saj ja tor kham dee

๒. โรคหิว-กระหายประจำ� กาย โรคหวิ -กระหายเปน็ โรคทเ่ี กดิ จากการเรยี กรอ้ งของรา่ งกายวา่ บัดนรี้ า่ งกายต้องการอาหารและนำ�้ ไปสร้างพลังงานแล้ว ๑) เพื่อเป็นไออุ่นเล้ยี งร่างกายให้ดำ� รงชีวติ อยไู่ ด้ ๒) เพื่อสรา้ งรา่ งกายให้เจริญเติบโต ๓) เพอ่ื ซอ่ มแซมรา่ งกายส่วนทีส่ ึกหรอ ๔) เพ่อื ต่อต้านโรคภัยไขเ้ จบ็ ๕) เพื่อเคลือ่ นไหวและทำ� การงานต่าง ๆ หากกินดื่มเพ่อื วัตถปุ ระสงคอ์ ื่น เชน่ เพอ่ื มีเรยี่ วแรงเทย่ี วเตร่ เฮฮา เลน่ สนกุ เมาพลงั มงุ่ ใหร้ ปู รา่ งทรวดทรงงาม ผวิ พรรณงาม ฯลฯ แสดงวา่ โรคโมหะเรม่ิ กำ� เรบิ แลว้ หากกนิ ดมื่ ไมร่ ปู้ ระมาณ เหน็ แกก่ นิ หวงกนิ กินดมื่ รว่ มกบั ใครกเ็ อาเปรยี บเขา แสดงวา่ โรคโลภะกำ� เรบิ หากกนิ ดมื่ ทีไร ก็ต้องฆ่าสตั วต์ ดั ชีวิตเอามาบำ� รงุ บำ� เรอเป็นการใหญ่ แสดงว่า โรคโทสะก�ำเรบิ ยิ่งกว่าน้ัน การกินด่ืมโดยไม่ค�ำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ มงุ่ แตค่ วามเอรด็ อรอ่ ย การกนิ ดม่ื ไมเ่ ปน็ เวลา ฟมุ่ เฟอื ย ทงิ้ ๆ ขวา้ ง ๆ การก�ำจัดขยะจากเศษวัตถุดิบประกอบอาหารและเศษอาหาร ท่ีเหลอื ไมถ่ กู วิธี อนั เป็นการทำ� ลายส่งิ แวดล้อม ยอ่ มนำ� มาซ่ึงปัญหา เศรษฐกิจและสงั คมไม่รู้จบ ทีอ่ นั ตรายอยา่ งย่งิ คือ เพาะนสิ ัยมกั ง่าย และไร้ระเบียบวนิ ยั นานาชนิดใหแ้ กผ่ ูน้ ้ัน 51 สัจจะทมี่ นุษย์ต้องรีบรู้ ๒ www.kalyanamitra.org

๓. โรคปวดอุจจาระ-ปัสสาวะประจ�ำกาย ท้ังอุจจาระและปัสสาวะ คือ กากอาหารและเครื่องดื่มท่ี รบั ประทานเขา้ ไปเพอ่ื สรา้ งพลงั งานเลยี้ งชวี ติ ซง่ึ แนน่ อนยอ่ มสกปรก เนา่ เหมน็ และนา่ รังเกียจทงั้ ส้นิ ยิ่งกว่าน้นั หากเปน็ อุจจาระปสั สาวะ ของผู้เป็นโรคติดต่อ ย่อมมีอันตรายร้ายแรงแฝงอยู่ พร้อมท�ำลาย ล้างชีวิตคนทัง้ โลกอีกดว้ ย ซึ่งมสี าเหตมุ าจาก • การไม่เลือกรบั ประทานอาหารท่ีเหมาะสม • การไม่รปู้ ระมาณในการรับประทานอาหาร • การขาดวนิ ยั ในการรบั ประทานอาหารทง้ั พรำ่� เพรอ่ื ไมต่ รงเวลา • การควบคุมโรคหนาว-รอ้ น หิว-กระหายไม่ได้ ฯลฯ เหล่าน้ีย่อมท�ำให้การขับถ่ายไม่สะดวก ความปวดเจ็บขณะ ขบั ถา่ ยอาจรนุ แรง ตามมาดว้ ยโรคภยั ไขเ้ จบ็ นานาชนดิ รมุ เรา้ อารมณ์ จึงเสียง่าย ค่าใช้จ่ายก็เปลืองตาม ตลอดชีวิตย่อมถูกโรคใจท้ัง ๓ คอื โลภะ โทสะ และโมหะรุมเรา้ เขา้ มาอยา่ งไม่ควรจะเป็น หากควบคุมโรค ๖ ประจ�ำกายได้ถูกต้องตรงต่อความจริง ด้วยการรีบปฏิบัติสัจจะท่ีต้องรีบประพฤติ ให้ตนเองมีนิสัยรัก ท�ำความสะอาดและจัดระเบียบสิ่งแวดล้อม ๕ ด้วยตนเอง ย่อมเป็นผู้มีนิสัยช่างสังเกตและรู้ประมาณในปัจจัย ๔ และส่ิงท่ี 52 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

เกย่ี วขอ้ ง สัจจะตอ่ ความดีกจ็ ะเพ่ิมขน้ึ ในใจ ช่วยใหเ้ ห็นความจริง ชดั วา่ เราจะมวั เสยี เวลาอยไู่ ยกบั รปู เสยี ง กลนิ่ รส สมั ผสั และอารมณ์ อันน่าใคร่ของเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม ท่ีอยู่อาศัย อาหารเคร่ืองดื่ม คน สตั ว์ และสิ่งของต่าง ๆ ทำ� ไมไม่เอาแรงกาย แรงใจ แรงทรพั ย์ แรงความรู้ และเวลาชวี ติ ไปทมุ่ ทำ� สิ่งทม่ี คี ุณค่าใหส้ ดุ ชีวิต เชน่ ไปท่มุ ทำ� ทาน สละแบง่ ปนั ใหแ้ ก่ผสู้ มควร เพือ่ กำ� จัดโลภะ ไปทุ่มสอนตนเองว่า ส่ิงใดท่ีเราไม่ชอบก็อย่าไปท�ำสิ่งน้ัน กบั ใครใหเ้ ขาเดือดร้อน เพ่อื ก�ำจัดโทสะ ไปทุ่มเจริญสมาธิภาวนา รักษาใจให้หยุดนิ่งอยู่กลางกาย เพื่อก�ำจดั โมหะ ฯลฯ สัจจะทีม่ นุษยต์ อ้ งรบี รู้ ๒ 53 www.kalyanamitra.org

การควบคุมโรค ๖ ประจ�ำกายได้ถกู ตอ้ ง ตรงต่อความจริง ยอ่ มท�ำให้มนี สิ ัย ช่างสังเกต รู้ประมาณในปัจจยั ๔ สจั จะต่อความดีกจ็ ะเพิ่มขึน้ ในใจ แล้วทมุ่ กำ� จัดโลภะ โทสะ โมหะอยา่ งสุดชวี ติ www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

สจั จะทมี่ นษุ ย์ตอ้ งรีบรู้ ประการท่ี ๓ สง่ิ แวดล้อม ๕ www.kalyanamitra.org

ส่งิ แวดล้อม ๕ สิ่งแวดล้อม คือ สิ่งภายนอกตัวเราที่มีผลต่อการด�ำรงชีวิต ท้ังโลกมีส่ิงแวดล้อม ๕ ท่ีทุกคนต้องร่วมมือดูแลรักษาให้สะอาด และเป็นระเบียบ เพื่อเป็นท่ีอยู่ท่ีพ่ึงให้ชีวิตด�ำรงอยู่เป็นสุข ไม่ท�ำความเดือดร้อนให้แก่ตนเอง ผู้อ่ืน และสิ่งแวดล้อม ซึ่งแสดง ดงั ภาพที่ ๘ ภาพที่ ๘ สิง่ แวดลอ้ ม ๕ 58 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

สิ่งแวดล้อม ๕ ทม่ี ผี ลตอ่ มนุษยแ์ ละเพ่อื นรว่ มโลก มีดังนี้ ๑. สิง่ แวดลอ้ มทเ่ี ป็นธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ภูมอิ ากาศ ภมู ิประเทศ เชน่ ลม ฝน แดด ทร่ี าบ ทีล่ มุ่ ต้นไม้ พชื พรรณต่าง ๆ ฯลฯ เพอื่ ให้ มนุษย์มีอากาศหายใจ มีน้�ำด่ืมน�้ำใช้ไว้บริโภคใช้สอย ทั้งเป็นแหล่ง วตั ถดุ ิบเพื่อผลิตปัจจัย ๔ และสิง่ ของเคร่ืองใช้ต่าง ๆ อีกด้วย ๒. สิ่งแวดล้อมที่เป็นส่ิงมีชีวิต ได้แก่ สัตว์ท่ัวไป สัตว์เล้ียง สัตว์มีพิษ สัตว์ร้าย สัตว์พาหะโรค และส่ิงมีชีวิตขนาดเล็ก เพ่ือ ช่วยกิน ย่อยสลายส่ิงปฏิกูลต่าง ๆ ท�ำให้เกิดสมดุลทางธรรมชาติ ซากของสัตว์เหล่าน้ีอาจใช้เป็นแหล่งวัตถุดิบเพื่อผลิตปัจจัย ๔ และทรัพยากรใช้สอยตา่ ง ๆ ไดอ้ ีกดว้ ย ๓. ส่ิงแวดล้อมที่เป็นบุคคล ได้แก่ บุคคลที่อยู่แวดล้อม ตัวเรา ประกอบดว้ ยบดิ ามารดา ครอู าจารย์ มิตรสหาย เพือ่ นบ้าน คู่ครอง เจ้านาย ลกู นอ้ ง สมณะนักบวช ตลอดจนถงึ คนจร คนตา่ งชาติ และต่างศาสนาที่อยู่ร่วมโลก ซ่ึงต่างต้องพึ่งพาอาศัย ช่วยเหลือกัน ด้านการผลิต การหา การใช้ และการเก็บปัจจัย ๔ รวมถึงผลิต ทรัพยากรใช้สอยอ�ำนวยความสะดวกต่าง ๆ อีกทั้งต้องพ่ึงพากัน ด้านเปน็ กลั ยาณมิตรตอ่ กนั เพอ่ื ชที้ างถูกในการพัฒนาตนให้เปน็ ผูม้ ี สจั จะตอ่ ความดี มนุษยจ์ ึงจำ� เปน็ ตอ้ งเป็นมิตรต่อกนั สงั คมจงึ นา่ อยู่ ๔. สง่ิ แวดลอ้ มที่เปน็ ทรัพยากรอำ� นวยความสะดวก ไดแ้ ก่ ส่ิงที่มนุษย์ประดิษฐ์คิดค้นสร้างขึ้น เพื่อใช้สอยอ�ำนวยความสะดวก ในชีวิต โดยใช้วัตถุดิบจากสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากธรรมชาติบ้าง สัจจะทมี่ นุษยต์ อ้ งรีบรู้ ๓ 59 www.kalyanamitra.org

ส่ิงมีชีวิตบ้าง แล้วมนุษย์ผู้มีปัญญาก็คิดค้นกระบวนการและ เทคโนโลยี เพื่อเปลี่ยนวัตถุดิบเหล่าน้ันมาเป็นส่ิงอ�ำนวยความ สะดวกในชีวิต เช่น บา้ น อาคาร สิ่งปลูกสรา้ ง ถนน รถยนต์ เสือ้ ผา้ ของใชช้ นิดต่าง ๆ ฯลฯ ๕. สง่ิ แวดลอ้ มทเี่ ปน็ ระเบยี บแบบแผนจรยิ ธรรม เปน็ แบบแผน การปฏบิ ตั ทิ ถี่ กู ตอ้ งตรงตอ่ ความจรงิ ของสง่ิ แวดลอ้ ม ๕ ประกอบดว้ ย กฎหมายท่ีเป็นธรรม กฎระเบียบท่ีถูกต้อง วัฒนธรรมประเพณี อันดีงาม มารยาทสังคม แบบอยา่ งการท�ำความสะอาดจัดระเบยี บ แบบอยา่ งความประพฤติการอยรู่ ว่ มกนั ควรแกห่ นา้ ท่ี การงาน และ สิทธิ ฯลฯ ส่ิงแวดล้อมที่เป็นจริยธรรมเหล่าน้ีเองท่ีท�ำให้สมาชิก ในสังคมน้ันรู้และประพฤติตนได้ถูกต้อง ตลอดชีวิตมนุษย์จึงขึ้นกับ สิง่ แวดล้อม ๕ อยา่ งหลกี เลี่ยงไม่ได้ ดงั แสดงในภาพท่ี ๙ 60 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

ภาพที่ ๙ ความ ัสม ัพน ์ธระหว่างมนุษ ์ย ักบ ่สิงแวด ้ลอม ๕ สัจจะทมี่ นุษยต์ ้องรบี รู้ ๓ 61 www.kalyanamitra.org

ทำ� ลายส่ิงแวดล้อม ๕ ธรรมชาตไิ ม่รกั ษา โลกยิ่งกวา่ ทะเลทราย เบียดเบยี นฆา่ ทำ� ลาย กลายเปน็ สตั ว์ในรา่ งคน ไมค่ ดิ จบั ผิดตน คน้ ชอบ-ถกู ใครไม่เจอ เฟอ้ ฟงุ้ เช้า สาย บ่าย ตราบเทา่ ตายไร้เอาจริง แบบแผนเหยยี บย�่ำท้ิง บอดโงย่ งิ่ เตา่ ปู ปลา แวดล้อมถ้วนสิ่งห้า รกั ษาไว้สขุ ใจเทอญ www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org โลกยอ่ มสงบสุข 63 หากมีสัจจะต่อความดี

64 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

สจั จะทม่ี นษุ ย์ต้องรบี รู้ ประการท่ี ๔ • มนุษยต์ อ้ งมกี ัลยาณมิตร ช่วยชี้ทางถกู ให้ • กลั ยาณมิตรคือใคร • กลั ยาณมิตรอยูท่ ไี่ หน • สรปุ www.kalyanamitra.org

มนุษยต์ ้องมีกัลยาณมิตร ช่วยชที้ างถูกให้ การเข้าถึงหรอื รู้ความจริงของทกุ สรรพสิง่ มนษุ ย์ไม่อาจทำ� ได้ ดว้ ยตนเองทนั ทตี ง้ั แตเ่ กดิ ตอ่ เมอื่ ไดก้ ลั ยาณมติ รเมตตาชว่ ยชที้ างถกู ให้แต่ละเรื่อง แต่ละส่ิง และตนเองก็ต้ังใจฝึกตัวให้ใจใสตามท่าน จึงจะรู้ได้ถูกต้องตรงต่อความจริงเร่ืองนั้นส่ิงนั้นได้ เพราะทุกคน เกิดมาพร้อมกับความไม่รู้อะไรเลย มีแต่กัลยาณมิตรเท่าน้ันท่ีมอง ออกว่า เมื่อใดท่ีแต่ละคนไดอ้ งค์ประกอบ ๔ ประการ คอื ๑) กาย มีคณุ ภาพ ๒) อยใู่ นสงิ่ แวดลอ้ ม ๕ ทมี่ คี ณุ ภาพ ๓) ใจมคี ณุ ภาพ ๔) มีกัลยาณมิตรช่วยชี้ทางถูกให้ มนุษย์จึงจะรักษาความเป็น มนุษย์ของตนไว้ได้ และพัฒนาศักยภาพสร้างสรรค์อเนกอนันต์ ของตนได้ หากไมไ่ ดเ้ จอกลั ยาณมติ รและไมไ่ ดเ้ รยี นรจู้ ากทา่ นไปตามลำ� ดบั ขนั้ ตอนแลว้ แตก่ ลบั ไปเจอปาปมติ รผเู้ ปน็ อนั ธพาลใจบาป ยอ่ มทำ� ให้ เราหลงไปเรยี นร้สู ่งิ ผดิ ๆ ว่า เปน็ สิ่งทถ่ี ูกตอ้ ง การดำ� เนนิ ชวี ติ กจ็ ะ ผิดพลาดอย่างมหันต์ ท�ำให้เสียโอกาสที่ได้เกิดเป็นมนุษย์ เพราะ กัลยาณมิตรผู้ฝึกตัวมาดีแล้วจริง ๆ เท่านั้น ที่เป็นผู้รู้ความจริง ของชวี ติ ตลอดสาย ไม่ใช่ปาปมติ รผู้เปน็ อันธพาลใจบาป ยง่ิ กวา่ นนั้ แมเ้ รารสู้ จั จะทมี่ นษุ ยต์ อ้ งรบี รแู้ ละรบี ประพฤตแิ ลว้ เมื่อถึงคราวน�ำมาปฏิบัติให้เกิดเป็นความดีในตนจริง เราก็ยังต้องมี กัลยาณมติ รเปน็ ตน้ แบบการคิด การพดู และการท�ำ เพือ่ ใหเ้ ราได้ 66 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

เห็นถกู ไดร้ ับร้ถู ูก ไดจ้ ดจำ� ถกู และไดค้ ดิ ไตรต่ รองถกู จนคุ้น จึงจะ ไดห้ ลกั คดิ และแนวทางปฏบิ ัตทิ ี่ถกู ท�ำใหร้ ูถ้ กู ปญั ญาจงึ งอกงาม เพ่ิมพูนขึ้นมาได้ เม่ือนั้นเราจึงมีศรัทธา วิริยะอุตสาหะท่ีจะทุ่มใจ แกไ้ ขตน ฝกึ ตน และพฒั นาตนให้ท�ำแต่ส่ิงท่ีถกู ต้องตรงต่อความจริง ได้เป็นปกตินิสัย กลายเป็นผู้มีสัจจะต่อความดีอย่างม่ันคง ชีวิตจึง เจริญ สามารถเป็นกลั ยาณมิตรใหแ้ กช่ าวโลกท่านอน่ื ๆ ต่อไปได้ กลั ยาณมติ รคือใคร เราตอ้ งอาศัยกัลยาณมติ รเพอ่ื ชท้ี างถกู ให้ และเป็นต้นแบบในการปฏิบตั ใิ หเ้ กิดผล ปัญญาจงึ งอกงามเพ่มิ พูน มศี รทั ธา วริ ิยะ อตุ สาหะ ท่จี ะทมุ่ ใจฝกึ ตนให้ทำ� แตส่ ง่ิ ทีถ่ กู ตอ้ ง ตรงต่อความจรงิ ชวี ติ จงึ เจรญิ เป็นกลั ยาณมิตรให้แก่ชาวโลกต่อไปได้ สัจจะทีม่ นุษย์ตอ้ งรบี รู้ ๔ 67 www.kalyanamitra.org

กัลยาณมิตรคือใคร กลั ยาณมติ ร หมายถงึ มติ รดี คอื มติ รแทผ้ มู้ คี วามปรารถนา ดีแก่เราจริง ๆ มี ๔ ประเภทด้วยกันตามความรู้ความสามารถ และศีลธรรมประจ�ำใจที่ท่านฝึกได้จนกลายเป็นคุณสมบัติประจ�ำ ตวั ท่าน คือ ๑. มิตรมีอุปการะ ได้แก่ ผู้เต็มใจช่วยป้องกันเพื่อนและ สมบัติของเพ่ือน และให้เพ่อื นพงึ่ พาอาศัยได้ตลอด ๒. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์ ได้แก่ ผู้เป็นคนเปิดเผย แต่เก็บ ความลบั ของเพอ่ื นได้ ไมล่ ะทงิ้ กนั ในยามยาก สามารถตายแทนกนั ได้ ๓. มิตรแนะประโยชน์ ได้แก่ ผู้กล้าขัดใจห้ามเพ่ือนมิให้ท�ำ ผิด แนะน�ำแตส่ ่งิ ท่ีถกู ต้องดีงามให้ ๔. มติ รมีความรกั ใคร่ ได้แก่ เพ่อื นตาย ยอมสขุ ทุกข์ด้วยกัน พรอ้ มโตต้ อบคนทตี่ เิ ตยี นใสร่ า้ ยป้ายสเี พือ่ น มิตรทีม่ ลี กั ษณะ ๔ ประการน้ี โดยลกึ ๆ ในจิตใจของท่านแล้ว ท่านยอ่ มเป็นผรู้ ู้จรงิ ฝกึ ตนเองมาดจี รงิ ในระดบั ใดระดบั หนงึ่ สมแก่ อายุ การศกึ ษา หน้าที่ การงาน ตำ� แหน่งของทา่ น ทา่ นจงึ พง่ึ ตนเอง และเป็นที่พ่ึงให้ผู้อ่ืนได้ เน่ืองจากท่านผ่านการฝึกตนให้มีฆราวาส ธรรม ๔ มาอยา่ งช่�ำชองแลว้ คือ 68 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

๑. มสี จั จะ ท่านไดฝ้ ึกฝนตนใหท้ �ำอะไรกท็ �ำจรงิ ไม่ทำ� เล่น ๆ เพ่อื ให้สิง่ ทีท่ �ำน้ันดจี รงิ หรือเกดิ ความดขี ึ้นมาจริง ๒. มีทมะ ท่านได้ฝึกฝนตนให้ช่างสังเกต มุ่งมั่นฝึกตนให้ รอบรจู้ รงิ ในทุกสิ่งท่คี วรรู้ หรอื ทต่ี ้องรบั ผดิ ชอบ จนเกิดเปน็ ปญั ญา ประจ�ำตน ๓. มีขันติ ท่านได้ฝกึ ฝนตนใหท้ รหดอดทนกบั ทุกสถานการณ์ ไดจ้ ริง ทำ� ใหท้ า่ นขยัน และตงั้ หลกั ฐานได้ม่นั คง ๔. มีจาคะ ท่านได้ฝึกฝนตนให้เป็นนักเสียสละ ยินดีสละ ทั้งทรัพย์ สละท้ังความรู้ให้แก่ผู้สมควร และสามารถสละอารมณ์ ขนุ่ มวั ไดด้ ี ทา่ นจงึ แจม่ ใสเป็นนจิ กลา้ เสียสละชวี ติ ปกปอ้ งคนดีและ ความดี ท่านไม่เคยถือตัวยกตัวข่มใคร มีแต่ความอ่อนโยน โอบอ้อม อารีกับทกุ คน และท่นี า่ เคารพมาก คือ ท่านยึดถอื หลักการศึกษาว่า “ความรู้ หากเกดิ กบั คนนสิ ยั เสยี เปน็ พาล มแี ตจ่ ะนำ� ความฉบิ หาย มาให้ เพราะเขาจะน�ำความร้ไู ปใช้ในทางท่ผี ดิ เกิดโทษ” ถึงคราว ถา่ ยทอดใหค้ วามรผู้ ใู้ ด ทา่ นจงึ เขม้ งวดกวดขนั ตงั้ ใจฝกึ ความประพฤติ ผู้น้ันให้ดีงามตามท่านก่อน เพื่อเป็นหลักประกันว่า เม่ือผู้นั้น ไดค้ วามรู้จากทา่ นแลว้ จะน�ำความรู้นั้น ๆ ไปใช้ทำ� แตค่ วามดีเทา่ นน้ั เพื่อให้โลกประสบแตส่ ันติสุขตลอดกาล สัจจะทมี่ นุษยต์ อ้ งรีบรู้ ๔ 69 www.kalyanamitra.org

กัลยาณมิตรอยูท่ ่ีไหน แทท้ จี่ รงิ กลั ยาณมติ ร ผรู้ จู้ รงิ รดู้ ี ผมู้ คี วามประพฤตดิ ี นา่ เคารพ ยกย่อง แต่ละท่าน แตล่ ะระดับ กม็ ิใช่ใครอื่น ทา่ นอยู่ไม่ห่างเรา ใจ ของทา่ นกไ็ มห่ า่ งฆราวาสธรรม และแตล่ ะทา่ นตา่ งกเ็ ปน็ สว่ นหนง่ึ ของ บุคคลในสงั คมรอบตวั เราทัง้ ๖ ทิศน่นั เอง คอื ๑. ทศิ เบ้อื งหน้า ไดแ้ ก่ บดิ ามารดา ตลอดจนปู่ ยา่ ตา ยาย ของเราเอง ท่านเปน็ ผ้มู คี วามรักปรารถนาดีตอ่ เราอย่างจริงใจตัง้ แต่ เราเกิด ๒. ทศิ เบอ้ื งขวา ไดแ้ ก่ ครอู าจารยท์ อ่ี บรมสงั่ สอนเรามาตงั้ แต่ ช้นั อนบุ าล จนกระทง่ั มหาวทิ ยาลัย ๓. ทิศเบอ้ื งหลงั ได้แก่ คคู่ รองที่เราคัดกรองเลือกด้วยตนเอง และบุตรของเรา ๔. ทศิ เบอ้ื งซา้ ย ไดแ้ ก่ มติ รสหายและเพอ่ื นบา้ น ทเี่ ลอื กคบคา้ กันมาต้ังแต่เล็ก รวมทั้งมิตรสหายที่เราคัดแล้ว กรองแล้ว ได้เคย ช่วยเหลือกันแลว้ ในปัจจบุ ัน ๕. ทศิ เบอื้ งลา่ ง ไดแ้ ก่ ลกู จา้ ง ลกู นอ้ ง บรวิ ารของเราทเี่ ครง่ ครดั ในการปฏบิ ตั หิ นา้ ทีก่ ารงาน และรกั การปฏบิ ตั ธิ รรมสมำ่� เสมอ ๖. ทศิ เบอื้ งบน ไดแ้ ก่ สมณะ นกั บวช ผทู้ รงศลี ทต่ี ง้ั ใจประพฤติ พรหมจรรยอ์ ยา่ งเครง่ ครดั ตามวดั วาอารามและศาสนสถานตา่ ง ๆ 70 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

บุคคลท้ัง ๖ กลุ่มนี้ มิใช่มีแต่เฉพาะรอบข้างเราเท่านั้น แต่ ยงั มีบุคคลภายนอกทีข่ ยายวงกวา้ งออกไปอีกมาก ถา้ เราพิจารณาดู กจ็ ะพบเหน็ โดยง่าย กลา่ วคอื ๑. ทิศ ๖ ที่อยู่รอบข้างเราโดยตรง จัดเป็นกลุ่มคนที่พร้อม ทส่ี ดุ ทจี่ ะเปน็ มติ รแทแ้ กเ่ รา ใหเ้ ราไดค้ บคา้ สมาคมใกลช้ ดิ โดยเฉพาะ กลุม่ ทิศเบอ้ื งหน้า คือ บิดา มารดา ทา่ นรักเราจริง ทำ� คณุ อุปการะ เราก่อน เมื่อเรายังเล็ก ทา่ นก็หา้ มเราไมใ่ ห้ท�ำชั่ว ใหต้ ง้ั อยู่ในความดี สง่ เสริมให้การศกึ ษา ถึงคราวมคี คู่ รองทา่ นก็ช่วยคดั กรอง และมอบ มรดกใหเ้ มอ่ื ถงึ เวลา โดยทา่ นไมห่ วงั เลยวา่ จะไดร้ บั ผลตอบแทนอะไร จากเราผู้เป็นบุตร เพราะท่านต้องการให้เราเป็นคนดี มีสุขจริง ๆ เทา่ นน้ั ๒. ทศิ ๖ ทีข่ ยายวงจากทศิ ๖ รอบตวั เรา ไดแ้ ก่ เครือญาติ ของแต่ละทศิ ๖ ของเราเอง เชน่ บิดามารดาของเรา ทา่ นก็มที ิศ ๖ ของท่านอีก คือ คุณพ่อ คณุ แม่ ญาตพิ ี่น้อง ซึ่งเป็น ปู่ ย่า ตา ยาย ลุง ป้า น้า อา ของเรา หรือมีคุณครู มิตรสหาย เจ้านาย ลูกน้อง พระภกิ ษเุ ถระ ซง่ึ เปน็ ท่ีเคารพนบั ถือของท่าน บคุ คลท้ัง ๖ กล่มุ รอบตัวเราโดยตรง และทขี่ ยายวงออกไปน้ี แม้ต่างฐานะ เพศ วัย อายุ ความรู้ ประสบการณ์ หนา้ ทก่ี ารงาน การ เงนิ และยศศักดิ์ หากทา่ นใดทไ่ี ด้รบั การฝึกฝนอบรมให้ปฏบิ ัตหิ น้าท่ี ประจำ� ทศิ ๖ ซง่ึ เปน็ ธรรมนญู ศลี ธรรมประจำ� โลก อยา่ งเอาจรงิ รจู้ รงิ และทำ� จรงิ ดว้ ยอารมณท์ แี่ ชม่ ชนื่ เบกิ บาน ตงั้ แตค่ รงั้ ทา่ นเองยงั เยาว์ ทงั้ ท่บี ้าน วดั และโรงเรียน 71 สัจจะทมี่ นุษยต์ อ้ งรีบรู้ ๔ www.kalyanamitra.org

ท่านเหล่านี้ย่อมมีความรู้ ความสามารถ ความดี ติดตัวมา ท่านละไม่น้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งท่านย่อมมีคุณธรรมความเคารพ มาก คอื ทา่ นยอ่ มมคี วามตระหนักซาบซ้งึ ในคณุ ค่าและคุณความดี ของบคุ คลท่พี ร่�ำสอนท่าน วตั ถสุ ง่ิ ของที่เป็นอุปกรณใ์ ห้ท่านใช้ฝกึ ตน และเหตุการณ์ที่ท�ำให้ท่านได้เรียนรู้ มีคติสอนใจตน ความเคารพ ได้งอกงามเพิ่มพูนข้ึนในจิตใจของท่านอย่างเต็มเปี่ยม กัลยาณมิตร แตล่ ะท่านเหลา่ นีจ้ ึงตา่ งเลง็ เหน็ ตรงกนั ว่า • ความทันสมัยของเทคโนโลยี ย่อมไม่อาจสู้ความสูงส่ง ของจติ ใจได้ • ผฝู้ กึ ตวั มาดแี ลว้ ไมว่ า่ เดก็ ผใู้ หญ่ หญงิ หรอื ชายยอ่ มมคี า่ มากกวา่ ทรพั ยใ์ ด ๆ • เกยี รตยิ ศ ชอ่ื เสยี ง เงนิ ทอง ลว้ นเปน็ ของนอกกาย ไมจ่ รี งั ยง่ั ยนื มปี ระโยชนอ์ ยา่ งมากกเ็ ฉพาะชาตนิ เี้ ทา่ นน้ั โดยใชอ้ ำ� นวยความสะดวก ในการดำ� เนนิ ชวี ติ แตถ่ า้ ใชไ้ มเ่ ปน็ กย็ งั ไมแ่ นว่ า่ สงิ่ เหลา่ นี้ จะสามารถ ปดิ นรกและเปิดสวรรคใ์ ห้กบั ตนเองไดห้ รอื ไม่ • นสิ ยั ดี ๆ ความประพฤตทิ ดี่ งี าม ความมสี จั จะตอ่ ความดเี ทา่ นน้ั ท่ีเป็นแก่นส�ำคัญของชีวิต และติดตัวข้ามชาติไปได้ เพราะปิด นรกก็ได้มิด เปิดสวรรค์ก็ได้กว้าง ซ�้ำเป็นการถางทางเตรียมไปพระ นิพพานอีกด้วย 72 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

สรุป เมอ่ื องคป์ ระกอบทง้ั ๔ ประการ ของผู้ใดมาบรรจบพรอ้ มกนั คอื ๑. กายมีคุณภาพ ๒. อยู่ในสง่ิ แวดลอ้ ม ๕ มีคุณภาพ ๓. ใจมีคณุ ภาพ ๔. มกี ัลยาณมิตรช่วยช้ที างถูกให้ ยอ่ มบงั เกดิ ศกั ยภาพสรา้ งสรรคอ์ ยา่ งอเนกอนนั ตข์ นึ้ ในตวั มนษุ ย์ ผนู้ น้ั อยา่ งมหศั จรรย์ และมพี ลานภุ าพมหาศาลเกนิ กวา่ พลงั งานใด ๆ ในจักรวาล ท�ำให้มนุษย์ผู้น้ันสร้างคุณประโยชน์ได้มากมาย น�ำพา ชาวโลกให้หมดทุกขพ์ บสุขอย่างแทจ้ ริงถาวรกไ็ ด้ ทำ� นองกลบั กนั ศกั ยภาพทำ� ลายลา้ งของมนษุ ยผ์ ใู้ ด ทเี่ กดิ จาก อำ� นาจใจทที่ รงความรอบรสู้ ารพดั แตข่ าดสตกิ ำ� กบั คอื มกั ปลอ่ ยใจ ให้หนีเท่ียวอยู่ร่�ำไป ไม่พยายามเก็บรักษาใจให้เป็นสมาธิสงบอยู่ ในกายของผู้น้ันเองเป็นนิจ ย่ิงมนุษย์ผู้น้ันมีกายแข็งแรง และอยู่ใน สิ่งแวดล้อม ๕ ท่ีเอ้ืออ�ำนวยมากเท่าไร ตัวเขาเองย่อมเบี่ยงเบน ศักยภาพสร้างสรรค์ให้กลายเป็นศักยภาพท�ำลายล้างได้มากข้ึน เทา่ นนั้ บคุ คลเชน่ นแี้ มเ้ พยี งผเู้ ดยี ว กอ็ าจนำ� พาคนทง้ั โลกใหจ้ มดงิ่ ในกองทุกข์ ต้องตกนรกทั้งเปน็ ไดท้ ุกเม่อื สัจจะทีม่ นุษย์ต้องรีบรู้ ๔ 73 www.kalyanamitra.org

เม่อื กายใจและสิ่งแวดล้อม ๕ มคี ุณภาพ พร้อมทั้งมีกลั ยาณมติ รช้ที างถูกให้ ยอ่ มก่อใหเ้ กิดศักยภาพสร้างสรรค์ อย่างเอนกอนนั ต์ www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

สัจจะทม่ี นษุ ย์ ตอ้ งรีบประพฤติ ๓ • ความหมายและการแสดงออก ๑. นิสัยรักการพูดจริง ๒. นิสยั รกั การท�ำจริง ๓. นิสัยรักการแสวงหา ความจรงิ และความดี • การฝกึ สัจจะตอ่ ความดีข้นั ต้น www.kalyanamitra.org

ความหมายและการแสดงออก สจั จะทมี่ นษุ ยต์ อ้ งรบี ประพฤติ คอื ความตง้ั ใจจรงิ ในการรกั ษา ใจใหผ้ ่องใสยิ่ง ๆ ข้ึนไปเปน็ นจิ ไม่ว่าอยใู่ นอิรยิ าบถใด เช่น ขณะยนื เดิน นั่ง นอน ท�ำงาน ฯลฯ ซ่งึ แสดงออกเปน็ นสิ ัย ๓ คือ ๑. นิสยั รักการพูดจริง ๒. นสิ ยั รกั การทำ� จรงิ ๓. นิสยั รกั การแสวงหาความจรงิ และความดี เพราะบรรพชนผู้รู้ไดค้ น้ พบว่า สงิ่ ทงั้ หลายท้ังปวง มใี จเป็นหัวหนา้ มใี จเป็นใหญ่ สำ� เร็จมาจากใจ ถ้าใจดี ใจผ่องใส การทำ� การพูด กต็ อ้ งดไี ปดว้ ย ความดี ความสขุ ยอ่ มตดิ ตามมาเหมอื นเงาตามตน 78 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

๑. นิสัยรกั การพดู จริง ๑. นสิ ัยรกั การพูดจริง แสดงออกได้ ๓ ลักษณะ คือ ๑.๑ ความตั้งใจพูดตามความจริงทีเ่ ห็นอยู่ ทีร่ ู้อยู่ ที่เกดิ ขน้ึ อยทู่ ว่ั ไป โดยไมม่ กี ารบดิ เบอื นไปจากความจรงิ นนั้ ๆ เพอื่ ความ เข้าใจถูกของทุกฝ่าย เช่น นายแดงขับรถหรูชนนายเขียวซึ่งขับรถ จักรยานยนต์ถึงแก่ความตาย นายแดงก็ต้องสารภาพกับต�ำรวจว่า ตนเป็นผู้ขับรถชนนายเขียวตาย ไม่ใช่บิดเบือนว่า นายเขียวขับรถ จักรยานยนต์มาชนรถหรูของตนแล้วรถล้มคว�่ำ ศีรษะฟาดถนน เสยี ชวี ติ เอง เพราะนนั่ เปน็ ความเทจ็ การทำ� ใหผ้ อู้ น่ื ตายโดยประมาท แล้วยังโยนความผดิ ให้ผตู้ ายอกี นับว่าขาดสัจจะอย่างมาก ๑.๒ ความต้ังใจพูดตรงความจริงตามธรรมชาติ แม้ใน เรอ่ื งที่รู้เหน็ ไดย้ าก เช่น นรกสวรรค์ ฯลฯ ในเม่ือนรกสวรรค์มีจริง ก็ต้องพูดว่า มีจริง เพราะผู้ท่ีท้ังรู้ท้ังเห็นนรกสวรรค์นั้นมีอยู่จริง ท้ังท่านผู้รู้ก็ได้บอกวิธีปฏิบัติให้เข้าไปรู้ไปเห็นนรกสวรรค์เช่นท่าน ไวแ้ ล้ว เพยี งแต่เรายงั ปฏบิ ตั ไิ มถ่ ึงเชน่ ท่านเทา่ นนั้ เพราะฉะน้ัน ปฏิเสธไม่ได้ว่า นรกสวรรค์ไม่มีจริง เพราะ การที่เราไม่รู้ หรือไม่เห็นนรกสวรรค์นั้น เป็นความไม่สามารถ ของเราเอง แตไ่ ม่ได้หมายความว่า นรกสวรรคไ์ ม่มี ส่วนการพูด ให้ผู้อื่นเข้าใจผิดว่า นรกสวรรค์ไม่มี ย่อมเกิดโทษอย่างมหันต์ ท้งั ตอ่ ตนเองและผู้อ่ืน คือ www.kalyanamitra.org สัจจะทมี่ นุษย์ 79 ตอ้ งรบี ประพฤติ

๑) ตนเองเปน็ ผทู้ ำ� ใหผ้ อู้ น่ื เขา้ ใจผดิ ซง่ึ นบั วา่ ทำ� ความ เสยี หายมากแล้ว ๒) เปน็ ผยู้ กตนขม่ ผอู้ น่ื ใหเ้ ชอ่ื หรอื โงต่ ามอกี ดว้ ย สว่ น ผ้เู ข้าใจผดิ ย่อมเกดิ โทษ คือ - เกิดความเหน็ ผิดวา่ นรกสวรรค์ไมม่ ี - เกดิ ความดำ� ริผิด ไม่คิดจะท�ำความดตี ่อไป - เกิดคำ� พดู ผิด ๆ ข้ึนในสงั คมตามมา - ผ้นู ้ันย่อมละทง้ิ ศีล ตง้ั ตนเปน็ คนทุศลี ออกหน้า เปน็ ศตั รกู บั คนดมี ศี ลี ตนเองกม็ ใี จขนุ่ มวั ไมเ่ หน็ ความจรงิ เป็นนจิ นับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เมื่อเราพูดความจรงิ วา่ นรกสวรรค์มีจริง พรอ้ มกบั อธิบาย เหตุผล หากใครยอมรบั ฟงั เหตผุ ลจากเรา เขายอ่ มไดป้ ระโยชน์อเนก อนนั ต์ตามมา คอื ๑) ย่อมมีความเหน็ ถูกว่า นรกสวรรค์มจี รงิ ท�ำใหเ้ ชือ่ เรือ่ งบญุ -บาปและชวี ิตหลงั ความตาย ๒) ย่อมมคี วามดำ� รถิ ูก คือ คดิ จะท�ำแตส่ ่งิ ดี ๆ ต่อไป ๓) ยอ่ มมคี ำ� พูดถูก ช่วยกนั พดู ขยายความจริงใหร้ ู้ถกู ทว่ั สงั คม เพอื่ ใหเ้ กดิ กำ� ลงั ใจในการทำ� ความดใี หย้ ง่ิ ๆ ขน้ึ ไปทวั่ สงั คม 80 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

๔) ทง้ั สงั คมยอ่ มตงั้ ใจทำ� ความดตี ามบรรพชนผรู้ ู้ เปน็ ผลใหใ้ จผ่องใสย่ิงขึ้น สามารถไปรู้ไปเห็นนรกสวรรค์ตามท่านผู้รู้ได้ ท่วั หน้ากัน ๑.๓ ความตัง้ ใจพดู ยืนยันความจริงทเ่ี ป็นประโยชน์สว่ น ตนและส่วนรวมอย่างถูกกาลเทศะ เพ่อื ใหเ้ กิดความดตี ามมา เช่น ความหนาว-รอ้ น ความหวิ -กระหาย และความปวดอจุ จาระ-ปสั สาวะ ความจริงแล้วเป็นโรคประจ�ำกายของทุกคน เราก็ต้องกล้ากล่าว ยืนยันวา่ อาการท้งั ๖ ประการนี้ เป็นอาการของโรคจริง ไมใ่ ช่พดู เฉไปตามคนมักง่ายว่า ไม่ใช่โรค เป็นเพียงเร่ืองปกติเพราะทุกคน ก็เป็นกันทั้งน้ัน เพราะค�ำพูดมักง่ายที่ผิดความจริงเร่ืองโรค ๖ ประจ�ำกายนี้ ท�ำให้คนท้ังโลกปล่อยปละละเลย ดูเบาไม่ควบคุม ตนเองเท่าทีค่ วร อันเป็นเหตใุ หเ้ กดิ ปัญหาตา่ ง ๆ ตามมาจนท่วมโลก ความตงั้ ใจพดู ยนื ยนั ความจรงิ ดงั กลา่ วขา้ งตน้ เปน็ ความตงั้ ใจ ที่ประกอบด้วยความเมตตา เพื่อรักษาตนและทุกคนไม่ให้ท�ำ กรรมชวั่ ทางวาจา ช่วยใหผ้ อู้ ื่นไมต่ ้องเดือดร้อน ไม่ท�ำให้ส่งิ แวดลอ้ ม เสยี หาย นับว่าเปน็ ความดีอยา่ งยงิ่ อย่างไรก็ตาม ถ้าความจริงในบางเหตุการณ์ บางเร่ืองมี ผลกระทบต่อส่วนรวม หรือน�ำไปสู่ความแตกแยก ความเดือดร้อน เสียหายอยา่ งมากขณะน้ัน กต็ ้องพูดความจริงดว้ ยความระมดั ระวัง ซ่ึงบรรพชนผู้รู้ได้ให้หลักในการพูดยืนยันความจริงท่ีไม่มีบาป เกิดตามมาในยามวิกฤติไว้ด้วยวา่ www.kalyanamitra.org สัจจะทีม่ นุษย์ 81 ต้องรีบประพฤติ

๑) เร่ืองนัน้ ต้องเป็นเรอ่ื งจริง ๒) เร่ืองนนั้ ตอ้ งเปน็ ประโยชน์จรงิ ๓) ตอ้ งพูดเรอ่ื งนน้ั ดว้ ยถ้อยคำ� ไพเราะ น่าฟงั ร้อยเรยี งให้เขา้ ใจไดง้ า่ ย ๔) ตอ้ งพดู เรอ่ื งน้ันด้วยเมตตาจิต ๕) ตอ้ งพดู เรอื่ งนัน้ ถูกกาลเทศะเท่าน้ัน มฉิ ะนัน้ ไม่ยอมพดู เดด็ ขาด บคุ คลพดู จริงทีค่ วรสรรเสรญิ ๔ ไตร่ตรองแลว้ กล่าวตเิ ตยี นผูค้ วรติเตียน ไตรต่ รองแล้ว กล่าวสรรเสรญิ ผูค้ วรสรรเสรญิ ไตรต่ รองแล้ว แสดงความไม่เลอื่ มใสในฐานะ ทไี่ ม่ควรเลอ่ื มใส ไตร่ตรองแล้ว แสดงความเลอ่ื มใสในฐานะ ท่ีควรเลื่อมใส 82 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

๒. นิสยั รกั การท�ำจริง ๒. นิสัยรักการท�ำจริง คือ มีความระมัดระวังต้ังใจที่จะท�ำ การงานใด ๆ ให้ถูกต้องเหมาะสมกับธรรมชาติความจริงของงาน นนั้ ๆ ขณะทำ� กแ็ สดงออกถงึ ธาตุแทค้ วามเป็นผเู้ อาจริง คอื เป็นคน ทำ� อะไรกท็ �ำจริง ทำ� ตรง และทำ� แท้ ทำ� จรงิ คอื มงุ่ มน่ั ทำ� ใหส้ ำ� เรจ็ โดยไมห่ วน่ั เกรงตอ่ อปุ สรรคใด ๆ ท�ำตรง คือ มีเจตนามุ่งตรงต่อความจริงและความดีของงาน ท่ีท�ำนน้ั ๆ ไม่คดิ คด ไมห่ ลอกลวง ไม่เอาเปรยี บ ไมม่ ีอะไรแอบแฝง แต่อย่างใด ท�ำแท้ คือ ต้ังใจท�ำให้ผลงานมีคุณภาพได้มาตรฐานอย่าง สุดความรู้ความสามารถ ตามสภาพการณ์ที่อ�ำนวย ไม่มีการปิดบัง ไม่มักง่าย กดคุณภาพให้ต�่ำลง แต่มุ่งให้เกิดความดีความสงบสุข แทจ้ รงิ นสิ ยั รกั การท�ำจรงิ แสดงออกได้ ๒ ลักษณะ คอื ๒.๑ ความตั้งใจท�ำตามค�ำพูด ค�ำสัญญา ค�ำปฏิญาณ ที่ไตร่ตรองแล้วว่าถูกต้อง ตรงต่อความจริงของเรื่องน้ัน อันจะ กอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ขุ ตอ่ สว่ นตนและสว่ นรวม และไมท่ ำ� ลายสง่ิ แวดลอ้ ม เช่น ผู้ปฏิญาณตนเป็นพระภิกษุ เป็นสามเณร ในการบรรพชา อปุ สมบท กต็ อ้ งปฏบิ ตั ติ ามพระธรรมวนิ ยั ของพระภกิ ษุ ของสามเณร www.kalyanamitra.org สัจจะทีม่ นุษย์ 83 ต้องรีบประพฤติ

เปน็ การทำ� จรงิ คอื ประพฤตปิ ฏบิ ตั ทิ กุ อยา่ งตามปฏญิ ญาทใ่ี หไ้ วแ้ ลว้ ตอ่ หนา้ พระประธานในโบสถ์ และต่อพระอุปชั ฌาย์ ๒.๒ ความต้งั ใจท�ำตามหนา้ ท่ี หน้าที่ คอื สง่ิ ทต่ี ้องรับผดิ ชอบ ซ่ึงมี ๒ ประเภท คอื ๑) หนา้ ทท่ี ไี่ ดร้ บั มอบหมายเปน็ ทางการ มกี ารแตง่ ตง้ั ไวแ้ ล้ว เช่น หน้าท่ตี ำ� รวจ ทหาร นายอำ� เภอ ก�ำนัน ประธานบริษทั พนกั งาน ลกู จา้ ง เป็นต้น ๒) หนา้ ทท่ี ไี่ ดร้ บั โดยสงั คม เชน่ ชายหญงิ เมอ่ื แตง่ งาน ก็มีหน้าที่ต้องเป็นสามีภรรยาท่ีดีต่อกัน และเม่ือมีบุตรก็มีหน้าท่ี เพ่ิมอีก คือ หน้าที่เป็นพ่อแม่ท่ีดีของบุตร ส่วนบุตรที่เกิดมาก็มี หนา้ ท่ตี ิดตวั มาทนั ที คือ หนา้ ที่เปน็ บุตรทีด่ ี สว่ นพอ่ แมเ่ มื่อมหี ลาน เพม่ิ ขนึ้ มา ตนเองกต็ อ้ งดำ� รงตนทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ ปยู่ า่ ตายายทดี่ ที นั ทดี ว้ ย ส�ำหรับหน้าที่ท่ีได้รับมอบหมายโดยสังคม อันได้แก่ หนา้ ทรี่ ะหวา่ งพอ่ แมก่ บั บตุ ร สามกี บั ภรรยา ครอู าจารยก์ บั ศษิ ย์ เพอ่ื น กับเพ่ือน นายจ้างกับลูกจ้าง และพระภิกษุสามเณรกับคฤหัสถ์ บรรพชนผู้รู้ได้บัญญัติไว้แล้ว จึงเป็นหน้าที่ของพวกเราคนรุ่นหลังท่ี จะต้องศึกษาและพิจารณาปฏิบัติตามอย่างรอบคอบ และท�ำด้วย ความตระหนักในเรอื่ งน้ัน ๆ ด้วย ดังตัวอยา่ งเช่น • หน้าที่พ่อแม่พึงปฏิบัติต่อลูก คือ สิทธิที่ลูกพึงได้ จากพ่อแม่ ได้แก่ 84 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

๑) ห้ามลูกทำ� ความชัว่ ๒) ใหต้ ง้ั อย่ใู นความดี ๓) ใหศ้ กึ ษาศลิ ปวทิ ยา ๔) หาคคู่ รองท่ีเหมาะสมให้ ๕) มอบทรัพย์สมบัตใิ หใ้ นเวลาอนั สมควร • หนา้ ทบ่ี ตุ รทพี่ งึ ปฏบิ ตั ติ อ่ พอ่ แม่ คอื สทิ ธทิ พี่ อ่ แม่ พงึ ไดจ้ ากบตุ ร ได้แก่ ๑) เล้ียงดทู ่าน ๒) ชว่ ยทำ� การงานของทา่ น ๓) ดำ� รงวงศต์ ระกูล ๔) ประพฤติตนสมควรรบั มรดก ๕) เมอ่ื ท่านลว่ งลับก็ทำ� บุญอทุ ิศให้ การรักษาสัจจะซ่ึงเป็นการท�ำดีจริงของพ่อแม่ในเชิงปฏิบัติ กค็ อื พอ่ แมต่ อ้ งปฏบิ ตั หิ นา้ ทขี่ องพอ่ แมท่ ม่ี ตี อ่ บตุ รใหถ้ กู ตอ้ งสมบรู ณ์ ตรงตอ่ ความจรงิ ของการเปน็ พอ่ แม่ ด้วยการเป็นกลั ยาณมิตรแกล่ ูก เร่ิมจากส่ังสอนอบรมให้ลูกรู้จักพิถีพิถันในเรื่อง ๑) ควบคุมโรค ๖ ประจำ� กาย ๒) รู้ประมาณในการเก็บ การใช้ และการรกั ษาปจั จยั ๔ ต้งั แตย่ งั เล็ก เขม้ งวดกวดขนั ไม่ให้มนี ิสยั มักง่ายอย่างเด็ดขาด www.kalyanamitra.org สัจจะทีม่ นุษย์ 85 ต้องรบี ประพฤติ

โดยยึดหลักความจรงิ ว่า ต้องให้ลกู รีบรเู้ กี่ยวกบั สงิ่ แวดล้อม ๕ และความจริงท่ีต้องรีบปฏิบัติให้เกิดเป็นนิสัยรักความสะอาด และรกั ความมรี ะเบยี บ ตามสมควรแกเ่ พศและวยั นบั เปน็ การชว่ ย ถนอมรกั ษาคุณค่าการไดเ้ กดิ เป็นมนษุ ยข์ องลูก ซ่งึ ได้มาแสนยาก เอาไว้ อีกท้ังเพ่ือป้องกันใจไม่ให้ชอบหนีเที่ยว เพราะทารกใดหาก เสพคุ้นกบั รปู เสียง กลิ่น รส สมั ผสั อารมณอ์ นั นา่ ใคร่ นา่ พอใจจาก บุคคล สัตว์ ส่ิงของต่าง ๆ เมื่อเติบใหญ่ใจก็ย่ิงกวัดแกว่ง ย่ิงด้ินรน ตะเกยี กตะกาย หนเี ทีย่ วออกนอกตวั ไมร่ จู้ บ หวงั ว่าจะได้พบความ น่าใคร่ นา่ พอใจทต่ี นเองคดิ ว่าเป็นความสขุ ให้ย่งิ ๆ ข้ึนไป ท้งั ๆ ท่ีก็ ยังไม่รวู้ า่ ความสุขจริง ๆ เป็นอย่างไร อยูท่ ไ่ี หน ส่วนผูเ้ ป็นบุตร ก็ตอ้ งปฏิบตั ิหน้าท่ขี องตนให้ถูกตอ้ งตั้งแต่เลก็ คือ ตั้งใจน้อมรับค�ำส่ังสอนของพ่อแม่ ด้วยการปฏิบัติตามสัจจะ ทีม่ นุษยต์ ้องรบี รู้ และสัจจะที่มนุษยต์ อ้ งรบี ประพฤติปฏิบตั ิ ท่พี อ่ แม่ ทุ่มเทพร�่ำสอน พาทำ� ซำ้� แล้วซำ้� อกี ทั้งเช้าเยน็ เพอ่ื ตนจะไดร้ ู้กระจ่าง ชัดในธรรมชาติความจริงแห่งคุณค่าชีวิตมนุษย์ของตน รวมทั้งของ พอ่ แม่ สมาชิกครอบครวั เพอ่ื นบา้ น ตลอดจนเพ่อื นร่วมโลก ครนั้ บตุ รเตบิ ใหญ่ บตุ รเองก็ตอ้ งมสี ัจจะตอ่ ความดี คือ ต้อง ตระหนักว่า ตนมีหน้าท่ีต้องแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ ผู้เป็นบุพการีของตน เพราะส่ิงท่ีตนท�ำเหล่าน้ีคือสิทธิที่พ่อแม่ พงึ ได้รับโดยชอบธรรมจากตน 86 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

ด้วยการจัดแบ่งเวลาไปเย่ียมเยียน ช่วยดูแลรักษาสุขภาพ ของท่าน ช่วยแบ่งเบาภารกิจการงานของท่าน ให้เต็มก�ำลังความรู้ ความสามารถ เพื่อให้ท่านปลอดกังวล ได้โอกาสบ้ันปลายชีวิต ในการท�ำทาน รักษาศีล เจริญภาวนา และท�ำบุญกุศลต่าง ๆ ให้เต็มอ่ิม เป็นการเตรยี มเสบยี งบุญไปภพชาติหนา้ ของท่าน หากตนเองมีครอบครัวมีลูกแล้ว ก็ต้องพาคู่ครองพร้อม ลูกนอ้ ยของตนไปกราบเยยี่ มปู่ยา่ ตายายของพวกเขาดว้ ย ซึง่ การพา ลกู น้อยไปดว้ ยน้ยี ่อมเป็นประโยชน์ทัง้ ๒ ฝ่าย คือ ๑) เป็นการฝึกลูกของตนให้รู้เห็นตั้งแต่เล็กว่า ลูกมีหน้าท่ี ตอ้ งปฏบิ ตั ติ ่อพ่อแมข่ องตนเองอยา่ งไรในอนาคต เพราะการปฏบิ ตั ิ เชน่ น้ี เป็นการรักษาสัจจะแหง่ ความเป็นมนุษย์ ลูกทกุ คนจะละเลย มิได้ ๒) เปน็ การสรา้ งความปลมื้ ใจและมนั่ ใจแกพ่ อ่ แมต่ นเองวา่ เรา สามารถรักษาชื่อเสียงเกียรติยศวงศ์ตระกูลของท่านไว้ได้แน่นอน เพราะความน่ารักฉลาดเฉลียวของลูกเรา ซ่ึงเป็นหลานของท่าน ท่ีปรากฏต่อหน้า ย่อมเป็นการยืนยันได้ว่า เราสามารถสร้าง ความเป็นกัลยาณมิตรให้แก่ตัวเราเอง และถ่ายทอดความเป็น กัลยาณมิตรของท่านท่ีได้ให้ไว้แก่เราสู่หลานของท่านได้แล้ว ซึ่ง จัดได้ว่า เป็นการแสดงความกตัญญูรู้คุณต่อท่าน และกตเวที ประกาศคุณความดี ความเปน็ กัลยาณมติ รของท่านใหโ้ ลกรู้ และ ถือเปน็ แบบอยา่ งตอ่ ไปได้เตม็ ภาคภมู ิ www.kalyanamitra.org สัจจะทมี่ นุษย์ 87 ต้องรบี ประพฤติ

๓. นิสัยรักการแสวงหาความจรงิ และความดี ๓. นิสัยรักการแสวงหาความจริงและความดี คือ การตัง้ ใจ ฝึกฝนตนเองให้สามารถก�ำจัดโรค ๓ ประจ�ำใจ คือ โรคโลภะ โรค โทสะ และโรคโมหะได้เด็ดขาด โดยเริ่มจากฝึกฝนตนเองให้มีนิสัย รักการท�ำจริงซึ่งแสดงออกเป็นนิสัยรักการท�ำตามค�ำพูด ค�ำสัญญา และค�ำปฏิญญา กับนิสัยรักการท�ำตามหน้าที่ ซึ่งเป็นการประพฤติ ปฏิบัติตามความจริงที่บรรพชนผู้รู้ได้บัญญัติสั่งสอนไว้ เพื่อให้เรา เป็นผู้มีสัจจะต่อความดีข้ันต้น ทุกคนจะได้อยู่ร่วมกันบนโลกน้ี อย่างเป็นสุข อันเป็นรากฐานที่จะน�ำไปสู่นิสัยรักการแสวงหา ความจรงิ และความดีย่งิ ๆ ขึน้ ไป ซึ่งเปน็ สจั จะต่อความดีขนั้ สูง คอื ก�ำจัดโลภะ โทสะ และโมหะใหห้ มดจากใจไดเ้ ดด็ ขาด การแสวงหาความจริงและความดี เป็นการท�ำงาน ๒ ขั้นตอน คอื ขั้นตอนที่ ๑ ตั้งใจศึกษาค้นคว้าหาความรู้ในส่ิงที่ควรรู้ และควรเหน็ เพอ่ื หาความรู้จรงิ ในเรือ่ งน้นั ๆ จากกัลยาณมิตร ข้ันตอนท่ี ๒ ตั้งใจปฏิบัติฝึกฝนตน ตามความรู้จริงท่ีได้ ศึกษามาจากกัลยาณมิตรอย่างไม่ลดละ ให้ตนเองสามารถรักษาใจ ผ่องใสได้เป็นนิจ แล้วรู้เห็นความจริงทั้งปวงได้จริง เหมือนดังท่ี บรรพชนผ้รู ้ทู ่านได้ไปร้ไู ปเห็นมาก่อนแลว้ เพอ่ื ตนเองจะไดพ้ ้นทกุ ข์ พบสขุ แท้จรงิ 88 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

ในระหว่างแสวงหาความจริงตามขั้นตอนทัง้ สอง ผ้ปู ฏบิ ตั ิ ย่อมได้ความดีที่เกิดข้ึนมาตามล�ำดับ บรรลุความสุขความเจริญ ตามส่วนแห่งการฝึกฝนตน พร้อมกับหมดความสงสัยลังเลในเร่ือง ชาตหิ นา้ มีจรงิ ตายแลว้ ไม่สูญ การเวียนวา่ ยตายเกิดมจี รงิ บุญบาป มีจรงิ นรกสวรรคม์ ีจริง อริยมรรคมีองคแ์ ปดมจี ริง บรรพชนผู้รู้จรงิ มีจรงิ พระนิพพานมีจรงิ ฯลฯ เพอ่ื เป็นปัญญาตดิ ตัวขา้ มภพขา้ มชาติ ของเราต่อไป โดยตระหนักแก่ใจเสมอว่า ผตู้ ง้ั ใจแสวงหาความจริง ยอ่ มเปน็ ผมู้ ีธรรมคอื ความดี ความถูกต้องท่ีตนปฏบิ ัตไิ ด้ เปน็ ท่พี ึง่ แก่ตนเอง ดงั น้ี ๑) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้มีศีล ย่อมได้กายและวาจา สะอาด เปน็ ผ้นู ่าไว้ใจ ไว้เป็นที่พ่ึง ๒) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้เป็นพหูสูต ย่อมได้ความรู้ ทีข่ วนขวายหามา ไวเ้ ปน็ ทีพ่ ่ึง ๓) ผมู้ สี จั จะในการฝกึ ตนใหห้ มน่ั คบหากลั ยาณมติ ร ยอ่ ม ไดผ้ ู้รูจ้ ริง ดจี ริง ไว้เปน็ ที่พ่ึง ๔) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้เป็นผู้ว่าง่าย ย่อมได้รับฟัง คำ� สอนจากทา่ นผรู้ ู้ไดล้ ่มุ ลึกมากมาย ไว้เปน็ ที่พงึ่ ๕) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้ขยันช่วยมิตร ย่อมได้ผู้มีใจ โอบอ้อมอารีนา่ รักไว้สนบั สนุน ไวเ้ ปน็ ทพ่ี ึ่ง www.kalyanamitra.org สัจจะทมี่ นุษย์ 89 ต้องรีบประพฤติ

๖) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้ใคร่ในธรรม ย่อมได้นิสัย รกั แต่ความถูกตอ้ งดีงาม ไว้เป็นทีพ่ งึ่ ๗) ผมู้ สี จั จะในการฝกึ ตนใหห้ มน่ั ประกอบความเพยี ร ยอ่ ม ไดน้ สิ ยั มคี วามพยายามปรบั ปรงุ ตนเอง ไวเ้ ป็นทีพ่ ึ่ง ๘) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้มีสันโดษ ย่อมมีความพอใจ เฉพาะสิ่งทต่ี นมีตนได้ ไว้เปน็ ทีพ่ ง่ึ ๙) ผมู้ ีสจั จะในการฝกึ ตนใหม้ สี ติ ยอ่ มได้ความเปน็ ผหู้ มั่น เก็บรกั ษาใจไว้ในกลางกายตนไมใ่ หเ้ ผลอไผลเป็นนจิ ไว้เปน็ ท่ีพงึ่ ๑๐) ผู้มีสัจจะในการฝึกตนให้มีปัญญา ย่อมได้ใจผ่องใส เป็นนจิ ไดร้ เู้ หน็ ความจริงทล่ี กึ ซง้ึ ไวเ้ ป็นท่ีพ่ึง นสิ ยั แสวงหาความจรงิ และความดตี ามเยยี่ งอยา่ งบรรพชน ผรู้ ทู้ ง้ั ๑๐ ประการดงั กลา่ ว ยอ่ มทำ� ใหเ้ ราสามารถพง่ึ ความดขี องตนเอง อยา่ งเต็มภาคภมู ิ ตามหลักการพง่ึ ตนเองที่ว่า ตนแลเป็นที่พึ่งแหง่ ตน คนอนื่ ใครเลา่ จะพงึ เปน็ ทพ่ี งึ่ ได้ บุคคลมีตน ฝกึ ฝนดแี ล้ว ย่อมได้ท่ีพ่ึง ซง่ึ ไดโ้ ดยยาก 90 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

การฝึกสจั จะต่อความดีขัน้ ตน้ สจั จะตอ่ ความดีและศักยภาพสร้างสรรค์ของมนษุ ย์ จะได้มา เพียงทางเดียว คือ ต้องได้กัลยาณมิตรปลูกฝังฝึกฝนให้โดยตรง ยิ่งเร่งปลูกฝังต้ังแต่อายุน้อยเท่าไร ก็ย่ิงดีเท่านั้น เพราะไม้อ่อน ดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก ย่ิงปรารถนาสัจจะต่อความดี และศักยภาพ สร้างสรรค์มากเท่าไร ก็ย่ิงต้องขยันเข้าไปกราบเท้ากัลยาณมิตร ด้วยความเคารพท่านมากเท่านน้ั แตม่ ขี อ้ แมว้ า่ ถา้ จะใหว้ เิ ศษทส่ี ดุ คอื ผนู้ น้ั ตอ้ งไดร้ บั การฝกึ ฝน ฟูมฟักต้ังแต่แรกเกิดจากกัลยาณมิตรท่านแรก คือ พ่อแม่ ตนเองมาดีพอ ไม่ปล่อยปละละเลยให้พิการทั้งกายและใจตั้งแต่ วัยทารก จากนั้นพ่อแม่ก็ส่งบุตรที่ฝึกมาดีพอสมควรแล้วให้ กัลยาณมิตรท่านที่สอง คือครูอาจารย์ทั้งภายในหรือภายนอก สถาบันการศึกษา ตลอดจนสมณะ พระภิกษุ การปลกู ฝงั สจั จะตอ่ ความดขี น้ั ตน้ ทกี่ ลั ยาณมติ รทกุ ระดบั เหน็ ตรงกัน คอื ต้องปลูกฝงั ๑. นิสยั รักการท�ำความสะอาดดว้ ยตนเอง ๒. นสิ ัยรกั การจดั ระเบียบดว้ ยตนเอง เพราะทุกคนล้วนเกิดมาพร้อมกับความสกปรก คือ ทันทีท่ี คลอดจากครรภม์ ารดา ทกุ คนกส็ กปรกดว้ ยนำ้� ครำ�่ นำ�้ เลอื ด นำ้� เหลอื ง ทารกตอ้ งเผชญิ กับโรค ๖ ประจำ� กายนับตงั้ แตว่ นิ าทนี ้นั คือ ความ www.kalyanamitra.org สัจจะทมี่ นุษย์ 91 ตอ้ งรบี ประพฤติ

หนาว-รอ้ น แพทยแ์ ละพยาบาลทท่ี ำ� คลอด จงึ ตอ้ งรบี ทำ� ความสะอาด และหอ่ หุ้มร่างกายทารกใหอ้ บอุน่ คร้ันหิว-กระหายก็ต้องการน�้ำ นม และอาหารท่ีตรงเวลา กับความหิว และสัมผัสกอดรัดด้วยความทะนุถนอมจากพ่อแม่ ใหม้ ีความอิม่ กาย อิ่มใจ และสุขใจวา่ มพี ่อแมอ่ ยู่ใกล้ ๆ ครน้ั ถา่ ยอจุ จาระ-ปสั สาวะแลว้ กต็ อ้ งการความสะอาด ไมอ่ ยาก นอนจมกองอุจจาระ-ปัสสาวะ ด้วยรังเกียจและระคายเคืองจาก ความสกปรกน้นั เมอื่ พอ่ แมท่ ำ� ความสะอาดให้กส็ บายกาย สบายใจ อบอุ่นใจว่าพ่อแม่รักไม่ทอดทิ้งตน ความสะอาดและความเปน็ ระเบยี บท่พี อ่ แม่ทำ� ให้แก่ลูก ดว้ ย สมั ผสั อนั นมุ่ นวลออ่ นโยน ยอ่ มทำ� ใหล้ กู ซมึ ซาบความรกั ความเมตตา อันบริสุทธิ์ใจของพ่อแม่ ขจัดความกระวนกระวายใจยามที่ลูก ต้องเผชิญกบั โรค ๖ ประจำ� กาย ใจลกู จงึ คลอเคลียไม่ห่างจากพ่อแม่ ใจกไ็ มเ่ ตลดิ หนอี อกนอกตวั แตก่ ลบั มาอยใู่ กลต้ วั หรอื อยใู่ นตวั เพราะ พึงพอใจต่อความสะอาด ความมีระเบียบท่ีได้รับจากพ่อแม่ ลูกจึง เกิดความไว้วางใจต่อพ่อแม่ ตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มตั้งแตน่ อนแบเบาะ เมอ่ื ลกู เจริญวัย หากพาลูกฝกึ ทำ� ความสะอาดและจดั ระเบียบ ด้วยตนเองย่ิง ๆ ขึ้น โดยมีพ่อแม่พาท�ำอย่างสนุกสนาน ท�ำถูกวิธี พูดคุยให้เหตุผลกันอย่างอารมณ์ดี ลูกจะยิ่งรักไว้ใจพ่อแม่เพ่ิม มากขึ้น พร้อมกับไว้วางใจตนเองว่า สามารถท�ำความสะอาดและ 92 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

จดั ระเบยี บไดด้ ว้ ยตนเอง อนั เปน็ เหตใุ หบ้ รรเทาความกระวนกระวาย ใจยามทีถ่ กู โรค ๖ บีบคนั้ ได้ ลูกก็จะเกิดความเชื่อมั่นในตนเอง ว่าสามารถพึ่งตนเองได้ ช่วยตนเองได้ จิตใจก็ยิ่งกลับมาอยู่ใกล้ตัว ในตัว หรือกลางตัว มากขน้ึ ๆ ไมต่ อ้ งโกรธ หงดุ หงดิ รำ� คาญใจ ไมต่ อ้ งเดอื ดรอ้ นใจ เพราะ มีความไว้วางใจและเช่ือม่ันในความมีสัจจะต่อความดีของพ่อแม่ เต็มที่ การฝึกลูกตนเองก็ดี ฝึกลูกศิษย์ แม้ฝึกตนเอง หรือฝึก ใคร ๆ ก็ตาม พ่อแม่ ครูอาจารย์ และสมณะซ่ึงท�ำหน้าท่ีเป็น ครฝู ึกขณะน้ัน พงึ ระลึกเสมอว่า ตอ้ งฝกึ ใหส้ ะอาด ระเบียบ และ รูป้ ระมาณ ผ่านงานหลกั ๒ งาน คอื ๑. งานการควบคมุ โรค ๖ ประจ�ำกาย ๒. งานการรักษาส่ิงแวดล้อม ๕ ให้ถูกต้องตรงความจริง ใหพ้ อเหมาะแก่พฒั นาการตามวัยของผู้น้นั ไปตามลำ� ดับ ๆ การฝึกผา่ นงานหลกั ๒ งานน้ันต้องยดึ ๑. ความจริงท่ีมนุษย์ต้องรีบรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ๕ เพราะ ตลอดชวี ติ ทกุ คนตอ้ งอยู่กบั สิ่งแวดลอ้ มเหล่าน้ี ๒. ความจริงที่มนุษย์ต้องรีบประพฤติให้เป็นนิสัย เป็นการ น�ำความจริงเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ๕ มาปฏิบัติ เพื่อเพ่ิมพูนสัจจะ www.kalyanamitra.org สัจจะทีม่ นุษย์ 93 ต้องรีบประพฤติ

ต่อความดีในตนให้มั่นคง ซึ่งแสดงออกเป็นนิสัยรักการท�ำความ สะอาดและรักการจัดระเบียบส่ิงแวดล้อม ๕ เป็นนิจด้วยตนเอง โดยท�ำอย่างอารมณ์ดี ท�ำถูกวิธี ท�ำทันที และท�ำสม�่ำเสมอ จะได้ ตดิ ฝังใจไปตลอดชวี ิต ถ้าพ่อแม่ฝึกลูกให้รู้จักควบคุมโรค ๖ ประจ�ำกายดีพอ ย่อมเป็นหลกั ประกนั ไดว้ ่า ทั้งครอบครวั ย่อมเป็นผู้ ๑) มสี ขุ ภาพ แข็งแรง ๒) มีอารมณ์ดีเป็นนิจ ๓) มีนิสัยเป็นคนเอาดีจริง คือ ทำ� อะไรทำ� จรงิ ทำ� เอาดจี รงิ ๆ ไมท่ ำ� อะไรมกั งา่ ย ไมเ่ อาแตพ่ อผา่ น พอเสรจ็ ทำ� ตรงไปตรงมา ไมม่ อี ะไรแอบแฝง และทำ� ใหไ้ ดค้ ณุ ภาพ แท้ ๆ ของส่ิงนั้น งานน้ัน เพราะฉะน้ันผู้เป็นพ่อแม่จึงต้องขยัน ในเร่ืองตอ่ ไปน้ี ๑. พ่อแม่ขยันพาลูกท�ำงานจากกิจวัตรในชีวิตประจ�ำวัน ของเด็กทเ่ี ก่ยี วกับโรค ๖ ประจ�ำกาย โดยทำ� อย่างอารมณ์ดี เช่น อาบน้�ำ แปรงฟัน การขับถ่าย จนถึงเร่ืองส่ิงของเครื่องใช้ของเด็ก วา่ จะต้องใช้ เก็บ ทำ� ความสะอาด และจัดระเบียบอยา่ งไร ซงึ่ เร่อื ง เหลา่ น้เี ดก็ มีความสนใจ อยากรู้ อยากลอง และอยากทำ� ดว้ ยตนเอง อยู่แล้ว ซึ่งเป็นไปตามธรรมชาติประจ�ำวัยของเด็ก แต่พ่อแม่ต้อง พาทำ� อย่างสนุกสนาน อย่าดุ อย่าตี อยา่ ใช้ความรนุ แรงกบั เด็ก แลว้ เดก็ จะชอบ ทำ� ตาม ว่างา่ ย หากพ่อแม่ไม่รีบฉวยโอกาสทองน้ี รีบปลูกฝังนิสัยขยันรัก การท�ำงาน รักการทำ� อะไรท�ำใหด้ ีจรงิ ๆ ด้วยตนเอง ความสามารถ 94 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลกิ โลก

พึ่งตนเอง ช่วยตนเองของเด็กจะลดลงและหมดไปในที่สุด ซึ่ง จะเป็นภาระหนักต่อพ่อแม่และต่อสังคมในอนาคต ที่ส�ำคัญหาก พน้ วยั นไี้ ปแล้ว การปลกู ฝงั ใหร้ กั งานจะทำ� ไดค้ อ่ นข้างยาก เพราะ เด็กติดนิสัยมักง่าย เจ้าอารมณ์ไปแล้ว จะเอาแต่เล่น เท่ียว กิน นอน และการงานใด ๆ ก็ไม่อยากทำ� ๒. พ่อแม่ต้องขยันตอบข้อซักถามของลูก อย่าดุ อย่าใช้ อารมณเ์ มอ่ื ลกู ถาม เพราะเป็นช่วงวัยทลี่ กู มีความอยากรู้ อยากเห็น อยากลอง และสงสัยไปทุกเรื่อง การที่พ่อแม่ขยันตอบค�ำถามลูก อย่างอารมณ์ดี ท�ำให้เด็กกล้าซักถาม กล้าเข้าหาผู้ใหญ่ ซ่ึงเป็น การกระตุ้นความอยากรู้ อยากเหน็ ในเรอ่ื งลึกซงึ้ ยงิ่ ๆ ขึ้นไป ย่ิงส่ิงใดน่ารู้ น่าเข้าใจ พ่อแม่ก็ต้องขยันบอกเล่า ให้เหตุผล แกล่ ูก รวมท้งั ขอ้ ควรระมัดระวงั ขอ้ ดี ขอ้ เสีย คณุ และโทษ ซง่ึ เปน็ ทางมาของนิสัยช่างสังเกต อันเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา กล้ามเนื้อ และการใช้ประสาทสัมผัสท้ัง ๕ ของลูกให้เจริญเติบโต มีความแข็งแรงยงิ่ ข้นึ พ่อแม่ต้องมีความขยันอย่างสม่�ำเสมอในการพาลูกท�ำงาน โดยที่พ่อแม่พาท�ำให้ดูอย่างอารมณ์ดี และขยันตอบข้อซักถาม ของลูก ให้ลูกท�ำด้วยตนเอง เคียงบ่าเคียงไหล่กับพ่อแม่ ขณะท�ำก็ พูดคุย ซักถาม ชี้ชวนใหส้ งั เกต ระมดั ระวงั หากพ่อแม่ตั้งค�ำถาม ต้ังปัญหา ก�ำหนดสถานการณ์ให้ลูก ฝกึ คดิ พจิ ารณาแกป้ ญั หาวา่ หากเจออปุ สรรคตา่ ง ๆ จะแกไ้ ขอยา่ งไร www.kalyanamitra.org สัจจะทีม่ นุษย์ 95 ต้องรบี ประพฤติ

คาดว่าจะมผี ลกระทบท้ังทางบวก ทางลบอยา่ งไร จะรบั มืออย่างไร เชน่ น้ีเปน็ ประจ�ำ เด็กจะย่งิ ชอบ ถูกใจ ความเชื่อมนั่ ว่าตนท�ำงานได้ จะเพ่ิมพูน ความรักไว้วางใจพ่อแม่จะเพ่ิมขึ้น ท�ำให้เป็นคนว่าง่าย อยากท�ำเอง ยงิ่ ท�ำยง่ิ มีความสุข เด็กจะเป็นคนอารมณด์ ี เพราะเด็กได้เรียนรู้วิธีท�ำงานท่ีถูกวิธี วิธีการคิดท่ีถูกต้อง วิธีการพูดท่ีเหมาะสม แนะน�ำการท�ำงาน การตอบข้อซักถาม ทท่ี ำ� ใหเ้ กดิ แรงบนั ดาลใจอยากทำ� งาน วธิ กี ารสงั เกตสงิ่ รอบตวั สงั เกต ลักษณะอุปนิสัยใจคอของผู้อ่ืน จะได้ระมัดระวังได้ถูกต้อง ในที่สุด ลูกก็ย่อมสามารถถอดนิสัยความเป็นคนเอาดีจริง ความขยัน ความชา่ งสงั เกต ความเสยี สละ และธาตทุ รหดอดทนของพ่อแม่ เขา้ มาอยใู่ นตัวอย่างเต็มภาคภูมิ ที่ส�ำคัญ ลูกได้มีหลักตัดสินดีช่ัวขั้นต้นตามวัยแล้ว ส่วนว่า จะได้มากหรือน้อยย่อมขึ้นกับความรู้ความสามารถของพ่อแม่เอง นี้คือ อปุ การคุณที่พอ่ แม่พึงทำ� ให้แกล่ กู ก่อน ๒ ประการ คือ ๑) หา้ มลกู ทำ� ความช่วั ๒) ให้ต้ังอยใู่ นความดี เพราะความชั่วขั้นต้นของมนุษย์ทั้งโลก มักเกิดจากความ มกั งา่ ย สกปรก ไรร้ ะเบยี บ ไมร่ กั การทำ� ความสะอาดรา่ งกาย สง่ิ ของ เครอื่ งใช้สว่ นตัว ไมร่ ักการจดั ระเบียบสิง่ ของเครื่องใช้ดว้ ยตนเอง 96 สัจจะ ต่อความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก

เมอื่ ถงึ เวลาตอ้ งไปโรงเรยี น ลกู จะเปน็ ทรี่ กั ของครแู ละเพอ่ื น ๆ นกั เรียน ๑) เพราะมีสุขภาพแข็งแรง ท�ำงานขั้นพ้ืนฐานเป็น สามารถ ชว่ ยตนเองได้ จงึ ไม่เป็นภาระของครแู ละโรงเรียน ๒) เพราะช่วยตนเองได้แล้ว จึงพร้อมเสียสละแรงกาย เวลา และความรู้ ชว่ ยครู ชว่ ยเพ่อื น ๆ ในเรือ่ งการเรียน การกนิ อยูร่ ่วมกัน ๓) เพราะยอ่ มเลอื กคบเพื่อนดี ๆ ได้ง่าย ท�ำใหเ้ ดก็ มคี วามเป็น ผนู้ ำ� เดก็ เกเรกไ็ มก่ ลา้ เขา้ มายงุ่ มามอี ทิ ธพิ ลครอบงำ� ความคดิ บงการ ชีวิต พ่อแม่ทท่ี ำ� ไดเ้ ช่นนี้ ยอ่ มเปน็ กลั ยาณมิตรใหล้ กู ไดเ้ ตม็ ภาคภมู ิ แม้ตนเองอ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ หากตนต้องจากลูกไปวันนี้ ลูก ยอ่ มมนี สิ ยั รงั เกยี จความชวั่ มแี ตน่ สิ ยั ใฝด่ ตี ลอดไป เมอ่ื ไปถงึ โรงเรยี น ลกู กอ็ งอาจ ยอ่ มไหวค้ รู ทกั ทายครู ขอบคุณ และขอโทษคณุ ครเู ปน็ ศิษย์เช่นน้ีแหละ ที่ครูพร้อมจะแนะน�ำให้เป็นคนดี สอนความรู้ให้ เข้าใจอยา่ งแจ่มแจง้ และต้ังใจถ่ายทอดศิลปวทิ ยาให้จนหมดส้นิ น้ีคอื ตัวอยา่ งหลักคดิ การปลูกฝังสจั จะตอ่ ความดีขัน้ ตน้ สว่ น วิธปี ฏิบตั ใิ ห้ยึดตามแนวทางการฝกึ สัจจะต่อความดีด้วยการควบคุม โรค ๖ ประจ�ำกาย และการรักษาสิ่งแวดล้อม ๕ โดยมีพ่อแม่ เปน็ กัลยาณมิตรแก่บตุ ร ซ่งึ จะได้กลา่ วถึงลำ� ดบั ตอ่ ไป www.kalyanamitra.org สัจจะทมี่ นุษย์ 97 ต้องรีบประพฤติ

ความชั่วข้นั ตน้ ของมนุษย์ท้งั โลก เกดิ จากความมกั ง่าย สกปรก ไร้ระเบียบ ไมร่ กั การท�ำความสะอาด ไมร่ ักการจัดระเบยี บดว้ ยตนเอง www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org โลกยอ่ มสงบสุข 99 หากมีสัจจะต่อความดี

100 สัจจะ ตอ่ ความดี www.kalyanamitra.org อานุภาพพลิกโลก