden eski kervan yoluna çıkın. Yol geniş kırlardangeçip bir kavşağa varıyor. Toprak yoldan sola dönün. Yamacın kena-rından aşağı doğru devam edip yol ayrımından sağa dönün. Vadi bo-yunca devam edin, bir dere yatağından geçtikten sonra Karakoyunmahallesine doğru tırmanın. 8.3 km, 2.5 saat Dümdüz devam edip mezarlığı, camiyi ve bakkalı geçin. Yol yokuşaşağı inmeye başladığında sağa dönüp ova boyunca 3 kilometre yü-rüyün. Telefon direğinin yanından sola dönüp büyük bir bölümü toprakolan yoldan devam edin. Yamacın kenarından dolanan yol BahçeKöy’üne varıyor. Sağa dönüp, bakkalın ve kahvenin olduğu köy mer-kezine doğru ilerleyin. ULAŞIM Köy merkezinden 2 km mesafedeki yoldan Milas’a düzenli dolmuşseferleri bulunmaktadır. 117

31. BAHÇE - BEÇİN - MİLAS BeçinMESAFE: 12.4 km.SÜRE: 4.5 saatARAZİ: Ormanın içinden yükselen patika, Beçin kalesine doğruorman yoluna ve taşlık yola dönüşüyor. Son 5 kilometre Milas ilçemerkezine giden yolları ve caddeleri takip ediyor.Toplam Çıkış/İniş 180 m.İLGİ ÇEKENLER: Beçin kalesi, Milas’ın tarihi yapıları. ROTA TARİFİ Köy meydanındaki Atatürk büstünün yanından sola döndüktensonra sağa dönün ve köyün dışına çıkan toprak yolu takip edin. Dö-nemeçten direk karşıya geçip patikaya girin. Sağa dönüp çamlarınarasından, vadinin yukarısına doğru kıvrılarak ilerleyen üstteki pa-tikadan devam edin. Dereden geçen patika çalılıkların arasından biraçıklığa varıyor. Sarnıcın yanından çaprazlama olarak sola doğru iler-leyin. Zeytinliklerin arasından geçen patika evlerin orda toprak yolavarıyor. Tepedeki yol ayrımından sağa dönün. Büyük taş blokların ya-nından geçen yol terkedilmiş binanın yanından sola dönüyor. Aşağıdoğru inen yol bir orman deposuna çıkıyor. Açık alandan sola dönüpbir T-kavşağından sağa sapın. Bir sonraki ayrımdan sola dönüp düzarazi boyunca yürüyün. Eski bir kervansarayın yanından geçen yolBeçin kalesine varıyor. 7 km, 2.5 saat BEÇİN Milas ovasına hakim bir plato üzerinde yer alan Beçin, Beylik-ler Dönemi ve erken Osmanlı dönemine ait kalıntılara sahiptir.Bunlardan bazıları Emir Avlusu, Ahmet Gazi Medresesi, Kubbe- 118

li Çeşme, Orhan Bey Camii ve Menteşeoğulları Beyliği Kalesidir. Kalenin savunma duvarlarından Milas manzarası görülmektedir. Bazı tarihçiler buranın M.Ö. 4. yüzyıl öncesinde, kayalığın tepe- sine yerleştirilmiş bir Zeus Karios tapınağı ile akropol olduğuna inanmaktadır. 1414 yılında Menteşeoğulları ile Venedik arasında imzalanan ticari antlaşmada kalenin ismi Perzona olarak geçmektedir. Kale girişinin yanındaki yoldan yokuş aşağı devam edip anayolaçıkın. Yoldan Milas’ın merkezine yoldan geçen dolmuşlarla gidebilirya da yürümeye devam edebilirsiniz. Sola dönün ve ana kavşaktan sağa dönüp yoldan devam edin. Ana-yoldan karşıya geçip göbekten Halil Bey Bulvarı boyunca ilerleyin.Çevre yolu sağdan gidiyor, siz soldan Atatürk Bulvarından devamedin. Macar evlerini geçip Gümüşkesen anıt mezarının modelininolduğu göbekten sağa dönün. İnönü Caddesinden devam edip UluCami’yi geçin ve ana dolmuş durağına varın. Milas Ulu Camii’nden detay 119

MİLAS (MYLASA) Muğla ilinin ilçesi olan Milas, Türkiye’nin güney batısında yer alanönemli bir yerleşim yeridir. İlçe yönetiminde 4 belde, 114 köy bulun-maktadır. Milas’ın zenginliği, bünyesinde barındırdığı 27 antik kentile tüm bölgeye yayılmaktadır. Yörede yetişen bitkilerden elde edilendoğal boyalarla dokunulan halılar ile ünlüdür. Milas ile ilgili en erken tarihi kayıt M.Ö. 7. yüzyılda Milaslı Arse-lis adlı bir Karia beyinin Kral Gyges’in Lydia tahtını ele geçirmesineyardım etmesi ile ilgilidir. Kent Pers hakimiyetine karşı Miletos ta-rafından başlatılan İonia isyanında da (M.Ö. 449-493) yer almıştır.İsyan, Miletos’un kenti yeniden ele geçirmesi üzerine, Karia kentle-rinin teslim olması ile sonuçlanmıştır. 4. yüzyılda Milaslı Hekatom-nos Karia’nın satrapı (Pers valisi) olmuş, oğlu Mausolos başkentiHalikarnasos’a taşımıştır. Roma döneminde de gelişmeye devameden Milas Bizans döneminde piskoposluk merkezi olmuştur. 13.yüzyılda kentin 5 kilometre güneyinde yer alan Beçin’deki kaleninsavunma duvarlarını kullanan Menteşeoğulları beyliğinin egemen-liği altına girmiştir. Osmanlı döneminde bölgenin yönetim merkeziMuğla’ya taşınmıştır. 1912 yılında yapılan sayıma göre %30’u Rumlardan %10’u Yahu-dilerden oluşan kent 9000 nüfusa sahipti. Rumlar 1923 yılındaki nü-fus mübadelesi sırasında ülkelerine geri gönderilmiş, Yahudiler ise1950’lerde yeni devlet İsrail’e göç etmişlerdir. Modern ilçe, özellikle 15 kilometre uzakta kurulan Bodrum/MilasHavaalanından sonra gelişmeyi sürdürmektedir. Çevre yolları üzerinde çok sayıda otel olmasına rağmen kent mer-kezinde seçenekler sınırlıdır. Baltalıkapı TARİHİ YAPILAR UZUNYUVA Yuvalama sezonu boyunca soylu bir leylek ailesini taşıyan, korint 120

düzeninde bir başlığa sahip sütundur. 1775 yılında Richard Chandleradlı bir İngiliz antikacı bir yazıt keşfetmiş, M.Ö. 40’da yaptırılmış sü-tunun Menandros’un onur heykelini taşıdığını belirtmiştir. HEKATOMNOS MEZARI Onur sütunun yakınında, Türkiye’deki son yüzyılın en büyük arke-olojik buluşlarından biri olan Hekatomnos’a ait olduğu tahmin edi-len mezar bulunmaktadır. Mezarın yeri, yağmalanana kadar bilinmi-yordu. Teknolojik aletler kullanan ekip, 2 metre kalınlıktaki mermerduvarı kırıp mezar odasına geçmek için yedi ay boyunca 10 metreuzunlukta, 80 metre genişlikte bir tünel kazmıştır. Mermer lahitindört tarafında, biri uzanan sakallı bir figür olan, kabartmalar bulun-maktadır. Polisin gerçekleştirdiği operasyon sırasında olay yerindekievlerden ve bahçelerden 155 adet antik eser toplanmıştır. Mezaralanında kazı çalışmaları devam etmektedir. Yakın gelecekte, alanınbir modeli oluşturulup halkın teşhirine sunulacaktır. BALTALIKAPI Labraunda’ya doğru giden kutsal yolun başlangıcını belli edenRoma dönemine ait, iyi korunmuş bir kemerli kapıdır. Karialılarındini sembolü olan çift ağızlı balta (labrys) kemerin üstündeki kilit ta-şına oyulmuştur. GÜMÜŞKESEN Kentin batı ucunda, Roma dönemine ait bir nekropol alanı bulun-maktadır. Gümüşkesen olarak bilinen anıt mezar ilgi odağıdır. Çoksayıda yivli sütun ile ana mezar odasının üzerindeki piramit şeklindebir çatıyı taşıyan yapı çok iyi durumdadır. Gümüşkesen ULU CAMİİ Menteşeoğulları beyliği dönemine ait caminin duvarlarına gömül-müş, çift ağızlı balta sembolü dahil pek çok antik taş bulunmaktadır. 121

MACAR EVLERİ Atatürk Bulvarı üzerinde yer alan üç tarihi ev 1920’lerde kentinzenginliğinin ve modernliğinin göstergesi olarak Macarlar ustalarayaptırılmıştır. MİLAS MÜZESİ Arkeolojik alanların zenginliğiyle çok sayıda esere ev sahipliği ya-pan müzede Stratonikeia kazısından bulunan altın eserler ve İasoskazısından bulunan pişmiş toprak kandiller sergileniyor. Müzeninbahçesi de açık sergi alanı olarak kullanılmaktadır. ESKİ MİLAS Eski kentin dar sokaklarında hala küçük dükkanlar ve bölgeningeleneksel ticaretini yapan işyerleri bulunmaktadır. Salı pazarı mal-larını ve ürünlerini satan köylülerle cılvıl cıvıldır. Milas aynı zaman-da farklı şekil ve süslemelere sahip bacaları ile ünlüdür. HisarbaşıMahallesi’nde geç Osmanlı dönemine ait yapıların çoğu, Hacı Ali AğaKonağı (müze) dahil olmak üzere, restorasyon görmüştür. ÇöllüoğluHanı (1720) giriş katında yaşam alanları bulunan, iki katlı avlulu bü-yük bir Osmanlı hanıdır. Kitabın yazımı sırasında hanın restorasyonubitmek üzereydi. Eski Milas’ta kurulan köy pazarıULAŞIMKent merkezinde bulunan Tabakhane garajı bütün bölgesel dol-muşlarının ana merkezidir. Şehirlerarası otobüs terminali Labrandaayrımını geçtikten sonra Söke-İzmir istikametindeki ana çevre yoluüzerindedir (19 Mayıs Caddesi). Muğla ve Bodrum’a ve aynı zaman-da İzmir ve Aydın’a düzenli otobüs seferleri bulunmaktadır.Bodrum/Milas havaalanı 15 kilometre mesafede olup İstanbul’adüzenli seferler bulunmaktadır. Tatil sezonunda Avrupa’nın her ye-rinden tarifeli çarter seferleri mevcuttur. 122

32. MİLAS - KIRCAĞIZ - LABRAUNDA - KARGICAK Labraunda Antik KentiMESAFE: 23.3 km.SÜRE: 8.5 saatARAZİ: İlçe merkezinden başlayan rota, 4 kilometrelik asfalt yol ile(düzenli dolmuş seferleri mevcut) Kırcağız köyüne varıyor. Labraun-da harabelerine çıkıp Kargıcak köyüne inen rotanın bir kısmı toprakyoldan büyük çoğunluğu da patikadan oluşuyor.Toplam Çıkış/İniş 720/515 m.İLGİ ÇEKENLER: Labraunda harabeleri, Milas ovası ve köy manza-raları. ROTA TARİFİ Ana dolmuş durağından sola dönüp Hisarbaşı Mahallesine (EskiMilas) girin. Rota Hekatomnos mezarının yakınından geçip Beledi-ye Caddesinden aşağıya iniyor. Kavşaktan dümdüz karşıya geçin veBaltalıkapı’ya gitmek için sola dönün. Tekrar sola dönüp kemerlikapıdan geçin ve Fabrika Sokaktaki kavşaktan sola dönün. Anayoladoğru devam edin ve yolun karşısına geçip sola dönün. Eldehan oteligeçtikten sonra sağa dönün ve Kırcağız köyüne doğru ilerleyin. Yolzeytinyağı fabrikalarını geçip köye giriyor. Okulun ve dükkanlarınınyanından dümdüz devam edin. 4.2 km,1.5 saat KIRCAĞIZ Eski evlerin kenarından ilerleyen yol Köy mezarlığı tabelasını geç-tikten sonra zeytinliğin içine giriyor. Önce sağa sonra ilerdeki ayrım- 123

Labraundadan sola dönün. Yol bir patikaya dönüşüp eski bir çeşmenin yanın-dan geçiyor. Dere yatağından geçin; toprak yoldan sola dönüp yolayrımından karşıya geçin ve aşağıdaki ana yola çıkın. Yoldan dümdüzkarşıya geçip dere yatağını takip edin. Eski taş köprüden geçen yolyamacın etrafından vadiye doğru yükselip, bir çeşmenin yanındangeçiyor. Rotamız yokuş yukarı çıkmaya devam ediyor. Tepeyi aştıktansonra İlamet’i ve daha yukarısında Labraunda antik kentinin bulun-duğu yeri belli eden kavak ağaçlarını göreceksiniz. Yol Sımat mahallesine doğru devam ediyor. İlk eve gelmedenönce, patikadan eski değirmen taşlarına doğru çıkın. Toprak yola çı-kınca önce sağa sonra sola dönün, ahşap kapısı tabanca desenleriile süslü eski bir taş evin yanından geçin. Yol yamacın kenarından,çam ve zeytin ağaçlarının ve iri kaya parçalarının arasından kıvrılarakilerliyor. Kaya parçalarının üstünde duran eski taş duvarlar arı ko-vanlarını ayılardan korumak amacıyla kullanılıyordu. Kavşaktan sağadönüp yoldan devam edin. Patikadan sola dönüp zeytin ağaçlarınınarasından ilerleyip dere yatağından geçin. Çamların arasından yük-selen patika çeşitli bitki örtüsünün içinden dalgalanarak ilerledik-ten sonra Milas manzaralı dar bir yol ile birleşiyor. Dere yatağındangeçip devam edin. Kavşakta ağaçların arasından yükselen patikayageçin ve taş duvarı takip edip yola ve Labraunda harabelerine çıkın. 16.4 km, 6 saat 124

LABRAUNDA Labraunda yerleşim yeri olmaktan ziyade Karialı Zeus, Zeus Labraundos kültüne adanmış bir kutsal alandır. M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren, sikkelerin üzerinde çift ağızlı balta taşıyan Zeus’un tasvir edildiği görülmüştür. Antik kentin 14 kilometre uzunluğunda taş döşeli bir kutsal yol ile Milas’a bağlandığı ve bu kutsal yolun aynı zamanda doğuya doğru, Alinda antik kentine kadar devam ettiği bilinmektedir. Bulunan yazıtlardan kalıntıların çoğunun, Mausolos ve kardeşi Idreus krallığı dönemine ait olduğu anlaşılmaktadır. Üç ana teras üzerine kurulu olan kutsal alana ziyaretçiler “propylon” denilen yapıdan giriyorlardı. Burası kutsal öneme sahip bir alan olduğu için silahlar içeri alınmıyor, hayvanların bu sınırlar içinde otlatıl- masına izin verilmiyordu. İçeri girdikten sonra ziyaretçiler Dorik bina olarak anılan çeşme yapısında temizlenip anıtsal merdiven- lerden üst terastaki her yıl Zeus Labraundos adına düzenlenen festivallerde yemek yemek için toplanılan Andron’a doğru devam ediyorlardı. Andron yapısının üst köşelerinde duran Sphenksler ziyaretçilere Perslerin kontrolü altında olduklarını hatırlatıyor- du, bir tanesi Bodrum müzesinde sergilenmektedir. Doğuda yer alan 45 metre uzunluğundaki Stoa’nın ön cephesinde 17 sütun bulunmaktaydı. Bir üstteki terasta tamamı ile mermerden yapıl- mış olan Zeus Labraundos’a ait tapınağın kalıntıları bulunmak- tadır. Yapı büyük bir olasılıkla Halikarnassos’taki Mausoleum’un mimarı Priene’li Pytheos tarafından yapılmıştı. Tapınağın sağ tarafında ziyaretçiler tarafından getirilen adaklık hayvanların kurban edilip, gelen ziyaretçilere dağıtıldığı bir “altar” (sunak) vardı. Sunulan o kadar fazla hediye vardı ki, değerli madenler- den yapılan bu adakları saklamak için “Oikoi” (evler) denilen bir hazine binası inşa edilmişti. Altarın doğusunda yer alan kutsal pınardan akan su terra kota borularla kutsal alandaki diğer ha- vuzlara taşınmaktaydı. Bir üstteki terasta içerisinde üç granit lahidin yer aldığı kemerli bir mezar odası bulunmaktadır. Buranın Hekatomnos hanedanın üyelerinden birine/birilerine ait olduğu düşünülmektedir. Sağlam durumdaki kalıntıların arasında sonraki dönemlerde inşa edilmiş Roma hamamı ve Bizans kilisesi yer almaktadır. LABRAUNDA’YI KEŞFETMEK Yolun karşısına geçin, bilet gişesinin (2013 itibari ile 5 Lira) yanın-dan yükselip hamam kompleksine doğru giden patikadan devamedin. Ören yeri bekçisi Ali’nin evi sol tarafta, yürüyüş yaptığımız sıra-da eşinin hazırladığı leziz yemekleri kalıntılar arasında bahar güneşi 125

altında silip süpürmüştük. Merdivenler Andron’a, rahibin evine veZeus tapınağına çıkıyor. Bugün Karia Yolu’nun logosu olarak kulla-nılan çift ağızlı baltayı (Labryis) taşıyan Zeus’a burada tapınılıyordu.Tapınağın sağında yer alan merdivenler MÖ. 4. yüzyıla ait iki katlımezara çıkıyor. İçinde üç mezarın bulunduğu kemerli odanın çatısın-dan kentin kalıntıları ve etraftaki tepeler boylu boyunca görünüyor.Tepenin yukarısında bulunan akropol ormanın içerisinde gizlenmişdurumda. Stoa ve diğer yapıların arasından geri dönerek bir lup ya-pıp tekrar yola inebilirsiniz. ULAŞIM Labraunda’ya çıkan herhangi bir toplu taşıma aracı bulunmamaklaberaber 14 km uzaklıkta Milas’tan tutacağınız bir taksi çok pahalıolmayacaktır. Ovaya doğru inen yüklü kamyonlar yüzünden yol kötüdurumda. Yolun aşağısında kalan aynı patikaya geri dönüp açıklıktan sağadönün ve dere yatağını takip eden patikadan ilerleyin. Rota dereninkarşısına geçip yoldan yukarıya çıkıyor. Ağaçların arasından geçenpatikaya girmek için sol yapın. Patika başka bir dere yatağından dahageçip sola dönüyor, elektrik direğine doğru ilerleyen patikaya kavu-şuyor. Rota elektrik direklerini takip ederek sola doğru gidiyor. Dire-ğin yanındaki patikadan sola sapıp İlamet mahallesine devam edin.Patika taştan yapılma saçakları olan eski evlerin yanından aşağıyadoğru gidiyor. 2012 yılının mart ayında buradan geçerken elektrikyeni çekiliyordu. Duvarlı patika mahalleden çıkıp mezarlığın yanından yola çıkıyor,karşıya geçip taş döşeli yoldan aşağıya inmek için sağa sapın. Yama-cın kenarından kıvrılarak inen rota yoldan karşıya geçiyor. Tepeyiaşıp duvarların arasından Kargıcak köyüne iniyor. Soldan, taş evlerinarasındaki dar sokaktan devam edin, sağa dönüp aşağı doğru inin.Kavşaktan sağa dönün. ULAŞIM Milas - Kargıcak arasında sabah, öğle ve akşam olmak üzere günde3 sefer yapan dolmuşlar bulunmaktadır. 126

33. KARGICAK - SARIKAYA - KETENDERE - ÇOMAKDAĞ Kargıcak – Sarıkaya arasında MESAFE: 15.9 km. SÜRE: 7 saat ARAZİ: Latmos (Beşparmak) dağlarının eteklerinden dalgalanarakilerleyen patika ve orman yolları. Toplam Çıkış/İniş 955/783 m. İLGİ ÇEKENLER: Eşsiz manzaralar, köyler ve Latmos dağlarınınetekleri. ROTA TARİFİ Köprüden geçtikten sonra tepeye doğru tırmanan yoldan sağa dö-nüp asfalt yola doğru devam edin. Dümdüz karşıya geçip ormanıniçine giren patikadan aşağı doğru inin. Yamacın kenarından ilerle-yen rota, pürüzsüz taşların arasında biten lavantalarla dolu zeytin veçam teraslarından geçiyor. Rota bir dereden geçip, yamaçta bulunanmermer ocağına doğru giden duvarlı patikadan yokuş yukarı çıkıyor.Bir dere yatağının solundan yükselen patika yamacın kenarından de-vam edip mermer ocağından çıkan beyaz kumların boyadığı vadidengeçiyor. Yol yamacın kenarından kıvrılarak pürüzsüz bir kayayı aşıparı kovanlarını aç ayılardan korumak amacıyla kullanılan taş yapınınyanından geçiyor. Rota toprak yoldan sağa dönüp bir taş duvarın ya-nından tekrar patikaya giriyor. Mermer ocağının büyüklüğü, mermerblokları çıkarmak için kullanılan ağır iş makineleri ve dinamitlemeile molozların aşağılara kadar itildiğini izleyince daha belirgin halegeliyor. Bir aile mezarlığının yanında, Halil’in karısı, hacı Hatice 1329-1992 127

Çomakdağ Evleriyazılı mezar taşı kadının 663 yıl yaşadığını mı söylüyor? İlk tarih Hicritakvimi, öldüğü tarih ise Miladi takvimi kullanıyor. 6.4 km, 2.5 saat SARIKAYA Yol ismini sağ taraftaki kayanın renginden alan Sarıkaya köyünegiriyor. Caminin yanındaki çeşmeye kadar yolu takip edin. Minareninönünden sağa dönüp eski ambarların yanından geçin. Sağa dönüpyokuş yukarı çıkın, okulun yanındaki ilk dönemeçten sola dönüp çamağaçlarının arasından duvarlı patikayı takip edin. 200 metre sonra,kayaların arasından sola dönün, yamacın kenarından dolanıp köymezarlığına doğru inen patikayı izleyin. Eski bir çeşmenin yanındakiçınar ağacından sağa dönün. Ağaçların arasından devam eden patikadere yatağını takip ederek köye doğru iniyor. GÖKSEKİ MAHALLESİ Yoldan çeşmenin ve caminin bulunduğu merkeze doğru devamedin. Evlerin arasından sağa dönüp 150 metre yürüdükten sonraaşağı doğru inen patikadan sağa dönün. Patika bahar başında açanbeyaz irislerle dolu teraslı düzlüklerin yanından mahalleden çıkıyor.Duvarlı patikadan, yukarı sırttaki düzenli olarak dönen yel değir-menleri eşliğinde, çamların ve zeytinliklerin arasından dalgalanarakilerleyin. Patika bir köprüden geçiyor ve T-kavşağından sola dönüpyükseliyor. Bir başka köprüden daha geçip yokuş yukarı devam et-tikten sonra sağa sapıp merkeze doğru ilerleyin. İkinci evden soladöndükten sonra sağa dönüp meydana inen sokağı takip edin. 11.5 km, 5.5 saat 128

Çomakdağ Kadınları KETENDERE Yukarıda yer alan kahvenin terası, bahar güneşi altında otur- muş sohbet eden ihtiyarlarla dolu. Etkileyici manzara, İkiztaş denilen yanyana duran iki tepeye bakıyor. Aşağıdaki ovadan Milas’a giden düzenli dolmuşlar var. Atatürk büstünü geçip, evlerin arasından ilerleyip caminin ya-nından geçen yolu seçin. Sola dönüp duvarlı yoldan köyün dışına,köprüye doğru inin. Dereden geçin, sola sapıp yamaca doğru çıkanpatikayı takip edin. Belli bir yüksekliğe varınca, yamaçtaki yel değir-menleri ve ovaya yayılmış Milas ile köyün muhteşem manzarasınıgörmek için arkanıza bakın. Patika vadiden sapıyor ve iri kaya parça-larıyla dolu araziden ve zeytinliğin içinden Çomakdağ köyüne iniyor.Ana camiye ve köy meydanına çıkan yolu takip edin. Davetkar kahveve çay bahçesi caminin yanında. ÇOMAKDAĞ Rota üzerindeki köyler geleneksel taş evlerle dolu. Bu evlerin en ilginç mimari özelliklerinden biri taş blokların arasına sıkıştı- rılmış küçük taşlar veya çömlek parçaları. Uzaktan bakıldığında küçük minareleri andıran uzun bacalara sahip evlerin bazıların- da, bölmelerinin her biri cıvıl cıvıl renklere boyanmış süslü kapı ve pencereler var. Turistlere alışkın olan köyde gecelik konaklama imkanı sunan köy evleri de bulunmaktadır. ULAŞIM Köy ve Milas arasında günde beş defa sefer yapan dolmuşlar mev-cut. 129

34. ÇOMAKDAĞ - NARHİSAR - KONAK - KAYABÜKÜ İkiztaşMESAFE: 16.7 km.SÜRE: 7 saatARAZİ: Latmos dağlarının köylerinin arasından dalgalanarak ilerle-yen, daha çok patikalardan oluşan yollar.Toplam Çıkış/İniş 806/687 m.İLGİ ÇEKENLER: Muhteşem manzaralar, Dağ köyleri. ROTA TARİFİ Köy meydanından dar sokak boyunca yürüyüp köyün yukarısınadoğru tırmanın. İlk sağdan dönüp antenlere doğru ilerleyin. Tepede,toprak yoldan sola, asfalt yoldan sağa dönün. Yol boyunca yaklaşık 600 metre ilerledikten sonra soldaki patikayageçip dere yatağını takip edin. Eski çeşmeyi geçer geçmez soldakiyamaçtan tırmanın. Patika kıvrılarak teraslı bir zeytinlikten geçipduvarlı patikaya doğru sağ yapıp yamacın kenarından devam edi-yor. Dönemeci geçtiğinizde ikiz tepeler ve aşağısındaki İkiztaş köyügörünüyor. Biraz ileriden yokuş yukarı çıkan patikadan sola dönüpaçık sarı kaya parçalarının aşağısından devam edin. Yol toprak yolaindikten sonra sola dönüp köyün yukarısına doğru ilerliyor. Mavi ka-pılı su deposundan sola dönün, zeytinlik ile ikiz tepelerin sırtındakiterasların arasındaki yolu takip edin. Köy mezarlığından sağa dönünve dönemeçten patikaya kadar devam edin. Sola dönüp tekrar yolaçıkın. Yol boyunca devam edin ve yamacın kenarından ilerleyen aşa-ğıdaki yoldan sola dönün. Eski bir taş arı kovanı yapısına doğru ilerleyip üstteki patikadansağa dönün. Patika gür bitki örtüsün arasından devam ediyor, soladönün ve aşağısında çınar ağaçları olan dereden geçmek için yokuş 130

aşağı inin. Bitişikteki tepeye bakacak olursanız kaya tabakalarının vetaş duvarların sayısız zeytinliği ayırdığını görürsünüz. Patika kır çiçek-leri ve papatyaların arasından devam ediyor. Bir kayalığın üzerindeduran, terkedilmiş bir taş evin yanından geçiyor. Eski çeşmeyi geçin,kayalara güneş ışığında parıldayan metalik bir görüntü veren zenginmaden yataklarından oluşan yumuşak zeminde yürümeye devamedin. Asfalt yola çıkın, Narhisar köyüne doğru sola dönün. 9.4 km, 3.5 saat NARHİSAR Okulun yanından devam edip köy boyunca sağdan yürüyün. Kah-veden etkileyici bir manzara görünüyor. Toprak yol boyunca devamedin, son evin yanından sağa dönüp mezarlığın yanından geçin. Yolyamacın kenarından yukarı doğru ilerledikten sonra sola dönüp hızlaasfalt yola iniyor. Sağa dönüp Konak köyüne doğru devam edin. 13.3 km, 5 saat KONAK Caminin aşağısındaki yoldan sola dönün. Köprüyü aşıp eski okulbinasının yanından geçen patikayı takip edin. Duvarlı patika yamaçboyunca dalgalanarak ilerliyor, sağa dönüp yükseliyor. Zikzak çize-rek ilerleyen yol, aşağısında temiz bir su birikintisi olan köprüdengeçiyor. Piknik yapmak için çok güzel bir yer! Sağa doğru yükselerekdevam edin. Sağa dönün ve dik yokuşu tırmanıp köye doğru ilerle-yin. Patika yamacın kenarından devam edip küçük teraslı bahçelerinyukarısındaki eski bir değirmen taşının yanından Kayabükü köyünegiriyor. ULAŞIM Köyden Milas’a sefer yapan dolmuşlar bulunmamaktadır. Narhisar Köyü 131

35. KAYABÜKÜ - SAKARKAYA - KARAHAYIT Balıktaş duvar resimleri MESAFE: 16.3 km. SÜRE: 7 saat ARAZİ: 800 metre yükseklikteki geçite çıkıp Karahayıt köyüneuzun bir iniş yapan patika. Toplam Çıkış/İniş 821/1061 m. İLGİ ÇEKENLER: Bafa gölü manzarası ve Neolitik mağara resimleri. ROTA TARİFİ Caminin yanından sağa döndükten sonra üstteki yola çıkan pati-kadan tekrar sağa dönün. Geleneksel taş evlerin yanından sola dö-nün, sağa kıvrımdan sonra duvarlı patikadan sola dönün. Patika fıstıkçamlarının altından, küçük maden ocağı alanından geçiyor. Aynı se-viyede kalın, yamacın kenarından devam edip ekili terasların yanın-dan geçip sola dönün. Patika dalgalanarak derelerden geçip içindebir taş ev bulunan teraslı bir zeytinliğe varıyor. Manzara, kayalık ara-zinin ortasındaki yemyeşil çayırlarda sıralanmış uzun fıstık çamlarınabakıyor. Yıkık bir taş evden aşağı doğru inen patika dereden geçipladenlerin ve kayaların arkasındaki bodur meşelerin arasından hızlayükseliyor. Tepeye vardıktan sonra vadi boyunca uzanan Sakarkayaköyünün manzarası eşliğinde aşağı doğru iniyor. Duvarlı patika sağ-dan köye doğru devam edip asfalt yola iniyor. Sola keskin virajdansağa dönüp yokuş yukarı çıkın. Bir sonraki sağa keskin virajdan, kö-şeden başlayan taş döşeli yolu takip edin. Patika derelerden geçipköye doğru gidiyor. Sola dönün ve kıvrılarak yokuş yukarı ilerleyenköy yolundan dümdüz ilerleyin. 8 km, 3 saat 132

SAKARKAYA Buradan geçerken, aşağıdaki camide altı tane çocuk şaşkın bir ke-çinin tüylerini kırpıyorlardı. Sağa dönün ve dik yokuşu çıkın. Mina-renin istikametinde devam edip caminin yanındaki köy meydanınadoğru yürüyün. Köyde dört tane kahve ve temel ihtiyaçlar için birbakkal var. Milas’a düzenli dolmuş seferleri mevcut. Köy meydanından, caminin yanından yokuş aşağı inen yoldan de-vam edin. Sağlık ocağının yanından sola dönüp köyün dışına çıkantoprak yol boyunca yürüyün. Yol bir dereden geçiyor. Yoldan sağave hemen ardından yokuş yukarı çıkan patikadan sola dönün. Sağadönüp vadinin solundan yükselen patikayı takip edin. Rota uzunçam ağaçlarının ve yolun sınırlarını çizen mor sümbüllerin arasındanyükseliyor. Patika, Bafa gölünün manzarasını ilk kez göreceğiniz 800metre yükseklikteki geçite doğru devam ediyor. Geçitten sonra, patika sağa doğru kıvrılıp ağaçların arasındanaşağı doğru iniyor. Gölün ve kıyının yukarısında bulunan Karahayıtköyünün manzarası görülüyor. Taş döşeli yolun parçaları hala duru-yor, kıvrılarak ağaçların arasından ve çoktan taşa dönüşmüş bir lavakıntısından geçiyor. Yol bir dereden, kaynağın (içilebilir) çıktığı ye-rin hemen aşağısından geçtikten sonra bir başka kaynağın yanındangeçip teraslanmış arazinin ve yıkık evin bulunduğu açıklıktan devamediyor. Bir sonraki düzlükte, büyük bir meşe ağacı, üst sınıra doğruuzanan incir ve kavak ağaçları ile merkeze egemen. Muhteşem man-zaralara ve su kaynağına sahip bu düzlük kamp yapmaya çok uygun.Metal kapıdan geçip zeytinliklerin arasından duvarlı bir yola doğruinin. Yolun düzleştiği yerden sağa doğru gidip dere yatağına doğru inenişaretlenmemiş bir patika var. Derenin yukarısından patikayı takipettiğinizde, M.Ö. 8000 yılına ait Neolitik resimlere sahip küçük birmağaraya (Balıktaş olarak bilinir) ulaşıyorsunuz. Biraz daha yukarı-sındaki diğer bir mağaranın tavanında yer alan insan ve hayvan fi-gürleri, el izleri ve balık resimleri seçilebiliyor. Buranın ismi Balıktaşmağarası olarak biliniyor. İşaretlenmiş patikaya geri dönüp zeytin ağaçlarının arasından kıv-rılarak inen duvarlı patikadan devam edin. Sola dönün, su deposu- UYARI: Dış etkenlere karşı son derece duyarlı olan bu duvar resimlerinin fotoğrafını çekerken kesinlikle flaş kullanmayınız, resimleri daha belirgin yapmak için üzerlerine su dökmeyiniz ve resimlere dokunmayınız. Özellikle bu resimlerin bulunduğu yer- lerde kayalara veya resimlere zarar vermeyiniz ve bu konuda ekstra özen gösteriniz. 133

nun yanından geçip aşağı doğru inin. Sağa dönüp köprüden geçin,duvarlı yoldan yokuş yukarı ilerleyip tekrar yola çıkıp sola dönün.Mezarlığın ve çeşmenin yanından sola dönün. Yol kahveye ve bak-kala çıkıyor. KARAHAYIT Köyde, arabadan çok evlerin giriş katında yaşayan inek var. ULAŞIM Köyden Milas’a düzenli bir dolmuş seferi yok. Milas – Söke anayo-lundaki (Bafa Beldesi) Kapıkırı yol ayrımından her yarım saatte heriki yöne geçen otobüs seferleri bulunmaktadır. Anayoldan yaklaşık10 kilometre uzaklıktaki Karahayıt’a ya da Kapıkırı’na taksi tutulabilir. Sakarkaya Köyü çocukları 134

36. KARAHAYIT (BAFA GÖLÜ) - GÖLYAKA - KAPIKIRIGÖLÜ Yediler ManastırıMESAFE: 8.4 km.SÜRE: 3.5 saatARAZİ: Rota Karahayıt köyünden Bafa’nın kaya tarlalarına düzgünbir patikadan iniyor. Patika manastırdan geri dönüp Gökkaya köyün-deki yola iniyor. Rota göl kenarından Kapıkırı köyüne devam ediyor.Toplam Çıkış/İniş 110/340İLGİ ÇEKENLER: Neolitik mağara resimleri, Yediler Manastırı vemuhteşem manzaralar.ROTA TARİFİKahveden önce sağa sonra sola dönün, okulu geçtikten sonraki ilkdönemeçten sola dönün. Sağ tarafta yola doğru inen duvarlı pati-kadan devam edin. Sağa dönüp kapıya gelmeden önceki patikadanaşağı doğru inin. Köprüden geçip taş yola çıkın ve kapıdan geçin. 100metre sonra sola dönüp kayaların arasından yokuş aşağı inin. Neoli-tik mağara resimlerini görmek için kayanın altındaki küçük açıklıktaniçeri girin. Patikaya geri dönün (15 dakikalık bir sapma). Etkileyicigöl manzarası olan patikadan devam edin. Bir sonraki sola dönüştenaşağı doğru inin. Bir sonraki levhada, daha fazla kapıdan geçip Yedi-ler Manastırı’na doğru devam edin.2.7 km, 1 saat YEDİLER MANASTIRI Mazgallı duvarları bir çok kemer ve tonoz ile desteklenmiş olanmanastır mükemmel göl manzaralı bir kayanın üzerine inşa edil-miştir. Tuğlalarla dekore edilmiş bir kilise ve savunma duvarla- 135

rının dışındaki bir kaya kovuğunun tavanında gizlenmiş İsa’nın vaftiz edilişini gösteren fresk var. Freskler Aynı rotadan yönlendirme levhasına doğru geri dönün ve zeytin-liğin arasından inen patikadan devam edin. Toprak yoldan sağa dö-nüp Gölyaka köyüne doğru inin. 5.7 km, 2.5 saat GÖLYAKA Kavşaktan sağa dönün, göl kenarından ilerleyen yolu takip edipKapıkırı köyüne doğru sağa dönün. Karia yolu sola sapıyor ve göl kı-yısının yanından ilerleyip dağa doğru devam ediyor. KAPIKIRI Gölün doğu kıyısında Herakleia harabelerinin arasına gömül- müş olan köyün kışları ineklerden başka geleni gideni olmasa da, bahar başlangıcından itibaren kuzeye uçan göçmen su kuşları dahil pek çok ziyaretçi gelmektedir. Zeytincilik, hayvancılık ve balıkçılığa dayanan ekonomisi turizm ile birlikte büyüyen köyde, basit ya da butik konaklama sağlayan pek çok aile pansiyonu bulunmaktadır. Levrek ve çipuranın yanı sıra mangalda pişirilen yılan balığı yerel bir lezzettir. Kayıklardan oluşan küçük donan- mayı Herakleia’nın eski limanında demir atmış ya da bağlı halde görebilirsiniz. Harabelerin ve büyüleyici manzaraların arasında yürüyebileceğiniz gibi, gölün adalarındaki kalıntılara tekne tur- ları ile ulaşabilirsiniz. Etrafa yayılmış binlerce kaya sonsuz rota imkanları ile dünyanın her yerinden tırmanışçıları buraya çek- mektedir. ULAŞIM Köyden Milas’a düzenli bir dolmuş seferi yok. Milas – Söke anayo- 136

lundaki (Bafa Beldesi) Kapıkırı yol ayrımından her yarım saatte heriki yöne geçen otobüs seferleri bulunmaktadır. Anayoldan yaklaşık10 kilometre uzaklıktaki Kapıkırı’na taksi tutulabilir. BAFA GÖLÜ Tatlı su gölü olan Bafa gölü eskiden Latmos Körfezi olarak bilinenbir koydu. Roma dönemi sonrası Büyük Menderes ırmağının delta-sının alüvyonla dolması sonucu göle dönüşmüştür. 7000 hektarlık,maksimum 21 metre derinlikteki göl doğa rezervi olarak korunmak-tadır. Gölde yaşayan balık türleri arasında levrek, yayın ve yılan balığıbulunmaktadır. Atıklar yüzünden tehlike altındaki bölge, kuşlar içinönemli bir sulak arazidir. Afrika ve Asya’dan başlayan göç rotaları sı-rasında binlerce kuş burada mola vermektedir. HERAKLEİA LATMOS Bir vadinin sonunda, kayaya oyulmuş bir mezarı geçtikten sonragörülen Latmos antik kenti Gölyaka ile Kapıkırı arasındaki bir pati-ka üzerinde bulunmaktadır. Günümüze ulaşmış az sayıda kalıntılarınarasında yıkık yapıların bulunduğu merdivenli sokağa açılan şehirkapısı ve büyük bir Bizans kilisesinin batısına doğru kayanın altınagizlenmiş bir mağaradaki İsa’nın başkalaşımını anlatan fresk bulun-maktadır. Kent M.Ö. 4. yüzyılın sonunda boşaltılıp Herakleia’ya taşınmış-tır. Hiçbir zaman Latmos Körfezi’nin girişinde ön plana çıkan Miletkadar önemli bir liman olmamıştır. İyi durumdaki kent duvarları vesurları, iç kesimlerdeki ticaret rotalarına bağlanan taş döşeli yollar-dan oluşan bir ağ ile, Latmos Dağı’nın tepeleri boyunca uzanmakta-dır. Bugün hala var olan bu yollar (çoğu mükemmel durumda) M.Ö.300’lerde, İskender’in generallerinden biri olan Antipater’in oğluPleistarchus dönemnde yapılmıştır. Bununla birlikte, kent ya da bölge Endymion miti ile ünlüdür.Rodoslu şair Appollonius, ay tanrıçası Selene’nin, genç bir çobanolan Endymion’un güzelliğine aşık olduğunu anlatır. Selene babasıZeus’tan Endymion’a ebedi gençlik bahşetmesini ister ve bunun üze-rine Zeus Endymion’un güzelliğini korumak için onu ebediyen uyu-tur. Selene onu Latmos Dağı’ndaki mağarada ziyaret eder ve Menaedenilen elli tane kız çocuğu doğurur. Bizans Dönemi Çok sayıda mağaraları ve grottolarıyla ünlü mistik bölge 7. yüzyıl-dan itibaren Hıristiyan keşişlerin mekanı haline gelmiştir. Bölgedekisavuma duvarlarının ve fresklerin çoğu 1204 yılında İstanbul’un yağ-malanmasıyla sonuçlanan dördüncü haçlı seferinden sonraki döne-me, 13 yüzyıla tarihlenmektedir. Çoğu Bizanslı Menderes ovasının 137

Herakleia antik kenti kalıntılarıverimli bölgelerine göç etmiş, manastır sistemini teşvik edip yaklaş-makta olan Türkmenlere karşı savunma duvarları inşa etmişlerdir.İmparatorluğun kudreti düşmeye başlamış, 14. yüzyıl itibariyle Ana-dolu’daki Bizans egemenliği tarihe karışmıştır. HERAKLEİA’YI KEŞFETMEK Yol ayrımından sağa dönün, yol Kapıkırı köyünün içine doğru gidi-yor. Sol tarafta yer alan agora günümüzde futbol sahası ve okul bah-çesi olarak kullanılıyor. Kayalık uçurumun ucunda Athena’nın tapına-ğı duruyor. Manzara su seviyesi yükselmeden önce ana karaya bağlıolan adacığa bakıyor. Yolun diğer tarafından geri döndüğünüzde birBouleterioun göreceksiniz, kare şeklindeki meclis binasının oturmayerlerinden pek bir şey kalmamış. Köyün içinden yukarı doğru devam edin, tepede sağa döndüğünüz-de Roma dönemine ait tiyatro ve hemen ötesindeki ‘nymphaeum’u(çeşme binasını) göreceksiniz. Tiyatronun oturma yerlerinden bazı-ları doğrudan yamaca oyulmuştur. Yola geri dönüp Bizans kalesine doğru yürüdüğünüzde, karşınızaEndymion’a ait olduğu düşünülen mabet çıkacak. Kısmen kayayaoyulmuş yarım daire şeklindeki tapınağın önünde dikili iki sütun du-ruyor. Bizans kalesine doğru giden patika sütunları ağaçların arasınadağılmış, kime ait olduğu bilinmeyen bir tapınağın yanından geçiyor.Savunma duvarlarının ötesinde, göle doğru uzanan, kayalardan yon-tulmuş mezarları ile şehrin nekropolü var. Şehri kuşatan Latmos Dağı’nın tepeleri boyunca uzanan şehir sur-ları ve kaleleri açık ara farkla en etkileyici kalıntılar. Şehrin savunmaduvarlarına doğru giden kayaların ve zeytin ağaçlarının arasındakiçukurluklarda kaybolmuş çok sayıda patika mevcut. 138

37. KAPIKIRI - BAĞARCIK Bağarcık’a yaklaşırken MESAFE: 17.4 km. SÜRE: 8.5 saat ARAZİ: Rota göl kıyısından antik yolu takip ederek dağa tırmanı-yor. Pınarcılar’a kısa bir inişten sonra rota ormanlık patikadan yükse-lerek Bağarcık köyüne iniyor. Toplam Çıkış/İniş 1243/665 m. İLGİ ÇEKENLER: Antik yol, Latmos dağlarına bakan muhteşemmanzaralar. BEŞPARMAK DAĞLARI ZİRVESİ (1370 m) Beşparmak dağlarının zirvesine giden üç farklı rota bulunmakta-dır. Bulunması oldukça zor olan bu patikalar işaretli değildir. Eğerzirveye çıkmak istiyorsanız bunu yerel rehber eşliğinde yapmanızışiddetle tavsiye ediyoruz. ROTA TARİFİ Köyün girişindeki aşağıdaki yoldan sola dönün, yol göl kenarındanilerleyerek Herakleia harabelerinin yanından geçip toprak yola dö-nüşüyor. Ahıra doğru devam edin ve çitlerle çevrili tarlanın arkasın-dan dolanan patikadan sağa dönün. Rota antik yolu takip ediyor, birkaç köprüden geçip dağa doğru çıkıyor. Büyük yassı taşlar ve kaya-lar Herakleia ve Latmos limanını içerideki antik şehirlere bağlamakamacıyla Beşparmak dağlarından geçen antik yolu oluşturmak içinkullanılmıştır. Rota patikadan ve antik yoldan devam edip içerisinden çıkan serinkaynak suyunun sesinin işitildiği küçük bir mağaranın yanından ge-çiyor. Tepeyi aşıp dalgalanarak ilerleyen rota bir kapıdan geçip gölünmanzarasını geride bırakıyor. Yol sola, aşağı doğru dağların ve kayalık 139

Antik Yolzirvelerin manzarası eşliğinde kıvrılarak ilerleyip ovaya varıyor. Birmeşe ağacının bulunduğu küçük bir açıklıktan devam eden patikadaha geniş bir yola dönüşüp mezarlığın yanından Pınarcılar’a doğrugidiyor. 11 km, 4.5 saat PINARCILAR Burada bulunan beş taş evden biri Hatice’nin. Hatice yürüyüşçüle-ri evindeki misafir odasında ağırlıyor. Burada kamp da yapılabiliyor.Traktör yolu Karakaya köyüne ( 6 km)ve asfalt yola kadar devam edi-yor. Karia Yolu patikadan sağa sapıp, zeytinliğin arasından yokuş yukarıçıkıyor. Rota çatlak kayalardan oluşan bir labirentin içinden geçiyor.Farklı yönlere giden çok sayıda patika olduğu için işaretleri daha dik-katli takip edin. Kayanın üzerinden yükselen rota, mantar şeklindeki 140