6นิทานสี มหาชนก

หนงั สือส่งเสริมการอ่าน ตามศาสตรพ์ ระราชา สู่โคกหนองนาโมเดล จริ นั ธนิน ขนั ตโิ ชตบิ รบิ รู ณ์ / เรอื่ ง กง่ิ กาญจน์ นรนิ รมั ย์ / ภาพ

หนังสือส่ งเสริมการอ่าน ตามศาสตร์พระราชาสู่โคกหนองนาโมเดล เพอื่ เฉลิมพระเกยี รติ สมเด็จพระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนีพนั ปี หลวง จริ นั ธนิน ขนั ตโิ ชตบิ รบิ รู ณ์ / เรอื่ ง กง่ิ กาญจน์ นรนิ รมั ย์ / ภาพ

โคกหนองนาโมเดล โคกหนองนาโมเดล คอื การจดั การพนื้ ทซ่ี งึ่ เหมาะสมกบั พน้ื ทกี่ ารเกษตร เป็นการผสมผสาน เกษตรทฤษฎใี หมเ่ ขา้ กบั ภูมปิ ญั ญาพ้นื บ้านท่ีอยูอ่ ย่าง สอดคลอ้ งกบั พน้ื ท่นี ั้น...เปน็ การให้ธรรมชาติจัดการ ตัวของมันเอง โดยมีคนเราเป็นสว่ นส่งเสรมิ ใหส้ าเรจ็ เร็วขึน้ และเปน็ ระบบ ท่ีสาคญั เป็นแนวทางการทาเกษตร อินทรยี ์และการสรา้ งชวี ติ ทีย่ ง่ั ยืน สนองพระราชดาหริของในหลวงรชั กาลท่ี 10 เพ่ือเปน็ การสืบสานโครงการเกษตรทฤษฎใี หมจ่ ากในหลวงรชั กาล ที่ 9 โดยมแี หลง่ น้าเปน็ ปัจจัยสาคญั ของพืน้ ทก่ี ารเกษตร และปลูกไม้ 5 ประเภท คอื ไมอ้ ายยุ ืน ไม้ขนาดกลาง ไมเ้ ต้ีย ไม้เลอ้ื ยเร่ยี ดิน และไมห้ ัวใตด้ ิน บนพน้ื ท่ีโคกหนองนา โมเดล 6 รูปแบบท่เี ปน็ มาตรฐาน และมพี ชื ปลูกในบริเวณ พน้ื ทไ่ี มน่ ้อยกวา่ 50 ชนดิ ขนึ้ ไปโดยไม่จากัดจานวนและไม้ ทั้ง 50 ชนิดขน้ึ ไปนีต้ ้องสามารถใชป้ ระโยชน์ไดใ้ นระยะยาว สร้างรายไดใ้ นระยะสั้น เป็นอาหาร และเลย้ี งสัตว์ทสี่ ามารถ เปน็ อาหาร รวมถงึ ให้ความเพลิดเพลนิ ได้

“มหาชนก” เป็นหนงั สอื สง่ เสริมการอา่ น ทจี่ ดั ทาขึ้นในโครงการ และ กิจกรรมเฉลมิ พระเกียรตสิ มเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนีพนั ปหี ลวง เน่อื งในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙o พรรษา ๑๒ สงิ หาคม ๒๕๖๕ ดังน้นั สานกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษาประถม ศกึ ษาบุรีรมั ย์ เขต ๑ จงึ ได้สนองนโยบายและจัดกจิ กรรม “โครงการส่งเสริม การอา่ นตามศาสตร์พระราชาสู่โคกหนองนาโมเดล เนอื่ งในโอกาส มหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๙o พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕ “ โดยมีวตั ถุประสงค์ ใหน้ กั เรียน มีนสิ ยั รกั การอ่าน การค้นคว้า และแสวงหาความรู้ ดว้ ยตนเอง สนบั สนุนใหม้ ีการ ดาเนนิ งานจดั กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน โดยใช้ หนังสอื ชดุ ศาสตร์พระราชาในระดบั โรงเรยี นอยา่ งต่อเนอื่ งและสม่าเสมอ โดยมีเป้าหมายให้ครู นกั เรียน สังกดั สานกั งานเขต พ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษา บุรีรมั ย์ เขต ๑ สามารถจดั ทา จดั หา และมหี นังสือส่งเสรมิ การอา่ นชุดตามศาสตร์พระราชาสู่โคกหนองนาโมเดล เปน็ ของตนเอง ผจู้ ัดทา กราบขอบพระคุณ นายฉลาด สาโยธา ผอู้ านวยการสานักงานเขต พน้ื ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต ๑ ท่ีมอบความไวว้ างใจใหร้ ว่ มรบั ผดิ ชอบใน การจัดทาหนังสือในคร้ังนี้ ขอขอบคุณ นางสาวกงิ่ กาญจน์ นรินรมั ย์ ที่ไดช้ ว่ ยวาดภาพประกอบเรื่อง ระบายสีภาพใหเ้ กดิ ความสวยงาม น่าอา่ น ทา้ ยนี้ ขอนอ้ มราลึกถงึ พระคุณของบิดา มารดา ตลอดครู บาอาจารย์ ทส่ี ั่งสอน ตั้งแต่อดีตถงึ ปัจจุบัน ขอบคณุ พี่ เพือ่ น ลกู สาว และผูท้ ่ีไม่ได้ออกนาม คอยเปน็ กาลงั ใจ ดว้ ยดีเสมอมา จริ นั ธนิน ขันตโิ ชติบรบิ รู ณ์ ๙ มิถุนายน ๒๕๖๕

คานา “มหาชนก” เป็นหนงั สอื ส่งเสริมการอ่าน ชุดตามศาสตร์ พระราชาสโู่ คกหนองนาโมเดล เป็นหนงั สอื ท่ใี ห้ความร้เู ร่ือง การปลูกมะม่วงพันธุ์ “มหาชนก” รวมถงึ ภาพความรักของคนใน ครอบครัวท่สี มมตเิ ป็นตวั ละครในการดาเนนิ เร่ือง มะม่วงมหาชนก เป็นพันธมุ์ ะม่วงพระราชทาน จากพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศ มหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ท่สี วนวงั นา้ ล้ี จังหวดั ลาพูน โดยมี คุณย่าแย้ม ทวิ ทอง ถวายโฉนดท่ดี นิ ท่มี กี ารปลูกมะม่วงพันธมุ์ หาชนกอยู่แล้ว การดาเนินเร่ือง โดยเน้นให้ร้วู ่า มะม่วงเป็นไม้ขนาดกลางท่ปี ลูกในโคกหนอง นาโมเดล เป็นพืชท่สี ามารถสร้างรายได้ให้กบั เกษตรกรท่นี าไปปลูก และเป็น รายได้ในระยะยาว นอกจากน้กี ่งิ มะม่วงท่มี ขี นาดใหญ่สามารถตดั ตกแต่ง นาก่งิ ไปใช้เผาถ่าน หรือประโยชน์อ่นื ได้อกี ด้วย ผู้จดั ทาขอขอบพระคุณ คุณครูกณวรรษณ์ จอมไธสง ครูชานาญการ พิเศษ โรงเรียนบ้านกลันทาวทิ ยา กลุ่มโรงเรียนเมือง 4 ท่ไี ด้ช่วยขดั เกลา เน้อื หาของหนังสอื ส่งเสริมการอ่านให้มีความสละสลวยมากย่งิ ข้นึ ผู้จัดทา ขอขอบพระคุณไว้ในโอกาสน้ี จริ ันธนนิ ขันตโิ ชตบิ ริบรู ณ์

1 ลุงพนั กบั ป้ านอ้ ย สองสามภี รรยาปลูกบา้ นอยู่ในบริเวณทีน่ าซึ่งเป็ นมรดก ทีป่ ้ านอ้ ยไดร้ บั มาจากพ่อกบั แม่ มพี ้ นื ทีน่ าท้งั หมด 15 ไร่ อยูห่ ่างจาก หมู่บา้ นประมาณ 200 เมตร

รอบบริเวณบา้ นเป็ นทีอ่ ยูอ่ าศยั มีแปลงปลูกผกั ผลไม้ และพชื อืน่ ๆ ขา้ ง ๆ บา้ นมบี ่อเล้ ียงปลาทบั ทิมและปลานลิ ลุงพนั สรา้ งศาลาในน้ามีสะพานทอดลงไปในบอ่ สาหรบั นงั่ เล่น และเพลิดเพลินกบั การใหอ้ าหารปลา

3 “คณุ ลุง คุณป้ า อยูไ่ หนครบั ” เสียงของเสกตะโกนเรียก ดงั มาจากหนา้ บา้ น และถอื หมอ้ ขนาดเหมาะมอื มาดว้ ย “อยูท่ างน้ ี” เสยี งลุงพนั ตอบรบั ดงั มาจากขา้ งบา้ นใกลบ้ ริเวณ สระน้าซึ่งเล้ ียงปลาไวจ้ านวนมาก

4 “อมุ้ หมอ้ อะไรมาละเสก อากาศรอ้ นดืม่ น้าเยน็ ๆ ก่อน” ลงุ บอก และเดินไปนงั่ ลงบนแคร่พรอ้ มกบั ส่งขนั น้าเย็นใหห้ ลานชาย “วนั น้ คี ุณแม่กบั คุณย่าช่วยกนั ทากลว้ ยบวดชี ใหเ้ สกนามาส่ง คณุ ลุงกบั คุณป้ าครบั ” เสกบอกและวางหมอ้ ลงบนแคร่

5 “คุณลุงกาลงั ทาอะไรหรือครบั ” เสกถามและลุกเดินไปดูหลมุ บนขอบ สระน้าที่ขุดไว้ “ลงุ จะปลูกมะม่วงมหาชนกรอบ ๆ สระน้า น่าจะไดป้ ระมาณ 40 ตน้ แลว้ เสกเคยลองชิมมะม่วงพนั ธุม์ หาชนกหรือเปล่า” ลงุ พนั ถามหลานชาย ในขณะทีม่ ือจบั จอบขุดหลมุ ไปเรื่อย ๆ

“ตอนแรกเขา้ ใจว่าเป็ นหนงั สือการต์ ูน เรื่อง พระมหาชน เสกจึงเขา้ ไป ศึกษาและอ่านในเว็ปไซดจ์ ึงรูว้ ่า นอกจากจะเป็ นชือ่ หนงั สือการต์ ูนแลว้ ยงั เป็ น ชื่อพนั ธุม์ ะม่วงที่ในหลวงรชั กาลที่ 9 พระราชทาน ใหก้ บั พระสหายในพระองค์ คือ นายเดช ทิวทอง แห่งสวนมะม่วงทิวทอง นายเดช ไดผ้ สมมะม่วง ขา้ มสายพนั ธุโ์ ดยบงั เอิญระหว่างมะม่วงหนงั กลางวนั และมะม่วงซนั เซท มะม่วงพนั ธุด์ งั กล่าวมคี ุณลกั ษณะทีโ่ ดดเด่น จึงไดพ้ ระราชทานนามเพอื่ เป็ นสิริมงคลว่า “มหาชนก” เสกเล่าดว้ ยใบหนา้ ย้ มิ แยม้ เพราะมีความรู้ จากการอ่าน

7 “มะม่วงมีคุณลกั ษณะที่โดดเด่นอย่างไรหรือเสก” ลุงถามเพอื่ ให้ หลานชายเล่าต่อ ในขณะทีล่ งุ ขุดหลมุ ไปเรือ่ ย ๆ และฟังอยา่ งต้งั ใจ “ทีผ่ มไดอ้ ่านและศึกษามา รวมถงึ ดูจากภาพ คือ ผลยาวประมาณ 10 – 15 เซนติเมตร น้าหนกั ต้งั แต่ 8 ขีด ถงึ 1.5 กโิ ลกรมั มีขนาดใหญ่ ผวิ สีแดงแกม้ แหม่มอมสม้ เปลือกหนาเมล็ดแบนรีด เน้ อื มาก ผลจะดิบมี รสเปร้ ียวจ๊ีด ผลสุกมีกลิน่ หอมรสหวานอมเปร้ ียว รสชาติอร่อย ในเน้ อื ของ มะม่วงสุกจะมีเสน้ ใยจานวนมาก” เสกเล่าพรอ้ มกบั กลืนน้าลายลงคอ เพราะมอี าการอยากจะกนิ มะม่วงมหาชนกข้ ึนมาทนั ที

8 “คณุ ลงุ ครบั มะม่วงมหาชนก นอกจากลกั ษณะโดดเด่นที่ เสกเล่า มาแลว้ เน้ อื ของมะม่วง ยงั มีคณุ ค่าทางโภชนาการ คือ มีสารตา้ นอนุมูลอิสระ อีกดว้ ย” เสกเล่าบอกลงุ ดว้ ยความรูส้ กึ ตืน่ เตน้ จากน้นั ลงุ จึงพาหลานชาย เดินไปยงั บริเวณที่จะขุดหลุมใหม่เพมิ่ ข้ ึนมาอีก

9 “มีสิครบั หลงั จากน้นั คุณยา่ แยม้ ทิวทอง ไดท้ ูลถวายโฉนดที่ดินของ สวนทิวทอง ฝัง่ ติดกบั สวนวงั น้าล้ ี แด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร จากน้นั ท้งั สองพระองคไ์ ดท้ รง ปลูกมะม่วงพนั ธุม์ ะม่วงสามปี ในที่ดินแปลงน้นั จานวน 2 ตน้ ปัจจุบนั มะม่วง ท้งั 2 ตน้ น้นั ใหผ้ ล จุดกาเนดิ มะม่วงพนั ธุม์ ะม่วงมหาชนก จึงเป็ นทรพั ยส์ นิ ส่วน พระองคใ์ นนามสวนวงั น้าล้ ี ต้งั แต่น้นั มา” เสกเล่าใหล้ ุงฟังไปเรือ่ ย ๆ เพราะมี ความจาแม่นยากบั ความรูท้ ีไ่ ดศ้ ึกษามา

10 “คุณลุงทราบหรือเปล่าครบั ว่า มะม่วงมหาชนก เมอื่ สกุ แลว้ มีราคา แพงมาก เพราะว่าเน้ อื ของมะม่วงสามารถนาไปแปรรูปเป็ นผลติ ภณั ฑไ์ ด้ หลายอยา่ งครบั เช่น น้ามะม่วงปัน่ แยมมามารเ์ ลด ไอศกรีมเชอเบท พาย เคก้ โดนทั เยลลีว่ ุน้ ทอ้ ปฟี่ มะม่วงกวน กมั ฟี่ แบร์ เป็ นการเพมิ่ มูลค่ายงั ไง ละครบั ” เสกเล่าพรอ้ มกบั คิดถงึ ภาพผลิตภณั ฑด์ งั กล่าวดว้ ยความหิวข้ ึนมา ทนั ที

11 “ชือ่ ขนม ไอศกรีม ต่าง ๆ ทีเ่ สกเอ่ยชื่อมา มที ้งั ชื่อที่เป็ นภาษาไทย และภาษาองั กฤษ ราคาคงแพงนา่ ดู” ลุงบ่นดว้ ยความรูส้ กึ กงั วล “ใช่ครบั บางอย่างกแ็ พง บางอย่างราคาทุกคนสามารถซ้ ือไดค้ รบั เพราะผลิตภณั ฑด์ งั กล่าวส่วนมากจาหน่ายอยู่ตามหา้ งสรรพสินคา้ ใหญ่ๆ ในเมือง เห็นคุณลุงคิดปลูกมะม่วงพนั ธุม์ หาชนกก่อนใคร ๆ ในชมุ ชนน้ ี ก็ดีใจ เพราะว่าคณุ ลุงสามารถที่จะจาหน่ายไดร้ าคาสูงและมพี ่อคา้ มารบั จากสวนของเราโดยที่เราไม่ตอ้ งลาบากนาไปจาหนา่ ยในเมอื ง” เสกเล่าถงึ การตลาดและราคาของมะม่วงในอนาคตอย่างคล่องแคล่ว

12 “เที่ยงแลว้ พกั กินขา้ ว ดืม่ น้า ก่อนเถอะ” เสียงป้ าเรียกลงุ กบั หลาน พรอ้ มกบั ยกสารบั มาวางรอที่แคร่ใตต้ น้ มะม่วงริมสระน้า เสกมองไปทีส่ ารบั อาหารกลางวนั เพราะสะดุดตาสีสม้ อมเหลืองของมะม่วงผลใหญ่และยกจาน ใส่มะม่วงข้ ึนมา “โอโ้ ห้ มะม่วงลูกใหญ่สีสวยจงั เลยครบั คุณป้ า” “นแี่ หละมะม่วงมะหาชนก เมือ่ 2 ปี ที่แลว้ ลุงเขาลองซ้ ือกิง่ ตอนเพอื่ นา มาทดลองปลูก ปี น้ ปี ล่อยใหอ้ อกผลไดม้ า 10 ลูก เมอื่ 3 วนั ก่อนป้ าเห็นมผี ล สเี หลอื งอมสีสม้ แกม้ แหม่ม 5 ผล ป้ าเลยเก็บมาวางไวบ้ นโตะ๊ วนั น้ เี สกมีขนม มาฝาก ป้ าก็จะฝากไปใหท้ ุกคนทีบ่ า้ นลองชิมดู” ป้ าบอกดว้ ยใบหนา้ ย้ มิ แยม้

13 หลงั จากรบั ประทานอาหารกลางวนั ลงุ บอกใหป้ ้ ากบั เสกช่วยกนั ห้ ิว ป๋ ยุ หมกั เทลงในหลุม ๆ ละ 1 ถงั ส่วนลุงหอบเอาฟางผุ จากปี ที่ผ่านมา ท้ ิงลงในหลุม ๆ ละ 1 หอบขนาดใหญ่แลว้ เอาจอบโกยคลุมป๋ ยุ หมกั กบั ฟาง ใหเ้ ขา้ กนั “คุณลงุ ครบั ขนาดของหลมุ ทีจ่ ะปลูกตน้ มะม่วงประมาณเท่าไรครบั ” เสกถามดว้ ยความอยากรู้

14 “ความกวา้ ง ความยาว และความลึก 80 x 80 x 60 เซนติเมตร และห่างกนั 4 เมตร เพราะลุงจะปลูกฝรงั่ พนั ธุก์ นิ จูระหว่างตน้ มะม่วง อีก 2 ปี กว่ามะม่วงจะออกผล ฝรงั่ กิมจูจะใหผ้ ลผลิตก่อน วนั น้ เี ตรียมหลมุ ปลูก และ อีก 5 วนั จึงจะนากิง่ พนั ธุม์ าปลูก เพราะเราตอ้ งตากดิน ป๋ ยุ หมกั ฟางผุ ในหลุมถูกแดดเพอื่ ฆ่าเช้ ือราเสียก่อน” ลุงตอบและเก็บเครือ่ งมือหลงั จาก ทางานเสร็จเรียบรอ้ ยแลว้

15 5 วนั ผ่านไป เสกแต่งตวั เป็ นชาวสวนมาช่วยลุงปลูกมะม่วง เสกช่วยป้ า ทยอยนากิง่ มะม่วงที่เตรียมไว้ แต่ละตน้ ความสูงประมาณ 80 เซนติเมตร ไปวางไวข้ า้ งหลุมและบอกกบั ลุงพรอ้ มดว้ ยเสียงหวั เราะอยา่ งมีความสุข “วนั น้ เี สกพรอ้ มช่วยปลูกแลว้ ครบั กบั ชาวสวนสมคั รเล่น”

16 “ลุงครบั ทาไม เราไม่เอาดินกลบเต็มปากหลมุ ละครบั ” หลงั จากปลูก มะม่วงตน้ แรกเสร็จแลว้ เสกเอ่ยถามดว้ ยความสงสยั “เราจะตอ้ งเอาฟางแหง้ หรือหญา้ แหง้ มาวางปิ ดหนา้ ดิน เมอื่ รดน้า หนา้ ดินทีป่ ากหลมุ ปลูกมะม่วงจะไดไ้ ม่แหง้ และน้าที่รดลงไปจะไม่ไหล ออกไปจากปากหลมุ ดว้ ย” ลงุ อธิบายในขณะทีป่ ้ ากาลงั เอาฟางแหง้ มาวาง เกลีย่ ปิ ดหนา้ ดินรอบโคนตน้ มะม่วง

17 หลายปี ผ่านไป มะม่วงมหาชนก ใหผ้ ลผลิตเพมิ่ ข้ ึนทุกปี สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ลุงพนั และป้ านอ้ ย รวมถงึ พชื อีกหลายชนดิ ที่ปลูกไวใ้ นโคกหนองนาโมเดล “วนั น้ ี พ่อหลวงรชั กาลที่ 9 และในหลวงรชั กาลที่ 10 ไดพ้ ระราชทาน โครงการที่เป็ นประโยชนม์ ากมาย พระองคท์ รงใหว้ ิธีทามาหากนิ แหล่งน้า ทาใหเ้ รามอี าหารอยู่รอบบา้ น นแี่ หละคือความสขุ ของครอบครวั ” ลงุ พนั พูด กบั ป้ านอ้ ยในดว้ ยใบหนา้ ที่มีความสขุ และมองดูพชื ผลไม้ ผกั ปลา ในสวน ดว้ ยความภาคภูมิใจ

ประวตั ิผแู้ ต่งหนงั สอื นางจริ นั ธนนิ ขนั ติโชติบริบูรณ์ วัน เดือน ปเี กิด วนั องั คารที่ 8 พฤศจกิ ายน 2504 (อายุ 60 ปี) เร่ิมรับราชการ 1 พฤษภาคม 2524 การศกึ ษา ปรญิ ญาตรี สาขาเทคโนโลยนี วัตกรรมทางการศกึ ษา จาก วิทยาลัยครูบรุ ีรมั ย์ ปริญญาโท สาขาการบรหิ ารการศกึ ษา จากมหาวิทยาลัยรามคาแหง ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ชานาญการพิเศษ โรงเรยี นวดั หนองกระทุ่ม สพป. บรุ รี ัมย์ เขต 1

พระบรมราชดารสั “อันทจี่ ริง เธอก็ชื่อ ภูมิพล ที่แปลวา่ กาลงั ของแผ่นดนิ แมอ่ ยากให้เธอออยูก่ ับดนิ ” เมอ่ื ฟงั คาพดู นแ้ี ลว้ กก็ ลบั มาคดิ ซงึ่ แม่ก็คงจะสอนเรา และมีจุดมงุ่ หมายวา่ อยากใหเ้ ราตดิ ดนิ และอยากใหเ้ ราทางานให้แกป่ ระชาชน พระราชดารสั พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช