Educational-Manual-Covid19-final-Complete2

ศกึ ษาการปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถาน ในการปองกันการแพรระบาดของโ ูค ืมอ ISBN 978-616-11-4284-1 รคโควิด 19

ศกึ ษาการปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถาน ในการปองกันการแพรระบาดของโ ูค ืมอ ISBN 978-616-11-4284-1 รคโควิด 19

คูมือการปฏบิ ัติสำหรับสถานศึกษา ในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19 ISBN 978-616-11-4284-1 พิมพค ร้ังท่ี 1 พฤษภาคม 2563 จำนวน 3,000 เลม ผูจดั พมิ พและเรียบเรยี ง กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ท่ีปรกึ ษา นายแพทยส ขุ มุ กาญจนพมิ าย ปลัดกระทรวงสาธารณสขุ บรรณาธิการ แพทยห ญิงพรรณพิมล วิปลุ ากร อธบิ ดกี รมอนามยั นายแพทยส ราวุฒิ บญุ สุข รองอธิบดกี รมอนามยั ภาคีเครอื ขา ยความรวมมือ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ราชวิทยาลัยกุมารแพทยแหงประเทศไทย องคการอนามยั โลกประจำประเทศไทย (WHO Thailand) องคก ารทนุ เพ่อื เดก็ แหงสหประชาชาตปิ ระจำประเทศไทย (UNICEF) สำนกั งานกองทุนสนับสนุนการสรา งเสริมสขุ ภาพ (สสส.) กองทุนเพ่ือความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) พมิ พท่ี บรษิ ทั ควิ แอดเวอรไ ทซง่ิ จำกดั เลขที่ 83 ซอยงามวงศวาน 2 แยก 5 ตำบลบางเขน อำเภอเมืองนนทบุรี จงั หวัดนนทบรุ ี 11000 โทร. 02 965 9797 แฟกซ. 02 965 9279 www.q-ads.com / Facebook : Q-Advertising / Line : @qadvertising คูม อื การปฏบิ ตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

สารจากผูบริหาร สถานศึกษาเปนสถาบันทางสังคมพื้นฐาน เปนจุดเริ่มตนของการปลูกฝงความรู ทัศนคติ และ พฤตกิ รรมในทกุ ดา น มหี นา ทพ่ี ฒั นาเดก็ วยั เรยี นใหเ ตบิ โต เปนผูใหญที่มีศักยภาพ สามารถดำรงชีวิตในสังคม ไดอ ยา งมคี ณุ ภาพ เนอ่ื งจากสถานศกึ ษาเปน ศนู ยร วมของเดก็ ในชมุ ชนทม่ี าจากครอบครวั ทต่ี า งกนั จงึ เปน ปจ จยั สำคญั ทก่ี อใหเกิดปญหาโรคตา ง ๆ เมือ่ นกั เรียนคนใดคนหนึ่ง เจ็บปวยดวยโรคติดตอและมาเขาเรียนในสถานศึกษา จงึ มโี อกาสทจ่ี ะแพรก ระจายเชอ้ื โรคไปสนู กั เรยี นคนอน่ื ๆ ได จากการเลน การใกลชิด และทำกิจกรรมรวมกัน สถานศกึ ษาจงึ เปน สถานทส่ี ำคญั มากตอ การสง เสรมิ สขุ ภาพ และปองกันโรค หรืออาจเปรียบไดวา “สถานศึกษา” นายแพทยสุขุม กาญจนพิมาย นับเปน “Shelter” สำหรับนักเรียน ที่ตองคำนึง ปลดั กระทรวงสาธารณสขุ และใหความสำคัญกับเรื่องดังกลาวเปนอันดับแรก ๆ ภายใตส ถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 หรอื โรคโควิด 19 ซง่ึ ขณะน้ี ยงั ไมม วี คั ซนี ปอ งกนั โรคและไมม ยี ารกั ษาโรคโดยตรง จำเปน อยา งยง่ิ ทส่ี ถานศกึ ษาตอ งเตรยี มความพรอ ม รบั มอื กบั สถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคดงั กลา ว ทจ่ี ะสง ผลกระทบอยา งมากตอ ระบบการจดั การเรยี นการสอน และสุขภาพของนักเรียนและบุคลากรในสถานศึกษา สิ่งสำคัญที่สุดในชวงระยะเวลาตอจากนี้ไป ทั้งผูบริหาร ครู นักเรียน ผูปกครอง และบุคลากรของสถานศึกษา ตองปรับตัวกับการใชชีวิตวิถีใหม “New Normal” เนน การปฏบิ ตั ภิ ายใตม าตรการการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 อยา งเครง ครดั เพอ่ื ใหส ถานศกึ ษาเปน สถานทท่ี ป่ี ลอดภยั จากโรคโควดิ 19 สง ผลใหน กั เรยี นสามารถเรยี นรไู ดอ ยา งเตม็ ศกั ยภาพ และปลอดภัยจากโรค กระทรวงสาธารณสขุ และผเู ชย่ี วชาญจากทกุ ภาคสว นทเ่ี กย่ี วขอ ง ขอเปน กาํ ลงั ใจใหก บั สถานศกึ ษาทกุ แหง ทเ่ี ปน กาํ ลงั สาํ คญั ในการรว มแรงรว มใจกนั อยา งเขม แขง็ เพอ่ื รบั มอื กบั สถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคดงั กลา ว ซึ่งจะสงผลใหนักเรียนและบุคลากรในสถานศึกษาไดรับการดูแลอยางมีประสิทธิภาพ เพื่อเปนทรัพยากร ทม่ี คี ณุ ภาพของประเทศชาตติ อไปในอนาคต คมู ือการปฏิบตั สิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 ก

สารจากผบู ริหาร “การเรียนรูนำการศึกษา โรงเรียนอาจหยุดได แตการเรยี นรูหยุดไมได” ดว ยสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 หรือโรคโควิด 19 (COVID-19) มีการระบาดในวงกวางอยางตอเนื่อง โดยเฉพาะอยางยิ่งแนวโนมที่จะเกิดการแพรระบาดในสถานศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร มคี วามตระหนกั ถงึ สถานการณด งั กลา ว และคำนงึ ถงึ ความปลอดภัยและสุขภาพของนักเรียน นักศึกษา ครูผูสอน และ บุคลากรทางการศึกษา โดยตระหนักอยูเสมอ ไมวาสถานการณแวดลอม จะเลวรายและรุนแรงแคไหน การเรียนรูที่เขาถึงและมีคุณภาพสำหรับ เด็กไทยทุกคนเปนเปาหมายสูงสุด ตามแนวคิด “การเรียนรูนำการศึกษา นายประเสรฐิ บญุ เรือง โรงเรยี นอาจหยุดได แตการเรยี นรหู ยุดไมได” ปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ ทง้ั นเ้ี พอ่ื ใหก ารจดั การเรยี นการสอนสามารถเกดิ ขน้ึ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ เทา ทส่ี ภาพแวดลอ มจะอำนวย กระทรวงศึกษาธิการ ไดวางแนวทางการจัดการเรียนการสอนภายใตสถานการณวิกฤตของโรคติดเชื้อ ไวรสั โคโรนา 2019 หรือโรคโควดิ 19 (COVID-19) บนพ้นื ฐาน 6 ขอ ดงั น้ี 1. จัดการเรียนการสอน โดยคำนึงถึงความปลอดภัยสูงสุดของทุกคนที่เกี่ยวของ “การเปดเทอม” หมายถึง การเรยี นที่โรงเรยี นหรือการเรยี นทบี่ าน ท้งั นกี้ ารตดั สนิ ใจจะขนึ้ อยูกับผลการประเมนิ สถานการณอยางใกลชดิ 2. อำนวยการใหนกั เรียนทุกคน สามารถเขาถึงการเรียนการสอนได แมจะไมสามารถไปโรงเรยี นได 3. ใชสิ่งที่มีอยูแลวใหเกิดประโยชนสูงสุด เชน ชองดิจิทัล TV ทั้งหมด 17 ชอง เพื่อใหนักเรียนทุกระดับชั้น สามารถเรียนผา น DLTV ได ทัง้ น้ี ไมมีการลงทุนเพอ่ื จัดซ้ืออปุ กรณใ ด ๆ เพ่ิมเตมิ โดยไมจำเปน 4. ตัดสินใจนโยบายตาง ๆ บนพื้นฐานของการสำรวจความตองการ ทั้งจากนักเรียน ครู และโรงเรียน โดยให การจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพสูงสุดเปนที่ตั้ง และกระทรวงศึกษาธิการจะสนับสนุนเครื่องมือและ อุปกรณต ามความเหมาะสมของแตล ะพน้ื ที่ 5. ปรับปฏิทินการศึกษาของไทย ใหเอื้อตอการ “เรียนเพื่อรู” ของเด็กมากขึ้น รวมทั้งปรับตารางเรียน ตามความเหมาะสม โดยเวลาทช่ี ดเชยจะคำนงึ ถงึ ภาระของทกุ คนและการไดร บั ความรคู รบตามชว งวยั ของเดก็ 6. บุคลากรทางการศึกษาทุกทาน จะไดรับการดูแลอยางตอเนื่อง และทำใหทานไดรับผลกระทบเชิงลบ จากการเปล่ยี นแปลงนอ ยท่ีสดุ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร มงุ เนน การประสานความรว มมอื อยา งบรู ณาการและเขม แขง็ กบั ทกุ ภาคสว นรวมถงึ การใชก ลไกความรว มมอื ของผปู กครองและชมุ ชนในการดแู ลนกั เรยี น นกั ศกึ ษา โดยคำนงึ ถงึ ความปลอดภยั สงู สดุ ภายใตสถานการณวิกฤติที่เกิดขึ้น ควบคูกับการสรางความตระหนักใหเกิดความรอบรูดานสุขภาพแกนักเรียน นักศกึ ษา อันเปน ทรัพยากรที่สำคัญในการขบั เคล่ือนและพฒั นาประเทศในอนาคตตอ ไป ข คูมือการปฏบิ ัตสิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19

สารจากผบู ริหาร แพทยหญงิ พรรณพิมล วิปลุ ากร จากสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื อธบิ ดีกรมอนามัย ไวรัสโคโรนา 2019 หรือโรคโควิด 19 (Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)) ในขณะนี้ ถึงแมใน ประเทศไทย พบวา มีรายงานผูปวยโรคโควิด 19 ที่เปนเด็ก มีอุบัติการณคอนขางต่ำ และมักมีอาการ ไมรุนแรง ซึ่งเกิดจากการติดจากบุคคลในครอบครัว แตห ากมกี ารระบาดในสถานศกึ ษาแลว อาจสง ผลกระทบ ในสังคม หรือผใู กลชดิ ตอไปอกี ดว ย ตามทก่ี ระทรวงศกึ ษาธกิ ารยดึ หลกั การจดั การเรยี นการสอน “โรงเรยี นหยดุ ได แตก ารเรยี นรหู ยดุ ไมไ ด” ภายใตส ถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ ในฐานะเปน องคก รหลกั ของประเทศในการอภิบาลระบบสงเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดลอมเพื่อใหประชาชนสุขภาพดี มีความหวงใยและเห็นความสำคัญการดูแลดานสุขภาพกับการศึกษา เปนเรื่องที่มีความเชื่อมโยงบูรณาการ ตอ งดำเนนิ การควบคกู นั ในลกั ษณะเกอ้ื กลู ซง่ึ กนั และกนั ของทกุ ฝา ยทเ่ี กย่ี วขอ ง เพอ่ื ผลลพั ธท ม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ ตอนักเรียน “คูมือการปฏิบัติสำหรับสถานศึกษาในการปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19” ฉบับนี้ ทมี บรรณาธกิ ารและผเู ชย่ี วชาญจากทกุ ภาคสว นทเ่ี กย่ี วขอ งไดร ว มกนั วเิ คราะหส ถานการณ วางแผน รวบรวม ตรวจสอบ กำหนดมาตรการและแนวปฏิบัติในการเตรียมความพรอมกอนเปดภาคเรียนและการรับมือ เพอ่ื ปอ งการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 ในสถานศกึ ษาทส่ี อดคลอ งกบั บรบิ ท และสามารถนำไปใชเ ปน แนวปฏบิ ตั ิ ไดจริง โดยยึดความปลอดภัยของนักเรียน รวมถึงบุคลากรของสถานศึกษาเปนที่ตั้ง เพื่อใหสถานศึกษา มคี วามพรอ มในการจดั การเรยี นการสอนที่มีคุณภาพตอ ไป คมู อื การปฏบิ ัตสิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกันการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 ค

คำนำ สถานการณการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือโรคโควิด 19 (Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) มกี ารระบาดในวงกวา ง องคก ารอนามยั โลก (WHO) ไดป ระกาศใหโ รคโควดิ 19 เปน ภาวะฉกุ เฉนิ ทางสาธารณสขุ ระหวา งประเทศ (Public Health Emergency of International Concern) โดยแนะนำใหทุกประเทศเรงรัดการเฝาระวังและปองกันความเสี่ยงจากโรคโควิด 19 สำหรับประเทศไทย พบผปู ว ยและผเู สยี ชวี ติ เพม่ิ ขน้ึ อยา งตอ เนอ่ื ง และมโี อกาสขยายวงกวา งขน้ึ เรอ่ื ย ๆ โดยเฉพาะอยา งยง่ิ แนวโนม ทจ่ี ะเกดิ การแพรร ะบาดในสถานศกึ ษา ดงั นน้ั การสรา งความตระหนกั รเู ทา ทนั และเตรยี มความพรอ มในการ รบั มอื กบั การระบาดของโรคอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ จงึ มคี วามจำเปน อยา งยง่ิ เพอ่ื ลดความเสย่ี งและปอ งกนั ไมใ ห สงผลกระทบตอสุขภาพนักเรียน ครู ผูสอน และบุคลากรทางการศึกษา อันเปนทรัพยากรที่สำคัญในการ ขับเคล่อื นและพัฒนาประเทศในอนาคต กระทรวงสาธารณสุขรวมกับกระทรวงศึกษาธิการ ราชวิทยาลัยกุมารแพทยแหงประเทศไทย องคการอนามัยโลกประจำประเทศไทย (WHO Thailand) องคการทุนเพื่อเด็กแหงสหประชาชาติประจำ ประเทศไทย (UNICEF) สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) กองทนุ เพอ่ื ความเสมอภาค ทางการศกึ ษา (กสศ.) และผเู ชย่ี วชาญจากภาคสว นทเ่ี กย่ี วขอ งไดบ รู ณาการและรว มกนั พฒั นา “คมู อื การปฏบิ ตั ิ สำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19” เพอ่ื เปน แนวทางปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษา ในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 อยา งตอ เนอ่ื งโดยเนน ความสอดคลอ งกบั บรบิ ทของสถานศกึ ษา และเออ้ื อำนวยใหเ กดิ การปฏบิ ตั งิ านไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ เพอ่ื ใหน กั เรยี นและบคุ ลากรในสถานศกึ ษาสามารถ ดำรงชีวิตอยูไดอยางปลอดภัย โดยมีสาระสำคัญ ประกอบดวย องคความรูเบื้องตนเกี่ยวกับโรคโควิด 19 แนวปฏิบัติสำหรับบุคลากรในสถานศึกษา ไดแก ผูบริหาร เจาของสถานศึกษา ครู ผูดูแลนักเรียน นักเรียน ผูปกครอง และแมครัว ผูจำหนายอาหาร ผูปฏิบัติงานทำความสะอาด การจัดการดานอนามัยสิ่งแวดลอม บริเวณตาง ๆ ของสถานศึกษา มาตรการปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 กรณีเกิดการระบาด และสื่อรอบรูดานสุขภาพนักเรียน ตลอดจนขั้นตอนการดำเนินงานคัดกรองและสงตอแบบประเมินตนเอง สำหรับสถานศกึ ษาแบบประเมนิ ตนเองสำหรับนกั เรยี น แบบบันทกึ การตรวจคัดกรองสขุ ภาพสำหรบั นกั เรียน การจดั การเรยี นการสอนชว งเปด ภาคเรยี น บทเรยี นแนวปฏบิ ตั ชิ ว งเปด เรยี นในตา งประเทศรองรบั สถานการณ โรคโควดิ 19 เปน ตน คณะผูจัดทำ มุงหวังให “คูมือการปฏิบัติสำหรับสถานศึกษาในการปองกันการแพรระบาด ของโรคโควดิ 19” ฉบบั น้ี เปน “เครอ่ื งมอื ” สำหรบั สถานศกึ ษาและผเู กย่ี วขอ งสามารถนำไปใชต ามบรบิ ทและ สถานการณของแตละสถานศึกษาภายใตความรวมมือจากทุกฝายที่เกี่ยวของ เพื่อปองกันการแพรระบาด ของโรคโควิด 19 ใหเกิดประโยชนส ูงสุดตอ ไป คณะผจู ดั ทำ พฤษภาคม 2563 ง คูม ือการปฏบิ ัตสิ ำหรับสถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19

สารบัญ หนา ก สารผบู รหิ าร ง คำนำ จ สารบัญ 1 เกรน่ิ นำ 1 2 มารูจักโรคโควิด 19 4 สถานการณโ รคโควิด 19 6 การเตรียมความพรอ มกอ นเปดภาคเรยี น (Reopening) มาตรการการเตรียมความพรอมกอนเกดิ ภาคเรยี น 16 (Preparation before reopening) แผนผังกลไกการดำเนินงานปอ งกนั แพรระบาดของโรคโควิด 19 17 ในระดบั จังหวัด ในสถานศึกษา บทบาทบคุ ลากรสาธารณสขุ ในการดำเนินงานปอ งกันแพรระบาด 18 ของโรคโควิด 19 ในสถานศึกษา ขั้นตอนการคดั กรองและสงตอ นกั เรียนและบุคลากรในสถานศึกษา 19 ในการปองกันควบคมุ การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 23 วธิ กี ารตรวจคดั กรองสุขภาพ 24 แนวปฎบิ ัติสำหรบั สถานศกึ ษาระหวางเปด ภาคเรียน 25 ผูบริหาร เจาของสถานศึกษา 27 ครู ผูดแู ลนักเรยี น 29 นกั เรียน 30 ผปู กครอง 34 แมครัว ผูจำหนายอาหาร ผูป ฏบิ ตั งิ านทำความสะอาด ดา นอนามัยสิ่งแวดลอม : หองเรียน หองเรียนรวม หองสมุด หองประชุม หอประชุม โรงยมิ สนามกีฬา สถานทแ่ี ปรงฟน สระวายนำ้ สนามเดก็ เลน หอ งสว ม หอ งพกั ครู หอ งพยาบาล โรงอาหาร รถรบั – สง นกั เรยี น หอพกั นกั เรยี น หอ งนอนเดก็ เลก็ การเขาแถวเคารพธงชาติ คูมอื การปฏิบตั ิสำหรบั สถานศึกษาในการปองกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19 จ

สารบัญ หนา 44 มาตรการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19 กรณีเกิดการระบาด 47 บทสรปุ แนวปฏบิ ัตสิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาด 59 ของโรคโควดิ 19 ประเทศไทย 73 ส่อื รอบรูด านสขุ ภาพนกั เรียน 75 เอกสารอางองิ 76 ภาคผนวก 80 82 แบบประเมินตนเองสำหรับสถานศึกษาในการเตรียมความพรอมกอนเปด 83 ภาคเรียน เพื่อเฝา ระวงั และปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 85 แบบประเมนิ ตนเองสำหรบั นกั เรยี นในการเตรยี มความพรอ มกอ นเปด ภาคเรยี น 103 เพ่ือเฝาระวงั และปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 113 แบบบันทึกการตรวจคัดกรองสุขภาพสำหรับนักเรียน บุคลากร หรือผูมาติดตอ ในสถานศกึ ษา เพอื่ เฝา ระวังและปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19 การจัดการเรียนการสอนชวงเปดภาคเรียนของกระทรวงศึกษาธิการ รองรับสถานการณโ รคโควิด 19 แนวปฏิบัติตามแนวทางองคการอนามัยโลก (WHO) และบทเรียนแนวปฏิบัติ ชว งเปดเรยี นในตา งประเทศ รองรับสถานการณโรคโควดิ 19 วธิ ปี ฏบิ ตั ิ : วดั ไข สวมหนา กาก ลา งมอื เวน ระยะหา ง ทำความสะอาด ลดแออดั วิธีการทำเจลลา งมือ คำสั่งแตงตั้งคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการจัดทำมาตรการในการเตรียม ความพรอมการเปดภาคเรียน (Reopening) และคูมือการปฏิบัติสำหรับ สถานศึกษาในการปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 และคณะทำงาน วิชาการหลกั ช คูมอื การปฏิบัตสิ ำหรบั สถานศึกษาในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

เกรน่ิ นำ มารจู กั โรคโควิด 19 โรคโควิด 19 คอื อะไร ไวรัสโคโรนาสายพันธุใหม 2019 เปนตระกูลของไวรัสที่กอใหอาการปวย ตั้งแต โรคไขห วดั ธรรมดาไปจนถงึ โรคทม่ี คี วามรนุ แรงมาก เชน โรคระบบทางเดนิ หายใจตะวนั ออกกลาง (MERS-CoV) และโรคระบบทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS-CoV) เปนตน ซง่ึ เปน สายพนั ธใุ หมท ไ่ี มเ คยพบมากอ นในมนษุ ยก อ ใหเ กดิ อาการปว ยระบบทางเดนิ หายใจในคน และสามารถแพรเชื้อจากคนสูคนได โดยเชื้อไวรัสนี้พบครั้งแรกในการระบาดในเมืองอูฮั่น มณฑลหเู ปย  สาธารณรฐั ประชาชนจนี ในชว งปลายป 2019 หลงั จากนน้ั ไดม กี ารระบาดไปทว่ั โลก องคก ารอนามยั โลกจงึ ตง้ั ชอ่ื การตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนาสายพนั ธใุ หมน ้ี วา โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 หรือ โรคโควิด 19 (Coronavirus Disesse 2019 (COVID – 19)) อาการของผูปว ยโรคโควดิ 19 มอี าการอยา งไร อาการทว่ั ไป ไดแ ก อาการระบบทางเดนิ หายใจ มไี ข ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส ในกรณีที่อาการรุนแรงมาก อาจทำใหเกิดภาวะแทรกซอน เชน ปอดบวม ปอดอกั เสบ ไตวาย หรอื อาจเสียชีวติ โรคโควดิ 19 แพรก ระจายเช้ือไดอ ยา งไร โรคชนิดนี้มีความเปนไปไดที่มีสัตวเปนแหลงรังโรค สวนใหญแพรกระจายผาน การสมั ผสั กบั ผตู ดิ เชอ้ื ผา นทางละอองเสมหะจากการไอ นำ้ มกู นำ้ ลาย ปจ จบุ นั ยงั ไมม หี ลกั ฐาน สนบั สนนุ การแพรก ระจายเชอ้ื ผา นทางการพน้ื ผวิ สมั ผสั ทม่ี ไี วรสั แลว มาสมั ผสั ปาก จมกู และตา โรคโควิด 19 รกั ษาไดอยางไร ยังไมมียาสำหรับปองกันหรือรักษาโรคโควิด 19 ผูที่ติดเชื้ออาจตองไดรับ การรกั ษาแบบประคบั ประคองตามอาการ โดยอาการทม่ี แี ตกตา งกนั บางคนรนุ แรงไมม าก ลกั ษณะเหมอื นไขห วดั ทว่ั ไป บางคนรนุ แรงมาก ทำใหเ กดิ ปอดอกั เสบได ตอ งสงั เกตอาการ ใกลชิดรวมกับการรักษาดวยการประคับประคองอาการจนกวาจะพนอาการชวงนั้น และยังไมม ียาตวั ใดท่ีมีหลักฐานชดั เจนวา รักษาโรคโควดิ 19 ไดโ ดยตรง ใครบา ง ท่ีเสี่ยงสูงตอ การตดิ โรคโควิด 19 กลมุ เสย่ี งโดยตรงทอ่ี าจสมั ผสั กบั เชอ้ื ไดแ ก ผทู เ่ี พง่ิ กลบั จากพน้ื ทเ่ี สย่ี ง สมั ผสั ใกลช ดิ ผูปวยสงสัยติดเชื้อ กลุมเสี่ยงที่ตองระวัง หากติดเชื้ออาจมีอาการรุนแรง ไดแก ผูสูงอายุ 70 ปขึ้นไป ผูปวยโรคเรื้อรัง เชน เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดหัวใจ ภมู แิ พ เด็กเลก็ อายตุ ำ่ กวา 5 ป คูม อื การปฏบิ ัตสิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 1

สถานการณโรคโควดิ 19 มีรายงานผูปวยโรคโควิด 19 ในประเทศที่มีการระบาดทั้งประเทศจีน ประเทศในทวีปยุโรป ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศไทย แสดงใหเห็นวา เด็กติดเชื้อไวรัสโควิด 19 ไดทุกอายุ แตอุบัติการณ นอยกวาผูใหญมาก เด็กมักมีประวัติสัมผัสใกลชิดกับผูที่ติดเชื้อในครอบครัว เด็กที่ปวยเปนโรคไวรัสโควิด 19 จะมเี ชอ้ื ในระบบทางเดนิ หายใจ บทบาทของเดก็ ในการเปน ผแู พรเ ชอ้ื ยงั ไมช ดั เจน แตก ารทพ่ี บเชอ้ื โคโรนาไวรสั ในทางเดินหายใจของผูปวยเด็ก ทำใหเด็กมีโอกาสเปนผูแพรเชื้อสูผูอื่นได แมรายงานสวนใหญเด็กมักเปน ผรู บั เชอ้ื ไวรสั โควดิ 19 จากผอู น่ื มรี ายงานวา ผปู ว ยโควดิ 19 ทเ่ี ปน เดก็ มกั มอี าการไมร นุ แรง แตอ าจมอี าการรนุ แรง ถึงแกชีวิตในกรณีที่มีโรคอื่นอยูกอน หรือเปนผูทีมีภูมิคุมกันบกพรอง ในระยะหลังมีรายงานผูปวยที่มีอาการ คลา ยโรคคาวาซากิ (Kawasaki Disease) บางรายมอี าการชอ็ คและเสยี ชวี ติ เกดิ ขน้ึ ในเดก็ ทม่ี สี ขุ ภาพดมี ากอ น เปนกลมุ อาการ Hyperinflammatory syndrome ท่เี กย่ี วขอ งกับการตดิ เชือ้ โควิด 19 รายงานจากองั กฤษ สหรฐั อเมรกิ า อติ าลี จะเหน็ ไดว า โรคโควดิ 19 เปน โรคทอ่ี บุ ตั ขิ น้ึ มาใหม ไมเ ปน ทร่ี จู กั มากอ น ความรใู นดา นอาการ อาการแสดง ความรุนแรงของโรค ยงั ไมเ ปนท่ีรกู ันยังคงตอ งศกึ ษา และมีการเปล่ียนแปลงขอมูลตลอดเวลา COVID-19 and Children Distribution by Age of COVID-19 Cases Distribution by Age of COVID-19 Cases in Pediatric Population 5-69,9y5e7ars 10-1104,3y5e7ars Age Group Number of Percentage of <56,y3e3a8rs 15-1168,7y1e7ars cases cases Under 5 years 6,336 0.45 >_36856,y8e1a4rs <5 years 5-9 years 6,957 0.49 5-9 years 194-8474,9y1e5ars 10-14 years 10-14 years 10,357 0.73 15-18 years 455-0644,3y5e2ars 19-44 years 45-64 years >_ 65 years 15-18 years 16,717 1.18 Return to school 1/10 ท่ีมา : COVID-19 – safe return to schools. CORONAVIRUS (C0VID-19) UPDATE NO.26. WHO , 15 MAY 2020 2 คมู ือการปฏบิ ตั ิสำหรับสถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19

สถานศกึ ษาเปน สถานทท่ี ม่ี นี กั เรยี นอยรู วมกนั จำนวนมาก มกั จะมคี วามเสย่ี งสงู หากมรี ะบบการจดั การ ทไี่ มด ี อาจจะมีการแพรระบาดของเชอ้ื ไวรัสโควดิ 19 ไดใ นกลมุ เดก็ เนอ่ื งจากพบวาการติดเช้ือไวรัสโควดิ 19 สวนใหญจะไมคอยมีอาการหรือมีอาการแสดงคอนขางนอย ความรุนแรงจะนอยมาก หากมีการระบาด ในกลมุ เด็กขน้ึ จะมีผลกระทบในสังคมหรือผูใกลชดิ เชน ครู พอ แม ผสู ูงอายุ ท่ตี ิดเชือ้ จากเดก็ จากรายงานสถานการณโ รคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 ประเทศไทย พบวา ผปู ว ยยนื ยนั ตดิ เชอ้ื สะสม จำนวน 3,017 ราย เด็ก อายุ 0 - 9 ป เปนผูปวยยืนยันติดเชื้อสะสม จำนวน 60 ราย คิดเปนรอยละ 1.9 เปน เดก็ อายุ 10 - 19 ป เปน ผปู ว ยยนื ยนั ตดิ เชอ้ื สะสม จำนวน 115 ราย คดิ เปน รอ ยละ 3.8 นอ ยกวา กลมุ ผใู หญ (ขอมูล ณ 12 พฤษภาคม 2563) ไมมีรายงานผูปวยเด็กที่เสียชีวิตในประเทศไทย อยางไรก็ตาม หากมี การเปดเรียน มีโอกาสสูงที่จะเกิดการติดเชื้อในกลุมเด็กเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเด็กเปนกลุมที่ตองไดรับการดูแลและ ระมัดระวังในการกระจายเชื้อเปนอยางมาก มาตรการในการเปดเทอม จึงมีความสำคัญมากในการควบคุม การระบาด การวางแผนเปดเทอม จึงตอ งม่ันใจวา ควบคมุ ไมใหเ กดิ การระบาดของโรคในเด็กนกั เรียนได ผูปว ย COVID-19 สะสม ประเทศไทย ถึงวันท่ี 12 พฤษภาคม 2563 ผปู วยรายใหมว ันน้ี ผปู วยยืนยนั สะสม หายปว ยแลว เสียชวี ติ 2 ราย 3,017 ราย 2,798 ราย 56 ราย 0/0State Q / ศนู ยก ักกัน ราย State Q / ศูนยกักกัน 90/65 ราย 2เพมิ่ ขึ้น (ราย) 9ร2อ ย.7ละ4 0เพ่มิ ข้นึ (ราย) 1รอ .ย8ล6ะ (สะสม) (รายใหม) จำนวนผปู วยยืนยันจำแนกตามเพศ ชาย 1,638 ชาย กรงุ เทพฯ และนนทบรุ ี ภาคเหนอื ภาคกลาง หญงิ 1,379 หญิง 1,703 94 383 0 200 400 600 800 1K 1.2K 1.4K 1.6K 1.8K จำนวนผูปวยยนื ยัน (ราย) ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ภาคใต 111 726 จำนวนผปู วยยืนยัน จำแนกตามกลุมอายุและเพศ อายุนอยท่ีสุด (เดือน) อายุเฉลย่ี (ป) อายสุ งู สุด (ป) ชาย หญงิ จำนวนผูปวย ืยนยัน (ป) 800 1 39 97 600 460 350 400 อัตราสวน หญิง : ชาย 200 387 225 140 สูงสดุ ในกลุมอายุ จำนวนผปู ว ยสงู สุดในกลุม 275 1 : 1.19 อายุ 20-29 ป 0 33 27 55 60 312 337 75 31 28 20-29 ป 148 772 ราย 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70+ กลุมอายุ (ป) แหลง ขอ มูลและจดั ทาํ โดย : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ที่มา : https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.php คมู อื การปฏิบตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19 3

การเตรียมความพรอ มกอ นเปด ภาคเรยี น (Reopening) ทำไมตองเปด เรยี น การหยดุ ชะงกั ของการเรยี นการสอน อาจสง ผลกระทบอยา งรนุ แรงตอ ความสามารถในการเรยี นรขู องนกั เรยี น โดยเฉพาะกลุมเด็กดอ ยโอกาสหรอื เดก็ กลมุ เปราะบาง หากหยดุ เรียนนาน แนวโนมจะกลับคนื สถานศึกษากย็ ิง่ ลดลง เด็กที่มาจากครอบครัวยากจนมีแนวโนมออกจากสถานศึกษาสูงกวาเด็กที่มาจากครอบครัวร่ำรวยเกือบหาเทา การออกจากระบบการศกึ ษาเพม่ิ ความเสย่ี งตอ การตง้ั ครรภใ นวยั รนุ และการแสวงหาประโยชนท างเพศ รวมทง้ั ปญ หา ความรุนแรงและการคุกคามอื่น ๆ นอกจากนี้ การปดสถานศึกษายาวนานมาก ทำใหบริการสุขภาพที่สำคัญตาง ๆ ทใ่ี ชโ รงเรยี นเปน ฐาน ตอ งหยดุ ชะงกั ดว ย เชน การฉดี วคั ซนี การประเมนิ ภาวะโภชนาการ โครงการอาหารกลางวนั และ การชวยเหลือดานสุขภาพจิตและจิตสังคม ทำใหนักเรียนเครียดและวิตกกังวลเนื่องจากขาดการมีปฏิสัมพันธ กับเพื่อนและไมไดทำกิจวัตรประจำวันตามปกติ ผลกระทบเชิงลบเหลานี้จะยิ่งรุนแรงมากขึ้นในกลุมเด็กดอยโอกาส เชน เดก็ พกิ าร เดก็ ในพน้ื ทเ่ี ฉพาะหรอื พน้ื ทห่ี า งไกล เดก็ ทถ่ี กู บงั คบั ใหโ ยกยา ยถน่ิ ฐาน ชนกลมุ นอ ย และเดก็ ในความดแู ล ของสถานสงเคราะหต า ง ๆ ทง้ั น้ี การเปด เรยี นจะตอ งคำนงึ ถงึ ความปลอดภยั และสอดคลอ งกบั มาตรการดา นสาธารณสขุ ในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 พรอ มทง้ั ปฏบิ ตั ติ ามมาตรการทเ่ี หมาะสมทกุ ประการสำหรบั ผบู รหิ าร เจาของสถานศกึ ษา นกั เรยี น ครู บคุ ลากรสถานศึกษา และผปู กครอง ควรเปด เรยี นเมอื่ ไหร ท่ีไหน และสถานศึกษาใดบาง การเลอื กเวลาทเ่ี หมาะสมทส่ี ุดในการเปดภาคเรยี น ควรพิจารณาถงึ ประโยชนส ูงสดุ ของนกั เรียนเปนสำคญั รวมทง้ั ขอควรพิจารณาดา นสาธารณสุขโดยรวม บนพ้ืนฐานของการประเมินคุณประโยชนแ ละความเส่ยี งทเ่ี ก่ียวของ ประกอบกบั หลกั ฐานจากภาคสว นตา ง ๆ และบรบิ ทเฉพาะ รวมถงึ ปจ จยั ทส่ี ง ผลตอ การศกึ ษา สาธารณสขุ เศรษฐกจิ และสังคม การวิเคราะหสิ่งเหลานี้จะชวยจัดลำดับความสำคัญของมาตรการลดความเสี่ยงตาง ๆ นอกจากนี้ ควรให ผูมีสวนไดสวนเสียในระดับทองถิ่นมีสวนรวมในการตัดสินใจ เพื่อใหการดำเนินงานสอดคลองกับผลการวิเคราะห บริบทของทองถิ่นอยางแทจริง โดยคำนึงถึงประโยชนของการจัดการเรียนการสอนในหองเรียนเปรียบเทียบกับ การจัดการเรียนการสอนทางไกล และพิจารณาปจจัยเสี่ยงของการเปดสถานศึกษา รวมทั้งหลักฐานซึ่งยังไมไดสรุป แนช ัด เกย่ี วกบั ความสมั พนั ธร ะหวา งความเสี่ยงของการติดเชอ้ื กับการเขาเรยี น ประกอบดวย การเรียนการสอนในหองเรียนจำเปนเพียงใดตอการบรรลุผลการเรียนรูที่ตองการ (ความรูพื้นฐาน ความรู ทถ่ี า ยทอดได ความรดู จิ ทิ ลั ความรเู ฉพาะสาขาอาชพี ) โดยตระหนกั ถงึ ประเดน็ ตา ง ๆ เชน ความสำคญั ของ การมปี ฏสิ มั พนั ธโ ดยตรงกบั ครใู นการเรยี นรูผ า นการเลน ของเด็กเล็กและการพฒั นา ทกั ษะพืน้ ฐาน ความสามารถในการเขาถึงและความพรอมในการเรียนการสอนทางไกลที่มีคุณภาพมีมากนอยเพียงใด (ทั้งในดานผลการเรยี นรู และความเหมาะสมกบั กลมุ อายตุ า ง ๆ รวมทัง้ กลมุ เด็กดอยโอกาส) รปู แบบการเรยี นการสอนทางไกลในปจ จบุ นั รวมถงึ ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นรู และสขุ ภาวะทางอารมณ และ สงั คม จะยั่งยืนเพยี งใด หากผูดูแลเด็กไดรับแรงกดดนั ในครอบครวั และปจจยั เชิงบริบทอ่ืน ๆ ผดู แู ลเดก็ มีเครือ่ งมือทจ่ี ำเปนในการปกปองคมุ ครองเด็กจากการถกู คุกคามและการใชค วามรุนแรงทางเพศ ในโลกออนไลน เมอื่ เดก็ เรยี นผา นแพลตฟอรมออนไลนหรอื ไม 4 คมู อื การปฏบิ ตั ิสำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควิด 19

จุดเปลี่ยนผานสำคัญบนเสนทางของการศึกษา (ความพรอมในการเขาเรียน การสำเร็จชั้น ประถมศึกษา และเรยี นตอ ระดบั มธั ยมศกึ ษา หรอื การสำเรจ็ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาและเรยี นตอ ระดบั อดุ มศกึ ษา) ไดร บั ผลกระทบ จากการระบาดของโรคอยา งไร และมีมาตรการตอบสนองอยา งไร ครูและบุคลากรสถานศึกษา มีความพรอมและสามารถปรับตัวเขากับวิถีการเรียนรูและการบริหารจัดการ ที่แตกตางออกไปมากนอยเพียงใดและมีความพรอมและสามารถดำเนินมาตรการเพื่อปองกัน และควบคุม การแพรระบาดหรอื ไม การที่นักเรียนไมไดไปเรียนในสถานศึกษา มีความเสี่ยงดานการคุมครองเด็กหรือไม เชน ความเสี่ยง ดานความรุนแรงในครอบครวั ที่เพม่ิ ขึน้ หรอื การแสวงหาประโยชนทางเพศจากเดก็ ชายและเด็กหญิง การปดสถานศึกษาเปนอุปสรรคตอโครงการชวยเหลือตาง ๆ สถานศึกษามีบริการใหกับนักเรียน หรือไม (เชน กิจกรรมสงเสรมิ สขุ ภาพและโภชนาการ) การทน่ี กั เรยี นไมไ ดไ ปเรยี นในสถานศกึ ษาสง ผลกระทบดา นสงั คม เศรษฐกจิ และคณุ ภาพชวี ติ ของ นกั เรยี นอยา งไร สถานศกึ ษามศี กั ยภาพเพยี งใด ในการปฏบิ ตั ติ ามมาตรการรกั ษาความปลอดภยั ของสถานศกึ ษา เพอ่ื ลดความเสย่ี ง เชน การเวน ระยะหา งทางสงั คม (จำนวนนกั เรยี นตอ ขนาดของหอ งเรยี น) สง่ิ อำนวยความสะดวกและแนวปฏบิ ตั ิ ดานน้ำ สขุ าภบิ าล และสุขอนามยั เปนตน สมาชกิ ของสถานศกึ ษามโี อกาสตดิ ตอ สมั ผสั กบั กลมุ ทม่ี คี วามเสย่ี งสงู กวา เชน ผสู งู อายุ และผทู ม่ี โี รคประจำตวั มากนอ ยเพยี งใด และหากมโี อกาสตดิ ตอ สมั ผสั สงู สถานศกึ ษามกี ารดำเนนิ งานอยา งเพยี งพอเพอ่ื ลดโอกาส ดงั กลา วลงหรอื ไม สมาชิกของสถานศกึ ษาเดินทางไป – กลบั อยางไร ปจ จยั เสย่ี งทเ่ี กย่ี วขอ งกบั ชมุ ชนมอี ะไรบา ง โดยพจิ ารณาถงึ ปจ จยั ทางระบาดวทิ ยา ศกั ยภาพดา นสาธารณสขุ และ การดแู ลสขุ ภาพ ความหนาแนน ของประชากร การปฏบิ ตั ติ ามหลกั สขุ อนามยั ทด่ี แี ละการเวน ระยะหา งทางสงั คม การวิเคราะหคุณประโยชนแ ละความเสยี่ งโดยคำนึงถึงบรบิ ทเฉพาะ จะชวยใหส ถานศกึ ษาสามารถ 1) ความเขา ใจเกีย่ วกับการแพรเชอื้ โรคโควดิ 19 และความรนุ แรงของโรคในประชากรวยั เรยี น 2) สถานการณและการระบาดของโรคโควิด 19 ในพื้นทที่ สี่ ถานศกึ ษาตง้ั อยู 3) บรบิ ทและความพรอมของสถานศึกษาในการปอ งกนั และควบคุมโรคในสถานศกึ ษา 4) การประเมินผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับนักเรียน หากสถานศึกษาปด (อาทิ ความเสี่ยงตอการไมกลับ มาเรียนของนักเรียน การเพิ่มขึ้นของความเหลื่อมล้ำในการไดรับการศึกษา การขาดแคลนอาหาร ความรุนแรงในครอบครัวที่เพิ่มสูงขึ้นจากความไมแนนอนทางเศรษฐกิจ) และความจำเปนที่จะตอง เปด สถานศึกษา อยางนอ ยเปน บางสวนใหแ กน กั เรียนท่ีผูป กครองทำงานในภาคสวนท่ีมหี นา ที่ควบคมุ สถานการณโ รคหรอื บรกิ ารสาธารณะท่จี ำเปน ของประเทศ หากเปนไปได ควรมีเวลาอยางนอย 14 วัน (ซึ่งสอดคลองกับระยะฟกตัวของโรคโควิด 19) ระหวางแตละ ระยะ (phase) ของการยกเลกิ ขอ หา มตา ง ๆ เพอ่ื ใหม เี วลาเพยี งพอในการตดิ ตามผลและวางแผนปรบั มาตรการตา ง ๆ ไดอยา งเหมาะสม คูม ือการปฏิบัตสิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19 5

มาตรการการเตรียมความพรอ มกอนเปด ภาคเรยี น (Preparation before reopening) จากสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 สง ผลกระทบอยา งมากตอ ทกุ ภาคสว น เมอ่ื สถานการณ เปน ไปในทางทด่ี ขี น้ึ การเปด สถานศกึ ษาหลงั จากปด จากสถานการณ โควดิ 19 มคี วามจำเปน อยา งยง่ิ ในการ เตรียมความพรอมของสถานศึกษา การปฏิบัติตนของนักเรียนและบุคลากรในสถานศึกษา เพื่อลดโอกาส การตดิ เชอ้ื และปอ งกนั ไมใ หเ กดิ การตดิ เชอ้ื โรคโควดิ 19 ใหเ กดิ ความปลอดภยั แกท กุ คน จงึ ควรมกี ารประเมนิ ความพรอ มการเปด ภาคเรยี นของสถานศกึ ษา ซง่ึ องคก ารเพอ่ื เดก็ แหง สหประชาชาตแิ ละองคก รภาคี ไดเ สนอ กรอบแนวทาง 6 มิติ ไดแก การดำเนินงานเพื่อความปลอดภัย การเรียนรู การครอบคลุมถึงเด็กดอยโอกาส สวัสดิภาพและการคุมครอง นโยบาย และการบริหารการเงิน จึงมีแนวคิดในการสรางความเชื่อมโยงกับ มาตรการปอ งกนั โรคเพอ่ื ปอ งกนั การแพรร ะบาดของโควดิ 19 ของศนู ยบ รหิ ารสถานการณก ารแพรร ะบาดของ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) (ศบค.) อันจะเปนการวางแผนที่จะชวยสรางเสริมความเขมแข็ง ดานการคุมครองสุขภาพและความปลอดภัยของนักเรียน โดยมีมาตรการควบคุมหลักในมิติการดำเนินงาน เพอ่ื ความปลอดภยั จากการลดการแพรเ ชอ้ื โรค 6 ขอ ปฏบิ ตั ใิ นสถานศกึ ษา ไดแ ก 1. คดั กรองวดั ไข 2. สวมหนา กาก 3. ลา งมอื 4. เวนระยะหา ง 5. ทำความสะอาด 6. ลดแออัด 36.5 1. คัดกรองวัดไข 2. สวมหนากาก 3. ลางมอื เรียนรเู รอื่ ง COVID-19 1m. - 2m. 4. เวนระยะหา ง 5. ทำความสะอาด 6. ลดแออัด 6 คูมือการปฏิบัตสิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19

โดยมีรายละเอียดแนวปฏิบัติแตละมาตรการ มาตรการควบคุมหลักในมติอื่น อาทิ การเรียนรู การครอบคลุมถึงเด็กดอยโอกาส สวัสดิภาพและการคุมครอง นโยบาย และการบริหารการเงิน ตลอดจน มาตรการเสริมในแตละมิติ ดังนั้น จึงมีความเชื่อมโยงตามกรอบแนวทาง 6 มิติ กับมาตรการการปองกันโรค เพอื่ ปองกันการแพรระบาดของโควดิ 19 ในการเตรยี มความพรอมกอนเปดภาคเรยี น มดี งั นี้ ความเช่อื มโยง 6 มิตกิ บั มาตรการการเตรียมความพรอมกอ นเปดภาคเรียน มติ ิ มาตรการควบคุมหลกั มาตรการเสริม 1. ความปลอดภัย 1. มีมาตรการคัดกรองวัดไขและ 1. ทำความสะอาดพื้นที่ที่นักเรียน จากการลดการ อาการเสย่ี ง กอ นเขา สถานศกึ ษา ใชรวมกัน กอนและหลังใชงาน แพรเชือ้ โรค พรอ มสงั เกตอาการไข ไอ มนี ำ้ มกู ทุกครั้ง เชน หองคอมพิวเตอร เจบ็ คอ หายใจลำบาก เหนอ่ื ยหอบ หองดนตรี ลฟิ ต อปุ กรณก ีฬา ไมไ ดก ลน่ิ ไมร รู ส สำหรบั นกั เรยี น บุคลากรของ สถานศึกษา และ 2. จัดใหมีพื้นที่ในการเขาแถว ผูมาติดตอ ทุกคน ทำกิจกรรม หรือเลนกลุมยอย เวนระยะหางระหวางบุคคล 2. ใหน กั เรยี น บคุ ลากร และผเู ขา มา อยางนอ ย 1 - 2 เมตร ในสถานศึกษา ทุกคนตองสวม หนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั 3. ใหนักเรียนใชของใชสวนตัว ตลอดเวลาเมอ่ื อยใู นสถานศกึ ษา ไมใชสิ่งของรวมกับผูอื่น เชน แกวน้ำ ชอน สอม แปรงสีฟน 3. ใหม จี ดุ บรกิ ารลา งมอื ดว ยสบแู ละนำ้ ยาสีฟน ผา เช็ดหนา หรอื เจลแอลกอฮอลอ ยา งเพยี งพอ ในบรเิ วณตา งๆ เชน ทางเขา อาคาร 4. จัดใหมีหองพยาบาลสำหรับ หอ งเรยี น โรงอาหาร แยกผมู อี าการปว ยระบบทางเดนิ หายใจออกจากผูมีอาการปวย 4. ใหจัดเวนระยะหางระหวาง ระบบอื่น ๆ หรือพิจารณาสงไป บุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร สถานพยาบาล เชน ระหวา งโตะเรยี น ทน่ี ัง่ เรยี น ทน่ี ง่ั ในโรงอาหาร ทน่ี ง่ั พกั ทางเดนิ จุดรอคอย หองนอนเด็กเล็ก กรณีหองเรียนไมเพียงพอในการ จัดเวนระยะหางระหวางบุคคล ควรจัดใหมีการสลับวันเรียน แตละชั้นเรียน การแบงจํานวน นักเรียน หรือการใชพื้นที่ใชสอย บริเวณสถานศึกษา ตามความ เหมาะสม ทั้งนี้อาจพิจารณวิธี ปฏบิ ตั อิ น่ื ตามบรบิ ทความเหมาะสม โดยยึดหลกั Social distancing คูม ือการปฏบิ ตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19 7

มิติ มาตรการควบคุมหลกั มาตรการเสรมิ 5. เปดประตู หนาตางใหอากาศ 5. จัดใหมีการสื่อสารความรู ถา ยเท ทำความสะอาดหอ งเรยี น การปองกันโรคโควิด 19 และบริเวณตาง ๆ โดยเช็ด แกนักเรียน บุคลากร เพื่อให ทำความสะอาดพื้นผวิ สมั ผัสของ สามารถลางมือ สวมและถอด โตะ เกาอี้ และวัสดุอุปกรณ หนา กากอยา งถกู วธิ ี การเกบ็ รกั ษา กอนเขาเรียน พักเที่ยง และ หนากาก ชวงพักเที่ยงและการ หลังเลิกเรียนทุกวัน รวมถึงจัด ทำความสะอาดสถานที่และ ใหมีถังขยะมูลฝอยแบบมีฝาปด อุปกรณของใชที่ถูกสุขลักษณะ และรวบรวมขยะออกจาก ตลอดจนจัดใหมีนักเรียนแกนนำ หองเรียนเพื่อนำไปกำจัดทุกวัน ดา นสุขภาพนักเรียนทมี่ จี ิตอาสา เปนอาสาสมัครในการชวยดูแล 6. ใหพ จิ ารณาควบคมุ จำนวนนกั เรยี น สขุ ภาพเพอ่ื นนกั เรยี นดว ยกนั หรอื ทม่ี ารว มกจิ กรรม ลดแออดั หรอื ดแู ลรุนนองดว ย ลดเวลาทำกิจกรรมใหสั้นลง เทาที่จำเปน หรือเหลื่อมเวลา 6. กรณี มีรถรับ - สงนักเรียน ทำกจิ กรรม โดยถอื หลกั หลกี เลย่ี ง เนนใหผูโดยสารทุกคน สวม การติดตอสัมผัสระหวา งกนั หนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั ทำความสะอาดยานพาหนะและ บริเวณจุดสัมผัสรวมกัน เชน ราวจบั เบาะนง่ั ทว่ี างแขน กอ นรบั และหลงั จากสง นกั เรยี นแลว ทกุ ครง้ั ลดการพูดคุยหรือเลนกันบนรถ ตลอดจนการจัดเวนระยะหาง ระหวา งที่นงั่ 8 คูมือการปฏิบตั สิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควิด 19

มติ ิ มาตรการควบคุมหลัก มาตรการเสริม 2. การเรยี นรู 1. จัดหาสื่อความรูในการปองกัน 1. กรณีเด็กเล็ก ไมแนะนำใหใช ควบคุมโรคโควิด 19 สำหรับ สอ่ื การเรยี นการสอนแบบออนไลน ใชใ นการเรยี นการสอน การเรยี นรู โดยขาดปฏิสัมพันธกับผูสอน นอกหอ งเรยี น หรอื กจิ กรรมพฒั นา ครู ผปู กครอง ผเู รยี น ในรปู แบบของสอ่ื ออนไลน : VTR , Animation , Infographic 2. ไมปลอยใหเด็กและวัยรุนอยูกับ และสอ่ื สง่ิ พมิ พ : โปสเตอร แผน พบั สอ่ื ออนไลน (ท่ีไมใชส ่อื การเรยี น ภาพพลกิ คมู ือ แนวปฏบิ ัติ การสอน) นานเกินไป โดยทั่วไป กำหนดระยะเวลา 2. เตรยี มความพรอ มดา นการเรยี นรู - 1 ชว่ั โมงตอ วนั สำหรบั เดก็ เลก็ / ของเดก็ ตามวยั และสอดคลอ งกบั ประถมศึกษา พฒั นาการดา นสงั คม อารมณ และ - 2 ชว่ั โมงตอ วนั สำหรบั เดก็ โต / สติปญญา มัธยมศึกษา 3. สรา งความเขม แขง็ ของระบบดแู ล 3. สง เสรมิ ใหส ถานศกึ ษาและนกั เรยี น ชว ยเหลอื นกั เรยี น โดยบรู ณาการ ประเมินตนเองในการเตรียม กิจกรรมสงเสริมพัฒนานักเรียน ความพรอมกอนเปดภาคเรียน ดา นทกั ษะชวี ติ และความเขม แขง็ รองรบั สถานการณก ารแพรร ะบาด ทางใจ เขา ในการเรยี นการสอนปกติ ของโรคโควิด 19 รวมถึงมีการ เพื่อชวยใหนักเรียนจัดการ ตรวจคัดกรองสุขภาพนักเรียน ความเครียดและรับมือกับการ อยา งตอเน่อื ง เปลยี่ นแปลงไดอ ยางเหมาะสม 4. สนับสนุนใหนักเรียนใชสื่อรอบรู ดานสุขภาพในรูปแบบและผาน ชองทางหลากหลายที่สามารถ เขาถึงได อันจะชวยสงเสริมให เกิดความรอบรูดานสุขภาพ นำไปสกู ารปฏบิ ตั ติ นดา นสขุ ภาพ ที่เหมาะสม สะทอนถึงการมี พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค ลดโรคและปลอดภยั คูมือการปฏบิ ัติสำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 9

มติ ิ มาตรการควบคุมหลัก มาตรการเสรมิ 3. การครอบคลมุ 1. จัดหาวัสดุสิ่งของเครื่องใช 1. ประสานและแสวงหาการ ถงึ เด็กดอย และอุปกรณลางมือ เชน สบู สนบั สนนุ วสั ดอุ ปุ กรณก ารปอ งกนั โอกาส เจลแอลกอฮอล หนา กากผา หรอื โรคโควิด 19 จากหนว ยงานของ ก. เด็กพเิ ศษ หนากากอนามัยอยางเพียงพอ จังหวัดและผูเกี่ยวของ เชน ข. เด็กในพื้นท่ี สำหรับนักเรียนและบุคลากร ศบค.จ. ทองถิ่น เอกชน บริษัท เฉพาะหางไกล ในสถานศึกษา ควรมีสำรอง หา งรา น ภาคประชาชน เปน ตน มาก โดยเฉพาะเด็กเล็กที่เปอนงาย เพราะถาชื้นแฉะจะไมสามารถ 2. ประสานการดำเนินงานตาม ปอ งกันเช้อื ได แนวทางพัฒนากิจกรรมผูเรียน ของกระทรวงศึกษาธิการ 2. มีการปรับรูปแบบการเรียน กรณีมีขอจำกัดดานเทคโนโลยี การสอนให สอดคลองกับบริบท ทางการศึกษา การเขา ถงึ การเรยี นรใู นสถานการณ การระบาดของโรคโควิด 19 3. ใชสื่อสรางความเขาใจเรื่อง โรคโควิด 19 และแนวทาง 3. มีมาตรการสงเสริมใหนักเรียน การดูแลตัวเอง โดยคำนึงถึง ไดรับบริการสุขภาพขั้นพื้นฐาน ขอจำกัดทางภาษาและสังคม อยา งท่วั ถึง กลุมนักเรียนพิการเรียนรวม เลือกใชสื่อที่เปนรูปภาพ หรือ 4. มีมาตรการการทำความสะอาด เสยี งทเ่ีขา ใจงา ยมากกวา ใชต วั อกั ษร และจัดสภาพแวดลอมของที่พัก เพยี งอยา งเดยี ว และเรือนนอนใหถูกสุขลกั ษณะ 5. มีมาตรการการทำความสะอาด และจดั สภาพแวดลอ มใหส อดคลอ ง กับขอบัญญัติการปฏิบัติดาน ศาสนกิจ 6. มีมาตรการดูแลนักเรียนที่มี ความบกพรอง ดานพัฒนาการ การเรียนรู หรือดานพฤติกรรม อารมณ ที่สามารถเรียนรวมกับ เด็กปกติ ไดแ กน ักเรียนที่มภี าวะ บกพรอ งทางสตปิ ญ ญา บกพรอ ง ทางการเรียนรู บกพรองดาน พฤติกรรมอารมณ รวมถึงภาวะ สมาธิสัน้ และเดก็ ออทิสติก 10 คูมอื การปฏบิ ตั สิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19

มิติ มาตรการควบคุมหลัก มาตรการเสรมิ 4. สวสั ดิภาพ และ 1. จดั เตรยี มแผนรองรบั ดา นการเรยี น 1. สื่อสารทำความเขาใจกับบุคคล การคมุ ครอง การสอนสำหรับนักเรียนปวย ทกุ ฝา ย ใหข อ มลู ทใ่ี หค วามเชอ่ื มน่ั กักตัวหรือกรณีปดสถานศึกษา ในมาตรการปอ งกนั และการดแู ล ชว่ั คราว ตามระบบการดูแลชวยเหลือ ในสถานศึกษา โดยเฉพาะ 2. จัดเตรยี มแนวปฏิบัติการส่อื สาร การระมัดระวัง การสื่อสารและ เพอ่ื ลดการรงั เกยี จและการตตี รา คำพูดที่มีผลตอทัศนคติ เพื่อลด ทางสงั คม (Social stigma) การรังเกียจ การตีตราทางสังคม (Social stigma) กรณีที่อาจพบ 3. จัดเตรียมแนวปฏิบัติดาน บคุ ลากรในสถานศกึ ษา นกั เรยี น การจัดการความเครียดของครู ผูปกครองตดิ โรคโควิด 19 และบคุ ลากร 2. กรณนี กั เรยี นหรอื บคุ ลากรปว ยจรงิ 4. ตรวจสอบประวัติเสี่ยงของ ตองใหหยุดรักษาจนกวาจะหาย บคุ ลากรและนกั เรยี น ตรวจสอบ เปนปกติ โดยนำหลักฐาน เรื่องการกักตัวใหครบ 14 วัน ใบรบั รองแพทยม ายนื ยนั เพอ่ื กลบั กอนมาทำการเรียนการสอน เขาเรียนตามปกติ โดยไมถือวา ตามปกติและทุกวนั เปดเรยี น ขาดเรยี นหรอื ขาดงาน 5. กำหนดแนวทางปฏิบัติตาม 3. กกั ตวั ผใู กลช ดิ กบั ผปู ว ยตามเกณฑ ระเบียบสำหรับบุคลากรและ ควบคมุ โรคและดำเนนิ การชว ยเหลอื นักเรียนที่สงสัยติดเชื้อหรือปวย เชนเดียวกับผูป ว ย ดวยโรคโควิด 19 โดยไมถือเปน วนั ลาหรอื วนั หยุดเรียน คูมอื การปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 11

มติ ิ มาตรการควบคุมหลัก มาตรการเสรมิ 5. นโยบาย 1. สอ่ื สารประชาสมั พนั ธแ กค รแู ละ 1. จดั ระบบใหน กั เรยี นสามารถเขา ถงึ บคุ ลากรในสถานศกึ ษาใหม คี วามรู การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพอยา งตอ เนอ่ื ง ความเขาใจเบื้องตน เกี่ยวกับ กรณขี าดเรยี น ลาปว ย ปด สถาน โรคโควิด 19 ทักษะการลางมือ ศึกษา เชน จัดรูปแบบการเรียน การสวมหนา กากผา หรอื หนา กาก ออนไลน ผานสื่ออิเล็กทรอนิกส อนามยั สขุ ลกั ษณะสว นบคุ คลทด่ี ี การติดตอทางโทรศัพท Social รวมทง้ั การทำความสะอาดอยา ง media การติดตามเปนรายวัน ถูกวิธี หรอื รายสัปดาห 2. ประชมุ ชแ้ี จงคณะกรรมการสถาน 2. พิจารณาปดสถานศึกษาตาม ศึกษาขั้นพื้นฐานแบบออนไลน สถานการณและความเหมาะสม หรอื กลมุ ยอ ยตามความจำเปน กรณีนักเรียน ครู หรือบุคลากร ในสถานศกึ ษาอยใู นกลมุ เสย่ี งหรอื 3. มแี ผนงาน โครงการ และกจิ กรรม มีผูปวยยืนยันติดเชื้อเขามา รองรับนโยบายและแนวทาง ในสถานศกึ ษา ใหป ระสานองคก ร การปองกันโรคโควิด 19 ของ ปกครองสวนทองถิ่น เพื่อทำ สถานศกึ ษา ความสะอาดอาคารสถานที่ ทั้งภายในภายนอกอาคารและ 4. แตงตั้งคณะทำงานรับผิดชอบ สิ่งของเครื่องใช รวมทั้งรีบแจง เกย่ี วกบั โรคโควดิ 19 ในสถานศกึ ษา หนวยงานสาธารณสุขในพื้นที่ ประกอบดว ยครูบคุ ลากรสถานศกึ ษา เพือ่ ทำการสอบสวนโรค นักเรียน ผูปกครอง เจาหนาที่ สาธารณสุข และผูเกย่ี วขอ ง 3. สื่อสารใหมีความรูเกี่ยวกับ การสังเกตอาการเสี่ยง การมี 5. กำหนดบทบาทหนาที่ โดย แนวโนมเสี่ยงตอการติดเชื้อ มอบหมายครู ครูอนามัยหรือ โควิด 19 ไดงาย ไดแก เด็กที่มี บคุ ลากรของสถานศกึ ษาทำหนา ท่ี อาการสมาธิสั้น (เปนโรคที่มี คัดกรอง วัดไขนักเรียน สังเกต อาการแสดงดาน พฤติกรรม สอบถามอาการเสย่ี ง และประสาน : ซนเกนิ ไป ใจลอย รอคอยไมไ ด งานเจา หนา ทส่ี าธารณสขุ ในพน้ื ท่ี รอคอยไดนอย) ทำใหเด็กกลุมนี้ ใหบริการในหองพยาบาลดูแล เสี่ยงตอการสัมผัสกับบุคคลอื่น ทำความสะอาดในบรเิวณสถานศกึ ษา ลว ง แคะ สมั ผสั ใบหนา จมกู ปาก และบริเวณจดุ เสย่ี ง ตัวเอง รวมทั้งหลงลืมการใส หนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั 12 คูมือการปฏบิ ัติสำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19

มิติ มาตรการควบคุมหลกั มาตรการเสริม 5. นโยบาย (ตอ ) 6. สื่อสารทำความเขาใจผูปกครอง และนกั เรยี น โดยเตรยี มการกอ น เปดภาคเรียนหรือวันแรกของ การเปดเรียนเกี่ยวกับแนวทาง การปองกันโรคโควิด 19 และ มีชอ งทางการตดิ ตอ ส่อื สาร 7. สถานศกึ ษามกี ารประเมนิ ตนเอง เพื่อเตรียมความพรอมกอนเปด เรียนผานระบบออนไลนของ กระทรวงศึกษาธิการ / Thai STOP COVID กรมอนามยั หรอื ตามแบบประเมินตนเองสำหรับ สถานศกึ ษาในการเตรยี มความพรอ ม กอนเปดภาคเรียนเพื่อเฝาระวัง และปองกันการแพรระบาดของ โรคโควิด 19 8. มีมาตรการการจัดการดาน ความสะอาด รถ รบั - สง นกั เรยี น และชีแ้ จงผปู ระกอบการ เพ่ือปองกนั การแพรระบาดของ โรคโควิด 19 โดยถือปฏบิ ตั ิ อยางเครงครัด 9. เสริมสรางวัคซีนชุมชนใน สถานศึกษา โดยมาตรการ “4 สราง 2 ใช” - สรา งสถานศกึ ษาท่รี สู กึ ... “ปลอดภยั ”(safety) - สรางสถานศกึ ษาที.่ .... “สงบ” (calm) - สรางสถานศึกษาทีม่ .ี .... “ความหวัง” (Hope) คมู อื การปฏบิ ัติสำหรับสถานศึกษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 13

มิติ มาตรการควบคุมหลัก มาตรการเสรมิ 5. นโยบาย (ตอ ) - สรางสถานศึกษาที่..... 1. ประสานงานและแสวงหาแหลง ทนุ “เขาใจ เหน็ ใจและใหโอกาส” และการสนบั สนนุ จากหนว ยงาน 6. การบริหาร (De-stigmatization) องคกรหรือภาคเอกชน เชน การเงนิ - ใชศักยภาพสถานศึกษาและ ทองถิ่น บริษัท หางราน NGO ชุมชน (Efficacy) เชน ระบบ เปนตน เพื่อสนับสนุนกิจกรรม ดแู ลชว ยเหลอื นกั เรยี น แบง ปน การปองกันการแพรระบาดของ ทรัพยากรในชุมชน โรคในสถานศึกษา - ใชสายสัมพันธในสถานศึกษา (Connectedness) 2. พจิ ารณาสรรหาบคุ ลากรเพม่ิ เตมิ 10. มีการกำกับ ติดตามใหมีการ ในการดูแลนักเรียนและการ ดำเนินงานตามมาตรการ จดั การสง่ิ แวดลอ มในสถานศกึ ษา เพอ่ื ปอ งกนั การแพรร ะบาดของ โรคโควิด 19 อยางเครงครดั 1. พิจารณาการใชง บประมาณของ สถานศึกษาสำหรับกิจกรรม การปองกันการระบาดของ โรคโควิด 19 ตามความจำเปน และเหมาะสม 2. จัดหาวัสดุอุปกรณปองกัน โรคโควดิ 19 สำหรบั นกั เรยี นและ บุคลากรในสถานศึกษา เชน หนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั เจลแอลกอฮอล สบู เปนตน 14 คมู ือการปฏบิ ัตสิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควิด 19

การเตรียมความพรอมกอนเปดภาคเรียน ( Preparing the reopening of schools) หลังจาก ปด สถานศกึ ษาเนอ่ื งจากสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 เปน สถานการณไ มป กติ ไมเ คยเกดิ ขน้ึ มากอ น มคี วามไมแ นน อน อาจตอ งปด หรอื เปด ตามสถานการณ สถานศกึ ษาควรมกี ารประเมนิ ความพรอ มของตนเอง เพือ่ เตรยี มความพรอมกอนเปด เรยี น ผานระบบออนไลนของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และ THAI STOP COVID กรมอนามัย มีกลไกการตรวจรับรองการประเมินจากหนวยงานหรือผูเกี่ยวของในพื้นที่ เชน คณะกรรมการ สถานศึกษาหรือหนวยงานสาธารณสุขในระดับพื้นที่ เปนตน แนะนำใหมีการคัดกรองสุขภาพนักเรียนและ บคุ ลากรทเ่ี กย่ี วขอ งกอ นเปด ภาคเรยี น ตามแบบประเมนิ ตนเองของสถานศกึ ษา และแบบประเมนิ ตนเองของ นกั เรียน (ภาคผนวก) มาตราการสำหรับการเปดภาคเรียน จดุ เนนหนักถอื ปฏบิ ตั ิในโรงเรยี น รองรบั สถานการณโ ควดิ 19 รถรับ- สงนักเรียน พ้ืนที่รวมสะอาด 1. วดั ไข ผูบ รหิ าร ของใ ชสวนตัวมาตราการหลกั โรงเรยี น เเวขน ารแะถยวะหา ง 6. ลดแออัด 2. ใสห นากาก ส่ือจคิตวอาามสราู 1. วัดไข 5. ทำความ ครู 2. สวมหนากาก 6 ขอ ปฏบิ ัติ สะอาด ในโรงเรียน นกั เรียน 3. ลางมอื 4. เวนระยะหา ง 3. ลางมือ ผปู กครอง 5. ทำความสะอาด แมค รวั 4. เวน แมค า 6. ลดแออดั ระยะหาง นักการ จดั หอ งแยก คมู อื การปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 15

แผนผงั กลไกการดำเนินงานปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 ระดบั จังหวัด ในสถานศกึ ษา ผูว า ราชการจงั หวดั คณะกรรมการ สำนักงาน ศึกษาธิการจงั หวดั สพป. โรคตดิ ตอจังหวัด สาธารณสขุ จังหวัด สพม. พมจ. โรงพยาบาลศนู ย อบจ. โรงพยาบาลท่ัวไป ทน. / ทม. นายอำเภอ โรงพยาบาลชมุ ชน สำนักงาน คณะกรรมการพฒั นา สาธารณสุขอำเภอ คณุ ภาพชีวติ ระดบั อำเภอ (พชอ.) ทต., อบต. โรงพยาบาลสง เสริม สถานศกึ ษา สขุ ภาพตำบล อสม. คณะกรรมการ สถานศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน สายบรหิ ารงาน สายบังคับบัญชา พมจ. - สำนักงานพฒั นาสังคมและความม่นั คงของมนษุ ยจ งั หวัด อบจ. - องคการบรหิ ารสวนจงั หวัด ทน. - เทศบาลนคร ทม. - เทศบาลเมอื ง ทต. - เทศบาลตำบล อบต. - องคการบรหิ ารสวนตำบล อสม. - อาสาสมัครสาธารณสขุ ประจำหมบู า น สพป.- สาํ นกั งานเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษา สพม. - สาํ นักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษามัธยมศึกษา 16 คูมือการปฏบิ ัติสำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19

บทบาทบุคลากรสาธารณสขุ ในการดำเนนิ งานปอ งกนั การแพรระบาด ของโรคโควดิ 19 ในสถานศกึ ษา สวนกลาง เขต/ศนู ยอนามัย จงั หวัด ระดับพ้ืนท่ี (อำเภอ/ตำบล) ประสานความรว มมอื สนับสนุนวิชาการ / ดำเนนิ งานตาม พรบ. / กำหนดบทบาทหนา ท่ี กำหนดแนวทาง / สื่อสนบั สนุน แนวทาง / มาตรการ ความรับผิดชอบ มาตรการ วางแผน และ จดั ทำแผนปฏบิ ตั กิ าร การประสานงานกับ จดั ทำแนวปฏบิ ตั ิ ประสานงานหนว ยงาน เฝาระวงั ปอ งกัน สถานศกึ ษา ถา ยทอดสกู ารปฏบิ ตั ิ ที่เก่ยี วของ ควบคุมโรค การสนบั สนนุ สนบั สนนุ วชิ าการ สนับสนุน สงเสริม ประสาน ชแี้ จง ดานวิชาการ ความรู องคค วามรู ติดตามประเมนิ ผล หนว ยงานทเ่ี กย่ี วขอ ง คำแนะนำ สนบั สนนุ สอ่ื การเรยี นรู รวบรวมขอ มลู เพอ่ื เตรยี มความพรอ ม สอ่ื ประชาสมั พนั ธ และ ดานสขุ ภาพผาน การดำเนินงาน ดำเนนิ การ การสาธติ Online / ทางไกล สนบั สนนุ ดา นวชิ าการ การสนับสนุน และ กศธ. สอ่ื ประชาสมั พนั ธ จัดเตรยี มอุปกรณ ตดิ ตามประเมนิ ผล วสั ดอุ ปุ กรณ ดำเนินการคัดกรอง วางระบบการคดั กรอง และสงตอ และสง ตอ สรปุ ผลการดำเนนิ งาน ติดตามประเมินผล คมู ือการปฏิบัติสำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 17

18 คมู อื การปฏิบัตสิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19 ขนั้ ตอนการดำเนินงานคัดกรองและสง ตอ นักเรยี นและบุคลากรในสถานศึกษา ในการปองกันควบคุมการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 คดั กรองสุขภาพนักเรียนและบคุ ลากรในสถานศกึ ษา กอ นเขาสถานศึกษา - วัดอณุ หภมู ิดว ยเคร่ืองวดั อุณหภมู ทิ างหนาผาก 1. จดั อุปกรณก ารคัดกรองสุขภาพ - ใหน ักเรียนลางมอื ดวยสบูและนำ้ หรอื ใชเจลแอลกอฮอล 2. จดั อุปกรณการลางมอื - ตรวจการใสหนากากผา หรือหนากากอนามยั ทกุ คน 3. แบบบันทกึ การตรวจคดั กรองสุขภาพ - กรณีบคุ คลภายนอกกรอกขอมูลประวตั ิเส่ยี ง (นกั เรยี นและบุคลากรไดร ับการประเมินความเสย่ี ง กอ นเปดภาคเรียนทกุ คน) ไมม ไี ข ( <37.5 c ) มไี ข ( >_37.5 c ) กลุมเส่ียง หรอื ไมม ีอาการทางเดนิ หายใจ หรือมอี าการทางเดินหายใจ ติดสญั ลกั ษณ - แยกนักเรียนไวทีห่ อ งจัดเตรียมไว มีประวัตเิ ส่ยี งสูง มปี ระวัตเิ ส่ียงต่ำ - เขาเรียนตามปกติ - บันทกึ รายช่ือและอาการปวย - ปฏบิ ัติตามมาตรการการปองกัน - ประเมินความเสย่ี ง - แยกนกั เรียนไวทหี่ อ งจัดเตรยี มไว - แยกนักเรยี นไวทห่ี องจัดเตรยี มไว - แจง ผปู กครอง - บันทกึ รายชื่อและอาการปว ย - บนั ทึกรายชือ่ และอาการปว ย - แจง ผูป กครองมารับพาไปพบแพทย - แจงผปู กครองมารบั พาไปพบแพทย พบประวตั ิเส่ียง - แจง เจาหนา ทส่ี าธารณสขุ - แจงเจาหนาทส่ี าธารณสขุ ประเมินสถานการณก ารสอบสวนโรค ประเมนิ สถานการณการสอบสวนโรค ไมม ปี ระวัตเิ ส่ียง เก็บตัวอยา ง - ใหพานกั เรยี นไปพบแพทย - กักตัวอยูบาน - ใหหยดุ พกั จนกวาจะหายเปนปกติ - ติดตามอาการใหครบ 14 วนั ผรู บั ผิดชอบตดิ ตามอาการนกั เรยี น และรายงานผลใหผ ูบริหารสถานศกึ ษา ผูเกีย่ วขอ ง หมายเหตุ กลุม เสี่ยง * ผมู ีประวตั เิ ส่ียงสงู : ผูสมั ผัสท่มี ีความเสย่ี งตอการตดิ เช้ือสูง (High risk contact) หมายถงึ ผูสัมผัสใกลชดิ ตามลักษณะขอใดขอ หนึ่ง ดังนี้ * ผูมปี ระวัตเิ สีย่ งตำ่ : - ผทู ่ีเรยี นรว มหอ ง ผทู ี่นอนรวมหอ ง หรอื เพอื่ นสนทิ ทคี่ ลกุ คลีกนั - ผูสัมผัสใกลชดิ หรือมีการพดู คยุ กบั ผูปว ยในระยะ 1 เมตร นานกวา 5 นาที หรอื ถูกไอ จาม รดจากผปู วย โดยไมม ีการปอ งกัน เชน ไมสวมหนากากอนามัย ผูสัมผัสทีม่ คี วามเสี่ยงตอ การติดเช้อื ตำ่ (Low risk contact) หมายถึง ผทู ท่ี ํากจิ กรรมอน่ื ๆ รว มกบั ผูป ว ย แตไมเ ขาเกณฑความเส่ียง - ผทู ่ีอยูในบริเวณทปี่ ดไมมกี ารถายเทอากาศ เชน ในรถปรับอากาศ ในหองปรับอากาศ รวมกบั ผปู ว ยและอยูห างจากผูปวยไมเ กิน 1 เมตร นานกวา 15 นาที โดยไมมีการปอ งกัน

วิธีการตรวจคดั กรองสุขภาพ การตรวจคัดกรองสุขภาพเบื้องตนชวงสถานการณโรคโควิด 19 ในสถานศึกษา ที่สำคัญ ไดแก การตรวจวัดอุณหภูมิรางกายหรือวัดไข การซักประวัติการสัมผัสในพื้นที่เสี่ยง การสังเกตอาการเสี่ยงตอ การติดเช้อื โดยมวี ิธีปฏบิ ัตทิ ี่สำคัญพอสงั เขป ดงั น้ี วธิ ีการตรวจวดั อุณหภมู ิรางกายหรอื วัดไข มารจู กั เครือ่ งวดั อุณหภูมริ า งกาย คนทว่ั ไปจะมอี ณุ หภมู ริ า งกายอยรู ะหวา ง 36.1 - 37.2 องศาเซลเซยี ส สำหรบั ผทู เ่ี รม่ิ มไี ขห รอื สงสยั วา ติดเชื้อจะมอี ณุ หภมู ทิ ่ีมากกวา 37.5 องศาเซลเซียส เคร่อื งวัดอณุ หภูมิรางกาย มี 4 แบบ ไดแ ก 1) เครอ่ื งวดั อณุ หภมู แิ บบแทง แกว นยิ มใชว ดั อณุ หภมู ทิ างปากหรอื ทางรกั แรใ นผใู หญห รอื เดก็ โต แตไ มเ หมาะ สำหรบั ใชใ นเดก็ เลก็ ขอดี : อา นคา อณุ หภูมิมีความนา เชือ่ ถอื และมีความถูกตอ ง ขอ เสยี : ใชเ วลาในการวัดนาน ไมเ หมาะสมในการคัดกรองผูปว ยจำนวนมาก 2) เครอื่ งวดั อณุ หภมู แิ บบดจิ ติ อล หนาจอแสดงผลเปนแบบตัวเลข ทำใหง ายตอการอานคา เคร่ืองมือชนิดน้ี นิยมใชในการวัดอุณหภูมิทางปากหรือทางรักแรในผูใหญหรือเด็กโต รวมถึงใชในการวัดอุณหภูมิทางทวาร ของเดก็ เลก็ ดว ย ขอ ดี : อานคา อุณหภูมมิ คี วามนาเชือ่ ถอื และมคี วามถูกตอ ง ขอเสีย : ใชเวลาในการวัดนอยกวาแบบแทงแกว แตยังไมเหมาะในการใชในการคัดกรองคนจำนวนมาก 3) เครือ่ งวัดอณุ หภูมิในชอ งหู ใชว ดั อณุ หภูมคิ วามรอ นทแี่ พรออกมาของรา งกายโดยไมส ัมผสั กับอวัยวะท่วี ัด มีหนาจอแสดงผลเปนแบบตัวเลขทำใหงายตอการอานคา บริเวณปลายมีเซ็นเซอรวัดรังสีอินฟราเรด ที่รางกายแพรออกมา โดยเครื่องมือไดออกแบบใหวัดที่บริเวณเยื่อแกวหู ขอดี : อานคาอุณหภูมิไดรวดเร็วเหมาะสมกับการคัดกรองคนจำนวนมาก ขอควรระวัง : การปนเปอนและติดเชื้อจากทางหูกรณีไมเปลี่ยนปลอกหุม 37.5 4) เครื่องวัดอุณหภูมิทางหนาผาก เปนเครื่องมืิอที่พัฒนามาเพื่อลดโอกาส ในการตดิ เชอ้ื ใชว ดั อณุ หภมู ไิ ดอ ยา งรวดเรว็ ในการคดั กรองผปู ว ยจำนวนมาก หนาจอแสดงผลเปน แบบตวั เลข บริเวณปลายมีเซ็นเซอรว ดั รงั สอี นิ ฟราเรด ทผ่ี วิ หนัง โดยเครอ่ื งมือไดออกแบบใหว ัดทบ่ี ริเวณหนาผาก ขอดี : อานคา อุณหภมู ไิ ดรวดเร็ว เหมาะสมกับการคดั กรองคนจำนวนมาก ขอเสยี : หากใชง านไมถ กู ตอ งตามคำแนะนำ อาจทำใหค า ทไ่ี ดค ลาดเคลอ่ื น คมู อื การปฏิบัตสิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 19

วธิ กี ารวัดอุณหภูมทิ างหนาผาก 1. ตง้ั คาการใชงานเปนแบบวดั อณุ หภมู ริ า งกาย (Body Temperature) เครอื่ งวดั อณุ หภูมิทางหนาผาก มี 2 แบบ คือ - แบบวดั อณุ หภมู พิ น้ื ผวิ (Surface Temperature) ใชว ดั อณุ หภมู วิ ตั ถทุ ว่ั ไป เชน ขวดนม อาหาร - แบบวดั อณุ หภมู ริ า งกาย (Body Temperature) ใชว ดั อณุ หภมู ผิ วิ หนงั จะแสดงคา เปน อณุ หภมู ริ า งกาย 2. วดั อณุ หภมู ิ โดยชเ้ี ครอ่ื งวดั อณุ หภมู ไิ ปทบ่ี รเิ วณหนา ผาก ระยะหา งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ทง้ั น้ี ขน้ึ อยกู บั ผลติ ภณั ฑต ามคำแนะนำทก่ี ำหนด แลว กดปมุ บนั ทกึ ผลการวดั ขณะทำการวดั ไมค วรสา ยมอื ไปมาบน ผวิ หนงั บรเิ วณทีท่ ำการวัด และไมค วรมวี ตั ถุอื่นบัง เชน เสนผม หมวก หนากาก เหง่ือ เปน ตน การอานคาผลการวัด เมื่อมีสัญญาณเสียงหรือสัญลักษณ แสดงวา ทำการวัดเสร็จ หากอานคาผล ไมชัดเจน สามารถวัดซ้ำได คาผลการวัดไมเทากัน ใหใชคาผลมากที่สุด โดยทั่วไปอุณหภูมิรางกายปกติอยู ในชวงระหวาง 36.1 - 37.2 องศาเซลเซียส หากตรวจวัดอุณหภูมิรางกาย ตั้งแต 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ถอื วา มไี ข ตอ งไดร ับการตรวจวนิ จิ ฉัยตอ ไป ขอ ควรระวัง ศกึ ษาคมู ือการใชงานเครื่องวดั อุณหภมู ิกอนการใชงาน เครื่องวัดอุณหภูมิผิวหนังควรอยูในสภาวะแวดลอมของพื้นที่กอนทำการวัดไมนอยกวา 30 นาที เพอ่ื ใหอ ณุ หภมู ิของเคร่อื งวัดเทา กบั อุณหภมู แิ วดลอ ม ไมค วรสมั ผสั หรอื หายใจบนเลนสข องหวั วดั หากมสี ง่ิ สกปรกบนเลนสใ หใ ชผ า นมุ แหง หรอื สำลพี นั กา นไม ทำความสะอาด ไมค วรเชด็ ดว ยกระดาษทิชชู ผรู บั การตรวจวดั ควรอยใู นบรเิ วณจดุ ตรวจวดั อยา งนอ ย 5 นาที กอ นการวดั ไมค วรออกกำลงั กายหรอื อาบนำ้ กอ นถกู วดั อณุ หภมู เิ ปน เวลาอยา งนอ ย 30 นาที การถอื เครอ่ื งวดั อณุ หภมู หิ นา ผากเปน เวลานาน มผี ลใหอ ณุ หภูมภิ ายในของเครอ่ื งวัดสงู ขนึ้ และจะสงผลการวดั อุณหภูมิรางกายผดิ พลาด อณุ หภมู ริ า งกายขน้ึ อยกู บั การเผาผลาญพลงั งานของแตล ะคน เสอ้ื ผา ทส่ี วมใสข ณะทำการวดั อณุ หภมู ิ แวดลอ ม กิจกรรมที่ทำ ผทู ม่ี ปี ระวตั ไิ ขห รอื วดั อณุ หภมู กิ ายได ตง้ั แต 37.5 องศาเซลเซยี สขน้ึ ไป รว มกบั อาการทางเดนิ หายใจ อยางใดอยางหนึ่ง (มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส) และมีประวัติสัมผัสใกลชิด กับผูปวยยืนยัน ในชวง 14 วันกอนมีอาการ ถือวา เปนผูสัมผัสความเสี่ยงหรือเปนกลุมเสี่ยง ตองรีบแจง เจาหนาที่สาธารณสุขดำเนินการตอไป 20 คมู อื การปฏบิ ตั ิสำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19

ขั้นตอนการซักประวัตแิ ละสังเกตอาการเสยี่ ง โดยสอบถามเกย่ี วกบั ประวตั กิ ารสมั ผสั ในพน้ื ทเ่ี สย่ี ง พน้ื ทท่ี ม่ี ผี ปู ว ยตดิ เชอ้ื หรอื พน้ื ทท่ี ม่ี คี นจำนวนมาก และ สงั เกตอาการเสย่ี งตอ การตดิ เชอ้ื หรอื อาการทางเดนิ หายใจ เชน ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลำบาก เหนอ่ื ยหอบ ไมไ ดก ล่นิ ไมรรู ส โดยมีวธิ ปี ฏบิ ตั ิ ดังน้ี 1) จดั ตง้ั จดุ คดั กรองบรเิ วณทางเขา ของสถานศกึ ษา พจิ ารณากำหนดจดุ คดั กรองตามความเหมาะสม กบั จำนวนนักเรียน โดยยึดหลกั Social distancing 2) วัดอุณหภมู ติ ามคำแนะนำของเครอื่ งวัดอณุ หภมู ติ ามผลิตภัณฑน นั้ พรอมอา นคา ผลท่ีได อณุ หภมู มิ ากกวา 37.5 องศาเซลเซยี ล ถอื วา มีไข 3) ใหผ ูรบั การตรวจคัดกรองลา งมอื ดวยสบแู ละนำ้ หรอื ใชเจลแอลกอฮอลทำความสะอาดมือ 4) ตรวจสอบการสวมหนากาก (Check mask) ของบุคคลทุกคนท่เี ขามาในสถานศึกษา 5) สอบถามและซักประวตั ิการสัมผสั ในพน้ื ท่เี สีย่ ง และบนั ทึกผลลงในแบบบนั ทึกการตรวจคัดกรอง สุขภาพสำหรบั นักเรยี น บคุ ลากร หรือผูมาติดตอในสถานศึกษา (ภาคผนวก) กรณี วดั อณุ หภมู ริ า งกายได ไมเ กนิ 37.5 องศาเซลเซยี ส และไมม อี าการทางเดนิ หายใจ อาทิ ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลำบาก เหน่ือยหอบ ไมไดกล่ิน ไมรรู ส ไมมีประวัตสิ มั ผสั ใกลช ิดกบั ผูปวยยืนยัน ในชว ง 14 วัน กอนมีอาการ ถือวา ผานการคัดกรอง จะติดสัญลักษณหรือสติ๊กเกอร ใหเขาเรียนหรือปฏิบัติงานไดตามปกติ กรณี วัดอุณหภูมิรางกาย ตั้งแต 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป หรือ มีไข รวมกับอาการทางเดินหายใจ อยางใดอยางหน่ึง อาทิ ไอ มนี ำ้ มูก เจ็บคอ หายใจลำบาก เหน่ือยหอบ ไมไ ดกลน่ิ ไมร ูรส ใหปฏิบตั ิ ดงั นี้ แยกนักเรียนไปไวท หี่ อ งแยกซ่ึงจดั เตรียมไว บันทึกรายชอ่ื และอาการปว ย ประเมินความเส่ียง แจงผปู กครอง หากไมมีประวัติเสี่ยง ใหพานักเรียนไปพบแพทย และใหหยุดพักจนกวาจะหายเปนปกติ คมู อื การปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 21

หากตรวจพบวา มีประวัติเสี่ยง และ/หรือมีประวัติสัมผัสใกลชิดกับผูปวยยืนยันหรือสงสัย มีประวัติ เดนิ ทางไปในพน้ื ทเ่ี สย่ี งหรอื พน้ื ทเ่ี กดิ โรค ไปในพน้ื ทท่ี ม่ี คี นแออดั จำนวนมาก ในชว ง 14 วนั กอ นมอี าการ ถอื วา เปนผูสัมผัสที่มีความเสี่ยง หรือเปนกลุมเสี่ยง โดยจำแนกเปน กลุมเสี่ยงมีประวัติเสี่ยงสูง และกลุมเสี่ยง มีประวัติเส่ียงต่ำ ใหป ฏิบัติ ดงั นี้ กลุม เส่ียงมีประวตั เิ สยี่ งสูง แยกนักเรียนไปไวท่หี องแยกซึง่ จดั เตรียมไว บันทกึ รายชอื่ และอาการปวย แจงผูปกครอง ใหม ารบั นกั เรียน แลวพาไปพบแพทย แจงเจาหนาทีส่ าธารณสุข ประเมนิ สถานการณการสอบสวนโรค ทำความสะอาดจดุ เสี่ยงและบรเิ วณโดยรอบ เกบ็ ตวั อยา ง กักตัวอยูบาน ตดิ ตามอาการใหค รบ 14 วนั ครูรวบรวมขอ มลู และรายงานผลใหผ ูบริหารสถานศกึ ษา ผเู ก่ยี วขอ ง กลุมเสี่ยงมปี ระวตั เิ สย่ี งต่ำ แยกนกั เรียนไปไวท ่หี อ งแยกซ่งึ จดั เตรียมไว บนั ทกึ รายชอ่ื และอาการปว ย แจงผปู กครอง ใหมารบั นกั เรียน แลว พาไปพบแพทย แจงองคก รปกครองสว นทองถ่ิน แจงทอ งถ่นิ ทำความสะอาด จดุ เสย่ี ง และบรเิ วณโดยรอบ ติดตามอาการใหครบ 14 วัน ครูรวบรวมขอ มลู และรายงานผลใหผ ูบริหารสถานศกึ ษา ผเู กย่ี วของ 22 คมู อื การปฏิบัติสำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19

แนวปฎบิ ัติสำหรบั สถานศึกษาระหวา งเปด ภาคเรยี น ผูที่มีิไขหรือวัดอุณหภูมิรางกาย ตั้งแต 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป รวมกับอาการทางเดินหายใจ อยา งใดอยา งหนง่ึ อาทิ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลำบาก เหนอ่ื ยหอบ ไมไ ดก ลน่ิ ไมร รู ส และมปี ระวตั สิ มั ผสั ใกลช ดิ กับผูปวยยืนยัน ในชวง 14 วันกอนมีอาการ ถือวา เปนผูสัมผัสความเสี่ยงหรือเปนกลุมเสี่ยง ตองรีบแจง เจาหนาท่สี าธารณสขุ ดำเนินการตอไป หลกั ปฏบิ ตั ิในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 ในสถานศึกษา 1) คัดกรอง (Screening) 2) สวมหนา กาก (Mask) 36.5 ผทู ่ีเขา มาในสถานศึกษาทุกคน ทกุ คนตองสวมหนากากผา ตอ งไดร บั การคัดกรอง หรือหนา กากอนามยั วดั อณุ หภูมิรางกาย ตลอดเวลาที่อยใู นสถานศึกษา 3) ลา งมอื (Hand Washing) เจลลา งมอื เจลลางมอื เจลลางมอื ลา งมอื บอ ย ๆ ดว ยสบแู ละนำ้ นานอยา งนอ ย 20 วนิ าที หรอื ใชเ จลแอลกอฮอล หลกี เลย่ี งการสมั ผสั บรเิ วณจดุ เสย่ี ง 70%แอลกอฮอล 70% 70%แอลกอฮอล แอลกอฮอล รวมทง้ั ไมใชม อื สมั ผัส ใบหนา ตา ปาก จมกู โดยไมจ ำเปน สบู 4) เวน ระยะหาง (Social Distancing) เวน ระยะหา งระหวา งบคุ คล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร รวมถงึ การจดั เวน ระยะหา งของสถานท่ี 1m. - 2m. 5) ทำความสะอาด (Cleaning) เปด ประตู หนา ตา ง ใหอ ากาศถา ยเท ทำความสะอาดหอ งเรยี น และบรเิ วณตา ง ๆ โดยเชด็ ทำความสะอาดพน้ื ผวิ สมั ผสั ของโตะ เกา อ้ี และวสั ดอุ ปุ กรณ กอ นเขา เรยี น ชว งพกั เทย่ี ง และหลงั เลกิ เรยี นทกุ วนั รวมถงึ จดั ใหม ถี งั ขยะมลู ฝอยแบบมฝี าปด และรวบรวมขยะออกจากหองเรยี น เพอื่ นำไปกำจดั ทุกวนั 6) ลดแออดั (Reducing) ลดระยะเวลาการทำกิจกรรมใหสั้นลงเทาที่จำเปน หรือเหลื่อมเวลาทำกิจกรรมและหลกี เลย่ี ง การทำกจิ กรรมรวมตวั กนั เปน กลุมลดแออัด คูมือการปฏบิ ตั ิสำหรับสถานศึกษาในการปองกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19 23

เพอ่ื ใหแ นวปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 เกดิ ประโยชนแ ละ มผี ลกระทบในทางทด่ี ตี อ บคุ ลากรทเ่ี กย่ี วขอ ง ไดแ ก ผบู รหิ าร เจา ของสถานศกึ ษา ครู ผดู แู ลนกั เรยี น ผปู กครอง นกั เรยี น และแมครวั ผจู ำหนายอาหาร ผูปฏิบัติงานทำความสะอาด ดงั น้นั จึงกำหนดใหม ีแนวปฏบิ ัตสิ ำหรบั บุคลากรของสถานศึกษาสำหรบั ใชเปน แนวทางการปฏิบัตติ นอยา งเครงครดั มดี ังน้ี แนวปฎบิ ตั ิสำหรบั ผบู รหิ าร เจา ของสถานศกึ ษา 1. ประกาศนโยบายและแนวปฏิบัติในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 ในสถานศกึ ษา 2. จัดตั้งคณะทำงานดำเนินการควบคุมดูแลและปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 ประกอบดวย ครู นกั เรยี น ผปู กครอง เจา หนา ทส่ี าธารณสขุ ทอ งถน่ิ ชมุ ชน และผเู กย่ี วขอ ง พรอ มบทบาทหนา ทอ่ี ยา งชดั เจน 3. ทบทวน ปรับปรุง ซอมปฏิบัติตามแผนฉุกเฉินของสถานศึกษาในภาวะที่มีการระบาดของโรคติดเชื้อ (Emergency operation for infectious disease outbreaks) 4. สอ่ื สารประชาสมั พนั ธก ารปอ งกนั โรคโควดิ 19 เกย่ี วกบั นโยบาย มาตรการ แนวปฏบิ ตั ิ และการจดั การเรยี น การสอนใหแ กค รู นกั เรยี น ผปู กครอง และคณะกรรมการสถานศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ผา นชอ งทางสอ่ื ทเ่ี หมาะสม และตดิ ตามขอมูลขาวสารท่เี กี่ยวของกบั โรคโควิด 19 จากแหลง ขอมูลทีเ่ ชือ่ ถือได 5. สอ่ื สารทำความเขา ใจเพอ่ื ลดการรงั เกยี จและลดการตตี ราทางสงั คม (Social stigma) 6. มีมาตรการคัดกรองสุขภาพทุกคน บริเวณทางเขาไปในสถานศึกษา (Point of entry) ใหแกนักเรียน ครู บคุ ลากร และผมู าตดิ ตอ และจดั ใหม พี น้ื ทแ่ี ยก และอปุ กรณป อ งกนั เชน หนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั เจลแอลกอฮอล อยา งเพยี งพอ รวมถงึ เพม่ิ ชอ งทางการสอ่ื สารระหวา งครู นกั เรยี น ผปู กครอง และเจา หนา ท่ี สาธารณสุข ในกรณีทพ่ี บนักเรียนกลมุ เสี่ยงหรอื สงสัย 7. ควรพิจารณาการจัดใหนักเรียนสามารถเขาถึงการเรียนการสอนที่มีคุณภาพเหมาะสมตามบริบท อยางตอเนื่อง ตรวจสอบติดตาม กรณีนักเรียนขาดเรียน ลาปวย การปดสถานศึกษา การจัดให มกี ารเรยี นทางไกล สอ่ื ออนไลน การตดิ ตอ ทางโทรศพั ท Social media โดยตดิ ตามเปน รายวนั หรอื สปั ดาห 8. กรณีพบนักเรียน ครู บุคลากร หรือผูปกครองอยูในกลุมเสี่ยงหรือผูปวยยืนยันเขามาในสถานศึกษา ใหร บี แจง เจา หนา ทส่ี าธารณสขุ ในพน้ื ท่ี เพอ่ื ดำเนนิ การสอบสวนโรคและพจิ ารณาปด สถานศกึ ษา ตามแนวทาง ของกระทรวงสาธารณสขุ 9. มมี าตรการใหน กั เรยี นไดร บั อาหารกลางวนั และอาหารเสรมิ นม ตามสทิ ธทิ ค่ี วรไดร บั กรณพี บอยใู นกลมุ เสย่ี ง หรอื กกั ตัว 10. ควบคมุ กำกบั ตดิ ตาม และตรวจสอบการดำเนนิ งานตามมาตรการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 ในสถานศึกษาอยางเครงครัดและตอ เนอื่ ง 24 คูมือการปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19

แนวปฏบิ ัตสิ ำหรับครู ผดู ูแลนกั เรียน 1. ติดตามขอมูลขาวสารสถานการณการแพรระบาดของโรค พื้นที่เสี่ยง คำแนะนำการปองกันตนเอง และลดความเส่ยี งจากการแพรกระจายของเชื้อโรคโควิด 19 จากแหลงขอ มูลทเี่ ชื่อถอื ได 2. สังเกตอาการปวยของตนเอง หากมีอาการไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส ใหหยุดปฏิบัติงาน และรีบไปพบแพทยทันที กรณีมีคนในครอบครัวปวยดวยโรคโควิด 19 หรือ กลับจากพื้นที่เสี่ยงและอยูในชวงกักตัว ใหปฏิบัติตามคำแนะนำของเจาหนาที่สาธารณสุขอยางเครงครัด 3. แจงผูปกครองและนักเรียน ใหนำของใชสวนตัวและอุปกรณปองกันมาใชเปนของตนเอง พรอมใช เชน ชอ น สอ ม แกว น้ำ แปรงสีฟน ยาสีฟน ผาเช็ดหนา หนากากผาหรือหนา กากอนามัย เปนตน 4. สอ่ื สารความรคู ำแนะนำหรอื จดั หาสอ่ื ประชาสมั พนั ธใ นการปอ งกนั และลดความเสย่ี งจากการแพรก ระจาย โรคโควิด 19 ใหแกนักเรียน เชน สอนวิธีการลางมือที่ถูกตอง การสวมหนากากผาหรือหนากากอนามัย คำแนะนำการปฏบิ ตั ติ วั การเวน ระยะหา งทางสงั คม การทำความสะอาด หลกี เลย่ี งการทำกจิ กรรมรว มกนั จำนวนมากเพ่ือลดความแออัด 5. ทำความสะอาดส่อื การเรยี นการสอนหรืออุปกรณข องใชร ว มที่เปนจดุ สัมผสั เสย่ี ง ทกุ คร้งั หลงั ใชง าน 6. ควบคมุ ดแู ลการจดั ทน่ี ง่ั ในหอ งเรยี น ระหวา งโตะ เรยี น ทน่ี ง่ั ในโรงอาหาร การจดั เวน ระยะหา ง ระหวา งบคุ คล อยางนอย 1 - 2 เมตร หรือเหลื่อมเวลาพักกินอาหารกลางวัน และกำกับใหนักเรียน สวมหนากากผาหรือ หนากากอนามยั ตลอดเวลา และลา งมอื บอย ๆ 7. ตรวจสอบ กำกับ ติดตามการมาเรียนของนักเรียนขาดเรียน ถูกกักตัว หรืออยูในกลุมเสี่ยงตอการติดโรค โควดิ 19 และรายงานตอ ผบู ริหาร 8. ทำการตรวจคัดกรองสุขภาพทุกคนที่เขามาในสถานศึกษาในตอนเชา ใหกับนักเรียน ครู บุคลากร และ ผมู าตดิ ตอ โดยใชเ ครอ่ื งวดั อณุ หภมู ทิ างหนา ผาก พรอ มสงั เกตอาการและสอบถามอาการของระบบทางเดนิ หายใจ เชน ไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส โดยติดสัญลักษณสติ๊กเกอร หรือตราปม แสดงใหเหน็ ชดั เจนวา ผานการคดั กรองแลว กรณีพบนักเรียนหรือผูมีอาการมีไข อุณหภูมิรางกายตั้งแต 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป รวมกับ อาการระบบทางเดินหายใจอยางใดอยางหนึ่ง จัดใหอยูในพื้นที่แยกสวน ใหรีบแจงผูปกครองมารับและ พาไปพบแพทย ใหหยุดพักที่บานจนกวาจะหายเปนปกติ พรอมแจงเจาหนาที่สาธารณสุขเพื่อประเมิน สถานการณและดำเนินการสอบสวนโรค และแจงผูบริหารเพื่อพิจารณาการปดสถานศึกษาตามแนวทาง ของกระทรวงสาธารณสขุ บันทึกผลการคดั กรองและสง ตอประวตั ิการปว ย ตามแบบบนั ทกึ การตรวจสขุ ภาพ จัดอุปกรณการลางมือ พรอมใชงานอยางเพียงพอ เชน เจลแอลกอฮอลวางไวบริเวณทางเขา สบลู างมือบรเิ วณอา งลา งมอื คมู อื การปฏิบตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19 25

9. กรณคี รสู งั เกตพบนกั เรยี นทม่ี ปี ญ หาพฤตกิ รรม เชน เดก็ สมาธสิ น้ั เดก็ ทม่ี คี วามวติ กกงั วลสงู อาจมพี ฤตกิ รรม ดดู นว้ิ หรอื กดั เลบ็ ครสู ามารถตดิ ตามอาการและนำเขา ขอ มลู ทส่ี งั เกตพบในฐานขอ มลู ดา นพฤตกิ รรมอารมณ สงั คมของนกั เรยี น (หรอื ฐานขอ มลู HERO) เพอ่ื ใหเ กดิ การดแู ลชว ยเหลอื รว มกบั ผเู ชย่ี วชาญดา นสขุ ภาพจติ ตอ ไป 10. วิธีการปรับพฤติกรรมสำหรับนักเรียนที่ไมรวมมือปฏิบัติตามมาตรการที่ครูกำหนด ดวยการแกปญหา การเรียนรูใหมใหถูกตอง นั่นคือ “สรางพฤติกรรมที่พึงประสงค” หรือ “ลดพฤติกรรมที่ไมพึงประสงค” 11. ครูสื่อสารความรูเกี่ยวกับความเครียด วาเปนปฏิกิริยาปกติที่เกิดขึ้นไดในภาวะวิกฤติที่มีการแพรระบาด ของโรคโควิด 19 และนำกระบวนการ การจัดการความเครียด การฝกสติใหกลมกลืนและเหมาะสมกับ นกั เรยี นแตล ะวยั รว มกบั การฝก ทกั ษะชวี ติ ทเ่ี สรมิ สรา งความเขม แขง็ ทางใจ (Resilience) ใหก บั นกั เรยี น ไดแ ก ทกั ษะชีวติ ดานอารมณ สังคม และความคดิ เปนตน 12. ครูสังเกตอารมณความเครียดของตัวทานเอง เนื่องจากภาระหนาที่การดูแลนักเรียนจำนวนมาก และ กำกับใหปฏิบัติตามมาตรการปองกันการติดโรคโควิด 19 เปนบทบาทสำคัญ อาจจะสรางความเครียด วิตกกังวล ทั้งจากการเฝาระวังนักเรียน และการปองกันตัวทานเองจากการสัมผัสกับเชื้อโรค ดังนั้น เมื่อครมู ีความเครียด จากสาเหตตุ าง ๆ มีขอเสนอแนะ ดังนี้ 1) ความสับสนมาตรการของสถานศึกษาท่ไี มก ระจางชดั เจน แนะนำใหสอบทานกบั ผูบรหิ าร หรือเพ่อื น รวมงาน เพอื่ ใหเขา ใจบทบาทหนาที่และขอปฏบิ ัตทิ ่ีตรงกนั 2) ความวิตกกังวล กลัวการติดเชื้อในสถานศึกษา พูดคุยสื่อสารถึงความไมสบายใจ รองขอสิ่งจำเปน สำหรับการเรียนการสอนที่เพียงพอตอการปองกันการติดโรคโควิด 19 เชน สถานที่สื่อการสอน กระบวนการเรียนรู การสงงานหรือตรวจการบาน เปนตน หากทานเปนกลุมเสี่ยง มีโรคประจำตัว สามารถเขาสแู นวทางดแู ลบคุ ลากรของสถานศึกษา 3) จดั ใหม กี ารจดั การความเครยี ด การฝก สติ เปน กจิ วตั รกอ นเรม่ิ การเรยี นการสอน เพอ่ื ลดความวติ กกงั วล ตอสถานการณท ่ตี งึ เครียดน้ี 26 คมู ือการปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19

แนวปฏิบตั สิ ำหรับนักเรยี น 1. ตดิ ตามขอ มลู ขา วสารสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 พน้ื ทเ่ี สย่ี ง คาํ แนะนาํ การปอ งกนั ตนเอง และลดความเสี่ยงจากการแพรก ระจายของโรคโควิด 19 จากแหลง ขอมูลท่เี ชือ่ ถอื ได 2. สังเกตอาการปวยของตนเอง หากมีอาการไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลําบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส รีบแจงครูหรือผูปกครองใหพาไปพบแพทย กรณีมีคนในครอบครัวปวยดวยโรคโควิด 19 หรือ กลบั จากพน้ื ท่ีเสีย่ งและอยูใ นชว งกักตัว ใหปฏบิ ัติตามคาํ แนะนําของเจา หนาที่สาธารณสขุ อยา งเครงครัด 3. มแี ละใชข องใชส ว นตวั ไมใ ชร ว มกบั ผอู น่ื เชน ชอ น สอ ม แกว นำ้ แปรงสฟี น ยาสฟี น ผา เชด็ หนา หนา กากผา หรือหนากากอนามัย และทาํ ความสะอาดหรือเก็บใหเ รยี บรอย ทุกครงั้ หลังใชง าน 4. สวมหนา กากผา หรือหนา กากอนามยั ตลอดเวลาท่อี ยใู นสถานศึกษา 5. หมั่นลางมือบอย ๆ ดวยวิธีลางมือ 7 ขั้นตอน อยางนอย 20 วินาที กอนกินอาหาร หลังใชสวม หลีกเลี่ยง ใชม อื สมั ผสั ใบหนา ตา ปาก จมกู โดยไมจ าํ เปน รวมถงึ สรา งสขุ นสิ ยั ทด่ี ี หลงั เลน กบั เพอ่ื น เมอ่ื กลบั มาถงึ บา น ตองรบี อาบนำ้ สระผม และเปลย่ี นเสอ้ื ผา ใหมท นั ที 6. เวน ระยะหา งระหวา งบคุ คล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร ในการทาํ กจิ กรรมระหวา งเรยี น ชว งพกั และหลงั เลกิ เรยี น เชน น่ังกินอาหาร เลน กับเพอื่ น เขา แถวตอ คิว ระหวา งเดินทางอยูบนรถ 7. หลีกเลยี่ งการไปในสถานทีท่ ่แี ออัดหรอื แหลงชมุ ชนท่เี สีย่ งตอการตดิ โรคโควดิ 19 8. กรณนี กั เรยี นดม่ื นำ้ บรรจขุ วด ควรแยกเฉพาะตนเอง และทาํ เครอ่ื งหมายหรอื สญั ลกั ษณเ ฉพาะ ไมใ หป ะปน กบั ของคนอื่น 9. ดูแลสุขภาพใหแข็งแรง ดวยการกินอาหารปรุงสุก รอน สะอาด อาหารครบ 5 หมู และผัก ผลไม 5 สี เสริมสรางภูมิคุมกัน ควรเสริมอาหารเชาจากบาน หรือใหผูปกครองจัดเตรียมอาหารกลอง (Box set) กินที่โรงเรียนแทน รวมถึงออกกําลังกาย อยางนอย 60 นาที ทุกวัน และนอนหลับอยางเพียงพอ 9 - 11 ช่ัวโมงตอ วนั 10. กรณีนักเรียนขาดเรียนหรือถูกกักตัว ควรติดตามความคืบหนาการเรียนอยางสม่ำเสมอ ปรึกษาครู เชน การเรยี นการสอน สอ่ื ออนไลน อานหนงั สือ ทบทวนบทเรียน และทาํ แบบฝกหดั ที่บาน 11. หลกี เลย่ี งการลอ เลยี นความผดิ ปกตหิ รอื อาการไมส บายของเพอ่ื น เนอ่ื งจากอาจจะกอ ใหเ กดิ ความหวาดกลวั มากเกนิ ไปตอ การปวยหรอื การติดโรคโควิด 19 และเกิดการแบงแยกกดี กันในหมูนกั เรยี น คูม อื การปฏิบตั ิสำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19 27

บทบาทหนาทีข่ องนักเรยี นแกนนาํ ดานสขุ ภาพ นักเรียนที่มีจิตอาสา เปนอาสาสมัครชวยดูแลสุขภาพเพื่อนนักเรียนดวยกันหรือดูแลรุนนองดวย เชน สภานักเรยี น เดก็ ไทยทําได อย.นอย ยุวอาสาสมัครสาธารณสุข (ยวุ อสม.) 1. ตดิ ตามขอ มลู ขา วสารสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรค พน้ื ทเ่ี สย่ี ง คาํ แนะนาํ การปอ งกนั ตนเอง และลดความเสีย่ งจากการแพรกระจายของโรคโควิด 19 จากแหลง ขอมลู ทเ่ี ชอื่ ถอื ได 2. ชวยครูตรวจคัดกรองวัดอุณหภูมิรางกายของนักเรียนทุกคนที่มาเรียนในตอนเชา บริเวณทางเขา โดยมีครดู ูแลใหคําแนะนาํ อยางใกลช ดิ เนนการจัดเวนระยะหางระหวา งบุคคล อยางนอย 1 – 2 เมตร 3. ตรวจดูความเรียบรอยของนักเรียนทุกคนที่มาเรียน ตองสวมหนากากผาหรือหนากากอนามัย หากพบนกั เรียนไมไดส วม ใหแ จงครู ผรู บั ผดิ ชอบ เพื่อจดั หาหนา กากผาหรือหนา กากอนามัยสํารองให 4. เฝา ระวงั สงั เกตอาการของนกั เรยี น หากมอี าการไข ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลาํ บาก เหนอ่ื ยหอบ ไมไ ดกลน่ิ ไมรรู ส ใหรีบแจง ครทู นั ที 5. จดั กจิ กรรมสอ่ื สารใหค วามรคู าํ แนะนาํ การปอ งกนั และลดความเสย่ี งจากการแพรก ระจายโรคโควดิ 19 แกเ พ่อื นนกั เรียน เชน สอนวธิ กี ารลางมือทถี่ ูกตอ ง การทาํ หนา กากผา การสวมหนา กาก การถอดหนา กากผา กรณีเก็บไวใชต อ การทาํ ความสะอาดหนา กากผา การเวนระยะหา งระหวางบุคคล จัดทาํ ปายแนะนาํ ตาง ๆ 6. ตรวจอุปกรณของใชสวนตัวของเพื่อนนักเรียนและรุนนอง ใหพรอมใชงาน เนนไมใชรวมกับผูอื่น เชน จาน ชอน สอ ม แกวนำ้ แปรงสีฟน ยาสฟี น ผา เชด็ หนา ผาเช็ดมอื ของตนเอง 7. จัดเวรทําความสะอาดหองเรียน หองเรียนรวม และบริเวณจุดสัมผัสเสี่ยงทุกวัน เชน ลูกบิดประตู กลอนประตู ราวบันได สนามเดก็ เลน อุปกรณก ีฬา เครอื่ งดนตรี คอมพวิ เตอร 8. เปน แบบอยา งทด่ี ใี นการปฏบิ ตั ติ วั เพอ่ื ปอ งกนั โรคโควดิ 19 ดว ยการสวมหนา กากผา หรอื หนา กากอนามยั ลางมือบอย ๆ กินอาหารใชจาน ชอน สอม แกวน้ำของตนเอง การเวนระยะหาง เปนตน โดยถือปฏิบัติ เปนสุขนิสัยกจิ วัตรประจําวนั อยางสม่ำเสมอ 28 คูมือการปฏิบตั สิ ำหรับสถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

แนวปฏบิ ัตสิ ำหรบั ผปู กครอง 1. ตดิ ตามขอ มลู ขา วสารสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 พน้ื ทเ่ี สย่ี ง คาํ แนะนาํ การปอ งกนั ตนเอง และลดความเสีย่ งจากการแพรกระจายของโรค จากแหลงขอมูลท่ีเชอื่ ถอื ได 2. สงั เกตอาการปว ยของบตุ รหลาน หากมอี าการไข ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ หายใจลาํ บาก เหนอ่ื ยหอบ ไมไ ดก ลน่ิ ไมร รู ส ใหร บี พาไปพบแพทย ควรแยกเดก็ ไมใ หไ ปเลน กบั คนอน่ื ใหพ กั ผอ นอยทู บ่ี า นจนกวา จะหายเปน ปกติ กรณมี คี นในครอบครวั ปว ยดว ยโรคโควดิ 19 หรอื กลบั จากพน้ื ทเ่ี สย่ี ง อยใู นชว งกกั ตวั ใหป ฏบิ ตั ติ ามคาํ แนะนาํ ของเจา หนา ทส่ี าธารณสุขอยางเครงครดั 3. จดั หาของใชส ว นตวั ใหบ ตุ รหลานอยา งเพยี งพอในแตล ะวนั ทาํ ความสะอาดทกุ วนั เชน หนา กากผา ชอ น สอ ม แกว น้ำ แปรงสฟี น ยาสฟี น ผา เช็ดหนา ผาเชด็ ตัว 4. จัดหาสบูห รอื เจลแอลกอฮอล และกํากบั ดแู ลบุตรหลานใหลา งมือบอ ย ๆ กอ นกนิ อาหาร และ หลังใชส วม หลีกเล่ียงการใชม ือสัมผัสใบหนา ตา ปาก จมกู โดยไมจาํ เปน และสรางสุขนิสัยทด่ี ี หลงั เลนกับเพือ่ น และ เมอ่ื กลบั มาถงึ บาน ควรอาบน้ำ สระผม และเปล่ยี นชดุ เส้ือผาใหมทนั ที 5. หลีกเลี่ยงการพาบุตรหลานไปในสถานเสี่ยงตอการติดโรคโควิด 19 สถานที่แออัดที่มีการรวมกันของคน จํานวนมาก หากจําเปนตองสวมหนากากผาหรือหนากากอนามัย ลางมือบอย ๆ ดวยวิธีการ 7 ขั้นตอน ดวยสบูและน้ำ นาน 20 วินาที (ใหนักเรียนรองเพลงแฮปปเบิรธเดย 2 ครั้ง พรอมกับลางมือ) หรือ ใชเ จลแอลกอฮอล 6. ดูแลสขุ ภาพบุตรหลาน จัดเตรยี มอาหารปรุงสกุ ใหม สงเสรมิ ใหกินอาหารรอน สะอาด อาหารครบ 5 หมู และผักผลไม 5 สี และควรจัดอาหารกลอง (Box set) ใหแกนักเรียนในชวงเชาแทนการซื้อจากโรงเรียน (กรณีที่ไมไดกินอาหารเชาจากที่บาน) เพื่อเสริมสรางภูมิคุมกัน ออกกําลังกาย อยางนอย 60 นาทีทุกวัน และนอนหลับอยางเพียงพอ 9 - 11 ช่ัวโมงตอ วัน 7. กรณมี ีการจัดการเรยี นการสอนทางไกล ออนไลน ผูปกครองควรใหความรวมมือกับครูในการดูแล จดั การเรยี นการสอนแกน กั เรยี น เชน การสง การบา น การรว มทาํ กิจกรรม เปน ตน คมู อื การปฏิบตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 29

แนวปฏิบัตสิ ําหรบั แมครัว ผจู าํ หนา ยอาหาร และผูป ฏบิ ตั งิ านทําความสะอาด 1. ตดิ ตามขอ มลู ขา วสารสถานการณก ารแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 พน้ื ทเ่ี สย่ี ง คาํ แนะนาํ การปอ งกนั ตนเอง และลดความเสี่ยงจากการแพรก ระจายของโรค จากแหลงขอ มลู ท่ีเชอื่ ถือได 2. สังเกตอาการปวยของตนเอง หากมีอาการไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลําบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส ใหหยุดปฏิบัติงานและรีบไปพบแพทยทันที กรณีมีคนในครอบครัวปวยดวยโรคโควิด 19 หรือ กลับจากพื้นที่เสี่ยงและอยูในชวงกักตัว ใหปฏิบัติตามคําแนะนําของเจาหนาที่สาธารณสุข อยางเครงครัด 3. ลา งมอื บอ ย ๆ ดว ยสบแู ละนำ้ กอ น – หลงั ปรงุ และประกอบอาหาร ขณะจาํ หนา ยอาหาร หลงั สมั ผสั สง่ิ สกปรก เมื่อจับเหรียญหรือธนบัตร หลังใชสวม ควรลางมือดวยสบูและน้ำหรือใชเจลแอลกอฮอล และหลีกเลี่ยง การใชม ือสมั ผสั ใบหนา ตา ปาก จมกู โดยไมจ าํ เปน 4. ขณะปฏิบัติงานของผูสัมผัสอาหาร ตองสวมหมวกคลุมผม ผากันเปอน ถุงมือ สวมหนากากผา หรือ หนากากอนามยั และปฏิบตั ิตนตามสขุ อนามยั สวนบุคคลท่ถี กู ตอ ง 5. ปกปด อาหาร ใสถ งุ มอื และใชท ค่ี บี หยบิ จบั อาหาร หา มใชม อื หยบิ จบั อาหารพรอ มกนิ โดยตรง และจดั ใหแ ยกกนิ กรณีรานจําหนายอาหารสําเร็จรูปพรอมกิน ไมควรใชมือสัมผัสลงไปในถุงบรรจุอาหารกอนตักอาหาร 6. จัดเตรียมเมนูอาหารใหครบ 5 หมู และผักผลไม 5 สี เพื่อเสริมสรางภูมิคุมกัน ปรุงสุกใหม ใหนักเรียนกิน ภายในเวลา 2 ชั่วโมง หากเกินเวลาดังกลาว ใหนําอาหารไปอุนจนรอนจัดหรือเดือด แลวนํามาเสิรฟใหม กรณีที่ไมสามารถจัดเหลื่อมเวลาสําหรับเด็กในมื้อกลางวัน ใหเตรียมอาหารกลอง (Box set) แทน และ รับประทานท่โี ตะ เรียน 7. จัดเตรียมกระดาษสําหรับสั่งรายการอาหาร หรือชองทางสื่อสารอื่น ๆ เพื่อลดการพูดคุยและสัมผัส 8. ผปู ฏบิ ตั งิ านทาํ ความสะอาด ผปู ฏบิ ตั งิ านเกบ็ ขนขยะ ตองใสอุปกรณปองกันตนเอง เชน สวมหนากากผา หรอื หนา กากอนามยั สวมถงุ มอื ยาง ผา ยางกนั เปอ น รองเทา พ้ืนยางหุมแขง 9. การเกบ็ ขยะ ควรใชป ากคบี ดา มยาวเกบ็ ขยะใสถ งุ ขยะ ปดปากถุงใหมิดชิด และนําไปรวบรวมไวที่พักขยะ 10. เมื่อปฏิบัติงานเสร็จทุกครั้ง ตองลางมือบอย ๆ และเมื่อกลับมาถึงบาน ควรรีบอาบน้ำ สระผม เปลีย่ นเส้ือผา ใหมท ันที 30 คูม ือการปฏิบัตสิ ำหรับสถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

คําแนะนําในการทําความสะอาด 1. จัดเตรียมอุปกรณทําความสะอาดอยางเพียงพอ ไดแก น้ำยาทําความสะอาดหรือน้ำยาฟอกขาว อปุ กรณก ารตวง ถงุ ขยะ ถงั นำ้ ไมถ พู น้ื ผา เชด็ ทาํ ความสะอาด อปุ กรณป อ งกนั อนั ตรายสว นบคุ คล ทเ่ี หมาะสมกบั การปฏบิ ตั งิ าน อาทิ ถงุ มอื หนา กากผา เสอ้ื ผา ทจ่ี ะนาํ มาเปลย่ี นหลงั ทาํ ความสะอาด 2. เลือกใชผลติ ภัณฑทําความสะอาดพื้นผิวท่เี หมาะสม ก. กรณสี ่งิ ของอุปกรณเ ครือ่ งใช แนะนําใหใ ชแอลกอฮอล 70% หรอื ไฮโดรเจนเปอรอ อกไซด 0.5% ในการเชด็ ทาํ ความสะอาด ข. กรณเี ปนพ้นื ทขี่ นาดใหญ เชน พ้ืนหอง แนะนําใหใ ชผ ลติ ภัณฑท ีม่ สี ว นผสมของ โซเดยี มไฮโปคลอไรท 0.1% (นำ้ ยาซักผา ขาว) หรอื ไฮโดรเจนเปอรออกไซด 0.5% ค. ตรวจสอบคณุ ลกั ษณะของนำ้ ยาทาํ ความสะอาดบนฉลากขา งขวดผลติ ภณั ฑ วนั หมดอายุ รวมถึงพจิ ารณาการเลือกใชน ำ้ ยา ขึ้นอยกู บั ชนดิ พนื้ ผิววัสดุ เชน โลหะ หนงั พลาสตกิ 3. เตรยี มนำ้ ยาทาํ ความสะอาดเพอ่ื ฆา เชอ้ื ขน้ึ อยกู บั ชนดิ และความเขม ขน ของสารทเ่ี ลอื กใช โดยแนะนาํ ใหเ ลอื กใชผ ลติ ภณั ฑฆ า เชอ้ื ทม่ี สี ว นผสมของโซเดยี มไฮโปคลอไรท (รจู กั กนั ในชอ่ื “นำ้ ยาฟอกขาว”) เนอ่ื งจากหาซอ้ื ไดง า ย โดยนาํ มาผสมกบั นำ้ เพอ่ื ใหไ ดค วามเขม ขน 0.1% หรอื 1000 สว นในลา นสว น ดงั นี้ - กรณี ผลติ ภณั ฑ มีความเขมขน 2.54% ใหผ สม 40 มิลลลิ ติ ร (2.8 ชอนโตะ ) : นำ้ 1 ลิตร - กรณี ผลติ ภัณฑ มีความเขม ขน 5.7% ใหผ สม 18 มิลลิลติ ร (1.2 ชอนโตะ) : นำ้ 1 ลิตร - กรณี ผลิตภัณฑ มคี วามเขมขน 5% ใหผ สม 20 มลิ ลลิ ติ ร (1.3 ชอนโตะ ) : นำ้ 1 ลิตร - กรณี ผลติ ภณั ฑ มีความเขมขน 6% ใหผ สม 17 มิลลิลิตร (1.1 ชอนโตะ ) : น้ำ 1 ลิตร หรืออาจใชผลิตภัณฑฆาเชื้อที่มีสวนผสมของไฮโดรเจนเปอรออกไซด โดยนํามาผสมกับน้ำ เพื่อใหไดความเขม ขน 0.5% หรอื 5,000 สวนในลานสว น ดงั นี้ - กรณี ผลติ ภณั ฑ มคี วามเขม ขน 5% ใหผสม 110 มิลลลิ ติ ร (7.5 ชอ นโตะ ) : นำ้ 1 ลิตร - กรณี ผลิตภัณฑ มคี วามเขม ขน 3% ใหผสม 200 มลิ ลลิ ิตร (13.5 ชอ นโตะ) : นำ้ 1 ลิตร 4. สื่อสารใหความรูขั้นตอนการทําความสะอาดที่ถูกตองเหมาะสม รวมทั้งแนะนําสุขอนามัยในการ ดแู ลตนเองกบั ผปู ฏบิ ตั งิ าน - ลางมอื ดว ยสบแู ละน้ำ กอน – หลัง ทําความสะอาดทุกคร้งั - สวมอุปกรณป อ งกนั ตวั เองทกุ ครง้ั เมอ่ื ตอ งทาํ ความสะอาดและฆาเชื้อ - เปดประตหู นาตาง ขณะทําความสะอาด เพ่อื ใหม ีการระบายอากาศ - หากพื้นผิวสกปรก ควรทําความสะอาดเบื้องตนกอน เชน นําผาชุบน้ำเช็ดบริเวณที่มีฝุน หรอื คราบสกปรก กอ นท่จี ะใชน้ำยาทําความสะอาดเพอ่ื ฆา เชื้อ คูมือการปฏบิ ตั ิสำหรบั สถานศึกษาในการปองกนั การแพรระบาดของโรคโควดิ 19 31

- ควรทําความสะอาดและฆาเชื้อทั่วทั้งบริเวณกอน – หลัง ใชงานทุกครั้ง และเนนบริเวณที่มี การสัมผัสหรือใชงานรวมกันบอย ๆ เชน ลูกบิดประตู รีโมทคอนโทรล ปุมกดลิฟท ซึ่งเปนพื้นผิวขนาดเล็ก โดยนําผาสําหรับเช็ดทําความสะอาดชุบน้ำยาฟอกขาวที่เตรียมไวตามขอ 2 หรือใชแอลกอฮอล 70% หรือ ไฮโดรเจนเปอรอ อกไซด 0.5% เช็ดทาํ ความสะอาดและฆา เช้ือ - สาํ หรบั พน้ื ใชไ มถ พู น้ื ชบุ ดว ยนำ้ ยาฆา เชอ้ื ทเ่ี ตรยี มไวต ามขอ 2 เรม่ิ ถพู น้ื จากมมุ หนง่ึ ไปยงั อกี มมุ หนง่ึ ไมซ ้ำรอยเดิม โดยเร่มิ จากบริเวณที่สกปรกนอ ยไปมาก - การทําความสะอาดหองน้ำ หองสวม ดวยน้ำยาทําความสะอาดทั่วไป พื้นหองสวมใหฆาเชื้อ โดยราดนำ้ ยาฟอกขาวทเ่ี ตรยี มไวต ามขอ 2 ทง้ิ ไวอ ยา งนอ ย 10 นาที เชด็ เนน บรเิ วณทร่ี องนง่ั โถสว ม ฝา ปด โถสว ม ที่กดชักโครก สายชําระ ราวจับ ลูกบิดหรือกลอนประตู ที่แขวนกระดาษชําระ อางลางมือ ขันน้ำ กอกน้ำ ที่วางสบู ผนัง ซอกประตู ดวยผาชุบน้ำยาฟอกขาวที่เตรียมไวตามขอ 2 หรือใชแอลกอฮอล 70% หรือ ไฮโดรเจนเปอรออกไซด 0.5% - หลงั ทาํ ความสะอาด ควรซกั ผา เชด็ ทาํ ความสะอาดและไมถ พู น้ื ดว ยนำ้ ผสมผงซกั ฟอกหรอื นำ้ ยาฆา เชอ้ื แลว ซกั ดว ยนำ้ สะอาดอีกคร้ัง และนาํ ไปผ่ึงแดดใหแหง - ถอดถงุ มอื แลว ลา งมอื ดว ยสบแู ละนำ้ ควรชาํ ระลา งรา งกายและเปลย่ี นเสอ้ื ผา โดยเรว็ หรอื รบี กลบั บา น อาบน้ำใหส ะอาดทันที - บรรจุภัณฑใสน้ำยาทําความสะอาด ควรคัดแยกออกจากขยะทั่วไป และทิ้งในถังขยะอันตราย สว นขยะอน่ื ๆ เชน หนา กากอนามยั ถงุ มอื รวบรวมและทง้ิ ขยะลงในถงุ พลาสตกิ ถงุ ขยะ ซอ นสองชน้ั มดั ปากถงุ ใหแนนและนําไปท้ิงทันที โดยท้งิ รวมกบั ขยะทัว่ ไป 5. ขอควรระวงั - สารท่ีใชฆา เช้อื สว นใหญเ ปน ชนดิ สารฟอกขาว อาจกอใหเ กดิ การระคายเคอื งผวิ หนงั เนื้อเยื่อ - ไมควรผสมนำ้ ยาฟอกขาวกบั สารทาํ ความสะอาดอน่ื ท่มี ีสว นผสมของแอมโมเนีย - หลีกเล่ียงการใชส เปรยฉีดพนเพอื่ ฆาเช้ือ เนอื่ งจากอาจทาํ ใหเกดิ การแพรกระจายของเช้อื โรค - ไมค วรนําถงุ มอื ไปใชในการทํากจิ กรรมประเภทอนื่ ๆ ใชเ ฉพาะการทาํ ความสะอาดเทาน้นั เพ่ือปองกนั การแพรกระจายของเชอื้ - หลกี เลย่ี งการใชม อื สมั ผสั บรเิ วณใบหนา ตา จมกู และปาก ขณะสวมถงุ มอื และระหวา งการทาํ ความสะอาด 32 คมู ือการปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศกึ ษาในการปอ งกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

รายการน้ํายาฆาเช้อื ในการทําความสะอาดจาํ แนกตามลักษณะพืน้ ผิว ลักษณะพื้นผิว ชนิดสารฆาเชอ้ื ความเขม ขน ระยะเวลา วิธเี ตรียมการ ทฆี่ า เชื้อ ท่ฆี า เชอ้ื - พน้ื ผวิ ทว่ั ไป พน้ื ผวิ ทเ่ี ปน โลหะ แอลกอฮอล 70% 10 นาที - สง่ิ ของ อปุ กรณ พน้ื ทข่ี นาดเลก็ (เอทานอล หรอื เชน ลูกบดิ ประตู เอธลิ แอลกอฮออล) - พน้ื ผิวทเ่ี ปนวสั ดแุ ข็ง โซเดยี มไฮโปคลอไรท 0.1% 5 - 10 ผสม 1 สว น ไมม รี พู รนุ เชน พน้ื กระเบอ้ื ง (เชน นำ้ ยาฟอกขาว) นาที ตอ นำ้ 49 สวน เซรามกิ สแตนเลส แตไมเ หมาะกับพื้นผิวโลหะ (เชน 1 ชอ นโตะ ตอ นำ้ 1 ลติ ร กรณี ผลติ ภณั ฑทใ่ี ช มคี วามเขม ขน 6%) - พ้นื ผิวท่ัวไป ไฮโดรเจนเปอร 0.5% 1 นาที ผสม 1 สว น (ไมใชโ ลหะหรือผลติ ภณั ฑ ออกไซด ตอน้ำ 5 สว น ทมี่ กี ารเคลอื บส)ี (เชน 13 ชอ น โตะ ตอนำ้ 1 ลติ ร กรณีผลติ ภณั ฑท ใ่ี ช มคี วามเขม ขน 3%) คูมอื การปฏบิ ตั สิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกนั การแพรระบาดของโรคโควิด 19 33

แนวปฏบิ ตั ิดานอนามัยส่ิงแวดลอ ม สถานศกึ ษาเปน สถานทท่ี ม่ี คี นอยรู วมกนั จำนวนมาก ทง้ั นกั เรยี น ครู ผปู กครอง บคุ ลากร ผมู าตดิ ตอ และผปู ระกอบการรา นคา กรณที น่ี กั เรยี นตอ งทำกจิ กรรมรว มกบั เพอ่ื น ทำใหม โี อกาสใกลช ดิ กนั มาก ทำใหเ กดิ ความเส่ียงตอการแพรก ระจายของเช้อื โรคไดง า ย จึงมแี นวปฏบิ ัติการจัดอาคารสถานที่ ดังน้ี 1. หองเรยี น หองเรียนรวม เชน หองคอมพิวเตอร หอ งดนตรี 1) จัดโตะ เกาอี้ หรือที่นั่ง ใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร ควรคํานึงถึง สภาพบริบทและขนาดพื้นที่ และจัดทําสัญลักษณแสดงจุดตําแหนงชัดเจน กรณีหองเรียนไมเพียงพอ ในการจดั เวน ระยะหา งระหวา งบคุ คลควรจดั ใหม กี ารสลบั วนั เรยี นแตล ะชน้ั เรยี น การแบง จาํ นวนนกั เรยี น หรอื การใชพ น้ื ทใ่ี ชส อยบรเิ วณสถานศกึ ษา ตามความเหมาะสม ทง้ั นอ้ี าจพจิ ารณาวธิ ปี ฏบิ ตั อิ น่ื ตามบรบิ ทความเหมาะสม โดยยดึ หลกั Social distancing 2) จัดใหมีการเหลื่อมเวลาเรียน การเรียนกลุมยอย หรือวิธีปฏิบัติที่เหมาะสมตามบริบทสถานการณ และเนนใหน กั เรียนสวมหนา กากผาหรอื หนากากอนามยั ขณะเรียนตลอดเวลา 3) จดั ใหม กี ารระบายอากาศทด่ี ี ใหอ ากาศถา ยเท เชน เปด ประตู หนา ตา ง กรณใี ชเ ครอ่ื งปรบั อากาศ กําหนดเวลาเปด – ปดเครื่องปรับอากาศ ควรเปดประตู หนาตางใหระบายอากาศ และทําความสะอาด อยางสม่ำเสมอ 4) จดั ใหม เี จลแอลกอฮอลใ ชท าํ ความสะอาดมอื สาํ หรบั นกั เรยี นและครู ใชป ระจาํ ทกุ หอ งเรยี นอยา งเพยี งพอ 5) ใหมีการทําความสะอาดโตะ เกาอี้ อุปกรณ และจุดสัมผัสเสี่ยง เชน ลูกบิดประตู เครื่องเลน ของใชรวมทุกวัน อยางนอยวันละ 2 ครั้ง เชากอนเรียนและพักเที่ยง หรือกรณีมีการยายหองเรียน ตองทําความสะอาดโตะ เกา อี้ กอ นและหลังใชงานทกุ ครั้ง 2. หอ งสมุด 1) จดั โตะ เกา อ้ี หรอื ทน่ี ง่ั ใหม กี ารเวน ระยะหา งระหวา งบคุ คล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร และจดั ทาํ สญั ลกั ษณ แสดงจดุ ตําแหนง ชัดเจน 2) จดั ใหม กี ารระบายอากาศทด่ี ี ใหอ ากาศถา ยเท เชน เปด ประตู หนา ตา ง กรณใี ชเ ครอ่ื งปรบั อากาศ กําหนดเวลาเปด - ปดเครื่องปรับอากาศ ควรเปดประตู หนาตาง ใหระบายอากาศ และทําความสะอาดอยา งสมำ่ เสมอ 3) จดั ใหมเี จลแอลกอฮอลใ ชทาํ ความสะอาดมือสาํ หรบั ครู บรรณารกั ษ นกั เรยี น และผใู ชบรกิ ารบรเิ วณทางเขาดา นหนา และ ภายในหองสมดุ อยางเพยี งพอ 4) ใหมีการทําความสะอาดโตะ เกาอี้ อุปกรณ และ จดุ สัมผสั เสี่ยง เชน ลกู บิดประตู ชนั้ วางหนงั สอื ทุกวนั ๆ ละ 2 ครัง้ อาทิ เชา กอ นใหบ รกิ าร พักเทีย่ ง 5) การจํากัดจํานวนคนจํากัดเวลาในการเขาใชบริการ หองสมุด และใหนักเรียนและผูใชบริการทุกคนสวมหนากากผา หรือหนา กากอนามัยขณะใชบรกิ ารหอ งสมดุ ตลอดเวลา 34 คมู ือการปฏิบัตสิ ำหรับสถานศึกษาในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควิด 19

3. หอ งประชุม หอประชุม 1) จดั ใหม กี ารคดั กรองตรวจวดั อณุ หภมู ริ า งกายกอ นเขา หอ งประชมุ หอประชมุ หากพบผมู อี าการไข ไอ มนี ำ้ เจบ็ คอ หายใจลาํ บาก เหนอ่ื ยหอบ ไมไ ดก ลน่ิ ไมร รู ส แจง งดรว มประชมุ และแนะนาํ ใหไ ปพบแพทยท นั ที 2) จัดโตะ เกาอี้ หรือที่นั่ง ใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล 1 - 2 เมตร และจัดทําสัญลักษณ แสดงจุดตําแหนง ชดั เจน 3) ผูเขาประชุมทกุ คนสวมหนา กากผาหรือหนากากอนามัยขณะประชุมตลอดเวลา 4) จัดใหมีเจลแอลกอฮอลใชทําความสะอาดมือสําหรับผูเขาประชุม บริเวณทางเขาภายในอาคาร หอประชุม บริเวณทางเขา ดานหนา และดานในของหอ งประชุม อยางเพยี งพอและท่วั ถึง 5) งดหรอื หลีกเลี่ยงการใหบ ริการอาหารและเครื่องดืม่ ภายในหองประชมุ 6) ใหมีการทําความสะอาดโตะ เกาอี้ อุปกรณ และจุดสัมผัสเสี่ยงรวม เชน ลูกบิดประตู รีโมท อปุ กรณสอื่ กอนและหลงั ใชห อ งประชุมทุกคร้ัง 7) จัดใหมีการระบายอากาศที่ดี ใหอากาศถายเท เชน เปดประตู หนาตาง กอนและหลัง ใชหองประชุมทุกครั้ง ควรใชเครื่องปรับอากาศ กําหนดเวลาเปด - ปดเครื่องปรับอากาศ ควรเปดประตู หนา ตา งใหร ะบายอากาศ และทําความสะอาดอยางสมำ่ เสมอ 4. โรงยิม สนามกฬี า 1) จดั พน้ื ทท่ี าํ กจิ กรรมและเลน กฬี า ลดความแออดั อาจจดั ใหเ ลน กฬี าเปน รอบ หรอื ใหม กี ารเวน ระยะหา ง ระหวางบุคคล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร 2) จดั ใหม เี จลแอลกอฮอลใ ชท าํ ความสะอาดมอื สาํ หรบั นกั กฬี าและผมู าใชบ รกิ าร บรเิ วณทางเขา และ บรเิ วณดานในอาคารอยางเพียงพอและท่วั ถงึ 3) ทาํ ความสะอาดอปุ กรณแ ละเครอ่ื งเลน แตล ะชนดิ กอ นหรอื หลงั เลน ทกุ วนั อยา งนอ ยวนั ละ 1 ครง้ั 4) จดั ใหม ีการระบายอากาศ ใหอากาศถา ยเท เชน เปดประตู หนา ตาง เปด พดั ลม 5) จํากัดจํานวนคนจํานวนเวลาในการเลน กีฬาหรือกิจกรรมภายในอาคารโรงยิมหรอื สนามกีฬา 6) หลกี เลย่ี งการจดั กจิ กรรมหรอื เลน กฬี าประเภทแขง ขนั เปน ทมี หรอื มกี ารปะทะกนั อยา งรนุ แรง เชน วอลเลยบอล ฟุตบอล ฟตุ ซอล บาสเกตบอล เปนตน 5. สถานที่แปรงฟน สถานศกึ ษาสง เสรมิ ใหม กี จิ กรรมแปรงฟน หลงั อาหารกลางวนั อยา งถกู ตอ งเหมาะสมตามสถานการณ และบริบทพื้นที่หลีกเลี่ยงการรวมกลุม ควรจัดเวนระยะหางระหวางบุคคลในการแปรงฟน และใหมีอุปกรณ การแปรงฟนสว นบุคคล ดังนี้ 5.1 การจดั เตรยี มวัสดอุ ุปกรณก ารแปรงฟน แปรงสฟี น 1) นักเรียนทกุ คนมแี ปรงสีฟน เปน ของตนเอง หามใชแปรงสฟี น และยาสฟี น รวมกัน 2) ทําสัญลักษณหรือเขียนชื่อบนแปรงสีฟนของแตละคน เพื่อใหรูวาเปนแปรงสีฟนของใคร ปองกันการหยบิ ของผอู ื่นไปใช คูม อื การปฏบิ ตั ิสำหรบั สถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควิด 19 35

3) ควรเปลย่ี นแปรงสฟี น ใหน กั เรยี น ทกุ 3 เดอื น เมอ่ื แปรงสฟี น เสอ่ื มคณุ ภาพ โดยสงั เกต ดงั น้ี - บรเิ วณหัวแปรงสีฟนมคี ราบสกปรกตดิ คา งลางไดย าก - ขนแปรงสีฟนบานแสดงวาขนแปรงเสื่อมคุณภาพใชแปรงฟนไดไมสะอาดและ อาจกระแทกเหงอื กใหเปน แผลได ยาสีฟน ใหนักเรียนทุกคนมียาสีฟนเปนของตนเอง และเลือกใชยาสีฟนผสมฟลูออไรดซึ่งมี ปรมิ าณฟลูออไรด 1,000-1,500 ppm. (มลิ ลกิ รัม/ลติ ร) เพอื่ ปองกันฟนผ แกว น้ำ จดั ใหนกั เรียนทุกคนมแี กว นำ้ สว นตัวเปน ของตนเอง จาํ นวน 2 ใบ ผา เชด็ หนา สว นตวั สาํ หรบั ใชเ ชด็ ทาํ ความสะอาดบรเิ วณใบหนา ควรซกั และเปลย่ี นใหมท กุ วนั 5.2 การเกบ็ อุปกรณแปรงสีฟน 1) เก็บแปรงสีฟนในบริเวณท่ีมอี ากาศถา ยเทไดสะดวก ไมอ ับชื้น และปลอดจากแมลง 2) จัดทําที่เก็บแปรงสีฟน แกวน้ำ โดยเก็บของนักเรียนแตละคนแยกจากกัน ไมปะปนกัน เวนที่ใหมีระยะหางเพียงพอที่จะไมใหแปรงสีฟนสัมผัสกัน เพื่อปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19 และ ควรวางหวั ของแปรงสีฟน ตั้งขน้ึ เพอื่ ปองกันไมใหนำ้ ที่คา งตามดา มแปรงสฟี น หยดลงใสหวั แปรงสีฟน 5.3 การจัดกิจกรรมแปรงฟนหลงั อาหารกลางวัน ครูประจําชั้นดูแลและจัดใหมีกิจกรรมการแปรงฟนในหองเรียน ใหนักเรียนทุกคนแปรงฟน หลังอาหารกลางวันทกุ วันอยางสมำ่ เสมอ โดยหลีกเลย่ี งการรวมกลุม และเวน ระยะหางในการแปรงฟน โดย 1) ใหนักเรียนแปรงฟนในหองเรียน โดยนั่งที่โตะเรียน เพื่อปองกันการแพรกระจายของน้ำลาย ละอองน้ำ หรอื เชือ้ โรคสผู อู นื่ กรณีหองเรยี นแออดั ใหเ หล่อื มเวลาในการแปรงฟน 2) กอนการแปรงฟนทุกครั้ง ใหลางมือดวยสบูและน้ำเสมอ เปนเวลาอยางนอย 20 วินาที หรือ เจลแอลกอฮอลที่มีความเขมขน 70% หลีกเลี่ยงการรวมกลุม และเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร 3) ครูประจาํ ชนั้ เทน้ำใหน กั เรยี นใสแกว นำ้ ใบที่ 1 ประมาณ 1/3 แกว (ประมาณ 15 ml.) 4) นกั เรียนนั่งท่ีโตะ เรยี น แปรงฟน ดว ยยาสฟี น ผสมฟลูออไรดค รอบคลุมทกุ ซที่ ุกดาน นานอยา งนอย 2 นาที เมอ่ื แปรงฟนเสรจ็ แลว ใหบ วนยาสฟี นและนำ้ สะอาดลงในแกวนำ้ ใบที่ 2 เชด็ ปากใหเ รยี บรอย 5) นักเรียนทุกคนนําน้ำที่ใชแลว จากแกวใบที่ 2 เทรวมใสภาชนะที่เตรียมไว และใหครูประจําชั้น นําไปเททิ้งในทร่ี ะบายน้ำของสถานศึกษา หามเทลงพืน้ ดิน 6) นกั เรียนนําแปรงสีฟน และแกว นำ้ ไปลางทาํ ความสะอาด และนาํ กลับมาเกบ็ ใหเ รียบรอย หลีกเลย่ี งการรวมกลมุ และ เวนระยะหา งระหวา งบุคคล อยา งนอย 1 - 2 เมตร 7) มกี ารตรวจความสะอาดฟนหลงั การแปรงฟน ดวยตนเองทุกวัน โดยอาจมีกระจกของตัวเอง ในการ 1m. - 2m. ตรวจดูความสะอาด เสริมดวยกิจกรรม การยอมสีฟน อยา งนอ ยภาคเรยี นละ 2 ครั้ง 36 คูมือการปฏบิ ตั สิ ำหรับสถานศึกษาในการปอ งกันการแพรระบาดของโรคโควดิ 19

6. สระวายนำ้ หลกี เลย่ี งหรอื งดการจดั การเรยี นการสอนในสระวา ยนำ้ กรณรี ฐั บาลมกี ารผอ นปรนมาตรการควบคมุ โรค ใหสามารถใชส ระวา ยน้ำได ควรปฏบิ ตั ิ ดงั นี้ 1) ใหมีการคัดกรองเบื้องตนหรือเฝาระวังมิใหผูมีอาการเจ็บปวย เชน ไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลําบาก เหน่ือยหอบ ไมไดกลิน่ ไมร ูร ส กอ นลงสระวายน้ำทุกครง้ั เพอ่ื ปองกันการแพรเชอื้ โรค 2) กํากับดูแลและปฏิบัติตามคําแนะนําของระบบฆาเชื้ออยางเครงครัด เพื่อใหระบบมีประสิทธิภาพ ในการฆา เชอ้ื ตลอดเวลาการใหบ รกิ าร (คลอรนี อสิ ระคงเหลอื (Free Residual Chlorine) ใน ระดบั 1 - 3 สว น ในลานสวน (ppm)) 3) ตรวจสอบคุณภาพนำ้ ในสระทุกวัน และดูแลความสะอาดของสระน้ำไมใหม ขี ยะมูลฝอย 4) กาํ หนดมาตรการกอ นลงสระวา ยนำ้ เชน นกั เรยี นตอ งชาํ ระรา งกายกอ นลงสระ ตอ งสวมหนา กากผา หรือหนากากอนามัยกอนลงและขึ้นจากสระวายน้ำ สวมแวนตา - หมวกวายน้ำ ระหวางการวายน้ำ หา มบว นนำ้ ลาย หา มปส สาวะ หา มสง่ั นำ้ มกู ลงในนำ้ หา มพดู คยุ กบั เพอ่ื น ผสู อนวา ยนำ้ (โคชั ) หรอื ผดู แู ลสระนำ้ ตอ งสวมหนา กากผา หรอื หนากากอนามัยตลอดเวลาทีอ่ ยูบ รเิ วณสระวายนำ้ 5) ทาํ ความสะอาดอปุ กรณท ใ่ี ชใ นการสอน แบง รอบการสอน จาํ กดั จาํ นวนคน และใหม กี ารเวน ระยะหา ง ระหวางบคุ คล อยางนอย 1 - 2 เมตร 6) ควรเตรียมอุปกรณของใชสวนตัวสําหรับการวายน้ำ เชน แวนตา - หมวกวายน้ำ ชุดวายน้ำ ผาเช็ดตวั เปน ตน 7. สนามเดก็ เลน 1) ใหม กี ารทาํ ความสะอาดเครอ่ื งเลน และอปุ กรณก ารเลน ทกุ วนั อยา งนอ ยวนั ละ 2 ครง้ั ทาํ ความสะอาด ดว ยนำ้ ยาทําความสะอาดตามคาํ แนะนาํ ของผลติ ภณั ฑ 2) จดั เครอ่ื งเลน อปุ กรณก ารเลน และนกั เรยี น ใหม กี ารเวน ระยะหา งระหวา งบคุ คล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร และกาํ กับดแู ลใหเ ด็กสวมหนา กากผา หรอื หนากากอนามยั ตลอดเวลาการเลน 3) จาํ กดั จาํ นวนคนจาํ กดั เวลาการเลน ในสนามเดก็ เลน โดยอยใู นความควบคมุ ดแู ลของครใู นชว งเวลา พักเทยี่ งและหลังเลิกเรยี น 4) ใหลางมือดวยสบูและน้ำหรือเจลแอลกอฮอลใชทําความสะอาดมือกอนและหลังการเลนทุกครั้ง 8. หองสวม 1) จัดเตรียมอุปกรณทำความสะอาดอยางเพียงพอ ไดแก น้ำยาทำความสะอาดหรือน้ำยาฟอกขาว อปุ กรณก ารตวง ถงุ ขยะ ถงั นำ้ ไมถ พู น้ื คบี ดา มยาวสำหรบั เกบ็ ขยะ ผา เชด็ ทำความสะอาด และอปุ กรณป อ งกนั อนั ตรายสว นบคุ คลทเ่ี หมาะสมกบั การปฏบิ ตั งิ าน เชน ถงุ มอื หนา กากผา เสอ้ื ผา ทจ่ี ะนำ้ มาเปลย่ี นหลงั ทำความสะอาด 2) การทำความสะอาดหองน้ำ หองสวม อยางนอยวันละ 2 ครั้ง ดวยน้ำยาทำความสะอาดทั่วไป พื้นหองสวม ใหฆาเชื้อโดยใชผลิตภัณฑฆาเชื้อที่มีสวนผสมของโซเดียมไฮโปคลอไรท (รูจักกันในชื่อ “น้ำยาฟอกขาว”) โดยนำมาผสมกับน้ำเพื่อใหไดความเขมขน 0.1% หรือ 1000 สวนในลานสวน หรือ ผลิตภัณฑฆาเชื้อที่มีสวนผสมของไฮโดรเจนเปอรออกไซด โดยนำมาผสมกับน้ำ เพื่อใหไดความเขมขน 0.5% หรือ 5000 สวนในลานสวน ราดน้ำยาฆาเชื้อ ทิ้งไวอยางนอย 10 นาที เนนเช็ดบริเวณที่รองนั่งโถสวม ฝาปด โถสว ม ทก่ี ดชกั โครก สายชำระ ราวจบั ลกู บดิ หรอื กลอนประตู ทแ่ี ขวนกระดาษชำระ อา งลา งมอื ขนั นำ้ กอ กนำ้ ทว่ี างสบู ผนงั ซอกประตู ดว ยผา ชบุ นำ้ ยาฟอกขาว หรอื ใชแ อลกอฮอล 70% หรอื ไฮโดรเจนเปอรอ อกไซด 0.5% คมู อื การปฏิบัติสำหรับสถานศกึ ษาในการปองกนั การแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 37

3) หลงั ทำความสะอาด ควรซกั ผา เชด็ ทำความสะอาดและไมถ พู น้ื ดว ยนำ้ ผสมผงซกั ฟอกหรอื นำ้ ยาฆา เชอ้ื แลว ซักดวยนำ้ สะอาดอกี คร้ัง และนำไปผงึ่ แดดใหแ หง 9. หองพกั ครู 1) จัดโตะ เกาอี้ หรือที่นั่ง ใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร ควรคํานึง ถึงสภาพหองและขนาดพื้นที่ และจัดทําสัญลักษณแสดงจุดตําแหนงชัดเจน โดยถือปฏิบัติตามหลัก Social distancing อยางเครง ครัด 2) ใหครสู วมหนา กากผา หรือหนา กากอนามยั ตลอดเวลาที่อยใู นสถานศึกษา 3) จดั ใหม กี ารระบายอากาศทด่ี ี ใหอ ากาศถา ยเท เชน เปด ประตู หนา ตา ง กรณใี ชเ ครอ่ื งปรบั อากาศ กําหนดเวลาเปด – ปดเครื่องปรับอากาศ ควรเปดประตู หนาตางใหระบายอากาศ และทําความสะอาด อยางสมำ่ เสมอ 4) ใหมีการทําความสะอาดโตะ เกาอี้ อุปกรณ และจุดสัมผัสเสี่ยง เชน ลูกบิดประตู โทรศัพท อปุ กรณค อมพวิ เตอร เปน ตน เปน ประจาํ ทกุ วนั อยางนอ ยวันละ 2 ครัง้ 5) จดั เตรยี มเจลแอลกอฮอลใ ชท าํ ความสะอาดมอื สาํ หรบั ครแู ละผมู าตดิ ตอ บรเิ วณทางเขา ดา นหนา ประตู และภายในหอ งอยางเพยี งพอและทัว่ ถึง 10. หองพยาบาล 1) จัดหาครูหรือเจาหนาที่ เพื่อดูแลนักเรียน ในกรณีที่มีนักเรียนปวยมานอนพักรอผูปกครองมารับ 2) จัดใหมีพื้นที่หรือหองแยกอยางชัดเจน ระหวางนักเรียนปวยจากอาการไขหวัดกับนักเรียนปวย จากสาเหตอุ นื่ ๆ เพอ่ื ปอ งกนั การแพรก ระจายเช้อื โรค 3) ทาํ ความสะอาดเตียงและอุปกรณข องใชท ุกวัน 4) จดั เตรยี มเจลแอลกอฮอลใ ชท าํ ความสะอาดมอื บรเิ วณทางเขา หนา ประตแู ละภายในหอ งพยาบาล อยางเพียงพอ 11. โรงอาหาร การจดั บรกิ ารภายในโรงอาหาร การนง่ั กนิ อาหารรว มกนั ของผใู ชบ รกิ าร รวมถงึ อาหาร ภาชนะ อปุ กรณ ตกู ดนำ้ ดม่ื ระบบกรองนำ้ และผสู มั ผสั อาหาร อาจเปน แหลง แพรก ระจายเชอ้ื โรค จงึ ควรมกี ารดแู ลเพอ่ื ลดและ ปอ งกันการแพรกระจายเช้อื โรค ดงั น้ี 1) หนว ยงานทจ่ี ดั บรกิ ารโรงอาหาร กาํ หนดมาตรการการปฏบิ ตั ใิ หส ถานทส่ี ะอาด ถกู สขุ ลกั ษณะ ดงั น้ี (1) จดั ใหม อี า งลา งมอื พรอ มสบู สาํ หรบั ใหบ รกิ ารแกผ เู ขา มาใชบ รกิ ารโรงอาหาร บรเิ วณกอ น ทางเขาโรงอาหาร (2) ทุกคนท่จี ะเขา มาในโรงอาหาร ตอ งสวมหนากากผาหรือหนา กากอนามัย (3) จัดใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร ในพื้นที่ตาง ๆ เชน ที่นั่งกินอาหาร จุดรับอาหาร จุดซื้ออาหาร จุดรอกดน้ำดื่ม จุดปฏิบัติงานรวมกันของผูสัมผัสอาหาร (4) จัดเหล่ือมชวงเวลาซ้ือและกนิ อาหาร เพอื่ ลดความแออดั พน้ื ทภ่ี ายในโรงอาหาร 38 คูมือการปฏบิ ตั ิสำหรับสถานศกึ ษาในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19

(5) ทําความสะอาดสถานที่ปรุง ประกอบอาหาร พื้นที่ตั้งตูกดน้ำดื่ม และพื้นที่บริเวณ ที่นั่งกินอาหารใหสะอาด ดวยน้ำยาทําความสะอาดหรือผงซักฟอก และจัดใหมีการฆาเชื้อดวย โซเดยี มไฮโปคลอไรท (นำ้ ยาฟอกขาว) ทม่ี คี วามเขม ขน 1,000 สว นในลา นสว น (ใชโ ซเดยี มไฮโปคลอไรท 6% อัตราสวน 1 ชอ นโตะ ตอน้ำ 1 ลติ ร) (6) ทําความสะอาดโตะและที่นั่งใหสะอาด สําหรับนั่งกินอาหาร ดวยน้ำยาทําความสะอาด หรือจัดใหมีการฆาเชื้อดวยแอลกอฮอล 70% โดยหยดแอลกอฮอลลงบนผาสะอาดพอหมาด ๆ เชด็ ไปในทิศทางเดยี วกัน หลังจากผูใชบ ริการทกุ ครง้ั (7) ทําความสะอาดภาชนะ อุปกรณ และเครื่องใชใหสะอาด ดวยน้ำยาลางจาน และใหมี การฆา เชอ้ื ดว ยการแชใ นนำ้ รอ น 80 องศาเซลเซยี ส เปน เวลา 30 วนิ าที หรอื แชด ว ยโซเดยี มไฮโปคลอไรท (น้ำยาฟอกขาว) ที่มีความเขมขน 100 สวนในลานสวน (ใชโซเดียมไฮโปคลอไรท 6% อัตราสวน ครง่ึ ชอ นชาตอ นำ้ 1 ลติ ร) 1 นาที แลว ลา งนำ้ ใหส ะอาด และอบหรอื ผง่ึ ใหแ หง กอ นนาํ ไปใชใ สอ าหาร (8) ทาํ ความสะอาดตกู ดน้ำด่มื ภายในตถู งั น้ำเยน็ อยางนอ ยเดอื นละ 1 คร้งั เช็ดภายนอกตู และกอกน้ำดื่มใหสะอาดทุกวัน และฆาเชื้อดวยการแชโซเดียมไฮโปคลอไรท (น้ำยาฟอกขาว) ที่มีความเขมขน 100 สวนในลานสวน เปนเวลา 30 นาที ทุกครั้งกอนบรรจุน้ำใหม กรณีที่มี เครื่องกรองน้ำ ควรทําความสะอาดดวยการลางยอน (Backwash) ทุกสัปดาห และเปลี่ยนไสกรอง ตามระยะเวลากําหนดของผลิตภัณฑ และตรวจเช็คความชํารุดเสียหายของระบบไฟฟาที่ใช สายดิน ตรวจเช็คไฟฟารั่วตามจุดตาง ๆ โดยเฉพาะบริเวณกอกน้ำที่ถือเปนจุดเสี่ยง เพื่อปองกันไฟฟาดูด ขณะใชง าน (9) จดั บรกิ ารอาหาร เนน ปอ งกนั การปนเปอ นของเชอ้ื โรค เชน อาหารปรงุ สาํ เรจ็ สกุ ใหมท กุ ครง้ั การปกปด อาหารปรงุ สาํ เรจ็ การใชภ าชนะทเ่ี หมาะสมกบั ประเภทอาหาร และจดั ใหม ภี าชนะอปุ กรณ สาํ หรับการกนิ อาหารอยางเพียงพอเปนรายบคุ คล เชน จาน ถาดหลมุ ชอ น สอ ม แกว นำ้ เปน ตน (10) ประชาสัมพันธใหความรูภายในโรงอาหาร เชน การสวมหนากากที่ถูกวิธี ขั้นตอน การลา งมอื ทถี่ ูกตอ ง การเวน ระยะหางระหวา งบคุ คล การเลอื กอาหารปรงุ สกุ ใหมสะอาด เปนตน (11) กรณมี กี ารใชบ รกิ ารรา นอาหารจากภายนอก จดั สง อาหารใหก บั สถานศกึ ษา ควรใหค รู หรือผูรับผิดชอบ ตรวจประเมินระบบสุขาภิบาลอาหารของรานอาหาร โดยกําหนดขอตกลง การจดั สง อาหารปรงุ สกุ พรอ มกนิ ภายใน 2 ชว่ั โมง หลงั ปรงุ เสรจ็ และมกี ารปกปด อาหาร เพอ่ื ปอ งกนั การปนเปอ นส่ิงสกปรกลงในอาหาร (12) พจิ ารณาทางเลอื กใหผ ปู กครองสามารถเตรยี มอาหารกลางวนั (Lunch box) ใหน กั เรยี น มารบั ประทานเอง เพอ่ื ปองกนั เช้ือและลดการแพรกระจายเชือ้ คมู อื การปฏบิ ัตสิ ำหรับสถานศึกษาในการปองกันการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 39

2) ผูสัมผัสอาหาร ตองดูแลสขุ ลักษณะสว นบคุ คล มกี ารปองกันตนเองและปองกันการแพรก ระจาย เชอ้ื โรค ดังนี้ (1) กรณีมีอาการปวย ไข ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หายใจลําบาก เหนื่อยหอบ ไมไดกลิ่น ไมรูรส ใหห ยุดปฏบิ ตั งิ านและแนะนาํ ใหไปพบแพทยทันที (2) ดูแลสุขอนามัยสวนบุคคล มีการปองกันตนเอง แตงกายใหสะอาด สวมใสผากันเปอน และ อปุ กรณป องกันการปนเปอ นสูอ าหาร ในขณะปฏิบัตงิ าน (3) รักษาความสะอาดของมือ ดวยการลางมือบอย ๆ ดวยสบูและน้ำ กอนปฏิบัติงาน และ ขณะเตรียมอาหารประกอบอาหาร และจําหนายอาหาร รวมถึงหลังจากการจับเหรียญหรือธนบัตร หรือสัมผัสสิ่งสกปรก อาจใชเจลแอลกอฮอลทําความสะอาดมือรวมดวย หลีกเลี่ยงการใชมือสัมผัส ใบหนา ตา ปาก จมูก โดยไมจาํ เปน (4) สวมใสหนากากผา หรอื หนากากอนามยั ตลอดเวลาขณะปฏิบัติงาน (5) มีพฤติกรรมขณะปฏิบัติงานปองกันการปนเปอนของเชื้อโรค เชน ใชอุปกรณในการ ปรุงประกอบอาหาร เชน เขียง มีด การหยิบจับอาหาร แยกระหวางอาหารสุก อาหารประเภท เนอ้ื สตั วส ด ผกั และ ผลไม และไมเตรยี มปรงุ ประกอบอาหารบนพน้ื โดยตรง (6) จัดเมนูอาหารที่จําหนาย โดยเนนอาหารปรุงสุกดวยความรอน โดยเฉพาะเนื้อสัตว ปรุงใหสุกดวยความรอนไมนอยกวา 70 องศาเซลเซียส หลีกเลี่ยงการจําหนายอาหารบูดเสียงาย เชน อาหารประเภทกะทิ และอาหารท่ไี มผานความรอ น เชน ซชู ิ เปน ตน (7) อาหารปรุงสําเร็จ จัดเก็บในภาชนะสะอาด มีการปกปดอาหารจัดเก็บสูงจากพื้น ไมนอ ยกวา 60 เซนตเิ มตร กรณอี าหารปรุงสําเรจ็ รอการจาํ หนา ย ใหนาํ มาอนุ ทกุ 2 ช่วั โมง (8) การใชภาชนะบรรจุอาหารแบบใชครั้งเดียวทิ้งตองสะอาดมีคุณภาพเหมาะสม กับการบรรจอุ าหารปรุงสาํ เร็จ และไมค วรใชโฟมบรรจุอาหาร (9) ระหวางการปฏบิ ัติงาน ใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร (10) ควรพจิ ารณาใหม รี ะบบชาํ ระเงินออนไลนส ําหรบั ผบู ริโภค 3) ผูที่เขามาใชบริการโรงอาหาร ตองปองกันตนเองและปองกันการแพรกระจายเชื้อโรค ดังนี้ (1) ลางมือบอย ๆ ดวยสบูและน้ำ หรือใชเจลแอลกอฮอลทําความสะอาดมือทุกครั้ง กอนเขาไปในโรงอาหาร กอนกินอาหาร ภายหลังซื้ออาหารหลังจากจับเหรียญหรือธนบัตร หลังจาก สัมผัสส่ิงสกปรกหรือหลังออกจากหองสวม (2) ทุกคนตองสวมหนากากผาหรือหนากากอนามัยตลอดเวลาที่อยูในโรงอาหารหรือ เขา ไปในสถานท่ีจาํ หนายอาหาร (3) เลอื กซอ้ื อาหารปรงุ สาํ เรจ็ สกุ ใหม หลกี เลย่ี งการกนิ อาหารประเภทเนอ้ื สตั ว เครอ่ื งในสตั ว ที่ปรุงไมสุกและตรวจสอบคุณภาพของอาหารทันที เชน สภาพอาหาร กลิ่น ความสะอาดและ ความเหมาะสมของภาชนะบรรจุ มีการปกปด อาหารมดิ ชิด ไมเลอะเทอะ ไมฉ ีกขาด เปน ตน (4) ใหมีการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร ในการซื้ออาหาร ขณะรออาหาร นงั่ กนิ อาหาร ขณะรอกดน้ำด่มื (5) พิจารณาเลอื กใชร ะบบการชําระเงนิ แบบออนไลน 40 คมู อื การปฏิบัตสิ ำหรบั สถานศึกษาในการปองกันการแพรระบาดของโรคโควิด 19

12. รถรบั - สง นักเรียน 1) ทําความสะอาดรถรับ - สงนักเรียนและบริเวณจุดสัมผัสเสี่ยง เชน ราวจับ ที่เปดประตู เบาะนั่ง ที่วางแขน ดวยน้ำผสมผงซักฟอก หรือน้ำยาทําความสะอาดที่มีสวนผสมของโซเดียมไฮโปคลอไรท (นำ้ ยาฟอกผา ขาว) และปฏบิ ตั ติ ามคาํ แนะนาํ บนฉลากผลติ ภณั ฑ (เชน ผสมโซเดยี มไฮโปคลอไรท ความเขม ขน 6% ปริมาณ 20 มิลลิลติ ร ตอ น้ำ 1 ลติ ร) 2) นักเรียนที่ใชบริการรถรับ - สงนักเรียน ตองสวมหนากากผาหรือหนากากอนามัยตลอดเวลา ที่อยูบนรถ ลดการพดู คุยกนั เลนหยอกลอกนั รวมถึงกาํ หนดจุดรับ - สง นกั เรียนสําหรบั ผปู กครอง 3) การจดั ทน่ี ง่ั บนรถรบั - สง นกั เรยี น ควรจดั ใหม กี ารเวน ระยะหา งระหวา งบคุ คล อยา งนอ ย 1 - 2 เมตร ทั้งนี้ควรคํานึงถึงขนาดพื้นที่ของรถ จํานวนที่นั่งพิจารณาตามคุณลักษณะของรถและความเหมาะสม จัดทําสญั ลักษณแ สดงจุดตาํ แหนงชดั เจน โดยยดึ หลัก Social distancing อยางเครง ครัด 4) กอ นและหลงั ใหบ รกิ ารรบั - สง นกั เรยี นแตล ะรอบ ทำความสะอาดภายในและภายนอกรถทกุ ครง้ั ควรเปด หนาตาง ประตู ระบายอากาศใหอากาศถายเทไดส ะดวก 5) จดั ใหม เี จลแอลกอฮอลสาํ หรบั ใชท ําความสะอาดมือบอ ย ๆ บนรถรับ - สงนกั เรียน 13. หอพักนกั เรยี น 1) มีการตรวจคัดกรองวัดอุณหภูมิรางกายของนักเรียนทุกคนกอนเขาหอพัก และสังเกตอาการเสี่ยง หากพบผมู อี าการเสย่ี ง ตอ งรบี แจง ครหู รอื ผดู แู ลหอพกั และแจง ประสานเจา หนา ทส่ี าธารณสขุ ดำเนนิ การตอ ไป 2) จดั ใหม จี ดุ บรกิ ารลา งมอื พรอ มสบแู ละนำ้ หรอื เจลแอลกอฮอลส ำหรบั ทำความสะอาดมอื ไวบ รกิ าร ในบริเวณตา ง ๆ อยางเพยี งพอ เชน บรเิ วณทางเขาออกอาคาร หนา ลฟิ ท หองนง่ั เลนสว นกลาง เปน ตน 3) ใหมีการทำความสะอาดในพื้นที่ตางๆ โดยเนนจุดที่มีผูสัมผัสรวมกันเปนประจำ อยางนอย วนั ละ 2 ครง้ั และอาจเพม่ิ ความถม่ี ากขน้ึ หากมผี ใู ชง านจำนวนมาก ดว ยนำ้ ยาทำความสะอาดและอาจฆา เชอ้ื ดวยแอลกอฮอล 70% หรือโซเดียมไฮโปคลอไรท (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% ในพ้นื ที่ ดงั น้ี - บรเิ วณพน้ื ทส่ี ว นกลาง พน้ื ผวิ สมั ผสั อปุ กรณ เครอ่ื งใช เชน เคานเ ตอร ราวบนั ได ทจ่ี บั ประตู ปมุ กดลฟิ ท จดุ ประชาสมั พนั ธ โตะ ทน่ี ง่ั สง่ิ อำนวยความสะดวกตา ง ๆ เชน เครอ่ื งซกั ผา หยอดเหรยี ญ ตูน้ำดื่มหยอดเหรียญ ตูจำหนายสินคาอัตโนมัติ ตูเครื่องดื่มหยอดเหรียญ โดยเนนจุดที่มีผูสัมผัสรวม เชน ปมุ กดรายการ ฝาชอ งรบั สินคา - หองสวมสวนกลาง เนนบริเวณจุดเสี่ยง ไดแก กลอนหรือลูกบิดประตู กอกน้ำ อางลางมือ ที่รองนงั่ โถสวม ท่ีกดโถสวมหรอื โถปส สาวะ สายฉดี นำ้ ชำระ และพื้นหองสวม 4) ควรกำหนดมาตรการเวนระยะหางระหวางบุคคล อยางนอย 1 - 2 เมตร และลดความแออัด ในบรเิ วณพน้ื ทต่ี า ง ๆ เชน การจดั ระยะหา งของเตยี งนอน ชน้ั วางของใชส ว นตวั จำกดั จำนวนคนในการใชล ฟิ ท จดั ทำสญั ลกั ษณแสดงจุดตำแหนงชัดเจนที่มีการรอ เปน ตน 5) จดั ใหม กี ารระบายอากาศทเ่ี หมาะสม ใหอ ากาศถา ยเท เชน เปด ประตู หนา ตา ง กรณใี ชเ ครอ่ื งปรบั อากาศ ควรตรวจสอบประสทิ ธิภาพของเครอ่ื งปรบั อากาศใหอ ยใู นสภาพดี กำหนดเวลาเปด - ปด เคร่ืองปรบั อากาศ และเปด ประตู หนาตา ง ใหระบายอากาศ และตอ งทำความสะอาดอยางสม่ำเสมอ คูม อื การปฏิบัตสิ ำหรบั สถานศึกษาในการปอ งกันการแพรร ะบาดของโรคโควดิ 19 41