ตำบลวังเย็น-เดือน-พ.ย.

ทำเนยี บภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถิน่ กศน.ตำบลวงั เย็น ประจำเดือนพฤศจกิ ำยน 2562 ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบ และกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยอำเภอบำงแพ สำนกั งำน กศน.จังหวัดรำชบุรี สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั สำนักงำนปลดั กระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศึกษำธิกำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถ่ิน หมายถึง ความรู้ท่ีเกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ที่ประกอบกันขึ้นมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เรื่อง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพื้นฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นความรู้ท่ีมีอยู่ทั่วไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพื่อศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นท่ีรู้จักกันเกิดการยอมรับ ถา่ ยทอด และพฒั นาไปสู่คนรนุ่ ใหม่ตามยุคตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลวังเย็น ได้จัดทาข้อมูล เร่ืองทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถ่ินฉบับนี้ขึ้น เพื่อรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ที่เป็นผู้ที่สืบทอดมรดก ทางศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน ในตาบลวังเย็น เพ่ือเป็นข้อมลู สารสนเทศสาหรับผู้ท่ีศึกษาค้นคว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี ภมู ิปญั ญาท้องถิน่ และมีสว่ นร่วมในการจรรโลงและรกั ษาไวส้ บื ต่อไป คณะผู้จัดทาต้องขอขอบคุณคณะทางานที่มีส่วนเก่ียวข้องทุกท่าน ที่ทาให้เอกสารสาเร็จด้วยดี หากท่านพบข้อบกพร่องและข้อเสนอแนะใดๆ ในการพัฒนาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นให้มีความสมบูรณ์ โปรดแจ้งศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอบางแพ เพอ่ื ได้พัฒนาปรบั ปรุงตอ่ ไป กศน.อาเภอบางแพ พฤศจิกายน 2562

สำรบัญ หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 3 4 สรปุ ทาเนยี บภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น กศน.ตาบลวังเย็น 6 กศน.ตาบลวงั เย็น 8 ภมู ปิ ญั ญา การทาอาหาร ขนม : นางวันเพ็ญ จลุ ปาน ภมู ิปัญญา อสม.ผดู้ ูแลผพู้ ิการและผูส้ ูงอายุ : นางจงรกั นาคเอ่ียม ภมู ิปญั ญา ชะลอมหนามทเุ รยี น : นางอาพร ภรู่ ะหงษ์ คณะผจู้ ดั ทา

1 สรุปทำเนยี บภูมปิ ัญญำท้องถ่นิ กศน.ตำบลวงั เยน็ อำเภอบำงแพ จงั หวัดรำชบรุ ี ประจำเดือน พฤศจิกำยน 2562 ลำดับ ช่ือภูมิปัญญำ สำขำ เจ้ำของภูมปิ ญั ญำ ที่อยภู่ มู ิปญั ญำ ที่ 1 การทาอาหาร-ขนม ด้านพาณิชย์และ นางวนั เพ็ญ จลุ ปาน บ้านเลขท่ี 58/1 หมู่ท่ี 1 บริการ ตาบลวังเย็น อาเภอบางแพ จังหวดั ราชบรุ ี 2 อสม.ผู้ดูและผู้พิการและ ดา้ นการแพทย์ นางจงรัก นาคเอยี่ ม บ้านเลขท่ี 59 หมทู่ ่ี 7 ตาบล ผสู้ งู อายุ และสาธารณสขุ วั ง เ ย็ น อ า เ ภ อ บ า ง แ พ จังหวดั ราชบรุ ี 3 ชะลอมหนามทเุ รยี น ด้านอุตสาหกรรม นางอาพร ภู่ระหงษ์ บ้านเลขที่ 67/1 หมู่ท่ี 2 และหตั กรรม ตาบลวังเย็น อาเภอบางแพ จังหวดั ราชบุรี

2 กศน.ตำบลวงั เยน็

3 แบบบนั ทกึ ชุดข้อมูลคลังปญั ญำ-ภูมปิ ัญญำทอ้ งถน่ิ ตำบลวงั เย็น อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี ชอ่ื ภูมิปัญญำ การทาอาหาร-ขนม ขอ้ มูลพ้นื ฐำน รำยบคุ คล เจำ้ ของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปัญญำ ชือ่ นางวนั เพญ็ นำมสกลุ จุลปาน วัน/เดอื น/ปเี กดิ 19 มถิ นุ ายน พ.ศ.2500 ที่อยู่ปจั จุบัน (ที่สามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 58/1 หม่ทู ่ี 1 ตาบล/แขวง วงั เยน็ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศัพท์ 098-2815596 โทรสำร- Line ID: 098-2815596 E-mail address:- Facebook: วนั เพ็ญ จลุ ปาน พิกัดทำงภมู ศิ ำสตร์ คา่ ละตจิ ูด คา่ X :- ค่าลองตจิ ูด คา่ Y :- ควำมเปน็ มำของภมู ิปญั ญำ นางวนั เพญ็ จลุ ปาน เริม่ ต้นการทาอาหาร – ขนม ต้ังแตป่ ี 2530 จนถงึ ปัจจุบนั 32 ปี เน่ืองจากเป็น คนชอบเรียนรู้ และสนใจในเร่ืองการทาอาหาร – ขนม อยู่แล้ว จึงฝึกฝน และพัฒนาผีมือ ด้วยการทาอาหาร หรอื ขนม ไปให้ผู้สูงอายุ และผู้พกิ ารได้ทาน เมื่อมีโอกาสท่ีเกีย่ วขอ้ งกับการทาอาหารจะอาสาทาให้คนในชุมชน อกี ท้ังเป็นวิทยากรสอนการทาอาหาร – ขนม และนาประสบการณ์ต่าง ๆ ในการทาอาหาร –ขนม มาสรา้ งเป็น อาชพี ใหก้ ับตนเอง และคนในชุมชนใหม้ รี ายได้ในการประกอบอาชีพ จุดเดน่ ของภูมิปัญญำ มีความคดิ สรา้ งสรรค์ในการประยุกต์การทาอาหาร – ขนม

4 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภูมิปัญญำท้องถ่นิ ตำบลวงั เยน็ อำเภอบางแพ จงั หวดั ราชบุรี ช่อื ภูมปิ ัญญำ การทาอาหาร-ขนม ข้อมูลพน้ื ฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลงั ปญั ญำ ชื่อ นางวนั เพ็ญ นำมสกลุ จุลปาน วนั /เดือน/ปเี กดิ 19 มถิ นุ ายน พ.ศ.2500 ท่ีอยู่ปัจจบุ ัน (ที่สามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขท่ี 58/1 หมู่ที่ 1 ตาบล/แขวง วงั เย็น อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70160 โทรศพั ท์ 098-2815596 โทรสำร- Line ID: 098-2815596 E-mail address:- Facebook: วนั เพ็ญ จุลปาน พิกัดทำงภมู ศิ ำสตร์ คา่ ละติจูด คา่ X :- ค่าลองติจูด คา่ Y :- ควำมเปน็ มำของภมู ิปญั ญำ

5 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอุปกรณ/์ เครอ่ื งมอื /สง่ิ ทปี่ ระดิษฐ์ (ชิน้ งำนหรือผลงำน) นางวันเพญ็ จลุ ปาน การทาขนม การทาขนม การทาขนม การทาขนม

6 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่น ตำบลวังเยน็ อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบุรี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ อสม.ผู้ดแู ละผู้พกิ ารและผสู้ ูงอายุ ข้อมูลพน้ื ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน/บุคคลคลังปญั ญำ ชือ่ นางจงรัก นำมสกุล นาคเอยี่ ม วนั /เดอื น/ปเี กิด 26 ตุลาคม พ.ศ. 2514 ทีอ่ ยู่ปจั จบุ ัน (ท่สี ามารถติดต่อได้) บ้านเลขท่ี 59 หม่ทู ่ี 7 ตาบล/แขวง วงั เยน็ อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 087-1590181 โทรสำร- .Line ID: 087-1590181 E-mail address:- Facebook: จงรัก นาคเอ่ียม พิกัดทำงภมู ิศำสตร์ ค่าละติจูด คา่ X :- คา่ ลองติจดู ค่า Y :- ควำมเป็นมำของภมู ิปัญญำ นางจงรัก นาคเอี่ยม เป็น อสม. ตาบลวังเย็น เม่ือปี 2546 มีความเช่ียวชาญในการดูแลผู้พิการและ ผู้สูงอายุ เนื่องจากได้รับการเรียนรู้ และฝึกปฏิบัติจากกระทรวงสาธารณสุขจนเกิดความเชี่ยวชาญ และเป็น อสม.มา 16 ปี มีทักษะการเป็นวิทยากร สามารถพูด ให้ความรู้แก่ อสม.ด้วยกัน และประชาชนในพื้นท่ีตาบล วังเย็น บ่อยครั้งท่ีออกให้บริการตรวจสุขภาพ และให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุในตาบลรวมทั้งเป็นผู้ดูแลผู้พิการและ ผู้สูงอายุ ชองสานักงานพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์ จังหวัดราชบุรี มีหน้าที่ เย่ียมและดูแลผู้พิการ และผู้สงู อายใุ นตาบลวงั เย็น จุดเดน่ ของภูมิปัญญำ มีทกั ษะในการดูแลผู้พกิ ารและผสู้ ูงอายุ

7 ภำพถ่ำยบคุ คล และอุปกรณ/์ เครื่องมือ/สิ่งทีป่ ระดิษฐ์ (ชน้ิ งำนหรอื ผลงำน) นางจงรัก นาคเอี่ยม ตรวจสขุ ภาพ วัดความดัน เยี่ยมผสู้ งู อายุ ตัดผมใหผ้ สู้ งู อายุ เยี่ยมผูป้ ่วย

8 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลวงั เย็น อำเภอบางแพ จงั หวดั ราชบุรี ชื่อภูมิปัญญำ ชะลอมหนามทุเรียน ข้อมูลพนื้ ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน/บุคคลคลังปัญญำ ช่อื นางอาพร นำมสกลุ ภู่ระหงษ์ วัน/เดือน/ปีเกิด 1 มกราคม พ.ศ. 2498 ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ทส่ี ามารถติดต่อได้) บ้านเลขท่ี 67/1 หมู่ท่ี 2 ตาบล/แขวง วงั เย็น อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 081-7045973 โทรสำร- Line ID: 081-7045973 E-mail address:- Facebook:- พิกัดทำงภมู ิศำสตร์ คา่ ละติจูด ค่า X :- ค่าลองตจิ ูด คา่ Y :- ควำมเปน็ มำของภมู ิปญั ญำ นางอาพร ภู่ระหงษ์ ได้เร่ิมทาชะลอมหนามทุเรียน มาประมาณ 50 ปีกว่าแล้ว เป็นการถ่ายทอด ความรู้จากบรรพบุรษุ เนอ่ื งจากชาวตาบลวังเยน็ มีอาชพี ทานา และบริเวณนาจะมีต้นตาลข้ึนจานวนมาก ท้งั ที่ ปลูกและข้ึนเองตามธรรมชาติ เมื่อถึงเวลาท่ีลูกตาลออกจานวนมาก จึงนาเต้าตาล มาขายแต่เนอ่ื งจากการขาย เต้าตาลจาเป็นต้องมีภาชนะหรือถุงเพ่ือบรรจุเต้าตาลขายบวกกับถุงพลาสติกในสมัยน้ันมีราคาค่อนข้างสูง จึง คิดหาสิ่งที่จะใช้บรรจุเต้าตาลแทนถุงพลาสติก จึงได้คิดทาชะลอมหนามทุเรียนขึ้น ในขณะท่ีเก็บเต้าตาลต้น ไหนก็ตัดยอดตาลของต้นนั้นมาทาชะลอม ปัจจุบันชะลอมหนามทุเรียน ได้กลายมาเป็นบรรจุภัณฑ์ กระเป๋า โคมไฟ และสามารถนาไปประดับตกแต่งเคร่ืองปั้นดินเผา รวมถึงใช้บรรจุกระยาสารท “วัดหลวง” ในงาน ประเพณีวันสารทไทย ที่มีขึ้นในเดือน 10 ของทุกปี ตลอดจนสร้างเป็นผลิตภัณฑข์ องที่ระลึกจาหนา่ ยให้กบั ผู้ ต้องการ จนกระทัง่ เป็นอาชพี สรา้ งรายไดจ้ นถึงปจั จุบนั จุดเดน่ ของภูมิปัญญำ จดุ เดน่ คอื ชะลอมหนามทเุ รียน เป็นการนาวสั ดธุ รรมชาตมิ าใช้ และกลายมาเปน็ บรรจภุ ัณฑ์ กระเป๋า โคมไฟ และสามารถนาไปประดบั ตกแตง่ เคร่อื งปั้นดินเผา

9 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ์/เครอ่ื งมอื /สง่ิ ทปี่ ระดิษฐ์ (ชนิ้ งำนหรอื ผลงำน) นางอาพร ผู้ระหงษ์ การสานชะลอมหนามทุเรียน

10 คณะผู้จัดทำ ทปี่ รกึ ษำ ผ้อู านวยการ กศน.จงั หวดั ราชบุรี 1. นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสจั จา จันทรวิเชยี ร ครชู านาญการพิเศษ 3. นางอรพร ผลกิจ คณะผู้จดั ทำ ครู กศน.ตาบลวังเย็น นางสาวพิมพ์ปวีณ์ พรอ้ มพว่ ง บรรณำธิกำร/จัดทำรูปเล่ม บรรณารักษช์ านาญการพิเศษ 1. นางม่ิงขวญั คอยชืน่ บรรณารักษ์อตั ราจา้ ง 2. นางสาวทฤฒมน ชนิ ณบดี