การบัญชีตั๋วเงิน-1-2

หนว่ ยที่ 3-4 ตว๋ั เงนิ จา่ ย และ ตัว๋ เงินรับ พัชรพร มากมณี ID: 0982184324 0982184324 วิชาการบัญชตี ั๋วเงิน อ.พชั รพร มากมณี

จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกความหมายของตว๋ั เงินจา่ ยได้ 2. บอกชนดิ ของต๋ัวเงินจ่ายได้ 3. อธิบายความหมายชนดิ ของตวั๋ เงินจา่ ยแต่ละชนิดได้ 4. สามารถบันทึกรายการบัญชเี ก่ยี วกบั ตัว๋ เงนิ จา่ ยในสมุดรายวันท่วั ไปได้

ความหมายของต๋ัวเงินจา่ ย ตว๋ั เงินจ่าย หมายถงึ ตัว๋ เงินท่ีกจิ การเป็นผอู้ อก หรอื ต๋วั เงนิ ที่กจิ การเป็นผ้รู ับรองการจา่ ยเงินตามต๋วั

ความหมาย และประเภทของตวั๋ เงินทางบญั ชี ชนดิ ของต๋วั เงินทางบญั ชี ตัว๋ เงินทางบญั ชี แบ่งเปน็ 2 ชนิด คือ 1. ตวั๋ เงนิ ชนิดมดี อกเบยี้ (Interest-Bearing Notes) เป็นต๋วั เงินท่ีมีอัตรา ดอกเบย้ี ระบไุ ว้ในต๋วั เมอ่ื ครบกาหนดใช้เงนิ จะไดร้ ับหรอื จา่ ยเงนิ ตามจานวนเงนิ ท่ีระบไุ ว้ หน้าตวั๋ (Face Value) บวกดอกเบ้ียในอตั ราทก่ี าหนดตามอายุของต๋ัวเงนิ 2. ตัว๋ เงินชนิดไม่มดี อกเบ้ีย (Noninterest-Bearing Notes) เปน็ ตว๋ั เงนิ ทไ่ี ม่ ระบุอตั ราดอกเบ้ยี ไว้ในต๋วั เมอ่ื ครบกาหนดใช้เงนิ จะได้รบั หรอื จ่ายเงนิ ตามจานวนเงนิ ทไ่ี ด้ ระบไุ วห้ นา้ ตวั๋ เทา่ น้นั

ความหมาย และประเภทของตว๋ั เงินทางบญั ชี ประเภทของต๋วั เงนิ ทางบัญชี ต๋วั เงินทางบญั ชี แบง่ เป็น 2 ประเภท คอื 1. ต๋ัวเงนิ จา่ ย (Notes Payable) 2. ตั๋วเงินรับ (Notes Receivable)

2.ตวั๋ เงินรบั (Notes Receivable) ต๋ัวเงินรบั (Notes Receivable) หมายถึง ตราสารทางกฎหมาย ท่ีแสดง สิทธิที่จะได้รับ ชาระเงินตามจานวน เวลา และสถานที่ท่ีระบุไว้ในตั๋ว ตั๋วเงินรับแบ่ง ไดเ้ ปน็ 2 ประเภท คอื 1. ตั๋วเงินรับการค้า (Notes Receivable-Trade) คือ ต๋ัวเงินรับท่ีได้จาก การขายสินค้า หรอื บริการของกจิ การ 2. ตวั๋ เงินรบั อืน่ ๆ (Notes Receivable-Others) คอื ต๋ัวเงนิ รบั ท่ีได้จาก การขายทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณแ์ ละการใหพ้ นกั งานหรอื บรษิ ัทในเครือกยู้ ืมเงิน

การบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั ตว๋ั เงิน การบันทกึ บัญชเี กีย่ วกับตว๋ั เงิน จะมีวธิ กี ารบันทกึ ทางดา้ นตั๋วเงินรับและตว๋ั เงนิ จา่ ย โดย แบ่งเป็น 2 ดา้ นคือ 1. การบนั ทกึ บญั ชีทางดา้ นผูจ้ ่ายเงิน (ด้านลกู หน)ี้ ในกรณีลูกหนี้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินเพื่อชาระหน้ีให้แก่เจ้าหน้ี การบันทึกบัญชีจะต้องบันทึก ในวันที่ออกตั๋ว และวันครบกาหนดชาระเงิน แต่ในกรณีลูกหนี้ได้รับรองการจ่ายเงินในตั๋วแลกเงินท่ีเจ้าหนี้เป็นผู้ส่ังจ่าย การบันทึกบัญชี จะต้องบันทึกใน วันรับรองตว๋ั และวันครบกาหนดชาระเงนิ ต๋วั เงินท่กี ิจการออกหรอื รบั รองดังกล่าวขา้ งต้นนี้ เรียกว่า “ตวั๋ เงินจา่ ย”

การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกับตว๋ั เงินจา่ ย จะบันทกึ แยกเป็นกรณีตา่ งๆ ดงั น้ี 1. การออกตวั๋ เงนิ จา่ ย เมอ่ื กจิ การซื้อสินคา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื

2. การออกตั๋วเงนิ จ่ายเพื่อชาระหน้ใี หเ้ จ้าหน้ี

3. การออกตั๋วเงนิ จา่ ยเพื่อซ้อื สนิ ทรพั ย์

4. การออกต๋วั เงินจา่ ยฉบับใหมแ่ ทนต๋วั เงนิ จา่ ยฉบบั เดมิ ท่คี รบกาหนด

5. การออกตั๋วเงนิ จา่ ยฉบบั ใหม่มมี ลู ค่าต๋ัวบางส่วน และส่วนท่เี หลือชาระเปน็ เงนิ สด กรณนี ี้กจิ การไม่สามารถชาระหนีไ้ ดท้ ั้งหมด จึงขอผอ่ นผันเจ้าหนเี้ พ่อื ชาระหนี้ บางสว่ นพรอ้ มดอกเบ้ีย ส่วนที่ เหลอื ขอออกตวั๋ เงินฉบับใหม่ให้กบั เจา้ หนี้แทนฉบบั เดมิ

6. การบนั ทึกบญั ชีเกย่ี วกับการชาระเงินตามตั๋วเงินจ่ายเมอ่ื ต๋วั เงนิ ครบกาหนด กรณเี ปน็ ต๋ัวเงนิ ชนดิ ไมม่ ีดอกเบ้ีย

7. การบนั ทึกบญั ชีเกย่ี วกับการชาระเงนิ ตามตว๋ั เงินจ่ายเมื่อต๋วั เงนิ ครบกาหนด กรณเี ปน็ ต๋ัวเงินชนดิ มีดอกเบ้ีย

กรณีเป็นตวั๋ เงินชนดิ มีดอกเบี้ย ตวั อย่าง 2.1 เม่ือวนั ท่ี 25 มถิ นุ ายน นายประกอบได้ซ้อื สนิ คา้ จากนายประกจิ จานวน 10,000 บาท โดยออกตั๋วสัญญาใชเ้ งนิ ชาระคา่ สินค้าให้นายประกิจในวนั เดียวกนั นี้ ต๋ัวมกี าหนด 2 เดือน ดอกเบ้ีย 15% ตอ่ ปี เมือ่ ถงึ วันครบกาหนดชาระเงนิ นายประกอบ ได้ชาระเงิน ใหน้ ายประกิจเรยี บรอ้ ยแลว้ การบนั ทกึ บญั ชที างดา้ นนายประกอบจะเป็นดังนี้ วนั ออกตวั๋

วนั ครบกาหนดชาระเงนิ

กรณเี ป็นตวั๋ เงินชนดิ ไมม่ ดี อกเบย้ี ตวั อย่าง 2.2 เม่อื วันที่ 25 มถิ นุ ายน นายประพนั ธ์ได้ซือ้ สนิ คา้ จากนายประเวช จานวน 10,000 บาท โดยออกตว๋ั สัญญาใช้เงนิ ชาระคา่ สนิ ค้าให้นายประเวชในวันเดยี วกนั น้ี ตวั๋ มีกาหนด 2 เดอื น เมื่อถงึ วันครบกาหนดชาระเงนิ นายประพันธไ์ ดช้ าระเงินให้นายประเวช เรยี บรอ้ ยแลว้ การบนั ทกึ บญั ชีทางดา้ นนายประพันธ์จะเปน็ ดังน้ี วันออกตวั๋

วนั ครบกาหนดชาระเงนิ

ในกรณที ีก่ ิจการจดทะเบียนเข้าสูร่ ะบบภาษีมูลคา่ เพมิ่ 7% ตวั อย่าง 2.3 เมื่อวนั ท่ี 25 มถิ นุ ายน นายประกอบได้ซื้อสินค้าจากนายประกิจ จานวน 10,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% โดยออกต๋ัวสัญญาใช้เงิน ชาระค่าสินค้าให้นายประกิจ ในวันเดียวกันน้ีต๋ัวมีกาหนด 2 เดือน ดอกเบี้ย 15% ตอ่ ปี เมอ่ื ถงึ วนั ครบกาหนด ชาระเงนิ นายประกอบไดช้ าระเงนิ ให้นายประกิจเรียบร้อย แลว้ การบนั ทึกบัญชที างดา้ นนายประกอบจะเป็นดงั นี้ วนั ออกตัว๋

วนั ครบกาหนดชาระเงนิ

การบันทึกบัญชเี ก่ยี วกับต๋ัวเงิน 2. การบันทกึ บัญชที างด้านผรู้ ับเงิน (เจ้าหน)ี้ ในกรณีเจ้าหน้ีได้รับตั๋วสัญญาใช้เงินจากการชาระหน้ีของลูกหนี้ การบันทึกบัญชีจะบันทึกใน วนั ท่ไี ดร้ ับตว๋ั และวันครบกาหนดรบั เงนิ และในกรณีเจ้าหนไี้ ดร้ ับตว๋ั แลกเงิน ท่ีลูกหน้ีเซน็ ช่ือรับรองการจ่ายเงินเรียบร้อยแล้ว การบันทึกบัญชี จะบนั ทึกในวันท่ไี ดร้ บั ต๋ัว และวันครบกาหนดรบั เงินเช่นเดียวกัน ตั๋วเงินที่กจิ การไดร้ ับมาจากการชาระหน้ดี ังกลา่ วขา้ งต้นนี้ เรียกว่า “ตว๋ั เงินรับ”

การบนั ทกึ บัญชเี กีย่ วกบั ตั๋วเงินรบั จะบันทึกแยกเป็นกรณีต่างๆ ดงั น้ี 1. การรบั ต๋วั เงนิ รบั จากการขายสินค้าเปน็ เงินเชอื่

2. การรับต๋วั เงนิ รับจากการรบั ชาระหนี้ของลกู หน้ี 3. การรบั ตัว๋ เงินรับจากการขายสนิ ทรัพย์

4. การรับต๋วั เงินรบั จากการใหบ้ ุคคลภายนอก พนกั งาน ลกู จา้ งก้ยู มื

5. การรับต๋วั เงินรบั ฉบบั ใหมแ่ ทนต๋วั เงนิ รบั ฉบบั เดมิ ท่ีครบกาหนด

6.การรับต๋วั เงินรบั ฉบับใหมม่ ีมลู ค่าต๋วั บางสว่ นและส่วนที่เหลอื รับชาระเป็นเงินสดสมุด รายวันท่วั ไป

7. การบนั ทึกบญั ชีเกย่ี วกับการรบั เงนิ ตามตัว๋ เงินรบั เมื่อต๋วั เงินครบกาหนด กรณเี ป็นตว๋ั เงินชนดิ มีดอกเบย้ี กรณีเปน็ ตั๋วเงินชนิดไมม่ ีดอกเบ้ีย

ตวั อยา่ ง 2.4 เม่ือวนั ท่ี 25 มถิ นุ ายน นายประกจิ ไดข้ ายสนิ คา้ ให้นายประกอบ จานวน 10,000 บาทโดยได้รบั ตวั๋ สัญญาใช้เงนิ เป็นค่าสินคา้ ในวันเดยี วกนั น้ี ตว๋ั มกี าหนด 2 เดอื น ดอกเบีย้ 15% ต่อปี เม่อื ถงึ วนั ครบกาหนดนายประกิจไดร้ ับเงนิ เรยี บร้อยแลว้ การบนั ทกึ บัญชที างด้านนายประกจิ จะเปน็ ดงั นี้ วันท่ีไดร้ ับต๋ัว

วนั ครบกาหนดรบั เงนิ

ตัวอย่าง 2.5 เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน นายประเวชได้ขายสินค้าให้นายประพันธ์ จานวน 10,000 บาท โดยได้รับต๋ัวสัญญาใช้เงินเป็นค่าสินค้าในวันเดียวกันนี้ ต๋ัวมีกาหนด 2 เดือน เม่ือถึง วนั ครบกาหนด นายประเวชได้รบั เงนิ เรียบรอ้ ยแล้ว การบนั ทึกบัญชีทางดา้ นนายประเวชจะเปน็ ดังน้ี วันที่ได้รับตัว๋

วนั ครบกาหนดรบั เงนิ

ในกรณีทีก่ ิจการจดทะเบียนเข้าสู่ระบบภาษีมลู คา่ เพมิ่ 7% ตวั อย่าง 2.6 เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน นายประกิจได้ขายสินค้าให้นายประกิจ จานวน 10,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% โดยได้รับต๋ัวสัญญาใช้เงินเป็นค่าสินค้า ในวันเดียวกันนี้ ตั๋วมีกาหนด 2 เดือน ดอกเบ้ีย 15% ต่อปี เมอ่ื ถึงวนั ครบกาหนดนายประกจิ ได้รบั เงนิ เรียบร้อยแลว้ การบนั ทึกบัญชที างด้านนายประกจิ จะเปน็ ดังน้ี วันทไี่ ดร้ บั ตัว๋

วนั ครบกาหนดรบั เงนิ

ความหมายและประเภทของตั๋วเงินทางบัญชี ในกรณีกจิ การมรี ายการคา้ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกับตัว๋ เงินเป็นประจา และมีเป็นจานวนมาก เพอ่ื ความสะดวก ในการบันทึกบัญชีและการคุมยอดต๋ัวเงิน กิจการจึงควรแยกบันทึกบัญชี คือ ใช้สมุดทะเบียนต๋ัวเงินรับ (Notes Receivable Journal) สาหรับบันทกึ รายการรับชาระหน้จี ากลกู หน้ี ดว้ ยต๋วั เงิน และใช้สมุดทะเบียน ตั๋วเงินจา่ ย (Notes Payable Journal) สาหรับบนั ทกึ รายการ จา่ ยชาระหน้ีสนิ ใหเ้ จ้าหนดี้ ้วยตั๋วเงิน พอถึงวัน สนิ้ เดอื นกิจการจงึ รวมยอดผา่ นรายการไปบญั ชี แยกประเภทต๋ัวเงนิ รบั และตว๋ั เงนิ จา่ ยเพยี งครั้งเดยี ว

ตัวอยา่ งสมุดทะเบยี นต๋วั เงินรบั และตั๋วเงินจ่าย - ในวันที่กิจการได้รับต๋ัวเงินจากการชาระหน้ีของลูกหนี้ กิจการจะบันทึกรายการใน สมุดทะเบียนต๋ัวเงินรับ และผ่านรายการไปยงั สมุดบญั ชแี ยกประเภทลูกหนร้ี ายตัว - ในวันส้ินเดือน กิจการจะรวมยอดในช่องจานวนเงินและผ่านรายการไปเดบิตบัญชี ต๋ัวเงินรับ เครดิตบัญชี คุมยอดลกู หนี้ ในสมุดบัญชีแยกประเภททว่ั ไป

ตวั อย่างสมดุ ทะเบียนต๋วั เงนิ รบั และต๋ัวเงนิ จา่ ย - ในวันที่กิจการออกตั๋วเงินเพ่ือชาระหนี้ให้เจ้าหนี้ กิจการจะบันทึกรายการใน สมุดทะเบียนต๋ัวเงินจ่าย และ ผา่ นรายการไปยังสมุดบญั ชแี ยกประเภทเจา้ หนีร้ ายตวั - ในวันส้ินเดือน กิจการจะรวมยอดในช่องจานวนเงินและผ่านรายการไปเดบิตบัญชีคุมยอด เจ้าหน้ี เครดิต บัญชตี ว๋ั เงนิ จ่ายในสมุดบญั ชแี ยกประเภททั่วไป

การแสดงบัญชเี ก่ียวกับตั๋วเงินในงบการเงนิ ตามทีไ่ ด้กล่าวมาแลว้ วา่ ตั๋วเงนิ ในทางบญั ชแี บ่งออกเปน็ 2 ประเภท คือ ตว๋ั เงินรับและตวั๋ เงินจา่ ย - ตั๋วเงินรบั ถือเปน็ สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน แสดงภายใตห้ ัวข้อลกู หน้กี ารคา้ และลกู หน้อี นื่

การแสดงบัญชีเก่ียวกับตัว๋ เงินในงบการเงิน - ตัว๋ เงนิ จา่ ยถือเป็นหนีส้ ินหมนุ เวยี น แสดงภายใต้หัวข้อเจ้าหนี้การคา้ และเจา้ หนี้อ่นื

ตวั อยา่ ง 2.7 ต่อไปนี้เปน็ รายการบางส่วนรวมทั้งตั๋วเงนิ ของกิจการแห่งหนง่ึ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25X1 ลกู หนีก้ ารค้า 28,000 บาท ตั๋วเงนิ รบั 20,000 บาท คา่ ใชจ้ ่ายจา่ ยลว่ งหน้า 12,000 บาท รายไดค้ ้างรบั 2,000 บาท เงนิ ทดรอง 5,000 บาท เจ้าหน้กี ารค้า 24,500 บาท ตัว๋ เงินจา่ ย 45,000 บาท คา่ ใชจ้ ่ายค้างจา่ ย 1,500 บาท รายไดร้ บั ล่วงหนา้ 13,000 บาท ให้ทา แสดงรายการเก่ยี วกบั ต๋ัวเงินในงบแสดงฐานะการเงิน

กจิ การ................ งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 หมายเหตุ หน่วย : บาท สินทรพั ย์ สนิ ทรัพยห์ มนุ เวียน ฯลฯ ลกหู นี้การค้าและลกู หนห้ี มนุ เวียนอื่น (1) 67,000 หนี้สนิ หมุนเวียน ฯลฯ เจ้าหนก้ี ารคา้ และเจ้าหน้ีหมนุ เวยี นอน่ื (2) 84,000

หมายเหตุประกอบงบการเงนิ หนว่ ย : บาท หมายเหตุ 1 ลกู หนี้การคา้ และลกู หนห้ี มนุ เวยี นอื่น 28,000 ลกู หน้กี ารค้า 20,000 ตวั๋ เงนิ รบั 12,000 ค่าใช้จา่ ยจ่ายล่วงหนา้ 2,000 รายไดค้ า้ งรับ 5,000 เงินทดรอง 67,000

หมายเหตุ 2 เจ้าหน้กี ารค้าและเจ้าหน้หี มนุ เวยี นอ่นื หน่วย : บาท เจ้าหน้กี ารคา้ ต๋วั เงนิ จา่ ย 24,500 คา่ ใชจ้ า่ ยค้างจา่ ย 45,000 รายได้รบั ล่วงหน้า 1,500 13,000 84,000