ปัจจัยทำนายการปฏิบัติของประชาชนไทยต่อผู้ที่เคยติดเชื้อฯ

ภาพประกอบท่ี 3.13 การวเิ คราะหโ์ ครงสรา้ งความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งตวั แปรตา่ ง ๆ ในการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนในจงั หวดั นครราชสมี า • ระดับการศึกษา บริบทแวดล้อม ทัศนคติต่อ การปฏิบัติต่อ โอกาสการได้รับเชื้อ ผู้ทผ่ีเู้ถคูกยกตักิดกเชัน้ือ/ CONT ATO PRAC ความรู้ ทัศนคติต่อ KLT การแบ่งแยกทางสังคม ATD การรับรู้ข้อมูล PERC สุขภาพจิต PSY IMP การได้รับผลกระทบ โทรทัศน์ TV ภาพประกอบท่ี 3.14 การวเิ คราะหโ์ ครงสรา้ งความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งตวั แปรตา่ ง ๆ ในการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนในจงั หวดั ยะลา • เพศ บริบทแวดล้อม ทัศนคติต่อ ผกู้ทาี่เรคปยฏติบิดัตเชิต้ือ่อ/ • อายุ โอกาสการได้รับเช้ือ ผู้ถูกกักกัน • ระดับการศึกษา CONT • อาชีพ ATO PRAC ความรู้ ทัศนคติต่อ KLT การแบ่งแยกทางสังคม ATD การรับรู้ข้อมูล PERC สุขภาพจิต โทรทัศน์ TV PSY IMP การได้รับผลกระทบ 100 ปจั จยั ทำ�นายการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนไทยต่อผูท้ ่ีเคยติดเชื้อ หรือผู้ถูกกกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

สื่อออนไลนแ์ ละสอ่ื โทรทศั น์ จากการวเิ คราะหด์ ว้ ย SEM ในแบบจำ� ลองการปฏบิ ตั ิ พบวา่ สอื่ ออนไลนแ์ ละสอ่ื โทรทศั น์ มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติต่อผู้ท่ีเคยติดเช้ือและผู้ถูกกักกัน ดังภาพท่ี 3.15 ซ่ึงอภิปรายผล การวิจยั ได้ดงั น้ี ภาพประกอบที่ 3.15 สอ่ื ทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ การปฏบิ ตั ติ อ่ ผทู้ เ่ี คยตดิ เชอ้ื และผถู้ กู กกั กนั จังหวัด สื่อออนไลน์ SOM ทัศนคติต่อ การปฏิบัติต่อ บริบทแวดล้อม โอกาสการได้รับเช้ือ ผู้ทผี่เู้ถคูกยกตักิดกเชัน้ือ/ • เพศ ATO • อายุ CONT การแบท่งัศแนยคกตทิตา่องสังคม • ระดับการศึกษา • อาชีพ ความรู้ ATD PRAC • ศาสนา KLT PERC สุขภาพPจิตSY การรับรู้ข้อมูล IMP การได้รับผลกระทบ โทรทัศน์ TV จากการวิเคราะห์โครงสร้างความสัมพันธ์พบว่าสื่อออนไลน์มีผลต่อการปรับเปลี่ยน ทัศนคติต่อโอกาสการได้รับเชื้อโควิด 19 ทั้งน้ีอาจเน่ืองมาจากส่ือออนไลน์ส่วนใหญ ่ เป็นสื่อท่ีโต้ตอบกันได้ (interaction) ระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร (two way communication) ท�ำให้ผู้ใช้ส่ือมีความรู้สึกว่าตนเองได้มีปฏิสัมพันธ์โต้ตอบและมีส่วน ร่วมกบั ส่อื สามารถเข้าถงึ ได้งา่ ย สะดวก รวดเรว็ และสามารถกลับไปดูเนอื้ หาเดมิ ซ�้ำ ๆ ได้ ดังน้ันหากรัฐบาลต้องการปรับเปล่ียนทัศนคติของคน เพ่ือน�ำไปสู่การปฏิบัติการ ป้องกันได้ดีข้ึน ควรใช้สื่อออนไลน์ให้มากข้ึน ส่วนสื่อโทรทัศน์จะมีผลต่อการได้รับ ผลกระทบ ดังนั้นหากต้องการให้ปรับแก้ไขผลกระทบท่ีเกิดขึ้นกับประชาชน รัฐบาล ควรใช้สื่อโทรทัศน์ ปัจจัยทำ�นายการปฏิบัติของประชาชนไทยตอ่ ผ้ทู เ่ี คยตดิ เชื้อ 101 หรือผู้ถูกกกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

3. ผลการประเมินผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19 จากผลการประเมินผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19 ต่อประชาชนไทย ทง้ั ผลกระทบโดยตรงจากโรค และผลกระทบจากนโยบายหรือมาตรการในการป้องกนั โควิด 19 ของรัฐบาล โดยผลกระทบในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยส่วนใหญ่ได้รับ ผลกระทบอยู่ในระดับสูง ซงึ่ มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบในระดับสงู นถี้ งึ รอ้ ยละ 51.6 และไดร้ บั ผลกระทบจากนโยบายหรือมาตรการของรัฐบาลอยู่ในระดับสูงเช่นเดียวกัน โดยม ี ผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบายหรอื มาตรการของรฐั บาลในระดบั สงู ถึงร้อยละ 49.5 ผลกระทบท่ีได้รับจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือโควิด 19 เม่ือพิจารณาแยกตามผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือโควิด 19 ส ามารถแบ่งออกไดเ้ ป็น 6 ดา้ น เรียงตามล�ำดับได้ดงั น้ี 1. ด้านสุขภาพและการป้องกันโรค ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผล กระทบอยใู่ นระดบั สงู มากทส่ี ดุ โดยสงู ถงึ รอ้ ยละ 76.6 เมอ่ื แยกเปน็ ประเดน็ ยอ่ ย พบวา่ ไดร้ ับผลกระทบส�ำคัญ 3 ด้าน ได้แก่ 1.1 การขาดแคลนหน้ากากอนามยั มผี ้ไู ด้รบั ผลกระทบร้อยละ 50.0 1.2 การเขา้ รบั บรกิ ารทางการแพทยใ์ นกรณเี จบ็ ปว่ ย มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 49.2 1.3 การขาดแคลนแอลกอฮอล์เจล มีผู้ได้รบั ผลกระทบรอ้ ยละ 46.9 2. ดา้ นเศรษฐกิจ ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยไดร้ ับผลกระทบอยูใ่ นระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 73.7 เม่ือแยกเป็นประเด็นย่อยพบว่าได้รับ ผลกระทบส�ำคญั 5 ดา้ น ได้แก่ 2.1 รายไดล้ ดลง มีผไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 65.9 2.2 รายไดไ้ ม่พอใช้ มีผูไ้ ดร้ บั ผลกระทบร้อยละ 65.4 2.3 ถกู หยดุ งานหรอื พักงานชวั่ คราว มผี ไู้ ด้รับผลกระทบรอ้ ยละ 62.6 2.4 ไม่มีรายได้ มีผไู้ ดร้ บั ผลกระทบร้อยละ 61.5 2.5 ถูกเลกิ จา้ งหรือตกงาน มีผไู้ ด้รับผลกระทบร้อยละ 60.4 102 ปจั จยั ทำ�นายการปฏิบตั ขิ องประชาชนไทยต่อผู้ทเี่ คยตดิ เชื้อ หรอื ผู้ถกู กักกันและผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

3. ด้านจิตใจ ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผลกระทบอยู่ในระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 70.8 เม่ือแยกเป็นประเด็นย่อยพบว่าได้รับ ผลกระทบส�ำคัญ 5 ด้าน ได้แก่ 3.1 มคี วามวติ กกังวล กลวั วา่ จะถกู เลกิ จ้าง มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 55.6 3.2 มีความเครียดจากการเลิกจ้างหรือตกงาน ไม่มีงานท�ำ มีผู้ได้รับผลกระทบ รอ้ ยละ 55.2 3.3 วติ กกงั วลวา่ จะหางานทำ� ไมไ่ ดเ้ มอ่ื สถานการณด์ ขี น้ึ มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ52.9 3.4 เกิดความเครียดจากการหยุดงานชั่วคราวหรือพักงาน มีผู้ได้รับผลกระทบ รอ้ ยละ 51.7 3.5 มภี าวะซึมเศร้าจากการไม่ไดพ้ บปะผคู้ น มผี ้ไู ด้รับผลกระทบร้อยละ 40.8 4. ด้านการศึกษา ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผลกระทบอยู่ในระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 69.4 เมื่อแยกเป็นประเด็นย่อยพบว่าได้รับ ผลกระทบสำ� คัญ 5 ด้าน ไดแ้ ก่ 4.1 ส�ำเร็จการศกึ ษาช้าลง มีผไู้ ดร้ บั ผลกระทบร้อยละ 53.9 4.2 ไม่สามารถไปเรียนกวดวชิ าได้ มผี ูไ้ ด้รบั ผลกระทบร้อยละ 51.6 4.3 ไม่มคี อมพวิ เตอร์ โนต้ บ๊กุ แท็บเลต็ สำ� หรับการเรยี นหรอื การสอนออนไลน์ มีผไู้ ดร้ ับผลกระทบรอ้ ยละ 46.0 4.4 ไมม่ ผี ใู้ หค้ วามชว่ ยเหลอื หรอื ชว่ ยแกป้ ญั หาในการเรยี นหรอื การสอนออนไลน ์ มผี ้ไู ดร้ ับผลกระทบร้อยละ 45.5 4.5 ไมม่ อี นิ เทอรเ์ นต็ สำ� หรบั การเรยี นหรอื การสอบออนไลน์ มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบ รอ้ ยละ 44.8 5. ด้านการปฏิบัติกิจวัตรประจ�ำวัน ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผล กระทบอยู่ในระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 62.6 เม่ือแยกเป็น ประเด็นย่อยพบวา่ ได้รบั ผลกระทบส�ำคัญ 3 ดา้ น ได้แก่ 5.1 ไมส่ ามารถเดนิ ทางไปตา่ งประเทศไดอ้ ยา่ งสะดวกมผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ59.4 5.2 ไมไ่ ดร้ บั ความสะดวกในการเดนิ ทางไปตา่ งจงั หวดั มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ54.9 5.3 ได้รับผลกระทบที่ท�ำให้ไม่สามารถไปเดินเลือกซ้ือของหรือเดินเล่นในห้าง สรรพสนิ คา้ มีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 51.2 ปจั จัยทำ�นายการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนไทยตอ่ ผทู้ ี่เคยติดเชื้อ 103 หรือผู้ถกู กักกันและผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

6. ด้านวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ ของชมุ ชน ในภาพรวมพบวา่ ประชาชน ไทยได้รับผลกระทบอยู่ในระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 61.4 เมื่อแยกเปน็ ประเด็นยอ่ ยพบวา่ ไดร้ ับผลกระทบส�ำคัญ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ 6.1 การช่วยเหลอื เก้อื กูลกนั ในสงั คมลดลง มผี ู้ได้รบั ผลกระทบรอ้ ยละ 42.2 6.2 การประกอบพธิ ีกรรมทางศาสนา มผี ูไ้ ดร้ ับผลกระทบรอ้ ยละ 40.2 6.3 การติดตามตรวจสอบการกักตัวของผู้เดินทางจากพ้ืนท่ีอ่ืน มีผู้ได้รับผล กระทบรอ้ ยละ 38.8 6.4 การสืบสานขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม มีผู้ได้รับผลกระทบ ร้อยละ 38.2 6.5 การตดิ ตามตรวจสอบการกักตัวของกลมุ่ เสย่ี งในชมุ ชน มีผไู้ ดร้ ับผลกระทบ รอ้ ยละ 34.0 อยา่ งไรกต็ าม จากการวเิ คราะหพ์ บวา่ ดา้ นทไี่ ดร้ บั ผลกระทบตำ�่ ทส่ี ดุ คอื ดา้ นครอบครวั โดยพบว่าได้รับผลกระทบจากสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด 19 หรือมาตรการภาครัฐ ใ นประเด็นยอ่ ย 5 ด้าน ไดแ้ ก่ 1) การขาดการดูแลผ้ปู ว่ ยติดเตียง มีผู้ได้รับผลกระทบรอ้ ยละ 23.8 2) ขาดผู้ดูแลผูส้ งู อายุ มีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 22.6 3) ขาดผดู้ ูแลเดก็ ออ่ นหรือเด็กเลก็ มีผู้ไดร้ ับผลกระทบร้อยละ 20.8 4) สมั พันธภาพของคนในชุมชนลดลง มีผไู้ ด้รับผลกระทบร้อยละ 20.2 5) การชว่ ยลดการมเี พศสมั พนั ธห์ รอื การตงั้ ครรภใ์ นวยั รนุ่ ได้ มผี ลกระทบรอ้ ยละ 15.6 ทงั้ นเ้ี มอื่ พจิ ารณาแยกตามรายจงั หวดั พบวา่ จงั หวดั ทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบจากการระบาด ของโควิด19 มากทส่ี ดุ คือ จงั หวัดยะลา รองลงมา คือ จงั หวดั นครราชสมี า และจังหวัด ชลบรุ ี ตามล�ำดบั ในขณะทจ่ี ังหวดั เชยี งใหมไ่ ดร้ ับผลกระทบน้อยท่ีสดุ ผลกระทบจากการระบาด มากที่สุด รองลงมา น้อยท่ีสุด ของโควดิ 19 ยะลา นครราชสีมา เชียงใหม่ ชลบุรี 104 ปัจจยั ทำ�นายการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนไทยต่อผทู้ ่ีเคยติดเชื้อ หรอื ผ้ถู ูกกักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

ผลกระทบท่ีได้รบั จากนโยบายหรอื มาตรการภาครฐั เมื่อพิจารณาแยกตามผลกระทบท่ีได้รับจากนโยบายหรือมาตรการภาครัฐสามารถ แบ่งออกไดเ้ ปน็ 6 ด้าน เรยี งตามล�ำดบั ได้ดงั น้ี 1. ด้านสุขภาพและการป้องกันโรค ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผล กระทบอยใู่ นระดบั สงู มากทส่ี ดุ โดยสงู ถงึ รอ้ ยละ 73.5 เมอื่ แยกเปน็ ประเดน็ ยอ่ ย พบวา่ ไดร้ บั ผลกระทบส�ำคัญ 3 ด้าน ได้แก่ 1.1 การขาดแคลนหนา้ กากอนามัย มีผ้ไู ด้รับผลกระทบร้อยละ 46.9 1.2 การเขา้ รบั บรกิ ารทางการแพทยใ์ นกรณเี จบ็ ปว่ ย มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 45.2 1.3 การขาดแคลนแอลกอฮอล์เจล มีผไู้ ด้รับผลกระทบรอ้ ยละ 44.5 2. ด้านเศรษฐกิจ ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผลกระทบอยู่ในระดับสูง โดยมีผู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 70.6 เม่ือแยกเป็นประเด็นย่อยพบว่าได้รับผล กระทบสำ� คญั 5 ด้าน ได้แก่ 2.1 รายได้ลดลง มีผไู้ ดร้ บั ผลกระทบร้อยละ 59.6 2.2 รายไดไ้ มพ่ อใช้ มีผู้ได้รบั ผลกระทบร้อยละ 59.0 2.3 ถกู หยดุ งานหรือพกั งานช่วั คราว มีผูไ้ ด้รับผลกระทบร้อยละ 56.1 2.4 ถกู เลกิ จา้ งหรือตกงาน มผี ู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 55.8 2.5 ไมม่ รี ายได้ มผี ู้ไดร้ ับผลกระทบรอ้ ยละ 55.3 3. ดา้ นจติ ใจ ในภาพรวมพบวา่ ประชาชนไทยไดร้ บั ผลกระทบอยใู่ นระดบั สงู โดยมี ผ้ไู ด้รบั ผลกระทบร้อยละ 67.3 เมอื่ แยกเปน็ ประเด็นยอ่ ยพบวา่ ได้รับผลกระทบ ส�ำคญั 5 ดา้ น ได้แก่ 3.1 มีความวติ กกงั วล กลัววา่ จะถูกเลกิ จา้ ง มีผไู้ ด้รบั ผลกระทบรอ้ ยละ 50.6 3.2 เกิดความเครียดจากการหยุดงานช่ัวคราวหรือพักงาน มีผู้ได้รับผลกระทบ รอ้ ยละ 48.8 3.3 มีความเครียดจากการเลิกจ้างหรือตกงาน ไม่มีงานท�ำ มีผู้ได้รับผลกระทบ รอ้ ยละ 48.3 3.4 วติ กกงั วลวา่ จะหางานทำ� ไมไ่ ดเ้ มอื่ สถานการณด์ ขี น้ึ มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ46.8 3.5 มีภาวะซึมเศร้าจากการไมไ่ ด้พบปะผ้คู น มผี ู้ไดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 38.5 ปัจจัยทำ�นายการปฏบิ ัติของประชาชนไทยต่อผ้ทู เี่ คยตดิ เชอ้ื 105 หรือผู้ถกู กกั กันและผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

4. ดา้ นการศกึ ษาของตนเอง และ/หรอื บตุ รหลาน ในภาพรวมพบวา่ ประชาชนไทย ไดร้ ับผลกระทบอยูใ่ นระดบั สงู โดยมผี ู้ได้รับผลกระทบร้อยละ 68.1 เมื่อแยกเป็น ประเด็นย่อยพบว่าไดร้ ับผลกระทบสำ� คัญ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ 4.1 ส�ำเรจ็ การศกึ ษาชา้ ลง มีผู้ไดร้ ับผลกระทบรอ้ ยละ 50.4 4.2 ไมส่ ามารถไปเรยี นกวดวชิ าได้ มผี ู้ไดร้ บั ผลกระทบร้อยละ 47.4 4.3 ไม่มีอินเทอร์เน็ตส�ำหรับการเรียนหรือการสอบออนไลน์ มีผู้ได้รับผลกระทบ รอ้ ยละ 43.9 4.4 ไม่มีผู้ให้ความช่วยเหลือหรือช่วยแก้ปัญหาในการเรียนหรือการสอนออนไลน์ มีผ้ไู ด้รบั ผลกระทบร้อยละ 43.1 4.5 ไม่มีคอมพิวเตอร์ โน้ตบุ๊ก แท็บเล็ต ส�ำหรับการเรียนหรือการสอนออนไลน ์ มผี ไู้ ดร้ ับผลกระทบร้อยละ 42.6 5. ด้านการปฏิบัติกิจวัตรประจ�ำวัน ในภาพรวมพบว่า ประชาชนไทยได้รับผล กระทบอยใู่ นระดับสูง โดยมผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 60.0 เมอ่ื แยกเป็นประเด็น ยอ่ ยพบวา่ ได้รับผลกระทบสำ� คญั 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ 5.1 ไมส่ ามารถเดนิ ทางไปตา่ งประเทศไดอ้ ยา่ งสะดวกมผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ54.4 5.2 ไมไ่ ดร้ บั ความสะดวกในการเดนิ ทางไปตา่ งจงั หวดั มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ50.8 5.3 ได้รับผลกระทบที่ท�ำให้ไม่สามารถไปเดินเลือกซื้อของหรือเดินเล่นใน หา้ งสรรพสนิ ค้า มีผไู้ ด้รบั ผลกระทบรอ้ ยละ 47.2 6. ด้านวฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ติ ของชุมชน ในภาพรวมพบว่า ประชาชน ไทยไดร้ บั ผลกระทบอยู่ในระดบั สูง โดยมีผไู้ ด้รับผลกระทบร้อยละ 59.5 เมือ่ แยก เป็นประเดน็ ยอ่ ยพบว่าได้รับผลกระทบส�ำคญั 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ 6.1 การชว่ ยเหลือเกื้อกลู กันในสังคมลดลง มีผไู้ ดร้ ับผลกระทบรอ้ ยละ 38.4 6.2 การประกอบพิธกี รรมทางศาสนา มีผู้ได้รบั ผลกระทบรอ้ ยละ 37.6 6.3 การติดตามตรวจสอบการกักตัวของผู้เดินทางจากพื้นท่ีอ่ืน มีผู้ได้รับผล กระทบร้อยละ 36.4 6.4 การสบื สานขนบธรรมเนยี ม ประเพณี วฒั นธรรม มผี ไู้ ดร้ บั ผลกระทบรอ้ ยละ 35.9 6.5 การตดิ ตามตรวจสอบการกกั ตัวของกลุ่มเสย่ี งในชุมชน มีผูไ้ ด้รบั ผลกระทบ รอ้ ยละ 32.7 106 ปัจจัยทำ�นายการปฏบิ ัติของประชาชนไทยต่อผู้ทเ่ี คยตดิ เช้อื หรือผถู้ กู กักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

อยา่ งไรกต็ าม จากการวเิ คราะหพ์ บวา่ ดา้ นทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบตำ่� ทส่ี ดุ คอื ดา้ นครอบครวั โดยพบวา่ ไดร้ บั ผลกระทบจากนโยบายหรอื มาตรการภาครฐั ในประเดน็ ยอ่ ย 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1) สัมพนั ธภาพของคนในชมุ ชนลดลง มีผู้ไดร้ ับผลกระทบร้อยละ 22.7 2) การขาดการดแู ลผปู้ ่วยติดเตียง มีผไู้ ด้รับผลกระทบรอ้ ยละ 21.3 3) ขาดผดู้ ูแลผู้สูงอายุ มีผูไ้ ด้รับผลกระทบรอ้ ยละ 21.2 4) ขาดผู้ดแู ลเดก็ อ่อนหรอื เดก็ เลก็ มผี ู้ได้รบั ผลกระทบร้อยละ 20.0 5) การชว่ ยลดการมเี พศสมั พนั ธห์ รอื การตงั้ ครรภใ์ นวยั รนุ่ ได้ มผี ลกระทบรอ้ ยละ 14.4 ทง้ั นเี้ มอ่ื พจิ ารณาแยกตามรายจงั หวดั พบวา่ จงั หวดั ทไี่ ดร้ บั ผลกระทบจากการนโยบาย หรือมาตรการของรฐั บาลมากทีส่ ดุ คือ จงั หวดั ยะลา รองลงมาคือ จังหวัดนครราชสีมา และจงั หวดั ชลบุรี ตามลำ� ดับ ในขณะท่ีจงั หวดั เชยี งใหมไ่ ดร้ ับผลกระทบน้อยทสี่ ุด ผลกระทบทางด้านภาวะวิตกกังวลจากการแพร่ระบาดของโควิด 19 ผลการวิเคราะห์ผลกระทบทางด้านภาวะวิตกกังวลจากการแพร่ระบาดของโควิด 19 อยู่ในระดับรุนแรงมาก โดยมีผู้ท่ีมีภาวะวิตกกังวลในระดับรุนแรงมากถึงร้อยละ 11.0 เนื่องจากได้รับผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19 ในภาพรวมอยู่ในระดับที่สูง เพิ่มมากขึ้นคือร้อยละ 51.6 ซ่ึงเพ่ิมมาจากระยะที่ 1 ท่ีมีผู้ได้รับผลกระทบจาก การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด 19 อย่ใู นระดับสูง อยูท่ รี่ อ้ ยละ 48.6 นอกจากนี้ยังไดร้ บั ผลกระทบจากนโยบายหรือมาตรการของรัฐบาลสูงถึงร้อยละ 49.5 ซ่ึงเพ่ิมขึ้นจาก ระยะที่ 1 ทมี่ ีผไู้ ดร้ ับผลกระทบระดับสงู ร้อยละ 48.6 จากการส�ำรวจระดับภาวะวิตกกังวลของประชาชนไทยพบว่า กังวลเร่ืองผลกระทบ ด้านเศรษฐกิจจากการระบาดโควิด 19 และจากมาตรการภาครัฐมากท่ีสุด เนื่องจาก มีรายไดล้ ดนอ้ ยลง รายไดไ้ ม่พอใช้ ถูกหยุดงาน พักงานช่ัวคราว ถูกเลกิ จ้างหรือตกงาน นอกจากนย้ี ังพบวา่ ประชาชนเรมิ่ มภี าวะซึมเศร้าจากการระบาดของโควิด 19 โดยพบว่า อยู่ในระดับรุนแรงมากถึงร้อยละ 6.3 ซ่ึงลดลงจากระยะที่ 1 เพราะมาจากช่วงเวลา การเกบ็ ขอ้ มลู เปน็ ชว่ งเวลาทรี่ ฐั บาลมมี าตรการผอ่ นคลาย ประชาชนสามารถดำ� เนนิ ชวี ติ ตามกจิ วัตรประจ�ำวนั ได้ ปจั จัยทำ�นายการปฏิบตั ิของประชาชนไทยต่อผ้ทู เ่ี คยติดเชื้อ 107 หรอื ผูถ้ ูกกักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

แต่อย่างไรก็ตาม ผลการส�ำรวจผลกระทบจากการปฏบิ ตั ติ วั ต่อผเู้ คยตดิ เชือ้ โควดิ 19 และผถู้ ูกกกั กัน ท�ำใหม้ ีมาตรการทางสงั คมออกมามากมาย ผลกระทบท่ีส�ำคัญทเ่ี กดิ ข้นึ อีกประการหน่ึงคือ “การตีตรา” หมายถึง การแสดงออกถึงการรังเกียจ สร้างการ แ บ่งแยกแม้จะหายป่วยแล้ว จากผลการศกึ ษาพบว่าสาเหตขุ องการตีตรา คือ 1) เพราะมีความเข้าใจว่ากลุ่มเสี่ยงสามารถแพร่เช้ือไปสู่ผู้อ่ืนได้ ต้องหลีกหนีให้ หา่ งไว้ แม้จะไมท่ ราบแน่ชดั ว่าเปน็ ผ้ตู ดิ เชื้อหรือไม่ 2) เพราะเช้ือโควิด 19 เป็นโรคอุบัติการณ์ใหม่ ประชาชนท่ัวโลกยังต้องการข้อมูล และการเรียนรู้เกี่ยวกับเร่ืองดังกล่าว ดังนั้นในระยะแรกของการปรับตัวน ้ี ประชาชนยังมีความรู้น้อย จึงมีความกลัว สับสน หวาดระแวง หวาดวิตก จนนำ� ไปสู่การตตี ราผ้ปู ่วย ผทู้ ี่เคยติดเช้ือ ผถู้ กู กักกนั เปน็ ตน้ นอกจากนี้ผลการศึกษาพบว่า ผลจากการตีตราก่อให้เกิดความแปลกแยกใน 2 ประเด็น คือ การแยกตัวออกจากสงั คมมากข้ึน และมคี วามสามัคคีในสงั คมน้อยลง แต่อยา่ งไรก็ตาม ปัจจัยท่ชี ่วยลดผลกระทบได้ ถือเปน็ จุดแข็งสำ� คญั ของประเทศไทย คือ การมีวัฒนธรรมและสภาพสังคมของคนไทยท่ีเป็นสังคมแห่งการเห็นอกเห็นใจ ท�ำให้คนไทยมักเอื้อเฟื้อ เอื้ออาทรกับผู้ตกทุกข์ได้ยาก โดยเฉพาะคนในครอบครัว และคนใกลช้ ิด สรปุ ไดด้ งั ภาพประกอบ 3.16 108 ปจั จัยทำ�นายการปฏบิ ตั ิของประชาชนไทยต่อผู้ทเ่ี คยตดิ เชือ้ หรือผูถ้ ูกกกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

ภาพประกอบท่ี 3.16 สรุปสาเหตแุ ละผลกระทบจากการตตี ราและปัจจัยลดผลกระทบ COVID-19 แสยังคกมตมัวาอกอขกึ้นจาก คในวสามังคสมานมัค้อยคีลง ข“สตอางีตเกรหาาตร”ุ ผตลตี กราาร 1. เข้าใจว่ากลุ่มเส่ียง ปจั จยั ทย่ี ังชว่ ยสนบั สนุน สามารถแพร่เชื้อ ลดผลกระทบลง ไปสู่ผู้อื่นได้ 1. สังคมคนไทย คือ สังคม แห่งความเห็นอกเห็นใจ 2. COVID-19 เป็นโรคอุบัติการณ์ใหม่ 2. คนไทยมักเอ้ือเฟื้อ/ ยังมีความรู้น้อย จึงท�ำให้เกิด เอื้ออาทรกับผู้ตกทุกข์ ความกลัว สับสน ได้ยาก โดยเฉพาะคน หวาดระแวง หวาดวิตก ในครอบครัวและคนใกล้ชิด ปจั จัยทำ�นายการปฏบิ ตั ิของประชาชนไทยต่อผ้ทู เ่ี คยติดเช้อื 109 หรอื ผูถ้ กู กักกันและผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

การเปรียบเทยี บผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19 และจากนโยบายหรอื มาตรการของรัฐบาล เมอ่ื พจิ ารณาจากนำ้� หนกั ความสำ� คญั ของผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19 พบวา่ จังหวัดท่เี ป็นคนท้องถ่นิ ดง้ั เดมิ และมีความผกู พนั แบบเครือญาติ ไดแ้ ก่ จงั หวดั เชยี งใหม่ จงั หวดั นครราชสมี า และจงั หวดั ยะลา ไดร้ บั ผลกระทบเกยี่ วกบั ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั การวถิ ชี วี ติ ท้ังการด�ำเนินชวี ติ ประจำ� วนั ดา้ นครอบครวั ดา้ นวฒั นธรรม/ประเพณี และวถิ ชี วี ติ ชมุ ชน เพราะประชาชนยงั มคี วามใกลช้ ดิ สนทิ สนม และไปมาหาสกู่ นั สว่ นในเมอื งใหญท่ มี่ คี นยา้ ย ถน่ิ ฐานเขา้ มาทำ� งาน คอื กรงุ เทพมหานคร และจงั หวดั ชลบรุ ี นำ�้ หนกั การไดร้ บั ผลกระทบ ทสี่ ำ� คญั คอื ดา้ นการศกึ ษาของตนเองและบตุ รหลาน และดา้ นเศรษฐกจิ เพราะคนสว่ นใหญ ่ ตอ้ งทำ� มาหากนิ และเลยี้ งดบู ตุ รหลานไปดว้ ย เมอื่ บตุ รหลานตอ้ งเรยี นออนไลนก์ ต็ อ้ งหยดุ งาน เพอ่ื มาดแู ล ทำ� ใหข้ าดรายได้ จนทำ� ใหบ้ างครอบครวั มเี งนิ ไมพ่ อใช้ ดงั แสดงในตารางที่ 2-3 เมื่อพิจารณาจากน้�ำหนักความส�ำคัญของผลกระทบจากนโยบายหรือมาตรการของ รัฐพบวา่ มลี ักษณะใกลเ้ คยี งกบั ผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19 ในขณะทกี่ ลมุ่ ตัวอย่างที่อาศัยอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ ได้รับผลกระทบมากเพ่ิมข้ึนอีกหน่ึงด้าน คอื ด้านสุขภาพด้านการป้องกันโรค สว่ นกลมุ่ ตวั อยา่ งทอ่ี าศัยอยู่ในจังหวดั ชลบุรี ได้รับ ผลกระทบมากเพิ่มขนึ้ อกี หน่ึงด้าน คือ ดา้ นจติ ใจ ดงั แสดงในตารางที่ 2-3 ตารางท่ี 2 ผลการทดสอบความแตกตา่ งของนำ�้ หนกั องคป์ ระกอบมาตรฐานของโมเดลการวดั การไดร้ บั ผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19 และจากนโยบาย/มาตรการของรฐั บาล (ทง้ั ประเทศ) ผลกระทบดา้ น การระบาดของ นโยบาย/มาตรการ t-statistic p-value โควิด 19 ของรฐั บาล -49.913 0.000 1. การปฏบิ ัติกิจวตั ร 0.651 0.675 104.871 0.000 ประจ�ำวนั ของตนเอง 0.618 -86.424 0.000 0.769 2. ครอบครวั 0.664 9.421 0.000 0.557 3. วัฒนธรรม/ประเพณ/ี 0.736 -32.509 0.000 วิถชี ีวิตของชมุ ชน 0.410 145.140 0.000 0.572 -82.799 0.000 4. การศกึ ษาของตนเอง 0.562 0.625 และ/หรือบตุ รหลาน 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 0.390 6. เศรษฐกิจ 0.643 7. จิตใจ 0.584 110 ปัจจัยทำ�นายการปฏิบัตขิ องประชาชนไทยต่อผู้ทเี่ คยตดิ เชอ้ื หรอื ผู้ถกู กักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

ตารางท่ี 3 ผลการทดสอบความแตกตา่ งของนำ�้ หนกั องคป์ ระกอบมาตรฐานของโมเดลการวดั การไดร้ บั ผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19 และจากนโยบาย/มาตรการของรฐั บาล ผลกระทบด้าน การระบาดของ นโยบาย/มาตรการ t-statistic p-value โควิด 19 ของรฐั บาล 2.764 0.003 กรงุ เทพมหานคร 0.594 2.834 0.002 0.612 -39.528 0.000 1. การปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจำ� วนั 0.602 0.729 ของตนเอง 53.320 0.000 0.638 23.212 0.000 2. ครอบครัว 0.619 0.465 24.148 0.000 0.640 19.529 0.000 3. วฒั นธรรม/ประเพณ/ี 0.634 0.611 วิถชี วี ติ ของชุมชน -16.682 0.000 0.604 25.831 0.000 4. การศกึ ษาของตนเอง 0.757 0.656 -63.933 0.000 และ/หรอื บตุ รหลาน 0.822 -7.377 0.000 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 0.534 0.678 11.084 0.000 6. เศรษฐกจิ 0.696 0.413 48.737 0.000 0.631 -9.408 0.000 7. จติ ใจ 0.658 0.692 ชลบุรี 0.561 0.708 1. การปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจำ� วนั 0.703 ของตนเอง 2. ครอบครัว 0.657 3. วฒั นธรรม/ประเพณ/ี วิถีชีวติ ของชุมชน 0.447 4. การศึกษาของตนเอง 0.727 และ/หรือบุตรหลาน 0.674 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 6. เศรษฐกจิ 7. จิตใจ ปจั จัยทำ�นายการปฏิบตั ิของประชาชนไทยตอ่ ผทู้ ี่เคยตดิ เช้อื 111 หรอื ผูถ้ ูกกักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

ผลกระทบดา้ น การระบาดของ นโยบาย/มาตรการ t-statistic p-value โควิด 19 ของรฐั บาล 5.173 0.000 เชยี งใหม่ 0.748 35.794 0.000 0.619 1.847 0.033 1. การปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจำ� วนั 0.758 0.693 ของตนเอง 0.687 -3.820 0.000 2. ครอบครัว 0.697 0.563 -48.764 0.000 3. วฒั นธรรม/ประเพณ/ี 0.491 13.834 0.000 วิถชี ีวติ ของชุมชน 0.554 0.521 -13.580 0.000 4. การศึกษาของตนเอง 0.572 และ/หรอื บุตรหลาน 0.352 20.918 0.000 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 0.556 0.692 4.669 0.000 6. เศรษฐกิจ 0.540 0.638 -24.380 0.000 7. จติ ใจ 0.749 -20.597 0.000 นครราชสมี า 0.736 0.552 9.292 0.000 0.649 0.286 5.555 0.000 1. การปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจำ� วนั 0.702 0.654 0.000 ของตนเอง 0.627 -46.994 2. ครอบครัว 0.495 3. วฒั นธรรม/ประเพณ/ี วิถีชีวิตของชุมชน 0.317 4. การศึกษาของตนเอง 0.667 และ/หรอื บุตรหลาน 0.509 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 6. เศรษฐกิจ 7. จติ ใจ 112 ปัจจัยทำ�นายการปฏบิ ัตขิ องประชาชนไทยต่อผู้ทเ่ี คยติดเช้ือ หรือผูถ้ ูกกักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

ผลกระทบดา้ น การระบาดของ นโยบาย/มาตรการ t-statistic p-value โควดิ 19 ของรฐั บาล 0.482 0.315 ยะลา 0.748 -7.264 0.000 0.568 -48.460 0.000 1. การปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจำ� วนั 0.749 0.788 ของตนเอง 0.551 6.728 0.000 2. ครอบครวั 0.699 0.549 10.143 0.000 3. วฒั นธรรม/ประเพณี/ 0.432 14.014 0.000 วิถชี วี ติ ของชมุ ชน 0.569 0.554 -3.475 0.000 4. การศกึ ษาของตนเอง 0.518 และ/หรอื บตุ รหลาน 0.462 5. สขุ ภาพและการปอ้ งกนั โรค 0.592 6. เศรษฐกิจ 0.508 7. จติ ใจ ขอ้ เสนอแนะเชิงนโยบาย จากการรวบรวมขอ้ มลู เชงิ ปรมิ าณและเชงิ คณุ ภาพ ผวู้ จิ ยั สรปุ ขอ้ เสนอแนะเชงิ นโยบาย สำ� หรบั ผบู้ รหิ ารประเทศและการบรหิ ารจดั การในพนื้ ทกี่ รณที ม่ี กี ารระบาดของโควดิ 19 สรุปได้ดงั นี้ 1. การสื่อสาร ควรมีความชัดเจน ถูกต้อง ส้ัน กระชับ ตรงประเด็น ใช้ข้อมูล ชดุ เดียวกัน (single message) และสอื่ สารตรงกัน (one team one message) 2. การจัดท�ำฐานข้อมูลชุมชน การป้องกันและควบคุมโควิด 19 ในชุมชนให้มี ประสิทธิภาพ ควรมีการจัดท�ำฐานข้อมูลชุมชน เพื่อเอ้ือให้ผู้น�ำชุมชนมีฐานข้อมูลของ ประชาชนในชุมชนโดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง และข้อมูลขององค์กรต่าง ๆ ท่ีชุมชน สามารถติดตอ่ ขอความช่วยเหลอื ได้ ท้งั ด้านสาธารณสขุ ด้านเศรษฐกิจ และดา้ นสังคม ในกรณีทม่ี ีปญั หา ปจั จยั ทำ�นายการปฏบิ ตั ิของประชาชนไทยต่อผทู้ ่ีเคยตดิ เช้ือ 113 หรอื ผู้ถกู กกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

3. การบริหารจัดการในภาวะฉุกเฉิน การเตรียมความพร้อมในการรับมือกับการ ระบาดของโรคในแต่ละพื้นที่ ท้ังการคัดกรอง การเฝ้าระวัง การกักกัน การจัดการ โรงพยาบาลสนาม และวัคซีน โดยควรมีระบบและกระบวนการการจัดซื้อจัดจ้าง เฉพาะส�ำหรบั กรณีฉกุ เฉนิ ซง่ึ ต้องมคี วามรวดเร็ว ทนั เวลา และไดม้ าตรฐาน 4. การปลูกจิตส�ำนึกสาธารณะ ควรให้ความส�ำคัญกับวิถีชุมชน โดยศึกษาวิถีชีวิต ปจั จุบนั ของคนในแตล่ ะชมุ ชน และปรับใหเ้ หมาะสมกบั แนวทางการด�ำเนินชีวติ วถิ ีใหม่ (new normal) โดยมงุ่ เนน้ การปลกู ฝงั จติ สำ� นกึ สาธารณะ (public mind) ในการปอ้ งกนั และควบคุมการระบาดของโควดิ 19 เพอื่ ก่อใหเ้ กดิ การปฏิบตั ทิ ี่ถกู ต้องอยา่ งยั่งยนื 1. การสอื่ สารจากภาครัฐ 2. ทำ�ฐานขอ้ มลู ชุมชน เกี่ยวกบั สถานการณโ์ ควดิ 19 • ประชาชนในชุมชน • กลุ่มเปราะบางในชุมชน • เน้ือหาถูกต้อง • ข้อมูลหน่วยงาน/เครือข่าย • สั้น กระชับ ตรงประเด็น ความช่วยเหลือ • ข้อมูลชุดเดียวกัน ส่ือสารตรงกันทุกหน่วย - สาธารณสุข - เศรษฐกิจ - สังคม 3. คัดกรอง 4. 1- เตรียมพร้อม ทีมงใานนภสาำT�วEหะAรฉMับกุ จเฉดั นิการ เฝ้าระวัง New Nomal รับมือ กักกัน ปลูกจิตสำ�นกึ สาธารณะ วัคซีน รักษา • ปฏิบัติตนถูกต้อง ทีมจัดซ้ือ จัดหา • รับผิดชอบสังคม 114 ปจั จัยทำ�นายการปฏิบัตขิ องประชาชนไทยตอ่ ผ้ทู ่ีเคยตดิ เช้ือ หรอื ผ้ถู กู กักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

เอกสารอ้างองิ 1. Fox D. What you need to know about the Wuhan coronavirus. Available at: https://www. nature.com/articles/d41586-020-00209-y. Accessed Jun 17, 2020. 2. The New York Times. Is the world ready for the coronavirus? Available at: https://www. nytimes.com/2020/01/29/opinion/coronavirus-outbreak.html. Accessed January 30, 2020. 3. Joseph A. WHO Declares Global Emergency as Wuhan coronavirus spreads. Available at: https://www.statnews.com/2020/01/30/who-declares-coronavirus-outbreak-a-global-health-emer- gency/. Accessed January 30, 2020. 4. Hessen MT. Novel coronavirus information center: Expert guidance and commentary. Available at: https://www.elsevier.com/connect/coronavirus-information-center. Accessed January 31, 2020. 5. BBC. Coronavirus declared global health emergency. Available at: https://www.bbc.com/ news/world-51318246. Accessed January 31, 2020. 6. Joseph A. WHO declares coronavirus outbreak a global health emergency. 2020. Available at: https://www.statnews.com/2020/01/30/who-declares-coronavirus-outbreak-a-glob- al-health-emergency/. Accessed January 30, 2020. 7. Worldometer. COVID-19 coronavirus pandemic. Available at: https://www.worldometers. info/coronavirus/#countries. Accessed May 31, 2021. 8. World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) Weekly Epidemiological Update and Weekly Operational Update. Available at: https://www.who.int/emergencies/diseases/nov- el-coronavirus-2019/situation-reports. Accessed May 31, 2021. 9. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. สืบค้นจาก https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation.php. สืบค้นเมือ่ 31 พฤษภาคม 2564. 10. Cave E. COVID-19 Super-spreaders: Definitional quandaries and implications. Asian Bioeth Rev. 2020;12(2):1-8. 11. World Health Organization. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation report-24. 2020. Available at: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200213-si- trep-24-covid-19.pdf?sfvrsn=9a7406a4_4. Accessed July 16, 2020. 12. Ge H, Wang X, Yuan X, et al. The epidemiology and clinical information about COVID-19. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2020;39(6):1011-1019. 13. Liu Y, Gayle AA, Wilder-Smith A, Rocklöv J. The reproductive number of COVID-19 is high- er compared to SARS coronavirus. J Travel Med. 2020;27(2):taaa021. 14. Zhuang Z, Zhao S, Lin Q, et al. Preliminary estimates of the reproduction number of the coronavirus disease (COVID-19) outbreak in Republic of Korea and Italy by 5 March 2020. Int J Infect Dis. 2020;95:308-310. 15. Yuan J, Li M, Lv G, Lu ZK. Monitoring transmissibility and mortality of COVID-19 in Europe. Int J Infect Dis. 2020;95:311-315. 16. Alimohamadi Y, Taghdir M, Sepandi M. Estimate of the basic reproduction number for COVID-19: A systematic review and meta-analysis. J Prev Med Public Health. 2020;53(3):151-157. 17. Liu Y, Rocklöv J. The reproductive number of the Delta variant of SARS-CoV-2 is far high- er compared to the ancestral SARS-CoV-2 virus [published online ahead of print, 2021 Aug 9]. J Travel Med. 2021;taab124. doi:10.1093/jtm/taab124 18. Berry E. What we know about the SARS-CoV-2 Delta variant. Available at: https://newsroom. unsw.edu.au/news/health/what-we-know-about-sars-cov-2-delta-variant. Accessed August 14, 2021. ปจั จัยทำ�นายการปฏิบตั ิของประชาชนไทยต่อผทู้ ่ีเคยติดเชอ้ื 115 หรือผ้ถู กู กักกันและผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

19. นงเยาว์ เกษตร์ภิบาล. รายงานการวจิ ยั เร่ือง การศกึ ษาความรู้ ทัศนคติ และการปฏบิ ัติของประชาชนต่อผู้ เคยตดิ เชอ้ื โควดิ 19 หรือผูท้ ่ถี ูกกักกันหรือผ้กู ักกนั ตนเอง และผลกระทบทางสังคมและเศรษฐกจิ จากโควดิ 19. คณะ พยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม,่ 2563. 20. Klompas M, Morris CA, Sinclair J, et al. Universal masking in hospitals in the COVID -19 Era. N Engl J Med. 2020; 382(21):e63. 21. Cowling BJ, Ali ST, Ng TWY, et al. Impact assessment of non-pharmaceutical interventions against coronavirus disease 2019 and influenza in Hong Kong: An observational study. Lancet Pub- lic Health. 2020;5(5):e279-e288. 22. Viner RM, Russell SJ, Croker H, et al. School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: A rapid systematic review. Lancet Child Adolesc Health. 2020;4(5):397-404. 23. Chu DK, Akl EA, Duda S, et al. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: A systematic review and meta-analysis. Lancet. 2020;395(10242):1973-1987. 24. โสภณ เอ่ยี มศิริถาวร และวรี วัฒน์ มโนสุทธิ. การจัดการโรคอบุ ตั ใิ หม่ (บทเรียนจากโควดิ -19) Available at: https://sites.google.com/site/ipcbamrastraining/%E0%B8%A7%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%8 1%E0%B8%B2%E0%B8%A3/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0 %B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AD-ic?authuser=3. Accessed September 10, 2021. 25. เทศบาลเมอื งคอหงส.์ ประชาสัมพนั ธ์ มาตรการป้องกนั และลดความเสีย่ งในการแพร่ระบาดของโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (โควดิ -19) เข้าสู่หมูบ่ า้ น/ชมุ ชน. 2563. สืบค้นจาก http://www.khohongcity.go.th/news/ detail/158183. สืบคน้ เมอื่ 17 กรกฎาคม 2563. 26. กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข. การดำ� เนนิ การเฝ้าระวังโควดิ 19 ในชุมชน. สบื ค้นจาก https://ddc. moph.go.th/viralpneumonia/file/g_srrt/g_srrt_090364.pdf. สบื คน้ เมือ่ 9 กันยายน 2564. 27. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. กลยทุ ธ์ มาตรการ และวิธีปฏบิ ตั กิ ารควบคุมโรคตดิ เช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ในพ้ืนท่ีจังหวัดต่าง ๆ. สืบค้นจาก https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_other/g_oth- er091263.pdf. สืบค้นเมือ่ 10 กันยายน 2564. 28. กลมุ่ ฉกุ เฉนิ ทางการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ . แนวทางการจดั เตรยี มพนื้ ทกี่ รณมี กี ารระบาด วงกวา้ งของโรคตดิ เชื้อโคโรนา 2019 (COVID-19): โรงพยาบาลสนาม ฉบบั วันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2563. สืบค้นจาก https://covid19.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Covid_Health/Attach/25631223104436AM_ g06.pdf. สบื คน้ เมือ่ 25 พฤษภาคม 2564. 29. สมชัย ลีลาศิริวงศ์ และรวีรัตน์ สิชฌรังษี. วัคซีนโควิด 19 ความหวังและทางรอดของประชาชนชาวไทย. สบื คน้ จาก https://www.praram9.com/covid19-vaccine/. สบื คน้ เมอ่ื 25 พฤษภาคม 2564. 30. กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ . คมู่ อื การปฏบิ ตั งิ านทมี ชว่ ยเหลอื เยยี วยาจติ ใจทกุ ระดบั ผปู้ ระสบภาวะ วกิ ฤตในกรณีการระบาดของโรคตดิ เช้ือไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19). สืบคน้ จาก https://dmh.go.th/covid19/ pnews/files/MCATTupdate.pdf. สืบค้นเม่ือ 10 กันยายน 2564. 31. กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ . มมุ มองดา้ นสขุ ภาพจติ และจติ สงั คมของการระบาด COVID-19. สบื คน้ จาก https://www.dmh.go.th/covid19/news1/view.asp?id=11. สบื ค้นเมือ่ 10 กันยายน 2564. 32. Saqlain M, Munir MM, Rehman SU, et al. Knowledge, attitude, practice and perceived bar- riers among healthcare workers regarding COVID-19: A cross-sectional survey from Pakistan. J Hosp Infect. 2020;105(3):419-423. 33. Barati M, Bashirian S, Jenabi E, et al. Factors associated with preventive behaviours of COV- ID-19 among hospital staff in Iran in 2020: An application of the protection motivation theory. J Hosp Infect. 2020;105(3):430-433. 34. Wadood A, Mamun AS, Rafi A, et al. Knowledge, attitude, practice and perception regarding COVID-19 among students in Bangladesh: Survey in Rajshahi University. medRxiv. 2020.04.21.20074757. 116 ปจั จัยทำ�นายการปฏบิ ัติของประชาชนไทยตอ่ ผทู้ ีเ่ คยติดเช้อื หรือผ้ถู ูกกกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

35. Austrian K, Pinchoff J, Tidwell JB, et al. COVID-19 related knowledge, attitudes, practices and needs of households in informal settlements in Nairobi, Kenya. Available at: SSRN: http://dx. doi.org/10.2139/ssrn.3576785 2020. Accessed June 30, 2020. 36. Population Council. Kenya: COVID-19 perceptions, prevention practices, and impact respons- es from third round of data collection in five Nairobi informal settlements (Kibera, Huruma, Kari- obangi, Dandora, and Mathare). Available at: https://knowledgecommons.popcouncil.org/cgi/ viewcontent.cgi?article=2042&context=departments_sbsr-pgy. Accessed June 14, 2020. 37. Zhong BL, Luo W, Li HM, et al. Knowledge, attitudes, and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: A quick online cross-sec- tional survey. J Biol Sci. 2020;16(10):1745-1752. 38. คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. Behavioral Insights ของครวั เรือนไทยภายใตส้ ถานการณ์ COVID-19 ภายใต้การสนับสนุนของส�ำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.). 2563. สืบค้นจาก https://drive.google.com/file/d/1s- tvSan9LHnDWbfbs4t8vIeqWAJw4ekj/view. สืบคน้ เมือ่ 12 มิถนุ ายน 2563. 39. อรรถจกั ร์ สตั ยานรุ กั ษ,์ บญุ เลศิ วเิ ศษปรชี า, ประภาส ปน่ิ ตบแตง่ , สมชาย ปรชี าศลิ ปกลุ , ณฐพงศ์ จติ รนริ ตั น,์ ธนิต โตอดเิ ทพย,์ และคณะ. คนจนเมืองท่เี ปล่ยี นไปในสงั คมเมืองทก่ี ำ� ลงั เปล่ยี นแปลง. สืบคน้ จาก https://www.is- ranews.org/article/isranews/download/18017/87576/18.html. สบื คน้ เม่ือ 12 มิถุนายน 2563. 40. Ahmad N, Ahmad W, Arman R, et al. Community perception survey – COVID 19 knowledge, attitude and practice survey in Kabul, Kunduz and Khost provinces. Available at: https://www.hu- manitarianresponse.info/sites/www.humanitarianresponse.info/files/assessments/afg_community_ perception_survey_covid-19_final_report_johanniter_20042020.pdf. Accessed June 14, 2020. 41. Sari DK, Amelia R, Dharmajaya R, et al. Positive correlation between general public knowledge and attitudes regarding COVID-19 outbreak 1 month after first cases reported in Indonesia. J Com- munity Health. 2021;46(1):182-189. 42. Abdelhafz AS, Mohammed Z, Ibrahim ME, et al. Knowledge, perceptions, and attitude of egyptians towards the novel coronavirus disease (COVID-19). J Community Health. 2020;45(5):881-890. 43. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. A study of the knowledge and perceptions of coronavirus (COVID-19) in South Africa, Kenya, and Nigeria. Available at: https:// reliefweb.int/report/world/coronavirus-africa-study-knowledge-and-perceptions-coronavirus-cov- id-19-south-africa. Accessed June 14, 2020. 44. Khalatbari-Soltani S, Cumming RC, Delpierre C, et al. Importance of collecting data on so- cioeconomic determinants from the early stage of the COVID-19 outbreak onwards. J Epidemiol Community Health. 2020;74(8):620-623. 45. Rahman A, Sathi NJ. Knowledge, attitude, and preventive practices toward COVID-19 among Bangladeshi internet users. J Gen Intern Med. 2020;17(5):em245. 46. กชกร สมมงั . ปจั จยั ทม่ี คี วามสมั พนั ธต์ อ่ พฤตกิ รรมการปอ้ งกนั โรคไขห้ วดั ใหญ่ ของผรู้ บั บรกิ ารงานผปู้ ว่ ยนอก โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช. วารสารสขุ ศกึ ษา. 2557;126:8-21. 47. สัญญา สุปญั ญาบุตร. ปจั จัยที่มผี ลตอ่ การปฏิบตั ิตนเพอื่ ปอ้ งกันโรคไข้หวัดใหญช่ นดิ A (2009 H1N1) ของ ประชาชน อ�ำเภอนามน จงั หวัดกาฬสินธ์.ุ วารสารสำ� นกั งานปอ้ งกันควบคมุ โรคท่ี 7 ขอนแก่น. 2011;18(2):1-11. 48. Bavel JJV, Baicker K, Boggio PS, et al. Using social and behavioural science to support COV- ID-19 pandemic response. Nat Hum Behav. 2020;4(5):460-471. 49. Signorelli C, Scognamiglio T, Odone A. COVID-19 in Italy: Impact of containment measures and prevalence estimates of infection in the general population. Acta Biomed. 2020;91(3-S):175-179. 50. Qiu Y, Chen X, Shi W. Impacts of social and economic factors on the transmission of coro- navirus disease 2019 (COVID-19) in China. J Popul Econ. 2020;33:1127-1172. ปัจจัยทำ�นายการปฏบิ ัตขิ องประชาชนไทยต่อผ้ทู ่เี คยติดเชอ้ื 117 หรอื ผูถ้ กู กักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

51. Haleem A, Javaid M, Vaishya R. Effects of COVID 19 pandemic in daily life. CMRP. 2020;10:78-79. 52. Raude J. Determinants of preventive behaviors in response to the COVID-19 pandemic in France: Comparing the sociocultural, psychosocial and social cognitive explanations. Available at: https://doi.org/10.31234/osf.io/4yvk2. Accessed June 14, 2020. 53. การตีตราทางสังคมที่เก่ียวข้องกับ COVID-19. 2563. สืบค้นจาก https://www.who.int/docs/ default-source/searo/thailand/covid19-stigma-guide-th-final.pdf?sfvrsn=1eebbcac_0. สืบค้นเม่ือ 17 มิถุนายน 2563. 54. Sintema EJ. Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: Implications for STEM education. EURASIA J Math Sci Tech Ed. 2020;16(7), em1851. 55. United Nations Conference on Trade and Development. Global trade impact of coronavi- rus (COVID-19) epidemic. Available at: https://unctad.org/en/PublicationsLibrary/ditcinf2020d1.pdf. Accessed June 14, 2020. 56. Sumner A, Hoy C, Ortiz-Juarez E. Estimates of the impact of COVID-19 on global poverty. Finland: UNU-WIDER. 2020, 800-809. 57. Parker K, Horowitz JM, Brown A. About half of lower-income Americans report household job or wage loss due to COVID-19. Social & Demographic Trends Project, Pew Research Center. 2020. 58. Ho CS, Chee CY, Ho RC. Mental health strategies to combat the psychological impact of COVID-19 beyond paranoia and panic. Ann Acad Med Singapore. 2020;49(1):1-3. 59. Hossain MM, Sultana A, Purohit N. Mental health outcomes of quarantine and isolation for infection prevention: A systematic umbrella review of the global evidence. Epidemiol Health. 2020;42:e2020038. 60. Lai J, Ma S, Wang Y, et al. Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA. 2020;3(3):e203976. 61. Zhang Y, Ma ZF. Impact of the COVID-19 pandemic on mental health and quality of life among local residents in Liaoning Province, China: A cross-sectional study. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(7):2381. 62. Choi EP, Hui BP, Wan EY. Depression and anxiety in Hong Kong during COVID-19. Int J En- viron Res Public Health. 2020;17(10):3740. 63. Torales J, O’Higgins M, Castaldelli-Maia JM, et al. The outbreak of COVID-19 coronavirus and its impact on global mental health. Int J Soc Psychiatry. 2020;66(4):317-320. 64. Gao J, Zheng P, Jia Y, et al. Mental health problems and social media exposure during COVID-19 outbreak. Plos One. 2020;15(4):e0231924. 65. กรมสุขภาพจิต. รายงานผลการคัดกรองความกังวลต่อไวรัสโควิด-19. 2563. สืบค้นจาก https://www. dmh.go.th/covid19/. สบื ค้นเมอื่ 17 มถิ นุ ายน 2563. 66. รายงานการประชุมผบู้ รหิ ารระดับสูงกระทรวงสาธารณสุข คร้งั ที่ 11/2563 เมื่อวนั พุธที่ 5 สิงหาคม 2563. สบื คน้ จาก http://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default files/2.%20Minutes%2011-63%205-8-63%20 edit2.pdf. สบื คน้ เมื่อ 22 กันยายน 2563. 67. Sallis JF, Owen N. Ecological models of health behavior. In K. Glanz BK, Rimer KV (Eds.), Health behavior: Theory, research, and practice. Jossey-Bass: Wiley, 2015, pp. 43–64. 68. นงลกั ษณ์ วริ ชั ชยั . โมเดลลสิ เรล : สถติ วิ เิ คราะหส์ ำ� หรบั การวจิ ยั . กรงุ เทพฯ: จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั . 2542, 311. 69. ประคอง กรรณสูต. สถติ ิเพื่อการวจิ ัยทางพฤตกิ รรมศาสตร์. กรุงเทพฯ: จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2542. 70. Bloom BS. Learning for mastery. Evaluation comment. Center for the study of evaluation of instructional programs Los Angeles: University of California. 1968, 232. 71. Oei TP, Sawang S, Goh YW, Mukhtar F. Using the depression anxiety stress scale 21 (DASS-21) across cultures. Int J Psychol. 2013;48(6):1018-1029. 118 ปัจจยั ทำ�นายการปฏิบตั ิของประชาชนไทยต่อผทู้ เ่ี คยติดเช้ือ หรือผูถ้ ูกกักกนั และผลกระทบจากการระบาดของโควิด 19

ทีมวจิ ัย ท่ีปรึกษา 1. 2. ศาสตราจารย์ ดร.อัครพงศ์ อ้ันทอง ดร.นงเยาว์ เกษตร์ภิบาล รองศาสตราจารย์ 3. ดร.นงค์คราญ วิเศษกุล ผู้ช่วยศาสตราจารย์ 4. ดร.ขวัญพนมพร ธรรมไทย 5. นางสาวค�ำพอง ค�ำนนท์ 6. นายศรีสกุล สังก�ำปัง นางสาวรูซีลา โตะกีเล ปจั จยั ทำ�นายการปฏบิ ตั ขิ องประชาชนไทยตอ่ ผ้ทู ี่เคยตดิ เช้ือ 119 หรอื ผถู้ กู กกั กนั และผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

120 ปัจจยั ทำ�นายการปฏิบัตขิ องประชาชนไทยต่อผู้ที่เคยติดเชอ้ื หรอื ผู้ถูกกกั กันและผลกระทบจากการระบาดของโควดิ 19

เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้มคี วามเหมาะสมกบั ยคุ สมยั ในสถานการณ์วิกฤตโควดิ 19 สะทอ้ นถงึ มมุ มองของคนไทย ที่มตี อ่ ผทู้ ี่เคยติดเชอ้ื และผถู้ ูกกักกนั ซง่ึ นับวนั จะมีจำ�นวนมากขึ้น หนังสอื เลม่ นจ้ี ะชว่ ยให้คนไทยมคี วามรู้ ความเขา้ ใจ ความเห็นอกเห็นใจแกผ่ ทู้ ่ที ุกข์ยากและไดร้ ับผลกระทบ จากโควิด 19 อาจสง่ ผลให้คนไทยปฏิบตั ติ วั ในการปอ้ งกันโควดิ 19 ได้ถูกตอ้ งมากขึ้น ศาสตราจารย์เกยี รติคุณ ดร.มิง่ สรรพ์ ขาวสอาด ประธานมูลนิธิสถาบนั ศึกษานโยบายสาธารณะ