ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ห้วยยางโทน อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี

๑

คานา ภูมิปัญญา คอื ความรู้ ความเชือ่ ความสามารถของคนในทอ้ งถนิ่ ทีไ่ ด้จากการสั่งสมประสบการณ์ และการเรียนรู้มาเป็นระยะเวลายาวนาน โดยอาศัยความสมั พนั ธ์ระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ ผา่ น กระบวนการทางจารตี ประเพณี วถิ ีชีวิต การทามาหากินและพิธกี รรมตา่ ง ๆ เพ่ือให้เกิดความสมดลุ ระหว่าง ความสมั พันธเ์ หลา่ น้ี และมคี ุณคา่ ทางวฒั นธรรม ตลอดจนเป็นเอกลกั ษณป์ ระจาท้องถนิ่ กศน.ตาบลห้วยยางโทน จงึ ไดเ้ ลง็ เหน็ ถงึ ความสาคัญของผู้ที่ทาคุณประโยชน์ เสียสละ และปฏิบตั ิ ตนเป็นแบบอย่างที่ดีต่อคนในชมุ ชน จึงไดจ้ ัดทาทา เนียบ ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ข้นึ เพอ่ื ยกยอ่ ง อนรุ กั ษแ์ ละ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาในตาบลหว้ ยยางโทนใหช้ นรุ่นหลังได้ถอื เปน็ แบบอย่างทด่ี ีในการดารงชีวิตต่อไป ในการน้ี กศน.ตาบลหว้ ยยางโทน ขอขอบคณุ เจา้ ของภมู ปิ ัญญา ผนู้ าชมุ ชน ภาคีเครอื ขา่ ย และ นักศกึ ษา ทใ่ี หก้ ารชว่ ยเหลือ สนบั สนนุ และแนะนาข้อมูลเกี่ยวกบั การจัดทาทาเนยี บภูมปิ ญั ญาของตาบลจน ประสบผลสาเร็จ หวังเป็นอยา่ งยงิ่ กว่าทาเนียบภูมิปัญญาฉบบั น้ีจะมีประโยชนไ์ ม่มาก็นอ้ ยสาหรบั ผู้ทตี่ อ้ งการ ศึกษาหาความรู้เพ่ือการพฒั นาตนเอง กศน.ตาบลห้วยยางโทน กมุ ภาพนั ธ์ 2563

สารบญั หนา้ เรอื่ ง 1 คานา 4 ภูมิปัญญาท้องถิ่น นางพรนภา มหาผล 7 ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น นางสนทิ กุมกร 10 ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ นางจาเนยี ง เสยี งเพราะ คณะผู้จดั ทา

แบบบันทกึ ข้อมลู คลังปัญญา-ภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ตาบลหว้ ยยางโทน อาเภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบรุ ี ช่ือภมู ปิ ัญญา ช่างตดั เยบ็ เส้ือผ้า สาขาของภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ชื่อ นางพรนภา นามสกลุ มหาผล วันเดอื นปเี กดิ 30 มีนาคม 2508 ท่ีอย่ปู ัจจุบนั (ทสี่ ามารถติดตอ่ ได้) บ้านเลขที่ 23/1 หมูท่ ี่ 1 ตาบล/แขวง ห้วยยางโทน อาเภอ/เขต ปากทอ่ จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 061-6142183 ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางพรนภา มหาผล วันเดือนปเี กิด 30 มีนาคม 2508 ตอนสมัยวัยรุ่นไดเ้ ดินทางไปประกอบ อาชีพ ทกี รุงเทพ ฯ ไดม้ โี อกาสเขา้ ไปเป็นช่างฝกึ หดั ทร่ี ้านตัดเย็บเสือ้ ผ้าในกรุงเทพ ฯ และได้เรยี นรู้เทคนคิ การตัดเยบ็ เส้อื ผา้ แบบต่าง ๆ จนถอื ว่ามีฝีมอื ในระดับตน้ ๆ ของรา้ น จนได้เดนิ ทางกลบั มาเปิดรา้ นเองทีบ่ ้าน โดยเน้นการตดั เย็บเสอ้ื ผา้ จากผ้าทอไทยทรงดา จนมีซ่อื เสยี งและมลี กู ค้ามารับบริการมากมาย สามารถทา รายไดใ้ หก้ ับครอบครวั อย่างสบาย จดุ เดน่ ของภูมิปญั ญาท้องถิ่น สามารถตดั เยบ็ เสอ้ื ผา้ จากผ้าทอพ้นื บ้าน ตามแบบท่ีลูกค้าต้องการและชิน้ งาน วตั ถุดิบท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑ์เกดิ จากภมู ปิ ญั ญา ซึง่ พนื้ ท่ีอน่ื ไมม่ ไี ดแ้ ก่ ผา้ ทอไทยทรงดา รายละเอียดของภมู ิปญั ญาท้องถิน่ (ลักษณะภูมปิ ญั ญา/รูปแบบ/วิธีการ/เทคนิคทีใ่ ช้/ภาพถ่ายหรือ ภาพวาดประกอบ/พัฒนาการของผลิตภณั ฑ์หรอื ผลงาน/กระบวนการสรา้ งภมู ิปัญญา/ลักษณะการใช้ ประโยชนจ์ ากภมู ปิ ญั ญาท่ีเกดิ ขนึ้ ฯลฯ) เป็นการตัดเยบ็ เส้ือผา้ ตามความตอ้ งการของลูกคา้ โดยเนน้ การใชผ้ ้าทอไทยทรงดาเป็นหลัก รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น  ยังไมม่ กี ารเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มีการเผยแพรผ่ า่ นส่อื มวลชนและสอ่ื อื่นอยา่ งแพร่หลาย  มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน - คร้งั จานวน - คน คน  มีการนาไปใช้ ในพ้นื ที่ - คน นอกพืน้ ที่ -  อืน่ ๆ (ระบ)ุ

2 ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถนิ่ การพฒั นาต่อยอดภมู ิปญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณคา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมที่คิดขน้ึ มาใหม่  ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ดงั้ เดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ที่ไดร้ บั การพฒั นาและตอ่ ยอด

3 รปู ภาพเจ้าของภูมิปญั ญา นางพรนภา มหาผล ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ดา้ นการตัดเย็บเส้อื ผา้ ช่างตัดเยบ็ เสอ้ื ผา้ โดย นางพรนา มหาผล รบั ตดั เย็บเสอ้ื ผา้ ตามความตอ้ งการของลกู ค้า โดยเน้นการใช้ผา้ ทอไทยทรงดาเปน็ หลกั

แบบบันทึกขอ้ มลู คลงั ปญั ญา-ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ตาบลหว้ ยยางโทน อาเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ชื่อภมู ปิ ญั ญา การทอผ้า สาขาคลงั ปัญญา สาขาอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ชื่อนางสนิทนามสกลุ กุมกร วันเดอื นปีเกิด 8 ตลุ าคม 2499 ทีอ่ ยูป่ จั จบุ ัน (ทส่ี ามารถติดตอ่ ได้) บ้านเลขท่ี 34 หมู่ท่ี 1 ตาบล/แขวง ห้วยยางโทน อาเภอ/เขต ปากทอ่ จงั หวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 081-9866469 ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปัญญา นางสนิท กมุ กร เกิดวันท่ี 8 ตลุ าคม 2499ได้รับการสบื ทอดวิธกี ารทอดผา้ จากรนุ่ สรู่ ่นุ เนือ่ งจาก นางสนทิ กุมกร เป็นชาวไทยทรงดาจึงมีช่ือเสียงในเร่ืองของการทอผ้ามาต้ังแตโ่ บราณ ชาวไทย ทรงดามีพนื้ ฐานการทอผ้าใช้ในครัวเรือน โดยมีผา้ ซน่ิ ลายแตงโม ทเ่ี ป็นเอกลักษณส์ าคญั ของชนเผา่ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถิ่น เปน็ การทอผา้ ท่เี ป็นเอกลักษณ์ของชนเผา่ ไทยทรงดา วัตถุดบิ ที่ใชป้ ระโยชน์ในผลิตภณั ฑเ์ กดิ จากภมู ิปัญญา ซึง่ พื้นท่ีอืน่ ไมม่ ไี ด้แก่ ไหม ทีเ่ ลย้ี งกันในชุมชน รายละเอียดของภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น (ลกั ษณะภมู ิปัญญา/รปู แบบ/วธิ กี าร/เทคนคิ ทใ่ี ช้/ภาพถา่ ยหรือ ภาพวาดประกอบ/พฒั นาการของผลิตภัณฑ์หรอื ผลงาน/กระบวนการสร้างภูมปิ ัญญา/ลกั ษณะการใช้ ประโยชน์จากภูมปิ ัญญาท่ีเกดิ ข้ึน ฯลฯ) การทอผา้ ทีเ่ ป็น จดุ เร่มิ ต้นของการพัฒนาการทอผ้าในชุมชนเพือ่ ใช้ประโยชนใ์ นกจิ กรรมต่างๆ เชน่ การทาเปลเด็ก ทาผา้ คาดเอว ทาผ้า โพกหวั ผลติ ภัณฑ์ผ้าทอมือไดร้ ับความสนใจจากบุคคลภายนอก เนอ่ื งจากมสี สี นั ทีส่ วยสดงดงาม สไี มต่ ก รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถิ่น  ยังไมม่ กี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและส่อื อนื่ อยา่ งแพรห่ ลาย  มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน - ครง้ั จานวน - คน คน  มกี ารนาไปใช้ ในพน้ื ท่ี - คน นอกพืน้ ที่ -  อนื่ ๆ (ระบ)ุ

5 ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถนิ่ การพฒั นาต่อยอดภมู ิปญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณคา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมที่คิดขน้ึ มาใหม่  ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ดงั้ เดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ที่ไดร้ บั การพฒั นาและตอ่ ยอด

6 รปู ภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา นางสนทิ กุมกร ภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ ที่ดา้ นการทอผา้ ไทยทรงดา การทอผา้ ไทยทรงดา ชาวไทยทรงดามพี ื้นฐานการทอผ้าใช้ในครัวเรือน โดยมีผา้ ซ่นิ ลายแตงโม ที่เป็นเอกลักษณส์ าคญั ของชนเผ่า

แบบบนั ทึกขอ้ มลู คลงั ปญั ญา-ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ ตาบลห้วยยางโทน อาเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบุรี ชอื่ ภูมิปญั ญา การทาจักสาน สาขาของภูมปิ ญั ญาท้องถ่ิน สาขาอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ชอ่ื นางจาเนียง นามสกลุ เสียงเพราะ วนั เดือนปเี กิด 20 ตุลาคม 2496 ท่ีอยปู่ ัจจุบัน (ทส่ี ามารถตดิ ตอ่ ได้) บา้ นเลขท่ี 58 หมู่ที่ 1 ตาบล/แขวงหว้ ยยางโทน อาเภอ/เขต ปากทอ่ จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70140 โทรศัพท์ 083-0877992 ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา นางจาเนียง เสยี งเพราะ เกิดวันที่ 20 ตุลาคม 2496 เป็นชาวไทยทรงดาที่มวี ถิ ชี ีวิตดงั เดมิ โดย ได้รบั การถา่ ยทดด้านการทางานจักสานมา ต้งั แตโ่ บราณ เพอื่ ใช้ประโยชนใ์ นครวั เรอื น ต่อมายุกตส์ มยั เปลีย่ นไป งานจกั สานของชาวไทยทรงดาเปน็ ที่สนใจของคนภายนอก จงึ เปน็ ผลติ ภัณฑ์ท่ที ารายได้ใหก้ บั ครอบครัว เพราะคนสว่ นใหญ่มกั จะซ้อื ไปเป็นของฝากของสะสม จดุ เดน่ ของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน เป็นวถิ ชี วี ิตดังเดิมโดยไดร้ ับการถา่ ยทดดา้ นการทางานจักสานมาตง้ั แต่โบราณ เพือ่ ใช้ประโยชนใ์ น ครวั เรือน วตั ถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑเ์ กิดจากภมู ปิ ญั ญา ซึง่ พื้นทอี่ นื่ ไม่มไี ด้แก่ ไมไ้ ผ่ รายละเอยี ดของภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน (ลกั ษณะภมู ปิ ญั ญา/รูปแบบ/วิธกี าร/เทคนิคท่ีใช้/ภาพถ่ายหรอื ภาพวาดประกอบ/พฒั นาการของผลิตภัณฑห์ รอื ผลงาน/กระบวนการสร้างภูมิปัญญา/ลักษณะการใช้ ประโยชนจ์ ากภมู ิปญั ญาทเ่ี กดิ ข้ึน ฯลฯ) ผลิตภัณฑ์จักสาน ทท่ี าข้นึ เพ่ือใชป้ ระโยชนใ์ นครัวเรือน ตามวถิ ชี ีวติ ของชาวไทยทรงดา รูปแบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถิ่น  ยงั ไมม่ ีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านสอื่ มวลชนและสือ่ อื่นอย่างแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน - คร้งั จานวน - คน คน  มกี ารนาไปใช้ ในพนื้ ที่ - คน นอกพืน้ ที่ -  อ่ืนๆ (ระบ)ุ

8 ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถนิ่ การพฒั นาต่อยอดภมู ิปญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณคา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมที่คิดขน้ึ มาใหม่  ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ดงั้ เดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ที่ไดร้ บั การพฒั นาและตอ่ ยอด

9 รปู ภาพเจา้ ของภูมปิ ญั ญา นางจาเนียง เสยี งเพราะ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิน่ ท่ีดา้ นการจกั สาน การจักสานทาผลติ ภณั ฑ์จักสาน โดยใชว้ ัสดุในชมุ ชน ทาข้นึ เพ่อื ใชป้ ระโยชนใ์ นครวั เรอื น ตามวถิ ีชีวติ ของชาวไทยทรงดา

10 คณะผ้จู ดั ทา ท่ีปรึกษา 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผูอ้ านวยการสานักงาน กศน. จงั หวดั ราชบรุ ี 2. นางสาวชาลินี ดารา ตาแหนง่ ครู รกั ษาการในตาแหนง่ ผอ. กศน. อาเภอปากทอ่ ผจู้ ัดทา หว้ ยยางโทน นายเอกชยั แซ่เตียว ครู กศน.ตาบล บรรณาธกิ าร/จัดทารูปเลม่ หว้ ยยางโทน นายเอกชยั แซ่เตยี ว ครู กศน.ตาบล