สงครามโลกครั้งที่1 เลขที่1 6_5

สงครามโลกครังที1

คาํ นํา รายงาน(E-book)จัดทําข้นึ เป็นสวนหน่ึงของวชิ า ประวตั ศิ าสตร ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที6่ เพ่อื ใหไดศึกษาหาความรใู นเร่อื ง สงครามโลกครัง้ ท1่ี และไดศกึ ษายางเขาใจเพ่อื เป็นประโยชนในการเรยี น ผจู ัดทําหวังวา รายงาน(e-book)เลมนี้จะเป็นประโยชนตอผู อาน ทก่ี าํ ลังศกึ ษาหาขอมลู ในเร่อื งนี้ หากมีขอผิดพลาดประการใด ผจู ัดทําขออภยั มา ณ ทีนี้ดวย นางสาว ชญาภัค แกวสนธิ (ผูจัดทาํ ) 10/09/2564

สารบัญ หนา เน้ือหา 1-4 5 สาเหตุของ สงครามโลกครัง้ ท่ี1 6 สยามกับสงครามโลกครัง้ ท1่ี 7 ผลของสงครามโลกครัง้ ท่ี1 8 ผลกระทบจากสงครามโลกครัง้ ท1่ี สนธิสญั ญาแวรซาย

สงครามโลกครังที1 สงครามโลกครังที1คือ? สงครามโลกคร้งั ท่ี 1 เปนความขดั แยงระหวางประเทศครัง้ แรกที่ขยายขอบเขต กวางขวางมากกวาสงครามคร้ังใดๆ ท่เี คยเกดิ ขึน้ บนโลกชวงกอนครสิ ตศตวรรษ ที่ 20 เน่ืองจากสงครามครงั้ นี้เปนความขดั แยงทป่ี ระเทศมหาอาํ นาจของโลก อยางอังกฤษ ฝร่งั เศส รัสเซยี เยอรมนี เขามาเกยี่ วของโดยตรงเมือ่ สงครามอุบตั ิ ขน้ึ ในป 1914 ตอมาในป 1915 ประเทศอติ าลไี ดเขารวมสงคราม หลงั จากนั้น อกี 2 ป ประเทศสหรฐั อเมรกิ าไดเขารวมสงครามในป 1917 นอกจากนย้ี งั มี ประเทศในทวปี ตางๆ ถูกดงึ เขารวมเปนพันธมติ รในสงครามดวย โดยสงคราม ใหญหรอื มหาสงครามครั้งนี้ถอื เปนการเร่มิ ตนของการทําสงครามท่รี ฐั ท่ี เกี่ยวของมีการใชทรพั ยากรและอาวุธท่ีตนเองมที กุ อยางโดยไมมีขอจาํ กัดเพอ่ื ทําลายรฐั ศตั รู หรอื ทนี่ ักวชิ าการดานการทหาร เรียกสงครามโลกครัง้ ที่ 1 ดวย ศัพททางวิชาการวา สงครามครั้งนเ้ี ปน “สงครามเบ็ดเสร็จ” สาเหตขุ องสงคราม 1) ความหวาดระแวงและไมไววางใจซ่งึ กันและกัน ระหวางกลุมประเทศพนั ธมิตรสามฝาย หรือกลมุ ไตรภาคี (Triple Alliance : เยอรมนี ออสเตรีย-ฮังการี และประเทศอติ าล)ี กับ กลมุ ประเทศพนั ธมิตรสองฝาย (Dual Alliance : ประเทศฝร่งั เศสและประเทศรสั เซีย)

ความหวาดระแวงระหวางกลุมประเทศทัง้ สองฝายนี้ เปนผลสืบเนอ่ื งมาจากสงครามระหวาง ฝรงั่ เศสและปรัสเซยี (ชือ่ เดิมของ เยอรมนี กอนรวมแวนแควนตางๆ เขาดวยกันเปนประเทศ เยอรมนี เมอื ป 1871) ทาํ ใหประเทศเยอรมนีมนี โยบายชัดเจนทจี่ ะโดดเด่ยี วฝรง่ั เศสเพ่ือไมให ฝรง่ั เศสสามารถฟนตัวทางการเมือง-การทหาร จนข้ึนมาเปนภยั ตอเยอรมนีไดเชนเดียวกนั ใน การน้เี ยอรมนีไดสรางระบบพนั ธมิตรกับบรรดาประเทศในยุโรป ยกเวนฝรั่งเศส ดังปรากฏวาใน ป 1873 บสิ มารค อัครเสนาบดี ผมู อี าํ นาจสงู สดุ รองจากกษัตริยไกเซอร วลิ เลยี มท่ี 2 ของ เยอรมนี ไดจัดตั้งสนั นิบาตสามจกั รพรรดิ (League of the three Emperors) อนั ประกอบ ดวย จกั รพรรดิแหงเยอรมนี จักรพรรดิแหงรัสเซีย และจักรพรรดิแหงออสเตรยี -ฮังการี ขึ้นโดย มวี ตั ถปุ ระสงคเพอื่ ตอตานการปฏวิ ัตใิ นประเทศตางๆ และการขยายตวั ของระบอบสังคมนิยม ตลอดจนเพ่อื เปนหลักประกนั ในการกีดกนั ฝรัง่ เศสใหอยูโดดเดยี่ ว แตในความเปนจรงิ แลว สนั นิบาตสามจกั รพรรดิตางไมมคี วามไววางใจซงึ่ กันและกัน อีกทั้งรัสเซียและออสเตรีย-ฮังการี ยังมคี วามคลางแคลงกันเนอื่ งจากในชวงสงครามไครเมยี (Crimean War ค.ศ. 1854-1856) รัสเซียไดขยายอํานาจเขาไปในดินแดนทเี่ ปนของตุรกี อังกฤษ และฝรง่ั เศส จงึ เขารวมเปน พนั ธมติ รกับตรุ กเี พื่อตอตานรัสเซีย โดยอังกฤษและฝรั่งเศสพยายามโนมนาวใหออสเตรยี - ฮงั การี ซึ่งเปนพันธมิตรสําคญั ของรัสเซยี หันมาเขากับฝายตน ขณะท่ีรัสเซียกค็ าดหวงั วา ออสเตรยี -ฮังการีจะสนบั สนนุ ตนเอง แตออสเตรีย-ฮังการี ประกาศตัวเปนกลาง ทําใหทงั้ องั กฤษ-ฝรั่งเศส และรสั เซยี ตางผิดหวังกับทาทีของออสเตรีย-ฮังการี (โดยเฉพาะรัสเซยี ) เม่ือสง ครามไครเมียยุตลิ งดวยความพายแพของรสั เซีย ความสัมพนั ธระหวางรสั เซยี กับออสเตรีย- ฮงั การี จึงมคี วามคลางแคลงกัน ไมไดสนทิ สนมแนบแนน ประกอบกับความสมั พันธระหวาง รสั เซียกับเยอรมนี กม็ ปี ญหากระทบกระทั่งกนั ในชวงปญหาตะวันออก อนั เปนผลจากการที่ ชนชาตสิ วนนอยในคาบสมุทรบอลขาน พยายามแยกตวั ออกจากการปกครองของจักรพรรดอิ อ ตโตมนั หรอื ตรุ กี ซ่ึงเกดิ ข้นึ ตลอดชวงคริสตศตวรรษที่ 19 โดยทง้ั รัสเซยี และเยอรมนีตางเขาไปมี สวนเก่ียวของกบั ปญหาท่ีเกดิ ขึ้นในขณะนค้ั วามคลางแคลงใจกันระหวางเยอรมนกี บั รัสเซีย ประกอบกบั เหตทุ ่เี ยอรมันไมตองการใหรัสเซียเติบโตขน้ึ มาเปนภัยตอเยอรมนี ในท่ีสุดแลว เยอรมนีไดรวมกับออสเตรยี -ฮังการี และอิตาลี (ในเวลาตอมาเรียกวา “ระบบพันธมติ รหรอื ระบบไตรภาค”ี ) ขณะทร่ี ัสเซียเองกเ็ ลือกทจ่ี ะรวมมอื กับฝร่ังเศส (ในเวลาตอมาเรียกวา “ระบบ พนั ธมิตรสองฝาย”)

‘ขอเทจ็ จริงดังกลาวแสดงใหวา การเมืองของยุโรป ในชวงปลายศตวรรษท่ี 19-ชวงตน ศตวรรษท่ี 20 อยูในสภาวะที่อมึ ครึมมีเชอื้ ไฟใหแกเหตุการณสงครามโลกคร้งั ท่ี 1 ซึง่ จะ ปะทุข้ึนในชวงตนครสิ ตศตวรรษที่ 20’ 2) ปญหาเชื้อชาตแิ ละการเมอื งในคาบสมทุ รบอลขาน คาบสมทุ รบอลขานเปนท่อี ยขู องคนหลายเช้ือชาติ โดยปญหาเช้อื ชาติไดขยายตัวมากขึ้น เมอ่ื ประเทศใหญท่อี ยูในบรเิ วณใกลเคยี งไดเขามามบี ทบาทในการหนุนหลังกลมุ ชนตางๆ ในแถบคาบสมุทรบอลขาน เชน รสั เซียเขามาสนบั สนนุ กลมุ ชนชาตทิ ่มี เี ช้อื สายสลาฟ (Slave) เน่ืองจากการสนับสนนุ ดังกลาวเปนหนทางที่ทาํ ใหรัสเซยี สามารถขยายอิทธิพล เขาไปในคาบสมุทรบอลขานได หรือเซอรเบยี ซึ่งเปนประเทศของชนชาตสิ ลาฟ ไดมี แนวคดิ ท่จี ะรวมชนชาติสลาฟไวดวยกนั โดยไดจดั ตัง้ ขบวนการรวมชนชาตสิ ลาฟ (Pan- Slave Movement) ข้นึ แตความตองการของรสั เซยี และของเซอรเบีย ไมสามารถบรรลตุ ามเปาหมายได เน่ืองจากออสเตรยี -ฮงั การี ไดรวมเอาบอสเนียและเฮอรเซโกวนี า เขาไวในราชอาณาจักร ของตน การผนวกดินแดนดังกลาวทาํ ใหมหาอาํ นาจในยโุ รปมีการแบงฝายอยางชดั เจนขึน้ โดยออสเตรยี -ฮงั การี (ไดรับความสนบั สนุนจากเยอรมน)ี มปี ญหากบั เซอรเบีย (ไดรับความ สนับสนุนจากรสั เซยี ) ขณะทีร่ สั เซยี (ซ่ึงไมลงรอยกบั ออสเตรยี -ฮังการ)ี ไดรับความ สนับสนนุ จากองั กฤษและฝร่งั

3) เหตุการณลอบปลงพระชนมมกุฏราชกมุ ารของออสเตรยี ในวันท่ี 28 มิถนุ ายน ค.ศ. 1914 กัฟริโล ปรนิ ชบิ นักศึกษาชาวเซิรบ ไดลอบปลงพระชนมอารชดุกฟราน ซิล เฟอรดนิ นั ด มกฏุ ราชกุมารแหงจกั รวรรดอิ อสเตรยี -ฮงั การี พรอมทง้ั ดัชเชสแหงโฮเฮนแบรกซ พระ ชายาของอารชดยคุ เฟอรดนิ ันท โดยมือสังหารทาํ ไปเพอื่ เปนการแกแคนท่อี อสเตรีย-ฮงั การี เขายึดครอง บอสเนีย-เฮอรเซโกวีนา และขดั ขวางการรวมชาวสลาฟของเซอรเบยี การสิ้นพระชนมของอารชดุกฟรานซิล เฟอรดินันด ทําใหออสเตรยี -ฮังการี ซ่ึงตองการปราบปราม การเคลอื่ นไหวของพวกสลาฟในเซอรเซีย ใชเรอื่ งน้อี างเปนสาเหตเุ พอื่ ลงโทษเซอรเบีย ซึง่ ถูกสงสัยวาอยู เบือ้ งหลังการลอบสงั หารมงกฏุ ราชกมุ ารของออสเตรีย-ฮงั การี โดยเร่ืองน้ีกลายเปนชนวนสําคญั ท่ีทาํ ให เกดิ สงครามโลกครั้งท่ี 1 ข้นึ เนือ่ งจากในวนั ที่ 23 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 ออสเตรีย-ฮังการี ไดยื่นคาํ ขาด แกเซอรเบียใหตอบเร่ืองการลอบปลงพระชนม มกฏุ ราชกุมารของออสเตรยี -ฮังการี และปญหา ขบวนการตอตานออสเตรยี -ฮงั การี ในเซอรเบยี ภายใน 48 ช่วั โมง แตเซอรเบยี ไมตอบรบั คาํ ขอของ ออสเตรยี -ฮงั การี และมีการระดมทหาร ในวนั ที่ 25 กรกฎาคม ศกเดยี วกนั ในการน้ีรสั เซยี ไดแสดงทาที สนับสนุนเซอรเบยี อยางเตม็ ที่ ตอมาในวนั ท่ี 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 ออสเตรีย-ฮังการี ไดประกาศ สงครามกับเซอรเบีย การประกาศสงครามกับเซอรเบยี ของออสเตรีย-ฮังการี ถือเปนจดุ เริ่มตนอยางแทจรงิ ของ สงครามโลกครัง้ ท่ี 1 เน่อื งจากประเทศทเี่ ปนพันธมติ รของท้ัง 2 ฝายตางเขารวมตามขอตกลงของระบบ พนั ธมติ รที่ไดทําไว นอกจากนย้ี งั มีประเทศทีไ่ มไดทาํ สนธิสญั ญาเปนพันธมติ รของประเทศคสู งครามอยาง เปนทางการเขารวมสงครามดวย โดยรสั เซยี ซ่ึงไมไดทาํ สนธสิ ัญญาเปนพนั ธมิตรอยางเปนทางการกบั เซ อรเบยี แตกค็ อยสนบั สนนุ เซอรเบียในการเผชิญหนากับออสเตรีย-ฮงั การี ประกาศสงครามกับเซอรเบีย ขณะทีเ่ ยอรมนซี งึ่ เปนพันธมิตรของออสเตรีย – ฮังการี ไดปฏิบตั ิตามขอตกลงสนธสิ ญั ญากลมุ ไตรภาคที ่ี กาํ หนดใหเยอรมนี อิตาลี ออสเตรยี -ฮังการี ชวยเหลือประเทศคสู ัญญา หากประเทศใดประเทศหน่ึงถกู ฝร่ังเศสหรือรัสเซียรุกราน ดงั นัน้ เยอรมนีจงึ ประกาศสงครามกบั รัสเซียตามดวยฝร่งั เศส ตอมาเม่ือ เยอรมนรี กุ รานเบลเยียมในวนั ท่ี 4 สงิ หาคม ค.ศ. 1914 อังกฤษกไ็ ดกระโดดเขาสสู งครามดวย

สยามกับสงครามโลกครังที 1 ชวงเวลาทส่ี งครามโลกครั้งที่ 1 อบุ ตั ิข้ึนและดาํ เนินไปน้ัน ตรงกับชวงรัชสมัย พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลาเจาอยูหวั : พระมหากษตั รยิ องคที่ 6 ของราชวงศ จกั รขี องสยามอนั เปนชวงทสี่ ถานการณทางการเมอื งภายในของสยาม ไมราบรื่น เทาไรนกั ท้งั จากเหตุการณกบฏ_ร.ศ._130 (พ.ศ. 2454) และปญหาความขัดแยง ทางความคดิ เห็นภายในราชวงศ ท่ีเกิดขน้ึ ในชวงตนรชั สมยั ดงั นั้นรฐั บาลสยามจึง เห็นวา การเขารวมสงครามโลกไมวาจะรวมกับฝายใดจะสงผลกระทบตอความ มั่นคงทางการเมืองภายในของรัฐบาลอยางมาก รฐั บาลสยามจึงตัดสินใจออก ประกาศความเปนกลางในสงคราม อยางไรก็ตามหลงั จากท่ีประกาศความเปนก ลาง รัฐบาลสยามกป็ ระสบปญหาจากการที่ชาวเยอรมนั และชาวออสเตรีย-ฮังการี ทีพ่ าํ นักอยใู นประเทศอาณานิคมในเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใตของชาตฝิ าย สัมพันธมติ รไดอพยพเขามาอาศยั อยใู นประเทศสยาม อีกทั้งประเทศคูสงครามทั้ง ฝายไตรภาคี (เยอรมนั ออสเตรยี -ฮงั การี อิตาล)ี และฝายสมั พนั ธมิตรตางเขามา ปฏบิ ัตงิ านโฆษณาชวนเชื่อ และการจารกรรม โดยใชกรุงเทพฯ เปนศนู ยกลางการ ปฏิบัตงิ านในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต ขณะท่ีผนู ําทางการเมืองระดับสงู จํานวนหน่งึ ของสยามมที าทโี นมเอยี งไปในทางเห็นอกเหน็ ใจ และเขาขางฝายสัมพนั ธมิตรขัด กบั ท่รี ฐั บาลไดประกาศวาจะเปนกลางในสงครามครงั้ นี้

ผลของสงคราม 1. ดานสงั คม สงครามโลกครั้งท่ี 1 ทําใหมีผูเสยี ชีวิตหลายลานคน ผบู าดเจบ็ และทุพพลภาพจาํ นวนมาก หลายคนเปน โรคจติ ทเ่ี กดิ จากการกลวั ภัยสงคราม อีกทง้ั เกิดปญหาชนพลดั ถน่ิ 2. ดานการเมือง ประเทศมหาอํานาจเดิม ไดแกเยอรมนี ออสเตรยี – ฮังการี และตรุ กี เปนฝายพายแพตองทาํ สนธิสญั ญาสันตภิ าพทป่ี ระเทศผูชนะราง ขน้ึ 5 ฉบบั คอื สนธสิ ัญญาแวรซายสทาํ กบั เยอรมนี สนธสิ ญั ญาแซงตแยรแมง ทํากับออสเตรีย สนธสิ ญั ญาเนยยี ทํากบั บลั แกเรีย สนธสิ ัญญาตรอิ านองทํากบั ฮงั การี และสนธสิ ญั ญาแซฟสทํากับตรุ กี(ตอมาเกิดการปฏวิ ัติในตรุ กจี ึงมกี ารทาํ สนธิสญั ญาใหมเรียกวา “สนธิสัญญาโลซานน”) และยโุ รปโดยรวมออนแอลง 3. ดานเศรษฐกจิ สงครามครง้ั นี้มคี าใชจายอยางมหาศาลในการผลิตอาวธุ ใหม ท่ีมีอํานาจทําลายลางสูงกวาการทําสงครามในอดีต เชน รถถงั เรือดาํ นา้ํ แกสพษิ ระเบดิ เปนตนเพอ่ื หวังชยั ชนะหลังสงครามสนิ้ สดุ ฝายแพตองจายคาปฏิกรรม สงคราม สวนฝายชนะรบั ผิดชอบเลี้ยงดผู ูประสบภัยและบรู ณะประเทศ จนทาํ ใหเกิดภาวะเศรษฐกจิ ตกต่ําทว่ั โลก

ผลกระทบจากสงคราม 1. ความพายแพของมหาอาํ นาจกลางและความหายนะของมนุษยชาติทําให ประเทศตาง ๆ มแี นวคิดรวมกนั เพือ่ แกปญหาระหวางประเทศ ดวยสนั ตวิ ิธโี ดย การกอต้งั องคการสนั นิบาตชาตขิ น้ึ 2. เกิดประเทศเอกราชใหม ๆ เชน ลิทวั เนยี แลตเวีย เอสโทเนยี การประสานประโยชนหลังสงคราม สงครามโลกคร้งั ท่ี 1 นาํ ความสญู เสยี มาใหทั้งผแู พและผูชนะในดานทรัพยสนิ และชีวติ ทัง้ ยงั กอใหเกิดปญหาสืบเนอื่ งหลงั สงคราม ในดานสังคม เศรษฐกจิ และการเมอื ง หากไมหาหนทางขจัดหรอื ปองกนั สงครามคร้งั ใหมกจ็ ะตอง เกดิ ขึน้ มาอีก ประเทศทง้ั หลายตางก็ตระหนักในปญหาน้แี ละพยายามหาชองทางที่ จะไมใหเกิดประวัติศาสตรซํา้ รอยโดยเฉพาะสหรฐั อเมริกาไดเปนผูนําแนวความคิด ทจ่ี ะสรางองคการ ระหวางประเทศ เพือ่ แกไขขอพิพาทหรือความขัดแยงโดยสนั ติ มากขน้ึ ดวย ผลของสงครามโลกครงั้ ที่ 1 คอื ฝายสมั พนั ธมิตร ชนะ ฝายมหาอํานาจกลาง เกดิ ความสูญเสียทง้ั ชวี ติ และทรพั ยสนิ จักรวรรดิทีย่ ง่ิ ใหญลมสลายไปถึง 4 จักรวรรดอิ นั ไดแก 1. จกั รวรรดริ ัสเซีย (ราชวงศโรมานอฟถกู สงั หารท้ังราชวงศ ท่ีเมืองเยคาเตรินบูรก) 2. จกั รวรรดเิ ยอรมัน 3. จักรวรรดิออสเตรีย-ฮงั การี 4. จกั รวรรดอิ อตโตมัน

สนธิสญั ญาแวร์ซาย 1.ฝายมหาอํานาจกลางตองเสยี คาปฏิกรรมสงครามเปนจํานวนเงนิ 5,000 ลานดอลลาร 2. หามเยอรมนมี ที หารประจําการเกิน 100,000 คน 3. ฝายมหาอํานาจกลางตองถอนทหารออกจากชายแดนท่ัวประเทศ 4. เยอรมนั ตองสงมอบถานหินใหฝร่งั เศสฟรี เปนเวลา 10 ป -END-

บรรณานุกรม http://www.acr.ac.th/acr/ACR_CAI/Chutikarn2/M31- 56/M31Group5/page5.html https://www.baanjomyut.com/library/world_war_1/02.html http://www.digitalschool.club/digitalschool/social2_1_1/m6_2/ content/lesson2/lesson2_1.php

-จบบริบูรณ์- -สงครามโลกครังที1-