โครงการพัฒนาศักยภาพการจัดการสารเคมีอันตราย

๔. มาตรการป้ องกนั อนั ตรายและสถานทีก่ ารเก็บ นายจา้ งตอ้ งปฏิบ • เก็บรกั ษาสารเคมอี นั ตราย ๑) ตามมาตรฐานการเกบ็ รกั ษา • จดั ทําบญั ชีรายชื่อ ปริมาณสารเคมี อนั ตรายทุกชนดิ ทีจ่ ดั เก็บ ในสถานที่ ๒) เก็บรกั ษาสารเคมีอนั ตราย • มีมาตรการป้ องกนั ระมดั ระวงั มิใหห้ ีบ ห่อ ภาชนะบรรจุ หรือวสั ดุห่อหุม้ ๓) สารเคมอี นั ตรายชํารดุ หรือพงั ทลาย • มมี าตรการป้ องกนั ความเสียหายหรือ อนั ตรายทีเ่ กิดจากการขุดเจาะ หรือมี ๔) เครือ่ งหมายแสดงตําแหนง่ จดั เก็บ

บรกั ษา การบรรจุ และการถ่ายเทสารเคมีอนั ตราย บตั ิอย่างนอ้ ย ดงั น้ ี • สถานที่จดั เก็บตอ้ งสามารถทนไฟได้ อย่างเหมาะสมตามคณุ สมบตั ิของ ๕) สารเคมี • มพี ้ นื เรียบ ไม่ขรุขระ ไม่เปี ยก ไม่ลนื่ สามารถรบั น้าํ หนกั ได้ และไม่ดูดซบั ๖) สารเคมอี นั ตราย • มรี ะยะห่างจากอาคารทีล่ ูกจา้ งทํางาน ๗) ในระยะทีป่ ลอดภยั • มที างเดินภายในและภายนอกกวา้ ง เพยี งพอทีจ่ ะนาํ เครือ่ งมอื และอุปกรณ์ ๘) ดบั เพลงิ มาใชไ้ ดอ้ ย่างสะดวก

๔. มาตรการป้ องกนั อนั ตรายและสถานทีก่ ารเก็บ นายจา้ งตอ้ งปฏิบตั ิอ มที างเขา้ ออกไม่นอ้ ยกว่าสองทาง ใชป้ ระตูทนไฟ ๙ และเป็ นชนดิ เปิ ดออกสู่ภายนอก และปิ ดกุญแจ หอ้ งทุกคร้งั เมอื่ ไม่มีการปฏิบตั ิงาน ๑ มีระบบระบายอากาศทีเ่ หมาะสม และเกิดความ ๐ ปลอดภยั แก่ลูกจา้ งทีป่ ฏิบตั ิงาน มีการป้ องกนั สาเหตุทีอ่ าจทําใหเ้ กิดอคั คีภยั ใน ๑ บริเวณสถานทีเ่ ก็บรกั ษาสารเคมอี นั ตราย เช่น ๑ ประกายไฟ เปลวไฟ อุปกรณไ์ ฟฟ้ า การเสยี ดสี ท่อรอ้ น การลุกไหมไ้ ดเ้ อง เป็ นตน้ ๑ จดั ทําเขือ่ น กาํ แพง ทํานบ ผนงั หรือสิง่ อื่นใดทีม่ ี ลกั ษณะคลา้ ยกนั เพอื่ กกั มิใหส้ ารเคมีอนั ตรายที่ ๒ เป็ นของเหลว ไหลออกภายนอก

บรกั ษา การบรรจุ และการถา่ ยเทสารเคมีอนั ตราย อยา่ งนอ้ ย ดงั น้ ี (ต่อ) ๑ มรี างระบายสารเคมอี นั ตรายที่รวั่ ไหลไปยงั ที่ที่ ๓ สามารถรวบรวมเพอื่ นาํ ไปกาํ จดั อย่างปลอดภยั ๑ จดั ทําร้วั ลอ้ มรอบสถานทีเ่ ก็บรกั ษาสารเคมี ๔ อนั ตรายทีอ่ ยู่นอกอาคาร ๑ มปี ้ ายขอ้ ความว่า “สถานทีเ่ ก็บรกั ษาสารเคมี ๕ อนั ตราย หา้ มเขา้ โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต” ปิ ด ประกาศไว้ ๑ มเี ครือ่ งหมายหรือสญั ลกั ษณท์ ีแ่ สดงถงึ อนั ตราย ๖ ของสารเคมีอนั ตรายใหเ้ ห็นไดช้ ดั เจนตลอดเวลา ๑ มีแผนผงั แสดงทีต่ ้งั ของอุปกรณด์ บั เพลิง อุปกรณ์ ๗ ผจญเพลิง อปุ กรณท์ ีใ่ ชใ้ นกรณฉี ุกเฉินติดไว้ บริเวณทางเขา้ ออกใหเ้ ห็นไดช้ ดั เจนตลอดเวลา

๕. มาตรความปลอดภยั ในการขนถา่ ย ก อนั ตราย นายจา้ งต ๑ มมี าตรการป้ องกนั การฟ้ ุงกระจายรวมท้งั การกร ๒ ตรวจสอบความพรอ้ มของลูกจา้ งทีข่ บั ยานพาห หรือขนส่งสารเคมอี นั ตรายใหอ้ ยู่ในสภาพสมบูร ตามกฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ้ งดว้ ย ๓ จดั ใหม้ คี ู่มอื หรือขอ้ ปฏิบตั ิในการแกไ้ ขปัญหากร เก็บไวใ้ นยานพาหนะ ๔ จดั ใหม้ กี ารฝึ กอบรมและฝึ กซอ้ มวิธีการแกไ้ ขป ๕ จดั ใหม้ ีเครือ่ งดบั เพลิงชนดิ เคลือ่ นยา้ ยไดท้ ีม่ คี ุณ ตามความเหมาะสม

การเคลอื่ นยา้ ย หรือการขนส่งสารเคมี ตอ้ งปฏิบตั ิ ดงั น้ ี ระเด็น หก ลน้ รวั่ ไหล หรือตกหล่นของสารเคมี หนะ และยานพาหนะทีใ่ ชใ้ นการขนถ่าย เคลอื่ นยา้ ย รณพ์ รอ้ มทีจ่ ะปฏิบตั ิงานไดอ้ ยา่ งปลอดภยั และตอ้ งปฏิบตั ิ รณีฉุกเฉินไดอ้ ยา่ งปลอดภยั เป็ นภาษาไทย ปัญหาเมอื่ เกิดเหตุฉุกเฉินแก่ลูกจา้ งอยา่ งนอ้ ยปี ละหนงึ่ คร้งั ณสมบตั ิสามารถดบั เพลงิ จากสารเคมีอนั ตราย

๕. มาตรความปลอดภยั ในการขนถา่ ย ก อนั ตราย นายจา้ งต ๖ มมี าตรการป้ องกนั การฟ้ ุงกระจายรวมท้งั การกร ๗ หีบห่อ ภาชนะบรรจุ หรือวสั ดุห่อหมุ้ สารเคมีอนั และยานพาหนะฐานรองรบั และยานพาหนะตอ้ งมคี วามมนั่ ค หรือวสั ดุห่อหมุ้ รวมกบั น้าํ หนกั ของสารเคมอี นั ตรายในอตั ราส ๙ หา้ มบรรทุกสารเคมีอนั ตรายทีอ่ าจเกิดปฏิกิริยา ขนส่งทีป่ ลอดภยั

การเคลอื่ นยา้ ย หรือการขนส่งสารเคมี ตอ้ งปฏิบตั ิ ดงั น้ ี ระเด็น หก ลน้ รวั่ ไหล หรือตกหล่นของสารเคมี นตรายทีบ่ รรทุกในยานพาหนะ ตอ้ งยดึ แนน่ กบั ฐานรองรบั คงแข็งแรงเพยี งพอทีจ่ ะรบั น้าํ หนกั ของหีบห่อ ภาชนะบรรจุ สูงสุดไม่เกินน้าํ หนกั ทีจ่ ะบรรทุกได้ าต่อกนั ไวร้ วมกนั ในยานพาหนะ เวน้ แต่ไดจ้ ัดใหม้ มี าตรการ

๖. มาตรการความปลอดภยั ในการจดั การและการ ๑. ๒ ทําความสะอาดหรือกาํ จดั สารเคมี การกาํ จดั กากสาร อนั ตรายทีห่ ก รวั่ ไหล หรือไม่ใช้ หรือสารเคมีอนั ตรา แลว้ โดยวิธีทีก่ ําหนดในขอ้ มูล ความปลอดภยั ตามชนดิ ของ อาจกําจดั โดยการ ใชส้ ารเคมี ดว้ ยวิธ สารเคมีอนั ตราย ตามหลกั วิชาการแ กฎหมายทีเ่

รกําจดั สารเคมีอนั ตราย นายจา้ งตอ้ งปฏิบตั ิ ดงั น้ ี ๒. ๓. รเคมีอนั ตราย หีบห่อ ภาชนะบรรจุ หรือวสั ดุ ายทีเ่ สอื่ มสภาพ ห่อหมุ้ สารเคมอี นั ตรายทีป่ นเป้ ื อน รเผา ฝัง หรือ และไม่ตอ้ งการใชแ้ ลว้ ธีการทีป่ ลอดภยั ใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ ี และเป็ นไปตาม เกีย่ วขอ้ ง (๑) ไม่ใช้บรรจุส่ิงของอ่ืน และควบคุมดูแล ลูกจ้างมใิ ห้นาํ ไปใช้บรรจุส่งิ ของอ่นื ด้วย (๒) เก็บรวบรวมไว้ ในภาชนะหรือในท่ี ท่ปี ลอดภยั นอกบริเวณท่ลี ูกจ้างทาํ งาน (๓) กาํ จัดโดยวิธีการท่ีปลอดภัยและเหมาะสม กับชนิดของสารเคมีอันตรายและเป็ นไปตาม กฎหมายท่เี ก่ยี วข้อง

๑ ๒ จดั ใหม้ รี ะบบป้ องกนั และควบคุม ตรวจวดั และวิเคร เพอื่ มิใหม้ ีระดบั ความเขม้ ขน้ ของ ความเขม้ ขน้ ของ สารเคมอี นั ตรายในบรรยากาศของ ในบรรยากาศของ สถานทีท่ ํางานและสถานทีเ่ ก็บรกั ษา สถานทีเ่ ก็บรกั ษา สารเคมอี นั ตรายเกินขีดจํากดั ความ เขม้ ขน้ ของสารเคมอี นั ตรายตามที่ อธิบดีประกาศกําหนด

ราะหร์ ะดบั ๓ งสารเคมอี นั ตราย งสถานทีท่ ํางานและ กาํ จดั หรือควบคุมสารเคมีอนั ตราย าสารเคมอี นั ตราย ทางวิศวกรรมและการบริหารจดั การ สภาพแวดลอ้ ม เพอื่ ลดระดบั ความ เขม้ ขน้ ของสารเคมีอนั ตรายมิให้ เกินขีดจํากดั ดงั กล่าว และตอ้ งมี มาตรการป้ องกนั อนั ตรายส่วน บุคคลดว้ ยวิธีการทีเ่ หมาะสม

๘. การดูแลสขุ ภาพอนามยั ของลูกจา้ งที่ทํางานเก ประเมนิ ความเสยี่ งต่อสขุ ภาพของลูกจา้ ง อาจก่อใหเ้ ก ในกรณีทีม่ กี ารใชส้ ารเคมอี นั ตราย ตามหลกั เกณฑแ์ ละวิธีการทีอ่ ธิบดี ประกาศกาํ หนด

กยี่ วกบั สารเคมีอนั ตราย นายจา้ งตอ้ งปฏิบตั ิดงั น้ ี ดําเนนิ การแกไ้ ขปรบั ปรุงใหอ้ ยู่ในระดบั ทีป่ ลอดภยั ต่อลูกจา้ ง กดิ อนั ตราย วางแผนการตรวจสขุ ภาพของลูกจา้ ง ทีท่ ํางานเกยี่ วกบั ปัจจยั เสยี่ งและการเฝ้ า ระวงั สุขภาพอนามยั ของลูกจา้ ง

หลกั เกณฑ์ วิธีการตรวจว การตรวจวดั ระดบั ความเข ในบรรยากาศของสถานทีท่ ํางาน อยา่ งนอ้ ยป กรณี ที่มีการปรบั ปรงุ แกไ้ ขกําจัดห กรณี พบผลการตรวจสขุ ภาพขอ และ เนอื่ งจากการทํางานเกยี่ วกบั สา ภายใน กรณี มกี ารปรบั ปรุงหรือเปลีย่ น 30 วนั เครือ่ งจกั ร อุปกรณ์ กระบวนกา อาจมผี ลต่อการเปลีย่ นแปลงระ ของสถานทีท่ ํางานและสถานทีเ่ ส่งรายงานผลการตร ใหแ้ ก่อธิบดี หรือผูซ้ ึ่ง

วดั และการวิเคราะหผ์ ล ขม้ ขน้ ของสารเคมอี นั ตราย สถานที่เกบ็ รกั ษาสารเคมีอนั ตราย ปี ละ 1 คร้งั หรือควบคุมสารเคมีอนั ตรายทางวิศวกรรมแลว้ เสร็จ องลูกจา้ งมีความผดิ ปกติ หรือลูกจา้ งเจ็บป่ วย ารเคมีอนั ตราย นแปลง ชนิด หรือปริมาณของสารเคมีอนั ตราย ารผลิต วิธีการทํางาน หรือวิธีการดําเนนิ การใด ๆ ที่ ะดบั ความเขม้ ขน้ ของสารเคมีอนั ตรายในบรรยากาศ เก็บรกั ษาสารเคมีอนั ตราย รวจวดั (สอ. 3) งอธิบดมี อบหมาย

หลกั เกณฑ์ วิธีการตรวจว การตรวจวดั ระดบั ความเข ๑. วิธีการ เครือ่ งมอื และอุปกรณท์ ีเ่ ป็ นมาตรฐาน สากลหรือเป็ นทีย่ อมรบั เช่น NIOSH OSHA ACGIH JISHA ASTM สมอ. เป็ นตน้ ๒. ผูต้ รวจวดั มคี ุณสมบตั ิ - ป.ตรี วิทยาศาสตรส์ าขาเคมี สาขาเคมีเทคนคิ สาขาเค สาขาเคมอี ินทรีย์ สาขาเคมีอนนิ ทรีย์ สาขาวิทยาศาสตร์ สงิ่ แ สาขาอนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม หรือปริญญาตรีสาขาอาชีวอนามยั ห เทียบเท่า หรือปริญญาตรี ทางวิศวกรรมศาสตร์ สาขาวิศวกร สงิ่ แวดลอ้ ม ๓. ผูต้ รวจวิเคราะห์ - ป.ตรี ทางวิทยาศาสตร์ สาขาเคมี สาขาเคมเี ทคนคิ สา วิเคราะห์ สาขาเคมีอินทรีย์ สาขาเคมีอนนิ ทรีย์ สาขาวิทยาศ สงิ่ แวดลอ้ ม สาขาอนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม หรือปริญญาตรีสาขา อนามยั หรือเทียบเท่า

วดั และการวิเคราะหผ์ ล ขม้ ขน้ ของสารเคมอี นั ตราย A ISO ตามมาตรา ๑๑ แห่งพระราชบญั ญตั ิ คมีวิเคราะห์ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั แวดลอ้ ม และสภาพแวดลอ้ มในการทํางาน หรือ รรม พ.ศ. ๒๕๕๔ าขาเคมี ศาสตร์ าอาชีว

หลกั เกณฑ์ วิธีการตรวจว การตรวจวดั ระดบั ความเข - มีวุฒิการศึกษาไม่ตํ่ากว่าระดบั ปริญญาตรีทางวิทยาศา สาขาอื่นทีม่ ีวิชาเรียนทางดา้ นเคมี ไม่นอ้ ยกว่า ๑๒ หน่วยกติ และมปี ระสบการณว์ ิเคราะหส์ ารเคมอี นั ตรายทางหอ้ งปฏิบตั เป็ นระยะเวลา ไม่นอ้ ยกว่า ๒ ปี - เป็ นผูท้ ีผ่ ่านการฝึ กอบรมหลกั สูตรนกั วิเคราะหม์ อื อาช ของกรมวิทยาศาสตรบ์ ริการ หรือเป็ นผูค้ วบคมุ ดูแลหอ้ งปฏิบ วิเคราะหซ์ ึ่งไดข้ ้ ึนทะเบยี นกบั กรมโรงงานอตุ สาหกรรม หรือ ใบประกอบวิชาชีพวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยคี วบคุมตามก ดว้ ยการส่งเสริมวิชาชีพ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

วดั และการวิเคราะหผ์ ล ขม้ ขน้ ของสารเคมีอนั ตราย าสตร์ ตามมาตรา ๑๑ ต แห่งพระราชบญั ญตั ิ ติการ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทํางาน ชีพสาขาเคมี บตั ิการ พ.ศ. ๒๕๕๔ อเป็ นผูไ้ ดร้ บั กฎหมายว่า

๑) • ดาํ เนนิ การประเมินความเสีย่ งการก่อใหเ้ ๒) • จดั ทํารายงานการประเมินความเสีย่ ง อย • จดั ทําแผนปฏิบตั ิการกรณีมเี หตุฉุกเฉินข ๓) ประกอบกิจการและปรบั ปรุงแผนใหท้ นั ส • อบรมลูกจา้ งทีม่ ีหนา้ ที่ควบคมุ และระงบั เ ๔) • อย่างนอ้ ยปี ละหนงึ่ คร้งั • สงั่ หยุดการทํางานทนั ที กรณมี สี ารเคมอี นั ๕) และอพยพลุกจา้ งออกจากพ้ นื ที่ พรอ้ มดํา

เกิดอนั ตราย ยา่ งนอ้ ยหา้ ปี ต่อหนงึ่ คร้งั ของสถานประกอบกิจการ เก็บไว้ ณ สถาน สมยั เหตุอนั ตรายและฝึ กอบรมทบทวน นตรายรวั่ ไหล ฟ้ ุงกระจาย เกิดอคั คีภยั ระเบดิ าเนนิ ตรวจสอบ ระงบั เหตุ





หนา้ ทีข่ องลูกจา้ งทีท่ ํางานเกีย่ วกบั ส ๑) ตอ้ งปฏิบตั ิตามวิธีการทํางาน ๒) ตอ้ งบรร ที่ถูกตอ้ งและปลอดภัยตามคู่มือ แจ้งใหห้ ัวหน การปฏิบตั ิงานเกี่ยวกับสารเคมี ทัน ที ทัน ที เ ม อนั ตราย ฉุ กเฉิ นเกี่ยว อนั ตราย

สารเคมีอนั ตราย ตอ้ งปฏิบตั ิ ดงั น้ ี รเทาเหตุและ ๓) ต้องใช้หรือสวมใส่ นา้ งานทราบ อุ ป ก ร ณ์ คุ ้ม ค ร อ ง ค ว า ม มื่ อ เ กิ ด เ ห ตุ ปลอดภยั ส่วนบุคคล วกบั สารเคมี