หน่วยที่ 4 เนื้อหาตั๋วขายลด

หนวยที่ 5 การบัญชีเกยี่ วกับตั๋วเงนิ รับขายลด สาระสําคญั ตั๋วเงินรับที่อยูในมือของกจิ การ หากตวั๋ ครบกาํ หนดกจิ การจะไดรับเงินตามตั๋วพรอมดอกเบ้ีย ตั๋วเงิน หากกิจการตองการใชเงินกอนต๋ัวครบกําหนด อาจนําตั๋วเงินรับท่ีถือไวในมือไปขายใหกับ ธนาคารกอนวนั ครบกําหนดได เรยี กวาต๋ัวเงินรบั ขายลด การบันทึกบัญชี จะตองคํานวณจํานวนเงิน ท่ไี ดรับจากการนําต๋ัวไปขายทธี่ นาคารโดยจําแนกเป-นตั๋วมีดอกเบ้ียและไมมีดอกเบ้ีย โดยเป.ดบัญชีตั๋ว เงินรับขายลดข้ึน เนื่องจากผูนําต๋ัวไปขายลดตองรับผิดชอบใชเงินตามต๋ัวจึงบันทึกจํานวนเงินจากตั๋ว เงินรบั ขายลดไวในบญั ชีตวั๋ เงินรบั ขายลดแทนท่ีจะหักจากบญั ชีตว๋ั เงนิ รับทนั ที สาระการเรยี นรู 1. ความหมายของการขายลดตว๋ั เงนิ รบั 2. การคาํ นวณจํานวนเงินและการบันทกึ บัญชีเกี่ยวกับตั๋วเงินรับขายลด 3. การแสดงรายการต๋ัวเงินรบั ขายลดในงบแสดงฐานะการเงนิ จดุ ประสงคก# ารเรียนรู 1. บอกความหมายของการขายลดตัว๋ เงนิ รบั ได 2. คาํ นวณจํานวนเงนิ และบันทึกบญั ชเี ก่ยี วกบั ตั๋วเงินรบั ขายลดได 3. แสดงรายการตวั๋ เงินรับขายลดในงบแสดงฐานะการเงนิ ได 4. มีการพฒั นาคณุ ธรรม จริยธรรม คานยิ ม คุณลกั ษณะอันพึงประสงค: และเจตคติทด่ี ีตอ วชิ าชพี บญั ชี

157 แบบทดสอบกอนเรียน หนวยที่ 5 การบญั ชีเก่ยี วกบั ตั๋วเงนิ รบั ขายลด คําช้ีแจง - แบบทดสอบนมี้ จี าํ นวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ใหทําเคร่ืองหมายกากบาท (X) ทบั ตัวอกั ษรขอทีถ่ ูกเพยี งขอเดียว 1. ตัว๋ เงินชนดิ มีดอกเบ้ียจะมีมูลคาเม่ือครบกําหนด คือขอใด ก. จํานวนเงินหนาตั๋วบวกดอกเบย้ี ครบกําหนด ข. จํานวนเงินหนาต๋วั หักดอกเบีย้ ครบกําหนด ค. จํานวนเงนิ หนาตัว๋ บวกสวนลดทธ่ี นาคารคดิ ง. จํานวนเงินหนาต๋ัวหักสวนลดท่ธี นาคารคดิ 2. การหาระยะเวลาขายลดตั๋ว คือขอใด ก. นบั จากวนั ท่ลี งในตั๋วถึงวันขายลดต๋วั ข. นับถัดจากวันท่ลี งในต๋ัวถึงวันขายลดตว๋ั ค. นบั จากวนั ขายลดตว๋ั ถึงวันครบกําหนด ง. นับถดั จากวันขายลดต๋ัวถึงวนั ครบกาํ หนด 3. จํานวนเงนิ ท่ีไดรับจากการขายลดต๋วั คือขอใด ก. จํานวนเงนิ หนาต๋ัวบวกสวนลดทีธ่ นาคารคดิ ข. จาํ นวนเงนิ หนาตัว๋ บวกดอกเบยี้ ครบกําหนด ค. มูลคาต๋วั เมอ่ื ถึงวันครบกาํ หนดหักสวนลดที่ธนาคารคดิ ง. มูลคาตวั๋ เมื่อถึงวนั ครบกําหนดหักดอกเบี้ยครบกาํ หนด จากโจทยต: อไปนีใ้ หตอบคําถามขอ 4-10 กิจการมีตั๋วเงินรับชนิดไมมีดอกเบี้ยฉบับหนึ่งจํานวนเงิน 60,000 บาท ตั๋วลงวันที่ 16 พฤศจกิ ายน 2557 กาํ หนดเวลา 60 วัน ตอมากิจการนําต๋ัวเงินรับนี้ไปขายลดใหธนาคาร ในวันท่ี 21 พฤศจกิ ายน 2557 โดยธนาคารคิดสวนลดในอัตรา 15% ตอปE พอถึงวันครบกําหนดธนาคารแจง มาวาเกบ็ เงินตามตั๋วไดครบแลว (กําหนด 1 ปE = 360 วนั ) 4. มลู คาต๋ัวเมื่อถึงวนั ครบกําหนดคิดเปน- เงนิ กี่บาท ก. 61,500 บาท ข. 60,000 บาท ค. 58,500 บาท ง. 58,625 บาท

158 5. วนั ครบกาํ หนดของตว๋ั คือวนั ใด ก. 14 มกราคม 2557 ข. 15 มกราคม 2557 ค. 16 มกราคม 2557 ง. 17 มกราคม 2557 6. ระยะเวลาขายลดต๋ัวกี่วัน ก. 45 วนั ข. 50 วัน ค. 55 วนั ง. 60 วนั 7. สวนลดทีธ่ นาคารคิดกี่บาท ก. 1,375 บาท ข. 1,500 บาท ค. 1,550 บาท ง. 1,600 บาท 8. จาํ นวนเงนิ ทีไ่ ดรบั จากการขายลดตวั๋ เทากับกี่บาท ก. 61,375 บาท ข. 60,000 บาท ค. 58,500 บาท ง. 58,625 บาท 9. กิจการจะบันทึกบญั ชีเม่ือวันทน่ี าํ ตวั๋ ไปขายลดอยางไร ก. เดบติ เงนิ สด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ตัว๋ เงินรบั ขายลด 58,625 บาท ข. เดบติ เงนิ สด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ตั๋วเงนิ รับขายลด 58,625 บาท ค. เดบิต เงนิ สด/ธนาคาร 58,625 บาท ดอกเบย้ี จาย 1,375 บาท เครดติ ตั๋วเงินรบั ขายลด 60,000 บาท ง. เดบติ เงินสด/ธนาคาร 60,000 บาท เครดิต ต๋วั เงนิ รับขายลด 58,625 บาท ดอกเบีย้ รบั 1,375 บาท

159 10. ในวนั สิน้ งวดบญั ชกี จิ การจะปรบั ปรุงบญั ชอี ยางไร ก. เดบิต ดอกเบ้ียจายลวงหนา 343.75 บาท เครดิต ดอกเบยี้ จาย 343.75 บาท ข. เดบิต ดอกเบยี้ จาย 1,375 บาท เครดติ ดอกเบย้ี จายลวงหนา 1,375 บาท ค. เดบิต ดอกเบีย้ จายลวงหนา 1,375 บาท เครดติ ดอกเบยี้ จาย 1,375 บาท ง. เดบติ ดอกเบี้ยจาย 343.75 บาท เครดิต ดอกเบย้ี จายลวงหนา 343.75 บาท

160 แผนภมู ปิ ะการัง : หนวยท่ี 5 1. ความหมายของการขายลดตัว๋ เงนิ รับ 2. การคาํ นวณ การบัญชี 3. การแสดง จํานวนเงนิ และการ เก่ยี วกับตั๋วเงิน รายการตว๋ั เงินรบั บันทึกบัญชีเกี่ยวกบั ขายลดในงบแสดง ตวั๋ เงนิ รับขายลด รับขายลด ฐานะการเงิน 2.1 ต๋ัวเงนิ รับขายลด 2.2 ตวั๋ เงินรับขายลด ชนดิ ไมมดี อกเบี้ย ชนิดมดี อกเบ้ยี 2.2.1 กรณดี อกเบีย้ ในตวั๋ มากกวาสวนลดในการขายตวั๋ 2.2.2 กรณดี อกเบยี้ ในต๋ัวนอยกวาสวนลดในการขายตว๋ั

161 หนวยที่ 5 การบัญชเี ก่ียวกับต๋ัวเงนิ รับขายลด บทนํา ต๋ัวเงินรับ ท่ีกิจการไดรับชําระจากลูกหนี้ ผูถือต๋ัวเงินรับจะไดรับเงินในวันต๋ัวครบกําหนด รวมท้ังดอกเบีย้ ต๋ัว ซึง่ ผูถือตั๋วเงนิ รบั ในมือหากมีความจําเป-นตองใชเงิน อาจนําต๋ัวเงินรับไปขายลดท่ี ธนาคาร กอนตว๋ั จะครบกาํ หนดก็ได โดยเสียสวนลดบางสวนใหธนาคารซ่ึงเม่ือขายลดตั๋วแลวธนาคาร จะเปน- ผูถอื ต๋วั แทนกิจการ ซ่ึงเรยี กวา ตัว๋ เงินรับขายลด 1. ความหมายของการขายลดตั๋วเงินรับ การขายลดตั๋วเงินรับ (Discounting Notes Receivable) หมายถึง การนําต๋ัวเงินรับที่มี อยูในมือไปขายลดใหกับธนาคาร สถาบันการเงินหรือบุคคลอื่น ซ่ึงอาจจะเป-นต๋ัวเงินรับชนิดมี ดอกเบ้ียหรือชนิดไมมีดอกเบ้ีย โดยผูซื้อจะคํานวณสวนลด (Discount) และหักไวกอน ณ วันท่ี ขายลด แลวจึงจายเงนิ ท่ีเหลือใหไป เมื่อนําต๋ัวไปขายลดกับธนาคาร กิจการยังมีภาระหน้ีสินอันเกิดจากผูจายเงินตามตั๋วไม สามารถจายไดเม่ือถึงวันครบกําหนด กิจการอาจตองจายเงินแทน การบันทึกบัญชีจึงใชบันทึกไวใน บัญชีต๋ัวเงินรับขายลด เมื่อครบกําหนดธนาคารไดรับเงินตามต๋ัวแลว กิจการจึงบันทึกยกเลิกบัญชี ตัว๋ เงนิ รับขายลด 2. การคาํ นวณจํานวนเงนิ และการบนั ทึกบญั ชเี กย่ี วกับตว๋ั เงนิ รบั ขายลด ตว๋ั เงินรบั มที ้ังชนดิ ไมมีดอกเบีย้ และมดี อกเบยี้ ดงั นัน้ การคาํ นวณจํานวนเงินและการบันทึก บัญชเี ก่ียวกับตวั๋ เงนิ รบั ขายลด จงึ แบงออกเปน- 2 กรณี คอื 2.1 ตว๋ั เงนิ รับขายลดชนดิ ไมมีดอกเบ้ีย การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเม่ือนําต๋ัวเงินรับชนิดไมมีดอกเบี้ยไปขายลด มี ขน้ั ตอนดังนี้ 2.1.1 คํานวณหาจาํ นวนเงนิ ตามต๋วั เมือ่ ครบกาํ หนด จํานวนเงินตามต๋วั = จํานวนเงนิ ทีร่ ะบไุ วหนาตว๋ั

162 2.1.2 คาํ นวณหาสวนลดทธ่ี นาคารคิด (1) คํานวณหาวนั ครบกาํ หนดของต๋ัวเงิน (2) คํานวณหาระยะเวลาที่ธนาคารคิดสวนลด คํานวณโดยเร่ิมนับวันถัด จากวนั ขายลดจนถงึ วันครบกําหนดของตว๋ั เงนิ (3) คาํ นวณหาสวนลดท่ธี นาคารคิด สวนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามตั๋ว ณ วันครบกําหนด x อัตราสวนลด ธนาคาร x ระยะเวลาทีธ่ นาคารคิดสวนลด 2.1.3 คํานวณหาจาํ นวนเงนิ ท่ีไดรบั จากการขายลดตัว๋ เงินรบั จํานวนเงินทไี่ ดรบั = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วนั ครบกาํ หนด หัก สวนลดธนาคาร ตัวอยางที่ 5.1 เม่ือวันท่ี 30 พฤศจิกายน 2557 กิจการนําตั๋วเงินรับไปขายลดธนาคารซึ่งเป-นตั๋วลง วนั ท่ี 10 พฤศจิกายน 2557 จํานวนเงิน 60,000 บาท กําหนดเวลา 90 วัน โดยธนาคารคิดสวนลดใน อัตรา 12% ตอปE ในวันครบกําหนดธนาคารเรียกเก็บเงินตามตั๋วไดเรียบรอยแลว ใหคํานวณหา จํานวนเงนิ ท่ไี ดรบั จากการขายลดตว๋ั เงิน การคํานวณ 1. คาํ นวณหาจาํ นวนเงนิ ตามตั๋ว ณ วนั ครบกาํ หนด จาํ นวนเงินตามตวั๋ = จํานวนเงินที่ระบุไวหนาตวั๋ = 60,000 บาท 2. คาํ นวณหาสวนลดที่ธนาคารคดิ 2.1 คํานวณหาวนั ครบกําหนดของต๋วั พ.ย. 30-10 = 20 วัน ธ.ค. = 31 วนั ม.ค. = 31 วัน ก.พ. = 8 วนั รวม = 90 วนั

163 2.2 คํานวณหาระยะเวลาทธ่ี นาคารคดิ สวนลด นําต๋วั ไปขายลดวนั ที่ 30 พฤศจกิ ายน 2557 ธ.ค. = 31 วนั ม.ค. = 31 วนั ก.พ. = 8 วัน รวม = 70 วนั 2.3 คาํ นวณหาสวนลดธนาคาร สวนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามตวั๋ x อตั ราสวนลด x ระยะเวลาคิดสวนลด = 60,000× 12 × 70 100 360 = 1,400 บาท 3. คาํ นวณหาจาํ นวนเงินที่ไดรบั จากการขายลดต๋วั จํานวนเงนิ ท่ไี ดรับ = จาํ นวนเงินตามตว๋ั เม่ือครบกาํ หนด หกั สวนลดธนาคาร = 60,000 – 1,400 = 58,600 บาท จาํ นวนเงินทไี่ ดรบั จากการขายลดตัว๋ 58,600 บาท การบนั ทึกบญั ชเี กี่ยวกับตั๋วเงนิ รับขายลดและวนั ครบกําหนด การนาํ ตัว๋ เงินรบั ชนดิ ไมมดี อกเบ้ียไปขายลด สวนลดท่ีธนาคารคิด ถือเป-นดอกเบ้ียจายถาต๋ัว ถึงกําหนดในงวดบัญชีปaจจุบัน ใหถือเป-นดอกเบี้ยจายทั้งจํานวนและถาตั๋วถึงกําหนดในงวดบัญชี ถัดไป ใหแบงดอกเบ้ียจายออกเป-น 2 สวน คือ ดอกเบ้ียจายในงวดบัญชีปaจจุบัน และดอกเบี้ยจาย สาํ หรับงวดบญั ชถี ัดไป ซึ่งถอื เป-นดอกเบ้ียจายลวงหนา การคํานวณดอกเบ้ียจายลวงหนาหรือดอกเบ้ียสําหรับงวดบัญชีถัดไป สามารถคํานวณได 2 วิธี คอื วิธีท่ี 1 คํานวณเชนเดียวกับการคํานวณดอกเบ้ียโดยระยะเวลาท่ีนํามาคํานวณจะเร่ิมนับวัน เริ่มตนงวดบัญชใี หมจนถึงวันครบกาํ หนดของตวั๋ เงิน ดอกเบี้ยจายลวงหนา = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราสวนลด x ระยะเวลา ในงวดบญั ชีใหม วิธีที่ 2 คํานวณจากจํานวนดอกเบี้ยที่บันทึกไวแลว นําระยะเวลาในงวดบัญชีถัดไปมา คาํ นวณเทียบสดั สวนกบั ระยะเวลาของดอกเบีย้ ทีบ่ ันทกึ ไว

164 ดอกเบยี้ จายลวงหนา = ดอกเบยี้ ที่บนั ทกึ ไว x ระยะเวลาในงวดบัญชถี ดั ไป ระยะเวลาทธี นาคารคดิ สวนลด ระยะเวลาที่ธนาคารคดิ สวนลด = 70 วัน ระยะเวลาในงวดบัญชีปaจจบุ ัน = 31 วนั ระยะเวลาในงวดบัญชีถัดไป = 39 วัน สวนลดธนาคารหรือดอกเบี้ยจาย = 1,400 บาท ดอกเบย้ี จายสําหรบั งวดบัญชปี จa จบุ นั = 60,000× 12 × 31 100 360 = 620 บาท หรือ = 1,400× 31 70 = 620 บาท ดอกเบยี้ จายลวงหนาสําหรับงวดบัญชถี ดั ไป = 60,000 × 12 × 39 100 360 = 780 บาท หรือ = 1,400× 39 จาํ นวนเงนิ ที่ไดรับจากการขายลดต๋ัวเงิน 70 = 780 บาท = 58,600 บาท วันทท่ี ่ตี องบันทกึ บญั ชี ไดแก เปน- วันขายลดตั๋วเงิน วนั ที่ 30 พฤศจกิ ายน 2557 เปน- วนั สน้ิ งวดบญั ชีบันทกึ รายการปรับปรงุ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 ดอกเบี้ยจายลวงหนา เป-นวนั เรม่ิ งวดบญั ชใี หม วนั ท่ี 1 มกราคม 2557 บนั ทึกรายการโอนกลับรายการปรบั ปรุงที่ บนั ทึกไว เมื่อวนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 วันที่ 8 กุมภาพนั ธ: 2557 เป-นวันทีต่ ๋วั ถงึ กําหนด บันทึกยกเลิกบัญชตี ว๋ั เงิน รบั ขายลด และบนั ทึกลดสนิ ทรัพยป: ระเภทตวั๋ เงินรับ

165 การบนั ทึกบัญชใี นวันขายลดและวนั ครบกาํ หนด สมดุ รายวันท่วั ไป หนา 1 เครดิต พ.ศ.2557 รายการ เลขท่ี เดบติ 60,000 - เดอื น วันที่ บญั ชี 58,600 - 1,400 - 780 - พ.ย. 30 เงินสด 101 780 - 780 - ดอกเบ้ยี จาย 506 780 - 60,000 - ตัว๋ เงินรบั ขายลด 204 60,000 - นําต๋วั เงินรบั ชนดิ ไมมดี อกเบ้ยี ไปขาย ลดใหธนาคาร คดิ สวนลด 12% ตอปE ธ.ค. 31 ดอกเบ้ยี จายลวงหนา 106 ดอกเบี้ยจาย 504 ปรบั ปรงุ ดอกเบ้ียจายลวงหนาสําหรบั 2558 ระยะเวลา 39 วนั ม.ค. 1 ดอกเบีย้ จาย 504 ดอกเบี้ยจายลวงหนา 106 โอนกลบั รายการปรบั ปรุงในวันสิ้น งวดบัญชี ก.พ. 8 ตว๋ั เงนิ รับขายลด 206 ตั๋วเงนิ รบั 104 ตัว๋ เงินรับขายลดครบกําหนดและ ธนาคารเรยี กเก็บเงินตามตั๋วได เรียบรอย การบันทึกบัญชีในวันที่นําต๋ัวเงินรับไปขายลดใหกับธนาคารจะบันทึกเฉพาะทางดานกิจการ ที่นําต๋ัวเงินไปขายลด ดานกิจการผูจายเงินจะบันทึกในวันท่ีตั๋วเงินครบกําหนด การบันทึกบัญชีคือ เม่ือนําต๋ัวเงินรับไปขายลด น่ันหมายความวาตั๋วเงินรับลดลง แทนที่จะเครดิตต๋ัวเงินรับ แตจะบันทึก โดยเครดิตต๋ัวเงินรับขายลดอยู ซ่ึงจะหมดความรับผิดชอบตอเม่ือธนาคารเก็บเงินตามตั๋วไดแลว เพราะฉะน้ันในวันท่ีขายลด จะบันทึกไวในบัญชีต๋ัวเงินรับขายลดรอไวกอน บัญชีตั๋วเงินรับขายลดน้ี

166 ถือเป-นหน้ีสินท่ีอาจจะเกิดข้ึน ตอมาเม่ือถึงวันครบกําหนดถาธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวไดแลว จึง จะบันทกึ ยกเลกิ ต๋วั เงินรบั ขายลด และต๋ัวเงนิ รบั ฉบับทน่ี ําไปขายลด การบนั ทึกบัญชจี ะเป-นดงั นี้ xx เดบติ ตวั๋ เงินรับขายลด xx เครดิต ตวั๋ เงนิ รบั 2.2 ตวั๋ เงินรบั ขายลดชนิดมีดอกเบย้ี ขั้นตอนการคํานวณจํานวนเงินท่ีไดรับจากการขายลดต๋ัวชนิดมีดอกเบ้ีย จําแนกเป-น 2 กรณี คือ 2.2.1 กรณีดอกเบี้ยในตั๋วมากกวาสวนลดในการขายต๋วั ขนั้ ตอนการคาํ นวณมีดังน้ี (1) คํานวณหาจาํ นวนเงนิ ตามต๋ัว เมอ่ื ครบกําหนด จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไวหนาตั๋ว + ดอกเบ้ียตั๋ว ณ วันครบกาํ หนด (2) คํานวณหาสวนลดท่ธี นาคารคดิ - คาํ นวณหาวนั ครบกําหนดของตัว๋ - คาํ นวณระยะเวลาทธ่ี นาคารคดิ สวนลด (Discount Period) คํานวณโดยเริ่ม นับถัดจากวันขายลดจนถงึ วันครบกาํ หนดของตัว๋ เงนิ - คาํ นวณหาสวนลดทีธ่ นาคารคิด สวนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราสวนลด ธนาคาร x ระยะเวลาท่ธี นาคารคิดสวนลด (3) คํานวณหาจาํ นวนเงนิ ทไ่ี ดรับจากการขายลดตั๋วเงินรับ จาํ นวนเงินทีไ่ ดรบั = จํานวนเงินตามตั๋ว ณ วนั ครบกําหนด หกั สวนลดธนาคาร ตัวอยางที่ 5.2 เมื่อวันท่ี 12 กันยายน 2557 กิจการนําต๋ัวเงินรับไปขายลดธนาคาร ซ่ึงเป-นต๋ัวลง วันที่ 20 สิงหาคม 2557 จํานวนเงิน 40,000 บาท กําหนดระยะเวลา 60 วัน อัตราดอกเบี้ย 10% ตอปE โดยธนาคารคิดสวนลดในอัตรา 12% ตอปE ในวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบรอยแลว ใหคาํ นวณหาจาํ นวนเงนิ ท่ไี ดรับจากการขายลดต๋ัวเงิน

167 การคาํ นวณ 1. คํานวณหาจาํ นวนเงนิ เมอ่ื ต๋วั ครบกําหนด จํานวนเงินตามต๋ัวเมื่อครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไวหนาตั๋ว + ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วัน ครบกาํ หนด ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด = จํานวนเงินที่ระบุไวในตั๋ว x อัตราดอกเบ้ีย x ระยะเวลาครบกาํ หนด = 40,000 × 10 × 60 100 360 = 666.67 บาท จํานวนเงนิ ตามต๋ัวเมอ่ื ครบกาํ หนด = 40,000 + 666.67 = 40,666.67 บาท 2. คํานวณหาสวนลดทีธ่ นาคารคดิ 2.1 คาํ นวณหาวันครบกําหนดของตัว๋ เงิน ส.ค. 31-20 = 11 วนั ก.ย. = 30 วนั ต.ค. = 19 วนั วนั ครบกาํ หนดของตัว๋ คอื วนั ที่ 19 ตลุ าคม 2557 2.2 คํานวณหาระยะเวลาทีธ่ นาคารคดิ สวนลด ก.ย. 30-12 = 18 วนั ต.ค. = 19 วัน รวม = 37 วัน ระยะเวลาทีธ่ นาคารคดิ สวนลด 37 วนั 2.3 คํานวณหาสวนลดท่ีธนาคารคดิ สวนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราสวนลดธนาคาร x ระยะเวลาทีธ่ นาคารคิดสวนลด = 40,666.67 × 12 × 37 100 360 = 501.55 บาท

168 3. คาํ นวณหาเงินท่ีไดรบั จากการขายลดตัว๋ เงินรบั จาํ นวนเงินท่ไี ดรบั = จํานวนเงินตามตว๋ั เมือ่ ครบกาํ หนด หัก สวนลดธนาคาร = 40,666.67 – 501.55 = 40,165.12 จาํ นวนเงนิ ทไ่ี ดรับจากการขายลดต๋วั เงนิ รับ 40,165.12 บาท วิธกี ารบนั ทึกบัญชใี นวันที่ขายลดต๋วั และวันครบกําหนดของตวั๋ เงนิ สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา 1 เครดิต พ.ศ.2557 รายการ เลขท่ี เดบิต 40,000 - เดือน วันท่ี บญั ชี 165 12 ก.ย. 12 ธนาคาร 102 40,165 12 40,000 - ตั๋วเงนิ รับขายลด 206 ดอกเบยี้ รับ 404 นาํ ตั๋วเงินรบั ชนิดมีดอกเบยี้ ไปขายลด ใหธนาคาร คดิ สวนลด 12% ตอปE พ.ย. 11 ตวั๋ เงินรบั ขายลด 206 40,000 - ตั๋วเงนิ รับ 404 ตว๋ั เงินรบั ครบกําหนดและธนาคาร เรียกเกบ็ เงินไดเรยี บรอย ถากิจการนาํ ตวั๋ เงนิ รบั ชนิดมดี อกเบย้ี ไปขายลดใหกบั ธนาคาร จํานวนเงนิ ท่ีไดรับจากธนาคาร มากกวาจํานวนเงนิ หนาต๋ัว สวนทมี่ ากกวาน้ีถอื เป-นผลกําไรจากการจําหนายสินทรัพย:ประเภทต๋วั เงนิ รบั ไมใชดอกเบ้ียรบั ในทางปฏบิ ัติเกี่ยวกบั การบันทึกบัญชีนยิ มบนั ทกึ ไวในบัญชีดอกเบ้ยี รับ เน่อื งจากผลกําไรนี้ไมใชดอกเบ้ีย ในวันสิ้นงวดบัญชจี งึ ไมตองปรับปรุงบัญชเี กี่ยวกบั ดอกเบีย้ รบั ในทางตรงกนั ขาม ถาจาํ นวนเงนิ ทไ่ี ดรบั จากธนาคารนอยกวาเงินหนาต๋วั สวนทนี่ อยกวานี้ ถอื เป-นผลขาดทนุ จากการจําหนายสนิ ทรพั ย:ประเภทตัว๋ เงินรบั ไมไดดอกเบ้ียจาย ในทางปฏบิ ัตนิ ิยม บันทกึ ไวในบัญชีดอกเบ้ียจาย และในวันสิ้นงวดบัญชจี ึงไมตองปรบั ปรงุ บญั ชีเกีย่ วกบั ดอกเบ้ียจาย เชนเดยี วกนั 2.2.2 กรณีดอกเบี้ยในตั๋วนอยกวาสวนลดในการขายต๋ัว

169 ขนั้ ตอนการคํานวณ มีดังน้ี (1) คํานวณหาจํานวนเงินตามตัว๋ เมอื่ ครบกาํ หนด จาํ นวนเงนิ ตามตัว๋ เมือ่ ครบกาํ หนด = จาํ นวนเงนิ ท่ีระบุไวหนาตั๋ว + ดอกเบ้ียตั๋ว ณ วนั ครบกําหนด (2) คํานวณหาสวนลดที่ธนาคารคดิ - คาํ นวณหาวันครบกาํ หนดของต๋ัว - คาํ นวณระยะเวลาทธี่ นาคารคิดสวนลด คํานวณโดยเริ่มนับถัดจากวันขาย ลดจนถงึ วนั ครบกาํ หนดของตั๋วเงนิ - คํานวณหาสวนลดทีธ่ นาคารคิด สวนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามตั๋ว ณ วันครบกําหนด x อัตราสวนลด ธนาคาร x ระยะเวลาที่ธนาคารคดิ สวนลด (3) คํานวณหาจํานวนเงินที่ไดรบั จากการขายลดตัว๋ เงนิ รบั จาํ นวนเงินท่ีไดรบั = จาํ นวนเงนิ ตามตัว๋ ณ วนั ครบกําหนด หกั สวนลดธนาคาร ตวั อยางท่ี 5.3 เมื่อวันท่ี 15 มิถุนายน 2557 กิจการนําตั๋วเงินรับไปขายลดใหธนาคาร ซึ่งเป-นต๋ัวลง วันที่ 10 มิถุนายน 2557 จํานวน 30,000 บาท กําหนด 60 วัน อัตราดอกเบี้ย 10% ตอปE โดย ธนาคารคิดสวนลดในอัตรา 15% ตอปE ในวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวไดเรียบรอย แลว ใหคํานวณหาจาํ นวนเงินที่ไดรบั จากการขายลดตวั๋ เงนิ การคาํ นวณ 1. คํานวณหาจาํ นวนเงินตามตัว๋ เมอื่ ครบกําหนด จาํ นวนเงินตามตวั๋ เม่ือครบกาํ หนด = จาํ นวนเงินทร่ี ะบุไวหนาตัว๋ + ดอกเบีย้ ตั๋ว ณ วัน ครบกาํ หนด ดอกเบีย้ ต๋ัว ณ วันครบกําหนด = จาํ นวนเงินทร่ี ะบไุ วหนาตั๋ว x อตั ราดอกเบี้ย x ระยะเวลาครบกาํ หนด = 30,000× 10 × 60 100 360 = 500 จํานวนเงินตามต๋วั เมอื่ ครบกาํ หนด = 30,000 + 500 = 30,500 2. คาํ นวณหาสวนลดทธี่ นาคารคิด

170 2.1 คาํ นวณหาวันครบกาํ หนดของตั๋ว มิ.ย. 30-10 = 20 วนั ก.ค. = 31 วัน ส.ค. = 9 วัน รวม = 60 วัน วันครบกาํ หนดของตวั๋ เงิน คือ วนั ที่ 9 สงิ หาคม 2557 2.2 คาํ นวณหาระยะเวลาที่ธนาคารคดิ สวนลด มิ.ย. 30-15 = 15 วัน ก.ค. = 31 วัน ส.ค. = 9 วัน รวม = 55 วัน 2.3 คาํ นวณหาสวนลดท่ีธนาคารคดิ สวนลดธนาคาร = จาํ นวนเงนิ ตามตั๋ว ณ วนั ครบกําหนด x อตั ราสวนลดธนาคาร x ระยะเวลาท่ธี นาคารคิดสวนลด = 30,500× 15 × 55 100 360 = 698.96 บาท 3. คํานวณหาจํานวนเงนิ ที่ไดรับจากการขายลดตวั๋ จาํ นวนเงินทีไ่ ดรับ = จํานวนเงนิ ตามตว๋ั เม่ือครบกําหนด หกั สวนลดธนาคาร = 30,500 – 698.96 = 29,801.04 บาท

171 การบนั ทึกบัญชีในวันขายลดและวนั ครบกาํ หนด สมุดรายวันท่ัวไป หนา 1 พ.ศ.2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ เดอื น วนั ที่ บญั ชี 30,000 - 102 29,801 04 มิ.ย. 15 ธนาคาร 506 198 96 204 ดอกเบี้ยจาย 206 ตว๋ั เงินรับขายลด 104 นําตั๋วเงินรับชนดิ มดี อกเบี้ยไปขายลด ใหธนาคาร คิดสวนลด 15% ตอปE ส.ค. 9 ตวั๋ เงินรับขายลด 30,000 - 30,000 - ต๋ัวเงนิ รบั ตั๋วเงนิ รบั ครบกาํ หนดและธนาคาร เรียกเก็บเงินไดเรยี บรอย 3. การแสดงรายการต๋ัวเงนิ รับในงบแสดงฐานะการเงิน ในวันส้ินงวดบญั ชี หากกิจการยงั มีบญั ชีต๋ัวเงนิ รบั ขายลดอยู ณ วันป.ดบญั ชีแสดงวาต๋ัวเงินรับ ฉบับท่ีนําไปขายลดจะครบกําหนดในงวดบัญชีถัดไป จึงตองแสดงยอดตั๋วเงินรับในหมวดสินทรัพย: หมุนเวยี น และหกั ดวยบัญชตี ั๋วเงินรบั ขายลด สินทรพั ย:หมุนเวียน บรษิ ทั เพิ่มทรัพย# จํากัด xxxxx เงนิ สด งบแสดงฐานะการเงนิ xxxxx ลูกหน้ี วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 ตั๋วเงินรับ 25,000 หัก ตั๋วเงนิ รับขายลด สนิ ทรัพย# 60,000 35,000

172 หากบัญชีต๋ัวเงินรับที่จะครบกําหนดภายใน 1 ปE จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงินภายใต หัวขอสินทรัพย:หมุนเวียน ซึ่งจะแสดงรวมกับลูกหนี้การคา คือ ลูกหนี้การคาและตั๋วเงินรับ แตถาต๋ัว เงินรบั นัน้ มีจาํ นวนต้ังแตรอยละ 10 ของยอดลกู หนท้ี ้งั ส้นิ กแ็ สดงแยกตางหากจากลูกหนกี้ ารคา ถาหากกิจการมีตั๋วเงินรับขายลดใหนํายอดตั๋วเงินรับคงเหลือทั้งสิ้นหักดวยต๋ัวเงินรับขายลด และจะไดต๋ัวเงินรบั คงเหลอื ในมือ เพราะฉะน้ัน ทายงบแสดงฐานะการเงินใหหมายเหตุไวดวย เพื่อจะ ไดทราบวา กิจการมีหน้ีสนิ ทีอ่ าจจะเกิดข้นึ จากการที่นําตว๋ั เงินรับไปขายลดจํานวนเทาใด ปรากฏตาม ตัวอยางงบแสดงฐานะการเงนิ ดังตอไปน้ี

173 บรษิ ทั เพิ่มทรพั ย# จาํ กัด 335,000 xxxxx งบแสดงฐานะการเงิน 16,750 xxxxx วันท่ี 31 ธนั วาคม 2557 150,000 36,000 318,250 สนิ ทรัพย# สินทรพั ยห: มนุ เวยี น 114,000 432,250 เงนิ สดและเงินฝากธนาคาร เงนิ ลงทนุ ระยะสน้ั ลกู หน้ีการคาและต๋วั เงินรบั ลูกหน้ีการคา หัก คาเผ่ือหน้ีสงสัยจะสญู (หมายเหตุ 1) ตว๋ั เงินรับ หัก ตัว๋ เงนิ รบั ขายลด รวม หรือ 335,000 449,000 สินทรัพยห: มนุ เวยี น 114,000 16,750 432,250 ลูกหน้ีการคาและตว๋ั เงนิ รบั ลกู หน้กี ารคา ตั๋วเงนิ รับ (สทุ ธิ) (หมายเหตุ 2) หกั คาเผ่อื หน้สี งสัยจะสูญ รวมลกู หนก้ี ารคาและตัว๋ เงนิ รับ (สุทธิ) หมายเหตุประกอบงบ 1. บริษัทมนี โยบายประมาณคาเผือ่ หนส้ี งสยั จะสูญเปน- 5% ของยอดลกู หนี้คงเหลือ 2. ต๋ัวเงนิ รับ จาํ นวน 36,000 บาท กจิ การนําไปขายลดธนาคาร อน่ึง ในวันส้ินงวดบัญชี กิจการมียอดบัญชีตั๋วเงินรับชนิดที่มีดอกเบ้ีย ท่ีไดนําไปขายลด ธนาคาร ซ่ึงธนาคารไดหักสวนลดไปแลว ไมวาผลจากขอตกลงจะเป-นดอกเบ้ียจายหรือดอกเบ้ียรับ ก็ตาม ไมตองมีการปรับปรุงดอกเบี้ยต๋ัวนั้นอีก ทั้งน้ีเพราะถือวา ในวันขายลดไดคํานวณผลตาง ระหวางดอกเบี้ยต๋ัวกับสวนลดของธนาคารแลว ซ่ึงดอกเบี้ยรับ หรือ ดอกเบ้ียจายท่ีเกิดข้ึนถือเสมือน เป-นผลกาํ ไรหรือขาดทุนในการจาํ หนายสินทรพั ย:

174 บทสรุป การขายลดตั๋วเงินรับ เป-นการนําต๋ัวเงินรับที่มีอยูในมือไปขายลดท่ีธนาคาร และธนาคารจะ คิดสวนลดจากจํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนดของต๋ัว โดยจะคิดสวนลดตามระยะเวลาท่ี ธนาคารถอื ต๋วั เงนิ รบั การคํานวณจํานวนเงนิ และการบนั ทกึ บัญชีเก่ียวกบั ตวั๋ เงนิ รับขายลด แบงเปน- 2 กรณี คือ 1. ตั๋วเงนิ รบั ขายลดชนิดไมมดี อกเบย้ี มีข้ันตอนในการคาํ นวณและบนั ทึกบญั ชดี งั นี้ 1.1 คํานวณหาจํานวนเงินตามตั๋วเมอื่ ครบกําหนด 1.2 คํานวณหาสวนลดทธี่ นาคารคิด 1.3 คํานวณหาจํานวนเงนิ ทีไ่ ดรับจากการขายลดต๋วั เงนิ รับ การบนั ทกึ บญั ชี การนําตวั๋ เงนิ รับไปขายลด เดบิต เงินสด xx ดอกเบยี้ จาย xx เครดิต ตัว๋ เงินรับขายลด xx การปรบั ปรุงดอกเบ้ียตั๋วเมอ่ื วันสิ้นงวดบญั ชี เดบิต ดอกเบี้ยจายลวงหนา xx เครดิต ดอกเบี้ยจาย xx เม่ือตั๋วเงนิ ครบกําหนดธนาคารเรียกเกบ็ เงินตามตั๋วไดเรียบรอย เดบิต ตั๋วเงนิ รับขายลด xx เครดติ ตัว๋ เงินรับ xx 2. ตัว๋ เงนิ รบั ขายลดชนดิ มดี อกเบี้ย กรณีดอกเบี้ยในต๋ัวมากกวาสวนลดในการขายตั๋ว มีข้ันตอนในการคํานวณและการ บันทึกบญั ชดี ังน้ี 2.1 คํานวณหาจาํ นวนเงนิ ตามตว๋ั เม่อื ครบกาํ หนด 2.2 คํานวณหาสวนลดที่ธนาคารคิด 2.3 คาํ นวณหาจํานวนเงินที่ไดรับจากการขายลดตัว๋ เงนิ รบั การบันทึกบัญชี การนาํ ตวั๋ เงนิ รับไปขายลด เดบติ เงนิ สด xx เครดิต ต๋ัวเงนิ รบั ขายลด xx ดอกเบ้ยี รับ xx

175 เมอื่ ตั๋วเงนิ รับครบกาํ หนด เดบิต ตวั๋ เงินรบั ขายลด xx เครดติ ต๋วั เงนิ รับ XX กรณีดอกเบ้ียในต๋ัวนอยกวาสวนลดในการขายต๋ัว มีข้ันตอนในการคํานวณและการ บันทกึ บญั ชีดังนี้ 2.4 คํานวณหาจาํ นวนเงินตามตว๋ั เมอ่ื ครบกําหนด 2.5 คาํ นวณหาสวนลดท่ธี นาคารคดิ 2.6 คํานวณหาจํานวนเงนิ ทไ่ี ดรบั จากการขายลดตั๋วเงนิ รบั การบนั ทกึ บญั ชี การนาํ ตว๋ั เงนิ รับไปขายลด เดบติ เงินสด xx ดอกเบยี้ จาย xx เครดิต ต๋วั เงินรับขายลด xx เมื่อตว๋ั เงินครบกาํ หนด เดบติ ต๋วั เงินรบั ขายลด xx เครดติ ตัว๋ เงนิ รบั xx การแสดงรายการต๋ัวเงินรบั ในงบแสดงฐานะการเงิน ในวนั ส้นิ งวดบัญชี หากกิจการยงั มบี ัญชีต๋ัวเงนิ รับขายลดอยู ณ วนั ป.ดบญั ชแี สดงวาตั๋วเงินรับ ฉบับที่นําไปขายลดจะครบกําหนดในงวดบัญชีถัดไป จึงตองแสดงยอดต๋ัวเงินรับในหมวดสินทรัพย: หมุนเวยี น และหกั ดวยบญั ชีตวั๋ เงนิ รับขายลด แหลงการเรียนรเู พมิ่ เตมิ 1. www.dbd.go.th 2. www.fap.or.th 3. www.lawyerscouncil.or.th 4. หนังสือการบญั ชตี ัว๋ เงนิ 5. หนังสือการบญั ชีช้นั กลาง 1

176 คาํ ศัพท#ที่ควรรู คาํ ศัพท# คําแปล Discounting Notes Receivable การขายลดตวั๋ เงินรับ Discount สวนลด Discount Period ระยะเวลาท่ธี นาคารคดิ สวนลด

177 แบบฝกA หัดหนวยที่ 5 ตอนที่ 1 จงตอบคําถามตอไปน้ี 1. ตั๋วเงินรบั ขาดลด หมายถึงอะไร 2. จํานวนเงินตามต๋วั เงนิ รบั ชนิดไมมีดอกเบ้ยี เมื่อครบกาํ หนดจะมีจาํ นวนเทาใด 3. การคาํ นวณหาสวนลดธนาคาร กรณนี ําตัว๋ เงินรบั ไปขายลดมวี ธิ ีการคํานวณหาอยางไร 4. ระยะเวลาขายลดตั๋วใหกบั ธนาคาร มีวิธกี ารนบั อยางไร 5. จํานวนเงนิ ที่ไดจากการขายลดตั๋วเงนิ นอยกวาเงนิ หนาต๋ัว เกิดขึน้ จากกรณีใดบาง 6. จํานวนเงินท่ีไดรบั จากการขายลดตั๋วมากกวาเงนิ หนาตว๋ั เกดิ ขึ้นจากกรณีใดบาง 7. ในกรณนี ําต๋วั เงินรับชนดิ ไมมีดอกเบี้ยไปขายลดใหกบั ธนาคารจะบนั ทึกบญั ชีในวันขายลดต๋ัวได อยางไร 8. ในกรณีนําตั๋วเงินรับชนิดมีดอกเบี้ยไปขายลดใหกับธนาคาร ถาจํานวนเงินที่ไดรับจากธนาคาร มากกวาเงนิ หนาตว๋ั จะบนั ทึกบัญชีในวนั ขายลดตว๋ั ไดอยางไร 9. ในวันสน้ิ งวดบญั ชี ถาหากมบี ัญชตี ั๋วเงินรับขายลดคงเหลอื จะแสดงบญั ชตี วั๋ เงนิ รบั ขายลดในงบดลุ หมวดใด และอยางไร 10. ผูเกี่ยวของในตวั๋ เงนิ รับที่นาํ ไปขายลด และไมตองบนั ทึกบญั ชี ในวนั ที่ขายลดตว๋ั คือใคร

178 ตอนที่ 2 กิจกรรมฝAกปฏิบัติ 1. ตอไปนี้เป-นรายละเอียดเก่ียวกับตั๋วเงินรับของรานวิภาซ่ึงไดนําไปขายลดธนาคาร ธนาคารหัก สวนลดในอัตรา 18% ตอปE วนั ออกต๋วั และวนั ขายลดตัว๋ อยูในปE 2557(1 ปE = 360 วนั ) ฉบับที่ วนั ออกตัว๋ จาํ นวนเงนิ หนาต๋วั กาํ หนดเวลา วันขายลดตัว๋ 1 4 ก.พ. 25,000 60 วนั 26 ก.พ. 2 27 เม.ย. 50,000 1 เดือน 1 พ.ค. 3 21 ก.ย. 65,000 45 วัน 25 ต.ค. 4 2 มี.ค. 29,000 90 วนั 14 พ.ค. 5 31 ต.ค. 43,000 2 เดือน 11 ธ.ค. ใหทํา 1. คํานวณหาวันครบกําหนด 2. คํานวณหาสวนลดธนาคาร 3. คํานวณหาจาํ นวนเงินที่ไดรับจากธนาคาร 4. บันทึกรายการเก่ียวกับตั๋วเงินรับขายลดในสมุดรายวันท่ัวไป (เม่ือถึงวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเกบ็ เงนิ ตามตว๋ั ไดครบทุกฉบับ) 2. ตอไปน้ีเป-นรายละเอียดเกี่ยวกับตั๋วเงินรับท่ีนําไปขายลดของรานกิตติศักด์ิ วันออกตั๋วและวัน ขายลดตัว๋ อยใู นปE 2557 (1 ปE = 360 วัน) ฉบบั ที่ วันท่ี จํานวนเงิน อตั รา กาํ หนด วันขายลด อัตรา ออกตัว๋ หนาต๋ัว ดอกเบีย้ เวลา สวนลด 1 ก.พ. 1 1 ม.ค. 15,000 15% 3 เดอื น 16 เม.ย. 18% 2 10 มี.ค. 20,000 12% 90 วัน 20 เม.ย. 15% 3 6 เม.ย. 35,000 9% 60 วัน 1 ก.ค. 12% 4 12 มิ.ย. 55,000 10% 120 วนั 15 ส.ค. 8% 5 5 ส.ค. 60,000 12% 2 เดือน 30 ก.ค. 9% 6 20 ก.ค. 40,000 15% 45 วัน 6%

179 ใหทํา 1. คํานวณหาวันครบกําหนด 2. คํานวณหาสวนลดธนาคาร 3. คํานวณหาจํานวนเงินที่ไดรับจากธนาคาร 4. บันทึกรายการเก่ียวกับตั๋วเงินรับขายลดในสมุดรายวันท่ัวไป (เมื่อถึงวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเก็บเงนิ ตามตว๋ั ไดครบทุกฉบับ) 3. ตอไปนีเ้ ป-นรายละเอยี ดเกี่ยวกับต๋ัวเงินรบั ท่ีนําไปขายลดของรานทวีโชค วันออกต๋ัวและวนั ขายลด ต๋ัวอยูในปE 2557 (1 ปE = 360 วนั ) ฉบับท่ี วนั ท่ี จํานวนเงิน อตั รา กาํ หนด วนั อตั รา ผลตาง ออกตวั๋ หนาตั๋ว ดอกเบี้ย เวลา ขายลด สวนลด ดอกเบี้ยรับ (ดอกเบย้ี จาย) 1 1 ม.ค. 60,000 15% 3 เดอื น 1 ก.พ. 18% 2 10 มี.ค. 90,000 12% 90 วัน 16 เม.ย. 15% 3 6 เม.ย. 35,000 9% 60 วัน 20 เม.ย. 12% 4 12 มิ.ย. 60,000 10% 120 วัน 1 ก.ค. 8% 5 5 ส.ค. 50,000 12% 2 เดือน 15 ส.ค. 9% 6 20 ก.ค. 45,000 15% 45 วนั 30 ก.ค. 6% ใหทาํ คํานวณจาํ นวนเงินที่ไดรบั วาเปน- ดอกเบี้ยรับหรือดอกเบี้ยจายโดยเติมตวั เลขลงในตาราง 4. ตอไปนี้เป-นรายการเกี่ยวกับตั๋วเงินรบั ของรานสนุ ิสา 2557 ม.ค. 5 ไดรับต๋ัวสญั ญาใชเงินจากนายสาํ อางเพ่ือชาํ ระคาสนิ คา จํานวน 25,500 บาท กําหนด 45 วนั 9 สง่ั จายตว๋ั แลกเงนิ ใหนายสําเริงรับรอง จํานวน 24,400 บาท กําหนด 60 วัน อัตรา ดอกเบ้ยี 12% ตอปE นายสําเริงรับรองแลวสงมาใหในวันน้ี 11 นาํ ตวั๋ สัญญาใชเงินท่ีไดรับจากนายสําอางไปขายลด ธนาคารคิดสวนลด 9% ตอปE 18 นาํ ตัว๋ แลกเงนิ ทน่ี ายสาํ เริงรบั รองไปขายลด ธนาคารคิดสวนลด 9% ตอปE เมื่อถึงวนั ครบกําหนดผจู ายเงินชําระเงินใหธนาคารเรียบรอยแลว

180 ใหทาํ บนั ทึกรายการขางตนในสมุดรายวันทัว่ ไป ตั้งแตตนจนถึงวนั ครบกาํ หนด (เม่อื ถึงวนั ครบ กําหนดธนาคารเรยี กเก็บเงินตามตัว๋ ไปครบทกุ ฉบับ) 5. ตอไปนเ้ี ป-นรายการเก่ียวกับต๋วั เงนิ ของรานสมรกั ษ: 2557 ธ.ค. 2 ขายสินคาเป-นเงินเชื่อใหรานสมโชค จํานวน 50,000 บาท เปน- ราคาทร่ี วม ภาษีมูลคาเพ่ิม 7% แลว เงื่อนไข 2/10, n/30 7 ออกต๋วั แลกเงินใหรานสมบัติ รับรองเพื่อชําระหน้จี ํานวน 45,000 บาท กําหนด 60 วัน อัตราดอกเบยี้ 10% ตอปE 13 รานสมโชคไดนําเงนิ สดมาชําระหน้ี 30,000 บาท ทเี่ หลือไดออกตั๋วสัญญาใชเงนิ มี กาํ หนด 45 วนั อัตราดอกเบี้ย 10% ตอปE 15 รานสมสขุ ออกตวั๋ สัญญาใชเงินเพอ่ื ซ้ือสินคา จาํ นวน 36,000 บาท อตั ราดอกเบย้ี 9% ตอปE กําหนด 2 เดือน เป-นราคาทร่ี วมภาษมี ูลคาเพ่ิม 7% แลว 19 นําตัว๋ แลกเงนิ ท่ีรานสมบัติ รบั รองไปขายลดใหกับธนาคาร ธนาคารคิดสวนลด 12% ตอปE 20 ไดรบั ตวั๋ สญั ญาใชเงินจากการชาํ ระหน้ขี องรานสมฤดี กาํ หนด 90 วัน อตั รา ดอกเบย้ี 10% ตอปE จํานวน 19,000 บาท 25 นําต๋วั สญั ญาใชเงนิ ฉบับลงวันที่ 13 สงิ หาคม ไปขายลดใหธนาคาร ธนาคารคดิ สวนลด 10 % ตอปE 31 ป.ดบญั ชีภาษีขาย และปรบั ปรุงบญั ชี (ถามี) 2558 ม.ค. 15 ชาํ ระภาษมี ูลคาเพ่มิ ใหกรมสรรพากร ใหทํา บันทึกรายการขางตนในสมดุ รายวันท่วั ไป ตง้ั แตตนจนถงึ วนั ครบกําหนด (เมื่อถงึ วันครบ กําหนดธนาคารเรยี กเก็บเงนิ ตามต๋วั ไดครบทุกฉบับ)

181 ตอนที่ 3 คําสง่ั : จงทาํ เครื่องหมาย หนาขอท่ีเหน็ วาถกู และทาํ เครอ่ื งหมาย หนาขอที่ เห็นวาผดิ .......... 1. ต๋วั เงินจายก็สามารถนาํ ไปขายลดได .......... 2. การขายลดตวั๋ เงินรับ ผขู ายลดตั๋วจะไดรับเงินเตม็ ตามจํานวนเงนิ หนาต๋ัว .......... 3. กิจการมีต๋ัวเงินรับอยูในมือ ถาตองการใชเงินกอนท่ีตั๋วจะครบกําหนด ก็นําไปขายลดที่ ธนาคารได ...........4. การนับระยะเวลาที่ธนาคารคิดสวนลด จะเรมิ่ นับวนั ถดั จากวันขายลดจนถงึ วันครบกําหนด .......... 5. การขายลดตวั๋ เงนิ รบั ชนิดมดี อกเบี้ย จะทาํ ใหไดรับเงนิ มากกวาจาํ นวนเงินทีร่ ะบไุ วหนาตัว๋ ในกรณที ่ีธนาคารคดิ สวนลด นอยกวาดอกเบี้ย ณ วันครบกําหนด .......... 6. การขายลดต๋วั เงินรับชนิดมดี อกเบ้ีย ในกรณที ี่ธนาคารคดิ สวนลด มากกวาดอกเบย้ี ณ วัน ครบกําหนด ผลตางจะบนั ทกึ ไวในบญั ชีดอกเบยี้ รับ .......... 7. การขายลดตว๋ั เงนิ รบั ชนิดไมมีดอกเบีย้ ถาตว๋ั ฉบับนนั้ ครบกําหนดในงวดบญั ชถี ดั ไป สวนลด ที่ธนาคารคดิ จะตองปรบั ปรงุ เป-นดอกเบ้ียจายลวงหนาบางสวน .......... 8. การบันทกึ บัญชีของผูจายเงนิ จะบนั ทึกตงั้ แตวันขายลดต๋ัว .......... 9. การนาํ ต๋ัวเงินรบั ไปขายลด จะบันทึกบัญชโี ดย เครดิต ตว๋ั เงินรบั ขายลด .......... 10. บัญชตี ว๋ั เงนิ รับขายลด ถอื เป-นบัญชีหมวดสนิ ทรัพย:

182 ใบงาน 5.1 เร่ือง การบญั ชีเก่ียวกับตั๋วเงินรบั ขายลด หวั ขอกิจกรรม 1. การคาํ นวณจํานวนเงินและการบนั ทึกบัญชีเก่ียวกับต๋วั เงนิ รับขายลด ชนดิ ไมมีดอกเบย้ี เครอ่ื งมอื และอุปกรณท# ่ใี ช 1. ส่อื ในการนาํ เสนอ (บอร:ด) 2. แบบฟอร:มสมดุ รายวันทว่ั ไป 3. เครอ่ื งคํานวณ 4. เครอื่ งฉายภาพ ข้ันตอนในการปฏบิ ัติกจิ กรรม 1. แบงกลุมผูเรียนออกเป-น 4 กลุม พรอมเลือกหัวหนากลุมและเลขานุการกลุม โดยยึด หลักประชาธปิ ไตย 2. ผเู รียนแตละกลมุ ทําโจทยต: ามใบงาน 5.1 ภายในเวลาทีก่ าํ หนด 3. ผูเรียนแตละกลมุ แลกเปลี่ยนกนั ตรวจใบงาน 4. สงตวั แทนกลุมเฉลยหนาชนั้ เรียนใหเพือ่ นรวมแลกเปลีย่ นเรยี นรู นําเสนอกลุมละ 5 นาที 5. ใหอกี 3 กลมุ ที่เหลือประเมินเพ่อื น 6. กลุมทีน่ ําเสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผสู อนรวบรวมแบบประเมนิ จาก 4 กลมุ พรอมประเมิน 4 กลมุ ทนี่ าํ เสนอผลงาน 8. ผสู อนใหคําแนะนําเนื้อหาสาํ คญั เพ่ิมเตมิ ตอไปนเ้ี ป-นรายการคาของรานสุขอนันต: (1 ปE = 360 วัน) 2557 เม.ย. 3 กิจการไดรับตว๋ั สญั ญาใชเงนิ จากลูกหนี้นายอุนใจ จํานวน 82,000 บาท กําหนด 60 วนั 5 ขายสินคาใหนายสุธี จํานวน 74,900 บาท รวมภาษีมูลคาเพมิ่ 7% แลว นายสุธี รับรองต๋ัวแลกเงนิ ให กําหนด 45 วนั 20 กิจการนําต๋ัวเงนิ ฉบบั วันที่ 3 เมษายน 2557 ขายลดใหธนาคาร โดยธนาคารคดิ สวนลดในอตั รา 8% ตอปE เม่ือต๋วั ครบกาํ หนดธนาคารไดรับเงนิ ครบเรยี บรอย 27 กจิ การนาํ ต๋วั เงินที่ไดรับเมื่อวันท่ี 5 เมษายน 2557 ไปขายลดธนาคาร โดยธนาคาร คิดสวนลดในอัตรา 12% ตอปE เม่ือต๋ัวครบกําหนดธนาคารไดรบั เงินครบเรียบรอย ใหทํา บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทัว่ ไปต้ังแตตนจนถึงวันครบกาํ หนด

183 ใบงาน 5.2 เรือ่ ง การบญั ชีเกีย่ วกับตวั๋ เงินรับขายลด หวั ขอกิจกรรม 1. การคาํ นวณจาํ นวนเงนิ และการบนั ทกึ บัญชเี กี่ยวกับตว๋ั เงินรับขายลด ชนดิ มีดอกเบี้ย เคร่อื งมือและอุปกรณท# ่ีใช 1. สือ่ ในการนาํ เสนอ (บอร:ด) 2. แบบฟอร:มสมดุ รายวันทัว่ ไป 3. เคร่อื งคํานวณ 4. เครอื่ งฉายภาพ ขน้ั ตอนในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 1. แบงกลุมผูเรยี นออกเปน- 4 กลุม พรอมเลือกหวั หนากลมุ และเลขานกุ ารกลมุ โดยยดึ หลกั ประชาธิปไตย 2. ผูเรยี นแตละกลมุ ทาํ โจทย:ตามใบงาน 5.2 ภายในเวลาที่กําหนด 3. ผูเรียนแตละกลุมแลกเปลย่ี นกนั ตรวจใบงาน 4. สงตวั แทนกลมุ เฉลยหนาช้นั เรียนใหเพอ่ื นรวมแลกเปลย่ี นเรียนรู นําเสนอกลุมละ 5 นาที 5. ใหอีก 3 กลมุ ทเ่ี หลือประเมินเพือ่ น 6. กลมุ ที่นาํ เสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผูสอนรวบรวมแบบประเมนิ จาก 4 กลุม พรอมประเมนิ 4 กลมุ ทนี่ ําเสนอผลงาน 8. ผสู อนใหคาํ แนะนาํ เน้ือหาสําคัญเพิ่มเติม ตอไปนี้เปน- รายการคาของรานสงิ ห:ทอง (1 ปE = 360 วนั ) 2557 มี.ค. 11 กิจการไดรบั ตัว๋ สญั ญาใชเงนิ จากลูกหนน้ี างหนดู ี จาํ นวน 90,000 บาท กาํ หนด 3 เดอื น อตั ราดอกเบี้ย 8% ตอปE เม.ย. 11 กจิ การนําต๋ัวสญั ญาใชเงนิ วนั ท่ี 11 มีนาคม 2557 ขายลดใหธนาคาร โดยธนาคาร คดิ สวนลดในอัตรา 12% ตอปE 20 ขายสนิ คาใหนางแสงอรุณ โดยนางแสงอรุณออกตัว๋ สัญญาใชเงินให จํานวน 85,600 รวมภาษมี ลู คาเพิ่มแลว กําหนด 60 วัน อตั ราดอกเบยี้ 10% ตอปE พ.ค. 9 กจิ การนําต๋วั สัญญาใชเงินวันท่ี 20 เมษายน 2557 ไปขายลดใหธนาคาร โดย ธนาคารคิดสวนลดในอตั รา 15% ตอปE มิ.ย. 11 ธนาคารแจงวา ไดรบั เงินตามตว๋ั เงินครบกาํ หนดเรียบรอย 19 ธนาคารแจงวา ไดรบั เงนิ ตามตัว๋ เงนิ ครบกําหนดเรยี บรอย ใหทาํ บนั ทึกรายการในสมุดรายวันทวั่ ไปตั้งแตตนจนถึงวันครบกาํ หนด

184 แบบทดสอบหลงั เรียน หนวยท่ี 5 การบญั ชีเกี่ยวกับต๋วั เงนิ รบั ขายลด คาํ ช้ีแจง - แบบทดสอบนี้มจี ํานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ใหทําเครอื่ งหมายกากบาท (X) ทบั ตวั อกั ษรขอท่ถี ูกเพยี งขอเดียว 1. จาํ นวนเงินทีไ่ ดรับจากการขายลดตัว๋ คือขอใด ก. มลู คาตั๋วเม่อื ถงึ วันครบกําหนดหักดอกเบ้ยี ครบกําหนด ข. มูลคาตว๋ั เม่ือถึงวนั ครบกาํ หนดหักสวนลดท่ีธนาคารคิด ค. จาํ นวนเงินหนาตว๋ั บวกดอกเบีย้ ครบกําหนด ง. จํานวนเงินหนาตัว๋ บวกสวนลดทธ่ี นาคารคดิ 2. การหาระยะเวลาขายลดต๋ัว คอื ขอใด ก. นบั ถดั จากวนั ท่ีลงในตัว๋ ถึงวันขายลดต๋ัว ข. นบั จากวนั ที่ลงในตั๋วถงึ วันขายลดตวั๋ ค. นบั ถัดจากวันขายลดต๋ัวถึงวันครบกําหนด ง. นับจากวันขายลดตว๋ั ถึงวันครบกําหนด 3. ตว๋ั เงินชนิดมีดอกเบ้ยี จะมีมูลคาเม่ือครบกําหนด คือขอใด ก. จาํ นวนเงนิ หนาตัว๋ หักดอกเบีย้ ครบกําหนด ข. จํานวนเงนิ หนาตัว๋ บวกสวนลดทธี่ นาคารคิด ค. จาํ นวนเงนิ หนาตั๋วหักสวนลดท่ีธนาคารคดิ ง. จํานวนเงนิ หนาต๋วั บวกดอกเบ้ยี ครบกําหนด จากโจทย:ตอไปนี้ใหตอบคาํ ถามขอ 4-10 กิจการมีต๋ัวเงินรับชนิดไมมีดอกเบ้ียฉบับหน่ึงจํานวนเงิน 60,000 บาท ตั๋วลงวันที่ 16 พฤศจกิ ายน 2557 กาํ หนดเวลา 60 วัน ตอมากิจการนําต๋ัวเงินรับนี้ไปขายลดใหธนาคาร ในวันที่ 21 พฤศจิกายน 2557 โดยธนาคารคิดสวนลดในอัตรา 15% ตอปE พอถึงวันครบกําหนดธนาคารแจงมา วาเกบ็ เงินตามตว๋ั ไดครบแลว (กาํ หนด 1 ปE = 360 วัน) 4. มลู คาตั๋วเม่ือถึงวันครบกาํ หนดคดิ เปน- เงินกี่บาท ก. 60,000 บาท ข. 61,500 บาท ค. 58,625 บาท ง. 58,500 บาท

185 5. ระยะเวลาขายลดต๋ัวก่วี นั ก. 50 วัน ข. 45 วนั ค. 60 วัน ง. 55 วัน 6. วนั ครบกาํ หนดของตวั๋ คือวนั ใด ก. 17 มกราคม 2557 ข. 14 มกราคม 2557 ค. 15 มกราคม 2557 ง. 16 มกราคม 2557 7. จาํ นวนเงินท่ีไดรบั จากการขายลดต๋วั เทากบั กบี่ าท ก. 58,625 บาท ข. 58,500 บาท ค. 60,000 บาท ง. 61,375 บาท 8. สวนลดทีธ่ นาคารคิดกบี่ าท ก. 1,550 บาท ข. 1,375 บาท ค. 1,600 บาท ง. 1,500 บาท 9. ในวนั สนิ้ งวดบัญชกี จิ การจะปรบั ปรงุ บญั ชอี ยางไร ก. เดบิต ดอกเบย้ี จายลวงหนา 1,375 บาท เครดิต ดอกเบี้ยจาย 1,375 บาท ข. เดบิต ดอกเบีย้ จาย 343.75 บาท เครดติ ดอกเบ้ยี จายลวงหนา 343.75 บาท ค. เดบติ ดอกเบยี้ จายลวงหนา 343.75 บาท เครดติ ดอกเบยี้ จาย 343.75 บาท ง. เดบิต ดอกเบ้ียจาย 1,375 บาท เครดติ ดอกเบีย้ จายลวงหนา 1,375 บาท

186 10. กิจการจะบันทึกบัญชเี มื่อวันทน่ี ําตวั๋ ไปขายลดอยางไร ก. เดบติ เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ตวั๋ เงนิ รับขายลด 58,625 บาท ข. เดบิต เงนิ สด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดติ ตั๋วเงนิ รบั ขายลด 58,625 บาท ค. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 60,000 บาท เครดติ ต๋วั เงินรบั ขายลด 58,625 บาท ดอกเบย้ี รับ 1,375 บาท ง. เดบติ เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท ดอกเบี้ยจาย 1,375 บาท เครดติ ตัว๋ เงนิ รบั ขายลด 60,000 บาท