ภูมิปัญญาในอำเภอสวนผึ้ง1

1

ภมู ปิ ัญญาในอาเภอสวนผึ้งเล่มนี้ ได้จัดทาขึ้นเพ่ือรวบรวม ข้อมูลภูมิปัญญาในอาเภอสวนผ้ึง เพ่ือเป็นการเผยแพร่และ ประชาสัมพันธ์แหล่งภูมิปัญญาในอาเภอสวนผ้ึงให้เป็นท่ีรู้จัก และให้เยาวชนได้ทราบถึง ภูมิปัญญาในท้องถิ่นของตนเอง หรอื ประชาชนทวั่ ไปได้ทราบขอ้ มลู ของอาเภอสวนผ้ึง กศน.อาเภอสวนผึ้งขอขอบคุณเจ้าของภูมิปัญญาท้องถิ่น ทุกท่าน ท่ีให้ความร่วมมือและยังคงสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น นั้นๆ ไว้ตลอดไป และขอขอบคุณผู้ท่ีมีส่วนเก่ียวข้องกับการ ทางานคร้งั นี้ 2

สารบญั หนา้ ตาบลทา่ เคย 1 • 1. นายสมพงษ์ ฟอกสันเทียะ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ กลมุ่ สจั จะสะทรพั ย์ 2 • 2. ผใู้ หญ่พู สรปุ ราช ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่นิ การเกษตร การเพาะเหด็ 2 • 3. นายพลูลาภ จติ มิตรมงคล ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน การอนุรกั ษ์การแพทย์แผนโบราณ3 • 4. นายจรญู บญุ คุ้ม ภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน การเลี้ยงไหม 3 • 5. นายชาติ จินดา ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ การเกษตร 4 • 6. นายจรัญ เฟอื งมา ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ชา่ งทาไม้และรางระนาดเอก , ทุ้ม 4 • 7. นางสารวย บุญราช ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ เกษตรแปรรูป 5 • 8. นายวิทย์ ไข่นาค ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น การเกษตร 5 • 9. นางแพร ตาหนิงาม ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ หตั ถกรรม 6 • 10. นายปก๊ บุยทิน ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ สมุนไพร 6 • 11. นางสุรี จนั ทรา ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ปลกู หมอ่ นเลีย้ งไหม 7 • 12. นายสาเนยี ง แยม้ นอ้ ย ภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน วัฒนธรรม และการเกษตร 7 • 13. ทองคา แย้มนอ้ ย ภูมิปญั ญาท้องถิน่ ปลูกสับปะรด 8 • 14. นางหลันเหมย สมสว่ น ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น สาวไหม 8 • 15. นายเสงี่ยม คาดี ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ ทอผ้า 9 • 16. นายเทียน โชตชิ ว่ ง ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ เล้ยี งวัว 9 • 17. นายวันชัย คาดี ภูมิปญั ญาท้องถนิ่ วัฒนธรรม 10 • 18. นายชยั วฒั น์ เพชรสวา่ งใส ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ บ้านหลงั เล็ก 10 • 19. นายสมจติ รวมศลิ ป์ ภูมิปัญญาท้องถนิ่ ช่างไม้ 11 3

สารบญั (ตอ่ ) ตาบลสวนผงึ้ หนา้ • 1. นางสาวจันทรา พยายม ภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ จกั สาน 12 • 2. นายลากล้วย บญุ เจรญิ ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน ทอผา้ ถกั รอ้ ย 13 • 3. นางคลงุ้ ทบุ ผอม ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ จักสาน 13 • 4. นางลดั ดา ค้งุ ลงึ ค์ ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ ประเพณกี ินขา้ วหอ่ 14 • 5. นางปัง พทิ ักษค์ รี มี าศ ภมู ิปัญญาท้องถน่ิ การทอผ้า 14 • 6. นายบญุ ธรรม คุง้ ลงึ ค์ ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่นิ รากระเหร่ยี ง 15 • 7. นางสาเภา คชายุทธ์ ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ นวดแผนโบราณ 15 16 ตาบลตะนาวศรี 17 • 1. นายพอชิแคะ จอแว ภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ การทาไร่ข้าวผสมพชื ลม้ ลกุ 18 • 2. นายเสงีย่ ม จนั ทรน์ าค ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ศิลปะรากไม้ เศษไม้ 18 • 3. นายวิทา ขนั ทม ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ ทากังหนั ไมไ้ ผ่ 19 • 4. นางเทศ ดาวรรณ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ ทอผา้ กระเหรย่ี ง 19 • 5. นายสวุ รรณ บุญสขุ ภมู ิปัญญาท้องถิ่น รากระเหรย่ี ง 20 • 6. นางเดือนเพญ็ เคม็ บงิ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ เล้ียงไหม 21 4

แหลง่ ภูมปิ ญั ญาตาบลท่าเคย 5

1. นายสมพงษ์ ฟอกสันเทยี ะ •เกิดวันที่ 4 สงิ หาคม 2497 อายุ 50 ปี •ที่อยู่ 81/1 หมู่บ้านชัฎป่าหวาย หมู่ที่ 1 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จงั หวัดราชบรุ ี •การศึกษา ป.ว.ช. อาชพี คา้ ขาย •ภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ กลุ่มสจั จะสะทรพั ย์ •เปน็ ประธานประชาคมหมู่บ้านได้ไปดูงานท่ีจังหวัดตราด ที่วัดไผ่ล้อมของ พระอาจารย์ สุบิน ปณีโทเกี่ยวกับกลุ่มสัจจะ เห็นว่ามีประโยชน์ต่อชุมชน จึงมารวมสมาชิกในชุมชน เพื่อจัดต้ังกลุ่ม นโยบายหลักคือ เอาคนมา รวมกันโดยมีหลักว่าสมาชิกจะต้องซ้ือหุ้นอย่างน้อย 1 หุ้น แต่ไม่เกิน 2 หุ้น เท่ากับ 100 บาท และนาเงินจากการขายหุ้นได้ ให้สมาชิกที่ เดอื ดรอ้ นกู้ ผทู้ ีเ่ จ็บเข้าโรงพยาบาล ก้เู พ่อื การศกึ ษา และกู้ใชเ้ งนิ ระบบ 2. ผูใ้ หญพ่ ู สรปุ ราช •เกดิ วนั ที่ 15 พฤศจิกายน 2491 อายุ 54 ปี •ที่อยู่ 163/1 หมู่บ้านชัฎป่าหวาย หมู่ท่ี 1 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จงั หวัดราชบรุ ี •ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ การเกษตร การเพาะเหด็ •เริม่ ทาเกษตรมา 20 ปี มกี ารเตรยี มดนิ ทจ่ี ะปลกู โดยการไถดินตากแดดไว้ เพ่ือให้หญ้าตาย แล้วก็ปลูกหม่อสับปะรด คอยดูแลโดนการใส่ปุ๋ย ฉีดยา รอเกบ็ เกีย่ ว ทาดว้ ยแรงงานคม แลว้ ก็ทาการเพาะเห็ดนางฟ้า 6

3. นายพลลู าภ จติ มติ รมงคล •เกดิ วนั ที่ 15 มีนาคม 2491 อายุ 55 ปี •ทีอ่ ยู่ 15 หมบู่ า้ นวงั น้าเขียว หมู่ท่ี 2 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผง้ึ จังหวัด ราชบุรี •ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ การอนรุ กั ษ์การแพทย์แผนโบราณ •เรม่ิ เข้าสูป่ ระเทศไทยพร้อม ๆ กบั พระพุทธศาสนาครั้งกรงุ สโุ ขทยั กรงุ ศรี อยธุ ยา และกรงุ เทพฯ ถงึ ปจั จบุ ันนี้สอนโดยใช้หลกั สตู รคณะการวชิ าชพี สามารถนาความรทู้ ่เี รียนมานาพืช สัตว์ ธาตุ มาปรุงเป็นยารกั ษาโรคได้ 4. นายจรญู บุญคุม้ •เกิดวันที่ 5 ตุลาคม 2499 อายุ 47 ปี •ทอ่ี ยู่ 31 หมู่บา้ นวงั นา้ เขยี ว หมทู่ ่ี 2 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบรุ ี •เบอร์โทรศพั ท์ 089-8367950 •ภูมิปัญญาท้องถ่นิ การเลยี้ งไหม •การเลีย้ งไหมเพอ่ื ทอผา้ ไหม เริม่ ในประเทศจีน ประมาณ 4, 500 ปี ล่วง แลว้ ชนชาตไิ ทยท่ีอพยพมาจากประเทศจนี ตอนใต้ มาตง้ั ถนิ่ ฐานในแหลม อนิ โดจนี ไดน้ าเอาพันธห์ุ มอ่ นไหมตดิ ตวั มาดว้ ย ถือวา่ ภาคอสี านเปน็ จุด กาเนิดการเล้ียงไหม 7

5. นายชาติ จินดา •เกิดวันท่ี 9 กุมภาพันธ์ 2501 อายุ 46 ปี •ที่อยู่ 133 หมูบ่ ้านชฎั หนองหมี หมู่ 4 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผงึ้ จงั หวัดราชบุรี •เบอร์โทรศพั ท์ 089-2183062 •ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ การเกษตร •เดมิ เปน็ ครูฝึกสอน กลุม่ เยาวชนกระเหรีย่ งจนเกน่ โดยจดั หาไมจ้ ากป่า ใหญ่ โดยถูกตอ้ งตามกฎหมาย รายไดใ้ นการสานเข่ง ขนาด 3 ถงั ราคา 15 บาท ขนาด 2 ถัง ราคา 10 บาท และเม่ือหักราคาต้นทนุ กบั การ ออกจาหน่วยไดก้ าไรเกนิ คร่งึ 6. นายจรญั เฟืองมา •เกดิ วันที่ 14 มนี าคม 2469 อายุ 77 ปี •ทอี่ ยู่ หมบู่ า้ นจัดสรร หมู่ 5 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผงึ้ จงั หวัดราชบุรี •ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ ช่างทาไม้และรางระนาดเอก , ท้มุ •เริ่มทาชา้ งไม้มา 30 ปี ทาเลือ่ ยและระนาดมาตั้งแต่อายุ 30 ปี และ เคร่ืองดนตรไี ทย ใชไ้ มข้ นนุ มาเลอื่ น และใส ให้เรยี บนามาทาซี่ระนาด มี ต้ังแตข่ นาดเล็กถงึ ใหญ่ มีราคาตัง้ แต่ 200-10,000 บาท 8

7. นางสารวย บญุ ราช •เกิดวนั ท่ี 28 สงิ หาคม 2494 อายุ 52 ปี •ทีอ่ ยู่ 97/1 หมบู่ ้านจดั สรร หม่ทู ่ี 5 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผง้ึ จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน เกษตรแปรรปู •เริม่ ทาเกษตรแปรรูปเม่อื ปี 2543 เปน็ เวลา 3 ปี รายไดด้ ีพอเล้ียง ครอบครัว เกษตรแปรรูปกจ็ ะมขี นุนอบกรอบ กลว้ ยอบกรอบ มะละกอ สับปะรดกวน และกล้วยอบสมนุ ไพร ทาด้วยตนเอง 8. นายวิทย์ ไข่นาค •เกิดวันที่ 16 พฤษภาคม 2508 อายุ 38 ปี •ท่อี ยู่ 26/5 หม่บู ้านจัดสรร หมทู่ ี่ 5 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบุรี •เบอรโ์ ทรศพั ท์ 087-1610695 •ภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ การเกษตร •เร่มิ ทาเกษตรมาเพื่อปี 2528 กม็ ีการไถดิน และเตรยี มพนั ธ์ุไม้เพอื่ ลง ปลกู ทาไร่มะม่วง ฉดี ยาใหช้ ่อออก พอช่อดอกออกแล้วกค็ อยดูไมใ้ ห้ตวั แมลงมาตอมต้องใส่ปยุ่ ใชแ้ รงดว้ ยตนเอง 9

9. นางแพร ตาหนงิ าม •เกดิ วนั ที่ 5 เมษายน 2478 อายุ 68 ปี •ที่อยู่ 38 หมู่บ้านท่าเคย ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผึง้ จงั หวดั ราชบรุ ี •ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ หตั ถกรรม •ความเป็นมาของหมู่บ้านท่าเคย คือ ทาไร่ ทานา ทาสวน ต่อมาไม่นานคน รุ่นเก่าได้คิดค้นทาการจักรสานข้ึนมา แล้วชาวบ้านก็ได้มารวมตัวกันทา ขึ้นมาได้ ไดห้ ลายสบิ ปีจนถึงปจั จบุ ัน 10. นายปก๊ บยุ ทิน •เกดิ ปี มะเมยี อายุ 86 ปี •ท่อี ยู่ 51 หมบู่ า้ นท่าเคย ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จงั หวดั ราชบุรี •ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ สมุนไพร •1. เถาวัลย์เหลก็ แก้โรคกระดกู 2. โดไ่ ม่รูล้ ้มแก้เลอื ดลมเดนิ สะดวก •3. เถาวัลยเ์ ปรียง 4. ลกู ใต้ใบ •5. หญา้ ดอกขาว 6. มา่ นพระอนิ ทร์ •7. อ้มุ ลกู ดหู นงั 8. หญ้าแหว้ หมู •9. ไทรแดง 10. เถาสระพายควาย 10

11. นางสรุ ี จันทรา •อายุ 54 ปี •ท่ีอยู่ 31 หมู่บ้านทุ่งหินสี หมู่ที่ 8 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ปลูกหมอ่ นเล้ยี งไหม •เดินเผาถ่านขาย ทาไร่ ทาสวน ปัจจุบันปลูกหม่อนเลี้ยงไหมมีโครงการ ของพระราชินีไปอบรมที่สระบุรีทาให้ชีวิตดีขึ้น การปลูกหม่อนสามารถ ปลูกได้ในประเทศไทย ถ้าจะปลูกที่ได้ผลควรเลือกดินที่ร่วนซุย หน้าดิน ลกึ 12. นายสาเนียง แยม้ นอ้ ย •อายุ 73 ปี •ท่ีอยู่ 31/1 หมู่บ้านทุ่งหนิ สี หมู่ที่ 8 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบรุ ี •เบอร์โทรศพั ท์ 086-1776944 •ภูมิปัญญาท้องถน่ิ วฒั นธรรม และการเกษตร •แห่เทียมเข้าพรรษา ทาบุญตักบาตรในวันพระ เทศการลอยกระทงและ อีกมากมายในแต่ละปี ซึ่งจะมีการละเล่นต่างๆ และในการทาบุญตัก บาตรชว่ ยสรา้ งความสามัคคีในหมู่บ้านและยังทาให้คนในครอบครัวรู้จัก ผดิ ชอบชัว่ ดี ปลูกมนั ปลกู ออ้ ย เลีย้ งสตั ว์ 11

13. ทองคา แยม้ น้อย •อายุ 71 ปี เบอรโ์ ทรศพั ท์ 086-1776904 •ที่อยู่ 31/1 หมูบ่ า้ นทงุ่ หินสี หมู่ที่ 8 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบุรี •ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ ปลูกสบั ปะรด •เดิมปลูกมันทาไร่สวนครัว เปล่ียนมาปลูกสับปะรดก็ดีข้ึนบ้างแต่ก็ไม่พอ เล้ยี งเปด็ เลย้ี วไกก่ พ็ ออยไู่ ดก้ ารปลูกสบั ปะรด •1. ไถที่ก่อน 2 หน เพอ่ื ตากแดด 2. ไถธ่ รรมดาให้รว่ นซยุ •3. แลงดนิ 4. ปลกู หนอ่ สบั ปะรด •5. หยอดก๊าซ ไส่ปยุ๋ 6. ดแู ลเรอื่ งหญ้า •7. พอไดก้ าหนดกต็ ัดไปขาย 14. นางหลันเหมย สมสว่ น •อายุ 24 ปี เบอร์โทรศัพท์ 0817034510 •ทอี่ ยู่ 65 หมูบ่ า้ นหนองมะค่า หมู่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมิปญั ญาท้องถิ่น สาวไหม •เมื่อก่อนรับจ้างท่ัวไป ถากหญ้า ตัดอ้อย ปัจจุบันนี้มีโครงการของพระ ราชินีดีข้ึน การสาวไหมจะมีอุปกรณ์โดยใช้เหล็กหรือไม้ก็ได้แต้ต้องมี มอเตอร์ ต้มน้าให้เดือดแล้วนาตัวไหมใส่เพ่ือท่ีใยจะออกง่ายๆ พอสาว เสร็จ ตอ้ งตากแดดใหแ้ หง้ จะสามารถขายได้ 12

15. นายเสง่ยี ม คาดี •อายุ 37 ปี •ท่ีอยู่ 33/2 หมู่บ้านหนองมะค่า หมู่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จงั หวดั ราชบรุ ี •ภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ทอผา้ •เมอ่ื ก่อนรับจา้ งท่ัวไป ปจั จุบนั ปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและอาชัพเสริมทอผ้า ทาให้ชีวิตดีข้ึน ไม่ต้องไปเป็นลูกจ้างใคร ยืนอยู่ได้ด้วยลาแข้งของตัวเอง เป็นโครงการพระราชินีท่านมอบเครื่องทอผ้าให้กับชาวบ้านท่ีประสงค์ ตอ้ งการอยากทอผ้า และการทอผา้ กเ็ ป็นอาชีพหลกั อยา่ งหนึ่ง 16. นายเทยี น โชตชิ ว่ ง •อายุ 66 ปี •ทีอ่ ยู่ 67 หมู่บา้ นหนองมะค่า หมู่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ เล้ยี งววั •เมื่อก่องมีอาชีพทานา ทาไร่ มันไม่ช่วยให้ชีวิตดีขึ้นจึงหันมาทาอาชีพ เล้ยี งวัว การเลีย้ งวัว ก่องท่ีจะซื้อวัวจะต้องทาคอกเสียก่อนและจะต้องมี คนบอกเข้าคอกก่อนท่ีจะนาวัวเข้าคอกเป็นความเช่ืออย่างหนึ่งของ ชาวบ้าน 13

17. นายวนั ชัย คาดี •อายุ 46 ปี •ท่ีอยู่ 33/2 หมู่บ้านหนองมะค่า หมู่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จงั หวัดราชบุรี •ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ วฒั นธรรม •แห่เทียมเข้าพรรษา ทาบุญตักบาตรในวันพระ เทศการลอยกระทงและ อีกมากมายในแต่ละปี ซึ่งจะมีการละเล่นต่างๆ และในการทาบุญตัก บาตรช่วยสร้างความสามัคคีในหมู่บ้านและยังทาให้คนในครอบครัวรู้จัก ผดิ ชอบชัว่ ดี 18. นายชัยวฒั น์ เพชรสว่างใส •เกิดวันท่ี 25 สิงหาคม 2492 อายุ 52 ปี •ทอ่ี ยู่ 89 หมบู่ า้ นหนองหิน หมู่ 10 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบุรี •ภมู ิปัญญาท้องถ่ิน บ้านหลังเลก็ •เรม่ิ ทาเมอื่ ประมาณ 2541 จนถงึ ปัจจบุ นั อาชพี น้ใี นวัตถุดิบคอื ไม้ทาจาก ไมส้ น –ไม้ ยูคา ซอื้ หาตามในหมู่บา้ น การออกจาหน่วย จัดทาตามสั่ง โดยมมี าจัดซ้อื เอง และการออกสงี่ บ้าน 1 หลงั มรี าคา ประมาณต้ังแต่ 3, 500 จนถึง 15,000 บาท รายได้ในการทาหนึ่งหลังเสร็จภายในเวลา 20 วัน หกั ราคาต้นทุนคือกาไร 3,500 บาทต่อ 1 หลัง อุปกรณ์การก่อสร้าง ไมส้ น หรอื ไมย้ คู า ไม้ไผ่นวลหญ้าคา สี และยาฆา่ แมลงเพื่อป้องกันแมลง เจาะไม้ 14

19. นายสมจติ รวมศิลป์ •เกิดวนั ท่ี 25 มนี าคม 2501 อายุ 46 ปี •ท่ีอยู่ 108 หมู่บ้านหนองหิน หมู่ที่10 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง จังหวัดราชบุรี •ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น ช่างไม้ •วัตถุดิบหาจากตราด การจาหน่วยได้กาไรประมาณเกินครึ่งของราคา ต้นทุน การออกจาหน่วยส่วนใหญ่มีการสั่งมอเมอร์ เครื่องมือ กบไฟฟ้า สว่านเคร่ืองขัดกระดาษทราย เลื่อนวงเดือน การทาอาชีพถูกต้องตาม กฎหมายใช้ไม้เน้ือแข็ง เช่น ไม้เต็ง เป็นต้น รายได้ต่อเดือน 10, 000 บาท ซึ่งหกั จากราคาตน้ ทนุ 15

แหลง่ ภูมปิ ญั ญาตาบลสวนผ้งึ 16

1. นางสาวจันทรา พยายม •อายุ 30 ปี •ที่อยู่ 37/1 หมู่บ้านถ้าหิน หมู่ที่ 5 ตาบลสวนผึ้ง อาเภอสวนผ้ึง จังหวัด ราชบุรี •เบอร์โทรศัพท์ 086-0960289 •ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ จกั สาน •เดิมเป็นหมู่บ้านห้วยคลุมต่อมาแยกเป็นหมู่บ้านถ้าหิน มีเขาล้อมรอบ และมีถ้าหลายแห่งมีค้างคาว มี 155 หลังคาเรือน กระเหรี่ยงอีก 30 หลงั อาชพี หลกั ทาการเกษตร เลย้ี งหมู เลี้ยงววั จกั สาน ทาสวนสม้ 2. นายลากล้วย บุญเจรญิ •อายุ 27 ปี •ที่อยู่ 12/ส หมู่บ้านถ้าหิน หมู่ที่ 5 ตาบลสวนผ้ึง อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบุรี •ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ ทอผ้า ถกั ร้อย •อยู่กันเป็นกลุ่มของชาวกระเหรี่ยง ประมาณ 15 ครัวเรียน และมี ครอบครัวเพ่ิมเปน็ 32 ครวั เรือน ทาไรเ่ ลอื่ นลอย ทอผ้าเป็นอาชพี เสรมิ 17

3. นางคลุง้ ทุบผอม •อายุ 30 ปี •ที่อยู่ 37/1 หมู่บ้านถ้าหิน หมู่ท่ี 5 ตาบลสวนผ้ึง อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบรุ ี •เบอรโ์ ทรศัพท์ 086-0960289 •ภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น จกั สาน •หมู่บ้านเป็นเขาล้อมรอบและมีถ้าหลายแห่ง มี 155 หลัง กระเหร่ียงอีก 30 หลงั อาชพี หลกั ทาการเกษตร เลยี้ งหมู เลี้ยงววั จกั สาน 4. นางลดั ดา คงุ้ ลึงค์ •อายุ 50 ปี •ท่ีอยู่ 3 หมู่บ้านห้วยคลุม หมู่ท่ี 6 ตาบลสวนผ้ึง อาเภอสวนผึ้ง จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมิปญั ญาท้องถิ่น ประเพณีกนิ ขา้ วห่อ •สืบทอดมาไม่ต่ากว่า 100 ปี ปีละ 1 คร้ัง ในเดือนเก้าเป็นเวลา 30 วัน ของทกุ ปี 18

5. นางปัง พทิ ักษค์ ีรีมาศ •อายุ 56 ปี •ที่อยู่ 17 หมู่บ้านห้วยคลุม หมู่ท่ี 6 ตาบลสวนผ้ึง อาเภอสวนผ้ึง จังหวัด ราชบรุ ี •ภูมิปัญญาท้องถิน่ การทอผา้ •เริ่มทอผ้ามาตั้งแต่อายุ 14 ปี หลังจากน้ันเร่ิมทามาเรื่อยๆ แต่ก็ไม่ได้ทอ มาตลอดจะทอเป็นบางเวลา 6. นายบุญธรรม คุ้งลงึ ค์ •อายุ 78 ปี •ทอ่ี ยู่ 162 หมู่บา้ นหว้ ยคลมุ หมทู่ ี่ 6 ตาบลสวนผง้ึ อาเภอสวนผ้ึง จังหวัด ราชบุรี •ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ รากระเหร่ียง •รากองกวย เป็นการเต้นราในโอกาสงาน สงกรานต์ กินข้าวห่อ ผู้แสดงมี ทั้งหมด 8 – 12 คน หรือก่ีคนก็ได้ เครื่องดนตรีมีแคน กลองสองหน้า กรบั และฉงิ่ ชุดเปน็ สนี า้ เงนิ 19

7. นางสาเภา คชายทุ ธ์ •อายุ 40 ปี •ท่ีอยู่ 45 หมู่บ้านวังส้มป่อย หมู่ท่ี 6 ตาบลสวนผึ้ง อาเภอสวนผ้ึง จงั หวัดราชบุรี •ภมู ิปญั ญาท้องถิน่ นวดแผนโบราณ •เปน็ คนวงั สม้ ป่อยโดยกาเนดิ ได้รบั ความร้มู าจากยายคนหนึ่งนานมาแล้ว ปัจจุบันไดร้ กั ษาคนในหมู่บ้านโดยไม่คดิ คา่ รกั ษา 20

แหลง่ ภูมปิ ญั ญาในตาบลตะนาวศรี 21

1. นายพอชิแคะ จอแว •อายุ 28 ปี •ท่ีอยู่ 120/พ หมู่บ้านโป่งแห้ง หมู่ที่ 3 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี •ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน การทาไร่ขา้ วผสมพืชลม้ ลุก •ผมเป็นชาวบ้านโป่งแห้งโดยกาเนิด แต่งงานกับนางสร้อย มีบุตร 3 คน โดยอาชีพทาไร่มาต้ังแต่เด็ก ไร่ข้าวบนเขาของผม จะปลูกพืชล้มลุกแซม เข้าไปด้วย เช่น พริกกระเหร่ียง แตงเปร้ียว โดยจะทาช่วงฤดูฝน และ ข้าวแตล่ ะปีกจ็ ะพอสาหรับคนในครอบครวั 2. นายเสงยี่ ม จันทร์นาค •อายุ 66 ปี •ท่ีอยู่ 198 หมู่บ้านห้วยม่วง หมู่ท่ี 3 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผึ้ง จงั หวัดราชบรุ ี •ภมู ปิ ัญญาท้องถน่ิ ศลิ ปะรากไม้ เศษไม้ •เดิมเป็นชาว อาเภอโพธราม ย้ายเข้ามาอยู่ใน พ.ศ. 2531 ทาอาชีพ รับจ้างทั่วไปแต่ทาไม่ไหว จึงเริ่มทาศิลปะรากไม้ นาไม้มาขัดถู ทาแช ลล์ก สว่ นมากจะทาเป็นรปู สตั ว์ 22

3. นายวิทา ขันทม •อายุ 56 ปี •ทอ่ี ยู่ 35/ช หมู่บ้าน บ้านบ่อหวี หมู่ท่ี 4 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผ้ึง จังหวดั ราชบรุ ี •ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ ทากงั หันไม้ไผ่ •เป็นชาวบ้านบ่อโดยตรง ทากังหันมาประมาณ 15 ปี มาแล้ว ใช้ไม้ลวก ในเขตเทือกเขาตะนาวศรี รูปแบบคิดแง ตัดมาประกอบกัน จะได้ ประมาณ 6-8 ตัว ตอ่ วนั ภาษากระเหรี่ยงเรยี นวา่ “กังหันไผไ่ รกวาง” 4. นางเทศ ดาวรรณ •อายุ 39 ปี •ที่อยู่ 170/ช หมู่บ้านบา้ นบอ่ หวี หมู่ท่ี 4 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผึ้ง จังหวดั ราชบุรี •ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ทอผ้ากระเหรี่ยง •เป็นชาวบ้านบ่อหวีโดยตรง ซื้อได้มาจากแม่สอด นามาทอผ้าโสร่ง และ เส้ือจะทอได้ 2-3 ตัวตอ่ วนั 23

5. นายสุวรรณ บุญสุข •อายุ 45 ปี •ทีอ่ ยู่ 177/ช หมู่บ้าน บา้ นบอ่ หวี หมทู่ ี่ 4 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบรุ ี •ภูมปิ ัญญาท้องถิ่น รากระเหรีย่ ง •เข้ามาอยู่ประมาณ 15 ปี คิดท่าราด้วยตนเอง สอนเด็กเล็กๆ อายุ 10- 15 ปี สอนราสานเส่ือ ราแปรอังษร ราไต่เชือก สอนชว่ งเย็นถึงมืด แสดง โชวต์ ่างๆ ทง้ั หมด 34 คน เครือ่ งดนตรี กลอง ปี่ ระนาด 6. นางเดือนเพ็ญ เคม็ บงิ •อายุ 33 ปี •ทีอ่ ยู่ 86/2 หมูบ่ า้ นห้วยน้าหนัก หมู่ท่ี 6 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผ้ึง จังหวัดราชบุรี •ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ เลี้ยงไหม นบั ต้ังแต่แยกสาเนาจากพ่อแม่มา 10 ปี ทา ไร่ข้าวและขา้ วโพดเหน็ การเล้ียงไหมก็เลยลองทาดู 24

25