TH NECTEC TOWARDS NATIONAL DIGITAL PLATFORM
“ เราไมไดอยูในจุดท่ีจะแขง เราอยูในจุดที่จะสนับสนุน เปนการสนับสนุนที่ชัดเจนมากข้ึน รวมมือกับเอกชน รูปแบบการทํางานจะออกมาเปน “Public service” หรือบริการสาธารณะ ท่ีเนนชวยใหเอกชนลดการลงทุน ทั้งรูปแบบ Open source และ Open innovation และน่ันคือ สิ่งที่เนคเทค สวทช.อยากจะทํา ... อยากจะไป” ผูอํานวยกาเนรสสศําคำูนนหเยักทรเงทคบั าคนมดโดนพอ้าโัฒรลนงย.นยแีอชาพอ้ ิเวลัยลนิท็กยตไทวปารฟศุฒถอาอนึงสิกริวตคสม์ ริวำแแกลถัฒละละาคเทามอนคงมโณพชขนิวโอัยลเตจงยอีดุป(รสเรแรวหะทิ่มเงทชตช.ศ)า้นติ (เนคเทค) ของการทำเกษตรกรรม คอื จะปลกู อะไร ปลกู ที่ไหน และปลูกอยา งไร แนน่ อนเร่มิ ตน้ มี ยอ่ มมีชัยไปกวา่ ครึ่ง แต่เม่ือไมม่ ี “ข้อมลู ” การเรมิ่ ตน้ ทำเกษตรกรรมส่วนใหญ่ มกั เปน็ การปลกู ตาม ๆ กนั แม้จะไดป้ ริมาณและคณุ ภาพผลผลติ ไมต่ รงตามทคี่ าดหวงั ไว้ก็ตาม และเพ่ือใหไ้ ด้คำตอบท่ีถกู ตอ้ ง แมน่ ยำ ในมุมมองระดับประเทศ จงึ เกิดการบูรณาการข้อมลู ภาครฐั ดา้ นการเกษตร สรางแผนท่ีเกษตรเพ่อื การจดั การเชิงรกุ หรอื Agri-Map ขึน้
Table of Contents 25 IDA THแพลตฟอรม ไอโอทีและ ระบบวเิ คราะหข อมลู อุตสาหกรรม 29 NETPIE แพลตฟอรมไอโอทีสัญชาติไทย 05 TPMAP 33 UNAI 09 13 ระบบบริหารจดั การขอ มูล เทคโนโลยีระบุตาํ แหนงภายในอาคาร 17 การพฒั นาคนแบบชเ้ี ปา 37 ONSPEC Open-D ชิปขยายสญั ญาณรามาน เทคโนโลยีแพลตฟอรม ขอมลู 41 AI for Thai แพลตฟอรม ใหบ ริการ สาํ หรบั ขอมูลแบบเปด เทคโนโลยปี ญ ญาประดษิ ฐสญั ชาตไิ ทย eMENSCR ระบบตดิ ตามและประเมนิ ผลแหงชาติ Agri-Map แผนทเี่ กษตรเพ่อื การจัดการเชงิ รุก TH 21 HandySense ระบบเกษตรแมนยาํ ฟารม อัจฉรยิ ะ
Table of Contents 65 NAVANURAK แพลตฟอรม สาํ หรับบริหารจดั การ ขอมูลวฒั นธรรมและความหลากหลาย ทางชีวภาพ 69 Museum Pool ระบบบริหารจัดการพิพิธภณั ฑแ บบเครือขาย 45 DS-RMS 73 KidDiary ระบบตรวจสขุ ภาพเขื่อน ระบบเชอ่ื มโยงขอมลู สขุ ภาพเดก็ และเยาวชน เพอื่ บูรณาการขอ มูลสขุ ภาพ 49 TanRabad ชุดซอฟตแวรส นับสนุน โภชนาการของเด็กไทย 53 การปอ งกันและควบคมุ การระบาด 77 Thai School Lunch ของโรคไขเ ลือดออกเชงิ รุก ระบบแนะนาํ สํารับอาหารกลางวนั Traffy Fondue สาํ หรับโรงเรยี นแบบอตั โนมตั ิ แพลตฟอรมบริหารจัดการปญ หาเมือง 57 µTherm-FaceSense เครอ่ื งวัดอุณหภมู อิ จั ฉริยะ TH 61 KidBright บอรดสงเสริม การเรยี นโคด ด้งิ และสะเตม็
15% Lorem ipsum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Lorem ipsum 42%สำหรบั ดา้ นแพลaLoตmreฟemt,อcipoรsnusม์ mecกdteoลtluoาerrงsitของประเทศ เนคเทคมองย้อนaไdปipถiscึงinคg eำliถt. าม ณ จุดเรมิ่ ตน้ ของการทำเกษตรกรรม คอื 78% Lorem ipsum จะปลกู อะไรLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. ปลูกทไ่ี หน 21% และปLoลreกู mอipยsาuงmไร Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer แนน่ อนเริม่ ต้นadมipีisยci่อngมelมit.ชี ยั ไปกวา่ ครง่ึ แต่เมอื่ ไมม่ ี “ขอ้ มูล” การเรมิ่ ต้นทำเกษตรกรรมส่วนใหญ่ ระบบบริหารจดั การข้อมูลมักเปน็ การปลกู ตาม ๆ กนั แมจ้ ะไดป้ ริมาณและคณุ ภาพผลผลิต ไม่ตรงตามที่คาดหวงั ไว้กต็ าม และเพื่อใหไ้ ด้คำตอบทถ่ี กู กต้อางรแพม่นยฒั ำ ในนมุมามคองรนะดแบั ปบระบเทศช้ีเปา้ จึงเกิดการบูรณา(กTาhรaขi้อPมeูลoภpาleครMัฐaดp้านanกdารAเกnษaตlyรtics Platform) สรา งแผนที่เกษตรเพื่อการจดั การเชิงรุก หรอื Agri-Map ขึน้
ความยากจน เปน ปญ หาเรอ้ื รงั ระบบบริหารจดั การข้อมลู การพัฒนาคนแบบชีเ้ ป้า ทท่ี กุ ภาคสว นพยายามแกไ ขมาโดยตลอด (Thai People Map and Analytics Platform) ดว้ ยนิยามของความเรอื้ รงั การขจัดความยากจนน้ันไม่งา่ ย คนจนอยูที่ไหน มีปญหาอะไร จะหลุดพนความยากจนไดอยางไร ไมเ่ พยี งแตใ่ นบริบทของไทย แตเ่ ป็นปัญหาทที่ ่วั โลกตอ้ งเผชญิ 3 คำถามทตี่ ้องการคำตอบ เพือ่ สร้างนโยบายแกป้ ัญหาความยากจน ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ ตรงจดุ และคำตอบของคำถามเหลา่ นถ้ี กู รวบรวมไวท้ ่ี เน่ืองจากข้อมลู ในการบรหิ ารจดั การไม่เพียงพอ “TPMAP” ทำให้บางนโยบายถูกใชป้ พู รมแก้ปญั หาหลายพนื้ ที่ สำนกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ และ เนคเทค ในขณะท่คี วามยากจนเปน็ เร่ืองละเอยี ดอ่อน สวทช. ไดเ้ ริ่มต้นการพฒั นา TPMAP ตามแนวทางการพัฒนาระบบ แม้มปี ญั หาเดียวกนั แต่วิธกี ารแกไ้ ข Big Data ภาครัฐ ในประเด็นการยกระดับคณุ ภาพชวี ิตของประชาชน อาจแตกตา่ งกันอยา่ งส้ินเชงิ TPMAP ชเ้ี ป้าคนจนดว้ ยพลงั ของการบูรณาการข้อมลู ความจำเปน็ ดว้ ยปัจจยั ทางครวั เรือนหรือพ้นื ทที่ แี่ ตกต่างกนั พน้ื ฐาน (จปฐ.) และข้อมูลผู้ลงทะเบียนสวสั ดิการแหง่ รฐั มายืนยันซึ่ง ทำใหป้ ญั หาความยากจนทแ่ี ทจ้ ริงไมไ่ ด้รับการแกไ้ ข กนั และกัน อยา่ งตรงจุดสง่ ผลเรอื้ รงั จนถงึ ปัจจบุ นั อีกทั้งผนวกรวมข้อมูลจากมิติอื่น ๆ เพิ่มเติม เพื่อให้การวิเคราะห์ ครอบคลุมและแม่นยำยิ่งขึ้น เช่น ข้อมูลสิทธิ์การรักษาพยาบาล หมดเวลาของนโยบายปูพรม ขอ้ มูลเบ้ียยังชีพผสู้ ูงอายุ / ผ้พู ิการ เปน็ ตน้ และการแกไ้ ขความจนแบบไม่ตรงจุด พลงั ของขอมลู จากหนวยงานตา ง ๆ ท่ียืนยันซึ่งกันและกนั เมือ่ ประเทศไทยเดินหน้าพัฒนา ประกอบกับการวเิ คราะหขอ มลู (Big Data Analytics) ทีม่ ี ระบบ Big Data ฐานขอ้ มูลขนาดใหญ่ ทีเ่ ชือ่ มโยงขอ้ มลู ภาครฐั บรู ณาการกนั อย่างเป็นระบบ ประสทิ ธภิ าพภายใตร ะบบ TPMAP สนนั สนุนการสรา้ งนโยบายแก้ปญั หา คำตอบของ 3 คำถาม ที่มฐี านคิดจากขอ้ มูลท่ถี ูกตอ้ ง แม่นยำ เป็นปจั จุบนั คนจนอยทู ไ่ี หน มปี ญหาอะไร เพอ่ื ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของประชาชน จะหลดุ พน ความยากจนไดอ ยางไร โดยเฉพาะอยา งยง่ิ “ปญ หาความยากจน” กป็ รากฏชัดขน้ึ . . .
คนจน เงินเยยี วยาแตไ่ ม่ยัง่ ยนื เพราะความจน อยทู ไ่ี หน ? ไม่ใช่เรื่องของเงินเสมอไป TPMAP จึง ระบุปัญหาความยากจน 5 มิติ ได้แก่ ตามหาคนจน สขุ ภาพ ความเปน็ อยู่ การศกึ ษา รายได้ บนแผนทด่ี จิ ทิ ลั และการเข้าถึงบริการภาครัฐ หรือที่ TPMAP เรียกวา่ วิธีการคำนวณดัชนีความยากจน ครั้งแรกของประเทศไทยกับการตามหา หลายมิติ (Multidimensional คนจนบนแผนที่ดิจิทัล TPMAP ที่ชี้เป้า Poverty Index: MPI) “คนจนเป้าหมาย” ตั้งแต่ระดับประเทศลง ซึ่งอาศยั หลักการ ลึกถงึ ตำบลไปจนถึงหมบู่ า้ น “คนจนคือผู้ที่มีคุณภาพชีวิตต่ำกว่า เกณฑ์คุณภาพชวี ติ ที่ดใี นมิติตา่ ง ๆ” ดว้ ยการตง้ั ตน้ นโยบายแกป้ ญั หาจำเปน็ คดิ คน้ โดย Oxford Poverty & Human ต้องทราบว่าคนจนมีกี่คน อยู่ที่ไหน Development Initiative และ United กันบ้าง จังหวัดใดจนมาก อำเภอใด Nation Development Programme จนนอ้ ย พฒั นาการแกจ้ นของแตล่ ะพน้ื ที่ เป็นอย่างไร เพื่อการวางนโยบายที่ 1,025,782 คน เหมาะสม เมื่อ TPMAP ชี้เป้าแล้วว่า “คนจนอยู่ที่ไหน” และ “คนจนมีปัญหาอะไร” ถึงเวลาที่ผู้บริหารและ โดยขอ้ มลู ทง้ั หมดจะแสดงผลผา่ นเวบ็ ไซต์ หน่วยงานในแต่ละพื้นที่จะใช้ Big Data เป็นเครื่องมือช่วยบริหารและตัดสินใจ เพื่อกำหนด อย่างเป็นระบบ เข้าใจง่าย ไม่ซับซ้อน นโยบายการแกไ้ ขปัญหาทีม่ ีประสิทธภิ าพ ตรงจดุ เหมาะสมกับพ้นื ท่ขี องตนมากทส่ี ดุ นำไป หน่วยงานทุกระดับสามารถเข้าใช้ สู่คำตอบของคำถามที่วา่ “ประชาชนในพ้ืนที่จะผา่ นพน้ ความยากจนไดอ้ ย่างไร” ประโยชน์ ได้ ทันทที ี่ https://www.tpmap.in.th คนจน มปี ญ หาอะไร? เพราะความจน ไม่ใช่แคเ่ รอื่ งของเงนิ
TPMAP ปัจจุบัน TPMAP ใช้งานจริง เครอ่ื งมอื บรหิ ารยคุ ดจิ ทิ ลั ทั่วประเทศโดยเป็นเครื่องมือ สนับสนุนการทำงานของศูนย์ จงั หวดั สมทุ รสงคราม จงั หวัด นายชรสั บญุ ณสะ ผวู้ า่ ราชการ ขจดั ความยากจนและพฒั นาคน แรกที่นำร่องใช้งาน TPMAP จังหวัดสมุทรสงคราม เล่าว่า ทกุ ชว่ งวยั อยา่ งยง่ั ยนื ตามหลกั และประสบความสำเร็จในการ “เจ้าหน้าที่ทำงานแก้ปัญหา ของปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง แกไ้ ขปญั หาความยากจน สามารถ ความยากจนมาจากหลายหนว่ ย (ศจพ.) โดยให้ความสําคัญกับ ลดจำนวนครัวเรือนกลุ่มคน งาน แต่ด้วยระบบ TPMAP ทุก การขจดั และแกไ้ ขปญั หาความ เปราะบางถงึ รอ้ ยละ 77 ภายใน หน่วยงานเข้าถึงได้ด้วยตนเอง ยากจนของประชาชนในประเทศ เวลา 1 ปี อยแู่ ลว้ เรยี กงา่ ย ๆ วา่ All in One นำไปสู่การพัฒนาคน ทุกช่วง ทกุ คนอยใู่ นระบบขอ้ มลู เดยี วกนั วัยอย่างยั่งยืนโดยไม่ทิ้งใคร เป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนา สามารถทำงานและติดตามบน ไว้ข้างหลัง โดยมนี โยบายใหท้ กุ TPMAP Logbook แฟ้มบ้าน สมารต์ โฟนของตวั เองไดอ้ ยา่ ง จงั หวดั ใชร้ ะบบ TPMAP ในการ พฒั นาคนไทย ทส่ี ามารถตดิ ตาม สะดวก แก้ไขปัญหาความยากจน และ ปัญหาความยากจนได้อย่าง ความเหลอ่ื มลำ้ ในระดบั พน้ื ท่ี พรอ้ ม ต่อเนื่อง โดยบูรณาการข้อมูล เพราะฉะน้นั ผมคิดว่าเป็น ดำเนนิ การพฒั นาขอ้ มลู ในระบบฯ เพิ่มขึ้น ลงลึกถึงครัวเรือนราย เครอ่ื งมอื ทด่ี ที ส่ี ดุ ในยคุ ใหม้ คี ณุ ภาพ ครอบคลมุ มติ กิ าร บคุ คล สามารถบนั ทกึ ขอ้ มลู ปญั หา ปจั จบุ นั ” พฒั นาทกุ พน้ื ทข่ี องประเทศ ได้อย่างละเอียด พร้อมบันทึก กิจกรรมการให้ความช่วยเหลือ “เราพยายามทำให้ TPMAP และออกรายงานการตดิ ตามผลได้ สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น โดยทุก หน่วยงานเป็นส่วนสำคัญใน การนำขอ้ มลู จาก TPMAP ไปใช้ สู่การสร้างนโยบาย ปฏบิ ตั จิ รงิ เพอ่ื ลงไป ชว่ ยเหลอื พฒั นาคนไทย แบบตรงเปา้ ตอ่ ไป” ดร.สทุ ธพิ งศ ธชั ยพงษ หวั หนา ทมี วจิ ยั การวเิ คราะหย ทุ ธศาสตร ดว ยปญ ญาประดษิ ฐ เนคเทค สวทช. TPMAP ควา 2 รางวลั การประกวดซอฟตแ วรด เี ดน แหง ชาติ Thailand ICT Awards 2020 (TICTA 2020) ไดแ ก รางวลั ชนะเลศิ (Winner Award) สาขา Public Sector and Government และรางวลั รองชนะเลศิ (Merit Award) สาขา Big Data Analytics
15% Lorem ipsum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Lorem ipsum 42%สำหรับดา้ นแพลaLoตmreฟemt,อcipoรsnus์มmecกdteoลtluoาerrงsitของประเทศ เนคเทคมองยอ้ นaไdปipถiscึงinคg eำliถt. าม ณ จุดเริม่ ตน้ ของการทำเกษตรกรรม คือ 78% Lorem ipsum จะปลกู อะไรLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. ปลูกทไ่ี หน 21% และปLoลreูกmอipยsา uงmไร Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer แนน่ อนเริม่ ต้นadมipีisยci่อngมelมit.ชี ยั ไปกวา่ ครงึ่ แตเ่ มื่อไม่มี “ขอ้ มลู ” การเริ่มต้นทำเกษตรกรรมส่วนใหญ่ มักเปน็ การปลูกตาม ๆ กนั แมจ้ ะไดป้ ริมาณและคุณภาพผลผลติ ไมต่ รเงทตาคมทโ่คี นาดโหลวงั ยไว้กแี ต็ พาม ลตฟอรม์ ขอ้ มลู สำหรับข้อมูลแบบเปิดและเพือ่ ให้ไดค้ ำตอบทีถ่ ูกตอ้ ง แม่นยำ ในมมุ มองระดับประเทศ จงึ เกิดการบูรณาการข้อมูลภาครัฐด้านการเกษตร สรางแผนที่เกษตรเพอื่ การจัดการเชงิ รุก หรือ Agri-Map ขึ้น
แมจ ะเปน ทย่ี อมรบั วา “ขอ มลู ” ในโลกดจิ ทิ ลั นำประสบการณด์ ้านข้อมูล ทวคี วามลำ้ คา มากขน้ึ ทกุ ขณะ ตอบรับนโยบายประเทศ แตท่ วา่ การนำข้อมูลไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้อยา่ งแทจ้ รงิ และยั่งยืนนน้ั ตลอดระยะเวลาทีผ่ า่ นมา เนคเทค สวทช. ได้รบั โอกาสและความ จำเปน็ ต้องมกี ระบวนการจดั การกบั ขอ้ มูลอีกมาก เชือ่ ม่ันในการนำประสบการณ์วิจยั และพัฒนาเทคโนโลยีดา้ นขอ้ มูล โดยเฉพาะอย่างยิง่ “ข้อมลู ภาครฐั ” เขา้ ไปสนบั สนุนการดำเนนิ งานดา้ นขอ้ มลู ของหลายหนว่ ยงาน แหลง่ ขอ้ มูลขนาดใหญ่และสำคัญของประเทศ หัวใจสำคัญของการเปิดเผยข้อมูลภาครัฐ คือ การทำให้ข้อมูล การเปดิ เผยข้อมลู ภาครฐั (Open Data) เปน็ นโยบายสำคัญ เปิดในระดับหน่วยงานสามารถเชื่อมโยงข้อมูลกันได้ จึงต้องมี ของประเทศในการยกระดบั การทำงานภาครฐั ให้ มาตรฐานสำหรับระบบบัญชีข้อมูล หรือ Government Data ทนั สมยั เปิดเผย เชือ่ มโยง และโปร่งใส Catalog ซง่ึ ปจั จบุ นั สำนกั งานพฒั นารฐั บาลดจิ ทิ ลั (องคก์ ารมหาชน) ส่งเสรมิ ธุรกจิ ของภาคเอกชน รว่ มกบั สำนกั งานสถติ แิ หง่ ชาตพิ ฒั นามาตรฐานคำอธบิ ายชดุ ขอ้ มลู สร้างการมีส่วนรว่ มจากภาคประชาชน ตลอดจน หรอื เมทาดาตา (Metadata) ของขอ้ มลู ภาครฐั เพอ่ื ใหส้ ามารถใชง้ าน รว่ มกนั ได้ทว่ั ประเทศ เปน็ ฐานการสรา้ งสรรค์นวตั กรรมไดอ้ ยา่ งไมม่ ที ีส่ ้ินสดุ เมื่อข้อมูลทั้งหมดสามารถเชื่อมโยงกันในระดับกระทรวงหรือ อยา่ งไรก็ตาม กระบวนการเปดิ เผยขอ้ มูลภาครัฐ ตอ้ งเปน็ ไป หน่วยงาน รวมถึงข้อมูลเปิดภาครัฐ จะทำให้เกิดประสิทธิภาพและ ตาม Data Governance หรือ ธรรมาภิบาลขอ้ มูล เกิดการสร้างนวตั กรรมใหม่ของประเทศมากขึ้น ท่ถี กู กำหนดขึ้นเพอื่ เป็นกลไกในการกำกบั และดแู ลขอ้ มลู จากนโยบายของประเทศทส่ี นบั สนนุ ใหม้ กี ารเปดิ เผยขอ้ มลู ภาครฐั ตง้ั แต่กระบวนการสร้าง การจัดเกบ็ การวเิ คราะห์ (Open Government Data) เนคเทค สวทช.ไดว้ างเปา้ หมายในการ การเขา้ ถึง ไปจนถึงการทำลายขอ้ มลู เป็น “Data Tool” ให้กบั ประเทศ เพือ่ นำไปสเู่ ปา้ หมายเดยี วกนั คอื Open-D จึงถูกพัฒนาขึ้นตามหลักการของความเป็นสากล การใช้ประโยชน์จากข้อมูลอยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ ปลอดภยั ดา้ น Open Data โดยไดพ้ ฒั นาตอ่ ยอดความสามารถของซอฟต์แวร์ รองรับการแลกเปลยี่ นข้อมลู อย่างย่งั ยืน CKAN (https://ckan.org/) ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ระบบจัดการข้อมูล ชนดิ โอเพนซอรส์ ทไ่ี ดร้ บั ความนยิ มในการนำไปใหบ้ รกิ ารเวบ็ ไซตบ์ ญั ชี ข้อมูลสำหรับข้อมูลเปิดทั่วโลก ปัจจุบัน Open-D ได้ถูกนำไป สนับสนุนการให้บริการข้อมูลเปิดในระดับประเทศที่สำคัญ ได้แก่ ศูนย์กลางข้อมูลเปิดภาครัฐ (https://data.go.th) ระบบบัญชีข้อมูล ภาครัฐ(https://gdhelppage.nso.go.th) ฐานข้อมูลเปิดภาครัฐเพื่อ สนบั สนนุ การตดิ ตามและประเมนิ ผลการดำเนนิ งานตามยทุ ธศาสตร์ ชาติ (https://opendata.nesdc.go.th) เปน็ ตน้
ตอบโจทย 3. ขาดการบูรณาการเชื่อมโยงเว็บข้อมูลเปิดในระดับหน่วยงาน จึงเป็นอุปสรรคต่อการ Open Data ภาครฐั เข้าถึงข้อมูลเปิดภาครัฐ ครบวงจร เทรนด์การเปิดเผยข้อมูลภาครัฐในระดับสากล มักเป็น Open Data ในระดับหน่วยงาน หรือ Open-D หรือ เทคโนโลยีแพลตฟอร์ม ระดับเมือง เช่น Open Data ของเมืองใหญ่ หน่วยงาน มหาวิทยาลัย ห้องสมุด เป็นต้น ข้อมูลสำหรับข้อมูลแบบเปิด เป็นการ จึงจำเป็นต้องมีแพลตฟอร์มที่ช่วยสนับสนุนให้หน่วยงานสามารถเปิดเผยและบริหารจัดการ พฒั นาเทคโนโลยเี พอ่ื สง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ การ ขอ้ มลู เปดิ ไดด้ ว้ ยตวั เอง ในขณะเดยี วกนั การจดั ทำ Open Data ในระดบั หนว่ ยงาน ทำใหข้ อ้ มลู เปดิ เปิดเผยและให้บริการข้อมูลเปิดภาครัฐ ภาครัฐไม่สามารถเข้าถึงได้จากแหล่งเดียว ผู้ใช้สืบค้นไม่เจอ ทำอย่างไรจึงจะสามารถ ทเ่ี ปน็ ไปตามมาตรฐาน โดยงา่ ย สะดวก บรู ณาการขอ้ มลู เปดิ ภาครฐั ทก่ี ระจดั กระจายอยทู่ ว่ั ประเทศใหส้ ามารถสบื คน้ รว่ มกนั ในทเ่ี ดยี วได้ ครบวงจร กา้ วข้ามข้อจำกดั ของ การเปดิ เผยขอ้ มลู ท่ีผา่ นมา 2. ความต้องการเทคโนโลยี จากข้อจำกัดของการพัฒนาข้อมูลแบบเปิดของประเทศไทยในอดีต แพลตฟอร์มข้อมูลที่สามารถนำไป เนคเทค สวทช.มีเป้าหมายพัฒนา 1. ขาดซอฟต์แวร์สนับสนุนการ ต่อยอดธุรกิจได้อย่างรวดเร็วและมี ดำเนินการอย่างครบวงจร ประสิทธิภาพ Open-D เทคโนโลยีแพลตฟอรมขอมูลสำหรับขอมูลแบบเปด เพื่อทลายขอจำกัดเหลานี้ การพัฒนา Open Data ในประเทศไทย เมื่อความต้องการของภาครัฐในการ ยงั ขาดเคร่ืองมือที่จะชว่ ยสนับสนุนการ จดั ทำ Open Data มมี ากขน้ึ ภาคเอกชน ชวยใหการเปดเผยขอมูลภาครัฐเปนเรื่องงาย ดวย 4 ฟเจอรหลัก ดำเนินงานได้อย่างครบวงจร ตั้งแต่ ไดเ้ ขา้ มามบี ทบาทในการชว่ ยพฒั นามาก การนำเข้า การตรวจสอบ การเปดิ เผย ยง่ิ ขน้ึ อยา่ งไรกต็ ามซอฟตแ์ วรท์ เ่ี อกชน ข้อมูล ที่เป็นกึ่งอัตโนมัติ รวมถึงขาด จะสามารถนำมาใชต้ อ่ ยอดได้ คอื CKAN ซอฟต์แวร์ที่จะทำให้ผู้ใช้นำข้อมูลไปใช้ ถึงแม้จะเป็นซอฟต์แวร์ระบบจัดการ ประโยชนไ์ ดโ้ ดยงา่ ย ข้อมูล (Data Management System) ชนิดโอเพนซอร์ส ที่ได้รับความนิยมใน การนำไปให้บริการเว็บไซต์บัญชีข้อมูล (Data Catalog) สำหรับ Open Data ทว่ั โลก แตต่ อ้ งใชร้ ะยะเวลาในการเรยี นรู้ (Learning Curve) คอ่ นข้างมาก ประกอบกบั ปจั จบุ นั ประเทศไทยมีมาตรฐาน เมทาดาตาของข้อมูลภาครัฐ ซึ่งมี ความท้าทายในการทำความเข้าใจและ พฒั นาระบบใหส้ อดคลอ้ งกบั มาตรฐาน ดงั กลา่ ว จงึ จำเปน็ ตอ้ งมเี ครอ่ื งมอื ทจ่ี ะ มาเสรมิ ภาคเอกชนใหส้ ามารถปรบั ระบบ ใหส้ อดคลอ้ งตอบโจทยบ์ รบิ ทภาครฐั ได้ อยา่ งรวดเรว็ มปี ระสทิ ธภิ าพยง่ิ ขน้ึ
Open-D การบูรณาการข้อมูลแบบเปิด ใหร้ วมเปน็ หนง่ึ นน้ั จะเกดิ ขน้ึ ได้ ไมไ ดม ดี ี แคต อบโจทยภ าครฐั เมื่อ Metadata ของขอ้ มลู เปิด จากเว็บไซต์ข้อมูลแบบเปิดของ เมอ่ื ความตอ้ งการในการจดั ทำ “ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา เนคเทค หน่วยงานต่าง ๆ ทั่วประเทศมี ข้อมูลเปิดภาครัฐมีมากขึ้น พยายามผลกั ดนั งานวจิ ยั และพฒั นา มาตรฐานเดยี วกัน เอกชนอาจได้รับหน้าที่เข้ามา สง่ มอบเปน็ แพลตฟอรม์ กลางใหก้ บั สนบั สนุนในสว่ นนไี้ ด้เช่นกนั ประเทศ โดยหวังให้แพลตฟอร์ม Open-D จะช่วยให้ข้อมูลเปิดที่ เหล่านี้เป็นโครงสร้างพื้นฐานทาง หน่วยงานจัดทำผ่านระบบ ซึ่ง Open-D เป็นแพลตฟอร์ม เทคโนโลยใี นมติ ติ า่ ง ๆ เพอ่ื ใหเ้ กดิ การ สอดคลอ้ งตามมาตรฐานบญั ชี โอเพนซอร์สที่ใช้งานได้ฟรี ตอ่ ยอดพฒั นาประเทศโดยการลงทนุ ขอ้ มลู ภาครฐั สามารถเชอ่ื มโยง สนับสนุนการใช้งานของทั้ง ทไี่ ม่สงู กับบัญชีข้อมูลอื่นๆ ได้ต่อไป ภาครัฐและเอกชน ทำให้ศูนย์กลางข้อมูลเปิด “จนมาวันนี้ . . . เป็นอีกครั้งที่ ภาครัฐและระบบอื่น ๆ ที่เป็น ดร.ชยั วฒุ วิ วิ ฒั นช์ ยั เนคเทค สวทช. ได้ส่งมอบ แพลตฟอร์มในระดับประเทศ ผู้อำนวยการ เนคเทค สวทช. สามารถดงึ ขอ้ มลู ไปใชป้ ระโยชน์ กลา่ ววา่ เปา้ หมายของ Open-D Open Platform ให้กับประเทศ ได้ง่ายขึ้น นำไปสู่การสร้าง ณ วันนี้ คือ การสนับสนุนให้ National Data Platform ให้ ภาครฐั เปดิ Open Data ไดโ้ ดย และเชื่อว่า Open-D เกดิ ขึน้ ไดจ้ รงิ ตอ่ ไป เร็ว ง่าย และไม่มีค่าใช้ง่าย หรือ จะสามารถขับเคลื่อนประเทศ บริษัทเอกชนที่เข้ามารับหน้าที่ “ถ้าท่านมีความต้องการเปิด ในสว่ นน้ี ไปสู่ Data Economy เผยขอ้ มลู ของหนว่ ยงานใหต้ อบ ได้อีกมากมาย” โจทย์บริบทของประเทศ โดย กระบวนการเหล่านี้จะทำให้เกิด ตอ่ ยอดจาก CKAN อาจตอ้ งใช้ Ecosystem ขึ้นได้โดยไม่ต้อง เวลามาก เปรยี บเปน็ บนั ได 10 ขน้ั เริ่มต้นจากการลงทุนมากมาย เพื่อไปสูป่ ลายทาง สุดท้ายงานวิจัยก็ไปถึงมือ ประชาชนไดด้ ว้ ยตวั งานวจิ ยั เอง แต่ถ้าท่านใช้ Open-D จะช่วย ประหยดั เวลาเหลือเพยี ง 2 ขั้น เท่านั้น ซึ่งจะช่วยลดภาระของ หน่วยงานไดเ้ ปน็ อยา่ งมาก” ดร.มารตุ บรู ณรชั กลมุ่ วจิ ยั วทิ ยาการขอ้ มลู และการวเิ คราะห์ เนคเทค สวทช.
หนว่ ยงานภาครฐั eMENSCR มคี วามจำเปน็ ตอ้ งจดั ทำโครงการตา่ ง ๆ ในการสรา้ งประโยชนใ์ หแ้ กส่ งั คม สาธารณะ และประเทศชาติ ระบบติดตามและประเมินผลแหงชาติ เพื่อวิเคราะหเชิงนโยบาย เพอ่ื การพฒั นาประเทศสคู่ วามยง่ั ยนื “eMENSCR”หรอื Electronic Monitoring and Evaluation System จงึ มคี วามจำเปน็ อยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งมกี ารนำเครอ่ื งมอื of National Strategy and Country Reform เปนระบบสารสนเทศ ทเ่ี รยี กวา่ “eMENSCR” ที่ใชต ดิ ตามตรวจสอบ และประเมนิ ผลการดําเนินงานของหนวยงาน ผานแผนงาน โครงการหรือการดําเนินการตาง ๆ ในการขับเคล่ือน ซง่ึ เปน็ แพลตฟอรม์ ระบบสารสนเทศ การพัฒนาตามยุทธศาสตรชาติและแผนการปฏิรูปประเทศ โดยเปน ทส่ี ามารถตดิ ตามการทำงาน ประเมนิ ผล ระบบขอมูลขนาดใหญท่ีเช่ือมโยงขอมูลจากสวนราชการตาง ๆ ได และสามารถนำมาชว่ ยในการวเิ คราะหโ์ ครงการตา่ ง ๆ อยา งบรู ณาการ เพอ่ื นำไปสจู่ ดุ หมายและบรรลเุ ปา้ หมายในการพฒั นาประเทศ จดุ เรม่ิ ตน ของeMENSCRเกดิ จากการหารอื รว มกบั ระหวา งสํานกั งาน สคู่ วามมน่ั คง มง่ั คง่ั ยง่ั ยนื สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ และ เนคเทค สวทช. ในการพฒั นาระบบทต่ี อบโจทยการจดั ทาํ นโยบายสาธารณะทกุ ขนั้ ตอน รวมถงึ การลดอปุ สรรค ขอ้ จำกดั และกบั ดกั เดมิ ๆ ตงั้ แตก ระบวนการการจดั ทาํ โครงการขน้ั ตอนการตดิ ตามผลสผู ลลพั ธ ของภาครฐั ทต่ี า่ งคนตา่ งทำงาน ระยะยาว โดยสามารถสรางใหทุกหนวยงานทํางานรวมกันไดทุกคนเห็นขอมูล รวมกัน เห็นความซ้ําซอนของโครงการเพ่ือจัดสรรงบประมาณการ ดําเนินงานที่เหมาะสมหรือสรางโครงการใหมท่ีตอบโจทยมากยิ่งข้ึน
เครื่องมอื eMENSCR 2) รายงานผลการดําเนินงาน 4) สว นรายงานจํานวนโครงการ 7) สวนแสดงขอ มลู สถานะการ สนับสนนุ การวิเคราะห ตามเปา หมายของแผนแมบ ทภาย ทส่ี อดคลอ งกับแผนแตละระดับ รายงานความกา วหนา (M6) ใตย ทุ ธศาสตรชาติ ของโครงการ 7เชงิ นโยบาย เปน Dashboard เปา หมายแผนแมบ ทฯ ทเี่ ปด แสดงจํานวนโครงการที่สอดคลองกับมิติ เปน สาธารณะ โดยแสดงสถานะของการพฒั นา ตาง ๆ ของแผนระดับท่ี 1 และ 2 ในรูปแบบ แสดงขอ มลู สถานะทง้ั หมดของการรายงาน 1) สวนรายงานสรปุ ผลการ เพอ่ื การบรรลเุ ปา หมายของแผนแมบ ทฯ จาก ของการนับโครงการตามปม (Node) ของ ความกาวหนา(M6)ของโครงการภายใน ดําเนินงานตามแผนระดบั ท่ี 1 คา สถานการณต วั ชวี้ ดั ทก่ี าํ หนดในแผนแมบ ทฯ โครงสรางตนไม (Tree) และแสดงตําแหนง หนว ยงาน พรอ มแสดงความกา วหนา ของ และแผนระดับท่ี 2 ทั้งหมด 176 เปาหมาย 211 ตัวช้ีวัดไวใน ของปมในตน ไมท ม่ี แี ละไมม โี ครงการมารองรบั เปาหมายโครงการ ผลการดําเนินงาน สามารถกรองโครงการ (Filter) จาก หนาเดียวกัน พรอมแสดงโครงการที่มีความ เพื่อใหหนวยงานเห็นความครอบคลุมของ ปญหาอุปสรรค และขอเสนอแนะ ทําใหเห็น เงื่อนไขตาง ๆ ทําใหเห็นภาพรวมผลการ สอดคลอ งกบั แตล ะเปา หมายของแผนแมบ ทฯ การดําเนินงาน ภาพรวมของผลการดาํ เนนิ โครงการทงั้ หมด ดําเนินงานของแผนระดับที่ 1 และ 2 รวม ภายในหนว ยงานรายไตรมาส และเปน เครอ่ื ง ถึงใชเปนชองทางในการเขาถึงเคร่ืองมือ 3) สว นสรุปจาํ นวนโครงการตาม 5) สว นแสดงจํานวนโครงการ มอื สาํ หรบั การบรหิ ารจดั การเพอ่ื การตดิ ตาม เชิงลึกในระบบ eMENSCR ยทุ ธศาสตรช าติแผนแมบ ทภายใต จาํ แนกตามสถานะการอนุมตั ิ สถานะการรายงานความกาวหนา (M6) ยทุ ธศาสตรชาติ แผนการปฏิรปู โครงการ รายโครงการ AI for Thai ประเทศ แสดงจาํ นวนโครงการจาํ แนกตามหนว ยงาน แสดงจํานวนโครงการจําแนกตามหนว ยงาน ตอบโจทยก ารใชง าน AI ครอบคลมุ 3 ดา น เพื่อใหเห็นความครอบคลุมของการดําเนิน และสถานะการอนมุ ตั โิ ครงการเพอื่ เปน เครอ่ื งมอื โครงการตอเปาหมายการพัฒนาประเทศ สําหรับบริหารจัดการภายในหนวยงาน พรอ มพจิ ารณาชอ งวา งของการดาํ เนนิ โครงการ เพ่ือพัฒนาใหตอบสนองตอการขับเคลื่อนไป 6) สว นแสดงโครงการท้งั หมด สูเปาหมาย แสดงรายชื่อและรายละเอียดโครงการที่มี สถานะเปนอนุมัติแลวทั้งหมด พรอมคนหา โครงการท่ีมีความสอดคลองกับแผนระดับ ที่ 1 และ 2 แบบเชงิ ลกึ ชว ยใหส ามารถวเิ คราะห ชองวาง หรือ ความซ้ําซอนของโครงการ ทั้งภายในและระหวางหนวยงาน
eMENSCR “ eMENSCR One Stop Service บูรณาการโครงการรัฐ เปด ขอ มลู เปน Open Data ท้ังหมดแลว เนคเทค สวทช. หวังให eMENSCR ปจจุบันขอมูลจาก eMENSCR เปด ขอใหท านลองนําขอมลู ไปวิเคราะห ดคู วามซํ้าซอน ดชู อ งวา ง “ เปนจุดศูนยกลางของขอมูลที่แสดง เปนขอมูลสาธารณะ (Open Data) “ ถงึ สถานการณห รอื ตวั ชวี้ ดั ของระบบ เปน สว นหนงึ่ ของฐานขอ มลู เปด ภาครฐั สรา งโครงการใหส อดคลอ งกบั เปน เครอื่ งมอื ใหท กุ หนว ยงานรว มกนั เพอื่ สนบั สนนุ การตดิ ตามและประเมนิ วิเคราะห นําไปสูจุดมุงหมาย บรรลุ ผลการดาํ เนนิ งานตามยทุ ธศาสตรช าติ การพัฒนาประเทศสเู ปาหมายตอไป เปา หมายในการพฒั นาประเทศสคู วาม (https://opendata.nesdc.go.th/) ม่ันคง ม่ังคั่ง ยั่งยืน รวมถึงการลด ดร.นวพร สรุ ัสวดี มฤคทัต อปุ สรรคขอ จํากัดและกับดักเดิมของ เพื่ออํานวยความสะดวกใหกับผูใช ภาครัฐที่ตางคนตางทํางาน โดยให บรกิ ารทั้งภาคประชาชน ภาคธุรกิจ นักวิจัย ทมี วิจัยการวิเคราะหย ทุ ธศาสตรด ว ยปญ ญาประดษิ ฐ ทุกคนมองเห็นเปาหมายรวมกัน ซ่ึง เอกชน รวมถึงหนวยงานของรัฐ เนคเทค สวทช. เปนวัตถุประสงคหลักของระบบฯ ที่ สามารถใชป ระโยชนจ ากขอ มลู เปด ภาค จะทําใหสามารถติดตามการทํางาน รัฐ ในการคนหาและเขาถึงขอมูลท่ีมี “ ภาพรวมระบบ eMENSCR ประเมินผล และรว มกนั ขบั เคลอื่ นไปสู คุณภาพ ทันสมัย มั่นคงและมีความ เปา หมายเดียวกันได ปลอดภัยรวมท้งั เปน ชอ งทางในการ เราตอ งการบูรณาการขอ มลู ตรวจสอบการดาํ เนนิ การของภาครฐั โดยแผนในอนาคตของ eMENSCR และการดาํ เนนิ งานภายใตย ทุ ธศาสตร หลายสวนของภาครัฐ ใหอ ยใู น Chain เดียวกันทง้ั หมด คอื การบรู ณาการขอ มลู กบั หนว ยงาน ชาตไิ ด ตาง ๆ เปน One Stop Service เพื่อ เปน One Stop Service ใหสามารถติดตามขอมูลไดในระบบ การเปดเผยขอ มลู โดย eMENSCR จะ เดยี วกนั ดว ยการสรา งโครงการใหม เปน การสรา งความโปรงใส พรอ ม ทีส่ ามารถติดตามจากระบบนี้ได จะมขี อ มลู เกดิ ใหมท กุ ครงั้ ไมว า จะเปน ไดรบั แนวความคิดใหม ๆ จากภาค ขอมูลการบริหารจัดการโครงการ ประชาชนและสงั คมเพือ่ ตอบโจทย ขอ มลู สถานการณท เ่ี กยี่ วขอ ง ขอ มลู ประชาชนได ผลกระทบ และผลลัพธ ดร.อานนท แปลงประสพโชค นกั วจิ ยั ทมี วิจัยการวิเคราะหย ุทธศาสตรดว ยปญญาประดิษฐ เนคเทค สวทช.
15% Lorem ipsum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Lorem ipsum 42%สำหรบั ด้านแพลaLoตmreฟemt,อcipoรsnus์มmecกdteoลtluoาerrงsitของประเทศ เนคเทคมองยอ้ นaไdปipถiscึงinคg eำliถt. าม ณ จุดเรมิ่ ตน้ ของการทำเกษตรกรรม คอื 78% Lorem ipsum จะปลูกอะไรLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. ปลกู ที่ไหน Agri-Map21% และปLoลreกู mอipยsาuงmไร Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer แน่นอนเรมิ่ ตน้ adมipีisยci่อngมelมit.ชี ัยไปกวา่ ครง่ึ แต่เม่อื ไม่มี “ข้อมูล” การเรม่ิ ตน้ ทำเกษตรกรรมสว่ นใหญ่ แผนทเ่ี กษตรมกั เปน็ การปลกู ตาม ๆ กนั แม้จะไดป้ ริมาณและคุณภาพผลผลิต ไมต่ รงตามที่คาดหวงั ไวก้ ็ตาม เพอ่ื การจดั การเชงิ รกุและเพ่ือใหไ้ ด้คำตอบที่ถกู ตอ้ ง แมน่ ยำ ในมุมมองระดบั ประเทศ จงึ เกดิ การบูรณาการขอ้ มูลภาครัฐดา้ นการเกษตร สรา งแผนทเ่ี กษตรเพอ่ื การจัดการเชิงรุก หรอื Agri-Map ขึ้น
ภาคเกษตรกรรมไทย “เทคโนโลยีเกษตรแม่นยำ” มบี ทบาทสำคญั ตอ เศรษฐกจิ ของประเทศ (Precision Farming) แตเ่ กษตรกรไทย โดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง “เกษตรกรรายยอ่ ย” เนคเทค สวทช. ในฐานะที่มี “เทคโนโลยีเกษตรแม่นยำ” ยงั ตอ้ งเผชญิ ความทา้ ทายหลายด้าน เป็นหนึ่งในเป้าหมายของการพัฒนาเทคโนโลยีเน้น การวิจัยและพฒั นาอปุ กรณ์ ระบบ และปัญญาประดษิ ฐ์ ไม่วา่ จะเป็น สภาพภมู อิ ากาศท่ียากต่อการควบคมุ สำหรับการติดตั้งใช้งานในพื้นที่การเกษตรในงบ ตน้ ทุนการผลิตท่ีเพมิ่ สงู ข้นึ ตามสภาวะเศรษฐกิจ การลงทนุ ทเ่ี ปน็ ไปได้ ในขณะทปี่ ริมาณและคณุ ภาพของผลผลติ สำหรบั ด้านแพลตฟอรม์ กลางของประเทศ ไมไ่ ด้เพม่ิ ขนึ้ ตามไปด้วย เนคเทคมองย้อนไปถงึ คำถาม ณ จุดเรมิ่ ตน้ เทรนด์เทคโนโลยีนวตั กรรมดา้ นเกษตรอัจฉรยิ ะ ของการทำเกษตรกรรม คอื หรือ Smart Farming เข้ามามบี ทบาท กับวงการเกษตรในระดบั โลก จะปลูกอะไร ปลกู ท่ไี หน คำถามสำคญั คือ เกษตรกรรายยอ่ ยของไทย และปลูกอยา งไร จะเขา้ ถงึ เทคโนโลยีเหล่านี้ได้อย่างไร ? แนน่ อนเร่มิ ต้นดยี อ่ มมชี ยั ไปกว่าคร่ึง แม้วา่ ปัจจบุ ันเทคโนโลยีเหลา่ นีจ้ ะมีราคาลดลง แต่เมอื่ ไม่มี “ขอ้ มูล” การเร่ิมตน้ ทำเกษตรกรรมส่วนใหญ่ ตามความพร้อมและหลากหลายของฮารด์ แวร์ และ มักเป็นการปลูกตาม ๆ กนั แมจ้ ะไดป้ รมิ าณและคณุ ภาพผลผลติ ซอตฟแ์ วรใ์ นปัจจุบนั แต่ยงั ขาดระบบนิเวศในด้านการผลิต และการบำรุงรักษาภายในประเทศทีจ่ ะชว่ ยให้เกษตรกรไทย ไม่ตรงตามท่ีคาดหวังไวก้ ็ตาม ไดใ้ ช้เทคโนโลยีนวัตกรรมสมัยใหม่ และเพื่อใหไ้ ด้คำตอบท่ีถกู ต้อง แมน่ ยำ ในมุมมองระดบั ประเทศ ในราคาท่ีเหมาะสมและยัง่ ยนื จงึ เกดิ การบรู ณาการข้อมูลภาครัฐด้านการเกษตร สรา งแผนท่ีเกษตรเพอ่ื การจัดการเชงิ รุก หรอื Agri-Map ข้ึน
Agri-Map ซงึ่ เปน็ ฐานข้อมลู ขนาดใหญ่ทผี่ า่ นการ Agri-Map วิเคราะห์และประมวลผลด้วยเทคโนโลยี ใชง้ านง่าย เขา้ ถงึ สะดวก แผนทเ่ี กษตร ดา้ น Big Data และ Machine Learning เพอ่ื การจดั การ ทภ่ี าครฐั สามารถนำไปใชก้ ำหนดนโยบาย Agri-Map Online สำหรบั ใชง้ าน เชงิ รกุ รวมถงึ เกษตรกรสามารถนำไปใชป้ ระโยชน์ ผ่านคอมพวิ เตอร์ โน้ตบุ๊ค ทั้งในด้านบริหารจัดการทรัพยากร และ Agri-Map Mobile Agri-Map (Agricultural Map For น้ำ การเพาะปลูก และผลผลิตด้านการ แอปพลิเคชนั บนสมารต์ โฟน Adaptative Management) คือ เกษตรได้ตั้งแต่ระดับจังหวัดจนถึง แผนที่เกษตรเพื่อการจัดการเชิงรุก ตำบล ในมติ ขิ องปจั จยั การผลติ อปุ สงค์ และอุปทาน Agri-Map แสดงการใช้ ภารกิจการจัดทำแผนที่ขุมทรัพย์ พื้นที่เกษตรกรรมของแต่ละจังหวัดให้ ด้านการเกษตรไทยนี้ เริ่มต้นจากการ เกิดความสมดุลและมีเป้าหมายสำหรับ บูรณาการทำงานร่วมกันระหว่าง บรหิ ารจดั การสนิ คา้ เกษตร การใช้พื้นที่ กรมชลประทาน กรมพัฒนาที่ดิน และ เกษตรกรรม การพัฒนาแหลง่ นำ้ ทงั้ สำนกั งานการปฏริ ปู ทด่ี นิ เพอ่ื เกษตรกรรม บนดินและแหล่งนำ้ ใตด้ นิ เพื่อจัดทำแผนที่สารสนเทศทางน้ำ (Information Water Way Map โดยมเี ทคโนโลยคี ลาวดเ์ ปน็ อกี หนง่ึ ปจั จยั หรือ IWM) สำคัญสำหรับ Agri-Map ด้วยการ บูรณาการข้อมูลจำนวนมหาศาล และ ต่อมาได้ขยายผลให้ครอบคลุมมิติ เปลย่ี นแปลงตลอดเวลา โดยแตล่ ะหนว่ ย ดา้ นการเกษตรยง่ิ ขน้ึ จากการบรู ณาการ งานเจา้ ของขอ้ มลู จะมรี อบในการอปั เดต ข้อมูลทุกหน่วยงานในสังกัดกระทรวง ข้อมูลที่แตกต่างกันตามประเภทของ เกษตรและสหกรณแ์ ละหนว่ ยงานอน่ื ๆท่ี ขอ้ มลู ยกเวน้ ขอ้ มลู สภาพอากาศทจ่ี ะมี เกย่ี วข้อง การอัปเดตทุก ๆ 15 นาที เมื่อข้อมูล เปลย่ี น ผลการวเิ คราะห์ โมเดล และแผนที่ ก็ต้องเปลี่ยน ทัง้ หมดจงึ ตอ้ งเปน็ ระบบ อัตโนมัติ (Automatic Workflow Management) หากถามว่าทำไม Agri-Map จึงเป็น แผนที่ขุมทรัพย์ด้านการเกษตร เพราะ Agri-Map รวบรวมข้อมูลภูมิศาสตร์ และขอ้ มลู ประกอบอน่ื ๆ ทกุ มติ ทิ ส่ี ำคญั ด้านการเกษตรกว่า 200 ชั้นข้อมูล ไม่ว่าจะเป็น ข้อมูลดิน น้ำ พืช ประมง ขอบเขตการปกครอง การใช้ประโยชน์ ทดี่ นิ ประชากร ทะเบียนเกษตรกร การตลาด และโลจสิ ตกิ ส์
Agri-Map บอกได ปลกู อะไร ปลกู ตรงไหน ผลผลติ ดี มตี ลาดรองรบั นอกจากขอ้ มลู ดา้ นการเกษตรท่ี ปานกลาง นอ้ ย และไมเ่ หมาะสม แพลตฟอรม สาธารณะ ครบคลมุ ทกุ มติ แิ ลว้ Agri-Map พร้อมให้ทางเลือกชนิดพืชที่ ยงั ประมวลผลขอ้ มลู เหลา่ นน้ั โดย เหมาะสมกบั พน้ื ท่ี โดยจะเปรยี บเทยี บ ตอบโจทยน โยบาย อาศยั เทคโนโลยดี า้ น Big Data ผลตอบแทนของการปลูกพืช และ Machine Leaning สร้าง แต่ละชนิดบนที่ดินผืนเดียวกัน เกษตรของประเทศ โมเดลการพยากรณก์ ารปลกู พชื เปน็ “ขอ้ มลู สำหรบั การตดั สนิ ใจ” เศรษฐกจิ ทดแทน เมอ่ื เกษตรกรทราบแลว้ วา่ ณ เวลา จนถึงปัจจุบัน Agri-Map ยัง ปัจจุบัน พื้นที่ของตนเหมาะสม เป็นแพลตฟอร์มสาธารณะที่ ดร.นพดล ครี เี พช็ ร นกั วจิ ยั อาวโุ ส จะปลกู พชื ชนดิ ใดแลว้ ยงั สามารถ ตอบโจทย์นโยบายสำคัญของ ทมี วจิ ยั คลงั อนพุ นั ธค์ุ์ วามรู้ เนคเทค คาดการณผ์ ลตอบแทน วางแผน ประเทศด้านเกษตรกรรม โดย สวทช. เล่าว่า ทันทีที่เกษตรกร ตลาดทจ่ี ะขายผลผลติ ไดอ้ กี ดว้ ย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ใช้ ปกั หมดุ พน้ื ทแ่ี ละระบพุ ชื ทต่ี อ้ งการ ใ น ก า ร บ ร ิ ห า ร จ ั ด ก า ร พ ื ้ น ท ่ี ปลกู ระบบจะใหข้ อ้ มลู ผลตอบแทน ทผ่ี า่ นมาระบบ Agri-Map มกี าร เกษตรกรรมทว่ั ประเทศ สง่ เสรมิ ข้อมลู ความเหมาะสมของพน้ื ที่ เข้าใช้งานกว่า 1.3 ล้านครั้ง ให้เกษตรกรไทยสามารถใช้ ตัง้ แตร่ ะดับเหมาะสมมาก อยา่ งไรก็ตามผูใ้ ช้งานหลกั ของ ประโยชน์จากทดี่ ินได้ตรงตาม ระบบ คือ หน่วยงานภาครัฐที่ ศกั ยภาพของทด่ี นิ และสอดคลอ้ ง จะนำข้อมูลเหล่านี้ไปเป็นฐานใน กับความต้องการของตลาด การกำหนดนโยบายการใชป้ ระโยชน์ มากทส่ี ดุ ดงั นน้ั คงไมม่ ากเกนิ ไป จากทด่ี นิ ดา้ นการเกษตร การแนะนำ หากจะกล่าวว่า Agri-Map คือ พชื เศรษฐกิจท่ีเหมาะสมในแตล่ ะ แผนที่ขมุ ทรพั ยด์ า้ นการเกษตร พน้ื ท่ี หรอื พน้ื ทเ่ี ปา้ หมายในการ ไทยอยา่ งแทจ้ รงิ ปลกู พชื แตล่ ะชนดิ ดร.นพดล ครี เี พช็ ร นักวจิ ยั อาวโุ ส ทมี วจิ ัยคลังอนุพนั ธค์ุ วามรู้ เนคเทค สวทช.
ระบบเกษตรแมน่ ยำ ฟารม์ อจั ฉรยิ ะ
ไมว า สง่ิ รอบตวั จะเปลย่ี นแปลงไปแคไ หน HandySense แตป จ จยั ทย่ี งั ยนื หนง่ึ ระบบเกษตรแมนยํา ฟารม อัจฉริยะ ของวงการเกษตรไทยไมเ ปลย่ี นแปลง คอื สภาพดนิ ฟา อากาศ “HandySense ระบบเกษตรแมนยำ ฟารมอัจฉริยะ” นำเทคโนโลยี เซนเซอร์ (sensor) ผนวกอุปกรณ์ไอโอที (Internet of Things) สู่ ซ่งึ มผี ลโดยตรงตอ คุณภาพและปรมิ าณของผลผลติ อุปกรณ์ตรวจวัดและควบคุมสภาพแวดล้อมที่เป็นปัจจัยต่อการ เจริญเติบโตของพืชผล ตั้งแต่การปลูกจนกระทั่งเก็บเกี่ยว แม้สภาพอากาศในปัจจุบนั จะแปรปรวนยากตอ่ การควบคมุ ไมว่ า่ จะเปน็ การใหน้ ำ้ การใหป้ ยุ๋ การปอ้ งกนั แมลง รวมทง้ั การควบคมุ แต่วิธกี ารทางการเกษตรไดอ้ ัปเกรดสู่ อุณหภูมิ ความช้นื ปริมาณแสง ระบบเกษตรอจั ฉริยะ หรือ Smart Farm คุณนริชพันธ เปนผลดี ผูชวยวิจัยอาวุโส ทีมวิจัยเทคโนโลยีเกษตร ตอบรบั โลกท่ขี บั เคลื่อนดว้ ยเทคโนโลยี ดิจิทลั เนคเทค สวทช. เลาถงึ จุดเร่ิมตนของระบบ HandySense วา “เร่ิมตนจากแรงบันดาลใจ คือ คุณพอและตนตระกูลเปนเกษตรกร อย่างไรกต็ ามความสมารต์ อย่างเดยี วอาจไม่ใช่ทางออก เราเหน็ วา เกษตรกรตอ งใชพ ลงั งานเยอะกวา จะไดผ ลผลติ ออกมารวม หากเกษตรกรไมส่ ามารถเข้าใจ ท้ังเงินทุนและทรัพยากรตาง ๆ ซึ่งชวงป 2558 มีอุปกรณตัวหนึ่ง เพ่ิงเขามาและเปนที่นิยม คือ อุปกรณไอโอที (Internet of Things) และเข้าถึงการใชง้ านได้อย่างแท้จริง เราจึงคดิ นําอปุ กรณน มี้ าเปน ตวั ชว ยบรหิ ารจัดการฟารม ซงึ่ จะเปน ประโยชนท ั้งดานทรัพยากรและแรงงาน เพราะคณุ พอก็แกลงทกุ วนั นั่นคอื จุดเรมิ่ ตน ท่ีเรานาํ เทคโนโลยีเขา ไป เพราะเราเปน ลกู เกษตรกร เราจงึ ตองการชวยยกระดบั เกษตรกรโดยใชเทคโนโลย”ี
การทาํ งานของระบบ นบั เวลาดว ย RTC (Real Time Clock) Smartใชงานงายดว ย เมอ่ื มกี ารตง้ั เวลา ปดิ -เปดิ การทำงาน สอ่ื สารผา นไวไฟโดยใช ESP32 ของอปุ กรณบ์ นบอรด์ จะเชก็ เวลาดว้ ย 3Feature การเชอ่ื มตอ กบั ไวไฟใช ESP32 RTC ds1307 Controller การสง่ั งานผา นสมารต โฟน การสง่ั การของทำงานอปุ กรณ เกษตรกรสามารถสง่ั งาน on / off การเชอ่ื มตอ เซนเซอร เชอ่ื มตอ่ การสอ่ื สารผา่ น I/O, I2C, SPI, ระบบควบคมุ ตา ง ๆ ผา นสมารต โฟนได เชน เชอื่ มตอ การสอื่ สารผา น I/O, I2C, UART เช่น เซนเซอร์วัดอุณหภูมิและ หากพบการแจง เตอื นคา ความชนื้ ในดนิ ตา่ํ กวา SPI, UART เชน เซนเซอรว ดั อณุ หภมู ิ ความชน้ื สมั พทั ธ,์ ความชน้ื ดนิ และแสง ทก่ี าํ หนดสามารถกดสง่ั รดนาํ้ พชื ผลไดท นั ที และความช้ืนสัมพัทธ, ความช้ืนดิน และอน่ื ๆ และแสง และอน่ื ๆ การตงั้ เวลา การเชอื่ มตอ I/O เพอื่ แสดงสถานะ เกษตรกรสามารถตั้งเวลาใหระบบ การเชอ่ื มตอ อปุ กรณ (Actuator) การทาํ งานบนตคู วบคมุ ทํางาน โดยอัตโนมัติตามเวลาท่ีกําหนดไว เชอ่ื มตอ อปุ กรณเ อาตพ ตุ ได 4 เชน ตง้ั เวลาการใหป ยุ ซง่ึ จาํ เปน ตอ งใหอ ยา ง Channel เชน ปม นาํ้ ไฟฟา , พดั ลม สมา่ํ เสมอ มรี อบเวลาชดั เจน ระบายอากาศ, หลอดไฟและอนื่ ๆ ระบบ HandySense ทํางานรวมกัน การใชร ะบบเซนเซอร 2 สวน คือ เมื่อเซนเซอร์ตรวจพบค่าสภาวะที่ (1) อุปกรณต รวจวดั และควบคุม ไม่เหมาะสมจะสั่งงานระบบอื่น ๆ ให้ทำงาน โดยอัตโนมัติ เช่น หากพบค่าอุณหภูมิสูง (2) Web Application กวา่ ทก่ี ำหนดจะสง่ั งานใหส้ เปรยห์ มอกทำงาน โดยอตั โนมตั ิ เพอ่ื ลดอณุ หภมู ิ โดย HandySense จะตรวจวัดคา สภาพแวดลอมที่สําคัญตอการเจริญ เติบโตของพืชผลแบบเรียลไทมผาน เซนเซอร ไมว า จะเปน อณุ หภมู ิ ความช้ืน ในดิน ความชื้นสัมพัทธ แสง และสงตอ ขอมูลจากเซนเซอรผานระบบคลาวด แลว นํามาเปรยี บเทยี บกบั คา ทเี่ หมาะสม ของการเพาะปลกู (Crop Requirement) เพอ่ื แจง เตอื นและสง่ั การระบบตา ง ๆ ให ทาํ งานตอ ไป
จากความเขา ใจเกษตรกรไทย ““แมม อี ปุ กรณ Smart Farm สู HandySense Open Innovation จำนวนมากในปจ จบุ นั แตส ง่ิ ทเ่ี ราทำ เราไมไ ดแ ขง ขนั กบั ใคร เมอ่ื 18 มนี าคม 2564 กระทรวงเกษตรฯ คุณนริชพันธ เปนผลดี ผูชวยวิจัย “ จบั มอื เนคเทค สวทช. ผนกึ กำลงั พนั ธมติ ร อาวโุ ส ทมี วจิ ยั เทคโนโลยเี กษตรดจิ ทิ ลั เราเปน องคก รทต่ี อ งชว ยเหลอื เปิดพิมพ์เขียวระบบเกษตรอัจฉริยะ เนคเทค สวทช. กลาววา ประชาชน วจิ ยั เพอ่ื ประเทศชาติ HandySense เพอ่ื ประโยชนส์ าธารณะ ขับเคลื่อนสมาร์ตฟาร์มแบบเปิดสู่ “HandySense Open Innovation” สง่ิ ทเ่ี ราทำ คอื Open Innovation สังคมไทย ตั้งเป้าหมายให้เกษตรกร นั้นจะมีการทดสอบมาตรฐานระดับ คอื เราจะมพี มิ พเ ขยี วของอปุ กรณ ผู้ประกอบการ หรือผู้สนใจทั่วไปนำไป อตุ สาหกรรม ดว้ ยอปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ซอฟตแ วร เฟร ม แวร ไปจนถงึ Web ผลิตเพื่อใช้หรือจำหน่ายได้ ภายใต้ ที่ใช้กับงานด้านการเกษตรนั้นจะต้อง Application เปด เปน สาธารณะ แนวคิด Smart Farming Open มีความทนทานต่อความแปรปรวนของ Innovation หรือ นวัตกรรม สภาวะแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นความร้อน ทง้ั หมดเพอ่ื ใหเ กษตรกรนำไปใช แบบเปด ความชื้น ไปจนถึงเรื่องของฟ้าฝน เปน ประโยชนก บั ประเทศของเรา โดยมุงหวังใหเกษตรกรไทยยุคใหม “แน่นอนว่าอุปกรณ์ที่เราส่งผ่านไปถึง คุณนรชิ พนั ธ เปน ผลดี ไดม เี ครอ่ื งมอื ทท่ี นั สมยั ใชง านในราคา เกษตรกร หรือ Open Hardware ผู้ชว่ ยวจิ ยั อาวุโส ที่จับตองได และตองการใหเกิด จะได้มาตรฐาน เราหวังว่าเกษตรกรจะ ทีมวิจยั เทคโนโลยีเกษตรดจิ ิทลั อตุ สาหกรรมการผลติ เครอ่ื งมอื ทาง สามารถใชไ้ ดเ้ หมอื นอยา่ งรถไถ ทถ่ี งึ แมม้ ี เนคเทค สวทช.์ ดา นสมารต ฟารม โดยผปู ระกอบการ ราคาแพง แตต่ อ้ งใชเ้ พราะของมนั ตอ้ งมี ไทย โดยปัจจุบัน HandySense สนนราคา อยู่ในหลักพันบาทเท่านั้น” โดยหลังการเปิด HandySense Open Innovation ในระยะเวลา 1 ปี ทำใหช้ มุ ชน ของ HandySense เติบโตขึ้นอย่าง ต่อเนื่อง ภายใต้การขับเคลื่อนของ เนคเทค สวทช.และเครือข่ายพันธมิตร ภายในระบบนิเวศ (Ecosystem) ของ HandySense
IDA แพลตฟอรม์ ไอโอที และระบบวเิ คราะห์ขอ้ มูลอุตสาหกรรม (Industrial IoT and Data Analytics Platform)
การเปลย่ี นแปลงสเู ศรษฐกจิ และสงั คม IDA ทข่ี บั เคลอ่ื นดว ยเทคโนโลยี แพลตฟอร์มไอโอที ทำให้ทุกภาคส่วนตอ้ งปรบั ตวั เพ่ือผ่านพ้น และระบบวิเคราะหข์ ้อมลู อตุ สาหกรรม Digital Disruption (Industrial IoT and Data Analytics Platform) โดยเฉพาะในสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของ COVID-19 ประเทศไทยได้เตรียมความพร้อมเพื่อผลักดันอุตสาหกรรมในประเทศสู่ ท่ที ำให้ทุกอยา่ งหยดุ ชะงกั แต่กลับเป็นปัจจยั ขับเคลอื่ น อุตสาหกรรม 4.0 ผา่ นนโยบายและโครงการตา่ ง ๆ มากมาย หน่ึงในนน้ั ใหท้ กุ ๆ บริบทของสงั คม คือ การจัดตั้งศูนย์นวัตกรรมการผลิตยั่งยืน (Sustainable ก้าวสู่โลกแหง่ เทคโนโลยแี ละนวัตกรรม Manufacturing Center: SMC) โครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ภายใน เมอื งนวตั กรรมระบบอตั โนมตั ิ หนุ่ ยนต์ และอเิ ลก็ ทรอนกิ สอ์ จั ฉรยิ ะ (ARIPOLIS) เช่นเดียวกันกับภาคอตุ สาหกรรม ภายใต้เขตนวตั กรรมระเบยี งเศรษฐกจิ พเิ ศษภาคตะวนั ออก (EECi) เพ่ือ ทีจ่ ำเปน็ ตอ้ งมุ่งสู่อตุ สาหกรรม 4.0 สนบั สนนุ การขยายผลงานวจิ ยั ดา้ นวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรม โดยเรว็ ที่สดุ เพ่ือขา้ มผา่ นวกิ ฤตน้ีไปใหไ้ ด้ ของไทยสกู่ ารใชป้ ระโยชน์ และลดช่องวา่ งการพฒั นาอตุ สาหกรรมของ ประเทศพร้อมผลักดันภาคอุตสาหกรรมไทยสู่ Industry 4.0 แตจ ะทำอยา งไรจึงจะสามารถ ประยกุ ตใชอ ตุ สาหกรรม 4.0 แพลตฟอรม์ IDA นบั เปน็ หนง่ึ โครงการนำรอ่ งสำคญั ภายใตศ้ นู ยน์ วตั กรรม ดว ยตนทนุ ทต่ี ำ่ ที่สุดและเกดิ ความคมุ คา มากทีส่ ุด การผลติ ยง่ั ยนื (SMC) จากความรว่ มมอื ระหวา่ ง ARIPOLIS SMC สวทช. และพนั ธมติ รรฐั รว่ มเอกชน โดยเป็นแพลตฟอร์มที่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลจากจากอุปกรณ์ IoT (Internet of Things) ตรวจจับสัญญาณต่าง ๆ จากเครื่องจักรใน กระบวนการผลติ สกู่ ารวเิ คราะหแ์ ละบรู ณาการขอ้ มลู ทำใหท้ ราบสถานภาพ ของเครื่องจักร นำไปสู่การบริหารจัดการการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพ และอนรุ ักษ์พลงั งาน ตอบสนองความจำเปน็ เรง่ ดว่ นตอ่ การปรบั ตวั ของ SME ในภาคการผลติ รวมทัง้ สอดรับการเปลี่ยนแปลงรอบดา้ นภายหลังจากโควิด-19
เรม่ิ ตน เนคเทค สวทช. ได้มีการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อตอบโจทย์อุตสาหกรรม 4.0 หลายผลงาน สำหรับเทคโนโลยีที่เป็นส่วนหนึ่งของ ดา นพลงั งาน แพลตฟอร์ม IDA นั้น ได้แก่ [1] URCONNECT (Universal Remote Terminal Unit) หรือ หนวยตรวจวัดระยะไกลยูนิเวอรแซล แพลตฟอรม์ IDA ตัง้ เป้าเรมิ่ ดำเนนิ การ โดยการเกบ็ และวเิ คราะหข์ อ้ มลู เพอ่ื ทราบต้นทุนรวมถึงภาพรวมด้านการใช้พลงั งานเพอ่ื ปรบั ปรงุ ประสทิ ธภิ าพการใช้พลงั งานใน เรื่องการตรวจสอบการใช้พลังงาน โรงงานให้คมุ้ คา่ สูงสดุ (Energy Monitoring) เป็นลำดับแรก [2] NETPIE (Network Platform for Internet of Everything) โดยการรวบรวมและแสดงผลข้อมูล หรือ แพลตฟอรมสื่อสารเพื่อเชื่อมตอทุกสรรพสิ่ง การใช้พลังงานของเครื่องจักรใน “NETPIE 2020” แพลตฟอร์ม IoT สัญชาติไทยเวอร์ชันใหม่ล่าสุด ด้วยคณุ สมบตั ิที่พฒั นาขึ้น เพื่อลดภาระและตอบโจทย์ผู้ใช้งาน โรงงานแบบ Real-Time ด้าน IoT โดยเฉพาะ ชว่ ยใหก้ ารพฒั นาผลิตภณั ฑ์หรือระบบ IoT ใด ๆ ก็ตามเป็นเร่อื งง่าย ตง้ั แตข่ ั้นตอนการสรา้ งตน้ แบบ การพฒั นา ระบบเพื่อการใช้งานเชิงพาณิชย์ ไปจนถึงการดแู ลรกั ษา ตอบสนองความตอ้ งการของผใู้ ชง้ านเชงิ พาณชิ ยอ์ ยา่ งเตม็ รปู แบบ นอกจากนแ้ี พลตฟอรม์ IDA ยงั สามารถ เชื่อมโยงข้อมูลในระดับมหภาคเพื่อใช้ วางแผนการจัดการด้านพลังงาน ของประเทศได้อย่างแม่นยำ พร้อม รองรับการบริหารจัดการพลังงาน ตามความต้องการของแต่ละช่วงเวลา (Demand Response) ในอนาคต กอ่ นขยายผลสกู่ ารปรบั ปรงุ ประสทิ ธภิ าพ การผลติ ตอ่ ไป
การประยกุ ตใ ชง านแพลตฟอรม IDA อุตสาหกรรม: การตรวจจบั การใชพ้ ลงั งานในระดบั เครอ่ื งจกั รแบบ Real-time ชว่ ยใหผ้ ปู้ ระกอบ แพลตฟอร์ม IDA เป็นแพลตฟอร์ม IoT และระบบวิเคราะห์ข้อมูลอุตสาหกรรมที่ การนำข้อมูลที่ได้ไปประกอบการตัดสินใจในการวางแผนและบริหารจัดการ เชื่อมโยงข้อมูลจากเครื่องจักรการผลิตสู่การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytic) พลงั งานในสถานประกอบการของตนไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธิภาพ อย่างอิสระ ดังนั้น แพลตฟอร์ม IDA จึงสามารถประยุกต์ใช้งานครอบคลุมได้ พร้อมต่อยอดไปสู่การวัดประสิทธิภาพการผลิตของเครื่องจักร (Overall หลายมิติ ไม่ว่าจะเป็น Equipment Effectiveness: OEE) และการบำรุงรักษาเชิงพยากรณ์ (Predictive Maintenance) ตอ่ ไป [1] การตรวจวัดปรมิ าณการใช้พลังงานในโรงงาน (Energy Monitoring) IDA สรางขึ้นโดยมีหมุดหมาย การเกบ็ และวเิ คราะหข์ อ้ มลู เพอ่ื ทราบตน้ ทนุ รวมถงึ ภาพรวมดา้ นการใชพ้ ลงั งานเพื่อ เพื่อพัฒนาไทยสู Industry 4.0 ปรับปรงุ ประสิทธิภาพการใชพ้ ลังงานในโรงงานใหค้ ุ้มค่าสูงสดุ โดยผสานพลังบูรณาการองค์ความรู้ทั้งจากหน่วยงานวิทยาศาสตร์ วิจัย และ [2] การปรับปรุงประสิทธิภาพของกระบวนการผลิต หรอื Overall นวัตกรรม โดย สวทช. รวมถึงความร่วมมือจากภาครัฐ ไม่ว่าจะเป็น กระทรวง Equipment Effectiveness (OEE) พลังงาน สว่ นการไฟฟ้าฝ่ายผลติ แหง่ ประเทศไทย รวมถงึ สภาอตุ สาหกรรมแห่ง ประเทศไทยและเอกชน ทั้งที่เป็นผู้ผลิตเทคโนโลยีรายใหญ่ในวงการอุตสาหกรรม การเชื่อมโยงข้อมูลพารามิเตอร์ต่าง ๆ ของเครื่องจักรเพื่อวิเคราะห์ประสิทธิผล 4.0 ของโลกและไทยมาร่วมทำงานดว้ ยกนั เพ่ือสง่ มอบเทคโนโลยีทเ่ี ขา้ ถึงไดแ้ กผ่ ู้ โดยรวมทบ่ี ง่ บอกความพรอ้ มของเครอ่ื งจกั รซง่ึ เปน็ หวั ใจสำคญั ของประสทิ ธภิ าพ ประกอบการ SME ไทย การผลิต นำไปส่กู ารแกไ้ ข ปรับปรงุ กระบวนการผลิตอยา่ งตรงจุดเพ่ือเพ่มิ ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการปฏิรูปอุตสาหกรรมอย่างเป็นระบบ รวมทั้งช่วย สถานประกอบการ โรงงาน บริษัท รวมถึง SME ยกระดับความสามารถสู่ แพลตฟอรม IDA อุตสาหกรรม 4.0 ตลอดจนให้ประเทศไทยมี Big Data ข้อมูลสถานภาพความ พร้อมของอุตสาหกรรมไทยในระดับมหภาคที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน สามารถนำ พฒั นาประเทศ เศรษฐกจิ และอตุ สาหกรรม มาใช้ในการตดั สินใจและกำหนดนโยบายระดับชาตไิ ด้อกี ดว้ ย ประเทศไทย: IDA Platform จะรวบรวมและแสดงผลขอ้ มูลการใชพ้ ลงั งาน ของโรงงานแบบ Real-time ชว่ ยใหห้ นว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การใช้พลงั งาน ในประเทศเห็นภาพรวมการปรับปรุงประสทิ ธภิ าพโรงงานอตุ สาหกรรมของ ประเทศไทย และสามารถนำขอ้ มูล Industrial Big Data นี้ไปใช้วางแผนการ จัดการด้านพลงั งานของประเทศไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ เศรษฐกิจ: IDA Platform จะเปน็ หนง่ึ ฟนั เฟอื งใ น ก า ร ส ่ ง เ ส ร ิ ม ก า ร ส ร ้ า ง โครงสรา้ งพน้ื ฐานดา้ นนวตั กรรมทจ่ี ะมผี ลตอ่ การขบั เคลอ่ื นประเทศไปสู่เศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy) ในการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ผู้ ประกอบการให้สามารถใช้ทรพั ยากรทม่ี เี ชอ่ื มตอ่ กบั หว่ งโซอ่ ปุ ทานและเกิด มลู คา่ การลงทนุ เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพกระบวนการผลติ และพฒั นาคณุ คา่ ผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ ารจากงานวจิ ยั ไทย
NETPIE แพลตฟอรม์ ไอโอที สญั ชาตไิ ทย
ความกา วหนา ในยคุ นวตั กรรมดจิ ทิ ลั “เน็ตพาย (NETPIE)” ไมไ ดห ยดุ วง่ิ แคก ารพฒั นาเทคโนโลยี แพลตฟอรม์ ไอโอทีสัญชาติไทย ทท่ี ำใหม นษุ ยส ามารถตดิ ตอ สอ่ื สารผา นทาง อปุ กรณต า ง ๆ ไดด ว ยอนิ เทอรเ นต็ NETPIE (Network Platform for Internet of Everything) หรือ แพลตฟอรม์ สอ่ื สารเพอ่ื เชอ่ื มตอ่ ทกุ สรรพสง่ิ เนคเทค สวทช. มเี ปา้ หมาย แต่ขณะนโี้ ลกกำลงั กา้ วเขา้ สู่ยุคทีท่ กุ สรรพส่ิงไม่วา่ ในระยะแรกเพอ่ื บรกิ ารและสนบั สนนุ ใหน้ กั พฒั นาและกลมุ่ อตุ สาหกรรม คน สตั ว์ อุปกรณ์ หรอื ส่งิ ของเคร่อื งใช้ต่าง ๆ ขนาดย่อมของไทยใช้บริการ NETPIE แพลตฟอร์ม IoT อันเป็น รากฐานสำคญั ตอ่ การพฒั นาอตุ สาหกรรมของประเทศ สู่ Industry สามารถเช่อื มตอ่ แลกเปลย่ี นข้อมูล หรอื ทำงานร่วมกนั ได้ 4.0 พร้อมการพัฒนาบุคลากรเสริมแกร่งทักษะรองรับการเติบโต ด้วยแนวคดิ ที่เรยี กว่า ของเทคโนโลยี IoT นำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมและบริการแห่ง อนาคต “เทคโนโลยีการเช่อื มตอของสรรพสิ่ง หรือ IoT” นบั ตง้ั แตก่ ารเปดิ ตวั ผลงานวจิ ยั NETPIE เมอ่ื วนั ท่ี 16 กนั ยายน 2558 ความอจั ฉรยิ ะของ IoT จงึ เปน็ ตวั แปรสำคญั ทเ่ี ขา้ มามอี ทิ ธพิ ล นั้น แนวโน้มการนำ NETPIE ไปใช้ประโยชน์ได้พัฒนาไปในทิศทางที่ ตอ่ อตุ สาหกรรมแทบทกุ ดา้ น ประเทศไทยจงึ ไมอ่ าจอยใู่ นฐานะ ก้าวหน้าขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งในด้านการศึกษาและเศรษฐกิจ และเกิดพลัง ของผใู้ ชเ้ ทคโนโลยเี ทา่ นน้ั แตต่ อ้ งเรง่ ใหท้ นั ในฐานะของผสู้ รา้ ง ขับเคลื่อนต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง เมื่อ ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรี เทคโนโลยีเพื่อการขบั เคล่อื นประเทศไทยสู่ Thailand 4.0 ว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในขณะนั้น ได้ประกาศ วิสัยทัศนขับเคลื่อนประเทศไทยสูการเปนเมืองแหงนักพัฒนา (Makers Nation) ในวนั ท่ี 18 มกราคม 2561 ณ อทุ ยานวทิ ยาศาสตร์ ประเทศไทย จ.ปทมุ ธานี โดยเริ่มต้นด้วยการยกระดับ NETPIE (Network Platform for Internet of Everything) แพลตฟอร์มสื่อสารเพื่อเชื่อมต่อทุก สรรพสง่ิ สกู่ ารใหบ้ รกิ ารเชงิ พาณชิ ยอ์ ยา่ งเตม็ รปู แบบ
From Makers Nation แพลตฟอรม์ NETPIE จากเนคเทค สวทช. ปลดลอ็ กทกุ ขอ จำกดั • พรอ มรองรบั การผลติ เชงิ พาณชิ ย Toward Smart Nation เพอ่ื สรา้ งความเชอ่ื มน่ั ใหก้ บั ผใู้ ชบ้ รกิ ารเชงิ การพฒั นา IoT พาณชิ ย์ในระยะยาว พรอมตอบสนอง ดว ยคณุ สมบตั โิ ดดเดน อำนวยความสะดวกในการพัฒนา “NETPIE 2020” แพลตฟอรม ไอโอที ความตอ งการของภาคอตุ สาหกรรม ของ NETPIE2020 ผลิตภัณฑ IoT เชิงพาณิชย หรือการ เวอรชันใหมลาสุดที่จะมาทลายทุก และ การพัฒนาประเทศอยางเต็ม ผลติ Mass Production สามารถจดั การ ขอจำกัด ดว ยคณุ สมบตั ทิ พ่ี ฒั นาขน้ึ ประสิทธิภาพ สทิ ธ์ิ จดั กลมุ่ ลงทะเบยี นความเปน็ เจา้ ของ เพื่อลดภาระและตอบโจทยผูใชงาน อปุ กรณไ์ ดภ้ ายหลงั การขาย ดาน IoT โดยเฉพาะ ชว่ ยใหก้ ารพฒั นา ผลิตภัณฑ์หรือระบบ IoT ใด ๆ ก็ตาม ใชง านงา ย ดว ย UI/UX ทป่ี รบั ปรงุ ใหม จดั การขอ มลู ครบวงจร เป็นเรื่องง่าย ตั้งแต่ขั้นตอนการสร้าง ต้นแบบ การพฒั นาระบบเพอ่ื การใชง้ าน ออกแบบโดยคำนงึ ถงึ User Experience มีระบบจัดการขอมูลที่ครบวงจร เชิงพาณิชย์ ไปจนถึงการดูแลรักษา เป็นหลัก ช่วยให้เรียนรู้ใช้งานได้อย่าง ชว่ ยใหก้ ารพฒั นาแอปพลเิ คชนั โตต้ อบกบั ตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งาน รวดเรว็ ใชง านงา ยทง้ั มอื ใหมแ ละมอื โปร อปุ กรณท์ ำไดง้ า่ ยยง่ิ ขน้ึ เชงิ พาณชิ ยอ์ ยา่ งเตม็ รปู แบบ • ยดื หยนุ ไรข ดี จำกดั อสิ ระในการเชอ่ื มตอ และการเขยี น โปรแกรม พื้นฐานเทคโนโลยี Microservice ทำให้ แพลตฟอร์มมีความยืดหยุ่นรองรับการ สามารถเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ ขยายตวั แบบไรข ดี จำกดั และไมโครคอนโทรลเลอร์ได้หลากหลาย ยิ่งขึ้น พรอ้ มรองรบั การเขยี นโปรแกรม ด้วยภาษาคอมพิวเตอร์นานาชนิด เพื่อเชื่อมตอกับฮารดแวรใหม ๆ ใน ตลาดไดอยางรวดเร็ว โดยส่วนหนึ่งของทีมวิจัยและพัฒนา ผู้สนใจสามารถเข้าไปใช้งาน NETPIE ไดก้ า้ วออกจากเนคเทค สวทช. และศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ และได้ร่วมกันก่อตั้งบริษัท เน็กซ์พาย จำกัด โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้บริการ https://netpie.io เชิงพาณิชย์อย่างมืออาชีพภายใต้การ อนญุ าตใหใ้ ชส้ ทิ ธิ (Licensing)
กา วตอ ไป ! “NETPIE 2020 แพลตฟอรม ไอโอทสี ญั ชาตไิ ทย ยงั คงยนื หยดั ดร.ชัย วุฒวิ วิ ัฒนชยั สำหรบั เป้าหมายของ NETPIE ใหบ รกิ ารฟรี “ ผูอำนวยการเนคเทค สวทช. ในอนาคตนน้ั . . . ได้อธิบายความเชื่อมโยงของ เพอ่ื มอบอาวธุ ในการฝกึ ฝนทกั ษะและ เทคโนโลยที จ่ี ะขบั เคลอ่ื นประเทศ ดร.พนิตา พงษไพบูลย ความคดิ สรา้ งสรรคใ์ หน้ กั พฒั นาไทย สู่ Smart Nation หรืออาจตก รองผอู ำนวยการเนคเทค สวทช. ขบวนหากกา้ วไมท่ นั เทคโนโลยี กลา่ ววา่ จะเตรียมการรองรับ ทง้ั มอื ใหมแ่ ละมอื อาชพี ดงั น้ี การเชื่อมต่อแบบ 5G เพอ่ื เพม่ิ พรอ้ มเปน็ สปรงิ บอรด์ สรา้ งนวตั กรรม ขีดความสามารถในการเป็น “การพัฒนา AI ต้องใช้ข้อมูล ตวั กลางขนสง่ ขอ้ มลู พรอ้ มแผน และนวตั กรใหก้ บั ประเทศ มหาศาล (Big Data) และการจะ ในการผนวกความสามารถดา้ น ผลกั ดนั Makers Nation ได้ข้อมลู มหาศาลนัน้ จำเปน็ ต้อง การประมวลผลข้อมูลด้วย AI ไปสกู ารเปน Smart Nation มแี พลตฟอรม์ IoT อีกด้วย พร้อมกันนี้จะเพิ่ม เติมบริการที่ตอบโจทย์ภาค ในอนาคตอนั ใกล้ การทแ่ี พลตฟอรม์ IoT จะทำงาน อตุ สาหกรรมของประเทศทเ่ี พม่ิ ได้ดียิ่งขึ้น เรารอ Network ขน้ึ ดร.พนติ า พงษไพบูลย ระดบั 5G” รองผอู้ ำนวยการเนคเทค สวทช. โดยตง้ั แตป่ ี 2015 NETPIE เปน็ แพลตฟอรม์ IoT ทเ่ี ปดิ ใหบ้ รกิ าร รายแรก ๆ ทั้งไทยและทั่วโลกใน ช่วงเวลาที่น้อยคนจะรู้จัก IoT โดยมีเป้าหมายผลักดันประเทศ สู่ Maker Nation ตลอดระยะ เวลา 5 ปที ผ่ี ่านมา NETPIE เตบิ โตอยา่ งตอ่ เนื่อง
UNAI เทคโนโลยีระบุตําแหนง ภายในอาคาร
ในโลกธรุ กจิ UNAI “อยูไหน” ทม่ี กี ารแขง่ ขนั ทางการตลาดสงู เทคโนโลยีระบุตําแหนงภายในอาคาร “ขอ มลู ” คอื กญุ แจสำคญั ทจ่ี ะชว ยใหผ ปู ระกอบการสามารถพฒั นาสนิ คา เนคเทค สวทช.ได้พัฒนาเทคโนโลยีที่สามารถช่วยเก็บรวบรวม และวเิ คราะหข์ อ้ มลู ทเ่ี ปน็ ประโยชนต์ อ่ การพฒั นาและเสรมิ ศกั ยภาพ และบรกิ ารใหต รงใจผบู รโิ ภค ธรุ กจิ ไมซ์ของไทยใหก้ า้ วไกลระดบั นานาชาติ ไมเ่ วน้ แมแ้ ตใ่ นธรุ กจิ การจดั งานอเี วนต์ นน่ั คอื ระบบระบตุ ำแหนง่ ภายในอาคาร หรอื “แพลตฟอรม์ อยไู่ หน” ทง้ั งานแสดงสนิ คา้ นทิ รรศการ และการประชมุ นานาชาติ (UNAI platform) ซึ่งพัฒนาต่อยอดมาจาก “อยู่ไหน 3 มิติ” การเคลอ่ื นทข่ี องคนหรอื วตั ถสุ ง่ิ ของภายในอาคารแบบออนไลน์ หรอื เรยี กวา่ อตุ สาหกรรมไมซ์ (MICE) ซง่ึ มมี ลู คา่ นบั แสนลา้ นบาท เรม่ิ แรกทมี วจิ ยั ไดพ้ ฒั นาระบบระบตุ ำแหนง่ ภายในอาคารขน้ึ สำหรบั และกำลงั เตบิ โตในประเทศไทย ใชต้ ดิ ตามหรอื ระบตุ ำแหนง่ ของพสั ดตุ า่ งๆ ภายในอาคารสำนกั งาน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพด้านการบริหารงานพัสดุของสำนักงาน และปัจจุบันกำลังพัฒนาต่อยอดเพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับงาน แสดงสินค้าและนทิ รรศการ เนอ่ื งจากทผ่ี า่ นมาผจู้ ดั งานจะเกบ็ ขอ้ มลู ผเู้ ขา้ ชมงานทง้ั ในรปู แบบ การลงทะเบยี นหน้างาน หรอื การสแกนคิวอาร์โคดดว้ ยโทรศัพท์ มอื ถอื ซง่ึ วธิ นี ย้ี งั ไมส่ ามารถบอกไดถ้ งึ ความหนาแนน่ ของผเู้ ขา้ ชม งานในบรเิ วณต่างๆ หรอื แสดงให้เห็นว่าผู้เข้าชมงานใหค้ วาม สนใจบริเวณใดเปน็ พิเศษ
ปัจจุบันทมี วิจยั จงึ นำตน้ แบบระบบ UNAI 3 สว นหลกั ของ UNAI มาประยุกต์ใช้ทั้งในภาคอุตสาหกรรม เพื่อส่งข้อมูลตำแหน่งปัจจุบันและสถานะ ระบบ UNAI จดั อยูใ่ นกลุม่ ของเทคโนโลยีอินเทอรเ์ น็ตสรรพสงิ่ การทำงานของรถ AGV ภายในส่วนการ (Internet of Things) ประกอบด้วยอุปกรณ์ 3 ส่วนหลัก ไดแ้ ก่ ผลิตของ “ไดซิน” บริษัทผู้ผลิตชิ้นส่วน เทคโนโลยรี ะบตุ าํ แหนง ยานยนต์ชั้นนำของไทยผ่านเครือข่าย 1 อุปกรณสงและรับ ประกอบดว้ ย อปุ กรณป์ า้ ยระบตุ ำแหนง่ ทำหนา้ ทส่ี ง่ สญั ญาณ ภายในอาคาร 5G ของทางดีแทค สัญญาณไรสายเพื่อ ไรส้ าย เชน่ สญั ญาณมาตรฐานบลทู ธู พลงั งานตำ่ (Bluetooth ตรวจจับตำแหนง Low Energy: BLE) ที่เรียกว่า แท็ก (Tag) และ อุปกรณ์รับ ย้อนกลับไปที่ “อยู่ไหน 3 มิติ” ระบบระบุ รวมถึงใช้เพื่อเพิ่มมูลค่าทางการตลาด สญั ญาณไรส้ าย หรอื แองเคอร์ (Anchor) ซง่ึ ออกแบบใหม้ แี ถว ตำแหนง่ ภายในอาคารดว้ ยเทคโนโลยบี ลทู ธู ให้แก่ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมไมซ์ 2 ระบบสื่อสารขอมูลไรสาย สายอากาศ (Antenna Array) สามารถตรวจจับทิศทางท่ี พลังงานต่ำ ให้บริการข้อมูลตำแหน่ง ทป่ี ระกอบดว้ ยธรุ กจิ การจดั ประชมุ สมั มนา สัญญาณไร้สายตกกระทบได้ หรือเส้นทางการเคลื่อนที่ของคน หรือ องค์กร (Meetings) การท่องเที่ยวเพื่อ วัตถุสิ่งของภายในอาคาร เป็นรางวัล (Incentives) การประชุม เพอ่ื สง่ ขอ้ มลู สำหรบั ใชใ้ นการคำนวณตำแหนง่ ไปยงั เซริ ฟ์ เวอร์ นานาชาติ (Conventions) และการจัด ซึ่งสามารถใช้งานเครือข่าย Wi-Fi, 3G, 4G และ 5G โดยประกอบดA้วIยfอoุปrกTรhณa์รiับสัญญาณ นทิ รรศการ งานแสดงสนิ คา้ (Exhibitions) Cellular Network ซึ่งส่วนใหญ่ล้วนเป็นกิจกรรมที่มีความ ไรต้สอาบยโจทที่เยรกียากรวใช่าง าAนnAcIhคoรrอแบลคะลอมุ ุป3กดราณน์ สำคัญต่อเศรษฐกจิ ของประเทศ 3 แพลตฟอรคำนวณ เป็นระบบเซิร์ฟเวอร์บนคลาวด์สำหรับเก็บข้อมูล ประมวลผล ส่งสัญญาณไร้สายที่เรียกว่า Tag โดย บริหารจัดการ และ ขอ้ มลู ตำแหนง่ ของแทก็ ไดอ้ ยา่ งแมน่ ยำดว้ ยเทคนคิ Angle of ใช้เทคโนโลยีสมองกลฝังตัวขนาดเล็ก แสดงผลขอมูล Arrival (AoA) และสง่ ขอ้ มลู ตำแหนง่ ไปแสดงผลทเ่ี วบ็ ไซตห์ รอื และมีระบบสื่อสารไร้สายมาตรฐานบลูทูธ แอปพลเิ คชนั UNAI แบบเรยี ลไทม์ สามารถบรหิ ารจดั การขอ้ มลู พลังงานต่ำ (Bluetooth Low Energy) ที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่งเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในกระบวนการ ที่สามารถสื่อสารได้ในระยะที่ไกลกว่า ธรุ กจิ ตา่ ง ๆ RFID
UNAI เทคโนโลยีระบตุ ำแหนง ภายในอาคาร “ UNAI ชวยใหทราบ เสริมแกร่งธุรกิจจัดงานอีเวนต์ ขอมูลภาพรวมและ ขอ มลู เชงิ ลกึ ที่ ดร.ละออ โควาวสิ ารชั หวั หนา ทมี วจิ ยั ซึ่งขอมูลเหลานี้จะเปนประโยชนตอ สาํ คัญ “ ระบบระบุตําแหนงและบงช้ีอัตโนมัติ การนาํ ไปพฒั นาคุณภาพการบรกิ าร เนคเทค สวทช. กลา ววา ใหด ยี งิ่ ขน้ึ หรอื นาํ เสนอบรกิ ารเสรมิ นอก เชน ผูเขา ชมงานสวนใหญอยู เหนอื จากระบบอาํ นวยความสะดวกทมี่ ี ทไ่ี หน สนใจกิจกรรมใดบา ง ทีมไดพัฒนาและทดสอบระบบ UNAI อยูแลว เชน เพิ่มระบบนําทางไปยงั บทู นทิ รรศการหรือสินคา ประเภทใด รว มกบั สาํ นกั งานสง เสรมิ การจดั ประชมุ ทต่ี อ งการไดอ ยา งสะดวกรวดเรว็ ไมต อ ง ไดร ับความสนใจมากทส่ี ดุ และนทิ รรศการ (องคก ารมหาชน) หรือ เสยี เวลาเดนิ หาทําใหม เี วลาเลอื กสนิ คา TCEBและไดรับทุนสนับสนุนการวิจัย หรอื เจรจาธรุ กจิ ไดม ากขน้ึ รวมถงึ ประยกุ ต ซง่ึ ขอ มูลเหลานจี้ ะเปน และพฒั นาเพมิ่ เตมิ จากหนว ยบรหิ าร ใชเพ่ือคนหาตําแหนงของผูเขารวมท่ี ประโยชนต อ การนาํ ไป และจัดการทุนดานการเพิ่มความ เปนเด็กหรือผูสูงอายุท่ีอาจเกิดการ พัฒนาคณุ ภาพการ สามารถในการแขงขันของประเทศ พลดั หลงจากผดู แู ล (บพข.)เพื่อพัฒนาฮารดแวรและปรับ บริการใหด ยี ิง่ ข้ึน เทคนิคใหมีความแมนยําเพิ่มมากข้ึน การนาํ ระบบระบตุ าํ แหนง ในอาคาร UNAI ไปประยกุ ตใ ชใ นการจดั งานนทิ รรศการ ดร.ละออ โควาวสิ ารัช ระบบ UNAI จะชวยใหผูจัดงานหรือ และงานแสดงสินคา นอกจากชวยเพิม่ ผปู ระกอบการไดท ราบขอ มลู ภาพรวม ความสะดวกในการจดั เกบ็ และวเิ คราะห หัวหนาทีมวิจัยระบบระบุตําแหนง และขอ มูลเชงิ ลึกท่ีสําคัญ เชน จํานวน ขอ มลู ทเ่ี ปน ประโยชนใ หแ กผ จู ดั งานและ และบงช้ีอัตโนมัติ เนคเทค สวทช. ผเู ขา ชมงานสว นใหญอยทู ่ไี หน ผูเขา สรางประสบการณท ีย่ อดเยยี่ มใหแ กผู ชมงานสนใจกจิ กรรมใดบา ง นทิ รรศการ เขาชมงานแลว ส่ิงสําคัญท่ีสุด คือ หรอื สนิ คา ประเภทใดไดร บั ความสนใจ การนําเทคโนโลยีไปเพ่ิมโอกาสทาง มากทีส่ ุด ฯลฯ ธุรกิจและเพ่มิ มูลคาทางการตลาดให อตุ สาหกรรมไมซข องไทยทก่ี าํ ลงั เตบิ โต ใหมีศักยภาพท่ีแข็งแกรงและแขงขัน ไดใ นระดับโลก เนอื้ หาและภาพประกอบจาก https://www.nstda.or.th/home/news_post/unai-mice/
ONSPEC NECTEC SERS Chips ชิปขยายสัญญาณรามาน
การตรวจสอบระบสุ ารเคมดี ว้ ยเทคนคิ สเปกโทรสโคปี ONSPEC มแี นวโนม้ ทจ่ี ะมาทดแทนเทคนคิ มาตรฐานแบบเดมิ NECTEC SERS Chips ดว้ ยจดุ เดน่ ในดา้ นการตรวจวดั ทร่ี วดเรว็ ไมม่ กี ารปลอ่ ยของเสยี จากการเตรยี มตวั อยา่ ง ชิปขยายสัญญาณรามาน และสามารถตรวจวดั นอกหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารได้ ปจ จบุ นั เทคนคิ การตรวจวดั เอกลกั ษณข องสารเคมดี ว ยเทคนคิ อยา งไรกต็ ามเทคนคิ สเปกโทรสโคป สเปกโทรสโคปีตรวจวดั สญั ญาณรามาน ไดร บั ความนยิ มเพม่ิ ยงั มขี อ จำกดั ในเรอ่ื งการตรวจวเิ คราะหท างเคมี ทม่ี ปี รมิ าณโมเลกลุ ตวั อยา่ งนอ้ ยหรอื ความเขม้ ขน้ ตำ่ มาก มากขน้ึ เรอ่ื ย ๆ เนอ่ื งจากความกา วหนา ของเทคโนโลยแี หลง กำเนดิ แสงเลเซอรแ บบ solid-state สง ผลใหเ ครอ่ื งตรวจวดั มรี าคาลดลง (Trace Analysis) พรอ มทง้ั ยงั มขี นาดทเ่ี ลก็ ลงและยงั ใหป ระสทิ ธภิ าพทส่ี งู ขน้ึ อกี ดว ย ทโ่ี ดยปกตจิ ะไมส่ ามารถตรวจวดั ได้ ทำใหม คี วามนยิ มนำเอาระบบตรวจวดั สญั ญาณรามานมาใชเ ปน เทคนคิ มาตรฐานในการตรวจระบอุ งคป ระกอบและเอกลกั ษณท าง เคมที ง้ั ภายในหอ งปฏบิ ตั กิ ารและการพกพาสำหรบั ตรวจในภาคสนาม อยา งไรกต็ ามการตรวจวดั สญั ญาณรามานมขี อ จำกดั สำหรบั การวดั สารทม่ี ปี รมิ าณหรอื ความเขม ขน นอ ยมาก ๆ เนคเทค สวทช. จงึ พฒั นาพน้ื ผวิ ขยายสญั ญาณรามาน (Surface-Enhanced Raman Spectroscopy: SERS) เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการขยาย สญั ญาณรามานดงั กลา่ วในการตรวจวดั และวเิ คราะหโ์ มเลกลุ ของ สารเคมีได้มากจนถึงระดับที่สามารถตรวจวัดสารตกค้าง (Trace) ประเภทตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งแมน่ ยำมากขน้ึ
เนคเทค สวทช.พฒั นาชปิ ขยายสญั ญาณ นอกจากน้ีเทคนิคการตรวจวัดดวยชิป โดย ONSPEC Prime มปี ระสทิ ธภิ าพสงู ในระดบั โลกสาํ หรบั ผลติ ภณั ฑช ปิ ขยายสญั ญาณ รามาน ONSPEC ดว ยเทคนคิ การเคลอื บ พน้ื ผวิ ขยายสญั ญาณรามานสามารถใชง าน รามาน (SERS) โดยสามารถยืนยันดวยผลงานตีพิมพในวารสารวิชาการนานาชาติ ฟล ม ขนั้ สงู โดยพฒั นาฟล ม บางโครงสรา ง รว มกบั เครอ่ื ง Raman แบบพกพา (Handheld มากกวา 10 ฉบบั การไดร บั รางวลั ระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ ผลติ ภณั ฑไ ดร บั การคมุ ครอง นาโนของโลหะเงนิ ทมี่ คี ณุ ลกั ษณะเฉพาะตวั Raman Spectrometer) ทาํ ใหไ มจ าํ เปน ตอง ดวยสิทธิบัตรในประเทศ สามารถขยายสญั ญาณรามานไดอ ยา งมี นาํ ตวั อยา งสง เขา มาตรวจทหี่ อ งปฏบิ ตั กิ าร ประสทิ ธภิ าพ เหมาะแกการตรวจวดั ณ พื้นท่หี นา งานได อีกท้ังยังสามารถแกไขขอจํากัดเรื่องการตรวจวิเคราะหทางเคมีท่ีมีปริมาณโมเลกุล ทันที ตัวอยางนอย หรือความเขมขนตํ่ามาก (Trace Analysis) ท่ีโดยปกติจะไมสามารถ โดยมคี า อตั ราการขยายสญั ญาณสงู กวา ตรวจวัดไดและสามารถนําไปประยุกตใชงานตรวจวดั สารตกคา งไดอ ยา งหลากหลายทงั้ ผลิตภัณฑประเภทเดียวกันที่มีขายใน โดยการวิเคราะหด วย SERS ถือเปน เทคนคิ ดานนิติวิทยาศาสตร การตรวจวัดยาเสพติด, สารประกอบวัตถุระเบิด, หมึกปากกาบน ทอ งตลาดกวา 100เทา ในขณะทม่ี ตี น ทนุ ใน ทไี่ ดร บั การยอมรบั และเรมิ่ มกี ารใชง านอยา ง เอกสารวัตถุพยาน, ดานการเกษตรและอาหาร การตรวจวัดยาปฏิชีวนะตองหามใชใน การผลติ ทตี่ า่ํ กวา แพรห ลายทงั้ ในระดบั งานวจิ ยั และภาคสนาม การเลย้ี งสตั วน าํ้ , สารปนเปอ นในนา้ํ นม, กลมุ สารแคนนาบนิ อยดใ นกญั ชา, สารตกคา งทใี่ ช สามารถนําไปประยุกตใชไดหลากหลาย กําจัดศัตรูพืช ดานสิ่งแวดลอม การตรวจวัดชนิดของคราบน้ํามันดิบที่ปนเปอนในทะเล พน้ื ผวิ ขยายสญั ญาณประกอบดว ยชปิ ใน เชน การตรวจพิสูจนสารตกคางทางการ และดา นการแพทย การตรวจวดั วณั โรค, ตวั บง ชที้ างชวี ภาพของโรคมะเรง็ และไวรสั ไขเ ลอื ดออก บรรจภุ ณั ฑพ รอ มใชง าน สามารถประยกุ ต เกษตร ยาฆา แมลง การตรวจพสิ จู นเ ชงิ นติ ิ เปน ตน ใชไ ดก บั การตรวจวดั สารตวั อยา งทม่ี คี วาม วิทยาศาสตร เชน สารเสพติด สารระเบิด เจอื จางมากในระดบั Trace Concentration สารหมกึ ปากกาและการตรวจพสิ จู นท างการ ซง่ึ ไมส ามารถตรวจวดั ไดด ว ยเทคนคิ การ แพทย เชน สารชีวโมเลกุล เปน ตน ตรวจวดั สญั ญาณรามานแบบปกติ
ONSPEC:Prime “เมอ่ื เปรียบเทียบ ประสทิ ธิภาพ ชิปขยายสัญญาณสารเคมีประสิทธิภาพสูง ของผลติ ภณั ฑช ปิ พนื้ ผิวขยาย ปจ จบุ นั ชปิ ONSPEC Prime ผลติ จาํ หนา ย ปจ จบุ นั มยี อดจาํ หนา ย ONSPEC Prime สญั ญาณรามานอน่ื ๆ “ เชิงพาณิชยแ ลว โดยทมี วจิ ยั เทคโนโลยี 4,135ชปิ โดยกลมุ ลกู คา ทง้ั หนว ยงาน เซนเซอรแ สงไฟฟา เคมี กลมุ วจิ ยั อปุ กรณ ของรฐั มหาวทิ ยาลยั และบรษิ ทั เอกชน ท่จี าํ หนา ยเชงิ พาณิชยแ ลว สเปกโทรสโกปและเซนเซอร เนคเทค ภายในประเทศ รวมถึงบรษิ ทั จากตา ง สวทช. ไดพัฒนาสรางหองปฏิบัติการ ประเทศอยาง B&W TEK INC ซึง่ เปน ONSPEC Prime ส ํ า ห รั บ ผ ลิ ต ชิ ป ใ น ภ า ย ใ น ห อ ง จ ะ บริษทั ผูผลิตจาํ หนา ยเครือ่ งตรวจวดั มีประสทิ ธิภาพ ประกอบไปดวยเคร่ืองเคลือบ ONSPEC สญั ญาณรามานของประเทศสหรฐั อเมรกิ า VULCAN, Glove Box ท่ีใชในการบรรจุ ดีกวา ภณั ฑ และเครอ่ื งควบคมุ ความชน้ื โดยภาย นอกจากนบี้ รษิ ทั ซายน อนิ โนวาเทค จาํ กดั หลงั จากการเตรยี มผลติ ภณั ฑเ สร็จทุกร ไดย ื่นซอ้ื ขอใชสิทธิในการเปน ตัวแทน ผลิตภัณฑอน่ื ๆ อบการผลิตจะถูกทดสอบประสทิ ธภิ าพ จาํ หนายผลติ ภัณฑ ONSPEC Prime กอนท่ีจะสงจดั จาํ หนาย เปนเวลา 3 ป ปจจุบันมียอดส่ังซื้อ มคี วามพรอมอยาง ONSPEC Prime จากบริษัทดงั กลาว มากสาํ หรับการผลิต ท้งั นเ้ี มอื่ นาํ ไปเปรยี บเทยี บประสิทธภิ าพ แลว จาํ นวน 2,000 ชปิ และขอขน้ึ ทะเบยี น กบั ผลิตภัณฑชปิ พ้นื ผวิ ขยายสญั ญาณ บญั ชนี วตั กรรมไทยเรยี บนอ ยแลว แบบเชงิ พาณชิ ย รามานทจ่ี าํ หนา ยเชงิ พาณชิ ยแ ลว จะพบ (Mass production) วาชิป ONSPEC Prime มีประสิทธิภาพ ที่ดีกวา ผลิตภณั ฑอ่ืน ๆ มีความพรอม ดร.นพดล นันนวงศ อยา งมากสาํ หรบั การผลติ แบบเชงิ พาณชิ ย (Mass Production) ผอู ํานวยการ กลมุ วิจยั อปุ กรณส เปกโทรสโกปแ ละเซนเซอร เนคเทค สวทช.
AI for THAI แพลตฟอรม บรกิ ารเทคโนโลยี ปญ ญาประดษิ ฐส ญั ชาตไิ ทย Thai Artificial Intelligence Service Platform
ศกั ยภาพของเทคโนโลยปี ญ ญาประดษิ ฐ (AI) AI for Thai ปรากฏใหเ หน็ แกส ายตาคนทง้ั โลกอยา งตอ เนอ่ื ง แพลตฟอรม บรกิ ารเทคโนโลยปี ญ ญาประดษิ ฐ โดยเฉพาะอยา งยง่ิ ในสถานการณ สญั ชาตไิ ทย การแพรร ะบาดของเชอ้ื ไวรสั โควดิ -19 ไดม กี ารนำเทคโนโลยปี ญ ญาประดษิ ฐ ดว้ ยเทคโนโลยปี ญั ญาประดษิ ฐ์ (AI) มคี วามสำคญั ตอ่ ความสามารถ มาประยกุ ตใ ชใ นมติ ดิ า นการแพทยอ ยา งกวา งขวาง ทางการแข่งขันของประเทศเป็นอย่างมาก การพัฒนาบุคลากร ด้านปัญญาประดิษฐ์ของไทยจึงเป็นเรื่องจำเป็นและเร่งด่วน เชน การยน ระยะเวลาในการคดิ คน วคั ซนี ปอ งกนั และเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้าง AI for Thai การตดิ เชอ้ื ไวรสั โควดิ -19 เดมิ อาจใชร ะยะเวลาถงึ 10 ป แตป จ จบุ นั วคั ซนี ปอ งกนั การตดิ เชอ้ื ดงั กลา วสำเรจ็ ขน้ึ ได ด้วยการพัฒนาบุคลากรด้าน AI บนพื้นฐานแพลตฟอร์มหรือ เครอ่ื งมอื จากตา่ งประเทศนน้ั จะทำใหเ้ ราอยใู่ นสถานะ “ผใู้ ช”้ ไมใ่ ช่ ในเวลาเพยี ง 10-12 เดอื นเทา นน้ั “ผพู้ ฒั นา” ดงั นน้ั การมแี พลตฟอรม์ ปญั ญาประดษิ ฐเ์ ปน็ ของเรา เอง จะสามารถพฒั นาคนด้าน AI ในเชิงลึกได้ อีกท้งั ยังสามารถ เกดิ คำถามมาตามวา สร้างบรกิ ารหรอื เครอื่ งมือท่ีตรงกบั โจทยข์ องไทยไดอ้ กี ด้วย “ปจ จบุ นั วงการปญ ญาประดษิ ฐข องไทย AI for Thai เกิดจากความมุ่งมั่นของเนคเทค สวทช. ที่จะสร้าง อยู ณ จดุ ไหน ?” เทคโนโลยฐี านรากทางดา้ นดจิ ทิ ลั (Digital Infrastructure) ใหก้ บั ประเทศไทย โดยนำผลงานวิจัยที่มีอยู่ทางด้านปัญญาประดิษฐ์ ที่สะสมองค์ความรู้มาเป็นเวลากว่า 20 ปีมาเผยแพร่ในรูปแบบ การใหบ้ รกิ าร หรอื API เพอ่ื ใหน้ กั พฒั นานำไปตอ่ ยอดสรา้ งสรรค์ และพฒั นาแอปพลเิ คชนั ใหเ้ กดิ ประโยชนท์ ง้ั ในเชงิ ธรุ กจิ และสงั คม
แพลตฟอรม บรกิ ารเทคโนโลยี APIs & SERVICES CHARACTER RECOGNITION SPEECH TO TEXT ปญ ญาประดษิ ฐส ญั ชาตไิ ทย BASIC NLP แปลงภาพอักษรเปนขอความ แปลงเสียงพูดเปนขอความ Thai Artificial Intelligence Service Platform ประมวลผลภาษาไทย OBJECT RECOGNITION TEXT TO SPEECH AI for Thai ให้บริการ API ด้านปัญญา โดยให้บริการฟรีแก่กลุ่มนักพัฒนาและผู้ ประดษิ ฐค์ รอบคลมุ 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ เทคโนโลยี สนใจทั่วไป โดยจำกัดปริมาณการใช้งาน TAG SUGGESTION รูจําวัตถุ แปลงขอความเปนเสียงพูด การประมวลผลภาพ การสนทนา และขอ้ ความ (Free with Limit Service) ภายใตป้ รมิ าณ แบ่งออกเป็น ด้านข้อความ 23 บริการ จำกัดที่เพียงพอต่อการนำไปทดสอบ แนะนําปายกํากับ FACE ANALYTICS CHATBOT ดา้ นภาพ 17 บรกิ าร ดา้ นเสยี งและแชตบอท ใช้งาน 10 บรกิ าร รวมทง้ั สน้ิ 50 บรกิ าร จากทง้ั MACHINE TRANSLATION วิเคราะหใบหนา สรางแช็ตบอต ในสว่ นงานวจิ ยั และพฒั นาเนคเทค สวทช. แพลตฟอร์ม AI for Thai ยังเป็นกลไก ,KBTG, บริษทั ไอแอพพ์เทคโนโลยี จำกัด สำคัญที่จะช่วยสร้างและขับเคลื่อน AI แปลภาษา PERSON & ACTIVITY QUESTION และบรษิ ทั ปญั ญาประดษิ ฐ์ เทคโนโลยี จำกดั Ecosystem ให้เกิดขึ้นในประเทศไทย โดย ANALYTICS ANSWERING สำหรบั บรษิ ทั หรอื หนว่ ยงานทต่ี อ้ งการทำ จะเปิดให้นักวิจัย อาจารย์ นักศึกษาและ SENTIMENT ANALYSIS Proof of concept ในการใช้งานจริง นักพัฒนามาร่วมกันสร้าง API ร่วมกับ วิเคราะหบุคคล ถามตอบ พันธมิตรที่สร้างสรรค์ผลงานทางด้าน วิเคราะหความคิดเห็น ปญั ญาประดษิ ฐใ์ หมๆ่ และนำมาใหบ้ รกิ าร ผ่านแพลตฟอร์ม เพื่อให้เกิดประโยชน์ ปัจจุบันAI for Thai กำลังจะก้าวเข้า 1. การรองรบั ขอ้ มลู ทส่ี อดคลอ้ งกบั พรบ. สูงสุดกับผู้ใช้งานในประเทศไทย สู่ปีที่ 4 กับยอดการใช้งานที่ค่อยๆ คมุ้ ครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล (PDPA) และ พงุ่ ทะยานขน้ึ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง นบั ตง้ั แต่ กฏหมายทเ่ี กย่ี วขอ้ ง AI for Thai เปิดให้บริการในเดือนกันยายน 2561 จนถงึ วนั น้ี มกี ารเรยี กใชง้ าน (Request) 2. การรองรบั การจดั หมวดหมขู่ องบรกิ าร ตอบโจทยก ารใชง าน AI ครอบคลมุ 3 ดา น กว่า 30 ล้านครั้ง ตามความพร้อมใช้งาน ได้แก่ บริการ Premium และ บรกิ าร Beta Test บริการด้านประมวลผลข้อความ บริการด้านวิเคราะห์และเข้าใจภาพ ล่าสุดยังได้รับการสนับสนุนด้าน ภาษาไทยรอบด้าน เช่น Word และวิดีโอหลากหลาย เช่น OCR, ทรพั ยากรอยา่ งตอ่ เนอ่ื งจากกระทรวง 3. เจา้ ของบรกิ ารสามารถปรบั ใช้ (Deploy) Segmentation, POS Tagging, Face Recognition, Person ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ใน และตรวจสอบ (Moniter) สถติ บิ รกิ ารได้ Named Entity Recognition โครงการพัฒนาระบบคลาวด์กลาง เองผา่ น Dashboard LANGUAGE VISION ภาครัฐ (GDCC) ช่วยเพิ่มสรรถนะใน การให้บริการเป็น 2 เท่า สร้างความ 4. โมเดลธุรกิจสำหรับบริการที่ได้รับ บริการด้านสนทนาแบบครบวงจร ม่นั ใจใหก้ บั ผใู้ ช้บริการได้เป็นอย่างดี ความนยิ ม และ Premium Service หากมี ได้แก่ Speech-To-Text, การใชง้ านมากกวา่ ปรมิ าณทก่ี ำหนดให้ Chatbot, Text-To-Speech ฟเี จอรใ์ หมท่ ก่ี ำลงั จะเกดิ ขน้ึ บน AI for ใชฟ้ รี จะสามารถใชบ้ รกิ ารแบบ Pay per Thai เรว็ ๆ น้ี ไมว่ า่ จะเปน็ ... Use ได้ โดยใชท้ รพั ยากรโครงสรา้ งสำหรบั CONVERSATION ธรุ กจิ
AI for Thai รวมยทุ ธศาสตร “AI “แผนแม่บทปัญญาประดิษฐ์แห่งชาติเพื่อการพัฒนาประเทศไทย” for Thai ประเทศไทยเรม่ิ เดนิ หนา วางยทุ ธศาสตร ผา นยทุ ธศาสตร 5 ดา น ไดแ ก มีเปาหมายเปน หนง่ึ ใน “ ปญ ญาประดษิ ฐ โดยจดั ทาํ รา ง “แผน แมบทปญญาประดิษฐแหงชาติเพื่อ 1.การเตรียมความพรอมของประเทศ โครงสรางพืน้ ฐาน การพฒั นาประเทศไทย”ซงึ่ กระทรวง ในดานสังคม จริยธรรม กฎหมาย และ การอดุ มศกึ ษา วทิ ยาศาสตร วจิ ยั และ กฎระเบียบ สําหรับการประยุกตใช ดา นเทคโนโลยีดิจทิ ัล นวัตกรรม (อว.) และกระทรวงดิจิทัล ปญญาประดิษฐ เพอื่ เศรษฐกจิ และสงั คม ไดต ง้ั วสิ ยั ทศั น ของประเทศ รวมกันวา 2. การพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานและ ระบบสนับสนุนดานปญญาประดิษฐ เพ่มิ ศกั ยภาพ “ประเทศไทยจะเปนประเทศช้ันนําใน เพื่อการพัฒนาอยางยั่งยืน เชน และความสามารถใน การพฒั นาและประยกุ ตใ ชเ ทคโนโลยี Cloud, HPC, AI Sevice Platform ปญ ญาประดษิ ฐเ พอ่ื ยกระดบั คณุ ภาพ การแขงขัน ชีวิตของประชาชน” 3. การเพ่ิมศักยภาพบุคลากรและการ พฒั นาการศกึ ษาดา นปญ ญาประดษิ ฐ ของอุตสาหกรรมและ ซ่ึงเปนจุดเดนของยุทธศาสตร AI บรกิ ารเทยี บเทาสากล ประเทศไทยทแ่ี ตกตา งจากประเทศอนื่ 4. การเพิ่มศักยภาพบุคลากรและการ ซ่ึงเนนดาน Startup และงานวิจัย พฒั นาการศกึ ษาดา นปญ ญาประดษิ ฐ ดร.เทพชยั ทรพั ยน ธิ ิ วัตถปุ ระสงคของแผนแมบท 5. การสงเสริมใหเกิดการประยุกตใช ผอู าํ นวยการกลุมวจิ ัยปญญาประดษิ ฐ ปญ ญาประดิษฐป ระเทศไทย เทคโนโลยรี ะบบปญ ญาประดษิ ฐใ นภาค เนคเทค สวทช. รัฐและภาคเอกชน คอื การพฒั นาคน พฒั นาเทคโนโลยี พัฒนาเศรษฐกิจ พัฒนาสังคมและ ในยุทธศาสตรที่ 2 ดานการพัฒนา ส่ิงแวดลอม โครงสรางพ้ืนฐานปญญาประดิษฐ นั้น ไดมีแพลตฟอรมท่ีตอบโจทย นํารองใน 3 กลุมเปาหมาย ไดแก ยทุ ธศาสตรด งั กลา วเกดิ ขน้ึ แลว ตง้ั แต ดานการแพทยและสุขภาพ ดาน ปพ.ศ. 2561 น่ันคือ “AI for Thai” เกษตรและอาหาร และดา นการใชง าน แพลตฟอรม ใหบ รกิ ารปญ ญาประดษิ ฐ และบรกิ ารภาครฐั สัญชาติไทย
ระบบตรวจสุขภาพเขื่อน Dam Safety Remote Monitoring System
ในชวงเวลาท่ีผานมา การขยายตัวของเมืองและการเพ่ิมข้ึน ระบบตรวจสุขภาพเข่ือน ของประชากรทําใหการจัดการน้ําเพ่ือประโยชนของทุกสวน Dam Safety Remote Monitoring System ตองเกิดข้ึนอยางมีประสิทธิภาพ ระบบตรวจสขุ ภาพเขอ่ื น หรอื DS-RMS (Dam Safety Remote หนึ่งในกุญแจสําคัญในการบริหารจัดการน้ําใหมี Monitoring System) เกิดจากความรวมมือของการไฟฟา ประสิทธิภาพ คือ เข่ือนกักเก็บน้ํา ฝา ยผลติ แหง ประเทศไทย (กฟผ.) รว มกบั เนคเทค สวทช. พฒั นา ขน้ึ โดยนาํ เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สารกบั เทคโนโลยขี อง เพื่อใชในการเกษตร การอุปโภคบริโภคและผลพลอยได คือ เครอื่ งมอื ตรวจวดั พฤตกิ รรมเขอื่ น มาบรู ณาการใชใ นการดาํ เนนิ สามารถผลิตกระแสไฟฟาซ่ึงเปนพลังงานสะอาด งานเพอ่ื เสรมิ สรา งความเชอื่ มน่ั ในดา นความมนั่ คงปลอดภยั ใน ใหเราทุกคนไดใชกัน เข่ือนใหญ ของ กฟผ. แตเราจะมั่นใจไดอยางไรวา ระบบตรวจสขุ ภาพเขอื่ น หรอื DS-RMS ไดถ กู พฒั นาใหส ามารถ เขื่อนเหลานี้ปลอดภัยกับชีวิตของประชาชนโดยรอบ สอ่ื สารขอ มลู จากเครอ่ื งมอื วดั ตา ง ๆ แบบอตั โนมตั ิ ทง้ั เครอ่ื งมอื แมจะมีโครงสรางทางวิศวกรรมท่ีถูกออกแบบมาแลว วดั พฤติกรรมเขอื่ น แผนดินไหว และนํ้าหลาก ทตี่ ิดตั้งไวท เ่ี ขือ่ น และรอบอา งเกบ็ นาํ้ ไปยงั ระบบคอมพวิ เตอรแ มข า ยเพอื่ นาํ ขอ มลู เปนอยางดี แตเม่ือเวลาผานไปจําเปนตองมี เขา มาประมวลผลหาสถานะความปลอดภยั เขอ่ื นดว ยระบบเสมอื น การตรวจสุขภาพเขื่อนเปนประจํา ผเู ช่ยี วชาญ (Expert System) ที่จะชว ยคาดการณส าเหตขุ อง เพื่อความปลอดภัย ความผิดปกติได โดยจะแจงสถานะความปลอดภัยเข่ือนผาน โปรแกรมในรูปแบบ Web Application ทางหนาจอเว็บไซตท่ี พัฒนาข้นึ พรอมทงั้ แจง เตอื นผา นทาง SMS และ E-mail ไปยงั เจา หนา ทผ่ี เู กย่ี วขอ งทราบ หากพบความผดิ ปกตขิ นึ้ ผรู บั ผดิ ชอบ จะสามารถออกไปดาํ เนนิ การตรวจสอบและแกไ ขไดท นั การณ พรอ ม ทงั้ แจง ผบู รหิ ารของ กฟผ. เพอื่ สอ่ื สารใหแ กส าธารณชนไดท ราบ
ระบบตรวจสุขภาพเขื่อน Dam Safety Remote Monitoring System การดแู ลรกั ษาเขอ่ื นตามปกติ จะดาํ เนนิ การโดย กฟผ.จงึ ไดร ว มมอื กบั เนคเทค สวทช. ในการ เจาหนาที่เแผนกเขื่อนและอาคารโรงไฟฟา พฒั นาระบบตรวจสอบสขุ ภาพเขอื่ นขนึ้ โดย เขา ไปตรวจสอบภายในเขอื่ นในหลาย ๆ ตวั แปร ตั ว ร ะ บ บ จ ะ มี เ ซ น เ ซ อ ร จ ํ า น ว น ม า ก เ พ่ื อ ท่ี เ ก่ี ย ว ข อ ง กั บ ค ว า ม ป ล อ ด ภั ย เ ขื่ อ น ท้ั ง ตรวจวัดสุขภาพเข่ือนซึ่งติดต้ังไวบริเวณ รายวนั และรายสปั ดาห ไมว า จะเปน การตรวจ เขื่อนสงขอมูลไปยัง uRTU หรือ หนวยตรวจ วัดระดับน้ํา ท้ังปริมาณฝน ระดับน้ําในอาง วัดระยะไกลยูนิเวอรแซล ปจจุบันเปล่ียนชื่อ เกบ็ นา้ํ ระดบั นาํ้ ในตวั เขอื่ น การวดั แรงดนั นา้ํ เปน URCONNECT ซึ่งจะติดต้ังไวบริเวณ และปรมิ าณนาํ้ ซมึ ผา นตวั เขอื่ น การตรวจสอบ เข่ือนสันเขื่อนและทายเข่ือน เพ่ือรับขอมูล สภาพวัสดุและความมั่นคงของลาดเข่ือน จากเซนเซอรแ ละสง ตอไปยงั คอมพิวเตอรแ ม การตรวจวัดการเคลื่อนตัวและการทรุดตัว ขาย พรอมดวยระบบเสมือนผูเชี่ยวชาญ ของเขอื่ น สําหรบั ประมวลผลหาสถานะความปลอดภยั เขอ่ื นใหเ จา หนา ทรี่ ับทราบแบบ Real-Time แมว า การตรวจสอบดว ยสายตาและอปุ กรณ ในรูปแบบ Web Application พรอมท้ัง ทม่ี อี ยจู ะสรา งความมน่ั ใจในเรอื่ งความมน่ั คง แจงเตือนผานทาง SMS และ E-mail ไปยัง ปลอดภัยของเขื่อนไดระดับหนึ่ง แตเพ่ือ เจา หนา ทผ่ี เู กย่ี วขอ งทราบหากพบความผดิ ยกระดับการตรวจสอบใหสูงขึ้นเพ่ือผล ปกติข้ึน ทแ่ี มน ยาํ และรวดเรว็ ขนึ้
สองเบื้องหลังการพัฒนา ระบบตรวจสุขภาพเขื่อน (DS-RMS) คุณอุนพงศ สุภัคชูกุล นักวิจัย ทีมวิจัย แตก ารพฒั นาซอฟตแ วรเ พยี งอยา งเดยี ว นอกจากนย้ี งั ไดร บั ความรว มมอื จาก ศนู ยว จิ ยั และพฒั นาวศิ วกรรมปฐพแี ละฐานราก เทคโนโลยีระบบวัดและควบคุมระยะไกล ไมอ าจทาํ ใหโ ครงการนเ้ี สรจ็ สมบรู ณไ ด คณะวศิ วกรรมศาสตร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร ใหค าํ ปรกึ ษาในการจดั ทาํ เกณฑ เนคเทค สวทช. เลาวา เนคเทค สวทช. จึงพัฒนาอุปกรณ การแจงเตือนความปลอดภัยเข่ือนและพัฒนาระบบเสมือนผูเชี่ยวชาญ (Expert หนวยตรวจวัดระยะไกลยูนิเวอรแซล System) ท่ีผานการพิจารณาและไดรับคําแนะนําจากผูเชี่ยวชาญดานวิศวกรรม เริ่มตนการพัฒนาระบบตรวจสุขภาพ (uRTU) หรอื URCONNECT ในปจ จบุ นั เขื่อนของไทย เข่ือน ทีมไดเขาไปเก็บความตองการ ของผูใชประมาณหน่ึงป ดวยแนวคิด คุณคัมภีร สุขสมบรู ณ นกั วิจัย ทีมวจิ ัย งานพัฒนาระบบตรวจสุขภาพเขื่อน ใชระยะเวลาดําเนินการ 3 ป คือระหวางป ทวี่ า ตอ งการใหเ จา หนา ทสี่ ามารถใชง าน เทคโนโลยรี ะบบวัดและควบคมุ ระยะไกล 2557-2559ปจ จุบนั งานท้งั หมดแลว เสรจ็ โดยนาํ ระบบเขาใชในการดาํ เนนิ งานดา น ไดทกุ ที่ทกุ เวลาจงึ พฒั นาระบบฯออกมา เลาวา ทีมวิจัยไดลงพ้ืนท่ี 14 เข่ือน ความมั่นคงปลอดภยั เขอื่ นของ กฟผ. จาํ นวน 14 เขอ่ื น ไดแ ก ในรูปแบบ Web Application สามารถ ท่ัวประเทศ เพ่ือตรวจสอบเครื่องมือ นําโปรแกรมลงในทเี่ ดยี วสามารถใชง าน หรือเซนเซอรที่แตละเข่ือนใชในการ เขอ่ื นภูมิพล เขอื่ นสิริกติ ์ิ เขอ่ื นศรนี ครนิ ทร เข่อื นวชิราลงกรณ เขือ่ นอบุ ลรตั น เขอ่ื น ไดจากทุกท่ีโดยไมตองลงโปรแกรม ตรวจวัดคาตาง ๆ ของเข่ือน จากน้ัน สิรนิ ธร เขื่อนจุฬาภรณ เขอื่ นหวยกมุ เข่ือนน้ําพงุ เขอื่ นปากมลู เขื่อนของโรงไฟฟา เพ่ิมเตมิ ทําใหผใู ชง านรับรูขอมูลไดงา ย จึงนํามาพัฒนาอุปกรณใหสามารถ ลาํ ตะคองชลภาวัฒนา เขอื่ นรชั ชประภา เขื่อนบางลาง และรวดเร็ว อีกทั้งยังไดบรรจุระบบ รองรับเซนเซอรท้ังหมดของเข่ือน เสมือนผูเชี่ยวชาญ (Expert System) เ พื่ อ แ จ ง เ ตื อ น ส ถ า น ะ ค ว า ม มั่ น ค ง uRTU ทาํ หนา ทเ่ี หมอื นกบั สมองมนษุ ย ปลอดภัยเข่ือนพรอมคําแนะนําตาง ๆ ในการอานขอมูลจากเซนเซอร เพื่อไป หากมีเหตกุ ารณผ ดิ ปกตเิ กิดข้ึน เชอ่ื มตอ กบั ซอฟตแ วรส าํ หรบั แสดงผล วเิ คราะหข อ มลู แบบเรยี ลไทม และแจง เตอื น เหตกุ ารณผ ดิ ปกติ ทาํ ใหร สู ถานการณ ของเขือ่ นตลอดเวลา คณุ อุนพงศ สภุ คั ชูกลุ คุณคมั ภีร สขุ สมบรู ณ นกั วจิ ัย ทีมวจิ ยั เทคโนโลยี นักวิจยั ทมี วิจยั เทคโนโลยี ระบบวัดและควบคุมระยะไกล (IST) ระบบวัดและควบคมุ ระยะไกล (IST) เนคเทค สวทช. เนคเทค สวทช.
ทันระบาด (TanRabad) ชุดซอฟตแวร สนับสนุนการปองกันและควบคุม การระบาดของโรคไขเลือดออกเชิงรุก
ประเทศไทยมรี ายงานการระบาดของ ทันระบาด (TanRabad) โรคไขเ้ ลอื ดออกมานานกวา่ 50 ปี ชุดซอฟตแวรสนับสนุนการปองกันและควบคุม โรคไขเ ลอื ดออกมกี ารระบาดกระจายไปทว่ั ประเทศ การระบาดของโรคไขเลือดออกเชิงรุก ซง่ึ การระบาดของโรคมกี ารเปลย่ี นแปลง ตามพน้ื ทอ่ี ยตู่ ลอดเวลา “โรคไขเ ลอื ดออก” เปนปญหาสาธารณสุข และสงผลกระทบ ตอ เศรษฐกจิ และสงั คมของประเทศไทยมานานกวา 50 ป ตง้ั แต การปอ งกนั และควบคมุ การระบาดของโรคไขเ ลอื ดออก ป 2546 -2560 มผี ปู ว ยมากกวา 1 ลา นคน สญู เสยี งบประมาณ ใหไ ดอ ยา งสมั ฤทธผ์ิ ล เพื่อการรักษาแลวกวา 132,675 ลานบาท และในป 2560 ประเทศไทยสญู เงนิ รักษาโรคไขเ ลอื ดออกสูงถึง 290 ลา นบาท จำเปน ตอ งมี “นวตั กรรมหรอื เทคโนโลย”ี เปนอันดับที่ 2 จากประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต ชว่ ยสนบั สนนุ การดำเนนิ งานและสรา้ งความตระหนกั รองจากประเทศอนิ โดนเี ซยี อยา่ งสะดวก รวดเรว็ และเหมาะสมกบั บรบิ ทของไทยแลนด์ 4.0 โดยเฉพาะตอ้ งตอบโจทยไ์ ลฟส์ ไตลข์ องคนรนุ่ ใหมไ่ ด้ กรมควบคุมโรค จึงรวมกับ เนคเทค สวทช. พัฒนาชุด ซอฟตแวร “ทันระบาด” (TanRabad) เพื่อชวยสนับสนุน การปฏิบัติงานของเจาหนาที่สาธารณสุข ในการปองกัน และควบคมุ การระบาดของโรคไขเ ลอื ดออกเชงิ รกุ และรเู ทา ทนั การระบาดของโรคไขเลือดออก
Search
