อัศจรรย์วันมาฆะ

หนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่อง อัศจรรย์วันมาฆะ สาหรับนักเรียน ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 1 มีสาระการเรียนรู้ตรงตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ัน พื้นฐานพุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระที่ 1 มาตรฐาน 1.2 ม.1/5 อธิบายประวัติความสาคัญและ ปฏิบัติตน ในวันสาคัญทางพระพุทธศาสนาที่ตนเองนับถือตามที่กาหนดได้ อย่างถูกต้อง เนื้อหาสาระนาเสนอใน รูปแบบของหนังสืออ่านเพิ่มเติม เนือ้ หาเกี่ยวกบั วันมาฆบชู า เรื่องราวเหตุการณ์สาคญั ทีเ่ กดิ ขนึ้ และการปฏิบตั ติ น ในวันมาฆบูชา ผู้จัดทาขอขอบคุณอาจารย์พัณนิดา อุปหนอง ผู้สอนรายวิชาวิเคราะห์ และสร้างแบบเรียนสังคมศึกษา รวมท้ังผู้ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ใหค้ าแนะนา้ในการจดั ทาหนังสืออ่านเพ่มิ เติมเลม่ นีจ้ นประสบความสาเรจ็ สุดท้ายนี้ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างย่ิงว่า หนังสืออ่านเพิ่มเติมนี้จะเป็น ประโยชน์ต่อผู้ศึกษาได้เรียนรู้เหตุการณ์สาคัญต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในวันมาฆบูชา เพือ่ จะได้มีความรู้ ความเขา้ ใจที่ถูกต้องพรอ้ มทั้งปฏบิ ัตติ นไดอ้ ย่างเหมาะสม นายทพั พสาร คาอ้ายลา้ น นางสาวพิมพช์ นก พรมน้อย นกั ศึกษาสาขาสงั คมศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏอตุ รดติ ถ์

ห นั ง สื อ อ่ า น เ พ่ิ ม เ ติ ม ก ลุ่ ม ส า ร ะ ก า ร เ รี ย น รู้ สั ง ค ม ศึ ก ษ า ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง อัศจรรย์วันมาฆะ สาหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 ใช้อ่านเพ่ิมเติม ให้ความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับวันมาฆบูชา ในเรื่องของความเป็นมาเหตุการณ์สาคัญ ตา่ ง ๆ และการปฏบิ ตั ติ นในวันมาฆบูชา หลังจากที่นักเรียนได้ศึกษาหนังสืออ่านเพ่ิมเติมเล่มนี้ แล้ว ให้นักเรียนทากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ และตรวจ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ภายในเล่ม เพื่อประเมินความรู้ คว าม เ ข้า ใ จใ น เนื้อหา ถ้า นัก เรีย นมี ข้ อสงสัย ใน เ นื้อ หา หรือกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ให้ปรึกษาครูเพื่อขอคาแนะนา และชว่ ยเหลือ หนา้ ถดั ไป สารบญั ย้อนกลับ ออกจากระบบ





เย!้ แวะเล่นบาสดไี หมนะ เอ๊ะ! วนั นไี้ ดก้ ารบา้ น เลกิ เรยี นแล้ว บายยยย เยอะเลย รีบกลบั บา้ นดีกวา่ ไวเ้ จอกนั ใหมน่ ะจ๊ะ เพื่อนๆ ง่วงนอนจังเลย สงสัยตอนกลางคนื ทาการบา้ นดึกไปหนอ่ ย แดดก็ร้อนอกี รีบเดนิ ให้ถงึ บา้ น เร็วๆ ดีกว่า บ้านแสนสขุ

เย้! ถงึ บ้านแลว้ และแลว้ ขวัญขา้ วไดน้ อนหลบั ฝนั นอนกอ่ นดีกวา่ การบ้าน เอาไว้กอ่ นละกนั 2 หะ๊ ! ที่นี่ทีไ่ หนเนี่ย ทาไมเราไม่คนุ้ เลย เรามาทีน่ ี่ได้อย่างไง สวัสดีครับ พี่ชือ่ พลูโต ตอนนีน้ ้องอยู่ กรุงราชคฤห์ ในสมยั พทุ ธกาล ไม่ตอ้ งตกใจไปนะ อือออ ๆ พี่พลูโตช่วยหนูด้วย หนูอยากกลบั บ้าน

หึย! มีพระสงฆ์มา! ขวญั ข้าวรบี วิง่ ไป หลบตรงนนั้ เรว็

สาธุ..... พีพ่ ลูโต ทาไมเราตอ้ งหลบด้วยคะ โอเคค่ะ…แลว้ พระสงฆ์ ก็เพราะว่าเรา ทา่ นมาทาอะไรกันคะ อาจจะทาใหเ้ หตกุ ารณน์ ี้ ผิดเพีย้ นไปจาก พุทธประวัตไิ ง โอเคไหมครับ

5 ตั้งใจฟังนะครับขวัญขา้ ว โอเคค่ะ หนูจะตั้งใจฟงั ค่ะ วันนีเ้ ปน็ วันขนึ้ 15 ค่า เดือน 3 มีผูก้ ล่าววา่ ตามคติพราหมณ์ เป็นวนั พิธีศวิ าราตรี พระสาวก เหล่านน้ั ซ่งึ เคยนับถือศาสนาพราหมณ์มากอ่ นจึงได้ เปลีย่ นจากการรวมตวั กนั ทาพธิ ีชาระบาป ตามพิธี พราหมณ์ มารวมกันเขา้ เฝา้ พระพทุ ธเจ้าแทน

ก่อนหนา้ นีพ้ ระพทุ ธเจ้าไดเ้ สด็จเดนิ ทางไปแสดงธรรม ณ ถา้ สกุ รขาตาเสร็จสน้ิ แลว้ พระองคไ์ ด้เดินทางกลบั มา ประทบั ที่นี่ คือ วัดเวฬุวนั เมืองราชคฤห์ แควน้ มคธ เมือ่ หลงั จากทีพ่ ระองค์ไดท้ รงตรสั รู้ ไปเป็น เวลา 9 เดือน ในวนั นี้ ที่พระองค์เสดจ็ กลบั มาประทับตรงกบั วันเพญ็ เดือน 3 ในเวลาบา่ ย พระอรหันตสาวกไดเ้ ดินทางกลบั มา เข้าเฝ้าพร้อมกันโดยมไิ ดน้ ดั หมาย ณ ทีป่ ระทบั ของพระพุทธเจ้า อันประกอบไปด้วย คณะศิษย์ ของชฎิล 3 พี่นอ้ ง จานวน 1,000 รูป และคณะ ของพระอคั รสาวก จานวน 250 รูป รวมจานวน ได้ 1,250 รูป พระสงฆท์ ีเ่ ดินทางมาประชุม ท้ังหมด ต่างลว้ นแตเ่ ปน็ เอหิภกิ ขุ อปุ สัมปทา หรือการเป็นพระสงฆ์ โดยได้รบั การอปุ สมบท จากพระพุทธเจา้ โดยตรง และพระสงฆ์ทัง้ หมดลว้ นแล้วแต่เปน็ พระอรหนั ต์

เปน็ ไงละ่ ไดเ้ ลยครบั เร่มิ เขา้ ใจบ้างหรือยังครบั เราจะคอ่ ย ๆ ขยบั เขา้ ไปนะ อ๋อ หนูเริ่ม พระสาวกกาลังทาอะไร คุ้นๆ แลว้ ค่ะ กนั อยูเ่ หรอคะ หนูขอไปดู ใกลๆ้ หนอ่ ย ไดไ้ หมคะ พระพุทธเจ้าทรงกาลงั แสดงโอวาทปาฏิโมกข์ หรือโอวาท3 อย่าๆ อยา่ พง่ึ สงสยั หนูต้องรอดไู ปกอ่ น เดี๋ยวพี่จะอธบิ ายให้ฟงั นะ

•8 ว้าววววววว พี่พลูโตเก่งจงั เลยคะ่ ยงั มีอกี หลายอยา่ งที่หนูยังไม่รู้ โอวาทปาฏิโมกข์ ก็คอื หลกั คาสอนสาคัญ ซ่ึงเปน็ หวั ใจหลกั คืออะไรเหรอคะ ของพระพทุ ธศาสนา เพื่อเป็นการวางจดุ หมาย หลกั การ รวมถงึ วิธีการเขา้ ถงึ พระพทุ ธศาสนา แก่พระอรหันตสาวก และพทุ ธบรษิ ัทท้งั หลาย พระพทุ ธองค์ จึงทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข์ เปน็ พระพทุ ธพจน์ 3 คาถาก่งึ ในวันเพ็ญเดอื น 3

พีพ่ ลูโตสุดยอดไปเลยคะ่ เยี่ยมมากเลยครับที่ถามพี่ แลว้ “โอวาทปาฏิโมกข์” ประกอบดว้ ยหลกั ธรรมอะไรบา้ งคะ่ ประกอบด้วยหลกั ธรรมใหญๆ่ 3 ประการ กค็ อื 1. ขันติ คือ ความอดกล้ัน 2. การทาความดีละเว้นความชวั่ และทาจิตใจใหส้ งบผ่องใส 3. การไม่ว่ารา้ ย และการไม่ทา ร้ายผู้อ่นื ฮา่ ....... เขา้ ใจแล้วค่ะ ที่เรียกวา่ วนั มาฆบูชาใชไ่ หมคะ ใชแ่ ลว้ .... \"มาฆะ\" เป็นช่อื ของ เดือน 3 มาฆบูชา นัน้ ย่อมาจาก คาว่า\"มาฆบุรณมี\" แปลวา่ การบชู าพระในวนั เพญ็ เดือน 3 นัน่ เอง หรือเรียกอีกอย่างวา่ วนั จาตรุ งคสนั นบิ าตร

แล้วเหตกุ ารณท์ หี่ นูเหน็ ท้ังหมดนคี้ ือ ใชแ่ ลว้ นี่แหละที่เขาเรียกว่า “วนั จาตุรงคสนั นิบาตร” ใชไ่ หมค่ะ วันที่เกิดเหตุ “อัศจรรยว์ นั มาฆะ” นั่นเอง

ห๊ะ!!! อา่ ววันนีว้ ันหยุดเหรอ เชา้ แล้วเหรอเนีย้ เอะ๊ !!! ยงั ไมไ่ ดท้ าการบ้านเลย วันนีต้ รงกับวันข้นึ 15 คา่ เดือน 3 นี่ ตรงกับวันมาฆบูชาพอดเี ลย ไปซื้อของไปทาบุญดีกวา่ เดีย๋ วค่อยกลบั มาทาการบ้าน

สบายใจจงั เลย ไดม้ าทาบญุ ท่วี ัดตอนเช้า ๆ แบบนี้ อยุ๊ ! มีการรับบริจาคโลหิตดว้ ย

เวียนเทยี น ฟังธรรมเทศนา ทาจติ ใจใหส้ งบ ทาบญุ ตกั บาตร กลบั บา้ นไปทาการบ้านก่อนดีกว่า ตอนเย็นตอ้ งเตรยี มตวั ไปเวียนเทียน

ต๊ึงๆๆๆ เสียงไลนด์ ังอยู่นน้ั แหละ ทาการบ้านดีกว่า ฮึบๆๆๆ เย้! เหนือ่ ยจงั ในทีส่ ดุ ขวญั ข้าวก็ไดส้ ่งงานแลว้ เกือบมาโรงเรียนสายแลว้



ระลกึ ถึงเหตุการณ์สาคญั ที่เกิดขึ้นใน วันมาฆบูชานาหลักธรรมคาสอนของพระพุทธเจ้า ใจความวา่ การทาความดีละเว้นความชวั่ ทาจิตใจใหส้ งบ ผอ่ งใส ไปปรับใชใ้ นชีวิตประจาวนั หลังจากได้มีการ จัดกจิ กรรมวันมาฆบูชา ในสมยั รัชกาลที่ 4 ชาวพทุ ธ บาเพญ็ ตน รกั ษาศีล ร่วมกันทาดี เชน่ จิตอาสา ทาความ สะอาด บรจิ าคทรัพย์ ดังนั้น ในฐานะชาวพทุ ธเข้าวดั ทาบญุ ทาประโยชน์ แก่สว่ นรวม

กิจกรรมสงเสรมิ การเรยี นรู้ คำชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นตอบคำถำมใหถ้ กู ตอ้ ง - แบบทดสอบแบบเลือกตอบมที งั้ หมด 10 ขอ้ - แบบทดสอบแบบเลอื กตอบมี 4 ตวั เลือก คำแนะนำเพ่ิมเติม ถำ้ นกั เรียนตอบแบบทดสอบถกู ต้อง นักเรียนสำมำรถทำข้อต่อไปได้ หำกนกั เรียน ตอบแบบทดสอบไมถ่ กู ตอ้ ง จะไมส่ ำมำรถทำ แบบทดสอบขอ้ ต่อไปได้ Ex.1 Ex.2



กจิ กรรมสง่ เสริมกำรเรยี นรู้ คำถำมขอ้ ที่ 1 วนั มำฆบูชำตรงกับขอ้ ใด ก. วนั ข้ึน 15 ค่ำเดอื น 2 ข. วนั ข้ึน 15 ค่ำเดอื น 3 ค. วันข้ึน 15 ค่ำเดอื น 4 ง. วันข้นึ 15 ค่ำเดือน 5











กจิ กรรมส่งเสริมกำรเรยี นรู้ คำถำมข้อท่ี 2 พธิ ีมำฆบูชำมขี ้ึนคร้งั แรกในสมยั รัชกำลใด ก. รัชกำล2 ข. รัชกำล3 ค. รัชกำล4 ง. รชั กำล5











กิจกรรมส่งเสรมิ กำรเรียนรู้ คำถำมขอ้ ที่ 3 วนั มำฆบชู ำมีพระสงฆก์ ่รี ูป ทมี่ ำประชมุ กนั โดยมิได้ นดั หมำย ก. 3250 รปู ข. 2250 รูป ค. 1250 รูป ง. 1200 รูป











กจิ กรรมส่งเสริมกำรเรยี นรู้ คำถำมขอ้ ที่ 4 พระสงฆท์ มี่ ำประชุม นั้นมีคุณสมบัติอยำ่ งไร ก. พระพทุ ธเจำ้ ทรงบวชให้ ข. เป็นพระอรหนั ตท์ ง้ั หมด ค. เป็นพระสงฆ์อย่ทู ั่วไป ง. ถูกทง้ั ขอ้ ก และ ข



2. พระภกิ ษสุ งฆเ์ หลำ่ น้ีลว้ นเป็น \"เอหิภกิ ขอุ ปุ สมั ปทำ\" คอื เป็นผทู้ ี่ ได้รบั กำรอปุ สมบทโดยตรงจำก พระพทุ ธเจ้ำทง้ั ส้นิ 3. พระภกิ ษสุ งฆท์ กุ องคท์ ไ่ี ดม้ ำประชมุ ในครง้ั น้ี ลว้ นแตเ่ ป็นผไู้ ด้ บรรลพุ ระอรหนั ตแ์ ลว้ ทกุ ๆ องค์







กจิ กรรมสง่ เสริมกำรเรยี นรู้ คำถำมขอ้ ท่ี 5 พระอรหันตห์ มำยควำมว่ำ อย่ำงไร ก. พระสงทั่วไป ข. ผสู้ ำเร็จธรรมพเิ ศษสงู สุด ค. คำสง่ั สอนของพระพทุ ธเจำ้ ง. พระสงฆท์ พ่ี ระพทุ ธเจำ้ บวชให้