10.SINIF KİMYA SB-2024 DEMO

Kimya SORU BANKASI ➘ Yeni Öğretim Programına Uygun 10.SINIF ➘ Kazanım Testleri ➘ Yeni Nesil Simülasyon Testleri ➘ Sarmal ve Ünite Testleri ➘ Etkinlik ve Yazılıya Hazırlık Soruları ➘ Akıllı Kâğıtlar ve Sıcak Bölgeler VİDEO ÇÖZÜMLÜ Bünyam nAKTAŞ BayramYILDIZ Bek rARSLAN

SICAK BÖLGE KİMYANIN TEMEL KANUNLARI 2. Sabit Oranlar Kanunu 1. Kütlenin Korunumu Kanunu • Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında • Kimyasal tepkimelerde, tepkimeye giren maddelerin her zaman sabit ve değişmeyen bir oran vardır. Bu orana toplam kütlesi, oluşan maddelerin toplam kütlesine eşittir. sabit oran denir. • Antoine Lavoisier tarafından bulunmuştur. • Joseph Proust tarafından bulunmuştur. • Sabit oran sadece bileşiklerde bulunur. Karışımlarda sabit oran yoktur. Örnek: Örnek: CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(s) Aşağıda verilen bileşiklerdeki elementler arasın- Denklemi verilen tepkimede 3,2 gram CH4 gazı ile daki kütlece birleşme oranlarını bulunuz. 12,8 gram O2 gazı artansız tepkimeye girerek 8,8 gram CO2 gazı ve H2O sıvısı oluşturuyor. (C: 12, N: 14, O: 16, Mg: 24, S: 32, Fe: 56) Buna göre tepkime sonunda kaç gram H2O sıvısı a) Fe2O3 oluşur? mFe = 2 . 56 = 112 = 7 mO 3 .16 48 3 Çözüm: b) N2O5 Tepkimede harcananların Tepkime sonucu mN = 2 .14 = 28 = 7 toplam kütlesi oluşanların toplam mO 5 .16 80 20 kütlesi c) CS2 CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(s) mC 12 12 3 ↓ ↓ ↓ ↓ mS = 2.32 = 64 = 16 3,2 g 12,8 g 8,8 g Xg 3,2 + 12,8 = 8,8 + X d) Mg3N2 X = 7,2 g mMg mN = 3 . 24 = 72 = 18 2 .14 28 7 B İ Örnek: L Örnek: G İ AI2S3 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme oranı 8 gram H2 ve 16 gram O2 gazları alınarak başlatılan, mAI mS 9 H2(g) + 1 O2(g) H2O(g) = 16 dır. 2 S Buna göre 100 gram AI2S3 bileşiğindeki AI ve S tepkimesi sonlandığında O2 gazının tamamı harcanır- A elementlerinin kütleleri kaçar gramdır? ken 6 gram H2 gazı artmaktadır. R Buna göre tepkime sonucu oluşan H2O gazı kaç M Çözüm: A 10. SINIF SARMAL KİMYA gramdır? Çözüm: L 2 ↓A I + 3↓S A ↓I2S3 Tepkime öncesi Tepkime sonrası 9 g 16 g 25 g maddelerin toplam oluşan ve artan mad- ↓4 katı ↓4 katı ↓4 katı delerin toplam kütlesi 100 g kütlesi 36 g 64 g 8 g H2+ 16 g O2 = X g H2O + 6 g H2 • AI2S3 bileşiğinde 9 gram AI metali ile 16 gram S ele- x+6 mentleri birleşerek toplam 25 gram AI2S3 bileşiği oluştu- 24 = rur. (Kütle korunumu kanunu) 100 gram AI2S3 elde edebil- mek için 36 gram AI ve 64 gram S kullanılmalıdır. x = 18 8

SICAK BÖLGE Örnek: Çözüm: Fe2O3 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme ora- I ve II. bileşikteki Fe sayılarını eşitlersek Fe kütlelerini mFe de eşitlemiş oluruz. nı mO = 7 tür. 3 2 x FeO Fe2O2 Buna göre Fe2O3 bileşiğindeki demir (Fe) ve oksi- jenin (O2) kütlece yüzdelerini hesaplayınız. 1 x Fe2O3 Fe2O3 • Fe'ler eşitlendiğinde O'lar arasındaki oran 2 olur. 3 Çözüm: ➡ NOT 2Fe + 3 O2 Fe2O3 • Farklı tür elementlerden oluşan bileşikler ara- 2 ↓ sında katlı oran bulunmaz. ↓ ↓ 10 7 3 • Fe2O3 bileşiğinde 7 gram Fe elementi ile 3 gram O2 Bileşik Çifti elementi birleşerek toplam 10 gram Fe2O3 bileşiği oluştu- rur. (Kütlenin korunumu kanunu) CO2 – CS2 Katlı oran yok FeO – FeS2 Katlı oran yok Fe yüzdesi H2O – H2S Katlı oran yok 10 gram bileşikte 7 gram Fe varsa • Tür olarak ikiden fazla element içeren bileşikler arasında katlı oran bulunmaz. _____%__1_0_0_ ___ _______?_______ ? = % 70 Bileşik Çifti O2 yüzdesi H2SO4 – H2SO3 Katlı oran yok 10 gram bileşikte 3 gram O2 varsa C3H8O2 – C2H5OH Katlı oran yok % 100 ? • İyonlar arasında katlı oran bulunmaz. ___________________________ ? = % 30 B İyon Çifti İ L SO24–– SO23– Katlı oran yok G 3. Katlı Oranlar Kanunu İ • Basit formülleri aynı olan bileşik çiftleri arasında katlı oran bulunmaz. • İki element birden fazla bileşik oluşturuyorsa, bu bile- S şiklerde elementlerden birinin miktarı sabit tutulduğunda, A Bileşik Çifti diğer elementin kütleleri arasında tam sayılarla gösterilen R orana katlı oranlar kanunu denir. M C2H4 – C4H8 Katlı oran yok A ↓ ↓ • John Dalton tarafından bulunmuştur. L CH2 CH2 Örnek: Örnek: 10. SINIF SARMAL KİMYA I. bileşik II. bileşik Azot (N) ve oksijen (O) elementlerinden iki farklı bile- şik oluşmaktadır. FeO Fe2O3 I. bileşikte 7 g azot 16 g oksijen, Eşit miktarda Fe elementi ile birleşen I. bileşikteki II. bileşikte 21 g azot 36 g oksijen bulunmaktadır. O'nun kütlesinin II. bileşikteki O'nun kütlesine ora- Buna göre aynı miktar azot ile birleşen oksijen küt- nı kaçtır? leleri arasındaki katlı oran kaçtır? 9

T 1 –1T–TSESET KİMYANIN TEMEL KANUNLARI (Kütlenin Korunumu Kanunu) 1. Bir miktar N2 gazı ve 5 gram H2 gazının tam verim- 4. Sabit hacimli kapalı bir kapta gerçekleşen bir tepki- li tepkimesi sonucu 17 gram NH3 gazı oluşurken 2 menin denklemi şu şekildedir: gram H2 artmaktadır. C3H8(g) + 5O2(g) √ 3CO2(g) + 4H2O(s) Buna göre başlangıçta alınan N2 gazı kaç gram- . . . . dır? 44 g 160 g 132 g Xg A) 7 B) 12 C) 14 D) 19 E) 24 Tepkimede harcanan ve oluşan madde miktarları yukarıdaki gibi olduğuna göre, I. Kaptaki gaz kütlesi azalmıştır. II. Oluşan H2O bileşiği 72 gramdır. III. Tepkimeye giren gaz kütlesi 204 gramdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. 112’şer gram Fe(k) ve O2(g) maddelerinin tam verimli 5. Aşağıdaki tepkime zincirinde harcanan ve oluşan tepkimesi sonucu 64 gram O2 gazı artmakta ve m maddelerin kütleleri verilmiştir. gram Fe2O3 bileşiği oluşmaktadır. • NO2CI √ NO2 + CI Buna göre tepkime sonucu oluşan Fe2O3 bileşi- ğinin kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru 81 gram 46 gram x gram verilmiştir? • NO2CI + CI √ NO2 + CI2 A) 112 B) 124 C) 160 D) 184 E) 224 81 gram x gram 46 gram y gram Buna göre, x + y değeri aşağıdakilerden hangi- sinde doğru gösterilmiştir? B A) 50 B) 70 C) 90 D) 105 E) 120 İ L G İ 6. Kapalı bir kapta eten (C2H4) gazı ile oksijen (O2) S gazının tepkimesi sırasındaki kütle – zaman grafiği A çizilmiştir. 3. 64 gram SO2 gazı ile 40 gram O2 gazının tam verimli R Kütle (g) CO2(g) 10. SINIF SARMAL KİMYA M 96 tepkimesi sonucu SO3 gazı oluşmakta ve 24 gram A O2 gazı tepkimeye girmemektedir. L 88 m Buna göre, 42 C2H4(g) 36 H2O(s) I. Oluşan SO3 gazı 104 gramdır. II. Tepkimede 16 gram O2 gazı harcanmıştır. O2(g) III. Tepkime sonunda toplam kütle 128 gramdır. Zaman yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre grafikteki “m” değeri aşağıdakilerden A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III hangisinde doğru verilmiştir? D) II ve III E) I, II ve III A) 80 B) 64 C) 70 D) 56 E) 28 11

7. I. durum 9. Ağzı açık bir kapta bir miktar CaCO3 katısı bulun- Boş bir kaba saf su doldurularak tartılıyor. maktadır. Bu kapta zamanla, Saf Su CaCO3(k) √ CaO(k) + CO2(g) tepkimesi gerçekleşiyor. II. durum Saf su dolu kaba 46 gram Na metali atılıyor ve tama- Buna göre zamanla kaptaki madde miktarları ile mının su ile tepkimeye girmesi sağlanıyor. Tepkime ilgili, sırasında H2 gazı açığa çıkıyor. Tepkime bittikten sonra kap tekrar tartılıyor. Katı kütlesi Gaz kütlesi Toplam kütle NaOH Zaman Zaman Zaman çözeltisi I II III çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III Buna göre tepkime sırasında açığa çıkan H2 gazı 10. Eşit kütlede AI ve O2 elementlerinden en fazla 204 kaç gramdır? gram AI2O3 bileşiği elde edilirken 12 gram O2 art- A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 maktadır. Buna göre AI2O3 bileşiğindeki AI kütlesi kaç gramdır? A) 54 B) 81 C) 108 D) 135 E) 162 8. Kalsiyum (Ca) ve bakır (Cu) metallerinden oluşan 60 B İ gramlık bir alaşım içerisinde yeterince HCI sulu çö- L zeltisi bulunan şekildeki kaba atılıyor. G Ca – Cu alaşımı İ 11. Eşit kütlede X ve Y elementleri tepkimeye girdiğinde kütlelerinde meydana gelen değişim grafikteki gibi- S dir. A HCI çözeltisi Kütle (g) R M XY A 72 10. SINIF SARMAL KİMYA Zamanla kapta meydana gelen tepkime denklemleri L m şu şekildedir: • Ca(k) + 2HCI(suda) √ CaCI2(suda) + H2(g) 8Y X gram 72 gram 110 gram 2 gram X Zaman • Cu(k) + HCI(suda) √ Tepkime olmaz. Buna göre tepkime sırasında harcanan Y kütlesi Buna göre alaşımda bulunan Cu elementi kaç kaç gramdır? gramdır? A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 A) 64 B) 48 C) 40 D) 36 E) 32 12

T 8–8–TTSSETE KİMYANIN TEMEL KANUNLARI (Karma) 1. Ağzı açık kapta bir miktar KCIO3 katısı bulunmakta- 4. X2Y bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme oranı dır. Bu kapta zamanla, mX = 7 ’tür. mY 4 KCIO3(k) √ KCIO(k) + O2(g) tepkimesi gerçekleşiyor. Buna göre, XY2 bileşiğindeki elementlerin kütle- Buna göre, zamanla kaptaki, ce birleşme oranı kaçtır? I. Katı kütlesi A) 7 B) 7 C) 7 D) 7 E) 3 II. Atom sayısı 2 4 16 32 8 III. Toplam kütle niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. CS2 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme oranı 5. C3H4 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme ora- mC mC mS = 3 ’dır. nı mH = 9 dir. 16 1 Buna göre, 114 gram CS2 bileşiği elde edilirken Buna göre, eşit kütlede karbon (C) ve hidrojen en az kaç gram S kullanılmalıdır? (H) alınarak 40 gram C3H4 bileşiği elde edilirken hangi elementten kaç gram artar? A) 48 B) 68 C) 96 D) 108 E) 112 A) 8 g H B) 8 g C C) 16 g H D) 32 g H E) 32 g C B İ L G İ S A 6. 108’er gram AI(k) ve O2(g)elementleri tam verimle R tepkimeye girerek AI2O3(k) bileşiğini oluşturmaktadır. M 2AI(k) + 3 O2(g) √ AI2O3(k) A 2 L Buna göre, bu tepkime ile ilgili, 10. SINIF SARMAL KİMYA 3. Sadece X ve Y elementlerinden oluşan bir bileşikteki I. 204 gram AI2O3 oluşmuştur. II. 12 gram O2 artmıştır. elementlerin kütlece birleşme oranı mX = 3 ’dir. III. Sınırlayıcı madde AI’dir. mY 8 yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden (O = 16, AI = 27) hangisi olabilir? (X = 12, Y = 16) A) XY B) XY2 C) X2Y A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) X2Y3 E) XY3 D) II ve III E) I, II ve III 25

7. XY2 bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşme oranı 10. Sadece X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bile- mX mY =1’dir. şikteki madde miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre, XY3 bileşiğinin kütlece yüzde kaçı X kütlesi (g) Y kütlesi (g) Y elementidir? I. Bileşik 1,4 1,6 A) %20 B) %30 C) %40 II. Bileşik 7 12 D) %60 E) %80 Buna göre, eşit miktarda X ile birleşen I. bileşikte- ki Y kütlesinin II. bileşikteki Y kütlesine oranı aşa- ğıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) 1 B) 1 C) 2 D) 4 E) 3 3 2 3 3 1 8. 5 gram A ile 3 gram B’nin tepkimesinden en fazla 11. Sadece X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bile- 5 gram AB2 oluştuğuna göre bileşikteki kütlece şikten birincisi kütlece % 75 oranında X, ikincisi ise birleşme oranı A kaçtır? kütlece %90 oranında X içermektedir. B 112 3 3 Buna göre, eşit kütlede Y elementi ile birleşen A) 4 B) 2 C) 3 D) 4 E) 2 X kütleleri arasındaki katlı oran aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 4 B) 2 C) 4 D) 2 E) 1 5 3 3 12. Sadece X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bile- B şikteki elementlerin kütleleri aşağıdaki grafikte veril- İ miştir. X kütlesi (g) L I. bileşik G İ 28 S II. bileşik A 10. SINIF SARMAL KİMYA 9. I. bileşik : X3Y R 14 II. bileşik : X2Yn M A L X3Y ve X2Yn bileşiklerinde eşit miktarda X elemen- 16 40 Y kütlesi (g) ti ile birleşen I. bileşikteki Y kütlesinin, II. bileşikteki I. bileşiğin formülü X2Y olduğuna göre, II. bileşiğin Y kütlesine oranı 2 ’dur. formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru veril- 9 miştir? Buna göre, II. bileşikteki “n” değeri aşağıdakiler- den hangisinde doğru verilmiştir? A) X2Y5 B) X2Y4 C) X2Y3 A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 D) XY3 E) XY 26

T9 9––TSTESET MOL KAVRAMI – I (Atom – Molekül – İyon) 1. 0,4 mol N2O3 gazı ile ilgili, 5. 3,01.1023 tane C3H8O2 molekülü ile ilgili, I. 0,8 mol N atomu içerir. II. 1,2 mol O atomu içerir. 0,5 moldür. III. 0,4 mol molekül içerir. 4.NA tane H atomu içerir. 6,5 mol atom bulundurur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargıların doğru (D) veya yanlış (Y) olarak işaret- lenmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru veril- D) II ve III E) I, II ve III miştir? A) D B) D C) D D) Y E) Y DDY YD 2. 0,25 mol C2H6 gazı ile ilgili, DYY YD I. 0,5.NA tane C atomu içerir. 6. 4 mol atom içeren SO3 gazı ile ilgili, II. 2. NA tane atom içerir. I. NA tane molekül içerir. III. 0,25 tane molekül içerir. II. 1 moldür. yargılarından hangileri doğrudur? III. 3 tane oksijen atomu içerir. (NA = Avogadro sayısı) yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III (NA = Avogadro sayısı) D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III B 7. 5 mol atom içeren C4H6 molekülü kaç moldür? İ (NA = Avogadro sayısı) 3. 0,25 mol C6H12O6 molekülünde toplam kaç tane L A) 0,5 B) 0,5.NA C) 2 atom vardır? (NA = Avogadro sayısı) G D) 2.NA E) 5 İ A) 0,6 B) 0,6.NA C) 6 D) 6.NA E) 12.NA S 8. 12,04.1023 tane atom içeren CH4 gazı kaç mol H A atomu içerir? (Avogadro sayısı = 6,02.1023) R A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 1,6 E) 1,8 M 10. SINIF SARMAL KİMYA A L 9. Yapısında 2,2 mol atom içeren C3H8 gazı ile ilgili, 4. 0,3 mol N2O5 gazı ile ilgili aşağıdaki yargılardan I. 0,2 moldür. II. 1,204.1023 tane molekül içerir. hangisi yanlıştır? (NA = Avogadro sayısı) III. 1,6 mol H atomu içerir. A) 0,3 mol molekül içerir. B) 1,5.NA tane O atomu içerir. yargılarından hangileri doğrudur? C) 0,3.NA tane molekül içerir. (Avogadro sayısı = 6,02.1023) D) 2,1 mol atom içerir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) 0,6 tane N atomu içerir. D) II ve III E) I, II ve III 32

10. 0,4 mol C atomu içeren C4H8O2 molekülü ile ilgili 14. NA tane atom içeren C2H6 gazı kaç tane molekül 4 aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? içerir? (NA = Avogadro sayısı) (NA = Avogadro sayısı = 6,02.1023) A) NA B) N16A C) NA D) 2.NA E) 8.NA A) 0,8 mol H atomu bulundurur. 4 32 B) 0,1 mol molekül içerir. C) 1,4.NA tane atom içerir D) 0,4 moldür. E) 6,02.1022 tane molekül içerir. 11. 9,03·1022 tane atom içeren SO2 gazı kaç tane O 15. 21 tane atom içeren H2SO4 molekülü kaç mol mo- atomu içerir? (Avogadro sayısı: 6,02·1023) lekül içerir? (NA = Avogadro sayısı) A) 3,01·1023 B) 6,02·1023 C) 6,02·1024 A) 3 B) N7A C) N21A D) N3A E) N21A D) 6,02·1022 E) 3,01·1022 NA 12. 0,1 mol PO–43 iyonu ile ilgili, I. 0,1 mol iyon içerir. II. 5 mol elektron içerir. III. 4,8 mol nötron içerir. yargılarından hangileri doğrudur? (168O, 3115P) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III ➡ NOT D) II ve III E) I, II ve III 13. 40 tane SO3 molekülü ile ilgili, B Avogadro sayısı Na atomuna 1 mol atom a) Kaç moldür? İ (NA) kadar denir. b) Kaç mol atom içerir? L G SO3 molekülüne 1 mol verilen soruların cevapları aşağıdakilerden han- İ molekül denir. S NO3– iyonuna 1 mol iyon A denir. R gisinde doğru gösterilmiştir? (NA = Avogadro sa- M 1 mol C3H8O2 molekülü A yısı) L • 3 mol C atomu içerir. a b • 3.NA tane C atomu içerir. • 8 mol H atomu içerir. A) 1 4 NA NA • 8.NA tane H atomu içerir. • 2.mol O atomu içerir. B) 40 160 10. SINIF SARMAL KİMYA C) NA NA • 2NA tane O atomu içerir. • 1 mol molekül içerir. NA NA 40 160 • NA tane molekül içerir. D) 40 10 • Bir bileşiğin içerisindeki atomların mol sayısı soru- E) NA NA lurken her bir atomun sayısı ile bileşiğin mol sayı- sı çarpılır. NA 2.NA 2 33

………… Lisesi 20../20.. Eğitim Öğretim Yılı Puan: 10. Sınıf Kimya Dersi 1. Dönem 1. Ortak Sınavı Adı-Soyadı: Sınıfı ve Numarası: 1. 112 gram Fe ve 80 gram O2 elementleri alınarak baş- 3. XaYb bileşiğinin kütlece %64'ü Y elementidir. latılan, Buna göre, bu bileşiğin basit formülü aşağıdaki- lerden hangisinde doğru verilmiştir? (X=27, Y=32) 2Fe(k) + 3 O2(g) Fe2O3(k) 2 tepkimesi sonlandığında 32 gram O2 elementi A) X2Y5 B) X2Y3 C) XY3 artmaktadır. D) XY2 E) X3Y Buna göre, tepkime sonucu oluşan Fe2O3 bileşiği kaç gramdır? A) 80 B) 128 C) 150 D) 160 E) 192 4. I. H3PO4 – H3PO3 II. CO2 – CS2 III. C6H12 – C2H4 IV. N2O – NO2 Yukarıda verilen madde çiftlerinden hangilerinde katlı oran bulunmaz? A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV B 2. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde bileşikteki İ elementlerin kütlece birleşme oranı yanlış veril- L miştir? (H=1, C=12, N=14, O=16, Mg=24, Cl=35, G İ Ca=40, Br=80) Bileşik Kütlece birleşme oranı S 5. Sadece X ve Y elemenlerinden oluşan I ve II. bileşik- A lere ait grafikler verilmiştir. I. CaBr2 mCa = 1 R Bileşik kütlesi (g) Bileşik kütlesi (g) mBr 4 M 10. SINIF SARMAL KİMYA II. N2O4 mN = 7 A 15 I. bileşik 38 II. bileşik mO 16 L III. C2H6 mC = 4 X kütlesi Y kütlesi IV. mH 1 7 (g) 24 (g) V. A) I. CO2 mC = 3 Bu grafiklere göre aynı miktar X ile birleşen I. bile- mO 4 şikteki Y miktarının II. bileşikteki Y miktarına oranı kaçtır? MgCI2 mMg = 12 mCI 35 B) II. C) III. D) IV. E) V. A) 2 B) 2 C) 4 D) 3 E) 5 3 5 3 2 3 56

6. 0,25 mol C4H10O2 bileşiği ile ilgili, 9. I. Bir azot atomu I. 1 mol C atomu içerir. II. Bir azot molekülü III. Bir gram azot atomu II. 2,5 . NA tane H atomu içerir. III. 8 gram O atomu içerir. Yukarıda verilen maddelerin kütlelerinin büyükten küçüğe doğru sıralaması seçeneklerden hangisin- ifadelerinden hangileri doğrudur? de doğru gösterilmiştir? (O=16, Avogadro sayısı=NA) A) I – II – III B) III – II – I C) III – I – II D) I – III – II E) II – I – III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. Normal şartlar altında 6,72 litre hacim kaplayan N2O5 gazı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (N=14, O=16, Avogadro sayısı=6,02.1023) A) 0,3 mol molekül içerir. B) 32,4 gramdır. C) 0,6 mol N atomu içerir. D) 9,03.1023 tane O atomu bulundurur. E) 24 akb O atomu bulundurur. B İ L G İ 10. 72 gram C6H12O6(k) bileşiği ile ilgili, S I. Normal şartlar altında 8,96 litre hacim kaplar. A II. 2,4 mol O atomu içerir. R III. 9,6.NA tane molekül içerir. M IV. 4,8 gram H atomu içerir. 8. 1,204.1024 tane atom içeren N2O3 gazı normal A 10. SINIF SARMAL KİMYA şartlar altında kaç litre hacim kaplar? L ifadelerinden hangileri doğrudur? (Avogadro sayısı=6,02.1023) (H=1, C=12, O=16, Avogadro sayısı=NA) A) 4,48 B) 8,96 C) 13,44 A) I ve II B) I ve III C) II, III ve IV D) 2,24 E) 44,8 D) II ve IV E) I, II, III ve IV 57

T 323–2T–STSE ET TEPKİME TÜRLERİ - II (Asit - Baz Tepkimeleri, Çözünme - Çökelme Tepkimeleri) 1. Aşağıdaki grafikte bazı maddelerin oda sıcaklığındaki 3. X ve Y bileşikleri ile hazırlanan sulu çözeltilerin nötr- pH değerleri verilmiştir. leşmesine ait titrasyon düzeneği şekildeki gibidir. pH Y çözeltisi XY Saf su Z T Madde X çözeltisi Buna göre, Buna göre X ve Y bileşikleri aşağıdakilerden han- I. X – Z gisi olamaz? II. Y – T III. Z – T X Y IV. X – T A) KOH H3PO4 B) HCOOH LiOH verilen madde çiftlerinden hangileri arasında nöt- C) C2H5OH ralleşme tepkimesi gerçekleşebilir? D) H2SO4 HNO3 E) Mg(OH)2 Ba(OH)2 A) I ve II B) III ve IV C) I, III ve IV CH3COOH D) I, II ve IV E) II, III ve IV B 4. H2SO4 çözeltisi bulunan şekildeki kaba üzerindeki İ bürette bulunan NaOH çözeltisi damla damla ekleni- L yor. G İ NaOH S çözeltisi A R 2. Tuz ruhu çözeltisi ve sönmüş kireç çözeltisi ara- M H2SO4 10. SINIF SARMAL KİMYA A çözeltisi L sında gerçekleşen tepkime için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış- A) Nötralleşme tepkimesi gerçekleşmiştir. tır? B) Türler arasında elektron alışverişi gerçekleşmiş- A) Kapta nötralleşme tepkimesi gerçekleşir. tir. B) Tepkime sonucunda Na2SO4 tuzu ve H2O oluşur. C) Oluşan çözelti elektrik akımını iletir. C) Tepkime sonucu tuz ve su oluşur. D) Maddelerin kimyasal özellikleri değişir. D) Tepkime zıt yüklü iyonlar arasında gerçekleş- miştir. E) Oluşan son çözelti elektrolittir. E) Elementlerin elektron sayıları değişir. 67

5. Bazı asit - baz tepkimeleri şu şekildedir: 8. BaCI2(suda) + Na2SO4(suda) $ BaSO4(k) + NaCI(suda) • 2H3PO4 + 3Mg(OH)2 $ ……I … + 6H2O • ……II … + HNO3 $ NH4NO3 Denklemi verilen tepkime ile ilgili aşağıdaki ifade- • 2KOH + ……III… $ K2SO4 + 2H2O lerden hangisi yanlıştır? Buna göre tepkimelerdeki I, II ve III ile gösterilen A) Çökelme tepkimesidir. maddeler aşağıdakilerden hangisinde doğru veril- B) Tepkime en küçük tam sayılarla denkleştirilirse miştir? NaCI’nin katsayısı 2 olur. I II III C) Oluşan çözelti elektrolittir. A) MgPO4 NO2 H2S D) Net iyon denklemi; B) Mg3(PO4)2 NO2 H2SO4 Na+(suda) + CI–(suda) $ NaCI(suda) şeklindedir. C) Mg3(PO4)2 NH3 H2SO4 E) Çözeltideki Ba2+ iyon sayısı zamanla azalmıştır. D) Mg3(PO4)2 NH3 H2S E) MgPO4 NH3 H2SO4 6. HCOOH sulu çözeltisi ile aşağıda verilen sulu çö- 9. İyonik bağlı bileşiklerin saf sudaki çözünürlükleri ile il- zeltilerden hangisi karıştırıldığında nötralleşme gili bazı bilgiler şu şekildedir: tepkimesi gerçekleşir? • Nitrat kökü bulunduran bileşikler saf suda iyi çözü- A) CH3OH B) Ba(OH)2 nür. C) CH3COOH D) H2CO3 E) H2S • 1A grubu elementlerini bulunduran bileşikler saf suda iyi çözünür. KI Pb(NO3)2 çözeltisi çözeltisi 7. NaCI sulu çözeltisi ile AgNO3 sulu çözeltisi aynı sıcak- B Şekilde verilen çözeltiler aynı sıcaklıkta karıştırıldığın- İ da yeni bir çözelti ve kabın dibinde bir miktar katı oluş- lıkta karıştırıldığında, L tuğu gözlemleniyor. G NaCI(suda) + AgNO3(suda) $ AgCI(k) + NaNO3(suda) İ Buna göre bu tepkime ile ilgili, 10. SINIF SARMAL KİMYA tepkimesi gerçekleşiyor. S I. Tepkime denklemi, A Buna göre bu tepkime ile ilgili, R 2KI(suda) + Pb(NO3)2(suda) → PbI2(k) + 2KNO3(suda) I. Ag+ ve CI– iyonları birleşerek AgCI çökeleğini oluş- M şeklindedir. turmuştur. A II. Na+ ve NO–3 iyonları seyirci iyonlardır. L II. Net iyon denklemi, III. Kimyasal değişim gerçekleşmiştir. Pb2(s+uda) + 2I–(suda) √ PbI2(k) şeklindedir. yargılarından hangileri doğrudur? III. Zamanla K+ ve NO–3 iyon sayısı değişmemiştir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 68

T 141–4–TTSSE ET SİMÜLASYON TESTİ – I 1. Aşağıdaki erlenmayerlerde bulunan çözeltiler karıştı- 3. Endüstride asetilen (C2H2) gazı elde etmek için aşa- rılarak kimyasal bir tepkimenin gerçekleşmesi sağla- ğıdaki işlemler uygulanmaktadır. nıyor. I. işlem: Saf hâlde bulunan 1000 g kireç taşı çAögzNeOlti3si NçöazNeOlti2si (CaCO3) yüksek sıcaklığa kadar ısıtılıyor. Tam çNöazNeOlti3si verimle gerçekleşen tepkime sonucunda bir miktar sönmemiş kireç (CaO) katısı ve 440 g AgNO2(k) CO2 gazı açığa çıkıyor. Buna göre, II. işlem: Elde edilen CaO katısının tamamının I. Çözünme – çökelme tepkimesi gerçekleşmiştir. üzerine 360 g karbon (C) katısı ilave edilip ısıtı- II. Na+ ve NO–3 seyirci iyonlardır. lıyor. Artansız gerçekleşen tepkime sonucunda III. Net iyon denklemi; 280 g CO gazı ve kalsiyum karbür (CaC2) oluş- Ag+(suda) +NO2–(suda) √ AgNO2(k) şeklindedir. maktadır. ifadelerinden hangileri doğrudur? III. işlem: Elde edilen CaC2 bileşiğinin tamamı 360 g H2O ile artansız tepkimeye girerek 740 g Ca(OH)2 ve asetilen gazı elde edilmiştir. Buna göre, III. işlem sonucunda elde edilen aseti- len gazı kaç gramdır? A) 100 B) 160 C) 200 D) 260 E) 300 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III B 4. Yapılan bir araştırmaya göre LPG sistemi ile çalışan İ bir araç sabit bir hızla 100 km'lik bir yolda ortalama 2. Bir ilaç firması salisilik asit ve asetik anhidriti asit ka- L 12 litre yakıt harcamaktadır. Araçta kullanılan yakıtın talizörlüğünde uygun şartlarda tepkimeye sokarak G içerisinde hacimce % 70 oranında bütan (C4H10) ve aspirini elde etmiştir. İ % 30 oranında propan (C3H8) gazı bulunmaktadır. Motor içerisine gelen yakıt aşağıdaki tepkimelere OCII – OH COII – CH3 OCII – OH + CH3 – OCII – OH S göre tamamen yanmaktadır. + A O H2SO4 R • C4H10(g) + 13 O2(g) √ 4CO2(g) + 5H2O(g) M 2 OH OCII – CH3 A Bütan Aspirin O – COII – CH3 L Salisilik Asetik Asetik • C3H8(g) + 5O2(g) √ 3CO2(g) + 4H2O(g) 10. SINIF SARMAL KİMYA asit anhidrit asit Propan Bu şekilde gerçekleşen tepkimenin kısa gösterimi, Aynı şartlarda LPG sistemi ile çalışan bir araç C7H6O3 + C4H6O3 H2SO4 C9H8O4 + C2H4O2 aynı hızla 500 km yol gittiğine göre, aşağıdaki ifa- delerden hangisi yanlıştır? Salisilik asit Aspirin şeklinde olup tepkime sonunda 3600 gram aspirin A) Ortalama 60 litre yakıt harcamıştır. elde edilmiştir. B) 200 litre CO2 gazı açığa çıkar. C) 282 litre H2O gazı oluşur. Buna göre, tepkime sırasında kaç mol salisilik asit kullanılmıştır? (H:1 g/mol, C : 12 g/mol, O : 16 g/mol) D) 363 litre O2 gazı harcanır. E) Kullanılan propan gazı 18 litredir. A) 1 B) 5 C) 10 D) 15 E) 20 109

5. Aşırı asitli besinler tüketmek midenin pH değerini bo- 7. Doğal sabun yapımı için araştırma yapan bir kimyager zarak mide ekşimelerine neden olmaktadır. Mide ekşi- hayvansal ve bitkisel yağların sud kostik (NaOH) ile melerini gidermek için bazik özellik gösteren Mg(OH)2 etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. tepkimesi sonucu yağ asidinin tuzunu elde etmiştir. Midede gerçekleşen Elde ettiği yağ asidi tuzunun sabunun etken madde- 2HCl(suda) + Mg(OH)2(suda) † MgCl2(suda) + 2H2O(s) si olduğunu tespit etmiştir. C17H35COOH ile NaOH tepkimesi sonucu ekşime giderilmektedir. belirli oranlarda karıştırılarak yağ asidi tuzu olan Buna göre 11,6 gram Mg(OH)2 tüketilirse midede C17H35COONa elde edilmiştir. Elde edilen sabunun kaç gram asit azaltılmış olur? etken maddesi 61,2 gramlık paketlere dökülmüştür. (H: 1, O: 16, Mg: 24, Cl: 35) C17H35COONa + NaOH √ C17H35COONa + H2O A) 14,4 B) 10,8 C) 7,2 D) 3,6 E) 1,8 Yağ Asidi Sud Kastik Yağ Asidi Tuzu Su Buna göre, içerisinde sabun etken maddesinin bulunduğu 100 adet paket elde edebilmek için kaç mol yağ asidi kullanılmalıdır? (H : 1 g/mol, C : 12 g/mol, O : 16 g/mol, Na : 23 g/mol) A) 20 B) 50 C) 100 D) 200 E) 1000 8. A dolabı B dolabı Şekilde verilen A ve B dolaplarına aşağıdaki maddeler üçerli gruplar şeklinde yerleştirilecektir. I. II. III. 6. Bir bileşiği oluşturan elementler arasındaki kütlece 0,2 mol 0,4 mol 0,3 mol CaSO4 Na2CO3 K2MnO4 birleşme oranını hesaplamak için bir cihaz tasarlanı- IV. V. VI. yor. Bu cihaz, içerisine konulan iki elementli bileşikle- rin kütlece birleşme oranını hesaplıyor. B 0,5 mol 1 mol 1 mol İ Li3PO4 NaCI MgF2 L G XY 1. element İ 2. element S A dolabına konulacak maddelerin içerdiği mol atom A sayıları, B dolabına konulacak maddelerin mol atom sayılarından daha büyük olacaktır. XY bileşiğindeki elementler arasındaki kütlece bir- R leşme oranı için 3 kırmızı ve 4 mavi lamba yanıyor. M Buna göre, XY bileşiğindeki kütlece birleşme oranı A Buna göre, maddelerin dolaplara doğru şekilde 10. SINIF SARMAL KİMYA L yerleştirilmesi aşağıdakilerden hangisindeki gibi mX = 3 'tür. olur? mY 4 5'er gram A ve B elementlerinden alınarak oluşturulan A dolabı B dolabı AB2 bileşiği yukarıdaki cihaza atıldığında 5 kırmızı ve A) I, II, III IV, V, VI 2 mavi lamba yanıyor. B) II, IV, VI I, III, V C) III, IV, V I, II, VI Buna göre, AB2 bileşiği oluşurken hangi element- D) II, III, IV I, V, VI E) I, V, VI II, III, IV ten kaç g artmıştır? A) 2 g A B) 3 g A C) 2 g B D) 3 g B E) 4 g B 110

T 001–1T–STES ET DERİŞİME BAĞLI DEĞİŞEN ÖZELLİKLER - I 1. I. Araba radyatörlerine antifiriz konulması 2021 / TYT II. Denizlerin göllerden daha geç donması III. Kışın buz tutmuş yollara tuz atılması 4. Bir deneyde üç ayrı kaba 1000’er gram saf su konu- Yukarıda verilen günlük yaşam örneklerinden luyor. Bu kaplardan birincisine 1 mol NaCl, ikincisine hangileri koligatif özellikler ile ilgilidir? 1 mol sakkaroz ve üçüncüsüne 1 mol MgCl2 ilave edilip aşağıdaki gibi A, B ve C çözeltileri hazırlanıyor. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Hazırlanan çözeltiler dış basıncın 1 atm olduğu or- tamda ısıtılıyor ve çözeltilerin kaynamaya başladığı D) II ve III E) I, II ve III sıcaklık (TA, TB ve TC) ölçülüyor. 2. Yanda bulunan saf suya bir 1 mol 1 mol 1 mol miktar tuz atılarak tamamen NaCl Sakkaroz MgCl2 Saf su çözünüyor. A çözeltisi B çözeltisi C çözeltisi Buna göre ölçülen TA, TB ve TC sıcaklıkları ara- sındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Buna göre oluşan çözeltinin; (NaCl ve MgCl2 tuzlarının suda tamamen iyonlarına ayrışarak çözündüğü, sakkarozun ise moleküller ola- I. Kaynama noktası rak çözündüğü varsayılacaktır.) II. Elektrik iletkenliği A) TA = TB = TC B) TA > TB > TC III. Donma noktası C) TB > TC > TA D) TA = TC > TB özelliklerinden hangileri saf sudan daha yüksek B E) TC > TA > TB olur? İ L 5. Doymamış bir tuzlu su çözeltisine bir miktar daha tuz A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III atılarak tamamen çözünüyor. D) I ve III E) I, II ve III G Buna göre, İ Çözelti kütlesi Elektrik iletkenliği S A R 3. M 0 Zaman 0 Zaman A 10. SINIF SARMAL KİMYA Kütlece Kütlece Kütlece I II %2’lik %10’luk %5’lik NaCI NaCI L Çözücü kütlesi çözeltisi NaCI çözeltisi çözeltisi I II III 0 Zaman III Yukarıdaki çözeltilerin aynı dış basınç altında kaynama noktalarının büyükten küçüğe doğru verilen grafiklerden hangileri doğrudur? sıralanması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I > II > III B) II > I > III C) II > III > I A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I > III > II E) III > I > II D) II ve III E) I, II ve III 140

6. 75 gr su 100 gr su 9. Aşağıda verilen olaylardan hangisi koligatif özel- + + 50 gr su liklerin değişimi ile ilgili değildir? + 20 gr X tuzu 25 gr X tuzu A) Kışın uçak kanatlarının alkolle yıkanması 12 gr X tuzu B) Tuzlu suya konulan akvaryum balıklarının ölmesi C) Kaynamakta olan suya tuz atılınca kaynamanın I II III durması Yukarıda verilen çözeltilerin; D) Salatalara tuz atılınca sulanması E) Kar yağarken havanın ısınması I. Kaynama noktaları II. Donma noktaları III. Elektrik iletkenlikleri özelliklerinden hangilerinde II > III > I ilişkisi var- 10. dır? Kütlece Saf Kütlece A) I, II ve III B) I ve III C) I ve II % 20’lik su % 20’lik Tuzlu su Şekerli su D) II ve III E) Yalnız I I II III 7. Sıcaklık Yukarıdaki maddelerin aynı şartlarda kaynama noktalarının sıralanması aşağıdakilerden hangi- sinde doğru verilmiştir? A) I > II > III B) II > I > III C) III > I > II D) I > III > II E) III > II > I B C A Zaman 11. I. 1 atm dış basınçta kütlece %5’lik şekerli su (Doymamış tuzlu su) II. 1 atm dış basınçta saf su III. 2 atm dış basınçta %5’lik şekerli su Doymamış tuzlu suya ait yukarıda verilen grafiğe Yukarıdaki şartlarda verilen maddelerin donma göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? noktalarının büyükten küçüğe doğru karşılaştı- rılması aşağıdakilerden hangisinde doğru veril- A) Kaynama A’da başlar. miştir? B) A – B arasında çözelti doymamıştır. B A) I > II > III B) II > I > III C) III > I > II C) B – C arasında çözelti kütlesi değişmez. İ D) II > III > I E) III > II > I D) B – C arasında çözelti doymuştur. L E) A – C arasında buhar basıncı sabittir. G İ 12. Seyreltik Derişik S şekerli şekerli A su R çözeltisi su M çözeltisi 8. Eşit hacimlerdeki saf sulara farklı miktarlarda NaCl A I II 10. SINIF SARMAL KİMYA Yukarıda verilen aynı şartlardaki çözeltilerle ilgili, eklenerek hazırlanan X, Y ve Z çözeltilerinin aynı dış L I. Çözünen madde miktarı basınçta donma sıcaklıkları arasında X > Z > Y ilişki- si vardır. II. Kaynama noktası Buna göre bu çözeltilerde çözünen tuz miktar- III. Elektrik iletkenliği larının karşılaştırılması hangi seçenekte doğru değerlerinden hangileri kesinlikle II. kapta daha verilmiştir? büyüktür? A) Y > Z > X B) X > Z > Y C) Y > X > Z A) Yalnız II B) I ve II C) I, II ve III D) X > Y > Z E) Z > X > Y D) II ve III E) I ve III 141

T 6161––TTSES ET ÜNİTE TESTİ - 1 1. Tuz – demir tozu – talaş karışımını ayrıştırmak 4. için; I. Buharlaştırma II. Suda çözme III. Mıknatıslama IV. Yüzdürme yöntemleri hangi sıra ile uygulanmalıdır? I II III A) I, II, III ve IV B) IV, II, I ve III C) III, II, IV ve I D) II, I, III ve IV Yukarıda verilen ayırma düzenekleri aşağıdaki E) III, II, I ve IV karışım örneklerinden hangileri için kullanılabi- lir? I II III A) Petrol Kolonya Tuzlu su 2. I. Demir – kobalt alaşımı B) Kum – su Sıvı yağ – su Kolonya II. Tuz – karabiber karışımı III. Demir tozu – kum karışımı C) Kum – su Petrol Tuzlu su Yukarıdaki karışımları ayrıştırmak için en uygun D) Petrol Kolonya Kum – su yöntemler aşağıdakilerden hangisinde doğru ve- rilmiştir? E) Kolonya Sıvı yağ – su Kum – su I II III 5. A) Mıknatıslanma Elektriklenme Eleme B) Erime noktası Eleme Elektriklenme 20 ml + 10 ml farkı ile alkol alkol C) Mıknatıslanma Eleme Erime noktası farkı ile B 200 ml çözelti 400 ml çözelti D) Erime noktası Elektriklenme Mıknatıslanma İ Yukarıda verilen çözeltiler karıştırılırsa oluşan farkı ile L son çözelti hacimce % kaçlık olur? G (Toplam hacim korunmuştur.) E) Mıknatıslanma Elektriklenme Erime noktası İ farkı ile S A) 5 B) 10 C) 20 D) 40 E) 50 A R 3. I. Makarna yapılırken tuzun su kaynamadan M önce atılması A 10. SINIF SARMAL KİMYA L 6. II. Dondurma saklama kaplarına tuz konulması Kütlece III. Düdüklü tencerede yemeğin daha çabuk piş- %50’lik tuzlu su mesi Yukarıda verilen günlük yaşam örneklerinden 500 gram hangileri çözeltilerin koligatif özellikleri ile ilgili- dir? Yukarıdaki çözeltiye çözünen kadar çözücü ilave edilirse çözeltinin kütlece % derişimi kaç olur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 25 50 100 200 400 3 3 3 3 3 D) II ve III E) I, II ve III A) B) C) D) E) 152

7. Çayının demli olduğunu düşünen Bekir Bey üzerine 10. X Y Z 10–9m 10–6m aynı sıcaklıkta biraz daha su eklemiştir. Buna göre, Dağılan maddenin tanecik boyutunu gösteren I. Çayın derişimi azalmıştır. yukarıdaki ölçeğe göre X, Y ve Z bölgelerindeki II. Çaydaki çözünen madde miktarı değişmemiş- karışım türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? tir. X Y Z III. Çay ilk duruma göre daha seyreltik olmuştur. A) Çözelti Süspansiyon Kolloit yargılarından hangileri doğrudur? B) Süspansiyon Kolloit Çözelti C) Kolloit Çözelti Süspansiyon A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) Çözelti Kolloit Süspansiyon E) Süspansiyon Çözelti Kolloit D) I ve III E) I, II ve III 8. X : CH3 – O – H 11. 10 gr tuz Y : H – CI 10 gr şeker Z: H HC H H Yukarıda verilen X, Y ve Z maddeleri ile oluşturu- lan; 100 gr çözelti 100 gr çözelti I II I. X – Y II. Y – Z Yukarıda verilen çözeltiler için aynı şartlarda; III. X – Z I. Kütlece % derişim karışımlarından hangileri birbiri içerisinde iyi çö- B II. Kaynama noktası zünür? İ III. Elektrik iletkenliği A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III L değerlerinden hangilerinde II > I ilişkisi vardır? G D) II ve III E) I, II ve III İ A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) I ve III S 10. SINIF SARMAL KİMYA A R M A L 9. Aşağıda verilen ayırma yöntemlerinden hangi- 12. 300 gramlık doygun tuzlu su çözeltisinden sa- sinde karışımı oluşturan bileşenler sadece sıvı bit sıcaklıkta 90 gram su buharlaştırıldığında dibe fazdadır? 10 gram tuz çökmektedir. A) Süzme Buna göre, son çözelti derişimi kütlece % kaçtır? B) Ayrımsal damıtma C) Buharlaştırma A) 50 B) 25 C) 20 D) 10 E) 5 D) Kristallendirme E) Mıknatıslanma 153

T7 –7T–TSSETE ASİTLERİN VE BAZLARIN METALLERLE TEPKİMELERİ - I 1. Metallerin aktifliği ile ilgili verilen, 4. Aşağıda verilen tepkimelerden hangisinde açığa I. Asit ve bazlarla tepkimesinden H2 gazı çıka- çıkan gaz diğerlerinden farklıdır? ranlar aktif metallerdir. A) Mg + HCI(derişik) B) Hg + H2SO4(derişik) II. Yarı soy metaller (Cu, Ag, Hg) sadece H2SO4 C) Al + KOH(derişik) D) Na + HNO3(derişik) ve HNO3 gibi oksijenli asitlerle tepkime verebi- lirler. III. Kuvvetli bazlar metallerden sadece amfoter metaller ile tepkime verebilirler. yargılarından hangileri doğrudur? E) Mg + H2SO4(derişik) A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) Yalnız I 5. X, Y, Z metallerinin hangi maddelerle tepkime verip vermediği tablodaki gibidir. Çözelti HCI NaOH HNO3 Metal X– – + Y+++ 2. Aşağıda verilen tepkimelerden hangisi gerçek- Z+–+ leşmez? Bu tabloya göre X, Y ve Z metalleri aşağıdakiler- den hangisi olabilir? A) Na + HCI B) AI + NaOH A) X Y Z C) Cu + HNO3 Cu Zn Mg D) Ag + HBr B) Mg Cu Zn E) Mg + H2SO4 Zn Mg Cu C) Cu Mg Zn Mg Zn Cu B D) İ Mg Ag Zn L E) G İ 6. 3. X metali : Asitlerle tepkimeye girerek H2(g) oluşturu- S X Y Z A çözeltisi çözeltisi çözeltisi yor. R M Şekilde verilen her üç kapta da tepkime gerçek- 10. SINIF SARMAL KİMYA Y metali: Asitlerle tepkimeye giriyor ancak H2(g) A leştiğine göre X, Y ve Z çözeltileri aşağıdakiler- oluşturmuyor. L den hangisi gibi olabilir? Buna göre, X Y Z I. X metali NaOH ile tepkime verebilir. A) KOH HBr H2SO4 II. Y metali HNO3 ile tepkime verebilir. B) HBr KOH H2SO4 III. X metali Y metalinden daha aktiftir. C) H2SO4 HBr KOH D) HBr H2SO4 yargılarından hangileri doğru olabilir? E) KOH H2SO4 KOH A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III HBr D) II ve III E) I, II ve III 185

7. • X metali bütün asitlerle tepkime vermektedir. 10. X metalinin vermiş olduğu tepkimeler şu şekildedir. • Y metali sadece H2SO4 ve HNO3 ile tepkime • X + 2HCI XCI2 + H2 • X + 2NaOH Na2XO2 + H2 vermektedir. • X + H2SO4 XSO4 + H2 • Z metali hem asitlerle hem de bazlarla tepkime Buna göre X metali aşağıdakilerden hangisi ola- bilir? vermektedir. A) Zn B) Mg C) Cu D) Ca E) Na Buna göre X, Y ve Z metalleri için, I. En aktif olanı X’tir. II. En pasif olanı Y’dir. III. X ve Z metalleri, Y’den daha aktiftir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 11. X, Y ve Z metallerine ait bazı tepkime denklemleri D) I ve III E) II ve III verilmiştir. • X + 2H2SO4 XSO4 + SO2 + 2H2O 8. CaCO3(k) AI(k) • Y + 3KOH K3YO3 + 3 H2 2 • Z + HNO3 Tepkime gerçekleşmiyor. Buna göre X, Y ve Z metalleri için, I. X, pasif metaldir. II II. Y, amfoter metaldir. NaOH(suda) HCI(suda) III III. Z, tam soy metaldir. I yargılarından hangileri doğrudur? Yukarıda verilen düzenekte kaplara üzerlerinde A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II belirtilen maddeler eklenirse II. kapta hangi gaz- lar toplanır? D) I ve III E) I, II ve III A) Yalnız H2 B) Yalnız CO2 C) H2 ve CO2 D) H2 ve SO2 2021 / TYT B E) CO2 ve SO2 İ 12. X ve Y bileşiklerinin sulu çözeltileriyle ilgili aşağıdaki 9. Şekildeki X ve Y metalleri çözeltilere atıldığında I. L bilgiler verilmektedir. kapta pH değeri artarken, II. kapta pH değeri azal- G İ • X’in sulu çözeltisi amfoter özellik gösteren çinko (Zn) ile tepkimeye girdiğinde hidrojen maktadır. gazı açığa çıkar. X(k) Y(k) • Y’nin sulu çözeltisi yarı soy metal olan bakır (Cu) ile tepkimeye girdiğinde gaz açığa çıkar. S A • X ile Y tepkimeye girdiğinde tuz ve su oluşur. HCI(suda) NaOH(suda) R M 10. SINIF SARMAL KİMYA I. kap II. kap A Buna göre X ve Y bileşikleri aşağıdakilerden han- L gisi olabilir? Buna göre X ve Y metalleri aşağıdakilerden han- XY gisi olamaz? A) HCI NaOH X Y B) NaOH HCI A) Na AI B) Cu Mg C) HNO3 NaOH C) K Zn D) KOH HCI D) Fe Cr E) NaOH HNO3 E) Mg Pb 186

T 0202––TTSSE ET SİMÜLASYON TESTİ – II 1. I. Sulu çözeltileri elektrolittir. 3. Asit + Baz $ Na2SO4(suda) + H2O(s) Tepkimedeki maddelerle ilgili; II. Amfoter metallerle tepkime verirler. I. Asidin yapısındaki anyon SO24– ’dir. III. Sulu çözeltilerinde H+ ve OH– iyonları bulundu- II. Bazın yapısındaki katyon Na+ dır. III. Asit elektron vererek baz elektron alarak tepki- rurlar. me gerçekleşmiştir. Yukarıda verilen özelliklerden hangileri kuvvetli asit ve baz çözeltileri için ortaktır? yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III E) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 4. Öğrenciler bilim projesi için şöyle bir elektronik devre hazırlamışlardır. Sulu çözeltiye daldırılan elektronik çubuk, çözelti içerisindeki H+ ve OH– iyonlarının mol sayılarını inceliyor. Bu elektronik devre, nH+ = nOH– ise sarı lambayı yakıyor. 2. A O B nH+ > nOH– ise kırmızı lambayı yakıyor. nH+ < nOH– ise mavi lambayı yakıyor. I. II. III. Beyaz B katı İ L G çöNzHel3tisi HCI İ 0,1 mol HCI 0,1 mol H2SO4 0,2 mol HNO3 çözeltisi S ile ile ile A 0,1 mol NaOH 0,1 mol KOH 0,2 mol Ca(OH)2 Cam borunun bir ucuna HCI diğer ucuna NH3 çözel- R karışımı karışımı karışımı tileri yukarıdaki gibi bağlandğında O – B arasında be- M Buna göre yukarıdaki düzeneklerde yanan lamba- ların renkleri hangi seçenekte doğru verilmiştir? yaz katı oluşumu gözlenmiştir. A (Kullanılan asitler ve bazlar kuvvetlidir.) 10. SINIF SARMAL KİMYA Bu olayla ilgili; L I. O – B arasında asit – baz tepkimesi gerçekleş- X YZ miştir. A) Mavi Sarı Kırmızı II. Beyaz katının formülü NH4CI’dir. B) Sarı Kırmızı Mavi III. Kimyasal değişim gerçekleşmiştir. C) Kırmızı Sarı Mavi ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III D) Kırmızı Mavi Sarı D) I ve III E) I, II ve III E) Sarı Mavi Kırmızı 211

5. Oda koşullarındaki 9,8 gram H2SO4 kullanılarak ha- 8. İndikatörle ilgili; zırlanan 300 mL’lik çözelti m gram NaOH ile hazır- I. Asit, baz ve nötr ortamlarda genellikle farklı lanan 200 mL’lik çözelti ile karıştırıldığında çözeltinin pH’sı 7 oluyor. renklere sahiptirler. Buna göre, kullanılan NaOH kütlesi (m) kaç gram- II. Çay ve kırmızı lahana suyu doğal indikatörler- dır? dendir. (H2SO4 = 98 g/mol, NaOH = 40 g/mol) III. Fenalftalein ve metil kırmızısı sentetik indikatör- A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 40 lerdendir. yargılarından hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) II ve III C) I ve III 6. Asitler, bazlar ve tuzlar suda iyonlarına ayrışarak çö- D) Yalnız II E) Yalnız III zünürler. X, Y, Z maddelerinin sulu çözeltilerindeki 9. A ve B kaplarındaki çözeltiler boş C kabında karıştırı- iyon sayısı değişimi grafiklerdeki gibidir. lıyor. İyon sayısı İyon sayısı NH4+ 3n H+ n n PO43– OH– A X çözeltisi Zaman Y çözeltisi Zaman B İyon sayısı 1 mol 2 mol 2L 3L 3n SO2– HNO3 4 çözeltisi C Cçöaz(OelHtis)2i 2n AI3+ Z çözeltisi Zaman C kabında oluşturulan çözelti için aşağıdaki yar- Buna göre; X, Y, Z maddelerinin kimyasal formül- gılardan hangisi yanlıştır? (Kullanılan asit ve baz leri hangi seçenekte doğru verilmiştir? (Kullanılan kuvvetlidir.) maddelerin suda tamamen iyonlaştığı varsayılmıştır.) A) Oda koşullarında pH değeri 7’den büyüktür. B) Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirir. XY Z C) Elektrik akımını iletir. A) HPO4 NH4OH AI2SO4 B D) Anyon olarak NO–3 ve OH– iyonlarını içerir. B) H3PO4 NH4OH AI2(SO4)3 İ E) Katyon olarak sadece Ca2+ iyonu içerir. L C) H(PO4)3 NH4OH AI2(SO4)3 G D) H3PO4 NH4(OH)4 AI3(SO4)2 İ 10. 50 mL N2O, SO3 ve NH3 gazları karışımı KOH çözel- tisinden geçirildiğinde hacimde 10 mL azalma meyda- E) H3PO4 NH4OH AI3(SO4)2 S na geliyor. A R Kalan karışım HNO3 çözeltisinden geçirildiğinde 25 mL gaz kaldığına göre karışımdaki maddelerin 7. Aşağıda verilen metal – asit tepkimelerinden han- M A hacimleri hangi seçenekte doğru verilmiştir? 10. SINIF SARMAL KİMYA gisi sonucu açığa çıkan gaz diğerlerinden farklıdır? L (7N, 16S) N2O A) Fe(k) + H2SO4(derişik) $ SO3 NH3 B) Mg(k) + HCI(seyreltik) $ A) 25 10 15 C) Cu(k) + HNO3(derişik) $ B) 15 10 25 D) AI(k) + HNO3(seyreltik) $ C) 10 15 25 E) Na(k) + CH3COOH(derişik) $ D) 10 25 15 E) 25 15 10 212

T 1–1T–TSESTE TEMİZLİK MADDELERİ - I 1. Bitkisel veya hayvansal yağların NaOH ve KOH ile 4. Yağların XOH bazı ile tepkimesi sonucu oluşan hidrolizi sonucu oluşan bazik tuzlara sabun denir. sabun ile ilgili, Buna göre sabunlarla ilgili aşağıda verilenlerden I. Beyaz sabun ise, X elementi Na’dır. hangisi yanlıştır? II. X, potasyum ise oluşan sabun arap sabunudur. III. Sert sularda çözünmeyen çökelek oluşturur. A) Hidrofil ve hidrofob kısımlar içerir. yargılarından hangileri doğrudur? B) Simya döneminde de kullanılan temizlik madde- sidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Oda koşullarındaki sulu çözeltilerinin pH değer- D) II ve III E) I, II ve III leri 7’den küçüktür. D) Organik bileşiklerdir. E) Doğada kolayca parçalandığı için çevre kirliliği oluşturmaz. 5. 2. C17H35COOH + NaOH C17H35–COONa + H2O Verilen tepkimede stearik asit (yağ asiti) ile Sud Kostiğin (NaOH) birleşmesi sonucu oluşan tuz ile ilgili, Sabun Deterjan I. Sert sabundur. II. Bazik karakterlidir. Günlük hayatta temizlik amaçlı kullanılan yukarı- daki maddeler ile ilgili, III. Bir molekülünde 17 tane C atomu içerir. I. Karbon atomu içerme yargılarından hangileri doğrudur? II. Hidrofil ve hidrofob kısımlar içerme III. Sert sularda çökelek oluşturma A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B IV. Benzen halkası içerme İ V. Bazik karakterli olma D) II ve III E) I, II ve III L G İ yargılarından hangilerinin her iki madde için or- tak olduğu söylenebilir? S A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve V 3. COOK A D) II, III ve IV E) II, III, IV ve V R M 10. SINIF SARMAL KİMYA A I. Kısım II. Kısım L 6. Sabun ve deterjanlar için verilen aşağıdaki bilgi- Yukarıda verilen sabun molekülü ile ilgili aşağı- lerden hangisi maddenin deterjan olduğunu ka- daki açıklamalardan hangisi yanlıştır? nıtlar? A) I. kısım sabunun kuyruk kısmıdır. A) Organik bileşik olma B) II. kısım sabunun baş kısmıdır. B) Na atomu içerme C) I. kısım hidrofob olup suda çözünmez. C) Suyu seven (hidrofil) kısma sahip olma D) II. kısım hidrofil olup suyu seven kısımdır. D) Benzen halkası içerme E) Temizlik esnasında II. kısım kire tutunur. E) Uzun karbon zincirinden oluşan bir kuyruk içerme 226

7. Aşağıda verilen maddelerden hangisinin içeri- 10. Günlük hayatta sıkça kullanılan temizlik madde- ğinde etkin olarak bulunan madde sodyum hi- leri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış- poklorit (NaCIO) bileşiğidir? tır? A) B) A) Sabun, çevreci olup insan sağlığını tehdit etmez. Sabun Çamaşır suyu C) D) B) Deterjan, petrol ve türevlerinden elde edildiği için çevre kirliliğine neden olur. C) Lavaboları tıkayan yağları açmak için NaOH kullanılabilir. D) Kireç kaymağı (Ca(OCI)2) havuz suyunu dezen- fekte etmek için kullanılabilir. E) Banyo ve tuvalet temizliğinde mikropları öldür- mek için tuz ruhu ile çamaşır suyu birlikte kulla- nılır. Deterjan Tuz ruhu 11. E) KİR Çamaşır sodası 8. O Verilen görselde sabunun kiri nasıl temizlediği gös- terilmiştir. C17H35 C O CH2 O Buna göre sabunla ilgili, C17H35 C O CH + 3X 3C17H35 COONa+Y I. Kuyruk kısmı apolar yapıdaki kir ile etkileşir. O II. Su ile etkileşen kısmı hidrofil olup polardır. III. Hidrofob kısmı kiri seven kısımdır. C17H35 C O CH2 yargılarından hangileri doğrudur? 1444444244444443 Gliseril Stereat (Yağ) B A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Yukarıda verilen tepkimede yer alan maddeler ile L İ D) II ve III E) I, II ve III ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış- G İ tır? A) Y maddesi H2O dur. 12. • Petrol ve türevlerinden sentetik olarak elde B) Tepkime sabunlaşma tepkimesidir. C) Ürün olarak oluşan tuz beyaz sabundur. S edilirler. D) X maddesi NaOH bileşiğidir. A E) Yağ molekülleri baz ile hidrolize olmuştur. R • Yağ asitlerinin Sodyum (Na) veya Potasyum (K) tuzlarıdır. M 10. SINIF SARMAL KİMYA A • Ağartıcı (beyazlatıcı) veya mikrop öldürmek L amaçlı kullanılır. • Kimyasal formülü Ca(OCI)2 dir. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki temizlik mad- 9. Günlük yaşamda temizlik ve hijyen amaçlı kulla- deleriyle eşleştirildiğinde hangi seçenekteki mad- de ile ilgili bilgi yoktur? nılan aşağıdaki maddelerden hangisinin oda ko- şullarında pH değeri 7’den küçüktür? A) Çamaşır sodası B) Kireç kaymağı A) Sabun B) Deterjan C) Çamaşır suyu C) Çamaşır suyu D) Sabun D) Tuz ruhu E) Kireç kaymağı E) Deterjan 227

T3 3–T–STSEET YAYGIN POLİMERLER 1. Polimerlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi 4. Aşağıda verilen maddelerden hangisinin üretildi- yanlıştır? ği polimer yanlış verilmiştir? A) Aynı veya farklı monomerlerin birleşmesi ile olu- Madde Üretildiği polimer şurlar. A) Kauçuk B) Doğal veya yapay olabilirler. C) Kimyasal özellikleri aynı olup geri dönüştürülür- B) Polietilen ler. D) İnsan sağlığına zararlı maddeler içerebilirler. E) Yoğunluk, erime noktası veya sağlamlık gibi fiziksel özellikleri farklılık gösterir. C) Kevlar D) Polietilenteraftalat 2. Çok sayıda monomerin art arda birleşmesiyle mey- E) Polivinil klorür dana gelen büyük moleküllere polimer denir. Poli- merler doğal süreçlerle oluşabileceği gibi laboratu- varda yapay olarak da elde edilebilmektedir. Aşağıda verilen maddelerden hangisi doğal sü- B reçler ile oluşan bir polimerdir? İ L A) PVC B) Teflon C) Kauçuk G İ D) Pet E) Kevlar S 5. Polimer maddenin A kimyasal formülü Kısa gösterimi R I. [−CH2− CH2−]n PE M PVC 10. SINIF SARMAL KİMYA A L II. − CH2 − CH2− HH − Cl n III. [− CF2 − CF2−]n PTFE 3. Aşağıdakilerden hangisi canlılarda bulunan poli- Yukarıda verilen polimer formülleri ve kısa göste- rimlerinden hangileri doğrudur? merlere örnek olarak verilemez? A) Glikojen B) Selüloz C) Nişasta A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III D) Polivinil klorür E) Protein D) II ve III E) Yalnız I 230

6. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi polimerlerin 10. Aşağıda verilen maddelerden hangisi küçük bi- yaygın olarak kullanılmasını sağlayan faktörler rimlerin birleşerek oluşturduğu büyük molekül arasında sayılamaz? yapısındaki maddelere örnek olarak verilemez? A) Üretim maliyetinin düşük olması A) PET B) Kevlar C) PS B) Kimyasallara karşı dirençli olması C) Esnek, hafif ve dayanıklı olması D) PP E) Cam D) Doğada parçalanmasının uzun yıllar sürmesi E) Taşınma ve depolanmasının kolay olması 7. I. Ham madde ihtiyacını azaltması 11. Polimer oluşumunda monomerler art arda bağlan- II. Çevre kirliliğini önlemesi III. Üretim maliyetinin az olması ması gerekir. Yukarıda verilen ifadelerden hangileri polimerle- 1. Durum rin geri dönüştürülmesinde etkili olduğu söyle- AAAAA nebilir? 2. Durum ABAB A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Polimerleşme olayında meydana gelen iki farklı durum yukarıda gösterilmiştir. Buna göre, D) II ve III E) I, II ve III I. Kevlar II. Polietilen III. Polietilen teraftalat polimerlerinden hangilerinin oluşumu ikinci du- ruma örnek olarak verilebilir? 8. Aşağıda verilen polimerlerin yaygın kullanım A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III alanlarından hangisi yanlış verilmiştir? D) I ve III E) II ve III Polimer Kullanım Alanı A) Polietilen Naylon poşet, oyuncak B B) Kevlar Kurşun geçirmez yelek, zırh İ C) PVC L Tek kullanımlık tabak, kaşık, G D) Teflon bıçak, plastik köpükler İ Yapışmaz tava, tencere E) PET İçecek şişesi 2019 / TYT S A 12. Tencere ve tava gibi mutfak malzemelerinin iç yüzey- R M leri çok yüksek erime noktasına sahip ve kimyasal A etkilere karşı dirençli olan polimelerlerle kaplanır. 9. Pet şişe imalatında kullanılan polimer ile ilgili L Aşağıdakilerden hangisi bu amaçla kullanılan 10. SINIF SARMAL KİMYA aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur? polimerlerden biridir? A) Monomeri etilendir. A) Politetrafloroeten (PTFE) B) Polivinil klorür (PVC) B) Doğadan kendiliğinden kolayca parçalanır. C) Polietilen tereftalat (PET) C) Monomerleri A A A A şeklinde bağla- nır. D) Etilen glikol ve teraftalik asitin polimerleşmesiyle D) Polietilen (PE) elde edilir. E) Polistiren (PS) E) Geri dönüşümü yapılamayan bir polimerdir. 231

T 8 –8T–STSEET SARMAL TEST – 6 1. A ve B’den oluşan iki bileşikteki elementlerin kütlece 4. Yandaki kap içerisinde 10 g 50 g CaCO3 birleşme oranları grafikte verilmiştir. CaCO3 katısı bulunmakta- dır. Kap içerisine 50 g daha A kütlesi (gram) I. bileşik CaCO3 katısı eklendiğinde; 10 g CaCO3 II. bileşik 14 7 Kaptaki mol Kaptaki mol sayısı atom sayısı 0,5 3,0 8 24 B kütlesi 0,1 0,5 (gram) I Zaman (dk) Zaman (k) II Buna göre; I. bileşiğin formülü AB, II. bileşiğin CaCO3 ün mol formülü AxBy şeklinde ise x ve y hangi seçenekte kütlesi doğru verilmiştir? 60 xy A) 2 5 10 B) 3 2 III Zaman C) 2 3 D) 2 1 Meydana gelen değişim için çizilen grafiklerden E) 1 2 hangileri doğrudur? (CaCO3 = 100 g/mol) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 2. Kütlece %30’luk 300 gram çözeltiden 60 gram su B buharlaştırılıp 10 gram tuz ekleyip çözülürse olu- İ L şan yeni çözelti kütlece % kaçlık olur? G A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 İ S A R M 10. SINIF SARMAL KİMYA A 5. 0,5’er mol X2 ve Y2 tam verimle tepkimeye girerek L XY2 bileşiğini oluşturuyor. 3. NH3(g) + H2CO3(suda) $ …… Buna göre, Tepkimesiyle ilgili, I. Sınırlayıcı madde Y2 dir. I. Asit-baz tepkimesidir. II. En fazla 0,25 mol XY2 oluşur. II. Kimyasal değişim gerçekleşir. III. Artan madde 0,25 mol’dür. III. Heterojen tepkimedir. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri oluşur? A) I, II ve III B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Yalnız I E) Yalnız III D) I ve III E) I ve II 240

6. I. CO2(g) – H2O(s) 9. Kütlece %20’lik 200 g şekerli su çözeltisine 20 g şeker II. H2S(g) – H2O(s) III. HF(g) – H2O(s) ve 80 g su ilave ediliyor. madde çiftlerinin birbiri içerisinde çözünmelerin- 20 g şeker de; 80 g su a. Dipol – dipol b. İndüklenmiş dipol – dipol Kütlece c. Hidrojen bağı %20’lik 200 g şekerli su etkin rol alan etkileşim türlerinin eşleştirilmesi han- Buna göre, son çözeltinin kütlece yüzde derişimi gi seçenekte doğru verilmiştir? (6C, 8O, 9F, 16S) kaçtır? A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 40 A) I – a B) I – c C) I – a II – c II – b II – b III – b III – a III – c D) I – b E) I – b II – a II – c III – c III – a 10. Günlük hayatta karşılaşılan aşağıdaki maddelerin asit/baz olarak sınıflandırılması hangi seçenekte yanlış verilmiştir? Madde Sınıf Asit 7. 0,2 mol 100 mL H2SO4 ile n mol 400 mL NaOH çö- A) Limon tuzu Baz Asit zeltileri karıştırıldığında çözeltinin pH değeri oda B) Sabun koşullarında 7 olduğuna göre, n kaçtır? Baz C) Hamur Asit A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,5 kabartma tozu D) Diş macunu B E) Domates suyu İ 8. Buz parçası Küp şeker Bal L G İ S 11. CO2, CO ve NH3 ten oluşan 25 mL gaz karışımı HCl A R çözeltisinden geçirildiğinde 5 mL hacim azalması ger- M çekleşiyor. A Kalan karışım NaOH çözeltisinden geçirildiğinde 10. SINIF SARMAL KİMYA L 7 mL gaz kaldığına göre karışımdaki gazların ha- Su Çay Sıcak süt cimleri hangi seçenekte doğru verilmiştir? (6C) I II III CO2 (mL) CO (mL) NH3(mL) Yukarıdaki sıvılara üzerlerinde belirtilen maddeler ek- lenmektedir. A) 5 13 7 Buna göre hangilerinde çözünme olayı gerçekle- B) 13 5 7 şir? C) 7 13 5 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 13 75 E) 5 7 13 D) II ve III E) I, II ve III 241

12. 16 gr alkol 16 mL alkol 15. I. Süzme II. Eleme III. Ayırma hunisi 64 gr 64 mL IV. Kristallendirme su su Yukarıda verilen ayırma yöntemleri kullanılarak I II aşağıdaki karışım türlerinden hangisi ayrıştırıla- Aynı şartlarda hazırlanan yukarıdaki çözeltiler için maz? verilen, A) Katı + Katı heterojen karışımlar B) Sıvı + Sıvı homojen karışımlar I. I. çözelti kütlece % 20’liktir. C) Katı + Sıvı heterojen karışımlar II. II. çözelti hacimce % 20’liktir. D) Sıvı + Sıvı heterojen karışımlar III. I. çözelti II. çözeltiye göre derişiktir. E) Katı + Sıvı homojen karışımlar yargılarından hangileri doğrudur? (dalkol = 0,8 g/mL, dsu = 1 g/mL) (Hacim değişimi ihmal edilmiştir.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 13. Un – kaba odun talaşı – çakıl taşı karışımını bile- şenlerine ayrıştırmak için aşağıda verilen ayırma yöntemlerinden hangisinin kullanılmasına gerek yoktur? A) Eleme B) Suda çözme C) Yüzdürme D) Süzme E) Buharlaştırma Güneş YoğuşIşmığaı geçiren yüzey Su buharı B 16. İ L 14. Suyun Donma Suyun Noktasındaki G Çözünen kütlesi Tuz Miktarı Düşme İ 1000 g –1,86 °C S 29,25 g 58,5 g 1000 g –3,72 °C A 87,75 g 1000 g –5,58 °C R M A Tuzlu su Tuzu 10. SINIF SARMAL KİMYA Yukarıdaki tabloda verilen bilgilerle, L giderilmiş su I. Saf suda tuz çözünürse donma noktası düşer. Yukarıda verilen düzenekte kullanılan ayırma yön- II. Çözeltideki tuz derişimi ile donma noktası farkı temi aşağıdakilerden hangisidir? doğru orantılıdır. A) Ayrımsal damıtma III. Saf suda tuz çözünürse kaynama noktası yük- B) Ayırma hunisi C) Diyaliz selir. D) Basit damıtma E) Yüzdürme yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 242