การพัฒนาผลติ ภณั ฑไกตม น้ําปลาแยกสวน จดั ทาํ โดย ศศปิ ระภา คแู กว รหสั นักเรยี น 63302010047 บัณฑิตา แกว ปน ทอง รหสั นกั เรยี น 63302010050 เสนอ อาจารยน ิพร จทุ ยั รัตน รายงานโครงการนี้เปน สว นหน่ึงของการศกึ ษา วชิ า โครงการ สาขาวชิ า การบัญชี ประเภทวชิ า บรหิ ารธรุ กิจ ภาคเรียนที่ 1 ปการศกึ ษา 2564 วทิ ยาลยั อาชีวศกึ ษาชลบรุ ี
โครงการการพัฒนาผลิตภณั ฑไกต ม นํา้ ปลาแยกสว น จัดทําโดย นางสาวศศิประภา คูแกว รหสั นักศกึ ษา 63302010047 นางสาวบณั ฑิตา แกว ปนทอง รหสั นกั ศึกษา 63302010050 ช้ัน ปวส. 2/2 สาขาวิชา การบัญชี เสนอ อาจารยนิพร จุทัยรตั น รายงานโครงการน้ีเปน สวนหน่งึ ของการศกึ ษา วิชา โครงการ สาขาวชิ า การบญั ชี ประเภทวิชา บริหารธุรกจิ ภาคเรียนท่ี 1 ปการศกึ ษา 2564 วทิ ยาลัยอาชีวศกึ ษาชลบุรี
ใบรบั รองโครงการ ระดับประกาศนยี บตั รวชิ าชีพชนั้ สูง ชนั้ ปท่ี 2 (ปวส.) วทิ ยาลยั อาชวี ศึกษาชลบรุ ี โครงการการพฒั นาไกต ม น้ําปลาแยกสว น จัดทาํ โดย นางสาวศศิประภา คูแกว รหสั นักศกึ ษา 63302010047 นางสาวบัณฑติ า แกวปนทอง รหัสนกั ศึกษา 63302010050 ชัน้ ปวส. 2/2 สาขาวชิ าการบัญชี พจิ ารณาเห็นชอบโดย ................................................ (นางนพิ ร จทุ ยั รัตน) อาจารยท ี่ปรึกษาโครงการ แผนกวชิ าบัญชี คณะบรหิ ารธุรกิจ
ชอื่ ผลงาน โครงการการพฒั นาผลิตภณั ฑไกตม นํ้าปลาแยกสวน ชอ่ื นกั ศกึ ษา ศศปิ ระภา คูแกว บณั ฑิตา แกวปน ทอง สาขาวิชา การบัญชี ประเภทวิชา บรหิ ารธรุ กิจ ปการศึกษา 2564 สถานศึกษา วทิ ยาลัยอาชีวศกึ ษาชลบุรี บทคัดยอ มวี ัตถปุ ระสงค 1. เพ่ือพฒั นาผลติ ภัณฑไ กนาํ้ ปลาดว ยการแยกสว นชิน้ ไกเ ปน การเพิ่ม ทางเลอื กในเขาถึงกลุมลูกคาใหม ากข้ึน 2. เพ่อื พัฒนาบรรจุภัณฑไกตม นาํ้ ปลาใหมีความทันสมัยเปน ท่นี าสนใจแกผบู รโิ ภค 3. เพื่อศกึ ษาความพงึ พอใจของกลุมเปา หมายที่มีตอผลติ ภัณฑไ กต มนา้ํ ปลา แยกสว นและบรรจภุ ัณฑ โดยแบงเปน 4 ดาน ไดแก ดา นผลิตภณั ฑ ดา นบรรจภุ ัณฑ ดานการ ออกแบบตราสินคา และดานการอาํ นวยความสะดวกสบายตอการใชงาน กลมุ เปา หมายทีใ่ ชใน การศึกษาครั้งน้ี ไดแก บุคคลทว่ั ไป บรเิ วณตลาดนัดเขาเขียว จาํ นวน 12 คน และบคุ คลทั่วไป (ลกู คาออนไลน) จํานวน 13 คน เคร่อื งมอื ที่ใชใ นการศึกษาเปน เคร่อื งมอื ท่ใี ชใ นการศึกษาครัง้ นี้ คือ แบบสอบถามเพื่อศึกษาความพึงพอใจตอผลิตภณั ฑและบรรจุภัณฑแ บง ออกเปน 3 ตอน ไดแ ก ตอนที่ 1 ขอมลู ท่วั ไปของผูต อบแบบสอบถาม ตอนท่ี 2 แบบสอบถามความพงึ พอใจของผูบรโิ ภค แบงเปน 4 ดาน คอื ดานผลิตภัณฑ ดานบรรจุภณั ฑ ดานการออกแบบตราสนิ คา และดา นการ อาํ นวยความสะดวกสบายตอการใชง าน ตอนที่ 3 ขอเสนอแนะ และสถิติที่ใชใ นกาวเิ คราะห ไดแก 1. รอยละ (Percentage) 2. คา เฉลย่ี (Arithmetic Mean) 3. สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.) ผลการศกึ ษาพบวา 1. บุคคลท่ัวไปจากกลุมเปาหมายสว นใหญเ ปน เพศหญิง จํานวน 13 คน คิดเปนรอยละ 52.00 สว นใหญอยใู นชว งอายุ 41 ปขน้ึ ไป จํานวน 13 คน คิดเปนรอยละ 52.00 รองลงมาอายุ 21- 40 ป จาํ นวน 10 คน คิดเปน รอยละ 40.00 กลุม เปาหมายสวนใหญทําอาชีพขา ราชการ/รัฐ วิสากิจ จํานวน 10 คน คดิ เปนรอ ยละ 40.00 รองลงมาเปนอาชพี รบั จางทั่วไป จาํ นวน 9 คน
คิดเปน รอ ยละ 36.00และมีรายไดตอเดือนสวนใหญอยใู นระดับ 10,001 – 20,000 บาท จาํ นวน 20 คน คิดเปนรอยละ 80.00 รองลงมาอยใู นระดับ 20,001 บาทขึน้ ไป จํานวน 4 คน คดิ เปน รอ ยละ 16.00 2. ศกึ ษาความพึงพอใจของบุคคลท่วั ไปตอผลติ ภณั ฑและบรรจุภณั ฑไกตมน้าํ ปลาแยกสว น แบง ออกเปน 4 ดาน คอื ดา นผลิตภณั ฑ ผลิตภัณฑมีความโดดเดนเรอ่ื งรสชาติทีก่ ลมกลอม ครบรส มีสีสันและ กลนิ่ หอมของผลิตภณั ฑม ีความดงึ ดดู ใจใหทา นเขา มาเลือกซ้ือ และภาพรวมของผลติ ภณั ฑ มคี วาม สรางสรรค โดดเดน สมราคา และมีความแปลกใหมและหลากหลายในการเลือกซื้อ ดานบรรจุภณั ฑ มคี วามแขง็ แรง คงทนตอการจัดสง ตามออเดอรของผบู รโิ ภคตอวนั (ไม สามารถจัดสงขา มจังหวัดได) บรรจุภณั ฑมขี นาด รปู ทรงท่ีเหมาะสมกบั ปรมิ าณผลติ ภัณฑ สามารถ ปอ งกันการซมึ ของนาํ้ มันและกันความชน้ื ไดด ี และมลี วดลาย สีสนั ท่ีสวยงาม เรยี บงา ย เรียบหรู สมราคา ดานการออกแบบตราสนิ คา ตราสนิ คามคี วามเหมาะสม สวยงามชว ยเพ่มิ มูลคา แก สินคาใหดนู าสนใจมากขนึ้ มขี อมูล รายละเอียดทช่ี ัดเจนครบถว น มีขนาดรปู ทรงและลักษณะที่ เหมาะสมตอตัวบรรจภุ ณั ฑและสามารถชว ยใหจ ดจาํ กิจการไดงายขึน้ ดา นการอาํ นวยความสะดวกสบายตอการใชงาน สามารถเปด รบั ประทานไดเ ลย ภายในบรรจุภัณฑมกี ารแบง จัดสัดสวนของวัตถุดิบ ตกแตงไดอ ยางเหมาะสม สวยงาม ทําใหนา รบั ประทาน สะดวกตอ การรบั ประทาน และบรรจุภัณฑมนี ํ้าหนักเบา กะทัดรดั และสามารถพกพาได สะดวกสบาย คาํ สาํ คัญ การพัฒนาผลติ ภัณฑไกต ม น้ําปลา แยกสวน เน้อื ไก
กิตตกิ รรมประกาศ โครงการการพฒั นาไกตมน้ําปลาแยกสวน สามารถสาํ เรจ็ ลุลวงอยางสมบรู ณไปไดด วยดดี ว ย ความเมตตา กรณุ าจากทานอาจารยนพิ ร จทุ ัยรตั น ทปี่ รึกษาโครงการวจิ ัยท่ีใหคาํ ปรึกษา แนะนํา แนวทางท่ีถูกตอง และเอาใจใสด วยดตี ลอดระยะเวลาในการดาํ เนนิ การโครงการ ผศู กึ ษารสู ึกซาบซ้ึง เปน อยางย่ิง จงึ ขอกราบขอบพระคณุ เปนอยา งสูงมา ณ โอกาสนี้ ขอขอบพระคณุ บิดา มารดา และเพื่อน ๆ ทุกคนที่ไดใ หคําแนะนาํ ชว ยเหลือสนับสนุนผศู ึกษา โครงการมาตลอด โครงการจะสาํ เรจ็ ลลุ วงไปไมได หากไมมบี ุคคลดังกลาวในการจัดทาํ โครงการ คุณคา และประโยชนข องโครงการน้ี ผศู ึกษาขอมอบเปนกตัญกู ตเวทิตาแดบ ุพการี บูรพาจารย และผูมีพระคณุ ทุกทา นทั้งในอดีตและปจจุบนั ที่ไดอบรม สัง่ สอน ชแ้ี นวทางในการศึกษา จนทาํ ใหผูศกึ ษาประสบความสําเรจ็ มาจนตราบทุกวันน้ี ศศิประภา คูแกว บณั ฑติ า แกว ปน ทอง
สารบัญ หนา ปกนอก ก ปกใน ข ใบรบั รองโครงการ ค บทคดั ยอ ง กติ ตกิ รรมประกาศ จ สารบญั ฉ สารบัญตาราง ซ สารบัญภาพ ฌ บทที่ 1 บทนาํ 1 1 ความเปนมาและความสาํ คญั ของปญ หา 3 วตั ถปุ ระสงคของโครงการ 3 ขอบเขตของการศึกษา 3 ประโยชนทค่ี าดวาจะไดร ับ 4 นิยามศพั ทเ ฉพาะ 5 บทท่ี 2 เอกสาร ทฤษฎี และงานวจิ ัยทเี่ กีย่ วของ 5 จุดประสงคร ายวชิ า สมรรถนะรายวิชา และคําอธิบายรายวิชา 6 แนวคดิ การวิเคราะหก ารตลาดแบบการจัดองคกรอุตสาหกรรม 9 แนวคดิ เกีย่ วกับการขอรับรองมาตรฐานผลติ ภัณฑช ุมชน 12 ทฤษฎกี ลยุทธการตลาด(4Ps)และ(8Ps), กลยุทธตลาดออนไลน 22 การบริโภคและทฤษฎีพฤตกิ รรมผูบรโิ ภค (Buyer Behavior’s Model) 25 แนวคดิ การออกแบบบรรจุภัณฑ 29 ทฤษฎีกลไกราคา 32 แนวความคิดของหลักการบัญชตี น ทนุ 33 งานวิจัยทีเ่ กย่ี วของ
สารบัญ (ตอ) หนา บทท่ี 3 วิธีดําเนินการศึกษา 37 รูปแบบของโครงการ 37 เครื่องมอื ที่ใชในการศกึ ษา 37 ขัน้ ตอนในการสรางเครอ่ื งมอื 38 การเกบ็ รวบรวมขอมลู 39 วิธีการวเิ คราะหข อมูลและสถิตทิ ีใ่ ชในการศกึ ษา 39 41 บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะหขอ มูล 41 สญั ลักษณที่ใชในการวิเคราะหข อมลู 41 การนําเสนอโครงการวิเคราะหขอมูล 42 ผลการวิเคราะหข อมลู 56 56 บทท่ี 5 สรปุ ผล อภปิ รายผล และขอเสนอแนะ 58 สรปุ ผลการศกึ ษา 59 อภิปรายผล 60 ขอ เสนอแนะ 62 บรรณานกุ รม 69 ภาคผนวก 70 82 ภาคผนวก ก แบบขออนุมัตโิ ครงการ/แบบเสนอโครงการ ภาคผนวก ข แบบสอบถาม ภาคผนวก ค เอกสารประกอบ (ภาพถาย) ภาคผนวก ง ประวัติผูจัดทาํ การศกึ ษา
สารบญั ตาราง หนา ตารางที่ 1 แสดงความถ่ีและรอยละของกลุม เปาหมาย จาํ แนกตามเพศ 42 ตารางที่ 2 แสดงความถี่และรอยละของกลมุ เปาหมาย จาํ แนกตามชวงอายุ 43 ตารางที่ 3 แสดงความถแี่ ละรอยละของกลมุ เปาหมาย จาํ แนกตามสถานะภาพ 44 ตารางที่ 4 แสดงความถแี่ ละรอ ยละของกลมุ เปาหมาย จาํ แนกตามระดบั รายไดต อเดือน 45 ตารางที่ 5 แสดงคาเฉลี่ย และสว นเบี่ยงเบนมาตรฐาน ความพงึ พอใจท่ีมตี อผลิตภัณฑ 46 และบรรจุภัณฑของกลมุ เปาหมาย สรปุ เปนรายดา น 48 ตารางท่ี 6 แสดงคาเฉลีย่ และสว นเบ่ียงเบนมาตรฐาน ความพงึ พอใจทีม่ ตี อผลิตภณั ฑ 50 และบรรจภุ ณั ฑของกลุมเปาหมาย ดา นผลติ ภณั ฑ ตารางท่ี 7 แสดงคาเฉลีย่ และสว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน ความพึงพอใจที่มตี อ ผลิตภัณฑ 52 และบรรจภุ ัณฑของกลุมเปา หมาย ดา นบรรจภุ ัณฑ 54 ตารางท่ี 8 แสดงคาเฉล่ีย และสวนเบย่ี งเบนมาตรฐาน ความพงึ พอใจทม่ี ตี อผลิตภัณฑ และบรรจภุ ณั ฑของกลุมเปาหมาย ดา นการออกแบบตราสินคา ตารางที่ 9 แสดงคาเฉลี่ย และสว นเบีย่ งเบนมาตรฐาน ความพึงพอใจที่มตี อ ผลิตภัณฑ และบรรจุภณั ฑของกลมุ เปาหมาย ดา นอาํ นวยความสะดวกสบายตอการใชงาน
สารบัญภาพ หนา ภาพที่ 1 นาํ ไกม าหน่ั เปนชนิ้ ๆ ตามชิน้ สวนของไก 71 ภาพท่ี 2 นาํ ชน้ิ เน้ือไกท่หี ัน่ เปน ชิ้นๆ ลงไปตมในหมอน้ําปลา 71 ภาพท่ี 3 ตมจนเน้ือไกนิ่มและเปลีย่ นสีเปนสีน้าํ ตาลออน 72 ภาพที่ 4 เม่ือเน้ือไกส ุก นําเน้ือไกข น้ึ จาก และนาํ ตะแกงมารอง 72 เพอื่ กรอกนาํ้ มนั หรือนาํ้ ปลาจากเน้อื ไก 73 ภาพท่ี 5 เมอื่ กรอกเรยี บรอ ยแลว นาํ เนื้อไกม าพกั ไวบนถาด 73 หรือสามารถนําไปวางขายหนา รา นไดเลย 74 ภาพท่ี 6 จัดเรียงและตกแตงภายในบรรจุภัณฑพรอมนาํ ตราสนิ คามาติดตัวบรรจภุ ณั ฑ 74 ภาพท่ี 7 นาํ ชิน้ เนอ้ื ไกมาสับเปนชนิ้ ๆและจัดเรยี งวางในบรรจุภัณฑ 75 ภาพท่ี 8 พรอมจัดสงใหกับลูกคา 75 ภาพที่ 9 การวาดและเขยี นแบบรา งตราสนิ คา 75 ภาพท่ี 10 ใสองคป ระกอบและตกแตงเพ่ิมเตมิ 76 ภาพที่ 11 วาดองคป ระกอบสว นชิ้นสว นไกเพม่ิ เตมิ 76 ภาพท่ี 12 ใสข อมูล รายละเอียด ชองทางการจัดจําหนาย 76 ภาพที่ 13 รปู แบบพรอมปริ้น 77 ภาพที่ 14 ตราสินคา พรอ มใชง าน 77 ภาพที่ 15 การจัดทาํ ตราสินคา 78 ภาพท่ี 16 ประชาสัมพันธก ารขายทางส่ือออนไลน 78 ภาพท่ี 17 ลูกคาส่ังซอ้ื สนิ คา 79 ภาพที่ 18 การแจกแบบสอบถามใหล กู คาหลังปดการขายออนไลน 79 ภาพท่ี 19 แจกแบบสอบถามใหลูกคา 80 ภาพท่ี 20 แจกแบบสอบถามใหล กู คา ภาพที่ 21 รวบรวมแบบสอบถามเพอ่ื นําไปวิเคราะห สรุปผล
สารบญั ภาพ (ตอ) หนา 80 ภาพท่ี 22 วเิ คราะหแ ละสรุปผลจากแบบสอบถาม 81 ภาพท่ี 23 จดั รปู แบบการนาํ เสนอ
บทท่ี 1 บทนาํ ความเปน มาและความสําคัญของปญหา มนษุ ยกบั ไกไดม ีความผกู พันมาเปน เวลานานหลายพนั ปแ ลว ซึง่ พบพวกมนั มีถ่ินฐาน อยบู นเกาะในมหาสมุทรแปซิฟก ชาวเกาะชอบใชก ระดูกไกทเ่ี สย้ี มจนแหลมทาํ เขม็ เย็บผา ทาํ เข็มสกั รอยตามตวั ชาวกรกี โบราณก็นับถือไกเ ปน สตั วของเทพเจาท่ีสามารถรักษาไขไ ด แมทัพ โรมันชอบเลย้ี งไกเปน ฝูง เพ่ือใชท ํานายผลลัพธของการรบในสงคราม สวนกฬี าชนไกก เ็ ปน เกมสท ีถ่ ือกําเนิดเกิดหลงั กฬี าชกมวยของคนไดไมน าน เม่ือพดู ถึงในประเทศไทยของเราตั้งแต อดีตความผูกพันระหวา งคนไทยกับไก กม็ ีมานานจนไมอาจประมาณเวลาได ในสมัยอดตี ตาม ชนบทแทบทุกหมูบ าน ชาวบานนยิ มเลยี้ งไก ไวสําหรบั เปน สัตวเ ล้ยี งประจาํ บา น เพื่อไวดูเลน เปน อาหารหลักและอาหารเสรมิ หรือเลี้ยงไวเ พอ่ื ใชใ นการแขง ขนั ชนไกเพื่อเปน กิจกรรมยามวา ง ของคนในหมูบา น ไกจึงมคี วามเกีย่ วพนั กบั สภาพแวดลอ มและความเปนอยูข องสงั คมไทยมา อยางยาวนาน ปจ จบุ ันน้ี ไกนับไดว า เปนสตั วเ ศรษฐกจิ ท่สี ําคญั และยงั เปน สตั วปกทส่ี ําคัญทสี่ ดุ ในโลก เนื่องจากคนทัว่ โลกนยิ มเลย้ี งไกเปน อาหาร จนจาํ นวนไกในโลกมีมากกวา สุนัข แมว ววั และหมู รวมกัน ในทกุ ๆ ปจ ะมีการบริโภคเน้อื ไกประมาณรอยลานตันและคาดวา จะมคี วามตองการ บรโิ ภคเพิ่มมากข้ึนเรื่อยๆอีกดวย สว นในประเทศไทยเองก็มีแนวโนมเติบโตเฉลีย่ 3 - 5% ตอป เนอื่ งจากความตองการบริโภคเนอ้ื ไกในประเทศทเี่ พ่ิมข้ึนอยางตอ เนื่องและไกยังเปนสนิ คา สง ออกอันดบั ตนๆ ของประเทศ โดยมมี ูลคาการสง ออกไมต่ํากวาปละหลายรอยลา นบาท จน สามารถทําใหเ จาของธรุ กจิ กลายเปน อภิมหาเศรษฐีตดิ อนั ดบั ไดเลย เม่ือพดู ถงึ ไก คนไทยสว น ใหญจ ะนกึ ถงึ ไกแ ชเ ย็น ไกแชแขง็ และไกแปรรปู ทส่ี ามารถนําไปประกอบอาหารได คนไทยสวน ใหญนยิ มซื้อไกแ ปรรูป เนอื่ งจากไดมกี ารแยกสว นชิ้นไกไวใหแลว สะดวกสบายตอ การนําไป ประกอบอาหาร โดยจะนําไปผา นกรรมวธิ ีตางๆ ไมว าจะเปนการผัด ทอด น่ึง รวมไปถึงการนํา ชิน้ สว นไกไปทาํ อาหารจาํ พวกแกง เชน แกงไก แกงเขยี วหวานไก หรอื การนําไปค่ัวแลว ใส รสชาติตา งๆ ตามความชอบของผูบริโภคแตใ นการทาํ อาหารบางรายการ จะตองนําชิ้นไกนั้นไป ตมใหสุกพอดีกอ นจึงจะนําไปประกอบอาหารไดเ พื่อใหเน้ือไกหรอื ชนิ้ ไกจ ะไมเ หนยี วหรือแขง็
2 จนเกินไป และในปจจุบนั น้มี ีการทาํ ธรุ กิจเกย่ี วกบั ไกเ ปนจํานวนมาก จึงทําใหเกิดการแขง ขนั การขายสูงขนึ้ ไมว าจะเปน ธุรกจิ ขนาดใหญห รือขนาดยอย รวมไปถึงรา นคาขายตามทองตลาด ทั่วไป ตอ งมกี ารปรับเปล่ยี นกลยทุ ธก ารขาย ปรบั เปลี่ยนวธิ ีการบรกิ ารและรวมไปถึง ปรับเปลยี่ นตวั ผลติ ภณั ฑ บรรจุภณั ฑใหด ูทันสมยั และดึงดูดความสนใจจากลูกคา เพ่ือใหธ ุรกจิ มี ยอดขายทเ่ี พิ่มขน้ึ และสามารถแขงขันไดอยางไมเ สยี เปรยี บ ดังนน้ั ทางผจู ดั ทาํ จึงจัดทาํ โครงการการพัฒนาผลิตภัณฑไกตมน้าํ ปลาแยกสวน เนือ่ งจากหน่ึงในทางผจู ดั ทําไดท าํ ธุรกิจขายไกตมนํ้าปลาอยูแลว โดยปกตแิ ลว ไกต ม นํ้าปลาจะ ขายเปน ตัวแตส วนใหญลกู คาจะนยิ มซ้ือเปนกลอง เพราะมีราคาทไ่ี มแพงจนเกินไปและยังได ปริมาณไกในจาํ นวนทเี่ หมาะสมสําหรับการบรโิ ภคในแตล ะม้ือ ซ่ึงปกติแลว ทางรานจะใชเปน กลอ งพลาสตกิ และเปนถุงพลาสตกิ ซ่งึ มีผลทําลายสิง่ แวดลอมประสบกับยอดขายของทางรา น ลดนอยลงเปน อยา งมาก ทางผจู ดั ทําถงึ ใหความสําคญั แกต ัวสินคาและบรรจภุ ัณฑ ดังนนั้ ทาง ผูจ ดั ทาํ จงึ คิดพฒั นาสินคาจากปกติจะขายเปน ตัวหรือเปนกลองแบบรวมสวนของไก จงึ จะ เปล่ียนขายแยกเปนสวนตางๆของไกแ ทน เชน สวนปก สวนตีนไก สว นนองไกและสวนอกไก เพื่อใหล กู คาสามารถเลือกสวนไกตามใจชอบได และจะพฒั นาบรรจภุ ณั ฑจากปกติใชก ลอง พลาสติกจะเปล่ียนใชเปนกลอ งกระดาษแทนพรอมทั้งสรางแบรนดสินคาใหก ับตัวสินคา เพือ่ ให ตวั สนิ คาดนู าสนใจมากขนึ้ และยังอนรุ ักษสงิ่ แวดลอมดว ย ถึงคดิ อยากจะพฒั นาผลิตภัณฑและ บรรจภุ ัณฑใหมคี วามโดดเดน ดทู นั สมัย นาสนใจและนา จับตอ งมากข้ึน โดยคงราคาเดิมสนิ คา ไวในราคาที่เทา เดิม ดงั นนั้ ทางผจู ัดทําจงึ คน หาวธิ กี ารพฒั นาผลติ ภัณฑแ ละบรรจุภัณฑเ พ่ือให เหมาะสมกับความตองการของลูกคา สะดวกตอการใชส อยและสรางมูลคา ใหแกตวั สนิ คาให มากขน้ึ
3 วตั ถุประสงคข องโครงการ 1. เพอ่ื พัฒนาผลติ ภณั ฑไ กน ้ําปลาดวยการแยกสว นช้ินไกเ ปนการเพิ่มทางเลือกใน เขาถงึ กลมุ ลกู คาใหม ากขึน้ 2. เพอ่ื พฒั นาบรรจภุ ณั ฑไกต มนํา้ ปลาใหมีความทันสมัยเปนทน่ี า สนใจแกผ บู รโิ ภค 3. เพอ่ื ศึกษาความพึงพอใจของกลุมเปา หมายท่ีมีตอผลิตภัณฑไ กตมน้าํ ปลาแยกสว น และบรรจภุ ณั ฑ ขอบเขตของการศึกษา 1. ดา นเนื้อหาท่ใี ชในการศกึ ษาครง้ั น้ี ไดแก การพัฒนาผลิตภณั ฑบรรจุภัณฑไกตม น้ําปลาโดยการแยกสวนชนิ้ สว นไกเพ่ือเพิม่ ทางเลือกใหกับลกู คา พรอมทัง้ สรา งแบรนดส ินคา เพือ่ เพม่ิ มลู คาใหแ กผ ลติ ภณั ฑใหดนู าสนใจ ทันสมยั 2. ดานกลุมเปาหมายท่ใี ชในการศกึ ษาคร้ังนี้ ไดแ ก 2.1 ลูกคา ทเี่ ขา มาซื้อสนิ คา ภายในรา น ณ ตลาดนัดเขาเขียว 235 ม.7 ต.บางพระ อ.ศรีราชา จ.ชลบรุ ี 20110 จํานวน 25 คน 2.2 บุคคลท่ัวไป ขายในระบบออนไลน 589/3 หมู 9 ต.คลองก่ิว อ.บา นบงึ จ.ชลบรุ ี 20220 จาํ นวน 25 คน 3. ดา นระยะเวลาและสถานทใ่ี ชใ นการศกึ ษาครั้งน้ี ไดแก 3.1 ดา นระยะเวลาตง้ั แตวันท่ี 1 มิถนุ ายน 2564 ถึงวันที่ 1 ตลุ าคม 2564 3.2 ดา นสถานที่ ณ ตลาดนดั เขาเขยี ว 235 ม.7 ต.บางพระ อ.ศรีราชา จ.ชลบรุ ี 20110 ประโยชนท ่ีคาดวาจะไดรับ 1. ไดผ ลิตภัณฑไกนํ้าปลาดวยการแยกสวนชนิ้ ไกเปนการเพิ่มทางเลอื กในเขาถงึ กลุม ลกู คาใหมากข้ึน 2. ไดบ รรจุภัณฑไกตมน้าํ ปลาใหมีความทันสมัยเปนท่ีนา สนใจแกผบู ริโภค 3. ไดท ราบความพงึ พอใจของกลมุ เปา หมายที่มตี อผลิตภณั ฑไ กตม น้ําปลาแยกสว น และบรรจภุ ณั ฑ
4 นิยามศพั ทเฉพาะ (อยางนอย 3 คาํ ) 1. เน้ือไก หมายถงึ เน้ือสัตวท ี่มาจากไก มีราคาถูกกวาเนื้อสตั วชนดิ อนื่ ๆ เมื่อเทยี บ กับเนื้อวัวหรือเน้ือหมู เน้ือไกไดรบั ความนิยมในอาหารท่ัวโลก สามารถดดั แปลงเปน อาหารได หลากหลายประเภท ในแตละทองที่ 2. การแยกสว น หมายถงึ แยกบางสิง่ ออกเปน เศษ (ชน้ิ สว นชนิ้ สวน) หรอื เปน การ แยกออกสวนทใี่ หญอ อกมาเปนสวนประกอบ สวนยอ ยหรือชิน้ สวนตางๆ เพ่ืองา ยตอการใชง าน 3. น้าํ ปลา หมายถงึ นํ้าปลาที่ไดจ ากการหมักหรือยอยสัตวอ่ืนซ่ึงมใิ ชป ลา หรอื สวน ของสัตวอ น่ื หรือกากของสัตวอ่ืนท่เี หลือจากการหมกั ตามกรรมวิธีการผลิตน้าํ ปลา และทําจาก สตั วอนื่ ทม่ี ีน้าํ ปลาแทผสมอยูดวย
บทที่ 2 เอกสาร ทฤษฎี และงานวจิ ยั ที่เกย่ี วขอ ง ในบทน้จี ะนําเสนอเอกสาร ทฤษฎี และงานวจิ ยั ท่เี กี่ยวขอ ง มหี วั ขอตอไปนี้ 1. จุดประสงครายวชิ า สมรรถนะรายวิชา และคําอธิบายรายวิชา 2. แนวคดิ การวเิ คราะหการตลาดแบบการจัดองคกรอุตสาหกรรม 3. แนวคดิ เก่ียวกับการขอรับรองมาตรฐานผลติ ภัณฑช มุ ชน 4. ทฤษฎีกลยทุ ธก ารตลาด(4Ps) และ(8Ps), กลยุทธต ลาดออนไลน 5. การบรโิ ภคและทฤษฎพี ฤติกรรมผูบ ริโภค (Buyer Behavior’s Model) 6. แนวคดิ การออกแบบบรรจุภณั ฑ 7. ทฤษฎกี ลไกราคา 8. แนวความคดิ ของหลักการบญั ชตี นทนุ 9. งานวิจัยท่เี กีย่ วของ 1. จดุ ประสงคร ายวิชา สมรรถนะรายวิชา และคาํ อธบิ ายรายวชิ า 1.1 จุดประสงคร ายวิชา 1.1.1 เขาใจขนั้ ตอนกระบวนการสรางหรือพัฒนางานอาชีพอยางเปน ระบบ 1.1.2 สามารถบรู ณาการความรูและทักษะในการสรางและหรอื พฒั นางานในสาขา วชิ าชีพตามกระบวนการวางแผน การดําเนนิ งาน การแกไ ขปญ หาประเมินผลทํารายงานและนําเสนอ ผลงาน 1.1.3 มเี จตคตแิ ละกิจนิสยั ในการศกึ ษาคน ควาเพื่อสรางและพฒั นางานอาชพี ดว ย ความรบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั คุณธรรม จริยธรรม ความคดิ รเิ รมิ่ สรา งสรรค ขยนั อดทนและสามารถทํางาน รวมกับผูอ่นื 1.2 สมรรถนะรายวชิ า 1.2.1 แสดงความรเู ก่ยี วกับหลักการและกระบวนการสรา งและหรอื พัฒนางานอาชีพ อยางเปนระบบ 1.2.2 เขยี นโครงการสรางและหรือพัฒนางานตามหลักการ 1.2.3 ดําเนินงานตามแผนงานโครงการตามหลักการและกระบวนการ
6 1.2.4 เกบ็ ขอมลู วิเคราะห สรปุ และประเมินผลการดําเนินงานโครงการตามหลกั การ 1.2.5 นําเสนอผลการดาํ เนนิ งานดวยรปู แบบวิธีการตาง ๆ 1.3 คําอธิบายรายวิชา ศกึ ษาและปฏิบัตเิ ก่ียวกับการบรู ณาการความรู และทักษะ ในระดับเทคนิคท่ี สอดคลอ งกบั สาขาวิชาชพี ท่ีศึกษา เพ่ือสรา งหรือพัฒนางานดวยกระบวนการทดลอง สํารวจ ประดิษฐ คดิ คน หรือการปฏบิ ตั งิ านเชงิ ระบบ การเลือกหวั ขอโครงการ การศกึ ษาคนหวาขอมูลและ เอกสารอา งองิ การเขียนโครงการการดาํ เนนิ งานโครงการ การเกบ็ รวบรวมขอมูล วเิ คราะหแปรผล การสรปุ ผลการดาํ เนนิ งาน และจดั ทํารายงาน การนําเสนอผลงานโครงการ ดาํ เนนิ การเปนรายบคุ คล หรือกลมุ ตามลักษณะของงานใหแ ลวเสรจ็ ในระยะเวลาท่ีกาํ หนด 2. แนวคิดการวิเคราะหการตลาดแบบการจดั องคกรอตุ สาหกรรม 2.1 ความจาํ เปน ความตองการ และความตองการซื้อ 2.1.1 ความจาํ เปน (Needs) เปน อาํ นาจพ้ืนฐานที่กระตนุ ใหบคุ คลเกิดความตองการ ในสง่ิ ใดสิ่งหนึ่งเพ่ือมาตอบสนองในส่ิงที่ขาดหายไป แบง เปน 3 ประเภท คือ 2.1.1.1 ความตองการทางรางกาย (Physical needs) เชน ปจจัย 4 ไดแ ก อาหาร ที่อยูอาศยั เสอื้ ผา ยารักษาโรค รวมทง้ั ความอบอนุ ความปลอดภัยในชวี ติ และทรพั ยสนิ 2.1.1.2 ความตองการทางสงั คม (Social needs) เชน การยอมรบั ความรัก จากคนรอบขาง 2.1.1.3 ความตองการสวนบุคคล (Individual needs) ซ่ึงแตกตางกนั เชน ความตองการ ศกึ ษาหาความรู การแสดงออกถึงความเปนตัวของตัวเอง 2.1.2 ความตองการ (Wants) เปนสงิ่ ท่ีสามารถตอบสนองความจําเปนไดซ ึ่งความ ตอ งการของคนแตล ะคนจะแตกตางกันออกไปข้นึ อยกู ับวัฒนธรรม สงั คม และบุคลิกภาพสวนบคุ คล 2.1.3 ความตองการซอื้ (Demands) เปน ความตอ งการในรปู ของอํานาจในการซ้ือ เนือ่ งจาก มนษุ ยมีความตองการไมจ าํ กัด แตม ีเงินจํากัด เพราะฉะน้นั จงึ ตอ งเลือกซ้อื เฉพาะผลติ ภณั ฑ ท่ีมีคุณคา และสามารถตอบสนองหรอื สรางความพึงพอใจสูงสดุ 2.2 ผลติ ภณั ฑ (Products) เปนส่ิงท่ผี ผู ลิตหรือนักการตลาดนําเสนอแกต ลาดเพอ่ื ให ผูบริโภคเกดิ ความสนใจ (attention) การซื้อ (acquisition) การใช (use) หรอื การบริโภค (consumption) โดยผลติ ภณั ฑน นั้ ตองสามารถตอบสนองความจาํ เปน และความตองการของ
7 ผบู รโิ ภค แบง เปน 10 ประเภท ดังนี้ 2.2.1 สินคา (Goods) เชน สนิ คา อุปโภคบริโภคตา ง ๆ สินคา ทผ่ี ลติ จากโรงงาน เปน ตน 2.2.2 บรกิ าร (Services) เชน กจิ กรรมเกี่ยวกับการเดินทาง ที่พัก สขุ ภาพ รานคา รานอาหารหรือสิ่งบันเทิงท่ีอาํ นวยความสะดวกในการใชชวี ิตประจําวัน เปนตน 2.2.3 ประสบการณ (Experiences) เชน การดูละครหรือคอนเสริ ต ตาง ๆ การ ทอ งเที่ยว 2.2.4 เหตกุ ารณ (Events) เชน การแขง ขันโอลิมปค การจัดนิทรรศการ งานฉลอง ตา ง ๆ 2.2.5 บคุ คล (Persons) เชน ดารา นักรอ ง นกั กฎหมาย นกั การเงิน นกั ดนตรี หรือ ทป่ี รกึ ษา ตาง ๆ 2.2.6 สถานที่ (Places) เชน สถานทที่ องเที่ยว สถานท่ีตากอากาศ นิคม อุตสาหกรรม พพิ ธิ ภณั ฑ 2.2.7 ทรพั ยส นิ (Properties) เชน หนุ หนุ กู สทิ ธิบตั ร ลิขสิทธิ์ สิทธทิ างการคา 2.2.8 องคก ร (Organizations) เชน ภาพลกั ษณและช่ือเสยี งขององคกร หรือการ เขา รว มในชมรม/ หนวยงาน/องคกรตาง ๆ 2.2.9 ขอ มูลขา วสาร (Information) เชน สารานุกรมทางการตลาด นติ ยสารทใ่ี ห ขอมลู ทางดา นตาง ๆ สถานีวิทยทุ ีใ่ หขอมลู ทางดานการพยากรณอากาศหรอื การจราจร องคกรวิจัย หรอื ทปี่ รกึ ษาที่ ใหบ ริการทางดานการขา วสารตา ง ๆ 2.2.10 แนวความคดิ (Ideas) ขอเสนอตาง ๆ ทางการตลาดจะตองมีการรวมเอา แนวความคิดเขาไปดว ย เปน ความคดิ หรือมโนคตทิ ี่แฝงประโยชนใ หก ับสงั คม 2.3 คุณคา ในสายตาของลกู คา ความพึงพอใจของลกู คา และคุณภาพ 2.3.1 คณุ คาในสายตาของลูกคา (Customer value) ผลิตภณั ฑท่ีนกั การตลาด เสนอขาย จะตองมีคณุ คาในสายตาของลูกคา (Customer value) ซ่ึงหมายถึงความแตกตา งระหวา ง คณุ คา ทลี่ กู คา ไดรบั จากการเปนเจาของหรือใชผ ลติ ภัณฑ เปรยี บเทยี บกบั ตนทุนในการไดมาซ่งึ ผลติ ภณั ฑน ั้น ๆ 2.3.2 ความพึงพอใจของลกู คา (Customer satisfaction) ผลติ ภัณฑท นี่ กั การตลาด
8 เสนอขาย นอกจากจะตองมีคุณคาในสายตาของลูกคา แลว ยงั จะตอ งทาํ ใหล ูกคา เกดิ ความพงึ พอใจ (Customer satisfaction) ซ่งึ เกิดจากคุณคา ทล่ี ูกคาไดรบั น้ันตรงหรือสูงกวา คุณคา ที่ไดคาดหวังไว 2.3.3 คณุ ภาพ (Quality) การท่ีลกู คา จะประเมนิ วา ผลิตภัณฑมคี ณุ ภาพหรอื ไมน ั้น จะประเมินจากการท่ีผลติ ภัณฑสามารถสรางความพึงพอใจแกล ูกคาไดเพยี งใด 2.4 การแลกเปล่ยี น การทําธรุ กรรมและการสรางความสัมพันธทางการตลาด 2.4.1 การแลกเปล่ยี น (Exchange) เปนการกระทาํ ที่ทําใหไดม าซ่ึงส่งิ ทตี่ องการจาก บุคคลอ่ืน โดยการเสนอสง่ิ อน่ื เปนการตอบแทน เชน เงิน สิ่งของ หรือคําสัญญา เปนตน 2.4.2 การทําธรุ กรรม (Transaction) เปนการทําการคา ระหวา งบุคคลสองฝาย คือ ระหวางผซู ื้อกับผขู าย โดยตอง มีลักษณะดงั น้ี 2.4.2.1 ตองมสี องสิ่งท่ีมีคุณคา 2.4.2.2 มีขอตกลงหรือเงือ่ นไข 2.4.2.3 มีระยะเวลาของการตกลง 2.4.2.4 มสี ถานท่ีในการตกลง 2.4.3 การสรา งความสัมพันธท างการตลาด (Relationships marketing) การทาํ การตลาดในปจจบุ ันจะตอ งมงุ เนน ไปท่ีการสรางสมั พันธภาพทางการตลาด ซ่ึงหมายถึงกระบวนการ สราง รกั ษา และการเพ่มิ สัมพันธภาพกับลกู คา และผมู สี วนไดสวนเสีย เชน พนักงานผูปอ นปจจยั การ ผลิต ผูกระจาย สินคา ผคู า ปลกี ธนาคาร รัฐบาล ชมุ ชน เปน ตน 2.5 ตลาดและระบบตลาด 2.5.1 ตลาด (Market) หมายถึง กลุมของผซู ื้อสนิ คาหรอื บรกิ ารท่ีมศี ักยภาพ คือ มี อาํ นาจในการซื้อ 2.5.2 ระบบตลาด (Marketing system) องคประกอบสาํ คัญในระบบการตลาด คือ องคกรและตลาดซ่ึงเชอื่ มตอกันดว ยการเคลอ่ื นยายของส่ิงสําคญั 4 ประการ คอื 5.2.2.1 สนิ คา และบริการ 5.2.2.2 การสื่อสารไปสูตลาด 5.2.2.3 จํานวนเงินท่ีมาสูองคกร 5.2.2.4 ขอ มูลทอ่ี งคก รไดรับโดยรวมแลว การตลาด หมายถงึ “การสรางคุณคา ” เพราะวาการตลาดที่ทันสมัยจะตองเนนการสรางคุณคาใหแ กผบู รโิ ภค โดยเร่ิมตน
9 จากการกําหนดคุณลักษณะ (Attributes) ของสินคา สรา งจุดเดิน (Features) ใหส นิ คา แปลจุดเดน ดงั กลาวใหเ ปน คุณประโยชน (Benefits) ของสนิ คา และตองไมจ บอยูแคตรงน้ี ตองคดิ ตอไปวาจะให คณุ คา (Value) อะไรแกผูบรโิ ภค จงึ จะทาํ ใหผ บู รโิ ภครูสึกวาสินคา ทเี่ รานาํ เสนอใหก ับเขานน้ั คุมกบั ตน ทนุ ชีวติ ของเขา ไมว าจะเปนเงินท่ีเสยี ไป เวลาทเ่ี สียไปและความพยายามทตี่ อ งเสยี ไป สินคาใดท่ีมี คณุ คาไมคมุ ตน ทนุ ชีวติ ของลกู คา สินคานน้ั ยอมไมย ่ังยืน ในสนามแขง ขันทางการตลาด ดังนน้ั การ เรยี นรู เร่ืองการตลาดจงึ เปน สิง่ ท่นี า สนใจ เพราะไดสัมผสั ทง้ั ทางตรงและทางออ ม อีกท้ังเปน เรอื่ งที่ ใกลตวั เรา ซงึ่ สามารถพบเห็นไดในชีวิตประจําวัน 3. แนวคดิ เก่ยี วกับการขอรับรองมาตรฐานผลติ ภณั ฑชุมชน มาตรฐานผลติ ภณั ฑช ุมชน หมายถึง ขอกาํ หนดทางวิชาการทสี่ าํ นกั งานมาตรฐาน ผลติ ภณั ฑอ ตุ สาหกรรม (สมอ.) ไดก าํ หนดข้นึ เพื่อเปนแนวทางแกผูผลติ ชุมชนในการผลติ สนิ คาใหม ี คุณภาพมาตรฐานผลิตภณั ฑช ุมชนและเปนเคร่ืองมือท่ีใชเพ่ือสนับสนนุ ผูประกอบการใหม ีแนวทางใน การผลิตสนิ คา ใหม ีคณุ ภาพเหมาะสมกับวตั ถุประสงคก ารใชง านและปลอดภัยตอผูบรโิ ภคอีกทั้งยงั สราง ความมัน่ ใจใหก ับผูบริโภค เน่ืองจากมีหลักเกณฑการตรวจสอบและมหี นวยงานกาํ กบั ดูแลทง้ั การใหการรบั รองและการตรวจตดิ ตามผลภายหลงั ไดรบั การรบั รองแลว ในสภาวการณป จจุบัน ผปู ระกอบการภายในประเทศมอี ยูห ลายประเทศมีอยูหลายระดบั ทัง้ ทเี่ ปน ผูป ระกอบการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดยอม รวมถึงผูผ ลติ ในชุมชนผูประกอบการบางราย สามารถผลติ สนิ คา เพ่ือ สง ออกไดแตย งั มีผปู ระกอบการจํานวนมากทเ่ี ปนผูประกอบการขนาดยอมและผูผลติ ในชมุ ชนท่ี ตองการการพัฒนาและการสงเสรมิ เพือ่ ยกระดับผลิตภณั ฑใหเ ปน ทยี่ อมรับ กระทรวงอตุ สาหกรรมจงึ ไดม อบหมายใหสํานักงานอตุ สาหกรรมจดั ทาํ โครงการมาตรฐานผลติ ภัณฑช มุ ชนข้ึน เพ่อื เสริมสรางให ชุมชนนําภมู ปิ ญ ญาและทรัพยากรในทองถน่ิ มาผลติ เปน ผลติ ภัณฑท มี่ ีคณุ ภาพ โครงการ มาตรฐาน ผลติ ภณั ฑชุมชนใหก ารสนบั สนุนในดานการกาํ หนดมาตรฐานเพ่ือใชเ ปน เกณฑใ นการรับรองและ สามารถประกันคุณภาพใหกบั ผูบ รโิ ภคตลอดจนเปน แนวทางท่ีเชือ่ มโยงผลติ ภณั ฑจ ากชุมชนสูตลาด ผูบริโภคอยา งกวางขวางท้งั ในและตา งประเทศตอไป โดยมีหลักเกณฑและเง่อื นไขในการรับรอง มาตรฐานผลติ ภัณฑช ุมชน ดงั ตอไปนี้
10 3.1 ขอบขา ย 3.1.1 เอกสารนก้ี ําหนดนยิ ามคุณสมบตั ิของผูย ่นื คาํ ขอ การรบั รอง การตรวจติดตามผล การยกเลกิ การรับรองและอน่ื ๆ ทเี่ กีย่ วของในการรบั รองคุณภาพผลติ ภณั ฑชุมชน 3.2 นิยาม ความหมายของคําที่ใชใ นเอกสารน้ี มดี ังตอไปน้ี 3.2.1 การรับรองคุณภาพผลติ ภัณฑช มุ ชน หมายถงึ การใหก ารรบั รองคุณภาพ ผลิตภณั ฑ ชุมชนของผูผลติ ในชุมชนทีเ่ กิดการรวมกลมุ กนั ประกอบกจิ กรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ทง้ั ที่จด ทะเบียนอยา งเปนทางการหรือทไี่ มมีการจดทะเบยี นเปน การรวมกลุมเองโดยธรรมชาตหิ รือชมุ ชนใน โครงการหนึง่ ตําบล หน่ึงผลิตภณั ฑ ท่ีผานการคัดเลอื กจากจงั หวดั หรอื หนวยงานทเ่ี กยี่ วของตาม มาตรฐานผลิตภณั ฑชุมชนทส่ี ํานกั งานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมไดประกาศกําหนดไวแลว 3.2.2 ผยู ่นื คําขอ หมายถึง ผูผลติ ทีอ่ ยูใ นชุมชนหรือจากโครงการหนึง่ ตําบล หนง่ึ ผลิตภัณฑ ทีผ่ า นการคัดเลอื กจากคณะกรรมการอํานวยการ หนึ่งตําบล หน่งึ ผลิตภณั ฑแ หงชาติ (กอ.นตผ.) 3.2.3 ผไู ดรบั การรบั รอง หมายถึง ผูย น่ื คาํ ขอทีผ่ านการตรวจประเมินแลวและไดร ับ การรบั รองจากคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภัณฑช ุมชน 3.3 คณุ สมบัตขิ องผูยืน่ คาํ ขอ 3.3.1 ผูยนื่ คําขอตองมคี ุณสมบตั ิในขอหนงึ่ ขอ ใด ดงั ตอไปนี้ 3.3.1.1 เปนผผู ลติ ในชมุ ชนของโครงการ หนง่ึ ตําบล หน่ึงผลิตภณั ฑ ไดรบั การคดั เลือกจากคณะกรรมการอํานวยการหน่งึ ตาํ บล หนึ่งผลติ ภณั ฑแหง ชาติ (กอ.นตผ.) 3.3.1.2 เปน กลมุ หรือสมาชิกของกลมุ เกษตรกร กลมุ สหกรณหรือกลุมอืน่ ๆ ตามกฎหมายวิสาหกจิ ชมุ ชน เชน กลุมอาชีพ กลุมอาชีพกาวหนา กลุมธรรมชาติ เปนตน 3.4 การรบั รอง 3.4.1 การรบั รองคุณภาพผลิตภณั ฑชมุ ชน ประกอบดวยการดําเนินการ ดงั นี้ 3.4.1.1 ตรวจสอบสถานทผ่ี ลิตและเกบ็ ตวั อยา งจากสถานท่ผี ลิตสงตรวจสอบ เพื่อพจิ ารณาออกใบรบั รอง 3.4.1.2 ตรวจตดิ ตามผลคณุ ภาพผลิตภัณฑชมุ ชนที่ไดรับการรับรอง โดยสุม ซอื้ ตวั อยา งทไ่ี ดร บั การรับรองจากสถานทจี่ าํ หนา ยเพ่ือตรวจสอบ 3.4.2 การขอการรบั รอง ใหย น่ื คําขอตอ สํานักงานมาตรฐานผลติ ภัณฑอุตสาหกรรม
11 หรอื สาํ นักงานอตุ สาหกรรมจังหวดั พรอมหลกั ฐานและเอกสารตาง ๆ ตามแบบทส่ี ํานกั งานมาตรฐาน ผลิตภณั ฑอุตสาหกรรมกําหนด 3.4.3 เมอ่ื ไดรับคาํ ขอตามขอ 3. 4.2 แลว สํานักงานมาตรฐานผลติ ภัณฑอุตสาหกรรม จะนดั หมายการตรวจสอบสถานทผี่ ลติ เก็บตัวอยางสงทดสอบหรือทดสอบ ณ สถานที่ผลิต 3.4.4 ประเมินผลการตรวจสอบวาเปน ไปตามมาตรฐานผลิตภณั ฑช มุ ชนทีไ่ ดกาํ หนด ไวห รอื ไม 3.4.5 ใบรบั รองผลิตภณั ฑมีอายุ 3 ป นับต้ังแตวนั ท่ีระบใุ นใบรับรอง 3.4.6 การขอตออายุใบรับรองหรือการออกใบรับรองฉบบั ใหม เม่ือใบรับรองฉบบั เกา สิ้นอายุ ใหด ําเนนิ การตามขอ 3.4.2 ถงึ 3.4.4 3.5 เงอ่ื นไขและการตรวจติดตาม 3.5.1 ผไู ดรบั การรบั รอง ตองรกั ษาไวซ งึ่ คณุ ภาพตามมาตรฐานผลติ ภัณฑช ุมชนที่ กาํ หนดไวต ลอดระยะเวลาทีไ่ ดร บั การรบั รอง 3.5.2 การประเมนิ ผลการตรวจสอบตัวอยา งท่สี มุ ซอ้ื เพอ่ื ตรวจตดิ ตามผลตอ งเปนไป ตามมาตรฐานผลิตภณั ฑชมุ ชนที่กําหนด 3.5.3 การตรวจตดิ ตามผลทาํ อยางนอยปละ 1 ครง้ั 3.6 การยกเลิกการรบั รองสํานักงานฐานผลติ ภัณฑอตุ สาหกรรม จะยกเลกิ ใบรับรอง กรณี ใดกรณีหน่งึ ดังตอไปน้ี 3.6.1 ผลิตภณั ฑท ่ตี รวจตดิ ตามผล ไมเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑช มุ ชน 2 ครัง้ ติดตอกัน 3.6.2 ผไู ดร ับการรับรองขอยกเลิกใบรบั รอง 3.6.3 มีการประกาศแกไขหรอื ยกเลกิ มาตรฐานผลติ ภณั ฑชุมชนทไี่ ดกําหนดไว 3.6.4 เมือ่ ใบรับรองครบอายุ 3 ป นับจากวันทไี่ ดรับการรบั รอง 3.6.5 การกระทําอันเปนการฝา ฝนหรอื ไมปฏิบัติตามหลักเกณฑแ ละเงือ่ นไขตา ง ๆ ท่ี กําหนด อวดอางเกนิ ความเปนจรงิ โฆษณาการไดรบั การรับรองครอบคลมุ รวมถงึ ผลติ ภัณฑท ่ีการ รบั รอง
12 3.7 อนื่ ๆ 3.7.1 ในกรณที ี่ยกเลิกใบรับรอง ผูไ ดรับการรับรองตองยตุ กิ ารใชสงิ่ พมิ พส อ่ื โฆษณา ที่มกี ารอางองิ ถึงการไดร บั การรบั รองท้ังหมด 3.7.2 สาํ นกั งานมาตรฐานผลติ ภัณฑอตุ สาหกรรม ไมรับผดิ ชอบในการกระทําใด ๆ ของผูไดร บั การรบั รองที่ไดก ระทาํ ไป โดยไมส จุ ริตหรือไมปฏบิ ัติตามหรอื ฝา ฝน หลักเกณฑแ ละเงื่อนไขท่ี กาํ หนด 4. ทฤษฎีกลยุทธก ารตลาด(4Ps)และ(8Ps), กลยุทธต ลาดออนไลน 4.1 หลักการตลาด 4Ps หรอื สว นผสมทางการตลาดนน้ั (Marketing Mix) มี สวนประกอบดวยกันทงั้ หมด 4 อยาง ไดแก 4.1.1 ผลิตภัณฑ (Product) ธุรกจิ มีองคป ระกอบหลักซ่ึงเปน ปจ จัยสําคัญอยา งแรก คอื ผลติ ภณั ฑส นิ คา (Goods) หรอื บรกิ าร (Service) สาํ หรบั ในสวนสินคา น้ันแบงออกเปน สินคา ประเภทจับตองได และสินคาประเภทจับตอ งไมไ ด สาํ หรบั การบริการน้ันแบงออกเปน บรกิ ารแบบมี สว นรวม และการบรกิ ารแบบไมม ีสวนรว ม ดังน้ันสินคาและบริการ จงึ นบั ไดว า เปน หัวใจสําคัญของ การดาํ เนินธรุ กิจอยางแทจริง โดยตอ งมีคุณลกั ษณะสาํ คญั คือ คุณภาพ (Quality) สําหรับในสวนของ คุณภาพน้ันยงั มคี วามหมายรวมถงึ ดานความเหมาะสมในการใชงาน คุณภาพการออกแบบ และ คณุ ภาพตามมาตรฐานที่กําหนดไวอีกดวย นอกจากนนั้ คณุ ภาพยงั เปน ตวั บงชี้สําคญั ถึงภาพลักษณของ ธรุ กจิ เราอกี ดว ย 4.1.2 ราคา (Price) การกาํ หนดราคานบั วา เปน กลยุทธส ําคญั อีกอยา งหน่ึงของการ ดําเนินธรุ กิจ โดยมกั จะขน้ึ อยูกับปจจัยตาง ๆ เชน ขนาดของตัวธรุ กิจ ประเภทของสินคาทต่ี องการ จําหนาย คาใชจายตาง ๆ ส่งิ แวดลอ มทางการตลาด กฎหมาย ความเปล่ียนแปลกของราคาวตั ถดุ บิ หรอื แมแ ตร ะบบการจดั จาํ หนาย ตน ทนุ การผลิต และการสงเสริมการขาย เปนตน สาํ หรับธรุ กจิ ขนาด เลก็ นั้น การกาํ หนดราคาขายของสนิ คาเปน สิ่งจาํ เปน อยา งยิ่ง เนือ่ งจากราคาน้ัน เปน สง่ิ ทใ่ี ชวัดคา และประโยชนของตัวสินคา และยงั เปน ตวั กําหนดวาเราจะสามารถใชทรัพยากรท่ีมีอยูอยา งจาํ กัดไปใน ทศิ ทางใด จะสามารถขายสินคา อยา งไร จํานวนเทา ไหร ราคาขายจะเปนเคร่ืองบงชส้ี าํ คัญ ของ ความสามารถในการทํากาํ ไรของธรุ กิจนน้ั ทัง้ นี้เน่ืองจากกาํ ไรน้ัน คํานวณจากรายรบั หกั ลบดวยตน ทนุ และรายรบั ไดจ ากปริมานจํานวนที่ขายคุณดว ยราคาตอหนวย อีกหนึ่งกลยุทธการขายสนิ คา ท่นี ยิ ม นาํ มาใชก ัน อยางแพรหลาย ไดแ ก การใหส วนลด (Discount) การขายเชอ่ื (Credit) และการฝากขาย
13 (Consignment) และยงั มกี ารใชนโยบายการต้ังราคามาใชอกี ดวย นโยบายการตงั้ ราคาแบงออกเปน 4.1.2.1 นโยบายราคาเพียงราคาเดยี ว (One Price Policy) เปนการเสนอขาย สนิ คาหรือบรกิ ารในราคามาตรฐานเดยี วกนั ไมวาจะซ้ือมากหรอื นอ ยกต็ าม เชน ราคานํ้ามนั คาขนสง สินคาคาํ นวณตามนาํ้ หนกั หรือธรุ กจิ ขายสินคาราคาเดียวท้ังราน (ทุกอยาง 20 บาท) 4.1.2.2 นโยบายราคาท่แี ตกตา งกัน (Variable Price Policy) มีเหตุมาจาก ความแตกตา งในดา นคุณลักษณะเฉพาะของสนิ คา หรือตวั บริการ และการเจรจาตอ รองของลูกคา น่ัน จงึ เปน เหตุใหมกี ารตั้งราคาขายแตกตา งกนั เชน สินคาท่มี ีคุณภาพดีกวา จะมีราคาทีส่ งู กวา สนิ คาท่ี คุณภาพรองลงมา เชน ราคาต๋ัวชมภาพยนตรท ีน่ ั่งธรรมดากับท่ีนั่งพเิ ศษ เส้อื ผา แบรนดด ังกับเส้อื ผา ไม มแี บรนด 4.1.2.3 นโยบายกาํ หนดราคาขายแบบแพ็กเกจ (Multiple Unit Package Pricing Policy) เปน การกําหนดราคาขายโดยเปรยี บเทียบความแตกตา งในดานปรมิ าณสินคาท่ซี ื้อ อธิบายงาย ๆ คือ ถาซื้อในจํานวนมากราคาจะถูกกวาซื้อในจาํ นวนนอย เชน เครอื่ งดื่ม บะหม่ีกึ่ง สาํ เร็จรูป สนิ คา ประเภทอุปโภคบริโภค 4.1.2.4 นโยบายกาํ หนดราคาตามสายราคา (Price Lining-Policy) เปน รปู แบบการกําหนดราคาสนิ คาแบบตอ เน่ืองตามขนาดและปริมานของสนิ คา โดยแบงตามขนาด ใหญ กลาง เล็ก ท้ังนเี้ พื่อความสะดวกแกพ นักงานขายและตัวลูกคา เอง เชน น้าํ ยาบว นปาก ยาสฟี น 4.1.2.5 นโยบายกาํ หนดราคาเชิงจติ วทิ ยา (Psychological-Pricing Policy) ธุรกิจอาจจะใชวธิ กี ารกาํ หนดราคาใหนาสนใจ โดยอาศยั หลักจติ วทิ ยา ซ่งึ เชอ่ื วามีผลโดยตรงตอ พฤติกรรมการซ้ือสนิ คาของลูกคา หรือผบู ริโภค เชน สินคา ที่มรี าคาลงทายเหมือนกนั 59, 89, 99 หรอื สินคา ที่มปี ายกาํ กบั เชน สินคาขายดี 4.1.2.6 นโยบายกาํ หนดราคาตามจํานวน (Unit Pricing-Policy) เปน รปู แบบการตนราคาใหแตกตาง โดยอางอิงจากนํ้าหนักของสนิ คา ตอ หนว ยเปนเกณฑ เชน ซอ้ื สินคา ที่ มนี าํ้ หนกั ทแี่ ตกตา งกนั 100,50 และ 30 กรัม ตัวสินคา จะมีราคาไมเทา กัน 4.1.3 ชอ งทางการจัดจําหนาย (Place) การนําสนิ คาไปใหถึงมอื ของลกู คา โดยยึด หลกั ความมปี ระสทิ ธิภาพ ความถูกตอง ความปลอดภยั และความรวดเรว็ วิธขี ายหรือกระจายสินคาที่ สามารถทาํ ใหเกดิ ผลกาํ ไรมากท่ีสุด ตองกระจายสนิ คา ใหต รงกลุมเปาหมายมากทส่ี ุด หากเปน สนิ คา ท่ี ขายไปหลาย ๆ แหงวิธีการขายหรือการกระจายสนิ คานั้นจะมคี วามสําคญั มาก โดยหลักการของการ
14 เลอื กวธิ กี ระจายสินคานนั้ ไมใชข ายใหมากสถานท่ีท่ีสุดจะดีเสมอ เพราะมนั ข้ึนอยูกบั วาสินคาของทา น คอื อะไร และกลมุ เปาหมายทานคือใคร 4.1.4 การสง เสรมิ การขาย (Promotion) เมอ่ื ธรุ กิจทราบวา ลกู คาตองการอะไร มี รสนยิ มแบบไหน เพ่ือทจ่ี ะสามารถสรางโปรโมช่นั ทต่ี อบสนองความตองการของลกู คา ไดโ ดยตรง แต การสง เสรมิ การขายนัน้ มีความสมั พนั ธใกลชดิ กับงบประมาณ ดานคาใชจ ายอยา งมากและควรจะตอง พยายามใหไดผ ลลัพธก ลบั คืนอยา งคุมคา ที่สดุ ซง่ึ มีอยูหลายวธิ ีทส่ี ามารถชวยไดท งั้ ทางตรงและ ทางออม 4.1.4.1 การโฆษณา (Advertising) อาจจะใชค ําพดู หรือขอ ความ โดยมี ความหมายทจี่ ะใหล ูกคามีความรสู ึกทด่ี ตี อสินคาหรือบริการนน้ั รวมทง้ั จงู ใจใหเกดิ ความตองการ อยากทดลองสนิ คาหรอื บริการของเรา 4.1.4.2 การขายโดยตรง (Direct Sales) เปน การขายโดยเขาไปติดตอ ถึงตวั ลูกคาโดยตรง โดยการอธบิ ายรายละเอียดตาง ๆ ของสินคาใหล ูกคา ไดทราบ หรอื ท่เี รียกวา การเสนอ ขาย โดยตองอาศยั เทคนิคและวธิ ีการทน่ี า สนใจ 4.1.4.3 การสง เสรมิ การขายทางดานลูกคา (Consumer Promotion) เปน รปู แบบในการสรา งสงิ่ ดึงดูดใจใหกบั ตวั ลูกคาโดยตรง เชน การลด แลก แจก แถม หรือการเลน เกม เพอ่ื ชิงรางวลั เปนการกระตุนใหล กู คา เกดิ ความสนใจและมคี วามหวงั ในประโยชนทไ่ี ดรับจากตัว สินคาหรอื บรกิ ารของเรา 4.1.4.4 การบริการ (Service) เปนรปู แบบการใหบ ริการทัง้ กอนและหลัง การขาย (การอธิบายคุณลกั ษณะที่ดีและการใชส ินคา กอนลูกคา จะทําการซ้อื เพื่อเปนการเช้อื เชิญให เกิดสนใจ) การบริการขณะขาย (การสาธติ ใหลูกคา ไดชมกอนทีจ่ ะตัดสนิ ใจซื้อสนิ คา หรืออาจจะเปน การใหล ูกคาทดลองดวยตวั เองกอน) และบริการหลงั การขายสินคาใหก ับลกู คา เชน การซอ มบาํ รุง หรือตรวจสอบสินคา เม่ือลูกคาไดซ้ือไปแลวโดยทําอยางตอเนอื่ ง เพื่อสรางความประทับใจระยะยาว 4.2 กลยทุ ธทางการตลาด (8 P’s Strategy) หมายถงึ กลยทุ ธท างการตลาดสมยั ใหมซ่ึง เปน สวนผสมทางการตลาด (Marketing Mix) หรือทเี่ รียกส้ัน ๆ วา 8P’s ซึง่ ตอ งมีแนวทางความคดิ ทางการส่ือสารการตลาด (IMC) โดยอาศยั เคร่ืองมือการติดตอ สอื่ สารกับผบู รโิ ภคแบบสมัยใหม ซง่ึ แบง สวนขยายเพ่มิ เติมจากเดิมอีกหลายสวน ทง้ั งานศกึ ษา ทง้ั ภายในและภายนอกประเทศเชื่อมโยงสกู าร ทําธุรกิจสมัย ใหม ซึ่งเนน การสรา งผลกาํ ไรสูงสดุ บนความพอใจของผบู ริโภคซึ่งเปนการทําธุรกจิ ระยะ
15 ยาว (Long-Term Business) พรอมกบั พฤตกิ รรมที่เปลี่ยนไปของผูบรโิ ภคสมัยใหม ซ่งึ เปลี่ยนไปอยา ง มาก โดยเฉพาะการแบง สวนการตลาด (Segmentation) ซ่ึงไมสามารถแบง สวนการตลาดแบบเดมิ ๆ ไดแ ลว ซงึ่ การเอกสารการศึกษาในสว นแรกเปนแนวทางทาํ ธรุ กจิ และกอใหเ กิดพฤติกรรมในการเลือก ซือ้ ผลิตภัณฑเสริมอาหารสวนทเี่ อกสารอื่น ๆ จะชวยในการวางแผนการตลาด ในธรุ กิจผลิตภณั ฑเสรมิ อาหารท่ีมีความเก่ยี วขอ งและสอดคลอ งกบั การศึกษาในคร้งั นี้ แนวคิดทางการวางแผนกลยุทธท าง การตลาดโดยใช 8P’s ซึง่ ประกอบไปดวยสวนผสมทางการตลาด ดังนี้ 4.2.1 กลยทุ ธผ ลิตภัณฑ (Product Strategy) สิง่ ท่ีตองพิจารณาเก่ยี วกบั ผลติ ภณั ฑ คอื 4.2.1.1 แนวความคิดดานผลติ ภณั ฑ (Product Concept) เปนคุณสมบัติที่ สําคญั ของผลติ ภณั ฑทส่ี ามารถตอบสนองความตองการของผบู รโิ ภค Product ได ตอ งมคี วาม ชัดเจนในตัวผลติ ภณั ฑน น้ั ๆ 4.2.1.2 คุณสมบัตผิ ลิตภัณฑ (Product attribute) จะตองทราบวา ผลิตภณั ฑนัน้ ผลติ มาจากอะไร มีคณุ สมบตั ิอยา งไร ลกั ษณะทางกายภาพ ฟสกิ ส เคมี ชวี ะ ขนาด ความดี ความงาม ความคงทนทานดานรปู รา ง รูปแบบของผลิตภณั ฑท่มี ีอยูใ นตัวของมันเอง 4.2.1.3 ลกั ษณะเดน ของสินคา (Product Feature) การนาํ สินคาของบริษัท ไปเปรียบเทยี บกบั สนิ คาของคูแขงขนั แลว มคี ณุ สมบัติแตกตางกนั และจะตองรูวา สนิ คาเรามอี ะไรเดน กวา เชน ลกั ษณะเดนของ Dior คอื เปนผลติ ภณั ฑช นั้ นําจากปารสี 4.2.1.4 ประโยชนของผลติ ภณั ฑ (Product Benefit) พิจารณาวาสินคา มี ลักษณะเดนอยางไรบางและสินคาใหป ระโยชนอ ะไรกับลูกคาบาง ระหวา งการใหส ญั ญากับลูกคา กบั การพิสูจน ดว ยลักษณะเดนของสินคา 4.2.2 กลยทุ ธราคา (Price Strategy) ประเดน็ สาํ คัญท่จี ะตองพจิ ารณา มดี งั นี้ 4.2.2.1 ตงั้ ราคาตามตลาด (Ongoing price) หรือ ต้ังราคาตามความพอใจ (Leading price) 1) ตงั้ ราคาตามตามตลาด (On going price) เหมาะสําหรบั สนิ คาท่ี สรางความแตกตา งไดย าก จงึ ไมส ามารถจะตงั้ ราคาใหแตกตางจากตลาดคูแขงขันได คอื การตง้ั ราคา ตามคแู ขงขนั
16 2) ต้งั ราคาตามความพอใจ (Leading price) เปนการตัง้ ราคาตาม ความพอใจ โดยไมคาํ นึงถงึ คแู ขง ขันเหมาะสําหรบั ผลิตภัณฑท่ีมคี วามแตกตา งในตราสนิ คา สินคา ทีม่ ี เอกลกั ษณส วนตวั มภี าพพจนที่ดี จะตงั้ ราคาเทา ไรก็ไมมีใครเปรยี บเทียบ 4.2.2.2 สินคา จะออกเปนแบบราคาสงู (Premium price) เมือ่ แนใจใน คณุ ภาพท่เี หนือกวา และการยอมรับในราคาของลูกคา หรอื ราคามาตรฐาน (Standard) เมอ่ื ใชการตั้ง ราคาโดยพจิ ารณาจากราคาของคูแขงขนั หรือตราสนิ คาเพื่อการแขง ขัน (Fighting brand) เปนสินคา ดอ ยคุณภาพกวา คูแขงขันเล็กนอย จะลงตลาดลาง 4.2.2.3 การตง้ั ราคาเทา กนั หมด ( One pricing ) คือ สนิ คาหลายอยา งทมี่ ี ราคาติดอยูบนกลอง หมายถึง ไมวาจะขายอยูทใี่ ด ฤดูหนาวหรอื ฤดูรอน ราคาก็เทากันหมดหรือราคา แตกตางกัน (Discriminate price) ขอดี คือ สามารถเรยี กราคาไดห ลายราคา แตขอเสีย กค็ ือ เราตอง หาเหตผุ ลในการตงั้ ราคาหลายอยา งเพอ่ื ใหคนยอมรับได 4.2.2.4 การขยายสายผลิตภัณฑ (Line extension) ในกรณนี ี้การนําเสนอ สินคาเร่มิ ตน ดว ยราคาหนึ่ง แลว มีกลยทุ ธเ ผยแพรค วามนิยมไปยงั ตลาดบนหรือตลาดลาง 4.2.2.5 การขยบั ซ้ือสงู ข้ึน (Trading up) เปน การปรับราคาสูงขึน้ ทําใหได กาํ ไรมากขน้ึ จงึ พยายามขายใหป รมิ าณมากขึ้นหรือการขยับซอื้ ตํ่าลง (Trading down) เปนการผลติ สินคา ที่มรี าคาแพงใหม ีคณุ ภาพกวาสินคาที่ราคาถูกเล็กนอยแตต ั้งราคาสูงกวา เพื่อใหค นซื้อสินคาท่ี รองลงมา 4.2.2.6 การใชก ลยุทธดา นขนาด (Size) คือ ไมทาํ ขนาดเทากับผูผลติ ราย อน่ื ๆ 4.2.3 กลยทุ ธการจัดจาํ หนา ย (Place Strategy) คอื กลยทุ ธเกย่ี วกบั วธิ ีการจัด จาํ หนาย จะตองพจิ ารณาถงึ รายละเอยี ด ดงั น้ี 4.2.3.1 ชอ งทางการจัดจาํ หนาย (Channel of distribution) เปน เสนทาง ท่สี นิ คา เคลื่อนยายจากผูผลติ หรอื ผขู ายไปยังผูบ รโิ ภคหรอื ผูใ ช ซ่งึ อาจจะผานคนกลางหรือไมผา นคน กลางก็ได 4.2.3.2 ประเภทของรานคา (Outlets) ในทุกวันนี้จะพบไดว า ววิ ฒั นาการ ของการจดั จาํ หนา ยนน้ั เปน สงิ่ ที่เจรญิ เตบิ โตรวดเร็วมาก ประเภทของรานคามีมากมายจนแทบจะตาม ไมทนั จะขอเรยี งลําดับประเภทของรานคาจากใหญไปหาเล็ก
17 1) รา นคา สง (Wholesale store) เปนรา นคาที่ขายสินคาใน ปริมาณมาก ลกู คา สวนใหญเ ปน คนกลาง 2) รา นคาขายของถูก (Discount store) เปน รานคาท่ขี ายสนิ คา ราคาพเิ ศษ 3) รานหางสรรพสินคา ( Department store ) 4) ซเู ปอรม ารเกต็ ท่ีอยเู ด่ยี ว ๆ (Stand alone supermarket) เปน รานทม่ี ที ําเลเด่ียวไมต ดิ กับรา นคา ใด ๆ 5) ชอ็ ปปง ชมุ ชน (Community mall) เปน รานคา ที่อยใู นยาน ชุมชน 6) Minimart จะเห็นไดจากรานคาเล็ก ๆ ตามตึกอาคารสงู ๆ ใน โรงพยาบาล ซ่งึ ตั้งอวั่ เส็งเริม่ บุกตลาด Minimart พอสมควร 7) รานคาสะดวกซ้ือ (Convenience store) เปน รานคาทีข่ าย สินคาอปุ โภคบรโิ ภคหรอื สนิ คาสะดวกซ้ือ บางรา นจะเปด บริการ 24 ชั่วโมง 8) รานคาในปม น้ํามัน 9) ซุมขายของ (Kiosk) เปนรานท่จี ดั เปนซุมขายของ บางคร้ัง จดั เปน บทู 10) เครือ่ งขายอัตโนมัติ (Vending machine) เปนการขายสนิ คา ผานเครอื่ งจักรอัตโนมตั ิ 11) การขายทางไปรษณีย (Mail order) เปนการขายสนิ คา ซึ่งใช จดหมายสง ไปยังลูกคา มีการลงในหนังสอื พิมพ นติ ยสาร ถาพอใจก็สง ขอความสั่งซื้อทางไปรษณีย 12) ขายโดยแคตตาล็อก (Catalog sales) 13) ขายทางโทรทัศน (T.V. Sales) 14) ขายตรง (Direct sales) การขายโดยใชพ นกั งานขายออก เสนอขายตามบาน 15) รานคาสวัสดิการ เปน รา นคา ทตี่ ง้ั ข้นึ เพื่ออํานวยความสะดวกกบั พนักงานตามหนวยงานราชการตา ง ๆ ของบริษทั หรือสาํ นักงานตา ง ๆ 16) รานคาสหกรณ เปนรา นคา ที่ตง้ั อยูตามมหาวิทยาลยั โรงเรียน
18 4.2.3.3 จํานวนคนกลางในชองทาง (Number of intermediaries) หรือ ความหนาแนน ของคนกลางในชอ งทางการจัดจาํ หนาย (Intensity of distribution) ในการพจิ ารณา เลอื กชอ งทางการจัดจําหนายจะมกี ระบวนการ 3 ขนั้ ตอน ดงั นี้ 1) การพิจารณาเลือกลูกคากลุมเปา หมายวา เปน ใคร 2) พฤติกรรมในการซื้อของกลมุ เปา หมาย เชน ซ้ือเงินสดหรือเครดติ ตอ งจดั สง หรือไม ซ้ือบอยเพียงใด 3) การพิจารณาที่ตั้งของลกู คา ตามสภาพภูมิศาสตร 4.2.3.4 การสนบั สนุนการกระจายตัวสนิ คาเขาสตู ลาด (Market logistics) เปนกจิ กรรมท่ีเกยี่ วขอ งกบั การเคล่ือนยา ยปจจยั การผลิต และตัวสนิ คา จากแหลงปจจัยการ ผลติ ผานโรงงานของผูผลติ แลวกระจายไปยังผบู ริโภค 4.2.4 กลยุทธก ารสง เสริมการตลาด (Promotion Strategy) กลยุทธการสงเสรมิ การตลาดจะตองประสานกับแผนการตลาดโดยรวมและควรกําหนดแผนการสงเสรมิ การตลาดที่ เฉพาะเจาะจง 4.2.5 กลยทุ ธการบรรจภุ ัณฑ (Packaging Strategy) การตัดสินใจเลอื กรูปแบบการ บรรจุภณั ฑแ ละประเภทวัสดขุ องบรรจุภณั ฑมกั จะใชกบั สินคาอปุ โภคบริโภคท่ีพฒั นาใหมหรอื เมอื่ มี การปรับปรงุ เปล่ียนแปลงสนิ คา ใหมกลยทุ ธก ารบรรจุภัณฑ มหี ลักในการพิจารณา ดังนี้ 4.2.5.1 บรรจุภัณฑน ัน้ เหมาะสมที่จะบรรจุสินคา (Put in) หรอื ไม 4.2.5.2 สนิ คา เม่ือวางบนชน้ั แลว ไดเปรียบ (เดน) (Put up) หรอื ไม 4.2.5.3 สนิ คา เมื่อนาํ เอามาใชแลว เก็บสะดวก (Put away) หรือไม 4.2.5.4 บรรจุภัณฑส วยงาม (Prettiness) หรอื ไม 4.2.5.5 สามารถเชญิ ชวนใหใช (Pleading) ไดห รอื ไม 4.2.5.6 บรรจภุ ัณฑส ามารถสะทอนตาํ แหนงครองใจของสนิ คา (Positioning) ไดห รอื ไม 4.2.5.7 บรรจุภัณฑสามารถสะทอนบคุ ลิกภาพของสินคา (Personality) ได หรอื ไม 4.2.5.8 บรรจภุ ณั ฑสามารถปกปองสนิ คา (Protection) ไดหรอื ไม 4.2.5.9 บรรจุภณั ฑม ีความสะดวกตอการใชง าน (Practicality) หรอื ไม
19 4.2.5.10 บรรจุภณั ฑท ่เี ลือกน้นั สามารถทํากาํ ไรไดมากขนึ้ (Profitability) ได หรอื ไม 4.2.5.11 บรรจุภัณฑน ั้นสามารถนาํ มาใชในการสง เสริมการตลาด (Promotion) ไดห รอื ไม 4.2.5.12 เปน การบอกถึงวธิ กี ารใชสินคา (Preaching) ไดหรือไม 4.2.5.13 สามารถดูแลรักษาสิง่ แวดลอม (Preservation) ไดหรอื ไม ถานําสง่ิ เหลา น้ีมาพจิ ารณาท้งั หมด จะเหน็ วา ในการออกแบบบรรจุภัณฑข องบรษิ ัทจะเปน โลโก ตวั หนังสอื ตัวอกั ษร การเลอื กเปนกระดาษ เปนโฟม เปน ฝาจกุ หรือเคร่ืองหมายสสี ันตา ง ๆ บรษิ ัทกจ็ ะไดบ รรจุ ภัณฑท ี่ดี 4.2.6 กลยทุ ธการใชพ นักงานขาย (Personal Strategy) การขาย โดยใชพ นกั งานขาย จัดเปนรปู แบบการปฏิบัตติ ัวตอตัวระหวางกจิ การกบั ลูกคา ทงั้ นี้ เพ่ือมุง หวงั คําสั่งซอ้ื ดวยรูปแบบการ ขายท่แี ตกตางกนั การขายโดยพนักงานขายน้นั เกย่ี วขอ งกับการจา งพนักงานขาย การจัดการทัว่ ๆ ไป เกยี่ วกบั พนักงานขาย ตลอดจนการบรหิ ารสนิ คา คงคลัง การเตรยี มการเสนอขายและการบรกิ ารหลงั การขาย ในการพัฒนาแผนกการขายนัน้ กจิ การจะเร่ิมต้ังแตการตงั้ วตั ถุประสงคแ ละปฏิบัติการ ซ่ึง ตองมีความชัดเจนและสอดคลอ งกับประเภทของธุรกิจ โดยอาจเปนธรุ กิจคา ปลีก ธุรกิจการบรกิ าร หรอื ธุรกจิ การผลติ จากนนั้ จงึ กําหนดกลยุทธการขาย และการดําเนนิ งานการขาย โดยใชพ นกั งานขาย นัน้ หวงั ผลลัพธ เพื่อเพิ่มยอดขายและขณะเดยี วกนั ก็เพื่อสรา งสัมพนั ธภ าพระยะยาวกับลกู คาอีกดว ย นอกจากนี้ การขายโดยใชพ นักงานขายนน้ั ยงั มกี ารใชโ ปรชวั ร เอกสาร ใบปลวิ วัสดุอปุ กรณตา ง ๆ เพื่อชว ยในการนําเสนอขายของพนักงาน ตลอดจนเปนหลักฐานอางอิงและสามารถมอบไวใ หล กู คา เพอื่ ศึกษาขอมูลเพมิ่ เตมิ 4.2.7 กลยทุ ธการใหขา วสาร (Public Relation Strategy) การใหขาวสารน้ันคือ รปู แบบหน่ึงของการติดตอส่ือสารทไ่ี มเสยี คา ใชจา ยในการซื้อสอ่ื ทงั้ น้ี เพื่อสรา งทศั นคติท่ีเปนบวกตอ สินคาและกิจการของเรา แตปจจบุ นั การส่ือสารโดยวธิ ีดังกลาวอาจมีคาใชจายอ่ืน ๆ รวมท้งั คาใชจ าย ทางออมเกย่ี วกบั สื่ออกี ดวยการใหขา วสารแกสาธารณะชนนน้ั เปน รูปแบบหนึ่งของการประชาสัมพนั ธ การใหข า วสารจัดวา เปน การสรางภาพลักษณใ นระยะยาวแกองคกรและตอ งการใหผลลพั ธน ้ีออกมาใน เชิงบวกแกอ งคกร สิ่งท่เี ราตองพจิ ารณาอยางยิ่งในการใหขาวสาร คอื กลุม เปา หมายที่ตองการไดรบั ขาวสารและส่ือโฆษณาที่จะใชเพอื่ การส่ือขาวสาร
20 4.2.8 กลยุทธพลัง (Power Strategy) พลงั ในท่ีน้ี หมายถงึ อํานาจในการตอ รอง และควบคุม ซึ่งดเู หมือนจะเปนสิ่งท่ยี ากทีส่ ุดในการเนรมิตใหเ กดิ ข้ึน แตกเ็ ปนสงิ่ จาํ เปนและขาดเสยี ไมไ ดใ นองคประกอบตัว P สวนสุดทายนี้ เพราะอาํ นาจตอรองจะเปนพลังพิเศษที่นํามาใชตอรอง แลกเปลย่ี นผลประโยชนทางการคาใหบ รษิ ัทไดร บั ขอเสนอที่ดีทสี่ ุด ในกรณีท่ไี มสามารถตกลงกันตาม กรอบไดอยา งลงตัว 4.3 กลยุทธต ลาดออนไลน การตลาดออนไลน (Online Marketing) คือ การทําการตลาดผา นการโฆษณาบนส่อื ออนไลน เชน Facebook Twitter, Instagram, YouTube , ตลอดจนการโฆษณาบนเว็บไซต หรือ Google ฯลฯ อีกมากมายผานการใชอินเทอรเ นต็ กลยทุ ธแ ละชอ งทางในการทําตลาดออนไลน มี ดงั น้ี 4.3.1 ชองทางในการทําตลาดออนไลน 4.3.1.1 Social Marketing คือ การตลาดออนไลนท่ีเนน การเขาถึงกลุมคน บนโลก Social Network ตาง ๆ ไมว าจะเปน Facebook, Twitter, Instagram, ฯลฯ อีกมากมาย โดยการตลาดบน Social Marketing มักจะไดร บั ความนิยมมากกวา ชองทางอน่ื ๆ 4.3.1.2 Search Engine Marketing คอื การตลาดบน Search Engine เปน การทําใหสินคา ติดหนา แรกของ Google หรอื ทเี่ รารจู ักกันในนามของ SEO (Search Engine Optimization) เปนการปรับแตงเวบ็ ไซต หรือปรบั ปรุงเน้ือหาทม่ี ีคุณภาพ เพ่ือใหเ ว็บไซตหรอื สินคา ติดหนาแรกของ Google ทําใหล กู คามีโอกาสในการคลิกเขา ถึงสนิ คาไดมากกวา 4.3.1.3 Email Marketing คอื การตลาดโดยใชช อ งทางของอีเมล เพื่อ กระจายขาวสาร หรอื นําเสนอโปรโมชน่ั ตา ง ๆ ไปยงั ลกู คา กลมุ เปา หมาย เรียกไดวา Email Marketing เปน ชอ งทางที่ใชตน ทนุ การตลาดทีถ่ ูกท่ีสุดเลยกว็ า ได เมื่อเปรยี บเทียบกับการตลาดบน ชอ งทางอน่ื ๆ 4.3.1.4 Line Marketing คือ การตลาดผานแอพพลิเคชน่ั อยา งเชน Line ดว ยการเผยแพรข าวสาร อพั เดทโปรโมชัน่ ตาง ๆ เรียกไดวา เปนแอพพลเิ คชน่ั ทไ่ี ดรบั ความนยิ มเปน อยา งมากในปจ จบุ ัน ดวยการเก็บรวมขอมลู พบวาในประเทศไทยของเรามีผใู ชงานแอพพลิเคช่ัน Line มากกวา 83% เลยทเี ดยี ว
21 4.3.1.5 Banner การทําโฆษณาโดยใช Banner ของเวบ็ ไซตตาง ๆ ก็เปน อีก หนึ่งกระแสท่คี อนขา งจะไดรบั ความสาํ คัญ เพราะสามารถเขาถงึ ลูกคา ไดอ ยา งตรงกลมุ เปาหมาย เชน ธุรกิจอาหารทีน่ าํ โฆษณาไปฝากไวต ามเว็บไซตอาหาร หรอื เวบ็ ไซตแหลงรวบรวมรา นอาหาร รวี วิ รา นอาหาร ในขณะท่ธี รุ กจิ โรงแรมไดนําโปสเตอรโฆษณาไปฝากไวต ามเว็บทองเทย่ี ว เปน ตน 4.3.2 กลยุทธต ลาดออนไลน 4.3.2.1 มุงเนนที่โซเชียลเนต็ เวิรค ทกุ วันนเี้ ครือขายอยางโซเชยี ลเนต็ เวริ ค ไมวาจะเปน Facebook, Instagram, Twitter, Line และอื่น ๆ คือ สื่อท่ีคนทว่ั ไปใหค วามสนใจมาก ท่สี ดุ เพราะฉะนัน้ จําเปน จะตองมงุ เนนการตลาดไปท่ีนมี่ ากท่สี ดุ 4.3.2.2 สรา งความนาสนใจบนโลกออนไลน ไมว าจะเปน การทาํ คลปิ วีดโี อ, บทความ หรอื อะไรก็ตามแตที่เมอื่ เผยแพรล งในโซเชยี ลเนต็ เวริ ค แลว จะโดนใจจนมคี นกดไลค และ แชรไปใหไ กลไดมากทสี่ ุดย่ิงทําใหโ ดง ดังไดเรว็ 4.3.2.3 ใชผูมอี ทิ ธิพลบนโลกออนไลน ทกุ วนั นคี้ าํ วา เนต็ ไอดอล หรือเพจดงั ตาง ๆ คอื สง่ิ ท่ีคนใหความสนใจมาก การฝากใหคนเหลา นโ้ี ฆษณาหรือประชาสมั พนั ธจะชวยใหเขาถึง กลมุ เปาหมายไดอยา งรวดเร็ว 4.3.2.4 สรา งตาํ แหนงใหธ รุ กจิ หมายถึง การสราง Location ใหก บั ธุรกจิ ของ ตัวเองแลวอาจใชการตรวจสอบบอย ๆ วามีใครเชค็ อินหรือไม โดยเฉพาะธรุ กจิ รา นอาหารจะคอนขาง ไดผ ลมาก หากวางตาํ แหนงธุรกิจใหคนเช็คอนิ ได 4.3.2.5 ใชพ นั ธมิตรบนโลกออนไลน ทุกวันน้เี วบ็ หรอื แอพพลเิ คชัน่ ทีเ่ ปน ตัวกลางสาํ หรับการขายสนิ คามมี ากมาย ธุรกิจอาจเลือกใชชองทางเหลาน้ีในการทาํ การตลาดออนไลน ก็ไดเหมือนกนั เพราะบอ ยคร้ังท่ีลกู คาเขาไปเวบ็ เหลานมี้ ากกวาเว็บขายสินคาโดยตรง 4.3.2.6 สรางการเขาถึงในหลากหลายอุปกรณ คือ หากมเี ว็บไซตแลวกอ็ าจ สรางแอพพลเิ คชนั่ สาํ หรับความสะดวกสบายในการเขาจากมือถือท่ีจะชว ยใหเ ขาถึงธุรกิจไดมากขนึ้ 4.3.2.7 พยายามทาํ ใหลูกคา เขา ใจงา ยมากที่สดุ เชน การสรางโฆษณาหรือ แมแ ตการจะใหล ูกคา ซ้ือสินคาของเราควรทําอะไรที่เขาใจงาย ไมซับซอน เพราะความยุงยากจะทําให เกิดความเบ่ือหนา ยในการซื้อสนิ คา หรอื บริการ
22 4.3.2.8 ใชก ารเก็บขอมลู มาเปนการบาน ไมว า จะเปน สถิติผูเขาชมเว็บ ยอด ไลค ยอดแชร สิง่ เหลา นีส้ ามารถนํามาเปน ขอมูลเพ่ือปรบั เปล่ียนหรือปรับปรงุ กลยุทธทางการตลาดให เกิดความนาสนใจไดมากย่ิงขึ้น 4.3.2.9 สรางกระแสท่ีดีอยเู สมอ ซึ่งในความเปนจรงิ ของโลกออนไลน คอื อะไรทร่ี วดเรว็ นาสนใจ การสรา งกระแสใหก บั ธุรกิจในทางท่ีดีจะชว ยสรางการจดจําใหกับผคู นบนโลก ออนไลนไดเ ปน อยางดี จนทาํ ใหเ กดิ การจดจําและนาเชื่อถือ 4.3.2.10 สรางการตนู จําลองใหเปนภาพจํา หรอื การใชมาสคอตบนโลก ออนไลนโดยการออกแบบ ใหมีความเขาใจในธุรกจิ พรอมกับตัง้ ชอ่ื ใหน าสนใจ จะชว ยสรา งภาพจดจํา ใหกับกลุมลูกคาไดเปน อยา งดี อีกทัง้ ยังสามารถตอยอดในการขายสินคา ไดดว ย 5. การบริโภคและทฤษฎีพฤตกิ รรมผบู ริโภค (Buyer Behavior’s Model) 5.1 ประวตั คิ วามเปน มา และความหมาย ประวัตคิ วามเปนมาของ “ผูบรโิ ภค” ตามพระราชบญั ญตั คิ ุมครองผบู รโิ ภค พ.ศ.2522 ให ความหมายไวว า หมายถึง ผูซ้ือหรือผูไดร บั บริการจากผูป ระกอบธรุ กจิ หรอื ผู ซึ่งไดรับการเสนอหรือ ชกั ชวนจากผูประกอบธรุ กิจ เพ่ือใหซ้ือสนิ คาหรือบริการ และหมายความรวมถงึ ผใู ชสินคาหรือผูไดรบั บรกิ ารจากผูประกอบธุรกิจโดยชอบ แมไ มไดเ สียคา ตอบแทนก็ตาม “ผบู ริโภคคือพระราชา” เปนคาํ กลา ว ทีใ่ หค วามสาํ คัญแกผ ูประกอบธรุ กจิ จะอยไู ดต อ งอาศัยผูบริโภคแตใ นสงั คมปจ จุบัน ผบู ริโภค มกั จะถกู เอารัดเอาเปรยี บดวยวิธีการตา ง ๆ โดยเฉพาะอยา งยง่ิ จากการใชกลยทุ ธท างตลาดทีข่ าด คุณธรรมและความรับผดิ ชอบ ในอดตี คนไทยไมคอ ยเหน็ ความสาํ คญั ในเรื่องการใชส ทิ ธิของผบู รโิ ภค จึงถกู เอารดั เอาเปรียบ ทงั้ ในดานคณุ ภาพและราคา มักจะไมสนใจทจี่ ะรักษาของตนเองใหม ากขึน้ อีก ทงั้ ประชาชนสว นใหญยังขาดความรูความเขาใจเกยี่ วกบั สทิ ธิตา ง ๆ ทไ่ี ดรับการคมุ ครองตามกฎหมาย และไมทราบถึง วิธีการเลอื กซื้อสนิ คาและบริการทถ่ี กู ตอง ตลอดจนขาดขอมลู ประกอบการตัดสินใจ เลือกซื้อสนิ คา และบริการรวมทงั้ ผูบรโิ ภคยงั คงมีลักษณะไมส นใจทีจ่ ะเอาเร่ืองกบั ผูป ระกอบธรุ กจิ ท่ี เอารัดเอาเปรยี บ ยงั มีลักษณะตางคนตางอยู ไมมกี ารรวมตัวกนั เพื่อสรา งอํานาจในการตอรองเพื่อ รักษาสิทธปิ ระโยชนของตนเอง ในตลาดปจ จบุ นั ถือวา ผูบริโภคเปน ใหญแ ละมคี วามสําคญั ที่สดุ ของนัก ธรุ กิจ จึงจําเปนอยางย่ิงทผี่ บู รหิ ารการตลาด จะตองศึกษากลมุ ผบู ริโภคใหล ะเอียด ถึงสาเหตขุ องการ ซือ้ การเปลีย่ นแปลงการซื้อ การตดั สนิ ใจซื้อ ฯลฯ ซ่งึ ถาผูบริหารศึกษาถงึ สาเหตุตาง ๆ เหลานี้ จะ ชวยใหผ บู รหิ ารทายใจหรอื เดาใจกลุมผูบริโภคของกจิ การไดถกู ตองวา กลมุ ผูบริโภคเหลา นนั้ ตองการ
23 อะไร มพี ฤติกรรมการซ้ืออยา งไร แรงจงู ใจในการซ้ือเกิดจากอะไร แหลง ขอมลู ทีผ่ บู ริโภคนาํ มา ตดั สนิ ใจซ้อื คืออะไร รวมทงั้ กระบวนการตัดสนิ ใจซื้อขอมูลตา ง ๆ เหลานีเ้ ปน ประโยชนต อการวางแผน ทางการตลาด 5.2 ความหมายของพฤติกรรมผูบริโภค 5.2.1 พฤตกิ รรมของผูบริโภค (Customer Behavior) หมายถงึ เปนการกระทาํ โดยมนุษยแสดงออกโดยไมร ตู ัว การแสดงออกหรือการกระทาํ โดยธรรมชาตขิ องมนษุ ยส ามารถสง อทิ ธพิ ลทางการตลาดได (foxily & Sigurdsson, 2013) กลุม บคุ คลหรือครัวเรอื น ซงึ่ ซ้ือหรอื ตอ งการ สินคา หรือบริการเพ่ือการบรโิ ภคสวนตวั หรอื พฤติกรรมการตดั สนิ ใจและการกระทาํ ของผูบรโิ ภคที่ เกยี่ วของกบั การซอ้ื และใชบ ริการสนิ คา เพ่อื ตอบสนองความตอ งการและความพงึ พอใจของเขา การศกึ ษาพฤติกรรมผูบ รโิ ภคเปน การศึกษาพฤติกรรมในการตดั สนิ ใจเลอื กซ้ือสนิ คา และบริการตา ง ๆ เพ่อื ใหไ ดรับความพอใจสูงสดุ จากงบประมาณที่มีอยอู ยา งจํากดั หรือการกระทํา หรือการแสดงออก ของมนษุ ย ซึง่ เกิดจากสงิ่ กระตุนภายใน เชน ความคิด ทศั นคติ และคานิยม นอกจากน้ีการแสดงออก น้ัน ๆ อาจมาจากการกระทบของปจ จยั ภายนอก เชน วฒั นธรรม และ สังคม หรือ การแสดงกิรยิ า อาการทีเ่ กีย่ วกบั การซ้ือ การใช การประเมนิ ผล การคนหาขอมลู สนิ คาหรือบรกิ ารตามความตอ งการ หรือตามการคาดหวังของผบู ริโภค 5.2.2 พฤติกรรมผูบ ริโภค คือ การแสดงปฏิกิรยิ าของบคุ คลทีเ่ ปน กระบวนการ เพือ่ ใหไดรบั สินคาหรอื บรกิ ารตามความตองการของตน 5.2.3 พฤตกิ รรมผูบริโภค คือ กระบวนการทเ่ี กี่ยวกบั การคนหาขอมลู การซื้อ การใช การประเมินผลในสนิ คาหรือบริการ หรือพฤติกรรมการผูบริโภค หมายถงึ พฤติกรรมการซ้อื การใช การประเมิน และการกาํ จัดสินคา และบริการ ของผบู รโิ ภคขั้นสุดทา ย ที่ซ้ือสนิ คา และบริการไปเพอ่ื ตอบสนองความตองการของตนเอง หรือเพื่อกิน หรือใชภ ายในครวั เรือน ผบู รโิ ภคทุกคนทซี่ อ้ื สินคา และบรกิ ารไป เพื่อวตั ถปุ ระสงคเ ชนน้รี วมกันเรยี กวา ตลาดผูบรโิ ภค ผบู ริโภคทั่วโลกนนั้ มคี วาม แตกตางกนั ในลกั ษณะดา นประชากรศาสตรอยูหลายประเด็น เชน ในเร่อื งของอายุรายไดระดบั การศกึ ษาศาสนาวัฒนธรรม ประเพณคี า นิยม และรสนิยม เปนตน พฤติกรรมการกนิ การใชก ารซ้อื และความรูสึกนึกคิดของผูบริโภคตอ ผลิตภัณฑจ ึงแตกตา งกันออกไป ทําใหมีการซื้อการบรโิ ภคสนิ คา และบรกิ ารหลาย ๆ ชนิดที่แตกตางกัน นอกจากลักษณะประชากรดังกลา วแลว ยังมปี จจยั อนื่ ๆ อกี ที่ ทําใหมีการบรโิ ภคแตกตางกัน
24 5.3 ลักษณะทว่ั ไปของผบู ริโภค มีดงั น้ี 5.3.1 สงิ่ เรา (stimuli) ในทางการตลาดน้ัน เราแบงส่งิ เราออกเปน 2 ประเภท คือ ส่งิ เราทางการตลาดกับสิ่งแวดลอมอนื่ ๆ ทางการตลาด ทม่ี ีอทิ ธิพลตอการตัดสินใจและพฤตกิ รรมของ ผูบรโิ ภค 5.3.1.1 สิง่ เราทางการตลาด ไดแ ก สิ่งท่เี ราเรยี กวา สวนประสมทางการตลาด หรือ 4'Ps อันไดแก ผลิตภณั ฑ ราคา ชองทางการจัดจําหนายและการสงเสริมการตลาด 5.3.1.2 สิง่ แวดลอมอื่น ๆ ทางการตลาด ที่อยูลอ มรอบผบู ริโภค ไดแก เศรษฐกจิ เทคโนโลยี สงั คม การเมอื ง กฎหมาย และวฒั นธรรม ซึ่งมอี ิทธิพลตอการตดั สินใจของ ผูบริโภค 5.3.2 กลองดาํ (black box) คาํ น้ีเปนนามธรรม โดยสมมตวิ า กลองดําเปน ที่รวมเอา ปจจัยตาง ๆ ไดแ ก วัฒนธรรม สังคม ลักษณะ สว นบุคคลและลักษณะทางจติ วิทยาของผูบริโภคแตละ คนเอาไว นอกไปจากนี้ ในกลองดํายังมีกระบวนการตัดสินใจซ้ืออยูอีกดวย ส่งิ เรา เม่อื มาถึงกลองดําจะ ถูกปจจัยตา ง ๆ ดังกลาวตกแตงขดั เกลาแปรรูปออกมาเปนการตอบสนอง ถา การตอบสนองเปน ไปใน ทางบวก กระบวนการตัดสินใจซอื้ ทํางาน จนกระท่ังมีการซ้ือเกดิ ขึน้ ตามมา ถาตอบสนองเปน ไป ในทางลบ ผบู ริโภคคงไมลงมือซอื้ 5.3.3 การตอบสนอง (response) เปน ผลลพั ธจากอิทธพิ ลของปจจยั และกลไกการ ทาํ งานของกระบวนการตัดสนิ ใจซือ้ ท่ีอยใู นกลองดําของผูบริโภค ถา การตอบสนองเปนไปในทางบวก จะสงั เกตเห็นผบู ริโภคไปเลือกผลติ ภณั ฑท จี่ ะซื้อ เลอื กตราผลิตภณั ฑท ี่จะซอ้ื เลือกรา นคา ที่จะซื้อ เลือก จังหวะเวลาท่ีจะซื้อ และเลือกจาํ นวนท่ีจะซ้ือ เปน ตน 5.4 ปจ จยั ท่มี ผี ลตอ การบรโิ ภคและผลของการบรโิ ภค เปนปจจยั ท่ีมอี ิทธพิ ลออกมา กระทบตอพฤติกรรมของผูบ ริโภคไดก วา งขวางท่ีสดุ ลึกลาํ้ ท่ีสดุ ซ่ึงแบง ยอ ยออกเปน ดงั ตอไปน้ี 5.4.1 วัฒนธรรมหลกั (core culture) เปนส่ิงทมี่ ีอยใู นทกุ กลุมหรือในทุกสังคมของ มนษุ ย และเปน ตัวกอ ใหเกิดคานิยม การรบั รู ความอยากได ไปจนถงึ พฤติกรรมของมนุษย สง่ิ เหลา น้ี เมื่อเกิดขนึ้ แลว ก็ถา ยทอดใหแกกันและกัน และดวยเหตุท่ีแตล ะสงั คมก็มวี ฒั นธรรมหลกั เปน ของ ตนเอง ผลกค็ ือ พฤติกรรมการซอ้ื ของมนุษยใ นแตละสงั คมกจ็ ะผิดแผกแตกตา งกันไป 5.4.2 อนวุ ัฒนธรรม (subculture) วัฒนธรรมของคนกลุมยอยที่รวมกนั เขาเปน สงั คมกลุมใหญ จําแนกอนวุ ัฒนธรรมออกเปน 4 ลักษณะ คือ
25 5.4.2.1 อนวุ ัฒนธรรมทางเช้อื ชาติ (ethnic subculture) 5.4.2.2 อนุวฒั นธรรมตามทองถิน่ (regional subculture) 5.4.2.3 อนวุ ัฒนธรรมทางอายุ (age subculture) 5.4.2.4 อนุวฒั นธรรมทางอาชีพ (occupational subculture) 5.4.3 ช้นั ทางสังคม (social class) หมายถงึ คนจํานวนหน่งึ ทม่ี รี ายได อาชีพ การศึกษา หรอื ชาติตระกูลอยางใดอยางหนึง่ หรือหลายอยา งเหมอื นกนั และบุคคลคนคนหนง่ึ อาจมี การเคลื่อนไหลจากชน้ั ทางสงั คมช้นั หนึง่ ไปยงั ช้นั อืน่ ๆ ไดและยังท้ังเลื่อนข้นึ และเลอ่ื นลงได ปจจยั ทาง สังคม (social factors) ปจ จยั ทางสังคมท่สี งอิทธิพลตอกระบวนการตดั สนิ ใจของผบู รโิ ภคมีมากมาย เชน กลุมอางอิง ครอบครัว บทบาทและสถานภาพในสังคม เปนตน 5.5 ทฤษฎีพฤติกรรมของผบู รโิ ภค คือ กระบวนการทเ่ี กยี่ วกับการคนหาขอมูลการซ้ือ การใชก ารประเมนิ ผลในสนิ คาหรอื บรกิ าร จากความหมายของพฤติกรรมผูบรโิ ภคนี้ สามารถแยก ไดด ังนี้ 5.5.1 มกี ารแสดงกิริยาอาการของบคุ คล ดว ยการเดินทางไปจับจายหาซ้อื และใช สนิ คา หรือบริการตามความตองการของบคุ คล 5.5.2 พฤติกรรมผบู รโิ ภคเปน กระบวนการท่ีเกย่ี วกับการเปด รับส่ือ การพสิ จู นความ ตองการ การตรวจสอบ การแสวงหาขา วสาร การจบั จา ย และการพูดคยุ เพอ่ื คน หาคํายืนยัน 5.5.3 บคุ คลทเี่ กีย่ วของ ประกอบดว ย ผบู ริโภคคนสดุ ทายทเ่ี ปนครอบครัวแมบา น หรือซือ้ ไปเปน ของขวญั ใหบุคคลอื่น 6. แนวคิดการออกแบบบรรจภุ ัณฑ 6.1 ความหมายของบรรจภุ ัณฑ หมายถึง เรอื่ งของวทิ ยาศาสตร และเร่ืองของศลิ ปะที่ใช เพือ่ การบรรจุสนิ คาโดยใชเทคโนโลยีที่ทนั สมัยและไมทําใหเกิดความเสยี หายกับส่ิงแวดลอ มและบรรจุ ภณั ฑนน้ั จะตองปกปองตวั สินคาใหอ ยูในสภาพทีด่ จี ากแหลง ผลิตจนถงึ มอื ลูกคาโดยไมใหไ ดรบั ความ เสยี หาย ทั้งน้ี บรรจุภณั ฑนัน้ ๆ จะตอ งมตี นทุนของการผลิตทีไ่ มส งู จนเกนิ ไป 6.2 ความสาํ คญั ของบรรจภุ ัณฑ มีดังนี้ 6.2.1 รักษาคุณภาพและปกปองตวั สินคา เรม่ิ ต้งั แตการขนสง การเกบ็ ให ผลผลติ หรือผลิตภัณฑเ หลาน้นั มใิ หเสียหายจากการปนเปอนจากฝนุ ละออง แมลง คน ความช้ืน ความรอ น แสงแดด และการปลอมปน เปนตน
26 6.2.2 ใหค วามสะดวกในเรอื่ งการขนสง การจัดเกบ็ มีความรวดเรว็ ในการขนสง เพราะสามารถรวมหนว ยของผลติ ภณั ฑเ หลา นน้ั เปน หนว ยเดียวได เชน ผลไมห ลายผลนาํ ลงบรรจุใน ลงั เดยี วหรอื เครื่องดม่ื ที่เปน ของเหลวสามารถบรรจลุ งในกระปองหรือขวดได เปนตน 6.2.3 สง เสริมทางดานการตลาด บรรจภุ ัณฑเพ่ือการจดั จําหนายเปน ส่ิงแรกท่ี ผูบ รโิ ภคเหน็ ดงั นั้น บรรจุภัณฑจะตองจะทําหนาท่บี อกกลา วสิ่งตาง ๆ ของตัวผลิตภัณฑ โดยการ บอกขอ มลู ทีจ่ ําเปน ท้ังหมดของตวั สินคา และ นอกจากนัน้ จะตอ งมีรปู ลักษณท ีส่ วยงามสะดดุ ตา เชิญ ชวนใหเ กิดการตัดสนิ ใจซ้ือ ซ่ึงการทาํ หนา ท่ดี งั กลาวของบรรจภุ ณั ฑน้ัน เปนเสมือนพนักงานขายที่ไร เสยี ง (Silent Salesman) 6.3 ประเภทของบรรจุภณั ฑ 6.3.1 บรรจภุ ณั ฑเ ฉพาะหนวย บรรจภุ ณั ฑจะหอหุมและสัมผสั กับผลติ ภณั ฑโ ดยตรง บรรจภุ ณั ฑช้นั ในจะทาํ หนาที่หลักในการปองกนั สินคาจากความชน้ื และอากาศ ทจ่ี ะทําใหผ ลติ ภัณฑ เสียคุณภาพ คุณลักษณะมีรูปรางลักษณะตา ง ๆ เชน เปนขวด กระปอง หลอด ถุง กลอง การ ออกแบบสามารถ ทาํ ใหมลี ักษณะพเิ ศษเฉพาะหรือทําใหมีรปู รางทเี่ หมาะแกการจบั ถือและอาํ นวย ความสะดวกตอการใชผลติ ภณั ฑภ ายใน พรอมท้ังทาํ หนา ท่ใี หความปกปองแกผ ลติ ภณั ฑโดยตรง 6.3.2 บรรจภุ ณั ฑช ัน้ ใน ทําหนา ที่ในการหอหมุ บรรจุภณั ฑช้นั ในไมใหไ ดรับแรง กระแทกจากภายนอก บรรจุภณั ฑชั้นท่สี องมหี นา ทรี่ วบรวมบรรจภุ ณั ฑช นั้ แรกไวดว ยกัน หรือเปน ชุด ในการจําหนา ยรวมตง้ั แต 2 – 24 ชน้ิ ขน้ึ ไป โดยมีวตั ถปุ ระสงคขนั้ แรกคือ ปอ งกนั รกั ษาผลติ ภณั ฑ จากน้ํา ความช้นื ความรอน แสง แรงกระทบกระเทือน และอํานวยความสะดวกแกก ารขายปลกี ยอย เพ่ือความสะดวกในการปองกันและขนสง และทําหนาท่ีขายดว ยจงึ ตองทาํ การออกแบบใหส วยงาม ดงึ ดูดใจผูบ ริโภค เชน กลองบรรจุเครือ่ งดื่มกระปองชนดิ 6 กระปอง กลองกาแฟชนิด 50 ซองหรือ กลอ งบรรจุหลอดยาสีฟน เปนตน 6.3.3 บรรจภุ ณั ฑช้ันนอกสดุ บรรจุภัณฑท เ่ี ปนหนวยรวมขนาดใหญ ทาํ หนาท่ใี นการ ปองกนั ผลิตภัณฑ การขนถา ยสินคาเปนไปอยางมปี ระสิทธิภาพและรวดเร็วในระหวางการขนสง ลกั ษณะของบรรจุภัณฑนี้ ไดแก หบี ไมลัง กลอ งกระดาษคอนขางขนาดใหญทบ่ี รรจุสนิ คา ไว ภายใน 6.4 ปจจัยทส่ี งผลตอราคาของบรรจุภณั ฑ ในกระบวนการสรา งสรรคบ รรจุภณั ฑ มี องคป ระกอบทเ่ี ขา มาเกี่ยวของทส่ี งผลตอราคาของการพฒั นาบรรจุภัณฑ ทง้ั ตอ ราคารวมและราคา
27 ตอหนว ย ดังน้ี 6.4.1 ราคาตนทุนของวสั ดุบรรจภุ ัณฑ 6.4.2 ราคาของกรรมวธิ กี ารผลิตบรรจภุ ัณฑ 6.4.3 ราคาของการเกบ็ รักษาและการขนสง 6.4.4 ราคาของเครือ่ งมือเคร่ืองจกั ร ที่ใชในการผลิตและบรรจภุ ัณฑ 6.4.5 ราคาของการใชแรงงานทเ่ี กี่ยวของ 6.5 ขอ มลู ประกอบการออกแบบบรรจุภณั ฑ มดี ังน้ี 6.5.1 ขอ มูลดานการตลาด ไดแ ก สถานทีจ่ ดั จําหนา ย ฤดูกาล 6.5.2 รปู แบบการกระจายสินคา ( ปลีก – สง ) พฤติกรรมผูบรโิ ภค 6.5.3 ปริมาณและมูลคาของสินคาในตลาด ( สว นแบงทางการตลาด ) 6.5.4 ขอ มูลเกย่ี วกบั ผลิตภณั ฑ ไดแ ก ประวตั ิความเปน มา 6.5.5 คาํ อธบิ าย จดุ เดน ประโยชน ขนาดปรมิ าณบรรจุ ความถ่ีหรือปรมิ าณการใชท ่ี ใชตอครง้ั ราคา ตน ทนุ และขอควรระวงั 6.6 ขนั้ ตอนการออกแบบบรรจุภณั ฑ 6.6.1 กําหนดกลุมเปา หมาย ถือเปน เรื่องสาํ คัญของการออกแบบบรรจภุ ัณฑเ พราะ กลุม เปา หมายสามารถสงผลกระทบตอผลิตภณั ฑไดโดยตรง ผปู ระกอบการจะตอ งศกึ ษาและเรยี นรู ความตองการของตลาดและความตองการของผบู รโิ ภค โดยกําหนดกลุมเปาหมายใหชัดเจน เพอ่ื ที่จะ ไดส ามารถออกแบบบรรจุภัณฑใ หต รงตอความตองการของกลมุ เปาหมายใหม ากท่สี ดุ กลุมเปาหมาย นอกจากจะมีความสนใจและความตองการที่แตกตางกนั แลว กลมุ เปา หมายเดยี วกันแตชวงอายตุ า งกัน และมีสถานะทางสงั คมท่แี ตกตางกัน กย็ อมมีความตองการแตกตา งกนั ดวยเชน กนั ซงึ่ ทําใหล ักษณะ ของบรรจุภณั ฑก ็ตองมีความแตกตา งกนั ไปตามกลมุ เปา หมายน้นั ๆ หรอื บางคร้ังผลติ ภัณฑบางอยาง ผลิตข้ึนมาเพื่อผูบรโิ ภคกลมุ หนึ่ง แตผ ูบ ริโภคอีกกลุมหนึ่งกลบั เปน ผเู ลือกและตดั สินใจซ้ือ เชน อาหาร เสริมสาํ หรับเดก็ หรอื นมผงสําหรับทารก จะเห็นไดว า ผลติ ภณั ฑเหลาน้ี ทารกและเด็กมิไดเปนผเู ลอื ก ซื้อ แตผ เู ลือกและตัดสนิ ใจซื้อกลบั เปน ผปู กครอง ซงึ่ เปน สงิ่ ทแ่ี สดงใหเ ห็นวา กอนการออกแบบบรรจุ ภณั ฑผูป ระกอบการจําเปน ตองกําหนดกลมุ เปาหมาย เพอ่ื ทําการศึกษาความตองการของ กลมุ เปาหมายอยางละเอียดรอบครอบ และคน หาวิธีวา จะออกแบบอยางไรใหบรรจุภัณฑของทาน สามารถดงึ ดดู ความสนใจของผบู รโิ ภคตามกลุมเปาหมายใหตัดสนิ ใจเลอื กซ้ือผลิตภณั ฑของทา น
28 6.6.2 กําหนดชอื่ ตราสนิ คา (Brand) ตราสนิ คา ใชเปนชอื่ หรอื เคร่ืองหมายสําหรบั การเรยี กขานผลติ ภัณฑ ผูป ระกอบการจะตองทาํ การกําหนดชื่อตราสนิ คาใหเ รยี บรอยกอนการ ออกแบบบรรจภุ ัณฑ โดยกําหนดใหชื่อตราสินคามคี วามเปนเอกลกั ษณ ชดั เจน นาสนใจ ที่สาํ คัญ จะตอ งเปนทจี่ ดจําไดงา ยแกผูบริโภคตราสินคาทดี่ ีนน้ั สามารถยกตวั อยางไดด ังนี้ คือ ตั้งตามชอ่ื เจา ของกิจการ ตง้ั ตามความเชอ่ื อันเปน มงคล ต้ังตามแหลงทม่ี าของผลิตภัณฑหรือตง้ั โดยการผสมคําท่ี มคี วามหมายใหเ กิดเปนคาํ ใหมท ีม่ ีเอกลกั ษณ ฯลฯ เปนตน และลกั ษณะทดี่ ขี องตราสนิ คาทดี่ ี มีดังนี้ 6.6.2.1 สนั้ กะทดั รดั จดจาํ ไดง าย ออกเสยี งไดงายมคี วามโดดเดน เปน เอกลักษณเฉพาะตัว 6.6.2.2 แปลเปน ภาษาตา งประเทศไดง า ยมีความหมายทีเ่ หมาะสม 6.6.2.3 สามารถบอกถึงคณุ สมบัติที่สาํ คญั ของผลิตภัณฑ 6.6.2.4 สอดคลอ งกบั คา นยิ มและวฒั นาธรรมของกลุมลกู คาเปา หมาย สามารถนําไปจดทะเบยี นการคาไดต องไมซาํ้ กับของเดิมทมี่ ีอยู 6.6.3 วสั ดทุ ี่ใชทาํ บรรจุภัณฑ วสั ดมุ ีความจาํ เปน อยางยิง่ ตอ การออกแบบบรรจภุ ัณฑ การทีผ่ ูป ระกอบการตัดสินใจวา จะใชวัสดุอะไรมาผลิตเปน บรรจุภณั ฑนน้ั ทานควรคํานึงถึงความ ปลอดภัยของผบู รโิ ภค ความรับผิดชอบตอสง่ิ แวดลอม และคุณสมบตั ิของวสั ดแุ ตละประเภท ทจี่ ะ นํามาผลิตบรรจภุ ัณฑเปนสําคัญ เน่อื งวัสดุแตล ะชนดิ แตล ะชนิดจะมคี ุณสมบตั ิท่ีเปน ขอ ดีและขอเสยี ในการคุมครองผลิตภัณฑใหคงคุณภาพ การยืดอายุผลิตภณั ฑแ ละการนาํ กลบั มาใชใ หม (Recycle) ที่ แตกตา งกันไป หากเลอื กใชวัสดไุ มถูกตอง นอกจากจะทําใหเกดิ ผลกระทบตอ ตัวผลิตภณั ฑ ผูบริโภค และสง่ิ แวดลอ มแลว ยงั เปนสาเหตุใหเกดิ ตนทุนในการผลิตบรรจภุ ณั ฑทเี่ พ่ิมขน้ึ อกี ดว ย 6.6.4 รปู ทรง บรรจุภณั ฑ ท่มี รี ูปรางสวยงาม สามารถสรางความประทับใจใหกับ ผบู รโิ ภค ถึงแมผ บู ริโภคจะยงั มิไดส ัมผสั กบั ตัวผลติ ภัณฑท่อี ยูภายใน รปู ทรงของบรรจภุ ณั ฑส ามารถ สรา งความเปนเอกลกั ษณได กลา วคอื เมื่อผูบ รโิ ภคเห็นรปู ทรง สามารถรับรไู ดทันทีวา เปน ผลติ ภณั ฑ อะไรและมีชอื่ ตราสนิ คาอะไร หรือจะเปนผลิตภัณฑเดยี วแตกตา งกนั ท่ชี ่อื ตราสนิ คา 6.6.5 สสี ันและกราฟก สีสันและกราฟกนี้ คือ การรวมของการใชส ญั ลักษณ ตวั อกั ษร ภาพประกอบ ลวดลายและพืน้ ผิว ซงึ่ สว นประกอบทงั้ หมดสามารถบงบอกถึงชอ่ื ตราสนิ คา ลักษณะผลติ ภณั ฑ ที่บรรจุอยูภายในไดและสามารถแสดงถึงแหลงทม่ี าของผลิตภณั ฑไ ดดวย 6.7 การออกแบบบรรจุภณั ฑทดี่ ี การออกแบบบรรจภุ ัณฑใหมีความสวยงามและความ
29 แปลกตา เทา น้ีคงไมเ พียงพอสาํ หรบั บรรจภุ ัณฑผลิตภณั ฑอาหารเพราะหวั ใจของบรรจุภณั ฑ คอื การ เก็บรักษาคณุ ภาพของผลติ ภัณฑใ หคงอยยู ืนยาว ดงั นน้ั การออกแบบท่ีดีผูประกอบการควรคาํ นึงถึง หนาท่ีของบรรจภุ ณั ฑเ ปน สําคัญ ดงั น้ี 6.7.1 ปองกนั ผลิตภัณฑ บรรจภุ ณั ฑท ่เี หมาะสมในการบรรจอุ าหารจะตองสามารถ ปองกนั ไมใ หอาหารสมั ผสั กบั บรรยากาศภายนอก ซ่งึ อาจจะเกดิ การรั่ว การซึม แสง ความรอนเยน็ 6.7.2 เกบ็ รักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ บรรจุภณั ฑท่ีตองสามารถรกั ษาคุณภาพของ ผลติ ภัณฑมใิ หเ ปล่ียนแปลงไป ไมวาจะเปนกลน่ิ หรอื รสชาติ 6.7.3 ยืดอายผุ ลิตภณั ฑ จะตอ งสามารถนําเทคโนโลยที ่ีสลับซบั ซอนมาชว ยในการ ออกแบบ เพอ่ื ใหบ รรจภุ ณั ฑ สามารถยดื อายุการเก็บรักษาผลิตภณั ฑใ หม ีอายยุ ืนยาว 6.7.4 ความสะดวกในการใชง าน 6.7.5 ความประหยัดในการขนสง 7. ทฤษฎีกลไกราคา 7.1 กลไกราคา หมายถงึ ภาวการณเปล่ยี นแปลงในระดบั ราคาสินคา และบริการอนั เกิด จากแรงผลกั ดันของอุปสงคและอุปทาน เมอื่ ผูผลิตพยายามปรบั ปรงุ การผลติ และบริการใหสอดคลอง กับความตองการของผบู รโิ ภค ดงั นนั้ จะเห็นไดวาราคาสนิ คาและบริการเปนตัวแปรสําคัญในการ กาํ หนดอปุ สงคแ ละอปุ ทาน ตลอดจนเปน กระบวนการปรบั เปลย่ี นราคาใหเขา สูจดุ ดุลยภาพ เชน เมือ่ ราคาสนิ คาและบรกิ ารเพ่ิมขนึ้ โดยทวั่ ไปแลวความตองการซือ้ หรืออุปสงคก็จะลดลง แตอุปทานของ สนิ คา และบรกิ ารจะเพมิ่ ขนึ้ กลไกราคาจะพบไดในทกุ ตลาด ยกเวน ตลาดแบบผกู ขาด เพราะกลไก ราคาจะเกดิ ได เฉพาะตลาดที่มีการดาํ เนนิ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ในลักษณะของตลาดเสรหี รือประเทศ ทใี่ ชร ะบบเศรษฐกิจแบบทนุ นิยมหรอื เสรีนิยม หรอื ระบบเศรษฐกิจแบบผสมเทา นน้ั โดยระบบ เศรษฐกจิ เหลา น้ีจะมกี ลไกราคา เปนตัวกาํ หนดวาจะผลติ สินคา ปรมิ าณเทา ใดและราคาเทาใด 7.2 การกําหนดราคาสนิ คาและบรกิ ารในทางเศรษฐกจิ กาํ หนดไว 2 วิธี คือ 7.2.1 ใหก ลไกราคาเปน เครื่องมือในการกําหนดราคาสนิ คาและบรกิ าร ซ่งึ จะ เปล่ียนแปลงไปตามแรงผลกั ดันของอุปสงคและอุปทาน 7.2.2 รัฐบาลกาํ หนดราคาสนิ คาและบริการ ดว ยการควบคุมและแทรกแซงราคา สนิ คาและบริการ ดว ยวธิ ีกําหนดราคา เมื่อสนิ คา ทจ่ี ําเปน ขาดตลาด เพื่อชว ยเหลือผบู ริโภค การ ประกันราคาข้ันตา่ํ เพ่ือชวยเหลอื ผูผ ลิต การพยุงราคาสินคา ไมใ หต กต่ํามากเกินไป เพอื่ ชว ยเหลอื ผผู ลิต
30 หรอื ผูข ายไมใ หขาดทุน 7.3 อุปสงค (Demand) หมายถงึ ปริมาณความตองการซ้ือสนิ คาและบรกิ ารชนดิ ใดชนิด หนึง่ ของผบู รโิ ภคทเ่ี ต็มใจจะซื้อและซ้ือหามาได ณ ระดบั ราคาตาง ๆ ทตี่ ลาดกําหนดให กลาวคอื เมอ่ื ผูบรโิ ภคมคี วามตองการทีจ่ ะซ้ือสนิ คา และบรกิ ารน้นั แลว ก็จะสามารถมีกําลังซ้ือสินคาน้ันได แตถ า ผบู ริโภคไมสามารถทีจ่ ะซ้ือหรือไมมกี าํ ลังซื้อ กจ็ ะไมถือวา เปนอปุ สงคต ามความหมายในทาง เศรษฐศาสตร 7.3.1 กฎของอุปสงค (Law of Demand) หมายถึง ผูบริโภคมคี วามตอ งการซื้อ สนิ คาและบริการในราคาต่ํา (ราคาถกู ) ในปรมิ าณมากกวา ซื้อสินคา ในราคาสูง (ราคาแพง) 7.3.2 ปจ จยั ท่มี ผี ลตอการเปล่ยี นแปลงอุปสงคการทีผ่ ูบริโภคจะทาํ การซื้อสินคา ชนิด ใดชนดิ หนง่ึ ในขณะใดขณะหน่ึงเปน จาํ นวนเทาใดนัน้ ยอมขึ้นอยกู บั ปจ จยั ตา ง ๆ ดงั น้ี 7.3.2.1 ราคาสินคา และบริการ (ตามกฎของอปุ สงค) 7.3.2.2 รายไดข องผูบรโิ ภค 7.3.2.3 รสนิยมของผูบรโิ ภค 7.3.2.4 สมยั นยิ ม 7.3.2.5 การโฆษณาและเทคนิคการตลาด 7.3.2.6 ราคาสินคาหรือบริการอน่ื ๆ ทต่ี องใชรวมกันหรือแทนกนั ได 7.3.2.7 การคาดคะเนการข้นึ ลงของราคาของผบู รโิ ภค 7.3.2.8 พฤตกิ รรมของผูบริโภค เชน ฤดกู าล การศึกษา 7.3.2.9 ภาวะเศรษฐกิจขณะนัน้ ๆ 7.4 อปุ ทาน (Supply) หมายถึง ปรมิ าณสินคา และบริการท่ีผูขายหรอื ผูผลิตยินดขี าย หรอื ผลติ ใหแ กผ ูซื้อ ณ ระดับราคาตา ง ๆ ตามทต่ี ลาดกําหนดให กลา วคอื เมื่อราคาสนิ คาชนิดใดชนดิ หนง่ึ เพิ่มสูงขน้ึ ผูผลติ กย็ นิ ดีที่จะเสนอขายมากขน้ึ แตถา ราคาสนิ คา ชนิดนัน้ ลดลงปริมาณของอุปทานก็ จะลดลงตามไปดว ย 7.4.1 กฎของอปุ ทาน (Law of Supply) หมายถงึ ผูผลติ มีความตอ งการเสนอขาย สนิ คา และบริการในราคาสินคาและบรกิ ารท่ีสูง (ราคาแพง) ในปริมาณมากกวา ราคาสินคา และบรกิ าร ท่ตี าํ่ (ราคาถูก) 7.4.2 ปจจัยท่มี ีผลตอ การเปลีย่ นแปลงอุปทานการที่ผูผ ลิตจะผลติ สนิ คา เพื่อสนอง
31 ความตองการของผบู ริโภคหรือผซู ้ือมากนอยเพยี งใดข้นึ อยูกบั ปจ จยั หลายประการ ดังน้ี 7.4.2.1 ราคาสนิ คา และบริการในขณะน้ัน ๆ (กฎของอุปทาน) 7.4.2.2 ตน ทนุ การผลิตทเ่ี ปลย่ี นแปลง (วตั ถดุ บิ ) 7.4.2.3 เทคโนโลยกี ารผลติ ที่นาํ มาใช 7.4.2.4 ฤดูกาล 7.4.2.5 สภาวะของตลาดและภาวะเศรษฐกจิ ในขณะนนั้ 7.4.2.6 การคาดคะเนการขึน้ ลงของราคาสนิ คา และบรกิ ารของผผู ลติ (การ เกดิ กําไร) 7.4.2.7 จาํ นวนผผู ลิตท่เี ปน คแู ขง (ราคาสนิ คาและบรกิ ารชนิดเดยี วกนั ที่มี การแขง ขันกนั ) 7.5 ดลุ ยภาพ (Equilibrium) กลไกราคาทํางาน โดยไดร บั อทิ ธิพลจากทั้งผูผลิตและ ผบู รโิ ภค ซงึ่ เราจะสังเกตเหน็ ไดวา ณ เวลาใด เวลาหนงึ่ ถา ปริมาณความตองการ หรอื ปริมาณอุปสงค ตอ สนิ คา ในตลาดมีมากเกนิ กวาปรมิ าณสินคา ทีผ่ ูผลติ จะยนิ ดีขายให ราคาสินคา กม็ ีแนวโนมท่ีจะ ปรบั ตัวสูงข้นึ เน่ืองจากการขาดแคลนของสินคา แตถา ปรมิ าณสนิ คาทีผ่ ผู ลติ ประสงคจะขายให ผูบรโิ ภค หรือปรมิ าณอปุ ทานของสนิ คามีมากกวา ปริมาณสินคา ที่ผูบ รโิ ภคประสงคจะซ้ือ ราคาสินคา นัน้ กจ็ ะมีแนวโนม ลดต่าํ ลง เมื่อปริมาณอปุ สงคแ ละปริมาณอปุ ทานเทา กนั ราคาสนิ คาจึงจะอยูน งิ่ หรือ ท่เี รยี กวา มเี สถยี รภาพไมป รับขนึ้ ลงอีก ยกเวนวา จะมปี จ จัยอน่ื ๆ ที่ทาํ ใหตลาดตองเปล่ียนแปลงไป โดยการทํางานของกลไกราคาจะทําใหการจัดสรรทรพั ยากรสามารถดาํ เนนิ ไปไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยทีร่ ฐั บาลไมจําเปน ตองเปนผูตัดสนิ ใจแทนผอู ื่น เพราะการแขง ขันระหวา งผซู ื้อและผขู าย จะทาํ ให สินคามีราคาทสี่ ะทอนความขาดแคลนของสนิ คาหรือทรัพยากรนนั้ ๆ ผูซ้อื ยอมทราบดีถงึ ความ ตอ งการที่แทจรงิ ของตน เชน เดยี วกบั ผูผลติ กย็ อมทราบดกี วาผอู น่ื วา ตนทนุ การผลติ ของตนเองเปน อยา งไร และสมควรตอบสนองความตอ งการสินคาในทองตลาดอยางไร 7.6 อปุ สงคส ว นเกินและอุปทานสว นเกิน 7.6.1 ภาวะอปุ สงคสว นเกินหรอื อุปทานสว นขาด คอื ถา สนิ คา ใดเปนท่ีตองการมาก จะทําใหราคาสนิ คาและบรกิ ารสูง สง ผลใหส ินคา และบรกิ ารขาดตลาด อปุ สงคส วนเกนิ จะเกดิ ขึ้นได ก็ ตอ เม่ือราคาสนิ คา ตาํ่ กวา จดุ ดุลยภาพ ซง่ึ หมายถึง ความตองการซื้อมีมากกวา ปรมิ าณสนิ คา และ บริการที่ผูผ ลิตทําการผลิตออกมาขาย
32 7.6.2 ภาวะอปุ ทานสว นเกนิ หรืออปุ สงคส วนขาด คือ ถา สนิ คา ใดเปน ทต่ี อ งการนอย จะทาํ ใหการบริโภคสนิ คาและบริการต่าํ สง ผลใหส นิ คาและบรกิ ารลน ตลาด อปุ ทานสวนเกินจะเกดิ ขึน้ ก็ตอเมอื่ ราคาสนิ คา อยูเ หนอื จดุ ดุลยภาพ ซึง่ หมายถึงความตอ งการซอ้ื สินคาและบริการมีนอ ยกวา ปริมาณสนิ คาและบริการท่ีผูผ ลติ ผลติ ออกมาขาย 8. แนวความคิดของหลักการบัญชีตนทนุ ตน ทนุ เปน มลู คา ของทรพั ยากรท่ใี ชในการผลติ หรอื การใหบริการ เปนสวนทีเ่ รียกวา มลู คา ของปจ จัยเขา (Input Value) ของระบบ ตน ทุนจึงเปนเงินสดหรอื คาใชจ า ยในรปู แบบอื่นทจ่ี ายไป เพอ่ื ใหไดม าซ่งึ บรกิ ารหรือผลผลิต ในทางธุรกิจตน ทนุ คือ คา ใชจ า ยสวนท่จี ายไฟเพ่ือใหไดม าซงึ่ ซ่งึ ผลตอบแทนหรือรายได ตน ทุนจงึ เปนสว นสําคัญในการตดั สินใจทางธรุ กิจตาง ๆ ตนทุน คาใชจ าย และความสญู เสยี ตน ทุน คาใชจา ยและความสญู เสีย โดยแทจริงเปน สง่ิ เดียวกัน แตจ ะมีความหมายที่ แตกตางกนั ในดา นความหมายในการใชง าน ตน ทนุ และความสญู เสยี ตางกเ็ ปนคาใชจายทั้งสิน้ คาใชจ า ย ไมวา จะอยใู นรปู แบบของเงนิ สดหรอื สิ่งแลกเปลี่ยนใด ๆ ยอ มถอื ไดวาเปน สิง่ ทจ่ี ายไปเพ่ือให ไดผลผลิตคาใชจา ย (Expense) หมายถงึ ตน ทนุ ในการใหไดรายไดสาํ หรับชวงระยะเวลาใด ๆ เชน เงนิ เดือนในสํานักงาน คาใชจายเปน จาํ นวนเงนิ หรอื ส่งิ แลกเปลีย่ นทจ่ี า ยไป เพื่อใชใ นการบริการซง่ึ ตดั ลดทอนจากสว นรายไดใ นงวดบญั ชใี ด ๆ จงึ มักจะใชใ นดา นรายไดท างการเงนิ มากกวาใชในระบบบญั ชี ทรัพยส ินตน ทนุ (Cost) หมายถงึ คา ใชจายทีจ่ า ยไปสําหรับปจ จัยทางการผลิต เพื่อใหเกดิ ผลผลิต ตน ทนุ จึงเปนสวนทใี่ ชส ําหรับนิยาม อตั ราผลิตภาพหรือผลติ ภาพ (Productivity) ซ่งึ เทา กับผลผลิต (Output) หารดว ยปจจยั นําเขา (Input) ตนทุนจงึ เปนมลู คาทีว่ ัดไดใ นเชงิ เศรษฐศาสตรของ ทรพั ยากรที่ใช และตน ทนุ มีลักษณะทใี่ ชจ า ยไปเพ่ือใหไดผลิตภัณฑหรอื การบริการทถ่ี ือเปนสินทรัพย ได เชน คงคลงั ของวัสดุ งานระหวา งทาํ และสนิ คาสําเร็จรปู ตน ทุน (Cost) กับความสญู เสยี (Lost) ความจรงิ แลวมีความหมายในเชงิ เปน คา ใชจายทง้ั คเู หมือนกัน แตถาจะพิจารณาความแตกตา งของ ความหมายพอจะสรปุ งา ย ๆ ไดด ังนี้ 8.1 ตนทุน คอื คาใชจ า ยท่จี ายไปแลว เกดิ ผลผลติ หรอื บริการทเ่ี ปน สินทรพั ย หรือขอ มูล ทางบัญชี เพ่ือใชใ นการวางแผนและควบคุมการดาํ เนนิ งาน ในดา นการวางแผน ขอมูลตนทนุ ที่ไดจ ะ ชวยในการทํางบประมาณและประมาณการตน ทุนการผลติ กาํ หนดราคาขาย ประมาณการผลกําไร และใชใ นการตัดสินใจการลงทุนและการขยายงาน ในดา นการควบคุม จะใชในการเปรียบเทยี บผล การดําเนินงานกบั งบประมาณตน ทุนที่กาํ หนดไวเพื่อชว ยใหฝ า ยบรหิ ารรบั รูถ ึงการปฏิบัตทิ ีไ่ มมี
33 ประสทิ ธิภาพเม่ือสิน้ รอบระยะเวลาบญั ชี 8.2 ความสญู เสยี คือ คา ใชจา ยที่จา ยไปแลว เกิดผลไดน อ ยกวา หรอื คา เสียหายทต่ี องจาย โดยไมม ีผลตอบแทน และเปน คา ใชจ า ยที่ถูกตัดออกจากสวนของผถู ือหุนมากกวา ท่ีจะหักจากสวนของ การลงทนุ ความสญู เสียท่ีเกดิ ข้นึ ไดจากการตดั สนิ ใจทผ่ี ดิ พลาดหรือเกิดจากสง่ิ ผิดปกติตามธรรมชาติ เชน ไฟไหม ตึกถลม เปนตน ตนทุนกบั ความสูญเสยี เปนส่ิงเดยี วกัน เพียงแตมเี สน แบง เขตซ่ึงทําให ตน ทนุ กลายเปน ความสูญเสีย เมอื่ ผลไดน อยกวาคาใชจ า ย เม่ือปรับคาใชจายใหเ กิดผลประโยชนมาก ข้ึน ทาํ ใหส รางผลไดมากกวา ความสญู เสยี จะกลายเปนตน ทุนไป การเพ่ิมขึน้ ของคาใชจายในเชงิ ตนทุน จงึ เปน สงิ่ ทไ่ี มน ากังวลเน่อื งจากจะไดผลประโยชนเพมิ่ ข้นึ ในขณะเดยี วกันถา สามารถลดคา ใชจ ายซ่ึง เปนตนทนุ ลงได โดยผลผลิตเทาเดิมหรือมากกวาก็จะเปนการดี แนวคิดตรงน้คี งจะสามารถชวยให ผูบรหิ ารเลิกกงั วลตอ ตนทนุ และกังวลตอ ความสญู เสียมากกวา 9. งานวจิ ัยท่ีเกย่ี วของ ณัฐิวุฒิ โมกขงาม (2560) ไดทําการศึกษาเรื่อง พฤติกรรมการบรโิ ภคช้นิ สวนไกส ดของ ประชากรในอําเภอเมืองชลบุรี ผลการวจิ ยั พบวา ประเภทผลติ ภัณฑชนิ้ สวนไกสดทีก่ ลุมตวั อยา งนิยม บรโิ ภค คือ สว นเนือ้ ไก เชน เนื้อนอง เนื้อปก เน้ืออก เน้อื สันใน เปน ตน (รอ ยละ 87.25) โดยมี ปรมิ าณในการ บริโภคช้นิ สวนไกสด 6-10 กโิ ลกรัม/เดอื น (รอยละ45.25) และมีความถใ่ี นการ บริโภคช้ินสว นไกสดไมเ กนิ 10 ครง้ั /เดือน (รอยละ46.00) กลมุ ตัวอยา งมีความคิดเหน็ วาปจ จยั สวน ประสมทางการตลาดในภาพรวมมีผลตอ การตัดสนิ ใจซ้อื ชนิ้ สว นไก อยใู นระดับมากที่สดุ โดยดาน ผลติ ภัณฑมีคาเฉล่ยี 4.33 รองลงมาคือดานราคา และดานสถานท่ี และดานการสงเสริมการตลาด ตามลาํ ดบั สรปุ ไดว า ระดับการตัดสินใจซอื้ มีความสัมพนั ธก ับพฤตกิ รรมการบรโิ ภคช้นิ สวนไกส ดของ ประชาชนในอาํ เภอเมอื ง จงั หวดั ชลบุรี ดานความถี่ ท่ีระดับนยั สําคญั ทางสถิติ 0.05 แตไมมี ความสัมพนั ธก ับพฤตกิ รรมการบรโิ ภคดานประเภทผลติ ภณั ฑและดานปริมาณ นพวรรณ ชวี อารี (2555) ไดท าํ การศึกษาเร่ือง การวจิ ัยและพฒั นาบรรจุผลิตภัณฑห มู แปรรูปเพื่อสงเสรมิ การขาย ผลจากการวจิ ัยพบวา ความพึงพอใจของผูบริโภคทม่ี ีตอการออกแบบ บรรจภุ ณั ฑแ ละมีความเหมาะสมกับการนํามาทาํ บรรจภุ ณั ฑผ ลติ ภณั ฑหมแู ปรรปู โดยภาพรวมของ บรรจภุ ัณฑผลิตภัณฑห มูแปรรปู จํานวน 3 แบบ คือ แบบ A อยูในเกณฑดี มคี า เฉลี่ย 4.3 แบบ B อยู ในเกณฑด ี มคี าเฉลี่ย 4.2 แบบ C อยูในเกณฑด ี มีคา เฉลีย่ 3.9 โดยทาํ การประเมินไดเปน 4 ดา น คอื ดานการปกปองผลติ ภัณฑ ดา นการบรรจุผลิตภัณฑ ดานการอาํ นวยความสะดวก และดานการ
34 สง เสรมิ การจาํ หนา ย จฑุ ารัตน เกยี รตริ ศั มี (2558) ไดทาํ การศกึ ษาเร่ือง ปจ จยั ท่ีมผี ลตอ การซื้อสินคา ผานทาง แอพพลิเคชนั่ ออนไลนข องผบู รโิ ภคในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ผลจากการวจิ ัยพบวา ปจ จัยท่ีมผี ลตอ การตัดสินใจซ้ือสินคาผา นแอพพลิเคชนั่ ออนไลนของผบู รโิ ภคในเขตกรุงเทพมหานคร และปริมณฑลอยางมนี ยั สาํ คัญทางสถติ ิท่รี ะดับ 0.05 มีจาํ นวน 4 ปจ จยั โดยเรยี งจากมากไปนอย ดงั นี้ 1) ปจจัยดานผลิตภัณฑ ชอ งทางจัดจําหนายและการยอมรบั เทคโนโลยี 2) ปจ จยั ดา น ปลอดภยั และความนา เชอ่ื ถือ 3) ปจจยั ดา นราคา คุณภาพ ความหลากหลายของสนิ คา ใน แอพพลิเคช่ันและความตรงตอเวลาในการจดั สงสินคา 4) ปจ จยั ดา นการประชาสมั พนั ธ การส่ือสาร กบั ผบู ริโภคและความมชี ื่อเสียงของแอพพลิเคช่ัน และในสวนของการศกึ ษาความแตกตางของปจจยั ดา นประชาชนศาสตร พบวา อาชพี ท่ีแตกตางกนั สงผลตอการตัดสินใจซ้ือสินคา ทางแอพพลิเคชั่น ออนไลนของกลมุ ตัวอยา งในเขตกรุงเทพมหานครและปรมิ ณฑลแตกตา งกัน โดยกลมุ นักเรียน นักศึกษา มคี าเฉล่ยี การตัดสินใจซอื้ มากกวา ผทู ่ีมอี าชีพพนักงานบริษทั เอกชน พัชรี สกลุ รัตนศกั ดิ์และคณะ (2554) ไดทําการศึกษาเรื่อง ความพึงพอใจของผูซ้ือสนิ คา ใน ตลาดสด พระราม 5 จงั หวัดนนทบุรี ผลจากการศึกษาพบวา กลมุ ตวั อยา งสวนใหญเ ปน เพศหญิงมี อายรุ ะหวาง 41-50 ป ประกอบอาชีพแมบ าน/พอบา น มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 20,001 บาท ขึน้ ไป มีความถ่ซี ื้อสินคา ที่ตลาดสดพระราม 5 จํานวน 3–5 คร้ังตอสปั ดาห ชว งเวลาทม่ี าซอ้ื สินคา ระหวาง 12.01 น. – 18.00 น. ใชระยะเวลาในการซ้ือสินคาประมาณ 1 ชั่วโมง มคี า ใชจา ยโดยเฉลยี่ ตอคร้ัง 100 - 300 บาท โดยใชรถสวนตัวในการเดนิ ทางมีระยะทางจากบา นถึงตลาด ไมเกิน 2 กโิ ลเมตร โดยเฉลย่ี ระดบั ความพึงพอใจของผซู ้ือตอตลาดสดพระราม 5 อยใู นระดับปานกลาง ซงึ่ กลุมตวั อยา งมี ความพงึ พอใจในระดับมาก 3 ดาน ไดแ ก ดา นสภาพแวดลอ มของการบรกิ ารสงู สุด รองลงมา คือ ดา น ผใู หบริการและดานผลติ ภณั ฑบรกิ าร สวนทเี่ หลอื มีความพึงพอใจในระดับปานกลาง ไดแก ดา นการ สง เสรมิ แนะนาํ บริการ ดานสถานทีบ่ ริการ ดา นราคาคาบริการและดา นกระบวนการบริการ ตามลาํ ดบั ณฐั รจุ า พงศส ุพฒั น (2561) ไดทําการศึกษาเรื่อง การศกึ ษาตลาดแอพพลิเคชนั่ อาหาร และพฤติกรรมผูบริโภคตอการตัดสนิ ใจเลือกใชบริการแอพพลเิ คชั่นอาหาร ผลจากการวจิ ยั พบวา กลมุ ตวั อยา งทเี่ คยใชบริการแอพพลิเคช่นั อาหาร สว นใหญรูจ กั แอพพลเิ คช่ันอาหาร LINE MAN Food panda และ Grab และเกือบทุกคนรจู ักแอพพลิเคชน่ั อาหารมากกวา 1 แอพพลิเคช่นั โดยมี
35 แอพพลเิ คชั่นอาหารในมือถือ 2 แอพพลิเคชนั่ นยิ มใช บรกิ ารแอพพลเิ คชน่ั อาหาร LINE MAN รองลงมา คือ Grab และ Food panda กลมุ ตวั อยา งมกั เลือกใชบ ริการแอพพลิเคชนั่ อาหาร ดว ย เหตผุ ลตองการ ความสะดวกสบาย แอพพลิเคชัน่ สัง่ อาหารได งา ย และจาํ นวนรา นอาหาร มกั ส่ัง อาหารจากรานอาหารหนึ่งรา นตอคร้งั นิยมสัง่ อาหารคาวในชวงตอนกลางวัน โดยสวนมากมักสง่ั ทาน กับเพ่ือน ดว ยมูลคาอาหารตอคร้งั 100 - 499 บาท คาจัดสง 1 - 99 บาท ซ่งึ คือราคาที่กลมุ ตวั อยา ง ยนิ ดีจา ย และยงั พบวา ปจ จยั ท่ีสงผลทางบวกตอทศั นคติ และความตั้งใจใชบ ริการแอพพลิเคช่นั อาหารท่รี ะดบั ความเชื่อมั่นรอยละ 95 ปจ จยั ทม่ี ีอทิ ธิพลมากทีส่ ดุ คือ ความสามารถในการใชงาน (Usability) รองลงมา คือ ราคา (Price) โดยความสามารถในการใชง าน (Usability) และ ราคา (Price) มคี วามสมั พันธใ นทิศทางเดยี วกนั นอกจากนยี้ ังพบวา บุคลิกภาพการรบั รูความเส่ยี งและการ แสวงหาความหลากหลายของผเู คยใชบ ริการแอพพลิเคชนั่ อาหาร สง ผลตอ การเลือกแอพพลิเคชั่น อาหารทีแ่ ตกตางกัน โดยกลุมคนท่ีใชแอพพลเิ คช่นั อาหารที่มีความหลากหลายสงู และมีความแนน อน ตาํ่ (LINE MAN หรอื Grab) รับรูความเส่ยี งต่ํากวากลมุ คนที่ ใชแ อพพลเิ คช่นั อาหารท่ีความ หลากหลายตํา่ และมคี วามแนนอนสูง (Food panda) และกลมุ คนทีใ่ ชแอพพลิเคช่นั อาหารท่ีมคี วาม หลากหลายสูงและมีความแนนอนตํ่า (LINE MAN หรือ Grab) มักแสวงหาความหลากหลายสงู กวา กลุม คนที่ใชแอพพลเิ คชนั่ อาหารท่คี วามหลากหลายตาํ่ และมีความแนนอนสูง (Food panda) จรยิ า ศรีจรญู (2556) ไดทําการศึกษาเรื่อง การรบั รูการเลือกใชบ รรจุภณั ฑเพื่อ ส่ิงแวดลอ มของผูบรโิ ภคในเขตกรุงเทพมหานคร ผลจากการศกึ ษาพบวา ผูบริโภคในเขต กรุงเทพมหานครท่มี ีการซื้อการใชห รอื เคยใชบรรจุภัณฑเ พ่ือสิง่ แวดลอม สว นใหญม ีการรับรูว า การ เลือกใชบรรจุภัณฑเพ่ือสิ่งแวดลอ มชวยรกั ษาส่ิงแวดลอมใหดีข้นึ และรับรูวาการเลือกใชบรรจุภณั ฑ เพอ่ื สิง่ แวดลอ มชวยลดปริมาณขยะ แตไ มทราบวา การออกแบบบรรจุภัณฑใหมีการรวมหอ หลายชนิ้ เปน วิธกี ารหนึง่ ของการพัฒนาบรรจุภัณฑเ พื่อสง่ิ แวดลอม และไมท ราบวาการเลือกซ้ือหรอื ใชบรรจุ ภณั ฑเพ่ือสง่ิ แวดลอมตองไปซ้ือทร่ี า นขายเฉพาะ เทา น้นั ไมสามารถซื้อไดทั่วไป อยางไรก็ตามผูบรโิ ภค ในเขตกรงุ เทพมหานครที่มกี ารซอ้ื การใชหรอื เคยใชบ รรจภุ ณั ฑเ พอ่ื สงิ่ แวดลอมมีความตระหนักตอ การเลือกใชบรรจุภณั ฑเพื่อสง่ิ แวดลอ มในระดับมาก ดา นท่ีตระหนักมากทส่ี ุด คือ รฐั บาลควรใหก าร สงเสริมและสนับสนุนท้งั ผผู ลิตสนิ คา ตา ง ๆ ที่มีการใชบ รรจุภณั ฑเ พื่อสิง่ แวดลอ มและสงเสริม สนับสนุนผูผ ลติ บรรจภุ ัณฑเ พ่อื สง่ิ แวดลอมดว ย เชน ลดหรอื ยกเวนภาษนี ําเขาวตั ถุดบิ สาํ หรบั ผลิต บรรจภุ ัณฑเพ่ือสงิ่ แวดลอ มดว ย สาํ หรบั ความสัมพันธข องการรับรแู ละความตระหนักตอการเลือกใช
36 บรรจภุ ณั ฑเพื่อส่ิงแวดลอ ม พบวา มีความสัมพันธก นั ยกเวน การรับรูวาการนําบรรจภุ ณั ฑกลับมาใช ซํ้า เปน วิธหี นึ่งของกลยุทธบ รรจุภัณฑเพ่ือส่งิ แวดลอ ม และการรับรูวาการเลือกซื้อหรือใชบรรจภุ ัณฑ เพื่อสง่ิ แวดลอ มตองไปซ้อื ท่รี านขายเฉพาะเทาน้นั ไมส ามารถซอ้ื ไดท วั่ ไปท่ไี มส ัมพนั ธกับความตระหนกั ตอการเลือกใชบ รรจุภัณฑเ พ่ือสงิ่ แวดลอม ณธกร อุไรรัตน (2559) ไดทําการศึกษาเรื่อง การศึกษาเพ่ือการออกแบบบรรจุภัณฑขา ว เจกเชยเสาไห จ.สระบุรี ผลจากการศึกษาพบวา แบบท่ีไดคะแนนจากแบบสอบถามสงู ที่สดุ คอื บรรจุ ภณั ฑแ บบที่ 3 เพราะผทู ต่ี อบแบบสอบถามสวนใหญเห็นตรงกนั วา บรรจุภัณฑแบบท่ี 3 นี้ มลี ักษณะ แปลกตา มคี วามคิดสรางสรรคแสดงถึงความเปนทองถิน่ จากการใชถุงกระสอบ ทง้ั ยังสามารถส่อื ถงึ ความขา วไดดอี ีกดวย อกี ท้ังบรรจภุ ณั ฑแบบที่ 3 นี้สามารถสรางความแตกตางชัดเจน เพ่ิมมูลคาสินคา ได สามารถซ้ือเปนของฝากได เพระดสู วยงาม มีความรวมสมัยไมเชย วัสดทุ ่ีใชทาํ บรรจภุ ัณฑกเ็ ปน สิ่ง ท่หี างาย เปน มติ รกับสง่ิ แวดลอม สามารถนําถงุ ไปใชไดตอ ไปอกี ดว ยและดา นการออกแบบบรรจภุ ัณฑ ขาวเจกเชยเสาไห ผเู ชยี่ วชาญไดใ หขอเสนอแนะวา โครงสรางและรปู แบบของบรรจุภณั ฑแบบที่ 3 มี ความแปลกตา มคี วามคิดสรา งสรรคใ นเลอื กวัสดุที่สัมพันธก ับตัวผลติ ภัณฑ แปลกใหมจากการท่ีนาํ ถุง กระสอบมาใชเ ปน วสั ดใุ นการทําบรรจภุ ัณฑ แตการบรรจุคอนขา งซบั ซอ นมีหลายข้ันซึ่งในอนาคตถา มี การส่งั ซอื้ ขา วในจํานวนมากอาจทําใหเกดิ ปญหาได ควรปรับดีไซนสายคาดถงุ กระสอบเปนการสกรีย สายคาดบนกระสอบเพื่อความสามารถในผลิตไดง า ยข้ึน ออกแบบทําโลโกใหเปนรูปอาแปะ เจก เชย เพอื่ สรางการจดจาํ ในสวนการใชถ งุ กระสอบสอ่ื ถงึ ความเปนขาวไดด ี สื่อสารวถิ ีวฒั นธรรมความเปน สินคา ทางการเกษตรไดด ี ศึกษาแนวคิดการออกแบบจากท่ีมาของตนกําเนิดเจก เชยเสาไห เพิม่ ลงไป บนบรรจุภัณฑ เพ่ือสรางเอกลักษณทําใหเ กิดการจดจําและประทบั ใจในการนาํ ไปเปน ของฝากใน เทศกาลตาง ๆ ได
บทที่ 3 วิธีดําเนินการศกึ ษา โครงการการพัฒนาผลติ ภณั ฑไกตม นํ้าปลาแยกสว น เปน การพัฒนาผลติ ภณั ฑไ กต ม น้ําปลา ดว ยการแยกสวนชิ้นเน้ือไก ใหมคี วามทนั สมยั เปน ทนี่ าสนใจและเปน การเพม่ิ ทางเลือกในการเขา ถึง กลุมผบู ริโภคใหมากข้นึ โดยผศู ึกษาไดด าํ เนินงานตามลาํ ดับขั้นตอน ดงั ตอไปน้ี 1. ประชากรและกลุมตัวอยาง 2. เครือ่ งมือทีใ่ ชใ นการศึกษา 3. ขนั้ ตอนในการสรา งเครื่องมือ 4. การเก็บรวบรวมขอมูล 5. วิธีการวเิ คราะหขอมูลและสถติ ทิ ใ่ี ชใ นการศึกษา 1. รปู แบบของโครงการ 1.1 ประชากรและกลุม ตัวอยางท่ใี ชใ นการศึกษาคร้งั นี้ ไดแก บุคคลท่วั ไป บริเวณตลาดนัด เขาเขยี ว จาํ นวน 12 คน และบุคคลทั่วไป (ลูกคา ออนไลน) จํานวน 13 คน ซง่ึ ไดมาจากการเลือก แบบบังเอิญ (Accidental Sampling) 2. เครอ่ื งมือท่ใี ชในการศกึ ษา เคร่อื งมือที่ใชใ นการศึกษาคร้งั น้ี เปนแบบสอบถามซง่ึ ประกอบดว ยแบบมาตราสวนประมาณ คา (Rating Scale) แบบสอบถามปลายเปด (Open Ended Questionnaire) และแบบสอบถาม ปลายปด (Close Ended Questionnaire) จาํ นวน 3 ตอน มีรายละเอยี ด ดังน้ี ตอนท่ี 1 ขอมลู ทว่ั ไปของผตู อบแบบสอบถาม ตอนท่ี 2 แบบสอบถามความพงึ พอใจของผูบ ริโภค ตอนท่ี 3 ขอเสนอแนะ
38 3. ข้ันตอนในการสรา งเครอื่ งมือ การสรา งเคร่ืองมือจากแบบสอบถาม ซง่ึ มรี ายละเอียดแบงเปน 3 ตอน ดังนี้ ตอนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม ขอ 1 เพศ ขอ 2 อายุ ขอ 3 อาชีพ ขอ 4 รายไดตอ เดือน ตอนที่ 2 แบบสอบถามความพงึ พอใจของผูบริโภคตอผลิตภณั ฑไกตมน้าํ ปลาแยกสว น ลกั ษณะเปนแบบมาตราสว นประมาณคา 5 ระดบั ระดับที่ 5 หมายถงึ มีความพึงพอใจมากที่สดุ ระดบั ที่ 4 หมายถงึ มคี วามพึงพอใจมาก ระดบั ท่ี 3 หมายถงึ มคี วามพงึ พอใจปานกลาง ระดบั ท่ี 2 หมายถงึ มีความพงึ พอใจนอย ระดับท่ี 1 หมายถงึ มคี วามพอใจนอ ยทส่ี ุด โดยกําหนดเกณฑก ารแปลความหมายขอมูลทเี่ ปน คาเฉลย่ี ตา ง ๆ คอื คาเฉลี่ยระหวาง ความหมาย 4.51 – 5.00 ความพึงพอใจในระดบั มากท่ีสุด 3.51 – 4.50 ความพงึ พอใจในระดับมาก 2.51 – 3.50 ความพงึ พอใจในระดบั ปานกลาง 1.51 – 2.50 ความพงึ พอใจในระดับนอย 1.00 – 1.50 ความพงึ พอใจในระดับนอยท่ีสดุ ตอนท่ี 3 เปน แนวคาํ ถามปลายเปดสาํ หรับผูตอบแบบสอบถามแสดงความคดิ เหน็ เพ่มิ เติม และใหข อเสนอแนะตาง ๆ
39 4. การเก็บรวบรวมขอมลู คณะผูจัดทําไดดําเนินการเก็บรวบรวมขอ มลู ตามลําดับขนั้ ตอน ดังน้ี 4.1 ดําเนนิ การแจกแบบสอบถาม ไกต ม นาํ้ ปลาแยกสวน โดยแจกแบบสอบถามให กลุมเปาหมายดว ยตนเอง และขอรบั แบบสอบถามคืนดว ยตนเอง 4.2 เก็บรวบรวมแบบสอบถาม ไกตมน้ําปลาแยกสวน เพ่อื นาํ ขอ มลู ที่ไดมาวิเคราะหต อ ไป 5. วิธีการวเิ คราะหขอมลู และสถติ ิท่ใี ชในการศึกษา คะแนนทไี่ ดจ ากแบบสอบถาม หาคา รอยละ รวมทั้งหาคาเฉล่ีย และสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน โดยใชส ตู ร ดังน้ี 5.1 คารอ ยละ P= F × 100 n เมอ่ื P แทน รอ ยละ F แทน ความถท่ี ่ตี องการแปลคาใหเปน รอยละ n แทน จํานวนความถีท่ ั้งหมด 5.2 คาเฉลยี่ �X = ∑X N เมื่อ X� แทน คา เฉล่ีย ∑x แทน ผลรวมของคะแนนท้ังหมดในกลุม N แทน จาํ นวนคะแนนในกลมุ
Search