ผู้เรียนพิเศษ

คู่มือสำหรับ ครูและ ผู้ปกครอง ------ ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษ -----

คำนำ คู่มือสำหรับครูและผู้ปกครองฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา 2759287 จิตวิทยาการสอน ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษ คณะครุศาสตร์ ภาควิชาวิจัยและจิตวิทยาการศึกษา สาขาวิชา จิตวิทยาการปรึกษา การแนะแนวและการศึกษาพิเศษ ภาคการศึกษาต้น ปีการศึกษา 2564 อาจารย์ประจำรายวิชา ผศ. นวรัตน์ หัสดี คู่มือฉบับนี้จัดทำเพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษสำหรับครู และ ผู้ปกครอง โดยเนื้อหาคู่มือจะประกอบไปด้วย ความหมายของผู้ที่มีความต้องการพิเศษ สิทธิและ กฎหมายทางการศึกษาสำหรับผู้ที่มีความต้องการพิเศษ ประเภทของความต้องการพิเศษตามการ แบ่งของกระทรวงศึกษาธิการ และเทคนิคทางจิตวิทยาที่ใช้ส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนที่มีความ ต้องการพิเศษ คณะผู้จัดทำขอขอบคุณ อาจารย์ ผศ. นวรัตน์ หัสดี เป็นอย่างสูงที่คอยให้การสนับสนุนและ คำปรึกษาตลอดการจัดทำคู่มือฉบับนี้ คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือสำหรับครูและผู้ปกครอง ฉบับนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านอย่างคุณครู ที่จะต้องสอนผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษหรือพ่อแม่ ผู้ปกครองที่ต้องเลี้ยงดูบุตรหลาน รวมถึงผู้อ่านทั่วไปอีกด้วย คณะผู้จัดทำ

เ รื่ อ ง ห น้ า ส า ร บั ญ ความหมาย \"เด็กที่มีความต้องการพิเศษ\" 1 กฎหมายที่สนับสนุนผู้พิการทางการศึกษา 4 ประเภทของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ 11 - เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา 12 - เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน 16 - เด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็น 24 - เด็กที่มีความบกพร่องทางร่างกายและสุขภาพ 30 - เด็กที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา 34 - เด็กที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ 37 - เด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ 42 - เด็กออทิสติก 47 - เด็กพิการซ้อน 51 - เด็กที่มีความสามารถพิเศษ 58 เทคนิคทางจิตวิทยาเพื่ อใช้ส่งเสริม 66 เด็กที่มีความต้องการพิเศษ - ทฤษฎีพฤติกรรมนิยม (Behaviorism) - ทฤษฎีปัญญานิยม (Cognitivism) 68 - ทฤษฎีสังคมเชิงพุทธิปัญญานิยม 71 - หลักการสอนตามแนวคิด 73 - ของนักจิตวิทยาพุทธิปัญญานิยม 74 - ทฤษฎีมนุษยนิยม 75

1 ความหมาย \" เ ด็ ก ที่ มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พิ เ ศ ษ \" ความหมาย คำว่า “เด็กที่มีความต้องการพิเศษ” มาจากภาษาอังกฤษว่า “children with special needs” ซึ่งเป็นคำที่ใช้เรียกเด็กที่มีความ ต้องการพิเศษทุกประเภทไม่ได้เจาะจงไปที่เด็กประเภทใดประเภท หนึ่ง โดยการศึกษาค้นคว้าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ จะทำให้เข้าใจ ถึงลักษณะและประเภทของเด็กที่มีความต้องการพิเศษทางการศึกษา แต่ละประเภท อันจะเป็นแนวทางเพื่อให้สามารถจัดการศึกษาบำบัด ฟื้ นฟูหรือให้ความช่วยเหลือที่เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพของเด็กเเต่ ละคนประเภท และความแตกต่างระหว่างบุคคล ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ ดารณี ศักดิ์ศิริผล (2546) ได้นิยามความหมายของเด็กที่มีความ ต้องการพิเศษไว้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง เด็กที่ไม่อาจพัฒนา ความสามารถได้เท่าที่ควรจากการเรียนการสอนตามปกติ ทั้งนี้เนื่องจาก สภาพความบกพร่องหรือความแตกต่างทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์ และรวมไปถึงเด็กที่มี ความสามารถพิเศษอีกด้วย สมเกตุ อุทธโยธำ (2546) ได้นิยามความหมายของเด็กที่มีความ ต้องการพิเศษไว้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง เด็กที่มีความ บกพร่องทางด้านร่างกาย สติปัญญาอารมณ์ สังคม จิตใจ รวมทั้งเด็ก ปัญญาเลิศด้วย ศศิพินต์ สุขบุญพันธุ์ (2551) ได้นิยามความหมายของเด็กที่มีความ ต้องการพิเศษไว้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง เด็กที่มีความ บกพร่องไม่ว่าจะเป็นทางด้านร่างกาย สติปัญญาอารมณ์ สังคม และจิตใจ จนขาดความสามารถในการเรียน และเด็กที่มีความสามารถพิเศษ โดยเด็ก ทั้งหมดนี้ต่างก็ต้องการการจัดการศึกษาที่พิเศษและมีรู ปแบบเฉพาะต่างจาก เด็กปกติทั่วไป ประกฤติ พูลพัฒน์ (2546) ได้นิยามความหมายของเด็กที่มีลักษณะ พิเศษไว้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง เด็กที่มีความต้องการเฉพาะ ในการเรียนรู้ตามสภาพของความสามารถในการเรียน เช่นเด็กทั่ว ๆ ไป เพื่อ พัฒนาความสามารถในการดำรงชีพในสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพและมี คุณภาพชีวิตที่ดี เท่าเทียมกับบุคคลทั่วไป

2 ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ ผดุง อารยะวิญญู (2542) ได้นิยามความหมายของคำศัพท์ภาษาอังกฤษที่ใช้ ทางการศึกษาพิเศษ ไว้ดังนี้ 1. Impairment หมายถึง สภาพความบกพร่อง อาจเป็นความบกพร่องทางกาย ทาง สติปัญญา เนื้อเยื่อ หรือระบบเส้นประสาทก็ได้ เช่น นิ้วมือด้วน แขนด้วน โรคหัวใจ เป็นต้น 2. Disability หมายถึง การไร้สมรรถภาพ ซึ่งมีความหมายครอบคลุมไปถึงความ บกพร่องใน การทำงานของอวัยวะ หากอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายบกพร่องไป อวัยวะส่วนนั้นไม่สามารถทำงานได้ดี เหมือนอวัยวะปกติ การไร้สมรรถภาพหรือด้อย สมรรถภาพจึงขึ้นอยู่กับความบกพร่อง หากอวัยวะบกพร่องมากอวัยวะนั้นอาจทำงานได้ไม่ เต็มที่หรือทำงานไม่ได้เลย แต่ถ้าอวัยวะบกพร่องน้อย อวัยวะนั้นอาจทำงานได้บ้าง แต่ไม่ อาจทำงานได้เต็มที่เหมือนอวัยวะปกติดังนั้น คำว่าสมรรถภาพ จึงหมายถึง การที่อวัยวะ ทำงานได้ น้อยกว่าปกติไปจนถึงทำงานไม่ได้เลย เช่นคนที่นิ้วมือด้วนทุกนิ้วไม่สามารถเขียน หนังสือได้ แต่ถ้านิ้วมือด้วน 2 นิ้ว อาจเขียนหนังสือได้ แต่เขียนได้ด้วยความยากลำบาก ถ้า นิ้วมือด้วนเพียงนิ้วเดียว เขาสามารถเขียนหนังสือได้ดีเหมือนคนปกติ เขาสามารถใช้อวัยวะ ได้ดี เขาจึงไม่มี disability อาจกล่าวได้ว่าร่างกายบางส่วนของเขาอาจ บกพร่องแต่เขายัง มีความสามารถในการใช้อวัยวะนั้นเหมือนคนปกติ 3. Handicap หมายถึง ผู้ที่มีความบกพร่อง ความบกพร่องของร่างกายส่งผลกระทบต่อ การดำรงชีวิตของเขาทำให้เขาไม่สามารถปฏิบัติภาระกิจได้ดีเท่ากับคนปกติ แต่หากมีการ แก้ไขอวัยวะที่บกพร่อง ให้สามารถใช้งานได้ดังเดิมแล้วสภาพความบกพร่องอาจหมดไป บุคคลผู้นั้นจึงไม่ใช้ผู้ที่มีความบกพร่องต่อไปอีก เช่นทหารพรานคนหนึ่งถูกตัดขำข้างหนึ่ง บุคคลผู้นี้มีความบกพร่องเพราะเขาถูกตัด แต่ถ้าเขาใส่ขาเทียม และฝึกฝนการใช้ขาเทียม จนสามารถเคลื่อนไหวได้ดี สภาพความบกพร่องก็หมดไป เขาเป็นคนที่มีความบกพร่อง (impairment) แต่เขาไม่ใช้ handicap 4. Exceptional children ภาษาไทยใช้คำว่า“เด็กนอกระดับ” หมายถึง เด็กที่มีสภาพ ร่างกายและสติปัญญาแตกต่างไปจากเด็กปกติ เด็กนอกระดับได้แก่ เด็กปัญญาเลิศ เด็กปัญญาอ่อน เด็กที่มีความบกพร่องทางสายตา เด็กที่มีความบกพร่องทางร่างกายและ สุขภาพ เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน เด็กที่มีความบกพร่องเกี่ยวกับระบบประสาท เด็กที่มีปัญหาทางพฤติกรรม เด็กที่มีความบกพร่องทางภาษา เด็กที่มีปัญหาในการเรียนรู้ และเด็กพิการซ้ำซ้อน 5. Children with Special Needs ภาษาไทยใช้คำว่า“เด็กที่มีความต้องการพิเศษ” หมายถึง เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาแต่กต่างไปจากเด็กปกติ การให้การศึกษา สำหรับเด็กเหล่านี้จึงควรมีลักษณะแตกต่างไปจากเด็กปกติในด้านเนื้อหา วิธีการ และ การประเมินผล เด็กกลุ่มนี้มีความหมาย เช่นเดียวกับข้อที่ 4 แต่ความหมายของ “เด็กที่มีความต้องการพิเศษ”นี้เป็นคำใหม่ในวงการศึกษาพิเศษและได้รับความนิยมอย่าง กว้างขวางและเพิ่มขึ้นี้เป็นลำดับ เพราะทำให้รู้สึกในทางบวก 6. Special Education ภาษาไทยใช้คำว่า“การศึกษาพิเศษ” หมายถึง การจัดการ ศึกษาให้สำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

3 ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ จากคำนิยามของเด็กที่มีความต้องการพิเศษดังกล่าวข้างต้น สามารถสรุ ปความหมาย ของเด็กที่มีความต้องการพิเศษได้ดังนี้ เด็กที่มีความต้องการพิเศษ (Children with special needs) หรือ เด็กพิเศษ หมายถึง เด็กที่มีปัญหาและความต้องการจำเป็นพิเศษซึ่ง มากกว่าเด็กปกติทั่วไป แบ่งได้ออกเป็น 3 กลุ่ม คือ 1) กลุ่มเด็กที่มีความบกพร่องทางการ ศึกษาทั้ง 9 ประเภท อันได้แก่ เด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็น เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา เด็กที่มีความบกพร่องทางร่างกาย หรือ สุขภาพ เด็กที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา เด็กที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรม หรืออารมณ์ เด็กที่มีปัญหาทางการเรียนรู้ เด็กออทิสติก และเด็กพิการซ้อน 2) กลุ่มเด็กที่มี ความสามารถพิเศษ หรือที่รู้จักกันในนาม“เด็กปัญญาเลิศ-เด็กอัจฉริยะ”และกลุ่ม 3) คือ กลุ่มเด็กด้อยโอกาส ซึ่งเด็กทั้ง 3 กลุ่มนี้จำเป็นจะต้องได้รับ บริการทางการศึกษาพิเศษ โดยในการเข้ารับบริการทางการศึกษาพิเศษจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับประเภทและระดับ ของความบกพร่องหรือความต้องการจำเป็นพิเศษของแต่ละบุคคล

4 กฎหมายที่สนับสนุนผู้พิการ ทางการศึกษา

5 สิทธิของบุคคลที่มีความต้องการพิเศษตามรัฐธรรม นูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 4 ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคของบุคคลย่อม ได้ รับความคุ้มครอง ปวงชนชาวไทยย่อมได้รับความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญเสมอกัน มาตรา 27 บุคคลย่อมเสมอกันในกฎหมาย มีสิทธิและเสรีภาพและได้รับความคุ้มครอง ตามกฎหมายเท่าเทียมกัน ชายและหญิงมีสิทธิเท่าเทียมกัน การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็น ธรรมต่อบุคคล ไม่ว่าด้วยเหตุความแตกต่างในเรื่องถิ่นกาเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพิการ สภาพทางกาย หรือสุขภาพ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็นทางการเมืองอันไม่ขัดต่อบท บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญหรือเหตุอื่นใด จะกระทำมิได้ มาตรการที่รัฐกำหนดขึ้นเพื่อขจัดอุปสรรคหรือส่งเสริมให้บุคคลสามารถใช้สิทธิ หรือ เสรีภาพได้เช่นเดียวกับบุคคลอื่น หรือเพื่อคุ้มครองหรืออำนวยความสะดวกให้แก่เด็ก สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ หรือผู้ด้อยโอกาส ย่อมไม่ถือว่าเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม มาตรา 68 รัฐพึงจัดระบบบริหารงานในกระบวนการยุติธรรมทุกด้านให้มีประสิทธิภาพ เป็นธรรม และไม่เลือกปฏิบัติ และให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยสะดวก รวดเร็ว และ ให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยสะดวก รวดเร็ว และไม่เสียค่า ใช้จ่ายสูงเกินควร มาตรา 71 รัฐพึงให้ความช่วยเหลือเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ยากไร้และ ผู้ ด้อยโอกาสให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ และคุ้มครองป้องกันมิให้บุคคลดังกล่าว ถูกใช้ ความรุ นแรงหรือปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรม รวมตลอดทั้งให้การบำบัด ฟื้ นฟูและ เยียวยาผู้ถูกกระทำการ ดังกล่าว ซึ่งในการจัดสรรงบประมาณ รัฐพึงคำนึงถึงความจำเป็น และความต้องการที่แตกต่างกันทางเพศ วัยและสภาพของบุคคล เพื่อความเป็นธรรม มาตรา 74 รัฐพึงส่งเสริมให้ประชาชนมีความสามารถในการทำงานอย่างเหมาะสมกับ ศักยภาพและวัยและให้มีงานทำและพึงคุ้มครองใช้แรงงานให้ได้รับความปลอดภัยและมีสุข อนามัยที่ดี ในการทำงาน ได้รับรายได้ สวัสดิการ การประกันสังคม และสิทธิประโยชน์อื่นที่ เหมาะสมแก่การดำรงชีพและพึงจัดให้มีหรือส่งเสริมการออมเพื่อการดำรงชีพเมื่อพ้นวัย ทำงาน มาตรา 128 วรรค 2 ได้กำหนดให้ในการตั้งกรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณาร่าง พระ ราชบัญญัติที่ประธานสภาผู้แทนราษฎรวินิจฉัยว่ามีสาระสำคัญเกี่ยวกับคนพิการหรือ ทุพพลภาพ จะต้องกำหนดให้มีคนพิการหรือทุพพลภาพดังกล่าวเป็นผู้แทนองค์กรเอกชนที่ ทำงานเกี่ยวกับคนพิการหรือทุพพลภาพร่วมเป็นกรรมาธิการวิสามัญด้วยไม่น้อยกว่าหนึ่ง ในสามของจำนวนกรรมาธิการวิสามัญทั้งหมด (สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2560)

6 บุคคลที่มีความต้องการพิเศษกับสิทธิทางการศึกษา พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบับที่3) พ.ศ.2553 มีบทบัญญัติหลายหมวด หลายมาตราที่มีความ เกี่ยวข้อง กับการจัดการศึกษาเพื่อเด็กที่มีความต้องการพิเศษ ดังนี้ มาตรา 10 การจัดการศึกษาต้องจัดให้บุคคลมีสิทธิ และโอกาสเสมอกันในการรับการ ศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่าสิบสองปีที่รัฐต้องจัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่า ใช้จ่าย การจัดการศึกษาสำหรับบุคคลซึ่งมีความบกพร่องทางร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์ สังคม การสื่อสารและการเรียนรู้ หรือมีร่างกายพิการ หรือทุพพลภาพ หรือบุคคล ซึ่งไม่สามารถพึงตนเองได้หรือไม่มี ผู้ดูแล หรือด้อยโอกาส ต้องจัดให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิ และโอกาสได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นพิเศษ การศึกษาสำหรับคนพิการในวรรคสอง ให้จัดตั้งตั้งแต่แรกเกิดหรือพบความพิการโดย ไม่เสียค่าใช้จ่ายและให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิได้รับสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ บริการ และ ความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง การจัดการศึกษาสำหรับบุคคลที่มีความต้องการพิเศษ ต้องจัดด้วยรู ปแบบที่เหมาะสมโดย คำนึงถึงความสามารถของบุคคลนั้น มาตรา 11 บิดา มารดา หรือผู้ปกครอง มีหน้าที่จัดให้บุตรซึ่งอยู่ในความดูแลได้รับการ ศึกษาภาคบังคับ ตามมาตรา 17 และมาตราที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนให้ได้รับการศึกษานอก เหนือจากการศึกษาภาคบังคับตามความพร้อมของครอบครัว มาตรา 12 นอกเหนือจากรัฐ เอกชน และองค์ปกครองส่วนท้องถิ่น ให้บุคคลครอบครัว องค์กรชุมชน องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถาบันประกอบการ และ สถาบันสังคมอื่นมีสิทธิในการจัด การศึกษาขั้นพื้นฐาน ทั้งนี้ให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎ กระทรวง มาตรา 13 บิดา มารดา หรือผู้ปกครองมีสิทธิได้รับสิทธิประโยชน์ ดังต่อไปนี้ 1. สนับสนุนจากรัฐ ให้มีความรู้ความสามารถในการอบรมเลี้ยงดู และการให้การศึกษาแก่ บุตรหรือบุคคลซึ่งอยู่ในความดูแล 2. เงินอุดหนุนจากรัฐสำหรับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของบุตรหรือบุคคลซึ่งอยู่ในความ ดูแลที่ครอบครัวจัดให้ ทั้งนี้ตามที่กฎหมายกำหนด 3. การลดหย่อนหรือยกเว้นภาษีสำหรับค่าใช้จ่ายการศึกษาตามที่กฎหมายกำหนด มาตรา 14 บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กรชุมชน องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบัน ศาสนา สถาบัน ประกอบการ และสถาบันสังคมอื่น ซึ่งสนับสนุนหรือจัดการศึกษาขั้นพื้น ฐานมีสิทธิได้รับสิทธิประโยชน์ตามควร แก่กรณี ดังต่อไปนี้ 1. การสนับสนุนจากรัฐให้มีความรู้ ความสามารถในการอบรมเลี้ยงดูบุคคล ซึ่งอยู่ในความ ดูแลรับผิดชอบ 2. เงินอุดหนุนจากรัฐสำหรับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานตามที่กฎหมายกำหนด 3. การลดหย่อนหรือยกเว้นภาษีสำหรับค่าใช้จ่ายการศึกษาตามที่กำหนด

7 มาตรา 15 การจัดการศึกษามีสามรู ปแบบ คือ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย 1. การศึกษาในระบบเป็นการศึกษาที่กำหนดจุดมุ่งหมาย วิธีการศึกษา หลักสูตรระยะเวลา ของการศึกษา การวัดและการประเมินผล ซึ่งเป็นเงื่อนไขของการสำเร็จการศึกษาที่แน่นอน 2. การศึกษานอกระบบ เป็นการศึกษาที่มีความยืดหยุ่นในการกำหนดจุดมุ่งหมายรู ปแบบ วิธีการจัดการศึกษา ระยะเวลาของการศึกษา การวัดการประเมินผล ซึ่งเป็นเงื่อนไขสำคัญ ของการศึกษาโดย เนื้อหาและหลักสูตรจะต้องมีความเหมาะสมสอดคล้องกับสภาพปัญหา และความต้องการของบุคคลแต่ละกลุ่ม 3. การศึกษาตามอัธยาศัย เป็นการศึกษาที่ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองตามความสนใจ ศักยภาพ ความพร้อม และโอกาส โดยการศึกษาจากบุคคล ประสบการณ์ สังคม สภาพ แวดล้อม สื่อ หรือ แหล่งความรู้อื่นๆ สถานศึกษาอาจจัดการศึกษาในรู ปแบบใดรู ปแบบหนึ่ง หรือทั้งสามรู ปแบบก็ได้ให้มีการเทียบโอนผลการเรียนจากสถานศึกษาเดียวกันหรือไม่ ก็ตาม รวมทั้งการเรียนรู้นอกระบบ ตามอัธยาศัย การฝึกอาชีพ หรือจากประสบการณ์การ ทำงาน มาตรา 18 การจัดการศึกษาปฐมวัยและการศึกษาขั้นพื้นฐานให้จัดสถานศึกษา ดังต่อ ไปนี้ 1. สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ได้แก่ ศูนย์เด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อน เกณฑ์ของสถาบันศาสนา ศูนย์บริการช่วยเหลือระยะเริ่มแรกของเด็กพิการ และ เด็กที่มี ความต้องการพิเศษ หรือ สถานพัฒนาเด็กปฐมวัยที่เรียกชื่ออย่างอื่น 2. โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนของรัฐ โรงเรียนเอกชน และ โรงเรียนที่สังกัดสถาบันพุทธ ศาสนา หรือ ศาสนาอื่นๆ 3. ศูนย์การเรียน ได้แก่ สถานที่เรียนที่หน่วยงานจัดการศึกษานอกโรงเรียน บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กรชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล และสถาบันสังคมอื่นเป็นผู้จัด มาตรา 22 การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และ พัฒนาตนได้ และถือ ว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและ เต็มตามศักยภาพ มาตรา 60 ให้รัฐจัดสรรงบประมาณแผ่นดินให้กับการศึกษา ในฐานะที่มีความสำคัญ สูงสุดต่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศ โดยจัดสรรเป็นเงินงบประมาณเพื่อการศึกษา ดังนี้ 1. จัดสรรเงินอุดหนุนทั่วไปเป็นค่าใช้จ่ายรายบุคคลที่เหมาะสมแก่ผู้เรียนการศึกษาภาค บังคับ และการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่จัดโดยรัฐและเอกชนให้เท่าเทียม 2. จัดสรรเงินทุนการศึกษาในรู ปของกองทุนกู้ยืมให้แก่ผู้เรียนที่มาจากครอบครัวที่มีรายได้ น้อย ตามความเหมาะสมและความจำเป็น 3. จัดสรรงบประมาณ และทรัพยากรทางการศึกษาอื่นเป็นพิเศษ ให้เหมาะสมสอดคล้อง ต่อความจำเป็น ในการจัดการศึกษา สำหรับผู้เรียนที่มีความต้องการเป็นพิเศษแต่ละกลุ่ม ตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคที่สี่ โดยคำนึงถึงความเสมอภาคในโอกาส ทางการศึกษาและความเป็นธรรม ทั้งนี้ให้เป็น ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎ กระทรวง

8 4. จัดสรรงบประมาณเป็นค่าใช้จ่ายดำเนินการ และงบลงทุนให้สถานศึกษาของรัฐตาม นโยบาย แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ และภารกิจของสถานศึกษาโดยให้มีอิสระการ บริหารงบประมาณและทรัพยากร ทางการศึกษา ทั้งนี้ให้คำนึงถึงคุณภาพและความเสมอ ภาคในโอกาสทางการศึกษา (สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, พระราชบัญญัติ การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒, 2542) พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสําหรับคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๕ คนพิการมีสิทธิทางการศึกษาดังนี้ (๑) ได้รับการศึกษาโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายตั้งแต่แรกเกิดหรือพบความพิการจนตลอดชีวิต พร้อมทั้งได้รับเทคโนโลยี สิ่งอํานวยความสะดวก สื่อ บริการและความช่วยเหลืออื่นใด ทางการศึกษา (๒) เลือกบริการทางการศึกษา สถานศึกษา ระบบและรู ปแบบการศึกษา โดยคํานึงถึง ความสามารถ ความสนใจ ความถนัดและความต้องการจําเป็นพิเศษของบุคคลนั้น (๓) ได้รับการศึกษาที่มีมาตรฐานและประกันคุณภาพการศึกษา รวมทั้งการจัดหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ การทดสอบทางการศึกษาที่เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการ จําเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภทและบุคคล มาตรา ๖ ให้ครู การศึกษาพิเศษในทุกสังกัดมีสิทธิได้รับเงินค่าตอบแทนพิเศษตามที่กฎ หมายกําหนดให้ครู การศึกษาพิเศษ ครู และคณาจารย์ได้รับการส่งเสริมและพัฒนา ศักยภาพ องค์ความรู้การศึกษาต่อเนื่องและทักษะในการจัดการศึกษาสําหรับคนพิการ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการกำหนด มาตรา ๘ ให้สถานศึกษาในทุกสังกัดจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล โดยให้ สอดคล้อง กับความต้องการจําเป็นพิเศษของคนพิการ และต้องมีการปรับปรุ งแผนการ จัดการศึกษาเฉพาะบุคคล อย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กําหนดใน ประกาศกระทรวง สถานศึกษาในทุกสังกัดและศูนย์การเรียนเฉพาะความพิการอาจจัดการศึกษาสําหรับ คนพิการ ทั้งในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ในรู ปแบบที่หลากหลายทั้งการเรียน ร่วม การจัดการศึกษา เฉพาะความพิการ รวมถึงการให้บริการฟื้ นฟูสมรรถภาพ การ พัฒนาศักยภาพในการดํารงชีวิตอิสระ การพัฒนาทักษะพื้นฐานที่จําเป็น การฝากอาชีพ หรือการบริการอื่นใด ให้สถานศึกษาในทุกสังกัดจัดสภาพแวดล้อม ระบบสนับสนุนการเรียนการสอนตลอดจน บริการเทคโนโลยี สิ่งอํานวยความสะดวก สื่อ บริการ และความช่วยเหลืออื่นใดทางการ ศึกษาที่คนพิการสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้ ให้สถานศึกษาระดับอุดมศึกษาในทุกสังกัด มีหน้าที่รับคนพิการเข้าศึกษาในสัดส่วนหรือ จํานวนที่เหมาะสม ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการกําหนด สถานศึกษาใดปฏิเสธไม่รับคนพิการเข้าศึกษา ให้ถือเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็น ธรรมตามกฎหมาย

9 ให้สถานศึกษาหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสนับสนุนผู้ดูแลคนพิการและประสานความ ร่วมมือ จากชุมชนหรือนักวิชาชีพเพื่อให้คนพิการได้รับการศึกษาทุกระดับ หรือบริการ ทางการศึกษา ที่สอดคล้องกับความต้องการจําเป็นพิเศษของคนพิการ มาตรา ๑๐ เพื่อประโยชน์ในการจัดการศึกษาสําหรับคนพิการ ให้ราชการส่วนท้องถิ่น ออกข้อบัญญัติ เทศบัญญัติ ข้อกําหนด ระเบียบหรือประกาศ แล้วแต่กรณี ให้เป็นไปตามพ ระราชบัญญัตินี้ มาตรา ๑๙ ให้สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา มีหน้าที่ดําเนินการจัดการศึกษาโดยเฉพาะ การจัดการเรียนร่วม การนิเทศ กํากับ ติดตาม เพื่อให้คนพิการได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึง และมีคุณภาพ ตามที่กฎหมายกําหนด เพื่อให้การดําเนินการบรรลุวัตถุประสงค์ตามวรรคหนึ่ง ให้สํานักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐานให้การสนับสนุนทรัพยากร องค์ความรู้ และบุคลากรที่มีความ เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน แก่สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา (สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, พระราชบัญญัติ การจัดการศึกษาสําหรับคน พิการ พ.ศ. ๒๕๕๑, 2551) พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคน พิการ พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๑๕ การกําหนดนโยบายระเบียบ มาตรการโครงการหรือวิถีปฏิบัติของหน่วย งานของรัฐ องค์กรเอกชน หรือบุคคลใดในลักษณะที่เป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม ต่อคนพิการจะกระทํามิได้ การกระทําในลักษณะที่เป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อคนพิการตามวรรคหนึ่ง ให้หมายความรวมถึงการกระทําหรืองดเว้นกระทําการที่แม้จะมิได้มุ่งหมายให้เป็นการเลือก ปฏิบัติต่อ คนพิการโดยตรง แต่ผลของการกระทํานั้นทําให้คนพิการต้องเสียสิทธิประโยชน์ ที่ควรจะได้รับเพราะ เหตุแห่งความพิการด้วย การเลือกปฏิบัติที่มีเหตุผลทางวิชาการ จารีตประเพณี หรือประโยชน์สาธารณะ สนับสนุนให้กระทําได้ตามความจําเป็นและสมควรแก่กรณี ไม่ถือเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่ เป็นธรรมตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง แต่ผู้กระทําการนั้นต้องจัดให้มีมาตรการช่วยเหลือ เยียวยาหรือรักษา ซึ่งสิทธิหรือประโยชน์แก่คนพิการตามความจําเป็นเท่าที่จะกระทําได้ มาตรา ๑๙ เพื่อประโยชน์ในการได้รับสิทธิตามมาตรา ๒๐ คนพิการอาจยื่นคําขอ มีบัตรประจําตัวคนพิการต่อนายทะเบียนกลางหรือนายทะเบียนจังหวัด ณ สํานักงาน ทะเบียนกลาง สํานักงานทะเบียนจังหวัด หรือสถานที่อื่นตามระเบียบที่คณะกรรมการ กําหนด ในกรณีที่คนพิการเป็นผู้เยาว์ คนเสมือนไร้ความสามารถหรือคนไร้ความสามารถหรือ ในกรณีที่คนพิการมีสภาพความพิการถึงขั้นไม่สามารถไปยื่นคําขอด้วยตนเองได้ ผู้ปกครอง ผู้พิทักษ์ ผู้อนุบาลหรือผู้ดูแลคนพิการ แล้วแต่กรณี จะยื่นคําขอแทนก็ได้ แต่ต้องนําหลักฐาน ว่าเป็นคนพิการไปแสดงต่อนายทะเบียนกลางหรือนายทะเบียนจังหวัด แล้วแต่กรณีด้วย การยื่นคําขอมีบัตรประจําตัวคนพิการ การออกบัตร การกําหนดเจ้าหน้าที่ผู้มีอํานาจ ออกบัตรประจําตัวคนพิการ การกําหนดสิทธิหรือการเปลี่ยนแปลงสิทธิ การขอสละสิทธิ ของคนพิการ และ อายัติบัตรประจำตัวคนพิการให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์วิธีการ และ เงื่อนไขตามระเบียบที่คณะกรรมการกําหนด

10 ในกรณีที่บัตรประจําตัวประชาชนสามารถบรรจุข้อมูลคนพิการได้ครบถ้วนตามพระ ราชบัญญัตินี้ ให้ใช้บัตรประจําตัวประชาชนแทนบัตรประจําตัวคนพิการ มาตรา ๑๙/๑ คนพิการซึ่งไม่มีสถานะการทะเบียนราษฎรตามกฎหมายว่าด้วยการ ทะเบียนราษฎร อาจได้รับความช่วยเหลือที่เหมาะสมตามหลักศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์จาก รัฐ ท้ังนี้ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่คณะกรรมการกําหนดในระเบียบ มาตรา ๒๐ คนพิการมีสิทธิเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้จากสิ่งอํานวยความสะดวก อัน เป็นสาธารณะตลอดจนสวัสดิการและความช่วยเหลืออื่นจากรัฐ ดังต่อไปนี้ (๑) การบริการฟื้ นฟูสมรรถภาพโดยกระบวนการทางการแพทย์และค่าใช้จ่ายในการรักษา พยาบาล ค่าอุปกรณ์ เคร่ืองช่วยความพิการ และสื่อส่งเสริมพัฒนาการ เพ่ือปรับสภาพทาง ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม พฤติกรรม สติปัญญา การเรียนรู้ หรือเสริมสร้างสมรรถภาพ ให้ดีขึ้น ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขประกาศกําหนด (๒) การศึกษาตามกฎหมายว่าด้วยการศึกษาแห่งชาติหรือแผนการศึกษาแห่งชาติ ตาม ความเหมาะสมในสถานศึกษาเฉพาะหรือในสถานศึกษาทั่วไป หรือการศึกษาทางเลือก หรือ การศึกษานอกระบบ โดยให้หน่วยงานที่รับผิดชอบเกี่ยวกับสิ่งอํานวยความสะดวกสื่อ บริการ และความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษาสําหรับคนพิการให้การสนับสนุนตามความ เหมาะสม (๓) การฟื้ นฟูสมรรถภาพด้านอาชีพ การให้บริการที่มีมาตรฐาน การคุ้มครองแรงงาน มาตรการเพื่อการมีงานทํา ตลอดจนได้รับการส่งเสริมการประกอบอาชีพอิสระ และบริการ สื่อสิ่งอำนวยความสะดวก เทคโนโลยี หรือความช่วยเหลืออื่นใดเพื่อการทำงานและ ประกอบอาชีพของคนพิการ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงแรงงานประกาศกําหนด (๔) การยอมรับและมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม เศรษฐกิจและการเมืองอย่าง เต็มที่และ มีประสิทธิภาพบนพื้นฐานแห่งความเท่าเทียมกับบุคคลทั่วไป ตลอดจนได้รับสิ่งอํานวยความ สะดวกและบริการต่าง ๆ ที่จําเป็นสําหรับคนพิการ (๕) การช่วยเหลือให้เข้าถึงนโยบาย แผนงาน โครงการ กิจกรรม การพัฒนาและ บริการ อันเป็นสาธารณะ ผลิตภัณฑ์ที่มีความจําเป็นต่อการดํารงชีวิต การช่วยเหลือทางกฎหมาย และ การจัดหาทนายความว่าต่างแก้ต่างคดี ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการกําหนด (๖) ข้อมูลข่าวสาร การสื่อสาร บริการโทรคมนาคม เทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่อสาร และเทคโนโลยีสิ่งอํานวยความสะดวกเพื่อการสื่อสารสําหรับคนพิการทุกประเภทตลอดจน บริการสื่อสาธารณะจากหน่วยงานของรัฐหรือเอกชนที่ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐ ตามหลักเกณฑ์วิธีการและเงื่อนไขที่รัฐมนตรีว่าการทระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่อสารกำหนดในกฎกระทรวง (๗) บริการล่ามภาษามือตามระเบียบที่คณะกรรมการกําหนด (สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, 2550)

11 ประเภทของเด็ก ที่มีความต้องการพิเศษ

12 1.เด็กที่มีความบกพร่อง ทางสติปัญญา ความหมายของเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา ภาวะที่สมองหยุดพัฒนาหรือพัฒนาไม่สมบูรณ์ ทำให้เกิดความบกพร่องทางทักษะ ต่าง ๆ ในระยะพัฒนาการ ส่งผลต่อระดับเชาวน์ปัญญาทุกด้าน เช่น ความสามารถทาง ปัญญา ภาษา การเคลื่อนไหว และทักษะทางสังคม มีความบกพร่องในการปรับตัว รวมถึง อาจจะมีหรือไม่มีความผิดปกติทางกายหรือจิตใจร่วมด้วย โดย ICE (2001) กำหนดการ ประเมินสมรรถภาพของบุคคลที่มีภาวะนี้ไว้ 10 ด้าน การทำงานด้านสติปัญญา การเรียนรู้ ผ่านการเชื่อมโยงกับสิ่งของหรือของเล่น การเรียนรู้ในการอ่าน การรับการสื่อสารด้วย ข้อความภาษาพูด การพูด การทำความสะอาดร่างกายตนเอง การดูแลการกำจัดของเสีย ออกจากร่างกาย การรับประทานอาหาร การทำงานบ้าน และนันทนาการและกิจกรรมยาม ว่าง (The International Classification of Functioning, Disability and Health: ICF, 2001) ภาวะที่มีความเกี่ยวเนื่องมาจากความบกพร่องด้านพัฒนาการ (developmental disability) ประเภทหนึ่ง ภาวะดังกล่าวส่งผลให้บุคคลมีความสามารถในการใช้สติปัญญา จำกัดหรือต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน และมีข้อจำกัดในการปรับตัวตามพัฒนาการแต่ละขั้น ทำให้เป็นอุปสรรคในการเรียน เกณฑ์สำคัญ 4 ข้อ คือ ระดับเชาวน์ปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์ มาตรฐาน (70-75 หรือต่ำกว่านั้น) ตามการทดสอบระดับเชาวน์ปัญญา (IQ test: intelligence quotient test) มีความบกพร่องในการปรับตัวด้านทักษะต่าง ๆ ที่จำเป็นใน การดำรงชีวิตประจำวัน ความบกพร่องเกิดขึ้นระหว่างการพัฒนาการซึ่งจะปรากฏชัดเจน ก่อนอายุ 18 ปี และความบกพร่องเป็นอุปสรรคต่อการเรียน (Individuals with Disability Education Act, 2004) ความบกพร่องที่ส่งผลให้บุคคลมีข้อจำกัดทั้งความสามารถด้านเชาวน์ปัญญา (intellectual functioning) และความสามารถในการปรับตัวในชีวิตประจำวัน (adaptive behavior) ลักษณะดังกล่าวจะปรากฎชัดเจนก่อนอายุ 18 ปี ซึ่ง adaptive behavior ได้แก่ ทักษะความคิดรวบยอด (conceptual skills) ทักษะทางสังคม (social skills) และทักษะ การดูแลตนเองในชีวิตประจำวัน (practical adaptive skills/daily living skills) (The American Association of Intellectual and Developmental Disabilities: AAIDD, 2008)

13 ความหมายของผู้เรียน ที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา (ต่อ) ภาวะที่มีความผิดปกติเริ่มต้นตั้งแต่ระยะพัฒนาการ ประกอบด้วยความบกพร่องทาง สติปัญญาและการปรับตัว ในบริบทด้านความคิด สังคม และการกระทำ โดยจะต้องเข้า เกณฑ์การวินิจฉัย 3 ข้อ ได้แก่ ความบกพร่องด้านความสามารถด้านสติปัญญา (โดยการ ประเมินทางคลินิกและการทดสอบ) ความบกพร่องด้านพฤติกรรมการปรับตน (โดย ประเมินความสามารถ) และพบได้ตั้งแต่ระยะพัฒนาการ (The American Psychiatric Association, 2013) การที่บุคคลมีข้อจำกัดในการปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจำวันหรือการเข้าไปมีส่วนร่วม ในกิจกรรมทางสังคม ซึ่งเป็นผลมาจากการมีพัฒนาการล่าช้ากว่าปกติ หรือมีระดับเชาวน์ ปัญญาต่ำกว่าบุคคลทั่วไป โดยความผิดปกตินั้นแสดงก่อนอายุ 18 ปี ความพิการประเภทนี้ ทำให้คนพิการมีข้อจำกัดด้านสติปัญญา การเรียนรู้และการปรับตัวในการดำรงชีวิตประจำ วัน (กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, 2552) \"บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา\" ได้แก่ บุคคลที่มีข้อจำกัดอย่างชัดเจนในการ ปฏิบัติตน (functioning) ในปัจจุบันซึ่งมีเอกลักษณ์เด่นชัด คือ ความสามารถทางสติ ปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์เฉลี่ยอย่างมีนัยสำคัญร่วมกับความจำกัดของทักษะการปรับตัวอีก อย่างน้อย 2 ทักษะจาก 10 ทักษะ ได้แก่ การสื่อความหมาย การดูแลตนเอง การดำรงชีวิต ภายในบ้าน ทักษะทางสังคม/การปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น การรู้จักใช้ทรัพยากรในชุมชน การ รู้จักดูแลควบคุมตนเอง การน้ำความรู้มาใช่ในชีวิตประจำวัน การทำงาน การใช้เวลาว่าง การรักษาสุขภาพอนามัยและความปลอดภัย ทั้งนี้การแสดงออกในลักษะดังกล่าวตามข้อมูล ข้างต้นนั้นจะเกิดขึ้นก่อนอายุ 18 ปี (กระทรวงศึกษาธิการ, 2552)

14 ลักษณะอาการ ระดับน้อย (Mild Mental Retardation) มีระดับไอคิวอยู่ในช่วง 50-70 อาจไม่แสดง อาการล่าช้าจนกระทั่งวัยเข้าเรียน (แต่ถ้าสังเกตอย่างละเอียดแล้ว จะพบว่าเด็กเหล่านี้มี ความสามารถต่ำกว่าเกณฑ์อย่างเห็นได้ชัดเจนตั้งแต่วัยอนุบาล) ไม่มีอาการแสดงทาง ร่างกาย ทางบุคลิกภาพ หรือทางพฤติกรรมใดโดยเฉพาะ ที่บ่งบอกถึงความบกพร่องทาง สติปัญญายกเว้นกลุ่มอาการที่มีลักษณะพิเศษทางรู ปร่างหน้าตา ปรากฎให้เห็น ก็จะทำให้ สามารถวินิจฉัยได้ตั้งแต่แรกเกิด หรือในวัยทารก เช่น กลุ่มอาการตาวน์ (Down Syndrome) แต่ความผิดปกติเหล่านี้ ก็เป็นเพียงส่วนน้อยเท่านั้นเด็กในกลุ่มนี้สามารถ พัฒนาทักษะด้านสังคม และการสื่อความหมายได้เหมือนเด็กทั่วไป แต่มักมีความบกพร่อง ต้านประสาทสัมผัส และการเคลื่อนไหว สามารถเรียนรู้ได้ (educable) ทักษะทางวิชาการ มักเป็นปัญหาสำคัญที่พบในวัยเรียน แต่ก็สามารถเรียนจนจบชั้นประถมปลายได้สามารถ ฝึกทักษะด้านสังคมและอาชีพ พอที่จะเลี้ยงตัวเองได้ เป็นแรงงานที่ไม่ต้องใช้ทักษะฝีมือหรือ กึ่งใช้ฝีมือ แต่อาจต้องการคำแนะนำ และการช่วยเหลือบ้างเมื่อประสบความเครียด ระดับปานกลาง (Moderate Mental Retardation) มีระดับไอคิวอยู่ในช่วง 35-50 ในช่วงขวบปีแรก มักจะมีพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวปกติ แต่พัฒนาการต้านภาษาและ ต้านการพูดจะล่าช้า ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนในช่วงวัยเตาะแตะ การศึกษาหลังจากระดับชั้น ประถมตัน มักไม่ค่อยพัฒนาสามารถฝึกอบรมได้ (trainable) ในทักษะการช่วยเหลือ ดูแล ตนเอง เรียนรู้ที่จะเดินทางได้ด้วยตนเองในสถานที่ที่คุ้นเคย และฝึกอาชีพได้บ้าง สามารถ ทำงานที่ไม่ต้องใช้ทักษะฝีมือ แต่ควรอยู่ภายใต้การกำกับดูแลอย่างใกล้ชิด ระดับรุ นแรง (Severe Mental Retardation) มีระดับไอคิวอยู่ในช่วง 20 -35 มักจะ พบทักษะทางการเคลื่อนไหวล่าช้าอย่างชัดเจน ต้านภาษาพัฒนาเล็กน้อย ทักษะการสื่อ ความหมายมีเพียงเล็กน้อยหรือไม่มี พอจะฝึกฝนทักษะการดูแลตนเองเบื้องตันไต้บ้างแต่ น้อย ดำรงชีวิตอยู่ในสังคมภายใต้การควบคุมดูแลอย่างเต็มที่ การทำงานต้องการโปรแกรม ในชุมชน หรือการให้ความช่วยเหลือที่พิเศษเป็นการเฉพาะ ระดับรุ นแรงมาก ( Profound Mental Retardation) มีระดับไอคิวต่ำกว่า 20 มี พัฒนาการล่าช้าอย่างชัดจนในทุก ๆ ด้าน มักมีพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว และฝึกการ ช่วยเหลือตนเองได้บ้าง มีขีดจำกัดในการเข้าใจและการใช้ภาษาอย่างมากต้องการความ ช่วยเหลือ ดูแลอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา

15 การรับรู้และการเรียนรู้ - ด้านสติปัญญา เป็นทักษะการคิด การแก้ปัญหา ความจำและความสนใจ โดยจะ สามารถจำและเข้าใจสิ่งต่าง ๆ จากสิ่งที่เห็นและคุ้นเคย เช่น ของเล่นที่ชอบ ผู้ปกครอง แต่ เด็กจะมีปัญหาในเรื่องความเข้าใจเรื่องที่เกี่ยวกับนามธรรมและการพูดถึงสิ่งที่ไม่เห็น เช่น เวลา - ด้านการสื่อสาร เป็นทักษะการพูด การฟัง และการเขียน ความเข้าใจและการใช้ ภาษา เช่น การทำให้ผู้อื่นรู้ความต้องการของตัวเอง การทำตามคำสั่ง โดยอาจจะมีช่อง ความสนใจสั้นเมื่อเทียบกับเด็กวัยเดียวกันหรือสามารถทำตามคำสั่งที่ไม่เกิน 2 ตอน เช่น เดินไปปิดไฟแล้วกลับมานั่งที่ สามารถใช้การใช้สื่อผ่านการเห็น (visual prompts) สามารถช่วยพัฒนาทักษะการสื่อสารได้มากขึ้น - ด้านร่างกาย เป็นทักษะการเคลื่อนไหวโดยใช้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยอาศัย Gross motor การเคลื่อนไหวอวัยวะขนาดใหญ่ เช่น เดิน กระโดด ขึ้นลงบันได ขว้างและ รับสิ่งของ การประสานสัมพันธ์ระหว่างแขนกับขา และ Fine motor การหยิบจับสิ่งของ การใช้มือทำกิจกรรมต่าง ๆ การประสานสัมพันธ์ระหว่างตากับมือ อาจมีปัญหาการ เคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ของร่างกายในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง เช่น การติดกระดุม การรู ดซิป และการขึ้นลงบันได - ด้านประสาทสัมผัส เป็นทักษะการบูรณาการประสาทสัมผัส เช่น การมอง การฟัง การสังเกตและตอบสนองสิ่งรอบตัว การดมกลิ่น การชิมรส การสัมผัส โดยอาจมีปัญหา เรื่องการทำความเข้าใจจากสิ่งต่าง ๆ ที่ผ่านประสาทสัมผัสหรือรับรู้ความรู้สึก - ด้านอารมณ์และสังคม เป็นทักษะการปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น เช่น การทำความรู้จัก การเล่น การรับรู้ถึงอารมณ์ความรู้สึกของผู้อื่น โดยอาจไม่เข้าใจว่าบุคคลมีความคิดและ ความรู้สึกแตกต่างจากตัวเขา มีปัญหาในการเริ่มบทสนทนาตลอดจนการสนทนากับบุคคล อื่น บุคคลที่มีภาวะนี้มีความต้องการ ความรักและความผูกพัน เช่นเดียวกับคนทั่วไป - ด้านการดำรงชีวิตประจำวัน เป็นทักษะการดำรงชีวิตประจำวัน โดยจะไม่สามารถ ช่วยเหลือตนเองเบื้องต้นได้ เช่น การดูแลตัวเอง อาบน้ำ แปรงฟัน แต่งตัว หวีผม หรือรับ ประทานอาหาร งานบ้านง่าย ๆ เช่น เก็บที่นอน จัดห้องนอน ล้างจาน รวมไปถึงการ โดยสารรถประจำทาง การซื้อของใช้ส่วนตัว อาจมีปัญหาในการจัดการ การจัดลำดับ การ เผชิญหน้ากับกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน - ผลกระทบต่อการเรียนรู้ เนื่องจากความล่าช้าของพัฒนาการและข้อจำกัดในทักษะ ด้านใดด้านหนึ่ง หรือ หลายด้าน บุคคลที่มีภาวะนี้อาจจะต้องการเวลามากขึ้นเพื่อเรียนรู้ และการฝึกฝนทักษะใหม่ ๆ เรียนรู้ทักษะที่ซับซ้อนด้วยวิธีการแบ่งกิจกรรมเป็นขั้นตอนย่อย ๆ (เทคนิคการวิเคราะห์งาน) ต้องการคำอธิบายและการสื่อสารจากผู้อื่นด้วยภาษาง่าย ๆ บางครั้งอาจใช้ภาพและท่าทางประกอบเพื่อเพิ่มความเข้าใจ และจะเรียนรู้ได้ดีขึ้นจากวิธี การหรือกิจกรรมที่หลากหลาย เช่น บทบาทสมมติ การดูวีดิทัศน์ การกระตุ้นเตือน การ ฝึกฝน

16 2.เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน หลักเกณฑ์ หลักเกณฑ์กำหนดความพิการทางการได้ยินหรือ สื่อความหมาย ตามประกาศกระทรวงการพัฒนสังคม และความมั่นคงของมนุษย์เรื่องประเภทและ หลักเกณฑ์ความพิการในหนังสือราชกิจจานุเบกษา เล่ม 126 ตอนพิเศษ 771 วันที่ 29 พฤษภาคม 2552 1. หูหนวก หมายถึง การที่บุคคลมีข้อจำกัดในการ ปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจวันหรือการเข้าไป มีส่วน ร่วมในกิจกรรมทางสังคม ซึ่งเป็นผลมาจากการมีข้อ บกพร่องในการได้ยินจนไม่สามารถรับข้อมูลผ่าน ทางการได้ยิน เมื่อตรวจการได้ยินโดยใช้คลื่นความถี่ที่ 500 1,000 และ 2,000 เฮิรตซ์ (*) ในหูข้างที่ได้ยิน ดี กว่าจะสูญเสียการได้ยินที่ความดังของเสียง 90 เดซิ เบลขึ้นไป 2. หูตึง หมายถึง การที่บุคคลมีข้อจำกัดในการ ปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจำวันหรือการเข้าไปมี ส่วน ร่วมในกิจกรรมทางสังคม ซึ่งเป็นผลมาจากการมีข้อ บกพร่องในการได้ยินจนไม่สามารถรับข้อมูลผ่าน ทางการได้ยิน เมื่อตรวจการได้ยินโดยใช้คลื่นความถี่ที่ 500, 1,000 และ 2,000 เฮิรตซ์ (*) ในหูข้างที่ได้ยิน ดีกว่าจะสูญเสียการได้ยินที่ความดังของเสียง น้อยกว่า 90 เดซิเบลลงมาจนถึง 40 เดซิเบล *หลักเกณฑ์ตามประกาศของกระทรวงการพัฒนา สังคมและความมั่นคงของมนุษย์*

17 ประเภทของความบกพร่องทางการได้ยิน การสูญเสียการได้ยินหรือความบกพร่องทางการได้ยิน แบ่งเป็นประเภทได้ตามลักษณะ การทำงานในแต่ละส่วนดังนี้ (วิชิต วเรืองโรจน์ : 2550) 1.การสูญเสียการได้ยินชนิดนำเสียงบกพร่อง (Conductive hearing loss) เป็นภาวะ การณ์นำเสียงบกพร่อง ซึ่งเป็นผลจากโรคที่ทำให้เกิดความผิดปกติที่หูชั้นนอกและหูชั้น กลาง นอกหน้าต่างรู ปไข่ออกมา (Oval window) เป็นผลให้มีความผิดปกติของกลไกการ ส่งผ่านคลื่นเสียงไปสู่หูชั้นใน 2.การสูญเสียการได้ยินชนิดประสาทรับฟังเสียงบกพร่อง (Sensorineural hearing loss) เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติที่หูชั้นใน (Cochiea) ประสาทรับเสียง (Auditory nerve) ทำให้มีความลำบากในการรับฟังเสียงโดยเฉพาะเสียงสนทนาคือได้ยินแต่ฟังไม่รู้ เรื่อง 3.การสูญเสียการได้ยินชนิดการรับฟังเสียงบกพร่องแบบผสม (Mixed hearing loss) เป็นภาวะที่เกิดความผิดปกติในการนำเสียงร่วมกับประสาทรับฟังเสียงบกพร่อง พบ ในโรคที่มีความผิดปกติที่หูชั้นนอกและ/หรือหูชั้นกลางร่วมกับความผิดปกติของหูชั้นใน 4.การรับฟังเสียงบกพร่องจากสมองส่วนกลาง (Central hearing loss) เป็นความ บกพร่องของสมองส่วนกลาง (Central hearing loss) เป็นความบกพร่องของส่วนกลาง คือ ได้ยินเสียงแต่ไม่สามารถแปลสัญญาณเสียงนั้นได้ ขณะเดียวกันก็ไม่สามารถได้ตอบ สัญญาณนั้นกลับด้วย 5.การรับฟังเสียงบกพร่องจากสภาวะทางจิตใจ (Functional หรือ Psychological hearing loss) เกิดจากความผิดปกติทางจิตใจ มิใช่จากสาเหตุทางร่างกาย ลักษณะของเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน ผดุง อารายะวิญญู (2542) 1.การพูด เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน มีปัญหาทางการพูด เด็กอาจพูดไม่ได้ หรือพูดไม่ชัด ซึ่งขึ้นกับระดับการสูญเสียการได้ยินของเด็ก เด็กที่สูญเสียการได้ยินเล็กน้อย อาจพอพูดใด้ เด็กที่สูญเสียการได้ยิน ระดับปานกลางสามารถพูดได้แต่อาจไม่ชัด ส่วนเด็กที่ สูญเสียการได้ยินมากหรือหูหนวก อาจพูดไม่ได้เลย หากไม่ได้รับการสอนพูดตั้งแต่ในวัย เด็ก นอกจากนี้การพูดขึ้นอยู่กับอายุของเด็ก เมื่อสูญเสียการได้ยินอีกด้วย หากเด็กสูญเสีย การได้ยินมากมาแต่กำเนิด ปัญหาในการพูดของเด็กนอกจากจะขึ้นอยู่กับความรุ นแรงของ ระดับการได้ยินแล้ว ยังขึ้นอยู่กับอายุของเด็กเมื่อเด็กสูญเสียการได้ยินอีกด้วย 2.ภาษา เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน มีปัญหาเกี่ยวกับภาษา เช่น มีความรู้ เกี่ยวกับคำศัพท์ในวงจำกัด เรียงคำเป็นประโยคที่ผิดหลักภาษา ปัญหาทางภาษาของเด็ก คล้ายคลึงกับปัญหาในการพูด คือ เด็ก ยิ่งสูญเสียการได้ยินมากเท่าใดยิ่งมีปัญหาในทาง ภาษามากขึ้นเท่านั้น

18 3.ความสามารถทางสติปัญญา ผู้ที่ไม่คุ้นเคยกับเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน อาจคิดว่าเด็ก ประเภทนี้เป็นเด็กที่มีสติปัญญาต่ำ ความจริงแล้วไม่เป็นเช่นนั้น เพราะว่า ท่านไม่อาจสี่อสารกับเขาได้ หากท่าน สามารถสื่อสารกับเขาได้เป็นอย่างดีแล้ว ท่านอาจ เห็นว่าเขาเป็นคนฉลาดก็ได้ ความจริงแล้วระดับสติปัญญา ของเด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน จากรายงานเป็นจำนวนมากพบว่า มีการกระจายคล้ายเด็กปกติ บางคนอาจ เรียนรู้ช้า บางคนอาจเรียนรู้ไว จึงอาจสรุ ปได้ว่า เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยินไม่ใช่ เด็กโง่ทุกคน 4.ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยินจำนวนมาก มีผล สัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่าวิธีการเรียนการสอน ตลอดจนวิธีวัดผลที่ ปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบันหมาะที่จะนำมาใช้ ในเด็กปกติมากกว่าวิธีการบางยย่างจึงไม่เหมาะ กับเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน ยิ่งไปกว่านั้นเด็กที่มีความบกพร่องทำการใด้ยินมี ปัญหาทางภาษาและทักษะทางภาษาจำกัด จึงเป็นอุปสรรคในการทำข้อสอบ เพราะผู้ที่จะ ทำชัอสอบไห้ที่นั้นต้องมีความรู้ทางภาษาเป็นอย่างดี ด้วยเหตุนี้เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน จึงมีผสสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ค่อนข้างต่ำกว่าเด็กปกติ 5.การปรับตัว เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน อาจมีปัญหาในการปรับตัว สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการสื่อสารกับผู้อื่น หากเด็กสามารถสื่อสารได้ดี เด็กอาจเกิดความ ชับข้องใจ ซึ่งมีผลต่อพฤติกรรมของเด็กสามารถปรับตัวได้แต่ถ้าเด็กไม่สามารถสื่อสารกับ ผู้อื่นได้ดี เด็กอาจเกิดความขับข้องใจ ซึ่งมีผลต่อพฤติกรรมของเด็ก เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยินต้องปรับตัวมากกว่าเด็กปกติบางคนเสียอีก เด็กที่มีความเก่งอาจปรับตัวได้ดี ส่วนเด็กที่อ่อนอาจมีปัญหาในการปรับตัวได้ ลักษณะ ลักษณะเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน อาจสังเกตได้จาก - ไม่แสดงอาการได้ยินเสียง แม้จะเกิดเสียงดังใกล้ ๆ ตัว - ไม่หัดเลียนเสียงพูด และสิ่งแวดล้อม - หัดพูดช้ากว่าเด็กปกติ หรืออายุ 2 ขวบแล้วยังพูดไม่ได้ - ไม่ค่อยเข้าใจคำพูด - พูดไม่ชัด หรือเสียงพูดผิดปกติ - ชอบทำท่าทาง เพราะไม่สามารถบอกความต้องการโดยการพูดได้ - ไม่ค่อยได้ยินเสียง หรือ ได้ยินเฉพาะเสียงที่ดีดังมาก ๆ - มีความรู้สึกไวต่อการสัมผัสและการเคลื่อนไหวรอบตัว

19 สาเหตุของปัญหาความบกพร่องทางการได้ยิน สาเหตุของปัญหาความบกพร่องทางการได้ยิน สามารถจำแนกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ ปัจจัย อันเกิดแต่กำเนิด (Congenital causes) และปัจจัยที่ได้รับมาหลังกำเนิด (Acquired causes) ปัจจัยอันเกิดแต่กำเนิด (Congenital causes) นำไปสู่ภาวะบกพร่องทางการได้ยินใน ทันทีหลังกำเนิด หรือหลังกำเนิดเพียงเล็กน้อย โดยอาจเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมซึ่ง เกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ (hereditary genetic factors) ปัจจัยทางพันธุกรรมซึ่งไม่ เกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ (non-hereditary genetic factors) หรืออาจเกิดจากภาวะ แทรกซ้อน (complications) ตอนอยู่ในครรภ์ รวมทั้งในช่วงแรกเกิด ซึ่งโดยทั่วไป สาเหตุของความบกพร่องทางการได้ยินอันเกิดแต่กำเนิด มักได้แก่ โรคหัดเยอรมัน (Rubella) ซิฟิลิส (Syphilis) หรือโรคติดเชื้ออื่นๆ อันเกิดต่อ มารดาในขณะตั้งครรภ์ ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย ภาวะขาดออกซิเจนแรกคลอด (birth asphyxia) การใช้ยาที่ก่อให้เกิดพิษต่ออวัยวะและประสาทในการได้ยินอย่างไม่เหมาะสมใน ขณะตั้งครรภ์ เช่น อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides) ยาขับปัสสาวะ (Diuretics) เป็นต้น เด็กเป็นโรคดีซ่านฉับพลัน (Severe Jaundice) ในช่วงแรกเกิด ซึ่งสามารถทำลาย เส้นประสาทการในได้ยินของทารกได้ ปัจจัยที่ได้รับมาหลังกำเนิด (Acquired causes) สามารถนำไปสู่ภาวะบกพร่อง ทางการได้ยินได้ในทุกช่วงอายุ ซึ่งมักได้แก่ โรคที่เกิดจากการติดเชื้อ อาทิเช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningitis) โรคหัด (Measles) และโรคคางทูม (Mumps) สามารถนำไปสู่ภาวะหูตึงได้ โดยเฉพาะ อย่างยิ่งเมื่อเกิดในเด็ก การติดเชื้อเรื้อรังในหู ซึ่งมักแสดงออกมาในลักษณะโรคหูน้ำหนวก (Discharging ears) โดยนอกจากจะนำไปสู่ภาวะหูตึงแล้ว ยังอาจเป็นสาเหตุของโรคแทรกซ้อนที่ รุ นแรง เช่น ฝีในสมอง (Brain abscesses) และโรคหัด การสะสมของของเหลวในหู จนทำให้หูชั้นกลางอักเสบ (Otitis Media) การใช้ยาที่ก่อให้เกิดพิษต่ออวัยวะและประสาทในการได้ยินไม่ว่าในช่วงวัยใดก็ตาม เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อหูชั้นใน ความบาดเจ็บที่เกิดขึ้นต่อศีรษะหรือหู การฟังเสียงที่ดังเกินไปอย่างต่อเนื่อง อาการหูตึงที่แปรผันไปตามอายุ หรือ อาการประสาทหูบกพร่องในวัยชรา (Presbycusis) ซึ่งเกิดจากการเสื่อมของเซลล์อันเกี่ยวกับกระแสประสาท ขี้หู รวมทั้งสิ่งแปลกปลอมที่ขวางอยู่ในช่องหูก็สามารถเป็นสาเหตุของปัญหาความ บกพร่องทางการได้ยินได้ในบุคคลทุกวัย เพียงแต่ลักษณะความหูตึงจากสาเหตุนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นเพียงระดับน้อย และสามารถแก้ไขได้ในทันที

20 เทคนิค วิธีการช่วยเหลือและการจัดการศึกษา สำหรับบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน หน้าที่ความรับผิดชอบและบทบาทของผู้ปกครองต่อบุคคลที่มีความบกพร่องทางการ ได้ยินการพัฒนาด้านพฤติกรรมให้แก่บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน 1.ส่งเสริมให้เด็กช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวัน 2.เรียนรู้ข้อมูลการสูญเสียการได้ยินของลูกเพื่อประกอบการตัดสินใจเลือกแนวทางการ พัฒนาทางด้านภาษาและการเรียนให้กับลูกได้อย่างเหมาะสม 3.ให้การสนับสนุนและปฏิบัติตามคำแนะนำของโสต สอ นาสิกแพทย์ นักแก้ไขการ ได้ยิน นักแก้ไขการพูดและครู หรือนักวิชาชีพที่เกี่ยวข้องกับการดูแลเด็ก 4.ให้ความรัก ความอบอุ่น ความเมตตา ความเอาใจใส่ แต่ต้องไม่ตามใจหรือเคร่งครัด เกินไปให้ความเป็นธรรมเท่าเทียมกันทั้งลูกที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน และลูกที่มี ความปกติจัดหน้าที่และความรับผิดชอบไปตามความสามารถและอายุพยายามให้ลูกมี เหตุผลชมเมื่อควรชม และตำหนิเมื่อต้องตำหนิ มีความสามัคคีช่วยเหลือซึ่งกันและกันใน ครอบครัวของบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน 5.วางระเบียบกฎเกณฑ์รวมทั้งข้อมูลต่างๆให้สมาชิกในครอบครัวทราบ และถือปฏิบัติ ต่อ เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยินเหมือนกัน 6.แนะนำให้ทุกคนในครอบครัวให้ตระหนักว่าจะไม่มีการพูดเปรียบเทียบระหว่างเด็กที่ มีความบกพร่องทางการได้ยินกับเด็กที่ปกติ ให้เกิดความน้อยใจ หมดกำลังใจ และท้อแท้แต่ ควรให้กำลังใจและชี้ให้เห็นทางออกที่จะสามารถแก้ไขอุปสรรคต่าง ได้เรียนรู้และใช้ภาษา สื่อสารกับลูกที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน 7.พยายามบอกเล่าให้ลูกได้รู้ในเรื่องต่างๆตามอายุที่ควรจะรู้ เช่น เรื่องความบกพร่อง ทางการได้ยิน การไม่ได้ยินเสียง ความรู้ทางด้านภาษาเครื่องช่วยฟัง จริยธรรม คุณธรรม และวัฒนธรรมที่ดีของสังคมทีเขาอยู่กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับบุคคลที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน เพื่อเขาจะได้ตอบสนองต่อสังคม รอบด้านได้ถูกต้อง 8.จัดให้ลูกมีส่วนร่วมในกิจกรรมช่วยเหลือสังคมหรือเด็กที่มีความบกพร่องทางการ ได้ยินหรือกลุ่มบุคคลที่มีความบกพร่องด้านอื่น 9.จัดให้มีเวลาสำหรับครอบครัว สำหรับลูกที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน เพื่อให้มี บรรยากาศปรึกษาหารือกัน ให้ลูกมีความไว้ใจในการเล่ากิจกรรมต่างๆ ถ้ามีกิจกรรม หรือ มีปัญหาที่ต้องร่วมกันแก้ไขควรแจ้งให้ลูกที่มีความบกพร่องทางการได้ยินทราบทุกครั้ง ในปัจจุบันนักแก้ไขการได้ยิน (audiologist) สามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติ ของการได้ยินในเด็กเล็กๆไม่ว่าเด็กจะมีอายุน้อยเพียงใดก็ตามหากวินิจฉัยได้เร็วเท่าไรก็จะ เป็นผลดีต่อการฟื้ นฟูสมรรถภาพการฟังและการพูด การใช้ภาษาในการสื่อสารได้เร็ว เท่านั้น โดยเฉพาะในเด็กกลุ่มเสี่ยงต่อการสูญเสียการได้ยิน เช่น เด็กคลอดก่อนกำหนดเด็ก ตัวเขียวหลังคลอด เป็นต้น หากผู้ปกครองประสงค์จะให้เด็กสื่อความหมาย ด้วยการฟังและ พูดจะต้องให้เต็กใส่เครื่องช่วยฟังที่เหมาะสมกับระดับการสูญเสียการได้ยินและจะต้องได้รับ การฟื้ นฟูสมรรถภาพทางการได้ยินและการพุดอย่างต่อเนื่อง ได้แก่การฝึกฟัง เพื่อให้เด็ก

21 ใช้การได้ยินที่หลงเหลืออยู่ให้เป็นประโยชน์มากที่สุดการกระตุ้นให้เด็กออกเสียงพูด การ สอนให้เด็กมีพัฒนาการทางภาษาและท้ศนคติในการโต้ตอบสื่อความหมาย รวมทั้งการ แก้ไขเสียงพูด อย่างไรก็ตามกรณีที่หูสูญเสียการได้ยินมากหรือมีอุปสรรคอย่างอื่นที่ทำให้เด็กไม่มี ความก้าวหน้าในการพังและการพูดหลังจากใส่เครื่องช่วยฟัง เด็กอาจจะต้องเรียนภาษามือ หรือทำการผ่าตัดฝังประสาทหูเทียมเพื่อช่วยให้เด็กรับฟังเสียงได้ดีขึ้น ต้องส่งเสริมให้เด็กได้ รับการศึกษาพัฒณาตนเองตามความถนัดและความสามารถของแต่ละคนให้มากที่สุด เพื่อ ที่บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยินจะสามารถพัฒนาทักษะทางภาษาเพื่อใช้ในการ เรียน และการสื่อสารในชีวิตประจำวันได้ เช่น - ฝึกประสาทสัมผัสการใช้มือ การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก กล้ามเนื้อมัดใหญ่ - ฝึกประสาทสัมผัสในการใช้สายตา ให้มีความสัมพันธ์กัน และจับความเคลื่อนไหวของ สิ่งแวดล้อมรอบตัวได้เร็วขึ้น - ฝึกประสาทสัมผัสให้มีความสัมพันธ์กับความคิด สามารถบอก แสดงออก หรือสื่อความ หมายในการสัมผัสได้ เช่น สามารถบอกได้ว่า สิ่งใดมีความร้อน ความเย็นความเหม็น ความ หอม ความเจ็บ ความปวดความแสบได้ - ฝึกออกเสียง ครู ควรคิดหาเทคนิคแปลกๆมาใช้ในการสอนออกเสียงควรสอนเทคนิค การจดจำเสียงและสัญลักษณ์ต่างๆ มีการใช้สื่อประสมเข้ามาช่วย โดยสอดแทรกอารมณ์ขัน ให้สนุกสนานเพราะอารมณ์ความรู้สึกที่ประทับใจจะช่วยให้เรียนรู้ได้รวดเร็วยิ่งขึ้นและจำได้ ดีขึ้นเมื่อพบปัญหาการออกเสียงของนักเรียนควรเลือกคำ หรือข้อความ วิธีการออกเสียงที่ ถูกต้อง ให้เหมาะกับปัญหาของแต่ละคนแล้วช่วยให้เขาทำจนสำเร็จซึ่งนอกจากจะช่วยแก้ ปัญหาแล้วยังช่วยสร้างความเชื่อมั่นในตนเองและทำให้เกิดทัศนคติต่อการเรียนอีกด้วย - ฝึกฟัง เช่น เสียงแตรรถยนต์ เสียงเครื่องยนต์ เสียงฟ้าร้อง เสียงระฆัง เสียงกลอง เสียงตะโกน เสียงกระซิบ โดยฝึกทั้งที่ใส่เครื่องช่วยฟัง และตอนที่นักเรียนไม่ใส่เครื่องช่วย ฟัง เพื่อให้นักเรียนเกิดการเปรียบเทียบเสียงได้ ประโยชน์ของการฝึกฟังก็เพื่อไม่ให้บุคคลที่ มีความบกพร่องทางการได้ยินเกิดความตกใจเมื่อได้ยินเสียงที่ดังเกินไป สามารถแยกเสียง แต่ละประเภทได้ และยังสามารถป้องกันอันตรายที่เกิดจากสิ่งแวดล้อมได้ด้วย - ฝึกคำศัพท์ง่ายๆ ในชีวิตประจำวัน เพื่อใช้ในการสื่อสารกับบุคคลอื่น ทั้งการพูด และ การเขียน เช่นไป กิน หิว ปวดท้อง สนทนา ฝึกให้อ่านริมฝีปากได้ ถึงแม้จะไม่ได้ยินเสียง โดยเริ่มจากคำศัพท์ง่ายๆ สั้นๆ ก่อน - ฝึกให้เด็กรู้จักสัญลักษณ์สากล เช่น ป้ายบอกทิศทาง ช้าย ขวา ห้องน้ำหญิง ห้องน้ำ ชาย เขตอันตราย ห้ามเข้า - ฝึกการใช้ภาษามือโดยเริ่มจากคำศัพท์ในชีวิตประจำวัน อาจมีรู ปภาพและการเขียน เข้ามาช่วยเพื่อให้เกิดความจำที่ถาวร - ส่งเสริมความสามารถพิเศษ หรือสิ่งที่เด็กสนใจ เช่น กีฬา ดนตรี ศิลปะ การแสดง ให้ เต็มตามศักยภาพของเด็ก

22 ทั้งนี้สิ่งต่างๆ จะประสบความสำเร็จได้ ต้องได้รับความร่วมมือจากครู ครอบครัว ผู้ ปกครอง และบุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยินเอง ที่ต้องมีความพยายามในการฝึกฝน มีความอดทน มีการให้ความร่วมมือกับสถานศึกษา เข้าร่วมในการจัดทำแผนการศึกษา เฉพาะบุคคล (IEP) โดยจัดเตรียมข้อมูลที่จำเป็นเกี่ยวกับความต้องการของเด็กส่งเสริมให้ เด็กมีความพยายาม และพึ่งตนเองให้มากที่สุด ผู้ปกครองควรเรียนรู้ไปพร้อมกับเด็ก เพื่อที่ จะสามารถกลับไปฝึกที่บ้าน และสื่อสารกับเด็กได้ เพื่อเป็นแนวทางให้กับเด็กในด้านการ เรียนและการประกอบอาชีพในอนาคต แนวทางในการสอนนักเรียนที่มีความบกพร่อง ทางการได้ยิน - การแสดงสีหน้า ท่าทาง และภาษามือจะช่วยให้เด็กเข้าใจได้ดีขึ้น - ให้เรียกหรือทำให้เด็กรู้ว่าเรากำลังจะพูดด้วยก่อนเสมอ โดยการแตะไหล่ หรือแขน เบาๆและต้องหันหน้าไปทางเด็กเวลาพูดกับเด็ก - อย่าตกใจ ถ้าเด็กไม่เข้าใจเรา หรือเราไม่เข้าใจเด็ก เด็กกับเราจะค่อยๆพัฒนาความ คุ้นเคยเมื่อเวลาผ่านไป - ให้สอนคำศัพท์ใหม่ในบริบทต่าง ๆ กันเพื่อเป็นการเสริม และความจำที่ถาวร - ให้จัดลำดับหัวเรื่อง ความสำคัญ ของแผนการสอน ใช้สื่อการสอนที่มีความสัมพันธ์ กับสิ่งที่จะเรียน และต้องบอกโครงร่างของเนื้อเรื่องหรือแผนการสอน หรือกิจกรรมที่จะให้ นักเรียนทำล่วงหน้า และสิ่งที่คาดว่าจะได้รับจากทำกิจกรรมนั้น - การใช้ภาพประกอบในการสอนจะเป็นประโยชน์อย่างมาก ซึ่งเด็กใช้การมองเป็นวิธี หลักในการรับข้อมูล - ถ้าการบ้านยากหรือกำกวม ให้ผู้ปกครองช่วยแจ้งว่าสิ่งที่ยากคืออะไร และครู ควร แก้ไข - ให้เขียน คำสั่ง การบ้านหรือการเปลี่ยนแปลงในเรื่องต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนกระดานหรือ ป้ายประกาศ และต้องใช้เป็นประจำ จนเด็กเกิดการเรียนรู้ว่าการเขียนบนกระดานหรือขึ้น ป้ายประกาศ เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องอ่าน - ไม่ควรพูดในขณะที่เขียนกระดาน ควรเขียนให้เรียบร้อยก่อนแล้วค่อยอธิบาย - ให้ใช้สื่อที่มีคำบรรยายร่วมกับเสียง เช่น สื่อCA วีดิทัศน์ภาพยนตร์ - ให้ใช้ล่าม ถ้าจำเป็น และล่ามควรมีความรู้ความสามารถในเรื่องที่แปลเป็นอย่างดี - อย่าจับเด็กนั่งในที่ๆ มีคนพลุกพล่าน หรือสิ่งแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม ควรหลีกเลี่ยง การใช้เสียงที่สั่นรัวหรือเสียงดังเกินไป จัดที่นั่งให้เหมาะสมกับเด็กที่จะได้ยิน มองเห็น และ สามารถสื่อสารได้ดีที่สุด - ลดเสียงรบกวนเบื้องหลัง คนทั่วไปที่ได้ยินมักไม่ค่อยคำนึงถึงเสียงรบกวนเท่าไรนัก แต่คนที่ใช้เครื่องช่วยฟังนั้นเสียงดังกล่าวจะมีผลกระทบต่อเด็กเพราะเครื่องขยายเสียงใน เครื่องช่วยฟังจะขยายเสียงทั้งหมดที่รับเข้ามา ทำให้เด็กได้รับเสียงรบกวนที่ดังไปด้วย

23 - สร้างระบบไว้ในถรณีฉุกเฉิน เช่นข้อตกลงในการซ้อมหนีไฟ โดยคุณครู อาจจะเขียน ไว้บนกระดานว่า ซ้อมหนีไฟ เมื่อไฟไหม้ ให้ออกไปประตูหลัง (ถ้ามีเด็กที่ใช้ภาษามือ ให้ครู เรียนภาษามือคำว่า \"ฉุกเฉิน\" \"ไฟไหม้\" \"เดิน\" เป็นต้น - ให้ใช้การเขียนในการสื่อสาร ร่วมด้วย เพื่อให้เด็กมีความรู้ทางด้านการอ่านและการ เขียนให้แทนเสียงออดเตือนภัยด้วยแสงไฟกระพริบ เป็นต้น

24 3.เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการเห็น ความหมายของเด็กที่มีความ บกพร่องทางการมองเห็น ความบกพร่องทางการมองเห็น (Visual Impairment) คือการสูญเสียการมองเห็น (Vision Loss) จนถึงระดับหนึ่ง อันเป็นผลสืบเนื่องมาจาก ความสามารถในการมองเห็นที่มีอยู่อย่างจำกัด ซึ่งอาจ เกิดจากโรค (Disease) การบาดเจ็บ (Trauma) รวม ถึงความผิดปกติที่มีมาตั้งแต่กำเนิด (Congenital conditions) หรือเสื่อมสภาพในภายหลัง (Degenerative conditions) ในปัจจุบันเด็กจำนวน 1 ใน 5 ประสบปัญหาเกี่ยวกับความบกพร่องในการ มองเห็น อย่างไรก็ตามเด็กมักไม่รู้ว่าตนเองมีความบกพร่อง ทางการมองเห็น เนื่องจากเด็กที่มีปัญหาส่วนใหญ่ เติบโตขึ้นมากับอาการดังกล่าวโดยไม่รู้ว่าการมองเห็น ที่ปกตินั้นเป็นอย่างไร อีกทั้งยังมักเข้าใจว่าคนอื่นก็ เห็นโลกในลักษณะที่ไม่ต่างไปจากที่เขาเห็นเช่นกัน

25 ประเภทของความบกพร่องทางการมองเห็น พบเด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็นได้บ่อย ๆ ในโรงเรียนและในสังคมทั่วไป สามารถแบ่งประเภทของเด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็นออกเป็น 2 ประเภท คือ 1.ความบกพร่องทางการเห็นประเภทมองเห็นเลือนราง (Low Vision) ลักษณะการสูญเสียการเห็นแต่ยังสามารถอ่านอักษรตัวพิมพ์ขยายใหญ่ด้วยอุปกรณ์ เครื่องช่วยความพิการหรือเทคโนโลยีอำนวยความสะดวก หากวัดความชัดเจนของสายตา ข้างดีเมื่อแก้ไขเเล้วอยู่ในระดับ 6/18 หรือ 20/70 (บุคคลทั่วไปเห็นในระยะ 70 ฟุต คนที่มี การเห็นเลือนรางจะเห็นที่ระยะ 20 ฟุต) ลานสายตาแคบกว่า 30 องศา 2.ความบกพร่องทางการเห็นประเภทมองไม่เห็นตาบอด (Blind) บุคคลที่สูญเสียการเห็นมากจนต้องใช้สื่อสัมผัสและสื่อเสียง หากตรวจวัดความชัด ของสายตาข้างดีเมื่อแก้ไขเเล้วอยู่ในระดับ 62/60 หรือระดับ 20/200 (บุคคลทั่วไปมอง ในระยะ 200 ฟุต คนตาบอดเห็นที่ระยะ 20 ฟุต) ลานสายตาแคบกว่า 20 องศา บุคคลที่มี ข้อจำกัดนี้ส่วนใหญ่ (ประมาณร้อยละ 85) ยังมีความสามารถในการเห็นหลงเหลืออยู่ สาเหตุที่บกพร่องทางการมองเห็น 1.กรรมพันธุ์ (Heredity) โดยความผิดปกติจะสามารถถ่ายทอดมาถึงเด็กได้หาก ครอบครัวมีประวัติสุขภาพของครอบครัว (Family History) ที่เกี่ยวกับดวงตา เช่น โรคต้อ (Familial Cataract) โรคกล้ามเนื้อจอตาเจริญผิดเพี้ยน (Retinal dystrophies) และ มะเร็งจอตา (Retinoblastoma) 2.ระหว่างตั้งครรภ์ เช่น โรคหัดเยอรมัน (Rubella) และโรคท็อกโซพลาสโมซิส (Toxoplasmosis) 3.ระหว่างคลอด เช่น โรคจอตาผิดปกติอันเกิดจากการคลอดก่อนกำหนด (Retinopathy of prematurity) และอาการเยื่อบุตาอักเสบในเด็กแรกเกิด (Newborn Conjunctivitis) 4.ในวัยเด็ก เช่น การขาดแคลนวิตามินเอ (Vitamin A Deficiency) โรคหัด (Measles) ตาอักเสบ (Eye Infection) ยารักษาตาแผนโบราณ (Traditional eye medicines) และอุบัติเหตุ (Injuries) 5.การได้รับอุบัติเหตุกระทบกระเทือนต่อดวงตาโดยตรงหรือประสาทในการ มองเห็น เช่น สิ่งแปลกปลอมพวกสารเคมีหรือโลหะละลายที่ร้อนเข้าตา อุบัติเหตุรถชน เป็นต้น

26 ลักษณะและพฤติกรรมที่สังเกตได้ในเด็กที่มีความ บกพร่องทางการเห็น ลักษณะทั่ วไป - มีอาการคันตาเรื้อรัง น้ำตาไหลอยู่เสมอ หรือมีอาการตาแดงบ่อย ๆ - มักมองเห็นภาพซ้อน วิงเวียนศีรษะ มองเห็นไม่ชัดเจนในบางครั้ง - เวลามองวัตถุในระยะไกล ๆ ต้องขยี้ตาหรือทำหน้าย่นขมวดคิ้ว -เวลาเดินต้องมองอย่างระมัดระวังหรือเดินช้า ๆ โดยกลัวจะสะดุดสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่ขวาง - มักขยี้ตาบ่อย ๆ - ไม่ชอบทำงานที่ต้องใช้สายตา - กระพริบตาบ่อย ๆ - อ่านหนังสือได้ในระยะเวลาสั้น - สายตาสู้แสงสว่างไม่ได้ ลักษณะทางจิตวิทยา -อัตมโนทัศน์ (Self Concept) เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับความคิดเกี่ยวกับตนเองในวัยเด็ก พบว่าค่อนข้างเงียบเฉยกว่าเด็กปกติทั่วไป สำหรบเด็กที่มีการสูญเสียการเห็นในระดับ รุ นเเรงอาจแสดงพฤติกรรมกระตุ้นตัวเอง เช่น ส่ายหัวไปมา โยกตัว เล่นเปลือกตา -สติปัญญา เด็กประเภทนี้อาจมีความล่าช้าในด้านความสามารถทางการเรียน เนื่องจากขาดการกระตุ้นทางการเห็นที่ทำให้เด็กขาดการสำรวจสิ่งต่าง ๆ -กล้ามเนื้อ แม้ว่าความบกพร่องทางการมองเห็นไม่ได้ส่งผลโดยตรงแต่อย่างไรก็ดีการ พัฒนากล้ามเนื้อก็ย่อมอาศัยทักษะการมองเห็นร่วมด้วย ถ้ามีปัญหาการมองเห็นอาจส่งผลต่อ การเดิน การคลานในวัยเด็กให้ล่าช้า

27 การรับรู้และการเรียนรู้ วัยเด็ก/วัยปฐม 1.ร่างกายของตน ผ่านการสัมผัส การเคลื่อนไหว 2.สิ่งแวดล้อม ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสที่มีอยู่ ดมกลิ่น ชิมรส สัมผัส ฟังเสียง 3.การหัดพูด โดยการฝึกขยับริมฝีปากให้ถูกต้องในการออกเสียง/การพูด ผ่านการ เลียนเเบบเสียงและการสัมผัสริมฝีปากและลำคอ วัยเรียน 1.การฝึกทักษะ Pre-braille ได้แก่ การฝึกประสาทสัมผัส (sensory integration) การพัฒนาความคิดรวบยอด การพัฒนากล้ามเนื้อ การพัฒนาทักษะเพื่อเตรียมความพร้อม สำหรับการอ่านและการเขียนอักษรเบลล์ 2.การทำความคุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมและการเคลื่อนไหว : Orientation and Mobility Skills. หลักสูตรและการเรียนการสอน หลักสูตรระดับก่อนประถมศึกษา (0-5 ปี) ประสบการณ์ของเด็กช่วงอายุ 0-5 ปี และเป็นพื้นฐานของพัฒนาการในช่วงต่อมา ดังนั้นจึงควรจัดเป็นการศึกษาให้แก่เด็กให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้หลักสูตรควรครอบคลุมถึง การฝึกประสาทสัมผัสทางการรับรู้การฟัง การสัมผัส เพื่อชดเชยความบกพร่องทางสายตา ตลอดจนการดมกลิ่น การลิ้มรส เด็กควรเรียนรู้จากประสบการณ์ตรงและอุปกรณ์ที่เป็น ของจริง กิจกรรมควรเน้นเกี่ยวกับพัฒนาการของกล้ามเนื้อใหญ่ (gross motor) กล้ามเนื้อ ย่อย (Fine motor) พัฒนาการทางสติปัญญา พัฒนาการทางอารมณ์และสังคมและการ พัฒนาทักษะในการช่วยเหลือตนเอง หลักสูตรระดับประถมศึกษา แม้ว่าหลักสูตรสำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็นจะเป็นลักษณะเดียวกับ หลักสูตรสำหรับเด็กปกติแต่วิธีการสอนตลอดจนสื่อและอุปกรณ์การสอนอาจแตกต่างไป จากเด็กปกติบ้างควรมีการปรับหลักสูตรเพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการและความ สามารถของเด็กและเพิ่มเติมสิ่งที่ยังขาด เพื่อให้เด็กได้รับประโยชน์มากที่สุด เช่น การดัดแปลงโปรแกรมทางการศึกษาจากกการใช้สายตาสู่การได้ยินให้มากที่สุดเพื่อชดเชย กับการรับรู้ทางสายตาที่สูญเสียไป การจัดการเรียนการสอนควรใช้การรับรู้ทางการฟังซึ่ง รวมถึงการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการฟัง การใช้เทปบันทึกเสียง การสนทนา การอภิปราย เป็นต้น

28 หลักสูตรระดับมัธยมศึกษา หลักสูตรสำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็นเป็นลักษณะเดียวกับหลักสูตร สำหรับเด็กปกติ เพียงแต่การปรับวิธีการสอน ขั้นตอน วัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นให้สอดคล้อง กับความต้องการและความสามารถของเด็กและควรได้รับบริการเพิ่มเติมทางการแนะแนว และการให้คำปรึกษาในด้านการปรับตัวให้เข้ากับเพื่อนปกติและเพื่อนที่มีความบกพร่อง ทางสายตาจากครู แนะแนวหลักสูตรระดับนี้ควรครอบคลุมด้านอาชีวศึกษานักเรียนควรได้ รับการฝึกทักษะที่จำเป็นเพื่อการประกอบอาชีพเพิ่มเติมจนมีทักษะพอที่จะทำงานได้ ในหลักสูตรควรมีการปรับปรุ งเรื่องการฝึกการเคลื่อนไหวและการสร้างความคุ้นเคยกับ สภาพแวดล้อมการฝึกทักษะสื่อสารและฝึกประสาทสัมผัสการรับรู้ด้วย อุ ป ก ร ณ์ ก า ร ส อ น ที่ จำ เ ป็น สำ ห รั บ ผู้ เ รี ย น ที่ บ ก พ ร่ อ ง ทางการมองเห็น การเดินทาง - การปรับสภาพแวดล้อม - การทำความคุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมและการเคลื่อนไหว (Orientation and Mobility Skills) : เป็นวิชาที่สอนให้ผู้ที่มีความบกพร่องทางการเห็นรู้จักใช้ประสาทสัมผัส ที่เขามีอยู่ ได้แก่ สายตาบางส่วน การฟังเสียง การสัมผัส การดมกลิ่น การชิมรส และ ประสบการณ์เดิม โดยเฉพาะการฝึกเดินด้วยไม้เท้าขาว ไปยังสถานที่ต่าง ๆ ที่ต้องการได้ อย่างถูกต้อง มีประสิทธิภาพ สง่างาม และปลอดภัยได้ด้วยตนเอง เพื่อให้สามารถดำรงชีวิต ด้วยตนเองได้อย่างอิสระ การอ่าน - ผู้ช่วยอ่าน (Sighted reader) - อุปกรณ์อำนวยความสะดวกในการอ่าน - การใช้ประสาทสัมผัสหลายทาง - หนังสือเสียง (Talking book) - อักษรเบรลล์ (Braille codes) การเขียน - ผู้ช่วยเขียน (Sighted writer) - กระดานและดินสอเขียนอักษรเบลล์ (Slate and Stylus) - เครื่องพิมพ์ดีดเบรลล์ (Brailler) - เครื่องคอมพิวเตอร์ (Computer with specific program)

29 ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของบุคคลที่มีความ บกพร่องทางการมองเห็น 1.ครอบครัว : ครอบครัวเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะช่วยให้ผู้พิการสามารถเติบโตเป็นคนที่ ช่วยตนเองได้ และมีคุณภาพทัดเทียมกับคนปกติได้ การเลี้ยงดูให้ความช่วยเหลือผู้พิการ อย่างเหมาะสม 2.สังคม : หากสังคมยอมรับว่าผู้พิการสายตาก็เปรียบเสมือนคนปกติไม่ได้มีข้อแตก ต่างอะไรเพียงแค่ตาพิการเท่านั้น เราจึงปฏิบัติกับคนพิการสายตาอย่างคนปกติ 3.ความมั่นใจในตัวผู้พิการเอง : ผู้พิการทางสายตาที่ได้รับการเลี้ยงดูแบบให้ช่วยเหลือ ตนเองจะอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขและเมื่อสังคมยอมรับเขาเหล่านั้นแล้ว เขาจะยิ่งมี ความมั่นใจที่จะอยู่ร่วมในสังคมยิ่งขึ้น แต่ผู้พิการเองควรสร้างความมั่นใจในตนเองเช่นกัน อย่าโอนอ่อนไปกับคำเยาะเย้ย ถากถาง ถึงแม้จะรู้สึกบ้างแต่อย่าเอามาคิดจนไม่เป็นอันทำ อะไร และที่สำคัญ ตัวคนพิการเองควรมีทักษะเบื้องต้นในการใช้ชีวิตด้วย จึงจะไปไหนมา ไหน ทำอะไรได้เช่นเดียวกับคนปกติ

30 4 . เ ด็ ก ที่ มี ค ว า ม บ ก พ ร่ อ ง ท า ง ร่ า ง ก า ย แ ล ะ สุ ข ภ า พ ความหมายของเด็กที่มีความบกพร่อง ทางร่างกายและสุขภาพ เด็กที่มีความบกพร่องทางร่างกายและสุขภาพ (Children with Physical and Health Impairments) หมายถึง ผู้ที่มีอวัยวะไม่ สมส่วน อวัยวะส่วนใด ส่วนหนึ่งหรือหลายส่วนหายไป กระดูกกล้าม เนื้อ พิการ เจ็บป่วยเรื้อรังรุ นแรงหรือเฉียบพลัน มีความพิการทาง ระบบประสาทสมอง มีความลำบากในการเคลื่อนไหว จนเป็น อุปสรรคต่อการศึกษาเล่าเรียน และท่ากิจกรรมของเด็ก

31 อาการบกพร่องทางร่างกาย 1.ซีพี ( Cerebral Passy) หมายถึง การเป็นอัมพาตเนื่องจากระบบประสาทสมองพิการ หรือ เป็นผลมาจากสมองที่กำลังพัฒนาถูกทำลายก่อนคลอด อันเนื่องมาจากการขาดอากาศ ออกซิเจน เด็กซีพี มีความบกพร่องที่เกิดจากส่วนต่าง ๆ ของสมองแตกต่างกัน ที่พบส่วน ใหญ่ คือ 1.1) อัมพาตเกร็งของแขนขา หรือครึ่งซีก (Spastic) 1.2) อัมพาตลีลาการเคลื่อนไหวผิดปกติ (Athetoid) ควบคุมการเคลื่อนไหวและ บังคับไปในทิศทางที่ต้องการไม่ได้ เป็นความผิดปกติของสมองในส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุม การเคลื่อนไหวภายใต้อำนาจจิตใจและการเคลื่อนไหวที่ประสานกัน จะเริ่มเห็นชัดในช่วง 1-3 ปีแรก พบว่าแขนผิดปกติมากกว่าขา อาการจะเด่นเมื่อมีอารมณ์ ความเครียด 1.3) อัมพาตสูญเสียการทรงตัว (Ataxia) การประสานงานของอวัยวะไม่ดี ใน ลักษณะกางขามากกว่าปกติ 1.4) อัมพาตตึงแข็ง (Rigid) การเคลื่อนไหวแข็ง/ช้า ร่างกายสั่นกระตุก 1.5) อัมพาตแบบผสม (Mixed) เป็นกลุ่มที่ไม่สามารถแยกปัญหาเข้าตามกลุ่มข้างต้น ได้ หรืออาจมีอาการหลายอย่างเกิดร่วมในคนเดียวกัน 2.กล้ามเนื้ออ่อนแรง (Muscular Distrophy) เกิดจากประสาทสมองที่ควบคุมส่วนของ กล้ามเนื้อส่วนนั้น ๆ เสื่อมสลายตัว โดยไม่ทราบสาเหตุ ทำให้กล้ามเนื้อแขนขาจะค่อยๆ อ่อน กำลัง เด็กจะเดินหกล้มบ่อย 3.โรคทางระบบกระดูกกล้ามเนื้อ (Orthopedic) ที่พบบ่อย ได้แก่ 3.1) ระบบกระดูกกล้ามเนื้อพิการแต่กำเนิด เช่น - เท้าปุก (Club Foot) ผู้ป่วยโรคเท้าปุกจะมีลักษณะขาและเท้าที่ผิดปกติ คือ เท้าโค้งงอผิดรู ป หลังเท้าพลิกลงพื้น และส้นเท้าบิดเข้าด้านใน หากไม่ได้รับการรักษาอาจ พบว่าเท้าบิดเข้าด้านในมากขึ้น จนเด็กต้องใช้หลังเท้าเป็นจุดรับน้ำหนักขณะยืนหรือเดิน กล้ามเนื้อน่องของขาข้างที่มีเท้าผิดปกติจะเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่ เท้าข้างที่ผิดปกติมีขนาด เล็กกว่าเท้าข้างที่เป็นปกติโดยเฉลี่ยประมาณ 0.5 นิ้ว ทั้งนี้ เท้าที่บิดผิดรู ปมักไม่ก่อให้เกิด ความเจ็บปวดใด ๆ แต่ผู้ป่วยควรรีบเข้ารับการรักษาทันที เพราะอาจส่งผลกระทบต่อการ ยืนหรือการเดินในอนาคตได้ - กระดูกข้อสะโพกเคลื่อน - อัมพาตครึ่งท่อนเนื่องจากกระดูกไขสันหลังส่วนล่างไม่ติด 3.2) ระบบกระดูกกล้ามเนื้อพิการด้วยโรคติดเชื้อ (Infection) เช่น วัณโรค กระดูก หลังโกง กระดูกผุ เป็นแผลเรื้อรังมีหนอง 3.3) กระดูกหัก ข้อเคลื่อน ข้ออักเสบ พิการเนื่องจากไม่ได้รักษาอย่างถูกต้อง 4.โปลิโอ (Poliomyelitis) เกิดจากเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งเข้าสู่ร่างกายทางปาก แล้วไป เจริญที่ต่อมน้ำเหลืองในลำคอ ลำไส้เล็ก และ เข้าสู่กระแสเลือดจนถึงระบบประสาทส่วน กลาง เมื่อเซลล์ประสาทบังคับ กล้ามเนื้อถูกทำลาย แขนหรือขาจะไม่มีกำลังในการ เคลื่อนไหว

32 5.แขนขาด้วนแต่กำเนิด (Limb Deficiency) รวมถึงเด็กที่เกิดมาด้วยลักษณะของ อวัยวะที่มี ความเจริญเติบโตผิดปกติ เช่น นิ้วมือติดกัน 3-4 นิ้ว มีแค่แขนท่อนบนต่อกับนิ้ว มือ ไม่มีข้อศอก หรือเด็กที่แขนขา ด้วยเนื่องจากประสบอุบัติเหตุ และการเกิดอันตรายในวัย เด็ก 6.โรคกระดูกอ่อน (Osteogenesis Imperfeta) เด็กไม่เจริญเติบโตสมวัย ตัวเตี้ย กระดูกผิดปกติ กระดูกยาวบิดเบี้ยวเห็นได้ชัดจากระดูกหน้าแข้ง ความบกพร่องทางสุขภาพ 1.โรคลมชัก (Epilepsy) อาการจากความผิดปกติของระบบสมอง ที่พบบ่อยมีดังนี้ 1.1) ลมบ้าหมู (Grand Mal) 1.2) การชักในช่วงเวลาสั้น ๆ (Petit Mal) 1.3) การชักแบบรุ นแรง (Grand Mal) 1.4) อาการชักแบบพาร์ชัล คอมเพล็กซ์ (Partial Complex) 1.5) อาการไม่รู้สึกตัว (Focal Partial) 2.โรคระบบทางเดินหายใจ มีอาการเรื้อรังของโรคปอด เช่น หอบหืด วัณโรค ปอดบวม 3.โรคเบาหวานในเด็ก ร่างกายไม่สามารถใช้กลูโคสได้อย่างปกติ เพราะขาดอินชูลิน 4.โรคข้ออักเสบรู มาตอย มีอาการปวดตามข้อเข่า ข้อเท้า ข้อศอก ข้อนิ้วมือ 5.โรคศีรษะโต เนื่องมาจากน้ำคั่งในสมอง มักเป็นมาแต่ก่าเนิด ถ้าวินิจฉัยโรคเร็วและ รับการรักษาอย่างถูกต้อง สภาพความพิการจะไม่รุ นแรง เด็กสามารถปรับสภาพได้และมี พื้นฐานทางสมรรถภาพดีเช่นเด็กปกติ 6.โรคหัวใจ (Cardiac Conditions) ส่วนมากเป็นตั้งแต่ก่าเนิด เด็กจะตัวเล็กเติบโตไม่ สมอายุ ซีด เซียว เหนื่อยหอบง่าย อ่อนเพลีย ไม่แข็งแรงตั้งแต่ก่าเนิด 7.โรคมะเร็ง (Cancer) ส่วนมากเป็นมะเร็งเม็ดโลหิต และเนื้องอกในดวงตา สมอง กระดูก และไต 8.บาดเจ็บแล้วเลือดไหลไม่หยุด (Hemophilia) ลักษณะความต้องการช่วยเหลือของผู้เรียน ความต้องการพิเศษสำหรับผู้เรียนที่ข้อจำกัดทางด้านร่างกาย คือ การออกแบบ อาคารสถานที่ที่อำนวยความสะดวกในการเคลื่อนไหว มีความปลอดภัย ฝึกทักษะทางสังคม ทักษะการอยู่ร่วมกับผู้อื่น การแสวงหาความรู้ และฝึกเรื่องระเบียบวินัย จัดกลุ่ม เพื่อนพี่ เลี้ยง เพื่อช่วยในการเรียน ทำกิจกรรมและอยู่ร่วมกันในโรงเรียน ใช้อุปกรณ์ที่ช่วยอำนวย ความสะดวกในการเคลื่อนไหวและทำกิจกรรมต่าง ๆ แนะนำช่วยเหลือให้ผู้เรียนทำงาน อดิเรกที่เหมาะสมกับข้อจำกัดของร่างกาย ฝึกการอยู่กับตนเอง ได้ค้นพบความถนัดของ ตนเองและเกิดความมั่นใจในตนเอง

33 ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของผู้เรียนที่มีความ ต้องการพิเศษ ข้อจำกัดทางด้านร่างกาย (Physical limitation) - ความบกพร่อง : ความบกพร่องของระบบประสาท ความบกพร่องทางสุขภาพ ความ บกพร่องระบบกล้ามเนื้อและกระดูก - ความพิการ : มองไม่เห็นหรือเห็นไม่ชัด ไม่ได้ยินหรือได้ยินไม่ชัด เคลื่อนไหวไม่ได้/ เคลื่อนไหวไม่ปกติ เจ็บป่วยเรื้อรัง ทำกิจกรรมบางอย่างไม่ได้ แนวทางการช่วยเหลือของเด็กที่มีความบกพร่อง ทางร่างกายและสุขภาพ - มุ่งเสริมสร้างพัฒนาการและพื้นฟูสมรรถภาพของเด็กแต่ละคน ให้เด็กมีโอกาสนำ ประสบการณ์ขั้นพื้นฐานในการเรียนรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน ต้องเก็บประวัติการรักษา ทางการแพทย์ของเด็ก เพื่อเป็นข้อมูลในการจัดการศึกษาที่เหมาะสม - เด็กต้องได้รับโอกาสทางการศึกษาอย่างต่อเนื่อง - หลักสูตรสำหรับเด็กกลุ่มนี้ไม่ควรแตกต่างไปจากเด็กปกติเว้นวรรคไม่ว่าจะเป็นเรื่อง ของการอ่าน การเขียน การคิดคำนวณหรือประสบการณ์อื่นๆ - การจัดการเรียนการสอนจำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลงให้เหมาะสมกับเด็ก เช่น ทักษะการเคลื่อนไหว ทักษะการดำรงชีวิตประจำวันและทักษะทางอาชีพ - ต้องจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับสภาพของเด็กอะไรกิจกรรมที่เด็กบกพร่อง ทางร่างกายและสุขภาพไม่สามารถกระทำได้ เช่น พละศึกษา การท่องเที่ยวศึกษานอกสถาน ที่ - การให้บริการเสริม o การให้บริการเครื่องมือและเครื่องใช้ต่าง ๆ ได้แก่ โต๊ะ เก้าอี้นั่งพิเศษ เครื่อง คอมพิวเตอร์ ที่ตั้งหนังสือ ห้องสุขา โดยเฉพาะทางลาดเพื่อขึ้นลงอาคาร o การแก้ไขและบำบัดจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น แพทย์ จิตแพทย์ นัก กายภาพบำบัด เป็นต้น

34 5 . เ ด็ ก ที่ มี ค ว า ม บ ก พ ร่ อ ง ท า ง ก า ร พู ด แ ล ะ ภ า ษ า ประเภทของเด็กที่มีความบกพร่องทางการพูดและ ภาษา ผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางภาษาและการสื่อสารแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ผู้เรียนที่ มีความบกพร่องทางการพูด และผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางด้านภาษา โดยผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางการพูดหมายถึง หมายถึงผู้เรียนที่มีความบกพร่องใน การเปล่งเสียงพูด ในด้านความชัดเจนในการปรับปรุ งระดับและคุณภาพของเสียง มีจังหวะ และขั้นตอนของการพูดที่ไม่ถูกต้อง และผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางการใช้ภาษา หมายถึง ผู้เรียนที่มีความบกพร่องใน ความเข้าใจหรือการใช้ภาษาพูด ไม่สามารถสื่อสารออกมาให้เหมาะสมได้ แต่ความบกพร่องที่ได้กล่าวไปนี้ ไม่เกี่ยวข้องกับลักษณะความแตกต่างทางการพูด และภาษาที่เกี่ยวเนื่องกับภาษาถิ่นหรือการใช้ภาษาที่สอง (สำนักงานคณะกรรมการการ อุดมศึกษา, 2553) สาเหตุของความบกพร่องทางการพูดและภาษา สาเหตุหลักมาจากความผิดปกติของพัฒนาการ ถือเป็นความบกพร่องทางการเรียนรู้ ประเภทหนึ่งซึ่งเกิดจากการทำงานของสมองที่ผิดไปจากปกติ หากมีความผิดปกติทางด้าน นี้ จะส่งผมให้เด็กมีปัญหาด้านการออกเสียง และประสบปัญหาด้านการสื่อสาร มีข้อจำกัด ในการรับสารจากผู้อื่นด้วย และยังรวมไปถึงความบกพร่องทางสติปัญญา (Intellectual Disability) ด้วย สาเหตุต่อมา อาจมาจากปัญหาการได้ยิน ตั้งแต่การมีปัญหากับกระบวนการฟัง (Auditory Processing Disorder) ที่ซึ่งผู้เรียนจะไม่สามารถเข้าใจ หรือจดจำในสิ่งที่ได้ยิน ได้ ไปจนถึงการสูญเสียการได้ยิน (Hearing loss) ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของความบกพร่อง ทางการพูดและภาษาในระยะยาว

35 อีกหนึ่งสาเหตุที่สำคัญ คือสาเหตุทางร่างกาย ตั้งแต่ปัญหาเรื่องโครงสร้างของ ร่างกาย (Structural problems) เช่น โรคปากแหว่งเพดานโหว่ (Cleft lip and cleft palate) ที่เป็นอุปสรรคต่อการพูด หรือภาวะการคลอดก่อนกำหนด (Prematurity) ที่เป็น สาเหตุสำคัญของปัญหาพัฒนาการช้ามากมาย ปัญหาทางระบบประสาท (Neurological problems) เช่น ภาวะสมองพิการ (Celebral Palsy) กล้ามเนื้อเสื่อม (Muscular Dystrophy) และการบาดเจ็บที่สมอง (Traumatic Brain Injury) ซึ่งอาจก่อให้เกิดความ ผิดปกติของกล้ามเนื้อที่จำเป็นสำหรับการพูด หรือกระทั่งออทิซึม (Autism) ส่งผลกระทบ ต่อการสื่อสารนั่นเอง หรืออาจมาจากสาเหตุที่เกี่ยวกับการเลี้ยงดู การได้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม ไม่มีการสื่อสารที่เพียงพอ มีความรุ นแรง ก็จะส่งผลให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทางภาษาล่าช้า เช่นกัน (มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ, ม.ป.ป.) ความบกพร่องทางการพูด พิจารณาได้ 3 ด้าน 1.พูดไม่ชัด (Articulator Disorders) แบ่งเป็น 4 ลักษณะ 1.1) เสียงบางส่วนของคำขาดหายไป (Omissions) เช่น “ความ” เป็น “คาม” 1.2) ออกเสียงของตัวอื่นแทนที่ตัวที่ถูกต้อง (Substitutions) เช่น “กิน” เป็น “จิน” 1.3) เพิ่มเสียงที่ไม่ใช่เสียงที่ถูกต้องลงไปด้วย (Additions) เช่น “หนัง-งะ-สือ” “อัง-งะ-คาร” 1.4) ออกเสียงเพี้ยน หรือแปร่งไป (Distortion) เช่น “ที่” เป็น “ที้” 2.เสียงพูดผิดปกติ (Voice Disorder) แบ่งเป็น 3 ลักษณะ 2.1) ความบกพร่องของระดับเสียง พูดเสียงแหลมสูง พูดเสียงต่ำตลอดเวลา หรือการ พูดในระดับเดียวตลอด 2.2) เสียงดังหรือค่อยเกินไป คล้ายการตะโกน หรือการกระซิบตลอดเวลา 2.3) คุณภาพของเสียงไม่ดี เช่น เสียงแหบ เสียงกระด้าง เสียงแตกพร่า 3.ความบกพร่องด้านจังหวะเวลาและความคล่องแคล่วของการพูด (Speech Flow Disorders) แบ่งเป็น 5 ลักษณะ 3.1) การพูดติดอ่าง พูดขาดความต่อเนื่อง 3.2) อัตราพูดช้าเกินไป หรือเร็วเกินไป 3.3) การเว้นวรรคตอนไม่ถูกต้อง 3.4) พูดไม่ถูกต้องตามลำดับขั้นตอน ไม่เป็นตามโครงสร้างภาษา 3.5) จังหวะของเสียงพูดผิดปกติ

36 ความบกพร่องทางด้านภาษา แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1.การพัฒนาการทางภาษาที่ช้ากว่าวัย (Delayed Language) มี 5 ลักษณะ ได้แก่ 1.1) มีความยากลำบากในการใช้ภาษา 1.2) ไวยากรณ์และโครงสร้างประโยคผิดปกติ 1.3) ไม่สามารถสร้างประโยคได้ 1.4) ภาษาที่ใช้เป็นภาษาห้วน ๆ 1.5) อาจมีความบกพร่องทางปัญญา สังคม หรืออารมณ์ร่วมด้วย 2. ไม่มีความสามารถเข้าใจและสร้างถ้อยคำ (Aphasia) มีผลเนื่องมาจากการบาดเจ็บ ทางสมอง มี 7 ลักษณะ ได้แก่ 1.อ่านไม่ออก 2.เขียนไม่ได้ 3.สะกดคำไม่ได้ 4.ใช้ภาษาสับสน 5.จำคำหรือประโยคไม่ได้ 6.ไม่เข้าใจคำสั่ง 7.อารมณ์ไม่คงที่ (สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา, 2553) ความต้องการพิเศษของบุคคลที่มีความบกพร่อง ทางการพูดและภาษา 1. ฝึกการสื่อสารเพื่อบอกความต้องการ 2. ฝึกการเข้าใจคำพูด การสนทนา 3. ฝึกการบริหารกล้ามเนื้อและพัฒนาอวัยวะที่ใช้ในการพูด เช่น เป่าลิ้น นวดลิ้น นวด ปาก กระพุ้งแก้ม 4. ฝึกการหายใจเพื่อใช้เปล่งเสียงและควบคุมจังหวะในการพูด 5. ฝึกการสื่อสารทางเลือกอื่น เช่น การใช้ภาพสื่อสาร 6. ฝึกแก้ไขเสียงพูด พยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ ให้ชัดเจนรวมถึงความสัมพันธ์ในการ พูด 7. ฝึกการคิด การจำ (สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ 2553)

37 6. เด็กที่มีความบกพร่อง ทางพฤติกรรมและอารมณ์ 1. ลักษณะ ข้อมูลจากเว็บไซต์มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ กล่าวว่า ความบกพร่องทางอารมณ์ซึ่งนำไปสู่ ความบกพร่องทางพฤติกรรมมีลักษณะที่หลากหลาย ซึ่งจำแนกได้เป็นระดับตั้งแต่เบา (MILD) จนถึงรุ นแรง (SEVERE) นอกจากนี้เด็กยังสามารถแสดงอาการผิดปกติได้มากกว่าหนึ่งลักษณะอีกด้วย ซึ่งตัวอย่าง ของความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ที่พบได้บ่อย ได้แก่ ความวิตกกังวล (ANXIETY) ซึ่งทำให้เด็กมีนิสัยขี้กลัว รวมไปถึงภาวะซึมเศร้า (DEPRESSION) ที่ส่งผลกระทบให้เด็ก 2 คน ในจำนวน 100 คนมีความเศร้าในระดับที่สูงเกินไป รวมทั้งมีปัญหาทางสุขภาพและขาดแรง กระตุ้นหรือความหวังในชีวิต นอกจากนี้เด็กยังอาจมีความผิดปกติทางการรับประทานร่วมด้วย โดยลักษณะของปัญหาความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ในเด็ก สามารถจำแนกได้ตาม กลุ่มอาการ ดังนี้ 1.1 ปัญหาด้านความประพฤติ (CONDUCT DISORDERS) ใช้กำลังทำร้ายผู้อื่น ทำลายข้าวของ ลักทรัพย์ ฉ­ุนเฉียวง่าย มีอารมณ์หุนหันพลันแล่น และเกรี้ยวกราด มีนิสัยกลับกลอก เชื่อถือไม่ได้ ชอบโทษผู้อื่น และมักโกหกอยู่เสมอ เอะอะและหยาบคาย หนีเรียน รวมถึงหนีออกจากบ้าน ใช้สารเสพติด หมกมุ่นในกิจกรรมทางเพศ 1.2 ปัญหาด้านความตั้งใจและสมาธิ (ATTENTION AND CONCENTRATION)­ มีความสามารถในการจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งในระยะสั้น (SHORT ATTENTION SPAN) ซึ่งอาจไม่เกิน 20 วินาที และสามารถถูกสิ่งรอบตัวดึงความสนใจได้ทุกเมื่อ มีลักษณะงัวเงีย ไม่แสดงความสนใจใดๆ รวมถึงมีท่าทางเหมือนไม่ฟังสิ่งที่ผู้อื่นพูด

38 1.3 ภาวะอยู่ไม่สุข (HYPERACTIVITY) และสมาธิสั้น (ATTENTION DEFICIT) มีลักษณะกระวนกระวาย ไม่สามารถนั่งนิ่งได้และขยับไปมา พูดคุยตลอดเวลาและมักรบกวนหรือเรียกร้องความสนใจจากผู้อื่นอยู่เสมอ มีทักษะการจัดการในระดับต่ำ 1.4 การถอนตัวหรือล้มเลิก (WITHDRAWAL) หลีกเลี่ยงการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น และมักรู้สึกว่าตนเองด้อยกว่าผู้อื่น เฉื่อยชา และมีลักษณะคล้ายเหนื่อยตลอดเวลา ขาดความมั่นใจ ขี้อาย ขี้กลัว ไม่ค่อยแสดงความรู้สึก 1.5 ความผิดปกติในการทำงานของร่างกาย (FUNCTION DISORDER) ความผิดปกติเกี่ยวกับพฤติกรรมการกิน (EATING DISORDER) เช่น การอาเจียนโดย สมัครใจ (VOLUNTARY REGURGITATION) การปฏิเสธที่จะรับประทาน รวมถึงนิสัย การรับประทานสิ่งที่รับประทานไม่ได้ โรคอ้วน (OBESITY) ความผิดปกติของการขับถ่ายทั้งอุจจาระและปัสสาวะ (ELIMINATION DISORDER) 1.6.ภาวะความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ระดับรุ นแรง ขาดเหตุผลในการคิด อาการหลงผิด (DELUSION) อาการประสาทหลอน (HALLUCINATION) พฤติกรรมการทำร้ายตัวเอง

39 2. สาเหตุของผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรม และอารมณ์ ความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ไม่ได้เกิดจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งเพียงอย่างเดียว หากแต่เกิดจากความซับซ้อนของความสัมพันธ์ร่วมกันระหว่างปัจจัยทางชีวภาพ จิตใจ สังคม การศึกษา และสิ่งแวดล้อม ยกตัวอย่างเช่น กลไกทางพันธุกรรมซึ่งอาจก่อให้เกิดความผิดปกติ ได้หลายประการ ซึ่งรวมถึงความเสียหายทางด้านชีวภาพ (BIOLOGICAL INSULTS) ยกตัวอย่างเช่น การบาดเจ็บของร่างกาย หรือการได้รับสารพิษ นอกจากนี้ ปัจจัยทางจิตสังคม เช่น ความจน ความรุ นแรง หรือการละเลยของผู้ปกครอง ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อปัญหาความ บกพร่องทางพฤติกรรมที่อาจเกิดขึ้นกับเด็กได้ ทั้งนี้สาเหตุของปัญหาความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์สามารถจำแนกได้ดังนี้ 2.1 ปัจจัยทางชีวภาพ (BIOLOGY) ความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์อาจได้รับอิทธิพลจากพันธุกรรม เช่น โรคจิตเภทหรือจิตเสื่อม (SCHIZOPHRENIA) และภาวะซึมเศร้า (DEPRESSION) ซึ่งเด็กที่มีปัญหาความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ประมาณร้อยละ 20 ถึง 60 นั้น มีสาเหตุมาจากพ่อหรือแม่ที่มีภาวะซึมเศร้า อีกทั้งเมื่อเคมีในร่างกายมีความเชื่อมโยงต่อ ภาวะซึมเศร้าอันเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมอยู่แล้ว ความเครียดหรือเผชิญเหตุการณ์ที่ ตึงเครียดอาจเป็นปัจจัยผลักดันให้เด็กเกิดภาวะซึมเศร้า (DEPRESSIVE EPISODES) ได้ มากยิ่งขึ้นอีกด้วย นอกจากนี้การบาดเจ็บทางสมอง (BRAIN INJURY) ก็เป็นสาเหตุหนึ่ง ของความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์เช่นกัน 2.2 ปัจจัยทางจิตสังคม (PSYCHOSOCIAL) โรงเรียนและบ้านเป็นสิ่งแวดล้อมทางสังคมที่สำคัญสำหรับเด็กที่สุด ดังนั้น สิ่งแวดล้อม รอบตัวเด็ก อิทธิพลจากคนรอบข้าง รวมถึงปัญหาที่เกิดจากโรงเรียนและบ้าน จึงมีส่วน สำคัญที่อาจนำไปสู่ปัญหาความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ของเด็ก ไม่ว่าจะเป็น ความเครียดเรื้อรัง (CHRONIC STRESS) อันเกิดจากการทะเลาะกับผู้ปกครอง รายได้ ครอบครัวที่น้อย การอาศัยอยู่ในแหล่งเสื่อมโทรม เป็นต้น หรืออาจเกิดจากเหตุการณ์หรือ สถานการณ์ตึงเครียดในชีวิต เช่น พ่อแม่แยกทางกัน และการเสียชีวิตของสมาชิกใน ครอบครัว รวมไปถึงการทารุ ณกรรมเด็ก (CHILDHOOD MALTREATMENT) ทั้งการใช้ ความรุ นแรงและการไม่ใส่ใจเด็กของผู้ปกครอง นอกจากนี้ปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับ ครอบครัวและโรงเรียน เช่น การชิงดีชิงเด่นระหว่างพี่กับน้อง การถูกเพื่อนกลั่นแกล้ง หรือ การที่ผู้ปกครองมีภาวะซึมเศร้า ล้วนมีส่วนทำให้เด็กมีปัญหาความปกพร่องทางพฤติกรรม และอารมณ์ได้

40 3. การรับรู้และการเรียนรู้ มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ ได้กล่าวว่า ในปัจจุบัน มีประมาณร้อยละ 6 ถึง 10 ของเด็กกำลัง ประสบภาวะความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ (EMOTIONAL AND BEHAVIORAL DISORDERS) โดยเด็กจำนวนดังกล่าว จำเป็นต้องได้รับการศึกษาพิเศษ รวมทั้งการรักษาที่ เหมาะสม เพราะการสอนในห้องเรียนอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอที่จะทำลายข้อจำกัดในการ เรียนรู้ของเด็กได้ อีกทั้งตัวเด็กเองยังมักเป็นผู้ขัดขวางการเรียนการสอนในห้องเรียนอีกด้วย ทั้งนี้ ความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์นั้น ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการเรียนรู้ของเด็ก แม้ว่าในความเป็นจริงเด็กกลุ่มนี้ไม่ได้มีความบกพร่องทางสติปัญญาแต่อย่างใดก็ตาม อีกทั้งยัง สามารถมีผลการเรียนดีเยี่ยม เพียงแต่จำเป็นต้องได้รับการดูแลและช่วยเหลือเป็นพิเศษ ทั้งนี้ ความหมายของความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์นั้น ครอบคลุมถึงโรคจิตเภท (SCHIZOPHRENIA) อย่างไรก็ตามความหมายดังกล่าวไม่สามารถใช้ได้กับเด็กที่มีปัญหาปรับ ตัวเข้ากับสังคมได้ยาก เว้นเสียแต่ว่าได้รับการรับรองว่าเป็นผลของความบกพร่องทาง พฤติกรรมและอารมณ์ การจำแนกพฤติกรรมตามธรรมชาติของบุคคลกลุ่มนี้อาจจะแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ : พฤติกรรมภายนอก (EXTERNALIZING) ได้แก่ การแสดงออกด้วยการทำร้ายผู้อื่น ก่อกวน หาเรื่องชกต่อย และพฤติกรรมภายใน (INTERNALIZING) ได้แก่ ความขัดแย้งภายใน จิตใจ ซึมเศร้า วิตกกังวล หมกมุ่นกับตนเอง โดยพฤติกรรมทั้ง 2 ประเภทอาจแยกย่อยออกไป ได้อีกดังนี้ (1) ความประพฤติที่ไม่เหมาะสม (CONDUCT DISORDER) เช่น เรียกร้องความสนใจโอ้อวด ชอบทำเด่นทำตนให้เป็นที่น่ารำคาญแก่บุคคลอื่น ต่อสู้เกรี้ยวกราด (2) ก้าวร้าวเชิงสังคม (SOCIALIZED AGGRESSION) เช่น ขโมยของเพื่อน สนับสนุนเพื่อนที่เกเรเพื่อนที่ต้องโทษ หนีโรงเรียนกับเพื่อนร่วมแก๊ง ไม่สนใจความถูกต้องเชิงศีลธรรม ไม่เคารพกฎหมายหรือกฎระเบียบใดๆ (3) มีปัญหาด้านวุฒิภาวะของความตั้งใจ (ATTENTION PROBLEM IMMATURITY) มีความสนใจช่วงสั้นๆเบนความสนใจง่าย หงุดหงิด เลื่อนลอย ตอบโดยไม่คิด เฉื่อยชา (4) มีพฤติกรรมผิดปกติเชิงจิต (PSYCHOTIC BEHAVIOR) เช่น มีความคิดฝันเฟื่ อง พูดซ้ำ ๆ มีพฤติกรรมแปลกๆ (5) มีการเคลื่อนไหวมากเกินไป เช่น นั่งเฉยๆไม่ได้เคลื่อนไหวไม่หยุดหย่อน ผ่อนคลายไม่ได้ พูดมากเกินไป

41 4. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ 4.1 ปัจจัยทางร่างกาย การมีข้อจำกัดทางวุฒิภาวะทางอารมณ์ (LIMITATION OF EMOTIONAL MATURITY) ทำให้ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษในกลุ่มนี้ไม่สามารถควบคุมหรือแสดงอารมณ์และ พฤติกรรมที่เหมาะสมในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ จึงอาจถูกมองว่าก้าวร้าว 4.2 ปัจจัยด้านสังคมและสภาพแวดล้อม ครอบครัวและการเลี้ยงดู อิทธิพลจากเพื่อน ฐานะทางเศรษฐกิจ เจตคติของคนในสังคม 4.3 ปัจจัยด้านประสบการณ์การเรียนรู้ ประสบการณ์ที่เด็กที่มีความต้องการพิเศษได้รับอาจส่งผลต่อการรับรู้ตนเอง การเรียนรู้ และสัมฤทธิผลทางการเรียนของเด็ก ประสบการณ์ล้มเหลวและสำเร็จจากการเรียน ส่งผลกระทบต่อ SELF-ESTEEM, SELF- EFFICACY, SELF-CONFIDENCE, SELF-CONCEPT, LEARNING MOTIVATION และ LEARNED HELPLESSNESS การแสดงออกในชั้นเรียน อาจส่งผลต่อความสัมพันธ์ทางสังคม ได้แก่ ครู และเพื่อนไม่เข้า ในสิ่งที่เด็กที่มีความต้องการพิเศษเป็น รวมทั้งครู และเพื่อนไม่ยอมรับ การที่ผู้เรียนมีทัศนคติเชิงลบต่อตนเอง จะส่งผลเสียต่อตนเอง ได้แก่ ไม่อยากมาโรงเรียน เรียนตามเพื่อนไม่ทัน เบื่อทุกอย่าง ต่อต้าน และไม่มีความสุขในการมาโรงเรียน ผลการเรียน ตกต่ำ ไม่กล้าแสดงออก อายเพื่อน ไม่อยากทำกิจกรรมกับเพื่อน มีความท้อแท้ในการทำงาน ไม่ยอมทำงาน วิตกกังวล หวาดระแวง ไม่เห็นคุณค่าในตนเอง หลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากับครู และมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นน้อย ดังนั้นภาวะความบกพร่องอาจเป็นสาเหตุหลักทำให้ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษมี ประสบการณ์ล้มเหลวในการเรียน ซึ่งทำให้เกิดทัศนคติที่ไม่ดีต่อตนเองและการเรียน อันจะ ทำให้ผู้เรียนมีแรงจูงใจในการเรียนต่ำ นอกจากนี้ความบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์ และความบกพร่องทางการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมทำให้ผู้เรียนแสดงพฤติกรรมบางอย่างที่เป็น ผลทางลบต่อการเรียนและยอมรับของเพื่อนและครู

42 7. เด็กที่มีความบกพร่อง ทางการเรียนรู้ 1. ประเภท ประเภทของผู้เรียนที่บกพร่องทางการเรียนรู้ (วนิดา ชนินทยุทธวงศ์, 2557) สามารถแบ่ง ออกได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1.1 ความบกพร่องทางด้านการอ่าน (DYSLEXIA) ในปัจจุบันสามารถพบผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางด้านการอ่านได้มากที่สุดจากทั้ง 3 ประเภท ผู้เรียนจะมีความบกพร่องในการจดจำพยัญชนะ สระ ขาดทักษะในด้านการสะกดคำ และเรียนรู้คำศัพท์ใหม่ได้จำกัด จึงอ่านหนังสือไม่ออกหรืออย่างน้อยสามารถอ่านได้เฉพาะคำที่ ง่ายสำหรับผู้เรียน มักใช้วิธีการเดาคำเวลาอ่าน อ่านตะกุกตะกัก จับใจความเรื่องที่กำลังอ่านไม่ ได้ หรืออาจมีการประสานกันของกล้ามเนื้อมือกับสายตาทีไม่ประสานกัน เมื่อผู้เรียนที่มีความ บกพร่องการอ่านอ่านหนังสือ มักจะบอกว่าเหมือนตัวหนังสือกำลังเต้นได้ ทำให้ผู้เรียนในกลุ่มนี้ มีความสามารถในการอ่านหนังสือได้ต่ำกว่าผู้เรียนในวัยเดียวกัน

43 1.2 ความบกพร่องด้านการเขียนสะกดคำ (DYSGRAPHIA) ผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางด้านการสะกดคำนี้มักจะพบร่วมกับผู้เรียนที่มีความบกพร่อง การด้านการอ่าน ผู้เรียนมีความบกพร่องในการเขียนพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ไม่ถูกต้อง สับสนตัวอักษรที่มีความคล้ายคลึงกัน เช่น ตัวอักษรภาษาอังกฤษ I T J ตัวอักษรภาษาไทย ร ว โ เป็นต้น บางครั้งผู้เรียนเรียงลำดับอักษรผิด จึงทำให้เขียนหนังสือและสะกดคำผิด มีปัญหากับ การเชื่อมโยงเสียงกับตัวอักษรที่ผิดพลาด ไม่ประสานกัน ทำให้ไม่สามารถแสดงออกทางความ โดยการเขียนได้ตามระดับชั้นเรียนได้ ผู้เรียนกลุ่มนี้จะมีความสามารถในการเขียนต่ำกว่าผู้ เรียนในวัยเดียวกัน abdpq 1.3 ความบกพร่องด้านการคำนวณและการให้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์ (DYSCALCULIA) ผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางด้านคำนวณและให้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์จะขาดทักษะและ ความเข้าใจค่าของตัวเลข การนับจำนวน การจำสูตรคูณ การใช้สัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ จึง ไม่สามารถคำนวณคำตอบการบวก ลบ คูณ หาร ตามกฎเกณฑ์ทางคณิตศาสตร์ได้ ผู้เรียนกลุ่ม นี้จะมีความสามารถในกาคำนวณและให้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์ต่ำกว่าผู้เรียนในวัยเดียวกัน

44 2. ลักษณะ 2.1 วัยอนุบาล - ผู้เรียนมีประวัติพัฒนาการการพูดที่ช้า เริ่มพูดคำแรกเมื่ออายุ 1 ปี - ผู้เรียนมีประวัติพูดไม่ชัด - ผู้เรียนมีการสลับคำพูด เรียงประโยคได้ไม่ถูกต้อง - ผู้เรียนพูดตะกุกตะกัก ไม่สามารถบอกชื่อสิ่งของที่ต้องการได้ ใช้การชี้เพื่อสื่อสาร - ผู้เรียนมีปัญหาการเขียน กล้ามเนื้อมัดเล็กไม่ประสานกับสายตา 2.2 วัยประถมศึกษา 2.2.1) ความบกพร่องด้านการอ่าน - ผู้เรียนเริ่มอ่านหนังสือไม่ออก อ่านได้แต่คำศัพท์ง่าย ๆ หรือคำที่คุ้นเคย เจอบ่อย - ผู้เรียนมีปัญหาในการอ่านตามการสะกดเสียงพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ - ผู้เรียนมีปัญหาในการจำตัวอักษรให้ตรงกับเสียง - ผู้เรียนอ่านช้ากว่าผู้เรียนในระดับชั้นเดียวกัน - อ่านได้แต่ไม่สามารถจับใจความในสิ่งที่อ่านได้ถูกต้อง 2.2.2) ความบกพร่องด้านการสะกดคำ - สะกดคำผิด มักเขียนคำโดยเริ่มพยัญชนะได้ แต่ไม่สามารถเลือกสระและวรรณยุกต์ได้ถูก ต้อง เช่น นอนหลับ อาจสะกดเป็น นอนลับ หรือคำว่ามะเขือเทศ อาจสะกดเป็น มะเขงเทก - ผู้เรียนเขียนพยัญชนะที่ไม่ค่อยได้ใช้ไม่ได้ เช่น ฐ ฑ ฏ ฆ - ผู้เรียนสับสนการเขียนและการอ่านตัวอักษรที่มีเสียงคล้ายกัน คำพ้องรู ป คำพ้องเสียง เช่น พ ภ ผ กาล การ การณ์ - ผู้เรียนมีความบกพร่องทางการเรียบเรียงประโยค อาจเรียงผิดหรือไม่เหมาะสม 2.2.3. ความบกพร่องทางการคำนวณ - ผู้เรียนไม่มีความเข้าใจเกี่ยวกับค่าของตัวเลข - ผู้เรียนไม่เข้าใจค่าของตัวเลข - สับสนหลักการคิดเลข ไม่เข้าใจหลักการบวก ลบ คูณ หาร - ผู้เรียนไม่เข้าใจสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ - ผู้เรียนมีปัญหาในการวิเคราะห์โจทย์ปัญหาที่เป็นตัวหนังสือ ไม่สามารถแปลความหมายได้ เช่น น้อยกว่า มากกว่า

45 3. สาเหตุ ภาวะผู้เรียนความบกพร่องทางการเรียนรู้ยังไม่อาจระบุสาเหตุการเกิดที่แน่ชัดได้ แต่นัก วิจัยเชื่อว่าอาจมีปัจจัยบางอย่างกระตุ้นให้เกิดความผิดปกติ (พบแพทย์, ม.ป.ป.) ดังนี้ - พันธุกรรม คาดว่าเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลให้เด็กมีความบกพร่องทางการเรียนรู้ เนื่องจากมัก พบผู้เรียนที่มีความบกพร่องการเรียนรู้ในครอบครัวที่มีประวัติการมีความบกพร่องเช่นกัน - พัฒนาการสมอง บางทฤษฎีกล่าวว่าเด็กที่มีพัฒนาการสมองผิดปกติ เช่น เด็กที่มีน้ำหนักแรก เกิดต่ำกว่ามาตรฐาน คลอดก่อนกำหนด สมองขาดออกซิเจน หรือได้รับอุบัติเหตุที่กระทบ กระเทือนสมอง อาจมีแนวโน้มเกิดภาวะบกพร่องทางการเรียนรู้มากกว่าเด็กทั่วไป - สิ่งแวดล้อม การสูดดมหรือสัมผัสสารพิษจากสิ่งแวดล้อมเป็นประจำ เช่น สารตะกั่ว รวมถึง โภชนาการที่ไม่ดีตั้งแต่เด็ก อาจส่งผลให้เกิดความพร่องทางการเรียนรู้ 4. พฤติกรรมอื่นๆ นอกจากความบกพร่องทางด้านการอ่าน เขียนสะกดคำ และการคำนวณและให้เหตุผล เชิงคณิตศาสตร์แล้ว ยังพบพฤติกรรมอื่น ๆ ร่วมด้วย เมื่อผู้เรียนมีโอกาสได้อยู่ร่วมกับผู้อื่นใน โรงเรียน ได้แก่ 1. ปัญหาการเรียน ผู้เรียนมักจะเรียนไม่ทันเพื่อนในชั้นเดียวกัน สอบตก ทำงานหรือการบ้าน ไม่ทัน เขียนหรืออ่านผิดบ้างถูกบ้าง โดยไม่ได้ผิดปกติที่ความรับผิดชอบ แต่ว่าการเรียนภายใน ชั้นเรียนพร้อมกับเพื่อนในชั้นเรียนทำให้ผู้เรียนเกิดความสับสน ไม่เข้าใจ ตามไม่ทัน 2. ปัญหาทางพฤติกรรม ผู้เรียนมีพฤติกรรมชอบแยกตัว ไม่สุงสิงกับใคร โดดเรียน 3. ปัญหาอารมณ์และการปรับตัว ผู้เรียนมีอารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า 4. ปัญหาทางร่างกาย ผู้เรียนมีอาการทางร่างกายที่สัมพันธ์กับความเครียด เช่น ปวดหัว ปวด ท้อง ระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่ปกติ อยากอาเจียน

46 5. ปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ แม้ว่าความบกพร่องทางการเรียนรู้จะเป็นความบกพร่องที่มีมาตั้งแต่เกิดและไม่รักษาให้ หายขาดได้ แต่ผู้เรียนที่มีความบกพร่องนี้สามารถเรียนรู้ได้หากใช้วิธีการสอนพิเศษที่ตอบ โจทย์กับผู้บกพร่องกลุ่มนี้ (วนิดา ชนินทยุทธวงศ์, 2557) โดยสามารถแบ่งได้ ดังนี้ 1. ครู ประจำชั้น ครู การศึกษาพิเศษ และผู้เกี่ยวข้องอื่น ๆ ร่วมกันวางแผนการจัดการศึกษา เฉพาะบุคคล (IEP) เพื่อให้สามารถจัดการเรียนการสอนได้สอดคล้องกับผู้เรียนคนนั้น ๆ 2. ครู ผู้สอนหรือผู้ปกครองนำสื่อเทคโนโลยีหรือสื่อการสอน มาประกอบการสอนเพื่อช่วยส่ง เสริมพัฒนาการการอ่าน เขียน สะกดคำของผู้เรียนที่บกพร่อง เช่น การฝึกเขียนด้วยกระบะ ทราย บัตรคำศัพท์ การฝึกระบบการฟังผ่านเครื่องเล่น 3. ครู ผู้สอนหรือผู้ปกครองใช้เทคนิคการสอนที่แตกต่างกับการสอนกลุ่มผู้เรียนปกติ เช่น การชวนผู้เรียนฝึกเขียนตัวอักษรที่มีความคล้ายกันโดยเอาสีหรือรู ปร่างเรขาคณิตมาเสริมเพื่อ ให้เห็นความแตกต่าง การฝึกการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อมือผ่านการปั้ นดินน้ำมันประกอบกับการ สร้างตัวอักษรด้วยดินน้ำมัน 4. ครู ผู้สอนหรือผู้ปกครองช่วยเหลือและสอนในสิ่งที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตประจำวันเพิ่มเติม เช่น การใช้จ่ายเงินในการซื้อของ การควบคุมแรงในการส่งของ วางของ หยิบของ

47 8. เด็กออทิสติก 1. ความหมาย ออทิสติก (AUTISTIC) หรือ ออทิซึม (AUTISM) หมายถึง บุคคลที่มีความผิดปกติของ กระบวนการทำงานของสมองบางส่วน ซึ่งส่งผลต่อความบกพร่องในด้านภาษา ด้านสังคม และ ด้านการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ความสามารถทางสติปัญญาในการรับรู้ อาการต่างๆ จะมีการ เปลี่ยนแปลงไม่แน่นอน เด็กออทิสติกแต่ละคนจะมีเอกลักษณ์ของตนเอง และย่อมมีความแตก ต่างกันในแต่ละบุคคล โดยทั่วไปความผิดปกติของเด็กที่มีภาวะออทิสติกจะสามารถพบได้ก่อน อายุ 30 เดือน (2 ปี 6 เดือน) พีดีดี หรือ ความบกพร่องของพัฒนาการแบบรอบด้าน (PERVASIVE DEVELOPMENTAL DISORDERS; PDDS) เทียบเคียงได้กับค่าว่า “ออทิสติก สเป็กตรัม” (AUTISTIC SPECTRUM DISORDER) แบ่งเป็น 5 กลุ่ม คือ 1. ออทิสติก (AUTISTIC DISORDER) 2. เร็ทท์ (RETT’S DISORDER) : มักพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย มีพัฒนาการปกติ หรือ ใกล้เคียงกับปกติมาก่อนตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 5 เดือน ต่อมาในช่วงอายุ 7 – 24 เดือน จึงสูญเสียทักษะการใช้มือหรือการใช้คำพูดไปบางส่วนหรือทั้งหมด ร่วมกับการเจริญ เติบโตของศีรษะลดลง ขาดทักษะการใช้มือหยิบจับสิ่งของ มีอาการหายใจเร็ว มักจะ ควบคุมการขับถ่ายไม่ได้ รวมถึงบางกรณียังไม่สามารถเดินได้อย่างปกติอีกด้วย 3. ซีดีดี (CHILDHOOD DISINTEGRATIVE DISORDER) : เด็กในกลุ่มนี้จะมีอาการคล้าย RETT’S DISORDER คือพัฒนาการทางด้านสังคมมีความล่าช้า สูญเสียทักษะที่เคยทำได้ โดยเฉพาะทักษะทางด้านภาษาและการสื่อสาร รวมถึงอาจมีอาการชักและสูญเสียการ ควบคุมการขับถ่าย ซึ่งในเด็กกลุ่มนี้มักพบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง และจะพบความผิดปกติ ชัดเจนในช่วงอายุ 3 – 4 ปี