หนังสือโครงการปลูกฝังวิธีคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ส่วนรวม

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๐๑ เปน ภาษาไทยวา สทิ ธานมุ ตั ทิ างสงั คม หมายถงึ การขวู า จะลงโทษหรอื การสญั ญาวา จะใหร างวลั ตามทก่ี ลมุ กาํ หนดไวส าํ หรบั การประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ ของสมาชิกเพ่อื ชกั นาํ ใหสมาชกิ กระทาํ ตามขอบังคับและกฎเกณฑ Radcliffe-Brown (๑๙๕๒ : ๒๐๕) อธิบายการลงโทษ โดยสังคมวาเปนปฏิกิริยาตอบสนองทางสังคมอยางหน่ึงและเปนการ แสดงออกถึงพฤติกรรมท่ีเปนดานตรงกันขามระหวางการเห็นชอบ กับการไมเห็นชอบ พูดอีกอยางหน่ึงก็คือ การลงโทษโดยสังคมน้ัน มคี ณุ ลกั ษณะวภิ าษ (Dialectic) คอื มที ง้ั ดา นบวกและดา นลบอยภู ายใน ความหมายของตวั เอง สาํ หรบั การลงโทษโดยสงั คมเชงิ บวก (Positive Social Sanctions) จะอยใู นรปู ของการใหก ารสนบั สนนุ หรอื การสรา ง แรงจูงใจ ฯลฯ ใหแกปจเจกบุคคลและสังคมใหประพฤติปฏิบัติให สอดคลอ งกบั ปทสั ถานของชมุ ชนหรอื ของสงั คมจากการศกึ ษายงั พบดว ย วาการลงโทษโดยสังคม เชิงบวกนั้นอาจเปนการสรางแรงจูงใจ ใหแ กส งั คม เพอื่ ยกระดบั ปทสั ถานของสงั คมในระดบั ทอ งถนิ่ ใหไ ปสอดคลอ ง กับปทัสถานใหมใ นระดบั ระหวางประเทศ Whitmeyer (๒๐๐๒ : ๖๓๐-๖๓๒) กลาววา การลงโทษ โดยสงั คม มที ง้ั เชงิ บวกและเชงิ ลบ เปน การทาํ งานตามกลไกของสงั คม การลงโทษโดยสงั คมเปน มาตรการควบคมุ ทางสงั คมทต่ี อ งการใหส มาชกิ ในสังคมประพฤติปฏิบัติตามมาตรฐานหรือกฎเกณฑท่ีสังคมยอมรับ รวมกัน เม่ือสมาชิกปฏิบัติตามก็จะมีการใหรางวัลเปนแรงจูงใจ และลงโทษเมื่อสมาชิกไมปฏิบัติตามกฎเกณฑของสังคมและ จะแสดงการไมยอมรับสมาชกิ คนหนงึ่ หรอื กลุมคนกลุมหนึง่ โดยสรุปแลว การลงโทษโดยสังคม (Social Sanction) หมายถึง ปฏิกิริยาปฏิบัติทางสังคม เปนมาตรการควบคุมทางสังคม ที่ตองการใหสมาชิกในสังคมประพฤติปฏิบัติตามมาตรฐานหรือ AW_��������������_new62.indd 101 30-Oct-19 2:05:55 PM

๑๐๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม กฎเกณฑท่ีสังคมกําหนด โดยมีท้ังดานลบและดานบวก การลงโทษ โดยสังคมเชิงลบ (Negative Social Sanction) เปนการลงโทษ โดยการกดดนั และแสดงปฏกิ ริ ยิ าตอ ตา นพฤตกิ รรมของบคุ คลทไ่ี มป ฏบิ ตั ิ ตามกฎเกณฑของสังคม ทําใหบุคคลนั้นเกิดความอับอายขายหนา สําหรับการลงโทษโดยสังคมเชิงบวกหรือการกระตุนสังคมเชิงบวก (Positive Social Sanction) เปนการแสดงออกในเชิงสนับสนุน หรือใหรางวัลเปนแรงจูงใจ เพ่ือใหบุคคลในสังคมประพฤติปฏิบัติ ตามกฎเกณฑของสงั คม การลงโทษทางสังคม เปนการลงโทษกับบุคคลท่ีปฏิบัติตน ฝาฝนกับธรรมเนียม ประเพณี หรือแบบแผนที่ปฏิบัติตอๆ กันมา ในชมุ ชน มกั ใชใ นลกั ษณะการลงโทษทางสงั คมเชงิ ลบมากกวา เชงิ บวก การฝาฝนดังกลาวอาจจะไมผิดกฎหมาย แตดวยธรรมเนียมท่ีปฏิบัติ สบื ตอ กันมาน้นั ถกู ละเมิด ถูกฝาฝน หรือถกู ดหู มิน่ เก่ยี วกบั ความเชอ่ื ของชุมชน ก็จะนําไปสูการตอตานจากคนในชุมชน แมวาการฝาฝน ดงั กลา วจะไมผ ดิ กฎหมายกต็ าม และทส่ี าํ คญั ไปกวา นน้ั หากการกระทาํ ดังกลาวผิดกฎหมายดวยแลว อาจสรางใหเกิดความไมพอใจข้ึนได ไมเพียงแตในชุมชนนั้น แตอาจเกี่ยวเนื่องไปถึงชุมชนอ่ืนรอบขาง หรอื เปน ชมุ ชนทใี่ หญท ส่ี ดุ นนั่ คอื ประชาชนทง้ั ประเทศซงึ่ การลงโทษ ทางสังคมมที ัง้ ดานบวกและดา นลบ ดังน้ี การลงโทษโดยสังคมเชิงบวก (Positive Social Sanctions) จะอยูในรูปของการใหการสนับสนุนหรือการสรางแรงจูงใจ หรือการ ใหรางวลั ฯลฯ แกบ ุคคลและสังคม เพอ่ื ใหประพฤติปฏบิ ัติสอดคลอง กับปทสั ถาน (Norm) ของสังคมในระดับชมุ ชนหรอื ในระดับสงั คม การลงโทษโดยสังคมเชิงลบ (Negative Social Sanctions) AW_��������������_new62.indd 102 30-Oct-19 2:05:56 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๐๓ จะอยใู นรปู แบบของการใชม าตรการตา งๆ ในการจดั ระเบยี บสงั คม เชน การวา กลา วตกั เตอื น ซงึ่ เปน มาตรการขนั้ ตา่ํ สดุ เรอื่ ยไปจนถงึ การกดดนั และบีบค้นั ทางจิตใจ (Moral Coercion) การตอ ตาน (Resistance) และการประทว ง (Protest) ในรปู แบบตา งๆ ไมว า จะโดยปจ เจกบคุ คล หรือการชุมนมุ ของมวลชน การลงโทษทางสังคมทางลบ จะสรางใหเกิดการลงโทษตอ บคุ คลทถี่ กู กระทาํ การลงโทษประเภทนเี้ ปน ลงโทษเพอื่ ใหห ยดุ กระทาํ ในส่ิงที่ไมถูกตอง และบุคคลที่ถูกลงโทษจะเกิดการเข็ดหลาบ ไม กลา ที่จะทาํ ในสงิ่ น้ันอีก การลงโทษประเภทนมี้ ีความรุนแรงแตกตาง กัน ต้ังแตการวากลาวตักเตือน การนินทา การประจาน การชุมนุม ขบั ไล ซึง่ เปน การแสดงออกถึงการไมทน ไมยอมรบั ตอสิง่ ท่ีบุคคลอื่น ไดก ระทําไป ดงั นนั้ เมอ่ื มีใครท่ที าํ พฤตกิ รรมเหลา นั้นข้นึ จงึ เปน การ สรางใหเกิดความไมพอใจแกบุคคลรอบขาง หรือสังคม จนนําไปสู การตอตา นดงั กลาว การลงโทษทางสงั คมจะมคี วามรนุ แรงมากหรอื นอ ย กข็ น้ึ อยกู บั การกระทาํ ของบุคคลนั้นวา รา ยแรงขนาดไหน หากเปน เร่อื งเลก็ นอย จะถกู ตอ ตา นนอ ย แตห ากเรอ่ื งนนั้ เปน เรอ่ื งรา ยแรง เรอ่ื งทเ่ี กดิ ขนึ้ ประจาํ หรือมีผลกระทบตอสังคม การลงโทษก็จะมีความรุนแรงมากขึ้นดวย เชน หากมีการทุจริตเกิดขึ้นก็อาจนําไปเปนประเด็นทางสังคม จนนําไปสูการตอตานจากสังคมได เพราะการทุจริตถือวา เปนสิ่งท่ีไมถูกตอง ผิดกฎหมาย และผิดตอศีลธรรม บอยครั้ง ทมี่ กี ารทจุ รติ เกดิ ขนึ้ จนเปน สาเหตขุ องการชมุ นมุ ประทว ง เพอื่ กดดนั ขบั ไลใ หบ คุ คลนนั้ หยดุ การกระทาํ ดงั กลา ว หรอื การออกจากตาํ แหนง นน้ั ๆ หรอื นาํ ไปสกู ารตรวจสอบและลงโทษโดยกฎหมาย AW_��������������_new62.indd 103 30-Oct-19 2:05:58 PM

๑๐๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 104 30-Oct-19 2:06:00 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๐๕ บทที่ ÷ การรŒองàรยี นการท¨Ø รÔต AW_��������������_new62.indd 105 30-Oct-19 2:06:02 PM

๑๐๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ชอ่ งทางและวÔ¸ีการรอŒ งàรียนการทبรÔต สามารถรองเรียนมายังสํานักงาน ป.ป.ช. ไดโ ดยมีวธิ ีการดังน้ี ๑) ทาํ เปนหนงั สอื “เรยี น เลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช.” และสง ไปทส่ี าํ นกั งาน ป.ป.ช. เลขที่ ๓๖๑ ถนนนนทบรุ ี ตาํ บลทา ทราย อาํ เภอเมอื ง จงั หวดั นนทบรุ ี ๑๑๐๐๐ หรอื สง มาท่ี สาํ นักงาน ป.ป.ช. ประจาํ จังหวดั ใกลบ านของทา น ๒) กลา วหาดว ยวาจาโดยตรงตอ เจา หนา ทข่ี องสาํ นกั งาน ป.ป.ช. สวนกลาง หรือสํานักงาน ป.ป.ช. ประจําจังหวัด เพื่อใหเจาหนาที่ ทาํ การบนั ทกึ คํากลาวหาไวเ ปนพยานหลกั ฐาน ๓) ทางโทรศัพทหมายเลข ๐ ๒๕๒๘ ๔๘๐๐ – ๔๙ หรือ สายดว น ป.ป.ช. โทร. ๑๒๐๕ ๔) ทางเว็บไซตสํานักงาน ป.ป.ช. www.nacc.go.th หวั ขอ “รอ งเรยี น” โดยในคํากลาวหา ตองมีรายละเอียด ดังนี้ ๑) ชอื่ – สกลุ ทอ่ี ยู และหมายเลขโทรศพั ทข องผกู ลา วหา ๒) ชื่อ – สกุล ตําแหนง สงั กดั ของผถู กู กลา วหา ๓) ระบุขอกลาวหาการกระทําความผดิ ๔) บรรยายการกระทําความผิดอยางละเอียดตามหัวขอ ดังนี้ ๔.๑ หากเปนการกระทําความผิดตอหนาท่ี AW_��������������_new62.indd 106 30-Oct-19 2:06:04 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๐๗ การกระทําความผิดตอตําแหนงหนาท่ีราชการ การกระทําความผิดตอตําแหนงหนาที่ใน การยตุ ธิ รรม จะตอ งระบวุ า การกระทาํ ความผดิ เกิดขึ้นเม่ือใด มีขั้นตอนหรือรายละเอียด การกระทําความผดิ อยางไร มีพยานบคุ คลรูเหน็ เหตกุ ารณหรอื ไม มเี อกสารหลกั ฐานที่เก่ยี วขอ ง หรอื ไม (ถา ไมส ามารถนาํ มาไดใ หร ะบวุ า ใครเปน ผูเก็บรักษา) และในเรื่องนี้ไดรองเรียนตอ หนวยงานใดบา ง เมอ่ื ใด และผลเปนประการใด ๔.๒ หากเปนการกลาวหาวารํ่ารวยผิดปกติ หรือมี ทรพั ยส นิ เพม่ิ ขนึ้ ผดิ ปกติ จะตอ งระบวุ า ฐานะเดมิ ของผูถูกกลาวหา และภรรยาหรือสามี รวมท้ังบิดามารดาของท้ังสองฝายเปนอยางไร ผถู กู กลา วหา และภรรยาหรอื สามี มอี าชพี อน่ื ๆ หรอื ไม ถา มอี าชพี อนื่ แลว มรี ายไดม ากนอ ยเพยี งใด และทรพั ยส นิ ทจ่ี ะแสดงใหเ หน็ วา ราํ่ รวยผดิ ปกติ มอี ะไรบาง เชน - บาน มีจํานวนก่ีหลัง ต้ังอยูที่ใด (เลขท่ีบาน ถนน ซอย ตาํ บล/แขวง อําเภอ/เขต จังหวัด) ซ้อื เมื่อใด และราคาขณะซอื้ เทาใด - ทด่ี ิน มีจาํ นวนกแ่ี ปลง ตัง้ อยทู ่ีใด (ถนน ซอย ตําบล/แขวง อําเภอ/เขต จังหวดั ) ซ้ือเมอื่ ใด และราคาขณะซ้ือเทาใด AW_��������������_new62.indd 107 30-Oct-19 2:06:05 PM

๑๐๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม - รถยนต มจี าํ นวนกคี่ ัน ยีห่ อ รนุ สี หมายเลข ทะเบียนรถ ซ้ือเม่ือใด จากใคร และราคา ขณะซอ้ื เทา ใด - มเี งินฝากที่ธนาคารใด สาขาใด - รวมทง้ั ทรพั ยสินอืน่ ๆ สําคัญที่สุด คือ ตองใหขอมูลเกี่ยวกับช่ือ – สกุล ที่อยู หมายเลขโทรศัพท ของผูกลาวหาที่สามารถติดตอไดอยางชัดเจน เพื่อประโยชนในการติดตอกลับเพ่ือยืนยันการกลาวหารองเรียน ขอทราบขอเท็จจริงเพิ่มเติมใหชัดเจนจนสามารถดําเนินการตอไปได และรายงานผลใหผูกลาวหาทราบ ทั้งน้ี ขอมูลจะถูกเก็บเปน ความลับท่ีสุด ถาไมตองการใหมีการเปดเผยช่ือ ก็ใหบอกดวยวา ใหป กปด ชอื่ - ทอี่ ยไู วเ ปน ความลบั ในการทาํ คาํ สง่ั ไตส วนจะไดร ะบไุ ว ตามความประสงค กรณีการรองเรียนโดยไมแจงชื่อ – สกุลจริง ถือวาเปน “บตั รสนเทห ” จะตอ งระบพุ ยานหลกั ฐานใหช ดั เจนเพยี งพอทจ่ี ะดาํ เนนิ การ ไตสวนขอ เท็จจรงิ ได ซง่ึ คณะกรรมการ ป.ป.ช. อาจจะรับไวพ จิ ารณา ท้ังนี้ สํานักงาน ป.ป.ช. จะแจงกลับไปใหผูกลาวหาทราบวา รบั เรอื่ งไวพ จิ ารณาและแจง ผลการพจิ ารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และหากประสงคจะตดิ ตามเร่อื งรองเรยี น กส็ ามารถตดิ ตามได ดงั น้ี ๑) ติดตอดวยตนเองที่สํานักงาน ป.ป.ช. สวนกลาง หรือ สํานักงาน ป.ป.ช. ประจาํ จังหวดั AW_��������������_new62.indd 108 30-Oct-19 2:06:07 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๐๙ ๒) ทางโทรศัพทหมายเลข ๐ ๒๕๒๘ ๔๘๐๐ – ๔๙ หรือสายดวน ป.ป.ช. โทร. ๑๒๐๕ ๓) ทางเวบ็ ไซต www.nacc.go.th หวั ขอ “ตดิ ตามเรอื่ งรอ งเรยี น” ทั้งนี้ โปรดจําเลขรับเรอ่ื งจากสํานักงาน ป.ป.ช. /วัน เดอื น ป ทย่ี ่นื เรื่อง / ชื่อ – สกุล เร่อื ง ของผถู กู กลาวหา ดวย นอกจากนี้ ยังสามารถรองเรยี นไปยงั หนว ยงานตา งๆ ไดดังน้ี ๑) ศนู ยบรกิ ารประชาชน สํานกั งานปลดั สาํ นกั นายกรัฐมนตรี (สายดวน) ทําเนียบรัฐบาลหมายเลข ๑๑๑๑ บริการรับแจง เรื่องรองทุกข ตลอด ๒๔ ช่ัวโมง หรือรับรองเรียนผานทาง โทร. ๐ ๒๒๘๓ ๑๒๗๑ - ๘๔ ๒) สํานักงานการตรวจเงนิ แผน ดิน โทร. ๐ ๒๒๗๑ ๘๐๐๐ ๓) สาํ นกั งานคณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ในภาครัฐ (สาํ นกั งาน ป.ป.ท.) สายดว น โทร. ๑๒๐๖ ๔) ศูนยด าํ รงธรรม กระทรวงมหาดไทย สายดวน โทร. ๑๕๖๗ หรือศูนยดาํ รงธรรมจังหวัด ๕) คณะกรรมการธรรมาภบิ าลจังหวดั ในแตล ะจังหวดั ๖) แจงความ รองทุกข กลาวโทษตอพนักงานสอบสวน ณ สถานีตํารวจในเขตอํานาจสอบสวน โดยพนักงานสอบสวนจะสง เรอื่ งทห่ี ากอยใู นอาํ นาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไปยงั สาํ นกั งาน ป.ป.ช. เพ่อื ดําเนินการตอไป AW_��������������_new62.indd 109 30-Oct-19 2:06:08 PM

๑๑๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 110 30-Oct-19 2:06:10 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑๑ บทท่ี ø การประยØกต์หลกั ความ¾อà¾ียงดŒวยโมàดล STRONG : ¨Ôต¾อà¾ยี งตาŒ นทبรตÔ AW_��������������_new62.indd 111 30-Oct-19 2:06:12 PM

๑๑๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม เม่อื วนั ที่ ๙ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๔๘๙ พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชไดเสด็จข้ึนเถลิงถวัลย ราชสมบัติ และเม่ือวันท่ี ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ ณ พระท่ีน่ังไพศาลทักษิณ พระราชพิธีบรมราชาภิเษก ในพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช นบั เปน เวลา๗๐ปทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ทรงครองราชย ทรงมีพระราชปณิธานท่ีจะใหประชาชน ชาวไทยไดป ระโยชนแ ละความสขุ อยา งทวั่ ถงึ กนั ทงั้ ประเทศ โดย “คน” เปน ศนู ยกลางในการพฒั นา และทรงพระวิริยะ อุตสาหะที่จะขจัดปญหาตางๆ ทั้งปญหาดานเศรษฐกิจ เกษตรกรรม สงั คม การศกึ ษา เปน ตน เพอื่ ยกระดบั คณุ ภาพ ชวี ติ ของประชาชนชาวไทยสามารถพงึ่ พาตนเองอยา งมนั่ คง และยัง่ ยืนตอ ไป พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ป ร มิ น ท ร ม ห า ภู มิ พ ล อ ดุ ล ย เ ด ช ทรงพระราชทานแนวพระราชดําริหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จากพระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแกนิสิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วันพฤหัสบดีที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗ โดยมีใจความตอนหน่ึงวา “...การพัฒนาประเทศจําเปนตองทํา ตามลาํ ดบั ขั้นตองสรา งพ้นื ฐาน คือ ความพอมี พอกนิ พอใชของ AW_��������������_new62.indd 112 30-Oct-19 2:06:13 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑๓ ประชาชนสวนใหญเปนเบ้อื งตน กอน โดยใชว ิธีการและใชอ ุปกรณ ที่ประหยัดแตถูกตองตามหลักวิชา เมื่อไดพ้ืนฐานม่ันคง พรอ มพอควรและปฏบิ ตั ไิ ดแ ลว จงึ คอ ยสรา งคอ ยเสรมิ ความเจรญิ และ ฐานะเศรษฐกจิ ขนั้ ทสี่ งู ขน้ึ โดยลาํ ดบั ตอ ไป หากมงุ แตจ ะทมุ เทสรา ง ความเจริญยกเศรษฐกิจขึ้นใหรวดเร็วแตประการเดียว โดยไมให แผนปฏิบัติการสัมพันธกับสภาวะของประเทศและของประชาชน โดยสอดคลองดวย ก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่องตางๆ ขึ้น ซ่ึงอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในท่ีสุด ดังเห็นไดที่ อารยประเทศหลายประเทศกําลังประสบปญหาทางเศรษฐกิจ อยา งรนุ แรงอยใู นเวลาน.้ี ..” ซง่ึ เปน แนวพระราชดาํ รทิ พี่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานแกราษฎรมานาน กวา ๔๐ ป เพื่อใหราษฎรสามารถดํารงชีวิตดวยการพ่ึงพาตนเอง มสี ตอิ ยอู ยา งประมาณตน สามารถดาํ รงชพี ปกตสิ ขุ อยา งมนั่ คงและยงั่ ยนื เม่ือวันท่ี ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๔๙ องคการสหประชาชาติ (United Nations : UN) โดยนายโคฟ อันนัน เลขาธิการองคการ สหประชาชาตไิ ดท ลู เกลา ทลู กระหมอ มถวายรางวลั ความสาํ เรจ็ สงู สดุ ดานการพัฒนามนุษยของโครงการพัฒนาแหงสหประชาชาติ (The Human Development Lifetime Achievement Award) เพอื่ เทดิ พระเกยี รติ เปน กรณพี เิ ศษ ในวโรกาสทที่ รงครองสริ ริ าชสมบตั ิ ครบ๖๐ปโดยนายโคฟอนั นนั ไดก ลา วสดดุ พี ระเกยี รตคิ ณุ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และกลาวถึงปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงวาเปนหลักการที่มุงเนนการกลั่นกรองในการบริโภค เนน ความพอประมาณและการมภี มู คิ มุ กนั ในตวั เอง สามารถตา นทาน AW_��������������_new62.indd 113 30-Oct-19 2:06:15 PM

๑๑๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ผลกระทบจากกระแสโลกาภวิ ตั น “ทางสายกลาง” จงึ เปน การตอกยา้ํ แนวทางท่ีสหประชาชาติท่ีมุงเนนคนเปนศูนยกลางการพัฒนา เพ่ือคุณภาพชีวิตที่ดีและย่ังยืนตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๐ สํานักงานโครงการพัฒนาแหงสหประชาชาติประจําประเทศไทย (United Nations Development Programme : UNDP) ไดก ลา วถงึ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยจัดพิมพในรายงานประจําป ๒๐๐๗ เพื่อเผยแพรปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปยังประเทศสมาชิกกวา ๑๕๐ ประเทศท่วั โลก STRONG : จิตพอเพยี งตา นทุจริต ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ไดมีการวิเคราะหภาพอนาคต ของประชาชนและสังคมไทยในระยะ ๕ ปขางหนาไววา หากยุทธศาสตรชาติฯ ไดรับความรวมมือรวมใจจากทุกภาคสวน ของสงั คมไทยในการนําไปปฏิบตั ิจริง ประชาชนไทยจะมีความตืน่ ตัว ตอการทุจริตมากขึ้น มีการใหความสนใจตอขาวสารและตระหนัก ถึงผลกระทบของการทุจริตท่ีมีตอประเทศมากขึ้น มีการแสดงออก ซ่ึงการตอตานการทุจริตท้ังในชีวิตประจําวันและการแสดงออก ผานส่ือสาธารณะและส่ือสังคมออนไลนตางๆ ประชาชนในแตละ ชวงวัยไดรับกระบวนการกลอมเกลาทางสังคมวาการทุจริตถือเปน พฤติกรรมที่นอกจากจะผิดกฎหมายและทําใหเกิดความเสียหาย ตอ ประเทศแลว ยงั เปน พฤติกรรมทีผ่ ิดจริยธรรม ไมไดร ับการยอมรับ จากสังคม ประชาชนจะเริ่มเรียนรูการปรับเปล่ียนฐานความคิด AW_��������������_new62.indd 114 30-Oct-19 2:06:17 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑๕ ทท่ี าํ ใหส ามารถแยกแยะระหวา งผลประโยชนส ว นตนกบั ผลประโยชน สวนรวมได วัฒนธรรมทางสังคมที่มีฐานอยูบนหลักปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพยี งจะหลอ หลอมใหป ระชาชนไมก ระทาํ การทจุ รติ เน่ืองจากมีพื้นฐานจิตที่พอเพียง มีความละอายตอการทุจริต ประพฤติมิชอบ และไมยอมใหผูอ่ืนกระทําการทุจริตอันสงผลใหเกิด ความเสยี หายตอ สงั คมสวนรวม เ พ่ื อ ใ ห  ภ า พ อ น า ค ต ดั ง ก ล  า ว ส า ม า ร ถ บ ร ร ลุ ผ ล ไ ด  จ ริ ง หนว ยงานทกุ ภาคสว นตอ งใหค วามสาํ คญั อยา งแทจ รงิ กบั การปรบั ประยกุ ต หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาใชประกอบกับหลกั การตอตาน การทจุ รติ อนื่ ๆ เพอ่ื สรา งฐานคดิ จติ พอเพยี งตอ ตา นการทจุ รติ ใหเ กดิ ขน้ึ เปนพื้นฐานความคิดของปจเจกบุคคล โดยประยุกตหลักบูรณาการ “STRONG” (รศ.ดร.มาณี ไชยธีรานุวัฒศิริ, ๒๕๖๐) เปนแนวทาง ในการพัฒนาวัฒนธรรมหนวยงาน AW_��������������_new62.indd 115 30-Oct-19 2:06:18 PM

๑๑๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม คาํ อธิบายความหมายของ “STRONG : จิตพอเพยี งตา นทุจริต” ๑) S (sufficient) : ความพอเพยี ง ผนู าํ ผูบ ริหาร บคุ คล ทุกระดับ องคกรและชุมชนนอมนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาปรับประยุกตเปนหลักความพอเพียงในการทํางาน การดํารงชีวิต การพัฒนาตนเองและสวนรวม รวมถึงการปองกันการทุจริต อยา งยงั่ ยนื ความพอเพยี งตอ สง่ิ ใดสง่ิ หนง่ึ ของมนษุ ยแ มว า จะแตกตา งกนั ตามพนื้ ฐาน แตก ารตดั สนิ ใจวา ความพอเพยี งของตนเองตอ งตงั้ อยบู น ความมีเหตุมีผล รวมทั้งไมเบียดเบียนตนเอง ผูอ่ืน และสวนรวม ความพอเพยี งดงั กลา วจงึ เปน ภมู คิ มุ กนั ใหบ คุ คลนน้ั ไมก ระทาํ การทจุ รติ ซงึ่ ตอ งใหค วามรคู วามเขา ใจ (knowledge) และปลกุ ใหต นื่ รู (realize) ๒) T (transparent) : ความโปรง ใส ผนู าํ ผบู ริหาร บคุ คล ทุกระดบั องคก ร และชมุ ชนตอ งปฏิบัตงิ านบนฐานของความโปรง ใส ตรวจสอบได ดังน้ัน จึงตองมีและปฏิบัติตามหลักปฏิบัติ ระเบียบ ขอปฏิบัติ กฎหมาย ดานความโปรงใส ซ่ึงตองใหความรูความเขาใจ (knowledge) และปลุกใหตนื่ รู (realize) ๓) R (realize) : ความต่นื รู ผนู าํ ผูบ ริหาร บคุ คลทกุ ระดบั องคกรและชุมชน มีความรูความเขาใจและตระหนักรูถึงรากเหงา ของปญ หาและภยั รา ยแรงของการทจุ รติ ประพฤตมิ ชิ อบภายในชมุ ชน และประเทศ ความตน่ื รจู ะบงั เกดิ เมอ่ื ไดพ บเหน็ สถานการณท เี่ สยี่ งตอ การทุจริต ยอมจะมีปฏิกิริยาเฝาระวังและไมยินยอมตอการทุจริต ในที่สุดซ่ึงตองใหความรูความเขาใจ (knowledge) เก่ียวกับ สถานการณก ารทจุ รติ ทเี่ กดิ ขน้ึ ความรา ยแรงและผลกระทบตอ ระดบั บุคคลและสวนรวม AW_��������������_new62.indd 116 30-Oct-19 2:06:20 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑๗ ๔) O (onward) : มุงไปขางหนา ผูนํา ผูบริหาร บุคคล ทกุ ระดบั องคก รและชมุ ชนมงุ พฒั นาและปรบั เปลยี่ นตนเองและสว นรวม ใหม คี วามเจรญิ กา วหนา อยา งยง่ั ยนื บนฐานความโปรง ใส ความพอเพยี ง และรวมสรางวัฒนธรรมสุจริตใหเกิดขึ้นอยางไมยอทอ ซึ่งตองมี ความรูความเขาใจ(knowledge) ในประเด็นดงั กลาว ๕) N (knowledge) : ความรู ผูนํา ผูบริหาร บุคคล ทกุ ระดบั องคก รและชมุ ชน ตอ งมคี วามรคู วามเขา ใจ สามารถนาํ ความรู ไปใช สามารถวิเคราะห สังเคราะห ประเมนิ ไดอยางถองแท ในเรอ่ื ง สถานการณการทุจริต ผลกระทบที่มีตอตนเองและสวนรวม ความพอเพียงตานทุจริต การแยกแยะผลประโยชนสวนตัวและ ผลประโยชนส ว นรวมทม่ี คี วามสาํ คญั ยงิ่ ตอ การลดการทจุ รติ ในระยะยาว รวมท้ังความอายไมกลาทําทุจริตและความไมทนเมื่อพบเห็นวา มีการทจุ รติ เกดิ ข้ึน เพอื่ สรา งสังคมไมทนตอ การทจุ ริต ๖) G(generosity):ความเออ้ื อาทรคนไทยมคี วามเออื้ อาทร มเี มตตา นาํ้ ใจ ตอ กนั บนฐานของจติ พอเพยี งตา นทจุ รติ ไมเ ออ้ื ตอ การรบั หรอื การใหผ ลประโยชนห รอื ตอ พวกพอง S (sufficient): ความพอเพียง พระราชดํารัสพระราชทานแกบุคคลตางๆ ท่ีเขาเฝาฯ ถวายชยั มงคลเนอื่ งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษาณศาลาดสุ ดิ าลยั สวนจิตรลดาฯ พระราชวงั ดสุ ติ วันศุกรท่ี ๔ ธนั วาคม ๒๕๔๑ “...คาํ วา พอเพยี ง มคี วามหมายกวา งออกไปอกี ไมไ ดห มายถงึ การมีพอสําหรับใชของตัวเอง มีความหมายวาพอมี พอกิน พอมี พอกินน้ี ถา ใครไดม าอยทู นี่ ่ี ในศาลาน้เี มือ่ ๒๔ ป ๒๕๑๗ ถึง ๒๕๔๑ AW_��������������_new62.indd 117 30-Oct-19 2:06:21 PM

๑๑๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ก็ ๒๔ ปใชไหม วันนนั้ ไดพ ูดถึงวา เราควรจะปฏบิ ตั ใิ หพ อมีพอกิน พอมี พอกินน้ีก็แปลวาเศรษฐกิจพอเพียงน่ันเอง ถาแตละคน พอมี พอกินก็ใชได ย่ิงถาท้ังประเทศพอมีพอกินก็ยิ่งดีและ ประเทศไทยกเ็ วลานนั้ กเ็ รมิ่ จะเปน ไมพ อมี พอกนิ บางคนก็มมี าก บางคนก็ไมมีเลย สมัยกอนนี้พอมีพอกิน มาสมัยน้ีชักจะไมพอมี พอกนิ จงึ ตอ งมนี โยบายทจี่ ะทาํ เศรษฐกจิ พอเพยี ง เพอ่ื ทจ่ี ะใหท กุ คน มพี อเพียงได. ..” “...คาํ วา พอก็เพยี ง พอเพยี งน้กี ็พอ ดังนัน้ เอง คนเราถาพอ ในความตอ งการ กม็ คี วามโลภนอ ย เมอื่ มคี วามโลภนอ ย กเ็ บยี ดเบยี น คนอื่นนอย ถาทุกประเทศใดมีความคิด อันนี้ไมใชเศรษฐกิจ มคี วามคดิ วา ทาํ อะไรตอ งพอเพยี งหมายความวา พอประมาณไมส ดุ โตง ไมโ ลภอยา งมาก คนเรากอ็ ยเู ปน สขุ พอเพยี งนอ้ี าจจะมมี าก อาจจะมี ของหรหู รากไ็ ด แตว า ตอ งไมไ ปเบยี ดเบยี นคนอน่ื ตอ งใหพ อประมาณ พูดจากพ็ อเพียง ทาํ อะไรกพ็ อเพียง ปฏบิ ัตติ นกพ็ อเพยี ง…” “...อยางเคยพูดเหมือนกันวา ทานท้ังหลายท่ีน่ังอยูตรงนี้ ถาไมพอเพียงคืออยากจะไปนั่งบนเกาอ้ีของผูท่ีอยูขางๆ อันน้ัน ไมพอเพียงและทําไมได ถาอยากน่ังอยางนั้นก็เดือดรอนกันแน เพราะวา อดึ อดั จะทาํ ใหท ะเลาะกนั และเมอ่ื มกี ารทะเลาะกนั กไ็ มม ี ประโยชนเลย ฉะน้ันควรท่ีจะคิดวา ทําอะไรพอเพียง...” “...ถาใครมีความคิดอยางหนึ่งและตองการใหคนอื่น มีความคิดอยางเดียวกับตัวซ่ึงอาจจะไมถูก อันนี้ก็ไมพอเพียง การพอเพียงในความคิดก็คือแสดงความคิด ความเห็นของตัว และปลอยใหอีกคน พูดบางและมาพิจารณาวาที่เขาพูดกับท่ี AW_��������������_new62.indd 118 30-Oct-19 2:06:23 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑๙ เราพูด อันไหนพอเพียงอันไหนเขาเร่ือง ถาไมเขาเรื่องก็แกไข เพราะวาถาพูดกันโดยท่ีไมรูเรื่องกัน ก็จะกลายเปนการทะเลาะ จากการทะเลาะดวยวาจาก็กลายเปนการทะเลาะดวยกาย ซึ่งในท่ีสุดก็นํามาสูความเสียหาย เสียหายแกคนสองคนที่เปน ตัวการ เปนตัวละครท้ังสองคน ถาเปนหมูก็เลยเปนการตีกัน อยา งรนุ แรงซงึ่ จะทาํ ใหค นอนื่ อกี มากเดอื ดรอ นฉะนนั้ ความพอเพยี งนี้ กแ็ ปลวา ความพอประมาณและความมเี หตุผล...” สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แหงชาติ ไดประมวลและกลั่นกรองจากพระราชดํารัสของพระบาท สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เร่ืองเศรษฐกิจพอเพียง และขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตนําไปเผยแพร ซึ่งพระบาท สมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชทรงพระกรณุ าปรบั ปรงุ แกไ ข และทรงพระกรณุ าโปรดเกลา โปรดกระหมอ ม พระราชทานพระบรม- ราชานุญาตตามที่ขอพระมหากรุณาธิคณุ โดยมใี จความวา “เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาช้ีถึงแนวการดํารงอยู และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริหารประเทศ ใหดําเนินไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจ เพ่ือใหกาวทันตอโลก ยุคโลกาภิวัตน ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเปนที่จะตองมี ระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควร ตอการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปล่ียนแปลงท้ังภายนอกและภายใน ท้ังน้ี จะตอง อาศัยความรอบรู ความรอบคอบ และความระมัดระวังอยางยิ่ง AW_��������������_new62.indd 119 30-Oct-19 2:06:25 PM

๑๒๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ในการนําวิชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดําเนินการ ทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจของ คนในชาติ โดยเฉพาะเจาหนาท่ีของรัฐ นักทฤษฎี และนักธุรกิจ ในทุกระดับ ใหมีสํานึกในคุณธรรมความซ่ือสัตยสุจริต และใหมี ความรอบรทู เ่ี หมาะสม ดาํ เนนิ ชวี ติ ดว ยความอดทน ความเพยี ร มสี ติ ปญ ญา และความรอบคอบ เพ่ือใหสมดุลและพรอมตอการรองรบั การเปล่ียนแปลงอยางรวดเร็วและกวางขวางท้ังดานวัตถุ สังคม ส่ิงแวดลอ ม และวฒั นธรรมจากโลกภายนอกไดเ ปนอยา งดี” คณุ ลกั ษณะทส่ี าํ คญั ของปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งประกอบดว ย ๓ หว ง ๒ เงอื่ นไข คอื แนวทางการดําเนนิ ชีวติ ใหอยบู นทางสายกลาง ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือพนจากภัยและวิกฤติการณ ตา งๆ ท่เี กดิ ข้นึ กอ ใหเกดิ คุณภาพชีวิตท่ดี ีอยางมน่ั คงและยัง่ ยืน ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีตอความจําเปน ไมมากเกนิ ไป ไมนอยเกนิ ไป และตองไมเ บยี ดเบยี นตนเอง และผอู ืน่ ความมเี หตผุ ล หมายถงึ การตดั สนิ ใจดาํ เนนิ การเรอื่ งตา งๆ อยา งมเี หตผุ ลตามหลกั วชิ าการ หลกั กฎหมาย หลกั ศลี ธรรม จริยธรรมและวัฒนธรรมท่ีดีงาม คิดถึงปจจัยท่ีเก่ียวของ อยา งถถี่ ว นโดยคาํ นงึ ถงึ ผลทคี่ าดวา จะเกดิ ขน้ึ จากการกระทาํ นนั้ ๆ อยา งรอบคอบ มีภูมิคุมกันท่ีดีในตัวเอง หมายถึง การเตรียมตัวใหพรอม รับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงดานเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอมที่จะเกิดขึ้น เพื่อใหสามารถปรับตัวและรับมือ ไดอยา งทนั ทว งที AW_��������������_new62.indd 120 30-Oct-19 2:06:26 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๒๑ เงื่อนไขในการตัดสินใจในการดําเนินกิจกรรมตางๆ ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๑. เง่ือนไขความรู ประกอบดวย ความรอบรูเก่ียวกับ วิชาการตางๆ ท่ีเก่ียวของรอบดาน ความรอบคอบท่ีจะนําความรู เหลาน้ันมาพิจารณาใหเชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผนและ ความระมดั ระวังในการปฏิบัติ ๒. เง่ือนไขคุณธรรม ที่จะตองเสริมสราง ประกอบดวย มีความตระหนักใน คณุ ธรรม มคี วามซื่อสัตยสจุ ริตและมีความอดทน มคี วามเพยี ร ใชส ตปิ ญ ญาในการดําเนนิ ชีวิต ท่ีมา : สาํ นักงานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติ AW_��������������_new62.indd 121 30-Oct-19 2:06:28 PM

๑๒๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งเปน แนวทางดาํ เนนิ ชวี ติ ทางสายกลาง การพึ่งตนเอง รูจักประมาณตนอยางมีเหตุผล อยูบนพื้นฐานความรู และคุณธรรมในการพิจารณา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงดําเนินการ ไมไดเฉพาะเจาะจงในเรื่องของเศรษฐกิจแตเพียงอยางเดียว แตย งั ครอบคลมุ ไปถงึ การดาํ เนนิ ชวี ติ ดา นอนื่ ๆ ของมนษุ ยใ หอ ยรู ว มกนั ในสังคมไดอยางปกติสุข อยางเชน หากเรามีความพอเพียง เราจะ ไมท จุ รติ คดโกง ไมล กั ขโมยของ เบียดเบยี นผอู ืน่ กจ็ ะสง ผลใหผอู ื่น ไมเ ดอื ดรอน สงั คมกอ็ ยูไดอยางปกตสิ ุข แบบอยางในเรื่องของความพอเพียง เรอ่ื งฉลองพระองคบทความ“พอเพยี ง”:หนงั สอื พมิ พค มชดั ลกึ ๒๔ ตลุ าคม ๒๕๕๙ นายสุนทร ชนะศรโี ยธนิ เจาของรานสทู “วินสัน เทเลอร” ได บอกเลาพระราชจริยวัตรในดาน “ความพอเพียง” ท่ีพระองคทาน ทรงปฏิบัติมาอยางตอเนื่อง วา “นายตํารวจนํามาใหผมซอม เปนผา รัดอกสาํ หรับเลนเรือใบสภาพเกา มากแลว นายตํารวจทานนั้น บอกวาไมมีรานไหนยอมซอมใหเลย ผมเห็นวายังแกไขไดก็รับมา ซอมแซมใหไมคิดเงิน เพราะแคนึกอยากบริการแกไขใหดีใหลูกคา ประทบั ใจ แตไ มร มู ากอ นวา เขาเปน เจา หนา ทใี่ นพระราชสาํ นกั ตอนนน้ั ผมบอกไมคดิ คาตัดบอกเขาวาไมรับเงนิ แกไขแคนี้ ผมมนี ํ้าใจ ผมเปด รานเส้ือเพราะตองการใหมีชื่อเสียงดานคุณภาพและบริการลูกคา มากกวา แกไขนิดเดียวก็อยากทําใหเขาดีๆ ไมตองเสียเงิน ตอนน้ัน เขาถามผมอีกวา แลวจะเอามาใหทําอีกไดไหม เราก็บอกไดเลย ผมบริการให จากนั้นเราก็รับแกชุดใหใหนายตํารวจทานนี้เรื่อยๆ เขาขอใหค ดิ เงินก็ไมค ดิ ให พอคร้งั ที่ ๕ นสี่ ิ ทา นเอาผา มา ๔-๕ ผืน AW_��������������_new62.indd 122 30-Oct-19 2:06:30 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๒๓ จะใหตัดถามผมวาเทาไหรๆ แลวก็รีบควักนามบัตรมาใหผม ทานชื่อ พล.ต.ต. จรัส สุดเสถียร ตําแหนงเขียนวา เปนนายตํารวจ ประจําราชสํานัก ทานบอกวา “ส่ิงท่ีเถาแกทําใหเปนของ พระเจาอยูหัวนะ” ผมอึ้งมากรีบยกมือทวมหัว ดีใจที่ไดรับใช เบ้ืองพระยุคลบาทแลว” นายสุนทรเลาดวยนํ้าเสียงต้ืนตันใจ แตละ ฉลองพระองคที่ไดรับมาใหซอมแซม ถาเปนคนอ่ืนผาเกาขนาดนั้น เขาไมซ อ มกนั แลว เอาไปทง้ิ หรอื ใหค นอนื่ ๆไดแ ลว แตพ ระเจา อยหู วั รชั กาลที่๙ ทรงมคี วามมธั ยสั ถ แตล ะองคท เี่ อามาเกา มาก เชน เสอ้ื สทู สฟี า ชยั พฒั นา ผาเกาสีซีดมากแลว ตรงตราชัยพัฒนามัวหมอง ตรงดิ้นทองก็หลุด เกอื บหมด ผมเอามาแกะหมดเลยใหโ รงงานปก ใหมใ หเ หมอื นแบบเดมิ เพราะเขาใจวาทานอยากไดฉลองพระองคองคเดิม แตเปล่ียนตรา ใหด ใู หม ถา สมมตุ วิ นั นม้ี เี จา หนา ทมี่ าสง ซอ ม พรงุ นเ้ี ยน็ ๆ ผมกท็ าํ เสรจ็ สงคืนเขาไป เจาหนาท่ีที่มารับฉลองพระองคชอบถามวา ทําไมทําไว ผมตอบเลยวา เพราะตั้งใจถวายงานครับ ผมอยูผืนแผนดินไทย ใตร ม พระบารมขี องพระองค ผมกอ็ ยากไดร บั ใชเ บอื้ งพระยคุ ลบาทสกั เรอ่ื ง ผมเปน แคชางตดั เส้ือ ไดรับใชขนาดนีผ้ มกป็ ลมื้ ปติทส่ี ดุ แลว ” “ผมถือโอกาสนําหลักเศรษฐกิจพอเพียงของพระองคทานมา ใชต ลอด เสอ้ื ผา เกา ๆ ทไี่ ดร บั มาวนั แรกทาํ ใหร วู า พระองคท รงอยอู ยา ง ประหยัด มัธยัสถ ทรงเปนแบบอยางความพอเพียงใหแกประชาชน และเมอื่ ไดถ วายงานบอยคร้ังทําใหผมตระหนกั วา คนเราวันหน่ึงตอง คิดพิจารณาตัวเองวาสิ่งไหนบกพรองก็ตองแกไขส่ิงน้ัน ทุกคนตอง แกไขสิ่งที่บกพรองกอน งานถึงจะบรรลุเปาหมาย และเม่ือประสบ ความสําเร็จแลว อยาลืมตั้งใจทําสิ่งดีๆ ใหประเทศชาติตลอดไป” ขอคิดและขอปฏิบัติดีๆ ที่ไดจากพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ของชา งสนุ ทร AW_��������������_new62.indd 123 30-Oct-19 2:06:31 PM

๑๒๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ฉลองพระบาท ก.เปรมศลิ ป ชา งซอ มฉลองพระบาท รอยเทา ในหลวง ร. ๙ รอยเทาของความพอเพียง นายศรไกร แนน ศรนี ลิ หรอื ชา งไก ชา งนอกราชสาํ นกั ผถู วายงาน ซอ มฉลองพระบาท ในหลวงรัชกาลท่ี ๙ มานานกวา ๑๐ ป ปจจบุ นั ยงั เปน เจา ของรา นซอ มรองเทา ก.เปรมศลิ ป บรเิ วณสแี่ ยกพชิ ยั เขตดสุ ติ กรงุ เทพฯ ประมาณป ๒๕๔๖ มีลกู คาสวมชุดพระราชสํานกั มา ๒ คน เดนิ ประคอง ถงุ ผา ลายสกอ ต ดา นในเปน รองเทา เขา มาในรา น พอวาง รองเทาลงก็กมลงกราบ เลยถามวา เอาอะไรมาให ลูกคารายน้ัน ตอบวา ฉลองพระบาทของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ไดย นิ เทา นนั้ ทําตัวไมถูก ขนลุก พูดอะไรไมถูก ในใจคิดแตเพียงวาโชคดีแลว ไมน กึ ไมฝ น วา จะมโี อกาสไดซ อ มรองเทา ของเจา ฟา เจา แผน ดนิ ชา งไก เลาวา รองเทา คแู รกท่ีในหลวง ร. ๙ ทรงนํามาซอ ม เปนรองเทาหนงั สีดํา ทรงคัทชู แบรนดไทย เปนฉลองพระบาทคูโปรดของพระองค เบอร ๔๓ เทา ที่สงั เกตสภาพชาํ รดุ ทรุดโทรม ราวกับใสใชงานมาแลว หลายสบิ ป ภายในรองเทา ผกุ รอ นหลดุ ลอกหลายแหง ถา เปน คนทว่ั ไป จะแนะนําใหทง้ิ แลว ซ้อื ใหม “จริงๆ ผมใชเวลาซอมรองเทาคูน้ันไมถึง ๑ ช่ัวโมงก็เสร็จ แตด ว ยความทอี่ ยากใหร องเทา คนู น้ั อยใู นบา นใหน าน เลยบอกเจา หนา ที่ วา ใชเ วลาซอ ม ๑ เดอื น ซงึ่ ฉลองพระบาทคนู ี้ ทรงโปรดใชท รงดนตร”ี นับจากนั้นเปนตนมาชางไกยังมีโอกาสไดถวายงานซอม ฉลองพระบาทอีกหลายคู ซึ่งคทู ี่ ๒ และคูท ี่ ๓ เปน รองเทา หนังสดี าํ ทรงคัทชู คทู ่ี ๔ ฉลองพระบาทหนงั ววั ทรงฮาฟ มกั ใสในงานราชพิธี ซง่ึ ฉลองพระบาทคนู ี้ มรี อยพระบาทตดิ มากบั แผน รองเทา ชา งไกเ กบ็ แผนรองเทาไวท ร่ี า นเพือ่ ความเปน สิริมงคล สวนฉลองพระบาทคูที่ ๕ ทรงนํามาเปล่ียนพื้น ฉลองพระบาทคูท่ี ๖ เปนรองเทาเปดสน ซึ่งคณุ ทองแดง สุนขั ทรงเลยี้ งกัด รวมแลวท้งั หมด ๖ คู AW_��������������_new62.indd 124 30-Oct-19 2:06:33 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๒๕ “ผมซอ มฉลองพระบาททกุ คอู ยา งสดุ ความสามารถ ซง่ึ รองเทา ของพระองคจ ะนาํ ไปวางปนกบั ของลกู คา คนอน่ื ไมไ ด เลยซอื้ พานมาใส พรอมกับผาสีเหลืองมารอง แลวนําไปวางไวท่ีสูงที่สุดในราน เพราะทานคงทรงโปรดมาก สภาพรองเทาชํารุดมาก ซับใน รองเทาหลุดออกมาหมด ถาเปนเศรษฐีท่ัวไปคงจะไมนํามาใชแลว แตน ีพ่ ระองคยงั ทรงใชคเู ดิมอยู” ประการสําคัญที่ทําใหชายผูน้ีไดเรียนรูจากพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช คือ “ความพอเพียง” ขนาด ฉลองพระบาทขาดและเกายังสงมาซอม หากคนไทยเดินตามรอย ของพระองคทาน ชวี ิตไมฟ ุง เฟอจะเปน สุขกันมากกวา น้ี ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เขยี นไวใ นหนงั สอื “ใตเ บอ้ื งพระยคุ ลบาท” วา “...พระองคท า น ทรงเปน ผนู าํ อยา งแทจ รงิ ดแู คฉ ลองพระบาท เปนตน พวกตามเสด็จฯทั้งหลายใสรองเทานอก และย่ิงมาจาก ตา งประเทศใสแ ลว นมุ เทา ดี พระองคก ลบั ทรงรองเทา ทผี่ ลติ ในเมอื งไทย คลู ะรอ ยกวาบาทสดี ําเหมือนอยางทนี่ กั เรียนใสก ัน แมกระทงั่ พวกเรา ยงั ไมซ้ือใสเ ลย...” วันงานเปดตัวรายการทีวี “ธรรมดีท่ีพอทํา” และงานสัมมนา “ถอดรหัส” พอเร่ิมบรรยาย ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ถามผูฟงวา พวกเรามีเสื้อผาคนละก่ีชุด ใสนาฬกาเรือนละเทาไหร หลายคน แยง กนั ตอบ และพากนั อง้ึ เมอื่ ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เลา วา “ครง้ั หนงึ่ ผมพยายามจะแอบดวู า พระองคท า นใสน าฬก ายหี่ อ อะไร จนพระองค ทานรูสึกไดวาผมพยายามอยากจะดูย่ีหอ ทานจึงย่ืนขอพระหัตถ มาใหด ตู รงหนา จงึ ทราบวา พระองคท า นใสน าฬก าราคาเพยี งเรอื นละ ๗๕๐ บาทเทานั้นซึ่งก็เดินตรงเหมือนกันกับนาฬกาเรือนแพง แมกระทั่งฉลองพระองคก็ทรงมีไมก่ีชุด ทรงใชจนเปอยซีด แตพวก AW_��������������_new62.indd 125 30-Oct-19 2:06:34 PM

๑๒๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม เรามักคิดวา การมีแบบเหลือกินเหลือใชจึงจะดี เพราะคนสมัยนี้เร่ิม ไมเ อาเกษตรกรรม แตเ ลอื กท่ี จะทาํ อตุ สาหกรรม (เปน ศพั ทท บี่ ญั ญตั ิ ขึ้นเอง) สดุ ทา ยอนาคตก็จะอดกิน” ดร.สุเมธ ตันติเวชกุลถามอีกวา คนในหองนี้มีรองเทาคนละ กี่คู ก็มีนักธุรกิจสตรีตอบวา รอยกวาคู ดร.สุเมธ จึงถามตอวา วนั นใ้ี สม ากค่ี ูถา จะใชใ หค มุ ทาํ ไมไมเ อามาแขวนคอดว ย(ทาํ เอาบรรยากาศ ในหองเงียบสงัดเพราะโดนใจกันเต็มๆ) กอนจะบอกวา พระองค ทรงฉลองพระบาท คูละ ๓๐๐-๔๐๐ บาท ขณะที่ขาราชบริพาร ใสรองเทาคูละ ๓-๔ พัน แตเวลาที่พระองคทรงออกเยี่ยมราษฎร ในพ้นื ที่หา งไกล ทส่ี ุดแลวขา ราชบริพารกเ็ ดนิ ตามพระองคไ มท นั อยูด ี เวลาเดนิ คนเราใสร องเทา ไดค เู ดยี ว อกี ทงั้ ฉลองพระบาทของพระองค ยังถูกนําสงไปซอมแลวซอ มอีก ดินสอทรงงาน ส า ร ค ดี เ ฉ ลิ ม พ ร ะ เ กี ย ร ติ เ น่ื อ ง ใ น โ อ ก า ส ม ห า ม ง ค ล เฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐ หมวด พระบารมีบันดาล ตอน ดินสอของพระเจา อยูหวั ดนิ สอธรรมดาซงึ่ คนทวั่ ไปอาจหาซอื้ ไดด ว ยราคาเพยี งไมก บ่ี าทนี้ เปนดินสอชนิดเดียวท่ีปรากฏอยูบนพระหัตถของพระบาทสมเด็จ พระเจา อยูหวั ขณะทรงงานอันเนอื่ งมาจากพระราชดําริตา งๆ พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ป ร มิ น ท ร ม ห า ภู มิ พ ล อ ดุ ล ย เ ด ช ทรงดินสอไมธรรมดาๆ โดยมีบันทึกวาในปหน่ึงๆ ทรงเบิกดินสอใช เพยี ง ๑๒ แทง โดยทรงใชด นิ สอเดอื นละ ๑ แทง เทานั้น เมื่อดินสอสั้น จะทรงใชก ระดาษมามว นตอ ปลายดนิ สอใหย าวเพอื่ ใหเ ขยี นไดถ นดั มอื จนกระท่ังดินสอน้ันกุดใชไมไดแลว เนื่องจากพระบาทสมเด็จ AW_��������������_new62.indd 126 30-Oct-19 2:06:36 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๒๗ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชทรงมแี นวพระราชดาํ รทิ เี่ ปน เหตเุ ปน ผล ดินสอ ๑ แทง ทานไมไดมองวาเราตองประหยัดเงินในกระเปา แตทานมองวาดินสอ ๑ แทง ตองใชทรัพยากรหรือพลังงานเทาไหร ตอ งใชท รพั ยากรธรรมชาตคิ อื ไม แรธ าตทุ ท่ี าํ ไสด นิ สอ การนาํ เขา วตั ถดุ บิ ที่นําเขาตางประเทศ พลังงานในกระบวนการผลิตและขนสง ดังน้ัน การผลิตดินสอทุกแทงมีผลตอรายรับรายจายของประเทศ เปนสวนหน่ึงของมูลคาสินคานําเขาดานวัตถุดิบ และเปนการนํา ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ม่ี จี าํ กดั มาใชใ หเ กดิ ประโยชนส งู สดุ ความประหยดั ไมใชหมายถึงการไมใช แตยังรวมถึงการใชส่ิงตางๆ อยางมีสติและ มเี หตุผล อนั เปน สําคญั ของเศรษฐกิจพอเพียง ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เขยี นไวใ นหนงั สอื “ใตเ บอ้ื งพระยคุ ลบาท” วา “ทา นผหู ญงิ บตุ รีบอกผมมาวา ปห นง่ึ ทา นทรงเบกิ ดนิ สอ๑๒แทง เดือนละแทง ใชจนกระทั่งกุด ใครอยาไดไปท้ิงของพระองคทานนะ จะทรงกริ้ว ทรงประหยัดทุกอยาง ทรงเปนตนแบบทุกอยาง ของทกุ อยา งมคี า สาํ หรบั พระองคท า นทงั้ หมด ทกุ บาท ทกุ สตางค จะทรง ใชอ ยา งระมดั ระวงั ทรงส่ังใหเ ราปฏบิ ตั ิงานดว ยความรอบคอบ...” หลอดยาสพี ระทนต หลอดยาสีพระทนตของพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช มีลักษณะแบนราบเรียบคลายแผนกระดาษ โดยเฉพาะบรเิ วณคอหลอดยง่ิ ปรากฏรอยบมุ ลกึ ลงไปจนถงึ เกลยี วคอหลอด สาเหตุที่เปนเชนนี้เพราะพระองคทานทรงใชดามแปรงสีพระทนต ชวยรีดและกดจนเปนรอยบุม ศาสตราจารยพิเศษ ทันตแพทยหญิง ทา นผหู ญงิ เพช็ รา เตชะกมั พชุ ทนั ตแพทยป ระจาํ พระองค อดตี คณบดี AW_��������������_new62.indd 127 30-Oct-19 2:06:37 PM

๑๒๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม คณะทันตแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ไดเขียนเลาวา “ครั้งหนึ่งทันตแพทยประจําพระองค กราบถวายบังคมทูลเร่ืองศิษย ทันตแพทยจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย บางคนมีคานิยมในการใชของ ตา งประเทศ และมรี าคาแพง รายทไี่ มม ที รพั ยพ อซอื้ หากย็ งั ขวนขวาย เชามาใชเปนการชั่วคร้ังช่ัวคราว ซึ่งเทาท่ีทราบมา มีความแตกตาง จากสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ ทที่ รงนยิ มใชก ระเปา ทผ่ี ลติ ภายใน ประเทศเชนสามัญชนทั่วไป ทรงใชดินสอส้ันจนตองตอดาม แมยาสีพระทนตของพระองคทาน ก็ทรงใชดามแปรงพระทนต รีดหลอดยาจนแบนจนแนใจวาไมมียาสีพระทนตหลงเหลือ อยใู นหลอดจริงๆ” “เม่ือกราบบังคมทูลเสร็จ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงรับส่ังวา ของพระองคทานก็เหมือนกัน และยังทรงรับสั่งตอไป อกี ดว ยวา เมอื่ ไมนานมานเ้ี องมหาดเล็กหอ งสรง เห็นวายาสพี ระทนต ของพระองคคงใชหมดแลวจึงไดนําหลอดใหมมาเปลี่ยนใหแทน เมอื่ พระองคไ ดท รงทราบ กไ็ ดข อใหเ ขานาํ ยาสพี ระทนตห ลอดเกา มาคนื และพระองคท านยงั ทรงสามารถใชต อ ไปไดอีกถงึ ๕ วนั จะเห็นไดว า ในสวนของพระองคทานเองนน้ั ทรงประหยัดอยางย่ิง ซ่งึ ตรงกันขาม กบั พระราชทรพั ยส ว นพระองคท ที่ รงพระราชทานเพอื่ ราษฎรผยู ากไร อยูเ ปน นจิ ” “พระจริยวัตรของพระองคไดแสดงใหเห็นอยางแจมชัด ถงึ พระวริ ยิ ะ อตุ สาหะ ตลอดจนความประหยดั ในการใชข องอยา งคมุ คา หลังจากนั้นทันตแพทยประจําพระองคไดกราบพระบาททูลขอ พระราชทานหลอดยาสีพระทนตหลอดน้ัน เพื่อนําไปใหศิษยไดเห็น และรับใสเ กลาเปน ตัวอยา งเพื่อประพฤตปิ ฏบิ ตั ิในโอกาสตอ ๆ ไป” AW_��������������_new62.indd 128 30-Oct-19 2:06:39 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๒๙ “ประมาณหนึ่งสัปดาหหลังจากน้ัน พระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวไดพระราชทานสงหลอดยาสีพระทนตเปลาหลอดน้ัน มาใหถึงบาน ทันตแพทยประจําพระองครูสึกซาบซึ้ง ในพระมหากรุณาธิคุณเปนลนเกลาเมื่อไดพิจารณาถึงลักษณะของ หลอดยาสีพระทนตเปลาหลอดน้ันแลว ทําใหเกิดความสงสัยวา เหตุใดหลอดยาสีพระทนตหลอดน้ีจึงแบนราบเรียบโดยตลอด คลายแผนกระดาษ โดยเฉพาะบริเวณคอหลอดยังปรากฏรอยบุม ลึกลงไปเกือบถึงเกลียวคอหลอด เม่ือไดมีโอกาสเขาเฝาฯ อีกครั้ง ในเวลาตอ มา จงึ ไดรบั คําอธบิ ายจากพระองคว า หลอดยาสีพระทนต ทเี่ หน็ แบนเรยี บนนั้ เปน ผลจากการใชด า มแปรงสพี ระทนตช ว ยรดี และ กดจนเปนรอยบุมท่ีเห็นน่ันเอง และเพื่อท่ีจะขอนําไปแสดงใหศิษย ทันตแพทยไ ดเ ห็นเปนอุทาหรณ จงึ ไดขอพระราชานญุ าต ซึ่งพระองค ทานก็ไดท รงพระเมตตาดว ยความเตม็ พระราชหฤทยั ” รถยนตพระทนี่ ง่ั นายอนันต รมรื่นวาณิชกิจ ชางดูแลรถยนตพระท่ีน่ัง ไดให สัมภาษณรายการตีสิบ เมื่อวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ โดยมี ใจความวา “ครงั้ หนึง่ ผมตองซอมรถตูเชฟโรเลต ซ่งึ เปนรถทพี่ ระบาท สมเด็จพระเจาอยหู ัวพระราชทานแกส มเด็จพระเทพรัตนฯ สมัยทา น เรียนจบท่ีจุฬาฯ และเปนคันโปรดของทานดวย กอนซอมขางประตู ดานท่ีทานประทับเวลาฝนตกจะมีนํ้าหยด แตหลังจากที่ซอมแลว วนั หนง่ึ ทา นกร็ บั สง่ั กบั สารถวี า “วนั นรี้ ถดแู ปลกไป นา้ํ ไมห ยด อยา งน้ี ก็ไมเ ย็นนะสิ แตก ด็ ีเหมอื นกันไมตอ งเอากระปอ งมารอง” นายอนนั ต เปดเผยวา ภายในรถยนตพระท่ีนั่งของแตละพระองคนั้น เรียบงาย มากไมมีอะไรเลยที่เปนส่ิงอํานวยความสะดวก มีแตถังขยะเล็กๆ AW_��������������_new62.indd 129 30-Oct-19 2:06:41 PM

๑๓๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม กบั ทีท่ รงงานเทานนั้ สว นการไดม ีโอกาสดูแลรถยนต พระท่นี งั่ ทาํ ให ไดเ หน็ ถงึ พระราชกรณยี กจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ดว ยนน้ั นายอนันตกลาววา คร้ังหน่ึงมีรถยนตพระที่น่ังท่ีเพิ่งทรงใชใน พระราชกรณียกิจมาทํา เห็นวาพรมใตรถมีน้ําแฉะขังอยูและ มกี ลนิ่ เหมน็ ดว ย แสดงวา พระองคท า นทรงนาํ รถไปทรงพระราชกรณยี กจิ ในทที่ น่ี าํ้ ทว ม แถมนา้ํ ยงั ซมึ เขา ไปในรถพระทน่ี งั่ ดว ย แสดงวา นา้ํ กต็ อ งเปย ก พระบาทมาตลอดทาง จึงถามสารถีวา ทําไมไมรีบเอารถมาซอม ก็ไดคําตอบวาตองรอใหเสร็จพระราชกรณียกิจกอน เม่ือพิธีกร ถามวา จากการท่ีไดมีโอกาสรับใชเบ้ืองพระยุคลบาท ไดเห็นถึง ความพอเพยี งของพระองคอ ยา งไร นายอนนั ตต อบวา “ปกตถิ า ทรงงาน สวนพระองค ทานก็ใชรถคันเล็กเพ่ือประหยัดนํ้ามัน และเมื่อเรา สังเกตสีรถพระท่ีน่ัง จะเห็นวามีรอยสีถลอกรอบคันรถ กวาที่ทาน จะนํา มา ทําสีใ หมก็รอบคันแลว แต  คนใช  ร ถ อย  า งเร า แครอยนิดเดียวก็รีบเอามาทําสีแลว และครั้งหนึ่งระหวางท่ีผมกําลัง ประสานงานไปรับรถพระท่ีนั่งของสมเด็จพระเทพรัตนฯ ก็มีวิทยุ ของขาราชบริพารบอกกันวา รถตดิ มาก สมเด็จพระเทพรัตนฯ เสด็จฯ ข้ึนรถไฟฟา ไปแลว ” หอ งทรงงาน หองทรงงานพระตําหนักจิตรลดารโหฐานไมไดหรูหราประดับ ดวยของแพงแตอยางใด เวลาทรงงานจะประทับบนพ้ืนพระตําหนัก จิตรลดารโหฐาน มิไดประทับพระเกาอ้ีเวลาทรงงาน เพราะทรงวาง สง่ิ ของตา งๆ ไดส ะดวก หอ งทรงงานเปน หอ งเลก็ ๆ ขนาด ๓ x ๔ เมตร ภายในหอ งทรงงานจะมวี ทิ ยุ โทรทศั น โทรสาร โทรศพั ท คอมพวิ เตอร เทเล็กซ เคร่ืองบันทึกเสียง เครื่องพยากรณอากาศ เพื่อจะไดทรง AW_��������������_new62.indd 130 30-Oct-19 2:06:42 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓๑ สามารถแกปญหาตางๆ ไดทันทวงที โดยผนังหองทรงงานโดยรอบ มีแผนท่ีทางอากาศแสดงถงึ พื้นที่ประเทศ หองทรงงานของพระองคก็เปนอีกส่ิงหนึ่งท่ีเตือนสติคนไทย ไดอ ยางมาก โตะทรงงานหรือเกาอโ้ี ยกรปู ทรงหรหู ราไมเ คยมีปรากฏ ในหอ งน้ีดงั พระราชดาํ รสั ของพระเทพรตั นราชสดุ าฯสยามบรมราชกมุ ารี ตอนหน่งึ ทว่ี า “...สาํ นกั งานของทา น คอื หอ งกวางๆ ไมมีเกาอ้ี มีพนื้ และทา นกก็ ม ทรงงานอยกู บั พนื้ ...”นนั่ เองนบั เปน แบบอยา งของความพอดี ไมฟุง เฟอ โดยแท ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เขยี นไวใ นหนงั สอื “ใตเ บอ้ื งพระยคุ ลบาท” วา “หองทรงงาน” เปนเพียงหองขนาดธรรมดา กวางยาวรวม ๕ คูณ ๑๐ เมตร โปรงๆ โลงๆ พ้ืนท่เี ปน ไมป ารเกต ผมกราบบงั คมทลู และถวายตาํ รา จากนนั้ ไดท รงสอบถามรายละเอยี ดของตาํ ราพรอ มทง้ั เร่ืองราวความคบื หนางานอื่นทีก่ าํ ลงั ดาํ เนนิ เปนเวลากวา หนึง่ ชว่ั โมง เครื่องประดบั พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ป ร มิ น ท ร ม ห า ภู มิ พ ล อ ดุ ล ย เ ด ช ฉลองพระองคธรรมดา หอยกลองถายภาพไวท่ีพระศอ มิทรงโปรด การสวมใสเ คร่อื งประดบั อืน่ เชน แหวน สรอยคอหรือของมีคา ตางๆ เวนแตนาฬก าบนขอพระกรเทานน้ั ซง่ึ กไ็ มไ ดมีราคาแพงแตอยางใด “...เคร่ืองประดับ พระองคก็มิทรงโปรดท่ีจะสวมใสสักช้ิน นอกเสียจากวาจะทรงแตงองคเพ่ือเสด็จฯไปงานพระราชพิธีตางๆ หรอื ตอ นรบั แขกบา นแขกเมืองเทา นน้ั ...” ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เขยี นไวใ นหนงั สอื “ใตเ บอื้ งพระยคุ ลบาท” วา AW_��������������_new62.indd 131 30-Oct-19 2:06:43 PM

๑๓๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม “...เมื่อป ๒๕๒๔ ท่ีไดรับแตงต้ังจากรัฐบาลใหไปถวายงาน ผมต่นื เตน มาก สังเกตรายละเอยี ดรอบๆ ตัวไปเสียทุกอยา ง มองไปท่ี ขอ พระหตั ถว า ทรงใชน าฬก าอะไร มองจนพระองคท รงยนื่ ขอ พระหตั ถ มาใหดู ทรงตรัสอยางมีพระอารมณขันวา “ย่ีหอใสแลวโก” ผมจํา แบบไว เพราะอยากรูวาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงใชนาฬกา เรือนละเทาไร พอวันหยุดก็รีบไปที่ราน ก็ทราบวามีราคาเพียงแค ๗๕๐ บาท...” พระตําหนกั จิตรลดา พระตําหนักจิตรลดา “...ไมมีพระราชวังไหนในโลก เหมือนพระตําหนักจิตรลดา และบริเวณสวนจิตรลดาที่เต็มไปดวย บอเล้ียงปลา และไรนาทดลอง อีกท้ังผองโคนม ผสมดวยโรงสีและ โรงงานหลากหลาย จงึ พูดไดเ ต็มปากวา ในประเทศไทยไมม ชี อ งวาง ระหวางเกษตรกรกับพระมหากษัตริย ผูทรงทํางานอยาง “หลังสูฟา หนา สูด ิน” ดวยพระองคเ อง” ซองเอกสารตางๆ ที่จะสง ขนึ้ ทลู เกลา “... แตห ากเปน เรอื่ ง “งานในราชการ” แลว พระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวไดพระราชทานพระบรมราโชวาทมายังขาราชบริพาร ในพระองคว า “เอกสารตา งๆ ทจ่ี ะสง ขนึ้ ทลู เกลา ฯ ถวาย หากเปน ซอง แลว ก็ขอใหต ดิ กาวเฉพาะตรงหัวมมุ หรือหากเปนตองใชเทปกาวตดิ กใ็ หต ดิ แคส องนวิ้ กพ็ อ ไมใ ชป ด ทง้ั หมด เพราะเปน การเปลอื งเทปและ เปด ยาก” พระองคจ ะไมพ อพระราชหฤทยั เพราะไมเ ปน การประหยดั ซึ่งตรงนี้เปนส่ิงสําคัญ นอกจากนี้ กระดาษและซองจดหมายภายใน หากไมใ ชเ อกสารสาํ คญั กค็ วรใชก ระดาษรไี ซเคลิ แตห ากเปน จดหมายลบั หรือสําคญั กส็ ามารถใชของใหมได” AW_��������������_new62.indd 132 30-Oct-19 2:06:45 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓๓ Àาคผนวก เอกสารประกอบการบรรยาย นายอุทิศ บัวศรี รองเลขาธิการ คณะกรรมการ ป.ป.ช. หนังสือโรงเรียนสจุ รติ คิดฐานสอง สพฐ. โรงเรยี นสจุ รติ คดิ ฐานสอง การคิดแยกแยะผลประโยชนส วนรวมกบั ผลประโยชนสวนตน AW_��������������_new62.indd 133 30-Oct-19 2:06:46 PM

๑๓๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม รายการสอ่× ประกอบàน้×อหาดŒานการป‡องกัน การทبรÔต ส่ือทใ่ี ชป ระกอบชุดวชิ าที่ ๑ การคดิ แยกแยะระหวา งผลประโยชนส วนตนกบั สว นรวม ลําดบั ชอ่ื ส่ือ/ Q ประเภท เน้อื หาสาระ ช่ือสื่อ/ R Code QR Code ๑ Paoboonjin คลปิ ทานร่ัว ซงึ่ เปน (รับทรพั ยส นิ วิดีโอ เจาหนา ทรี่ ฐั +เปนคูสัญญา) หาผลประโยชน เพือ่ ตนเอง โดย รบั เงนิ จากเถา แกห วงั เพอ่ื ไมใ หเ ถา แกห วงั จายภาษใี หหลวง และรับงาน ขดุ บอ บาดาลและ ทําประปาหมบู า น ๒ คลปิ เรือ่ งเกย่ี วกบั MOST-The วดิ โี อ พนกั งานการรถไฟ Bridge ทไี่ ดพ าลูกชายมา ที่ทํางาน ขณะนนั้ มรี ถไฟขบวนหนง่ึ กําลงั ว่งิ เขามาใกล สะพาน AW_��������������_new62.indd 134 30-Oct-19 2:06:48 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓๕ ลาํ ดับ ชื่อส่อื / Q ประเภท เนือ้ หาสาระ ชือ่ สือ่ / R Code QR Code ลูกชายของตนเอง ตกไปใตส ะพาน จงึ เปนวินาที ท่ตี อ งตัดสนิ ใจวา จะทําอยา งไร ๓ แกทุจริต คลิป อธบิ ายรปู แบบ คิดฐานสอง วดิ ีโอ การขัดขดั กัน ระหวา ง ผลประโยชน สว นรวมกบั ประโยชนส ว นตน ระบบคิดฐานสิบ ระบบคดิ ฐานสอง ๔ คลิป เพอ่ื ศึกษา เตอื นสง่ั เกบ็ โตะ ขาว ตวั อยา งการรกุ ลํา้ รานผดั ไทย ฟุตบาท ประตูผี ๕ บังคบั ใชว นั แรก คลิป เพอื่ ศึกษา a พ.ร.บ. ขาว การจัดระเบยี บ หา มขอทาน ทางสังคม ผดิ โทษอาญา AW_��������������_new62.indd 135 30-Oct-19 2:06:49 PM

๑๓๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ลําดับ ช่อื สื่อ/ Q ประเภท เนื้อหาสาระ ช่อื ส่ือ/ R Code QR Code ๖ ขา ว กรมทางหลวง อวสานแผงคา มีนโยบาย ริมทางหลวง จัดระเบยี บ ลน่ั ภายใน แผงคาและ ๒ ป รื้อเกลย้ี ง ส่งิ ปลกู สราง ที่รกุ ลา้ํ ทางหลวง ทัว่ ประเทศ ทั้งแผงถาวร คือ ขายตลอดทง้ั ป และแผงชว่ั คราว ๗ แกไมจ บ ขาว นกั เรข ายกลว ยทอด สแี่ ยกกลว ยแขก ลงมาเรข ายบนถนน ทํารถตดิ - เปน การกีดขวาง ผดิ กฎหมาย การจราจร สรา งความเดอื ดรอ น กบั ผูใ ชถ นน ทางเทา ในเขต นางเลง้ิ AW_��������������_new62.indd 136 30-Oct-19 2:06:51 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓๗ ลาํ ดบั ชอื่ สอ่ื / Q ประเภท เนือ้ หาสาระ ช่อื สอ่ื / R Code QR Code ๘ ขาว กรณีทีโ่ รงเรยี น ตะลึง เบญจมราชูทศิ เบญจมราชทู ศิ จังหวัด เมอื งคอน นครศรีธรรมราช ขนึ้ ปายยกเลกิ ขนึ้ ปาย เดก็ ฝากเขา เรยี น ขนาดใหญ หนาโรงเรยี น โดยมีขอ ความ เกี่ยวกบั การตอ ตา น การฝากเด็ก เขาโรงเรยี น ๙ ขาว เดก็ โรงเรียน เด็ก เบญจมราชูทศิ เบญจมราชูทศิ นครศรีฯ คะแนนสอบ คะแนนสอบสงู สดุ สูงสดุ ตดิ นเิ ทศฯจฬุ า ตดิ นิเทศฯจฬุ า เปน การยกเลิก เด็กฝากเขาเรยี น AW_��������������_new62.indd 137 30-Oct-19 2:06:52 PM

๑๓๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ลําดบั ช่ือสือ่ / Q ประเภท เนอ้ื หาสาระ ช่อื สือ่ / R Code QR Code ๑๐ ประมวล เอกสาร ประมวล จรยิ ธรรม จริยธรรมของ ขา ราชการ ขาราชการ พลเรอื น พลเรอื น โดย เฉพาะขอ ๕ ขาราชการ ตอ งไมก ระทาํ การ อันเปนการขดั กัน ระหวา งประโยชน สวนตนและ ประโยชนส ว นรวม ๑๑ วดี โี อ เปน ทอลค โชวโดย เดีย่ ว ๑๐ นายอดุ ม โตไปไมโ กง แตพาณิชย รูปแบบการโกง ตางๆ เล็กๆ นอ ยๆ ในชีวติ ประจําวัน เชน การโกงเวลา ฯลฯ ๑๒ ผลประโยชน Info อธบิ ายรูปแบบ ทบั ซอน graphic การขดั ขัดกนั ระหวา งผล ประโยชนสวน รวมกับประโยชน สวนตน AW_��������������_new62.indd 138 30-Oct-19 2:06:53 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓๙ สื่อท่ใี ชประกอบชดุ วชิ าที่ ๒ ความไมทนและความอายตอ การทุจริต ลําดบั ช่อื สอื่ / ประเภท เน้อื หาสาระ ชื่อสอ่ื / QR Code QR Code รับสินบน ๑ คลปิ มีคนยนื่ เงินให วิดีโอ กบั เจาหนา ที่ ซงึ่ เจาหนา ที่ ทีเ่ ปน ลกู นอง ไมยอมรบั หวั หนาท่โี กง และออกมา ตอ ตาน ๒ Barza คลิป แมค าและคนใน วิดโี อ ตลาดรวมตวั กัน ตอตานผูท่มี า ซ้อื ของ ซึ่งเปน บคุ คลท่ีทจุ รติ การเลือกต้ัง AW_��������������_new62.indd 139 30-Oct-19 2:06:55 PM

๑๔๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ลาํ ดบั ชอ่ื สอื่ / ประเภท เน้อื หาสาระ ชอื่ สือ่ / QR Code QR Code ๓ คลปิ การไมเขา แถว การเขาแถว วิดีโอ ซ้อื อาหาร โดย รับบรกิ าร การแซงคนอนื่ ถอื เปน การกระทาํ ทีไ่ มถ กู ตอง และคนอืน่ ๆ ไดแ สดงอาการ ไมพอใจตอ การกระทําน้ัน ๔ โตไปไมโกง ละคร การไมเขาแถว ตอน โดนัท สน้ั ซื้ออาหาร โดย การคนอน่ื ทเ่ีขา แถว แลว ซ้ือของ ใหต นเอง ถอื เปน การกระทาํ ทไี่ มถ กู ตอ ง และคนอ่นื ๆ ไดแ สดงอาการ ไมพ อใจตอ การกระทําน้นั AW_��������������_new62.indd 140 30-Oct-19 2:06:56 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๔๑ ลาํ ดบั ชอ่ื สอ่ื / ประเภท เนื้อหาสาระ ชื่อสื่อ/ QR Code QR Code โตไปไมโ กง ๕ ละคร แกไ ขเวลาจอดรถ ส้ัน เพอ่ื ใหตนเองได ตอน จอดรถฟรี สาวนกั ชอป ๖ ความซอ่ื สัตย คลปิ นําเงนิ ทต่ี กไว วดิ โี อ ไปคนื ใหก บั เจา ของ สอื่ ทใี่ ชประกอบชุดวิชาท่ี ๓ การประยกุ ตหลักความพอเพียงดว ยโมเดล STRONG : จิตพอเพยี งตานทุจริต ลําดับ ชอ่ื สือ่ / ประเภท เนือ้ หาสาระ ชือ่ สือ่ / QR Code QR Code ๑ วดิ ีโอ พลงั ความ ตามรอยพอ สามัคคีทาํ ให ขอทาํ ดี ผา นพน วกิ ฤตได ตอน สามัคคี ๒ Powerpoint : Power อธบิ าย STRONG point ความหมาย ของ STRONG AW_��������������_new62.indd 141 30-Oct-19 2:06:58 PM

๑๔๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม หลกั สตู รสรา งวทิ ยากรผูนาํ การเปลี่ยนแปลง สสู ังคมท่ไี มทนตอ การทจุ รติ ลาํ ดับ ชื่อส่ือ/ ประเภท เนือ้ หาสาระ ชื่อสือ่ / QR Code QR Code ๑ เอกสาร หลกั สตู รวิทยากร หลักสตู รวิทยากร ป.ป.ช. ป.ป.ช. บรร³านกØ รม - ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต แหงชาติ ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) - พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๖๑ - คูมือการปองกันผลประโยชนทับซอน สํานักงานปลัดกระทรวง สาธารณสขุ - คูมือปองกันผลประโยชนทับซอน สํานักงานปลัดสํานักนายก รัฐมนตรี - คูมือการปองกันผลประโยชนทับซอน สํานักงานปลัดกระทรวง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ ม - คูมือการปองกันผลประโยชนทับซอน สํานักงานปลัดกระทรวง พาณิชย - คมู อื การปองกันผลประโยชนทบั ซอ น กรมสรรพากร AW_��������������_new62.indd 142 30-Oct-19 2:06:59 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๔๓ - หนังสือชุดความรูการเฝาระวังการทุจริตของหนวยงานภาครัฐ ชุดท่ี ๓ สํานกั งาน ป.ป.ช. - กําชยั จงจกั รพนั ธ“ การขดั กนั แหง ผลประโยชนและมาตรา ๑๐๐ พ.ร.บ. ป.ป.ช.” จดั พมิ พแ ละเผยแพรโ ดยสาํ นกั งานคณะกรรมการปอ งกนั และ ปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ - สุทธินันท สาริมาน. การกําหนดตําแหนงเจาหนาท่ีของรัฐ ท่ีตองหามดําเนินกิจการอันเปนการขัดกันระหวางประโยชนสวนบุคคลและ ประโยชนสวนรวม ตามบทบัญญัติมาตรา ๑๐๐ พระราชบัญญัติประกอบ รัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒. วิทยานิพนธป ริญญามหาบัณฑิต, ภาควชิ านติ ศิ าสตรจ ุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลัย, ๒๕๕๒. - สุวรรณา ตลุ ยวศนิ พงศ และคณะ. (๒๕๔๖). รายงานผลการวิจัย เรื่องความขัดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม. กรุงเทพฯ : สํานักงานคณะกรรมการขา ราชการพลเรอื น. - เว็บไซตสํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริต แหง ชาติ (www.nacc.go.th) - กฎ ก.พ. วาดวยหลักเกณฑและวิธีการใหบําเหน็จความชอบ การกันเปน พยาน การลดโทษ และการใหความคุม ครองพยาน พ.ศ.๒๕๕๓ - สังศิต พิริยะรังสรรค และคณะ. (๒๕๕๙). โครงการสงเสริมและ สนับสนุนมาตรการลงโทษทางสงั คม. - ทุนสนับสนุนการวิจัยจากสํานักงานคณะกรรมการปองกันและ ปราบปรามการทุจริตแหง ชาติ - เสาวนีย ไทยรุงโรจน และคณะ. (๒๕๕๓). โครงการประเมิน ดานสถานการณดานการทุจริตในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร : คณะอนุกรรมการฝายวิจัย สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปราม การทุจรติ แหงชาติ AW_��������������_new62.indd 143 30-Oct-19 2:07:00 PM

๑๔๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม - สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริต แหงชาติ. (๒๕๕๘). เปด แฟม ๑๐ คดที ุจรติ บทเรียนราคาแพงของคนไทย. กรุงเทพมหานคร : อมรินพร้นิ ตง้ิ แอนดพบั ลิชช่ิง - _______________________________________. (๒๕๖๐). ยทุ ธศาสตรช าตวิ า ดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ .https://www. nacc.go.th/ more_news.php?cid=36 (วันท่ีคนขอมูล : ๑๖ กุมภาพันธ ๒๕๖๐). - หอการคาไทย. (ม.ป.ป.). ผลกระทบจากการทุจริต. เขาถึงได จาก http://www.thairath.co.th/content/661992 (วันที่คนขอมูล : ๑๕ กมุ ภาพนั ธ ๒๕๖๐). - Radcliffe-Brown, A.R. (1952). Structure and function in primitive society. Illinois. The free Press. - https://www.youtube.com/watch?v=buvNmqtbz_g - http://www.amarin.com/royalspeech/speech41.htm - http://www.tsdf.or.th/th/kingspeech.aspx AW_��������������_new62.indd 144 30-Oct-19 2:07:02 PM