เอกสารประกอบหลักสูตรสถานศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น(สุขศึกษาและพลศึกษา)

ก คำนำ การจัดทำโครงสร้างรายวิชาสุขศึกษาและพลศึกษาโรงเรียนสังขะ พุทธศักราช 2564 ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ระดับ มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย สอดคล้องตามพระราชบัญญัติการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 แกไ้ ขเพ่ิมเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 27 กลา่ ววา่ “ให้สถานศึกษาข้ันพื้นฐาน มหี นา้ ท่ีจัดทำสาระของหลักสูตรตามวัตถุประสงค์ ในวรรคหนึ่งในส่วนที่เกี่ยวกับสภาพปัญหาในชุมชนและสังคม ภูมิปัญญาท้องถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพ่อื เป็นสมาชิกท่ีดีของครอบครัว ชมุ ชน สงั คมและประเทศชาติ” รวมถงึ มาตรฐานการศึกษาของชาติท่ีเน้นให้ คนไทยเป็นคนเก่ง คนดีและมีความสุข มีแนวทางการจัดการศึกษา จัดการเรียนรู้ที่มุง่ พัฒนาผู้เรียนเป็นสำคัญ และการบริหารโรงเรยี นโดยใชส้ ถานศกึ ษาเปน็ ฐาน นอกจากนั้นยงั มกี ารสรา้ งสงั คมแห่งการเรียนรู้ การสร้างวิถี การเรียนรู้และการเรียนรู้ให้เข้มแข็งในสถานศึกษา ทางคณะผู้จัดทำหลักสูตรได้มี การกำหนดโครงสร้าง หลักสูตรสถานศึกษา รายวิชา รหัสวิชา คำอธิบายรายวชิ า ตัวชี้วัด โครงสร้างรายวชิ า สำหรับรายวิชาพื้นฐาน และถ้าเป็นรายวิชาเพิ่มเติมมีการกำหนดรายวิชา รหัสวิชา คำอธิบายราชวิชา หน่วยการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ โครงสร้างรายวิชา ทั้งนี้มีการกำหนดกรอบเวลาและน้ำหนัก การให้คะแนน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยใช้สื่อการสอน กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ระเบียบว่าด้วยการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ โดยยึดหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2560) ประกอบการจัดทำ หลักสูตรสถานศึกษา นอกจากนั้นแล้วคณะผู้จัดทำยังได้วิเคราะห์ด้านความสอดคล้องระหว่างสถานศึกษา บริบท ผ้เู รียน ชมุ ชนและภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ คณะผจู้ ดั ทำขอขอบพระคุณผู้บรหิ าร คณะครูและบคุ ลากรทางการศึกษาโรงเรียนสังขะ ท่ีได้ให้ความรู้ ในเรอื่ งของการจดั ทำโครงสรา้ งรายวชิ าสุขศึกษาและพลศึกษาโรงเรียนสังขะ ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษา ขน้ั พ้ืนฐาน พทุ ธศักราช 2551 (ฉบบั ปรับปรงุ พุทธศักราช 2560) ทำให้ไดโ้ ครงสร้างรายวชิ าท่ีเน้นไปยังผู้เรียน โดยตรง อิงมาตรฐานและตัวชี้วัดที่มีความสอดคล้องยังสาระการเรียนรู้แกนกลางและขอขอบพระคุณคณะครู กล่มุ สาระการเรยี นรู้สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษาและผู้ท่เี กี่ยวข้องในการสนับสนนุ การจดั ทำโครงสรา้ งรายวิชาสำเร็จ ลลุ ว่ งไปดว้ ยดี ถ้าผู้อ่านและผู้นำหลักสูตรฉบับนี้ไปประยกุ ต์ใช้พบข้อผดิ พลาดท่ีใดและต้องการให้ ข้อเสนอแนะ โปรด แจ้งให้คณะผู้จัดทำได้รับทราบ เพื่อนำไปปรับปรุงและแก้ไขในการจัดทำหลักสูตรโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพ ยงิ่ ขึน้ กล่มุ สาระการเรียนรู้สุขศกึ ษาและพลศึกษา โรงเรียนสงั ขะ ผูจ้ ัดทำ

สารบญั ข หน้า คำนำ ก สารบัญ ข 1 หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 3 สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น 4 คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ 5 ตัวช้วี ดั 6 สาระการเรียนรู้ 8 โครงสรา้ งเวลาเรยี น 10 การจัดการเรยี นรู้ 11 12 สอื่ การเรียนรู้ 14 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู้ 19 เกณฑก์ ารวดั และประเมินผลการเรียน 22 หลกั การและจุดมุ่งหมายหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 25 27 ความสำคัญของสาระสุขศึกษาและพลศึกษา 28 คุณภาพของผ้เู รยี น 40 42 สาระและมาตฐานการเรียนรู้ 44 ตัวชว้ี ัดและสาระการเรยี นร้แู กนกลางมธั ยมศึกษาตอนตน้ 56 ทศิ ทางการพัฒนาโรงเรยี นสังขะ 65 โครงสร้างหลกั สตู รกลุ่มสาระการเรยี นร้สู ุขศึกษาและพลศึกษามธั ยมศกึ ษาตอนต้น คำอธบิ ายรายวิชาสุขศกึ ษาและพลศึกษามธั ยมศึกษาตอนตน้ อภิธานศัพท์ คณะผจู้ ดั ทำ

1 หลักสตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 ความนำ กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ใหเปนหลักสูตรแกนกลางของ ประเทศ โดยกำหนดจุดหมาย และมาตรฐานการเรยี นรูเปนเปา หมายและกรอบทิศทางในการพัฒนาคุณภาพผูเรียนใหเปนคนดี มี ปญญา มีคุณภาพชวี ิตทีด่ ีและมขี ีดความสามารถในการแขงขันในเวทรี ะดับโลก (กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๔๔) พรอมกันนี้ไดป รบั กระบวนการพัฒนาหลักสูตรใหม ีความสอดคลอ งกับเจตนารมณแหงพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แกไข เพม่ิ เตมิ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ท่ีมงุ เนนการกระจายอำนาจทางการศึกษาใหท องถิ่นและสถานศึกษาไดมีบทบาทและมีสวนรวม ในการพัฒนาหลกั สตู ร เพ่อื ใหส อดคลองกบั สภาพ และความตอ งการของทอ งถ่นิ (สำนกั นายกรัฐมนตร,ี ๒๕๔๒) จากการวิจัย และติดตามประเมินผลการใชหลกั สูตรในชวงระยะ ๖ ปที่ผานมา (สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา, ๒๕๔๖ ก., ๒๕๔๖ ข., ๒๕๔๘ ก., ๒๕๔๘ ข.; สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, ๒๕๔๗; สำนักผูตรวจราชการและติดตาม ประเมินผล, ๒๕๔๘; สุวิมล วองวาณชิ และนงลักษณ วิรัชชัย, ๒๕๔๗; Nutravong, ๒๐๐๒; Kittisunthorn, ๒๐๐๓) พบวา หลักสูตร การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ มีจุดดีหลายประการ เชน ชวยสงเสริมการกระจายอำนาจทางการศึกษาทำใหทองถิ่น และสถานศึกษามีสว นรว มและมีบทบาทสำคัญในการพฒั นาหลกั สูตรใหส อดคลองกับความตองการของทองถนิ่ และมีแนวคิดและ หลักการในการสงเสริมการพัฒนาผูเรียนแบบองครวมอยางชัดเจน อยางไรก็ตาม ผลการศึกษาดังกลาวยังไดสะทอนใหเห็นถึง ประเด็นที่เปนปญหาและความไมชัดเจนของหลักสูตรหลายประการทั้งในสวนของเอกสารหลักสูตร กระบวนการนำหลักสูตรสู การปฏบิ ัติ และผลผลติ ทเี่ กิดจากการใชห ลักสูตร ไดแก ปญ หาความสบั สนของผูปฏิบัติในระดับสถานศึกษาในการพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษา สถานศึกษาสวนใหญกำหนดสาระและผลการเรียนรูที่คาดหวังไวมาก ทำใหเกิดปญหาหลักสูตรแนน การวัดและ ประเมินผลไมสะทอนมาตรฐาน สงผลตอปญหาการจัดทำเอกสารหลักฐานทางการศึกษาและการเทียบโอนผลการเรียน รวมทั้ง ปญ หาคุณภาพของผเู รียนในดา นความรู ทักษะ ความสามารถและคุณลกั ษณะท่ีพงึ ประสงคอนั ยงั ไมเ ปนท่นี า พอใจ นอกจากนั้นแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ ๑๐ ( พ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) ไดชี้ใหเห็นถึงความจำเปนใน การปรับเปลี่ยนจุดเนนในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให มีคุณธรรม และมีความรอบรูอยางเทาทัน ใหมีความพรอมท้ัง ดานรางกาย สติปญญา อารมณ และศีลธรรม สามารถกาวทนั การเปล่ียนแปลงเพื่อนำไปสูสังคมฐานความรูไดอยา งมั่นคง แนว การพัฒนาคนดังกลาวมงุ เตรียมเด็กและเยาวชนใหมีพื้นฐานจิตใจทด่ี ีงาม มีจิตสาธารณะ พรอมทง้ั มีสมรรถนะ ทักษะและความรู พื้นฐานที่จำเปนในการดำรงชวี ิต อันจะสงผลตอการพัฒนาประเทศแบบย่ังยนื (สภาพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ, ๒๕๔๙) ซึ่งแนวทางดงั กลา วสอดคลองกบั นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนของชาตเิ ขา สูโลกยุคศตวรรษท่ี ๒๑ โดย มุงสงเสริมผูเรียนมีคุณธรรม รักความเปนไทย ใหมีทักษะการคิดวิเคราะห สรางสรรค มีทักษะดานเทคโนโลยี สามารถทำงาน รว มกับผอู นื่ และสามารถอยรู วมกบั ผอู ื่นในสงั คมโลกไดอยา งสันติ (กระทรวงศกึ ษาธกิ าร, ๒๕๕๑) จากขอคนพบในการศึกษาวิจัยและติดตามผลการใชหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ที่ผานมา ประกอบกบั ขอมูลจากแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาตฉิ บบั ท่ี ๑๐ เก่ยี วกับแนวทางการพัฒนาคนในสังคมไทย และจุดเนน ของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนสูศตวรรษที่ ๒๑ จึงเกิดการทบทวนหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ เพื่อนำไปสูการพัฒนาหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ที่มีความเหมาะสม ชัดเจน ทั้ง เปาหมายของหลักสูตรในการพัฒนาคุณภาพผูเรียน และกระบวนการนำหลักสูตรไปสูการปฏิบัติในระดับเขตพื้นที่การศึกษาและ

2 สถานศึกษา โดยไดม กี ารกำหนดวิสยั ทัศน จดุ หมาย สมรรถนะสำคัญของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่ชัดเจน เพื่อใชเปนทิศทางในการจัดทำหลักสูตร การเรียนการสอนในแตละระดับ นอกจากนั้นไดกำหนดโครงสราง เวลาเรียนขั้นต่ำของแตละกลุมสาระการเรียนรูในแตละชั้นปไวในหลักสูตรแกนกลาง และเปดโอกาสใหสถานศึกษาเพิ่มเติมเวลา เรียนไดตามความพรอมและจุดเนน อีกทั้งไดปรับกระบวนการวัดและประเมินผลผูเรียน เกณฑการจบการศึกษาแตละระดับและ เอกสารแสดงหลักฐานทางการศึกษาใหมคี วามสอดคลอ งกับมาตรฐานการเรียนรูและมีความชัดเจนตอ การนำไปปฏิบตั ิ เอกสารหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ นี้ จัดทำขึ้นสำหรับทองถิ่นและสถานศึกษาไดนำไปใช เปนกรอบและทิศทางในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาและจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชนไทยทุกคนในระดับ การศึกษาขั้นพื้นฐานใหมีคุณภาพดานความรูและทักษะที่จำเปนสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงและแสวงหา ความรเู พอื่ พฒั นาตนเองอยางตอเน่ืองตลอดชวี ติ มาตรฐานการเรียนรูและตัวช้วี ัดที่กำหนดไวใ นเอกสารนีช้ วยทำใหหนวยงานท่ีเกยี่ วของ ในทกุ ระดับเห็นผลคาดหวังท่ี ตองการในการพัฒนาการเรียนรูของผูเรียนที่ชัดเจนตลอดแนว ซึ่งจะสามารถชวยใหหนวยงานที่เกี่ยวของในระดับทองถิ่นและ สถานศึกษารวมกันพัฒนาหลักสูตรไดอยางมั่นใจ ทำใหการจัดทำหลักสูตรในระดับสถานศึกษามีคุณภาพและมีความเปนเอกภาพ ยิ่งขึ้น อีกทั้งยังชวยใหเกิดความชัดเจนเร่ืองการวดั และประเมินผลการเรียนรู และชวยแกปญหาการเทียบโอนระหวางสถานศึกษา ดังนั้นในการพัฒนาหลักสตู รในทุกระดับตั้งแตระดับชาติจนกระทั่งถงึ สถานศึกษา จะตองสะทอนคุณภาพตามมาตรฐานการเรยี นรู และตัวชี้วัดที่กำหนดไวในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานรวมทั้งเปนกรอบทิศทางในการจัดการศึกษาทุกรูปแบบและ ครอบคลุมผูเ รยี นทุกกลุมเปา หมายในระดับการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน การจัดหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานจะประสบความสำเร็จตามเปาหมายที่คาดหวังได ทุกฝาย ที่เกี่ยวของทั้งระดับชาติ ชุมชน ครอบครัว และบุคคลตองรวมรับผิดชอบ โดยรวมกันทำงานอยางเปนระบบ และตอเนื่อง ในการวางแผน ดำเนินการ สงเสริมสนบั สนนุ ตรวจสอบ ตลอดจนปรบั ปรุงแกไข เพอื่ พฒั นาเยาวชนของชาติไปสูค ุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรทู กี่ ำหนดไว วสิ ยั ทัศน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนทุกคน ซึ่งเปนกำลังของชาติใหเปนมนุษยที่มีความสมดุลทั้งดาน รางกาย ความรู คุณธรรม มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลโลก ยึดมั่นในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพื้นฐาน รวมทั้ง เจตคติ ที่จำเปนตอการศึกษาตอ การประกอบอาชีพและ การศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปนสำคัญบนพื้นฐานความเชื่อวา ทุกคนสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดเต็มตาม ศกั ยภาพ หลกั การ หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน มีหลักการท่ีสำคญั ดังน้ี ๑. เปนหลักสตู รการศกึ ษาเพื่อความเปน เอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการเรยี นรู เปนเปา หมายสำหรบั พฒั นาเดก็ และเยาวชนใหม ีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพน้ื ฐานของความเปน ไทยควบคูกบั ความเปน สากล ๒. เปน หลกั สูตรการศึกษาเพ่ือปวงชน ทีป่ ระชาชนทุกคนมโี อกาสไดร ับการศึกษาอยางเสมอภาค และมคี ณุ ภาพ ๓. เปน หลกั สตู รการศึกษาท่ีสนองการกระจายอำนาจ ใหสังคมมีสวนรวมในการจัดการศกึ ษาใหส อดคลอ งกบั สภาพและ ความตอ งการของทองถนิ่ ๔. เปนหลกั สูตรการศกึ ษาทีม่ ีโครงสรางยืดหยุน ท้ังดานสาระการเรยี นรู เวลาและการจัดการเรยี นรู

3 ๕. เปน หลักสูตรการศึกษาท่ีเนน ผูเรียนเปนสำคญั ๖. เปน หลักสตู รการศกึ ษาสำหรับการศกึ ษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศยั ครอบคลมุ ทกุ กลุม เปาหมาย สามารถ เทยี บโอนผลการเรียนรู และประสบการณ จุดหมาย หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีความสุข มีศักยภาพในการศึกษาตอ และประกอบอาชพี จึงกำหนดเปนจุดหมายเพอื่ ใหเ กดิ กับผูเรียน เม่อื จบการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน ดังน้ี ๑. มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่พึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัยและปฏิบัติตนตามหลักธรรมของ พระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนบั ถอื ยดึ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๒. มคี วามรู ความสามารถในการส่อื สาร การคดิ การแกป ญหา การใชเ ทคโนโลยแี ละมที กั ษะชีวติ ๓. มีสขุ ภาพกายและสุขภาพจิตท่ดี ี มีสุขนสิ ยั และรกั การออกกำลงั กาย ๔. มีความรักชาติ มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิตและการปกครองตามระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปน ประมขุ ๕. มีจิตสำนึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนาสิ่งแวดลอม มีจิตสาธารณะที่มุงทำ ประโยชนและสรางสิง่ ที่ดีงามในสงั คม และอยูรวมกนั ในสังคมอยางมคี วามสขุ สมรรถนะสำคัญของผเู รยี น และคุณลกั ษณะอันพึงประสงค ในการพัฒนาผูเรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน มงุ เนนพัฒนาผูเรียนใหมีคณุ ภาพตามมาตรฐานท่ีกำหนด ซึ่งจะชวยใหผ ูเรียนเกิดสมรรถนะสำคญั และคณุ ลักษณะอันพึงประสงค ดังน้ี สมรรถนะสำคญั ของผเู รยี น หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน มุง ใหผ ูเรยี นเกิดสมรรถนะสำคัญ ๕ ประการ ดงั น้ี ๑. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการ พัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพือ่ ขจัดและลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขา วสาร ดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและ สังคม ๒. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิด อยางสรางสรรค การคิด อยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนำไปสูการสรางองคความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและ สังคมไดอยางเหมาะสม ๓. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชิญไดอยางถูกตอง เหมาะสมบนพื้นฐานของหลกั เหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสมั พันธและการเปล่ียนแปลงของเหตุการณต าง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึง ผลกระทบทีเ่ กดิ ขนึ้ ตอตนเอง สงั คมและส่งิ แวดลอม

4 ๔. ความสามารถในการใชท ักษะชีวติ เปนความสามารถในการนำกระบวนการตาง ๆ ไปใชใ น การดำเนนิ ชวี ิตประจำวัน การเรยี นรูดวยตนเอง การเรียนรูอยา งตอเนื่อง การทำงาน และการอยูรว มกนั ในสงั คมดวยการสรา งเสริม ความสัมพนั ธอ ันดีระหวา งบุคคล การจัดการปญ หาและความขัดแยงตาง ๆ อยา งเหมาะสม การปรบั ตวั ใหท ันกับการเปล่ียนแปลงของ สังคมและสภาพแวดลอ ม และการรูจักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไมพ ึงประสงคท ่ีสงผลกระทบตอตนเองและผูอ่นื ๕. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปน ความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดานตา ง ๆ และมที ักษะกระบวนการ ทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทำงาน การแกป ญหาอยางสรา งสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน มุงพัฒนาผูเรยี นใหมีคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค เพื่อใหสามารถอยูรวมกับผูอืน่ ใน สงั คมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ ๑. รกั ชาติ ศาสน กษตั ริย ๒. ซ่อื สัตยสุจรติ ๓. มวี นิ ัย ๔. ใฝเรยี นรู ๕. อยูอยา งพอเพียง ๖. มงุ มน่ั ในการทำงาน ๗. รักความเปน ไทย ๘. มจี ิตสาธารณะ นอกจากน้ี สถานศกึ ษาสามารถกำหนดคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงคเ พมิ่ เตมิ ใหส อดคลองตามบรบิ ทและจุดเนนของตนเอง มาตรฐานการเรียนรู การพัฒนาผูเรียนใหเ กดิ ความสมดลุ ตองคำนงึ ถงึ หลกั พัฒนาการทางสมองและพหุปญญา หลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ัน พ้ืนฐาน จึงกำหนดใหผเู รียนเรยี นรู ๘ กลุมสาระการเรยี นรู ดังนี้ ๑. ภาษาไทย ๒. คณติ ศาสตร ๓. วิทยาศาสตร ๔. สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ๕. สขุ ศึกษาและพลศึกษา ๖. ศลิ ปะ ๗. การงานอาชีพและเทคโนโลยี ๘. ภาษาตางประเทศ ในแตละกลุมสาระการเรียนรูไดกำหนดมาตรฐานการเรียนรูเปน เปาหมายสำคัญของการพัฒนาคุณภาพผูเรียน มาตรฐาน การเรียนรูระบุสิ่งที่ผูเ รียนพึงรู ปฏิบัติได มีคุณธรรมจริยธรรม และคานิยมท่ีพึงประสงคเมื่อจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน นอกจากนัน้

5 มาตรฐานการเรียนรูยังเปนกลไกสำคัญ ในการขับเคลื่อนพัฒนาการศึกษาทั้งระบบ เพราะมาตรฐานการเรียนรูจะสะทอนใหทราบ วาตองการอะไร จะสอนอยางไร และประเมินอยางไร รวมทั้งเปนเคร่ืองมือในการตรวจสอบเพื่อการประกันคุณภาพการศึกษาโดย ใชระบบการประเมินคุณภาพภายในและการประเมินคุณภาพภายนอก ซึ่งรวมถึงการทดสอบระดับเขตพื้นที่การศึกษา และการ ทดสอบระดับชาติ ระบบการตรวจสอบเพื่อประกันคุณภาพดังกลาวเปนสิ่งสำคัญที่ชวยสะทอนภาพการจัดการศึกษาวาสามารถ พฒั นาผูเรียนใหมีคณุ ภาพตามทม่ี าตรฐานการเรียนรกู ำหนดเพียงใด ตัวชีว้ ัด ตัวชีว้ ดั ระบุสง่ิ ทีน่ ักเรียนพึงรูและปฏิบัติได รวมทงั้ คุณลักษณะของผูเรียนในแตละระดับช้ัน ซึ่งสะทอนถึงมาตรฐานการเรียนรู มีความเฉพาะเจาะจงและมีความเปนรูปธรรม นำไปใชในการกำหนดเนื้อหา จัดทำหนวยการเรียนรู จัดการเรียนการสอน และเปน เกณฑส ำคัญสำหรับการวดั ประเมนิ ผลเพื่อตรวจสอบคณุ ภาพผูเรียน ๑. ตัวช้วี ดั ช้ันป เปนเปา หมายในการพฒั นาผูเรยี นแตละช้ันปใ นระดับการศึกษาภาคบงั คับ (ประถมศึกษาปท ่ี ๑ – มัธยมศกึ ษาปที่ ๓) ๒. ตวั ชว้ี ัดชว งช้ัน เปน เปา หมายในการพัฒนาผเู รยี นในระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย(มธั ยมศึกษาปท่ี ๔- ๖) หลักสตู รไดมีการกำหนดรหัสกำกบั มาตรฐานการเรียนรแู ละตัวช้วี ดั เพื่อความเขา ใจและใหสื่อสารตรงกนั ดังน้ี ว ๑.๑ ป. ๑/๒ ตัวชีว้ ัดชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๑ ขอ ที่ ๒ สาระท่ี ๑ มาตรฐานขอที่ ๑ ป.๑/๒ กลมุ สาระการเรยี นรูว ทิ ยาศาสตร ๑.๑ ว ต ๒.๒ ม.๔-๖/ ๓ ตัวชว้ี ัดชัน้ มธั ยมศึกษาตอนปลาย ขอ ท่ี ๓ สาระที่ ๒ มาตรฐานขอ ที่ ๒ ม.๔-๖/๓ กลุมสาระการเรยี นรภู าษาตา งประเทศ ๒.๓ ต

6 สาระการเรียนรู สาระการเรยี นรู ประกอบดว ย องคความรู ทกั ษะหรือกระบวนการเรยี นรู และคุณลักษณะ อันพึงประสงค ซึง่ กำหนดใหผเู รยี นทุกคนในระดับการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐานจำเปนตองเรยี นรู โดยแบงเปน ๘ กลุม สาระการเรียนรู ดงั นี้ ภาษาไทย : ความรู้ ทกั ษะ คณติ ศาสตร์ : การนาํ ความรู้ วิทยาศาสตร์ : การนาํ ความรู้ และวฒั นธรรมการใชภ้ าษา ทกั ษะและกระบวนการทาง และกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ เพ่อื การสอ่ื สาร ความช่นื ชม คณิตศาสตรไ์ ปใชใ้ น ไปใชใ้ นการศกึ ษา คน้ ควา้ หาความรู้ การเห็นคณุ ค่าภมู ิปัญญาไทย และ การแกป้ ัญหา การดาํ เนนิ ชวี ติ และแกป้ ัญหาอยา่ งเป็นระบบ การคิด ภมู ใิ จในภาษาประจาํ ชาติ และศกึ ษาตอ่ การมีเหตมุ ผี ล อย่างเป็นเหตเุ ป็นผล คิดวิเคราะห์ มีเจตคตทิ ด่ี ตี อ่ คณิตศาสตร์ คิดสรา้ งสรรค์ และจิตวทิ ยาศาสตร์ พฒั นาการคดิ อยา่ งเป็นระบบ และสรา้ งสรรค์ ภาษาต่างประเทศ : ความรู้ องคค์ วามรู้ ทักษะสาํ คญั สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม : ทกั ษะ เจตคติ และวฒั นธรรม และคุณลักษณะ การอยรู่ ว่ มกนั ในสงั คมไทยและสงั คมโลก การใชภ้ าษาตา่ งประเทศในการ อยา่ งสนั ตสิ ขุ การเป็นพลเมืองดี สือ่ สาร การแสวงหาความรู้ ในหลกั สตู รแกนกลางการศึกษา ศรทั ธาในหลกั ธรรมของศาสนา และการประกอบอาชพี ข้นั พนื้ ฐาน การเหน็ คณุ คา่ ของทรพั ยากรและ สง่ิ แวดลอ้ ม ความรกั ชาติ และภมู ใิ จใน ความเป็นไทย การงานอาชีพและเทคโนโลยี : ศิลปะ : ความรูแ้ ละทกั ษะใน สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา : ความรู้ ความรู้ ทกั ษะ และเจตคติ การคิดรเิ ร่มิ จินตนาการ ทกั ษะและเจตคติในการสรา้ งเสรมิ ในการทาํ งาน การจดั การ สรา้ งสรรคง์ านศลิ ปะ สขุ ภาพพลานามยั ของตนเองและ การดาํ รงชวี ิต การประกอบอาชพี สนุ ทรียภาพและการเหน็ ผอู้ น่ื การปอ้ งกนั และปฏบิ ตั ิตอ่ และการใชเ้ ทคโนโลยี คณุ ค่าทางศลิ ปะ ส่งิ ต่าง ๆ ท่มี ผี ลตอ่ สขุ ภาพอยา่ ง ถกู วิธีและทกั ษะในการดาํ เนนิ ชวี ติ

7 ความสัมพนั ธ์ของการพฒั นาคณุ ภาพผ้เู รียนตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พื้นฐาน วสิ ัยทัศน์ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน มุ่งพฒั นาผเู้ รียนทกุ คน ซ่ึงเป็นกาํ ลงั ของชาติใหเ้ ป็นมนุษยท์ ี่มีความสมดุลท้งั ดา้ น ร่างกาย ความรู้ คณุ ธรรม มีจิตสํานึกในความเป็นพลเมืองไทยและเป็นพลโลก ยึดมน่ั ในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอนั มี พระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมขุ มีความรู้และทกั ษะพ้ืนฐาน รวมท้งั เจตคติ ที่จาํ เป็นตอ่ การศึกษาต่อ การประกอบอาชีพและ การศึกษาตลอดชีวิต โดยมงุ่ เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาํ คญั บนพน้ื ฐานความเชื่อวา่ ทุกคนสามารถเรียนรู้และพฒั นาตนเองไดเ้ ตม็ ตาม ศกั ยภาพ จุดหมาย ๑. มีคุณธรรม จริยธรรม และคา่ นิยมท่ีพงึ ประสงค์ เห็นคุณค่าของตนเอง มีวนิ ยั และปฏิบตั ิตนตามหลกั ธรรมของ พระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนบั ถือ ยึดหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๒. มีความรู้อนั เป็นสากลและมีความสามารถในการสื่อสาร การคดิ การแกป้ ัญหา การใชเ้ ทคโนโลยแี ละมีทกั ษะชีวติ ๓. มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตท่ีดี มีสุขนิสัย และรักการออกกาํ ลงั กาย ๔. มีความรักชาติ มีจิตสาํ นึกในความเป็นพลเมืองไทยและพลโลก ยดึ มนั่ ในวิถีชีวิตและการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมขุ ๕. มีจิตสาํ นึกในการอนุรักษว์ ฒั นธรรมและภูมิปัญญาไทย การอนุรักษแ์ ละพฒั นาสิ่งแวดลอ้ ม มีจิต สาธารณะท่ีม่งุ ทาํ ประโยชนแ์ ละสร้างส่ิงที่ดีงามในสังคม และอยรู่ ่วมกนั ในสงั คมอยา่ งมีความสุข สมรรถนะสําคัญของผ้เู รียน คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร ๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ๒. ความสามารถในการคดิ ๒. ซ่ือสตั ยส์ ุจริต ๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา ๓. มีวนิ ยั ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต ๔. ใฝ่ เรียนรู้ ๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ๕. อยอู่ ยา่ งพอเพียง ๖. มุ่งมน่ั ในการทาํ งาน ๗. รักความเป็นไทย มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วดั ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ กจิ กรรมพฒั นาผู้เรียน ๑. ภาษาไทย ๒. คณิตศาสตร์ ๓. วิทยาศาสตร์ ๑.กิจกรรมแนะแนว ๔. สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ๕. สุขศึกษาและพลศึกษา ๖. ศิลปะ ๒.กิจกรรมนกั เรียน ๓. กิจกรรมเพื่อสงั คมและ ๗. การงานอาชีพและเทคโนโลยี ๘. ภาษาตา่ งประเทศ สาธารณประโยชน์

8 โครงสรางเวลาเรยี น หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน กำหนดกรอบโครงสรางเวลาเรยี น ดังน้ี เวลาเรียน กลมุ สาระการเรียนร/ู ระดับประถมศึกษา ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน ระดบั มธั ยมศึกษา กิจกรรม ตอนปลาย ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ม. ๑ ม. ๒ ม. ๓ ม. ๔ – ๖  กลุมสาระการเรยี นรู ภาษาไทย ๒๐๐ ๒๐๐ ๒๐๐ ๑๖๐ ๑๖๐ ๑๖๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๒๔๐ (๖ นก.) คณติ ศาสตร (๓ นก.) (๓ นก.) (๓ นก.) ๒๔๐ (๖ นก.) วทิ ยาศาสตร ๒๐๐ ๒๐๐ ๒๐๐ ๑๖๐ ๑๖๐ ๑๖๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๒๔๐ (๖ นก.) สังคมศกึ ษา ศาสนา (๓ นก.) (๓ นก.) (๓ นก.) ๒๔๐ และวัฒนธรรม (๖ นก.) สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ (๓นก.) ศลิ ปะ (๓ นก.) (๓ นก.) (๓ นก.) ๑๒๐ (๓ นก.) การงานอาชพี และ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ เทคโนโลยี (๓ นก.) ภาษาตางประเทศ (๓ นก.) (๓ นก.) (๓ นก.) ๒๔๐ (๖ นก.) รวมเวลาเรียน (พ้ืนฐาน) ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๑,๕๖๐ (๓๙ นก.)  กจิ กรรมพัฒนาผูเรยี น (๒นก.) (๒ นก.) (๒ นก.) ๓๖๐ รายวิชา / กจิ กรรมที่ สถานศึกษาจดั เพ่มิ เติม ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ไมนอยกวา ๑,๕๖๐ ตามความพรอมและจดุ เนน ชั่วโมง (๒นก.) (๒ นก.) (๒ นก.) ๔๐ ๔๐ ๔๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ (๒นก.) (๒ นก.) (๒ นก.) ๔๐ ๔๐ ๔๐ ๘๐ ๘๐ ๘๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ (๓ นก.) (๓ นก.) (๓ นก.) ๘๐๐ ๘๐๐ ๘๐๐ ๘๐๐ ๘๐๐ ๘๐๐ ๘๔๐ ๘๔๐ ๘๔๐ (๒๑ นก.) (๒๑ นก.) (๒๑ นก.) ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ๑๒๐ ปละไมเ กิน ๘๐ ชวั่ โมง ปล ะไมเกิน ๒๔๐ ชว่ั โมง รวมเวลาเรยี นท้งั หมด ไมเกิน ๑,๐๐๐ ชว่ั โมง/ป ไมเกิน ๑,๒๐๐ ช่วั โมง/ป รวม ๓ ป ไมน อยกวา ๓,๖๐๐ ชว่ั โมง

9 การกำหนดโครงสรา งเวลาเรียนพ้นื ฐาน และเพมิ่ เติม สถานศกึ ษาสามารถดำเนนิ การ ดงั นี้ ระดับประถมศึกษา สามารถปรับเวลาเรียนพื้นฐานของแตละกลุมสาระการเรียนรู ไดตามความเหมาะสม ทั้งนี้ ตองมี เวลาเรียนรวมตามที่กำหนดไวในโครงสรางเวลาเรียนพื้นฐาน และผูเรียนตองมีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดที่ กำหนด ระดบั มัธยมศึกษา ตอ งจัดโครงสรา งเวลาเรียนพนื้ ฐานใหเปนไปตามท่ีกำหนดและสอดคลองกับเกณฑก ารจบหลกั สูตร สำหรับเวลาเรียนเพิ่มเติม ทง้ั ในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ใหจ ัดเปนรายวชิ าเพิ่มเติม หรอื กจิ กรรมพัฒนาผูเรียน โดยพจิ ารณาใหสอดคลอ งกับความพรอ ม จดุ เนนของสถานศึกษาและเกณฑก ารจบหลกั สตู ร เฉพาะระดบั ชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๑-๓ สถานศึกษาอาจจัดใหเปนเวลาสำหรับสาระ การเรียนรูพื้นฐานในกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทยและกลุมสาระการเรียนรู คณติ ศาสตร กจิ กรรมพฒั นาผูเรียนที่กำหนดไวใ นชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ ถงึ ชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี ๓ ปละ ๑๒๐ ช่วั โมง และช้นั มัธยมศกึ ษา ปที่ ๔-๖ จำนวน ๓๖๐ ชั่วโมงนั้น เปนเวลาสำหรับปฏิบัติกิจกรรมแนะแนวกิจกรรมนักเรียน และกิจกรรมเพื่อสังคมและ สาธารณประโยชน ในสวนกจิ กรรมเพือ่ สังคมและสาธารณประโยชนใ หส ถานศึกษาจดั สรรเวลาใหผเู รียนไดป ฏิบตั กิ ิจกรรม ดงั นี้ ระดับประถมศกึ ษา (ป.๑-๖) รวม ๖ ป จำนวน ๖๐ ชั่วโมง ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน (ม.๑-๓) รวม ๓ ป จำนวน ๔๕ ชั่วโมง ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย (ม.๔-๖) รวม ๓ ป จำนวน ๖๐ ชว่ั โมง การจดั การศึกษาสำหรบั กลุม เปาหมายเฉพาะ การจัดการศึกษาบางประเภทสำหรับกลุมเปาหมายเฉพาะ เชน การศึกษาเฉพาะทาง การศึกษาสำหรับผูมีความสามารถ พิเศษ การศึกษาทางเลือก การศึกษาสำหรับผูดอยโอกาส การศึกษาตามอัธยาศัย สามารถนำหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน พ้นื ฐานไปปรับใชไ ดต ามความเหมาะสม กับสภาพและบริบทของแตละกลุมเปาหมาย โดยใหม คี ณุ ภาพตามมาตรฐานท่ีกำหนด ท้ังนี้ ใหเ ปนไปตามหลกั เกณฑและวธิ ีการท่กี ระทรวงศึกษาธิการกำหนด

10 การจดั การเรียนรู การจัดการเรียนรูเปนกระบวนการสำคัญในการนำหลักสูตรสูการปฏิบัติ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เปน หลักสูตรที่มีมาตรฐานการเรียนรู สมรรถนะสำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียน เปนเปาหมายสำหรับพัฒนาเด็กและ เยาวชน ในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณสมบัติตามเปาหมายหลักสูตร ผูสอนพยายามคัดสรร กระบวนการเรียนรู จัดการเรียนรูโดยชวยใหผูเรียนเรียนรูผานสาระที่กำหนดไวในหลักสูตร ๘ กลุมสาระการเรียนรู รวมทั้งปลูกฝงเสริมสราง คุณลักษณะอันพึงประสงค พัฒนาทักษะตางๆ อันเปนสมรรถนะสำคญั ใหผ เู รยี นบรรลตุ ามเปาหมาย ๑. หลกั การจัดการเรียนรู การจัดการเรียนรูเพื่อใหผูเรียนมีความรูความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู สมรรถนะสำคัญ และคุณลักษณะอัน พึงประสงคตามที่กำหนดไวในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยยึดหลักวา ผูเรียนมีความสำคัญที่สุด เชื่อวาทุกคนมี ความสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองได ยึดประโยชนที่เกิดกับผูเรียน กระบวนการจัดการเรียนรูตองสงเสริมใหผูเรียน สามารถ พัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ คำนึงถึงความแตกตางระหวางบุคคลและพัฒนาการทางสมอง เนนใหความสำคัญทั้ง ความรู และคณุ ธรรม ๒. กระบวนการเรียนรู การจัดการเรียนรูที่เนนผูเ รียนเปนสำคญั ผูเ รยี นจะตอ งอาศัยกระบวนการเรียนรทู ีห่ ลากหลาย เปนเครื่องมือท่ีจะ นำพาตนเองไปสูเปาหมายของหลักสูตร กระบวนการเรียนรูที่จำเปนสำหรับผูเรียน อาทิ กระบวนการเรียนรูแบบบูรณาการ กระบวนการสรางความรู กระบวนการคิด กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณและแกปญหา กระบวนการ เรียนรูจากประสบการณจริง กระบวนการปฏิบัติ ลงมือทำจริง กระบวนการจัดการ กระบวนการวิจัย กระบวนการเรียนรูการ เรียนรขู องตนเอง ระบวนการพฒั นาลกั ษณะนิสัย กระบวนการเหลานี้เปนแนวทางในการจัดการเรียนรูที่ผูเรียนควรไดรับการฝกฝน พัฒนา เพราะจะสามารถชวยให ผเู รยี นเกดิ การเรียนรูไดดี บรรลเุ ปาหมายของหลักสตู ร ดงั น้นั ผสู อนจงึ จำเปน ตองศึกษาทำความเขา ใจในกระบวนการเรียนรูตาง ๆ เพือ่ ใหสามารถเลอื กใชใ นการจดั กระบวนการเรยี นรูไดอยา งมีประสิทธิภาพ ๓. การออกแบบการจัดการเรียนรู ผูสอนตองศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาใหเขาใจถึงมาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะสำคัญของผูเรียน คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค และสาระการเรยี นรทู ี่เหมาะสมกบั ผเู รยี น แลวจึงพจิ ารณาออกแบบการจดั การเรยี นรูโ ดยเลือกใชวิธี สอนและเทคนิคการสอน สื่อ/แหลงเรียนรู การวัดและประเมินผล เพื่อใหผูเรียนไดพัฒนาเต็มตามศักยภาพและบรรลุตาม เปา หมายทกี่ ำหนด ๔. บทบาทของผูสอนและผเู รียน การจดั การเรียนรูเ พือ่ ใหผเู รยี นมีคุณภาพตามเปา หมายของหลักสูตร ทง้ั ผูสอนและผเู รยี นควรมบี ทบาท ดงั น้ี ๔.๑ บทบาทของผูสอน ๑) ศึกษาวิเคราะหผ เู รยี นเปนรายบคุ คล แลวนำขอมลู มาใชใ นการวางแผน

11 การจัดการเรียนรู ท่ีทาทายความสามารถของผูเรียน ๒) กำหนดเปาหมายที่ตองการใหเกิดขึ้นกับผูเรียน ดานความรูและทักษะกระบวนการ ที่เปนความคิดรวบ ยอด หลักการ และความสมั พนั ธ รวมทัง้ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค ๓) ออกแบบการเรียนรแู ละจัดการเรียนรูที่ตอบสนองความแตกตางระหวางบคุ คลและพัฒนาการทางสมอง เพอ่ื นำผูเรยี นไปสูเปา หมาย ๔) จดั บรรยากาศที่เอื้อตอการเรยี นรู และดูแลชว ยเหลอื ผเู รียนใหเกิดการเรยี นรู ๕) จัดเตรียมและเลือกใชส่อื ใหเหมาะสมกบั กจิ กรรม นำภมู ิปญ ญาทอ งถิน่ เทคโนโลยีที่ เหมาะสมมาประยกุ ตใชใ นการจดั การเรียนการสอน ๖) ประเมินความกาวหนาของผูเรียนดวยวธิ ีการท่ีหลากหลาย เหมาะสมกบั ธรรมชาตขิ อง วิชาและระดับพัฒนาการของผเู รียน ๗) วเิ คราะหผ ลการประเมินมาใชในการซอ มเสริมและพัฒนาผูเ รียน รวมทัง้ ปรับปรุงการ จดั การเรยี นการสอนของตนเอง ๔.๒ บทบาทของผเู รยี น ๑) กำหนดเปา หมาย วางแผน และรับผิดชอบการเรียนรูของตนเอง ๒) เสาะแสวงหาความรู เขา ถึงแหลงการเรยี นรู วิเคราะห สงั เคราะหขอ ความรตู งั้ คำถาม คิดหาคำตอบหรือหาแนวทางแกปญหาดว ยวิธีการตาง ๆ ๒) ลงมือปฏิบตั ิจรงิ สรปุ สิง่ ทไ่ี ดเ รยี นรดู ว ยตนเอง และนำความรไู ปประยุกตใชใ นสถานการณ ตา ง ๆ ๓) มีปฏิสัมพันธ ทำงาน ทำกจิ กรรมรวมกบั กลุมและครู ๔) ประเมินและพัฒนากระบวนการเรยี นรขู องตนเองอยา งตอเนอ่ื ง สอ่ื การเรียนรู สื่อการเรียนรูเปนเครื่องมือสงเสริมสนับสนุนการจัดการกระบวนการเรียนรู ใหผูเรียนเขาถึงความรู ทักษะกระบวนการ และคุณลักษณะตามมาตรฐานของหลักสูตรไดอยางมีประสิทธิภาพ สื่อการเรียนรูมีหลากหลายประเภท ทั้งสื่อธรรมชาติ สื่อ สิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และเครือขาย การเรียนรูตาง ๆ ที่มีในทองถิ่น การเลือกใชสื่อควรเลือกใหมีความเหมาะสมกับระดับ พฒั นาการ และลีลาการเรยี นรูท่ีหลากหลายของผเู รียน การจัดหาสื่อการเรียนรู ผูเรียนและผูสอนสามารถจัดทำและพัฒนาขึ้นเอง หรือปรับปรุงเลือกใชอยางมีคุณภาพจากสื่อ ตา งๆ ท่ีมีอยรู อบตัวเพ่อื นำมาใชประกอบในการจัดการเรียนรูทสี่ ามารถสงเสริมและสือ่ สารใหผูเรยี นเกดิ การเรียนรู โดยสถานศึกษา ควรจัดใหมีอยางพอเพียง เพื่อพัฒนาใหผูเรียนเกิดการเรยี นรูอยางแทจริง สถานศึกษา เขตพื้นที่การศึกษา หนวยงานที่เกี่ยวขอ ง และผูมหี นา ท่ีจัดการศึกษาขน้ั พื้นฐาน ควรดำเนินการดังน้ี

12 ๑. จัดใหมีแหลงการเรียนรู ศูนยสื่อการเรียนรู ระบบสารสนเทศการเรียนรู และเครือขาย การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพทั้งในสถานศึกษาและในชุมชน เพื่อการศึกษาคนควาและการแลกเปลี่ยนประสบการณการเรียนรู ระหวางสถานศึกษา ทองถ่นิ ชุมชน สังคมโลก ๒. จัดทำและจัดหาสือ่ การเรยี นรูสำหรับการศึกษาคนควา ของผูเรยี น เสริมความรูใหผูสอน รวมทั้งจัดหาสิ่งทีม่ ีอยู ในทอ งถ่นิ มาประยกุ ตใชเปน สอื่ การเรยี นรู ๓. เลือกและใชสื่อการเรียนรูที่มีคุณภาพ มีความเหมาะสม มีความหลากหลาย สอดคลอง กับวิธีการเรียนรู ธรรมชาติ ของสาระการเรียนรู และความแตกตางระหวา งบุคคลของผูเรียน ๔. ประเมนิ คณุ ภาพของส่อื การเรียนรทู ่ีเลอื กใชอ ยางเปน ระบบ ๕. ศึกษาคน ควา วจิ ยั เพือ่ พัฒนาสอ่ื การเรียนรใู หสอดคลองกบั กระบวนการเรยี นรูของผเู รยี น ๖ . จ ั ด ใ ห  ม ี ก า ร ก ำ ก ั บ ต ิ ด ต า ม ป ร ะ เ ม ิ น ค ุ ณ ภ า พ แ ล ะ ป ร ะ ส ิ ท ธ ิ ภ า พ เ ก ี ่ ย ว ก ั บ ส ื ่ อ แ ล ะ ก า ร ใ ช  สื่ อ การเรียนรูเปน ระยะๆ และสมำ่ เสมอ ในการจัดทำ การเลือกใช และการประเมินคุณภาพสื่อการเรียนรูที่ใชในสถานศึกษา ควรคำนึงถึงหลักการสำคัญของส่ือ การเรียนรู เชน ความสอดคลองกับหลักสูตร วัตถุประสงคการเรียนรู การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู การจัดประสบการณให ผูเรียน เนื้อหามีความถูกตองและทันสมัย ไมกระทบความมั่นคงของชาติ ไมขัดตอศีลธรรม มีการใชภาษาที่ถูกตอง รูปแบบการ นำเสนอท่ีเขา ใจงา ย และนา สนใจ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู การวัดและประเมินผลการเรยี นรูของผูเรยี นตองอยูบนหลักการพืน้ ฐานสองประการคือการประเมินเพื่อพัฒนาผูเรียนและ เพื่อตัดสินผลการเรียน ในการพัฒนาคุณภาพการเรียนรูของผูเรียน ใหประสบผลสำเร็จนั้น ผูเรียนจะตองไดรับการพัฒนาและ ประเมินตามตัวชี้วัดเพื่อใหบรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู สะทอนสมรรถนะสำคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียนซ่ึง เปนเปาหมายหลักในการวัดและประเมินผลการเรียนรูในทุกระดับไมวาจะเปนระดับชั้นเรียน ระดับสถานศึกษา ระดับเขตพื้นที่ การศึกษา และระดับชาติ การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปน กระบวนการพฒั นาคุณภาพผเู รียนโดยใชผ ลการประเมนิ เปนขอมูล และสารสนเทศท่ีแสดงพัฒนาการ ความกา วหนา และความสำเร็จทางการเรยี นของผูเรียน ตลอดจนขอ มูลที่เปน ประโยชนตอการ สง เสริมใหผ เู รยี นเกิดการพัฒนาและเรียนรอู ยางเตม็ ตามศกั ยภาพ การวัดและประเมินผลการเรียนรู แบง ออกเปน ๔ ระดับ ไดแ ก ระดบั ช้ันเรยี น ระดับสถานศึกษา ระดบั เขตพนื้ ที่การศึกษา และระดับชาติ มรี ายละเอยี ด ดังนี้ ๑. การประเมนิ ระดับช้ันเรียน เปนการวัดและประเมินผลท่ีอยูในกระบวนการจัดการเรียนรู ผสู อนดำเนินการเปนปกติ และสมำ่ เสมอ ในการจดั การเรยี นการสอน ใชเ ทคนิคการประเมินอยางหลากหลาย เชน การซักถาม การสงั เกต การตรวจการบาน การประเมินโครงงาน การประเมินชิ้นงาน/ ภาระงาน แฟม สะสมงาน การใชแบบทดสอบ ฯลฯ โดยผสู อนเปนผูประเมินเองหรือ เปด โอกาสใหผ เู รียนประเมินตนเอง เพอ่ื นประเมินเพ่อื น ผปู กครองรวมประเมนิ ในกรณที ่ีไมผ า นตัวชวี้ ัดใหม ีการสอนซอมเสริม

13 การประเมินระดับชั้นเรียนเปนการตรวจสอบวา ผเู รยี นมีพัฒนาการความกาวหนา ในการเรยี นรู อนั เปน ผลมาจากการ จดั กจิ กรรมการเรียนการสอนหรือไม และมากนอยเพยี งใด มสี ่ิงทจ่ี ะตองไดร ับการพัฒนาปรับปรุงและสง เสริมในดานใด นอกจากนี้ ยงั เปนขอ มลู ใหผูส อนใชปรบั ปรุงการเรยี นการสอนของตนดว ย ทงั้ น้โี ดยสอดคลอ งกับมาตรฐานการเรยี นรแู ละตัวช้ีวัด ๒. การประเมินระดบั สถานศึกษา เปนการประเมินท่ีสถานศกึ ษาดำเนนิ การเพื่อตัดสนิ ผลการเรียนของผูเรียนเปนรายป/ รายภาค ผลการประเมินการอาน คิดวิเคราะหและเขียน คุณลักษณะอันพึงประสงค และกิจกรรมพัฒนาผูเรียน นอกจากนี้ เพื่อใหไ ดข อมูลเก่ียวกับการจัดการศึกษาของสถานศึกษา วา สงผลตอ การเรียนรขู องผูเ รยี นตามเปาหมายหรือไม ผูเรยี นมีจุดพัฒนา ในดานใด รวมทั้งสามารถนำผลการเรียนของผูเรียนในสถานศึกษาเปรียบเทียบกับเกณฑระดับชาติ ผลการประเมินระดับ สถานศึกษาจะเปนขอมลู และสารสนเทศเพ่ือการปรับปรุงนโยบาย หลกั สูตร โครงการ หรือวิธีการจัดการเรยี นการสอน ตลอดจน เพื่อการจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาตามแนวทางการประกันคุณภาพการศกึ ษาและการรายงานผลการจัด การศึกษาตอคณะกรรมการสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน ผูปกครอง และชมุ ชน ๓. การประเมนิ ระดับเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา เปนการประเมินคณุ ภาพผเู รยี นในระดับเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาตามมาตรฐานการ เรยี นรูต ามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน เพอ่ื ใชเปนขอมลู พน้ื ฐานในการพัฒนาคณุ ภาพการศึกษาของเขตพื้นท่ีการศึกษา ตามภาระความรับผิดชอบ สามารถดำเนินการโดยประเมินคุณภาพผลสัมฤทธิ์ของผูเรียนดวยขอสอบมาตรฐานที่จัดทำและ ดำเนินการโดยเขตพื้นที่การศกึ ษา หรือดวยความรวมมือกับหนวยงานตนสังกดั ในการดำเนินการจัดสอบ นอกจากนี้ยังไดจากการ ตรวจสอบทบทวนขอ มลู จากการประเมนิ ระดบั สถานศึกษาในเขตพ้ืนท่กี ารศึกษา ๔. การประเมนิ ระดบั ชาติ เปนการประเมินคุณภาพผูเรียนในระดับชาติตามมาตรฐานการเรียนรตู ามหลกั สตู รแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน สถานศึกษาตองจัดใหผูเรียนทุกคนที่เรียนในชั้นประถมศึกษาปที่ ๓ ชั้นประถมศึกษาปที่ ๖ ช้ัน มัธยมศึกษาปที่ ๓ และชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๖ เขารับการประเมิน ผลจากการประเมินใชเปนขอมูลในการเทียบเคียงคุณภาพ การศึกษาในระดับตาง ๆ เพือ่ นำไปใชในการวางแผนยกระดับคณุ ภาพการจดั การศึกษา ตลอดจนเปน ขอมลู สนบั สนุนการตัดสินใจ ในระดับนโยบายของประเทศ ขอ มลู การประเมินในระดบั ตาง ๆ ขา งตน เปน ประโยชนตอ สถานศึกษาในการตรวจสอบทบทวนพัฒนาคุณภาพผูเ รียน ถือ เปนภาระความรับผิดชอบของสถานศึกษาที่จะตองจดั ระบบดแู ลชว ยเหลือ ปรบั ปรุงแกไ ข สงเสรมิ สนบั สนนุ เพอื่ ใหผ ูเรียนไดพัฒนา เต็มตามศักยภาพบนพื้นฐานความแตกตางระหวางบุคคลที่จำแนกตามสภาพปญหาและความตองการ ไดแก กลุมผูเรียนทั่วไป กลมุ ผเู รียนที่มคี วามสามารถพเิ ศษ กลุมผูเรียนทีม่ ผี ลสัมฤทธ์ิทางการเรยี นต่ำ กลมุ ผเู รียนที่มปี ญหาดา นวินัยและพฤติกรรม กลุม ผเู รียนทีป่ ฏิเสธโรงเรยี น กลมุ ผเู รียนทีม่ ีปญ หาทางเศรษฐกจิ และสงั คม กลุมพกิ ารทางรา งกายและสติปญญา เปนตน ขอ มูลจากการ ประเมินจึงเปน หัวใจของสถานศึกษาในการดำเนินการชวยเหลือผูเรียนไดทนั ทวงที ปิดโอกาสใหผเู รยี นไดรบั การพัฒนาและประสบ ความสำเร็จในการเรยี น สถานศึกษาในฐานะผูรับผิดชอบจัดการศึกษา จะตองจัดทำระเบียบวาดวยการวัดและประเมินผลการเรียนของ สถานศึกษาใหสอดคลองและเปนไปตามหลักเกณฑและแนวปฏิบัติที่เปนขอกำหนดของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพอ่ื ใหบ ุคลากรที่เก่ยี วขอ งทกุ ฝา ยถือปฏิบัติรวมกนั

14 เกณฑก ารวดั และประเมินผลการเรยี น ๑. การตดั สนิ การใหระดบั และการรายงานผลการเรียน ๑.๑ การตัดสนิ ผลการเรยี น ในการตัดสินผลการเรียนของกลุมสาระการเรียนรู การอาน คิดวิเคราะหและเขียน คุณลักษณะอันพึงประสงค และกิจกรรมพัฒนาผูเรียนนั้น ผูสอนตองคำนึงถึงการพัฒนาผูเรียนแตละคนเปนหลัก และตองเก็บขอมูลของผูเรียนทุกดานอยาง สมำ่ เสมอและตอเน่ืองในแตละภาคเรยี น รวมท้งั สอนซอมเสริมผเู รยี นใหพัฒนาจนเตม็ ตามศกั ยภาพ ระดับประถมศกึ ษา (๑) ผูเ รยี นตอ งมีเวลาเรียนไมนอ ยกวา รอ ยละ ๘๐ ของเวลาเรยี นทั้งหมด (๒) ผเู รียนตอ งไดรับการประเมินทุกตวั ชีว้ ัด และผานตามเกณฑท ี่สถานศกึ ษา กำหนด (๓) ผูเ รยี นตอ งไดรับการตดั สินผลการเรยี นทกุ รายวชิ า (๔) ผเู รยี นตอ งไดรับการประเมนิ และมีผลการประเมนิ ผานตามเกณฑท ่ี สถานศึกษากำหนด ในการอา น คิดวิเคราะหแ ละเขยี น คุณลักษณะอนั พึงประสงค และกิจกรรมพัฒนาผูเรียน ระดับมธั ยมศึกษา (๑) ตดั สินผลการเรยี นเปน รายวชิ า ผเู รียนตอ งมเี วลาเรียนตลอดภาคเรียนไมนอ ย กวารอยละ ๘๐ ของเวลาเรยี นท้งั หมดในรายวิชานนั้ ๆ (๒) ผูเรยี นตองไดร ับการประเมนิ ทกุ ตัวชีว้ ัด และผา นตามเกณฑทส่ี ถานศกึ ษากำหนด (๓) ผูเรยี นตอ งไดร บั การตดั สนิ ผลการเรียนทุกรายวชิ า (๔) ผูเรียนตองไดรับการประเมิน และมีผลการประเมินผานตามเกณฑที่สถานศึกษากำหนด ในการอาน คิด วเิ คราะหและเขียน คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค และกิจกรรมพฒั นาผเู รียน การพิจารณาเลื่อนชั้นทั้งระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ถาผูเรียนมีขอบกพรองเพียงเล็กนอย และสถานศึกษา พิจารณาเห็นวาสามารถพัฒนาและสอนซอมเสริมได ใหอยูในดุลพินิจของสถานศึกษาที่จะผอนผันใหเล่ือนชั้นได แตหากผูเรียนไม ผา นรายวิชาจำนวนมาก และมแี นวโนม วาจะเปน ปญหาตอการเรียนในระดับชน้ั ท่ีสูงขน้ึ สถานศกึ ษาอาจตั้งคณะกรรมการพิจารณา ใหเรยี นซ้ำชัน้ ได ทง้ั น้ใี หค ำนงึ ถงึ วุฒภิ าวะและความรคู วามสามารถของผูเรียนเปนสำคญั ๑.๒ การใหร ะดบั ผลการเรยี น ระดับประถมศึกษา ในการตัดสินเพื่อใหระดับผลการเรียนรายวิชา สถานศึกษาสามารถใหระดับผลการเรียน หรือระดับคุณภาพการปฏิบัติของผูเรียน เปนระบบตัวเลข ระบบตัวอักษร ระบบรอยละ และระบบที่ใชคำสำคัญสะทอน มาตรฐาน การประเมินการอาน คิดวิเคราะหและเขียน และคุณลักษณะอันพึงประสงคน้ัน ใหระดับผลการประเมินเปน ดีเยี่ยม ดี และผา น

15 การประเมินกิจกรรมพัฒนาผูเรียน จะตองพิจารณาทั้งเวลาการเขารวมกิจกรรม การปฏิบัติกิจกรรมและผลงานของ ผเู รยี น ตามเกณฑท ี่สถานศกึ ษากำหนด และใหผ ลการเขา รวมกจิ กรรมเปนผาน และไมผาน ระดับมัธยมศึกษา ในการตัดสินเพื่อใหระดับผลการเรียนรายวิชา ใหใชตัวเลขแสดงระดับผลการเรียนเปน ๘ ระดับ การประเมินการอาน คิดวิเคราะหและเขียน และคุณลักษณะอันพึงประสงคนั้น ใหระดับผลการประเมินเปน ดีเยี่ยม ดี และผา น การประเมินกิจกรรมพัฒนาผูเรียน จะตองพิจารณาทั้งเวลาการเขารวมกิจกรรม การปฏิบัติกิจกรรมและผลงานของ ผเู รียน ตามเกณฑทสี่ ถานศกึ ษากำหนด และใหผ ลการเขา รวมกิจกรรมเปนผาน และไมผ า น ๑.๓ การรายงานผลการเรยี น การรายงานผลการเรียนเปนการสื่อสารใหผูปกครองและผูเรียนทราบความกาวหนาในการเรียนรูของผูเรียน ซ่ึง สถานศกึ ษาตอ งสรุปผลการประเมนิ และจัดทำเอกสารรายงานใหผ ูปกครองทราบเปนระยะ ๆ หรอื อยา งนอยภาคเรียนละ ๑ คร้ัง การรายงานผลการเรียนสามารถรายงานเปนระดับคุณภาพการปฏิบัติของผูเรียนที่สะทอนมาตรฐานการเรียนรูกลุม สาระการเรยี นรู ๒. เกณฑก ารจบการศึกษา หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน กำหนดเกณฑกลางสำหรบั การจบการศึกษาเปน ๓ระดับ คอื ระดบั ประถมศึกษา ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน และระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ๒.๑ เกณฑก ารจบระดบั ประถมศกึ ษา (๑) ผูเรียนเรียนรายวิชาพื้นฐาน และรายวิชา/กิจกรรมเพิ่มเติมตามโครงสรางเวลาเรียนที่หลักสูตรแกนกลาง การศกึ ษาข้ันพืน้ ฐานกำหนด (๒) ผูเรยี นตอ งมีผลการประเมนิ รายวิชาพน้ื ฐาน ผานเกณฑก ารประเมนิ ตามที่สถานศึกษากำหนด (๓) ผูเรียนมีผลการประเมินการอาน คิดวิเคราะห และเขียนในระดับผานเกณฑการประเมินตามทีส่ ถานศึกษา กำหนด (๔) ผเู รียนมผี ลการประเมนิ คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงคในระดบั ผานเกณฑก ารประเมนิ ตามทสี่ ถานศึกษากำหนด (๕) ผเู รียนเขา รว มกจิ กรรมพฒั นาผูเรียนและมผี ลการประเมินผานเกณฑการประเมินตามท่สี ถานศึกษากำหนด ๒.๒ เกณฑก ารจบระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน (๑) ผูเรียนเรียนรายวิชาพื้นฐานและเพิ่มเติมไมเกิน ๘๑ หนวยกิต โดยเปนรายวิชาพื้นฐาน ๖๓ หนวยกิต และ รายวชิ าเพิม่ เตมิ ตามทสี่ ถานศกึ ษากำหนด (๒) ผูเรียนตองไดหนวยกิต ตลอดหลักสูตรไมนอยกวา ๗๗ หนวยกิต โดยเปนรายวิชาพื้นฐาน ๖๓ หนวยกิต และรายวิชาเพม่ิ เตมิ ไมนอยกวา ๑๔ หนวยกิต ( ๓ ) ผ ู  เ ร ี ย น ม ี ผ ล ก า ร ป ร ะ เ ม ิ น ก า ร อ  า น ค ิ ด ว ิ เ ค ร า ะ ห  แ ล ะ เ ข ี ย น ใ น ร ะ ด ั บ ผ  า น เ ก ณ ฑ การประเมนิ ตามทีส่ ถานศกึ ษากำหนด

16 (๔) ผูเ รียนมีผลการประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค ในระดบั ผา นเกณฑก ารประเมนิ ตามทีส่ ถานศึกษากำหนด (๕) ผเู รียนเขา รว มกจิ กรรมพัฒนาผูเ รียนและมีผลการประเมินผา นเกณฑก ารประเมนิ ตามทีส่ ถานศึกษากำหนด ๒.๓ เกณฑก ารจบระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (๑) ผเู รียนเรยี นรายวิชาพนื้ ฐานและเพ่มิ เติม ไมนอ ยกวา ๘๑ หนวยกติ โดยเปนรายวชิ าพืน้ ฐาน ๓๙ หนวยกิต และรายวิชาเพิม่ เตมิ ตามทส่ี ถานศึกษากำหนด (๒) ผูเรียนตองไดหนวยกิต ตลอดหลักสูตรไมนอยกวา ๗๗ หนวยกิต โดยเปนรายวิชาพื้นฐาน ๓๙ หนวยกิต และรายวิชาเพ่มิ เติม ไมน อ ยวา ๓๘ หนวยกติ (๓) ผเู รียนมีผลการประเมิน การอาน คิดวเิ คราะหและเขียน ในระดบั ผา นเกณฑการประเมินตามที่สถานศึกษา กำหนด (๔) ผเู รยี นมผี ลการประเมนิ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค ในระดับผา นเกณฑก ารประเมินตามท่สี ถานศกึ ษากำหนด (๕) ผูเ รียนเขารว มกิจกรรมพฒั นาผเู รยี นและมีผลการประเมนิ ผา นเกณฑก ารประเมนิ ตามท่สี ถานศึกษากำหนด สำหรับการจบการศึกษาสำหรบั กลุม เปาหมายเฉพาะ เชน การศึกษาเฉพาะทาง การศึกษาสำหรับผูมีความสามารถพิเศษ การศึกษาทางเลือก การศึกษาสำหรับผูดอยโอกาส การศึกษาตามอัธยาศัยใหคณะกรรมการของสถานศึกษา เขตพื้นที่การศึกษา และผูที่เกี่ยวของ ดำเนินการวัดและประเมินผลการเรียนรูตามหลักเกณฑในแนวปฏิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรูของ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐานสำหรับกลุมเปาหมายเฉพาะ เอกสารหลกั ฐานการศึกษา เอกสารหลักฐานการศึกษา เปนเอกสารสำคัญที่บันทึกผลการเรียน ขอมูลและสารสนเทศที่เกี่ยวของกับพัฒนาการของ ผเู รยี นในดา นตา ง ๆ แบงออกเปน ๒ ประเภท ดงั นี้ ๑. เอกสารหลักฐานการศึกษาที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด ๑.๑ ระเบียนแสดงผลการเรียน เปนเอกสารแสดงผลการเรียนและรับรองผลการเรียนของผูเรียนตามรายวิชา ผล การประเมินการอาน คิดวิเคราะหและเขียน ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของสถานศึกษา และผลการประเมิน กิจกรรมพัฒนาผูเรียน สถานศึกษาจะตองบันทึกขอมูลและออกเอกสารนี้ใหผูเรียนเปนรายบุคคล เมื่อผูเรียนจบการศึกษาระดับ ประถมศึกษา (ช้นั ประถมศึกษาปท่ี ๖) จบการศึกษาภาคบังคบั (ชัน้ มธั ยมศึกษาปท่ี ๓) จบการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน(ช้ันมัธยมศึกษาปที่ ๖) หรือเมือ่ ลาออกจากสถานศกึ ษาในทกุ กรณี ๑.๒ ประกาศนยี บัตร เปนเอกสารแสดงวฒุ ิการศึกษาเพ่ือรับรองศักด์ิและสิทธิ์ของผจู บการศึกษา ท่ีสถานศึกษาให ไวแกผ จู บการศกึ ษาภาคบังคับ และผจู บการศึกษาขน้ั พื้นฐานตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน ๑.๓ แบบรายงานผูสำเร็จการศึกษา เปนเอกสารอนุมัติการจบหลักสูตรโดยบันทึกรายชื่อและขอมูลของผูจบ การศกึ ษาระดบั ประถมศึกษา (ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี ๖) ผูจบการศกึ ษาภาคบังคบั (ช้ันมธั ยม ศึกษาปท่ี ๓) และผจู บการศึกษาข้ันพนื้ ฐาน (ชัน้ มัธยมศกึ ษาปท ่ี ๖) ๒. เอกสารหลักฐานการศึกษาทส่ี ถานศึกษากำหนด

17 เปนเอกสารที่สถานศึกษาจัดทำขึ้นเพื่อบันทึกพัฒนาการ ผลการเรียนรู และขอมูลสำคัญ เกี่ยวกับผูเรียน เชน แบบ รายงานประจำตวั นักเรียน แบบบันทกึ ผลการเรียนประจำรายวชิ า ระเบยี นสะสม ใบรับรองผลการเรียน และ เอกสารอ่นื ๆ ตาม วัตถปุ ระสงคข องการนำเอกสารไปใช การเทยี บโอนผลการเรียน สถานศึกษาสามารถเทยี บโอนผลการเรยี นของผเู รียนในกรณีตางๆไดแก การยายสถานศกึ ษา การเปลย่ี นรูปแบบการศึกษา การยายหลักสูตร การออกกลางคันและขอกลับเขารับการศึกษาตอ การศึกษาจากตางประเทศและขอเขาศึกษาตอในประเทศ นอกจากนี้ ยังสามารถเทียบโอนความรู ทักษะ ประสบการณจากแหลงการเรียนรูอื่นๆ เชน สถานประกอบการ สถาบันศาสนา สถาบนั การฝกอบรมอาชพี การจดั การศึกษาโดยครอบครวั การเทียบโอนผลการเรียนควรดำเนินการในชวงกอนเปดภาคเรียนแรก หรือตนภาคเรียนแรกที่สถานศึกษารับผูขอเทียบ โอนเปน ผเู รยี น ทงั้ น้ี ผูเรยี นท่ีไดร บั การเทียบโอนผลการเรียนตอ งศกึ ษาตอ เนือ่ งในสถานศึกษาทีร่ ับเทียบโอนอยางนอย ๑ ภาคเรยี น โดยสถานศกึ ษาท่รี บั ผูเรยี นจากการเทยี บโอนควรกำหนดรายวิชา/จำนวนหนว ยกติ ทจ่ี ะรบั เทียบโอนตามความเหมาะสม การพจิ ารณาการเทยี บโอน สามารถดำเนนิ การได ดังนี้ ๑. พิจารณาจากหลักฐานการศึกษา และเอกสารอนื่ ๆ ทใี่ หข อ มูลแสดงความรู ความสามารถของผูเรียน ๒. พิจารณาจากความรู ความสามารถของผเู รยี นโดยการทดสอบดวยวิธกี ารตา ง ๆ ทัง้ ภาคความรแู ละภาคปฏิบตั ิ ๓. พิจารณาจากความสามารถและการปฏิบตั ิในสภาพจริง การเทยี บโอนผลการเรยี นใหเปน ไปตาม ประกาศ หรือ แนวปฏิบตั ิ ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร การบรหิ ารจดั การหลักสูตร ในระบบการศึกษาที่มีการกระจายอำนาจใหทองถิ่นและสถานศึกษามีบทบาทในการพัฒนาหลักสูตรนั้น หนวยงาน ตางๆ ที่เกี่ยวของในแตละระดับ ตั้งแตระดับชาติ ระดับทองถิ่น จนถึงระดับสถานศึกษา มีบทบาทหนาที่ และความรับผิดชอบใน การพัฒนา สนับสนุน สงเสริม การใชและพัฒนาหลักสูตรใหเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ เพื่อใหการดำเนินการจัดทำหลักสูตร สถานศกึ ษาและการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษามปี ระสทิ ธภิ าพสูงสดุ อันจะสงผลใหก ารพัฒนาคุณภาพผูเรียนบรรลุตาม มาตรฐานการเรยี นรูท ีก่ ำหนดไวในระดับชาติ ระดับทองถิ่น ไดแก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา หนวยงานตนสังกัดอื่น ๆ เปนหนวยงานที่มีบทบาทในการ ขับเคลื่อนคุณภาพการจัดการศึกษา เปนตัวกลางที่จะเชื่อมโยงหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานที่กำหนดในระดับชาติให สอดคลองกับสภาพและความตองการของทองถิ่น เพื่อนำไปสูการจัดทำหลักสูตรของสถานศึกษา สงเสริมการใชและพัฒนา หลักสูตรในระดับสถานศึกษา ใหประสบความสำเร็จ โดยมีภารกิจสำคัญ คือ กำหนดเปาหมายและจุดเนนการพัฒนาคุณภาพ ผูเรียนในระดับทองถิ่นโดยพิจารณาใหสอดคลองกับสิ่งที่เปนความตองการในระดับชาติ พัฒนาสาระการเรียนรูทองถิ่น ประเมิน คุณภาพการศึกษาในระดับทองถิ่น รวมทั้งเพิ่มพูนคุณภาพการใชหลักสูตรดวยการวจิ ัยและพัฒนา การพัฒนาบุคลากร สนับสนนุ สง เสริม ติดตามผล ประเมนิ ผล วิเคราะห และรายงานผลคุณภาพของผเู รียน

18 สถานศึกษามีหนาที่สำคัญในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาการวางแผนและดำเนินการใชหลักสูตรการเพิ่มพูนคุณภาพ การใชหลักสูตรดวยการวิจัยและพัฒนาการปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตร จัดทำระเบียบการวัดและประเมินผลในการพัฒนา หลักสูตรสถานศึกษาตองพิจารณาใหสอดคลองกับหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน และรายละเอียดที่เขตพื้นที่การศึกษา หรอื หนวยงานตน สังกัดอ่ืนๆ ในระดบั ทอ งถนิ่ ไดจ ัดทำเพ่ิมเติม รวมทง้ั สถานศกึ ษาสามารถเพมิ่ เตมิ ในสวนที่เก่ยี วกบั สภาพปญหาใน ชุมชนและสังคม ภูมิปญญาทองถิ่น และความตองการของผูเรียน โดยทุกภาคสวนเขามามีสวนรวมในการพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษา

19 หลกั การและจุดหมาย ของหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พื้นฐาน พ.ศ. 2551 หลกั การของหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พ.ศ. 2551 1. เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเปนเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการเรียนรู เปน เปาหมายสำหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพื้นฐานของความเปนไทยควบคูกับความเปน สากล 2. เปน หลักสตู รการศึกษาเพ่ือปวงชน ท่ีประชาชนทุกคนมีโอกาสไดร ับการศึกษาอยางเสมอภาค และมคี ณุ ภาพ 3. เปนหลักสูตรการศึกษาที่สนองการกระจายอำนาจ ใหสังคมมีสวนรวมในการจัดการศึกษาใหสอดคลองกับสภาพและ ความตองการของทองถน่ิ 4. เปน หลกั สตู รการศกึ ษาที่มีโครงสรา งยดื หยุน ทั้งดานสาระการเรยี นรู เวลาและการจดั การเรียนรู 5. เปน หลักสูตรการศึกษาทีเ่ นน ผูเรยี นเปนสำคัญ 6. เปนหลักสตู รการศกึ ษาสำหรบั การศกึ ษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ครอบคลุมทกุ กลมุ เปา หมาย สามารถ เทยี บโอนผลการเรียนรู และประสบการณ จุดหมายของหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน พ.ศ. 2551 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีความสุข มีศักยภาพในการศึกษาตอ และประกอบอาชีพ จึงกำหนดเปน จุดหมายเพอื่ ใหเ กิดกบั ผเู รียน เม่ือจบการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน ดงั นี้ 1. มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่พึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัยและปฏิบัติตนตามหลักธรรมของ พระพทุ ธศาสนา หรอื ศาสนาท่ตี นนับถอื ยึดหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2. มคี วามรู ความสามารถในการสอื่ สาร การคดิ การแกป ญ หา การใชเทคโนโลยี และมีทักษะชวี ติ 3. มสี ขุ ภาพกายและสุขภาพจิตทดี่ ี มสี ขุ นสิ ยั และรักการออกกำลงั กาย 4. มีความรักชาติ มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิตและการปกครองตามระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมุข 5. มีจิตสำนึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนาสิ่งแวดลอม มีจิตสาธารณะที่มุงทำ ประโยชนแ ละสรางสง่ิ ที่ดีงามในสังคม และอยรู วมกันในสงั คมอยางมีความสุข

20 สมรรถนะสำคญั ของผูเรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการ พัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสาร ดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและ สังคม 2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิด อยางสรางสรรค การคิด อยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนำไปสูการสรางองคความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและ สงั คมไดอ ยางเหมาะสม 3. ความสามารถในการแกป ญหา เปนความสามารถในการแกปญ หาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชญิ ไดอ ยา งถูกตองเหมาะสม บนพน้ื ฐานของหลักเหตผุ ล คณุ ธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขา ใจความสัมพันธแ ละการเปล่ียนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่ เกิดขึ้นตอ ตนเอง สงั คมและส่งิ แวดลอม 4. ความสามารถในการใช ทักษะชีวิต เปนความส า มา ร ถใ น การ นำ ก ร ะบว นก าร ต าง ๆ ไปใช  ใ น การดำเนนิ ชวี ติ ประจำวัน การเรยี นรูดวยตนเอง การเรียนรูอ ยา งตอ เนอื่ ง การทำงาน และการอยูรว มกันในสังคมดว ยการสรางเสริม ความสัมพันธอ ันดรี ะหวา งบคุ คล การจัดการปญ หาและความขดั แยงตาง ๆ อยางหมาะสม การปรับตวั ใหท นั กับการเปลี่ยนแปลงของ สงั คมและสภาพแวดลอม และการรูจักหลีกเล่ยี งพฤติกรรมไมพ งึ ประสงคท่สี งผลกระทบตอตนเองและผูอ่นื 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการ ทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทำงาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคณุ ธรรม คุณลกั ษณะอนั พึงประสงคของผเู รยี น หลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มงุ พฒั นาผเู รียนใหม ีคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค เพ่ือใหสามารถอยูร วมกบั ผูอ่ืนใน สงั คมไดอยา งมคี วามสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังน้ี 1. รักชาติ ศาสน กษัตรยิ  2. ซ่ือสตั ยสจุ ริต 3. มวี นิ ัย 4. ใฝเรยี นรู 5. อยอู ยา งพอเพยี ง 6. มงุ มั่นในการทำงาน 7. รกั ความเปน ไทย 8. มจี ิตสาธารณะ

21 คณุ ลักษณะในการอาน คิดวิเคราะห และเขยี นส่อื ความของผูเ รยี น 1. นกั เรยี นมีความสามารถและทักษะการอานท่ถี ูกตอ ง รวดเร็ว 2. นักเรยี นมที กั ษะการคดิ วิเคราะห 2.1 นักเรยี นสามารถจำแนกแจกแจงองคประกอบของเร่ืองใดเร่อื งหนึ่งอยา งถกู ตอ ง 2.2 นกั เรยี นสามารถจัดลำดับขอมูลไดอ ยางถูกตองและเหมาะสม 2.2 นักเรียนสามารถเปรียบเทยี บขอ มูลระหวา งหมวดหมูไดอยา งถูกตอง 3. นกั เรียนมีทกั ษะการคิดสงั เคราะห 3.1 นกั เรียนสามารถจัดกลุมความคดิ ที่กำหนดไดถูกตอง เชน การพดู หนาชนั้ เรยี นเปน ตน 3.2 นักเรียนสามารถตรวจสอบความถกู ตองตามหลกั เกณฑ เชน การตรวจคำบรรยายภาพ 3.3 นกั เรยี นสามารถสรปุ สาระและเช่ือมโยงเพื่อนำมาวางแผนได เชน การเขียนโครงงาน 3.4 นกั เรียนสามารถสรปุ เหตุผลเชงิ ตรรกะ และสรา งส่งิ ใหมไ ด เชน การเขยี นเรียงความ 4. นักเรียนมที กั ษะการคิดอยางมวี ิจารณญาณ และคดิ ไตรตรอง 4.1 นักเรยี นสามารถวจิ ารณส่งิ ท่ีไดเรียนรู โดยผา นการไตรต รองอยางมเี หตุผล 4.2 นักเรียนสามารถเชอ่ื มโยงความสมั พนั ธร ะหวางขอมูลและความคิดตางๆ ไดอ ยางมเี หตผุ ล 4.3 นกั เรยี นสามารถประเมินความนา เชื่อถือของขอ มูลและเลือกทางเลือกท่ีเหมาะสม 5. นกั เรยี นมที ักษะการคิดสรางสรรค และจินตนาการ 5.1 นกั เรยี นสามารถรวบรวมความรูเดิมแลว สรางเปน ความรใู หมต ามความคิดของตนเอง 5.2 นกั เรยี นสามารถคิดนอกกรอบได 5.3 นักเรียนมีผลงานเขยี น/งานศลิ ปะ/งานสรางสรรคห รือสามารถพัฒนาและริเร่มิ สง่ิ ใหม 5.4 นักเรียนสามารถคาดการณแ ละกำหนดเปา หมายในอนาคตไดอยา งมเี หตผุ ล 6. นักเรียนมีความสามารถและทกั ษะการเขยี นทีถ่ กู ตอ ง สวยงาม รวดเร็ว

22 ความสำคัญของสาระการเรยี นรูสุขศึกษาและพลศึกษา สขุ ภาพ มีความสำคัญยง่ิ ตอชีวิตความเปนอยูที่ดี (well being) ของคนแตละคนและสงั คม สุขภาพจึงหมายรวมท้ังมิติ ดานความเจริญเติบโตและพัฒนาการของบุคคล ทั้งทางดานรางกาย จิตใจ อารมณ สังคม สติปญญา และจิตวิญญาณ ซึ่ง สง ผลตอ คุณภาพชีวติ ของคนโดยรวม สุขศึกษาและพลศึกษา มีบทบาทสำคัญยิ่งตอการพัฒนาสุขภาพและสมรรถภาพของมนุษยใหมีความสมบูรณ ความ สมดุล และมีคุณภาพ ใหผูเรียนมีความสามารถเรียนรู และเกิดการพัฒนาเกี่ยวกับความม่ันใจในตนเอง ความสามารถของตนเอง เกิดวิธีการเรียนรูดวยพลัง มีความสามารถในการนำความรูและทักษะไปประยุกต เกิดความตระหนักและความรับผิดชอบ ตอสุขภาพและสมรรถภาพทางกายของตนเอง สามารถตัดสินใจและเลือกวิธปี ฏิบตั ิในการดูแลสุขภาพ ตลอดจนการมีสวนรวมใน การสรา งความมั่นใจในชวี ิตความเปน อยูทด่ี แี ละความปลอดภัยของผอู ่นื บนพ้ืนฐานของความเปน ไทย วสิ ัยทัศน สุขศึกษาและพลศึกษาเปนการศึกษาดานสุขภาพที่มีเปาหมาย เพื่อการดำรงการสรางเสริมสุขภาพและการพัฒนา คณุ ภาพชีวติ ของบุคคล ครอบครัว และชมุ ชนใหย ่งั ยืน สุขศึกษา มุงเนนใหผูเรียนเกิดการพัฒนาพฤติกรรมดานความรู เจตคติ คุณธรรม คานิยม และการปฏิบัติเกี่ยวกับ สุขภาพควบคูไปดว ยกนั พลศึกษา มุงเนนใหผูเรียนเกิดการพัฒนาโดยรวมท้ังดานรา งกาย จิตใจ อารมณ สติปญญา และสังคม ดวยการเขา รวมในกจิ กรรมการออกกำลงั กายและกีฬา และ กิจกรรมเหลานนั้ ไดร ับการคัดสรรมาเปนอยางดแี ลว สุขศกึ ษาและพลศึกษาจึงมุงเนน ใหผ ูเรยี นเกิดความสามารถในการพัฒนา พฤติกรรมสุขภาพจนมีวิถีชีวิตที่มีสุขภาพดี โดยใหมีทั้งความรู ความเขาใจ ทักษะหรือกระบวนการ และคุณธรรม จริยธรรม คานิยมตามแนวการจัดการศึกษาใน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2544 และตามจุดหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ผลรวมสุดทา ย คอื ผเู รยี นเกิดการพฒั นาทีเ่ ปน องคร วมของความเปน มนุษยท ส่ี มบรู ณ (holistic) ในการเรียนรูสุขศึกษา ผูเรียนจะไดรับการกระตุนและจูงใจใหกำหนดเปาหมายที่เปนจริงและมีคุณคาในการพัฒนา รูปแบบของวิถีชีวิตที่มีสขุ ภาพดี พัฒนาทักษะการเขารวมกิจกรรมทางสังคม รูจกั การสรา งความรบั ผิดชอบและสมั พันธภาพท่ีดี กับคนอื่นทั้งที่โรงเรียน ที่บาน และในชุมชน ทั้งชุมชนที่ตนเองอยูอ าศัยและชุมชนอื่นๆ ที่แตกตางกันออกไป ไดเรียนรูถึงวถิ ี ชีวิตที่แตกตางกัน และยอมรับในความแตกตางนั้น เกิดการพัฒนาความสามารถในการเผชิญกับปญ หาทาทาย ความเครียด ความกดดนั ความขัดแยง และการสรางเสริมสุขภาพ ในการเรียนรูพลศึกษา ผูเรียนจะไดรบั โอกาสใหเขารว มในกิจกรรมทางกายและกีฬาทั้งประเภทบุคคล และประเภท ทีมอยางหลากหลายทั้งของไทยและสากล กิจกรรมทางกายและกีฬาตาง ๆ ชวยใหผูเรียนไดเกิดสัมฤทธิผลตามศักยภาพดาน ความเจริญเติบโตและพัฒนาการทางกาย ไดปรับปรงุ สุขภาพ และสมรรถภาพทางกาย เกิดการพัฒนาทักษะกลไกอยา งเต็มที่ ไดเรียนรูถึงความสำคัญของการฝกฝนตนเองตามกฎ กติกา ระเบียบและหลักการทางวิทยาศาสตร ไดแขงขันและไดทำงาน รวมกันเปนทีม ไดรับประสบการณจากการลงมือปฏิบัติดวยตนเองโดยตรงตามความถนัด และความสนใจ ไดคนหาความพึง

23 พอใจจากการเขารวมกิจกรรมทางกาย กีฬา กิจกรรมนันทนาการ และกิจกรรมสรางเสริมสมรรถภาพทางกายและรักการออก กำลงั กาย การจัดการเรียนรูในกลุมสุขศึกษาและพลศกึ ษาในสถานศึกษา มุงเนน ให ผูเรยี นไดเกิดการพัฒนาครบถวนจากสาระ ตา ง ๆ คือ การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย ชีวติ และครอบครัว การเคลือ่ นไหว การออกกำลังกาย การเลน เกม กฬี า ไทยและกีฬาสากล การสรางเสริมสุขภาพ สมรรถภาพ การปองกันโรค และความปลอดภัยในชีวิต รวมทั้งสามารถจัดให สอดคลอง เชื่อมโยง บูรณาการกับสาระการเรียนรูอื่น ๆ อีก 7 กลุม และยังนำไปจัดเปนกิจกรรมพัฒนาผูเรียนเพื่อการ เติมเต็มใหแ กผเู รียนไดอ กี ดวย ดังนั้น การจัดการเรียนรูกลุมสุขศึกษาและพลศึกษา จึงควรจัดใหเหมาะสมกับระดับความสามารถ ความตองการ และความสนใจของผูเรียน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและกิจกรรมพัฒนาผูเรียนควรใหสอดคลองกับลักษณะของ วัฒนธรรมทองถน่ิ วัฒนธรรมไทย และวัฒนธรรมสากล โดยไดร ับการสนบั สนุนชว ยเหลือจากบาน ชมุ ชน และทองถิ่นไปพรอม กัน คุณภาพของผูเ รยี น เมื่อจบการศึกษาขั้นพื้นฐานในกลุมสุขศึกษาและพลศึกษาแลว ผูเรียนจะมีความรู ความเขาใจที่ถูกตอง มีเจตคติและ คานิยมที่ดีในเรื่องธรรมชาตกิ ารเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนษุ ย การสรางเสริมสุขภาพและการดำรงสุขภาพทีด่ ีใหยั่งยืน มี ทกั ษะปฏิบตั ิดา นสุขภาพและสมรรถภาพจนเปน กจิ นิสัย เมอื่ จบการเรียนรกู ลมุ วชิ าสุขศกึ ษาและพลศึกษาระดบั มัธยมศึกษาตอนตน (ชนั้ มัธยมศึกษาปที่ 1-3) ผูเ รยี นจะมคี ณุ ภาพ ดังน้ี 1. เขาใจและเห็นความสำคัญของปจจัยทีส่ ง ผลกระทบตอการเจรญิ เติบโตและพัฒนาการที่มีตอสุขภาพและชีวิตในชวง วัยตา ง ๆ 2. เขา ใจ ยอมรับ และสามารถปรับตัวตอการเปลี่ยนแปลงทางรางกาย จติ ใจ อารมณ ความรสู ึกทางเพศ ความ เสมอภาคทางเพศ สรางและรกั ษาสมั พนั ธภาพกบั ผูอื่น และตดั สนิ ใจแกปญ หา ชีวติ ดวยวธิ กี ารทเ่ี หมาะสม 3. เลอื กรบั ประทานอาหารท่เี หมาะสม ไดสัดสวน สง ผลดตี อ การเจรญิ เตบิ โตและพฒั นาการในชวงวัยรนุ 4. มีทักษะในการประเมินอิทธิพลของเพศ เพื่อน ครอบครัว ชุมชนและวัฒนธรรมทีม่ ีตอเจตคติคานิยมเกี่ยวกับสุขภาพ และชีวติ และสามารถจัดการไดอ ยา งเหมาะสม 5. ปองกันและหลีกเลี่ยงปจจัยเสี่ยง พฤติกรรมเสี่ยงตอสุขภาพ โรคติดตอทางเพศสัมพันธ อุบัติเหตุ การใชยา สาร เสพติด และความรนุ แรง รูจกั สรางเสรมิ ความปลอดภยั ใหแก ตนเอง ครอบครัว และชุมชน 6. เขารวมกิจกรรมทางกาย กิจกรรมกีฬา กิจกรรมนันทนาการ กิจกรรมสรางเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ และสมรรถภาพทางกลไกไดอ ยา งปลอดภยั สนุกสนาน และปฏิบตั เิ ปนประจำสมำ่ เสมอตามความถนัดและความสนใจ 7. แสดงความตระหนักในความสัมพันธระหวางพฤติกรรมสุขภาพ การปองกันโรค การดำรงสุขภาพ การจัดการกับ อารมณแ ละความเครยี ด การออกกำลังกายและการเลนกีฬากบั การมีวิถชี วี ติ ที่มีสขุ ภาพดี 8. สำนกึ ในคุณคา ศักยภาพและความเปน ตัวของตวั เอง

24 9. ปฏิบัติตามกฎ กติกา หนาที่ความรับผิดชอบ เคารพสิทธิของตนเองและผูอื่น ใหความรวมมือในการแขงขันกีฬา และการทำงานเปนทมี ดวยความมงุ มนั่ และมีน้ำใจนักกีฬาจนประสบความสำเรจ็ ตามเปาหมาย ดว ยความช่นื ชม และสนุกสนาน ทำไมตองเรยี นสุขศกึ ษาและพลศึกษา สุขภาพ หรือ สุขภาวะ หมายถึง ภาวะของมนุษยที่สมบูรณทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางปญญาหรือจิต วญิ ญาณ สุขภาพหรือสขุ ภาวะจงึ เปนเรอ่ื งสำคัญ เพราะเก่ยี วโยงกบั ทุกมติ ิของชวี ิต ซ่ึงทกุ คนควรจะไดเรยี นรูเร่ืองสุขภาพ เพ่ือจะ ไดมีความรู ความเขาใจที่ถูกตอง มีเจตคติ คุณธรรมและคานิยมที่เหมาะสม รวมทั้งมีทักษะปฏิบัติดานสุขภาพจนเปนกิจนิสัย อันจะสงผลใหส งั คมโดยรวมมีคุณภาพ เรียนรูอะไรในสขุ ศกึ ษาและพลศึกษา สขุ ศกึ ษาและพลศึกษาเปนการศึกษาดานสุขภาพที่มีเปาหมาย เพ่ือการดำรงสุขภาพ การสรา งเสริมสขุ ภาพและการพัฒนา คุณภาพชีวิตของบคุ คล ครอบครวั และชมุ ชนใหย่งั ยืน สุขศึกษา มุงเนนใหผูเรียนพัฒนาพฤติกรรมดานความรู เจตคติ คุณธรรม คานิยม และการปฏิบัติเกี่ยวกับสุขภาพ ควบคูไปดว ยกนั พลศึกษา มุงเนนใหผูเรียนใชกิจกรรมการเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การเลนเกมและกีฬา เปนเครื่องมือในการ พัฒนาโดยรวมทงั้ ดานรา งกาย จติ ใจ อารมณ สงั คม สติปญญา รวมทัง้ สมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพและกฬี า สาระทเ่ี ปน กรอบเน้ือหาหรือขอบขายองคค วามรขู องกลุมสาระการเรียนรสู ุขศึกษาและพลศึกษาประกอบดวย • การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย ผูเรียนจะไดเรียนรูเรื่องธรรมชาติของการเจริญเติบโตและพัฒนาการ ของมนุษย ปจจัยที่มีผลตอการเจริญเติบโต ความสัมพันธเชื่อมโยงในการทำงานของระบบตางๆของรางกาย รวมถึงวิธีปฏิบัติตน เพอ่ื ใหเ จรญิ เติบโตและมพี ฒั นาการที่สมวยั • ชีวิตและครอบครัว ผูเรียนจะไดเรียนรูเรื่องคุณคาของตนเองและครอบครัว การปรับตัวตอการเปลี่ยนแปลงทาง รา งกาย จิตใจ อารมณความรูส กึ ทางเพศ การสรา งและรักษาสัมพนั ธภาพกับผอู ่ืน สขุ ปฏิบตั ทิ างเพศ และทักษะในการดำเนินชีวิต • การเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การเลนเกม กีฬาไทย และกีฬาสากล ผูเรียนไดเรียนรูเรื่องการเคลื่อนไหวใน รูปแบบตาง ๆ การเขารวมกจิ กรรมทางกายและกีฬา ทั้งประเภทบุคคล และประเภททีมอยา งหลากหลายทัง้ ไทยและสากล การ ปฏบิ ัติตามกฎ กตกิ า ระเบยี บ และขอ ตกลงในการเขา รว มกิจกรรมทางกาย และกีฬา และความมนี ำ้ ใจนักกีฬา • การสรางเสริมสุขภาพ สมรรถภาพ และการปองกันโรค ผูเรียนจะไดเรียนรูเกี่ยวกับหลักและวิธีการเลือกบริโภค อาหาร ผลติ ภัณฑและบริการสขุ ภาพ การสรา งเสรมิ สมรรถภาพเพ่ือสุขภาพ และการปอ งกนั โรคท้ังโรคตดิ ตอ และโรคไมต ดิ ตอ • ความปลอดภัยในชีวติ ผูเ รียนจะไดเรยี นรูเ รื่องการปองกันตนเองจากพฤติกรรมเสี่ยงตา งๆ ทั้งความเส่ียงตอ สุขภาพ อบุ ัติเหตุ ความรุนแรง อนั ตรายจากการใชย าและสารเสพตดิ รวมถึงแนวทางในการสรางเสรมิ ความปลอดภัยในชีวติ

25 คุณภาพผเู รียน จบชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๓ • มีความรู และเขาใจในเรื่องการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย ปจจัยที่มีผลตอการเจริญเติบโตและ พัฒนาการ วิธีการสรางสมั พันธภาพในครอบครัวและกลุม เพ่ือน • มสี ขุ นิสัยท่ีดใี นเรื่องการกิน การพกั ผอนนอนหลับ การรกั ษาความสะอาดอวยั วะทุกสว นของรางกาย การเลนและ การออกกำลงั กาย • ปองกันตนเองจากพฤติกรรมที่อาจนำไปสูการใชสารเสพติด การลวงละเมิดทางเพศและรูจักปฏิเสธในเรื่องที่ไม เหมาะสม • ควบคุมการเคลื่อนไหวของตนเองไดตามพัฒนาการในแตละชวงอายุ มีทักษะการเคลื่อนไหวขั้นพื้นฐานและมีสวน รว มในกจิ กรรมทางกาย กจิ กรรมสรางเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสขุ ภาพ และเกม ไดอ ยางสนุกสนาน และปลอดภัย • มที ักษะในการเลือกบรโิ ภคอาหาร ของเลน ของใช ทม่ี ีผลดตี อสขุ ภาพ หลีกเล่ยี งและปองกนั ตนเองจากอุบัติเหตุ ได • ปฏิบตั ติ นไดอยางถูกตอ งเหมาะสมเมื่อมปี ญหาทางอารมณ และปญ หาสขุ ภาพ • ปฏบิ ตั ิตนตามกฎ ระเบยี บขอ ตกลง คำแนะนำ และขั้นตอนตางๆ และใหค วามรว มมอื กับผูอ ื่นดวยความเต็มใจจน งานประสบความสำเรจ็ • ปฏบิ ตั ิตามสิทธิของตนเองและเคารพสิทธิของผูอื่นในการเลนเปนกลมุ จบชนั้ ประถมศึกษาปท ี่ ๖ • เขาใจความสมั พนั ธเ ชื่อมโยงในการทำงานของระบบตา ง ๆ ของรา งกาย และรูจักดแู ลอวัยวะท่ีสำคัญของระบบน้นั ๆ • เขาใจธรรมชาติการเปลี่ยนแปลงทางรางกาย จิตใจ อารมณและสังคม แรงขับทางเพศของชายหญิง เมื่อยางเขาสู วยั แรกรุนและวัยรนุ สามารถปรบั ตวั และจัดการไดอ ยางเหมาะสม • เขาใจและเห็นคุณคาของการมีชีวติ และครอบครวั ที่อบอุน และเปนสุข • ภูมิใจและเหน็ คุณคา ในเพศของตน ปฏิบัติสขุ อนามัยทางเพศไดถ ูกตองเหมาะสม • ปอ งกนั และหลีกเลีย่ งปจ จัยเสี่ยง พฤติกรรมเส่ยี งตอ สุขภาพและการเกิดโรค อุบัตเิ หตุ ความรนุ แรง สารเสพตดิ และ การลว งละเมดิ ทางเพศ • มีทกั ษะการเคลือ่ นไหวพ้นื ฐานและการควบคุมตนเองในการเคล่ือนไหวแบบผสมผสาน • รูหลักการเคลื่อนไหวและสามารถเลือกเขารวมกิจกรรมทางกาย เกม การละเลนพื้นเมือง กีฬาไทย กีฬาสากลได อยางปลอดภยั และสนกุ สนาน มีน้ำใจนกั กีฬา โดยปฏิบตั ติ ามกฎ กตกิ า สิทธิ และหนาทีข่ องตนเอง จนงานสำเรจ็ ลุลว ง

26 • วางแผนและปฏิบัติกิจกรรมทางกาย กิจกรรมสรางเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพไดตามความเหมาะสมและ ความตองการเปนประจำ • จดั การกับอารมณ ความเครยี ด และปญหาสขุ ภาพไดอยา งเหมาะสม • มีทักษะในการแสวงหาความรู ขอมลู ขา วสารเพือ่ ใชส รา งเสริมสุขภาพ จบชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๓ • เขาใจและเห็นความสำคญั ของปจ จยั ทส่ี ง ผลกระทบตอการเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการที่มตี อสุขภาพและชวี ติ ในชวงวัย ตา ง ๆ • เขาใจ ยอมรบั และสามารถปรับตวั ตอการเปลยี่ นแปลงทางรางกาย จติ ใจ อารมณ ความรสู ึกทางเพศ ความเสมอ ภาคทางเพศ สรางและรกั ษาสมั พนั ธภาพกบั ผูอื่น และตัดสนิ ใจแกป ญ หาชวี ิตดว ยวิธีการท่ีเหมาะสม • เลอื กกนิ อาหารท่ีเหมาะสม ไดสัดสว น สงผลดีตอการเจริญเติบโตและพฒั นาการตามวยั • มีทักษะในการประเมินอิทธิพลของเพศ เพื่อน ครอบครัว ชุมชนและวัฒนธรรมที่มีตอเจตคติ คานิยมเกี่ยวกับ สุขภาพและชวี ิต และสามารถจดั การไดอ ยางเหมาะสม • ปองกันและหลีกเลี่ยงปจ จัยเสีย่ ง พฤติกรรมเสี่ยงตอสุขภาพและการเกิดโรค อุบัติเหตุ การใชยา สารเสพติด และ ความรนุ แรง รูจกั สรางเสริมความปลอดภัยใหแ กต นเอง ครอบครัว และชุมชน • เขารวมกิจกรรมทางกาย กิจกรรมกีฬา กิจกรรมนันทนาการ กิจกรรมสรางเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ โดยนำหลกั การของทักษะกลไกมาใชไ ดอยา งปลอดภยั สนุกสนาน และปฏบิ ัติเปนประจำสมำ่ เสมอตามความถนัดและความสนใจ • แสดงความตระหนักในความสัมพันธระหวางพฤติกรรมสุขภาพ การปองกันโรค การดำรงสุขภาพ การจัดการกับ อารมณแ ละความเครียด การออกกำลงั กายและการเลนกีฬากบั การมวี ถิ ชี วี ติ ทีม่ ีสุขภาพดี • สำนึกในคณุ คา ศักยภาพและความเปนตัวของตัวเอง • ปฏิบัติตามกฎ กติกา หนาที่ความรับผิดชอบ เคารพสิทธิของตนเองและผูอื่น ใหความรวมมือในการแขงขันกีฬา และการทำงานเปนทีมอยางเปนระบบ ดวยความมุงมั่นและมีน้ำใจนักกีฬา จนประสบความสำเร็จตามเปาหมายดวยความชื่นชม และสนกุ สนาน จบช้นั มัธยมศึกษาปท่ี ๖ • สามารถดูแลสขุ ภาพ สรางเสริมสุขภาพ ปอ งกนั โรค หลกี เล่ยี งปจจัยเสีย่ ง และพฤตกิ รรมเสยี่ งตอ สุขภาพ อุบัติเหตุ การใชย า สารเสพติด และความรุนแรงไดอ ยางมีประสทิ ธภิ าพดวยการวางแผนอยา งเปน ระบบ • แสดงออกถึงความรัก ความเอื้ออาทร ความเขาใจในอิทธิพลของครอบครัว เพื่อน สังคม และวัฒนธรรมที่มีตอ พฤติกรรมทางเพศ การดำเนินชวี ิต และวิถีชวี ิตท่มี สี ขุ ภาพดี

27 • ออกกำลังกาย เลนกีฬา เขารวมกิจกรรมนันทนาการ กิจกรรมสรางเสริมสมรรถภาพ เพื่อสุขภาพโดยนำหลักการ ของทกั ษะกลไกมาใชไ ดอยา งถูกตอง สมำ่ เสมอดวยความชน่ื ชมและสนกุ สนาน • แสดงความรับผิดชอบ ใหความรวมมือและปฏิบัติตามกฎ กติกา สิทธิ หลักความปลอดภัยในการเขารวมกิจกรรม ทางกาย และเลน กฬี าจนประสบความสำเรจ็ ตามเปาหมายของตนเองและทมี • แสดงออกถึงการมมี ารยาทในการดู การเลน และการแขง ขนั ดวยความมนี ้ำใจนกั กีฬาและนำไปปฏิบัติในทุกโอกาส จนเปนบุคลกิ ภาพทดี่ ี • วิเคราะหและประเมินสุขภาพสวนบุคคลเพื่อกำหนดกลวิธีลดความเสี่ยง สรางเสริมสุขภาพ ดำรงสุขภาพ การ ปองกันโรค และการจดั การกับอารมณและความเครยี ดไดถูกตองและเหมาะสม • ใชก ระบวนการทางประชาสงั คม สรางเสริมใหชมุ ชนเขมแข็งปลอดภยั และมีวิถชี วี ติ ท่ีดี สาระและมาตรฐานการเรียนรู สาระท่ี 1 การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนษุ ย มาตรฐาน พ 1.1 เขา ใจธรรมชาตขิ องการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนษุ ย สาระท่ี 2 ชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเห็นคุณคา ตนเอง ครอบครวั เพศศึกษา และมีทกั ษะในการดำเนนิ ชวี ิต สาระที่ ๓ การเคลอ่ื นไหว การออกกำลงั กาย การเลนเกม กีฬาไทย และกฬี าสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มีทักษะในการเคลอื่ นไหว กิจกรรมทางกาย การเลนเกม และกีฬา มาตรฐาน พ 3.2 รกั การออกกำลังกาย การเลน เกม และการเลน กีฬา ปฏิบตั เิ ปนประจำอยา งสม่ำเสมอ มีวินยั เคารพ สทิ ธิ กฎ กตกิ า มนี ำ้ ใจนักกีฬา มีจิตวญิ ญาณใน การแขง ขัน และชื่นชมในสนุ ทรยี ภาพของการกฬี า สาระท่ี 4 การสรางเสรมิ สขุ ภาพ สมรรถภาพและการปอ งกนั โรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณคาและมีทักษะในการสรางเสริมสุขภาพ การดำรงสุขภาพ การปองกันโรคและการสรางเสริม สมรรถภาพเพ่อื สขุ ภาพ สาระที่ 5 ความปลอดภัยในชีวิต มาตรฐาน พ 5.1 ปองกนั และหลกี เลย่ี งปจ จัยเส่ยี ง พฤตกิ รรมเสี่ยงตอสุขภาพ อบุ ตั เิ หตุ การใช ยาสารเสพตดิ และความรนุ แรง

28 ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรยี นแกนกลาง ระดับช้นั มธั ยมศกึ ษาศกึ ษาปท1่ี สาระท่ี 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนษุ ย มาตรฐาน พ 1.1 เขาใจธรรมชาตขิ องการเจรญิ เตบิ โตและพฒั นาการของมนุษย ตัวช้วี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง 1. อธิบายความสำคญั ของระบบ  ความสำคัญของระบบประสาท และระบบตอมไร ประสาท และระบบตอมไรทอท่มี ผี ลตอ ทอที่มีผลตอ สุขภาพ การเจริญเติบโต และพฒั นาการ สุขภาพ การเจริญเติบโต และ ของวัยรนุ พฒั นาการของวยั รุน 2. อธบิ ายวธิ ีดูแลรักษาระบบประสาท  วิธดี ูแลรักษาระบบประสาท และระบบตอมไรท อ และระบบตอมไรท อใหทำงานตามปกติ ใหทำงานตามปกติ 3. วิเคราะหภ าวะการเจรญิ เติบโต  การวิเคราะหภาวะการเจริญเตบิ โต ทางรางกายของตนเองกบั เกณฑ ตามเกณฑมาตรฐานและปจจัยทเ่ี ก่ียวของ มาตรฐาน  แนวทางในการพฒั นาตนเองใหเจริญเติบโตสมวัย 4. แสวงหาแนวทางในการพฒั นา ตนเองใหเจริญเติบโตสมวยั สาระท่ี 2 ชีวติ และครอบครวั มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเหน็ คุณคา ตนเอง ครอบครวั เพศศึกษา และมที ักษะในการดำเนนิ ชวี ติ ตัวชวี้ ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. อธบิ ายวิธีการปรับตัวตอ การ  การเปล่ียนแปลงทางรางกาย จิตใจ อารมณ และ เปลีย่ นแปลงทางรา งกายจติ ใจ อารมณ พฒั นาการทางเพศ และพฒั นาการทางเพศอยางเหมาะสม - ลักษณะการเปล่ียนแปลงทางรางกาย จติ ใจ อารมณ และพฒั นาการทางเพศ - การยอมรับและการปรับตวั ตอการเปล่ียนแปลงทาง รางกาย จิตใจ อารมณ และพฒั นาการทางเพศ - การเบีย่ งเบนทางเพศ 2. แสดงทกั ษะการปฏเิ สธเพอ่ื ปองกัน  ทักษะปฏเิ สธเพื่อปองกนั การถูกลวงละเมิดทางเพศ ตนเองจากการถูกลว งละเมิดทางเพศ

29 สาระท่ี 3 การเคล่อื นไหว การออกกำลังกาย การเลน เกม กีฬาไทย และกีฬาสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขา ใจ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬี า ตัวช้วี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง 1. เพิม่ พูนความสามารถของตน  หลักการเพิม่ พนู ความสามารถในการเคลือ่ นไหวทีใ่ ช ตามหลักการเคลอ่ื นไหวท่ใี ชทักษะกลไก ทกั ษะกลไกและทักษะพืน้ ฐานที่นำไปสูการพฒั นาทักษะ และทักษะพืน้ ฐานท่ีนำไปสูการพัฒนา การเลน กีฬา ทักษะการเลน กฬี า  การเลน กีฬาไทย และกีฬาสากลทเ่ี ลอื ก เชน กรีฑา 2. เลนกฬี าไทยและกีฬาสากล ประเภทบคุ คลและทีมโดยใชทกั ษะ ประเภทลูและลาน บาสเกตบอล กระบ่ี เทเบลิ เทนนสิ พนื้ ฐานตามชนิดกีฬา อยา งละ ๑ ชนดิ เทนนิส วา ยน้ำ 3. รว มกิจกรรมนันทนาการอยางนอย  การนำความรูและหลักการของกิจกรรมนนั ทนาการไป 1กิจกรรมและนำหลักความรูที่ไดไป ใชเ ช่อื มโยงสมั พันธก ับวชิ าอ่นื เชือ่ มโยงสมั พนั ธก บั วิชาอนื่ สาระท่ี 3 การเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การเลนเกม กฬี าไทย และกีฬาสากล มาตรฐาน พ 3.2 รักการออกกำลังกาย การเลนเกม และการเลน กีฬา ปฏบิ ัตเิ ปนประจำอยา งสมำ่ เสมอ มวี นิ ัย เคารพสทิ ธิ กฎ กตกิ า มนี ้ำใจนกั กฬี า มจี ติ วิญญาณในการแขงขนั และช่นื ชม ในสนุ ทรยี ภาพของการ กฬี า ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. อธบิ ายความสำคญั ของการออก  ความสำคัญของการออกกำลงั กายและเลน กีฬา กำลังกายและเลนกีฬา จนเปนวถิ ี จนเปนวิถชี ีวิตทม่ี สี ขุ ภาพดี ชีวติ ทม่ี สี ุขภาพดี 2. ออกกำลงั กายและเลือกเขารวม  การออกกำลังกาย เชน กายบรหิ าร เลนกีฬาตามความถนดั ความสนใจ แบบตา งๆ เตน แอโรบิก โยคะ รำมวยจีน อยางเตม็ ความสามารถ พรอมท้งั มี  การเลนกีฬาไทย และกีฬาสากล การประเมนิ การเลน ของตนและผูอน่ื ทั้งประเภทบุคคลและทีม  การประเมินการเลน กฬี าของตนเองและผูอื่น 3. ปฏิบตั ิตามกฎ กตกิ า และ  กฎ กติกา การเลนเกมและการแขงขันกฬี าท่ีเลือก ขอตกลงตามชนิดกฬี าที่เลอื กเลน เลน

30 4. วางแผนการรุกและการปองกันใน  รปู แบบ วิธีการรกุ และปอ งกนั ในการเลน กฬี าท่ี การเลน กฬี าทเี่ ลอื กและนำไปใชใ น เลือก การเลนอยา งเปนระบบ 1. รว มมือในการเลน กฬี า และการ  การเลน การแขงขนั กีฬา และการทำงานเปน ทีม ทำงานเปน ทีมอยา งสนุกสนาน 2. วิเคราะหเปรยี บเทยี บและยอมรับ  การยอมรับความสามารถและความแตกตางระหวาง ความแตกตางระหวา งวธิ กี ารเลน บุคคลในการเลน กฬี า กีฬาของตนเองกับผอู ืน่ สาระที่ ๔ การสรางเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการปอ งกนั โรค มาตรฐาน พ ๔.๑ เห็นคุณคา และมที กั ษะในการสรางเสริมสขุ ภาพ การดำรงสุขภาพ การปอ งกันโรค และการสรา งเสรมิ สมรรถภาพเพื่อสขุ ภาพ ตวั ชวี้ ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. เลอื กกินอาหารท่เี หมาะสมกบั วัย  หลกั การเลือกอาหารทีเ่ หมาะสมกบั วยั 2. วเิ คราะหป ญ หาทเ่ี กิดจากการ  ปญ หาทเ่ี กดิ จากภาวะโภชนาการ ภาวะโภชนาการที่มีผลกระทบตอ - ภาวะการขาดสารอาหาร สุขภาพ - ภาวะโภชนาการเกิน 3. ควบคุมนำ้ หนกั ของตนเองใหอยูใน  เกณฑม าตรฐานการเจริญเติบโตของเด็กไทย เกณฑมาตรฐาน  วธิ กี ารควบคุมน้ำหนักของตนเองใหอยูในเกณฑ มาตรฐาน 4. การสรางเสรมิ และปรบั ปรุง  วิธที ดสอบสมรรถภาพทางกาย สมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบ  วิธสี รา งเสรมิ และปรบั ปรุงสมรรถภาพ ทางกายตาม ผลการทดสอบ สาระท่ี 5 ความปลอดภัยในชีวิต มาตรฐาน พ 5.1 ปอ งกันและหลีกเลยี่ งปจจยั เส่ียง พฤติกรรมเสย่ี งตอ สุขภาพ อบุ ัติเหตุ การใชยา สารเสพตดิ และความ รุนแรง ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง 1. แสดงวธิ ปี ฐมพยาบาลและ เคลอื่ นยา ยผูปวยอยา งปลอดภยั  การปฐมพยาบาลและเคล่ือนยา ยผปู ว ยอยา ง ปลอดภยั - เปนลม - บาดแผล - ไฟไหม - กระดูกหกั

31 - น้ำรอนลวก ฯลฯ 2. อธิบายลกั ษณะอาการของผตู ิด  ลักษณะของผูต ิดสารเสพตดิ สารเสพติดและการปองกันการตดิ สาร  อาการของผูติดสารเสพติด เสพติด  การปองกนั การตดิ สารเสพติด 3. อธบิ ายความสมั พนั ธข องการใช  ความสัมพนั ธข องการใชสารเสพตดิ กบั การเกิดโรค สารเสพตดิ กบั การเกิดโรคและอบุ ตั เิ หตุ และอบุ ัติเหตุ 4. แสดงวธิ ีการชกั ชวนผูอื่นใหลด  ทกั ษะทใ่ี ชในการชักชวนผอู ่ืนใหลด ละ เลิกสาร ละ เลกิ สารเสพติด โดยใชทกั ษะ เสพตดิ ตา ง ๆ - ทักษะการคิดวิเคราะห - ทกั ษะการสอ่ื สาร - ทกั ษะการตัดสินใจ - ทักษะการแกปญหา ฯลฯ

32 ตวั ชวี้ ัดและสาระการเรยี นรแู กนกลาง ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ 2 สาระท่ี 1 การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย มาตรฐาน พ 1.1 เขาใจธรรมชาติของการเจริญเตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรูแกนกลาง 1. อธบิ ายการเปลย่ี นแปลงดานรา งกาย  การเปลีย่ นแปลงดานรางกาย จิตใจ อารมณ สงั คม จิตใจ อารมณ สงั คม และสตปิ ญ ญาใน และสติปญ ญาในวยั รุน วยั รนุ 2. ระบุปจจัยท่ีมีผลกระทบตอการ  ปจ จยั ท่ีมีผลกระทบตอการเจรญิ เติบโตและ เจรญิ เตบิ โต และพัฒนาการดานรางกาย พฒั นาการดานรางกาย จิตใจ อารมณ สงั คม และ จติ ใจ อารมณ สังคม และสติปญ ญา ใน สติปญญา วัยรุน - พันธกุ รรม - สงิ่ แวดลอ ม - การอบรมเลยี้ งดู สาระท่ี 2 ชีวิตและครอบครวั มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเหน็ คณุ คาตนเอง ครอบครวั เพศศึกษา และมีทักษะในการดำเนินชวี ติ ตวั ชวี้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. วิเคราะหป จจัยทมี่ ีอิทธิพลตอ เจต  ปจ จัยทีม่ ีอทิ ธิพลตอเจตคติในเรอื่ งเพศ คตใิ นเรือ่ งเพศ - ครอบครวั - วฒั นธรรม 2. วเิ คราะหป ญ หาและผลกระทบท่ี เกดิ จากการมเี พศสัมพันธใ นวัยเรยี น - เพือ่ น - สอื่ 3. อธบิ ายวธิ ปี องกนั ตนเองและ หลีกเล่ียงจากโรคตดิ ตอทางเพศสมั พันธ  ปญ หาและผลกระทบทเี่ กิดจากการมีเพศสมั พันธใ น เอดส และการตง้ั ครรภโ ดยไมพ งึ ประสงค วยั เรยี น 4. อธบิ ายความสำคัญของความเสมอ  โรคตดิ ตอ ทางเพศสมั พนั ธ ภาคทางเพศ และวางตัวไดอยาง เหมาะสม  โรคเอดส  การต้งั ครรภโ ดยไมพ ึงประสงค  ความสำคัญของความเสมอภาคทางเพศ  การวางตัวตอเพศตรงขา ม  ปญหาทางเพศ  แนวทางการแกไขปญหาทางเพศ

33 สาระท่ี 3 การเคลอื่ นไหว การออกกำลังกาย การเลน เกม กฬี าไทย และกฬี าสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มีทักษะในการเคลื่อนไหว กจิ กรรมทางกาย การเลน เกม และกีฬา ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง 1. นำผลการปฏิบตั ิตนเกย่ี วกับทักษะ  การนำผลการปฏิบัติตนเก่ยี วกับทักษะกลไกและทกั ษะ กลไกและทักษะการเคล่อื นไหวในการ การเคลอื่ นไหวในการเลนกฬี าจากแหลง ขอมลู ทห่ี ลากหลาย เลนกฬี าจากแหลงขอมูลทห่ี ลากหลาย มาสรปุ เปน วิธที ่ีเหมาะสมในบรบิ ทของตนเองในการเลน มาสรุปเปน วิธที ี่เหมาะสมในบริบทของ กีฬา ตนเอง 2. เลนกีฬาไทยและกีฬาสากล ทงั้  การเลน กฬี าไทย กฬี าสากลตามชนดิ กีฬาทีเ่ ลอื ก เชน ประเภทบคุ คลและทีมไดอยา งละ ๑ กรีฑาประเภทลแู ละลาน บาสเกตบอล กระบี่ เทนนสิ ชนิด ตระกรอลอดบว ง ฟุตซอล วายนำ้ เทควนั โด 3. เปรียบเทยี บประสทิ ธิภาพของ  ประสิทธภิ าพของรูปแบบการเคล่ือนไหวทีส่ งผลตอ รปู แบบการเคล่ือนไหวท่สี ง ผลตอการ การเลน กฬี าและกิจกรรมในชวี ติ ประจำวนั เลนกฬี าและกิจกรรมในชวี ิตประจำวัน 4. รว มกจิ กรรมนนั ทนาการอยา งนอย  การนำประสบการณจากการรวมกจิ กรรมนันทนาการ ๑ กิจกรรม และนำความรูและหลักการ ไปปรับใชในชวี ติ ประจำวัน ท่ไี ดไปปรบั ใชใ นชีวิตประจำวันอยา งเปน ระบบ สาระท่ี 3 การเคล่ือนไหว การออกกำลังกาย การเลน เกม กฬี าไทย และกฬี าสากล มาตรฐาน พ 3.2 รกั การออกกำลังกาย การเลนเกม และการเลน กีฬา ปฏิบตั เิ ปน ประจำอยา งสมำ่ เสมอ มีวนิ ัย เคารพสทิ ธิ กฎ กตกิ า มีน้ำใจนักกีฬา มจี ิตวิญญาณในการแขง ขัน และชน่ื ชม ในสุนทรียภาพของการ กีฬา ตัวช้วี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. อธิบายสาเหตุการเปลย่ี นแปลง  สาเหตุการเปลย่ี นแปลงทางดานรา งกาย จติ ใจ ทางกาย จติ ใจ อารมณ สงั คม อารมณ สังคม และสตปิ ญญา จากการออกกำลงั กาย และสติปญ ญา ที่เกิดจากการ และการเลนกีฬาอยา งสมำ่ เสมอ จนเปน วิถีชวี ิต ออกกำลงั กาย และเลน กฬี าเปนประจำ  การสรางวถิ ชี วี ิตทีม่ ีสขุ ภาพดี โดยการออกกำลงั จนเปนวถิ ีชวี ิต กายและเลน กีฬาเปนประจำ

34 2. เลือกเขา รว มกจิ กรรม การ  การออกกำลงั กายและการเลน กฬี าไทย กีฬาสากล ออกกำลงั กาย เลนกีฬาตาม ความ ทั้งประเภทบุคคลและประเภททมี ถนดั และความสนใจพรอมทั้งวเิ คราะห  การวเิ คราะหความแตกตา งระหวางบคุ คลเพ่ือเปน ความแตกตางระหวางบุคคล เพ่ือเปน แนวทางในการพฒั นาการรวมกจิ กรรมการออกกำลัง แนวทางในการพัฒนาตนเอง กายและเลนกฬี า 3. มวี นิ ยั ปฏิบัติตามกฎ กติกา และขอตกลงในการเลน กีฬาที่เลือก  วนิ ยั ในการฝก และการเลน กฬี า ตามกฎ กติกา 4. วางแผนการรุกและการปอ งกนั ใน และขอตกลง การเลน กฬี าท่ีเลือกและนำไปใช ในการ เลน อยางเหมาะสมกับทีม  รูปแบบ กลวิธกี ารรุก การปองกนั ในการเลนกีฬา เปน ทมี 5. นำผลการปฏิบตั ิในการเลนกฬี ามา  ประโยชนข องการเลน และการทำงาน เปน สรุปเปนวธิ ีท่ีเหมาะสมกับตนเองดว ย ทมี ความมงุ ม่นั  หลกั การใหค วามรว มมือในการเลน การ แขงขนั กีฬาและการทำงานเปนทมี  การพฒั นาวธิ เี ลน กฬี าทเี่ หมาะสมกับตนเอง - การเลือกวธิ ีเลน - การแกไขขอบกพรอง - การเพ่ิมทักษะ  การสรา งแรงจูงใจและการสรางความมุงมนั่ ในการ เลน และแขงขันกีฬา สาระที่ 4 การสรางเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการปองกันโรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคณุ คา และมที กั ษะในการสรางเสรมิ สุขภาพ การดำรงสุขภาพ การปองกันโรค และการสรา งเสรมิ สมรรถภาพเพ่ือสขุ ภาพ ตัวช้วี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. เลอื กใชบ รกิ ารทางสุขภาพอยา งมี  การเลอื กใชบ ริการทางสขุ ภาพ เหตผุ ล  ผลกระทบของเทคโนโลยี ท่ีมตี อสุขภาพ 2. วเิ คราะหผ ลของการใชเทคโนโลยี ท่ีมีตอ สุขภาพ  ความเจริญกา วหนา ทางการแพทยทีม่ ผี ลตอ สุขภาพ 3. วิเคราะหค วามเจริญกา วหนา ทางการแพทยที่มผี ลตอสุขภาพ

35 4. วเิ คราะหค วามสมั พนั ธข องภาวะ  ความสมดุลระหวางสุขภาพกายและสุขภาพจิต สมดุลระหวา งสุขภาพกายและ สุขภาพจติ 5. อธิบายลักษณะอาการเบือ้ งตน ของ  ความสมดลุ ระหวางสุขภาพกายและสุขภาพจติ ผมู ีปญหาสขุ ภาพจิต 6. เสนอแนะวิธปี ฏิบัติตนเพอ่ื จดั การ  วิธีปฏิบตั ิตนเพอ่ื จดั การกบั อารมณและความเครียด กบั อารมณแ ละความเครยี ด 7. พฒั นาสมรรถภาพทางกายตนเอง  เกณฑสมรรถภาพทางกาย ใหเ ปน ไปตามเกณฑที่กำหนด  การพัฒนาสมรรถภาพทางกาย สาระที่ 5 ความปลอดภัยในชีวติ มาตรฐาน พ 5.1 ปองกันและหลกี เลยี่ งปจ จัยเสย่ี ง พฤติกรรมเสี่ยงตอสุขภาพ อบุ ัตเิ หตุ การใชย า สารเสพตดิ และความ รนุ แรง ตวั ช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง 1. ระบวุ ธิ กี าร ปจ จยั และแหลงที่  วธิ กี าร ปจจยั และแหลงทช่ี ว ยเหลือ ฟน ฟู ชว ยเหลือ ฟน ฟูผตู ิดสารเสพติด ผตู ิดสารเสพตดิ 2. อธบิ ายวธิ กี ารหลีกเลยี่ ง  การหลีกเล่ียงพฤตกิ รรมเส่ียงและ พฤติกรรมเสย่ี งและสถานการณเส่ยี ง สถานการณเส่ียง - การมั่วสมุ - การทะเลาะวิวาท - การเขา ไปในแหลง อบายมุข - การแขง จกั รยานยนตบนทองถนน ฯลฯ 3. ใชทักษะชวี ิตในการปองกนั  ทกั ษะชวี ติ ในการปองกนั ตนเอง (ทักษะปฏเิ สธ ตนเองและหลีกเล่ียงสถานการณคับขนั ทักษะการตอรอง ฯลฯ) และหลกี เลยี่ งสถานการณคบั ที่อาจนำไปสอู นั ตราย ขันทอี่ าจนำไปสูอนั ตราย

36 ตัวช้ีวัดและสาระการเรียนรแู กนกลาง ระดับชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 สาระท่ี 1 การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย มาตรฐาน พ 1.1 เขาใจธรรมชาติของการเจรญิ เติบโตและพฒั นาการของมนุษย ตัวชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง 1. เปรียบเทยี บการเปล่ียนแปลง  การเปลีย่ นแปลง ดานรางกาย จติ ใจ อารมณ ทางดานรางกาย จิตใจ อารมณ สงั คม สังคม และสติปญญาในแตล ะวัย และสติปญญา แตละชว ง ของชวี ติ - วัยทารก - วัยกอ นเรยี น - วยั เรียน - วัยรุน - วัยผูใหญ - วยั สูงอายุ  อิทธพิ ลและความคาดหวงั ของสงั คมที่มีตอการ 2. วเิ คราะหอิทธิพลและความ คาดหวังของสังคมตอการเปลี่ยนแปลง เปล่ียนแปลงของวัยรนุ ของวัยรุน  สอื่ โฆษณา ทมี่ ีอิทธพิ ลตอการเจรญิ เติบโตและ 3. วิเคราะห สื่อ โฆษณา ทม่ี ี พัฒนาการของวยั รนุ อทิ ธิพลตอการเจริญเติบโตและ พฒั นาการของวัยรุน - โทรทัศน - วิทยุ - สอ่ื สิ่งพมิ พ - อินเทอรเนต็ สาระท่ี 2 ชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเหน็ คณุ คาตนเอง ครอบครวั เพศศึกษา และมีทักษะในการดำเนนิ ชวี ติ ตัวชวี้ ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง 1. อธิบายอนามยั แมและเด็ก  องคประกอบของอนามัยเจริญพนั ธุ การวางแผนครอบครัว และวิธีการ - อนามยั แมและเด็ก ปฏิบตั ิตนท่เี หมาะสม - การวางแผนครอบครวั 2. วิเคราะหป จจัยที่มผี ลกระทบตอ  ปจจยั ที่มีผลกระทบตอการตง้ั ครรภ การตัง้ ครรภ - แอลกอฮอล - สารเสพตดิ - บหุ ร่ี - สภาพแวดลอม

37 3. วเิ คราะหสาเหตุ และเสนอ - การติดเชอ้ื แนวทางปอ งกัน แกไขความขัดแยงใน ครอบครวั - โรคทเี่ กดิ จากภาวะการต้งั ครรภ  สาเหตุความขดั แยงในครอบครวั  แนวทางปองกัน แกไขความขัดแยงในครอบครวั สาระที่ 3 การเคล่อื นไหว การออกกำลังกาย การเลน เกม กฬี าไทย และกฬี าสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มีทักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเลนเกม และกีฬา ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรูแกนกลาง 1. เลน กฬี าไทยและกีฬาสากล ได  เทคนคิ และวธิ กี ารเลน กฬี าไทยและกีฬาสากลทีเ่ ลอื ก อยา งละ 1 ชนิดโดยใชเ ทคนคิ ท่ี เชน กรฑี าประเภทลูและลาน วอลเลยบอล บาสเกตบอล เหมาะสมกบั ตนเองและทมี ดาบสองมือ เทนนสิ ตะกรอขา มตาขาย ฟตุ บอล 2. นำหลกั การ ความรแู ละทกั ษะ ใน  การนำหลักการ ความรู ทกั ษะในการเคล่ือนไหว การเคลอ่ื นไหว กิจกรรมทางกาย การ กจิ กรรมทางกาย การเลน เกม การเลนกีฬาไปใชเ ปน ระบบ เลนกม และการเลนกฬี าไปใช สรา งเสริมสุขภาพอยางตอเน่อื ง สรา งเสรมิ สขุ ภาพอยางตอเนื่อง เปน ระบบ 3. รว มกิจกรรมนนั ทนาการอยา งนอย  การจัดกิจกรรมนนั ทนาการแกผูอ่นื ๑ กจิ กรรมและนำหลักความรูวิธกี ารไป ขยายผลการเรียนรูใหกบั ผูอ่นื สาระที่ 3 การเคลือ่ นไหว การออกกำลังกาย การเลนเกม กฬี าไทย และกฬี าสากล มาตรฐาน พ 3.2 รกั การออกกำลงั กาย การเลน เกม และการเลนกีฬา ปฏิบตั ิเปน ประจำอยา งสม่ำเสมอ มวี ินัย เคารพสิทธิ กฎ กตกิ า มนี ้ำใจนกั กีฬา มจี ิตวิญญาณในการแขง ขัน และช่นื ชม ในสนุ ทรียภาพของการ กีฬา ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง 1. มีมารยาทในการเลนและดกู ีฬา  มารยาทในการเลน และการดูกฬี าดวยความมีนำ้ ใจ ดว ยความมีนำ้ ใจนักกีฬา นกั กีฬา 2. ออกกำลงั กายและเลนกีฬาอยาง  การออกำลังกายและการเลนกฬี าประเภทบุคคล สมำ่ เสมอและนำแนวคิดหลักการจาก และประเภททีม

38 การเลนไปพฒั นาคุณภาพชวี ติ ของตน  การนำประสบการณ แนวคดิ จากการ ออกกำลงั ดวยความภาคภูมิใจ กายและเลนกีฬาไปประยุกตใชในการพัฒนาคุณภาพชีวิต  กฎ กตกิ าและขอตกลงในการเลนกีฬาที่เลือกเลน 3. ปฏิบตั ติ นตามกฎ กติกา และ  การประยกุ ตประสบการณก ารปฏิบตั ติ ามกฎ ขอตกลงในการเลนตามชนิดกีฬาท่ีเลือก กตกิ า ขอตกลงในการเลน กฬี าไปใชพ ฒั นาคณุ ภาพชีวิต และนำแนวคิดทีไ่ ดไปพัฒนาคุณภาพ ของตนในสงั คม ชีวติ ของตนในสงั คม  วธิ กี ารประยุกตใชกลวธิ กี ารรกุ และการปองกนั ใน การเลนกีฬาไดตามสถานการณข องการเลน 4. จำแนกกลวธิ ีการรุก การปองกัน และใชใ นการเลนกีฬาทีเ่ ลอื กและ  การพฒั นาสุขภาพตนเองทีเ่ กิดจากการออกกำลังกาย ตัดสนิ ใจเลอื กวิธีที่เหมาะสมกับทมี ไป และการเลนกฬี าเปน ประจำ ใชไ ดตามสถานการณของการเลน 5. เสนอผลการพฒั นาสุขภาพของ ตนเองท่ีเกิดจากการออกกำลังกาย และ การเลนกฬี าเปน ประจำ สาระท่ี 4 การสรา งเสริมสุขภาพ สมรรถภาพและการปอ งกันโรค มาตรฐาน พ 4.1 เห็นคุณคา และมีทกั ษะในการสรา งเสรมิ สขุ ภาพ การดำรงสุขภาพ การปอ งกนั โรค และการสรางเสรมิ สมรรถภาพเพื่อสุขภาพ ตัวชว้ี ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง 1. กำหนดรายการอาหารที่เหมาะสม  การกำหนดรายการอาหารที่เหมาะสมกบั วยั กับวัยตา ง ๆ โดยคำนงึ ถึงความประหยดั ตาง ๆ และคุณคา ทางโภชนาการ  วัยทารก วัยเด็ก (วัยกอนเรียน วยั เรียน) วัยรนุ วัยผใู หญ วยั สูงอายุ โดยคำนึงถงึ ความประหยัดและ คุณคาทางโภชนาการ 2. เสนอแนวทางปองกันโรคทเ่ี ปน  โรคทีเ่ ปนสาเหตุสำคัญของการเจบ็ ปวยและการ สาเหตสุ ำคัญของการเจบ็ ปวยและการ ตายของคนไทย ตายของคนไทย โรคติดตอ เชน - โรคทีเ่ กดิ จากการมีเพศสัมพันธ - โรคเอดส - โรคไขห วดั นก ฯลฯ โรคไมต ิดตอ เชน - โรคหวั ใจ

39 3. รวบรวมขอมูลและเสนอแนวทาง - โรคความดนั โลหติ สูง แกไขปญ หาสขุ ภาพในชมุ ชน - เบาหวาน - มะเรง็ 4. วางแผนและจัดเวลาในการออก กำลงั กาย การพักผอนและการสราง ฯลฯ เสรมิ สมรรถภาพทางกาย  ปญหาสขุ ภาพในชมุ ชน  แนวทางแกไขปญหาสุขภาพในชุมชน 5. ทดสอบสมรรถภาพทางกาย และ  การวางแผนและจดั เวลาในการ พฒั นาไดต ามความแตกตางระหวา งบุคคล ออกกำลงั กาย การพกั ผอน และการสรางเสรมิ สมรรถภาพทางกาย  การทดสอบสมรรถภาพทางกายแบบตา ง ๆ และ การพัฒนาสมรรถภาพเพอ่ื สุขภาพ สาระที่ 5 ความปลอดภัยในชีวติ มาตรฐาน พ 5.1 ปองกนั และหลีกเล่ยี งปจ จยั เส่ยี ง พฤติกรรมเส่ยี งตอสุขภาพ อุบัตเิ หตุ การใชย า สารเสพตดิ และความ รุนแรง ตวั ชวี้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง 1. วิเคราะหปจ จัยเสี่ยง และ  ปจ จัยเส่ยี ง และพฤตกิ รรมเส่ยี งตอสุขภาพ พฤติกรรมเสี่ยงที่มีผลตอ สขุ ภาพและ  แนวทางการปองกันความเส่ียงตอสุขภาพ แนวทางปองกัน 2. หลกี เลี่ยงการใชความรุนแรงและ  ปญ หาและผลกระทบจากการใชความรนุ แรง ชกั ชวนเพอื่ นใหห ลกี เล่ยี งการใชความ  วธิ หี ลีกเลยี่ งการใชความรุนแรง รุนแรงในการแกปญ หา 3. วิเคราะหอทิ ธิพลของสอ่ื ตอ  อทิ ธพิ ลของสื่อตอพฤติกรรมสุขภาพและความ พฤติกรรมสุขภาพและความรุนแรง รุนแรง (คลปิ วดิ โี อ การทะเลาะวิวาท อนิ เทอรเนต็ เกม ฯลฯ) 4. วเิ คราะหค วามสมั พันธข องการ  ความสัมพันธข องการด่ืมเครอ่ื งดื่มที่มีแอลกอฮอล ดม่ื เคร่อื งด่ืมที่มแี อลกอฮอลตอสุขภาพ ตอ สุขภาพและการเกิดอุบตั เิ หตุ และการเกดิ อุบตั ิเหตุ 5. แสดงวิธีการชวยฟน คืนชพี อยาง  วิธกี ารชวยฟน คนื ชพี ถูกวธิ ี

40 ทิศทางการพฒั นาของโรงเรยี นสงั ขะ วสิ ยั ทัศนโรงเรียนสังขะ โรงเรียนสังขะ มุงจัดการศึกษาใหผูเรียนเปนคนดี คนเกง อยูในสังคมอยางมีความสุข รักทองถิ่นและมีความเปนไทย ครูมีการปฏิบัติงานตาม มาตรฐานวิชาชพี มกี ารบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐาน รว มปฏริ ปู การเรยี นรู สูมาตรฐานการศกึ ษา พนั ธกจิ ของโรงเรียนสังขะ 1. พฒั นาผเู รียนใหม ีจริยธรรม คณุ ธรรม คานิยม และคุณลกั ษณะทพี่ งึ ประสงค 2. พฒั นาผเู รยี น ใหเปนบุคคลแหง การเรียนรู 3. พัฒนาผูเรียนใหม สี ุขภาพจิตดี สุขภาพกายแขง็ แรง ปลอดจากส่ิงเสพติด ดำรงชวี ติ อยใู นสังคมไดอยา งมคี วามสขุ 4. เสริมสรางผูเรียนใหตระหนักและเห็นคุณคาของการอนุรักษวัฒนธรรมทองถิ่นและประเพณีไทย สืบทอดภูมิปญญา ไทย 5. พัฒนาครใู หม คี วามสามารถในการจดั การเรยี นการสอนทเี่ นนผูเรยี นเปน สำคัญ 6. พัฒนาครใู หมปี ระสิทธิภาพสคู รมู อื อาชพี เปา ประสงคข องโรงเรยี นสงั ขะ 1. เพื่อใหนักเรยี นมีคุณลักษณะทีพ่ ึงประสงค มีคุณธรรม จริยธรรม มีวินยั ดำรงชีวติ แบบวิถีไทย สามารถดำรงชวี ติ อยใู นสังคมไดอ ยางปกติสุข 2. เพ่อื ใหนกั เรยี นเปน ผใู ฝรใู ฝเ รียน มคี ุณภาพตามมาตรฐานการศกึ ษา 3. เพ่ือใหนกั เรยี นมสี ขุ ภาพจติ สุขภาพกายทส่ี มบูรณ แข็งแรง ปฏเิ สธสิ่งเสพติด 4. เพอื่ พัฒนาครูใหเปน ครมู ืออาชีพ สามารถจัดการเรยี นการสอนที่มีประสทิ ธภิ าพ เนน ผูเรยี นเปนสำคัญ 5. ผูบ รหิ ารมีการกระจายอำนาจใหทุกฝา ยมสี ว นรวมในการบรหิ ารและจดั การศกึ ษา 6. เพอื่ ใหชุมชนไดม ีสว นรวมในการจดั การศกึ ษา 7. เพื่อใหครูและนักเรียนไดใชเทคโนโลยี ส่ือ นวตั กรรม ในการจดั การเรยี นการสอน กลยทุ ธก ารพัฒนาโรงเรยี นสังขะ กลยุทธที่ 1 ปลูกฝงคุณธรรม ความสำนึกในความเปนชาติไทย และวิถีชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ใหแก นักเรยี นทุกคน กลยทุ ธท่ี 2 เพิ่มอตั ราการเขา เรียนในทกุ ระดับ ทัง้ เดก็ ทว่ั ไป ผพู ิการ ผดู อยโอกาส ลดอตั ราการออกกลางคัน และ พฒั นา รูปแบบการใหบ ริการการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐานแกเยาวชนท่ีอยนู อกระบบการศึกษา กลยุทธที่ 3 ยกระดับคุณภาพสถานศึกษาสูมาตรฐานการศึกษาของชาติ พัฒนาผูเรียน สมรรถนะครูและบุคลากรอยาง เปนระบบ เพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน และการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสำคัญ ผูเรียนบรรลุ มาตรฐานการเรยี นรขู องหลักสตู รการศึกษาอยางเต็มตามศักยภาพ

41 กลยุทธที่ 4 เรงรัดพัฒนาความพรอมในดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารใหแกสถานศึกษาและหนวยงาน การศึกษาในสงั กดั เพ่ือการเรียนรแู ละการบริหารจัดการ กลยุทธท่ี 5 สรางความเขม แขง็ และสง เสรมิ การมสี ว นรว มของทุกภาคสว นในการบรหิ ารและการจัดการศกึ ษาเพ่ือรองรับ การกระจายอำนาจอยา งมีประสทิ ธภิ าพบนหลกั ธรรมาภบิ าล

42 โครงสรางหลกั สูตร คำอธบิ ายรายวิชา กลุมสาระการเรียนรู สุขศึกษาและพลศกึ ษา

43 โครงสรางหลกั สตู รกลุมสาระการเรียนรู สุขศกึ ษาและพลศึกษา โครงสรางการจัดการเรยี นรูกลมุ สาระการเรยี นรู สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ระดับชนั้ มธั ยมศกึ ษาตอนตน ( การศึกษาภาคบังคับ) ช้นั ประเภท ภาคเรียน รหัสวิชา ช่ือวิชา นก. ชว่ั โมง/ วิชา สัปดาห สุขศกึ ษา มัธยม ึศกษาปที่ 3 ัมธยม ึศกษาปท่ี 2 มัธยม ึศกษาปท่ี 1 พื้นฐาน 1 พ 21101 ฮอกก้ี 0.5 1 พ 21102 สขุ ศึกษา ยืดหยนุ 0.5 1 สขุ ศึกษา พืน้ ฐาน 2 พ 21103 กรีฑา 0.5 1 พ 21104 สขุ ศกึ ษา ฟุตบอล 0.5 1 สุขศึกษา พืน้ ฐาน 1 พ 22101 เซปก ตะกรอ 0.5 1 พ 22102 สุขศกึ ษา ตะกรอลอดหวง 0.5 1 พนื้ ฐาน 2 พ 22103 0.5 1 พ 22104 0.5 1 พ้ืนฐาน 1 พ 23101 0.5 1 พ 23102 0.5 1 พน้ื ฐาน พ 23103 0.5 1 2 พ 23104 0.5 1

44 คำอธิบายรายวชิ า รายวิชา สขุ ศึกษา รหสั วชิ า พ21101 ประเภทวิชา พ้นื ฐาน ชน้ั มัธยมศึกษาปท ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 เวลาเรยี น 20 ช่วั โมง 0.5 หนว ยกิต ศึกษาและวิเคราะหเกี่ยวกับความสำคัญของระบบประสาท และระบบตอมไรทอที่มีผลตอสุขภาพ การเจริญเติบโต และพฒั นาการของวยั รุน วิธีการดูแลระบบประสาท และระบบตอมไรทอใหทำงานตามปกติ ศึกษาและวิเคราะหภาวะการเจริญเติบโตทาง รา งกายของตนเองกับเกณฑม าตรฐาน และแสวงหาแนวทางในการพัฒนาตนเองใหเ จริญเตบิ โตสมวยั รจู ักวธิ กี ารปรบั ตวั ตอการเปล่ียนแปลงทางรางกายจิตใจ อารมณ และพฒั นาการทางเพศอยางเหมาะสม มีและแสดง ทักษะเพอ่ื ปอ งกนั การถูกลอ ลวงละเมิดทางเพศ ตัวชว้ี ดั พ 1.1 เขาใจธรรมชาตขิ องการเจริญเตบิ โตและพฒั นาการของมนุษย ม.1/1 อธิบายความสำคัญของระบบประสาท และระบบตอมไรทอท่มี ผี ลตอสขุ ภาพ การเจริญเติบโต และพฒั นาการของ วยั รนุ ม.1/2 อธิบายวธิ ดี ูแลรกั ษาระบบประสาท และระบบตอมไรทอใหทำงานตามปกติ ม.1/3 วิเคราะหภาวะการเจริญเตบิ โตทางรา งกายของตนเองกับเกณฑม าตรฐาน ม.1/4 แสวงหาแนวทางในการพฒั นาตนเองใหเจรญิ เติบโตสมวยั พ 2.1 เขาใจและเหน็ คณุ คา ตนเอง ครอบครัว เพศศึกษา และมีทกั ษะในการดำเนินชวี ติ ม.1/1 อธบิ ายวธิ กี ารปรบั ตัวตอ การเปล่ยี นแปลงทางรางกายจิตใจ อารมณ และพัฒนาการทางเพศอยางเหมาะสม ม.1/2 แสดงทกั ษะการปฏิเสธเพือ่ ปองกันตนเองจากการถูกลว งละเมิดทางเพศ รวมทง้ั หมด 6 ตัวชีว้ ัด

45 คำอธิบายรายวชิ า รายวชิ า ฮอกกี้ รหสั วชิ า พ21102 ประเภทวิชา พน้ื ฐาน ชนั้ มัธยมศึกษาปท ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 เวลาเรยี น 20 ช่ัวโมง 0.5 หนวยกติ ศึกษาเพื่อใหมีความรู ความเขาใจ เรือ่ งเกย่ี วกับการเคลอ่ื นไหวรา งกาย หลักการออกกำลังกาย การทดสอบ สมรรถภาพทางกาย ทักษะเบื้องตนกีฬาฮอกกี้ การเคลอื่ นไหว การออกกำลังกาย การพกั ผอน และนนั ทนาการ การควบคุม ตนเอง การควบคมุ อุปกรณ การรับสง การวางแผนสมรรถภาพทางกาย สมรรถภาพทางจิต การบริหารจิต เหน็ คณุ คาของการ ออกกำลังกาย การออกกำลังกายและการเลนกีฬาปฏบิ ัตกิ จิ กรรมดว ยความสนกุ สนานปลอดภัย ชน่ื ชมและเห็นคุณคา ของ การออกกำลงั กาย เคารพ กฎ กติกาการแขงขนั มีน้ำใจนกั กฬี า และใหค วามรวมมือในการทำงานเปนทีม มีทกั ษะในการเคล่ือนไหวลกั ษณะตางๆ และมปี ระสิทธภิ าพของรปู แบบการเคลื่อนไหวตา งๆ การเลน +เกม กีฬาตาม สมัยนยิ ม การออกกำลังกาย การปองกนั ในการเลน การแขงขนั กีฬา การทำงานเปนทีม การปฏิบตั หิ นาทต่ี ามความ รบั ผดิ ชอบ กีฬาตา งๆการสรางสมรรถภาพทางกาย การพกั ผอน นันทนาการ การทดสอบสมรรถภาพทางกาย ทาง จิต ทางกลไก ศกึ ษาเพื่อใหม ีความรู ความเขา ใจ เห็นคุณคา และมที ักษะโดยใชทักษะทางกลไก นำไปสกู ารใชใ นชีวติ ประจำวนั ตัวชีว้ ัด พ 3.1 เขาใจ มีทักษะในการเคลือ่ นไหว กิจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬี า ม.1/1 เพมิ่ พนู ความสามารถของตน ตามหลักการเคลอื่ นไหวทีใ่ ชทกั ษะกลไกและทกั ษะพืน้ ฐานทน่ี ำไปสกู ารพฒั นาทักษะการ เลนกฬี า ม.1/2 เลน กฬี าไทยและกีฬาสากลประเภทบคุ คลและทีมโดยใชทักษะพน้ื ฐานตามชนิดกีฬา อยา งละ ๑ ชนดิ พ 3.2 รกั การออกกำลังกาย การเลนเกม และการเลน กีฬา ปฏิบตั เิ ปน ประจำอยางสม่ำเสมอ มวี นิ ัย เคารพสิทธิ กฎ กติกา มนี ้ำใจนักกีฬา มีจติ วญิ ญาณในการแขงขนั และช่ืนชม ในสุนทรยี ภาพของการกีฬา ม.1/1 อธบิ ายความสำคัญของการออกกำลงั กายและเลนกีฬา จนเปน วิถีชวี ิตทมี่ ีสขุ ภาพดี ม.1/3 ปฏบิ ัติตามกฎ กตกิ า และขอ ตกลงตามชนิดกฬี าท่ีเลอื กเลน ม.1/4 วางแผนการรุกและการปอ งกันในการเลน กีฬาท่ีเลอื กและนำไปใชใ นการเลน อยางเปน ระบบ ม.1/5 รว มมือในการเลนกีฬา และการทำงานเปนทีมอยา งสนุกสนาน รวมทั้งหมด 6 ตัวช้วี ัด

46 คำอธิบายรายวิชา รายวชิ า สขุ ศึกษา รหสั วชิ า พ21103 ประเภทวิชา พ้ืนฐาน ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 เวลาเรียน 20 ชวั่ โมง 0.5 หนว ยกิต ศึกษาและวิเคราะห การเลือกกินอาหารที่เหมาะสมกับวัย ปญหาการเกิดจากการภาวะโภชนาการที่มีผลกระทบตอ สุขภาพ ควบคุมนำ้ หนักของตนเองใหอยูในเกณฑมาตรฐาน การสรางเสรมิ และปรบั ปรุงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบ แสดงวิธกี ารปฐมพยาบาลและเคลือ่ นยายผูปวยอยางปลอดภัย อาการ สาเหตุ โทษ และการปอ งกนั สิ่งเสพติด และการเกิดโรค และอุบัติเหตุ ฝกการปฐมพยาบาลและเคลือ่ นยา ยผูป ว ย เพื่อใหมีความเขาใจและเห็นความสำคัญของพฤติกรรมการบริโภคของตนเอง ควบคุมอารมณตนเองไดหลีกเลี่ยงสิ่ง เสพตดิ ใหโทษ เลอื กแนวทางปฏิบัตอิ ยา งมเี หตผุ ลและการดแุ ล ฟน ฟสู ุขภาพนำไปปฏบิ ัตใิ นชีวติ ประจำวนั ไดอ ยา งถกู ตอ ง เหน็ คุณคา ของนำความรูไปใชประโยชนใ นชวี ติ ประจำวันมีจรยิ ธรรม คณุ ธรรมและคานยิ มทีเ่ หมาะสม ตวั ชว้ี ัด พ 4.1 เห็นคุณคาและมีทักษะในการสรางเสริมสขุ ภาพ การดำรงสขุ ภาพ การปองกันโรค และการสรา งเสริมสมรรถภาพเพ่ือ สขุ ภาพ ม.1/1 เลือกกินอาหารที่เหมาะสมกับวยั ม.1/2 วิเคราะหปญหาที่เกิดจากการภาวะโภชนาการทมี่ ีผลกระทบตอสุขภาพ ม.1/3 ควบคุมนำ้ หนักของตนเองใหอยูในเกณฑมาตรฐาน ม.1/4 การสรางเสริมและปรับปรงุ สมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบ พ5.1 ปองกนั และหลีกเล่ียงปจจัยเส่ยี ง พฤตกิ รรมเสยี่ งตอ สุขภาพ อุบตั เิ หตุ การใชยา สารเสพติด และ ความรุนแรง ม.1/1 แสดงวิธีปฐมพยาบาลและเคลื่อนยายผูป ว ยอยา งปลอดภัย ม.1/2 อธิบายลกั ษณะอาการของผูตดิ สารเสพตดิ และการปองกนั การตดิ สารเสพติด ม.1/3 อธบิ ายความสัมพันธข องการใชส ารเสพตดิ กบั การเกิดโรคและอุบัตเิ หตุ ม.1/4 แสดงวธิ ีการชกั ชวนผอู ่ืนใหล ด ละ เลิกสารเสพตดิ โดยใชทกั ษะตา ง ๆ รวมท้ังหมด 8 ตัวชว้ี ัด

47 รายวชิ า ยดื หยุน รหัสวชิ า พ21104 ประเภทวชิ า พ้ืนฐาน ช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 2 เวลาเรียน 20 ชั่วโมง 0.5 หนวยกิต ศกึ ษา ประวตั ิความเปนมา วเิ คราะห นำผลการปฏบิ ัติทักษะการเลนกฬี า มาศึกษาเปรียบเทยี บและสามารถเลอื ก เลน กฬี ายดื หยนุ ตามความเหมาะสม ในรปู แบบการเคลอื่ นไหว โดยใชทักษะการมว นหนาขางอ การมว นหนาขางอ การมว น ไหล หกกบ หกสามเสา หกสูง การทำทาสะพานโคง การทำทา ลอ เกวียน การ การตอ ตัว ตลอดจนทักษะการเคล่ือนไหว การดแู ลรักษาสุขภาพใหส มบูรณแ ข็งแรง พรอมทั้งอธบิ ายการเปล่ียนแปลงทางกาย จติ ใจ อารมณ สังคมและสตปิ ญญาที่ เปนผลจากการเลน กีฬา เขา รว มกจิ กรรมนนั ทนาการ การฝก สมรรถภาพอยา งมีกฎ กติกา มารยาท และมีความเหมาะสมกบั ตนเอง โดยใชกระบวนการ ทักษะวิธีการทางพลศกึ ษา การแสวงหาความรู การสบื คนการใชภ ูมปิ ญ ญาทองถ่ิน ทกั ษะการ อบอุนรา งกาย การสาธิต การอธิบาย การฝกปฏบิ ัติเปนกลุม เปนรายบคุ คลการสรุปใหเกดิ ความเขา ใจเพอ่ื นำมาแกไข ปรบั ปรุง เพอ่ื ใหเกิดความรักชาติ ศาสน กษตั รยิ  ซอ่ื สตั ยรกั ความเปนไทย มวี ินยั ใฝเ รยี นรอู ยูอยางพอเพียง มีความมงุ มน่ั ใน การทำงานรวมท้งั มจี ิตอันเปนสาธารณะ อันจะนำมาสคู านิยมทด่ี ีงามมีคุณธรรมจริยธรรมทเ่ี หมาะสม ตัวช้ีวัด พ 3.1 เขา ใจ มที ักษะในการเคล่ือนไหว กิจกรรมทางกาย การเลนเกม และกีฬา ม.3/1 เลนกีฬาไทยและกีฬาสากล ไดอ ยา งละ ๑ ชนดิ โดยใชเ ทคนิคท่ีเหมาะสมกับตนเองและทีม ม.3/2 นำหลักการ ความรแู ละทักษะ ในการเคลือ่ นไหว กจิ กรรมทางกาย การเลน กม และการเลนกฬี าไปใช สรา งเสริม สขุ ภาพอยางตอ เนื่อง เปนระบบ พ 3.2 รกั การออกกำลังกาย การเลนเกม และการเลน กีฬา ปฏบิ ัติเปนประจำอยางสม่ำเสมอ มีวนิ ยั เคารพสทิ ธิกฎ กติกา มีน้ำใจนักกีฬา มีจิตวิญญาณในการแขงขัน และช่ืนชม ในสุนทรยี ภาพของการกฬี า ม.3/1 มมี ารยาทในการเลน และดกู ีฬาดว ยความมนี ้ำใจนักกีฬา ม.3/2 ออกกำลงั กายและเลน กฬี าอยางสม่ำเสมอและนำแนวคิดหลักการจากการเลนไปพฒั นาคุณภาพชวี ติ ของตนดวยความ ภาคภมู ใิ จ ม.3/3 ปฏบิ ัติตนตามกฎ กติกา และขอตกลงในการเลนตามชนิดกฬี าท่ีเลอื กและนำแนวคดิ ท่ีไดไปพฒั นาคุณภาพชีวิต ของ ตนในสังคม ม.3/5 เสนอผลการพัฒนาสุขภาพของตนเองท่เี กิดจากการออกกำลังกาย และการเลน กีฬาเปน ประจำ รวมทงั้ หมด 6 ตัวช้ีวัด