เบ้ืองตน ทรงสืบทอดพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทรรัชกาลท่ี ๘ คือ โรงเรียนวังไกลกังวล อําเภอหัวหิน จังหวัดประจวบครี ขี นั ธ สรา งเมอ่ื พ.ศ. ๒๔๘๑ เปน โรงเรยี นเพอ่ื บตุ รหลานเจาหนาทดี่ ูแลรักษาวงั ทไ่ี มม ีท่ีเรยี น มีฐานะเปนโรงเรยี นราษฎรไดร บั เงนิ พระราชทานรายป ปจ จบุ นั เปน โรงเรยี นแมข า ยสง การเรยี นการสอนระดับช้นั ประถมศึกษาถงึ มธั ยมศึกษาและอาชวี ศึกษาขึ้นผา นดาวเทยี มใหส ามารถรบั ไดท วั่ ประเทศ รวมทง้ั ประเทศเพอ่ื นบา นเชน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ราชอาณาจักรกมั พูชา สาธารณรฐั สังคมนิยมเวียดนาม สาธารณรฐั แหง สหภาพเมยี นมาร ฯลฯ เม่อื พระราชโอรสและพระราชธดิ าทรงเจริญวยั พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงสรา งโรงเรยี นจติ รลดา ในเขตพระราชฐานสวนจติ รลดาในพระราชวงั ดสุ ติ เพอ่ื เปน สถานศกึ ษา ทรงพระกรณุ าพระราชทานพระบรมราชานุญาตใหบุตรธิดาขาราชบริพาร และขา ราชการเขา ศกึ ษาดว ย โรงเรยี นในพระบรมราชปู ถมั ภ เพอื่ บตุ รหลานขา ราชบรพิ ารและประชาชนท่ัวไป ในเขตกรุงเทพมหานคร คือโรงเรียนราชวนิ ติ โปรดใหส รา งบรเิ วณสวนเพาะชาํ เมอ่ื ปก ารศกึ ษา ๒๕๒๐เปนโรงเรียนระดับประถมศึกษา และเปดสอนระดับมัธยมศึกษาโดยพระราชทานทด่ี นิ ทรพั ยส นิ สว นพระมหากษตั รยิ บ รเิ วณราชตฤณมยัสมาคม และขยายสาขาออกไปอยางกวางขวางอีกหลายแหง ๔๕5802019L01m.indd 45 2/4/16 1:36 PM
โรงเรยี นเจา พอ หลวงอปุ ถมั ภ เปน โรงเรยี นทใี่ หก ารศกึ ษาแกชาวไทยภเู ขาในทอ งถน่ิ ทรุ กนั ดารหา งไกลคมนาคม เพอื่ เสรมิ สรา งความม่ันคงตามแนวชายแดน พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระราชทานพระราชทรพั ยใ หก องกาํ กบั การตาํ รวจตระเวนชายแดนเขต ๕ เริ่มสรา งในพ้ืนทจี่ ังหวดั ภาคเหนือ ใหความรแู ละการศึกษาแกชาวไทยภูเขาเพ่ือเปนกําลังในการพัฒนา หยุดยั้ง ละเลิกการปลกู ฝน การตดั ไมท ําลายปา และรกั ษาตนนํ้า ปจจุบันโรงเรียนเจาพอหลวงอุปถัมภไดขยายออกไปเกือบทุกจังหวัด มีมากกวา๒๐๐ แหง เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๕ เกิดมหาวาตภัยท่ีแหลมตะลุมพุกอําเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช บานเรือนและโรงเรียนถกู ทาํ ลายเสยี หายมาก มเี ดก็ กาํ พรา ทพ่ี อ แมเ สยี ชวี ติ ในมหาวาตภยัคร้ังน้ันจํานวนมาก พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหม ูลนิธริ าชประชานเุ คราะห ในพระบรมราชูปถัมภสรางโรงเรียนราชประชานุเคราะห เพื่อเด็กเหลานั้น ปจจุบันโรงเรยี นราชประชานเุ คราะหไ ดใ หก ารศกึ ษาแกเ ดก็ กาํ พรา เดก็ ยากจนทเี่ ดอื ดรอ นจากภยนั ตรายตา งๆ ทกุ ประเภท และไดข ยายออกไปเกอื บทกุ จงั หวดั รวม ๕๘ แหง มที งั้ นกั เรยี นประจาํ และไปกลบั สอนการฝกอาชีพชวยเหลอื ตนเอง เพอื่ ออกมาสสู ังคมไดอยางเทาเทียมกัน โรงเรยี นราชประชาสมาสยั ในพระบรมราชปู ถมั ภ สรา งขน้ึสําหรับบุตรหลานผูเปนโรคเร้ือนท่ีมิไดติดโรคเรื้อน และนักเรียนปรกติ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๐๖ ทอ่ี าํ เภอพระประแดง จงั หวดั สมทุ รปราการ ๔๖5802019L01m.indd 46 2/4/16 1:36 PM
มพี ระราชปฏิสันถารกบั นกั เรียนโรงเรยี นรมเกลา แหงแรก ตาํ บลดงหลวง อําเภอนาเขา จังหวดั นครพนม โรงเรยี นรมเกลา ในพระบรมราชานุเคราะห เร่ิมสรา งขึ้นสาํ หรบั เดก็ ในพน้ื ทชี่ ายแดนหา งไกลคมนาคมในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื และภาคใต ตอมาไดข ยายออกไปทว่ั ทกุ ภมู ภิ าค โรงเรียนสงเคราะหเด็กยากจน ในพระบรมราชูปถัมภสรางขน้ึ สาํ หรบั เด็กขาดทีพ่ ง่ึ มีคณะสงฆอปุ ถมั ภช วยสอน โรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภจังหวัดนครปฐม เปนโรงเรียนตนแบบจากโรงเรียนประจําขององั กฤษสาํ หรบั เดก็ ชายอยูป ระจํา นอกจากทรงสรางสถานศึกษาแลวยังพระราชทานทุนการศกึ ษาทง้ั ในประเทศและตา งประเทศ และทนุ เพอื่ การวจิ ยั ตา งๆ อกีมาก ทนุ ในประเทศไดแ ก ทนุ ภมู พิ ล พระราชทานแกม หาวทิ ยาลยั ตา งๆปล ะ ๑๐ ทนุ สวนทุนตา งประเทศ ทรงรอื้ ฟน “ทนุ เลา เรยี นหลวง” ๔๗5802019L01m.indd 47 2/4/16 1:36 PM
ที่ตั้งข้ึนในสมัยรัชกาลท่ี ๕ มอบใหรัฐบาลดําเนินการสอบชิงทุนนักเรียนที่สําเร็จจากชั้นมัธยมศึกษา เพื่อรับเงินพระราชทานปละ ๘ ทุน สว น “ทุนอานันทมหิดล” เปน ทนุ สาํ หรับการศึกษาทจ่ี บจากอดุ มศกึ ษาแลว นอกจากนน้ั ทรงสง เสรมิ มลู นธิ ทิ ส่ี นบั สนนุดานการศึกษา เชน มูลนิธิโรงเรียนพระดาบส มูลนิธิการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม ฯลฯ พระมหากรุณาธิคุณดานการศึกษา ยังครอบคลุมถึงการศึกษาระดับสูงข้ันผูบริหารนโยบายประเทศ ดวยทรงริเริ่ม“สถาบันการพัฒนาบริหาร”เม่ือ พ.ศ. ๒๕๐๓ เพ่ือวางรากฐานทค่ี ณะรฐั ประศาสนศาสตร มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร ซงึ่ โอนมาเปน“สถาบนั บัณฑติ พฒั นบริหารศาสตร” เมอื่ พ.ศ. ๒๕๐๙ พระราชกรณียกิจดานการศึกษา มีสวนคํ้าจุนใหผูขาดโอกาสไดศึกษาเลาเรียนและเติบโตเปนพลเมืองดีของประเทศทรงสนับสนุนงานของกระทรวงศกึ ษาธิการตลอดมา ๔๘5802019L01m.indd 48 2/4/16 1:36 PM
สารานุกรมไทยสําหรบั เยาวชนฯ หนังสือประเภทสารานุกรมเปนสื่อสิ่งพิมพท่ีบรรจุสรรพวชิ าอันเปน สาระไวท ุกแขนง เม่ือตอ งการรูเ ร่ืองใดกส็ ามารถคนหาอานไดดวยตนเอง หรือในครอบครัว พอแม ผูปกครองสามารถอานใหลูกหลานฟงได โดยเฉพาะในยามท่ีขาดแคลนครูและสถานที่เลาเรียน หนังสือสารานุกรมจะเปนสวนหน่ึงที่ชวยคล่คี ลายปญ หาไดดวย พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมีพระราชประสงคใหเยาวชนไทยมีโอกาสศึกษาคนควาหาความรูจากหนังสือลักษณะดังกลา ว มพี ระราชดําริใหจัดทาํ หนังสอื “สารานุกรมไทยสําหรับเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว”ตั้งแต พ.ศ. ๒๕๐๖ เร่ิมดวยคณาจารย ๗ สาขา คือวิทยาศาสตร เทคโนโลยี สังคมศาสตร มนุษยศาสตรเกษตรศาสตร คณิตศาสตร และแพทยศาสตร มารวมดําเนินการ ไดรวบรวมความรูทุกแขนงข้ึน แบงวิธีเขียนเปน ๓ ระดบั สาํ หรบั เดก็ เลก็ เดก็ กลางและเดก็ โต ภายหลงัเพม่ิ เติมหนังสือถามตอบและซีดรี อม เลมแรกจัดทาํ สําเร็จเม่ือ พ.ศ. ๒๕๑๒ และไดดําเนินการอยางตอเนื่องตลอดมา จนถึง พ.ศ. ๒๕๕๗ จดั พิมพห นงั สือเลม ท่ี ๓๙ ซึ่งยงั คงดําเนินการตอ เน่อื งอยตู ราบปจจบุ นั ๔๙5802019L01m.indd 49 2/4/16 1:36 PM
พระมหากรุณาธิคุณปกเกลา ปกกระหมอ มเยาวชนไทยทว่ัพระราชอาณาจกั รใหไ ดร บั ความรอู ยา งกวา งขวาง เพอ่ื เจรญิ วยั เปนพลเมอื งท่ีมีคุณภาพของประเทศชาติ โรงเรยี นพระดาบส พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงคํานึงถึงผูขาดโอกาสเขา ศกึ ษาในระบบโรงเรยี นแตต อ งการมคี วามรแู ละฝก ไฝใ นวชิ าการซึง่ ไมสามารถหาที่เรยี นไดเ พราะขาดแคลนทนุ ทรัพย และบางคนขาดคุณสมบัตทิ ีจ่ ะเขาเรยี นตามระบบ จึงมีพระราชดําริใหจดั การศึกษาเชน เดียวกับการศึกษาในสมัยโบราณ คือผูทต่ี อ งการความรูจะดน้ั ดน ไปหาอาจารยท เ่ี ปน ดาบส ฝากตวั เปน ศษิ ย ทรงกอ ตง้ั โรงเรยี นพระดาบส เม่ือ พ.ศ. ๒๕๑๙ วิชาท่ีโรงเรียนพระดาบสเปดสอนในระยะแรกคือ วิชาชางไฟฟา ชางวิทยุ ผูเขาเรียนไมจํากัดวัยและวฒุ คิ วามรู มาจากครอบครวั ยากจน สว นพระดาบสผทู าํ หนา ที่ครูผูส อนวิชานน้ั เปนอาสาสมัครสอนใหเปน วิทยาทาน พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั พระราชทานสถานท่ี อาหาร อปุ กรณก ารเรยี นเปน ทนุ โดยกาํ หนดหลกั การวา จะตอ งเปน กจิ การสาธารณประโยชนเมอื่ เรียนจบหลักสูตรแลว ๑ ป สามารถประกอบอาชีพได กิจการโรงเรียนพระดาบสคอยๆ ขยายวิชาที่จําเปนในการดํารงชีพในเวลาตอ มาอกี หลายสาขา ไดแ ก ชา งเครอื่ งยนต ชา งประปา และอน่ื ๆ มากข้นึ ตราบถงึ ปจ จุบัน ๕๐5802019L01m.indd 50 2/4/16 1:36 PM
พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัวทรงพระผนวชเปน พระภิกษุพระราชกรณียกิจดานการบาํ รุงศาสนา พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงบาํ เพญ็ พระราชกรณยี กจิหลายประการในการทาํ นบุ าํ รงุ ศาสนาตา งๆ ในประเทศอยา งทวั่ ถงึดวยประเทศไทยเปนประเทศเดียวในโลก ท่ีประมุขของประเทศอุปถัมภคุม ครองและใหค วามเปน ธรรมแกทกุ ศาสนา พระเจา แผน ดนิ ไทยทรงนบั ถอื พระพทุ ธศาสนาเปน ศาสนาประจาํ ชาตมิ าตง้ั แตส มยั สโุ ขทยั เมอ่ื ๗๐๐ ปล ว งมาแลว แมบ ทบญั ญตั ิรฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย กาํ หนดใหพ ระมหากษตั รยิ ไ ทยทรงเปน พทุ ธมามกะและอคั รศาสนปู ถัมภก คําวา “พุทธมามกะ”หมายถึง ผูประกาศตนวา ขอถือพระพุทธเจาเปนสรณะ หรือผูป ระกาศตนวาเปน ผนู ับถอื พระพทุ ธศาสนา พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเปนพุทธมามกะอยางเครง ครดั จงึ ทรงเปน “ธรรมราชา” คอื ผปู กครองแผน ดนิ โดยธรรม ๕๑5802019L01m.indd 51 2/4/16 1:36 PM
ทรงนําหลักธรรมในพระพุทธศาสนาสรางชาติและนําสันติสุขความรม เยน็ ใหบ งั เกดิ แกพ สกนกิ ร ทรงยดึ มนั่ ตามแบบประเพณไี ทยมีพระราชศรัทธาเสด็จออกทรงพระผนวชเปนพระภิกษุ เม่ือวันท่ี ๒๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๙๙ เปนเวลา ๑๕ วนั ทรงสงเสริมบํารุงพระพุทธศาสนาใหเจริญรุงเรือง เชนเสด็จพระราชดําเนินไปทรงบําเพ็ญพระราชกุศลในวันสําคัญทางศาสนา อาทิ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอาสาฬหบูชาวนั เขา พรรษา โปรดเกลา ฯ ใหจ ดั ประกวดการแตง หนงั สอื พระพทุ ธศาสนาเนอ่ื งในวนั วสิ าขบชู า และจดั พมิ พเ ผยแพร เสดจ็ พระราชดาํ เนนิไปถวายผาพระกฐิน ณ วัดตา งๆ ท้งั ในกรงุ เทพฯ และตางจงั หวดัตลอดจนเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปในพธิ ที างศาสนาทปี่ ระชาชนและหนวยราชการกราบบังคมทูลเชิญ เชน ฝงลูกนิมิต ผูกพัทธสีมายกชอฟา วางศลิ าฤกษพ ระอโุ บสถ หลอ พระประธาน เปน ตน ในการสรางปชู นยี วัตถุและศาสนสถาน โปรดเกลาฯ สรา งพระพทุ ธรปู สาํ คญั คอื “พระพทุ ธนวราชบพติ ร” พระราชทานเปนพระพทุ ธรปู ประจาํ จงั หวดั ทกุ จงั หวดั เปน พระพทุ ธรปู ปางประทานพร“พระกรง่ิ ภ.ป.ร.” และ “พระพมิ พก าํ ลงั แผน ดนิ สมเดจ็ จติ รลดา”พระราชทานพระราชทรัพยบูรณปฏิสังขรณปูชนียสถานทางพระพทุ ธศาสนา โปรดใหสราง “วัดพระราม ๙ กาญจนาภิเษก”ใหเ ปน วดั แบบอยา งเพอ่ื เกอ้ื กลู ชมุ ชน รวมทงั้ พระราชทานวสิ งุ คามสมี าอนุญาตใหสรางวัดใหมเพ่ือเปนที่พึ่งในชุมชนตางๆ ตลอดจนการยกฐานะวดั จากวัดราษฎรเ ปนพระอารามหลวงดวย ๕๒5802019L01m.indd 52 2/4/16 1:36 PM
พระราชทานทุนสําหรับภิกษุและสามเณรในการศึกษาพระปริยัติธรรม พระราชทานพระบรมราชานุเคราะหสามเณรทส่ี อบไลไดเ ปรยี ญธรรม ๙ ประโยค อปุ สมบทและทรงอุปสมบทนาคหลวงประจาํ ปท กุ ป ในดา นพระธรรมคาํ สอน ทรงสนบั สนนุ การแปลพระคมั ภรี ภาษาบาลีเปนภาษาไทย และทรงดําเนินโครงการพัฒนาระบบคอมพวิ เตอรเ พอ่ื การศกึ ษาพระไตรปฎ กและอรรถกถา ทรงออกแบบโปรแกรมสําหรับการสืบคนขอมูลดวยพระองคเ อง ในฐานะอคั รศาสนปู ถมั ภก พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัวไดเสด็จพระราชดําเนินไปรวมงานของศาสนาอื่นๆ ตามคํากราบบังคมทูลอัญเชิญ เชน งานเมาลิดกลางของศาสนาอิสลามงานฉลองครบรอบ ๕๐๐ ปแหงศาสนาซิกข นอกจากนั้นไดพ ระราชทานพระราชทรพั ยอ ปุ ถมั ภบ าํ รงุ ศาสนาอนื่ ๆ พระราชทานพระบรมราโชวาทแกผูแทนขององคการศาสนาตางๆ เพื่อเปนแนวทางการอบรมส่ังสอนใหเปนพลเมืองดีตามหลักของแตละศาสนา ซึ่งเปนประโยชนตอสังคม กลาวไดวาพระบารมีและพระบรมราชปู ถมั ภท พ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั พระราชทานแกศาสนาตา งๆ ทาํ ใหป ระชาชนทกุ ชาติ ทกุ ภาษา ทกุ ศาสนาตา งอาศยัอยูรว มกนั ในประเทศไทยอยา งสงบสุข ๕๓5802019L01m.indd 53 2/4/16 1:36 PM
พระราชกรณยี กิจดานการทาํ นุบํารุงวัฒนธรรม พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงตระหนักในคุณคาความสาํ คญั ของศลิ ปะและวฒั นธรรมวา คอื เครอ่ื งแสดงเอกลกั ษณความเปนชาติไทย มีพระราชประสงคใหฟนฟู อนุรักษ สืบสานมรดกทางศิลปวัฒนธรรมอันเปนรากฐานที่บรรพบุรุษไทยส่ังสมสืบทอดมามิใหเ ส่อื มสูญ ท้ังจารตี ประเพณี วรรณศิลป นาฏศลิ ปดนตรี จิตรกรรม ประติมากรรม สถาปตยกรรม หัตถกรรมดว ยการอนรุ กั ษแ ละพฒั นาอยา งเหมาะสม ดงั ปรากฏพระปรชี าชาญลํ้าเลิศในศิลปกรรมหลายประเภท ทรงไดรับการถวายพระราชสมัญญา “อัครศิลปน” (คูกับ “อัคราภิรักษศิลปน”พระราชสมัญญาของสมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ)หมายความถงึ ทรงปกปก ษร กั ษามรดกไทยไวอ ยา งยง่ั ยนื นอกจากนน้ัชาวไทยไดเฉลิมพระเกียรติ วาพระองคคือ “พระบิดาแหงการอนรุ ักษม รดกไทย” ดวย ดานจารีตประเพณี ทรงฟนฟูและอนุรักษพระราชพิธี“พืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ” ซึ่งยกเลิกไปเม่ือคร้ังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ เปนการบาํ รงุ ขวญั กาํ ลงั ใจเกษตรกร และเพ่ิมพูนสิริมงคลแกพืชพันธุธัญญาหารเมื่อเร่ิมฤดูไถหวาน ในฐานะทไ่ี ทยเปนประเทศท่ีพลเมืองมอี าชพี กสกิ รรมทรงทาํ นบุ ํารุงเรอื พระราชพิธี จาํ นวน ๕๓ ลาํ ใหคงไว และสืบทอดการเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปถวายผา พระกฐนิ ดว ยขบวนพยหุ ยาตราทางชลมารค เชดิ ชใู หช าวโลกประจกั ษว า ชาตไิ ทยเจรญิ ทางวฒั นธรรมอนั ดีงามมาชา นาน ๕๔5802019L01m.indd 54 2/4/16 1:36 PM
ทรงดนตรีรวมกบั เบนน่ี กูดแมน นกั ดนตรแี จสระดับโลกผมู ีฉายา “ราชาแหงเพลงแจส ” ดานดนตรีและนาฏศิลป พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงสนพระราชหฤทัยในการดนตรีมาต้ังแตทรงพระเยาวมีพระปรีชาสามารถทรงดนตรีอยางยอดเยี่ยมหลายประเภทระหวาง พ.ศ. ๒๔๘๙-๒๕๓๘ ทรงพระราชนิพนธเพลงรวม ๔๘ ทํานอง ๗๙ เพลง ท้ังเพลงไทย เพลงสากล และเพลงบรรเลง เมื่อครงั้ เสดจ็ พระราชดําเนนิ เยือนประเทศออสเตรียพ.ศ. ๒๕๐๗ ทรงดนตรีพระราชทานผูเขาเฝาทูลละอองธุลีพระบาทในหลายโอกาส ดว ยพระปรชี าสามารถเปน เลศิ ทรงไดร บัการทลู เกลา ทลู กระหมอ มถวายประกาศนยี บตั รใหท รงดาํ รงตาํ แหนงสมาชิกกิตติมศักดิ์ หมายเลข ๒๓ จากสถาบันดนตรีและศิลปะการแสดงแหง กรุงเวยี นนา ดนตรีคือส่อื ประสานใจ เพลงพระราชนิพนธมีสวนสรางสรรคความรัก ความเมตตา ปลุกปลอบ และพระราชทานกาํ ลงั ใจพสกนกิ รใหม ีความสขุ และความหวงั รวมท้งั ๕๕5802019L01m.indd 55 2/4/16 1:36 PM
คําอวยพรใหสุขเกษมสถาพรในวันปใหม โปรดใหเขียนเพลงไทยเดมิ ดว ยโนต สากลเพอื่ อนรุ กั ษม รดกไทยไวอ ยา งยง่ั ยนื เปน แนวทางเผยแพรว ชิ าดนตรไี ทยสปู ระชาชนไดอ ยา งกวา งขวาง ทรงพระกรณุ าโปรดเกลาโปรดกระหมอมพระราชทานพระราชพิธีครอบผูป ระกอบพิธีไหวค รแู ละถายทอดทารําหนาพาทยอ งคพระพิราพ ดา นวจิ ติ รศลิ ป ทศั นศลิ ป ประยกุ ตศ ลิ ปแ ละวรรณศลิ ป ลว นเปน งานสรา งสรรคท ่ที รงพระปรชี าสามารถล้ําเลิศท้ังส้นิ เชน ทรงเปน ศลิ ปน ดา นจติ รกรรม ประตมิ ากรรมและถา ยภาพ มพี ระราชดาํ ริในการอนรุ กั ษศ ลิ ปกรรมไทยในงานสถาปต ยกรรม เมอ่ื บรู ณปฏสิ งั ขรณพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม การกอสราง “พระที่น่ังบรมราชสถติ ยมโหฬาร” ในพระบรมมหาราชวัง และการสรางวดั“พระราม ๙ กาญจนาภเิ ษก” หรอื ทรงสรา ง “พระพทุ ธนวราชบพติ ร”พระราชทานแกจ งั หวัดตางๆ “พระพมิ พจิตรลดา” พระราชทาน แกท หารหาญ และตํารวจตระเวนชายแดน ที่ปฏิบัติหนาที่ปกปกษรักษาความสงบสุข เมอื่ มผี กู อ การรา ยมาคกุ คามอธปิ ไตย ตลอดจน การตอ เรอื ใบทเ่ี กดิ ขนึ้ ดว ยฝพ ระหตั ถ เพอื่ ใช ในการแขงขันกีฬาเรือใบท่ีทรงนําชัยชนะ ในกฬี าแหลมทองเม่อื พ.ศ. ๒๕๐๒ เปน ตน สําหรับงานดานวรรณศิลป เม่ือครั้งเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ในวนั ชมุ นมุ ภาษาไทย เมอื่ วนั ท่ี ๒๙ กรกฎาคมพ.ศ. ๒๕๐๕ ทรงแสดงความเห็นใหเยาวชนไทยรักษาภาษาไทยใหเ ปนภาษาประจําชาตติ ลอดไป ๕๖5802019L01m.indd 56 2/4/16 1:36 PM
ทรงอภปิ รายเรอื่ ง “ปญ หาการใชค ําไทย” รว มกบั ชุมนมุ ภาษาไทย จุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั “…ภาษาไทยน้ันเปนเคร่ืองมืออยางหน่ึงของชาติ ภาษาทั้งหลายเปนเครื่องมือของมนุษยชนิดหน่ึง คือเปนทางสําหรับแสดงความคิดเห็นอยางหนึ่ง เปน สงิ่ ทส่ี วยงามอยา งหนง่ึ เชน ในทางวรรณคดี เปน ตน ฉะนน้ั จึงจําเปน ตอ งรักษาไวใหดี” พระราชดาํ รสั ในการประชมุ ทางวชิ าการของชมุ นมุ ภาษาไทย คณะอกั ษรศาสตร จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕และไดทรงพระราชนิพนธงานวรรณศิลปท่ีมีคุณคาหลายเรื่องไดแ ก “พระมหาชนก” “ทองแดง” พระราชนพิ นธง านแปล เรื่อง“นายอินทรผูป ดทองหลังพระ” และ “ติโต” ๕๗5802019L01m.indd 57 2/4/16 1:36 PM
๕. การบําบัดทกุ ข บํารุงสุข พระราชทานพรและกาํ ลังใจ นบั เวลาแหง การครองราชย กวา ๖๐ ป นน้ั พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหัวทรงประกอบ พระราชกรณยี กิจนานปั การ ดวยพระวิริยะอุตสาหะ ได เสด็จพระราชดําเนินไปทุก พื้นที่ที่หางไกล ทุรกันดาร แมทนี่ ัน้ จะเปนเพยี งหมูบา น เลก็ ๆ ซงึ่ ไมเ คยมใี ครไดย นิ ชอื่ไมคิดจะเดินทางไป หากแตพระองคผูเปนใหญท่ีสุดในแผนดินกลับเสด็จไปหาราษฎรในหมูบานที่เล็กที่สุด เพราะเขาเหลาน้ันเดือดรอนลําเค็ญ อดอยาก เจ็บปวย ไมมีท่ีทํากิน ภูมิประเทศแหงแลง ความชวยเหลือที่พระองคพระราชทาน ลวนเปนความตอ งการของเขาทั้งสน้ิ การเสดจ็ เยอื นราษฎรเปน เสน ทางยาวมาก สาํ นกั งานสถติ ิคาํ นวณวา เฉพาะชว ง ๑๐ ปแ รกแหง การครองราชย เปน ระยะทางอาจจะเทากับการเดินทางจากโลกไปดวงจันทร คือ ๓๘๔,๔๐๐ ๕๘
กิโลเมตร แตละแหงทรงศึกษาลวงหนา ทรงพิจารณาเสนทางคมนาคม แหลงน้าํ พื้นทีเ่ พาะปลูก ปาไม ภูมิประเทศ ตลอดจนความยากลาํ บากทร่ี าษฎรในพ้นื ทป่ี ระสบอยู เม่ือตนรัชกาลไดเสด็จเยือนตางประเทศ ท้ังในเอเชียสหรัฐอเมริกา ยุโรป ออสเตรเลีย ตอเนื่องกันเกือบ ๗ เดือนทรงนาํ ความรู ประสบการณจ ากประเทศทเ่ี จริญทางวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยีมาประยุกตใหเหมาะสมกับสภาพแวดลอมของประเทศไทย ทรงศึกษา คนควา วิจัย เปนการสวนพระองคในสวนจิตรลดาแลวสงตอออกไปสูพื้นที่ภายนอกเพื่อบําบัดทุกขและบาํ รุงสขุ ดานตา งๆ ใหแกอ าณาประชาราษฎรทรงทาํ สงครามกบั ความยากจน ขจดั ภยั ลทั ธคิ อมมวิ นสิ ต ระหวา ง พ.ศ. ๒๕๑๐-๒๕๓๐ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วัเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปทรงเย่ียมราษฎรในถิ่นทรุ กนั ดารและพน้ื ที่ชายแดนทป่ี ระชาชนถกู คกุ คามจากอนั ตรายตา งๆ ทงั้ โจรผรู า ยและภยั จากลทั ธคิ อมมวิ นสิ ต ทรงเปน ขวญั กาํ ลงั ใจใหแ กผ ปู ฏบิ ตั หิ นา ที่ในการดแู ลความปลอดภยั ของพสกนกิ ร เพราะความปลอดภยั เปนพื้นฐานท่จี ะนาํ ไปสคู วามมน่ั คงในการดาํ เนินชีวติ ทรงเปน องคน าํในการเขาถึงและพัฒนาพ้ืนที่ ซ่ึงนอกจากจะสรางความอยูดีกินดีใหแกราษฎรแลว ยังสรางความอยูดีมีสุข หมายถึงความมั่นคงปลอดภยั ในชีวิตและทรพั ยสนิ ไปพรอ มๆ กนั ดวย ๕๙5802019L01m.indd 59 2/4/16 1:36 PM
การเสด็จเย่ียมราษฎรในพื้นท่ี ตางๆ ทั่วทุกภูมิภาค ทําใหเกิดการ ประสานความรวมมือจากหนวยงาน ทง้ั ราชการ ทหาร ตาํ รวจ ในการเขา ไป สรา งถนนหนทางและสาธารณปู โภคตา งๆโดยเฉพาะอยา งยิง่ การสรางเสน ทางเพ่อื ความมน่ั คงในภาคเหนือภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคใตแ ละภาคกลางของประเทศ ทาํ ใหเจาหนาท่ีของรัฐสามารถเขาถึงประชาชนในชนบทท่ีหางไกลเพ่ือดูแลทุกขสุขและพัฒนาพ้ืนท่ี ตลอดจนพัฒนาการศึกษาและการสาธารณสุข สรางความปลอดภยั และความเจรญิ ใหแกทอ งถิน่มาจนถึงทกุ วันน้ี โดยเฉพาะระหวาง พ.ศ. ๒๕๑๖-๒๕๒๔ ประเทศไทยประสบภาวะวิกฤตจากภัยคุกคามของผูกอการรายคอมมิวนิสตทมี่ งุ ยดึ ครองชาตไิ ทย บอ นทาํ ลายศาสนาและสถาบนั พระมหากษตั รยิ ลทั ธคิ อมมวิ นสิ ตข ยายอทิ ธพิ ลจากประเทศจนี เขา ยดึ ครองเวยี ดนามกัมพูชาและลาว และมีเปาหมายตอมายังประเทศไทย ขณะนั้น ๖๐5802019L01m.indd 60 2/4/16 1:36 PM
เปน สถานการณท นี่ า กลวั ทส่ี ดุ ไดม กี ารสรู บอยา งรนุ แรงดว ยกองกาํ ลงัทงั้ ภายนอกประเทศและภายในประเทศตลอดแนวชายแดน ตง้ั แตภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคตะวนั ออก ภาคตะวนั ตกภาคใต และภาคกลางบางสวน พลเรอื น ตาํ รวจ ทหาร ไดรวมกันสูรบปองกันอธิปไตยของชาติดวยความกลาหาญ เสียสละ มีการสญู เสียทงั้ ชีวติ บาดเจ็บและทุพพลภาพปละจํานวนมากตดิ ตอ กนัเปนเวลาหลายป พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ในฐานะทท่ี รงดาํ รงตาํ แหนงจอมทพั ไทย ไดท รงตดิ ตามสถานการณต า งๆ อยา งใกลช ดิ ไดเ สดจ็พระราชดาํ เนนิ ไปเยยี่ มราษฎรในถน่ิ ทรุ กนั ดาร และทรงเยย่ี มบาํ รงุขวัญทหาร ตาํ รวจ ในพ้ืนที่สูรบถงึ ฐานปฏิบตั ิการทั่วทกุ พ้ืนท่ีของประเทศตลอดเวลา โดยมทิ รงหวนั่ เกรงตอ ภยั อนั ตราย ไดพ ระราชทานแนวทางแกเจาหนาท่ีผูปฏิบัติงานดานรักษาความมั่นคงภายในใหปฏิบัติการดวยวิธีสันติ ไมมีพระราชประสงคใหคนไทยตองฆา ฟน กนั เอง ราษฎรไทยทหี่ ลงผดิ ไปรว มมอื กบั ฝา ยตรงขา ม กท็ รงใหท าํ ความเขา ใจเพอื่ กลบั ตวั กลบั ใจมารว มกนั พฒั นาชาตไิ ทย ดว ยการพระราชทานความชวยเหลือดานท่ีอยูอาศัย ท่ีทํากิน จัดหาแหลง นาํ้ และสง เสรมิ การอาชพี ดงั โครงการตามพระราชดาํ รเิ กดิ ขน้ึจาํ นวนมากในเวลานน้ั อนั เปน ยทุ ธศาสตรก ารพฒั นาทคี่ รอบคลมุ ทวั่ทั้งประเทศ โดยเนน พน้ื ท่ีตามแนวชายแดน พฒั นาขึ้นเปน หมูบ า นที่เขมแข็งเพ่ือเปนรั้วของชาติที่แข็งแรง จัดพื้นท่ีดานในใหเปนศูนยการพัฒนา เพื่อเปนแหลงเรียนรูในการประกอบชีพของ ๖๑5802019L01m.indd 61 2/4/16 1:36 PM
ราษฎร เปนผลใหบานเมืองคอยๆ กลับคืนสูความสงบสุขรมเย็นดว ยพระวริ ยิ ะอตุ สาหะและพระปรชี าสามารถของพระบาทสมเดจ็พระเจา อยหู วั โดยแท จงึ ทรงนาํ พาประเทศไทยใหร อดปลอดภยั จากลทั ธิดงั กลาวมาตราบทกุ วนั นี้ ทรงเปด เสน ทางการพฒั นาสชู นบท ทีห่ างไกล การแปรพระราชฐานไปประทับ ณ วังไกลกังวล อําเภอหัวหิน จังหวัด ประจวบครี ขี นั ธ เมอื่ พ.ศ. ๒๔๙๔ ทาํ ให ทรงตระหนักถึงปญหาความเดือดรอน ของพสกนิกรดานตางๆ จึงทรงตั้งพระราชปณิธานจะพระราชทานความชวยเหลือ เพ่ือบําบัดทุกขบํารุงสุขแกราษฎร พระราชกรณียกิจคือ ตัดถนน เปดประตูนําความเจริญสูพื้นท่ีชนบท ถนนประวัติศาสตรสายแรกคือ “ถนนบานหวยมงคล” ตําบลหินเหล็กไฟ (ปจจุบันคือตําบลทับใต)อาํ เภอหวั หนิ จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ เวลานนั้ ยงั ไมม ถี นนออกจากหมบู า น ท้งั ๆ ท่อี ยหู า งจากตวั อําเภอเพยี ง ๒๐ กิโลเมตร หลงั จากท่ีชาวบานและทหารรวมแรงกันดันรถพระที่นั่งขึ้นจากหลมแลวพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงมพี ระราชปฏสิ นั ถารถงึ ปญ หาตา งๆชาวบา นไดกราบบงั คมทลู พระกรุณาถงึ ความตอ งการถนนเพือ่ นาํ ๖๒5802019L01m.indd 62 2/4/16 1:36 PM
ผลผลิตทางการเกษตรไปขายที่อําเภอ เพราะการเดินทางใชเวลาถึงคอ นวัน พชื ผลสกุ งอมเนา เสียกอ นถงึ ตลาด โดยเฉพาะเมอื่ มคี นปวย มกั จะไมท ันกาล ซง่ึ เปน ความทกุ ขมานานแลว ภายในเวลาไมก่ีวัน ไดมีพระมหากรุณาธิคุณพระราชทานรถบลูโดเซอรใหตํารวจตระเวนชายแดนคายนเรศวร นํามาใชในการกอสรางถนนสายบานหวยมงคล เสมือนพระราชทานชวี ิตใหมแ กราษฎร ทําใหชาวบา นพัฒนาตนเองไดดขี ึ้นเปนลําดบั จากนน้ั เปน ตน มา ทรงแนะนาํ หนว ยงานราชการใหก อ สรา งถนนเพ่ืออํานวยความสะดวกในการสัญจรของราษฎรอีกหลายเสนทาง ทั้งเพือ่ ความมนั่ คงของประเทศ เพ่อื พัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คม เพอ่ื เปน เสน ทางสายยุทธศาสตร เพ่อื ปรบั ปรุงเสน ทางขา มภูเขา ในภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคเหนอื และภาคใต รวมทง้ัเสดจ็ พระราชดาํ เนินไปในพ้ืนที่อันตราย เชน เสน ทางสาย นาน-ปว-ทุง ชาง-ปอน-หว ยโกรน อันเปนเสน ทางที่ผกู อ การรา ยคุกคามเพ่ือขัดขวางการกอสราง มากกวา ๑,๗๐๐ คร้ัง ไดสูญเสียท้ังเคร่ืองจักรกล ชวี ิตผูค นและสตั วพาหนะจํานวนมาก แตพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัวก็มไิ ดทรงหวาดหวั่น เสดจ็ พระราชดาํ เนินไปเปน ขวญั กาํ ลงั ใจแกเ จา หนา ทก่ี รมทางหลวงและหนว ยราชการอน่ื ๆในการบุกเบิกเสนทางเหลาน้นั ๖๓5802019L01m.indd 63 2/4/16 1:36 PM
ทรงแกป ญ หาจราจรในกรุงเทพฯ และปรมิ ณฑล การวางแผนเสนทางเดินรถเพ่ือรองรับการเจริญเติบโตของกรงุ เทพมหานครเปน พระราชวสิ ยั ทัศนท อี่ ยใู นพระราชหฤทยัของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวอยางเปนระบบมานานมากมพี ระราชดาํ รสิ รา งถนนวงแหวนรชั ดาภเิ ษกเมอื่ ทรงครองราชยค รบ๒๕ ป สรา งถนนวงแหวนกาญจนาภเิ ษกเมอื่ ทรงครองราชยค รบ ๕๐ ปสรา งโครงขา ยจตรุ ทศิ ทศิ เหนอื -ทศิ ใตแ ละทศิ ตะวนั ออก-ตะวนั ตกเพ่ือรองรบั ปริมาณการจราจรและอาํ นวยความสะดวกในการขา มกรุงเทพฯ โดยไมผานเขามายานใจกลางเมือง และถนนวงแหวนอุตสาหกรรม เปนเสนทางบรรทุกสินคาจากโรงงานอุตสาหกรรมในจงั หวดั สมทุ รปราการเพอ่ื เชอ่ื มตอ กบั ทา เรอื คลองเตย สะทอ นถงึพระปรชี าสามารถในการวางแผนการคมนาคมของชาตอิ ยา งลมุ ลกึ ถนนรชั ดาภเิ ษก - วภิ าวดีรงั สติ ๖๔5802019L01m.indd 64 2/4/16 1:36 PM
ทรงบําบดั ทุกขเนือ่ งจากความเจ็บปวย การเจบ็ ปว ยเปน อปุ สรรคในการพฒั นาประเทศ หากประชาชนมีสุขภาพไมแข็งแรง ถือเปนการถวงความเจริญประการหน่ึงดงั นน้ั จงึ มแี พทยท ช่ี าํ นาญโรคตา งๆ หลายดา นอยใู นขบวนเสดจ็ เยยี่ มราษฎรทุกครัง้ ทรงหว งใยทองถน่ิ ท่หี างไกลและขาดการเหลียวแลทางการแพทยและสาธารณสุข ทรงกําหนดใหมี “หมอหมูบาน”สอนความรทู จี่ าํ เปน ในการดแู ลรกั ษาเบอ้ื งตน เชน การปฐมพยาบาลการทําคลอด โภชนาการ อาหารเสริมในทองถิ่น การปองกันและควบคุมโรคติดตอ การจายยา และการสงผูปวยเขารักษาในโรงพยาบาล เปนความรูสาธารณสุขมูลฐาน หรือการดํารงชีวิตทรี่ กั ษาตนใหป ราศจากโรค ทรงขจดั โรคระบาดอนั เปน ภยั รา ยแรงของประเทศใหห มดไปไดแก อหิวาตกโรค โรคเรื้อน โปลิโอ และวัณโรค ตลอดจนชวยราษฎรในพ้ืนท่ีภาคเหนือจํานวนมากไมใหเปนโรคคอพอกอันเน่ืองมาจากขาดสารไอโอดีน โดยการสํารวจปญหาและความตอ งการเกลอื ในแตละพื้นที่ ซง่ึ ไมเหมือนกนั จงึ ตอ งสาํ รวจเสน ทางเกลอื แตล ะแหง วา ผลติ จากแหลง ใด แลว นาํ ไอโอดนี ไปผสมกบั แหลงผลติ ตน ทางเกลอื เหลา นนั้ ทาํ ใหม เี สน ทางเกลอื เพอื่ การบาํ บดั เปน ตนทรงสรางสถานพยาบาล การเสด็จเย่ียมราษฎรในภูมิภาคตางๆ มีการบันทึกเปนภาพยนตรส ว นพระองคไ วท กุ แหง ในชว งทก่ี ารสอ่ื สารทางโทรทศั นยงั ไมแ พรห ลาย มกี ารนาํ ภาพยนตรส ว นพระองคด งั กลา วออกฉายใหประชาชนชมทางโรงภาพยนตรศ าลาเฉลมิ กรงุ และในภมู ภิ าค เปน ท่ี ๖๕5802019L01m.indd 65 2/4/16 1:36 PM
ชื่นชอบและนิยมของราษฎรมาก ไดพ ระราชทานพระบรมราชานญุ าต ใหห นว ยราชการนาํ ไปฉายเพอ่ื หา รายไดส รา งสถานพยาบาล โรงเรยี น และสถานสาธารณกศุ ล โดยเฉพาะ โรงพยาบาล มที ง้ั โรงพยาบาลบคุ คลเสดจ็ ฯ เปด โรงพยาบาลโรคเรื้อนทีพ่ ระประแดง ทว่ั ไป และโรงพยาบาลสงฆ ซงึ่ มผี รู ว มโดยเสดจ็ พระราชกศุ ลอยา งกวา งขวาง สามารถกอ สรา งโรงพยาบาลในหลายจังหวัดไดมาก โดยเฉพาะที่จังหวัดแมฮองสอน ซึ่งอยูชายแดนทีแ่ สนไกลในสมยั กอน การไดช มภาพยนตรส วนพระองคเปน ความสขุ ทช่ี าวไทยทงั้ หลายตา งพอใจ และมคี วามเตม็ ใจในการทไ่ี ดรว มกศุ ลสรางโรงพยาบาลดว ยทรงพัฒนาศกั ยภาพแพทยไ ทย พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงทมุ เทสรา งบคุ ลากรทางการแพทยท กุ สาขาดวยพระราชทรัพยสว นพระองค พระราชทาน“ทุนอานันทมหิดล” สนับสนุนใหแพทยออกไปศึกษาหาความรูดานตางๆ เพ่ิมเติมในประเทศท่ีมีความเจริญทางการแพทย ทั้งประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศตางๆ ในทวีปยุโรป เพื่อกลับมาชวยกันพัฒนาการแพทยของไทยใหกาวหนาทัดเทียมประเทศที่เจริญทั้งหลาย ปรากฏวาปจจุบันแพทยไทยไดรับการยกยองและเปน ท่ีเชอ่ื ถือในระดับสากลจํานวนมาก ๖๖5802019L01m.indd 66 2/4/16 1:36 PM
ทรงชุบชีวิตใหมผทู ุพพลภาพ เมื่อเสด็จพระราชดําเนินไปทรงเย่ียมทหารท่ีเจ็บปวยจากการปะทะกบั ผูกอ การรา ยและจากสงครามเวียดนาม ตา งสูญเสยีอวยั วะ ทงั้ แขนขาด ขาขาด ทพุ พลภาพจาํ นวนมาก เปน ทน่ี า เวทนาสงสารอยา งยง่ิ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงมพี ระราชปรารภใหแ พทยท หารบกจดั ทาํ โครงการอวยั วะเทยี ม เพอ่ื ฟน ฟสู มรรถภาพทหาร มกี ารทาํ แขนเทยี ม ขาเทยี ม นบั เปน การใหช วี ติ ใหมท เี่ ตม็ ไปดว ยความหวงั สง ผลใหท หารหาญหลายคนไดก ลับเขารบั ราชการนอกจากนั้นไดจัดใหมี “องคการทหารผานศึก” ชวยเหลือดานการอาชีพ ทําใหผูทุพพลภาพรูสึกภาคภูมิใจในคุณคาของตนท่ีไดบําเพ็ญประโยชนเ พื่อชาติ ๖๗5802019L01m.indd 67 2/4/16 1:36 PM
ทรงเลีย้ ง “ปลา” และ “โคนม” สืบเนื่องจากการที่ไดทอดพระเนตรเห็นราษฎรผูยากไรในชนบทขาดสารอาหารยามเจ็บปวย จึงมีพระราชประสงคให ราษฎรมโี อกาสไดร บั สารอาหารจาก นา้ํ นม ซง่ึ เปน สว นเสรมิ สรา งรา งกาย ใหแขง็ แรง ฟน ฟูจากโรคในระหวาง การเยียวยารักษาไดรวดเร็ว และ สาํ หรบั เดก็ นมสามารถทาํ ใหร า งกาย เจรญิ เตบิ โตสมบรู ณเ ตม็ ที่ สว นอาหาร จากปลายอ มไดส ารประเภทโปรตนี สงูซง่ึ เปน ประโยชนใ นดา นพฒั นาสมอง ยอ ยงา ย จงึ ทรงจดั หาพนั ธปุ ลาท่ีเล้ียงงาย ขยายพันธุมาก โตเร็ว สะทอนพระราชหฤทัยหวงใยทที่ รงมตี อ สขุ ภาพพสกนกิ รเปน สาํ คญั ปลาและโคนมเมอ่ื ไดใ ชบ าํ รงุรา งกายเพอื่ การเจรญิ เติบโตอยา งมีคณุ ภาพแลว ยังสง เสริมอาชีพท่ยี งั่ ยนื และสรางความมน่ั คงทางเศรษฐกิจดวยทรงพฒั นาพลงั งานไทย พลงั งานเปน สงิ่ ทม่ี คี วามสาํ คญั ตอ การผลติ ทกุ ดา น เปน ความจาํ เปน ของการดาํ รงชวี ติ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงพระวริ ยิ ะอุตสาหะคิดคนและพัฒนาพลังงานเพ่ือชวยบรรเทาวิกฤตการณดานพลังงานของประเทศตลอดมา ทรงพระปรีชาญาณลํ้าเลิศ ๖๘5802019L01m.indd 68 2/4/16 1:36 PM
ในการพฒั นาพลงั งาน ๔ ประเภท เพอื่ นาํ มาแกป ญ หาการขาดแคลน พลงั งาน ไดแ ก พลงั งานชวี ภาพ พลงั งานแสงอาทติ ย พลงั งานลม และพลงั งานนํ้า พลังงานชีวภาพ เปนการผลิตพลังงานแกสและนํ้ามันจากพืช เชนปาลม นํ้ามนั ออ ย มันสําปะหลัง ทําใหประเทศไทยมแี กส โซฮอล และไบโอดเี ซลเปนพลงั งานใชแทนน้าํ มนั จากฟอสซิล พลังงานแสงอาทิตย เปนทรัพยากรธรรมชาติที่มีศักยภาพเปนพลงั งานสงู ทรงนาํ ระบบเซลลแ สงอาทติ ยไปใชในที่หางไกลท่ีสายสงไฟฟาไปไมถึง สามารถใชผลิตไฟฟาสําหรับวิทยุสอื่ สารขนาด ๑๐๐ วตั ต ใชป ระโยชนใ นการสูบน้ําและอุปกรณไฟฟาอ่ืนๆได เปนพลงั งานท่ีไมเกิดมลพิษ รถใชไ บโอดเี ซล พลงั งานลม เปน พลงั งานธรรมชาตทิ น่ี าํ มาใชป ระโยชนโ ดยสรา งกงั หนั ลมสบู นา้ํ ขนึ้ มาใชใ นการบรโิ ภค และใชส รา งกระแสไฟฟา ๖๙5802019L01m.indd 69 2/4/16 1:36 PM
พลงั งานนา้ํ นา้ํ ใชป ระโยชนไ ดน านาชนดิ เชน เพอื่ การเกษตรกรรม เพอ่ื รกั ษาผนื ปา เพอ่ื อปุ โภค บรโิ ภค เมอื่ เกบ็ กกั นาํ้ ทาํ เหมอื งฝายหรือเขื่อนใหญ พลังนํ้าสามารถสรางกระแสไฟฟาได พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงใหค วามรใู นการผลติ ไฟฟา จากพลงั นา้ํ วาทาํ ไดส องแบบ แบบแรกไดจ ากนาํ้ ทไี่ หลจากทสี่ งู มาพดั กงั หนั เครอื่ งกําเนดิ ไฟฟา แบบท่ีสอง คือ นํา้ ไหลจากทางราบ เมอ่ื ไหลอยูตลอดเวลา จะทาํ ใหก งั หนั เครอ่ื งกาํ เนดิ ไฟฟา หมนุ ไดเ ชน กนั ดงั มโี ครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดาํ รดิ า นชลประทานครอบคลมุ ทวั่ ทงั้ ประเทศพระองคจ ึงทรงเปน นักบริหารจดั การนา้ํ ทีย่ ่งิ ใหญ การสรางพลังงานท้ัง ๔ ประเภท จงึ ทรงไดร บั การถวายพระราชสมญั ญาวา “พระบดิ าแหง การพฒั นาพลงั งานไทย” พระราชกรณียกิจดานการพลังงาน มิไดเปนเพียงการบําบัดทุกข บํารุงสุข ใหแกประชาชนเทานั้น หากยังสราง ความเจรญิ แกป ระเทศอยา งอเนกอนนั ตพรวิเศษและพลงั วเิ ศษ การทรงงานเพื่อบาํ บดั ทุกข บาํ รุงสุขอาณาประชาราษฎรเปนพระราชกรณียกิจที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงตั้งพระราชหฤทยั อยา งแนว แน ประจกั ษไ ดจ ากโครงการพระราชดาํ ริที่เกิดข้ึนจํานวนมาก ถึง ๔,๓๕๐ โครงการ ยังผลใหประเทศ ๗๐5802019L01m.indd 70 2/4/16 1:36 PM
เจรญิ กา วหนา ทดั เทยี มอารยประเทศท้ังหลายเกือบทุกดาน ท้ังวิชาการชลประทาน เทคโนโลยีการสื่อสารโทรคมนาคม ศลิ ปะ วฒั นธรรม ฯลฯ ทรงคาดหวังผลสําเร็จเพื่อพสกนกิ รชว ยเหลอื ตนเองได ไมเ พยี งแตพ ระสตปิ ญ ญา พระวรกายและพระราชทรัพยเทานั้น ที่ทรงทุมเทโดยไมหวังส่ิงตอบแทนหากยังไดพระราชทานพลังอันย่ิงใหญ อันเปน “พรวิเศษ” และ“พลังวเิ ศษ” แกพสกนกิ รทุกๆ คน เพือ่ เปนกําลังใจใหม คี วามหวงัและรบั รวู า มไิ ดถ กู ทอดทงิ้ สะทอ นความรกั ความเมตตาอนั ยง่ิ ใหญท่ีพระประมุขของชาติทรงมีใหแกประชาชนของพระองคอยางไมเลือกที่รักมักท่ีชัง ซึ่งเห็นไดชัดเจนจากบทพระราชนิพนธเพลง“พรปใ หม” และเพลง “ย้มิ สู” เดือนธันวาคม พ.ศ ๒๔๙๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วัมีพระราชประสงคจะพระราชทานพรปใ หมแ กพ สกนกิ รดวยเพลงทรงพระราชนิพนธทํานองเพลง “พรปใหม” นับเปนเพลงพระราชนพิ นธล าํ ดบั ที่ ๑๓ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา โปรดกระหมอ มใหพระเจา วรวงศเ ธอ พระองคเ จาจกั รพันธเพญ็ ศริ ิ ทรงพระนิพนธคาํ รอ ง พระราชทานแกว งดนตรี ๒ วง คอื วงดนตรนี สิ ติ จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย นําออกบรรเลงที่จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และวงดนตรสี ุนทราภรณ นาํ ออกบรรเลงท่ศี าลาเฉลิมไทย ๗๑5802019L01m.indd 71 2/4/16 1:36 PM
สวัสดีวันปใ หมพ า ใหบ รรดาเราทา นรืน่ รมย ฤกษยามดีเปรมปรีดิช์ ืน่ ชม ตางสขุ สมนยิ มยนิ ดี ขาวงิ วอนขอพรจากฟา ใหบ รรดาปวงทานสุขศรี โปรดประทานพรโดยปรานี ใหช าวไทยลว นมโี ชคชัย ใหบ รรดาปวงทา นสุขสนั ต ทุกวนั ทุกคืนชนื่ ชมใหสมฤทัย ใหร ุงเรืองในวนั ปใหม ผองชาวไทยจงสวัสดี ตลอดปจงมีสขุ ใจ ตลอดไปนับแตบ ดั น้ี ใหสนิ้ ทกุ ขสขุ เกษมเปรมปรีด์ิ สวสั ดวี นั ปใหมเ ทอญ ๗๒5802019L01m.indd 72 2/4/16 1:36 PM
สวนเพลง “ยิม้ สู” นนั้ เปนเพลงพระราชนิพนธลาํ ดบั ท่ี ๑๖ ทรงพระราชทานแกน ักเรยี นผูพ ิการทางสายตา โลกจะสุขสบายน้ันเปนไดหลายทาง ตองหลบส่ิงกดี ขวางหนทางใหพ น ไป จะสบความสุขสันตสําคัญที่ใจ สขุ และทุกขอ ยางไรเพราะใจตนเอง ฝา ลทู างชวี ิตตอ งคดิ เฝา ยอ มใจ โลกมดื มนเพียงใดหวั ใจอยา ครามเกรง ตง้ั หนา ช่นื เอาไวย อมใจดว ยเพลง ไยนกึ กลัวหวาดเกรงยม้ิ สู * คนเปนคนจะจนหรือมี รายหรือดคี งมีหวังอยู ยามปวงมารมาพาลลบหลู ยม้ิ ละมยั ใจสูห มมู วลเภทภัย ใฝกระทําความดใี หม ีจติ โสภา สรา งแตค วามเมตตาหาความสขุ สันตไป จะสบความสุขสนั ตสําคัญท่ใี จ เฝา แตย้ิมสไู ปแลวใจชืน่ บาน ซํา้ * ๗๓5802019L01m.indd 73 2/4/16 1:36 PM
ส.ค.ส. พระราชทาน ส.ค.ส. พ.ศ. ๒๕๕๓ ส.ค.ส. พ.ศ. ๒๕๕๕ ส.ค.ส. พ.ศ. ๒๕๕๖ ส.ค.ส. พ.ศ. ๒๕๕๗ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงเปน กาํ ลงั ใจใหเ จา หนา ท่ีปฏิบัติงานในสวนภูมิภาคที่ตองเผชิญกับอากาศสภาพตางๆ เชนรอ นจดั ในเวลากลางวนั และหนาวจดั ในเวลากลางคนื บางคนยงั ตอ งปฏิบัติงานในหนาท่ีจนดึกด่ืนดวยความอดทน หางไกลครอบครัวในวันข้นึ ปใหม จะทรงสง ส.ค.ส. พระราชทานใหดวยความหว งใยและเมตตา เพอ่ื ใหเ ขาเหลา นนั้ ทราบวา พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วัทรงทราบ และพระราชทานพรใหม ีความสขุ ยังความปตยิ นิ ดีมาสูขา ราชการเหลา นนั้ อยา งทว มทน ตอ มา ส.ค.ส. ไดม กี ารปรบั เปลย่ี นเปน รูปแบบตางๆ พระราชทานใหช าวไทยท่วั แผนดนิ ๗๔5802019L01m.indd 74 2/4/16 1:37 PM
๖. นกั วิทยาศาสตรด นิ เพ่อื มนุษยชาติ พระราชวิสัยทัศนอันกวางไกลลุมลึกในการวางแนวทาง“การพัฒนาอยางย่ังยืน” นําพาความเจริญรุงเรืองบังเกิดแกชาติและประชาชนไทยอยางเปนระบบ ไดสะทอนความเปน“นกั วชิ าการทยี่ งิ่ ใหญ” ซง่ึ หลายประเทศทป่ี ระสบปญ หาเชน เดยี วกับประเทศไทย ไดนําวิชาการของพระองคไปใช ทําใหบานเมืองผา นวกิ ฤตตา งๆ ไดอ ยา งสมบรู ณ องคก ารสหประชาชาตไิ ดส ดดุ แี ละถวายรางวัลเกียรติยศ “ความสําเร็จสูงสดุ ดานการพัฒนามนุษย”แดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เมื่อทรงดํารงสิริราชสมบัติครบ๖๐ ป เม่ือ พ.ศ. ๒๕๔๙ พระนามของพระองค คําวา “ภูมิพล” มีความหมายวาพลงั แผน ดนิ พระองคค อื บคุ คลแรกของโลกทสี่ หภาพวทิ ยาศาสตรทางดินนานาชาติ ซึ่งมีชื่อภาษาอังกฤษวา InternationalUnion of Soil Sciences ชอื่ ยอ วา IUSS ซง่ึ มสี มาชกิ ทวั่ โลกกวา๕๗ ประเทศ พรอมใจกันถวายพระเกียรติคุณในการพัฒนาดินทกุ รปู แบบ รวมทงั้ การปลกู หญา แฝก ไดน าํ รางวลั เกยี รตยิ ศมาถวายขณะทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ประทบั ณ โรงพยาบาลศริ ริ าชเมอื่ วนั ที่ ๑๖ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๕ ชอ่ื รางวลั วา “นกั วทิ ยาศาสตรดินเพื่อมนุษยชาต”ิ ๗๕
ตวั อยา งของความสาํ เรจ็ ในการพฒั นาอยา งยง่ั ยนื ปรากฏอยูท่ัวภูมิภาคตลอดระยะของกาลเวลาแหงการดํารงสิริราชสมบัติเชน โครงการหลวง หมบู านสหกรณ ฟารม โคนม ฯลฯ โดยเฉพาะโครงการสวนพระองคลาสุดคือ “โครงการชั่งหัวมัน ตามพระราชดาํ ริ”โครงการช่งั หัวมนั โครงการลาสุดเปนโครงการสวนพระองค เกิดขึ้นเม่ือพ.ศ. ๒๕๕๑ ทรงพลิกฟนท่ีดินที่เสื่อมโทรมท่ีสุด ใกลอางเก็บนํ้าหนองเสอื บา นหนองคอไก ตาํ บลเขากระปกุ อาํ เภอทา ยาง จงั หวดัเพชรบรุ ี ทดี่ นิ จาํ นวน ๒๕๐ ไร และไดม ชี าวบา นนาํ มนั เทศทปี่ ลกู มาทูลเกลา ฯ ถวายพระองค แตเ มอื่ เสด็จฯ กลบั มิไดทรงนาํ มนั หวั นน้ัไปดว ย เมื่อเสดจ็ ฯ กลบั มาอกี คร้งั ทรงพบวามันหวั นั้นงอกเปนตนจึงมีพระราชดํารัสวามันอยูที่ไหนก็งอกได จึงมีพระราชดําริใหจัดเปนพื้นที่เพาะปลูกพืชตางๆ เปนศูนยปลูกพืชเศรษฐกิจของพ้ืนท่ีเชน มนั มะพรา ว ชมพเู พชร มะนาว ขาวไรพนั ธตุ า งๆ โดยเลอื กพนั ธพุ นื้ ถน่ิ ทด่ี ที ส่ี ดุ มาปลกู มพี ระราชประสงคจ ะใหเ ปน ตวั อยา งของแหลง เรยี นรเู พอื่ ถา ยทอดความรแู กป ระชาชนทว่ั ไป และเกษตรกรการพัฒนาทุกอยางภายในผืนดินแหงนี้ เริ่มจากความรวมมือของภาครฐั และเอกชน มกี ารบรหิ าร การพฒั นาดนิ นา้ํ การใชท รพั ยากรทมี่ อี ยา งคมุ คา และทคี่ าดไมถ งึ คอื การนาํ พลงั งานลมมาผลติ กระแสไฟฟาขนาด ๕๐ กิโลวัตต เพอ่ื ใชใ นโครงการและสามารถจาํ หนาย ๗๖5802019L01m.indd 76 2/4/16 1:37 PM
ได เนื่องจากโครงการตั้งอยูระหวางชองเขา มีกระแสลมพัดผานเหมาะแกก ารนําพลังลมมาใช โครงการ “ชั่งหัวมัน” บง บอกใหชาวไทยรบั รวู า พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงงานอยา งไมม เี วลาพกั แมพ ระวรกายจะไมสามารถเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปทกุ ถนิ่ เหมอื นเมอ่ื ครง้ั พระพลานามยัแขง็ แรงสมบรู ณก็ตาม แตพระอัจฉริยภาพ พระราชวิสยั ทศั น และนาํ้ พระราชหฤทยั รกั ปวงชนชาวไทย ยงั คงเปน พลงั ใหท รงงานอยา งไมรสู ดุ สิน้ ทุง กงั หันลม โครงการชัง่ หวั มนั ๗๗5802019L01m.indd 77 2/4/16 1:37 PM
๗. เหนือเกลาชาวไทย ทั้งหมดท่ีกลาวมาต้ังแตตน แมเปนเพียงสวนหน่ึงแหงพระราชกรณยี กจิ แตก ไ็ ดท าํ ใหช าวไทยทกุ คนมคี วามรสู กึ วา พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงเปนท้ังมิ่งขวัญและศูนยรวมจิตใจของคนไทยทงั้ ชาติ ทรงตงั้ อยใู นทศพธิ ราชธรรมอยา งมนั่ คง พระราชทานพระมหากรุณาธิคุณแกประชาราษฎรทั่วหนา แมชนชาติอ่ืนท่ีเขา มาอยใู นประเทศไทยกย็ งั ไดร บั พระมหากรณุ าธคิ ณุ เทา เทยี มกนั นบั ตง้ั แตเ สดจ็ ขน้ึ ครองราชยเ ปน ตน มา พระองคไ ดท รงปฏบิ ตั ิพระราชภารกิจทุกดาน เพื่อใหคนไทยทุกคนอยูดีกินดีและมคี วามสุขความรม เย็นอยา งแทจ ริง พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเปนศูนยรวมแหงความสามคั คแี ละทรงเปน หลกั ชยั ทท่ี าํ ใหเ มอื งไทยอยรู อดปลอดภยัไมหว่ันไหวกระทบกระเทือน ไมวาจะถูกรุกรานจากขาศึกหรือผไู มห วังดีตอ ประเทศไทยดวยประการใดๆ มีพระราชดํารัสเน่ืองในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาเมื่อวนั ที่ ๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ พระราชทานคตกิ ารดาํ รงชีวติใหเขาใจคําวา “พอเพียง” อันเปนแนวทางใหผูปฏิบัติตามแลวยอ มเกิดประโยชนท ้งั สว นตัวและสว นรวม ทค่ี วรยึดถอื ดงั นี้ ๗๘
“ใหพอเพยี งนกี้ ็หมายความวา มกี ินมอี ยู ไมฟมุ เฟอ ย ไมหรูหราก็ได แตวาพอ แมบางอยา งอาจจะดูฟุม เฟอ ย แตถ า ทําใหมคี วามสขุ ถาทาํ ไดกส็ มควรทจ่ี ะทาํ สมควรที่จะปฏิบตั ิ อันน้กี ็ความหมายอกี อยา งของเศรษฐกจิ หรอื ระบบพอเพยี ง คนเราถา พอในความตองการ ก็มีความโลภนอ ย เมือ่ มีความโลภนอ ย ก็เบียดเบยี นคนอ่ืนนอ ย ถา ทกุ ประเทศมคี วามคดิ อันนไี้ มใชเศรษฐกิจ มคี วามคิดวา ทําอะไรตองพอเพียง หมายความวา พอประมาณ ไมส ดุ โตง ไมโลภอยางมาก คนเราก็อยเู ปน สุข.... พอเพียงนอี้ าจจะมีมาก อาจจะมขี องหรหู รากไ็ ด แตว าตองไมเบียดเบยี นคนอื่น ตอ งใหพอประมาณตามอัตภาพ พูดจากพ็ อเพยี ง ทาํ อะไรกพ็ อเพยี ง ปฏบิ ตั ิกพ็ อเพยี ง....” พระราชดํารสั พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เน่ืองในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา วันท่ี ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑ ๗๙5802019L01m.indd 79 2/4/16 1:37 PM
“...การลม ลา งของเกาเพ่ือสรา งข้ึนใหมน้ัน อาจทําใหส่งิ ดีทมี่ ีอยูแลวตองทําลายไปดว ย และทาํ ใหค วามเจรญิ ตา งๆ ตอ งหยดุ ชะงกั ลง การสรา งสรรคค วรจะกระทาํ ไดด ว ยวธิ ีการ ท่แี ยบคายกวา นน้ั โดยรว มกนั คิดแกไ ขปรบั ปรงุ สงิ่ ทม่ี ีอยูแลว ใหด ขี ึ้น และสราง สง่ิ ที่ยงั ขาดอยใู หสมบรู ณขึน้ มา...” พระบรมราโชวาทในพิธพี ระราชทานปริญญาบตั ร ของมหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร ณ หอประชุมมหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร วนั ศกุ รท่ี ๑๘ สิงหาคม ๒๕๑๕ ๘๐5802019L01m.indd 80 2/4/16 1:37 PM
“...การพัฒนาประเทศจําเปน ตอ งทาํ ตามลําดบั ข้ัน ตองสรา งพ้นื ฐาน คอื ความพอมี พอกนิ พอใช ของประชาชนสวนใหญเปน เบือ้ งตนกอ น โดยใชวิธีการและ ใชอ ปุ กรณทีป่ ระหยัด แตถ ูกตองตามหลกั วชิ า เมือ่ ไดพ้ืนฐานมัน่ คง พรอ มพอควรและปฏบิ ัตไิ ดแ ลว จึงคอ ยสรา งคอยเสรมิ ความเจริญและฐานะเศรษฐกจิ ขัน้ ทสี่ งู ขึ้น โดยลําดบั ตอไป หากมงุ แตจะทุมเทสรา งความเจริญ ยกเศรษฐกจิ ขึน้ ใหร วดเรว็ แตป ระการเดียว โดยไมใหแผนปฏิบัติการสัมพันธก บั สภาวะ ของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย ก็จะเกดิ ความไมสมดุลในเร่ืองตางๆ ขนึ้ ซึง่ อาจกลายเปนความยงุ ยากลมเหลวไดในทสี่ ุด...” พระบรมราโชวาทในพธิ ีพระราชทานปรญิ ญาบัตร ของมหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร ณ หอประชุมมหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร วนั พฤหัสบดีท่ี ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗ ๘๑5802019L01m.indd 81 2/4/16 1:37 PM
“...การชว ยเหลือสนบั สนุนประชาชนในการประกอบอาชีพและ ต้งั ตัว ใหม คี วามพอกินพอใชกอ นอื่นเปนพืน้ ฐานน้ัน เปน ส่งิ สาํ คญั อยางย่ิงยวด เพราะผทู ี่มีอาชพี และฐานะเพยี งพอที่จะพ่งึ ตนเอง ยอมสามารถสรางความเจริญกา วหนาระดับท่ีสูงข้ึนตอ ไปไดโ ดย แนน อน สว นการถอื หลักทจี่ ะสง เสรมิ ความเจรญิ ใหค อ ยเปน ไป ตามลาํ ดับ ดว ยความรอบคอบระมดั ระวงั และประหยดั น้ัน ก็เพือ่ ปอ งกนั ความผดิ พลาดลม เหลวและเพื่อใหบ รรลผุ ลสําเรจ็ ได แนนอนบรบิ รู ณ เพราะหากไมกระทาํ ดวยความระมัดระวงั ยอมจะหวังผลเต็มเม็ดเต็มหนว ยไดโ ดยยาก...” พระบรมราโชวาทในพิธพี ระราชทานปริญญาบตั ร ของมหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วนั ศุกรท ่ี ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๑๗ ๘๒5802019L01m.indd 82 2/4/16 1:37 PM
“...คนอื่นจะวา อยา งไรกช็ างเขา จะวา เมอื งไทยลาสมัย วาเมอื งไทยเชย วาเมืองไทยไมมสี ่ิงทสี่ มยั ใหม แตเ ราพออยูพอกนิ และขอใหท กุ คนมีความปรารถนาทีจ่ ะใหเ มอื งไทยพออยพู อกิน มีความสงบ และทํางานตั้งจติ อธิษฐาน ปณิธาน จุดมงุ หมายใน แงนี้ ในทางนี้ ทจี่ ะใหเ มืองไทยอยแู บบพออยพู อกนิ ไมใชร ุงเรืองอยางยอด แตว าการพออยูพอกนิ มีความสงบนัน้ ถา จะเปรียบเทยี บกับประเทศอืน่ ๆ ถา รักษาความพออยูพอกิน น้ันได เราจะยอดยิ่งยวด...” พระราชดํารัสพระราชทานแกค ณะผแู ทนสมาคม องคก ารเก่ียวกบั ศาสนา ครู นักเรยี นโรงเรยี นตา งๆ นักศกึ ษามหาวิทยาลัย ในโอกาสเฝาทูลละอองธลุ พี ระบาท ถวายพระพรชัยมงคลเนือ่ งในโอกาส วันเฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลยั วนั พุธท่ี ๔ ธนั วาคม ๒๕๑๗ ๘๓5802019L01m.indd 83 2/4/16 1:37 PM
“...โครงการพฒั นาตา งๆ ตงั้ ขนึ้ เพ่อื ปรับปรงุ ดดั แปลงสิง่ ที่มีอยูแลว คอื ทรพั ยากรตามธรรมชาติใหเ กดิ ผลเปน ประโยชนแ กป ระเทศ และประชาชนสวนรวมใหไดม ากที่สุด ในทางปฏิบัตินั้น นอกจากจะไดผ ลสวนใหญหรือสวนรวมตาม จดุ ประสงคแลว บางทกี ็อาจทําใหมีการเสยี หายในบางสวนไดบ า ง เพื่อที่จะใหโ ครงการมผี ลเต็มเม็ดเต็มหนว ย จาํ เปน ตอง พิจารณาจัดตงั้ โดยรอบคอบและละเอยี ดถี่ถวน ใหท ราบวา ผลที่เกิดจากโครงการนัน้ จะมขี อบเขตตอ เน่อื งไปเพียงใด และ มีผลดผี ลเสยี ประการใดทจ่ี ดุ ใดบา ง จักไดสามารถวางแผนงาน ใหส อดคลอ งตองกันทุกสว นทุกข้ัน เพ่ือแกไ ขสว นที่จะเสยี หายให กลับเปน ดี ใหโครงการไดป ระโยชนมากทส่ี ุด...” พระบรมราโชวาทในพธิ ีพระราชทานปริญญาบตั ร แกผ สู าํ เรจ็ การศกึ ษาของมหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร ณ หอประชมุ มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร วนั พฤหสั บดที ี่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๑๙ ๘๔5802019L01m.indd 84 2/4/16 1:37 PM
“...ความเพียรนัน้ เปนประธานของการงานทุกอยาง การทาํ งานใดๆ ไมวา เลก็ ใหญ งา ย ยาก ถา ยอหยอ นจาก ความเพียรแลว ยากท่ีจะใหสาํ เรจ็ เรียบรอ ยทันเวลาได การฝก ฝนความเพียร ถงึ หากแรกๆ จะรสู ึกเหนด็ เหนอ่ื ยลําบาก แตพ อไดเพียรจนเปนนสิ ัยแลว กจ็ ะกลับเปน พลังอยางสาํ คญั ท่คี อยกระตุน เตือนใหท ํางานอยา งจริงจังดว ยใจรา เริง และเมือ่ ใดพลังของความเพยี รนี้เกดิ ขน้ึ เม่ือน้นั การงาน ทง้ั หลายก็สาํ เร็จไดโดยงา ยดายและรวดเร็ว...” พระบรมราโชวาทในพธิ ีพระราชทานปรญิ ญาบัตร แกผ สู าํ เรจ็ การศกึ ษาจากมหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ณ สวนอมั พร วนั พฤหสั บดที ่ี ๒๑ มิถนุ ายน ๒๕๒๒ ๘๕5802019L01m.indd 85 2/4/16 1:37 PM
“...ทกุ วนั นี้ประเทศไทยยงั มที รัพยากรพรอ มมลู ทง้ั ทรพั ยากรธรรมชาติและทรัพยากรบุคคล ซ่งึ เราสามารถนํามา ใชเ สรมิ สรา งความอุดมสมบูรณแ ละเสถยี รภาพอันถาวร ของบา นเมอื งไดเปน อยา งดี ขอ สาํ คัญเราจะตองรจู กั ใชท รัพยากร ท้งั นนั้ อยา งฉลาด คอื ไมนํามาทุมเทใชใ หส ้นิ เปลอื งไป โดยไรประโยชน หรือไดประโยชนไมคุม คา หากแตร ะมัดระวงั ใช ดวยความประหยดั รอบคอบ ประกอบดวยความคิดพิจารณา ตามหลกั วิชา เหตผุ ล และความถกู ตอ งเหมาะสม โดยมุงถึง ประโยชนแทจริงที่จะเกิดแกป ระเทศชาติ ทงั้ ในปจ จุบันและ อนาคตอนั ยนื ยาว...” พระราชดํารัสในการเสดจ็ ออกมหาสมาคม ในงานพระราชพธิ ีเฉลมิ พระชนมพรรษา วนั ศกุ รท่ี ๕ ธันวาคม ๒๕๒๙ ๘๖5802019L01m.indd 86 2/4/16 1:37 PM
“...ประเทศไทยเราอาจไมเปน ประเทศทีร่ งุ เรืองทีส่ ดุ ในโลก หรอื รวยทีส่ ดุ ในโลก หรอื ฟูฟ า ทส่ี ดุ ในโลก แตกข็ อใหเมืองไทย เปนประเทศทมี่ คี วามมนั่ คง มีความสงบได เพราะวาในโลกน้ี หายากแลว เราทําเปน ประเทศท่ีสงบ ประเทศที่มีคน ท่ชี ว ยเหลือซ่งึ กันและกันจริงๆ เราจะเปน ทหี่ น่ึงในโลกในขอนี้ แลว รสู ึกวา ทหี่ นงึ่ ในโลกในขอน้ีจะดีกวาผูอืน่ จะดีกวา คนท่รี วยท่ีสดุ ในโลก จะดีกวา คนท่ีเกง ในทางอะไรก็ตาม ท่ีสดุ ในโลก ถาเรามคี วามสงบ แลว มีความสบาย ความมน่ั คงทส่ี ดุ ในโลกน้นั รูสกึ จะไมมใี ครสเู ราได...” พระราชดํารัสในโอกาสทีป่ ระธานมลู นิธิราชประชานุเคราะห ในพระบรมราชูปถมั ภน ําคณะกรรมการบรหิ ารมลู นิธิฯ และนกั เรยี นทนุ พระราชทาน เขา เฝาฯ ถวายพระพรชยั มงคล ในโอกาสฉลอง สิริราชสมบัตคิ รบ ๕๐ ป ณ ศาลาดุสิดาลยั วนั จนั ทรท ี่ ๒๒ เมษายน ๒๕๓๙ ๘๗5802019L01m.indd 87 2/4/16 1:37 PM
จึงขอใหพวกเราทุกคน จงรวมพลงั จติ แสดงความรกั เคารพและเทิดทูนพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวของเรา ซงึ่ มพี ระราชหฤทยั เปย มลน ดว ยพระมหากรณุ าธคิ ณุ ปกเกลา ปกกระหมอ มชาวไทยทง้ั มวล สดุ ทา ยนขี้ อใหพ รอ มใจกนั ถวาย ชยั มงคลดว ยการรอ งเพลงสรรเสรญิ พระบารมี ซงึ่ มเี นอื้ รอ งดงั น้ี ขาวรพทุ ธเจา เอามโนและศริ ะกราน นบพระภมู บิ าล บญุ ดิเรก เอกบรมจักริน พระสยามินทร พระยศย่งิ ยง เยน็ ศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคณุ ธ รักษา ปวงประชาเปน สุขศานต ขอบันดาล ธ ประสงคใด จงสฤษฏด งั หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ชโย. ๘๘5802019L01m.indd 88 2/4/16 1:37 PM
ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรอ่ื ง อนุญาตใหใ ชห นงั สอื ในโรงเรียน ___________________________ ดว ยสาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน ไดจ ดั ทาํหนังสือวิชาประวตั ิศาสตร ชดุ “พระมหากษัตรยิ ไ ทย ๙ รชั กาล”เร่ือง “พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ ๙” ระดับประถมศกึ ษา เพอ่ื ใชเ ปน หนงั สอื อา นนอกเวลา วชิ าประวตั ศิ าสตรไ ทยกลมุ สาระการเรยี นรสู ังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พนื้ ฐานไดพ ิจารณาแลว อนญุ าตใหใ ชในสถานศึกษาได ประกาศ ณ วันท่ี ๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ (นายกมล รอดคลาย) เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน5802019L01m.indd 89 2/4/16 1:37 PM
คณะกรรมการจดั ทําและคัดเลือกหนังสอื อานนอกเวลา วชิ าประวัตศิ าสตรไทย เรอ่ื ง พระบาทสมเด็จพระเจา อยูห วั รัชกาลท่ี ๙ ระดับประถมศกึ ษาผเู รยี บเรยี ง คณะกรรมการจดั ทาํ หนงั สอื อา นภาษาไทยเกยี่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ สาํ หรบั เดก็ และเยาวชนและนายทองตอ กลว ยไม ณ อยธุ ยา เปนผูป รับปรุงเนือ้ หาและภาพประกอบคณะกรรมการท่ปี รึกษา เลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน นายกมล รอดคลา ย กรรมการผทู รงคุณวฒุ ิ คณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน นายวินัย รอดจา ย ผูเ ชีย่ วชาญพิเศษดา นการพฒั นาหลักสตู ร นายสุชาติ วงศสวุ รรณ อดตี ผทู รงคณุ วฒุ ิกองบัญชาการกองทพั ไทย พลโทอุชกุ ร สาครนาวนิ สมาชกิ สภาทป่ี รกึ ษาการบรหิ ารและการพฒั นาจงั หวดั ชายแดนภาคใต นายสุรชัย จติ ภักดีบดินทร อดตี ท่ีปรึกษาดา นพัฒนากระบวนการเรยี นรู นางสาววณี า อคั รธรรม อดีตผอู าํ นวยการสาํ นักวชิ าการและมาตรฐานการศกึ ษา นางสาวไพรวลั ย พิทักษส าลีประธาน ผูอ ํานวยการสาํ นักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา นางสุกญั ญา งามบรรจงกรรมการ รองศาสตราจารยม ลั ลกิ า ตณั ฑนนั ทน นายประยงค อนนั ทวงศนางสายไหม จบกลศกึนางระววิ รรณ ภาคพรต นางวนั เพญ็ สทุ ธากาศ นางปราณี ปราบรปิ ูนางสาวพรรณงาม แยม บญุ เรอื ง นางสาวเยาวลกั ษณ เตยี รณบรรจง นางสาวเกอื้ กมล นยิ มนางศรปี ญ ญา พงศส วุ รรณ นางสวุ คนธ ศริ วิ งศว รวฒั น นายชะเอม แกว คลา ยวา ทพ่ี นั ตรนี ภดล เจนอกั ษร รองศาสตราจารยก ลุ วรา ชพู งศไ พโรจน นายประจกั ษ วฒั นานสุ ทิ ธ์ินายชัยฤทธ์ิ ศรโี รจนฤทธ์ิ นายเฉลิมชยั พนั ธเลิศกรรมการและเลขานกุ าร กรรมการและผชู ว ยเลขานกุ าร นางสาวอรณุ วรรณ ผธู นดี นางสาวปรญิ ญา ฤทธเิ์ จรญิ นางสาวอรอร ฤทธกิ์ ลาง นางสาวเจตนา พรมประดษิ ฐผตู รวจขน้ั สดุ ทา ย นางสาวพรรณงาม แยม บญุ เรอื ง นางปราณี ปราบรปิ ู นางสายไหม จบกลศกึบรรณาธกิ าร นางสาวปรญิ ญา ฤทธเ์ิ จรญิ นางสาวอรณุ วรรณ ผธู นดีออกแบบและถา ยภาพประกอบนายพนิ จิ สขุ ะสนั ต์ิ ฝา ยศลิ ป องคก ารคา ของ สกสค.5802019L01m.indd 90 2/4/16 1:37 PM
Search
