หนังสือเรียน เทคโนโลยีสารสนเทศ

ก คำ�นำ� หนงั สอื เรยี น เทคโนโลยสี ารสนเทศเเละการสือ่ สาร เร่ือง คอมพวิ เตอรน์ ่ารู้ เลม่ น้ี จัดทำ�ขนึ้ ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐานพทุ ธศึกษา 2551 โดย มีเปา้ หมายให้นักเรยี นและครใู ชเ้ ป็นสอื่ ในการจัดการเรยี นรู้ เพ่อื พัฒนานักเรียนให้มี คุณภาพ ตามมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ัดช้ันปี และสาระการเรียนรูแ้ กนกลางท่ี หลักสูตรก�ำ หนด มุง่ ใหน้ ักเรียนมีความรอู้ นั เป็นสากล และการใช้คอมพวิ เตอร์ รวมถึง เสริมสรา้ งนกั เรยี นใหม้ ีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพ่ือใหส้ ามารถอยู่ร่วมกับ ผู้อน่ื ในสงั คมไทยและสังคมโลกไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ การจดั ท�ำ หนงั สือเรียน เทคโนโลยสี ารสนเทศเเละการสือ่ สาร เรื่อง คอมพิวเตอร์ น่ารเล่มน้ี ทางผจู้ ดั ทำ�ได้ศึกษาเอกสารหลักสูตรอย่างละเอียดอย่างถถี่ ว้ นดา้ นเน้ือหา สาระส�ำ คญั มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั ช้ันปสี าระการเรยี นรแู้ กนกลาง แนวทาง การจดั การเรยี นรแู้ ลว้ จึงนำ�องคค์ วามรทู้ ไ่ี ดร้ บั มาทำ�การออกแบบเนอื้ หาการเรียนรู้ โดยม่งุ พัฒนานักเรยี นแบบองค์รวมในเรอ่ื งของคอมพวิ เตอร์ ท้งั เรื่อง การเรียนรู้อุปกรณ์ คอมพวิ เตอร์ การใช้งานคอมพิวเตอร์ การดแู ลรกั ษาเครือ่ งคอมพวิ เตอร์คอมพิวเตอร์ เพื่อใหน้ ักเรียนสามารถเรียนรใู้ นเรือ่ งอปุ กรณค์ อมพวิ เตอรเ์ บอ้ื งต้น การใช้อุปกรณ์ คอมพวิ เตอรใ์ นการใชง้ านต่างๆ การใช้งานคอมพิวเตอร์เบื้องต้นและใช้คอมพิวเตอร์ ใหถ้ ูกวิธี รวมถงึ เรียรวู้ ธิ ีการดูแลรักษาคอมพิวเตอร์ ผ้จู ัดท�ำ หวงั ว่า หนงั สอื เรยี น เทคโนโลยีสารสนเทศเเละการสื่อสาร เรอ่ื ง คอมพวิ เตอรน์ ่ารเู้ ลม่ น้จี ะช่วยส่งเสรมิ ความรใู้ ห้นักเรียนสามารถเขา้ ใจในการใช้อุปกรณ์ และการใชง้ านคอมพิวเตอร์ รวมถงึ ส่งเสรมิ ใหน้ กั เรียนชว่ ยให้นกั เรียนมีวิธีการดูแล รกั ษาคอมพิวเตอรแ์ ละน�ำ ไปใชไ้ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

ข แผนภาพแสดงโครงสร้างหนงั สอื เรียน หนงั สือเรียน : เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สาร กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ : การงานอาชพี และเทคโนโลยีชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 4 คำ�ชแ้ี จง : ตารางวเิ คราะห์นี้จดั ท�ำ ขึ้นเพ่อื ใหผ้ ูส้ อนตรวจสอบจดุ ประสงคก์ ารเรียนรใู้ นแตล่ ะบทของ บทเรียน มาตรฐานการเรียนรู้ 3.1 เขา้ ใจเหน็ คุณคา่ และใช้กระบานการเทคโนโลยสี ารสนเทศในการสืบคน้ ขอ้ มลู การเรียนร้กู าร สอื่ สารการแกไ้ ขปญั หาการท�ำ งานและอาชพี อย่างมปี ระสิทธภิ าพประสิทธิผล และมีคณุ ธรรม ข้อ 1 อธิบายการการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งมจี รยิ ธรรม ขอ้ 2 วเิ คราะห์แยกแยะอาชญากรรมทางคอมพิวเตอรแ์ ตล่ ะประเภทได้อยา่ งถกู ตอ้ ง ข้อ 3 บอกขอควรปฏิบัติสําหรับ ผู้ใชเทคโนโลยสี ารสนเทศได้

ค สารบญั เร่ือง หนา้ คำ�น�ำ ก แผนภาพเเสดงโครงสร้างหนังสอื ข สารบัญ ค บทท่ี 1 เรียนรู้อปุ กรณ์คอมพวิ เตอร์ - รจู้ กั คอมพิวเตอร ์ 2 - อปุ กรณพ์ ้ืนฐานของคอมพวิ เตอร์ 3 - อปุ กรณ์เกบ็ ขอ้ มูลทใ่ี ชก้ ับคอมพวิ เตอร ์ 4 - ระบบการทำ�งานของคอมพิวเตอร์ 6 - ประโยชนข์ องคอมพิวเตอร์ 7 บทที่ 2 การใชง้ านคอมพวิ เตอร์ 8 - การใชง้ านคอมพวิ เตอร์เบือ้ งต้น บทท่ี 3 การดูแลรกั ษาเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ 12 - ข้อควรปฏิบัตใิ นการใช้งานเครื่องคอมพิวเตอร ์ 13 - วิธดี ูแลรักษาเครอื่ งคอมพวิ เตอร ์ บรรณานกุ รม 21 22 25 30



บทที่ 1 สาระส�ำ คัญ คอมพวิ เตอร์เป็นอปุ กรณ์เทคโนโลยีสาสนเทศที่มี ระบบการทำ�งาน คือ รบั ข้อมูลเขา้ โดยเเผงเเปน้ อักขระ เมาส์ สเเกนเนอร์ ประมวลผลข้อมลู โดย ซีพยี ู เเละเเสดงผลข้อมูลโดยจอภาพ เครอ่ื งพิมพ์ เเละล�ำ โพง เรยี นรอู้ ุปกรณค์ อมพิวเตอร์ สาระส�ำ คัญ จุดประสงค์ คอมพวิ เตอร์เป็นอปุ กรณเ์ ทคโนโลยี ๑. เพ่อื ให้ผเู้ รยี นร้จู ักอปุ กรณ์ตา่ งๆ สารสนเทศที่มรี ะบบการท�ำ งาน คอื ของคอมพวิ เตอร์ รบั ขอ้ มูลเขา้ โดยแผงเเป้นอักขระ ๒. เพื่อใหผ้ ู้เรยี นร้จู ักประโยชน์ของ เมาส์ ประมวลผลโดยซพี ยี ู เเสดงผล คอมพวิ เตอร์ ขอ้ มูลโดยจอภาพ เเละลำ�โพง

3 ๑) ร้จู กั คอมพิวเตอร์ คอมพวิ เตอร์เปน็ เครื่องมือท่ใี ชใ้ นการคำ�นวณ เเละจดจ�ำ ขอ้ มูล จำ�นวนมากในปจั จบุ ันมกี ารใช้คอมพิวเตอร์กันอย่างเเพรห่ ลาย เครื่องคอมพวิ เตอร์ โดยทวั่ ไปทเ่ี ราใช้งานกนั ที่บ้าน ทโ่ี รงเรียนหรอื ที่ส�ำ นักงาน เรยี กว่า ไมโครคอมพวิ เตอร์ เเบง่ ไดเ้ ปน็ ๒ เเบบ ไดแ้ ก่ แบบตง้ั โตะ๊ แบบพกพา โน้ตบคุ้ เนต็ บุค้ เเทบ็ เลต็ คอมพวิ เตอรแ์ บบพกพาที่มีลกั ษณะเหมอื นสมดุ บันทึก สว่ นใหญม่ ักเรยี นตามลกั ษณะของ รปู ลักษณะวา่ คอมพวิ เตอรโ์ น้ตบคุ้

4 ๒) อุปกรณพ์ นื้ ฐานของคอมพวิ เตอร์ คอมพิวเตอรม์ อี ุปกรณ์ทใ่ี ช้งานท่วั ไป ดงั นี้ ๑. เเผงเเปน้ อกั ขระ (Keyboard) เเผงเเป้นอักขระ เปน็ อปุ กรณ์พื้นฐานท่ีผ้ใู ช้งานคอมพิวเตอรใ์ ช้ พมิ พข์ อ้ ความ สญั ลักษณ์ ตัวเลข เพ่อื ป้อนข้อมูลเข้าสคู่ อมพิวเตอร์ ตามท่ตี อ้ งการ ๒. เมาส์ (Mouse) เปน็ อปุ กรณ์ที่ใชค้ วบคุมตวั ชีต้ ำ�เเหน่ง บนจอภาพ เพือ่ เลือกค�ำ สง่ั การท�ำ งาน ให้นำ�ข้อมลู เขา้ สู่คอมพิวเตอรต์ ามตอ้ งการ ๓. ซีพยี ู (Central Pocessing Unit : CPU) เปรยี บ เสมอื นสมองของคอมพวิ เตอร์ เพราะทำ�หนา้ ทใ่ี นการคิด คำ�นวณ ประมวล เเละควบคุมการท�ำ งานของเคร่ืองคอมพิวเตอร์ การทำ�งานของซีพียูเเบ่งเป็น ๒ สว่ นคือ ๑) สว่ นควบคมุ ท�ำ หน้าทีโ่ ดยควบคมุ การท�ำ งานตา่ งๆของ คอมพิวเตอร์เช่น เมาส์ จอภาพ เเผงเเปน้ อกั ขระ เป็นตน้ ๒) ส่วนค�ำ นวณ ท�ำ หนา้ ทใ่ี นการคำ�นวณทางคณติ ศาสตร์ ได้แก่ บวกลบ คูณ หาร หรือเปรยี บเทียบขอ้ มลู ต่างๆ

5 ซพี ียจู ะถูกบรรจไุ วใ้ นกล่องสี่เหลย่ี มทเ่ี รยี กวา่ ตัวเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ นิยมเรยี กสั้นๆว่า ตวั เครอื่ งหรือเคส (Case) ซึ่งมี ๒ เเบบ คือ เเบบต้ัง เเละ แบบนอน ๔. จอภาพ (Moniter) มลี กั ษณะคล้ายเครือ่ งปรับโทรทัศน์ ซ่งึ เป็น อุปกรณเ์ เสดงผลขอ้ มลู ภาพ เเละขอ้ มลู ตัวอักขระ ๕. ล�ำ โพง (Speaker) เป็นอุปกรณเ์ เสดงขอ้ มูลเสียงเพ่อื ใหผ้ ู้ใช้ คอมพิวเตอรพ์ ังขณะใชง้ านคอมพิวเตอร์

6 ๓) อปุ กรณ์เกบ็ ข้อมลู ทีใ่ ช้กบั คอมพวิ เตอร์ นอกจากอปุ กรณพ์ ้ืนฐานท่เี ปน็ สว่ นประกอบของคอมพวิ เตอร์ กย็ ังมอี ปุ กรณ์ทางเทคโนโลยสี ารสนเทศบางประเภททตี่ ้องใชง้ านรว่ มกบั คอมพิวเตอร์ ซ่งึ เรยี กว่า สื่อบันทกึ ข้อมลู ไดแ้ ก่ ๑. เเผ่นบันทึกซีดี (Compact Disc หรอื CD) เเผน่ บันทึกซีดเี ป็นอุปกรณ์เก็บขอ้ มลู ภาพ ตัวอักษร เเละเสียงจาก คอมพิวเตอร์ เพือ่ น�ำ ขอ้ มูลทีเ่ ก็บอยูใ่ นเเผ่นบันทึกซีดนี �ำ ไปใช้คอมพิวเตอรก์ ับ เครอื่ งอื่นได้ เม่ือก่อนการจดั เก็บขอ้ มูลของเเผ่ นบันทึกซดี ี ซง่ึ ตอ้ งท�ำ งานผา่ นโปรเเกรมบนั ทึก ขอ้ มลู เทา่ น้ัน เช่น โปรเเกรม Nero เป็นต้น เเตใ่ นปจั จุบันคอมพวิ เตอรท์ ีใ่ ชร้ ะบบปฏบิ ตั ิการ วินโดวส์บางร่นุ เชน่ วินโดวส์7(Windows7) เป็นตน้ สามารถบนั ทกึ ขอ้ มูลไดโ้ ดยไมต่ อ้ งใช้โปรเเกรมบนั ทึกขอ้ มลู ๒. เเฟลชไดรฟ์ (Flash drive) เเฟลชไดรฟ์เปน็ อุปกรณ์เกบ็ ขอ้ มลู ภาพ ตัวอักษระ เเละเสยี ง จากคอมพวิ เตอร์ เพอื่ นำ�ข้อมลู ทเ่ี กบ็ อยู่ในเเฟลชไดรฟไ์ ปใช้กับคอมพวิ เตอร์ กับเคร่อื งอืน่ ได้ตลอดเวลา ทำ�ใหส้ ะดวกในการทำ�งานของการบนั ทกึ ข้อมลู ในเเฟลชไดรฟ์สามารถบันทึกได้ทันที

7 ๔) ระบบการท�ำ งานของคอมพิวเตอร์ ระบบการทำ�งานของคอมพิวเตอร์ มหี ลักคลา้ ยคลึงกนั กบั ระบบ ความคิดของคน คอื รบั ขอ้ มูลที่หน่วยรับขอ้ มลู ประมงลผลข้อมลู ทหี่ นว่ ย ประมวลผลข้อมลู เเละเเสดงผลข้อมลู ที่หนว่ ยเเสดงผลขอ้ มลู การเปรยี บเทยี บระบบความคิดของมนุษยก์ บั การทำ�งานของคอมพิวเตอร์ ดงั นี้ มนุษย์ คอมพิวเตอร์ รบั ข้อมูล ประมวลผลขอ้ มลู เเสดงผลขอ้ มูล

8 ๕) ประโยชน์ของคอมพวิ เตอร์ ปัจจบุ นั เราน�ำ คอมพวิ เตอร์มาใชป้ ระโยชน์ในชีวิตประจ�ำ วันเเละรวม ถงึ การทำ�งาน นอกจาน้ยี งั น�ำ คอมพิวเตอร์ไปใชป้ ระโยชนใ์ นด้านอืน่ ๆ อกี ใน หลายๆดา้ น เช่น ตู้ ATM เพื่อใหบ้ ริการ ฝาก-ถอนไดส้ ะดวกรวดเร็ว ด้านงานธรุ กิจ บริษัท รา้ นคา้ ห้างสรรพสนิ ค้า หรือโรงงานต่างๆใช้ คอมพิวเตอร์ในการทำ�บญั ชี งานเอกสาร เชน่ ธนาคาร ท่ใี หบ้ ริการถอนเงิน ผ่านตู้ฝากถอนเงินอัตโนมตั ิ (ATM) เเละยงั ใชค้ อมพิวเตอร์คดิ ดอกเบยี้ ให้กบั ผู้ฝากเงิน เเละการโอนเงนิ ระหวา่ งบญั ชี เป็นต้น ดา้ นวิทยาศาสตร์ ด้านการเเพทย์ เเละดา้ นสาธารณสุข ยงั สามารถ นำ�คอมพวิ เตอร์มาใช้ในส่วนของการค�ำ นวณทค่ี ่อนข้างซบั ซอ้ น เชน่ งาน ศกึ ษาองคป์ ระกอบสารเคมี เป็นอุปกรณ์สำ�หรบั การตรวจรักษาโรค ซึง่ จะ ให้ผลท่เี เม่นย�ำ กว่าการตรวจด้วยวิธเี เบบเดมิ เเละการให้รกั ษาไดร้ วดเร็วขึ้น เป็นตน้

9 ดา้ นการคมนาคมเเละการสอ่ื สาร ในสว่ นทเ่ี กีย่ วกบั การเดินทางจะใช้ คอมพิวเตอร์ในการจองวันเวลา จองที่น่งั ของรถโดยสาร หรือเครือ่ งบิน ซึง่ มี การเชื่อมโยงไปยังทุกสถานหี รอื ทกุ สายการบินไดท้ ำ�ให้สะดวกต่อผเู้ ดนิ ทางท่ี ไมต่ ้องเสียเวลารอ อีกทง้ั ยังใชใ้ นการควบคุมระบบการจราจร ท่เี ราเห็นท่วั ไป คอื ไฟสญั ญาณไฟจราจร เปน็ ต้น การจองตั๋วเคร่อื งบินออนไลน์ ช่วยใหส้ ะดวกเเละประหยดั เวลา ด้านการศกึ ษา ได้แก่ การใชค้ อมพิวเตอรท์ างด้านการเรียนการสอน ซ่ึง มกี ารนำ�คอมพวิ เตอรม์ าชว่ ยสอนในลักษณะบทเรียน CAI หรืองานด้านของ ทะเบียน ซ่ึงทำ�ให้สะดวกต่อการเก็บข้อมูลยมื เเละการส่งคืนหนังสือหอ้ งสมุด บทเรยี น CAI ชว่ ยใหผ้ เู้ รยี นสามารถเรยี นดว้ ยตัวเองได้

10 ประโยชนข์ องคอมพวิ เตอร์ เราสามารถเเบ่งออกไดเ้ ปน็ ลักษณะใหญๆ่ ได้ดังนี้ ๑. ประโยชนท์ างตรง ช่วยให้คนท�ำ งานได้อย่างสะดวก รวดเรว็ เเละมีประสิทธิภาพมากเพราะ คอมพิวเตอร์ท�ำ งานไดเ้ ทยี่ งตรง รวดเรว็ ไมเ่ หนด็ เหน่ือย ชว่ ยผอ่ นเเรงคนใน ดา้ นตา่ งๆ เชน่ ดา้ นการคำ�นวณ การพมิ พ์เอกสาร การคน้ หมายเลขโทรศัพท์ การบนั ทึกข้อมลู เปน็ ตน้ ๒. ประโยชน์ทางอ้อม คอมพวิ เตอร์ชว่ ยพฒั นาคุณภาพชวี ติ เชน่ ชว่ ยให้สามารถเรียนร้สู งิ่ ตา่ งๆ ได้สะดวกย่ิงข้ึน ท�ำ ให้เกดิ ความบนั เทิง เชน่ เล่นเกม การดูหนงั หรือภาพยนต์ จากโปรเเกรมต่างๆ หรือเพื่อพฒั นาเทคโนโลยอี งั สง่ ผลให้ความเป็นอยู่ของคน ดีขึน้ เป็นต้น ปจั จบุ นั มีการใช้คอมพวิ เตอรม์ ากขึน้ เพราะช่วยใหท้ �ำ งานมีประสิทธิภาพ

11 จุดประสงค์ : เพือ่ ใหร้ จู้ กั การใชค้ อมพิวเตอร์เเละโยชนข์ องคอมพิวเตอร์ ค�ำ ชีเ้ เจง : จงเลือกค�ำ ตอบท่ีถูกต้องท่ีสดุ ๑. ขอ้ ใดคืออุปกรณพ์ นื้ ฐานของคอมพวิ เตอร์ ก.จอภาพ ข.ลำ�โพง ค.เมาส์ ง.ถูกตอ้ ง ๒. ขอ้ ใดคอื อปุ กรณ์เก็บข้อมูล ก.เเฟลชไดรฟ ์ ข.เครือ่ งพมิ พ์ ค.จอภาพ ง.เมาส์ ๓. ขอ้ ใดคอื ประโยชนข์ องคอมพิวเตอร์ ก.ใชเ้ พ่อื การศกึ ษา ข.ใชบ้ ันทกึ ข้อมูล ค.ใช้ในการค้นหาขอ้ มลู ง.ถกู ทกุ ข้อ ๔. ขอ้ ใดเป็นการท�ำ งานของคอมพิวเตอร์ ก.หนว่ ยรับข้อมูล ข.หน่วยประมวลผลขอ้ มลู ค.หน่วยเเสดงผล ง.ถูกทกุ ขอ้ ๕. คอมพิวเตอร์ทีเ่ ราใช้ทำ�งานที่บา้ นหรอื โรวเรียน เรยี กวา่ อะไร ก.ไมคอนคอมพวิ เตอร์ ข.ไอคอนคอมพวิ เตอร์ ค.ไมโครคอมพวิ เตอร์ ง.ถกู ทุกขอ้ คอมพวิ เตอรม์ ี ประโยชน์ต่อนักเรียนอย่างไรบ้าง เเละนักเรยี นคิดวา่ การใช้ งานคอมพิวเตอร์ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ูงสดุ ควรปฏบิ ัตไิ ด้

บทท่ี ๒ สารสะสำ�คัญ การใชง้ านคอมพิวเตอรท์ ถ่ี กู ต้องเเละถกู วิธี จะสง่ ผลให้ เคร่อื งคอมพิวเตอรส์ ามารถท�ำ งานได้เตม็ ประสทิ ธภิ าพ ไม่ขดั ข้องขณะใช้งาน เเละมีอายกุ ารใช้งานนานข้นึ การใช้งาน คอมพวิ เตอร์ สาระส�ำ คัญ จุดประสงค์ การใช้งานคอมพิวเตอร์ท่ีถูกต้อง ๑. เพอ่ื ให้ผู้เรยี นทราบถงึ การใชง้ าน เเละถกู วิธี ซ่ึงจะส่งผลใหเ้ ครือ่ ง คอมพวิ เตอรเ์ บอ้ื งตน้ ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ ส า ม า ร ถ ทำ � ง า น ไ ด้ ประสทิ ธภิ าพ ไม่ขดั ขอ้ งในขณะใช้ งานเเละมีการอายกุ ารใชง้ านนานข้ึน

13 การใช้งานคอมพวิ เตอรเ์ บื้องต้น ๑. การเปิดเครือ่ งคอมพิวเตอร์ มีข้ันตอนการ ดงั นี้ ๑) การตรวจสอบปลั้กไฟว่าเสยี บเเนน่ หรอื ไม่ เเละเสยี บปล้กั ไฟ ให้เรยี บร้อย ๒) กดปุ่มเปดิ จอภาพท่จี อภาพ ๓) กดปุ่มเปิดเครื่องทีต่ ัวเคร่ือง คอมพวิ เตอรจ์ ะเร่ิมทำ�งาน รอจนกระทัง่ น้ันคอมพิวเตอร์เขา้ ส่รู ะบบ ปฏิบตั ิการ(ซึ่งในท่นี ้ใี ช้ระบบปฏิบัติการ Windows) เเละปรากฏภาพที่กำ�หนด ไว้ ซึ่งบริเวณหน้าจอเรียกวา่ เดสก์ทอ็ ป (Desktop) เเละปรากฏภาพตา่ งๆขน้ึ มาเป็นสญั ลกั ษณะเลก็ ๆ ทเี่ รียกวา่ ไอคอน (Icon) หรือสญั ลักษณร์ ูปขึน้ มาจึง จะเรม่ิ ใช้งานคอมพิวเตอรไ์ ด้ กอ่ นทค่ี อมพวิ เตอร์จะเข้าส่รู ะบบปฏิบัตกิ าร Windows จะมนี าฬิกาเปน็ นาฬกิ าทรายปรากฏ บนหนา้ จอ ใหร้ อจนนาฬกิ าทรายน้ันหายไปจึงจะเรม่ิ ใช้งานคอมพิวเตอร์ได้

14 ๒. การใช้เมาส์ เมาส์ เปน็ อปุ กรณร์ บั ขอ้ มลู เขา้ สู่คอมพวิ เตอร์ ใช้บังคับตวั ชเ้ี มาส์ ซง่ึ เรียกวา่ เมาส์พอยน์เตอร์(Mouse Pointer) ซ่งึ มลี กั ษณะเป็นลูกศรสขี าวอยู่ บนจอภาพให้เคล่อื นทส่ี มั พันธ์กบั การ เคลื่อนขยับเมาส์ดว้ ยมือ การจบั เมาส์ ควรปฏบิ ัตดิ ังน้ี ๑) ใช้มือข้างท่ถี นดั จับเมาส์โดยใช้นิ้วชเ้ี เละนิว้ กลางอยบู่ นปุ่ม ๒) ใชอ้ งุ้ มอื บังให้เคลือ่ น ไป-มา การเคลื่อนทข่ี องตวั ชี้เมาสข์ น้ึ หรือลง สามารถทำ�ไดโ้ ดยหมุนทีว่ งลอ้ เล่อื นของเมาส์ได้ ส่วนการเคล่ือนที่ของเมาส์สามารถท�ำ ได้ทกุ ทิศทุกทาง เช่น ทางซ้าย ทางขวา ซกิ เเซก็

15 ๑) การช้ีเมาส์ การเล่อื นเมาส์ การใช้เมาส์มี ๕ ลักษณะ ดังนี้ โดยใหต้ ัวชเ้ี มาสส์ ัมผสั กับรายการ ที่ช้ี เมื่อไปทีร่ ายการหรอื ไอคอน ใดก็ตาม จะมกี ลุม่ เล็กๆพร้อมค�ำ อธิบายรายการน้ันปรากฏขน้ึ ๒) การคลิกซา้ ย หรือทเี่ รียกวา่ คลิก เป็นการคลิกเมาสค์ รง้ั เดยี ว ทีป่ มุ่ ซา้ ย ใช้เพ่อื เลือกรายการใด รายการหน่ึงบนหนา้ จอ ๓) การคลกิ เมาสส์ อดครั้ง หรือท่ี เรียกว่า ดับเบิลคลิก เป็นการ คลกิ เมาสท์ ่ีปมุ่ ซา้ ยสองคร้งั ติดๆ กนั อยา่ งรวดเรว็ ใชเ้ มอื่ ตอ้ งการ เปดิ หน้าตา่ งโปรเเกรมหรือไอคอน ตา่ งๆ บนหน้าจอ

16 ๔) การคลกิ ขวา หรือทเ่ี รียกว่า คลิกขวา เป็นการคลิกเมาส์ที่ ปุ่มขวาหนง่ึ ครัง้ รายการต่างๆ บนหนา้ จอเพอื่ ให้เเสดงเมนลู ดั หรอื ค�ำ สง่ั พิเศษทสี่ ามารถท�ำ ได้ กับรายการนนั้ ๕) การลาก หรอื ที่เรียกวา่ คลกิ เเลว้ ลาก เป็นการช้ีเมาสไ์ ปท่ี รายการนนั้ คลิกเมาส์ท่ีป่มุ ซ้าย ค้างไวเ้ เล้วลากรายการท่ีเลอื กไป ไว้บริเวณที่ต้องการ เเลว้ ปล่อย ใช้เมื่อตอ้ งการย้ายรายการต่างๆ บนหน้าจอ

17 ๓. การใช้เเผงเเป้นอักขระ เเผงเเป้นอกั ขระ เป็นอุปกรณท์ ใี่ ช้ส�ำ หรับป้อนข้อมูลเพอ่ื เข้าสู่เคร่อื ง คอมพวิ เตอร์ โดยการกดเเป้นพมิ พ์ ลักษณะของเเผงเเปน้ อักขระส่วนใหญจ่ ะ มสี ่วนประกอบหลักคล้ายกนั อาจมีเเป้นพิเศษเเตกตา่ งกนั บ้างร่นุ เเละยห่ี อ้ เเป้นต่างๆ บนเเผงเเป้นอกั ขระ เเบง่ ไดเ้ ปน็ ๕ กลมุ่ ดงั น้ี ๑) เเป้นตวั พิมพ์ ประกอบไปดว้ ย ตวั อกั ษร ตัวเลข เครอ่ื งหมาย วรรคตอน เเละเเป้นสญั ลกั ษณ์ ๒) เเป้นควบคุม ประกอบดว้ ยเเป้น Ctrl, Alt, Widows, Esc, Print Screen, Scroll Lock, Pause Break ๓) เเป้นฟังกช์ นั ประกอบด้วยเเปน้ F1-F12 ๔) เเปน้ นำ�ทาง ประกอบด้วยเเป้นลูกศร, Home, End, PageUp, PageDown, Delete, lnsert ๕) เเป้นพิมพ์ตวั เลข ประกอบด้วยเเป้น 0-9, เคร่ืองหมายต่างๆ ของทางคณิศาตร์

18 ๑) เเปน้ ตวั พิมพ์ (ตวั อกั ษรเเละตัวเลข) เราสามารถพมิ พต์ ัวอักษรได้ทง้ั ที่เปน็ ภาษาไทยเเละภาษาองั กฤษ ตวั เลข เครอื่ งหมายวรรคตอน เเละรวมถงึ สญั ลกั ษณ์ต่างๆ เช่น - ตอ้ งการพิมพ์ตวั ก กดเเป้นตัว ก - ต้องการพมิ พ์ค�ำ ว่า สมุด กดเเปน้ เรียงล�ำ ดบั หมายเลข ๑-๔ ตาม ภาพท่ปี รากฏ - ตอ้ งการพิมพ์ตวั อกั ษรเเถวบนต้องกดเเปน้ Shift ค้างไว้เเลว้ กด เเปน้ ตวั อักษรท่ีตอ้ งการ - ต้องการพมิ พ์ตัวอกั ษรภาษาองั กฤษ กดเเป้น ตัวหนอน มมุ ซา้ ย บนเพ่อื เปลีย่ นภาษาอังกฤษ เเลว้ จึงกดเเปน้ ตัวอักษรตามต้องการ นอกเหนอื จากตวั อกั ษรตวั เลขเครือ่ งหมายวรรณตอนเเละสัญลักษณะ ต่างๆเเล้ว เเปน้ ตวั พิมพ์ยังรวมถงึ เเป้น Shift, Enter, Caps Lock, Spacebar Tab, Backspace ๒) เเป้นควบคุม หรือเรยี กวา่ เเป้นพิมพ์ลดั เพราะช่วยใหท้ ำ�งานได้ รวดเร็ว โดยกดเเป้นควบคมุ เพยี งเเปน้ เดยี ว หรือกดรว่ มกับเเป้นอน่ื เชน่ - กดเเปน้ Ctrl + S เป็นการบนั ทึกเอกสาร - กดเเป้น Esc เป็นการยกเลกิ คำ�ส่งั - กดเเปน้ Alt + F4 เปน็ การออกจากโปรเเกรม

19 ๓) เเปน้ ฟงั ก์ชัน เเปน็ เเป้นท่ีมหี น้าทพ่ี ิเศษ ประกอบดว้ ยเเป้น F1-F12 เเป้นฟังก์ชนั ใช้กดเพือ่ ทำ�สิ่งต่างๆตามท่ีโปรเเกรมก�ำ หนด เช่น - กดเเป้น F1 เปน็ ทางลดั เข้าสู่คูม่ ือช่วยเหลอื (Help)ของโปรเเกรม ตา่ งๆ - กดเเป้น F5 เปน็ การทำ� Refresh หรอื Reload หนา้ เวบ็ ไซต์อกี คร้งั - กดเเป้น F7 เป็นการเรยี กเช็กระบบตรวจสอบค�ำ ผดิ เม่อื อยู่ใน โปรเเกรม Microsoft Word - กดเเปน้ F10 + Shift เป็นการทำ�งานเสมือนก�ำ ลงั คลิกขวาที่ เมาส์ - กดเเป้น F12 เปน็ การใชค้ ำ�สั่ง Save As เมื่ออยใู่ นโปรเเกรม Microsoft Word ๔) เเป้นพมิ พต์ ัวเลข เปน็ ชดุ เเปน้ พมิ พท์ ่ีใช้พมิ พ์ตวั เลข เเละพิมพ์ เครื่องหมายทางคณติ ศาสตร์ เมือ่ ตอ้ งการใช้เเป้นพมิ พต์ วั เลข ให้กดเเป้น NumLock จะมไี ฟติดท่ี บริเวณเเผงเเป้นอักขระ จึงจะสามารถใช้เเปน้ พมิ พ์ตัวเลขได้ ๔. การปิดเคร่อื งคอมพวิ เตอร์ การปิดเครือ่ งคอมพวิ เตอร์ มีข้นั ตอน ดงั นี้ ๑) ปิดโปรเเกรมทใ่ี ช้งานอยู่ให้เรียบรอ้ ย ๒) คลกิ เมาส์ทป่ี ุ่ม Start ทีม่ ุมลา่ งซ้ายของจอภาพ ๓) เล่ือนเมาสไ์ ปท่ี การปิดเคร่ือง Shutdown เเล้วคลกิ เมาส์ จะ ปรากฏหนา้ ต่าง เพื่อทำ�การปดิ เคร่ือง เเล้วถอดปลกั้ ไฟออกใหเ้ รียบร้อย

20 จดุ ประสงค์ : เพอ่ื ให้ผ้เู รียนทราบถงึ การใชง้ านคอมพิวเตอรเ์ บ้อื งตน้ คำ�ชเ้ี เจง : ให้นกั เรยี นเขยี นค�ำ ตอบท่ถี กู ตอ้ ง 1. จงเขยี นอธบิ ายปดิ เคร่ืองคอมพิวเตอรม์ าอย่างละเอียด .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... 2. เเปน้ พมิ พ์ลัด มอี ะไรบ้าง จงอธิบายมาพอสงั เขป .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... 3. จงอธบิ าย การคลกิ เมาส์สองคร้งั มาอยา่ งละเอยี ด .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ..........................................................................................................................

บทท่ี ๓ สาระสำ�คัญ การใชเ้ คร่อื งคอมพิวเตอร์อยา่ งถูกวธิ ี เเละการดแู ล รักษาเครือ่ งคอมพวิ เตอรอ์ ยู่เสมอ จะทำ�ให้เครือ่ ง คอมพิวเคอรม์ อี ายุการใชง้ านทีย่ าวนานข้ึน การดูแลรกั ษา เคร่ืองคอมพิวเตอร์ สาระส�ำ คัญ จดุ ประสงค์ การใช้เคร่ืองคอมพิวเตอร์อย่าง ๑. เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นได้ทราบถงึ วิธกี ารดูแล ถูกวธิ ี เเละการดแู ลรักษาเครื่อง รักษาคอมพิวเตอรไ์ ดอ้ ยา่ งถกู ต้อง คอมพิวเตอรอ์ ยู่เสมอ จะท�ำ ให้ เคร่ืองมีอายุการใช้งานท่ียาวนานขึ้น

22 ๑) ข้อควรปฏิบตั ใิ นการใชง้ านเคร่อื งคอมพิวเตอร์ การใชง้ านเคร่ืองคอมพิวเตอร์ มขี ้อปฏิบตั ิ ดังนี้ ๑. ศึกษาวธิ กี ารใชเ้ ครอื่ งคอมพวิ เตอร์ วธิ ีการใชโ้ ปรเเกรมตา่ งๆ กอ่ นใช้คอมพิวเตอร์มาก่อน ควรสอบถามวธิ กี ารใชจ้ ากผู้เชย่ี วชาญใหเ้ ข้าใจ การสอบถามจากผเู้ ชยี่ วชาญ ช่วยใหใ้ ช้คอมพิวเตอร์ไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง ๒. ควรน่ังหลงั ตรงขณะท่ใี ชง้ านคอมพิวเตอร์ ไมน่ ั่งใกลห้ รอื ไกลจาก จอภาพมากเกินไป เเละใหจ้ อภาพอย่ตู ำ�่ กว่าระดับสายตา เลก็ น้อย เเละ ควรวางมือ ข้อมือ ข้อศอก ขา เเละเท้าในอิริยาบถท่สี บาย เพอ่ื ไมใ่ หเ้ สีย สุขภาพ

23 ๓. ตัง้ เครื่องคอมพวิ เตอร์ใหห้ ่างจากผนังอย่างนอ้ ย ๓๐ เซนตเิ มตร เพอ่ื ให้อากาศถ่ายเทสะดวก เเละชว่ ยระบายความรอ้ นจากตวั เครื่องไดด้ ี วางเคร่อื งคอมพวิ เตอรใ์ ห้หา่ งจากผนัง ชว่ ยระบายความรอ้ นได้ดี ๔. ไมค่ วรนำ�อาหารหรอื เคร่อื งดื่มมารับประทานบรเิ วณท่วี างเครื่อง คอมพิวเตอร์ เพราะอาหารหรอื เคร่ืองดืม่ อาจหกใสอ่ ุปกรณค์ อมพิวเตอร์ ซึ่ง อาจเปน็ สาเหตทุ ำ�ใหค้ อมพิวเตอรเ์ สียหายได้ ไมค่ วรทานอาหารหรือเครอื่ งดมื่ ขณะใชเ้ ครือ่ งคอมพิวเตอร์

24 ๕. ใช้อุปกรณ์คอมพวิ เตอร์ทกุ ชิ้นอยา่ งระมดั ระวงั โดยไม่ใหต้ กหล่น เพราะอาจก่อใหเ้ กดิ ความเสียหายได้ ๖. ไม่ขีดเส้นส่งิ ใดลงบนจอภาพ เพราะอาจท�ำ ใหจ้ อภาพเปน็ รอยขูดขดี เเละเสยี หายได้ เเละควรหมั่นทำ�ความสะอาดเครอื่ งคอมพิวเตอรอ์ ยา่ งเสมอ เพ่อื ป้องกันฝ่นุ ละอองเขา้ เครื่องคอมพิวเตอร์ ๗. ไม่ควรน�ำ เเม่เหล็ก หรืออปุ กรณ์ทมี่ ีคลนื่ เเม่เหลก็ เชน่ วางโทรศพั ท์ ใกล้จอภาพ เพราะสัญญาณจากเเม่เหล็กอาจรบกวนการท�ำ งานตา่ งๆ ของ คอมพิวเตอร์ได้ ไมค่ วรวางโทรศัพท์ใกล้จอภาพ เพื่อไม่ใหเ้ กิดสัญญาณรบกวน ควรพกั สายตา โดยการมองบรเิ วณอน่ื นอกจากจอคอมพิวเตอร์ เพื่อลดการ ระคายเคอื งของดวงตา เเละเปลีย่ นท่าทางทุกๆ ๑๕ นาที เพอ่ื ไมใ่ ห้รา่ งกายปวด

25 ๒) วธิ กี ารดูแลรักษาเครอื่ งคอมพวิ เตอร์ เราควรดูแลรกั ษาเคร่ืองคอมพิวเตอรเ์ ป็นประจำ�เพอ่ื ให้คอมพวิ เตอรม์ ี อายกุ ารใชง้ านทีย่ าวนาน ดงั น้ี ๑. การดูแลรักษาจอภาพ การดแู ลรกั ษาจอภาพ ควรปฏิบัติ ดงั นี้ ๑) ใช้ไมข้ นไก่ปดั ฝุ่นละอองเป็นประจำ� หรืออาจใชผ้ ้าชบุ น�ำ้ ยา สำ�หรบั เช็ดหนา้ จอโดยเฉพาะ เเล้วเชด็ จอภาพให้สะอาด ทำ�ความสะอาดจอภาพ เป็นการดูแลรักษาจอภาพใหใ้ ช้ได้นานมากข้นึ ๒) ระวังนำ�้ หกรดจอภาพ เพราะจอภาพจะเสยี หายเเละอาจทำ�ให้ไฟฟ้า ลัดวงจรได้ ๒. การดูแลรักษาล�ำ โพง การดูแลรกั ษาล�ำ โพง ควรปฏบิ ตั ิ ดงั นี้ ๑) ใชไ้ มข้ นไก่ปดั ฝุ่นละอองเปน็ ประจ�ำ ๒) ไม่เปดิ เสียงดงั จนเกนิ

26 ๓. การดแู ลรกั ษาเมาส์ การดแู ลรักษาเมาส์ ควรปฏิบตั ิ ดงั น้ี ๑) ใหว้ างเมาส์บนเเผน่ รองเมาส์ เพอื่ ปอ้ งกันฝนุ่ ละอองเขา้ สู่ดา้ นลา่ งของเมาส์ เเละ ควรทำ�ความสะอาดเเผน่ รองเมาสใ์ ห้สะอาดอยู่ เสมอ วางเมาส์บนเเผ่นรองเมาส์ ๒) ถ้าเปน็ เมาสเ์ เบบลูกกลง้ิ ควรทำ�ความสะอาดโดยถอดลกู กลงิ้ มา ล้างประมาณ ๑-๒ เดอื น ต่อครัง้ สว่ นเมาสท์ ่ใี ชเ้ เสงควรทำ�ความสะอาดโดย ใชผ้ ้าเหง้ หรอื ส�ำ ลีเช็ดทำ�ความสะอาด ๔. การดูแลรกั ษาเเผงเเปน้ อักขระ การดแู ลรกั ษาเเผงแปน้ อักขระ ควรปฏบิ ัติ ดังนี้ ๑) ปดั ฝุน่ ละออง เพอ่ื ป้องกันไมใ่ ห้มีเศษฝุน่ ละอองตกลงไปตาม ซอกของเเป้นพมิ พ์ เพราะอาจสง่ ผลท�ำ ใหก้ ารใชง้ านเเผงเเปน้ อักขระเกดิ ปัญหาได้ ใชเ้ เปรงเพือ่ ปดั ฝนุ่ เพ่อื ขจดั ฝุ่งละอองได้

27 ๕. การดูแลรักษาเคร่อื งสเเกนเนอร์ การดูแลรักษาเครอ่ื งสเเกนเนอร์ ควรปฏบิ ตั ิ ดังนี้ ๑) ควรจะจดั วางเครอื่ งสเเกนเนอร์ในบรเิ วณทไี่ ม่มฝี ่นุ เเละตอ้ งปิด ภาพเครื่องสะแกนเนอรห์ ลงั จากที่ใช้งานเสร็จเรยี บรอ้ ยเพื่อป้องกนั ฝุ่นละออง หรอื วัสดชุ ้ินเลก็ ๆ เขา้ ไปในเครอ่ื ง เพราะอาจท�ำ ใหเ้ กิดเสียหายได้ ๒) ระมดั ระวังไม่ให้เครอ่ื งสเเกนเนอรไ์ ดร้ บั การกระเเทกหรอื ความกระทบกระเทือน เนอ่ื งจากอาจท�ำ ใหเ้ กิดความเสียหายได้ ๓) ท�ำ ความสะอาดกระจกเคร่ืองสเเกนเนอร์โดยการฉีดนำ้�ยา ทำ�ความสะอาดลงบนผ้าสะอาด เเลว้ ใชผ้ า้ นัน้ เช็ดกระจกเครอื่ งสเเกนเนอร์ โดยตรง เพราะนำ�้ ยาท�ำ ความสะอาดอาจท�ำ ให้กระจกเสียหาย หรือข่นุ มวั ได้ ควรใชผ้ ้าสะอาดเช็ดเครือ่ งสเเกนเนอรป์ ระจ�ำ

28 ๖. การดแู ลรกั ษาเครอื่ งพิมพ์ การดูแลรักษาเคร่ืองพมิ พ์ ควรปฏิบัติ ดังนี้ ๑) ปดิ เครื่องพิมพท์ ุกคร้งั หลงั ใชง้ าน เเละควรส่ังพมิ พเ์ อกสาร อย่างนอ้ ยอาทติ ยล์ ะ ๑ ครง้ั เพื่อป้องกนั ไมใ่ หห้ มึกพิมพ์ในเครอื่ งพมิ พเ์ เห้ง ๒) ทำ�ความสะอาดเคร่ืองพิมพอ์ ย่างสม�ำ่ เสมอ หมนั่ จ�ำ กดั เศษ กระดาษเเละฝุง่ ละอองออกจากเครอ่ื งพิมพ์ ๓) เมือ่ กระดาษ ให้คอ่ ยๆ ดงึ ออก เพราะถ้าดงึ เเรงกระดาษอาจจะ ขาดเเละถ้าหลดุ เขา้ ไปทำ�ความเสยี หายเเกเ่ ครื่องพิมพ์ได้ ๗. การดูแลรกั ษาตัวเครื่อง การดูแลรักษาตัวเคร่ือง ควรปฏิบตั ิ ดังน้ี ๑) วางตวั เคร่ืองให้อยู่ในบริเวณท่มี อี ากาศถ่ายเทได้สะดวกไมค่ วร วางไวใ้ นท่ที ่ีมอี ุณภมู ิ เพราะอาจทำ�ให้เครื่องร้อนได้ ๒) ควรหม่ันท�ำ ความสะอาด เพอื่ ขจัดฝ่นุ ละอองออกโดยปดั ฝนุ่ หรอื ใชผ้ ้าสะอาดเชด็ เพอื่ ช่วยระบายความร้อนของซพี ียูไดด้ ีย่ิงขึน้ ใชผ้ ้าสะอาดเช็ดตัวเครอ่ื ง ชว่ ยขจดั ฝุ่นละออง หากเราดแู ลเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ใหด้ ี เพื่อให้คอมพวิ เตอร์จะมีอายุ ยาวนานมากยิ่งขนึ้

29 จดุ ประสงค์ : เพ่อื ให้นกั เรียนได้ทราบถงึ วิธีการดูแลรกั ษาคอมพิวเตอร์ ค�ำ ช้เี เจง : ใหน้ ักเรียนเขยี นอธบิ ายตามหัวขอ้ ที่กำ�หนด ๑. เขียนวธิ ีการดแู ลรักษาอปุ กรณค์ อมพวิ เตอร์ท่ีก�ำ หนดใหพ้ อสังเขป ๑) จอภาพ .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ๒) เมาส์ .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ๓) เเผงเเปน้ อกั ขระ .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ๔) ตวั เครื่องคอมพวิ เคตอร์ .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ..........................................................................................................................

30 บรรณานกุ รม กระทรวงศกึ ษาธิการ, สำ�นกั . ๒๕๕๒. วิชาการเเละมาตราฐานการศกึ ษา ส�ำ นกั งาน คณะกรรมการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน ตวั ชว้ี ดั เเละสาระการเรียนรู้เเกนกลางกลุ่ม สาระการเรยี นร้กู ารงานอาชพี เเละเทคโนโลยี. กรงุ เทพมหานคร : การเกษตร เเห่งประเทศไทย จำ�กัด. ณาตยา ฉาบนาค. ๒๕๕๐. คอมพวิ เตอรส์ �ำ หรบั เดก็ . กรงุ เทพมหานคร : เอส.พ.ี ซี. บคุ้ ส์ จ�ำ กัด. ผกามาศ บุญเผือก. ๒๕๕๗. เทคโนโลยีสารสนเทศเเละการสือ่ สาร ป.2. กรุงเทพ มหานคร : อักษรเจริญทศั น์ วชริ าพร พุ่มบานเย็น. ๒๕๔๕. เทคโนโลยสี ารสนเทศเเละคอมพวิ เตอร.์ กรุงเทพ มหานคร : ซอฟท์เพรส. เเลว้ พบกนั ใหม่นะครบั /คะ เดก็ ๆ