หน่วยที่ 2 ข้อมูลสารสนเทศ

หน่วยท่ี 2 ข้อมูลสารสนเทศและระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์

สาระสาคัญ ข้อมูลสารสนเทศเป็นส่ิงสาคัญในการเรียนรู้ เพราะข้อมูลสารสนเทศเป็นข้อมูลท่ีมีความหลากหลาย และสาคัญ สามารถที่จะนามาใช้ประกอบการตัดสินใจเลือกหรือไม่เลือก และข้อมูลสารสนเทศขยายวงกว้างมากข้ึนในโลกอินเทอร์เน็ต หรือระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ซ่ึงการใช้ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ก็มีหลายประเภทขึ้นอยกู่ ับระยะทางในการส่ือสารขอ้ มูล

สาระการเรียนรู้1. ความหมายของขอ้ มูลและสารสนเทศ2. ชนดิ ของขอ้ มลู3. ระบบสารสนเทศ4. ประเภทของระบบสารสนเทศ5. องคป์ ระกอบของระบบสารสนเทศ6. ความหมายของระบบเครือข่าย7. ประเภทของเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์8. รูปแบบการเชือ่ มต่อเครอื ข่าย

จุดประสงค์การเรียนรู้1. บอกความหมายของขอ้ มลู และสารสนเทศได้2. จาแนกคณุ ลักษณะของขอ้ มลู แต่ละชนิดได้3. อธบิ ายการทางานของระบบสารสนเทศได้4. วิเคราะหล์ ักษณะการดาเนินงานของระบบสารสนเทศแตล่ ะประเภทได้5. บอกองค์ประกอบของระบบสารสนเทศได้6. อธบิ ายความหมายของระบบเครอื ข่ายได้7. อธบิ ายประเภทของเครอื ข่ายคอมพิวเตอรไ์ ด้8. อธิบายรปู แบบการเชอ่ื มตอ่ เครือข่ายได้

ความหมายของข้อมูลข้อมูล (Data) คือ• ขา่ วสาร ขอ้ ความ ตัวเลขและขอ้ เท็จจริง• เกดิ ข้นึ เกี่ยวกบั คน สตั ว์ สิ่งของ สถานท่ี หรือ เหตุการณ์ ฯลฯ• โดยอยู่ในรปู แบบที่เหมาะสมตอ่ การสอ่ื สาร การ แปลความหมายและการประมวลผล

ความหมายของสารสนเทศ (Information) สารสนเทศ (Information) หมายถงึ ขอ้ มลู ที่ได้ผ่าน กระบวนการประมวลผลแลว้ ขอ้ มลู เป็นขอ้ มูลดบิ แตส่ ารสนเทศ เป็นข้อมลู ท่ีทาการ ประมวลผลแล้ว ระบบสารสนเทศ (Information System) คือการนาขอ้ มลู มาจดั กระทาใหเ้ ป็นหมวดหม่มู รี ะเบยี บ แบบแผน เพื่อสะดวก ต่อการคน้ คืน หรือการเรียกใช้ ในการตัดสินใจและการ ดาเนนิ งานขององคก์ าร

ความหมายของสารสนเทศ (Information) การประมวลผลสารสนเทศ (Information Processing) หมายถงึ กระบวนการท่ีทาให้เกดิ ขา่ วสารสารสนเทศ เทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology : IT) หมายถงึ การประมวลผลสารสนเทศดว้ ยเคร่อื งมอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ว่า

ชนดิ ของขอ้ มูล มี 4 แบบ1. ข้อมลู ตัวเลข (Number) ประกอบดว้ ยตัวเลข เท่าน้ัน มักจะนามาใช้ในการคานวณ2. ขอ้ มูลอกั ขระ (Text) ประกอบดว้ ยตัวอกั ษร และอกั ขระพิเศษหรือเครอ่ื งหมายพเิ ศษต่างๆ หรอื ตวั เลขที่ไมส่ ามารถนามาคานวณได้3. ข้อมลู ภาพ (Image) รบั รู้จากการมองเหน็4. ข้อมูลเสยี ง (Sound) รบั รจู้ ากการได้ยิน

ระบบสารสนเทศ (Information System) ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถงึ ระบบของการจดั เกบ็ ประมวลผลข้อมูล โดย อาศัยบุคคลและเทคโนโลยสี ารสนเทศในการดาเนินการ เพอื่ ให้ได้สารสนเทศทเี่ หมาะสมกบั งานหรือภารกิจแต่ละ อย่างหรือระบบสารสนเทศ เป็ นการนาข้อมูลมาจัดกระทาให้เป็ นหมวดหมู่ มรี ะเบียบ แบบแผน เพอื่ สะดวกต่อการค้นคนื หรือการเรียกใช้ในการ ตัดสินใจและการดาเนินงานขององค์กร

ประเภทของระบบสารสนเทศ1. ระบบสารสนเทศแบบประมวลรายการ (TPS :Transaction Processing Systems) เปน็ ระบบสารสนเทศท่เี กี่ยวกับการบันทกึ และประมวลผลข้อมลู ท่ีเกดิ จากธุรกรรม หรือการปฏบิ ัตงิ านประจาหรืองานขั้นพนื้ ฐาน ขององค์กร

ประเภทของระบบสารสนเทศ2. ระบบสารสนเทศเพอ่ื การจัดการ (MIS : Management Information System) เป็นระบบท่ใี ห้รายงานสรปุ สารสนเทศซึ่งรวบรวมจากฐานขอ้ มูลทงั้ หมดของบริษัท แก่ผ้บู ริหาร เพอ่ื ใช้ในการตดั สินใจ เปน็ ระบบท่สี ามารถสนับสนุนข้อมูลให้ผู้บรหิ ารท้ังสามระดับ คอื ผู้บริหารระดบั ต้น ผบู้ รหิ ารระดบั กลาง และผบู้ ริหารระดบั สงู

ประเภทของระบบสารสนเทศ3. ระบบสนบั สนนุ การตัดสนิ ใจ (DSS : Decision Support System) เปน็ ระบบท่ีสนับสนุนความตอ้ งการเฉพาะของผู้บริหารแตล่ ะคน (made by order) เป็นระบบท่ีพัฒนาขึน้ จากระบบ MIS อีกระดับหนง่ึประกอบด้วยปจั จยั ท่ีซบั ซอ้ นเกนิ กว่าความสามารถของมนุษย์ทจ่ี ะประมวลเขา้ ดว้ ยกนั ไดอ้ ยา่ งถูกต้อง ระบบนม้ี หี นา้ ทช่ี ่วยใหก้ ารตดั สนิ ใจเปน็ ไปได้อยา่ งสะดวก

ประเภทของระบบสารสนเทศ4. ระบบสนับสนุนการตดั สินใจแบบกลมุ่ (GDSS : Group Decision Support System) เปน็ ระบบทช่ี ่วยผู้บรหิ ารในเรื่องการตดั สินใจ ในเหตุการณห์ รือกจิ กรรมทางธุรกิจ ทไ่ี ม่มีโครงสรา้ งแนน่ อน หรอื กึ่งโครงสรา้ ง การตัดสินใจอาจจะใชก้ บั บคุ คลเดยี วหรือกลุม่ เพื่อช่วยผูบ้ รหิ ารในการตดั สินใจเชิงกลยุทธ์

ประเภทของระบบสารสนเทศ5. ระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์ (GIS : Geographic Information System) กระบวนการทางานเกยี่ วกบั ขอ้ มลู ในเชิงพนื้ ที่ ดว้ ยระบบคอมพวิ เตอร์ ทใ่ี ช้กาหนดขอ้ มูล และสารสนเทศ ท่มี คี วามสมั พนั ธก์ ับตาแหน่ง และเปน็ ระบบทม่ี ปี ระโยชน์ตอ่ การตรวจสอบ การแพร่กระจายของโรคระบาด

ประเภทของระบบสารสนเทศ6. ระบบสารสนเทศเพ่อื ผู้บรหิ ารระดบั สงู (EIS : Executive Information System) เป็นระบบท่ีสรา้ งข้นึ เพือ่ สนบั สนนุ สารสนเทศและการตดั สินใจสาหรบั ผ้บู ริหารระดบั สงู โดยเฉพาะหรือสามารถกลา่ วได้ว่าระบบนคี้ ือส่วนหนึง่ ของ DSSที่แยกออกมา เพือ่ เน้นการให้สารสนเทศทส่ี าคญัตอ่ การบริการแกผ่ บู้ รหิ าร

ประเภทของระบบสารสนเทศ7. ปญั ญาประดษิ ฐ์ (AI : Artificial Intelligence) เปน็ ระบบเกย่ี วขอ้ งกับการจัดการความรู้(Knowledge) มากกว่าสารสนเทศ เป็นระบบทท่ี าให้เครือ่ งคอมพวิ เตอร์กลายเป็นผู้ชานาญการ ในสาขาใดสาขาหนงึ่ คลา้ ยกับมนษุ ย์

ประเภทของระบบสารสนเทศ8. ระบบสานักงานอตั โนมัติ (OAS : Office Automation System) เป็นระบบที่ใช้บุคลากรน้อยที่สุด โดยอาศัยเคร่ืองมือแบบอัตโนมัติ และระบบสื่อสารเช่ืองโยงข่าวสารระหว่างเคร่ืองมือเหล่านัน้ เขา้ ด้วยกนั OAS มีจุดมุ่งหมายให้เป็นระบบท่ีไม่ใช้กระดาษ (PaperlessSystem) แต่จะทาการส่งข่าวสาร ถึงกันด้วยข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์(Electronic Data Interchange) แทน ซ่ึงมีรปู แบบ 2 ลักษณะคอื รูปแบบของระบบงานพมิ พ์ และการประมวลผลอิเลก็ ทรอนิกส์

องคป์ ระกอบของระบบสารสนเทศมีองค์ประกอบสาคัญ 6 อย่าง ได้แก่1. ฮาร์ดแวร์ (Hardware) เป็นเคร่อื งมอื ทช่ี ว่ ยในการ จดั การสารสนเทศ2. ซอฟ์แวร์ (Software) คือลาดับขั้นตอนคาส่ัง ใหค้ อมพวิ เตอรท์ างานตามวตั ถุประสงคท์ ่ีวางไว้ และประมวลผลเพอื่ ให้ได้สารสนเทศที่ต้องการ

องคป์ ระกอบของระบบสารสนเทศมีองค์ประกอบสาคญั 6 อยา่ ง ไดแ้ ก่3. บุคลากร (Personnel) คอื ผู้ท่ีตอ้ งมีความรู้ ความเข้าใจใน การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ บุคลากรภายในองค์กรเปน็ สว่ นประกอบ ท่ีจะทาให้เกดิ ระบบสารสนเทศดว้ ยกันทกุ คน4. ขน้ั ตอนการปฏิบัติ (Process) เป็นระเบยี บวิธีการ ปฏิบตั งิ าน ในการจัดเกบ็ รักษาขอ้ มูลให้อย่ใู นรปู แบบ ทจี่ ะทาให้เปน็ สารสนเทศได้

องค์ประกอบของระบบสารสนเทศมีองค์ประกอบสาคญั 6 อยา่ ง ไดแ้ ก่5. ขอ้ มูล (Data) เป็นวัตถดุ บิ ทที่ าใหเ้ กิดสารสนเทศ ขอ้ มูลเป็นสง่ิ ทสี่ าคญั ประการหน่งึ ทมี่ ีบทบาทตอ่ การทาใหเ้ กิดสารสนเทศ6. เครือข่ายและการสอ่ื สารขอ้ มลู (Network and Communication) คอื การเชอ่ื มต่อระหว่างอปุ กรณ์ คอมพวิ เตอรต์ ่างๆ ในเครือขา่ ย จะใชส้ ่ือท่เี ป็นสายเคเบลิ หรือ สอื่ ไร้สาย เครอื ขา่ ยคอมพิวเตอรท์ ร่ี ู้จักกนั ดี คือ อนิ เทอร์เน็ต

ความหมายของระบบเครือข่ายระบบเครอื ข่าย (Network) หมายถงึ ระบบที่มคี อมพิวเตอร์มากกว่า 1 เครือ่ ง มาเชือ่ มตอ่ เขา้ เปน็ ระบบเดียวกนั เพ่ือใหส้ ามารถ ตดิ ต่อสอ่ื สารถงึ กนั ในระบบได้เครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ (Computer Network) คือ การนากลุ่มคอมพวิ เตอร์และอปุ กรณต์ ่าง ๆ มา เชื่อมตอ่ กันเป็นเครอื ขา่ ย ผา่ นส่อื กลางสง่ ขอ้ มูล ทอ่ี าจเปน็ สายเคเบลิ คล่นื วทิ ยุ

ประเภทของเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์แบ่งออกไดเ้ ป็น 4 ชนดิ1. เครือขา่ ยทอ้ งถิ่น หรือเครอื ขา่ ยแลน (Local Area Network : LAN)2. เครือขา่ ยระดับเมือง หรือเครอื ขา่ ยแมน (Metropolitan Area Network : MAN)3. เครือข่ายระดบั ประเทศ หรือเครอื ขา่ ยแวน (Wide Area Network : WAN)4. เครอื ขา่ ยไรส้ าย (Wireless Local Area Network : WLAN)

ประเภทของเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์เครือข่ายทอ้ งถ่ิน หรือเครือขา่ ยแลน (Local Area Network : LAN) • เปน็ เครือขา่ ยขนาดเล็กท่ใี ชใ้ นการเชอ่ื มโยงคอมพวิ เตอรใ์ นบรเิ วณ ใกลเ้ คียงเขา้ ดว้ ยกนั • ระยะไกลสุดทส่ี ามารถรบั -ส่งข้อมูลได้ แบบไมต่ ดิ ขัดประมาณ 100 เมตร • มกี ารเชอ่ื มตอ่ แบบ Client-Sever ระหว่างเครื่องลูกขา่ ย (Client) กับเครอื่ งบรกิ ารกลาง (Sever) ทีใ่ ห้บริการกับผู้ใช้จานวนไม่มาก

ประเภทของเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์เครือข่ายระดบั เมือง หรือเครือขา่ ยแมน (Metropolitan Area Network : MAN) • เปน็ เครือข่ายที่ส่อื สารไดร้ ะยะไกลกว่าเครือข่าย LAN • แต่น้อยกวา่ เครือขา่ ย WAN • สามารถรับ-ส่งข้อมูลได้ไม่เกนิ 60 กิโลเมตร • เปน็ เครือข่ายในเขตเมอื งครอบคลมุ พืน้ ท่ีในอาเภอหรือในจงั หวัด เดียวกัน หรือองคก์ รเดยี วกัน

ประเภทของเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์เครือข่ายระดบั ประเทศ หรือเครือข่ายแวน (Wide Area Network : WAN) • เป็นเครือขา่ ยคอมพวิ เตอรท์ เี่ ช่อื มโยงระบบคอมพิวเตอร์ ระหวา่ งองคก์ ร ระหว่างเมอื ง หรือระหว่างประเทศ • เครอื ขา่ ยระดับประเทศ WAN จะเชื่อมต่อระยะทางไกลมาก จงึ มีความเร็วในการสอ่ื สารไมส่ ูงมาก • มีการเชื่อมโยงระหว่างประเทศดว้ ยชอ่ งสญั ญาณดาวเทยี ม เสน้ ใยนาแสง คลนื่ ไมโครเวฟ คลืน่ วิทยุ และสายเคเบิล ท้ังทวี่ างไปตามถนนหรือวางใต้น้า

ประเภทของเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ เครือขา่ ยไร้สาย(Wireless Local Area Network : WLAN)• เป็นเทคโนโลยีสามารถขยายเครือข่ายแบบใช้สญั ญาณได้• นาไปใช้ในบรเิ วณท่กี ารตดิ ตั้งสายสัญญาณมอี ปุ สรรคทางด้านภูมิศาสตร์• หรอื ในบรเิ วณท่ตี อ้ งการความรวดเรว็ ในการติดตงั้ เครอื ข่ายใหม่สาหรับ การทางานแบบชว่ั คราว• มีความสะดวก รวดเรว็ ในการติดต้งั และรวดเรว็ ในการเคลือ่ นย้ายอุปกรณ์ เครอื ข่าย• มาตรฐาน IEEE 802.11 นยิ มใช้มากท่สี ุด

รปู แบบการเชื่อมต่อเครือขา่ ย1. แบบบัส (Bus)• จะมสี ายเคเบิลเสน้ หนึง่ ท่ใี ชเ้ ปน็ สายแกนหลกั• โดยทุกๆ โหนดบนเครอื ขา่ ยจะตอ้ งเชื่อมตอ่ เขา้ กับสายเส้นน้ี เหมอื นกบั ราวแขวนเส้อื ผ้า• มีโครงสรา้ งไมซ่ ับซ้อน ประหยัดสายส่ือสาร แต่ถ้าสายแกนหลกั ขาดหรือมปี ัญหา จะสง่ ผลใหเ้ ครือขา่ ยล้มทง้ั หมด

รปู แบบการเชือ่ มตอ่ เครือขา่ ย2. แบบดาว (Star)• โทโพโลยีแบบดาวนิยมนามาใชเ้ ช่ือมตอ่ บนเครอื ข่ายทว่ั ไป• โดยจะมีฮับ ทีใ่ ช้เปน็ ศูนยก์ ลางควบคมุ สายสอ่ื สารทง้ั หมด• ทกุ ๆ โหนดบนเครอื ขา่ ยจะต้อง เชอื่ มโยงสายสือ่ สารเขา้ กับฮับ

รปู แบบการเชื่อมตอ่ เครอื ขา่ ย3. แบบวงแหวน (Ring)• เปน็ การเช่อื มต่อกนั ด้วยสายสญั ญาณจากโหนดหนง่ึ ไปยงั โหนดหน่งึ ตอ่ กนั ไปเรื่อย ๆ จงึ เกดิ เปน็ รปู วงกลม หรือวงแหวน• เช่ือมต่อกันลกั ษณะจุดตอ่ จุด• แต่ละโหนดจะทาหน้าท่ีเป็น เครือ่ งทวนสญั ญาณไปในตัว

รปู แบบการเชื่อมตอ่ เครือข่าย4. แบบเมช (Mesh)• เปน็ การเชอ่ื มต่อแบบเต็มรปู แบบ แตล่ ะโหนดจะสอ่ื สารผ่าน สายสญั ญาณที่เชือ่ มตอ่ ถงึ กนั อยา่ งเต็มที่• หากมีสายสญั ญาณบางลงิ กข์ าดไป กส็ ามารถเลี่ยงไปใชเ้ ส้นทางอนื่ แทน• เปน็ รูปแบบการเชือ่ มตอ่ เครือข่าย ทีม่ คี วามคงทนสงู มาก• แตก่ ็สน้ิ เปลอื งคา่ ใช้จ่ายเกย่ี วกบั สายสัญญาณมาก

2จบหน่วยที่มาทาแบบฝึกหัดท้าย หนว่ ยท่ี 2 กนั หนอ่ ยนะคะ

จงตอบคาถามต่อไปนใ้ี ห้ได้ใจความสมบรู ณ์1. จงอธบิ ายความหมายของข้อมูลและสารสนเทศ2. จงบอกชนดิ ของขอ้ มูล พร้อมทงั้ อธบิ ายความหมายมาพอสังเขป3. จงอธิบายความหมายของสารสนเทศ4. จงอธบิ ายความหมายของระบบสารสนเทศ5. จงบอกประเภทของระบบสารสนเทศ6. จงอธบิ ายคุณลกั ษณะสาคัญของระบบสารสนเทศแต่ละประเภท7. จงบอกองค์ประกอบของระบบสารสนเทศทง้ั 6 อยา่ ง8. จงอธบิ ายความหมายของระบบเครอื ขา่ ย9. จงบอกประเภทของเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์10. จงอธิบายรูปแบบการเช่ือมตอ่ เครือข่ายในแต่ละแบบ

จงหาความหมายของคาศัพทต์ อ่ ไปน้ี1. Data 6. Knowledge2. Information 7. Network3. Number 8. Area4. Image 9. Wireless5. Sound 10. Local