สารสนเทศ

ก ร ะ บ ว น ก า ร ศึ ก ษ า ค น ค ว า โดย รองศาสตราจารย ดร.สชุ าติ แยมเมน( ก ลุ ม 0 1 ) วั น อั ง ค า ร ที่ 7 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2 5 6 0 เ ว ล า 0 8 : 0 0 - 1 0 : 0 0 น .( ก ลุ ม 0 2 ) วั น พุ ธ ที่ 1 5 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2 5 6 0 เ ว ล า 1 0 : 0 0 - 1 2 : 0 0 น . ณ ห อ ง ป ร า บ ไ ต ร จั ก ร 2 2

ทั ก ษ ะ ที่ จํา เ ป นต อ ก ร ะ บ ว น ก า ร ศึ ก ษ า ค น ค ว า การเลือกเรอ่ื งเรยี บเรยี งขอ มลู การสํารวจแหลง ขอมลู การรวบรวมขอมูลและจดบันทึก การวางโครงเร่อื ง

การเลอื กเรอื่ ง1. เลอื กเร่ืองทีส่ นใจหรือชอบมากทสี่ ดุ2. เลอื กเรอ่ื งทีม่ ีพนื้ ฐานความรูอยพู อสมควร3. เลอื กเรื่องท่ีมคี ุณคา แกก ารศึกษาคน ควา4. เลอื กเรอ่ื งที่มแี หลง ขอมลู เพียงพอตอ การศกึ ษาคน ควา5. เลอื กเรื่องที่มขี อบเขตของเร่ืองเหมาะสม

1. เลือกเรอื่ งท่ีสนใจหรอื ชอบมากทสี่ ดุความชอบหรอื ความสนใจ • แรงจูงใจ • ทุมเทอุทิศตนและเวลาใหแกง าน • กระตือรอื รนท่ีจะศกึ ษา • เรยี นดว ยความสนุกเรอ่ื งที่ไมชอบ ไมส นใจ • เกดิ ความเบ่อื หนาย • ไมอ ยากคน ควา • ไมใหเ วลา ไมใหค วามสาํ คัญ • รายงานไมมปี ระสทิ ธิภาพ ไมส าํ เรจ็

2. เลอื กเรอื่ งทม่ี ีพืน้ ความรูพอสมควรการเลือกทาํ รายงาน ในเรือ่ งท่มี คี วามรูนน้ั มีความจําเปนอยางมาก • ชวยลดเวลาและแรงงานในการคนควา ขอมูลพืน้ ฐาน • ชว ยใหกําหนดโครงเรอื่ งไดอยา งเหมาะสม • ชวยลดเวลาและแรงงานในการคนควา ขอ มลู พน้ื ฐาน

3. เลือกเร่อื งท่ีมีคุณคา แกก ารศึกษา คน ควา• ศกึ ษาแลว จะนําเสนอผลท่เี ปน สงิ่ ใหม ไดรับความรใู หม ความคดิ ใหม ทีย่ งั ไมม ใี ครรูหรอื นําเสนอมากอ น• ผลจากการศกึ ษา คน ควา นําไปใชประโยชนในการ ปรบั ปรุง เปลี่ยนแปลง สง่ิ เดมิ ๆ ใหดขี นึ้

4. เลอื กเรอื่ งที่มแี หลง ขอมลู เพยี งพอ ตอการศกึ ษาคนควา• สะดวกสาํ หรบั ผทู ํารายงานที่จะศึกษาคนควา ไดอ ยา งลุมลึก• เน้อื หาเพยี งพอตามวตั ถปุ ระสงคขอควรระวังบางเรื่องนาสนใจ แปลกใหม นาสนใจ แตถาไมสามารถหาเอกสารแหลงคน ควา ท่เี พยี งพอ ก็ยากท่ีจะทํารายงานทมี่ คี วามนา เชอ่ื ถือได

5. เลือกเรือ่ งที่มขี อบเขตของเรอื่ งท่เี หมาะสม ไมก วาง หรอื แคบจนเกินไป ขาดการศกึ ษาวิเคราะห ไมเ จาะลึก ในประเด็นสาํ คัญ ลงในรายละเอยี ด การศกึ ษาคน ควา ขอบเขตกวางอาจจะมคี วามตน้ื เขิน ไมสามารถเสนอ รายงานไดทันเวลา

5. เลือกเรอ่ื งที่มขี อบเขตของเรอ่ื งทเี่ หมาะสม ไมกวาง หรือ แคบจนเกนิ ไป การศึกษาอยูในวงจํากัด ขอมลู ขาดความนาสนใจแคบเกินไป ปริมาณและคุณภาพ ของงานไมเหมาะสม

การเลือกหัวขอ เร่ืองรายงาน ควรคาํ นึงถึงขนาดของเน้อื หาที่เหมาะสมตอเวลา รวมท้งั ความมคี ุณภาพที่กวางขวางลุมลกึ

การจํากัดหัวเรื่องใหแคบลงแงม มุ ทเี่ หมาะสม : ปญหาสังคม ชมุ ชนแออดั , การวางงานยคุ สมัยหรอื ระยะเวลา : เศรษฐกิจไทยยคุ อตุ สาหกรรมใหมภูมศิ าสตร : แหลง ทองเท่ียวไทยทางภาคเหนือ, จงั หวดั พิษณุโลกกลมุ บุคคล : การระบาดของไวรสั ไขหวดั ใหญ ผลกระทบตอบุคลากรทางการแพทย

การขยายหัวเร่ืองใหกวางขึ้นขยายแงมุมใหกวา งขึ้น: การทําความเคารพแบบไทยมารยาทไทยในสงั คมยคุ สมยั หรอื ระยะเวลา : วรรณกรรมซีไรต 2540-2544 :ผลกระทบตอวงวรรณกรรมภูมศิ าสตร : ปญ หาการใชห องสมุดโรงเรยี นในประถมศกึ ษาในเขตอ.เมืองพิษณุโลก จงั หวดั พษิ ณโุ ลกกลมุ บุคคล : การดแู ลสขุ ภาพ ผูสูงอายุในจังหวดั พษิ ณุโลก

การสํารวจแหลง ขอ มลูเปน การสาํ รวจรวบรวมความรูเบอื้ งตนที่เก่ยี วขอ งกับเนื้อหาสาระของรายงานอยางกวางๆ เพื่อใชเปนแนวทางในการวางโครงเร่ือง

แหลง ขอ มลู พ้นื ฐานสารานกุ รม โสตทศั นวสั ดุพจนานุกรม ฐานขอ มูล E-book หนังสือ E-journal วารสาร

การรวบรวมบรรณานกุ รมเบื้องตน การรวบรวมรายช่อื ของทรพั ยากรสารสนเทศ เชน หนังสอื บทความ เปนตน ซงึ่ เกย่ี วขอ งกับหัวขอ ท่ี จะศึกษาคน ควา มปี ระโยชนดงั นี้• เปนการสํารวจอยา งกวางๆ วา หัวขอทต่ี อ งการคนควา มีขอมลู เพียงพอ• เลือกเอกสารแตล ะรายการทร่ี วบรวมไว นาํ มาศกึ ษา และบันทกึ ขอมลู• เตรียมเอกสารเฉพาะทใี่ ชในการคนควา เรยี บเรียง รายงานและทาํ บรรณานกุ รมหรือรายการอางองิ

วิธีการรวบรวมบรรณานุกรม • ใชบัตรสําหรับบนั ทกึ รายละเอียดทางบรรณานุกรม 1 แผน ตอ 1 รายการการจดบันทึกขอมูลลงในบัตร จะชวยใหการทํารายงานมีความสะดวก งาย และมีประสิทธิภาพมากข้ึน สามารถแยกขอมูลแตละรายการ ตางจากการจดบันทึกในรปู แบบอ่ืนๆ

วิธีการรวบรวมบรรณานกุ รม (ตอ)• ทําใหส ามารถจดั เปน ระบบ สะดวกตอการใชง าน แยกตามกลุมเนอื้ หา หรอื ภาษา• บัตรทีไ่ มไ ดใ ชส ามารถคัดเลอื กออก / เพิม่ เตมิ ไดงาย• แหลงอางอิงทบ่ี นั ทกึ บนบตั ร มีความสะดวกในการ จดั เรียงตามลาํ ดบั อกั ษร เพ่ือเรยี บเรียงเปน บรรณานกุ รม

วธิ กี ารรวบรวมบรรณานกุ รม (ตอ )• การบนั ทกึ ขอ มูลทางบรรณานุกรมลงบนบัตรบันทกึควรใหขอมูลโดยยอของทรัพยากรสารสนเทศน้ันๆเพ่ือใหทราบเนื้อหาท่ีอาจจะนาํ ใชทาํ รายงาน• สะดวกตอ การนาํ มาทบทวน• ศึกษาคน ควา โดยละเอียดตอไป

ตวั อยางบัตรบันทึกพมิ ลพรรณ เรพเพอร และคณะ. (2538). การใชห องสมุด: Using the library. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย รามคาํ แหง อธิบายวิธีการและข้ันตอนในการจัดทําบรรณานุกรม และมี ตั ว อ ย า ง บั ต ร บ ร ร ณ า นุ ก ร ม ข อ ง ห นั ง สื อ แ ล ะ บ ท ค ว า ม จ า ก ว า ร ส า ร

การวางโครงเรื่องเปนการวางหัวขอใหอยูในลําดับที่ดี ต้ังแตตนจนจบเร่ือง สามารถจํากัดขอบเขตของเร่ืองผอู านสามารถเชอื่ มโยงแนวความคิดผูเขียนไดง าย

การวางโครงเรอ่ื ง (ตอ) ประโยชนของการวางโครงเรื่อง• กาํ หนดเน้ือหาใหอ ยใู นขอบเขต ไมสับสนเพราะการวางโครงเร่ืองจะเปนการรวบรวมความรูและแนวคิดตางๆ แลวนํามากําหนดกรอบใหชัดเจน

การวางโครงเรอื่ ง (ตอ ) ประโยชนของการวางโครงเรื่อง• ทาํ ใหมีการลําดับความอยางมีเหตุผลเพราะในการวางโครงเร่ือง จะตองพิจารณาลาํ ดับเน้ือเรื่องใหเหมาะสม ตอเน่ือง เปนเหตุเปนผล

การวางโครงเรื่อง (ตอ ) ประโยชนของการวางโครงเรื่อง• การวางโครงเร่ือง เปนข้ันตอนที่ชวยใหผ ูจ ดั ทาํ รายงานไดระดมความคดิ พจิ ารณาเน้ือหาของรายงาน ครอบคลุมประเดน็ สําคญั ของเรื่อง สอดคลอ งกบั วัตถุประสงค

การวางโครงเร่อื ง (ตอ) ประโยชนของการวางโครงเรื่อง• ทําใหเน้ือหาของรายงานมีความสมดุลทําความเขาใจงาย - ไดโครงสรางของเรอ่ื งที่ดี - มกี ารจัดความคิดอยา งเปนระบบ - มสี ัดสวนของเรือ่ งที่พอเหมาะ

ลกั ษณะของโครงเรือ่ งทดี่ ี1. หัวขอ ตางๆ ทกี่ าํ หนดไวตองครอบคลุมเนือ้ หาสาํ คญั ทัง้ หมด สอดคลอ งกบั กบั ประเด็นของเรอื่ งและชอ่ื เรือ่ ง

ลกั ษณะของโครงเรื่องทด่ี ี (ตอ )2. หัวขอ ใหญ แตล ะหัวขอ จะตองมคี วามสาํ คัญเทา ๆ กัน และไมซาํ้ ซอน3. ไมค วรแบง เนอ้ื เรอื่ งออกเปน หัวขอ ยอ ยๆ มากเกนิ ไป เพราะจะทําใหส บั สน เขา ใจยาก

ลักษณะของโครงเรอ่ื งทด่ี ี (ตอ)4. แตละหัวขอ ตอ งมีความสมั พนั ธกัน5. โครงสรางของรายงานแบง เปน 3 สวน - สวนนํา - เนือ้ หา - สว นสรุป

ลกั ษณะของโครงเร่ืองทด่ี ี (ตอ)6. มีการกําหนดหัวขอเร่ืองเปนหลายหัวขอ ตามความเหมาะสม และอาจมีหัวขอลดหลั่นกันไปเปนหัวขอใหญ หัวขอรอง และหัวขอยอย ซึ่งวางรปู แบบดวยยอหนา และกาํ กับดวยตวั เลข, ตัวอักษรเพื่อใหผ อู านตดิ ตามลําดับเนือ้ ความไดงา ย ไมสับสน

ประเภทของโครงเรอ่ื ง1. โครงเร่ืองแบบหวั ขอ คอื โครงเร่อื งทปี่ ระกอบดว ยหวั ขอหรือประเดน็ ท่เี ปนคํา หรอื วลีสน้ั ๆ เปน แนวคดิอยางกวา งๆ โครงเรอื่ งแบบน้เี ปนทน่ี ิยม

ตัวอยาง :โครงเรอื่ งของรายงานเร่ือง องคป ระกอบของนวนยิ าย1. โครงเร่อื ง 1.1 องคป ระกอบทเ่ี กย่ี วเนอื่ งดว ยโครงเรือ่ ง 1.2 ลักษณะของโครงเรือ่ ง 1.3 กลวธิ เี กย่ี วกบั โครงเรอื่ ง 1.3.1 กลวิธเี ก่ยี วกบั โครงเรอ่ื ง 1.3.2 กลวธิ กี ารดําเนนิ เร่อื ง 1.3.3 กลวธิ ปี ดเร่ืองหรอื จบเรอ่ื ง

ตวั อยา ง :โครงเร่อื งของรายงานเร่ือง องคป ระกอบของนวนิยาย2. ตวั ละคร 2.1 ประเภทของตวั ละคร 2.2 กลวิธีเกย่ี วกับตัวละคร 2.2.1 กลวธิ ีการสรางตวั ละคร 2.2.2 กลวิธีการนําเสนอตัวละคร

ประเภทของโครงเร่ือง2. โครงเรอื่ งแบบประโยคจะกําหนดประเด็น หรือ แนวคิดสําคัญเปนรูปประโยคสม บูรณ เปนแนวคิดที่ชัดเจน

ตัวอยาง :โครงเร่ืองของรายงานเร่ือง โลกของผหู ญงิ 1. จากวยั รุนสูความเปน สาว 1.1 ความรกั นน้ั เปนฉันใด 1.2 วธิ ที าํ ตนใหผ อู ่ืนชื่นชอบ 1.3 หลกั การตดั สนิ ใจเลือกคูรกั และคคู รอง 2. จากวัยสาวสชู ีวิตคู 2.1 กลยุทธก ารผกู มัดใจคคู รอง 2.2 การประคับประคองชีวติ สมรสใหย างยืน 2.3 การหลกี เลีย่ งภาวะขัดแยงของชวี ิตสมรส

ตวั อยา ง :โครงเรือ่ งของรายงานเรื่อง โลกของผหู ญงิ (ตอ )3. บทบาทของมารดาเพือ่ ชวี ติ ครอบครวั ทีส่ มบูรณ 3.1 เรยี นรจู ติ วิทยาเดก็ เพ่อื เขาใจลูก 3.2 ลูกๆ และความสุขในชวี ติ ครอบครวั 3.3 การแทรกแวงลูกอยางฉลาด 3.4 เม่อื ครอบครัวอบอนุ พอ แมลกู เปน สขุ สดใส

ข้ันตอนการวางโครงเรอ่ื ง 1. รวบรวมแนวคดิ2. คัดเลอื กและจดั หมวดหมูแ นวคดิ 3. จัดลําดับแนวคิด 4. ขยายแนวคดิ

ข้นั ตอนการวางโครงเรอื่ ง(ตอ ) 1. รวบรวมแนวคดิ คือ รวบรวมแนวคิดเก่ียวกับเรื่องที่จะเขียน โดยพิจารณาวา เน้ือหาของรายงานควร ประกอบดวยหัวขออะไรบาง

ขั้นตอนการวางโครงเรอื่ ง(ตอ ) 2. คัดเลอื กและจัดหมวดหมูแนวคดิ 2.1 คดั เลอื กแนวคิดเกี่ยวกบั เรอ่ื งทีจ่ ะเขยี น 2.2 จาํ แนกหรอื จัดหมวดหมูแ นวคิด จัดแนวคิดที่อยูในกลุม หรือ หมวดหมูเดียวกัน พรอมๆกับจัดใหเปนหัวขอใหญ หัวขอรอง และ หัวขอ ยอย ตามความเหมาะสม

ขัน้ ตอนการวางโครงเรื่อง(ตอ ) 3. จัดลาํ ดับแนวคิด 3.1 จดั ลําดบั ตามเหตผุ ล 3.2 ลําดับตามเวลาหรอื เหตุการณก อ นหลัง 3.3 ลําดบั ตามความสําคัญ 3.4 ลําดบั ตามทศิ ทางหรือสถานท่ี 3.5 ลําดับจากสวนรวมไปหาสว นยอ ย

ขน้ั ตอนการวางโครงเรอื่ ง(ตอ ) 3. จดั ลําดับแนวคิด การจัดลําดับแนวคิดนั้นขึ้นอยูกับความ เหมาะสมของเร่ือง เพ่ือใหเปนระบบมีระเบียบ เพอ่ื ความงายตอ การทาํ ความเขาใจของผอู า น

ขนั้ ตอนการวางโครงเรือ่ ง(ตอ) 4. ขยายความคดิ ผูทํารายงานอาจขยายรายละเอียดในแตละ หัวขอหรือแนวคิดโดยสังเขป เพ่ือใหเปนท่ี เขาใจ ชวยใหมองเห็นโครงสรางของโครงเรื่อง ไดชดั เจนข้นึ

ขั้นตอนการวางโครงเร่ือง(ตอ ) เมอ่ื กาํ หนดโครงเร่ืองเรยี บรอยแลว พิจารณา - ความสมั พนั ธสอดคลองกบั ชือ่ เรือ่ ง, จดุ มุงหมายของเรือ่ ง - ชือ่ เรอ่ื ง จาํ กดั ไมครอบคลมุ โครงเรอื่ ง อาจ ปรับเปลี่ยนใหเหมาะสมสอดคลอง

การรวบรวมขอมูลและการจดบนั ทกึการวินจิ ฉยั การอา นเพ่ือ การจดคุณคา ของ จดบันทึก บนั ทึกแหลงขอ มูล ขอมูล ขอมูล

การวินจิ ฉัยคณุ คา ของแหลง ขอมลู1. ความนาเชอื่ ถือ 1.1 ผแู ตง ตองมีความรูความเชี่ยวชาญในเร่ืองที่เขียนอยางแทจริง เปนที่ยอมรับในวงวิชาการพิจารณาจาก คุณวุฒิ ตําแหนง หนาที่ และผลงาน ขอมลู เก่ยี วกบั ผแู ตง จะอยทู ีห่ นา ปกใน ใบหมุ ปกหรอื ปกหลัง

การวนิ จิ ฉยั คณุ คาของแหลงขอมลู (ตอ )1. ความนา เชื่อถอื (ตอ) 1.2 สาํ นกั พิมพ ความมีชื่อเสียงเปนท่ียอมรับของสํานักพิมพ เปนความนาเช่ือถือสวนหน่ึงของแหลงขอ มลู

การวนิ จิ ฉัยคุณคาของแหลง ขอมลู (ตอ )2. ความไมล าํ เอียง ขอมูลน้ันๆ จะตองเขียนโดยผูท่ีเปนกลาง ไมมีสวนไดสว นเสียในการเสนอขอ มลู เชน “ความสมั พนั ธร ะหวา งการสบู บหุ รี่กับสุขภาพ” ถา ผูเ ขยี น บทความเปน บคุ ลากรของบริษัทผลติ บหุ รี่ กท็ าํ ใหม ีความสงสัย ในขอ มลู วา มคี วามนาเชื่อถอื หรือไม หรือ มีการบิดเบอื นเพือ่ ผลประโยชน

การวินจิ ฉยั คุณคา ของแหลง ขอ มลู (ตอ )3. ความทันสมัย เกณฑพ จิ ารณาความทนั สมยั ของขอมูล คอืฉบับท่ีพิมพของเอกสาร (ฉบับที่พิมพคร้ังลาสุดหรือฉบับแกไขปรับปรุง) เพราะเน้ือหาจะมีความถูกตองสมบูรณแ ละทันสมัยกวา ฉบบั เกา

การวนิ ิจฉยั คุณคา ของแหลง ขอ มลู (ตอ )4. ความเหมะสมกบั เร่ืองท่ศี ึกษาคนควา พิจารณาความสอดคลองตรงกันกับแนวเร่ืองท่ีตองการศึกษาคน ควา5. หลกั ฐานอางองิ แหลงทม่ี าของขอมลู พิจารณาไดจากบรรณานุกรม

การวนิ ิจฉยั คณุ คาของแหลง ขอ มลู (ตอ )6. วิธีเรียบเรียง พิจารณาความครบถวนและนาสนใจของเนื้อหา ซ่ึงสํารวจไดจากสารบญั พิจารณาการเรียบเรียง ความมีระเบียบ แบบแผน ความเหมาะสมของภาษา เรยี บงาย ชดั เจน

การอานเพอื่ จดบนั ทกึ ขอ มลูจุดมงุ หมายในการอาน 1. อานเพื่อความรูพ้ืนฐาน 2. อานเพื่อรวบรวมขอมลู 3. อานเพ่อื จับแนวคิด 4. อา นเพือ่ วิเคราะหว ิจารณ

วิธีการอานอยางมีประสทิ ธภิ าพ1. สํารวจเร่อื งท่ีจะอา น2. ต้ังคําถามเพื่อคนหาคําตอบ3. หาคาํ ตอบตอคําถามที่ตั้งไว4. จดจาํ สาระสาํ คญั ของแตละบท5. ทบทวนหรือตรวจสอบขอมลู ทีอ่ าน