FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL1E4

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 Ciekawostki o miastach

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 Rozdział 1 Gdańsk Historia miasta Ciekawe miejsca Legendy o Historia Początki Gdańska sięgają roku 980. Biskup rodem z Czech zanotował słowa urbs Gydannyzc - odnoszące się do miasta Gdańska, gdzie święty ochrzcić miał dużą liczbę nawróconych. Jest to zarazem pierwsza pisana wzmianka o grodzie nad Motławą. Zespół grodowo-miejski, a zarazem portowy zaczął się tworzyć na dobre w drugiej połowie dziesiątego wieku. W Gdańsku, rządzonym przez dynastię książąt pomorskich, rodzima ludność słowiańska koegzystowała z coraz to liczniej przybywającymi z zachodu kupcami i rzemieślnikami. Dzięki staraniom księcia Świętopełka II Wielkiego Gdańsk uzyskał prawa miejskie (lubeckie). o Ciekawe miejsca W Gdańsku warto zobaczyć Stare Miasto, a w nim Fontannę Neptuna oraz Żurawia nad Motławą. Warto również odwiedzić Muzeum II wojny światowej, Europejskie Centrum Solidarności i Kościół św. Brygidy. Warty obejrzenia jest też Park Oliwski w Oliwie, jak i Górę Gradową. o Legendy „Legenda o krześle stolema” W dawnych czasach na Pomorzu ponoć żyły olbrzymy. Nazywano je stolemami. Były tak wielkie, że przerastały największe kościoły i wszelkie ludzkie budowle. Przez długi czas żyły z ludźmi w zgodzie, lecz musiały opuścić te tereny i udały się do dalekiej Skandynawii. W czasie gdy już dawno o stolemach zapomniano, w Gdańsku budowano największą świątynię, jakiej dotąd nie widział świat. Właśnie ukończono część potężnej ceglanej wierzy, której jeszcze brakowało zwieńczenia i dachu, gdy nagle z morza zaczął wyłaniać się potężny stolem. Najpierw mieszczanie przelękli się gościa i pouciekali do domów. Stolem zaś, gdy zobaczył potężną wieżę, uznał, że ludzie przygotowali dla jego wygody krzesełko, więc na 2

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 nim usiadł, oczekując na gości. Szybko okazało się, iż potwór nie ma wrogich zamiarów. Mieszkańcy przyjęli go życzliwe. Po krótkiej gościnie Stolem udał się w drogę powrotną. W zamian za gościnę podarował mnóstwo małych kamiennych figurek, które mieszczanie umieścili na pamiątkę na szczytach swoich kamienic oraz potężne kule, które umieszczono przy wejściach do miejskich domów. Rozdział 2 Gdynia Historia Ciekawe miejsca Legendy o Historia Niecałe 3 miesiące po uroczystościach zaślubinach Polski z morzem w Pucku, rozpoczęły się poszukiwania najdogodniejszego miejsca pod budowę portu wojennego. W tym celu wiceadmirał Kazimierz Porębski – ówczesny dyrektor Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych, oddelegował na Pomorze inż. Tadeusza Wendę. Okazał się on jedną z kluczowych postaci w historii Gdyni. Już w czerwcu 1920 roku Tadeusz Wenda złożył sprawozdanie z przeprowadzonej lustracji Wybrzeża. Pisał w nim tak: „(...) najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 3

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 16 km od Nowego Portu w Gdańsku”. 10 lutego 1926 roku Gdynia uzyskała prawa miejskie, rozporządzeniem Rady Ministrów: „(…) o zezwoleniu gminie wiejskiej Gdynia w powiecie wejherowskim w województwie pomorskiem na przyjęcie ustroju według pruskiej ordynacji miejskiej dla sześciu wschodnich prowincyj z dnia 30 maja 1853 r.”. o Ciekawe miejsca W Gdyni najbardziej warto obejrzeć Molo w Orłowie, Plażę, Muzeum Emigracji, Kępę Redłowską. Najczęściej odwiedzanymi miejscami w Gdyni są: Skwerek Kościuszki, Muzeum Marynarki Wojennej oraz Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego. o Legendy „Oksywska legenda” W zamierzchłych czasach na Oksywskiej Głowie, opodal portu w Mostach, stał gród warowny, którym zarządzał władyka Oxym. W owych czasach zwyczajem były zbójeckie wyprawy do odległych osad, z których przywożono znaczne łupy. Również Oxym ze swą drużyną parał się tym intratnym procederem. Oxym poślubił córkę władcy sąsiedniego grodu - Beki – piękną Rozalię. Miast zajmować się swoją nowo poślubioną małżonką, wkrótce po ślubie zatęsknił za wojaczką i wraz z drużyną wyruszył na morze. W grodzie, dla odstraszenia nieproszonych gości pozostawił przywiązanego łańcuchem do pala, oswojonego niedźwiedzia. Kudłacz był ulubieńcem Rozali, która wcale nie obawiała się groźnych pazurów misia i uwielbiała wspólne igraszki… . Oxym wojował i wojował, długo nie wracał do rodzinnego grodu. Zapuścił się ponoć z kompanami aż na szwedzkie wybrzeże. Co wyczyniał w tamtejszych osadach pozostanie jego słodką tajemnicą. Dość, że nie spieszno mu było do żony. Na koniec wyruszył jednak w drogę powrotną do domu... Morze było jesienne, niespokojne, żeglował zatem niespieszno, trzymając się jak najbliżej lądu. Kiedy po ponad roku od chwili rozstania powrócił na Oksywską Głowę spotkała go niespodzianka: U wrót grodziszcza witała go piękna Rozalia z... potomkiem! Nie pomogły tłumaczenia, prośby i zaklęcia: taki kudłaty stwór nie mógł być jego synem, to pomiot niedźwiedzia! W przypływie złości pochwycił Rozalię i cisnął ją ze skarpy do morza, w miejscu, do dziś zwanym Babim Dołem. Podobnie uczynić chciał z kudłatym bękartem, jednak widząc jego niewinne spojrzenie opamiętał się nieco. Zdał się na zrządzenie losu: umieścił dziecko w maleńkim czółnie i zepchnął je na morze. Legenda milczy, kto odnalazł dryfujące czółno i uratował chłopca. Wiadomo jednak, że na niedalekim Orłowskim Cyplu położona była Gostkowa Świątnica – w której mieszkały wróżki - przystań dla żeglarzy, którzy wspinali się na zbocze, by zdobyć wiedzę o swej przyszłości. Zapewne wróżki uratowały i wychowały chłopca w swym położonym nad klifem redłowskim hramie, do czasu, aż wyrósł, zmężniał i został rybakiem znanym pod mianem Niedźwiedź. Zamieszkał w osadzie, u podnóża Góry Orłów. Młodzian rosły ponad miarę, wesołego charakteru, cieszył się dużym uznaniem w wśród okolicznych rybaków. Niejedna orłowska, gdyńska czy kolibkowska panna wodziła za nim rozmarzonym spojrzeniem! Pewnego razu, w czasie jesiennego sztormu, wypłynął na morze, by pomóc wołającym o pomoc żeglarzom. Jak się okazało na tonącym u podnóża Góry Orłów korabiu znajdował się jego ojciec Oxym . Uratowany władyka poznał darowany niegdyś żonie medalion, który przed śmiercią założyła na szyję syna. Wdzięczny za uratowanie życia i pełen podziwu dla przymiotów Niedźwiedzia, uznał go za dziedzica swego majątku ... 4

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 Rozdział 3 Sopot Historia Ciekawe miejsca Legendy o Historia Pierwsza wzmianka o Sopocie pochodzi z 1283 r., kiedy to małą wioskę rybacką o tej nazwie, książe pomorski Mściwój II podarował cystersom oliwskim. To oni zarządzali tymi terenami przez prawie 500 lat. Już od połowy XVI w. bogaci patrycjusze gdańscy i dyplomaci obcych państw zaczęli budować w Sopocie swoje letnie rezydencje. Po II wojnie światowej w 1945 r. Sopot został włączony do Polski, zaś pozostającą jeszcze w mieście ludność niemiecką wysiedlono, a ich miejsce zajęli Polacy z Kresów Wschodnich. W 1961 r. miasto ponownie zyskało rozgłos, kiedy zorganizowano tu I Międzynarodowy Festiwal Piosenki. W 2001 r. Sopot obchodził uroczystości 100-lecia nadania praw miejskich. o Ciekawe miejsca W Sopocie warto zobaczyć Krzywy Domek, Ulicę Bohaterów Monte Cassino, Molo, Operę Leśną oraz Skansen Archeologiczny- Grodzisko w Sopocie. Całe miasto jest pełne pięknych krajobrazów, atrakcji i zabytków, kryjących w sobie jakąś historię. o Legendy „Legenda o Operze Leśnej” Dawno temu, gdy Sopot był jeszcze grodziskiem, mieszkała w nim niewiasta przecudnej urody imieniem Alda. Była córką jednego z bardziej zamożnych rybaków. Z racji swej 5

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 atrakcyjności oraz wysokiej pozycji społecznej ojca, na brak adoratorów nie mogła narzekać, choć żaden z nich nie był w stanie wywołać u niej szybszego bicia serca. Często zdarzało się jej nawet uciekać przed co bardziej namolnymi do lasu. Las nie miał dla niej tajemnic, bo od maleńkości lubiła się tam wybierać, by wraz z innymi dziewczętami szukać kwiatu paproci. Podczas jednej z wędrówek doszła do miejsca, w którym jeszcze nigdy nie była - jej oczom ukazała się rozległa, cicha dolina otoczona ze wszystkich stron pięknymi drzewami. Nieco już zmęczona Alda usiadła na kamieniu i - rozmyślając o swoim losie - zaczęła z cicha nucić piosenkę. W parę chwil na polanie zaczęli pojawiać się mieszkańcy lasu: mrówki, ptaki, króliki, dziki, sarny i jelenie. Zwierzęta otoczyły Aldę i przysłuchiwały się jej śpiewowi. Gdy zakończyła - rozeszły się do swoich norek i gniazd. Od tego czasu Alda coraz częściej wymykała się do \"swojej\" polany, by w otoczeniu zwierząt cieszyć się swobodą i śpiewać.Jej wycieczki nie mogły jednak zostać niezauważone. Jeden z adoratorów, wyjątkowo porywczy i nieznoszący sprzeciwu, postanowił śledzić Aldę. Gdy dotarła do polany, mężczyzna postanowił to wykorzystać. Wychynął z lasu i zażądał pocałunku. Dziewczyna odmówiła i doszło między nimi do szarpaniny. Wtedy jednak z lasu wyszły zwierzęta i stanęły w obronie swojej przyjaciółki.Poturbowany i spłoszony natręt ratował się ucieczką z polany, ale mimo to zdołał porwać ze sobą Aldę i uprowadzić ją nad morze, gdzie czekała na niego łódź. Już wydawało się, że odpłynie wraz z dziewczyną w siną dal, gdy na pomoc przyszedł kolejny obrońca naszej bohaterki - silny podmuch leśnego wiatru w okamgnieniu roztrzaskał łódkę, uniemożliwiając wypłynięcie nią na zatokę.W tym momencie na plaży pojawił się władca grodziska, książę Bestwin, wraz ze swą świtą. Z miejsca poznał w porywaczu znanego i poszukiwanego pirata i zbójnika. Natychmiast kazał go aresztować, wybawiając tym samym Aldę z niebezpieczeństwa.Jak to zwykle w legendach bywa, wkrótce potem Alda i Bestwin wzięli ślub. Dopiero po weselu Alda opowiedziała swemu mężowi, w jaki sposób leśne zwierzęta starały się jej bronić. Od tego czasu również Bestwin towarzyszył żonie w jej leśnych wędrówkach, gdy śpiewała zwierzętom.Na pamiątkę tych wydarzeń książę postanowił wybudować w lesie niewielki teatr, by nie tylko zwierzęta, ale i ludzie mogli cieszyć się muzyką w tak niezwykłym otoczeniu. Nawet dziś, gdy zasiądziemy w Operze Leśnej podczas któregoś z koncertów, w leśnych zakamarkach może uda się wypatrzyć jakiegoś leśnego melomana... 6

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 Spis treści Rozdział 1 Gdańsk............................................................................................................................. 2 Historia miasta .................................................................................................................................... 2 Ciekawe miejsca .................................................................................................................................. 2 Legendy ............................................................................................................................................... 2 o Historia.................................................................................................................................... 2 o Ciekawe miejsca ...................................................................................................................... 2 o Legendy................................................................................................................................... 2 Rozdział 2 Gdynia ................................................................................................................................. 3 Historia................................................................................................................................................ 3 Ciekawe miejsca .................................................................................................................................. 3 Legendy ............................................................................................................................................... 3 o Historia .................................................................................................................................... 3 o Ciekawe miejsca...................................................................................................................... 4 o Legendy................................................................................................................................... 4 Rozdział 3 Sopot .................................................................................................................................... 5 Historia................................................................................................................................................ 5 Ciekawe miejsca .................................................................................................................................. 5 Legendy ............................................................................................................................................... 5 o Historia .................................................................................................................................... 5 o Ciekawe miejsca...................................................................................................................... 5 o Legendy................................................................................................................................... 5 7

FOLDER O MIASTACH ZOFIA MAŁYCHA KL.1E4 8