หน่วยที่4

CP/MCPM-86.pngA screenshot of CP/M-86.ผ้พู ัฒนา : Digital Research, Inc. / Gary Kildallเขยี นดว้ ย : PL/Mสถานะ : Historicรูปแบบ : Originally closed source, now open sourceรนุ่ เสถียร : 3.1 / 1983ภาษาโปรแกรม : Assembly language, BASIC, Modula-2, Pascal etc.แพลตฟอร์มที่รองรับ : Intel 8080, Intel 8085, Zilog Z80, Intel 8086, Motorola 68000ชนดิ เคอรเ์ นล : Monolithic kernelอินเทอรเ์ ฟซพืน้ ฐาน : Command line interfaceลขิ สิทธ์ิ : Originally proprietary, now BSD-likeเว็บไซต์ : Digital Research official CP/M page

MP/MMP/M (Multi-Programming Monitor Control Program) เปน็ ระบบปฏิบัติการของCP/M เปน็เวอร์ชนั สาหรบั ผูใ้ ชห้ ลายคน รองรบั การการเชอื่ มตอ่ จากเครื่องอน่ื ๆในเครอื่ งเดยี วกนั แตล่ ะเคร่อื งจะใช้หนา้ จอแบง่ กนั ใชไ้ มโครโฟนน้อยทส่ี ดุ สามารถจดั การงานหลายๆอยา่ งพรอ้ มๆกันและระบบปกป้องหน่วยความจา สามารถใชง้ านโปรแกรมพร้อมๆกนั และสลบั ใช้งานได้ ปจั จุบนั มีผู้ใชน้ อ้ ยมาก TRS-DOS เป็นระบบปฏิบัตกิ ารไมโครคอมพวิ เตอร์สาหรบั สอ่ื สาร ระบบน้ีรองรับแผ่นดสิ ถึงสี่แผน่ ระบบนจ้ี ะทางานได้ถา้ มแี ผน่ ดสิ ปจั จุบันไดจ้ ดทะเบียนกบั Microsoft แล้ว

ProDOSเปน็ ระบบของเครอ่ื งไมโครคอมพวิ เตอรส์ ่วนบคุ คลร่นุ แรกท่บี รษิ ทั แอปเปิลผลิตออกมาสู่ตลาดคอมพิวเตอร์ชดุ น้ไี ดก้ ่อใหเ้ กิดความเปล่ียนแปลงท่ีเป็นประโยชน์ในเชงิ การใชส้ อยอยา่ งมหาศาล ในวงการคอมพิวเตอร์หลังจากท่ีแอปเปลิ ทอู อกสูต่ ลาดแล้ว บริษัทแอปเปลิ กไ็ ด้ผลิตแอปเปิลทอู ี (Apple IIe) และแอปเปิล ทรี(Apple III)ตามกนั ออกมาอยชู่ ว่ั ระยะหน่ึง แลว้ บรษิ ัทแอปเปลิ คอมพวิ เตอรก์ ต็ ัดสินใจหยดุ ผลิตชดุแอปเปิล ทรี หันมาผลติ ชุดแมคอินทอชซึ่งมสี ่วนแบง่ การตลาดสงู มากในปจั จบุ นั

DOSระบบปฏิบัติการ (operating system) เปน็ ส่วนประกอบที่สาคญั ของระบบซอฟต์แวร์ ระบบปฏิบัติการประกอบขนึ้ จากชุดโปรแกรมที่ทาหนา้ ทคี่ วบคุมดแู ลการดาเนนิ การต่าง ๆ ของระบบคอมพวิ เตอร์ และประสานการทางานระหวา่ งทรพั ยากรต่าง ๆ ในระบบคอมพิวเตอร์ ท้ังสว่ นท่ีเปน็ ซอฟต์แวร์และส่วนที่เปน็ฮาร์ดแวรใ์ ห้เปน็ ไปยา่ งเหมาะสมและมีประสทิ ธภิ าพ ระบบคอมพวิ เตอรใ์ นระดบั ไมโครคอมพวิ เตอร์โดยท่วั ไปใช้ระบบปฏบิ ตั กิ ารทจ่ี ดั เกบ็ อย่บู นแผน่ บันทึกหรอื ฮาร์ดดิสก์ ซึ่งเปน็ ทร่ี ู้จักกันดใี นชอื่ ของ เอ็มเอสดอส (Microsort Disk Operating System : MS-DOS) ซง่ึ พฒั นาโดยบริษทั ไมโครซอฟตค์ อร์ปอเรชันระบบปฏิบตั กิ ารนี้ไดม้ กี ารพฒั นาอย่างต่อเนือ่ ง ตามความตอ้ งการของผูใ้ ชแ้ ละพฒั นาการทางด้านซอฟตแ์ วรแ์ ละฮารด์แวร์

Microsoft WindowsMicrosoft Windows คอื กลมุ่ ของระบบปฏิบตั ิการหลายตระกูลซึง่ ทั้งหมดนี้พฒั นาขึ้นโดยมกี ารทาการตลาดและจาหน่ายโดย Microsoft แต่ละครอบครวั มคี วามสาคัญกบั ภาคอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ ครอบครวั Windows ท่ใี ช้งานอยู่ ไดแ้ ก่ Windows NT และ WindowsEmbedded; เชน่ นี้อาจรวมถึงอนุวงศ์เชน่ Windows Embedded Compact (Windows CE)หรือ Windows Server ครอบครวั Windows ทหี่ มดอายแุ ล้ว ไดแ้ ก่ Windows 9x, WindowsMobile และ Windows Phone

Linuxลินกุ ซ์ (เกยี่ วกับเรอื่ งน้ีฟงั เสยี ง) เป็นครอบครัวของโอเพน่ ซอร์สซอฟตแ์ วรร์ ะบบปฏิบตั กิ ารทสี่ ร้างขน้ึ รอบๆ ลินุกซ์เคอรเ์ นล โดยปกติ Linux จะบรรจใุ นรปู แบบที่เรยี กว่าการแจกจา่ ย Linux (หรือ distro สน้ั ๆ )สาหรบั การใชเ้ ดสก์ทอ็ ปและเซิรฟ์ เวอร์ การกาหนดส่วนประกอบของลนิ กุ ซ์คือลินกุ ซ์เคอรเ์ นล [11] ระบบปฏิบตั ิการเคอร์เนลแรกที่ปลอ่ ยออกมาใน 17 กันยายน 2534 โดยไลนัสทอรว์ าลดไ์ ด้ การกระจาย Linuxจานวนมากใช้คาวา่ \"Linux\" ในช่ือของพวกเขา มูลนธิ ิซอฟตแ์ วรเ์ สรใี ชช้ ่ือ GNU / Linux เพื่ออ้างองิ ถึงตระกลู ระบบปฏิบตั ิการรวมถงึ การแจกจา่ ยเฉพาะเพื่อเน้นวา่ การแจกแจงลีนกุ ซ์สว่ นใหญ่ไมไ่ ดเ้ ปน็ แคเ่ คอร์เนลเทา่ นน้ั และมีสว่ นร่วมกันไมเ่ พยี ง แต่เคอร์เนลเทา่ น้ัน สาธารณูปโภคและห้องสมดุ จานวนมากซง่ึ สว่ นใหญม่ าจากโครงการ GNU เร่ืองน้นี าไปสกู่ ารโต้เถยี ง

Unixอุปกรณท์ ่เี ป็นสว่ นประกอบของคอมพวิ เตอรก์ ม็ ีมากมายหลายชิ้นแตเ่ คยสงสัยกันบ้างหรือเปลา่ ว่าเจา้คอมพิวเตอร์ รจู้ กั อุปกรณเ์ หลา่ น้ีได้อยา่ งไรและตดิ ต่อรบั ส่งข้อมลู กบั อุปกรณ์เหล่านี้ได้อยา่ งไรการท่ จะทาให้คอมพิวเตอรใ์ ชอ้ ปุ กรณ์ เหล่าน้ีร่วมกันทางานไดก้ จ็ ะต้องมอี ะไรสกั อยา่ งหนึง่ มาดูแลควบคมุ ใชไ่ หม?สง่ิ ที่ทาหนา้ ทค่ี วบคุมการทางานของ อุปกรณท์ ัง้ หมดที่รวมอยใู่ นเครอื่ งคอมพวิ เตอรก์ ค็ อื \"ระบบปฏิบัตกิ าร\"(Operating System) หรือท่เี ราเรยี กกันส้นั ๆ วา่ โอเอส (OS)เจ้าตัวระบบปฏบิ ัติการทวี่ ่าน้ีไมไ่ ดท้ าหนา้ ที่ ควบคมุ การทางานของอุปกรณ์ต่างๆเทา่ นั้นแตม่ ันยังมีหน้าที่ รับคาสัง่ ทีป่ ้อนจากผูใ้ ช้มาแปลเพือ่ สัง่ ให้เคร่อื ง คอมพิวเตอร์ทางานตามที่เราตอ้ งการอีกดว้ ยในปจั จบุ ันมีระบบปฏบิ ัติการ มากมายหลายชนิดหลายระบบใหเ้ ลือกใช้ตามความตอ้ งการของแต่ละบุคคล หรอื หน่วยงานเชน่ ดอส (DOS) วนิ โดวส์(WINDOWS)โอเอส/ทู (OS/2) ยนู ิกซ์ (UNIX) เปน็ ตน้

Mac OSmacOS คอื ระบบปฏบิ ตั ิการท่เี ปน็ หัวใจสาคัญของ Mac ทกุ เครื่องซง่ึ จะชว่ ยใหค้ ณุ ทาสงิ่ ตา่ งๆ ได้ในแบบทค่ี ุณจะไมม่ วี นั พบจากคอมพวิ เตอร์เครือ่ งไหนๆ น่ันเปน็ เพราะ macOS และฮารด์ แวรอ์ อกแบบมาเปน็ พเิ ศษเพือ่ ทางานรว่ มกันโดยเฉพาะ และ macOS เองกม็ าพร้อมแอพมากมายทลี่ ว้ นออกแบบมาอย่างสวยงาม นอกจากนี้ยังทางานควบคู่กับ iCloud ในการทาใหร้ ูปภาพ เอกสารและไฟล์ประเภทอื่นๆ บนอุปกรณ์ทุกเครือ่ งของคุณตรงกันและอพั เดทอยู่เสมอ

FreeBSDคอื ซอฟต์แวร์เสรซี ่งึ เป็นระบบปฏบิ ัตกิ ารทีเ่ หมอื นยนู กิ ซ์ (Unix-like) สืบทอดมาจาก AT&T UNIX ผา่ นทางสายของ Berkeley Software Distribution (BSD) คือ 386BSD และ 4.4BSD ฟรบี เี อสดีรองรบั การทางานบนซพี ยี ูตระกลู หลักๆ หลายตระกลู ด้วยกัน นอกจากตระกลู X86 ของอนิ เทลท่ีใช้กนั อย่างกวา้ งขวางก็ยงั มี DEC Alpha, UltraSPARC ของ Sun Microsystems, Itanium (IA-64), AMD64 และ PowerPCส่วนของตระกลู รองไดแ้ ก่คอมพวิ แตอรส์ ถาปตั ยกรรมแบบ PC-98 การรองรบั สาหรบั ตระกูล ARM และMIPS กาลงั อยู่ระหว่างการพัฒนา จุดเด่นที่สาคัญของฟรีบีเอสดคี อื ประสิทธิภาพและเสถยี รภาพ โลโก้ดง้ั เดมิ และตัวมาสคอตของโครงการฟรบี เี อสดคี ือตวั ดมี อ่ นสีแดงซง่ึ มาร์แชล เคริ ์ก แมคคูสิก (MarshallKirk McKusick) เป็นเจา้ ของลิขสิทธิ์

โอเอส/2เป็นระบบปฏิบตั ิการคอมพิวเตอร์ ท่เี ร่มิ แรกพัฒนาโดยไมโครซอฟท์และไอบีเอ็ม แตต่ ่อมาทางไอบีเอ็มได้พัฒนาตอ่ เพียงผ้เู ดยี ว ชื่อของโอเอส/2ยอ่ มาจาก \"Operating System/2\" การพัฒนาโอเอส/2เริม่ ต้นเมื่อสงิ หาคม พ.ศ. 2528 ภายใต้ชอ่ื รหสั วา่ ซพี /ี ดอส (CP/DOS) โดยใชเ้ วลาในการพฒั นาทงั้ หมดสองปีในการออกรุ่นโอเอส/2 1.0 เมอื่ เมษายน พ.ศ. 2530 จนกระทั่งในปี 2533 ไมโครซอฟทไ์ ด้แยกและถอนตวั จากการพฒั นาเมื่อทางไมโครซอฟทไ์ ดอ้ อกซอฟตแ์ วร์ วินโดวส์ 3.0 ในขณะทีโ่ อเอส/2 ออกรุ่น 1.3

RISC OSเป็นระบบปฏบิ ัตกิ ารคอมพิวเตอรซ์ ง่ึ ได้รับการออกแบบโดย Acorn Computers Ltd ในเคมบรดิ จป์ ระเทศอังกฤษ ได้รบั การออกแบบมาเป็นพเิ ศษเพ่อื ใชก้ บั ชปิ เซต็ ARM ซง่ึ Acorn ได้ออกแบบมาพรอ้ มกันเพ่อื ใชก้ ับคอมพิวเตอรส์ ่วนบุคคลของ Archimedes รุ่นใหม่ RISC OS ใช้ชือ่ จาก RISC (ลดการสอนชุดคอมพิวเตอร)์สนับสนุนสถาปตั ยกรรม BeOS เป็นระบบปฏบิ ตั กิ ารสาหรบั คอมพิวเตอร์สว่ นบุคคลท่ีพฒั นาขึ้นครัง้ แรกโดย Be Inc. ในปีพ. ศ. 2534 เปน็ คร้ังแรกทเี่ ขียนขน้ึ เพอ่ื ใช้งานกับ BeBox hardware BeOS ถกู สรา้ งขน้ึ สาหรบั งานดา้ นสือ่ ดจิ ิทัลและได้รับ การเขยี นขน้ึ เพอื่ ใชป้ ระโยชนจ์ ากส่งิ อานวยความสะดวกดา้ นฮาร์ดแวร์ทที่ นั สมัยเชน่ การประมวลผลแบบ หลายตัวประมวลผลแบบสมมาตรด้วยการใชแ้ บนด์วดิ ท์ I / O modular, multithreading ท่แี พร่หลาย ระบบมลั ตทิ าสก้งิ แบบ preemptive และระบบแฟ้มบนั ทึกประจาวันแบบ 64 บติ ทีเ่ รียกว่า BFS BeOS GUI ได้รับการพัฒนาบนหลักการของความชดั เจนและการออกแบบทีส่ ะอาดและไม่ซับซอ้ น

Amigaเปน็ ตระกูลคอมพวิ เตอร์ส่วนบุคคลทขี่ ายโดย Commodore เรมิ่ ตน้ ในปี 1985 รปู แบบเดิมเปน็ ส่วนหนึ่งของคลนื่ คอมพิวเตอร์ขนาด 16 และ 32 บิตที่มี RAM 256 KB หรือมากกวา่ GUI ของเมาสแ์ ละกราฟกิ และเสยี งทด่ี ขี น้ึ อย่างมนี ัยสาคญั ระบบ 8 บติ คลน่ื นี้รวม Atari ST-released ปเี ดยี วกนั AppleMacintosh และต่อมา Apple IIGS ขน้ึ อยู่กบั ไมโครโปรเซสเซอร์ Motorola 68000 Amiga แตกต่างจากร่นุ เดิมโดยรวมเอาฮารด์ แวรท์ ก่ี าหนดเองเพือ่ เรง่ กราฟกิ และเสียงรวมทง้ั สไปรต์และตัวกระพรบิ ตาและระบบปฏบิ ัตกิ ารแบบมลั ตทิ าสกิง้ ทเ่ี รียกว่า AmigaOS

Plan9เป็นระบบปฏิบตั ิการตวั หนึง่ ซ่ึงนาแนวคดิ ตอ่ มาจากยนู ิกซ์ พัฒนาโดยหอ้ งปฏิบตั ิการวจิ ัยเบลล์ แพลนไนน์ไม่ได้พฒั นามาจากยนู ิกซ์โดยตรง แต่มีหลักการทางานใกลเ้ คยี งกนั มาก แพลนไนนถ์ กู พัฒนาเป็นการภายในหอ้ งปฏิบตั กิ ารมาชว่ งระยะหน่ึง ก่อนจะเผยแพรส่ สู่ าธารณชนใน ค.ศ. 1993 ในปัจจบุ นั ทางหอ้ งปฏบิ ัติการวจิ ยั เบลล์ไมส่ นใจหาผลประโยชนเ์ ชิงพาณชิ ยก์ ับแพลนไนนอ์ กี ตอ่ ไป และประกาศให้ใช้สัญญาแบบโอเพ่นซอร์ส รุ่นล่าสดุ คอื 4th edition

NetWareเปน็ ระบบปฏบิ ัติการเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ท่ีเลิกใช้แลว้ ซึง่ พฒั นาขน้ึ โดย Novell, Inc.กอ่ นหน้านี้ บรษิ ทั ไดใ้ ช้ระบบมลั ตทิ าสกิ้งรว่ มกนั เพอ่ื ใช้บรกิ ารตา่ งๆบนคอมพวิ เตอร์สว่ นบุคคลโดยใช้โปรโตคอลเครือข่าย IPX MorphOS เปน็ ระบบปฏบิ ัติการเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอรท์ เ่ี ลกิ ใชแ้ ลว้ ซง่ึ พฒั นาขน้ึ โดย Novell, Inc. ก่อนหนา้ นี้ บรษิ ัท ได้ใช้ระบบมัลตทิ าสก้งิ รว่ มกนั เพ่อื ใชบ้ ริการต่างๆบนคอมพวิ เตอร์ สว่ นบคุ คลโดยใชโ้ ปรโตคอลเครอื ข่าย IPX

Zaurusเปน็ ระบบของเครอ่ื งไมโครคอมพิวเตอรส์ ว่ นบคุ คลรุ่นแรกทบี่ ริษัทแอปเปลิ ผลิตออกมาสู่ตลาดคอมพวิ เตอรช์ ดุ นไ้ี ดก้ อ่ ใหเ้ กิดความเปล่ยี นแปลงที่เปน็ ประโยชนใ์ นเชงิ การใช้สอยอย่างมหาศาล ในวงการคอมพิวเตอร์ หลงั จากท่แี อปเปลิ ทูออกสตู่ ลาดแล้ว บริษทั แอปเปลิ กไ็ ดผ้ ลิตแอปเปิลทอู ี (Apple IIe) และแอปเปิล ทรี (Apple III)ตามกนั ออกมาอยชู่ ่ัวระยะหนงึ่ แล้วบริษทั แอปเปิลคอมพิวเตอรก์ ็ตดั สนิ ใจหยุดผลิตชุดแอปเปลิ ทรี หันมาผลิตชุดแมคอนิ ทอชซง่ึ มีส่วนแบง่ การตลาดสงู มากในปัจจบุ ัน

VMSระบบติดตามเรือ (Vessel Monitoring System; VMS) หมายถึง ระบบท่ใี ชใ้ นการตดิ ตอ่ สื่อสารระหว่างเรอื ทอ่ี อกปฏบิ ัติงานอย่กู ลางทะเลกบั เจ้าของเรอื และศนู ย์ปฏบิ ัตกิ าร VMS ทีอ่ ยู่บนฝ่ัง ด้วยการส่งสญั ญาณทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์จากเคร่อื งมอื และอุปกรณ์ทีต่ ดิ ตงั้ บนเรือ ประมง (Embedded TrackingUnit – ETU) แล้วสง่ สัญญาณมายังหน่วยรับที่ตดิ ต้งั เคร่อื งมืออุปกรณภ์ าครับหรอื เครอื่ ง ควบคมุ ระบบที่อยูบ่ นฝงั่ ทศี่ นู ยป์ ฏิบัติการ (Monitoring & Controlling Center – MCC) เพื่อบอกใหท้ ราบถึงตาแหน่างปัจจบุ ันของเรอื คามเร็วและทศิ ทางของเรอื ทกี่ าลงั แล่น และขอ้ มลู จากเซนเซอร์ ตลอดจนมีการบันทกึข้อมูลต่างๆ ตามเวลาทผี่ า่ นมาในอดตี โดยเจ้าของเรือหรอื เจ้าหนา้ ท่ีท่ีเก่ียวขอ้ งสามารถเรยี กดขู อ้ มลูยอ้ นหลังได้ ตามท่ตี ้องการ ซ่งึ ขอ้ มูลจะถกู ส่งผา่ น GPRS (General Packet Radio Service) มายงั หนว่ ยรบั บนฝัง่ ผ่านเครอื ขา่ ย GSM (Global Service Mobile)

EPOCเปน็ ระบบปฏบิ ตั ิการทอ่ี อกแบบสาหรับคอมพวิ เตอร-์ โทรศพั ท์ขนาดเล็ก ท่เี ขา้ ถงึ แบบไร้สายไปที่บรกิ ารโทรศพั ทแ์ ละสารสนเทศอ่ืน ๆ EPOC มีพน้ื ฐานจากระบบปฏิบัตกิ ารรุ่นกอ่ นจาก Psion ซ่ึง เปน็ ผู้ผลติ รายใหญ่รายแรกของ personal digital assistants ชื่อนมี้ ีทม่ี าจากบริษัทเช่อื ว่าโลกกาลังสู่ “ยคุ ใหม่ของความสะดวกสบายสว่ นบุคคล” EPOC เปน็ ระบบแรกทเ่ี พิ่มการสอ่ื สารแบบไรส้ าย และสถาปตั ยกรรมสาหรบั การเพ่มิ โปรแกรมประยุกต์ Psion ประกาศว่าเวอร์ชนั แรกของ EPOC จะเป็นระบบปฏิบตั กิ ารเปดิ และอนญุ าตให้กับผู้ผลิตอปุ กรณ์อน่ื Psion ไดต้ ้งั บริษัทใหมร่ ว่ มกบั Ericson Nokia และ Motorola เรียกว่า symbianซง่ึ เปน็ เจ้าของใบอนญุ าต EPOC ในปจั จุบันและพัฒนาต่อไป สาหรบั ผผู้ ลิตอุปกรณข์ นาดกระเป๋า EPOCเป็นทางเลอื กนอกจาก Windows CE ของ Microsoft (Palm pilot ของ 3 COM ใชร้ ะบบปฏบิ ัติการของตวั เองเรยี กวา่ Palm OS)

Solarisชือ่ เตม็ The Solaris Operating Environment (เดอะ โซลารสิ โอปาเรต่งิ อิมวายเมน) เป็นระบบปฏบิ ตั ิการเครอื ขา่ ยทอ่ี ย่ใู นตระกลู เดียวกับระบบปฏบิ ตั ิการ Unix (ยูนิกซ์) พฒั นาขึ้นโดยบริษัทซนั ไมโครซสิ เตม็ ส์สามารถรองรบั การทางานแบบเครือขา่ ยได้เช่นเดียวกับระบบอื่นระบบปฏิบัตกิ ารโซลารสิ ใชไ้ ดก้ ับสถาปตั ยกรรมคอมพวิ เตอร์ 2 แบบ คอื แบบ สปารค์ และแบบ x86 (แบบเดยี วกบั ในเครอื่ งคอมพิวเตอร์ส่วนบคุ คลทว่ั ไป) รุ่นแรก ๆ ของโซลาริส ใชช้ อ่ื ว่า SunOS (ซนั โอเอส) โดยมีพ้ืนฐานมาจากยูนกิ ซ์ตระกลู BSD (บีเอสด)ี และตอ่ มาไดเ้ ปล่ยี นมาใชโ้ ค้ดของ System V (ซสิ เต็มสไ์ ฟว์) แทนและเปล่ยี นชอ่ื มาเป็น โซลาลิส ดังเชน่ ในปัจจุบนั (เวอรช์ ันล่าสดุ ปจั จุบนั คือ Solaris 11.3 ท่อี อกในปี 2015) IRIX เป็นระบบปฏบิ ตั ิการทีย่ กเลกิ โดย Silicon Graphics (SGI) เพอ่ื ทางานบนเวริ ์กสเตชันและเซิร์ฟเวอรข์ อง MIPS เป็นระบบ UNIX System V ท่มี ีสว่ นขยาย BSD IRIX เปน็ ระบบปฏบิ ัติการชุดแรกทม่ี รี ะบบไฟล์ XFS

Darwinเปน็ นักธรรมชาติวทิ ยาชาวองั กฤษ ผู้ทาการปฏิวัตคิ วามเชือ่ เดิม ๆ เก่ยี วกับทม่ี าของสิ่งมชี ีวติ และเสนอทฤษฎซี ึง่ เป็นทง้ั รากฐานของทฤษฎีวิวฒั นาการสมัยใหม่ และหลักการพืน้ ฐานของกลไกการคัดเลอื กโดยธรรมชาติ (natural selection) เขาตพี ิมพ์ขอ้ เสนอของเขาในปี ค.ศ. 1859 ในหนังสือชอื่ The Origin ofSpecies (กาเนิดของสรรพชวี ติ ) ซง่ึ เปน็ ผลงานทีม่ ีชอ่ื เสยี งทีส่ ดุ ของเขา ผลงานนปี้ ฏเิ สธแนวคิดทางวทิ ยาศาสตรท์ ้งั หมดท่เี คยมมี าก่อนหนา้ นี้เกย่ี วกบั การกลายพนั ธุ์ของสปชี สี ์[1][2] ชว่ งคริสตท์ ศวรรษ 1870ชมุ ชนวิทยาศาสตร์และสาธารณชนสว่ นมากจึงยอมรับทฤษฎีววิ ฒั นาการในฐานะท่ีเปน็ ความจริง อยา่ งไรก็ดี ยงั มคี าอธิบายท่เี ป็นไปได้ทางอนื่ ๆ อีก และยังไมม่ กี ารยอมรบั ทฤษฎนี ี้เป็นเอกฉนั ท์วา่ เปน็ กลไกพนื้ ฐานของวิวัฒนาการ ตราบจนกระท่งั เกดิ แนวคิดการสงั เคราะหว์ วิ ัฒนาการยคุ ใหม่ (modern evolutionarysynthesis) ขึ้นในชว่ งครสิ ต์ทศวรรษ 1930-1950[3][4] การคน้ พบของดารว์ นิ ยงั ถอื เป็นรปู แบบการควบรวมทางทฤษฏีของศาสตรเ์ กีย่ วกับชีวิต ท่อี ธบิ ายถงึ ความหลากหลายทางชีวภาพของส่งิ มีชวี ิต

HPUX HP-UX (จาก \"Hewlett Packard Unix\") คือการใช้งานระบบปฏบิ ัตกิ ารยูนกิ ซข์ อง Hewlett- Packard Enterprise โดยใชร้ ะบบ UNIX System V (ระบบแรกของระบบ III) และไดร้ ับการเผยแพร่ เปน็ ครั้งแรกในปพี ศ. 2527 รนุ่ ลา่ สุดสนบั สนนุ ระบบคอมพวิ เตอร์ HP 9000, บนพ้ืนฐานของ สถาปตั ยกรรมชดุ คาส่งั PA-RISC และระบบ HP Integrity บนสถาปตั ยกรรม Itanium ของ IntelUNICOSเปน็ ระบบซอฟต์แวรท์ ีท่ าหนา้ ที่จัดการอุปกรณค์ อมพวิ เตอร์และแหล่งซอฟตแ์ วร์และบริการโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ ระบบปฏิบัตกิ ารมหี น้าท่ีหลกั ๆ คือ การจัดสรรทรัพยากรในเครื่องคอมพิวเตอร์ เพ่อื ใหบ้ ริการซอฟต์แวรป์ ระยุกต์ ในเร่ืองการรับส่งและจัดเกบ็ ขอ้ มลู กับฮาร์ดแวร์ เชน่ การส่งขอ้ มลู ภาพไปแสดงผลที่จอภาพ การส่งขอ้ มลู ไปเก็บหรืออ่านจากฮาร์ดดสิ ก์ การรับส่งขอ้ มลู ในระบบเครอื ข่าย การสง่ สญั ญานเสียงไปออกลาโพง หรอื จดั สรรพ้นื ทใี่ นหน่วยความจา ตามท่ีซอฟตแ์ วร์ประยุกตร์ อ้ งขอ รวมทัง้ ทาหนา้ ท่จี ดั สรรเวลาการใช้หน่วยประมวลผลกลาง ในกรณีท่ีอนุญาตใหซ้ อฟตแ์ วรป์ ระยกุ ตห์ ลายๆ ตัวทางานพร้อมๆ กนั

MINIXเปน็ เหมอื นเคร่ืองคอมพวิ เตอรส์ ว่ นบุคคลขนาดเลก็ ขอ้ ดคี ือ ราคาถูก ประสิทธภิ าพค่อนขา้ งดี ประหยดั ไฟมาก และน้าหนกั เบา พกพาไปไหนมาไหนสะดวก เหมาะสาหรบังานท่วั ไปและความบนั เทงิ AIX AIX ยอ่ มาจาก Advanced Interactive executive ระบบปฏบิ ัติการยูนิกซข์ องบริษัท ไอบีเอม็ ซง่ึ ใชใ้ นสถาน่งี านยนู กิ ซ์ RS/6000 ระบบปฏิบัติการ AIX เปน็ ยูนิกซ์ในกล่มุ System V และมีคาสง่ั ทค่ี รอบคลมุ ถึงยูนกิ ซใ์ นกลุ่ม BSDทางานไดบ้ นเวริ ก์ สเตชัน มนิ ิคอมพวิ เตอร์ และเมนเฟรม

Chrome OSกเู กิล โครมโอเอส (อังกฤษ: Google Chrome OS) เปน็ โครงการระบบปฏบิ ตั กิ ารท่อี อกแบบและผลติ โดยกเู กลิ โดยเป้าหมายสาหรับคอมพวิ เตอร์ท่ใี ชง้ านเวลิ ดไ์ วดเ์ วบ็ เป็นหลัก เปดิ ตวั เมื่อวันที่ 7กรกฎาคม พ.ศ. 2552 ซอฟตแ์ วรน์ ี้พัฒนาต่อจากกเู กิลโครม และเคอรเ์ นลิ ลนิ กุ ซ์ โดยตวัระบบปฏิบตั กิ ารนม้ี ่งุ เน้นสาหรับคอมพิวเตอร์ในลกั ษณะของเน็ตบุ๊ก โดยวางแผนจะเปดิ ใชง้ านในปี พ.ศ. 2553 ระบบปฏิบัตกิ ารจะทางานกบัโพรเซสเซอร์ x86 หรอื ARM architecture

IOSผู้พัฒนา บริษทั แอปเปลิ Edit this on Wikidataเขยี นดว้ ย C, C++, อ็อบเจกทฟี -ซ,ี จาวา (มีขอ้ พิพาท)ตระกูล แมคโอเอสเทน็ , ยูนกิ ซ์สถานะ ยังให้บรกิ ารอยู่รหสั ต้นฉบับ ซอฟตแ์ วรจ์ ากัดสทิ ธิ์วันที่เปิดตัว มถิ นุ ายน 29, 2007; 10 ปีก่อนรนุ่ เสถียร 11.0.3 (15A432) (ตลุ าคม 11, 2017; 7 เดือนกอ่ น)รุน่ ทดลอง 11.1 beta 3 (15B5086a) (ตุลาคม 16, 2017; 7 เดือนกอ่ น)ภาษาส่ือสาร 34 ภาษาทร่ี องรับ ARM (ไอโฟน, ไอพอด, ไอแพด, ไอแพดมนิ ,ิ และรนุ่ 2 หรือสงู กวา่ แอปเปิลทวี ี), Apple A4, Apple A5, Apple A5X, Apple A6, AppleA6Xชนดิ เคอร์เนล แบบผสม (XNU)สว่ นตดิ ต่อผใู้ ชป้ ริยาย Cocoa Touch (มลั ติทชั , GUI)สญั ญาอนุญาต จากัดสทิ ธ์ิ EULA ยกเวน้ ชิน้ ส่วนโอเพนซอร์สเวบ็ ไซต์ www.apple.com/ios

ThaiOSThai OS Thai OS เปน็ ซอฟต์แวร์ระบบปฏิบตั ิการทสี่ ามารถใชง้ านได้บนเคร่ืองคอมพิวเตอร์ท่วั ไป โดย SIPAเห็นวา่ การทีป่ ระชากรในชาติจะตอ้ งใชซ้ อฟตแ์ วร์ระบบปฏิบัติการท่เี ปน็ ซอฟต์แวรเ์ ชิงพานชิ นน้ั นอกจากจะส้นิ เปลืองและไมป่ ลอดภัยแล้ว เราจะไม่สามารถใช้งานไดอ้ ย่างยั่งยืนอีกดว้ ย ทาง SIPA จงึ พัฒนาระบบปฏิบัติการ Suriyan ท่เี ปน็ ระบบปฏบิ ัติการโอเพนซอรส์ ทง้ั ระบบขึน้ มาให้ใชง้ าน เพ่อื เปน็ ทางเลือกในการใชง้ านคอมพิวเตอรท์ ่ตี ้องการความประหยัด และความปลอดภัย ทส่ี ามารถใช้งานไดอ้ ยา่ งย่ังยนื จากความสาเรจ็ ในการพฒั นา Suriyan การตอบรบั ที่ดีจากผ้ใู ช้ SIPA จงึ ประกาศ ความเป็นมาของ Thai OS Suriyanเปน็ โครงการภายใตก้ ารดแู ลของสานักงานส่งเสริมอตุ สาหกรรมซอฟตแ์ วรแ์ ห่งชาติ (องคก์ ารมหาชน) หรือ ซิป้า ซึ่งเร่งิ โครงการเมอื่ ปี พ.ศ. 2549 โดยเป็นโครงการพฒั นาลินุกซ์เซริ ์ฟเวอร์พร้อมใช้ (instant server) ให้ชื่อว่า Suriyan GNU/Linux การพฒั นา Suriyan ในแงม่ ุมของการใช้งานเซริ ฟ์ เวอรย์ งั ไม่เเพยี งพอ อกี ท้ังการตอบรับยงั ไม่กว้างพอ ทาใหก้ ารพฒั นาโครงการ Suriyan GNU/Linux ล่าช้าลงและลดบทบาทการพฒั นาในเวอร์ชัน 1.0 สาหรับโครงการ Suriyan GNU/Linux ยงั สามารถดาวน์โหลดได้ที่ suriyan.org

Suriyanเปน็ ซอฟตแ์ วร์ระบบปฏบิ ตั ิการทส่ี ามารถใช้งานไดบ้ นเครื่องคอมพิวเตอรท์ ่วั ไป โดย SIPA เหน็ วา่ การท่ีประชากรในชาติจะตอ้ งใช้ซอฟตแ์ วรร์ ะบบปฏบิ ัตกิ ารทเ่ี ป็น ซอฟตแ์ วร์เชิงพานชิ น้นั นอกจากจะสน้ิ เปลืองและไม่ปลอดภยั แลว้ เราจะไมส่ ามารถใชง้ านได้อย่างยง่ั ยนื อีกด้วย ทาง SIPA จงึ พัฒนาระบบปฏิบัติการ Suriyan ทเ่ี ป็นระบบปฏิบัติการโอเพนซอร์สทงั้ ระบบขึ้นมาใหใ้ ชง้ าน เพื่อเปน็ทางเลือกในการใช้งานคอมพิวเตอร์ทตี่ ้องการความประหยดั และความปลอดภัย ท่สี ามารถใชง้ านได้อยา่ งยงั่ ยนื

androidคือระบบปฏบิ ัติการแบบเปดิ เผยซอร์ฟแวรต์ ้นฉบบั (Open Source) โดยบริษัท กเู ก้ิล (Google Inc.) ที่ไดร้ บั ความนยิ มเปน็ อยา่ งสูง เนื่องจากอุปกรณ์ท่ใี ชร้ ะบบปฏิบัตกิ ารแอนดรอยด์ มีจานวนมาก อุปกรณ์มีหลากหลายระดับ หลายราคา รวมทั้งสามารถทางานบนอปุ กรณท์ ่มี ีขนาดหนา้ จอ และความละเอียดแตกต่างกันได้ ทาใหผ้ ูบ้ ริโภคสามารถเลือกไดต้ ามตอ้ งการ