เอกสารประกอบการเรียนรู้

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ ใบความรู้ เรอื ง ลาวาแลมป science show แสนวเิ ศษ ชนั มธั ยมศึกษาปที 4-6 ครผู สู้ อน นาย พฒั นศักดิ มลู ราช

ความรเู้ กยี วกบั การเกดิ ปฏกิ ริ ยิ า ปฏกิ ิรยาเคมี คือ กระบวนการทีเกิดจากการทีสารเคมีเกดิ การเปลียนแปลงแล้ว สง่ ผลให้เกิดสาร ใหมข่ ึนมาซงึ มีคุณสมบัตเิ ปลียนไปจากเดมิ การเกดิ ปฏกิ ริ ยาเคมีจาํ เปน ต้องมสี ารเคมีตงั ต้น 2 ตัวขนึ ไป (เรยกสารเคมตี ังต้นเหลา่ นีวา่ \"สารตงั ต้น\" หรอ reactant)ทาํ ปฏกิ ริ ยาต่อกนั และทาํ ใหเ้ กิดการเปลยี นแปลงในคณุ สมบัตทิ างเคมี ซึง ก่อตวั ขนึ มาเปนสารใหม่ทเี รยกวา่ \"ผลิตภณั ฑ\"์ (product) ซึงสารผลิตภัณฑ์มี คุณสมบัตทิ างเคมีทเี ปลยี นไปจากเดมิ ข้อสงั เกตการเกิดปฏกิ ริ ยาสารใหม่ทเี กดิ ขนึ ในปฏิกริ ยาเคมี สงั เกตได้ดังนี 1. สี เชน่ สารเดมิ ไมม่ ีสเี มอื เกิดปฏกิ ิรยาเคมี จะมสี ีใหมเ่ กดิ ขึน (สารใหม)่ 2. กลิน เชน่ เกิดกลินฉุน กลนิ เหม็น กลนิ หอม 3. ตะกอน เชน่ สารละลายเลด (II) ไนเตรต และโพแทสเซยี มไอโอไดด์ เปนของเหลวใส ไม่มสี ี เมอื ผสมกันแลว้ เกิดตะกอนสเี หลือง 4. ฟองแก๊ส เชน่ กรดไฮโดรคลอรก ผสมกับหนิ ปนู หรอแคลเซียมคาร์บอเนตเกดิ ฟองแก๊สขึน 5. เกิดการระเบิด หรอเกิดประกายไฟ เช่น ใส่โลหะโซเดียมลงในนําจะเกิดประกายไฟขึน 6. มีอณุ หภมู ิเปลียน ซึงสารโดยทัวไปเมือเกิดปฏิกริ ยาเคมจี ะเกดิ การเปลยี นแปลง พลงั งาน ความร้อนควบคูไ่ ปดว้ ยเสมอหมายเหตุ การเปลียนแปลงตอ่ ไปนเี กดิ ปฏิกริ ยาเคมีแนน่ อน1. การสนั ดาป หมายถงึ การทสี ารทําปฏิกิรยากับแกส็ ออกซเิ จน 2. การหมัก เช่น การหมกั แปงเปนนําตาล 3. กระบวนการเมแทบอลิซึม ( ปฏกิ ิรยาในสิงมชี วี ต ) เชน่ การย่อยอาหาร การหายใจ เปนตน้ 4. การถลุงแร่ การเกิดสนิม ปฏกิ ิรยาในแบตตาร

ความรเู้ กยี วกบั ความหนาแนน่

ความรเู้ กยี วกบั สารละลาย เกณฑใ์ นการพิจารณาวา่ สารใดเปนตวั ทาํ ละลาย และสารใดเปนตัวถูกละลาย ดูได้ จาก 1. สถานะ ถา้ สาร 2 ชนิด ทนี าํ มาผสมกันมสี ถานะต่างกนั สารทีมสี ถานะเดียวกบั สารละลายจะเปนตวั ทําละลาย สว่ นสารทีมสี ถานะตา่ งกับสารละลายเปนตวั ถูกละลาย เช่น สารละลายนาํ เกลอื = นํา + เกลอื (ของเหลว) (ของเหลว) (ของแข็ง) ดงั นัน นํา เปนของเหลวซึงมีสถานะเดยี วกบั สารละลายนําเกลอื นําจงึ เปนตัวทาํ ละลายละลาย สว่ น เกลือ เปนของแข็ง จึงเปนตัวถกู ละลาย 2. ปรมาณ ถ้าสาร 2 ชนดิ ทนี าํ มาผสมกนั มสี ถานะเดียวกัน สารทีมปี รมาณมากกวา่ เปนตวั ทําละลาย ส่วนสารทมี ีปรมาณน้อยกวา่ จะเปนตวั ถูกละลาย เชน่ ทองเหลอื ง = ทองแดง 75 % + สงั กะสี 25% (ของแข็ง) (ของแขง็ ) (ของแข็ง) ดังนนั ทองแดงและสังกะสีต่างกเ็ ปน ของแข็ง เมอื นํามาหลอมรวมกันกลายเปนทองเหลือง ซงึ มีสถานะเปน ของแขง็ เหมอื นกัน ทองแดงมปี รมาณมากกวา่ จงึ เปนตวั ทาํ ละลาย ส่วน สงั กะสีเปนตัวถกู ละลายเพราะมปี รมาณน้อยกวา่ 3. ถ้าสารมีสถานะเดียวกัน และมีปรมาณเทา่ กนั ใหส้ ารตวั ใดตวั หนงึ เปนตัวทาํ ละลาย หรอตัวถูกละลายกไ็ ด้

โนต้