โคลงโลกนิติ

โคลงโลกนิติ

โลกนิติ อา่ นวา่ โลก-กะ-นดิ

โลกนติ ิ โลก=แผ่นดนิ , จักรวาล, คน นิต=ิ ขอ้ บัญญตั ิ, แบบแผน

โลกนติ ิ หมายถงึ แนวทางการดาเนนิ ชีวติ ของ มนุษย์

โคลงโลกนิติ ชาระโดย พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดศิ ร

โลกนติ ิ มเี นื้อหาเกยี่ วกับ คาสอนทส่ี ามารถนาไปใชใ้ น ชีวิตประจาวันได้เพอ่ื ให้ ดาเนนิ ชีวิตทถี่ ูกต้องดงี าม

โลกนิติ แตง่ ดว้ ยคาประพนั ธ์ ประเภท โคลงสส่ี ภุ าพ

โคลงสส่ี ุภาพ ๑ บท มี ๔ บาท แตล่ ะบาท มี ๒ วรรค คาเอก มี ๗ แหง่ คาโท มี ๔ แห่ง

ข้อบังคบั ของโคลงสสี่ ภุ าพ ๑. บทหนึง่ มี ๔ บรรทัด ๒. วรรคหนา้ ของทุกบรรทัด มี ๕ พยางค์ วรรคหลังของบรรทัดท่ี ๑ - ๓ มี ๒ พยางค์ บรรทัดที่ ๔ มี ๔ พยางค ๓. มีตำแหนง่ สัมผัสตามเส้นโยง ๔. บังคับรปู วรรณยุกต์ เอก ๗ โท ๔



การอา่ น โคลงโลกนติ ิ

การอา่ นโคลงโลกนิติ พระสมุทรสุดลึกล้น คณนา สายดิง่ ทงิ้ ทอดมา หยัง่ ได้ เขาสงู อาจวัดวา กาหนด จติ มนษุ ย์นไี้ ซร้ ยากแท้หยง่ั ถงึ รักกนั อยู่ขอบฟ้า เขาเขยี ว เสมออยู่หอแห่งเดียว รว่ มหอ้ ง ชังกันบ่แลเหลียว ตาต่อ กนั นา เหมอื นขอบฟา้ มาป้อง ป่าไมม้ าบงั

การถอดคาประพันธ์ โคลงโลกนติ ิ

วรรณคดี content ปลาร้าพนั ห่อดว้ ย ใบคา ใบพอ้ พันห่อหมุ้ กฤษณา ใบก็เหม็นคาวปลา คละคล้งุ หอมระรวยรสพา เพริศดว้ ย คอื คนหมไู่ ปหา คบเพอ่ื น พาลนา คอื คนเสพเสนห่ า นักปราชญ์ ได้แต่รา้ ยร้ายฟงุ้ เฟื่องให้เสียพงศ์ฯ ความสุขซาบฤาม้วย ดจุ ไม้กลน่ิ หอม๚ แปล การคบคนชวั่ หรือคนพาลยอ่ มนามาซงึ่ ความมัว แปล การคบคนดยี อ่ มนาซงึ่ ความสขุ และช่อื เสียง หมอง พาใหเ้ สื่อมเสียไปถึงวงศ์ตระกูล ตรงกบั สานวนคบบัณฑติ บณั ฑิตพาไปหาผล โคลงบทนีส้ อนในเรื่องใด โคลงบทนส้ี อนใหห้ ัดเลือกคบคน กล่าวคอื ถา้ คบเพ่ือนดีก็จะ ส่งผลดกี ับตวั เรา แต่ถ้าคบเพอ่ื นท่ไี ม่ดีก็จะมแี ต่เร่อื งเสยี หาย #ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดียม

วรรณคดี content ผลเด่ือเมื่อสุกไซร้ มีพรรณ ขนุนสุกสลา้ งแหง่ สาขา ภายนอกแดงดฉู นั ชาดบา้ ย ภายนอกเหน็ หนามหนา หนั่นแท้ ภายในยอ่ มแมลงวนั หนอนบอ่ น ภายในย่อมรสา เอมโอช ดุจดงั คนใจร้าย นอกนั้นดงู าม๚ สาธชุ นน้ันแล้ เลิศด้วยดวงใจ แปล การคบการคบคนอย่ามองเพียงความงดงาม แปล ผลขนนุ สกุ ดภู ายนอกเห็นแตห่ นามแหลม ภายนอก ตรงกับสานวนรหู้ นา้ ไมร่ ใู้ จ หรือข้างนอกสุกใส แตเ่ นือ้ ขนุนภายในมรี สชาตหิ อมหวานเปรียบเหมือน ขา้ งในเปน็ โพรง คนที่รปู กายภายนอกอาจไม่สวยงามแต่จติ ใจนน้ั งดงามยง่ิ โคลงบทนส้ี อนในเร่ืองใด โคลงบทน้สี อนให้หัดเลือกคบคน #ภาษาไทยไมจ่ ๊ักเดียม กลา่ วคือ อยา่ ดคู นแตภ่ ายนอก

วรรณคดี content ยางขาวขนเรยี บรอ้ ย ดูดี รูปแร้งดูร่างร้าย รงุ รัง ภายนอกหมดใสสี เปรยี บฝา้ ย ภายนอกเพียงพึงชัง ชัว่ ชา้ กนิ สัตวเ์ สพปลามี ชวี ิต เสพสัตว์ที่มรณัง นฤโทษ เฉกเช่นชนชาตริ า้ ย นอกนัน้ นวลงามฯ ดงั จิตสาธชุ นกลา้ กลั่นสร้างทางผล ฯ แปล นกกระยางมีขนสีขาวดงั ปยุ ฝา้ ย เห็นแต่ภายนอกก็ว่า แปล นกแร้งมีรปู รา่ งรกรุงรงั น่าเกลียดแต่กนิ สัตวท์ ต่ี าย ขาวสะอาดดีแตก่ นิ ปลาและสัตวม์ ชี ีวติ เป็นอาหาร เปรยี บเช่น แลว้ เปน็ อาหาร จงึ ไมเ่ ปน็ บาปเป็นกรรมแกต่ ัว เปรยี บเช่น คนทม่ี ีชวี ติ อยูใ่ นวงแวดลอ้ มของคนชว่ั ม่งุ ประกอบแตค่ ุณ คนรปู รา่ งหน้าตาผวิ พรรณดี แตม่ ีจติ ใจโหดรา้ ย งามความดีเพ่ือมรรคผลในภายหน้า โคลงบทนี้สอนในเร่อื งใด โคลงบทน้ีสอนให้หดั เลอื กคบคน #ภาษาไทยไมจ่ ๊ักเดยี ม กล่าวคือ อย่าดคู นแตภ่ ายนอก

วรรณคดี content พระสมทุ รสดุ ลกึ ลน้ คณนา หา้ มเพลงิ ไว้อยา่ ให้ มคี วนั สายด่ิงทงิ้ ทอดมา หย่งั ได้ หา้ มสุรยิ แสงจนั ทร์ ส่องไซร้ เขาสงู อาจวัดวา กาหนด หา้ มอายใุ ห้หัน คืนเลา่ จิตมนุษย์นไี้ ซร้ ยากแท้หยั่งถึง ฯ หา้ มด่ังน้ไี วไ้ ด้ จ่งึ ห้ามนินทา ฯ แปล แมม้ หาสมุทรจะลกึ เพยี งใดก็ตาม มนุษยก์ ็ แปล สามารถห้ามไฟไม่ให้มคี วัน ห้ามพระอาทติ ย์ พระจันทรอ์ ยา่ สอ่ งแสง หา้ มอายใุ หห้ วนคืนเด็ก หา้ ม สามารถวัดความลึกได้ ขนุ เขาแม้จะสูงสดุ ฟากฟา้ ก็วดั ทั้งสามสงิ่ นีไ้ ด้ จึงจะสามารถหา้ มการนนิ ทาได้ ความสูงของยอดได้ แต่จติ มนษุ ย์น้คี าดเดาได้ยาก โคลงบทน้ีสอนในเรื่องใด โคลงบทน้ีสอนใหห้ ัดเลือกคบคน #ภาษาไทยไม่จ๊กั เดียม กลา่ วคอื จิตใจของคนนั้นยากที่จะหยัง่ ถึงหรอื เขา้ ใจได้ ดงั นน้ั จงึ ไม่ควรไวว้ างใจใครงา่ ย ๆ

วรรณคดี content คนพาลผ้บู าปแท้ ทุรจติ คนใดไปเสพดว้ ย คนพาล ไปสู่หาบณั ฑิต คา่ เช้า จักทกุ ข์ทนเนานาน เน่ินแท้ ฟงั ธรรมอยูเ่ นืองนติ ย์ บ่ซาบ ใจนา ใครเสพท่วยทรงญาณ เปรมปราชญ์ คอื จวกั ตกั ข้าว หอ่ นรู้รสแกง ฯ เสวยสขุ ลา้ เลศิ แล้ เพราะได้สดับดีฯ แปล คนพาลสันดานบาป แมจ้ ะสมาคมกบั นักปราชญ์ แปล ผู้ใดท่คี บคนพาล คนพาลย่อมชักนาใหไ้ ด้รับ ไดฟ้ งั ธรรมคาสอนอย่เู สมอ กห็ าไดซ้ าบซ่งึ ในคาสั่งสอนนั้นไม่ ความเดอื ดร้อนราคาญอยู่เนืองนิตย์ ผ้ใู ดคบกบั บณั ฑติ เปรียบเช่น จวกั ตกั ข้าวตกั แกงแต่ไมร่ รู้ สชาติของแกงว่าเป็น บณั ฑิตย่อมชกั จงู ให้กระทาแต่สิ่งทด่ี ี จึงย่อมได้รบั แต่ อย่างไร ความสุขความเจรญิ โคลงบทนีส้ อนในเร่อื งใด โคลงบทน้ีสอนให้หัดเลือกคบคน กล่าวคือ ถ้าคบเพอื่ นดกี ็จะส่งผลดีกบั ตวั เรา #ภาษาไทยไม่จกั๊ เดียม แต่ถ้าคบเพือ่ นท่ีไม่ดกี จ็ ะมีแต่เร่ืองเสียหาย

วรรณคดี content โคลงบทนส้ี อนในเรอื่ งใด โคลงบทน้ีสอนให้หัดเลอื กคบคน กล่าวคอื ถา้ คบเพ่ือนท่ไี มด่ กี ็จะมีแตเ่ ร่ือง นกนอ้ ยขนน้อยแต่ พอตวั เสยี หาย มิตรพาลอย่าคบให้ สนิทนกั รงั แตง่ จเุ มียผัว อยู่ได้ พาลใชม่ ิตรอยา่ มกั กล่าวใกล้ มักใหญ่ยอ่ มคนหวั ไพเพดิ ครนั้ คราวเคียดคมุ ชัก เอาโทษ ใสน่ า ทาแต่พอตวั ไซร้ อยา่ ให้คนหยัน ฯ รเู้ หตสุ ง่ิ ใดไซร้ สอ่ สิ้นกลางสนาม แปล นกตวั เล็กๆ เรยี่ วแรงยอ่ มมนี ้อย จงึ เสาะแสวงหาก่งิ ไม้ แปล อยา่ ชิดใกลส้ นิทกบั คนพาล เพราะคนพาล ใบหญ้าทารงั พอได้อยู่อาศยั สองตวั เมยี ผวั เกดิ มาเป็นคน จะไมม่ คี วามเปน็ เพ่อื น นกึ เคอื งเราเม่ือใดก็จะหาเร่ืองเรา จะทาส่งิ ใดกใ็ ห้พอเหมาะกบั กาลงั ทรัพย์กาลงั ความสามารถ รคู้ วามลบั ใดของเราก็จะเอาไปเปิดเผยใหค้ นอนื่ ๆ รู้ อย่าใหใ้ ครๆ ดถู กู ดหู มิน่ ไดว้ ่าไมร่ ู้จักประมาณตน โคลงบทนีส้ อนในเรอื่ งใด โคลงบทนสี้ อนให้เปน็ ผูร้ ู้จักประมาณตนกลา่ วคอื เราควรใช้ชีวติ แบบพอดี #ภาษาไทยไมจ่ ๊ักเดียม อันเป็นวถิ ีทางทส่ี อดคลอ้ งกบั หลกั เศรษฐกจิ พอเพียงของรชั กาลที่ ๙

วรรณคดี content โคลงบทนี้สอนในเร่ืองใด โคลงบทนสี้ อนให้ยึดมนั่ ในความดี และเชอ่ื ในเรอ่ื งกฎแห่งกรรม เพราะความช่ัวนนั้ ย่อมกัดกร่อนจติ ใจและให้ผลรา้ ยแกค่ นทาช่ัว ความรดู้ ูยิง่ ล้า สนิ ทรพั ย์ สนมิ เหล็กเกดิ แตเ่ นอ้ื ในตน คิดคา่ ควรเมอื งนับ ยิ่งไซร้ เพราะเหตจุ กั อยู่กบั กายอาต-มานา กนิ กัดเน้อื เหล็กจน กรอ่ นขร้า โจรจักเบยี นบไ่ ด้ เร่งรเู้ รยี นเอา บาปเกิดแต่ตนคน เป็นบาป บาปย่อมทาโทษซา้ ใส่ผ้บู าปเอง แปล การใฝ่ศกึ ษาหาความรู้ ไมว่ ่าในยคุ สมัยใดการเรยี น แปล ผลทเ่ี กดิ ขึ้นกบั เรายอ่ มมเี หตุจากการกระทา ถอื เป็นสิง่ สาคัญ ดังนนั้ จงึ ควรขยันหมน่ั เพียร เพราะความรู้ ของเราท้ังสนิ้ ดยี ่อมได้รบั ผลดีตอบแทน ทาชว่ั ผลท่ีเกดิ จาก ไม่มใี ครสามารถขโมยไปได้และยังสามารถใชเ้ ลย้ี งชีพของตน การทาชวั่ น้ัน ยอ่ มกดั กร่อนใจซึง่ เปรยี บไดก้ ับสนิมกดั กรอ่ น ไดอ้ ีกดว้ ย เนื้อเหล็กใหผ้ พุ ังไป โคลงบทนสี้ อนในเรอื่ งใด โคลงบทนส้ี อนใหส้ นใจการศกึ ษา กล่าวคอื ให้มีความขยัน หมน่ั เพยี ร #ภาษาไทยไม่จกั๊ เดยี ม เพราะความรู้มคี า่ มากกวา่ ทรพั ยส์ ินและคงอยตู่ ิดตัวไปจนตายไม่มใี ครมาแยง่ ชงิ ไปได้

วรรณคดี content โคลงบทน้สี อนในเรื่องใด เห็นทา่ นมอี ยา่ เคลม้ิ ใจตาม โคลงบทนส้ี อนให้คิดกตญั ญู กล่าวคอื ใหร้ ้จู ักสานกึ ในพระคุณ เรายากหากใจงาม อยา่ ครา้ น ของบิดา มารดา และครูอาจารย์ อุตสาหพ์ ยายาม การกิจ เอาเย่ยี งอยา่ งเพ่อื นบา้ น อย่าท้อทากิน คุณแมห่ นกั หนาเพ้ยี ง พสุธา คณุ บิดรดุจอา- กาศกว้าง คุณพพ่ี า่ งศิขรา เมรุมาศ คณุ พระอาจารย์อ้าง อาจสู้สาคร แปล เม่อื เห็นผู้อนื่ มัง่ มีกว่ากไ็ มค่ วรโลภ ไม่ควรอยากมี แปล พระคณุ ของมารดาน้ันยิง่ ใหญเ่ ปรยี บไดก้ ับแผ่นดิน อยากได้ตามคนอน่ื แม้จะยากจนกใ็ หห้ ม่ันทามาหากนิ พระคณุ ของบดิ าเปรียบไดก้ บั อากาศ พระคุณของพนี่ ั้นสงู อย่าเกียจคร้านและท้อแท้ ใหร้ ู้จักใชช้ วี ติ อยา่ งพอเพยี ง เท่ากับยอดเขาพระสุเมรุ และพระคุณของครูบาอาจารยก์ ็ ล้าลกึ เปรียบไดก้ บั นา้ ในแม่นา้ ทง้ั หลาย โคลงบทน้สี อนในเร่ืองใด โคลงบทน้สี อนให้เปน็ ผรู้ จู้ ักประมาณตน กล่าวคอื เราควรใช้ชวี ิตแบบพอดี อนั #ภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดียม เปน็ วิถีทางท่สี อดคลอ้ งกับหลักเศรษฐกิจพอเพียงของรัชกาลที่ ๙

วรรณคดี content โคลงบทนีส้ อนในเรอ่ื งใด โคลงบทน้ีสอนให้รจู้ ักประมาณตน กล่าวคอื ให้รูจ้ ักเกบ็ ประหยดั อดออม ออ่ นหวานมานมติ รล้น เหลือหลาย ทรพั ย์มีสสี่ ว่ นไซร้ ปูนปัน หยาบบม่ ีเกลอกราย เกลอื่ นใกล้ ดจุ ดวงศศิฉาย ดาวดาษ ประดบั นา ภาคหน่งึ พงึ เกยี ดกนั เก็บไว้ สรุ ยิ าส่องดาราไร้ เพ่ือรอ้ นแรงแส สองส่วนเบ็ดเสรจ็ สรรพ์ การกจิ ใช้นา ยงั อกี สว่ นควรให้ จ่ายเล้ยี งตัวตน แปล คนท่พี ดู จาสภุ าพไพเราะย่อมมเี พอื่ นมาก เปรียบไดก้ ับ แปล ให้รจู้ กั ใช้ทรพั ย์อยา่ งถกู วธิ ี ใหจ้ ัดสรรปนั สว่ น ดวงจนั ทรท์ ี่มดี าวจานวนมากรายล้อมประดับ ต่างกับคนพดู จา ในการใช้จ่าย และเก็บออมไวใ้ ช้ กระด้างหยาบคาย ทาใหม้ ีไมใ่ ครคบหาหรือสมาคมด้วย เปรยี บได้กบั ดวงอาทติ ย์แสงร้อนแรงทบี่ ดบังแสงของดาวดวงอ่นื โคลงบทนสี้ อนในเรอื่ งใด โคลงบทนส้ี อนให้มไี มตรีจติ กลา่ วคือ ให้ร้จู ักพดู ดี ทาดีกบั คนรอบขา้ ง #ภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

วรรณคดี content ร้นู ้อยวา่ มากรู้ เรงิ ใจ รักกนั อยขู่ อบฟา้ เขาเขยี ว กลกบเกิดอยูใ่ น สระจอ้ ย เสมออยหู่ อแห่งเดียว ร่วมห้อง ไปเ่ หน็ ชเลไกล กลางสมทุ ร ชังกันบ่แลเหลียว ตาต่อ กนั นา ชมว่าน้าบอ่ นอ้ ย มากลา้ ลึกเหลือ เหมอื นขอบฟ้ามาป้อง ป่าไมม้ าบงั แปล คนรนู้ อ้ ยแตห่ ลงคิดวา่ รู้มาก กเ็ หมือนกบั กบทอ่ี ยู่ แปล คนทรี่ ักกันแม้จะอยูห่ า่ งกันสดุ หลา้ ฟา้ เขียว ในสระไมเ่ คยเหน็ ทะเล จึงคิดวา่ นา้ ในสระนมี้ ีมากแลว้ กเ็ หมือนอยใู่ กล้กัน ผิดกับคนท่ีเกลียดกัน แมจ้ ะอยู่ ใกลก้ ัน กเ็ หมือนมขี อบฟา้ ปา่ เขามาบดบัง โคลงบทนส้ี อนในเร่ืองใด สอนใหล้ ะท้งิ ความโออ้ วด กล่าวคอื ให้เราร้จู ักออ่ นนอ้ มถอ่ มตน ไม่ควรโอ้อวด #ภาษาไทยไมจ่ กั๊ เดยี ม ตนเอง เพราะไมม่ ีใครอยากจะอยใู่ กล้กบั คนทชี่ อบโออ้ วด

วรรณคดี content โคลงบทนีส้ อนในเร่อื งใด โคลงบทนี้สอนใหห้ ัดเลือกคบคน กล่าวคอื ใหร้ จู้ ักการพิจารณาในการเลอื กคนคน โคควายวายชีพได้ เขาหนัง เพอ่ื นกนิ ส้นิ ทรพั ยแ์ ล้ว แหนงหนี เปน็ สิ่งอันยัง อยูไ่ ซร้ คนเด็ดดบั สญู สัง ขารร่าง หางา่ ย หลายหมนื่ มี มากได้ เป็นชื่อเสียงได้ แต่รา้ ยกบั ดี เพอื่ นตาย ถา่ ยแทนชี วาอาตม์ หากยาก ฝากผไี ข้ ยากแท้จักหา แปล เมอ่ื วัวควายตายไปเราจะได้เขาและหนัง แปล เพื่อนกินเม่ือเราสิ้นทรพั ยแ์ ลว้ กจ็ ะหายหนี ถา้ คนตายแลว้ จะไม่มสี ง่ิ ใดเหลืออยู่ นอกจากความดี ซึ่งมีอยมู่ ากมายหางา่ ยนัก แตเ่ พ่ือนตายทจ่ี ะฝากผี และความช่วั ท่เี คยทาเอาไวใ้ หค้ นจดจา ฝากไขน้ น้ั หายาก โคลงบทนส้ี อนในเร่ืองใด สอนให้ยึดม่ันในความดี กล่าวคือ คนเราเม่อื ตายไปแล้ว ทกุ อย่างยอ่ มสญู สลาย #ภาษาไทยไม่จก๊ั เดียม คงเหลอื แตค่ ากล่าวขานถึงความดีงาม/ความชวั่ ทไ่ี ด้กระทาไว้เมือ่ ยังมชี ีวิตอยู่

บทวเิ คราะห์

๑. คุณคา่ ด้านเน้อื หา

สอนให้ยดึ ม่ันความดี สอนให้มีไมตรีจิต สอนใหค้ ิดกตญั ญู สอนให้รู้รักษาความสัตย์ สอนใหห้ ดั คบคน สอนใหส้ นใจการศึกษา สอนใหพ้ ง่ึ พาตนเอง สอนให้เปน็ ผู้รจู้ กั ประมาณตน สอนใหเ้ ป็นคนตง้ั ใจจรงิ สอนให้ละทงิ้ ความโอ้อวด

สอนใหม้ ไี มตรีจิต ใครจักผกู โลกแม้ รดั รึง เหล็กเท่าลาตาลตรึง ไปห่ มนั้ มนตรย์ าผูกนานหึง หายเส่ือม ผูกเพอ่ื ไมตรีนนั้ แนน่ เท้าวนั ตาย ไม่มเี สนห่ าหรือมนตรใ์ ดทจี่ ะผกู มัดคนให้คงมัน่ ตอ่ กนั เทา่ ไมตรี ความเออ้ื อาทรทีด่ ตี อ่ กนั

๒. คุณคา่ ด้านวรรณศลิ ป์

“ปลารา้ พนั หอ่ ดว้ ย ใบคา ใบกเ็ หมน็ คาวปลา คละคลงุ้ คือคนหมไู่ ปหา คบเพื่อน พาลนา ได้แตร่ ายรา้ ยฟงุ้ เฟื่องใหเ้ สยี พงศ์” จากคาประพนั ธข์ า้ งต้นเปน็ การใชส้ มั ผสั อกั ษรเลน่ คา ท่ีทาใหเ้ สยี งไพเราะ มจี ังหวะ ใช้คาง่าย ๆ คมคาย ทาใหผ้ อู้ า่ นเกดิ จนิ ตภาพอย่างแจม่ ชดั และจดจาคากลอน ไดง้ า่ ย

มกี ารใช้โวหารภาพพจน์ สุริโย “นาคมี ีพษิ เพยี้ ง แชม่ ช้า แมลงปอ่ ง เลอื้ ยบท่ าเดโช อวดอา้ งฤทธ”ี พิษน้อยหยง่ิ ยโส ชูแตห่ างเองอา้ โคลงโลกนิตมิ กี ารใชโ้ วหารภาพพจนล์ กั ษณะตา่ ง ๆ ทที่ าผอู้ า่ นไดเ้ ขา้ ถงึ สาระของบทกวดี ยี ่ิงขน้ึ เชน่ ภาพพจน์อปุ มา คือ การเปรยี บสงิ่ หน่ึงกบั สงิ่ หนึ่งเพอ่ื อธิบายสง่ิ น้ันใหช้ ดั เจนขน้ึ

๓. คณุ คา่ ดา้ นสงั คม

การนาไปประยกุ ต์ในชวี ติ ประจาวัน โคลงโลกนติ เิ ปน็ วรรณคดคี าสอนซง่ึ แสดงใหเ้ หน็ วธิ กี ารใชช้ วี ิตให้ เปน็ สุข และสามารถปฏบิ ตั ติ น ให้อยใู่ นกรอบทดี่ ขี องสังคม สาระที่ ปรากฏอยใู่ นโคลงผอู้ า่ นสามารถนาไปประยกุ ต์ใชก้ บั ชวี ติ ได้ เชน่ การใฝศ่ กึ ษาหาความรู้ ไม่วา่ ในยคุ สมยั ใดการเรยี นถอื เปน็ สง่ิ สาคญั ดงั นนั้ จงึ ควร ขยันหมน่ั เพยี ร เพราะความรไู้ มม่ ใี ครสามารถขโมยไปไดแ้ ละยงั สามารถ ใช้เลยี้ งชพี ของตนไดอ้ กี ดว้ ย ดงั โคลงบทนี้ “ความรดู้ ยู ง่ิ ลา้ สินทรพั ย์ คิดคา่ ควรเมอื งนบั ย่ิงไซร้ เพราะเหตุจกั อยกู่ บั กายอาต-มานา โจรจกั เบยี นบไ่ ด้ เร่งรเู้ รยี นเอา”

การเลอื กคบคน การดารงอยู่ในสงั คมย่อมพบเจอกบั ผคู้ นมากมาย ยากท่จี ะรู้ ว่าใครดหี รอื รา้ ย จากการตดั สนิ แคภ่ ายนอกเทา่ นนั้ ดังนน้ั เราจงึ ควรพจิ ารณาใหถ้ ่องแทก้ อ่ นจะตดั สนิ วา่ เปน็ คนเชน่ ไร ดงั โคลง บทนี้ “ผลเดอื่ เมอ่ื สกุ ไซร้ มีพรรณ ภายนอกแดงดฉู นั ชาดบา้ ย ภายในยอ่ มแมลงวนั หนอนบอ่ น ดุจดงั คนใจรา้ ย นอกนน้ั ดงู าม”

สวสั ดคี ะ่