คู่มือการพยาบาลผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ส่งหัวหน้า

คู่มือการพยาบาลผู้ป่ วยไตวายเรื้อรังทฟี่ อกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม หน่วยไตและไตเทยี ม แผนกการพยาบาลอายุรกรรม งานบริการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น พ.ศ. 2564

ก คานา ในปัจจุบัน โรคไตเร้ือรัง (Chronic kidney disease ) เป็ นปัญหาสาธารณสุขท่ัว ประเทศและระดบั โลก ส่งผลใหม้ ีการขยายบริการบาบดั ทดแทนไต โดยเฉพาะวธิ ีการบาบดั ทดแทน ไตโดยการฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทียม ( Hemodialysis ) หน่วยไตและไตเทียม แผนกการพยาบาลอายุรกรรม งานบริ การพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น ใหบ้ ริการดูแลผปู้ ่ วยโรคไตแบบ ครบวงจร รวมถึงการฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม ซ่ึงมีจานวนผูร้ ับบริการเพิ่มข้ึนในทุกปี เพ่ือให้มี ระบบการดูแลที่มาตรฐาน ปลอดภยั ตอ่ ผรู้ ับบริการ จึงไดจ้ ดั ทาคูม่ ือการพยาบาลผปู้ ่ วยไตวายเร้ือรังท่ี ไดร้ ับการบาบดั ทดแทนไตโดยการฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทียม เล่มน้ีข้ึน ไวเ้ ป็ นแนวทางในการ ปฏิบตั ิงานในหน่วยงานรวมท้งั หน่วยงานอ่ืนๆท่ีเก่ียวขอ้ ง ผูจ้ ดั ทาหวงั ว่า คู่มือปฏิบตั ิการพยาบาลเร่ืองน้ีจะเป็ นประโยชน์ต่อพยาบาลและ หน่วยงานที่ร่วมดูแลผูป้ ่ วยท่ีบาบดั ทดแทนไตโดยการฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม ทาให้พยาบาล สามารถปฏิบตั ิงานโดยมีแนวปฏิบตั ิเป็นแนวทางเดียวกนั และเป็นมาตรฐาน ในการดูแลผปู้ ่ วย

ข สารบัญ หน้า ก คานา ข สารบญั 1 การประเมนิ ผูป้ ว่ ยกอ่ นเขา้ รบั การรักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม 8 การพยาบาลผปู้ ่วยฟอกเลอื ดดว้ ยเครื่องไตเทียม 17 การใหบ้ ริการผปู้ ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทยี มทีม่ ปี ัญหาสุขภาพกรณเี รง่ ดว่ น 22 แนวทางปฏบิ ัตเิ มื่อผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบัติการอยู่ในคา่ วิกฤติ 26 : แนวปฏบิ ตั ิ เมือ่ ผปู้ ่วยเกิดภาวะนา้ เกินก่อนวนั รบั บริการในผ้ปู ่วยฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม (มารับบรกิ ารไตเทยี มวันราชการ) 30 แนวปฏบิ ัตกิ ารให้ Heparin ในผปู้ ่วยฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม 34 แนวทางการให้ธาตุเหล็กทางหลอดเลอื ดดาในผูป้ ่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม 38 แผนรองรบั การจดั การเม่ือระบบสารสนเทศใชง้ านไมไ่ ด้ (TDMS) 42 การใหก้ ารพยาบาลผปู้ ่วยฟอกเลอื ดด้วยเครื่องไตเทียมในสถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 50 แนวทางการดูแลผปู้ ว่ ยติดเชอื COVID-19 หลงั จ้าหนา่ ยออกจากโรงพยาบาล บรรณานุกรม ภาคผนวก แบบฟอรม์ คดั กรอง สขุ ภาพผู้ปว่ ย ท่ขี อรบั บรกิ ารฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม แบบฟอร์มตรวจสอบภาวะสุขภาพผู้ป่วยหลงั สินสดุ การฟอกเลอื ดด้วยเครื่องไตเทียมจา้ หน่ายกลับ บา้ น หนังสอื แสดงความยนิ ยอมเพื่อรับการรักษาโดยการฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม

1 โรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏิบัติ (System Procedure) เอกสารเลขท่ี หนา้ เร่ือง : การประเมินผู้ป่วยกอ่ นเขา้ รบั การรกั ษา โดยการฟอกเลือดด้วยเครอ่ื งไตเทียม วันทีเ่ รม่ิ ใช้ มกราคม 2565 ผู้จัดทา : หนว่ ยไตและไตเทียม แก้ไขครงั้ ท่ี วันทแ่ี กไ้ ข มกราคม 2565 สารบัญ ตอนท่ี หวั ข้อ 1. วัตถปุ ระสงค์ 2. ขอบเขต 3. ค้าจา้ กดั ความ 4. หนา้ ทีค่ วามรบั ผดิ ชอบ 5. เครื่องมือและอุปกรณ์ 6. แผนผังการปฏิบัติงาน 7. รายละเอยี ดขันตอนการปฏิบัติ

2 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหัส แก้ไขเอกสารครัง้ วนั ที่อนุมตั ิใช้ หนา้ เอกสาร ท่ี เรอ่ื ง : การประเมินผู้ป่วยกอ่ นเขา้ รบั การรักษา มกราคม 2565 โดยการฟอกเลอื ดด้วยเครื่องไตเทียม 1.วัตถุประสงค์ เพื่อเป็นแนวปฏบิ ตั ิในการประเมนิ ผู้ป่วยก่อนเข้ารับการรักษาโดยการฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม 2.ขอบเขต แนวปฏิบตั นิ ใี ชใ้ นการประเมนิ ผูป้ ่วยกอ่ นเข้ารับการรกั ษาโดยการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม ในโรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแกน่ 3. คาจากัดความ 3.1 ผปู้ ว่ ย หมายถงึ ผปู้ ่วยไตวายเรอื รงั ระยะสดุ ท้ายท่ีประสงคร์ กั ษาทดแทนไต โดยวิธกี ารฟอกเลอื ดด้วย เคร่ืองไตเทียม 3.2 แพทย์ หมายถึง อายรุ แพทยโ์ รคไต 3.3 พยาบาล หมายถึง พยาบาลหน่วยไตเทยี มที่ให้บริการฟอกเลือดด้วยเคร่อื งไตเทยี ม 4.หน้าทคี่ วามรับผดิ ชอบ 4.1 แพทย์ มีหน้าที่ 4.1.1 ประเมนิ ผูป้ ว่ ย 4.1.2 สัง่ การรักษา 4.1.3 ตรวจเยย่ี มผปู้ ่วย 4.1.4 รบั ปรึกษาและช่วยแกไ้ ขปัญหาการใหบ้ รกิ ารฟอกเลอื ดด้วยเครอ่ื งไตเทยี ม 4.2 พยาบาลหน่วยไตเทยี ม มหี นา้ ท่ี 4.1.1 ประเมินผู้ปว่ ยและ ความพร้อมกอ่ นเขา้ รบั การรักษา ประกอบด้วย ภาวะสุขภาพ Vascular access และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ 4.1.2 ใหค้ า้ แนะนา้ การมารับบริการ ระเบยี บปฏบิ ตั ิ ค่าใชจ้ า่ ยต่างๆ ค่าธรรมเนยี มนอกเวลา 4.1.3 จองควิ ในระบบ ผูป้ ่วยฟอกเลอื ด ใน-นอกเวลาราชการ 4.1.4 นดั หมายบรกิ าร 4.1.5 บนั ทึกขอ้ มลู -ประวตั ิผู้ปว่ ยในระบบ TDMS

3 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหสั แก้ไขเอกสารครง้ั วันทอ่ี นุมตั ใิ ช้ หน้า เอกสาร ที่ เรือ่ ง : การประเมินผู้ป่วยกอ่ นเขา้ รับการรักษา มกราคม 2565 โดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทยี ม 5. เครื่องมือและอปุ กรณ์ 5.1 ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ BUN , Cr , HBsAg , HBaAb,Anti-HCV ,Anti HIV(ไมเ่ กิน 6 เดือน), EKG , Chest x - ray 5.2 ใบสง่ ตัวหรอื ประวัติการรักษาเดิม 5.3 ใบฟอกเลอื ดครังสดุ ท้ายพรอ้ มประวัติการรักษาเดิม 5.4 หนงั สือสง่ ตอ่ ผู้ป่วยรักษาตอ่ เนื่องกรณีรักษาบ้าบัดทดแทน สทิ ธเิ บิกจา่ ยตรง สิทธิอปท สิทธบิ ัตรทอง 5.5 หนงั สอื แสดงความยนิ ยอมเพ่ือรับการรักษาโดยการฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่ืองไตเทียม 5.6 ชดุ รบั ใหม่ แบบน้าเขา้ ข้อมูล TSS

4 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวิธีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหัส แก้ไขเอกสาร วนั ท่ีอนุมัติใช้ หน้า เอกสาร คร้งั ที่ เรือ่ ง : การประเมนิ ผู้ปว่ ยรายใหมเ่ พ่ือรับ มกราคม 2565 การรักษาด้วยการฟอกเลือดดว้ ยเครอ่ื งไตเทียม 6. แผนผงั การปฏิบัติงาน ผรู้ บั ผิดชอบ แผนผงั การไหลของงาน ผู้เกี่ยวข้อง เอกสารที่ เกี่ยวข้อง ผปู้ ่วยฟอกเลือด พยาบาล ประวัติ ประเมินผู้ป่วย ผปู้ ่วย ผลตรวจหอ้ งปฏบิ ัติการ แพทย/์ ในระบบ พยาบาล HO Vascular access พรอ้ ม ไมพ่ รอ้ ม สง่ ตรวจหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร/ ปรกึ ษาศลั ยกรรม ประเมนิ ซ้า ให้ข้อมูลด้านการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทยี ม พยาบาล สา้ หรบั ผ้ปู ว่ ย/ผู้ดูแล การบริการฟอกเลอื ด นดั หมายบริการ มี บนั ทึกข้อมลู -ประวัติผู้ป่วยในระบบ TDMS

5 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวิธีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหัสเอกสาร แก้ไขเอกสารครั้งที่ วนั ทอี่ นุมัตใิ ช้ หน้า เรอ่ื ง : การประเมินผู้ป่วยก่อนเข้ารับการรักษา มกราคม 2565 โดยการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม 6.รายละเอียดข้นั ตอนการปฏิบตั ิ 6.1 ประเมินผู้ป่วยและ ความพร้อมก่อนเข้ารับการรักษา ประกอบด้วย ภาวะสุขภาพ Vascular access และผลการตรวจทางห้องปฏบิ ัตกิ าร 6.2 ใหค้ ้าแนะนา้ การมารบั บริการ ระเบยี บปฏบิ ตั ิ ค่าใช้จา่ ยต่างๆ คา่ ธรรมเนยี มนอกเวลาดังนี 1) เวลาการให้บริการฟอกเลอื ด ตังแต่วันจันทร์-วันเสาร์ เวลา 08.00-20.00น แบ่งเป็น ผู้ป่วยฟอกเลือดในเวลา และนอกเวลา ราชการ 1.1) ในเวลาราชการจัดบริการเป็นรอบ จันทร์-ศุกร์ รอบเช้าเร่ิมเวลา 08.00-12.00 น. และรอบ บ่าย 13.00-18.00น (หากเป็นวนั หยุดนกั ขัตฤกษ์ มคี า่ ธรรมเนียม 300 บาท) 1.2) นอกเวลาราชการให้บรกิ าร วนั จันทร์ วนั พุธ เวลา 15.00-20.00และวันเสาร์ 08.00-18.00น. มคี ่าธรรมเนยี มนอกเวลาราชการครังละ 300 บาท 2) การปฏิบตั ติ วั เม่ือเข้ารบั บรกิ าร 2.1) ส่งแบบประเมินความเส่ียงการสัมผัส Covid 19 และผลตรวจATK กอ่ นเขา้ รบั บริการ 2.2) จับบัตรคิวเขา้ รับริการของหอ้ งฟอกเลือดประจา้ 2.3) วัดความดันโลหติ ท่จี ดุ คัดกรองดา้ นหน้า 2.4) หยิบบัตรประจ้าตัวผู้ป่วยฟอกเลือด (patient card) และชั่งน้าหนักเพ่ือประเมินน้าหนัก ก่อนการฟอกเลือด 2.5) นา้ บัตรประชาชนมาดว้ ยทุกครงั ที่มารับบริการ 2.6) สวมใสอ่ ุปกรณป์ อ้ งกนั การแพร่กระจายเชือ Covid -19 ตามทห่ี นว่ ยไตและไตเทียมก้าหนด 2.7) ท้าความสะอาดแขนบริเวณที่มีเส้นฟอกเลือดทังชนิด AVF และ AVG ด้วยสบู่และน้า สะอาด เช็ดให้แห้ง 2.8) ก่อนเข้าstation ฟอกเลือดตรวจสอบตัวกรองให้ถูกต้อง พร้อมตรวจสอบซ้ากับพยาบาลท่ี จดุ บรกิ ารในห้องฟอกเลือด 2.9) ให้คา้ แนะน้าและดแู ลความสขุ สบายขณะฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทียมโดยพยาบาลไตเทยี ม

6 2.10) เมื่อสนิ สุดการฟอกเลอื ด ถอดเข็มโดยพยาบาลไตเทยี มและกดห้ามเลอื ดจนหยุด AVF ใชเ้ วลา 5-10 นาที AVG ใช้เวลา 10-15 นาที แนะน้าผู้ป่วยหากมีเลือดออกให้ใช้ผ้าสะอาดกดเลือดจนหยุด หากกด แล้วไมห่ ยดุ เกนิ 20 นาที ให้รับคา้ ปรกึ ษาจากพยาบาลเจ้าของไข้ 2.1.2) หลงั ฟอกเลอื ดควรนั่งพกั 10-15 นาที เพื่อให้ร่างกายปรบั สภาพ หากมีอาการเหนื่อยเพลีย หอู อื ตาลายมาก ให้รีบแจ้งพยาบาลทันที 2.1.13) ชงั่ น้าหนักก่อนกลับบา้ นหลงั การฟอกเลือดทุกครัง 3) การเลอ่ื นคิวฟอกเลอื ด ในกรณีมีเหตุจ้าเป็น ไม่สามารถมารับบริการฟอกเลือดตามนัดหมาย ให้แจ้งล่วงหน้ากับ เจ้าหน้าท่ีประจ้าห้องฟอกเลือดอย่างน้อย 3-5วัน เพ่ือปรับตารางการฟอกเลือดให้เหมาะสม หรือพิจารณา ส่งไปฟอกเลือดที่สถานบริการเอกชนหรือศูนย์ไตเทียมท่ีผู้ป่วยสามารถเข้ารับบริการได้ ในกรณีที่ไม่แจ้ง ล่วงหน้า และไม่มารับบริการฟอกเลือดตามนัดหมาย หน่วยไตและไตเทียมขอเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการเตรยี ม อปุ กรณช์ ดุ ฟอกเลือด 300 บาท ตอ่ ครงั 4) การเบิกยาประจา้ เดือนสา้ หรับผูป้ ่วยฟอกเลอื ดด้วยเครื่องไตเทยี ม ผูป้ ่วยทฟ่ี อกเลือดในเวลาราชการวันจันทร์ ,พธุ ,ศุกร์ ใหเ้ บิกยาวันศกุ ร์ ผู้ปว่ ยทีฟ่ อกเลอื ดในเวลาราชการวนั จันทร์, พฤหัสบดี ใหเ้ บิกยาวันพฤหัสบดี ผปู้ ่วยทฟ่ี อกเลอื ดในเวลาราชการวนั อังคาร,ศกุ ร์ ใหเ้ บกิ ยาวนั ศุกร์ ผปู้ ่วยทฟ่ี อกเลือดในเวลาราชการวนั องั คาร เสาร์นอกเวลาราชการ ให้เบิกยาวนั อังคาร ผู้ป่วยท่ีฟอกเลือดในเวลาราชการวันพุธ เสาร์นอกเวลาราชการ ใหเ้ บิกยาวันพุธ ผปู้ ว่ ยที่ฟอกเลือดในเวลาราชการวันองั คาร,พฤหสั บดี ,เสาร์ ใหเ้ บิกยาวันพฤหสั บดี ผ้ปู ่วยทฟ่ี อกเลอื ดนอกเวลาราชการวันจันทร์ ในเวลาวันพฤหัสบดี ให้เบิกยาวันพฤหสั บดี ผู้ปว่ ยทฟ่ี อกเลอื ดนอกเวลาราชการวันจันทร,์ พธุ และศกุ ร์ในเวลาราชการ ให้เบิกยาวันศกุ ร์ ผปู้ ว่ ยทฟ่ี อกเลอื ดในเวลาราชการวันจันทร,์ พุธนอกเวลา และศุกรใ์ นเวลาราชการ ใหเ้ บกิ ยา วันศกุ ร์ ผปู้ ว่ ยต้องนายาเดิมมาด้วยทุกครงั้ เพ่อื ตรวจสอบความถูกต้องในการรับประทานยาและปริมาณยา ท่เี หลือโดยแจง้ ตอนเชา้ ในวนั ฟอกเลอื ด 5) การติดต่อประสานงาน ผู้ป่วยท่ีฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม มีช่องทางการสื่อสารด้วยไลน์ในกลุม่ ผู้ป่วยฟอกเลอื ดในแตล่ ะ ห้องฟอกเลือด สามารถขอรับค้าปรึกษากับพยาบาลประจ้าห้องฟอกเลือด เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ การปรับ ตารางการฟอกเลือดเม่ือมีความจ้าเป็นท่ีไม่สามารถมาตามนัดได้ หรือข่าวสารที่กี่ยวข้องกับภาวะสุขภาพ ค้า แนะนา้ ป็นประโยชน์

7 6) ระเบียบและสิทธิประโยชน์ 6.1) ผู้ปว่ ยสทิ ธิ จา่ ยตรง เบกิ ได้ อปท เบิกคา่ ฟอกเลือดได้ตามกรมบัญชีกลางครงั ละ 2000 บาท ไม่จ้ากดั จ้านวนครงั /สปั ดาห์ ในสถานบรกิ ารของรัฐ เว้นแตไ่ ปรับบริการยงั สถานบริการฟอกเลอื ดเอกชน ท่ีมสี ว่ นเกนิ ค่าฟอกเลอื ด (มใี บสง่ ตวั ฟอกเลอื ด) การแก้ไขเสน้ ฟอกเลือดสามารถเบิกไดต้ ามสิทธิ 6.2) ผู้ปว่ ยสทิ ธบิ ัตรทอง ตอ้ งผ่านการอนุมตั ิสทิ ธิ - ค่าฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม และเบิกได้ครังละ 1,500 บาท ไม่เกิน 3 ครัง/สัปดาห์ กรณี ฟอกเลอื ดเกนิ 3ครงั ผ้ปู ว่ ยตอ้ งชา้ ระคา่ ใช้จา่ ยเองตามราคาแต่ละสถานทก่ี า้ หนด - การแกไ้ ขเสน้ ฟอกเลอื ด เบิกไดต้ ามสทิ ธิ 20,000 บาท/2 ปี - กรณีเบกิ ยาฉีดกระตนุ้ ฮอร์โมนอีรโิ ทรพอยอติ นิ ตามคา่ ความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดง คือ Hematocrit <30 % เบิกได้ 8 vial/เดอื น , Hematocrit >30% แต่นอ้ ยกว่า 39% เบิกได้ 4 vial/เดือน 6.3) ผปู้ ่วยสิทธิประกนั ตน ต้องผา่ นการอนมุ ตั สิ ิทธิ - ค่าฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและเบิกได้ครงั ละ 1,500 บาท ไม่เกิน 3 ครัง/สัปดาห์ (ไม่เกิน 4,500 บาท/สปั ดาห์ ) กรณฟี อกเลอื ดเกนิ 3ครงั ผู้ป่วยต้องช้าระค่าใช้จา่ ยเองตามราคาแตล่ ะสถานทีก่ ้าหนด กรณีฟอกเลือด 1 ครัง / สัปดาห์ ผู้ป่วยต้องช้าระค่าฟอกเลือดเอง ไม่สามารถใช้สิทธิ์การเบิกจ่ายของ ประกนั ตนได้ - การแกไ้ ขเส้นฟอกเลอื ด เบกิ ได้ตามสทิ ธิ 20,000 บาท/2 ปี - กรณีเบิกยาฉีดกระตุ้นฮอร์โมนอีริโทรพอยอิติน เบิกตามค่าความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดง คือ Hematocrit ≤36 % เบิกได้ 1,125 บาท /สัปดาห์, Hematocrit ≥36 % แต่น้อยกวา่ 39% เบกิ ได้ 750 บาท/ สัปดาห์ 6.3 นัดหมายวันและเวลาเขา้ รบั บริการ 6.4 บนั ทกึ ขอ้ มูล-ประวัตผิ ้ปู ว่ ยในระบบ TDMS

8 เรอื่ ง เอกสารเลขท่ี หนา้ กำรพยำบำลผู้ป่วยฟอกเลือด แกไ้ ขครง้ั ท่ี วนั ท่ีเริม่ ใช้ ด้วยเครอ่ื งไตเทียม มกราคม 2565 1. วตั ถปุ ระสงค์ 1.1 เพือ่ เป็นแนวปฏิบตั ิการพยาบาลผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่อื งไตเทียม 2. ขอบเขต วธิ ีปฏิบตั นิ ใ้ี ชใ้ นการใหก้ ารพยาบาลผปู้ ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น 3. คำจำกัดควำม 3.1 ผปู้ ว่ ย หมายถึง ผปู้ ่วยไตวายเรื้อรงั ระยะสุดทา้ ย ที่มารับบริการฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม แบบ ผู้ปว่ ยนอกเฉพาะโรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 3.2 Vascular access หมายถงึ หมายถึง เสน้ ท่ีใชส้ าหรบั นาเลือดออกมาจากผู้ปว่ ยและเม่ือผ่าน กระบวนการฟอกแล้วนากลบั คืนเข้าร่างกายผปู้ ่วย อาจเป็นชนดิ ถาวร ทเ่ี รยี กวา่ AVF/ AVG ซงึ่ สว่ นใหญ่อยูท่ ี่ แขนผู้ป่วย และชนิดช่ัวคราว เรียกว่า Double Lumen catheter 3.3 Dry weight หรือน้าหนกั แหง้ หมายถงึ สภาวะน้าหนกั ของผู้ป่วยหลงั ฟอกเลือด อย่ใู นสภาวะท่ี สบายดี เป็นน้าหนักทเ่ี หมาะสม ผู้ป่วยไมม่ ีอาการเสยี งแหบ ไมม่ ีอาการหูอื้อ ไม่มอี าการตะครวิ 3.4 การพยาบาล หมายถึง การประเมนิ และการให้คาแนะนา รวมถึงการดแู ลก่อน ระหว่าง และหลงั การฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม เพอ่ื ใหผ้ ู้ป่วยไดร้ บั การฟอกเลือดอยา่ งเหมาะสมตามแผนการรักษา มี ความสุขสบายและปลอดภัยขณะฟอกเลือดด้วยเครอื่ งไตเทียม 3.5 แพทย์ หมายถึง อายุรแพทย์โรคไต ทใี่ หก้ ารดูแล รกั ษาผู้ปว่ ยท่ฟี อกเลือดด้วยเครือ่ งไตเทียม 3.6 พยาบาลไตเทยี ม หมายถึง พยาบาลทีป่ ฏิบตั หิ นา้ ท่ีในหน่วยไตและไตเทียม โดยให้การบริการฟอก เลอื ดด้วยเครอ่ื งไตเทยี ม 4. หน้ำที่ควำมรับผดิ ชอบ 4.1 พยำบำล มหี นา้ ท่ี 4.1.1 ประเมินผู้ป่วยก่อนเข้ารบั บริการ และขณะฟอกเลอื ดจนสน้ิ สุดกระบวนฟอกเลือด 4.1.2 ปฏิบตั กิ ารพยาบาลฟอกเลอื ด ทาหัตถการ แทงเส้น ต่อวงจรไตเทยี มตงั้ แตเ่ ร่ิมต้นจน ส้นิ สดุ กระบวนการ 4.1.3 ดูแลความสุขสบายของผปู้ ว่ ย เฝ้าระวังภาวะแทรกซอ้ นขณะฟอกเลือด

9 4.1.4 ให้คาแนะนาการปฏิบัติตัวขณะอยู่ที่บ้านและการมารับบริการฟอกเลือดด้วย เคร่อื งไตเทยี ม 4.1.5 ยุตกิ ารฟอกเลอื ด 4.1.6 ให้การพยาบาลเบ้ืองต้น เม่ือเกิดภาวะแทรกซ้อนขณะและหลังฟอกเลือดด้วย เครอ่ื งไตเทียม 4.1.7 รายงานแพทย์เม่ือมีความผิดปกติและแก้ไขภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดข้ึนขณะฟอกเลือด และส่งต่อการดแู ล 5. เครื่องมือและอปุ กรณ์ 5.1 เครื่องวดั อุณหภูมิรา่ งกาย (thermo scan) 5.2 เคร่อื งวัดระดับออกซเิ จน 5.3 เครอื่ งวดั ความดนั โลหติ อัตโนมตั ิ 5.5 เครื่องไตเทียม 5.6 blood line , เขม็ AVF 5.7 Dialyzer 5.8 0.9%NSS 1,000 ml 2 ขวด กรณี Heparin technique / 3 ขวด กรณี Non Heparin technique 5.9 set ล้างไต 5.10 สาลี Alcohol 5.11 0.05% virkon และ ผา้ สะอาด 5.12 ระบบผลติ น้าบริสทุ ธิสาหรับฟอกเลือดด้วยเครอ่ื งไตเทยี ม

10 6. แผนผังกำรปฏิบัติงำน แผนผงั การไหลของงาน ผเู้ ก่ียวขอ้ ง เอกสารที่ ผ้รู บั ผิดชอบ พยาบาล เกย่ี วขอ้ ง พยาบาล ผปู้ ่ วยฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไต เทียม พยาบาล -ประเมนิ ผปู้ ่ วยฟอกเลือด -ตรวจสอบระบบนา้ เตรียมเครื่อง HD พยาบาล/ ผชู้ ่วยฯ พยาบาล ทาการฟอกเลอื ด แพทย/์ ตามมาตรฐาน พยาบาล พยาบาล ไมม่ ีภาวะ มีภาวะแทรกซอ้ น แทรกซอ้ น วะแทรกม พยาบาล พยาบาล ฟอกเลือดครบตามแผนการรกั ษา ภาวะแทรกซอ้ นม แกไ้ ขได้ แกไ้ ขไมไ่ ด้ พยาบาล/ ผชู้ ่วยฯ สง่ OPD AE/หอผปู้ ่ วย พยาบาล/ ผชู้ ่วยฯ สนิ้ สดุ การฟอกเลอื ด พยาบาล/ ผชู้ ว่ ยฯ

11 เร่ือง เอกสำรเลขที่ หน้ำ กำรพยำบำลผู้ป่วยฟอกเลือด แกไ้ ขครัง้ ท่ี วันทเี่ ร่ิมใช้ ดว้ ยเครื่องไตเทียม มกรำคม 2565 7. รายละเอียดและขัน้ ตอนการปฏิบัติ 7.1 การดูแลผ้ปู ่วยฟอกเลือดประจา การประเมินและการดูแลผู้ป่วยก่อนฟอกเลือด - ด้านรา่ งกาย 1) สงั เกตสภาพท่ัวไป การรับรู้ การเคลื่อนไหวของร่างกาย 2) ถามกิจกรรมของผู้ป่วยก่อนมารักษา การพักผ่อน ความเครียด การรับประทานอาหาร อาการ ท้องผกู /ท้องเสยี 3) ช่งั นา้ หนักเพือ่ ใชเ้ ปรยี บเทียบกบั น้าหนักหลงั ท้าคราวก่อน 4) วดั และบนั ทึกสญั ญาณชพี /อณุ หภมู ิของรา่ งกาย (ถ้ามไี ข้) ลักษณะการหายใจ 5) ประเมนิ ภาวะน้าเกนิ ในร่างกาย:- ตรวจเลอื ดดา้ ทค่ี อ/ ฟงั เสยี งการเต้นของหัวใจว่าผดิ ปกตหิ รอื ไม่/ ฟงั เสียงปอด/ สังเกตความตงึ ตัวของผวิ หนงั / อาการบวม 6) ประเมนิ ปริมาณและสมดุลของสารนา้ ท่ผี ูป้ ่วยไดร้ ับและขบั ออกในแตล่ ะวัน 7) สอบถามอาการไม่สุขสบายทเี่ กดิ ขึนหลงั การฟอกเลอื ดครงั ท่ีแล้ว 8) ตรวจดู Vascular access เพอื่ พิจารณาการใช้งานและมีการติดเชือหรอื ไม่ 9) ติดตามผลการตรวจเลือด เช่น ระดับของเสียและสารเกลือแร่ในร่างกาย การแข็งตัวของเลือด ระดับโปรตีนอัลบูมิน ความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดง การติดเชือในเลือด อาทิ HIV, HbsAg, HCV ตาม ระยะเวลาที่ก้าหนด และลงบนั ทกึ ในแบบฟอร์ม - ดา้ นจติ ใจและเศรษฐานะ ให้สุขศึกษาผู้ป่วยเพ่ือให้ยอมรับและเข้าใจแผนการรักษาโดยทีมสุขภาพ/ อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติ เข้าใจโรคไตวาย/ การรักษาด้วยเคร่ืองไตเทียม/ การเตรียมหลอดเลือด/ ผลแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึนได้ / การ ปรับเปลี่ยนแบบแผนการดา้ เนินชีวิต/ การรับประทานอาหารใหเ้ หมาะกับภาวะของโรคและการรักษา/ กจิ วตั ร ประจ้าวัน/ แจ้งให้ผู้ป่วยและญาติทราบถึงค่าใช้จ่ายในการรักษาด้วยเครื่องไตเทียม / แนะน้าการติดตาม ผลการรกั ษา/ ใหส้ ทิ ธ์ิผ้ปู ่วยในการท่จี ะเลือกรกั ษาหรือไม่ และการใหก้ ารบริการตามจา้ นวนของเครอ่ื งที่รองรับ

12 7.2 การดูแลผู้ปว่ ยขณะฟอกเลือด กอ่ นเริม่ ฟอกเลือด : ควรตรวจสอบความพร้อมของเครื่องมอื และอปุ กรณ์ทใ่ี ช้ 1) การเตรยี มพร้อมของระบบน้าตามมาตรฐาน 2) การเตรียมเคร่ืองไตเทียมให้ปลอดจากสารฆ่าเชือและพร้อมใช้งาน การเลือกน้ายาล้างไตต้องให้ แพทยส์ ง่ั การรกั ษากรณมี ีการปรบั โซเดียม (Sodium modeling) 3) การเลือกใช้ชนิดตัวกรองไตเทียมให้เหมาะสมส้าหรับผู้ป่วย กรณีใช้ตัวกรองซ้าต้องปลอดจากสาร ตกคา้ งและปริมาตรทีเ่ หลอื (total cell volume) ไมน่ อ้ ยกว่า 80% 4) การเตรียมยาสา้ หรบั ใชก้ รณฉี กุ เฉิน การดูแลผู้ปว่ ยขณะฟอกเลือด : 1) แจ้งให้ผู้ปว่ ยทราบเม่อื เร่มิ ฟอกเลอื ด 2) กรณี Vascular access เป็น AVF/AVG ให้ผู้ป่วยฟอกแขนก่อน ถ้าเป็นแบบช่ัวคราว (double lumen catheter/external AV Shunt) ใหจ้ ดั เตรียมชดุ ต่อหลอดเลอื ดที่ปลอดเชือ เลอื กใช้น้ายา Antiseptic และป้องกนั cross infection ขณะตอ่ หลอดเลือดเขา้ กบั ระบบไตเทยี ม 3) ตังการท้างานของเครื่องไตเทียมจากข้อมูลท่ีตรวจพบตามความเหมาะสมส้าหรับผู้ป่วยแต่ละราย เช่น อตั ราการไหลของเลือดและน้ายาลา้ งไต การใช้ยาป้องกันการแขง็ ตัวของเลือด ระยะเวลาในการฟอกเลือด ปรมิ าตรการกรองน้าออกจากรา่ งกาย การให้สารเหลวหรอื เลอื ดตามความจ้าเปน็ 4) ประเมนิ สญั ญาณชีพเป็นระยะเพือ่ ความปลอดภัยขณะฟอกเลอื ด 5) ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความสุขสบายขณะฟอกเลือด ดูแลการรับประทานอาหารและยาตามแผนการ รักษา แนะน้าผู้ปว่ ยสงั เกตอาการผดิ ปกตแิ ละแจ้งใหพ้ ยาบาลทราบ 6) ปอ้ งกันและระมัดระวงั ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขนึ 7) รายงานแพทยเ์ มอ่ื มีปญั หาภาวะแทรกซ้อนและทา้ การแก้ไข 7.3 การประเมนิ และการดูแลผู้ป่วยหลังฟอกเลือด ขอ้ ควรปฏบิ ัติ 1) ก่อนหยุดฟอกเลือด 1 ช่ัวโมง ควรงดการให้ยาป้องกันเลือดแข็งตัว เมื่อครบเวลาควรใช้ น้าเกลือ จ้านวน 200 มล. ไลเ่ ลือดกลับ ในกรณผี สู้ งู อายุและเด็กอาจมีอาการเหน่ือยหอบได้ จงึ ไม่ควรไลเ่ ลอื ดกลบั อย่าง รวดเร็ว 2) การดแู ล vascular access ชนิดถาวร เมอื่ ถอดเข็มออกจากผปู้ ่วยแล้ว ใช้ผ้ากอซสะอาด ปราศจาก เชอื กดบริเวณเข็ม จนกวา่ แนใ่ จวา่ ไม่มีเลือดออก ระวังเร่ืองการใช้แรงกดให้พอเหมาะ ในกรณที เ่ี ปน็ หลอดเลือด ช่ัวคราวใช้ยาป้องกันการอุดตันของหลอดเลือดและใช้ Tegederm หรือ Hypafix ปิดเพื่อป้องกันการเลื่อน หลุดของสายสวนหลอดเลือด แนะน้าไม่ให้เปียกน้า พร้อมทังให้รายงานพยาบาลถ้ามีภาวะชืนแฉะหรือปวด บริเวณที่สายออก รวมทังการปฐมพยาบาลเมื่อสายสวนฯเลื่อนหลุดและการจ้ากัดกจิ กรรมของแขนหรือขาข้าง ทมี่ ีสายสวนฯคาอยู่ 3) ประเมินสภาพผู้ป่วยและอาการผิดปกติภายหลังการฟอกเลือด วัดสัญญาณชีพเพื่อประเมินหา ความผิดปกติที่อาจเกดิ ขนึ ชัง่ นา้ หนักตัวเพอ่ื ประเมนิ การดึงสารน้าออกจากร่างกาย

13 4) ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏบิ ตั กิ ารตามความจา้ เปน็ 5) ประเมินสภาพจิตใจ อารมณ์ พฤติกรรมของผู้ป่วย เพ่ือร่วมกันแก้ไขปัญหาให้ผู้ป่วย ปรับตัวและ เผชญิ ปญั หาอยา่ งเหมาะสม 6) แนะนา้ การปฏบิ ตั ติ นหลงั การฟอกเลือดและนัดวันฟอกเลอื ดครงั ต่อไป 7) ใหผ้ ู้ป่วยนอนพักหลังหยุดฟอกเลอื ดอย่างน้อย 10 นาที 8) ตอ้ งมีผู้ดูแลขณะลุกขึนเพือ่ ไปชง่ั นา้ หนกั 9) กรณีผู้ป่วยมีอาการเวียนศีรษะ ให้นอนพักต่ออย่างน้อย 15 นาที อาการอื่นๆ อยูในดุลยพินิจของ พยาบาลในการแจง้ แพทย์ 7.4 การดูแลด้านอุปกรณ์และเคร่ืองมอื หลังการฟอกเลอื ด 1) ล้างเกบ็ ตวั กรองเพือ่ ใชซ้ า้ ตามวธิ ีมาตรฐาน 2) ท้าความสะอาดเครอ่ื งไตเทยี ม และใชส้ ารฆา่ เชอื ทกุ ครัง 3) ดแู ลระบบนา้ และไฟหลงั การใช้งาน 4) การท้าความสะอาดฆ่าเชอื เคร่ืองมอื และดแู ลสง่ิ แวดลอ้ มของหน่วยใหเ้ รียบร้อย 7.5 การดแู ลผ้ปู ว่ ยฟอกเลือดประจาท่มี ีภาวะแทรกซ้อนระหวา่ งฟอกเลอื ด การฟอกเลือดดว้ ยเครอื่ งไตเทยี มมโี อกาสเกดิ ภาวะแทรกซ้อนได้ทกุ เมื่อโดยเฉพาะภาวะแทรกซ้อนทาง อายุรกรรม รวมทังภาวะแทรกซ้อนท่ีเกิดจากกระบวนการใช้เครื่องมือ ผู้ป่วยทุกรายไม่ว่าจะได้รับการรักษามา นานเท่าใด กค็ วรได้รับการเฝา้ ระวงั ตามแผนการรักษาอย่างเคร่งคัด 7.5.1 อาการเจบ็ แน่นหน้าอก (Chest pain) อาการเจบ็ แน่นหนา้ อกระหวา่ งท่ีทา้ การฟอกเลือดในผู้ป่วยมาจากสาเหตตุ ่างๆ ท่สี า้ คัญ ได้แก่ 1) Acute coronary syndrome คงต้องคิดถึงอันดับแรก เนื่องจากผู้ป่วยเหล่านีจะมีปัญหา หลอด เลือดแข็ง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน อาการเจ็บมักจะแน่นตรงกลางหน้าอก คล้ายถูกทับ หรือ อาจจะแน่นท่ีลินปี่ บางครังจะร้าวไปที่แขนซ้ายหรือล้าคอ คาง ด้านซ้าย บางรายถ้าอาการมากจะ มคี วามดนั โลหิตต่้าหรือนา้ ท่วมปอดได้ 2) Anaphylaxis อาการแพ้ท่ีเกิดขึนถ้ารุนแรงมากผ้ปู ่วยจะมีอาการภาวะหายใจล้มเหลว หรอื มคี วาม ดันโลหิตต่้า มีอาการแน่นหน้าอก ซ่ึงอาจจะเกิดจากการล้างสารท้าลายเชือ ในตัวกรองไม่หมด หรือไม่ดีพอ ในบางรายเกิดจากการใช้ตัวกรองใหม่ (first use Syndrome) จากยาท่ีให้ระหว่าง ฟอกเลือดเช่นเหล็กทางน้าเกลือ หรือจากสารประกอบของเลอื ด การตรวจร่างกายนอกจากจะพบ ผนื่ แลว้ มักจะได้ยนิ เสียงผิดปกติในปอด (wheezing) ความดันโลหติ ต่า้ 3) Pulmonary emboli (ภาวะอุดตันหลอดเลือดปอด) มักจะเกิดแบบเฉียบพลัน ต้าแหน่งที่เจ็บ หน้าอกขึนกับว่าอุดตันท่ีต้าแหน่งใดของและปอดด้านใด บางรายจะเจ็บมากเวลาหายใจหรือไอ แรงๆ หอบ ออกซเิ จนในเลือดตา้่ ลง บางรายมคี วามดนั โลหิตต้่า หรืออาจจะเกิดหัวใจเตน้ ผิดจงั หวะ ได้ ภาวะเส่ยี งท่ีต้องนึกถึงคือขันตอนการไลอ่ ากาศ จากระบบไมด่ ีพอ หรือจากขันตอนการแทงเส้น ผิดเทคนคิ หรอื จากการต่อระบบไล่เลือดมีอากาศผสม หรือเกดิ จาก clotted blood ในระบบเลย ตอ่ ตวั กรอง

14 4) Pneumothorax/ Hemothorax ภาวะมีลมในเยื่อหุ้มปอดหรือเลือดออกในปอด มักจะพบใน ผปู้ ่วยหลังแทงสายเพื่อฟอกเลือดแบบช่ัวคราว มักจะมีอาการแนน่ และอึดอัด หน้าอกด้านเดียวกับ ข้างทท่ี า้ หัตถการ มกี ารบาดเจบ็ ตอ่ หลอดเลือด ปอดทีแ่ ตกอาจจะ พบได้ในบางรายที่มีพยาธิสภาพ ท่ีปอดอยู่กอ่ นแล้วมปี ัจจัยกระตุ้นให้เกดิ เช่นตอ้ งไอหรอื ออกแรงมาก เจบ็ แน่นหน้าอกด้านใดก็ได้ 5) Acute heart failure พบได้ในผู้ป่วยท่ีมีปัญหาโรคหัวใจอยู่เดิมหากมีปัจจัยกระตุ้นให้ เกิดหัว ใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตสูงรุนแรงอาจจะท้าให้เกิดหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน เกิด acute pulmonary edema ผูป้ ว่ ยมักจะหอบมากขนึ ไดม้ ากขึน กระสับกระสา่ ยมาก นอนราบไม่ได้ แนวทางการดแู ล 1) ถามประวตั ิอาการเพม่ิ เติมเพ่ือวิเคราะหส์ าเหตทุ ีจ่ ะเปน็ ไปได้ ตรวจวดั สญั ญาณชีพ 2) ให้ออกซิเจน ถ้าไม่หอบมากให้เป็น canular oxygen flow 5 L /min. หอบเหน่ือยมากให้เป็น mask with bag 10 L/min 3) ลด blood flaw, ลดUF 4) Monitor oxygen saturation, ECG 5) แจง้ แพทย์โดยด่วน 6) หยุดยาทสี่ งสัยวา่ อาจจะทา้ ให้เกิดอาการแพ้รุนแรงถ้าก้าลงั ให้ยาอยเู่ ชน่ เหล็ก เลือด 7) รายท่ีสงสยั emboli การจดั ทา่ ผู้ป่วยจะท้าให้อาการดีขนึ โดยเฉพาะในรายท่ีเกดิ จาก air emboli โดยให้นอนตะแคงซา้ ย ศีรษะต่า้ ปลายเท้าสูง 8) เก็บ clotted blood เพ่อื สง่ ตรวจ 9) ถา้ สัญญาณชพี ผกิ ปกตอิ ยา่ งมาก ให้หยุดการฟอกเลือด 7.5.2 อาการเกรง็ / ตะคริว (Cramps) สาเหตุ: มักจะพบในรายท่ีมีระดับ BUN สูงมากๆและต้องฟอกเร็ว นาน หรือดึง UF ปริมาณมากการใช้ low sodium dialysate, high flux technique and parenteral nutrition supplement ( high osmole ) การดูแลและการรักษา 1. ลด UF 2. ให้ load IV : NSS 200-300 มล. , 50% glucose 50 มล. 3. Hot pack 4. Muscle relaxation อาทิ การบีบนวด หรือยา 7.5.3 อาการหนาวสะทา้ น (Chill) สาเหตุ : กลไกการเกิดจากร่างกายพยายามปรับอณุ หภูมิให้สูงขึนโดยการกระตุ้นให้กล้ามเนือมีการสั่นเพื่อเพิ่ม การสรา้ งพลงั งาน โดยมปี ัจจัยกระตนุ้ อาจจะเกิดจากมสี ารก่อไข้ (pyrogen) อาทิ เชอื โรคไวรัส สารเคมี โปรตีน ในตัวกรอง กระตุ้นให้ศูนย์ควบคุมอุณหภูมิในร่างการมีการเปลี่ยนแปลง หรือ อาจจะเกิดจากร่างกายอยู่ใน สภาวะท่เี ย็น เชน่ สภาพแวดลอ้ มทเ่ี ยน็ หรอื จาก dialysate ทเี่ ย็น

15 การดแู ลรักษา 1) ท้าให้ผ้ปู ่วยอบอุ่น 2) ตรวจอณุ หภมู นิ ้ายา dialysate 3) วดั ไข้ ถ้ามี พิจารณาหาสาเหตขุ องไข้ โดยเฉพาะการตดิ เชอื 4) หยดุ ยา หรอื เลือดทอี่ าจท้าให้เกิดอาการแพ้ 5) รายงานแพทย์ 6) กรณี first use syndrome หยดุ การฟอกเลือดและพจิ ารณาเปล่ียนตัวกรอง โดย 6.1) หยุดการฟอกเลือดและไม่ไลเ่ ลอื ดกลับ 6.2) Oxygen therapy : canular, mask with bag 6.3) Antihistamine/ steroid 6.4) รายงานแพทย์ 7.5.4 Hypotension เกิดในขณะฟอกเลือด การดแู ล 1) หยดุ หรอื ลดอัตราการดึง UF 2) จดั ทา่ ผ้ปู ว่ ยในทา่ Trendelenburg (หัวตา้่ ยกขาสงู ) 3) ลด Blood flow rate 4) Load NSS or hypertonic saline (200-400) 5) Oxygen therapy : cannula, mask with bag 6) ค้นหาสาเหตุอ่นื ๆทีท่ า้ ใหเ้ กดิ ท่ที ้าให้เกิดอาการความดันโลหติ ต่้า 7.5.5 Hypertension เกดิ ในขณะฟอกเลือด การดแู ลภาวะความดันโลหิตสูงในผ้ปู ่วยฟอกเลือดด้วยเครือ่ งไตเทยี ม 1) การดแู ลรักษาความดันโลหติ สูงโดยไม่ใช้ยา (non pharmacological therapy) เริ่มด้วยการให้สุข ศึกษาและปรบั เปลย่ี นวิถีชวี ติ /พฤตกิ รรม รวมทังวิธกี ารที่ใช้ในการฟอกเลอื ด ประกอบดว้ ย 1.1) จ้ากัดการบริโภคโซเดียม ไม่เกิน 2-3 กรัมของโซเดียมคลอไรด์ต่อวัน ร่วมกับควบคุม ปริมาณน้าด่มื เพื่อให้นา้ หนักตวั ระหว่างวนั ฟอกเลอื ดเพ่ิมขนึ ไมม่ ากเกิน 0.5-1 กก./วัน 1.2) รกั ษาดชั นีมวลกายท่ี 18.5-23 กก. ตอ่ ตารางเมตร 1.3) ออกกา้ ลงั กายอยา่ งสม่้าเสมอตามความเหมาะสม และงดการสูบบหุ รี่ 1.4) ปรับลดนา้ หนักตวั หลังฟอกเลือดให้อยู ่ในชว่ งทเ่ี หมาะสม (probing dry-weight) 1.5) หลีกเลี่ยงการใช้น้ายาฟอกเลือดท่ีมีความเข้มข้นของโซเดียมสูง และการใช้ sodium profile 1.6) เพิม่ ระยะเวลาท่ใี ชใ้ นการฟอกเลือด หรือเพิม่ ความถี่ เพ่ือควบคุมปรมิ าณสารน้าในรา่ งกาย ให้ดขี ึน

16 2) การดูแลรกั ษาความดันโลหิตสูงโดยการใช้ยาลดความดนั โลหิต ควรเลอื กใช้ยาลดความดนั โลหิตในกล่มุ angiotensin coverting enzyme inhibitor (ACEI) หรือ angiotensin II receptor blocker (ARB) เป็นลา้ ดบั แรก ถา้ ไมม่ ขี ้อห้าม เพราะควบคุมความดันโลหิตได้ ดี ผู้ป่วยมักทนต่อยาได้ และมีประโยชน์ช่วยลดภาวะแทรกซ้อนในระบบหัวใจและหลอดเลือดได้ โดยเฉพาะ ผู้ป่วยที่มีหัวใจห้องล่างซ้ายผิดปกติ โดยอาจให้ยาเพียงชนิดเดียวหรือร่วมกับยาอ่ืน เช่น β- blocker หรือ calcium channel blocker ตามข้อบ่งชีในผู้ป่วยแต่ละราย นอกจากนัน อาจเลือกใช้ยาในกลุ่มอื่นๆ เช่น vasodilator ถ้ายังควบคุมความดันโลหิตไม่ได้ตามเป้า ผู้ป่วยที่ได้รับการฟอกเลือดมักได้รับยาอื่นๆ ร่วมด้วย อีกหลายชนิด จึงควรเลือกใช้ยาลดความดันโลหิตท่ีออกฤทธ์ินาน รับประทานเพียงวันละ 1 ครังเพื่อความ สะดวก และสร้างความร่วมมือในการรักษา ทังนี อาจพิจารณาให้ยาในช่วงกลางคืนเพื่อช่วยควบคุมความดัน โลหิตขณะนอนหลับและลดความเสี่ยงจากการเกิดความดันโลหิตต่้าขณะฟอกเลือด รวมถึงพิจารณาใช้ยาลด ความดันที่ถูกขับออกขณะฟอกเลือดและ/หรืองดใช้ยาความดันโลหิตก่อนการฟอกเลือดเพื่อลดความเส่ียงจาก การเกดิ ความดนั โลหิตตา่้ ขณะฟอกเลอื ด 8. บันทกึ คณุ ภาพ แบบฟอรม์ ลงบนั ทึก Hemodialysis record ในระบบ TDMS 9. ดัชนีช้วี ัด 11.1 ผูป้ ว่ ยไดร้ ับการฟอกเลือดตามมาตรฐานแผนการรกั ษา 11.2 อัตราการเกดิ ภาวะแทรกซ้อน

17 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวิธีปฏิบตั ิ (System Procedure) เอกสารเลขท่ี หน้า เรอื่ ง : การให้บริการผ้ปู ่วยฟอกเลือดด้วย เคร่อื งไตเทียมท่มี ีปัญหาสุขภาพกรณเี ร่งดว่ น วันทเี่ ร่ิมใช้ มกราคม 2565 ผจู้ ัดทา : หนว่ ยไตและไตเทยี ม แกไ้ ขครั้งที่ วนั ท่แี ก้ไข มกราคม 2565 สารบัญ ตอนท่ี หวั ข้อ 1. วัตถุประสงค์ 2. ขอบเขต 3. คา้ จ้ากดั ความ 4. หน้าทค่ี วามรบั ผิดชอบ 5. เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ 6. แผนผงั การปฏบิ ตั งิ าน 7. รายละเอียดขันตอนการปฏิบัติ

18 โรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ปี ฏบิ ตั ิ (System Procedure) รหสั แก้ไขเอกสารครัง้ วันทีอ่ นุมัตใิ ช้ หนา้ เอกสาร ท่ี เรอ่ื ง : การใหบ้ ริการผู้ปว่ ยฟอกเลอื ดด้วย มกราคม 2565 เคร่ืองไตเทยี มท่มี ปี ัญหาสุขภาพกรณีเรง่ ดว่ น 1.วตั ถุประสงค์ เพอ่ื เป็นแนวปฏิบตั ใิ นการบริหารจัดการ เมอื่ ผ้ปู ว่ ยมปี ัญหาสขุ ภาพกรณีเร่งด่วน 2.ขอบเขต แนวปฏิบตั ินีใชใ้ นปฏิบตั สิ ้าหรับผปู้ ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทยี มทีมปี ัญหาสุขภาพกรณีเร่งดว่ น ในโรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น 3. คาจากดั ความ 3.1 ผปู้ ่วย หมายถงึ ผู้ป่วยไตวายเรอื รงั ที่ไดร้ ับการรักษาโดยการฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม 3.2 ปญั หาสุขภาพเรง่ ด่วน หมายถึง 3.2.1 ผปู้ ่วยท่มี ีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกบั การฟอกเลอื ดโดยตรง ไดแ้ ก่ เส้นฟอกเลอื ดไมส่ ามารถใชง้ าน ได้ หรอื มีภาวะเลือดออกผิดปกติ 3.2.2 ผู้ปว่ ยทีม่ ปี ญั หาสขุ ภาพดา้ นอื่นๆ ไดแ้ ก่ เหนื่อยหอบ นอนราบไมไ่ ด้ มีไข้ หนาวสัน่ ความดัน โลหติ ตา้่ ความดันโลหติ สูง ปวดศรี ษะ คลืน่ ไส้ อาเจียน เจ็บแนน่ หนา้ อก หายใจไม่อ่มิ แขนขาออ่ นแรง ไดร้ บั อุบตั ิเหตุตา่ งๆ 4.หนา้ ท่คี วามรบั ผิดชอบ 4.1พยาบาลหน่วยไตเทยี ม มหี นา้ ท่ี 4.1.1 ประเมินอาการเบอื งต้นของผู้ป่วยทางโทรศัพทห์ รือชอ่ งทางสื่อสารในกลมุ่ ไลนผ์ ูป้ ว่ ย 4.1.2 ให้ค้าแนะน้าผู้ป่วยเบอื งตน้ ตามปญั หาสุขภาพ 4.1.3 ให้ค้าแนะนา้ เร่ืองชอ่ งทางการมารบั บริการ 4.1.4 กรณีผู้ป่วยมารับบริการท่ีหน่วยไตเทียม (ข้อ3.2.1) รายงานแพทย์ผู้รับผิดชอบ เพื่อประเมิน และให้การรักษาผู้ป่วย เมื่อได้รับการประเมินแลว้ อาการไม่คงที่ ให้พิจารณาส่งห้องตรวจอุบัติเหตุฉุกเฉิน และ ประสานงานกบั หอ้ งตรวจเพ่อื การดูแลตอ่ เนือ่ ง กรณีนอกเวลาราชการ รายงานแพทยเ์ วรหรอื แพทย์เจา้ ของไข้ 4.1.5 กรณีผปู้ ว่ ยท่ีมีปัญหาสุขภาพดา้ นอืน่ ๆ (ขอ้ 3.2.2) แนะนา้ ใหไ้ ปรับบริการทห่ี ้องตรวจอุบัติเหตุ ฉุกเฉิน 5. เครือ่ งมือและอุปกรณ์ 5.1 แบบบันทึกการส่งตอ่ ผูป้ ว่ ยฟอกเลือดในระบบ HO

19 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏบิ ตั ิ (System Procedure) รหสั เอกสาร แก้ไขเอกสารคร้งั ที่ วนั ทอ่ี นุมัตใิ ช้ หน้า เร่ือง : การใหบ้ รกิ ารผปู้ ่วยฟอกเลอื ดด้วย มกราคม เครอ่ื งไตเทยี มทมี่ ีปัญหาสุขภาพกรณี 2565 เรง่ ดว่ น 6. แผนผงั การปฏบิ ตั งิ าน ผู้รบั ผิดชอบ แผนผงั การไหลของงาน ผูเ้ ก่ยี วข้อง เอกสารที่ เก่ียวข้อง ผปู้ ่วยฟอกเลือด พยาบาล/ ประวัติ ผปู้ ่วย ใน HO ปญั หาสุขภาพกรณเี รง่ ดว่ น ประเมนิ อาการ พยาบาล/ เบืองตน้ แพทย์ ผรู้ บั ผิดชอบ ปัญหาสขุ ภาพเกี่ยวกับการฟอกเลอื ดโดยตรง ปัญหาสขุ ภาพด้านอ่ืนๆ รบั บรกิ ารทห่ี นว่ ยไตเทียม มี พยาบาล/ การแกไ้ ขปัญหา แพทย์ สุขภาพ ผรู้ บั ผดิ ชอบ แกไ้ ขไมไ่ ด้ แกไ้ ขได้ พยาบาล/ หอ้ งตรวจ/ห้องอบุ ัติเหตฉุ กุ เฉนิ ผชู้ ว่ ยฯ กลับบ้าน/ นดั หมาย

20 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏบิ ัติ (System Procedure) รหัสเอกสาร แกไ้ ขเอกสารครง้ั ท่ี วนั ท่ีอนุมัติใช้ หนา้ เรอื่ ง : การให้บรกิ ารผู้ป่วยฟอกเลอื ดด้วยเครื่อง มกราคม 2565 ไตเทยี มที่มีปัญหาสุขภาพกรณีเร่งดว่ น 6.รายละเอียดขนั้ ตอนการปฏิบัติ 6.1 ผ้ปู ่วยท่ีมีปัญหาสุขภาพกรณีเรง่ ดว่ น ขอรับค้าปรึกษาจากทีมสุขภาพโดยทางโทรศพั ทห์ รือทางกลุ่ม ไลน์ โดยพยาบาลหนว่ ยไตและไตเทียม เป็นผใู้ ห้ค้าปรึกษา /ประเมินอาการเบืองตน้ /ใหค้ ้าแนะนา้ เบืองตน้ ตาม ปัญหาสขุ ภาพ 6.2 ใหค้ า้ แนะน้า /ช่องการเข้าถงึ บรกิ ารตามแนวทางทก่ี า้ หนดไว้ ดงั นี 6.2.1 ผู้ป่วยทมี่ ีปัญหาสุขภาพเกีย่ วกบั การฟอกเลอื ดโดยตรง ได้แก่ เสน้ ฟอกเลือดไมส่ ามารถใช้งาน ได้ หรือมีภาวะเลือดออกผิดปกติ ให้มารับบริการทีห่ นว่ ยไตและไตเทียม กรณีนอกเวลาราชการ รายงานแพทย์ ผู้รบั ผิดชอบ พร้อมไปรบั บรกิ ารท่ีหอ้ งตรวจอุบัตเิ หตุฉุกเฉิน 6.2.2 ผปู้ ่วยที่มีปัญหาสุขภาพดา้ นอื่นๆ ได้แก่ เหน่ือยหอบ นอนราบไมไ่ ด้ มีไข้ หนาวส่นั ความดนั โลหติ ตา่้ ความดนั โลหิตสูง ปวดศีรษะ คล่นื ไส้ อาเจียน เจ็บแน่นหนา้ อก หายใจไม่อม่ิ แขนขาอ่อนแรง ได้รบั อบุ ัติเหตุต่างๆ รายงานแพทย์เจ้าของไข้ และให้รบั บริการทหี่ ้องตรวจอุบัตเิ หตฉุ ุกเฉิน 6.3 กรณมี ารับบริการที่หน่วยไตเทยี ม รายงานแพทย์ผู้รับผดิ ชอบ เพ่ือประเมนิ และให้การดูแลรกั ษา รวมถงึ การส่งต่อแพทยเ์ ฉพาะทางท่เี กย่ี วขอ้ งเพ่ือการรักษาต่อเนื่อง

21 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวิธปี ฏิบตั ิ (System Procedure) เอกสารเลขท่ี หน้า เร่อื ง : แนวทางปฏบิ ัตเิ ม่ือผลการตรวจ ทางห้องปฏิบัติการอยใู่ นคา่ วิกฤติ วันทีเ่ ร่ิมใช้ มกราคม 2565 ผู้จัดทา : หน่วยไตและไตเทียม แกไ้ ขครัง้ ท่ี วันทแ่ี กไ้ ข มกราคม 2565 สารบัญ ตอนท่ี หัวข้อ 1. วัตถปุ ระสงค์ 2. ขอบเขต 3. ค้าจ้ากัดความ 4. หนา้ ท่คี วามรบั ผดิ ชอบ 5. เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ 6. แผนผงั การปฏบิ ัตงิ าน 7. รายละเอียดขนั ตอนการปฏิบัติ

22 โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏบิ ัติ (System Procedure) รหสั แกไ้ ขเอกสารครั้ง วันทอ่ี นุมัติใช้ หน้า เอกสาร ท่ี เรื่อง : แนวทางปฏบิ ัตเิ ม่ือผลการตรวจทาง มกราคม 2565 หอ้ งปฏบิ ัติการอยูใ่ นคา่ วิกฤติ 1.วัตถปุ ระสงค์ เพอ่ื เปน็ แนวปฏบิ ตั ใิ นการดแู ลผ้ปู ่วยเมื่อผลการตรวจทางห้องปฏิบตั ิการอย่ใู นคา่ วิกฤติ 2.ขอบเขต แนวปฏบิ ตั นิ ีใช้ในปฏิบตั สิ า้ หรับหอ้ งฟอกเลอื ด หนว่ ยไตและไตเทียม ในโรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลยั ขอนแก่น 3. คาจากัดความ 3.1 ผู้ปว่ ย หมายถึง ผูป้ ว่ ยไตวายเรอื รังทีไ่ ดร้ บั การรักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทยี ม 3.2 ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการในค่าวิกฤติ หมายถึ งผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ผิดปกติ ซ่ึงมี ความเส่ียงสูง อาจกอ่ เกิดอันตรายกับผปู้ ่วย หากไมไ่ ดร้ ับการรกั ษาโดยเรว็ รายงานแพทยท์ นั ที ไดแ้ ก่ 3.2.1 K หรอื ค่า โปแตสเซยี ม ระดบั มากกวา่ หรอื เท่ากบั 6.0 mEq /L หรือตา้่ กว่า 3 mEq /L 3.2.2 Hb หรือค่า ความเขม้ ข้นของเมด็ เลือดแดง น้อยกว่าหรอื เท่ากับ 7 g/dL 3.2.3 INR หรอื คา่ การแขง็ ตัวของเลอื ดมากกวา่ หรอื เทา่ กับ 5 4.หนา้ ทค่ี วามรับผดิ ชอบ 4.1พยาบาลหนว่ ยไตเทยี ม มหี นา้ ท่ี 4.1.1 รับรายงานค่าวิกฤตผิ ลการตรวจจากห้องปฏิบัติการ 4.1.2 ประเมนิ อาการผิดปกตขิ องผู้ป่วยพร้อมให้ค้าแนะน้าตามผลตรวจทางห้องปฏบิ ัตกิ าร 4.1.3 รายงานแพทย์ผู้รับผิดชอบ 4.1.4 ใหก้ ารดแู ลตามแผนการรกั ษาของแพทย์ 4.1.5 บันทกึ กจิ กรรมการดูแลผูป้ ว่ ยลงในระบบ HO และ TDMS 5. เคร่อื งมือและอุปกรณ์ 5.1 ระบบ HO, TDMS

6.แผนผนั การปฎบิ ตั ิงาน แผนผงั การไหลของงาน 23 ผ้รู บั ผดิ ชอบ ผเู้ กยี่ วข้อง เอกสารที่ ผปู้ ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม เก่ยี วข้อง ผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบตั ิการอยใู่ นคา่ วกิ ฤติ พยาบาล ประวตั ิ ผปู้ ว่ ย หนว่ ยไตเทียม ใน HO ประเมนิ อาการผู้ปว่ ย/รายงานแพทยผ์ ู้รบั ผดิ ชอบ พยาบาล มี แจง้ ผู้ป่วยทราบและใหค้ ้าแนะนา้ การปฏบิ ตั ติ วั หน่วยไตเทยี ม ให้การดูแลตามแผนการรกั ษา แพทย์ ผ้รู ับผิดชอบ ลงบันทึกการดูแลในระบบ HO,TDMS พยาบาล หนว่ ยไตเทียม พยาบาล หน่วยไตเทียม นดั หมายและตดิ ตามผลครงั ตอ่ ไป

24 โรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ปี ฏบิ ัติ (System Procedure) รหสั เอกสาร แกไ้ ขเอกสารคร้ังท่ี วนั ทอี่ นมุ ัตใิ ช้ หนา้ เร่ือง : แนวทางปฏิบัติเมื่อผลการตรวจทาง มกราคม 2565 ห้องปฏบิ ัติการอยใู่ นคา่ วิกฤติ 6.รายละเอยี ดขั้นตอนการปฏิบัติ 6.1 พยาบาลรับรายงานผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบตั กิ ารผู้ปว่ ยฟอกเลอื ดอยู่ในคา่ วิกฤติ 6.2 พยาบาลประเมนิ อาการผปู้ ่วยรายงานแพทยผ์ ้รู บั ผิดชอบ 6.3 แพทย์ผรู้ บั ผิดชอบ ประเมนิ อาการผู้ปว่ ย/ให้การรกั ษา 6.4 แจ้งผู้ป่วยทราบและให้ค้าแนะน้าการปฏิบัติตัว / ให้การดูแลตามแผนการรักษา/ ลงบันทึกการ ดูแลในระบบ HO,TDMS 6.5 นดั หมายและตดิ ตามผลครังตอ่ ไป

25 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวิธีปฏิบัติ (System Procedure) เอกสารเลขที่ หนา้ เรอ่ื ง : แนวปฏิบตั ิ มภี าวะน้าเกินก่อนวันรบั บริการในผู้ปว่ ยฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม วันทีเ่ ร่ิมใช้ มกราคม 2565 ผู้จัดทา : หนว่ ยไตและไตเทยี ม แก้ไขครั้งที่ วันท่แี กไ้ ข มกราคม 2565 สารบัญ ตอนที่ หัวข้อ 1. วตั ถุประสงค์ 2. ขอบเขต 3. คา้ จ้ากัดความ 4. หนา้ ที่ความรับผิดชอบ 5. เครอ่ื งมือและอุปกรณ์ 6. แผนผังการปฏบิ ัตงิ าน 7. รายละเอียดขันตอนการปฏิบัติ

26 โรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏิบัติ (System Procedure) รหสั แกไ้ ขเอกสาร วันทีอ่ นุมัตใิ ช้ หนา้ เอกสาร ครั้งที่ เรอื่ ง : แนวปฏบิ ตั ิ เม่ือผู้ปว่ ยเกดิ ภาวะน้าเกิน มกราคม 2565 กอ่ นวนั รบั บริการในผูป้ ่วยฟอกเลอื ดด้วยเครอื่ ง ไตเทยี ม(มารับบริการไตเทยี มวันราชการ) 1.วัตถุประสงค์ เพ่ือเป็นแนวปฏิบัติในการดูแลผู้ป่วยท่ีมีภาวะน้าเกินก่อนวันเข้ารับบริการส้าหรับผู้ป่วยฟอกเลือดด้วย เครอื่ งไตเทียม 2.ขอบเขต แนวปฏิบัตินีใช้ในการดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะน้าเกินก่อนวันเข้ารับบริการส้าหรับผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ือง ไตเทียม ในโรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลยั ขอนแกน่ 3. คาจากดั ความ 3.1 ผู้ป่วยไตเรือรังท่ีมีภาวะน้าเกิน หมายถึง ลักษณะทางคลินิกท่ีมีอาการเหนือ่ ยหอบ นอนราบไม่ได้ แน่น หน้าอก หายใจไม่อ่ิม ตรวจพบภาวะความดันโลหิตสูง ฟังปอดมีเสียง crepitation และบวมตามร่างกาย หรือค่า ออกซิเจนในเลือดต่า้ กว่ารอ้ ยละ 94 4.หน้าทคี่ วามรับผดิ ชอบ 4.1 แพทย์ มหี นา้ ท่ี 4.1.1 ประเมินผปู้ ่วย 4.1.2 ส่ังการรกั ษา 4.1.3 ตรวจเยยี่ มผู้ป่วย 4.1.4 รับปรกึ ษาและช่วยแก้ไขปัญหาการใหบ้ รกิ ารฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม 4.2 พยาบาลหน่วยไตเทยี ม มีหน้าท่ี 4.1.1 ประเมินผู้ป่วย /ค้นหาสาเหตุ พร้อมรายงานแพทยเ์ มือ่ พบภาวะผดิ ปกติ 4.1.2 ใหก้ ารพยาบาลตามสภาวะผูป้ ว่ ยภายใต้แผนการรักษา 4.1.3 ให้คา้ แนะน้าการควบคมุ อาหารและน้าทเ่ี หมาะสม 4.1.4 ประเมินและตดิ ตามผลการดแู ลรักษา 5. เคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ 5.1 Stethoscope 5.2 เครือ่ งวดั มวลน้าในรา่ งกาย (BCM) 5.3 เครือ่ งชัง่ นา้ หนัก 5.4 เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิว

27 6. แผนผงั การปฏบิ ตั งิ าน แผนผงั การไหลของงาน ผเู้ กย่ี วข้อง เอกสารที่ ผ้รู บั ผดิ ชอบ เกยี่ วข้อง ผ้ปู ว่ ยฟอกเลอื ด ประวัติ ผู้ป่วย ประเมินภาวะ ใน HO นา้ เกิน พยาบาล หนว่ ยไต เทียม ไมใ่ ช่ ใช่ รายงานแพทย์ รายงานแพทย์ พยาบาล/ แพทย์ แกไ้ ข ให้การพยาบาลตามสภาวะผู้ป่วยภายใตแ้ ผนการ ปัญหา รักษา โดยการฟอกเลอื ดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม พยาบาล ใหค้ า้ แนะนา้ การควบคมุ อาหารและน้าท่ี หนว่ ยไต มี สุขภาพ เหมาะสม เทยี ม แกไ้ ขไรดัก้ษา กลบั บา้ น/ ประเมนิ และ พยาบาล นดั หมาย ตดิ ตามผลการ หนว่ ยไต เทยี ม แกไ้ ขไมไ่ ด้ ดูแลรักษา แกไ้ ขไมไ่ ด้ แกไ้ ขได้ หอ้ งตรวจ/ห้องอบุ ัติเหตฉุ ุกเฉิน กลบั บา้ น/ พยาบาล/ นดั หมาย ผชู้ ว่ ยฯ

28 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ปี ฏิบตั ิ (System Procedure) รหัสเอกสาร แก้ไขเอกสารคร้งั ที่ วนั ทอี่ นมุ ัตใิ ช้ หน้า เร่ือง : แนวปฏิบัติเมื่อผู้ป่วยเกิดภาวะน้าเกิน มกราคม 2565 ก่อนวันรับบริการในผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่อื ง ไตเทยี ม (มารบั บริการไตเทียมวันราชการ) 6.รายละเอียดขนั้ ตอนการปฏิบตั ิ 6.1 แพทย์ มหี น้าที่ 1) ประเมนิ ผปู้ ่วย 2) ส่ังการรกั ษา 3) ตรวจเยยี่ มผ้ปู ่วย 4) รบั ปรกึ ษาและช่วยแก้ไขปญั หาการใหบ้ ริการฟอกเลอื ดด้วยเคร่ืองไตเทียม 6.2 พยาบาลหนว่ ยไตเทยี ม มีหนา้ ท่ี 1) ประเมินผู้ป่วย /คน้ หาสาเหตุ พรอ้ มรายงานแพทยเ์ มอ่ื พบภาวะผดิ ปกติ 2) ให้การพยาบาลตามสภาวะผู้ปว่ ยภายใต้แผนการรกั ษา 3) ใหค้ า้ แนะน้าการควบคุมอาหารและนา้ ท่ีเหมาะสม 4) ประเมินและติดตามผลการดูแลรกั ษา

29 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏบิ ตั ิ (System Procedure) รหสั เอกสาร แก้ไขเอกสารคร้ังที่ วนั ทอ่ี นุมตั ใิ ช้ หน้า เร่ือง : แนวทำงกำรให้ Heparin ผ้ปู ว่ ยฟอก มกราคม 2565 เลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม สารบัญ ตอนท่ี หัวข้อ 1. วัตถุประสงค์ 2. ขอบเขต 3. คา้ จ้ากัดความ 4. หน้าทค่ี วามรับผิดชอบ 5. เครอื่ งมือและอุปกรณ์ 6. แผนผงั การปฏบิ ตั งิ าน 7. รายละเอยี ดขันตอนการปฏบิ ัติ

30 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏิบัติ (System Procedure) รหสั เอกสาร แก้ไขเอกสารคร้ังที่ วนั ทอ่ี นุมัติใช้ หน้า เร่ือง : แนวทำงกำรให้ Heparin ผู้ปว่ ยฟอก มกราคม 2565 เลือดด้วยเคร่อื งไตเทียม 1. วตั ถุประสงค์ เพ่อื เปน็ แนวทางการให้ Heparin ผู้ป่วยฟอกเลอื ดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม 2.ขอบเขต แนวปฏบิ ตั นิ ใี ช้เป็นแนวทางการให้ Heparin ผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ในโรงพยาบาล ศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น 3. คาจากัดความ เฮพาริน (Heparin) หมายถงึ ยาปอ้ งกันการแข็งตัวของเลอื ด มฤี ทธิช์ ่วยรกั ษาและปอ้ งกันการเกดิ ล่ิม เลือด โดยน้ามาใชใ้ นกระบวนการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เพ่อื ให้การฟอกเลือดไดม้ ีประสทิ ธิภาพ ไม่เกิด การอดุ ตันในวงจรระหว่างฟอกเลือด 4. หน้าท่ีความรับผิดชอบ 4.1 พยาบาลหนว่ ยไตเทยี ม มหี น้าที่ 1) ประเมินความเสย่ี งของผู้ปว่ ยก่อนใหย้ า ไดแ้ ก่ ไดร้ บั อบุ ตั ิเหตุ ภาวะเกร็ดเลือดต้า่ มีเลอื ดออกผดิ ปกติ ปวดศีษะมาก ความดันโลหติ สูงรุนแรง และกอ่ นหรอื หลังกาท้าหัตถการ 2) จดั เตรยี มยา Heparin ใหผ้ ้ปู ว่ ยแตล่ ะรายให้ถูกต้องทังถกู ขนาดและผู้ปว่ ยโดยพยาบาล 2 คน 3) ให้การดูแลรักษา ภายใต้แผนการรักษาของแพทย์ 4) เฝา้ ระวงั ภาวะแทรกซ้อนขณะได้รบั ยา 5) ประเมินและตดิ ตามผลการรักษา 4.2 แพทย์ มีหน้าท่ี 1) ประเมินความเหมาะสมของผปู้ ว่ ยก่อนใหย้ า 2) วางแผนใหก้ ารดูแลรักษาตามมาตรฐาน 3)ประเมินผลและตดิ ตามผลการรักษา 5. เครอื่ งมือและอุปกรณ์ 5.1 Syringe 20 ml 5.2 0.9% NSS

31 5.3 Heparin แผนผังการไหลของงาน ผู้เกี่ยวข้อง เอกสารท่ี 6. แผนผงั การปฏิบัตงิ าน เกีย่ วข้อง ผู้รบั ผิดชอบ ผปู้ ว่ ยฟอกเลอื ดดว้ ยเครือ่ งไตเทยี ม ประเมนิ ความเสีย่ งต่อภาวะ แพทย/์ เลอื ดออก พยาบาล พยาบาล ไมใ่ ช่ ใช่ พยาบาล -ฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี ม -ฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี ม -งดให้ Heparin -ใหย้ า Heparin ตามแผนการรกั ษา - เฝา้ ระวงั และปอ้ งกนั การเกิด -ติดตามภาวะแทรกซอ้ นจากการให้ อดุ ตนั ในวงจรไตเทยี ม Heparin พยาบาล ส้ินสุดการฟอกเลอื ด พยาบาล ดว้ ยเคร่อื งไตเทยี ม

32 โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวิธีปฏบิ ัติ (System Procedure) รหัสเอกสาร แกไ้ ขเอกสารคร้งั ท่ี วันท่อี นุมัตใิ ช้ หนา้ เร่อื ง : แนวทางการให้ Heparin ผู้ปว่ ยฟอก มกราคม 2565 เลอื ดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม 7. รายละเอียดข้ันตอนการปฏบิ ัติ 7.1 แพทย์ 1) อายรุ แพทยโ์ รคไต เป็นผปู้ ระเมิน ตรวจวนิ จิ ฉยั พิจารณาการให้ Heparin ในผปู้ ่วยฟอกเลือดดว้ ย เคร่ืองไตเทยี ม 2) ตดิ ตามประเมนิ ผล หลงั การรกั ษา 7.2 พยาบาลไตเทียม 1) ประเมินความเสีย่ งของผู้ป่วยกอ่ นได้ใหย้ า ได้แก่ ได้รับอุบัติเหตุ มีเลอื ดออกผิดปกติ ภาวะเกรด็ เลือดตา่้ ปวดศีษะมาก ความดันโลหิตสงู รุนแรง และก่อนหรือหลงั การท้าหัตถการ 2) จดั เตรยี มยา Heparin ให้ผู้ปว่ ยแต่ละรายให้ถูกตอ้ งทังถูกขนาดและผ้ปู ว่ ย โดยพยาบาล 2 คน 3) ให้การดูแลรักษา ภายใต้แผนการรกั ษาของแพทย์ 4) เฝา้ ระวังภาวะแทรกซ้อนขณะได้รบั ยา 5) ประเมนิ และติดตามผลการรักษา 6) ให้ค้าแนะผปู้ ว่ ยสังเกตอาการผดิ ปกตหิ ลงั การฟอกเลือด เช่น มีจดุ จ้าเลือดตามรา่ งกาย ถ่ายเป็นเลอื ด เปน็ ตน้

33 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏบิ ตั ิ (System Procedure) รหสั เอกสาร แก้ไขเอกสารคร้ังท่ี วนั ทอี่ นุมตั ใิ ช้ หน้า เรื่อง : แนวทำงกำรใหธ้ ำตุเหลก็ ทำงหลอดเลือด มกราคม 2565 ระหว่ำงกำรฟอกเลือดด้วยเครือ่ งไตเทยี ม สารบัญ ตอนท่ี หวั ข้อ 1. วัตถุประสงค์ 2. ขอบเขต 3. คา้ จ้ากัดความ 4. หนา้ ทีค่ วามรับผดิ ชอบ 5. เครอ่ื งมือและอุปกรณ์ 6. แผนผงั การปฏบิ ัตงิ าน 7. รายละเอียดขันตอนการปฏิบัติ

34 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวธิ ีปฏบิ ัติ (System Procedure) รหสั เอกสาร แก้ไขเอกสารคร้ังท่ี วนั ทอี่ นุมตั ใิ ช้ หน้า เรื่อง : แนวทำงกำรให้ธำตเุ หล็กทำงหลอดเลือด มกราคม 2565 ระหวำ่ งกำรฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม 1. วตั ถุประสงค์ เพื่อเปน็ แนวทางการให้ธาตุเหลก็ ทางหลอดเลือดระหว่างการฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทียม 2. ขอบเขต แนวปฏบิ ัตินใี ชเ้ ป็นแนวทางการให้ธาตเุ หลก็ ทางหลอดเลือดระหว่างการฟอกเลือดดว้ ยเครือ่ งไตเทยี ม 3. คาจากดั ความ ภาวะโลหติ จางในผู้ปว่ ยไตเรือรงั หมายถึง ภาวะท่ีมีจา้ นวนเม็ดเลือดแดงทีส่ มบรู ณ์ (red blood cell) หรือระดับฮโี มโกบิน (Hemoglobin) ในเลือดตา่้ กวา่ 10.5 g/dl ภาวะขาดธาตุเหล็กในผ้ปู ว่ ยไตเรือรัง หมายถึง ภาวะท่ีไม่มีธาตุเหลก็ หรอื มีปริมาณน้อยสะสมในไข กระดูก มปี ริมาณ Serum ferritin ≤ 200 นาโนกรัม/เดซลิ ิตร และ transferrin saturation (TSAT) ≤ รอ้ ย ละ 20 4. หนา้ ท่คี วามรับผดิ ชอบ 4.1 พยาบาลหนว่ ยไตเทียม มหี นา้ ที่ 1) ประเมนิ /ค้นหาสาเหตุ ภาวะการขาดธาตเุ หล็กในผู้ปว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเครือ่ งไตเทียม โดยซัก ประวตั ิ ตรวจร่างกาย และส่งตรวจทางหอ้ งปฏิบัติการ 2) ให้การดูแลรกั ษา ภายใต้แผนการรกั ษาของแพทย์ 3) ให้ค้าแนะนา้ ความรู้เรื่องการดแู ล ในเรอ่ื งอาหาร น้าดื่ม การออกกา้ ลงั กาย การรบั ประทานยา 4) เฝา้ ระวงั ภาวะแทรกซ้อนขณะให้ยา 5) ประเมนิ และตดิ ตามผลการรกั ษา 4.2 แพทย์ มีหน้าท่ี 1) ประเมนิ /คน้ หาสาเหตุ ภาวะการขาดธาตุเหล็กในผปู้ ่วยฟอกเลอื ดด้วยเคร่อื งไตเทียม โดยซกั ประวตั ิ ตรวจร่างกาย และให้การวนิ จิ ฉัย 2) วางแผนดแู ลรกั ษาตามมาตรฐาน

5. เคร่ืองมือและอุปกรณ์ 35 5.1 infusion pump ผูเ้ กี่ยวข้อง เอกสารที่ 5.2 0.9% NSS เกย่ี วข้อง 5.3 Venofer 5.4 รถเขน็ ชว่ ยชีวิตฉกุ เฉนิ (Emergency cart) 5.6 ชุดตรวจสัญญานชีพ 6. แผนผงั การปฏิบัตงิ าน ผูร้ ับผิดชอบ แผนผงั การไหลของงาน ผปู้ ่ วยฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี ม ประเมินภาวะขาด พยาบาล/ ธาตเุ หล็ก แพทย์ พยาบาล ไมใ่ ช่ ใช่ พยาบาล ฟอกเลอื ดดว้ ยเครือ่ งไตเทยี ม ฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทียม ใหย้ าVenofer ตามแผนการรักษา รกั ษาตามอาการ เฝา้ ระวงั ภาวะแทรกซ้อนระหวา่ ง ให้ยา สนิ้ สดุ การฟอกเลอื ด พยาบาล ดว้ ยเครอ่ื งไตเทียม

36 โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวิธีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหัสเอกสาร แกไ้ ขเอกสารคร้ังที่ วันทอี่ นุมตั ิใช้ หนา้ เร่ือง : แนวทางการใหธ้ าตเุ หลก็ ทางหลอดเลือด มกราคม 2565 ระหว่างการฟอกเลือดดว้ ยเคร่อื งไตเทียม 7. รายละเอยี ดขัน้ ตอนการปฏบิ ัติ 7.1 แพทย์ 1) ซกั ประวตั ิ ตรวจรา่ งกาย ประเมนิ และให้การวนิ จิ ฉัย 2) วางแผนให้การรกั ษา 3) ประเมินติดตามผลหลงั การรักษา 7.2 พยาบาลไตเทียม 1) ประเมิน/คัดกรอง ภาวะการขาดธาตเุ หลก็ ในผู้ป่วยฟอกเลือดทุกราย โดยซกั ประวัติ ตรวจร่างกาย และ สง่ ตรวจทางห้องปฏิบัตกิ าร 2) ใหก้ ารดูแลรักษา มกี ารตรวจสอบประวัติการแพ้ยา Venofer ส้าหรับกรณีใหย้ า 100 mg ครงั แรก จะ แบ่งเป็น venofer 25 mg ผสมใน 0.9% NSS 100 mL IV drip ผ่าน infustion pump ในเวลา 1 ชั่วโมง ภายใตแ้ ผนการรักษาของแพทย์ หากไม่มอี าการแพ้ จึงดา้ เนินการใหย้ า venofer จนครบ 100 mg 3) ประเมินสัญญาณชีพ และอาการเหนื่อย แน่นหน้าอก หายใจไม่อ่ิม ผ่ืนขึน ลมพิษ ใจส่ัน เวียนศีรษะ คอและหลังเกร็ง ความดันโลหติ สงู หรอื ตา้่ 4) ให้คา้ แนะน้า ความรู้เรอื่ งอาหารท่ีมีธาตุเหลก็ เปน็ ส่วนประกอบและการรบั ประทานยา 5) ประเมินและตดิ ตามผลการรักษา 6) กรณีพบวา่ ผู้ป่วยมภี าวะตดิ เชอื ในร่างกาย ต้องรายงานแพทย์เพอื่ พจิ ารณางดการใหย้ า venofer

37 โรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบยี บวิธปี ฏิบัติ (System Procedure) เอกสารเลขท่ี หน้า เร่ือง : แผนรองรับการจัดการเมอ่ื ระบบ สารสนเทศใชง้ านไมไ่ ด้ (TDMS) วันท่ีเรม่ิ ใช้ มกราคม 2565 ผจู้ ัดทา : หนว่ ยไตและไตเทยี ม แก้ไขคร้ังที่ วนั ที่แกไ้ ข มกราคม 2565 สารบัญ ตอนที่ หวั ข้อ 1. วตั ถุประสงค์ 2. ขอบเขต 3. ค้าจ้ากดั ความ 4. หนา้ ทคี่ วามรบั ผิดชอบ 5. เครือ่ งมือและอุปกรณ์ 6. แผนผังการปฏบิ ตั งิ าน 7. รายละเอียดขันตอนการปฏบิ ัติ

38 โรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวิธีปฏบิ ัติ (System Procedure) รหสั แกไ้ ขเอกสารคร้งั วันท่ีอนุมัติใช้ หน้า เอกสาร ที่ เรื่อง : แผนรองรับการจดั การเม่อื ระบบ มกราคม 2565 สารสนเทศใช้งานไมไ่ ด้ (TDMS) 1. วัตถปุ ระสงค์ เพอื่ เป็นแนวปฏบิ ัตใิ นการจดั การเม่ือระบบสารสนเทศใช้งานไมไ่ ด้ (TDMS) 2. ขอบเขต แนวปฏิบัตินีใช้ปฏิบตั สิ ้าหรบั ห้องฟอกเลือด กรณรี ะบบสารสนเทศใชง้ านไมไ่ ด้ (TDMS) หน่วยไตและไตเทียม ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น 3. คาจากัดความ 3.1 ผู้ปว่ ย หมายถึง ผู้ป่วยไตวายเรอื รังที่ได้รับการรักษาโดยการฟอกเลอื ดด้วยเคร่อื งไตเทยี ม 3.2 สารสนเทศ (Therapeutic Data Management System/ TDMS) หมายถงึ ระบบการบนั ทกึ อาการทางคลนิ ิกและจดั เกบ็ ข้อมลู ประวตั ิการรักษาผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเครอื่ งไตเทียม 4.หน้าท่ีความรับผดิ ชอบ 4.1 พยาบาลหนว่ ยไตเทยี ม มีหน้าที่ 4.1.1 จดั เตรียมเอกสารที่ใช้ประกอบในแผนการรักษาของผู้ปว่ ย 4.1.2 ประสานงานกับผูด้ แู ลระบบเมื่อระบบไม่สามารถใช้งานได้ 4.1.3 บันทึกข้อมลู การรักษาผปู้ ่วยแตล่ ะรายลงในแบบฟอรม์ บนั ทึกการฟอกเลือด (Hemodialysis record) 4.1.4 เมื่อระบบใชง้ านได้ ใหบ้ นั ทกึ ข้อมลู การรกั ษาจากแบบฟอร์มบนั ทึกการฟอกเลือดของผ้ปู ว่ ยแต่ ละรายลงในระบบ TDMS 5. เครื่องมือและอุปกรณ์ 5.1 แบบฟอรม์ บันทึกการฟอกเลอื ด 5.2 ปา้ ยแผนการรักษาผู้ปว่ ยแต่ละราย (ปรินทุกเดือน) 5.3 แบบบนั ทึกการใหย้ าฉดี ระหว่างฟอกเลอื ด

39 โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ปี ฏิบตั ิ (System Procedure) รหสั เอกสาร แกไ้ ขเอกสารครง้ั ท่ี วันทอ่ี นุมตั ิใช้ หนา้ เรอื่ ง : แผนรองรบั การจดั การเมอื่ ระบบ มกราคม 2565 สารสนเทศใชง้ านไม่ได้ (TDMS) 6. แผนผงั การปฏิบตั ิงาน แผนผงั การไหลของงาน ผู้เก่ยี วข้อง เอกสารท่ี ผรู้ ับผดิ ชอบ เกีย่ วขอ้ ง พยาบาล ประวตั ิ ผปู้ ่วย ระบบบนั ทึกการฟอกเลือด (TDMS) หน่วยไตเทียม ใน HO แพทย/์ พยาบาล ระบบใชง้ านไมไ่ ด้ ตรวจสอบระบบ พยาบาล ใชไ้ ด้ ใชไ้ มไ่ ด้ หนว่ ยไตเทยี ม ใหบ้ ริการฟอกเลือด ประสานผดู้ ูแลระบบ แพทย์ โดยระบบตามปกติ ฟอกเลือดโดยใชค้ าสงั่ การรักษาจากเอกสาร ผูร้ ับผิดชอบ บนั ทกึ ขอ้ มูลในเอกสารท่ีจดั เตรยี มไว้ มี ตรวจสอบการให้ยาฉดี จาก med record ลงบนั ทกึ ในระบบเมือ่ ใช้งานได้ ระบบบันทึกการฟอกเลือด (TDMS)ใชไ้ ดป้ กติ ใช

40 โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ( Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University ) ระเบียบวธิ ีปฏิบตั ิ (System Procedure) รหัสเอกสาร แกไ้ ขเอกสารครัง้ ที่ วันทอี่ นุมตั ใิ ช้ หนา้ เรื่อง : แผนรองรับการจดั การเม่ือระบบ มกราคม 2565 สารสนเทศใชง้ านไมไ่ ด้ (TDMS) 6.รายละเอียดขัน้ ตอนการปฏบิ ตั ิ 6.1 เมื่อระบบสารสนเทศใช้งานไม่ได้ (TDMS) 6.1.1 พยาบาลตรวจสอบระบบอนิ เตอรเ์ นต จดุ เชือ่ มต่อสายของระบบกับเคร่ืองไตเทียม 6.1.2 กรณีท่ียังไมส่ ามารถใช้งานได้ พ.ยาบาลตดิ ต่อประสานงานกบั ผู้ดูแลระบบกบั ผา่ นทาง โทรศัพทแ์ ละไลน์กลมุ่ 6.1.3 หากระบบยงั ไม่สามารถใชง้ านได้และท้าให้เกิดความลา่ ช้าต่อการให้บริการ ให้ดา้ เนินการฟอก เลือดผู้ปว่ ยพร้อมบนั ทึกข้อมูลการรกั ษาในเอกสารทจี่ ดั เตรยี ม 6.1.4 ตรวจสอบการให้ยาฉดี ผ้ปู ่วยจาก med record 6.1.5 เมอื่ ระบบใช้งานได้ ใหบ้ นั ทกึ ข้อมูลการรกั ษาผู้ป่วยแตล่ ะราย

41 เรอ่ื ง ปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยฟอก เอกสารเลขที่ หนา้ เลือดด้วยเครือ่ งไตเทยี มใน แกไ้ ขคร้งั ท่ี สถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 วนั ที่เริ่มใช้ สิงหาคม 2564 1. วตั ถุประสงค์ 1.1 เพื่อเป็นแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียมในสถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 2. ขอบเขต แนวปฏิบัตินีใช้ในการพยาบาลผู้ปว่ ยฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมในสถานการณ์แพร่ระบาด COVID- 19 ในโรงพยาบาลศรนี ครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ 3. คาจากัดความ 3.1 ผปู้ ว่ ย หมายถึง ผูป้ ่วยไตวายเรอื รงั ระยะสุดท้ายทมี่ ารับบริการฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม แบบ ผปู้ ่วยนอกเฉพาะในโรงพยาบาลศรีนครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น 3.2 อาการผดิ ปกติ หมายถึง ผู้ป่วยมีอาการและอาการแสดง ดงั นี ไข้ ไอ เจ็บคอ มนี า้ มกู จมกู ไม่ได้ กล่นิ หายใจเหนอื่ ย ปวดศีรษะ ปวดเมอ่ื ยตามตวั เหงอ่ื ออกตามตัวตอนกลางคืน 3.3 การพยาบาล หมายถงึ การประเมนิ และให้ค้าแนะน้า รวมถงึ การดูแลก่อน ระหว่าง และหลังการ ฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม เพ่ือให้ผู้ป่วยได้รับการฟอกเลือดอย่างเหมาะสมตามแผนการรักษา มีความสุข สบายและปลอดภยั ขณะฟอกเลอื ดด้วยเคร่อื งไตเทยี ม 3.4 แพทย์ หมายถงึ อายรุ แพทยโ์ รคไตทใ่ี หก้ ารดแู ลรักษาผู้ป่วยที่ฟอกเลอื ดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม 3.5 พยาบาลไตเทียม หมายถึง พยาบาลที่ปฏิบัติหน้าท่ีในหน่วยไตและไตเทียม โดยให้การบริการ ฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่อื งไตเทียม 3.6 ผู้ช่วยพยาบาล หมายถึง บุคลากรท้าหน้าท่ีให้การพยาบาลขันพืนฐาน ช่วยเหลือในการดูแล ผปู้ ว่ ยฟอกเลือดด้วยเครอ่ื งไตเทยี ม 3.7 พนักงานการแพทย์ หมายบุคลากรท้าหน้าที่ ปฏิบัติงานในด้านการเตรียมความพร้อม อุปกรณ์ ทางการแพทยส์ า้ หรบั ผู้ป่วยในการผูป้ ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม รวมทงั ช่วยเหลอื ในการเคล่ือนยา้ ยผู้ป่วย ขณะเข้ารบั บริการ

42 4. หนา้ ท่ีความรบั ผิดชอบ 4.1 พยาบาล มหี น้าท่ี 4.1.1 นดั หมายผู้ปว่ ยเข้ารบั บรกิ ารฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม 4.1.2 ให้ค้าแนะน้าการปฏิบัติตัวขณะอยู่ที่บ้านและเมื่อมารับบริการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไต เทียม โดยให้สวมหน้ากากอนามัยและหน้ากากป้องกันหนา้ (face shield) 4.1.3 แต่งกายโดยสวมชุดป้องกัน ประกอบด้วย เสือกาวน์ สวม mask 2 ชัน (surgical ทับ ด้วยหน้ากากผ้า)/หน้ากากป้องกันหน้า (face shield) 4.1.4 จดั พนื ท่ใี หบ้ รกิ ารฟอกเลือด โดยเว้นระยะหา่ งตามมาตรฐานรบั รองของ ตรต. 4.1.5 คัดกรองผู้ป่วยรวมทังประเมินความเส่ียงและอาการผิดปกติ ก่อนเข้ารับบริการฟอก เลือดด้วยเครือ่ งไตเทียม 4.1.6 ใหก้ ารพยาบาลผู้ป่วยฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทยี ม โดยยดึ ตามหลกั DMHTT จนสินสดุ กระบวนการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี ม 4.1.7 รายงานแพทย์เม่ือมีความผิดปกติและแก้ไขภาวะแทรกซ้อนท่ีอาจเกิดขึนขณะ ฟอกเลือด 4.1.8 พยาบาลเจา้ ของไข้ ท้าการตรวจ ATK กบั ผปู้ ่วยกลุ่มเสี่ยง 4.1.9 หากผล ATK เป็นบวก รายแพทย์ผู้รับผิดชอบ ประเมินอาการ และประสานส่งต่อ การดูแล หากอาการไมค่ งที่ พยาบาลผู้ตรวจ ATK เปน็ ผ้นู ้าสง่ ผูป้ ่วยไปยงั ห้องตรวจฉุกเฉิน 4.2 ผปู้ ฏบิ ตั ิการพยาบาล ทาหน้าท่ี 4.2.1 แต่งกายโดยสวมชุดป้องกัน ประกอบด้วย เสือกาวน์ สวม mask 2ชัน (surgical ทับ ดว้ ยหนา้ กากผา้ )/หน้ากากปอ้ งกันหน้า (face shield) 4.2.2 คัดกรอง ซักประวัติและประเมินอาการผิดปกติของผู้ป่วยตามแบบประเมินของ โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลยั ขอนแก่น 4.2.3 ให้การพยาบาลขันพืนฐาน ช่วยเหลือในการดูแลผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม โดยยดึ ตามหลัก DMHTT 4.3 พนกั งานการแพทย์ ทาหนา้ ที่ 4.3.1 แต่งกายโดยสวมชุดป้องกัน ประกอบด้วย เสือกาวน์ สวม mask 2ชัน (surgical ทับ ดว้ ยหนา้ กากผา้ )/หนา้ กากปอ้ งกนั หนา้ (face shield) ขณะปฏิบตั หิ นา้ ท่ชี ่วยเหลอื ผู้ปว่ ย 4.3.2 เตรียมความพร้อม อุปกรณ์ทางการแพทย์ส้าหรับผู้ป่วยในการผู้ป่วยฟอกเลือดด้วย เครื่องไตเทยี ม 4.3.3 ช่วยเหลอื ในการเคลื่อนยา้ ยผ้ปู ว่ ยขณะเขา้ รบั บรกิ าร

43 4.3.4 ท้าความสะอาดภายนอกเครอื่ งไตเทียม 4.3.5 ท้าสะอาด Contact point ของหน่วยงานทกุ 2 ช่ัวโมง 5. เครอื่ งมือและอปุ กรณ์ 5.1 เครอื่ งวัดอณุ หภมู ริ า่ งกาย (thermo scan) 5.2 เครื่องวัดระดบั ออกซิเจน 5.3 เครอ่ื งวดั ความดันโลหิตอตั โนมัติ 5.4 ชดุ ตรวจ ATK 5.5 เครื่องไตเทียม 5.6 blood line, เข็ม AVF 5.7 Dialyzer 5.8 0.9%NSS 1,000 ml 2 ขวด กรณี Heparin technique /3 ขวด กรณี Non Heparin technique 5.9 set ล้างไต 5.10 ส้าลี Alcohol 5.11 0.05% virkon และผา้ สะอาด

เรอื่ งการใหก้ ารพยาบาลผู้ป่วยฟอก เอกสารเลขที่ 44 เลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี มใน สถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 แก้ไขครั้งท่ี หนา้ วันที่เริม่ ใช้ สิงหาคม 2564 6. แผนผังการปฏิบตั งิ าน แผนผังการไหลของงาน ผเู้ ก่ียวข้อง เอกสารท่ี ผู้รบั ผิดชอบ เกี่ยวข้อง ผ้ปู ว่ ยฟอกเลือดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี ม คัดกรองประวัติ ใช่ ผูป้ ว่ ย/กลุม่ เสย่ี ง ตรวจ ATK ไม่ใช่ พยาบาล ผลลบ ผลบวก แพทย/์ ประเมนิ ผู้ป่วย/เตรียมเครื่อง HD ยกเลกิ การฟอกเลือดในรอบน้นั พยาบาล สง่ ตรวจ Swab ท่ี ARI clinic พยาบาล แยกผู้ปว่ ยออกจากกลมุ่ ปกติ พยาบาล ฟอกเลอื ดตามมาตรฐาน มีภาวะแทรกซ้อน พยาบาล ไมม่ ภี าวะ แกไ้ ขได้ แกไ้ ข แทรกซอ้ น ไมไ่ ด้ ฟอกเลือดครบตามแผนการรกั ษา ห้องตรวจฉกุ เฉิน/หอผู้ปว่ ย สนิ สุดการฟอกเลอื ด

เรื่องการให้การพยาบาลผ้ปู ่วยฟอก เอกสารเลขที่ 45 เลอื ดด้วยเครอ่ื งไตเทียมใน สถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 แกไ้ ขคร้ังท่ี หน้า วนั ทีเ่ รมิ่ ใช้ สิงหาคม 2564 6. แผนผังการปฏิบตั ิงาน แผนผังการไหลของงาน ผ้เู กยี่ วขอ้ ง เอกสารท่ี ผูร้ บั ผิดชอบ เกย่ี วขอ้ ง ผปู้ ่ วยฟอกเลอื ดดว้ ยเครอื่ งไตเทยี ม ตรวจ PCR for COVID ผลบวก แพทย/์ 19 Admit cohort พพยยาาบบาาลล ผลลบ ward ประเมินผปู้ ่ วย/เตรยี มเครอื่ ง HD -bed site HD เขา้ ห้องฟอกเลอื ด 7 พยาบาล สง่ ตรวจ Swab ซา้ ท่ี ARI clinic day 7,14 แยกผปู้ ว่ ยออกจากกลมุ่ ปกติ -ปฏิบัตติ ามมาตรการปอ้ งกันการแพร่ระบาดเชอ้ื COVID 19 ฟอกเลือดตามมาตรฐาน มีภาวะแทรกซ้อน พยาบาล พยาบาล ไมม่ ภี าวะแทรกซ้อน แกไ้ ขได้ แทรกซอ้ น ฟอกเลอื ดครบตามแผนการรกั ษา สินสุดการฟอกเลือดผู้ป่วย แกไ้ ขไม่ได้

46 เรอ่ื งการให้การพยาบาลผู้ป่วยฟอก เอกสารเลขท่ี หน้า เลือดด้วยเครอ่ื งไตเทยี มใน สถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19 แก้ไขครัง้ ท่ี วนั ท่เี ร่มิ ใช้ สงิ หาคม 2564 7. รายละเอียดและขั้นตอนการปฏิบัติ 7.1 คาแนะนาสาหรบั ผปู้ ว่ ยทไี่ ด้รบั การฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่อื งไตเทียมขณะมารบั บรกิ าร 1) ผู้ป่วยต้องแจ้งอาการผิดปกตได้แก่ ไข้ ไอ เจ็บคอ มีน้ามูก ไม่ได้กล่ิน หายใจเหนื่อย มี ประวัติเดินทางไปสถานท่ีมีการรวมตัวของกลุ่มคน มีประวัติสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย Covid -19ต่อเจ้าหน้าท่ี หน่วยไตและไตเทียมทราบโดยไม่ปกปิดอาการของระบบทางเดินหายใจ หรือการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยก่อน การฟอกเลอื ด กรณสี งสัยรายงานแพทย์พิจารณาตรวจ ATK โดยแพทย์ผูร้ ับผิดชอบ มขี ันตอนการปฏิบัตดิ ังนี 1.1) พยาบาลผู้รับผิดชอบพร้อมผู้ปฏิบัติการพยาบาลน้าผู้ป่วยไปยังห้องเก็บส่ิงส่งตรวจ บรเิ วณชนั 2 อาคารสว.เพือ่ ด้าเนินการตรวจ ATK 1.2) พยาบาลผู้รับผิดชอบสวมชุดป้องกันที่จัดเตรียมให้ ประกอบด้วย N95 face shield หมวก ชุดกาวน์ กาวน์นา้ 1.3) กรณีผลเป็นลบ แพทย์พจิ ารณาการฟอกเลอื ดของผูป้ ่วยรายนันตามภาวะสุขภาพ 1.4) กรณีผลเป็นบวก ประสานงานท่หี อ้ งตรวจอุบัติเหตุฉกุ เฉินเพอ่ื สง่ ผ้ปู ่วยรักษาต่อ 2) ผู้ป่วยต้องควบคุมการรับประทานสารน้าหรือเกลือแร่ต่างๆให้อยู่ในเกณฑ์ท่ีเหมาะสม เนื่องจากผู้ป่วยอาจเป็นกลุ่มเส่ียงท่ีต้องส่งไปตรวจหาเชือ และรอผลการตรวจซ่ึงอาจท้าให้ต้องเลื่อนการฟอก เลอื ดออกไป เพอ่ื ป้องกันภาวะแทรกซอ้ นจากน้าเกินและเกลือแร่ทีผ่ ิดปกตใิ นรา่ งกาย 3) ผู้ป่วยและครอบครัวต้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันการติดเชืออย่างเคร่งครัด เช่น การใส่ หน้ากากอนามัย การท้าความสะอาดมือ การรักษาระยะห่าง การงดกิจกรรมรวมกลุ่มทุกรูปแบบทังการ รับประทานอาหารกับคนนอกบา้ น ทงั เม่ืออยู่ท่บี า้ น และเม่อื มารับบริการฟอกเลอื ด 4) ผู้ปว่ ยควรรับบรกิ ารฟอกเลอื ดทีห่ นว่ ยไตเพียงแห่งเดียว 5) ผปู้ ว่ ยควรเดนิ ทางมาฟอกเลือดโดยพาหนะสว่ นตวั 6) ผปู้ ว่ ยควรมีผ้ตู ดิ ตามนอ้ ยสดุ และควรเป็นคนเดิม/งดเย่ียมผปู้ ว่ ย 7) ผู้ป่วยต้องสวม Surgical mask ให้กระชับและ face shield ขณะมีหัตการแทงเส้นฟอก เลอื ด การหยุดหา้ มเลอื ดหรอื กิจกรรมทีม่ กี ารสมั ผัสใกลช้ ดิ ขณะอยู่ในห้องฟอกเลือด 8) ผูป้ ว่ ยงดรับประทานอาหารระหว่างฟอกเลือด

47 ขณะอยู่ที่บ้าน 1) รักษาสุขอนามัย รับประทานอาหารร้อน ใช้ช้อนกลางเฉพาะบุคคล หรือเว้นระยะห่างขณะ รับประทานอาหาร 2) ล้างมือทุกคร้ังท่ีจับสิ่งของ ด้วยน้ายาฆ่าเช้ือ (กรณีที่เป็นแอลกอฮอล์ต้องมีความเข้มข้น แอลกอฮอลส์ งู กวา่ 60%) 3) หลกี เลย่ี งการสัมผัสหน้า จมกู ปาก ถ้ายังไม่ได้ล้างมือ 4) ใช้กระดาษชาระปดิ ปากเวลาไอหรือจาม จากนนั้ ท้ิงลงในขยะ 5) เชด็ ทาความสะอาดและฆ่าเช้อื ด้วย 70% แอลกอฮอล์ บรเิ วณพน้ื ผวิ ทมี่ กี ารสัมผัสบ่อยๆ เช่น ลูกบิดประตู โต๊ะ เก้าอี้ เป็นต้น ส่วนพื้นท่ีห้องน้า ให้ทาความสะอาดด้วยน้ายาทาความสะอาดหรือผงซักฟอก ราดทิ้งไว้นาน 10 นาที 6) ให้อยู่บ้านในวันที่ไม่ได้ฟอกเลือด งดไปในสถานท่ีชุมชนหนาแน่น รวมทั้งกิจกรรมทางสังคม และงานเทศกาลตา่ งๆ 7) งดเดินทางไปต่างประเทศหรือพื้นท่ีเสี่ยงสูง โดยเฉพาะอย่างย่ิงประเทศที่มีการระบาดของ เช้อื ไวรสั COVID-19 หลกี เลย่ี งการไปเยยี่ มและอยใู่ กล้ชิดกบั ผู้ปว่ ย 8) กรณีที่เดินทางไปยังประเทศกลุ่มเสี่ยง หรืออยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยท่ีได้รับการยืนยันว่าติดเชื้อ ไวรัส COVID-19 ใหแ้ จ้งเจา้ หน้าที่หนว่ ยไตและไตเทยี ม 9) ถา้ มีอาการผดิ ปกติของระบบทางเดินหายใจ และเขา้ ข่ายผูป้ ว่ ยกลุ่มเสี่ยง ใหแ้ จ้งต่อเจา้ หน้าที่ หนว่ ยไตและไตเทยี มเพ่อื รบั การคดั กรองและการแลรกั ษาท่ีเหมาะสม 10) ถ้าไม่เข้าข่ายผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง แต่มีอาการไข้ ไอ เจ็บคอ ให้แจ้งแพทย์หรือพยาบาลหนว่ ยไต และไตเทียมกอ่ นเข้ารับการฟอกเลือด เพ่อื ไดร้ บั คาแนะนาวธิ ีปฏบิ ัตทิ ่ีเหมาะสม 7.2 ด้านบุคลากร 1) บุคลากรที่ปฏบิ ัตงิ านทุกคนตอ้ งรายงานให้ผู้บงั คับบัญชาทราบทุกครังที่มอี าการของโรค Covid -19 หรือมีความเสีย่ งสงู จากการสัมผัสผู้ปว่ ยโรค Covid -19 และให้หยุดการปฏิบตั ิงานในหนว่ ยไตและ ไตเทียมเป็นการชั่วคราวจนกว่าจะไดร้ บั การยนื ยนั ว่าไมม่ กี ารตดิ เชือก่อโรค Covid -19 2) บุคลากรที่ปฏิบัติงานทุกคนต้องสวม surgical mask สวมทับด้วยหน้ากากผ้า ให้กระชับ+ สวม face shield ในระหวา่ งการปฏิบัตงิ าน เพ่ือลดความเส่ียงตอ่ การสมั ผสั เชื้อท่อี าจเกดิ ข้นึ ได้ 3) บุคลากรที่ปฏิบัติงานทุกคนต้องทาความสะอาดมือก่อนและหลังให้การพยาบาลผู้ป่วย และ หลงั สัมผัสส่ิงแวดล้อมในหน่วยงานทุกครง้ั 4) งดการประชุมเปน็ กลุ่มหรอื รบั ประทานอาหารรว่ มกนั ทงั้ ในและนอกสถานท่ีทางาน 5) ปฏิบัติตามนโยบายการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ Covid -19 ของโรงพยาบาลและ นโยบายของจงั หวัดอย่างเครง่ ครัด 6) บุคลากรที่ปฏิบัติงานทุกคนและผู้ป่วยทุกรายต้องได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรค Covid-19 อย่างครบถ้วนตามนโยบายของประเทศรอ้ ยละ 100