ชุดการสอนการปลูกพืชผักสวนครัว เรื่องการปลูกถั่วฝักยาว

ชุดการสอน เรอื่ ง การปลกู พืชผกั สวนครวั กลุ่มสาระการเรยี นรู้การงานอาชีพ (งานเกษตร) ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ ๒ เล่มท่ี ๒ การปลกู ถั่วฝกั ยาว นางสาวชนฐั กนั ต์ ใจเทพ ครู วทิ ยฐานะครูชำนาญการ โรงเรยี นมธั ยมสุทธาราม สำนกั งานเขตคลองสาน กรงุ เทพมหานคร

ชุดการสอนการปลูกพชื ผักสวนครวั กลุม่ สาระการเรียนร้กู ารงานอาชพี (งานเกษตร) ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ ๒ เล่นท่ี ๒ การปลกู ถว่ั ฝักยาว นางสาวชนฐั กนั ต์ ใจเทพ ครู วิทยฐานะครชู ำนาญการ โรงเรยี นมัธยมสทุ ธาราม สำนักงานเขตคลองสาน กรงุ เทพมหานคร

ก คาํ นาํ ชุดการสอนการปลกู พชื ผกั สวนครวั กลุมสาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพ(งานเกษตร) ชน้ั มธั ยมศึกษา ป$ที่ ๒ ฉบับนี้จัดทําขึ้นเพ่ือใหประกอบการการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน วิชางานเกษตรซ่ึงเป1นเอกสาร ประกอบการเรียน ท่ีใหนักเรียนสามารถศึกษาหาความรู ฝ4กทักษะเพ่ิมเติมจากเน้ือหาพรอมทั้งสามารถ ประเมินผลตนเองไดจากคําคอบในเฉลย เนนใหผูเรียนไดเรียนรูดวยตนเองและใชเอกสารท้ังในและนอกเวลา เรยี น ชดุ การสอนการปลูกพืชผักสวนครัว กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพ (งานเกษตร) ช้ันมัธยมศึกษา ป$ท่ี ๒ ชุดการสอนการปลูกพชื ผกั สวนครวั มีจาํ นวน ๔ เลม เลมท่ี ๑ หลักการปลกู ผักสวนครวั เลมที่ ๒ การปลูกถว่ั ฝ9กยาว เลมท่ี ๓ การปลกู ผักบงุ จนี เลมที่ ๔ การปลูกโหระพา ชดุ การสอนการปลกู พชื ผกั สวนครวั เรื่องการปลูกถั่วฝก9 ยาว กลมุ สาระการงานอาชพี (งานเกษตร) ช้ันมัธยมศึกษาป$ที่ ๒ เลมที่ ๒ การปลูกถั่วฝ9กยาว สําเร็จลุลวงไปดวยดี ขอขอบคุณผูที่มีสวนเกี่ยวของ ที่ใหคําปรึกษาแนะนําและใหความชวยเหลือ จนทําใหเอกสารประกอบการเรียนฉบับน้ี มีคุณคามากย่ิงขึ้น และหวงั เปน1 อยางยง่ิ วาคงจะเปน1 ประโยชน>ตอผูเรยี น ในการศึกษาหาความรูในงานเกษตรใหกบั ตนเอง หรือกลุมผูเรยี นไดอยางมปี ระสิทธภิ าพ ชนัฐกนั ต> ใจเทพ

สารบญั ข เร่ือง หนา คาํ นาํ ก สารบญั ข สารบัญภาพ ง คาํ ชแ้ี จง จ มาตรฐานการเรยี นรู ฉ ฉ ตวั ชว้ี ดั ฉ จุดประสงค>การเรยี นรู ฉ สาระสาํ คัญ ช สาระการเรียนรู 1 แบบทดสอบกอนเรยี น 6 การปลูกถวั่ ฝก9 ยาว 6 ลกั ษณะทัว่ ไปของถวั่ ฝก9 ยาว 7 พันธ>ุถั่วฝก9 ยาว 8 การขยายพนั ธุ> 8 วัสดุอุปกรณ>ในการปลูกถั่วฝก9 ยาว 9 การเตรียมดนิ 9 การคัดเลือกเมลด็ พันธ>ุ 9 การปลูก 10 การดูแลรกั ษา 12 การปGองกนั และกําจัดศัตรูพืช 14 การเกบ็ เก่ียวผลผลิต 14 ประโยชนข> องถ่ัวฝก9 ยาว กิจกรรม 17 ใบมอบหมายกิจกรรมท่ี ๑ 18 ใบมอบหมายกิจกรรมที่ ๒ 19 ใบมอบหมายกจิ กรรมท่ี ๓ 22 แบบฝก4 หดั 23 แบบทดสอบหลังเรียน 25 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยี น – หลงั เรียน

สารบัญ (ตอ) ค เร่อื ง หนา เฉลยกิจกรรม 26 27 เฉลยใบมอบหมายกจิ กรรมท่ี ๑ 28 เฉลยใบมอบหมายกจิ กรรมที่ ๒ 29 เฉลยแบบฝ4กหดั บรรณานกุ รม

สารบัญภาพประกอบ ง ภาพประกอบที่ หนา ๑. ถวั ฝก9 ยาว 6 ๒. ดอก ฝ9ก เมลด็ ถ่ัวฝ9กยาว 7 ๓. วสั ดุอุปกรณ>การปลูกถว่ั ฝ9กยาว 8 ๔. การแยกตนที่ออนแอออก 9 ๕. การาํ คางถว่ั ฝก9 ยาว 10 ๖. การกาํ จดั วชั พืช 10 ๗. โรคราสนมิ 12 ๘. โรคราแปงG 12 ๙. หนอนเจาะฝ9ก 13 ๑๐.เพลยี้ ออน 13

จ คาํ ชแี้ จง ชุดการสอนการปลูกพืชผักสวนครัว กลุมสาระการงานอาชีพ (งานเกษตร) ชั้นมัธยมศึกษาป$ท่ี ๒ เลมที่ ๒ การปลูกถั่วฝ9กยาว ซึ่งผูจัดทําไดปรับปรุงเนื้อหาสาระ ใหสอดคลองกับทองถิ่นและความตองการของ นักเรียน เพ่ือใหนักเรียนและครูผูสอนมีเอกสารประกอบการเรียนเป1นสื่อท่ีใชในการจัดกิจกรรมการเรียน การสอน และใหนกั เรยี นมีนสิ ยั รกั การอานศึกษาคนควาหาความรู และสรางองคค> วามรูดวยตนเอง คาํ ชี้แจงสาํ หรับครู ๑. ศกึ ษาทาํ ความเขาใจชดุ การสอนทงั้ เลม ๒. ใชสอนควบคกู ับแผนการจัดการเรียนรู ตามจดุ ประสงคก> ารเรยี นรู ๓. เตรยี มเอกสารการเรยี นใหพรอมและครบตามจํานวนนกั เรียน ๔. ดําเนนิ กิจกรรมการเรียนรตู ามลาํ ดับขน้ั ตอนในแผนการจดั การเรยี นรู คําชี้แจงสําหรบั นกั เรยี น ๑. ชดุ การสอนการปลกู พืชผักสวนครัว เร่อื ง การปลูกถ่วั ฝก9 ยาว ใหนกั เรียนใหอานประกอบในชว่ั โมง ทีค่ รูทําการสอน หรอื หลังจากท่คี รสู อนจบเน้ือหา ๒. นกั เรยี นทําแบบทดสอบกอนเรียน เพือ่ ประเมินความรูพื้นฐาน ๓. นักเรียนศึกษาจุดประสงค>การเรียนรูใหเขาใจ เพื่อเตรียมความพรอมสําหรบั การเรียนเนื้อหา และ ฝ4กปฏบิ ัติกจิ กรรม ๔. ศึกษาเนอ้ื หากิจกรรมตมลาํ ดับข้ันตอน เมื่อนักเรยี นศกึ ษาเน้ือหาเสร็จแลวใหทาํ ใบมอบหมายกจิ กรรม ทาํ แบบฝ4กหัดในแตละเร่อื งเพ่ือประเมินความรแู ละสามารถตรวจสอบคําตอบจากเฉลย นกั เรียนตองมี ความซ่อื สัตยต> อตนเองไมแกไขคําตอบ ๕. ทําแบบทดสอบหลงั เรียนทายเลม แลวตรวจแบบทดสอบหลงั เรยี นจากแบบเฉลยเพ่ือประเมนิ ผล การเรียน

ฉ มาตรฐาน/ตัวชวี้ ัด/จดุ ประสงค) มาตรฐาน สาระท่ี ๑ การดํารงชวี ติ และครอบครวั มาตรฐาน ง ๑.๑ เขาใจการทํางาน มีความคิดสรางสรรค)มีทักษะกระบวนการทํางาน มีทักษะ การจัดการ ทักษะกระบวนการแกป1ญหา ทักษะการทํางานรวมกัน และทักษะแสวงหาความรู มีคุณธรรม และ ลักษณะนสิ ัยในการทาํ งาน มจี ิตสํานึกในการใชพลังงาน ทรพั ยากรและสง่ิ แวดลอม เพอื่ การดาํ รงชวี ิต และ ครอบครัว ตัวชวี้ ดั ง ๑.๑ ม.๒/๑ ใชทักษะการแสวงหาความรูเพ่อื พัฒนาการทํางาน ง ๑.๑ ม.๒/๒ ใชทกั ษะกระบวนการแกป9ญหาในการทาํ งาน ง ๑.๑ ม.๒/๓ มจี ติ สาํ นึกในการทาํ งานและใชทรพั ยากรในการปฏบิ ัติงานอยางประหยดั และคุมคา จุดประสงคก) ารเรยี นรูตัวชว้ี ดั นักเรียนจะมคี วามรูความสามารถ ดังน้ี ๑. อธบิ ายข้ันตอนการปลูกถว่ั ฝก9 ยาวได ๒. ทาํ งานรวมกนั เปน1 ทีมในการวางแผนการปลูกถวั่ ฝก9 ยาวได ๓. ปฏิบัติการเตรียมดิน ปลูก ดแู ลรักษา เกบ็ เกย่ี วผลผลติ ถ่วั ฝก9 ยาว ๔. นาํ ผลดารเรยี นรไู ปประยกุ ตใ> ชในชวี ิตประจาํ วนั ได สาระสําคญั ถ่วั ฝ9กยาว มถี ่นิ กาํ เนนิ ในประเทศจีนและอินเดยี เป1นผกั ท่ีนิยมบรโิ ภคกันมากชนิดหนึง่ โดยปลกู ได ตลอดทั้งป$และทุกภาคของประเทศไทย ชวงเวลาท่ีปลกู ไดผลดีทส่ี ุด คือ ระหวางเดือนกมุ ภาพนั ธถ> งึ เดือน พฤศจิกายน เปน1 ผักทีป่ ลกู งาย มคี ณุ คาทางอาหารสูงถือเป1นพืชผกั เศรษฐกจิ ท่สี ําคัญของไทย

ช สาระการเรยี นรู ๑. ลักษณะทวั่ ไปของถั่วฝ9กยาว ๒. พนั ธถ>ุ ่ัวฝ9กยาว ๓. การขยายพันธ>ุ ๔. วสั ดอุ ุปกรณใ> นการปลกู ถ่ัวฝ9กยาว ๕. การเตรียมดิน ๖. การปลูก ๗. การดูแลรกั ษา ๘. การปGองกันกาํ จดั โรคและแมลงศตั รู ๙. การเก็บเกย่ี วผลผลติ ๑๐.ประโยชน>ของถว่ั ฝก9 ยาว

๑ แบบทดสอบกอนเรยี น คําช้ีแจง ใหนกั เรียนทาํ เครอ่ื งหมาย x ทบั ขอท่ีถกู ตองท่ีสดุ ๑. ขอใดเรียงลาํ ดบั ขั้นตอนการปลูกถั่วฝ$กยาวไดถกู ตอง ๑. รดน้าํ ใหชุ'ม ๒. กลบเมล็ด หนาประมาณ ๔ - ๕ เซนติเมตร ๓. ถอนแยกตนท่ีอ'อนแอออก ๔. หยอดเมลด็ หลุมละ ๓ - ๔ เมลด็ ๕. คลุมดวยดวยดายฟางหรอื หญาแหง ก. ๑ – ๒ – ๓– ๔ - ๕ ข. ๔ – ๒ – ๕ – ๑ - ๓ ค. ๑ – ๔ – ๒–๕ - ๓ ง. ๔ – ๒ – ๑ – ๕ – ๓ ๒. นา้ํ สมุนไพรในขอใด สามารถนาํ มาใชในการป5องกันกาํ จดั เพลี้ยงออ' นได ก. น้ําหมกั ยาสูบ ข. นํา้ หมกั ชีภาพ ค. น้ําหมักฟา5 ทะลายโจร ง. น้ําหมกั กากน้ําตาล ๓. การฉดี พ'นสมนุ ไพรเพื่อกําจัดศตั รูของถ่วั ฝ$กยาวมีผลดีต'อสิ่งแวดลอมอย'างไร ก. ทําใหอากาศมกี ลิ่นหอม ข. ทาํ ใหนํา้ เสียกายเป<นนาํ้ ดี ค. ทาํ ใหถัว่ ฝ$กยาวเจริญเตบิ โตเร็วขน้ึ ง. ทาํ ใหไม'มีสารพิษตกคางในตนถ่วั ฝ$กยาว ๔. ป?ุยชนิดใดท่ีตองใส'ในข้ันตอนการเตรียมดินเพอ่ื ปลูกถัว่ ฝก$ ยาว ก. ปุย? ฟอสฟอรสั ข. ป?ยุ ยเู รีย ค. ปยุ? คอก ง. ปุ?ยพชื สด ๕. เพราะเหตใุ ดจึงตองมีการกําจดั วัชพชื ก'อนปลูกถ่ัวฝ$กยาว ก. เพราะเป<นการเพม่ิ ธาตุอาหารในดนิ ข. เพราะตนถว่ั ฝ$กยาวจะไดไม'ถูกแย'งอาหาร ค. เพราะเปน< การชว' ยลดความเคม็ ในดิน ง. เพราะตนถว่ั จะไดใหผลผลติ เรว็ ขึน้

๒ ๖. ฝ$กมสี ีเขียว มีความยาวเฉลี่ย ๖๐ เซนติเมตร เป<นลักษณะของถ่วั ฝก$ ยาวในขอใด ก. ถ่ัวฝ$กยาวพันธุC มข ๒๕ ข. ถวั่ ฝก$ ยาวพนั ธุC ก–๒ – A ค. ถ่ัวฝ$กยาวพันธCบุ างบวั ทอง ง. ถว่ั ฝ$กยาวพนั ธCุราชบุรี ๗. ขอใดกลา' วถกู ตอง เมอ่ื ตนถ่ัวฝ$กยาวมีความสูง ๑๕ - ๒๐ เซนตเิ มตร ก. รดนํา้ วนั ละ ๒ ครัง่ ข. พรวนดินทกุ วัน ค. ปก$ คางใหตนถ่ัว ง. ใส'ปุย? ทกุ วันเพ่ือเร'งการเจริญเตบิ โต ๘. แมลงชนิดใด เกดิ จากผีเสอ้ื กลางคืนสนี ํา้ ตาลดาํ ก. หนอนเจาะฝก$ ข. หนอนเจาะตนถว่ั ค. หนอนใยผัก ง. หนอนกระทู ๙. ขอใดเปน< วิธีการดแู ลรักษาพชื ไม'ถูกวิธี ก. ใส'ป?ยุ หมักลงในดนิ ก'อนปลุกถั่วฝ$กยาว ข. ใชฟางหรอื หญาแหงทส่ี ะอาดคลมุ ดนิ ค. รดนาํ้ อย'างสมาํ่ เสมอ ไมป' ล'อยใหนาํ้ ทว' มขงั ง. ฉดี พ'นยาฆ'าแมลงเป<นประจาํ เพือ่ ปอ5 งกันการระบาด ๑๐.ใครปฏิบัติไดถกู ตองในการเก็บเกย่ี วผลผลิตถัว่ ฝ$กยาว ก. หนมุ' เกบ็ ฝ$กถ่ัวแลวนาํ ไปลางทนั ที ข. หน'ยุ เก็บฝก$ ถั่วใสใ' นกลอ' งโฟมแลวเทนาํ้ แข็งทบั ค. โหนง' เก็บฝ$กถัว่ เขาร'มทันทีแลวเกบ็ ใส'ภาชนะใหเรียบรอย ง. เหนง' เกบ็ ฝ$กถั่วไปแช'ในนา้ํ สบู'ลางผักก'อนเกบ็ เขาตเู ยน็ ใหเรียบรอย

๓ อานเพมิ เติมเสรมิ ความรู สวัสดคี ะ' พี่มะนาว สวสั ดีคะ' นองผักบงุ นองแตงกวา วันน้ีพ่ีสมโอไมอ' ย'หู รอคะ วันน้พี ี่สมโอตองอยเู' วรดแู ลนองๆ ท่ีโรงอาหารคะ' เอะL ! ในกระถางใบนีเ้ ปน< ตนอะไร หรอื คะพ่มี ะนาว อNอ! ตวั ถัว่ ฝ$กยาวค'ะ พ่ีกําลงั ทดลอง ปลกู เป<นตัวอยา' งใหนองๆ ดูกอ' นจะ ปลูกในแปลงน'ะคะ'

๔ พ่ีมะนาวจะเร่มิ ปลูกวนั ไหนคะ ผกั บงุ กับ แตงกวาจะมาร'วม ปลกู ดวยนะคะ ไดสิคะ แต'ก'อนที่เราจะปลูกถ่ัวฝ$กยาว เราตองเรยี นรูเรือ่ งการปลูกถว่ั ฝ$กยาว กันก'อนนะคะ

๕ การเรยี นรู เรอื่ งการปลูกถ่ัวฝ$กยาว จะทําใหเราปลกู ถวั่ ฝ$กยาวไดถูกตอง ตามขนั้ ตอนใชไ' หมคะ ใชแ' ลวค'ะนองผกั บุง นองแตงกวา นอกจากนนั้ เรากต็ อง รูวิธีการป5องกันเมอื่ ถว่ั ฝก$ ยาวเกิดโรคและมแี มลงมารบกวน อีกดวยคะ' มาเรยี นรูกันเลยดกี วา' าาาาาาาา

๖ การปลกู ถวั่ ฝก\" ยาว ภาพท่ี ๑ ถว่ั ฝก\" ยาว ชอ่ื อ่ืนๆ ถั่วขาว ถว่ั นา(ภาคกลาง) ถ่วั ดอก ถวั่ ปQ ถวั่ หลา(ภาคเหนอื ) บกั ถว่ั (ภาคอสี าน) ช่อื สามัญ Yardong Bean ชือ่ วิทยาศาสตร3 Vigna unguiculata (L). Walp ssp. ช่ือวงศ3 Papilioneae ลักษณะท่ัวไป ถัว่ ฝก$ ยาวเปน< พืชผักสวนครวั ประเภทเลื้อย อายุส้นั ลาํ ตน ลําตนเป<นเปน< เถาเลอื้ ยพนั เกาะหลกั ลกั ษณะการเก่ยี วพันเปน< แบบทวนเข็มนาฬิกา ใบ ใบเปน< ใบประกอบ มใี บย'อย ๓ ใบ เกิดสลบั บนตนหรือกิ่ง รปู รา' งของใบเป<นรูปไข'หรือรูปหอก ใบมีสีเขียว กานใบยาว และทโ่ี คนใบมีหูใบ ๒ อัน ดอก ดอกออกเปน< ช'อกระจก แทงออกตาชอกมมุ ใบ แตล' ะชอ' มี ๑ - ๖ ดอก เปน< ดอกสมบูรณCเพศ มขี นาดเสนผา' ศูนยกC ลาง ๑ - ๓ เซนติเมตร ดอกมีสขี าวหรือม'วง ดานล'างมกี ลบี เล้ยี งสีเขียว ตวั ดอกเป<นกลีบดอก ประกอบดวยกลบี ชัน้ นอก เรียนกวา' standardsทําหนาทีห่ 'อหุมมกลีบ ดอกช้นั นอก และกลบั ชั้นใน ๒ กลีบ กลีบชั้นในกลีบแรก เรียกว'า wingsและกลบี ชนั้ ในสดุ เรียกว'าkeel มลี ักษณะเป<นกรวย ทาํ หนาทีห่ อ' หมุ เกสรตวั เมยี และเกสรตวั ผู สว' นเกสรตวั ผูมี ๑๐ อนั เกสรัวผู ๙ อนั จะอย'รู อบลอบรงั ไข' สว' นอีก ๑ อัน อยูแ' ยกเป<นอสิ ระ สว' นเกสรตัว เมยี เป<นรังไขย' าว สเี ขยี ว มกี านชเู กสร และยอดเกสรมขี นฟูสีขาว

๗ ภาพท่ี ๒ ถ่ัวฝก\" ยาว ฝก\" และเมลด็ ฝ$กมลี ักษณะทรงกลม ผวิ ขรขุ ระ สเี ขยี ว สีมว' ง ยาวประมาณ ๒๐ - ๖๐ เซนติเมตร ขนึ้ อย'ูกบั สายพันธCุ มีรองแบง' สเี ขยี วเขมตรงงกลางฝก$ ๒ เสน ภายในฝ$กมเี มล็ด ตลอดความยาวเปน< ช'วงๆ เมล็ดรูปรา' ง คลายไต มีหลายสี เชน' ขาว นา้ํ ตาล ดาํ และ สสี ลับนา้ํ ตาล - ขาว ดาํ - ขาว และ แดง – ขาว พนั ธ3ุถวั่ ฝ\"กยาว ถั่วฝ$กยาวทนี่ ิยมปลูกมี ๕ สายพนั ธุC ไดแก' ๑. พนั ธCพุ น้ื บาน ท่นี ยิ มปลกู ไดแก' ๑.๑ พันธCุบางบวั ทอง ฝ$กตรง สีเขียวสด เมล็ดสแี ดง ฝ$กยาว ๔๐ - ๔๕ เซนตเิ มตร ๑.๒ พนั ธรCุ าชบุรี ฝ$กสเี ขียวออ' น เมล็ดมขี นาดโตและมีสีแดงดํา ฝ$กยาว ๔๕ - ๕๐ เซนตเิ มตร ๒. พนั ธCุ ก - ๒ –Aผลติ โดยกรมวชิ าการเกษตร ฝ$กสีเขยี ว ยาวเฉลย่ี ๖๐๐ เซนติเมตร ๓. พนั ธCุ มก.๗ ผลติ โดย มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตรC ฝ$กสเี ขียวออ' น ยาวประมาณ ๔๕ - ๕๐ เซนตเิ มตร ๔. พนั ธCุ มข.๒๕ ผลิตโดย มหาวทิ ยาลัยขอนแกน' ตนเตี้ย ไม'ตองใชคาง ฝก$ มีสีเขยี วออ' น ฝ$กยาว ๓๕ - ๔๐ เซนติเมตร

การขยายพันธุ3 ๘ โดยวิธกี ารเพาะเมล็ด แปลงปลกู วสั ดุอปุ กรณ3ในการปลกู ถั่วฝ\"กยาว ชอนปลูก บัวรดนํ้า ปุKยคอกหรอื ปุยK หมัก เมลด็ พันธุ3 ไมสาํ หรับทาํ คางถ่ัว ภาพที่ ๓ วัสดุอุปการณก3 ารปลุกถ่ัวฝ\"กยาว

๙ การปลกู ถั่วฝก\" ยาว ถว่ั ฝ$กยาวเจริญเตบิ โตไดดใี นปกุ สภาพดิน และปลูกไดตลอดปQ เปน< พชื ท่ีชอบดินรว' นปน ดนิ เหนียว หรือดินรว' นปนทราย ดนิ ระบายนา้ํ ดี ไม'ชอบดนิ ชน่ื แฉะมาก แตไ' มท' นต'อที่แหงแลงตองการดนิ ท่ชี ้ืนพอสมควร การเตรยี มดนิ ๑. ใชจอบขดุ ดินใหลึก ๑๕ - ๒๐ เซนติเมตร ตากแดดทงิ้ ไว ประมาณ ๗ - ๑๐ วนั เพอื่ ทําลายเช้อื โรค และไข'ของแมลงบางชนิด ๒. พรวนดินใหละเอยี ดผสมปุ?ยคอก หรปื ย?ุ หมักคลุกเคลาใหเขากบั ดนิ เพื่อปรับสภาพดนิ หากพ้ืนทม่ี ีดนิ เป<นกรด ควรหว'านปนู ขาวร'วมดวย ๓. ยกเป<นแปลงขนาด กวาง ๑ เมตร ความยาวของแปลงตามความเหมาะสม ข้นึ อยู'กบั พน้ื ท่ที ใ่ี ชปลกู ปรบั ดนิ ใหเรียบ และเวนช'องทางเดนิ ระหว'างแปลง ประมาณ ๕๐ เซนตเิ มตรเพ่อื ความสะดวกใน การดแู ลรกั ษา การคัดเลือกเมลด็ พันธุ3 เมล็ดพันธสCุ ามารถหาซื้อไดตามตลาด ซ่งึ มีใหเลือกหลายหลาสายยพนั ธCุ แตห' ากเปน< เมล็ดพนั ธทCุ ่ไี ดจาก แปลงปลกู ของตนเองจําเปน< ตองคัดแยกเมลด็ พนั ธCุก'อนนปลูก ดวยการนําเมลด็ แช'นาํ้ เมลด็ ทลี่ อยน้ําใหคัดทงิ้ ส'วนเมลด็ ที่จมนํา้ ถอื เปน< เมลด็ ทดี่ ี และใหแช'นํ้าที่ผสมยาฆ'าเช้ือรานาน ๖๐ นาที กอ' นลงหยอดในแปลงปลูก วิธกี ารปลูก ช'วงเวลาท่เี หมาะสมและไดผลดีที่สุดในการปลกู ถ่ัวฝก$ ยาว คอื ระหวา' งเดอื นกุมภาพันธC – พฤศจิกายน เมื่อเตรยี มดินปลูกและคดั เลือกเมลด็ พนั ธุCเสรจ็ แลว ควรปฏิบัตดิ งั นี้ ๑. หยอดเมล็ดเป<นหลมุ หลุมละ ๓ - ๔ เมลด็ โดยในแต'ละเมล็ดหา' งกันประมาณ ๕ - ๗ เซนติเมตร ๒. กลบเมล็ดดวยดินปลูก ปย?ุ คอกหรือปุย? หมัก ใหหนาประมาณ ๔ - ๕ เซนติเมตร ๓. คลมุ ดวยฟางหรือหญาแหงท่ีสะอาด เพอ่ื ช'วยรกั ษาความชื้นในดนิ ๔. รดนํ้าใหชุม' ดวยบวั รดนาํ ฝอยละเอยี ด ในระยะ ๗ วนั แรก ควรรดนํ้าวนั ละ ๑ ครั้ง ขึ้นอยก'ู บั สภาพ อากาศ ๕. หลงั จากเมล็ดงอกและมใี บจริง ๓ - ๔ ใบใหถอนแยกตนท่ีอ'อนแอออก เหลือตนที่แข็งแรงไวหลมุ ละ ๒ ตน ภาพที่ ๔ การแยกตนท่ีออนแอออก

๑๐ การดแู ลรักษา ๑. การใหน้าํ ถวั่ ฝ$กยาวตองการใหน้ําอย'างสม่าํ เสมอ แต'ไมค' วรรดนาํ้ แฉะเกินไปควรรดนาํ้ วนั ละ ๑ คร้ัง ในช'วง ๗ วันแรก หลังจากนัน้ ใหรดนาํ้ ๒ - ๓ วนั /ครั่ง ขน้ึ อยก'ู บั สภาพดินโดยพจิ ารณาความชอื่ ในดิน เป<นหลัง ๒. การใสป' ุ?ยและกําจัดวชั พชื กอ' นการใส'ปุย? ควรถอนวชั พชื ออกใหหมด ควรหมั่นดูแลแปลงปลกู และ กําจักวัชพืช อย'างนอย ๒ สัปดาหC/ครั้ง เม่ือตนถวั่ มีความสูง ๓๐ - ๕๐ เซนติเมตร ควรใส'ป?ยุ สูตร ๑๕ - ๑๖ - ๑๖ กอ' นการออกดอกใส'ใหหา' งจากโคนตน ประมาณ ๘ - ๑๐ เซนติเมตร ในปรมิ าณ ๑ ชอนชา ๑ หลุม พรวนดนิ กลบ และรดนํา้ ทนั ที หรือผสมป?ยุ ลงนํา้ อัตราสว' นปุ?ย ๑ ชอนแกง/นํา้ ๑ บัวรดน้าํ รดบรเิ วณรอบๆ โคนตน ๓. การทาํ คาง เมือ่ ตนถว่ั มคี วามสูงประมาณ ๑๕ - ๒๐ เซนตเิ มตร ใหใชไมไผย' าว ๒ - ๓ เซนติเมตร ปก$ ทาํ คาง ป$กหา' งกัน ๓๐ - ๔๐ เซนติเมตร หรืออาจใชไมไผ'ผ'าซกี มัดเปน< ชัน้ ๆ แทนลวดหรอื เชือกก็ได ภาพที่ ๕ การทาํ คางถ่ัวฝก\" ยาว ๔. การกําจัดวชั พืช การกําจดั วัชพชื จะตองทาํ อย'างสมาํ่ เสมอในระยะ ๑ เดือนแรกควรทําอยา' งนอย ๒ สัปดาหC/ครั้ง จนตนถ่ัวมคี วามสูงไดมากกว'า ๓๐ - ๕๐ เซนติเมตรจงึ หยดุ ถอนวัชพืชเพราะตนถั่ว สามารถเติบโตแข'งกับวชั พชื อ่นื ไดแลว ภาพท่ี ๖ การกาํ จัดวชั พืช

พม่ี ะนาวคะ ถาเราดแู ลรดนา้ํ ใสปุKย ๑๑ ถ่วั ฝ\"กยาวจะมโี อกาสทมี่ โี รค และ แมลง รบกวนไหมคะ มีคะ นองผักบุง นองแตงกวา ถาอยางนั้นโรคและแมลงท่มี าทาํ ลาย ไดเลยคะ นองผกั บงุ นองแตงกวา ถ่วั ฝ\"กยาวมอี ะไรบางคะ พม่ี ะนาว เดย๋ี วพีจ่ ะอธบิ ายวิธกี ารปTองกัน ชวยอธิบายหนอยไดไหมคะ และ กําจดั ศัตรพู ืชใหฟง\" นะคะ

๑๒ การปอT งกนั และกําจัดศัตรพู ชื ถัว่ ฝ$กยาวมีศัตรูทีส่ าํ คญั อยู'หลายชนิด ไดแก' ๑. โรคทีส่ ําคัญของถัว่ ฝก\" ยาว ๑.๑ โรคราสนมิ ภาพที่ ๗ โรคราสนิม เกดิ จากเช้ือรา Uromyces fabae Pers การปรากฏ ดานใตใบเป<นจุดสสี นิมหรอื สนี า้ํ ตาลแดง จดุ มีขนาดเลก็ ใบท่มี ีอาการมากจะมองเหน็ เปน< ผงสีน้ําตาลแดง โรคนี้มกั จะเกดิ กับใบแก'ทางตอนลา' งลาํ ตน กอ' น แลวลามข้ึนดานบน มกั จะเรม่ิ พบเมื่อตนถัว่ อย'ูในระยะออกดอก ถาเปน< รุนแรงมากจะทาํ ใหใบแหงรว' ง หล'นไป การปอT งกันและกาํ จัด ควรป5องกันการเกดิ โรคนด้ี วยผสมปูนขาวลงไปในดนิ ในขนั้ ตอนการเตรยี มดิน ปลกู หากพบตนถวั่ ทเ่ี ปน< โรคน้ีใหรบี กําจดั ออกจากแปลง และไม'ควรรดนาํ้ จนดนิ แฉะมากเกนิ ไป หรืออาจใช กาํ มะถนั ชนดิ ผงละลายนา้ํ ในอัตราส'วน ๓๐ - ๔๐ กรมั /น้ํา ๒๐ ลิตร ฉดี พ'นสัปดาหลC ะ ๑ ครงั้ ๑.๒ โรคราแป5ง ภาพที่ ๘ โรคราแปTง

๑๓ เกดิ จากเช้อื รา Oidium sp.อาจปรากฏ มองเห็นไดชดั เจนดวยตาเปลา' บนใบมองเห็นคลายผงแปง5 จบั อย'ู ถาอาการไมม' ากนกั ผงแปง5 นอ้ี าจเกาะอยูบ' นใบเปน< กลุ'มๆ แต'ถาเปน< มากจะเหน็ ใบถูกเคลือบอยู'ดวยผง แปง5 เหล'านี้อาการที่รนุ แรงจะทาํ ใหใบเหลอื งและรว' ง ทาํ ใหยอดอ'อน ดอกหรอื ฝ$กอ'อนไดรบั ความเสียหาย การปTองกันและกาํ จัด ควรปอ5 งกันการเกิดโรคนดี้ วยผสมปูนขาวลงไปในดินในข้ันตอนการเตรยี มปลกู หากพบตนถว่ั ที่เปน< โรคนี้ใหรีบกาํ จดั ออกจากแปลง และไมค' วรรดน้ําจนดนิ แฉะมากเกินไปหรืออาจใชกาํ มะถัน ชนดิ ผงละลายนาํ้ ในอตั ราส'วน ๓๐ – ๔๐ กรัม/นาํ้ ลติ ร ฉดี พ'นสปั ดาหลC ะ ๑ ครั้ง ๑. โรคท่สี าํ คัญของถว่ั ฝ\"กยาว ๒.๑ หนอนแมลงวันเจาะตนถัว่ และหนอนเจาะฝ$ก ภาพท่ี ๙ หนอนเจาะฝ\"ก หนอนแมลงวันเจาะตนถั่ว เกิดจากแมลงวันขนาดเล็ก สีดาํ มักจะวางไขไ' วตามใบและเกิดไดกับตนถวั่ ทุกระยะการเจรญิ เตบิ โต ชอบกัดกินใบอ'อน ลําตน กานใบ และทกุ ส'วนจนลาํ ตนตายในท่ีสุด หนอนเจาะฝ\"ก เกิดจากผเี สื้อกลางคนื ขนาดเล็กสนี ํ้าตาลด ตัวเต็มวยั จะวางไข'ไวที่กลบี ดอก เมื่อฝ$ก ออกตวั หนอน จะเริ่มกดั กนิ ทุกส'วนของดอกกอ' น เมอ่ื หนอนโตขึน้ ก็จะเจาะเขาไปกนิ ภายในฝก$ ทาํ ใหฝก$ ลบี การปอT งกันและกําจดั ใชนาํ้ หมักสมนุ ไพรไดแก' ตะไครหอม ๓ กิโลกรัม กากนาํ ตาล ๑ กโิ ลกรัม ฟา5 ทะลายโจร ๓ กโิ ลกรมั ขมิ้นชยั ๓ กโิ ลกรัม นาํ มาหมกั รวมกนั แช'ทงิ้ ไว ๗ วนั จากนั้นนาํ นาํ้ สมนุ ไพร อัตราสว' น ๒ ชอนแกง/นํ้า ๒๐ ลติ ร ฉีดพ'นทุกวันในตอนเย็นจะไดผลดี ๒.๒เพลี้ยอ'อน ภาพท่ี ๑๐ เพลยี้ ออน เพลีย้ ออน เปน< แลงขนาดเลก็ สเี ขียว ที่คอยทาํ ลายตนถัว่ ไดทุกระยะการเจริญเตบิ โต โดยการเจาะดูด กินนา้ํ เล้ยี งบนยอดอ'อนใบ และฝ$ก ทาํ ใหใบหงกิ มวนงอ ฝก$ ลบี บดิ งอ ลําตนแคระแกร็น และตายในที่สดุ

๑๔ การปTองกันและกาํ จดั ควรใชสารสกัดจากสมุนไพร เช'น ใชนํ้าหมักจากยาสูบ นาํ ยาสบู ไปแช'ในนา้ํ สะอาด ในอัตราสว' น ยาสูบ ๑ ขดี (๑๐๐ กรมั ): นํา้ ๒ ลติ ร แช'ทงิ้ ไว ๑ คืน จากน้นั กรองเอาเฉพาะน้ําฉีดพน' ให ทัว่ แปลงทกุ ๓ – ๕ วัน จะชว' ยกาํ จดั เพลี้ยออ' นใหหมดไปได การเก็บเกีย่ วผลผลิต ถัว่ ฝก$ ยาวมอี ายุการเก็บเกี่ยวประมาณ ๕๕ วัน หลงั จากการหยอดเมลด็ ขน้ึ อย'กู ับชนิดและพันธCุ รวมทั้งสภาพแวดลอมดวย ควรเก็บฝก$ ถั่วในตอนเชา โดยวิธใี ชมือปลิดที่ขัว้ ฝ$กระมดั ระวังอย'าใหดอกถว่ั ที่แตก ใหมร' 'าง ไม'ปล'อยใหฝ$กแก'คาตน ทยอยเก็บทุกๆ ๒ วนั ถ่วั ฝ$กยาวจะใหผลผลติ นาน ประมาณ ๑ - ๒ เดือน สามารถเก็บฝก$ ได ประมาน ๒๐ - ๔๐ ครัง้ ขึน้ อยู'กับชนิดและพันธCรุ วมทงั้ การดแู ลรกั ษาของผูปลูกดวย เมื่อเก็บฝ$กถั่วเสรจ็ แลว ใหรีบนาํ้ เขารม' และไมค' วรลางน้ําทนั ที เพราะจะทาํ ใหเกบ็ ไดไมน' าน และ ทําใหฝก$ ถ่ัวพองบวม รสชาติไม'อรอ' ย ถานาํ ไปขายจะไม'เปน< ที่ตองการของผซู ื้อ จากนน้ั เกบ็ ใส'ภาชนะให เรยี บรอย แลวเกบ็ เขาตเู ย็น เมอื่ ตองการจะนาํ มาประกอบอาหารจึงแบ'งออกมาลางนา้ํ สะอาดใหพอดกี ับการ ประกอบอาหารในแต'ละครั้ง ประโยชนข3 องถว่ั ฝ\"กยาว ถั่วฝกQ ยาวเปน< ผกั ท่ีมีประโยชนมC ากมาย สามารถนาํ มาประกอบอาหารไดหลากหลายชนิด เช'น ฝก$ สด นํามารับประทานเป<นผกั จิม้ นา้ํ พริก รบั ประทานเปน< กบั แกลมกับลาบ น้าํ ตก ซุปหนอ' ไม เปน< ตน ฝก$ อ'อนใช ประกอบอาหาร เชน' ผัด สมตํา แกงไตปลา แกงเลียง เปน< ตน นอกจากน้ียอดอ'อนจากการเพราะเมลด็ ยังสามารถนาํ มาประกอบอาหารจาํ พวกผดั ที่มรี สชาตหิ วานกรอบอร'อย ในถ่วั ฝ$กยาวอดุ มไปดวย แคลเซยี ม แคลเซยี มมสี 'วน ชว' ยในการบํารงุ กระดูกและฟ$นปอ5 งกนั การ เกดิ โรคกระดดู พรนุ ฟอสฟอรัส มีส'วนช'วยในการเผาผลาญคารโC บไฮเดรต ไขมนั และ โปรตีน อีกทง้ั ยังคอย ควบคมุ การทํางานของไต ช'วยเสรมิ สรางเหงอื กและฟ$น อีกทงั้ ยงั มสี 'วนชว' ยทาํ ใหวิตามนิ บีทาํ งานไดตามปกติ วติ ามินซี มสี ว' นชว' ยในการป5องกนั โรคไขหวัดและชว' ยในรักษาแผลสดใหหายไว ลดอาการเลอื ดออกตามไรฟ$น ลดอัตราการเกิดโรคหวั ใจ

๑๕ ถว่ั ฝ\"กยาว ๑๐๐ กรัม (๑ขีด) จะทาํ ใหพลงั งาน ๓๑ แคลอร่ี ประกอบดวย นํ้า ๙๐.๔ กรัม คารโC บไฮเดรต ๔.๐ กรัม โปรตีน ๒.๖ กรมั เสนใย ๑.๖ กรัม ไขมัน ๐.๕ กรมั แคลเซียม ๔๓ กรมั ไนอะซิน ๑.๐ มิลลกิ รัม ฟอสฟอรสั ๕๐๐ มลิ ลิกรมั วิตามนิ ซี ๔๑ มิลลิกรมั ธาตเุ หล็ก ๒๖.๐ กรัม วติ ามินบี ๑ ๐.๐๘ มิลลิกรัม เบตาแคโรทีน ๖๘๒ ไมโครกรมั วติ ามนิ บี ๒ ๐.๑๑

พีอ่ ธิบายเร่ืองการปลูกถว่ั ฝ\"กยาว ๑๖ เรียบรอยแลว นองผักบงุ นองแตกวา เขาใจไหมคะ เขาใจชัดเจนเลยคะพ่ีมะนาวฟ\"งพี่ มะนาวอธบิ ายพวกเราอยากปลกู ถั่วฝ\"กยาวแลวละคะ ถาอยางนน้ั พรุงนนี้ องผักบุงนองแตงกวา มาหาพีท่ ่ีแปลงเกษตรเลยคะ เย! พรุงนแ้ี ตงกวาจะไดปลกู ถ่วั ฝก\" ยาวแลว ดใี จจังเลยคะ

๑๗ ใบมอบหมายกจิ กรรมที่ ๑ กลมุ สาระการเรียนรกู ารงานอาชพี (งานเกษตร) ช้นั มธั ยมศึกษาป\\ที่ ๒ เรือ่ ง การปลูกถ่ัวงอก คาํ ชี้แจงใหนักเรยี นร'วมกนั ศึกษาและวิเคราะหหC าความรูเกย่ี วกับปลกู ถั่วฝ$กยาวแลวเขยี นบนั ทกึ ลงในชอ' งว'าง การปลูกถัว่ ฝ$กยาว ลักษณะท่ัวไป …………………………………………………………………………….. พนั ธุC/การขยายพันธุC …………………………………………………………………………….. วัสดุอุปกรณC …………………………………………………………………………….. การเตรยี มดนิ การปลูก …………………………………………………………………………… การดูแลรกั ษา …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. การเกบ็ เกยี่ ว …………………………………………………………………………….. ประโยชนถC ั่วฝ$กยาว …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………

๑๘ ใบมอบหมายกจิ กรรมที่ ๒ กลุมสาระการเรียนรูการงานออาชีพ (งานเกษตร) ชั้นมธั ยมศึกษาป\\ท่ี ๒ เรื่อง การปลูกถัว่ ฝ\"กยาว คาํ ชี้แจงใหนักเรยี นแบง' กลุ'ม กลมุ' ละ ๔ คน วางแผนการปลกู ถ่วั ฝก$ ยาว แลวเขียนขั้นตอนการปลูก ถัว่ ฝก$ ยาวลงในแผนภาพความคดิ แบบขั้นใด ช่ือกลม'ุ …………………………… สมาชกิ กลม'ุ ๑. ชื่อ……………………………………………………………………………หัวหนากล'ุม ๒. ช่อื ……………………………………………………………………………รองหวั หนากล'ุม ๓. ช่ือ…………………………………………………………………………...สมาชิก ๔. ชื่อ……………………………………………………………………………สมาชิก แผนภาพความคิดแบบข้นั บันได ขัน้ ตอนการปลูกถ่ัวฝก\" ยาว ๑.๕ ๑.๒ ๑.๓ ๑.๔ ๑.๕ ขั้นตอนการปลกู ถั่วฝก\" ยาว

๑๙ ใบมอบหมายกจิ กรรมท่ี ๓ กลมุ สาระการเรยี นรูการงานออาชีพ (งานเกษตร) ชัน้ มธั ยมศึกษาปท\\ ่ี ๒ เรื่อง การปลูกถ่ัวฝ\"กยาว คาํ ชี้แจง ใหนักเรยี นปฏิบัติกิจกรรมตอ' ไปน้ี ๑. ใหนักเรยี นแบง' กล'ุม (กลุ'มเดิม) กลม'ุ ละ ๔ คน ๒. ใหแตล' ะกลม'ุ ร'วมกนั วางแผน ปลูกถั่วฝก$ ยาวในแปลงทกี่ าํ หนดให ๓. เตรยี มวัสดอุ ุปกรณCในการปลกู ใหครบถวน ๔. ปฏบิ ตั ิการปลูก ดแู ลรกั ษา และเกบ็ เกี่ยวผลผลติ ใหถูกตองตามขั้นตอน ช่ือกลม'ุ …………………………… สมาชกิ กล'ุม ๑. ช่ือ……………………………………………………………………………หัวหนากลุ'ม ๒. ชื่อ……………………………………………………………………………รองหัวหนากล'ุม ๓. ช่ือ…………………………………………………………………………...สมาชิก ๔. ช่อื ……………………………………………………………………………สมาชกิ

๒๐ แบบบันทึกใบมอบหมายกิจกรรมท่ี ๓ เรอ่ื ง การปลกู ถั่วฝ\"กยาว กลมุ สาระการเรียนรกู ารงานออาชพี (งานเกษตร) ช้นั มัธยมศึกษาปท\\ ี่ ๒ คําช้ีแจง ใหนักเรยี นเตรยี มปฏิบัติกิจกรรมและบนั ทึกผลลงในตาราง ตารางบนั ทึกการปฏิบตั ิกจิ กรรมการปลูกถั่วฝก\" ยาว ลํากบั วนั ที่ รายการปฏิบตั ิ ผทู ่ีรับผิดชอบ หมายเหตุ ท่ี ปฏิบตั ิ ๑ …………………….. เตรยี มวัสดุอปุ กรณCทใ่ี ชในการปลกู ……………………….. ……………………….. …………………….. ไดแก'…………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. ๒ …………………….. วธิ กี ารขยายพนั ธคCุ อื ………………………… ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. ๓ …………………….. วธิ กี ารเตรยี มดิน……………………………… ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. ๔ …………………….. วธิ กี ารปลูก…………………………………….. ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. ๕ …………………….. วิธการดูแลรักษา….…………………………. ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. ……………………….. ……………………….

๒๑ ตารางบันทึกการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมการปลูกถวั่ ฝก\" ยาว ลาํ กับ วันท่ี รายการปฏิบัติ ผทู ่รี ับผดิ ชอบ หมายเหตุ ท่ี ปฏิบัติ ๖ …………………….. การเก็บเกย่ี วผลผลิต……………………….. ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. ๗ …………………….. ปญ$ หาและอปุ สรรคทีพ่ บในระหว'าง ……………………….. ……………………….. …………………….. ปฏบิ ัติกจิ กรรม………………………………. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………………………………………….. ๘ …………………….. การแกปญ$ หาและอปุ สรรคในระหว'าง ……………………….. ……………………….. …………………….. ปฏบิ ัติกิจกรรม…….…….…………………… ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………………………………………….. ๙ …………………….. วิธีปฏบิ ัติที่ช'วยใหประหยดั พลังงาน ……………………….. ……………………….. …………………….. และทรัพยากรธรรมชาติในการปลูก ……………………….. ………………………. …………………….. คร้ังน้ี คอื ……………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………………………………………….. ๑๐ …………………….. สรุปผลการปฏิบัติกจิ กรรม………………. ……………………….. ……………………….. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ………………………. …………………….. ……………………………………………………. ……………………….. ………………………. …………………….. …………………………………………………….. ……………………….. ……………………….

๒๒ แบบฝก^ หดั กลมุ สาระการเรยี นรู การงานอาชีพ (งานเกษตร) ช้ันมธั ยมศึกษาปท\\ ี่ ๒ ช่ือ………………………………………………………………………………เลขที่…………..ชั้น………….. คาํ ช้ีแจง ใหนักเรยี นเติมคาํ ลงในชอ' งวา' งใหถูกตอง ๑. เมื่อตนถ่ัวฝ$กยาวมีความสงู ประมาณ__________เซนตเิ มตร ใหใชไมไผย' าว ๒ - ๓ เมตร__________ ๒. หลักจากตนถ่วั ฝก$ ยาวงอกแลละมใี บจริง ๓ - ๔ ใบ ใหถอนแยกตนท่ี__________ออกเหลอื ตน ท่ี__________ไวหลมุ ละ ๒ ตน ๓. ถ่ัวฝก$ ยาวพันธุC__________ผลติ โดยกรมวิชาการเกษตร ๔. การปลกู ถ่วั ฝ$กยาวทีไ่ ดผลดที ส่ี ดุ คอื ระหว'างเดือน__________ ๕. การปลูกถวั่ ฝ$กยาวควรใสป' ?ยุ สตู ร__________ ๖. ในระยะ ๗ วันแรก ควรรดน้ําถ่ัวฝ$กยาววันละ__________คร้งั ๗. โรคท่สี ําคัญของถวั่ ฝ$กยาว คอื ____________________ ๘. เมล็ดพันธCถุ ั่วฝ$กยาวทน่ี าํ มาปลกู ควรเปน< เมล็ดพนั ธุCท่ี__________ ๙. การใชนํ้าหมักยาสบู ฉดี พน' ทุก ๓ - ๔ วนั จะช'วยปอ5 งกันกาํ จัด__________ได ๑๐.เพล้ียออ' นเกิดจาก__________ชนดิ หน่ึง ๑๑.ลาํ ตนถ่ัวฝก$ ยาวลกั ษณะการเกีย่ วพันกนั เป<นแบบ__________ ๑๒.เมล็ดถ่วั ฝก$ ยาวมีรูปร'างคลาย__________ ๑๓.ถว่ั ฝก$ ยาวควรใส'ป?ยุ สตู ร ๑๕ - ๑๕ - ๑๕ หรอื ๑๖ - ๑๖ - ๑๖ เมื่อตนถ่วั มคี วามสงู __________ เซนติเมตร ๑๔.การกาํ จจัดวัชพชื ควรทาํ อย'างนอย__________/ครั้ง ๑๕.ถว่ั ฝก$ ยาวทมี่ ใี บแหลืองและร'วง ยอดอ'อน ดอกหรอื ฝ$กไดรบั ความเสยี หา เกิดจากโรค__________ ๑๖.หนอนเจาะฝก$ เกดิ จาก__________ ๑๗.การเก็บเก่ียวลผลิตถั่วฝ$กยาวควรเกบ็ ฝก$ ถั่วในเวลา__________โดย__________ ๑๘.ฝก$ อ'อนถัว่ ฝ$กยาวใชประกอบอาหาร__________ __________ __________ ๑๙.ถ่ัวฝก$ ยาวมี__________ช'วยในการบํารงุ กระดกู และฟ$น ๒๐.ฟอสฟอรัสในถั่วฝ$กยาวช'วยในการ__________

๒๓ แบบทดสอบหลังเรียน คาํ ชี้แจงใหนักเรยี นทําเคร่ืองหมาย x ทบั ขอท่ีถูกตองที่สุด ๑. ขอใดเปน< การดแู ลรกั ษาพืชไมถ' ูกวิธี ก. ใชฟางหรือหญาแหงท่สี าดคลุมดนิ ข. ใส'ป?ยุ หมักลงลงในดนิ กอ' นปลูกถว่ั ฝ$กยาว ค. รดน้ําอย'างสมาํ่ เสมอ ไม'ปล'อใหมนี ํ้าทอ' มขงั ง. ฉดี พน' ยาฆา' แมลงเป<นประจาํ เพือ่ ปอ5 งกันการระบาด ๒. เพราะเหตใุ ดจงึ ตองมีการกําจดั วชั พืชกอ' นปลูกถัว่ ฝ$กยาว ก. เพราะเปน< การเพมิ่ ธาตุอาหารในดนิ ข. เพราะตนถ่วั ฝ$กยาวจะไดไม'ถกู แยง' อาหาร ค. เพราะเปน< การชว' ยลดความเคมในดิน ง. เพราะตนถวั่ จะไดผลผลิตเร็วข้นึ ๓. ปุ?ยชนิดใดทีต่ องใสใ' นข้ันตอนการเตรยี มดนิ เพ่ือปลูกถ่วั ฝก$ ยาว ก. ปุ?ยฟอสฟอรัส ข. ปย?ุ ยูเรีย ค. ป?ยุ คอก ง. ปยุ? พืชสด ๔. ขอใดเรยี งลําดบั ขั้นตอนการปลูกถ่วั ฝ$กยาวไดถกู กตอง 1) รดนํา้ ใหช'มุ 2) กลบเมลด็ หนาประมาณ ๔ - ๕ เซนตเิ มตร 3) ถอนแยกตนที่อ'อนแอออก 4) หยอดเมล็ดหลม'ุ ละ ๓ - ๔ เมล็ด 5) คลมุ ดวยฟางหรือหญาแหง ก. ๑-๒-๓ - ๔ - ๕ ข. ๔-๒-๕ -๑ - ๓ ค. ๑ - ๔-๒-๕ - ๓ ง. ๔-๒ - ๑ - ๕–๓ ๕. ขอใดกล'าวถูกตอง เมอ่ื ตนถวั่ ฝ$กยาวมีความสงู ๑๕ - ๒๐ เซนตเิ มตร ก. ระน้ํา วันละ ๒ คร่งั ข. พวรนดินทกุ วนั ค. ปก$ คางใหตนถัว่ ง. ใส'ป?ุยทกุ วันเพอื่ เร'งการเจริญเตบิ โต

๒๔ ๖. แมลงชนิดใด เกิดจากผเี สือ้ กลางคนื สีน้ําตาลดาํ ก. หนอนเจาะฝก$ ข. หนอนเจาะตนถ่วั ค. หนอนใยผัก ง. หนอนกระทู ๗. ฝ$กมีสีเขียว มีความยาวเฉลย่ี ๖๐ เซนตเิ มตร เป<นลกั ษณะของถวั่ ฝก$ ยาวในขอใด ก. ถ่ัวฝ$กยาวพนั ธุC มข ๒๕ ข. ถ่ัวฝก$ ยาวพนั ธCุ ก - ๒ –A ค. ถั่วฝก$ ยาวพนั ธุCบางบัวทอง ง. ถ่วั ฝก$ ยาวพนั ธุCราชบรุ ี ๘. ใครปฏบิ ัตไิ ดถกู ตองในการเก็บเกยี่ วผลผลิตถวั่ ฝ$กยาว ก. หน'ุมเก็บฝก$ ถ่ัวแลวนําไปลางนา้ํ ทันที ข. หนุย' เก็บฝก$ ถัว่ ใส'ในกลอ' งโฟมแลวเทนํา้ แขง็ ทับ ค. โหนง' เก็บฝ$กถั่วเขาร'มทนั ทีแลวเก็บใส'ภาชนะใหเรยี บรอย ง. เหน'งเกบ็ ฝก$ ถั่วไปแช'ในนํา้ สบลู' างผักก'อนเก็บเขาตเู ยน็ ใหเรียบรอย ๙. นาํ้ หมักสมุนไพรในขอใด สามารถนาํ มาใชในการปอ5 งกนั กาํ จดั เพล้ียอ'อนได ก. น้ําหมกั ยาสบู ข. น้ําหมกั ชีวภาพ ค. นํ้าหมักฟา5 ทะลายโจร ง. น้ําหมกั กากนาํ้ ตาล ๑๐.การฉดี พน' สมนุ ไพรเพ่ือกําจดั ศัตรูของถั่วฝ$กยาวมผี ลดีต'อส่งิ แวดลอมอยา' งไร ก. ทําใหอากาศมีกลิ่นหอม ข. ทําใหน้ําเสียกลายเปน< นาํ้ ดี ค. ทําใหถ่ัวฝ$กยาวเจริญเตบิ โตเรว็ ขนึ้ ง. ทาํ ใหไม'มสี ารพษิ ตกคางในตนถ่วั ฝ$กยาว

๒๕ เฉลยแบบทดสอบ แบบทดสอบกอนเรียน ๑. ข ๒. ก ๓. ง ๔. ค ๕. ข ๖. ข ๗. ค ๘. ก ๙. ง ๑๐.ค แบบทดสอบหลงั เรียน ๑. ง ๒. ข ๓. ค ๔. ข ๕. ค ๖. ก ๗. ข ๘. ค ๙. ก ๑๐.ง

๒๖ ตวั อยางคาํ ตอบใบมอบหมายกิจกรรมที่ ๑ กลุมสาระการเรียนรกู ารวานอาชีพ (งานเกษตร) ชนั้ มธั ยมศกุ ษาปท\\ ่ี ๒ เร่อื ง การปลกู ถว่ั งอก คาํ ช้ีแจง ใหนกั เรียนร'วมกันศึกษาและวิเคราะหหC าความรเู ก่ียวกับปลูกถว่ั ฝ$กยาวแลวเขียนบนั ทกึ ลงในช'องว'าง การปลูกถั่วฝ$กยาว ลกั ษณะทว่ั ไป ลําตน เปน< เถาเล้ือยพนั เกาะลกั ใบ ใบประกอบดวย เกิด พันธุC/การขยายพนั ธุC สลบั บนตนหรืหรือกิ่งรูปไข' กานใบยาว ดอกเป<นช'อ วัสดุอปุ กรณC กระจะสขี าวหรือมว' ง การเตรยี มดิน พนั ธCรุ าชบุรี พนั ธุกC -ขข-A พันธCุมก.๗ พนั ธมุC ข.๒๕ พนั ธCุ การปลกู สองสี เขียวดก ขยายพนั ธโCุ ดยการ เพาะเมล็ด การดแู ลรกั ษา ดินปลูกหรือแปลงปลูก เมล็ดพนั ธCุ จอบ เสยี ม ป?ยุ คอก หรอื ป?ุยหมกั บัดรดนาํ้ หรือสายยาง ไมสาํ หรบั ทําคาง การเกบ็ เก่ียว ประโยชนถC ่วั ฝ$กยาว ขุดดินตากแดด ประมาณ ๗ - ๑๐ วัน พรวนดนิ ใหละ เอียดผสมป?ุย เพื่อปรบั สภาพดิน ยกเปน< แปลงขนาดกวาง ๑ เมตร ปรับดนิ ใหเรียบ เวนช'องทางเดิน ๕๐ ซม. หยอดเมลด็ หลุม' ละ ๓-๔ เมล็ด กลบเมล็ดดวยดินปลูกป?ยุ คอกหรืปุย? หมัก คลุมดวยฟางหรอื หญาอ'อนแหงที่สะอาด รดน้ําใหหชมุ' เม่ือมีใบจรงิ ๓-๔ ใบถอนตนท่ีอ'อนแอออก รดนํา้ ใหช'ุม วันละ ๑ ครัง้ ชว' ง ๗ วนั แรกจากนั้น ๒-๓ วัน/คร่ัง กาํ จดั วัชพชื ๒ สัปดาหC/คร้งั ทาํ คางเมอื่ ตนถ่ัวสูง ๑๕-๒๐ ซม. ปอ5 งกันและกาํ จัดเม่ือมโี รคและแมลง ใชมือปลิดที่ข้ัวฝ$ก ระวังดอกถ่ัวที่แตกร'วงใหม' ถ่ัวฝก$ ยาวมีแคลเซยี มช'ยบาํ รุงกระดกู และฟน$ ฟอสฟอรัส ช'วยในการเผาผลาญคารโC บไฮเดตร ไขมัน แลละโปรตนี รากชว' ยรกั ษาโรคบดิ เมล็ดบํารุงไตร

๒๗ ใบมอบหมายกจิ กรรมที่ ๒ กลุมสาระการเรียนรูการงานออาชีพ (งานเกษตร) ช้ันมธั ยมศึกษาป\\ท่ี ๒ เรือ่ ง การปลกู ถัว่ ฝก\" ยาว คาํ ช้ีแจง ใหนกั เรียนแบ'งกล'ุม กล'ุมละ ๔ คน วางแผนการปลกู ถ่ัวฝก$ ยาว แลวเขยี นขน้ั ตอนการปลกู ถวั่ ฝ$กยาวลงในแผนภาพความคดิ แบบขัน้ ใด ชอ่ื กลม'ุ …………………………… สมาชิกกล'มุ ๕. ชื่อ……………………………………………………………………………หัวหนากลุ'ม ๖. ชอ่ื ……………………………………………………………………………รองหวั หนากลม'ุ ๗. ชอ่ื …………………………………………………………………………...สมาชิก ๘. ช่อื ……………………………………………………………………………สมาชิก แผนภาพความคิดแบบข้ันบันได ขนั้ ตอนการปลกู ถั่วฝก\" ยาว ๑.๑ หยอดเมลด็ เป<นหลุม' หล'ุมละ ๑-๔ เมลด็ ๑.๒ กลบเมลล็ดดวยดินปลกู ป?ุยคอกหรือป?ุยหมัก ใหหนาประมาณ ๔-๕ ซม. ๑.๓คลุม' ดวยฟางหรือหญาแหงท่ีสะอาด เพอื่ ช'วยรกั ษาคความช้ือนดนิ ๑.๔ รดน้าํ ใหชุ'มในระยะ ๗ วนั แรก ควรรดนาํ้ วะนละ ๑ ครง้ั ขน้ึ อยู'กบั สภาพอากาศ ๑.๕ หลังจากเมล็ดงอกและมใี บจริง ๓-๔ ใบใหถอนแยก ตนทอี่ 'อนแอออกเหลือไวหล'ุมละ ๒ อนั ขั้นตอนการปลูกถั่วฝ\"กยาว

๒๘ แบบฝ^กหดั กลุมสาระการเรยี นรู การงานอาชีพ (งานเกษตร) ชน้ั มธั ยมศกึ ษาป\\ที่ ๒ ช่ือ………………………………………………………………………………เลขท่ี…………..ชั้น………….. คาํ ช้ีแจง ใหนักเรยี นเติมคาํ ลงในชอ' งว'างใหถกู ตอง ๑. เมอ่ื ตนถ่ัวฝ$กยาวมีความสงู ประมาณ ๑๕ - ๒๐ เซนตเิ มตร ใหใชไมไผ'ยาว ๒ - ๓ เมตร ป\"กคาํ คาง ๒. หลักจากตนถั่วฝ$กยาวงอกแลละมีใบจรงิ ๓ - ๔ ใบ ใหถอนแยกตนท่ี ออนแอ ออกเหลอื ตนที่ แข็งแรง ไวหลมุ ละ ๒ ตน ๓. ถัว่ ฝก$ ยาวพันธCุ มข.๒๕ ผลติ โดยกรมวิชาการเกษตร ๔. การปลกู ถั่วฝ$กยาวทไี่ ดผลดที ี่สดุ คือ ระหวา' งเดอื น กุมภาพันธ3ุ – พฤศจิกายน ๕. การปลูกถ่ัวฝ$กยาวควรใส'ปุย? สตู ร ๒๑ - ๐ – ๐ ๖. ในระยะ ๗ วนั แรก ควรรดน้ําถั่วฝ$กยาววนั ละ ๑ คร้ัง ๗. โรคทส่ี าํ คัญของถั่วฝ$กยาว คือ โรคราสนมิ โรคราแปTง ๘. ง เมลด็ พันธุCถ่วั ฝ$กยาวทีน่ ํามาปลูก ควรเปน< เมล็ดพนั ธุทC ี่ สมบรู ณ3และแกเตม็ ที่ ๙. การใชน้าํ หมักยาสูบฉดี พน' ทกุ ๓ - ๔ วัน จะชว' ยปอ5 งกันกาํ จัด เพล้ยี ออน ได ๑๐. เพลยี้ ออ' นเกิดจาก ผเี สื้อกลางคืน ชนิดหนึ่ง ๑๑. ลําตนถวั่ ฝก$ ยาวลักษณะการเกีย่ วพนั กันเป<นแบบ ทวนเข็มนาฬกิ า ๑๒. เมลด็ ถว่ั ฝก$ ยาวมีรปู ร'างคลาย ไต ๑๓. ถ่ัวฝ$กยาวควรใส'ปย?ุ สตู ร ๑๕ - ๑๕ - ๑๕ หรอื ๑๖ - ๑๖ - ๑๖ เมอื่ ตนถัว่ มีความสูง ๓๐ – ๕๐ เซนตเิ มตร ๑๔. การกําจดั วชั พชื ควรทาํ อยา' งนอย ๒ สปั ดาห3/ครง้ั ๑๕. ถว่ั ฝก$ ยาวท่มี ีใบเหลืองและร'วง ยอดอ'อน ดอกหรอื ฝ$กไดรบั ความเสยี หา เกิดจากโรค ราแปTง ๑๖. นอนเจาะฝก$ เกิดจาก ผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็กสีน้ําตาลดาํ ๑๗. การเกบ็ เกย่ี วผลผลติ ถ่วั ฝก$ ยาวควรเกบ็ ฝ$กถั่วในเวลา ตอนเชา โดย ใชมอื ปลิดทข่ี ้ัวฝ\"ก ๑๘. ฝก$ อ'อนถวั่ ฝ$กยาวใชประกอบอาหาร ผัด สมตาํ แกงเลยี ง แกงไตปลา ๑๙. ถว่ั ฝก$ ยาวมีแคลเซียม ชว' ยในการบํารงุ กระดูกและฟ$น ๒๐. ฟอสฟอรสั ในถวั่ ฝ$กยาวชว' ยในการ เผาผลาญคารโ3 บไฮเดรต ไขมนั และโปรตีน

๒๙ บรรณานกุ รม คมสนั หตุ ะแพทยC. คูมือเกษตรพอเพยี ง. กรงุ เทพฯ :บรษิ ัท ออฟเทพลสั จาํ กัด, ๒๕๕๗. ครรชติ แสงกระจ'างวงศC. คมู ือการผลติ ผกั ปลอดสารพษิ . กรุงเทพฯ: บรษิ ทั ธนรชั การพมิ พพC จาํ กัด, ๒๕๕๕. จริ วัฒนC ภเู' สรมิ ภูมิ. ผกั กินใบ. กรงุ เทพฯ : บริษทั ธนธชั การพิมพC จาํ กดั , ๒๕๕๗. ชิตพงษC กวีวรวุฒิ. ปลูกผักไรสารพิษ. กรุงเทพฯ : สํานักพมิ พC เอ็มไอเอส, ๒๕๕๖. พจนC อนิ รนนทC. ปลูกผกั กินเอง. นนทบรุ ี : สาํ นักพิมพCคอรฟC ง$ กCชั่น, ๒๕๕๘. พฤกษC นิมติ พรอนนั ตC. กินผกั ๑๐๗ ชนิด ชะลอวัย ปลอดโรค อายุยนื . กรงุ เทพ : บริษัท ไพลนิ บุคL เนต็ จํากดั (มหาชน), ๒๕๕๑. มณฑา ลิมปยz ประพันธุC. หลักพชื กรรม. กรุงเทพฯ : บรษิ ัท ซีเอ็ดยูเคช่นั จาํ กดั (มหาชน), ๒๕๕๖. สาํ นักพมิ พบC านและสวน. Pocket. Garden สวนสวยกินได. กรงุ เทพฯ : อมรินทรCพร้นิ ต้งิ แอนดCพับลชิ ช่งิ จํากดั (มหาชน), ๒๕๕๘.