หนังสือโครงการปลูกฝังวิธีคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ส่วนรวม

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕๑ ๕.๒ การที่เจาหนาที่ของรัฐทราบขอมูลโครงการตัดถนน เขา หมูบาน จึงบอกใหญาตพิ ่นี องไปซอื้ ท่ดี ินบรเิ วณโครงการดงั กลาว เพือ่ ขายใหก บั ราชการในราคาท่ีสูงขน้ึ ๕.๓ การที่เจาหนาท่ีหนวยงานผูรับผิดชอบโครงขาย โทรคมนาคมทราบมาตรฐาน (Spec) วัสดอุ ปุ กรณทีจ่ ะใชใ นการวาง โครงขายโทรคมนาคม แลวแจงขอมูลใหกับบริษัทเอกชนท่ีตนรูจัก เพือ่ ใหไ ดเ ปรียบในการประมูล ๕.๔ เจาหนาท่ีพัสดุของหนวยงานเปดเผยหรือขายขอมูล ที่สําคัญของฝายที่มาย่ืนประมูลไวกอนหนาใหแกผูประมูลรายอ่ืน ท่ใี หผลประโยชน ทาํ ใหฝ า ยทม่ี ายื่นประมลู ไวก อนหนา เสียเปรียบ ö. การãชทŒ รั¾ยส์ นÔ ของราชการ à¾่อ× ประโยชน์สว่ นตน ๖.๑ คณบดีคณะแพทยศาสตร ใชอํานาจหนาที่โดยทุจริต ดว ยการสงั่ ใหเ จา หนา ทน่ี าํ เกา อพ้ี รอ มผา ปลอกคมุ เกา อี้ เครอื่ งถา ยวดิ โี อ เครอ่ื งเลน วดิ โี อ กลอ งถา ยรปู และผา เตน็ ท นาํ ไปใชใ นงานมงคลสมรส ของบุตรสาว รวมทั้งรถยนต รถตูสวนกลาง เพ่ือใชรับสงเจาหนาที่ เขา รว มพธิ ี และขนยา ยอปุ กรณท ง้ั ทบ่ี า นพกั และงานฉลองมงคลสมรส ทโี่ รงแรม ซงึ่ ลว นเปน ทรพั ยส นิ ของทางราชการ การกระทาํ ของจาํ เลย นับเปนการใชอํานาจโดยทุจริต เพ่ือประโยชนสวนตนอันเปนการ เสยี หายแกร ฐั คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชีม้ ูลความผิดวินัยและอาญา ตอ มาเรอ่ื งเขา สกู ระบวนการในชน้ั ศาล ศาลพเิ คราะหพ ยานหลกั ฐานโจทก แลวเห็นวาการกระทําของจําเลยเปนการทุจริตตอตําแหนงหนาท่ี AW_��������������_new62.indd 51 30-Oct-19 2:04:35 PM

๕๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ฐานเปนเจาพนักงานมีหนาท่ีซื้อทําจัดการหรือรักษาทรัพยใดๆ ใชอํานาจ ในตําแหนงโดยทุจริตอันเปนการเสียหายแกรัฐและเปน เจาพนักงานปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๑ และ ๑๕๗ จงึ พพิ ากษาใหจ าํ คกุ ๕ ป และปรบั ๒๐,๐๐๐ บาท คาํ ใหก ารรบั สารภาพเปน ประโยชนแ กก ารพจิ ารณาคดี ลดโทษใหก งึ่ หนง่ึ คงจาํ คุกจาํ เลยไว ๒ ป ๖ เดือนและปรบั ๑๐,๐๐๐ บาท ๖.๒ การทเี่ จา หนา ทขี่ องรฐั ผมู หี นา ทข่ี บั รถยนตข องสว นราชการ นําน้ํามันในรถยนตไปขาย และนําเงินมาไวใชจายสวนตัว ทําให สวนราชการตองเสียงบประมาณ เพ่ือซ้ือนํ้ามันรถมากกวาที่ควร พฤติกรรมดังกลาวถือเปนการทุจริต เปนการเบียดบังผลประโยชน ของสวนรวมเพื่อประโยชนของตนเอง และมีความผิดฐานลักทรัพย ตามประมวลกฎหมายอาญา ๖.๓ การที่เจาหนาที่รัฐ ผูมีอํานาจอนุมัติใหใชรถราชการ หรอื การเบกิ จา ย คา นา้ํ มนั เชอ้ื เพลงิ นาํ รถยนตข องสว นราชการไปใชใ น กจิ ธรุ ะสวนตวั ๖.๔ การที่เจาหนาท่ีรัฐนําวัสดุครุภัณฑของหนวยงานมาใช ที่บาน หรือใชโทรศัพทของหนวยงานติดตอธุระสวนตน หรือนํารถ สวนตนมาลางทหี่ นว ยงาน AW_��������������_new62.indd 52 30-Oct-19 2:04:37 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕๓ ÷. การนÓโครงการสา¸าร³ะลงãน àขตàล×อกตัง้ à¾อ×่ ประโยชนã์ นทางการàมอ× ง ๗.๑ นายกองคการบริหารสวนตําบลแหงหนึ่งรวมกับพวก แกไขเปล่ียนแปลงรายละเอียดโครงการปรับปรุงและซอมแซม ถนนคนเดนิ ในตาํ บลทต่ี นมฐี านเสยี งโดยไมผ า นความเหน็ ชอบจากสภาฯ และตรวจรับงานทั้งท่ีไมถูกตองตามแบบรูปรายการที่กําหนด รวมทง้ั เมอื่ ดาํ เนนิ การแลว เสรจ็ ไดต ดิ ปา ยชอ่ื ของตนและพวก การกระทาํ ดังกลาวมีมูลเปนการกระทําการฝาฝนตอความสงบเรียบรอย หรือ สวัสดิภาพของประชาชน หรือละเลยไมปฏิบัติตาม หรือปฏิบัติการ ไมชอบดวยอาํ นาจหนา ท่ี มีมลู ความผดิ ทง้ั ทางวนิ ยั อยา งรายแรงและ ทางอาญา คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีหนงั สอื แจงผลการพจิ ารณาของ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหผ ูม ีอํานาจแตงต้งั ถอดถอน และสาํ นกั งาน คณะกรรมการการเลอื กตง้ั ทราบ ๗.๒ การท่ีนักการเมืองในจงั หวัด ขอเพิม่ งบประมาณเพอ่ื ทาํ โครงการตัดถนนสรางสะพานลงในจังหวัด โดยใชช่ือหรือนามสกุล ของตนเองเปนชือ่ สะพาน ๗.๓ การทร่ี ฐั มนตรอี นมุ ตั โิ ครงการไปลงในพนื้ ทห่ี รอื บา นเกดิ ของตนเอง AW_��������������_new62.indd 53 30-Oct-19 2:04:39 PM

๕๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ø. การãชŒตÓแหน่งหนาŒ ท่ีแสวงหาประโยชน์ แก่àครอ× ÞาตÔ พนักงานสอบสวนละเวนไมนําบันทึกการจับกุมที่เจาหนาท่ี ตํารวจชุดจับกุมทําขึ้นในวันเกิดเหตุรวมเขาสํานวน แตกลับเปล่ียน บันทึกและแกไขขอหาในบันทึกการจับกุม เพื่อชวยเหลือผูตองหา ซง่ึ เปน ญาตขิ องตนใหร บั โทษนอ ยลง คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจิ ารณา แลวมมี ลู ความผดิ ทางอาญาและทางวนิ ยั อยางรา ยแรง ù. การãชอŒ ทÔ ¸¾Ô ล àขŒาäปมีผลตอ่ การตัดสÔนã¨ของ à¨าŒ หนŒาท่ีร°ั หรอ× หน่วยงานของร°ั อน่× ๙.๑ เจาหนาที่ของรัฐใชตําแหนงหนาที่ในฐานะผูบริหาร เขาแทรกแซงการปฏบิ ตั ิงานของเจา หนา ท่ี ใหปฏบิ ตั หิ นา ที่โดยมิชอบ ดว ยระเบียบ และกฎหมายหรอื ฝาฝน จริยธรรม ๙.๒ นายเอ เปนหัวหนาสวนราชการแหงหนึ่งในจังหวัด รจู กั สนทิ สนมกบั นายบีหวั หนา สว นราชการอกี แหง หนงึ่ ในจงั หวดั เดยี วกนั นายเอ จงึ ใชค วามสมั พนั ธส ว นตวั ฝากลกู ชาย คอื นายซี เขา รบั ราชการ ภายใตส งั กัดของนายบี AW_��������������_new62.indd 54 30-Oct-19 2:04:40 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕๕ ñð. การขดั กันแหง่ ผลประโยชนส์ ว่ นบคØ คล กบั ประโยชน์สว่ นรวมประàÀทอ×่นæ ๑๐.๑ การเดินทางไปราชการตางจังหวัดโดยไมคํานึง ถงึ จาํ นวนคน จาํ นวนงาน และจาํ นวนวนั อยา งเหมาะสม อาทิ เดนิ ทาง ไปราชการจํานวน ๑๐ วัน แตใชเ วลาในการทาํ งานจริงเพยี ง ๖ วัน โดยอีก ๔ วนั เปน การเดินทางทอ งเที่ยวในสถานทีต่ า งๆ ๑๐.๒ เจาหนาท่ีผูปฏิบัติไมใชเวลาในราชการปฏิบัติงาน อยา งเตม็ ที่ เนอ่ื งจากตอ งการปฏบิ ตั งิ านนอกเวลาราชการ เพราะสามารถ เบิกเงินงบประมาณคาตอบแทนการปฏบิ ตั งิ านนอกเวลาราชการได AW_��������������_new62.indd 55 30-Oct-19 2:04:42 PM

๕๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 56 30-Oct-19 2:04:45 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕๗ บทท่ี ô กฎหมาย ท่àี กย่ี วขŒองกับการขดั กัน ระหว่างผลประโยชนส์ ่วนตน กับผลประโยชน์สว่ นรวม AW_��������������_new62.indd 57 30-Oct-19 2:04:48 PM

๕๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ¾ระราชบัÞÞตั Ôประกอบร°ั ¸รรมนูÞ ว่าดŒวยการปอ‡ งกันและปราบปรามการทبรตÔ ¾.È. òõöñ หมวด ๖ การขัดกนั ระหวา งประโยชนสว นบุคคล กบั ประโยชนสว นรวม มาตรา ๑๒๖ นอกจากเจาพนักงานของรัฐที่รัฐธรรมนูญ กําหนดไวเปนการเฉพาะแลว หามมิใหกรรมการผูดํารงตําแหนง ในองคก รอสิ ระ และเจา พนกั งานของรฐั ทคี่ ณะกรรมการ ป.ป.ช. ประกาศ กาํ หนดดําเนนิ กจิ การดังตอไปนี้ (๑) เปนคูสัญญาหรือมีสวนไดเสียในสัญญาที่ทํากับ หนว ยงานของรฐั ทเ่ี จา พนกั งานของรฐั ผนู น้ั ปฏบิ ตั หิ นา ท่ี ในฐานะทเ่ี ปน เจา พนกั งานของรฐั ซง่ึ มอี าํ นาจไมว า โดยตรงหรอื โดยออ มในการกาํ กบั ดูแล ควบคมุ ตรวจสอบหรือดาํ เนินคดี (๒) เปนหุนสวนหรือผูถือหุนในหางหุนสวนหรือบริษัท ที่เขาเปนคูสัญญากับหนวยงานของรัฐที่เจาพนักงานของรัฐผูนั้น ปฏิบัติหนาท่ีในฐานะท่ีเปนเจาพนักงานของรัฐซึ่งมีอํานาจไมวา โดยตรงหรือโดยออม ในการกํากับ ดูแล ควบคุม ตรวจสอบหรือ ดาํ เนนิ คดี เวน แตจ ะเปน ผถู อื หนุ ในบรษิ ทั จาํ กดั หรอื บรษิ ทั มหาชนจาํ กดั ไมเกินจาํ นวนที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด AW_��������������_new62.indd 58 30-Oct-19 2:04:49 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕๙ (๓) รั บ สั ม ป ท า น ห รื อ ค ง ถื อ ไว  ซ่ึ ง สั ม ป ท า น จ า ก รั ฐ หนว ยราชการ หนว ยงานของรฐั รฐั วสิ าหกจิ หรอื ราชการสว นทอ งถนิ่ หรอื เขา เปน คสู ญั ญากบั รฐั หนว ยราชการ หนว ยงานของรฐั รฐั วสิ าหกจิ หรือราชการสวนทองถิ่น อันมีลักษณะเปนการผูกขาดตัดตอน หรือ เปน หนุ สว นหรอื ผถู อื หนุ ในหา งหนุ สว นหรอื บรษิ ทั ทรี่ บั สมั ปทานหรอื เขา เปน คสู ญั ญา ในลกั ษณะดงั กลา ว ในฐานะทเี่ ปน เจา พนกั งานของรฐั ซึ่งมีอํานาจไมวาโดยตรงหรือโดยออมในการกํากับ ดูแล ควบคุม ตรวจสอบหรือดําเนินคดี เวนแตจะเปนผูถือหุนในบริษัทจํากัดหรือ บริษทั มหาชนจํากดั ไมเ กนิ จํานวนทคี่ ณะกรรมการ ป.ป.ช. กาํ หนด (๔) เขาไปมีสวนไดเสียในฐานะเปนกรรมการ ท่ีปรึกษา ตัวแทน พนักงาน หรือลูกจางในธุรกิจของเอกชนซึ่งอยูภายใต การกํากับ ดูแล ควบคุม หรือตรวจสอบของหนวยงานของรัฐท่ี เจาพนักงานของรัฐผูน้ันสังกัดอยูหรือปฏิบัติหนาท่ีในฐานะเปน เจา พนกั งานของรฐั ซงึ่ โดยสภาพของผลประโยชนข องธรุ กจิ ของเอกชนนน้ั อาจขัดหรือแยงตอประโยชนสวนรวม หรือประโยชนทางราชการ หรือกระทบตอความมีอิสระในการปฏิบัติหนาที่ของเจาพนักงาน ของรัฐผูนนั้ ใหน าํ ความในวรรคหนงึ่ มาใชบ งั คบั กบั คสู มรสของเจา พนกั งาน ของรัฐตามวรรคหน่ึงดวยโดยใหถือวาการดําเนินกิจการของคูสมรส เปนการดําเนินกิจการของเจาพนักงานของรัฐ เวนแตเปนกรณี ทคี่ สู มรสนนั้ ดาํ เนนิ การอยกู อ นทเี่ จา พนกั งานของรฐั จะเขา ดาํ รงตาํ แหนง คูสมรสตามวรรคสองใหหมายความรวมถึงผูซึ่งอยูกินกัน ฉันสามีภริยาโดยมิไดจดทะเบียนสมรสดวย ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ ที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด AW_��������������_new62.indd 59 30-Oct-19 2:04:51 PM

๖๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม เจา พนกั งานของรฐั ทมี่ ลี กั ษณะตาม (๒) หรอื (๓) ตอ งดาํ เนนิ การ ไมใหมีลักษณะดังกลาวภายในสามสิบวันนับแตวันท่ีเขาดํารง ตาํ แหนง มาตรา ๑๒๗ หามมิใหกรรมการ ผูดํารงตําแหนงในองคกร อิสระ ผูดํารงตําแหนงระดับสูง และผูดํารงตําแหนงทางการเมือง ท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด ดําเนินการใดตามมาตรา ๑๒๖ (๔) ภายในสองปนบั แตว นั ทพ่ี น จากตําแหนง มาตรา ๑๒๘ หามมิใหเจาพนักงานของรัฐผูใดรับทรัพยสิน หรอื ประโยชนอ นื่ ใดอนั อาจคาํ นวณเปน เงนิ ไดจ ากผใู ด นอกเหนอื จาก ทรัพยสินหรือประโยชนอันควรไดตามกฎหมาย กฎ หรือขอบังคับ ท่ีออกโดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย เวนแตการรับ ทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดโดยธรรมจรรยาตามหลักเกณฑและ จํานวนทคี่ ณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด ความในวรรคหน่ึงมิใหใชบังคับกับการรับทรัพยสินหรือ ประโยชนอื่นใดจากบุพการี ผูสืบสันดานหรือญาติท่ีใหตามประเพณี หรือตามธรรมจรรยาตามฐานานุรูป บทบัญญัติในวรรคหน่ึงใหใชบังคับกับการรับทรัพยสินหรือ ประโยชนอื่นใดของผูซ่ึงพนจากการเปนเจาพนักงานของรัฐมาแลว ยังไมถึงสองปดว ยโดยอนุโลม มาตรา ๑๒๙ การกระทาํ อนั เปน การฝา ฝน บทบญั ญตั ใิ นหมวดน้ี ใหถือวาเปนการกระทําความผิดตอตําแหนงหนาท่ีราชการหรือ ความผดิ ตอตําแหนงหนา ท่ีในการยุติธรรม AW_��������������_new62.indd 60 30-Oct-19 2:04:52 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๖๑ ระàบียบสÓนกั นายกร°ั มนตรี ว่าดวŒ ยการãหหŒ รอ× รับของขวÞั ของà¨าŒ หนาŒ ท่ี ของรั° ¾.È. òõôô โดยท่ีที่ผานมาคณะรัฐมนตรีไดเคยมีมติคณะรัฐมนตรี เกยี่ วกบั แนวทางปฏบิ ตั ใิ นการใหข องขวญั และรบั ของขวญั ของเจา หนา ท่ี ของรัฐไวหลายคร้ัง เพื่อเปนการเสริมสรางคานิยมใหเกิด การประหยัด มิใหมีการเบียดเบียนขาราชการโดยไมจําเปน และ สรางทัศนคติท่ีไมถูกตองเนื่องจากมีการแขงขันกันใหของขวัญ ในราคาแพง ท้ังยังเปนชองทางใหเกิดการประพฤติมิชอบอื่นๆ ในวงราชการอีกดวย และในการกําหนดจรรยาบรรณของเจาหนาที่ ของรฐั ประเภทตา งๆ กม็ กี ารกาํ หนดในเรอ่ื งทาํ นองเดยี วกนั ประกอบ กับคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ ไดประกาศกําหนดหลักเกณฑและจํานวนที่เจาหนาท่ีของรัฐจะรับ ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดโดยธรรมจรรยาได ฉะน้ันจึงสมควร รวบรวมมาตรการเหลา นนั้ และกาํ หนดเปน หลกั เกณฑก ารปฏบิ ตั ขิ อง เจาหนาท่ีของรัฐในการใหของขวัญและรับของขวัญไวเปนการถาวร มีมาตรฐานอยางเดียวกัน และมีความชัดเจนเพื่อเสริมมาตรการ ของคณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาตใิ หเ ปน ผล อยา งจรงิ จงั ทงั้ น้ี เฉพาะในสว นทค่ี ณะกรรมการปอ งกนั และปราบปราม การทุจรติ แหงชาตไิ มไดกาํ หนดไว อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๑๑ (๘) แหงพระราชบัญญตั ิ ระเบียบบริหารราชการแผนดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ นายกรัฐมนตรี โดยความเหน็ ชอบของคณะรฐั มนตรี จงึ วางระเบยี บไวดงั ตอ ไปนี้ AW_��������������_new62.indd 61 30-Oct-19 2:04:54 PM

๖๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ขอ ๓ ในระเบียบนี้ “ของขวัญ” หมายความวา เงิน ทรัพยสิน หรือประโยชน อ่ืนใด ท่ีใหแกกัน เพื่ออัธยาศัยไมตรี และใหหมายความรวมถึง เงินทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใดที่ใหเปนรางวัล ใหโดยเสนหาหรือ เพอื่ การสงเคราะห หรอื ใหเ ปน สนิ นา้ํ ใจ การใหส ทิ ธพิ เิ ศษซง่ึ มใิ ชเ ปน สทิ ธิ ท่ีจัดไวสําหรับบุคคลทั่วไปในการไดรับการลดราคาทรัพยสินหรือ การใหส ทิ ธพิ เิ ศษในการไดร บั บรกิ าร หรอื ความบนั เทงิ ตลอดจนการ ออกคา ใชจ า ยในการเดนิ ทางหรอื ทอ งเทยี่ วคา ทพ่ี กั คา อาหาร หรอื สง่ิ อนื่ ใด ในลกั ษณะเดยี วกันและไมวา จะใหเ ปน บตั ร ต๋วั หรือหลักฐานอน่ื ใด การชาํ ระเงินใหลว งหนา หรอื การคืนเงินใหใ นภายหลัง “ปกติประเพณีนิยม” หมายความวา เทศกาลหรือวันสําคัญ ซึ่งอาจมีการใหของขวัญกัน และใหหมายความรวมถึงโอกาส ในการแสดงความยินดี การแสดงความขอบคุณ การตอนรับ การแสดงความเสียใจ หรือการใหความชวยเหลือตามมารยาท ทีถ่ อื ปฏบิ ัตกิ นั ในสงั คมดว ย “ผูบังคับบัญชา” ใหหมายความรวมถึง ผูซึ่งปฏิบัติหนาที่ หัวหนาหนวยงาน ที่แบงเปนการภายในของหนวยงานของรัฐ และ ผูซึ่งดํารงตําแหนงในระดับท่ีสูงกวาและไดรับมอบหมายใหมีอํานาจ บงั คบั บญั ชาหรือกํากับดแู ลดว ย “บคุ คลในครอบครวั ” หมายความวา คสู มรส บตุ ร บดิ า มารดา พี่นองรว มบดิ ามารดาหรอื รวมบดิ าหรอื มารดาเดียวกนั ขอ ๔ ระเบียบนี้ไมใชบังคับกับกรณีการรับทรัพยสินหรือ ประโยชนอื่นใดของเจาหนาท่ีของรัฐซึ่งอยูภายใตบังคับกฎหมาย ประกอบรัฐธรรมนญู วา ดว ยการปอ งกันและปราบปรามการทจุ รติ AW_��������������_new62.indd 62 30-Oct-19 2:04:55 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๖๓ ขอ ๕ เจาหนาท่ีของรัฐจะใหของขวัญแกผูบังคับบัญชา หรือบุคคลในครอบครัวของผูบังคับบัญชานอกเหนือจากกรณีปกติ ประเพณนี ยิ มที่มีการใหข องขวญั แกก นั มไิ ด การใหข องขวญั ตามปกตปิ ระเพณนี ยิ มตามวรรคหนง่ึ เจา หนา ที่ ของรัฐจะใหของขวัญท่ีมีราคาหรือมูลคาเกินจํานวนท่ีคณะกรรมการ ปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติกําหนดไว สําหรับการรับ ทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใด โดยธรรมจรรยาของเจาหนาที่ของรัฐ ตามกฎหมายประกอบรฐั ธรรมนญู วา ดว ยการปอ งกนั และปราบปราม การทจุ รติ มไิ ด เจาหนาท่ีของรัฐจะทําการเร่ียไรเงินหรือทรัพยสินอ่ืนใด หรอื ใชเ งนิ สวสั ดกิ ารใดๆ เพอื่ มอบใหห รอื จดั หาของขวญั ใหผ บู งั คบั บญั ชา หรอื บุคคลในครอบครวั ของผบู ังคบั บัญชาไมวา กรณีใดๆ มไิ ด ขอ ๖ ผูบังคับบัญชาจะยินยอมหรือรูเห็นเปนใจใหบุคคล ในครอบครัวของตนรับของขวัญจากเจาหนาที่ของรัฐซ่ึงเปนผูอยูใน บงั คบั บัญชามิได เวนแตเปน การรับของขวัญตามขอ ๕ ขอ ๗ เจาหนาที่ของรัฐจะยินยอมหรือรูเห็นเปนใจใหบุคคล ในครอบครวั ของตนรบั ของขวัญจากผูท เี่ กยี่ วของในการปฏบิ ัติหนาท่ี ของเจา หนา ทขี่ องรฐั มไิ ด ถา มใิ ชเ ปน การรบั ของขวญั ตามกรณที ก่ี าํ หนด ไวใ นขอ ๘ ผูท่ีเก่ียวของในการปฏิบัติหนาท่ีของเจาหนาที่ของรัฐ ตามวรรคหนง่ึ ไดแ ก ผมู าติดตอ งานหรือผูซ ึ่งไดรบั ประโยชนจ ากการ ปฏิบัตงิ านของเจา หนา ทขี่ องรฐั ในลักษณะดงั ตอ ไปนี้ AW_��������������_new62.indd 63 30-Oct-19 2:04:57 PM

๖๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม (๑) ผูซึ่งมีคําขอใหหนวยงานของรัฐดําเนินการอยางหน่ึง อยางใด เชน การขอใบรับรอง การขอใหออกคําส่ัง ทางปกครอง หรอื การรองเรยี น เปน ตน (๒) ผูซ่ึงประกอบธุรกิจหรือมีสวนไดเสียในธุรกิจที่ทํากับ หนวยงานของรัฐเชน การจัดซื้อจัดจาง หรือการไดรับ สัมปทาน เปนตน (๓) ผูซึ่งกําลังดําเนินกิจกรรมใดๆ ท่ีมีหนวยงานของรัฐ เปนผูควบคุมหรือกํากับดูแล เชน การประกอบกิจการ โรงงานหรือธุรกจิ หลกั ทรัพย เปนตน (๔) ผูซ่ึงอาจไดรับประโยชนหรือผลกระทบจากการปฏิบัติ หนาที่ หรือละเวนการปฏบิ ตั หิ นา ทข่ี องเจาหนา ท่ีของรัฐ ขอ ๘ เจาหนาท่ีของรัฐจะยินยอมหรือรูเห็นเปนใจใหบุคคล ในครอบครัวของตนรบั ของขวัญจากผูท เ่ี กย่ี วของในการปฏบิ ตั ิหนาท่ี ของเจา หนา ทข่ี องรฐั ไดเ ฉพาะกรณีการรบั ของขวญั ทใ่ี หต ามปกตปิ ระเพณี นยิ ม และของขวญั นนั้ มรี าคาหรอื มลู คา ไมเ กนิ จาํ นวนทค่ี ณะกรรมการ ปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติกําหนดไวสําหรับการรับ ทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาท่ีของรัฐ ตามกฎหมายประกอบรฐั ธรรมนญู วา ดว ยการปอ งกนั และปราบปราม การทจุ ริต ขอ ๙ ในกรณีท่ีบุคคลในครอบครัวของเจาหนาท่ีของรัฐ รบั ของขวญั แลว เจา หนา ทขี่ องรฐั ทราบในภายหลงั วา เปน การรบั ของขวญั โดยฝาฝนระเบียบน้ี ใหเจาหนาท่ีของรัฐปฏิบัติตามหลักเกณฑ ท่ีคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติกําหนด AW_��������������_new62.indd 64 30-Oct-19 2:04:58 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๖๕ ไวส ําหรับการรบั ทรพั ยสิน หรอื ประโยชนอนื่ ใด โดยธรรมจรรยาของ เจา หนา ทขี่ องรฐั ทม่ี รี าคาหรอื มลู คา เกนิ กวา ทกี่ าํ หนดไว ตามกฎหมาย ประกอบรัฐธรรมนญู วาดวยการปองกันและปราบปรามการทจุ รติ ขอ ๑๐ ในกรณีท่ีเจาหนาท่ีของรัฐผูใดจงใจปฏิบัติเกี่ยวกับ การใหของขวัญหรือรับของขวัญโดยฝาฝนระเบียบนี้ ใหดําเนินการ ดงั ตอ ไปน้ี (๑) ในกรณีที่เจาหนาที่ของรัฐเปนขาราชการการเมือง ใหถ อื วา เจา หนา ทขี่ องรฐั ผนู นั้ ประพฤตปิ ฏบิ ตั ไิ มเ ปน ไปตาม คุณธรรมและจริยธรรม และใหดําเนินการตามระเบียบ ที่ น า ย ก รั ฐ ม น ต รี กํ า ห น ด โ ด ย ค ว า ม เ ห็ น ช อ บ ข อ ง คณะรฐั มนตรวี า ดว ยมาตรฐานทางคณุ ธรรมและจรยิ ธรรม ของขา ราชการการเมือง (๒) ในกรณีที่เจาหนาท่ีของรัฐเปนขาราชการประเภทอ่ืน นอกจาก (๑) หรอื พนกั งานขององคก รปกครองสว นทอ งถน่ิ หรือพนักงานของรัฐวิสาหกิจใหถือวาเจาหนาท่ีของรัฐ ผนู ้ันเปน ผูกระทาํ ความผิดทางวินัย และใหผบู งั คบั บัญชา มหี นา ทดี่ าํ เนนิ การใหม กี ารลงโทษทางวนิ ยั เจา หนา ทข่ี องรฐั ผูน น้ั ขอ ๑๑ ใหส าํ นกั งานปลดั สาํ นกั นายกรฐั มนตรมี หี นา ทสี่ อดสอ ง และใหคําแนะนําในการปฏิบัติตามระเบียบนี้แกหนวยงานของรัฐ ในกรณที ม่ี ผี รู อ งเรยี นตอ สาํ นกั งานปลดั สาํ นกั นายรฐั มนตรวี า เจา หนา ที่ ของรัฐผูใดปฏิบัติในการใหของขวัญหรือรับของขวัญฝาฝนระเบียบน้ี ใหสํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรีแจงไปยังผูบังคับบัญชาของ เจา หนาทขี่ องรฐั ผูน้ันเพอ่ื ดาํ เนนิ การตามระเบยี บน้ี AW_��������������_new62.indd 65 30-Oct-19 2:04:59 PM

๖๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ขอ ๑๒ เพ่ือประโยชนในการเสริมสรางใหเกิดทัศนคติ ในการประหยัดแกป ระชาชนทว่ั ไปในการแสดงความยนิ ดี การแสดง ความปรารถนาดี การแสดงการตอนรับ หรือการแสดงความเสียใจ ในโอกาสตางๆ ตามปกติประเพณีนิยมใหเจาหนาท่ีของรัฐ พยายามใชวิธีการแสดงออกโดยใชบัตรอวยพร การลงนาม ในสมุดอวยพร หรือใชบ ัตรแสดงความเสียใจ แทนการใหข องขวญั ใหผ บู งั คบั บญั ชามหี นา ทเี่ สรมิ สรา งคา นยิ มการแสดงความยนิ ดี การแสดงความปรารถนาดี การตอนรับ หรือการแสดงความเสียใจ ดวยการปฏิบัติตนเปนแบบอยาง แนะนําหรือกําหนดมาตรการจูงใจ ท่จี ะพฒั นาทัศนคติ จติ สํานึก และพฤตกิ รรมของผูอยูในบังคบั บญั ชา ใหเปน ไปในแนวทางประหยัด ระàบียบสํานกั นายกร°ั มนตรีวา่ ดŒวยการ àรยี่ äรของหน่วยงานของร°ั ¾.È. òõôô ขอ ๔ ในระเบียบน้ี “การเร่ียไร” หมายความวา การเก็บเงินหรือทรัพยสิน โดยขอรองใหชวยออกเงินหรือทรัพยสินตามใจสมัคร และให หมายความรวมถึงการซื้อขาย แลกเปลี่ยน ชดใช หรือบริการ ซึ่งมีการแสดงโดยตรงหรือโดยปริยายวา มิใชเปนการซ้ือขาย แลกเปลยี่ น ชดใชห รอื บรกิ ารธรรมดา แตเ พอื่ รวบรวมเงนิ หรอื ทรพั ยส นิ ทไ่ี ดม าทง้ั หมด หรอื บางสว นไปใชใ นกจิ การอยา งใดอยา งหนง่ึ นน้ั ดว ย “เขา ไปมสี ว นเกย่ี วขอ งกบั การเรย่ี ไร”หมายความวา เขา ไปชว ยเหลอื AW_��������������_new62.indd 66 30-Oct-19 2:05:01 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๖๗ โดยมสี ว นรว มในการจดั ใหม กี ารเรยี่ ไรในฐานะเปน ผรู ว มจดั ใหม กี ารเรย่ี ไร หรอื เปน ประธานกรรมการ อนกุ รรมการ คณะทาํ งาน ทป่ี รกึ ษา หรอื ในฐานะอื่นใดในการเรี่ยไรนัน้ ขอ ๖ หนว ยงานของรฐั จะจดั ใหม กี ารเรย่ี ไร หรอื เขา ไปมสี ว นเกย่ี วขอ ง กับการเร่ยี ไรมิได เวน แตเ ปน การเรีย่ ไร ตามขอ ๑๙ หรอื ไดร บั อนุมตั ิ จากคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของหนวยงานของรัฐ (กคร.) หรือ กคร.จังหวัด แลวแตกรณี ทั้งน้ี ตามหลักเกณฑท่ีกําหนดไว ในระเบียบน้ี หนวยงานของรัฐซ่ึงจะตองไดรับอนุญาตในการเร่ียไร ตามกฎหมายวาดวยการควบคุมการเรี่ยไร นอกจากจะตองปฏิบัติ ตามกฎหมายวาดวยการควบคุมการเร่ียไรแลว จะตองปฏิบัติ ตามหลกั เกณฑท ก่ี าํ หนดไวใ นระเบยี บนด้ี ว ย ในกรณนี ้ี กคร.อาจกาํ หนด แนวทางปฏิบัติของหนวยงานรัฐดังกลาวใหสอดคลองกับกฎหมาย วา ดว ยการควบคุมการเรี่ยไรกไ็ ด ขอ ๘ ใหม คี ณะกรรมการควบคมุ การเรยี่ ไรของหนว ยงานของรฐั เรียกโดยยอวา “กคร.” ประกอบดวย รองนายกรัฐมนตรีทน่ี ายก รฐั มนตรมี อบหมาย เปน ประธานกรรมการ ผแู ทนสาํ นกั นายกรฐั มนตรี ผูแทนกระทรวงกลาโหม ผูแทนกระทรวงการคลัง ผูแทนกระทรวง มหาดไทย ผูแทนกระทรวงศึกษาธิการ ผูแทนกระทรวงสาธารณสุข ผแู ทนสาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า ผแู ทนสาํ นกั งานคณะกรรมการ ปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ ผูแทนสํานักงาน การตรวจเงินแผนดิน และผูทรงคุณวุฒิซ่ึงนายกรัฐมนตรีแตงตั้ง อกี ไมเ กนิ สค่ี นเปน กรรมการและผแู ทนสาํ นกั งานปลดั สาํ นกั นายกรฐั มนตรี เปน กรรมการและเลขานกุ าร AW_��������������_new62.indd 67 30-Oct-19 2:05:03 PM

๖๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม กคร.จะแตง ตง้ั ขา ราชการในสาํ นกั งานปลดั สาํ นกั นายกรฐั มนตรี จํานวนไมเ กินสองคนเปน ผชู วยเลขานกุ ารก็ได ขอ ๑๘ การเร่ียไรหรือเขาไปมีสวนเก่ียวของกับการเร่ียไร ท่ี กคร. หรอื กคร.จงั หวดั แลว แตก รณี จะพจิ ารณาอนมุ ตั ใิ หต ามขอ ๖ ไดน นั้ จะตอ งมลี กั ษณะและวตั ถปุ ระสงคอ ยา งหนง่ึ อยา งใด ดงั ตอ ไปน้ี (๑) เปนการเร่ียไรที่หนวยงานของรัฐเปนผูดําเนินการ เพอื่ ประโยชนแ กห นว ยงานของรฐั น้ันเอง (๒) เปนการเร่ียไรที่หนวยงานของรัฐเปนผูดําเนินการ เพื่อประโยชนแ กการปองกันหรอื พฒั นาประเทศ (๓) เปนการเร่ียไรท่ีหนวยงานของรัฐเปนผูดําเนินการ เพือ่ สาธารณประโยชน (๔) เปนกรณีท่ีหนวยงานของรัฐเขาไปมีสวนเกี่ยวของกับ การเร่ียไรของบุคคลหรือนิติบุคคลที่ไดรับอนุญาตจาก คณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรตามกฎหมายวาดวย การควบคุมการเรีย่ ไรแลว ขอ ๑๙ การเรี่ยไรหรือเขาไปมีสวนเกี่ยวของกับการเร่ียไร ดงั ตอ ไปน้ี ใหไ ดร บั ยกเวน ไมต อ งขออนมุ ตั จิ าก กคร. หรอื กคร.จงั หวดั แลว แตกรณี (๑) เปนนโยบายเรงดวนของรัฐบาล และมีมติคณะรัฐมนตรี ใหเรย่ี ไรได (๒) เปนการเร่ียไรท่ีรัฐบาลหรือหนวยงานของรัฐจําเปนตอง ดาํ เนนิ การเพอ่ื ชว ยเหลอื ผเู สยี หายหรอื บรรเทาความเสยี หาย ท่ีเกิดจากสาธารณภัยหรอื เหตกุ ารณใดทสี่ ําคญั AW_��������������_new62.indd 68 30-Oct-19 2:05:04 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๖๙ (๓) เปน การเรย่ี ไรเพอื่ รว มกนั ทาํ บญุ เนอื่ งในโอกาส การทอดผา พระกฐินพระราชทาน (๔) เปน การเรีย่ ไรตามขอ ๑๘ (๑) หรอื (๓) เพอื่ ใหไดเงนิ หรอื ทรพั ยส นิ ไมเ กนิ จาํ นวนเงนิ หรอื มลู คา ตามท่ี กคร. กาํ หนด โดยประกาศในราชกิจจานเุ บกษา (๕) เปน การเขา ไปมสี ว นเกย่ี วขอ งกบั การเรยี่ ไรตามขอ ๑๘ (๔) ซ่ึง กคร. ไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา ยกเวนให หนว ยงานของรฐั ดาํ เนนิ การไดโ ดยไมตอ งขออนมุ ัติ (๖) เปนการใหความรวมมือกับหนวยงานของรัฐอ่ืนท่ีไดรับ อนมุ ตั หิ รอื ไดร บั ยกเวน ในการขออนมุ ตั ิ ตามระเบยี บนแ้ี ลว ขอ ๒๐ ในกรณที ห่ี นว ยงานของรฐั ไดร บั อนมุ ตั หิ รอื ไดร บั ยกเวน ตามขอ ๑๙ ใหจ ดั ใหม กี ารเรยี่ ไรหรอื เขา ไปมสี ว นเกยี่ วขอ งกบั การเรยี่ ไร ใหหนว ยงานของรฐั ดาํ เนินการดังตอ ไปน้ี (๑) ใหก ระทาํ การเรยี่ ไรเปน การทว่ั ไป โดยประกาศหรอื เผยแพร ตอ สาธารณชน (๒) กําหนดสถานที่หรือวิธีการที่จะรับเงินหรือทรัพยสิน จากการเรี่ยไร (๓) ออกใบเสร็จหรือหลักฐานการรับเงินหรือทรัพยสิน ใหแกผูบริจาคทุกครั้ง เวนแตโดยลักษณะแหงการเร่ียไร ไมส ามารถออกใบเสรจ็ หรอื หลกั ฐานดงั กลา วได กใ็ หจ ดั ทาํ เปนบัญชีการรับเงินหรือทรัพยสินนั้นไวเพ่ือใหสามารถ ตรวจสอบได (๔) จัดทําบัญชีการรับจายหรือทรัพยสินที่ไดจากการเรี่ยไร AW_��������������_new62.indd 69 30-Oct-19 2:05:05 PM

๗๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ตามระบบบญั ชขี องทางราชการภายในเกา สบิ วนั นบั แตว นั ท่ี สน้ิ สดุ การเรย่ี ไร หรอื ทกุ สามเดอื น ในกรณที เี่ ปน การเรย่ี ไร ทกี่ ระทาํ อยา งตอ เนอ่ื งและปด ประกาศเปด เผย ณ ทที่ าํ การ ของหนว ยงานของรฐั ทไ่ี ดท าํ การเรยี่ ไรไมน อ ยกวา สามสบิ วนั เพื่อใหบุคคลทั่วไปไดทราบและจัดใหมีเอกสารเกี่ยวกับ การดาํ เนนิ การเรยี่ ไรดงั กลา วไว ณ สถานทสี่ าํ หรบั ประชาชน สามารถใชในการคนหาและศึกษาขอมูลขาวสารของ ราชการดวย (๕) รายงานการเงินของการเร่ียไรพรอมทั้งสงบัญชีตาม (๔) ใหสํานักงานการตรวจเงินแผนดินภายในสามสิบวันนับ แตวันท่ีไดจัดทําบัญชีตาม (๔) แลวเสร็จ หรือในกรณี ที่เปนการเร่ียไรท่ีไดกระทําอยางตอเนื่อง ใหรายงาน การเงนิ พรอมท้ังสงบัญชีดังกลาวทุกสามเดอื น ขอ ๒๑ ในการเร่ียไรหรือเขาไปมีสวนเกี่ยวของกับการเร่ียไร หา มมใิ หหนวยงานของรฐั ดําเนินการดังตอไปน้ี (๑) กาํ หนดประโยชนท ผ่ี บู รจิ าคหรอื บคุ คลอน่ื จะไดร บั ซงึ่ มใิ ช ประโยชนท่ีหนวยงานของรฐั ไดประกาศไว (๒) กาํ หนดใหผ บู รจิ าคตอ งบรจิ าคเงนิ หรอื ทรพั ยส นิ เปน จาํ นวน หรือมูลคาท่ีแนนอน เวนแต โดยสภาพมีความจําเปน ตองกําหนดเปนจํานวนเงินท่ีแนนอน เชน การจําหนาย บตั รเขาชมการแสดงหรือบัตรเขา รวมการแขงขัน เปน ตน AW_��������������_new62.indd 70 30-Oct-19 2:05:07 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗๑ (๓) กระทําการใดๆ ท่ีเปนการบังคับใหบุคคลใดทําการเร่ียไร หรือบริจาค หรือกระทําการในลักษณะท่ีทําใหบุคคลน้ัน ตอ งตกอยใู นภาวะจาํ ยอมไมส ามารถปฏเิ สธหรอื หลกี เลย่ี ง ทจี่ ะไมช ว ยทาํ การเรยี่ ไรหรอื บรจิ าคไมว า โดยทางตรงหรอื ทางออ ม (๔) ใหเ จาหนาท่ขี องรัฐออกทาํ การเรีย่ ไร หรอื ใช สง่ั ขอรอง หรือบังคับใหผูใตบังคับบัญชาหรือบุคคลอ่ืนออกทําการ เรี่ยไร ขอ ๒๒ เจาหนาที่ของรัฐท่ีเขาไปมีสวนเกี่ยวของกับ การเร่ียไรของบุคคลหรือนิติบุคคลที่ไดรับอนุญาตจากคณะกรรมการ ควบคุมการเร่ียไรตามกฎหมายวาดวยการควบคุมการเร่ียไร ซ่ึงมิใช หนวยงานของรัฐจะตองไมกระทาํ การดังตอ ไปน้ี (๑) ใชหรือแสดงตําแหนงหนาท่ีใหปรากฏในการดําเนินการ เรี่ยไร ไมวาจะเปนการโฆษณาดวยส่ิงพิมพตามกฎหมาย วา ดว ยการพมิ พห รือส่อื อยา งอืน่ หรอื ดว ยวธิ ีการอืน่ ใด (๒) ใช สง่ั ขอรอ ง หรอื บงั คบั ใหผ ใู ตบ งั คบั บญั ชา หรอื บคุ คลใด ชวยทําการเรี่ยไรให หรือกระทําในลักษณะที่ทําให ผใู ตบ งั คบั บญั ชาหรอื บคุ คลอน่ื นนั้ ตอ งตกอยใู นภาวะจาํ ยอม ไมสามารถปฏิเสธหรือหลีกเล่ียงท่ีจะไมชวยทําการเรี่ยไร ใหได ไมว า โดยทางตรงหรือทางออม AW_��������������_new62.indd 71 30-Oct-19 2:05:08 PM

๗๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 72 30-Oct-19 2:05:11 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗๓ บทที่ õ แกŒทبรÔตตอŒ งคÔดแยกแยะ AW_��������������_new62.indd 73 30-Oct-19 2:05:13 PM

๗๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ว¸Ô ีคÔดแบบ°าน ñð (Analog thinking) / °าน ò (Digital thinking) แนวทางการแกปญหาการทุจริตอยางย่ังยืน ตองเร่ิมตนแกไข ทตี่ วั บคุ คล โดยการปรบั เปลยี่ นระบบการคดิ ของคนในสงั คมแยกแยะ ใหไ ดว า … “เรือ่ งใดเปน ประโยชนส ว นตน เรื่องใดเปนประโยชนส ว นรวม” ตองแยกออกจากกันใหไดอยางเด็ดขาด ไมนํามาปะปนกัน ไมเ อาประโยชนส ว นรวมมาเปน ประโยชนส ว นตน ไมเ อาผลประโยชน สวนรวมมาทดแทนบุญคุณสวนตน ไมเห็นแกประโยชนสวนตนและ พวกพองเหนือกวาประโยชนสวนรวม กรณีเกิดผลประโยชนขัดกัน ตอ งยดึ ประโยชนสว นรวมเหนอื กวาประโยชนสวนตน โดยเฉพาะอยางยิ่งในกลุม “เจาหนาท่ีของรัฐ” ซ่ึงมีอํานาจ หนา ทที่ จ่ี ะตอ งกระทาํ การหรอื ใชด ลุ ยพนิ จิ ในการตดั สนิ ใจทเี่ กย่ี วขอ ง กบั ผลประโยชนข องสว นรวม หากปลอ ยใหม ผี ลประโยชนส ว นตนหรอื ความสัมพันธสวนตนเขามามีสวนในการตัดสินใจแลว ยอมตองเกิด การขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมหรือ ผลประโยชนทับซอน (Conflict of interests) ข้ึนแนนอน และ ความเสียหายก็จะตกอยูก ับประชาชนและประเทศชาตนิ นั่ เอง AW_��������������_new62.indd 74 30-Oct-19 2:05:14 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗๕ AW_��������������_new62.indd 75 30-Oct-19 2:05:16 PM

๗๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ระบบคิดที่จะกลาวตอไปน้ี… เปนการนํามาประยุกตใชและ เปรียบเทียบ เพื่อใหเจาหนาท่ีของรัฐนําไปเปน “หลักคิด” ในการ ปฏิบัติงานใหสามารถแยกประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ไดอยางเด็ดขาด คอื “ระบบคิด ฐานสบิ (Analog)” กบั “ระบบคดิ ฐานสอง (Digital)” ทาํ ไม จงึ ใชร ะบบเลขฐานสบิ (Analog) และระบบเลขฐานสอง (Digital) มาใชแยกแยะการแกท ุจรติ เรามาทาํ ความเขา ใจในระบบ… ฐานสบิ (Analog), ฐานสอง (Digital) กันเถอะ ระบบเลข “ฐานสิบ” (decimal number system) หมายถึง ระบบเลขทีม่ ตี วั เลข ๑๐ ตัว คอื ๐ , ๑ , ๒ , ๓ , ๔ , ๕ , ๖ , ๗ , ๘ , ๙ เปนระบบคิด เลขทเ่ี ราใชใ นชวี ติ ประจาํ วนั กนั มาตงั้ แตจ าํ ความกนั ได ไมวาจะเปนการใชบอกปริมาณหรือบอกขนาด ชว ยใหเ กดิ ความเขาใจท่ตี รงกนั ในการส่อื ความหมาย สอดคลอ งกบั ระบบ “Analog” ที่ใชค า ตอ เน่อื งหรือ สญั ญาณซงึ่ เปน คา ตอ เนอื่ ง หรอื แทนความหมายของ ขอมลู โดยการใชฟ ง กชนั ท่ีตอเน่อื ง (Continuous) AW_��������������_new62.indd 76 30-Oct-19 2:05:17 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗๗ ระบบเลข “ฐานสอง” (binary number system) หมายถงึ ระบบเลขทมี่ สี ญั ลกั ษณเ พยี งสองตวั คือ ๐ (ศูนย) กบั ๑ (หนงึ่ ) สอดคลองกบั การทาํ งาน ระบบ Digital ท่ีมีลักษณะการทํางานภายในเพียง ๒ จังหวะ คอื ๐ กับ ๑ หรือ ON กับ OFF (Discrete) ตัดเด็ดขาด จากทีก่ ลาวมา... เมื่อนาํ ระบบเลข “ฐานสิบ Analog” และ ระบบเลข “ฐานสอง Digital” มาปรับใชเ ปนแนวคดิ คอื ระบบคิด “ฐานสบิ Analog” และ ระบบคดิ “ฐานสอง Digital” จะเหน็ ไดว า ... ระบบคดิ “ฐานสบิ Analog” เปน ระบบการคดิ วเิ คราะหข อ มลู ที่มีตัวเลขหลายตัว และอาจหมายถึงโอกาสที่จะเลือกไดหลายทาง เกดิ ความคดิ ทห่ี ลากหลาย ซบั ซอ นหากนาํ มาเปรยี บเทยี บกบั การปฏบิ ตั งิ าน ของเจาหนาท่ีของรัฐ จะทําใหเจาหนาที่ของรัฐตองคิดเยอะ ตองใช ดุลยพินิจเยอะ อาจจะนําประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม มาปะปนกันได แยกประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ออกจากกนั ไมไ ด ระบบคดิ “ฐานสอง Digital” เปน ระบบการคดิ วเิ คราะหข อ มลู ที่สามารถเลือกไดเ พียง ๒ ทางเทา น้นั คอื ๐ (ศนู ย) กับ ๑ (หนึง่ ) และ อาจหมายถงึ โอกาสทจี่ ะเลอื กไดเ พยี ง ๒ ทาง เชน ใช กบั ไมใ ช, เทจ็ กบั จรงิ , ทําได กบั ทําไมได, ประโยชนสวนตน กบั ประโยชนสวนรวม เปนตน จึงเหมาะกับการนํามาเปรียบเทียบกับการปฏิบัติงานของ เจา หนา ทข่ี องรฐั ทตี่ อ งสามารถแยกเรอื่ งตาํ แหนง หนา ทก่ี บั เรอื่ งสว นตวั ออกจากกันไดอยางเด็ดขาด และไมกระทําการที่เปนการขัดกัน ระหวางประโยชนส วนตนและประโยชนสว นรวม AW_��������������_new62.indd 77 30-Oct-19 2:05:19 PM

๗๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ระบบคดิ “ฐานสิบ Analog” VS ระบบคิด “ฐานสอง Digital” “การปฏิบัติงานแบบใชระบบคิดฐานสิบ (Analog)” คือ การท่ีเจาหนาท่ีของรัฐยังมีระบบการคิดที่ยังแยกเร่ืองตําแหนงหนาท่ี กบั เร่ืองสว นตนออกจากกนั ไมไ ด นาํ ประโยชนสว นตนและประโยชน สวนรวมมาปะปนกันไปหมด แยกแยะไมออกวาส่ิงไหนคือประโยชน สวนตน สิ่งไหนคือประโยชนสวนรวม นําบุคลากรหรือทรัพยสิน ของราชการมาใชเ พอ่ื ประโยชนส ว นตนเบยี ดบงั ราชการเหน็ แกป ระโยชน สวนตน เครือญาติ หรือพวกพอง เหนือกวาประโยชนของสวนรวม หรอื ของหนว ยงาน จะคอยแสวงหาประโยชนจ ากตาํ แหนง หนา ทร่ี าชการ กรณีเกิดการขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม จะยดึ ประโยชนส วนตนเปน หลัก “การปฏิบัติงานแบบใชระบบคิดฐานสอง (Digital)” คือ การทเ่ี จา หนา ทขี่ องรฐั มรี ะบบการคดิ ทส่ี ามารถแยกเรอ่ื งตาํ แหนง หนา ท่ี กบั เรอ่ื งสว นตนออกจากกนั แยกออกอยา งชดั เจนวา สง่ิ ไหนถกู สง่ิ ไหนผดิ สิ่งไหนทําไดสิ่งไหนทําไมได ส่ิงไหนคือประโยชนสวนตน สิ่งไหนคือ ประโยชนสวนรวม ไมนํามาปะปนกัน ไมนําบุคลากรหรือทรัพยสิน ของราชการมาใชเพ่ือประโยชนสวนตน ไมเบียดบังราชการ เห็นแก ประโยชนส ว นรวมหรอื ของหนว ยงานเหนอื กวา ประโยชนข องสว นตน AW_��������������_new62.indd 78 30-Oct-19 2:05:20 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗๙ เครือญาติ และพวกพอง ไมแสวงหาประโยชนจากตําแหนงหนาท่ี ราชการ ไมรับทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใดจากการปฏิบัติหนาท่ี กรณีเกิดการขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม กจ็ ะยดึ ประโยชนส ว นรวมเปนหลัก บทบาทของรัฐ / เจา หนาที่ของรัฐ หลักคิดการแยกประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม อยา งเดด็ ขาดดงั กลา วนี้ สอดคลอ งกบั แนวปฏบิ ตั ขิ องเจา หนา ทขี่ องรฐั ตามประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน ขอ ๕ ที่กําหนดให เจา หนา ทขี่ องรฐั ตอ งแยกเรอื่ งสว นตวั ออกจากตาํ แหนง หนา ที่ และยดึ ถอื ประโยชนสวนรวมของประเทศชาติเหนือกวาประโยชนสวนตน โดยอยา งนอ ยตอ งวางตน ดงั นี้ (๑) ไมน าํ ความสมั พนั ธส ว นตวั ทตี่ นมตี อ บคุ คลอน่ื ไมว า จะเปน ญาตพิ น่ี อ ง พรรคพวก เพ่ือนฝงู หรือผูมีบุญคุณสว นตวั มาประกอบ การใชดุลพินิจใหเปนคุณหรือเปนโทษแกบุคคลนั้น หรือปฏิบัติตอ บุคคลน้ัน ตา งจากบคุ คลอน่ื เพราะชอบหรอื ชัง (๒) ไมใ ชเวลาราชการ เงนิ ทรพั ยสิน บคุ ลากร บรกิ าร หรอื ส่ิงอํานวยความสะดวกของทางราชการไปเพ่ือประโยชนสวนตัว ของตนเองหรอื ผูอน่ื เวนแตไ ดรับอนุญาตโดยชอบดว ยกฎหมาย (๓) ไมกระทําการใด หรือดํารงตําแหนง หรือปฏิบัติการใด ในฐานะสว นตวั ซง่ึ กอ ใหเ กดิ ความเคลอื บแคลงหรอื สงสยั วา จะขดั กบั ประโยชนสวนรวมที่อยูในความรบั ผิดชอบของหนาท่ี ในกรณีมีความเคลือบแคลงหรือสงสัย ใหขาราชการผูนั้น ยุ ติ ก า ร ก ร ะ ทํ า ดั ง ก ล  า ว ไ ว  ก  อ น แ ล  ว แ จ  ง ใ ห  ผู  บั ง คั บ บั ญ ช า AW_��������������_new62.indd 79 30-Oct-19 2:05:22 PM

๘๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม หัวหนาสวนราชการ และคณะกรรมการจริยธรรมพิจารณา เมื่อ คณะกรรมการจรยิ ธรรมวนิ จิ ฉัยเปนประการใดแลวจงึ ปฏิบตั ิตามน้นั (๔) ในการปฏบิ ตั หิ นา ทที่ รี่ บั ผดิ ชอบในหนว ยงานโดยตรงหรอื หนา ทอี่ น่ื ในราชการ รฐั วสิ าหกจิ องคก ารมหาชน หรอื หนว ยงานของรฐั ขาราชการตองยึดถือประโยชนของทางราชการเปนหลัก ในกรณีที่มี ความขดั แยง ระหวา งประโยชนข องทางราชการหรอื ประโยชนส ว นรวม กับประโยชนสวนตนหรือสวนกลุม อันจําเปนตองวินิจฉัยหรือชี้ขาด ตองยึดประโยชนข องทางราชการและประโยชนส วนรวมเปนสาํ คัญ นอกจากน้ี ยังสอดคลองกับแนวปฏิบัติของเจาหนาท่ีของรัฐ ในระดับสากล ซึ่งองคกรในระดับสากลตางก็ใหความสําคัญ ดงั จะเหน็ ไดจ ากจรรยาบรรณสากลสาํ หรบั เจา หนา ทขี่ องรฐั ตามประกาศ ขององคการสหประชาชาติ และอนุสัญญาสหประชาชาติวาดวย การตอตานการทุจริต (United Nations Convention Against Corruption - UNCAC) ค.ศ. ๒๐๐๓ ที่กาํ หนดใหก ารแยกเรือ่ งสว นตวั ออกจากตาํ แหนง หนา ทเี่ ปน มาตรฐานความประพฤตสิ าํ หรบั เจา หนา ที่ ของรฐั ในการปฏบิ ัติงานของรัฐแตล ะรัฐ และระหวา งรัฐ จรรยาบรรณระหวางประเทศสาํ หรับเจาหนาท่ีของรฐั จรรยาบรรณระหวางประเทศสําหรับเจาหนาท่ีของรัฐ ที่ระบุ ในภาคผนวกของมติสหประชาชาติ คร้ังที่ ๕๑/๕๙ เม่ือวันท่ี ๑๒ ธนั วาคม ๑๙๙๖ - ผลประโยชนขัดกัน และการขาดคณุ สมบัติ ๑. เจาหนาที่ของรัฐไมพึงใชอํานาจในตําแหนงหนาท่ีของตน ในการแสวงหาผลประโยชนสวนตนหรือผลประโยชนทางการเงิน AW_��������������_new62.indd 80 30-Oct-19 2:05:23 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๘๑ อันไมสมควรสําหรับตนหรือสมาชิกในครอบครัวไมพึงประกอบ ธุรกรรมเขารับตําแหนงหรือหนาท่ีหรือมีผลประโยชนทางการเงิน การคา หรือผลประโยชนอ่ืนใดในทํานองเดียวกันซ่ึงขัดกับตําแหนง บทบาทหนา ท่ี หรอื การปฏิบตั ิในตําแหนง หรือบทบาทหนาทนี่ ัน้ ๒. เจาหนาท่ีของรัฐ ตามขอบเขตท่ีกําหนดโดยตําแหนง หนาท่ีของตนภายใตกฎหมายหรือนโยบายในการบริหาร พึงแจง เกี่ยวกับผลประโยชนทางธุรกิจ การคา และการเงิน หรือกิจการ อนั ทาํ เพอ่ื ผลตอบแทนทางการเงนิ ซงึ่ อาจกอ ใหเ กดิ ผลประโยชนข ดั กนั ไดในสถานการณท่ีมีโอกาสจะเกิดหรือที่ดูเหมือนวาไดเกิดกรณี ผลประโยชนขัดกันข้ึนระหวางหนาท่ีและผลประโยชนสวนตน ของเจา หนา ทข่ี องรฐั ผใู ด เจา หนา ทขี่ องรฐั ผนู น้ั พงึ ปฏบิ ตั ติ ามมาตรการ ท่ีกาํ หนดไวเ พื่อลดหรอื ขจัดซง่ึ ผลประโยชนข ัดกนั นน้ั ๓. เจาหนา ทีข่ องรฐั ไมพงึ ใชเงิน ทรัพยส ิน บริการ หรอื ขอ มลู ซ่ึงไดมาจากการปฏิบัติงาน หรือเปนผลมาจากการปฏิบัติงาน เพอื่ กจิ การอนื่ ใดโดยไมเ กย่ี วขอ งกบั งานในตาํ แหนง หนา ทโี่ ดยไมส มควร อยางเด็ดขาด ๔. เจา หนา ทขี่ องรฐั พงึ ปฏบิ ตั มิ าตรการซงึ่ กาํ หนดโดยกฎหมาย หรอื นโยบายในการบรหิ าร เพอื่ มใิ หผ ลประโยชนจ ากตาํ แหนง หนา ทเี่ ดมิ ของตนโดยไมสมควรเม่อื พนจากตําแหนง หนา ทีไ่ ปแลว - การรบั ของขวญั หรือของกาํ นลั ๑. เจาหนาท่ีของรัฐไมพึงเรียกรอง หรือรับของขวัญหรือ ของกาํ นลั อน่ื ไมว า ทางตรงหรอื ทางออ ม ซง่ึ อาจมอี ทิ ธพิ ลตอ การปฏบิ ตั งิ าน ตามบทบาท การดาํ เนินงานตามหนา ทห่ี รือการวินจิ ฉยั ของตน AW_��������������_new62.indd 81 30-Oct-19 2:05:25 PM

55 - กำรรับของขวัญหรือของกำนลั ๘๒ เอกสารปร1ะก.อบเโจค้ารงหกานร้าปลทกู ี่ขฝงอวงธิ คีรดิ ัฐแไยมกแ่พยึงะเผรลียปรกะรโย้อชงนส หว นรตือวั แรลับะผขลอปงระขโวยชัญนสหว รนรือวขมองกานัล อนื่ ไม่วา่ ทางตรงหรือทางอ้อม ซึ่งอาจมีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาท การดาเนินงานตามหน้าทห่ี รือการวนิ ิจฉัยของตน กรณกตี รวั ณอตียวัา องรยะ่ำบงรบะคบดิบเคพิดอ่ื เพแยือ่ แกยแกยแะยระะรหะวหา วง่ำปงรปะรโะยโชยชนนส ์สว ่วนนตตนน แลแะลปะประรโะยโยชชนนสส์ ว ว่ นนรรววมม ตัวอย่ำงระบบคดิ ฐำนสิบ & ระบบคดิ ฐำนสอง AW_��������������_new62.indd 82 30-Oct-19 2:05:27 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๘๓ AW_��������������_new62.indd 83 30-Oct-19 2:05:29 PM

๘๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 84 30-Oct-19 2:05:30 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๘๕ AW_��������������_new62.indd 85 30-Oct-19 2:05:31 PM

๘๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม คÔดแบบäหน ? ...äมท่ بรÔต คิดได - คิดกอ นทํา (กอนกระทําการทจุ รติ ) - คดิ ถึงผลเสยี ผลกระทบตอ ประเทศชาติ (ความเสยี หายทเี่ กดิ ขน้ึ กบั ประเทศในทกุ ๆ ดา น) - คิดถงึ ผูไดรับบทลงโทษจากการทุจริต (เอามาเปน บทเรยี น) - คิดถึงผลเสียผลกระทบท่ีจะเกิดขึ้นกับตนเอง (จะตองอยูกับความเส่ียงท่ีจะถูกรองเรียน ถูกลงโทษไลออก และตดิ คกุ ) - คิดถึงคนรอบขาง (เส่ือมเสียตอครอบครัวและ วงศตระกูล) - คิดอยางมีสติสัมปชัญญะ - คิดแบบพอเพยี ง ไมเ บียดเบยี นตนเอง ไมเ บยี ดเบยี นผอู น่ื และไมเ บยี ดเบยี นประเทศชาติ คิดดี - คิดอยางรับผดิ ชอบตามบทบาทหนา ที่ กฎระเบยี บ - คิดตามคณุ ธรรม วา “ทาํ ดีไดด ี ทําชวั่ ไดช ่วั ” AW_��������������_new62.indd 86 30-Oct-19 2:05:33 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๘๗ คดิ เปน - คดิ แยกเรอ่ื งประโยชนส ว นตนและประโยชนส ว นรวม ออกจากกนั อยา งชดั เจน - คดิ แยกเรอ่ื งตาํ แหนง หนา ที่ กบั เรอื่ งสว นตวั ออกจากกนั - คดิ ทจ่ี ะไมน าํ ประโยชนส ว นตนกบั ประโยชนส ว นรวม มาปะปนกัน มากาวกายกนั - คิดที่จะไมเอาประโยชนสวนรวมมาเปนประโยชน สว นตน - คิดท่ีจะไมเอาผลประโยชนสวนรวมมาตอบแทน บญุ คุณสว นตน - คดิ เหน็ แกป ระโยชนส ว นรวมมากกวา ประโยชนส ว นตน เครอื ญาติ และพวกพอ ง - คิดฐานสอง และทิ้งฐานสบิ AW_��������������_new62.indd 87 30-Oct-19 2:05:34 PM

๘๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 88 30-Oct-19 2:05:36 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๘๙ บทที่ ö ความอายและความäม่ทน ต่อการท¨Ø รตÔ AW_��������������_new62.indd 89 30-Oct-19 2:05:38 PM

๙๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ñ. ความäม่ทนต่อการท¨Ø รตÔ ๑.๑ ความเปน พลเมอื ง คาํ วา “พลเมอื ง” มนี กั วชิ าการใหค วามหมาย สรปุ ไดพ อสงั เขป พจนานุกรมนักเรียนฉบับราชบัณฑิตยสถาน ใหความหมาย “พลเมอื ง” หมายถงึ ชาวเมอื ง ชาวประเทศประชาชน “วถิ ”ี หมายถงึ สาย แนว ทาง ถนน และ “ประชาธปิ ไตย” หมายถงึ แบบการปกครอง ที่ถือมติปวงชนเปนใหญ ดังนั้น คําวา “พลเมืองดีในวิถีชีวิต ประชาธิปไตย” จึงหมายถึง พลเมืองท่ีมีคุณลักษณะที่สําคัญ คือ เปนผูที่ยึดมั่นในหลักศีลธรรมและคุณธรรมของศาสนา มีหลักการ ทางประชาธิปไตยในการดํารงชีวิตปฏิบัติตนตามกฎหมายดํารงตน เปนประโยชนตอ สังคม โดยมกี ารชว ยเหลือเกอ้ื กูลกนั อนั จะกอ ใหเกดิ การพัฒนาสังคมและประเทศชาติ ใหเปนสังคมและประเทศ ประชาธปิ ไตยอยางแทจรงิ วราภรณ สามโกเศศ อธิบายวา ความเปนพลเมือง หมายถึง การเปนคนที่รับผิดชอบไดดวยตนเองมีความสํานึกในสันติวิธี มกี ารยอมรบั ความคิดเห็นของผอู ่ืน ปริญญา เทวานฤมิตรกุล กลาววา ความเปนพลเมือง ของระบอบประชาธปิ ไตย หมายถงึ การทส่ี มาชกิ มอี สิ รภาพ ควบคกู บั ความรับผดิ ชอบ และมอี สิ รเสรีภาพควบคกู ับ “หนา ที”่ AW_��������������_new62.indd 90 30-Oct-19 2:05:39 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๙๑ จากความหมายของนักวิชาตางๆ พอสรุปไดวา “พลเมือง” หมายถึง ประชาชนท่ีนอกจากเสียภาษีและปฏิบัติตามกฎหมาย บานเมือง ยังตองมีบทบาทในทางการเมือง คือ อยางนอยมีสิทธิไป เลือกต้ัง ยิ่งไปกวาน้ันคือ มีสิทธิในการแสดงความคิดเห็นตางๆ ตอทางการหรือรัฐได ทั้งยังมีสิทธิเขารวมในกิจกรรมตางๆ กับรัฐ และอาจเปนฝายเรียกรองกฎหมาย นโยบายและกิจกรรมของรัฐ ตามทเี่ หน็ พอ ง พลเมอื งนนั้ จะเปน คนทรี่ สู กึ เปน เจา ของในสง่ิ สาธารณะ มีความกระตือรือรน อยากมีสวนรวม เอาใจใสการทํางานของรัฐ และเปนประชาชนที่สามารถแกไขปญหาสวนรวมไดในระดับหนึ่ง โดยไมต องรอใหร ัฐมาแกไขใหเ ทาน้ัน ๑.๒ แนวคิดเกีย่ วกบั ความไมทนตอ การทุจริต พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน ใหความหมายของคําวา ทน หมายถึง การอดกล้ันได ทานอยูได เชน ทนดา ทนทุกข ทนหนาว ไมแ ตกหกั หรือบุบสลายงาย ความอดทน คอื การรจู กั รอคอยและคาดหวงั เปน การแสดงใหเ หน็ ถึงความมั่นคง แนวแนตอส่ิงที่รอคอย หรือส่ิงที่จูงใจใหกระทํา ในสิง่ ทไี่ มด ี ไมท น หมายถึง ไมอดกลนั้ ไมอ ดทน ไมย อม ดังน้ัน ความไมทน หมายถึง การแสดงออกตอการกระทํา ทเี่ กดิ ขน้ึ กบั ตนเอง บคุ คลทเี่ กย่ี วขอ งหรอื สงั คม ในลกั ษณะทไี่ มย นิ ยอม ไมย อมรบั ในสงิ่ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ความไมท นสามารถแสดงออกไดห ลายลกั ษณะ ท้ังในรูปแบบของกริยาทา ทางหรอื คําพูด AW_��������������_new62.indd 91 30-Oct-19 2:05:40 PM

๙๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ความไมทนตอการทุจริตหรือการกระทําที่ไมถูกตอง ตองมี การแสดงออกอยางใดอยางหน่ึงเกิดข้ึน เชน การแซงคิวเพื่อซื้อของ การแซงคิวเปนการกระทําที่ไมถูกตอง ผูถูกแซงคิวจึงตองแสดงออก ใหผ ทู แี่ ซงควิ รบั รวู า ตนเองไมพ อใจ โดยแสดงกริ ยิ าหรอื บอกกลา วใหท ราบ เพ่ือใหผูที่แซงคิวยอมที่จะตอทายแถว กรณีนี้แสดงใหเห็นวา ผูท่ีถูกแซงคิว ไมทนตอการกระทําท่ีไมถูกตอง และหากผูที่แซงคิว ไปตอแถวก็จะแสดงใหเห็นวาบุคคลนั้นมีความละอายตอการกระทํา ทไ่ี มถูกตอง เปน ตน ความไมทนตอการทุจริต บุคคลจะมีความไมทนตอการทุจริต มาก – นอ ย เพยี งใด ขน้ึ อยกู บั จติ สาํ นกึ ของแตล ะบคุ คลและผลกระทบ ทเ่ี กิดขึ้นจากการกระทาํ นัน้ ๆ แลวมีพฤตกิ รรมที่แสดงออกมา ซึง่ การ แสดงกรยิ าหรอื การกระทาํ จะมหี ลายระดบั เชน การวา กลา วตกั เตอื น การประกาศใหส าธารณชนรบั รูการแจง เบาะแส การรอ งทกุ ขก ลา วโทษ การชุมนุมประทวงซึ่งเปนข้ันตอนสุดทายที่รุนแรงท่ีสุด เนื่องจาก มกี ารรวมตวั ของคนจาํ นวนมาก และสรา งความเสยี หายอยา งมากเชน กนั ความไมทนของบุคคลตอส่ิงตางๆ รอบตัวท่ีสงผลในทางไมดี ตอตนเองโดยตรง สามารถพบเห็นไดงาย ซึ่งปกติแลวทุกคนมักจะ ไมทนตอสภาวะสภาพแวดลอมท่ีไมดีหรือสงผลกระทบตอตนเอง และจะแสดงปฏิกิริยาออกมา แตการที่บุคคลจะไมทนตอการทุจริต และแสดงปฏิกิริยาออกมาน้ันอาจเปนเร่ืองยาก เน่ืองจากปจจุบัน สังคมไทยมีแนวโนมยอมรับการทุจริต เพ่ือใหตนเองไดรับประโยชน หรอื ใหง านสามารถดาํ เนนิ ตอ ไปสคู วามสาํ เรจ็ ซง่ึ การยอมรบั การทจุ รติ ในสังคมไมเวนแมแตเด็กและเยาวชน และมองวาการทุจริต เปน เรอ่ื งไกลตัวและไมม ีผลกระทบกบั ตนเองโดยตรง AW_��������������_new62.indd 92 30-Oct-19 2:05:42 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๙๓ ลักษณะของความไมท นตอ การทุจริต ความไมทนตอการทจุ ริต จากความหมายทไ่ี ดก ลา วมาแลว คือ เปนการแสดงออกอยางใดอยางหนึ่งเกิดข้ึน เพ่ือใหรับรูวาจะไมทน ตอบุคคลหรือการกระทําใดๆ ท่ีทําใหเกิดการทุจริต ความไมทน ตอ การทจุ รติ สามารถแบง ระดบั ตา งๆ ไดม ากกวา ความละอาย ใชเ กณฑ ความรนุ แรงในการแบงแยก เชน หากเพ่ือนลอกขอสอบเรา และเรา เห็นซึ่งเราจะไมยินยอมใหเพื่อนทุจริตในการลอกขอสอบ เราก็ใชมือ หรือกระดาษมาบังสวนที่เปนคําตอบไว เชนน้ีก็เปนการแสดงออก ถึงการไมทนตอการทุจริต นอกจากการแสดงออกดวยวิธีดังกลาว ท่ีถือเปนการแสดงออกทางกายแลว การวากลาวตักเตือนตอบุคคล ท่ีทุจริต การประณาม การประจาน การชุมนุมประทวง ถือวาเปน การแสดงออกซ่ึงการไมทนตอการทุจริตท้ังสิ้น แตจะแตกตางกันไป ตามระดับของการทุจริต ความต่ืนตัวของประชาชน และผลกระทบ ทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการทจุ รติ โดยทา ยบทนไี้ ดย กตวั อยา งกรณศี กึ ษาทม่ี สี าเหตุ มาจากการทจุ รติ ทาํ ใหป ระชาชนไมพ อใจและรวมตัวตอตาน ความจําเปนของการที่ไมทนตอการทุจริตถือเปนสิ่งสําคัญ เพราะการทจุ รติ ไมวาระดับเล็กหรอื ใหญยอ มกอใหเกิดความเสียหาย ตอสังคม ประเทศชาติ ดังเชนตัวอยางคดีรถและเรือดับเพลิง ของกรงุ เทพมหานคร ผลของการทจุ รติ สรา งความเสยี หายไวอ ยา งมาก รถและเรอื ดบั เพลงิ กไ็ มส ามารถนาํ มาใชไ ด รฐั ตอ งสญู เสยี งบประมาณไป โดยเปลา ประโยชน และประชาชนเองกไ็ มไดใชประโยชนด ว ยเชนกัน หากเกิดเพลิงไหมพรอมกันหลายแหง รถ เรือและอุปกรณดับเพลิง จะมไี มเ พยี งพอทจี่ ะดบั ไฟไดท นั เวลา เพยี งแคค ดิ จากมลู คา ความเสยี หาย ท่ีรัฐสูญเสียงบประมาณไป ยังไมไดคิดถึงความเสียหายท่ีเกิดจาก AW_��������������_new62.indd 93 30-Oct-19 2:05:43 PM

๙๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ความเดอื ดรอ นหากเกิดเพลงิ ไหมแลว ถอื เปน ความเสียหายท่สี งู มาก ดังนั้น หากยังมีการปลอยใหมีการทุจริต ยินยอมใหมีการทุจริต โดยเห็นวาเปน เรือ่ งของคนอนื่ เปนเรอื่ งของเจาหนาทร่ี ัฐ ไมเ กย่ี วของ กบั ตนเองแลว สดุ ทา ยความสญู เสยี ทจ่ี ะไดร บั ตนเองกย็ งั คงทจ่ี ะไดร บั ผลนน้ั อยู แมไ มใ ชทางตรงกเ็ ปนทางออ ม ò. ความอายตอ่ การทبรÔต แนวคิดเกยี่ วกับความอายตอการทจุ ริต พจนานกุ รมราชบณั ฑติ ยสถาน ใหค วามหมายของคาํ วา ละอาย หมายถงึ การรูส ึกอายท่ีจะทําในสงิ่ ที่ไมถูก ไมควร เชน ละอายท่จี ะ ทําผิด ละอายใจ ความละอาย เปนความละอายและความเกรงกลวั ตอสง่ิ ทไี่ มดี ไมถ กู ตอ ง ไมเ หมาะสม เพราะเหน็ ถงึ โทษหรอื ผลกระทบทจ่ี ะไดร บั จาก การกระทาํ นนั้ จงึ ไมก ลา ทจี่ ะกระทาํ ทาํ ใหต นเองไมห ลงทาํ ในสงิ่ ทผ่ี ดิ นน่ั คอื มคี วามละอายใจ ละอายตอการทาํ ผิด ลกั ษณะของความละอายตอการทุจริต ลักษณะของความละอายสามารถแบงได ๒ ระดับ คือ ความละอายระดบั ตน หมายถงึ ความละอาย ไมก ลา ทจ่ี ะทาํ ในสงิ่ ทผี่ ดิ เนื่องจากกลัววาเมื่อตนเองไดทําลงไปแลวจะมีคนรับรู หากถูกจับได จะไดร บั การลงโทษ หรอื ไดร บั ความเดอื ดรอ นจากสง่ิ ทตี่ นเองไดท าํ ลงไป จงึ ไมก ลา ทจ่ี ะกระทําผดิ และในระดับทีส่ องเปน ระดับทส่ี งู คือ แมวา จะไมมีใครรับรหู รอื เหน็ ใน สิ่งท่ตี นเองไดท าํ ลงไป ก็ไมก ลาทจ่ี ะทาํ ผดิ เพราะนอกจากตนเองจะไดรับผลกระทบแลว ครอบครัว สังคมก็จะ ไดรับผลกระทบตามไปดวย อีกท้ังช่ือเสียงของตนเองและครอบครัว AW_��������������_new62.indd 94 30-Oct-19 2:05:45 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๙๕ ก็จะเส่อื มเสีย บางคร้ังการทจุ รติ ท่ีเปน สิ่งเลก็ ๆ นอ ยๆ เชน การลอก ขอ สอบ อาจจะไมมใี ครใสใจหรือสังเกตเห็น แตห ากเปน ความละอาย ขนั้ สูงแลว บคุ คลน้ันกจ็ ะไมกลา ทํา ๓. ตัวอย่างความอายและความäมท่ นต่อการ ทبรตÔ การทุจริตมีผลกระทบตอการพัฒนาประเทศ ทําใหเกิด ความเสียหายอยางมากในดานตางๆ หากนําเอาเงินที่ทุจริตไป มาพฒั นาในสว นอน่ื ความเจรญิ หรอื การไดร บั โอกาสของผทู ดี่ อ ยโอกาส ก็จะมีมากข้ึน ความเหลื่อมลํ้าทางดานโอกาส ทางดานสังคม ทางดานการศึกษา ฯลฯ ของประชาชนในประเทศก็จะลดนอยลง ดังท่ีเห็นในปจจุบันวาความเจริญตางๆ มักอยูกับคนในเมือง มากกวาชนบท ท้ังๆ ที่คนชนบทก็คือประชาชนสวนหนึ่งของ ประเทศ แตเพราะอะไรทําไมประชาชนเหลาน้ันถึงไมไดรับโอกาส ใหทัดเทียมหรือใกลเคียงกับคนในเมือง ปจจัยหน่ึงคือการทุจริต สาเหตุการเกิดทุจริตมีหลายประการตามท่ีกลาวมาแลวขางตน แตทําอยางไรถึงทําใหมีการทุจริตไดมาก อยางหนึ่งคือการลงทุน เม่ือมีการลงทุนก็ยอมมีงบประมาณ เมื่อมีงบประมาณก็เปนสาเหตุ ใหบุคคลท่ีคิดจะทุจริตสามารถหาชองทางดังกลาวในทางทุจริตได แมวาประเทศไทยจะมีกฎหมายหลายฉบับเพ่ือปองกันการทุจริต ปราบปรามการทุจริต แตน่ันก็คือตัวหนังสือท่ีไดเขียนเอาไว แตการบังคับใชยังไมจริงจังเทาที่ควร ยิ่งไปกวาน้ัน หากประชาชน เห็นวาเรื่องดังกลาวไมเกี่ยวของกับตนเองก็มักจะไมอยากเขาไป เก่ียวของ เนื่องจากตนเองก็ไมไดรับผลกระทบที่เกิดข้ึน แตการคิด AW_��������������_new62.indd 95 30-Oct-19 2:05:47 PM

๙๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ดงั กลา วเปน สงิ่ ทผ่ี ดิ เนอ่ื งจากวา ตนเองอาจจะไมไ ดร บั ผลกระทบโดยตรง ตอ การทมี่ คี นทจุ รติ แตโ ดยออ มแลว ถอื วา ใช เชน เมอื่ มกี ารทจุ รติ มาก งบประมาณของประเทศที่จะใชพัฒนาหรอื ลงทนุ ก็นอ ย อาจสงผลให ประเทศไมส ามารถจางแรงงานหรือลงทุนได ความเสียหายที่เกิดจากการทุจริต หากเปนการทุจริต ในโครงการใหญๆ แลว ปรมิ าณเงินท่ที ุจริตยอ มมมี าก ความเสยี หาย ก็ยอมมีมากตามไปดวย โดยในบทน้ีไดยกกรณีตัวอยางที่เกิดขึ้นจาก การทุจริตไวในทายบท ซ่ึงจะเห็นไดวาความเสียหายที่เกิดข้ึนน้ัน มีมูลคามากมาย และเปนเพียงโครงการเดียวเทานั้น หากรวมเอา การทจุ รติ หลายๆโครงการหลายๆกรณเี ขา ดว ยกนั จะพบวา ความเสยี หาย ที่เกดิ ข้นึ มานั้นมากมายมหาศาล ดังนนั้ เมื่อเปน เชน นแี้ ลว ประชาชน จะตอ งมคี วามตนื่ ตวั ในการทจ่ี ะรว มมอื ในการปอ งกนั และปราบปราม การทจุ รติ การรว มมอื กนั ในการเฝา ระวงั เหตกุ ารณ สถานการณท อี่ าจ เกดิ การทจุ รติ ไดเมอ่ื ประชาชนรวมถงึ ภาคเอกชนภาคธรุ กจิ มคี วามตนื่ ตวั ทจี่ ะรว มมอื กนั ในการแกไ ขปญ หาดงั กลา ว ปญ หาการทจุ รติ จะถอื เปน ปญ หาเพยี งเลก็ นอยของประเทศไทย เพราะไมวาจะทําอยา งไรกจ็ ะมี การสอดสอ ง ตดิ ตาม เฝา ระวงั เรอ่ื งการทจุ รติ อยา งตอ เนอื่ ง ดงั นน้ั แลว สงิ่ สาํ คญั สงิ่ แรกทจ่ี ะตอ งสรา งใหเ กดิ ขนึ้ คอื ความตระหนกั รถู งึ ผลเสยี ที่เกิดขึ้นจากการทุจริต สรางใหเกิดความต่ืนตัวตอการปราบปราม การทุจริต การไมท นตอการทุจริต ใหเ กดิ ขนึ้ ในสงั คมไทย เมอื่ ประชาชนในประเทศมคี วามตน่ื ตวั ทวี่ า “ไมท นตอ การทจุ รติ ” แลว จะทาํ ใหเ กดิ กระแสการตอ ตา นตอ การกระทาํ ทจุ รติ และคนทที่ าํ ทจุ รติ ก็จะเกิดความละอายไมกลาที่จะทําทุจริตตอไป เชน หากพบเห็นวา มกี ารทจุ รติ เกดิ ขนึ้ อาจมกี ารบนั ทกึ เหตกุ ารณห รอื ลกั ษณะ การกระทาํ AW_��������������_new62.indd 96 30-Oct-19 2:05:48 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๙๗ แลวแจงขอมูลเหลานั้นไปยังหนวยงานหรือส่ือมวลชนเพื่อรวมกัน ตรวจสอบการกระทําที่เกิดข้ึน และยิ่งในปจจุบันเปนสังคมสมัยใหม และกาํ ลงั เดนิ หนา ประเทศไทยกา วสยู คุ ไทยแลนด ๔.๐ แตก ารจะเปน ๔.๐ ใหสมบูรณแบบไดน้ัน ปญหาการทุจริตจะตองลดนอยลงไป เมอ่ื ประชาชนมคี วามตน่ื ตวั ตอ การทไ่ี มท นตอ การทจุ รติ แลว ผลทเี่ กดิ ขน้ึ จะเปนอยางไร ตัวอยางที่จะนํามากลาวถึงตอไปน้ีเปนกรณีท่ีเกิดข้ึน ในตางประเทศ แสดงใหเห็นถึงความไมทนตอการทุจริตท่ีประชาชน ไดลุกขึ้นมาตอสู ตอตานตอนักการเมืองที่ทําทุจริต จนนําในท่ีสุด นักการเมืองเหลาน้ันหมดอํานาจทางการเมืองและไดรับบทลงโทษ ท้งั ทางสังคมและทางกฎหมาย ดังน้ี ๑. ประเทศเกาหลีใต เกาหลีใตถือเปนประเทศ หนึ่งท่ีประสบความสําเร็จ ในดานของการปองกัน และปราบปรามการทจุ รติ แตก็ยังคงมีปญหาการ ทุจริตเกิดขึ้นอยูบาง เชน ท่มี า : http://www.bbc.com/thai/international-39227441 เมือ่ ป พ.ศ. ๒๕๕๙ มขี า ว กรณีของประธานาธิบดีถูกปลดออกจากตําแหนงเพราะเขาไปมี สว นเกย่ี วขอ งในการเออ้ื ประโยชนใ หพ วกพอ ง โดยการถกู กลา วหาวา ใหเ พอ่ื นสนทิ ของครอบครวั เขา มาแทรกแซงการบรหิ ารประเทศ รวมถงึ ใชความสัมพันธท่ีใกลชิดกับประธานาธิบดีแสวงหาประโยชนสวนตัว ผลที่เกิดข้ึนคือถูกดําเนินคดีและตั้งขอหาวาพัวพันการทุจริตและ ใชอํานาจหนาท่ีในทางมิชอบเพื่อเอื้อผลประโยชนใหแกพวกพอง AW_��������������_new62.indd 97 30-Oct-19 2:05:50 PM

๙๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม กรณที เ่ี กดิ ขนึ้ นปี้ ระชาชนเกาหลใี ตไ ดม กี ารรวมตวั กนั ประทว งกวา พนั คน เรียกรองใหประธานาธิบดีคนดังกลาวลาออกจากตําแหนงหลังมีเหตุ อ้ือฉาวทางการเมือง อีกกรณีท่ีจะกลาวถึง เพอ่ื เปน ตวั อยา งการตอ ตา น การกระทําท่ีไมถูกตอง คือ การทน่ี กั ศึกษาคนหน่งึ ไดเ ขา เรยี นในมหาวทิ ยาลยั ท้ังท่ีผลคะแนนท่ีเรียนมา น้ันไมไดสูง และนักศึกษา ทม่ี า : https://teen.mthai.com/education /119903.html ดังกลาวมีคุณสมบัติไมตรง กับการคัดเลือกโควตานักกีฬาที่กําหนดไววาจะตองผานการแขงขัน ประเภทเดี่ยว แตนักศึกษาคนดังกลาวผานการแขงขันประเภททีม เทา กบั วา คณุ สมบตั ไิ มถ กู ตอ งแตไ ดร บั เขา เรยี นในมหาวทิ ยาลยั ดงั กลา ว การกระทาํ เชน นจี้ งึ เปน สาเหตหุ นง่ึ ของการนาํ ไปสกู ารประทว งตอ ตา น จากนกั ศกึ ษาและอาจารยข องมหาวทิ ยาลยั ดงั กลา ว ซง่ึ ทางมหาวทิ ยาลยั ก็ไมสามารถใหคําตอบท่ีชัดเจนแกกลุมผูประทวงได จนในท่ีสุด ประธานของมหาวทิ ยาลยั ดังกลา วจงึ ลาออกจากตําแหนง ๒. ประเทศบราซิล ปลายป พ.ศ. ๒๕๕๙ ประชาชน ในประเทศบราซลิ ไดม กี ารชมุ นมุ ประทว งการทจุ รติ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เปน การ แสดงออกถึงความไมพอใจตอวัฒนธรรมการโกงของระบบราชการ ของประเทศ โดยมปี ระชาชนจาํ นวนหลายหมืน่ คนเขารว มการชมุ นมุ ในคร้ังนี้ และมีการแสดงภาพหนูเพื่อเปนสัญลักษณในการประณาม AW_��������������_new62.indd 98 30-Oct-19 2:05:51 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๙๙ ตอ นกั การเมอื ง ทที่ จุ รติ การประทวงดังกลาว ยังถือวามีขนาดเล็ก กวาคร้ังกอน เพราะ ทผ่ี า นมาไดม กี ารทจุ รติ เ กิ ด ขึ้ น แ ล ะ มี ก า ร ประทวง จนในที่สุด ประธานาธบิ ดไี ดถ กู ปลด ที่มา : https://www.dailynews.co.th/ foreign/540734 จากตําแหนง เนื่องจากการกระทําที่ละเมิดตอกฎระเบียบเร่ือง งบประมาณ จากตัวอยางขางตนแสดงใหเห็นถึงความตื่นตัวของประชาชน ทอี่ อกมาตอ ตา นตอ การทจุ รติ ไมว า จะเปน การทจุ รติ ในระดบั หนว ยเลก็ ๆ หรือระดับประเทศ เปนการแสดงออกซึ่งการไมทนตอการทุจริต การไมทนตอการทุจริตสามารถแสดงออกมาไดหลายระดับตั้งแต การเหน็ คนทที่ าํ ทจุ รติ แลว ตนเองรสู กึ ไมพ อใจ มกี ารสง เรอ่ื งตรวจสอบ รอ งเรยี น และในทส่ี ดุ คอื การชมุ นมุ ประทว ง ตามตวั อยา งทไ่ี ดน าํ มาแสดง ใหเ หน็ ขางตน ตราบใดท่สี ามารถสรางใหส ังคมไมทนตอการทจุ รติ ได เม่ือน้ันปญหาการทุจริตก็จะลดนอยลง แตหากจะใหเกิดผลดีย่ิงข้ึน จะตองสรางใหเกิดความละอายตอการทุจริต ไมกลาที่จะทําทุจริต โดยนาํ เอาหลกั ธรรมทางศาสนามาเปน เครอ่ื งมอื ในการสงั่ สอน อบรม ในขณะเดยี วกนั หากมกี ารทจุ รติ เกดิ ขน้ึ กระบวนการแสดงออกตอ การ ไมท นตอ การทุจริตจะตอ งเกิดขึน้ และมกี ารเปด เผยชอื่ บุคคลทีท่ จุ ริต ใหกับสาธารณชนไดรบั ทราบอยา งท่ัวถงึ เมอื่ สังคมมีทัง้ กระบวนการ ในการปองกันการทุจริตและปราบปรามการทุจริตที่ดี รวมถึง การสรางใหสังคมเปนสังคมท่ีไมทนตอการทุจริต มีความละอายตอ AW_��������������_new62.indd 99 30-Oct-19 2:05:52 PM

๑๐๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม การทําทุจริตแลว ปญหาการทุจริตจะลดนอยลง ประเทศชาติ จะสามารถพัฒนาไดมากข้ึน สําหรับระดับการทุจริตที่เกิดข้ึน ไมวาจะเปนในระดับใด ลวนแลวแตสงผลกระทบตอสังคมและประเทศชาติท้ังส้ิน บางคร้ัง การทจุ รติ เพยี งนดิ เดยี วอาจนาํ ไปสกู ารทจุ รติ อยา งอน่ื ทม่ี ากกวา เดมิ ได การมวี ัฒนธรรม คา นยิ ม หรอื ความเชอื่ ท่ไี มถ ูกตอ งกส็ งผลใหเกิดการ ทจุ รติ ได เชน การมอบเงนิ อดุ หนนุ แกส ถานศกึ ษาเพอ่ื ใหบ ตุ รของตนได เขา ศกึ ษาในสถานทแ่ี หง นนั้ หากพจิ ารณาแลว อาจพบวา เปน การชว ยเหลอื สถานศึกษาเพ่ือที่สถานศึกษาแหงนั้นจะไดนําเงินท่ีไดไปพัฒนา สภาพแวดลอ ม การเรยี นการสอนของทางสถานศกึ ษาตอ ไป แตก ารกระทาํ ดังกลาวน้ีไมถูกตอง เปนการปลูกฝงส่ิงที่ไมดีใหเกิดข้ึนในสังคม และตอไปหากกระทําเชนน้ีเรื่อยๆ จะมองวาเปนเร่ืองปกติท่ีทุกคน ทํากัน ไมมีความผิดแตอยางใด จนทําใหแบบแผนหรือพฤติกรรม ทางสงั คมทด่ี ี ถกู กลนื หายไปกบั การกระทาํ ทไ่ี มเ หมาะสมเหลา นี้ ตวั อยา ง การมอบเงินอุดหนุนแกสถานศึกษายังคงเกิดข้ึนในประเทศไทย อยางตอเนื่อง โดยเฉพาะในสถานศึกษาท่ีมีช่ือเสียงซ่ึงหลายคน อยากใหบุตรของตนเขาศึกษาในสถานที่แหงนั้น แตดวยขอจํากัด ทไ่ี มส ามารถรบั นกั เรยี น นกั ศกึ ษาไดท ง้ั หมด จงึ ทาํ ใหผ ปู กครองบางคน ตอ งใหเ งนิ กับสถานศกึ ษา เพอ่ื ใหบ ตุ รของตนเองไดเ ขาเรยี น ๔. การลงโทษทางสังคม (Social Sanctions) คําวา “การลงโทษโดยสังคม” หรือเรียกวา “การลงโทษ ทางสงั คม” ซงึ่ ตรงกับภาษาอังกฤษคาํ วา “Social Sanction” พจนานกุ รมศพั ทส งั คมวทิ ยาฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน (๒๕๓๒ : ๓๖๑ - ๓๖๒) ไดใหความหมายของคําวา “Social Sanctions” AW_��������������_new62.indd 100 30-Oct-19 2:05:54 PM