Nutrition and Dietetics Nutri-Note Prince of Songkhla University, Pattani campus 1
จดั ทำโดย จรุ พี ร ขนำนใต้ รหัสนักศึกษำ 6120310096 นรู อำอีซะห์ เปำะเยำะ รหัสนักศึกษำ 6110310097 ฟำตฮี ะ กอเดร์ รหสั นักศกึ ษำ 6120310098 อัสนำ สกุลดีเย๊ำะ รหสั นักศึกษำ 6120310100 สำขำโภชนศำสตรแ์ ละกำรกำหนดอำหำร ชนั้ ปที ี่ 3 2
Nutrition Care Process Assessment Anthropometry ตารางแสดงการประเมินภาวะโภชนาการของเด็ก โดยใช้ W/A และ W/H Height Weight for การแปลผล for age height ปกติ น้อย การขาดอาหารทีก่ าลังมีอยแู่ ละเปน็ มา ไม่นาน นอ้ ย ปกติ เจ็บป่วยเร้อื รังหรือขาดสารอาหารมา นาน น้อย นอ้ ย ขณะปจั จบุ ันเดก็ มีการขาดอาหาร ซา้ ซ้อนบนภาวะขาดสารอาหารท่ี เปน็ มานาน นอ้ ย มาก สงสยั โรคทางต่อมไรท้ อ่ 3
ตารางแสดงความยาวรอบศีรษะของเดก็ อายุ ความยาวรอบศีรษะ(ซม.) แรกเกดิ 35 3-4 เดือน 40 9-12 เดอื น 45-46.5 2 49 3 50 ถา้ น้อยกว่าเปอร์เซนไทล์ท่ี 3 หรอื -2SD เรียกว่า หวั เลก็ (microcephaly) ถ้ามากกวา่ เปอร์เซนไทลท์ ่ี 97 หรอื +2SD เรียกว่า หัวโ9(macrocephaly) 4 ที่มา:WHO
✓ ABW(Actual body weigh) น้าหนกั ของผู้ปว่ ยในขณะพบ แพทย์หรือขณะที่ได้รบั การตรวจ ✓ SBW(Standard body weight) นา้ หนกั ตวั ปกติโดยเฉลย่ี ✓ UBW(Usual body weight) นา้ หนกั ปจั จบุ ันหรอื นา้ หนักปกติ (ไดจ้ ากการสัมภาษณ์หรอื การซักประวตั ิ) ✓ IBW(Ideal body weight) น้าหนักตวั ในอุดมคติหรอื น้าหนกั ท่ี ควรจะเป็น สตู รอยา่ งงา่ ย ชาย สว่ นสงู .-110 หญงิ ส่วนสูง.-105 สตู รการหา % IBW %IBW = (ABW * 100)/IBW5
Biochemistry การตรวจความสมบรู ณ์ ค่าปกติ Effect ค่า Effect ค่า ของเมด็ เลอื ดแดง(CBC) นอ้ ยกว่าปกติ มากกว่าปกติ Hemoglobin-HGB 12.00- โลหิตจาง 16.00 g/dl Hematocrit-HCT 36.00- โลหิตจาง เลือดขน้ (ความเข้มของเลอื ด) 48.00% WBC (เม็ดเลือดขาว) 4.00-11.0 โรคภมู คิ ้มุ กนั มกี ารตดิ เชือ X 10^3/ul ต้่าบางอย่าง ในร่างกาย Neutrophils (ทา้ ลายเชอื 40.00- ตดิ เชือ โรคและสง่ิ แปลกปลอม) 75% แบคทเี รยี Lymphocytes 20-50% ตดิ เชือไวรสั (เกี่ยวขอ้ งกับการ เกดิ ปฏิกริ ยิ าภมู แิ พ้) Monocytes 2-9% พบในระยะ (ทา้ ลายเชือโรคทีเ่ ขา้ สู่ ฟักตัวจากการ ร่างกาย) ตดิ เชอื ทวั่ ไป 6
Biochemistry การตรวจความสมบูรณ์ คา่ ปกติ Effect คา่ Effect ค่า ของเม็ดเลือดแดง น้อยกว่าปกติ มากกว่าปกติ (CBC) Eosinophils (ช่วย 1.0-10% เป็นพยาธหิ รอื ควบคุมการอกั เสบดว้ ย อาจเกดิ จาก การหลัง่ เอนไซม์) อาการแพ้ Basophils (ชว่ ยขยาย 0-1.0% ผนงั ของหลอดเลอื ด) Platelet (เซลลท์ ชี่ ว่ ย 150-500X เลอื ดหยุด ในการหยดุ ของเลอื ด) 10^3/ul ยาก MCV (เป็นคา่ ทีใ่ ช้บอก 80.0- ขาดธาตุเหล็ก ขนาดของเม็ดเลอื ดแดง) 100.0% ,Thalassemi a RDW (คา่ ความกว้างการ 11.0- โลหติ จางจาก กระจายตัวของเมด็ เลอื ด 15.0% การขาดธาตุ แดง) เหลก็ 7
Biochemistry Urine Analysis ค่าปกติ Effect ค่าท่ีตา่ งจาก Negative (การตรวจ ปัสสาวะ) Negative สงู = ร่างกายขาดน้า,ท้องร่วง ตา่ = โรคเบาจืด หรอื กินน้ามาก ความถว่ งจาเพาะ เกนิ ไป (sp.gr) Negative กรด = พบในภาวะอดอาหาร ความเป็นกรดด่าง รบั ประทานโปรตีนมาก ด่าง = พบในภาวะกนิ เจ น้าตาล Negative การเจอน้าตาลในปัสสาวะอาจจะ โปรตีน เป็นโรคเบาหวาน RBC Negative การพบโปรตีนในปัสสาวะ แสดงถงึ ไตทา้ งานผิดปกติ WBC Negative ถา้ พบแสดงว่า มีเลือดออกมาทาง ปสั สาวะ เนืองอกหรอื นิ่วในทางเดิน ปสั สาวะ Negative ถ้าพบมากแสดงวา่ มีการอกั เสบตดิ เชือทางเดินปสั สาวะ 8
Biochemistry การตรวจ ค่าปกติ Effect ค่านอ้ ย Effect คา่ มากกว่า สารเคมีในเลอื ด mg/dl กว่าปกติ ปกติ นา้ ตาลในเลอื ด 70-100 หนา้ มดื เวยี นหัว สูง 100-140 (FBS) ใจสน่ั สงู 140-200 การทางานของ 10.0- โรคขาดสารอาหาร ภาวะไตวาย ไต ไต(BUN) 20.0 โรคตบั เรอื รัง ท้างานก้าจัดสารพิษ การทางานของ 0.5-1.3 รา่ งกายอ่อนล้า ได้นอ้ ยลง ไต(Creatinine) กลา้ มเนืออ่อนแรง กรดยรู ิก(URIC 2.0-7.0 ทอ่ ไตมคี วาม โรคเกา๊ โรคไขข้อ ACID) ผดิ ปกติ อกั เสบ Cholesterol 150-199 Hyperthyroid สูงมาก ท้าให้เกิดการ โรคตับ โลหิตจาง อดุ ตนั ของหลอด เลอื ด Triglyceride 40-149 ขาดสารอาหาร ท้าให้เกดิ การอุดตนั โรคพันธกุ รรม ของหลอดเลอื ด 9
Biochemistry การตรวจสารเคมี ค่าปกติ Effect ค่า Effect คา่ มากกวา่ ในเลือด นอ้ ยกวา่ ปกติ ปกติ HDL 40-100 เส่ยี งตอ่ การ ช่วยในการนา้ ไขมันที่ เป็นหลอด เกิดโทษไปก้าจดั ทงิ เลือดหวั ใจอดุ ตนั LDL 0-159 ลดอตั ราเสย่ี ง เป็นไขมันท่ที ้าใหเ้ กิด ตอ่ หลอดเลอื ด ภาวะหลอดเลอื ดแดง หัวใจ แข็ง SGOT / AST 0-38 โรคตบั ระยะ 2 ตัวนีเป็นเอนไซม์ SGPT/ALT mg/dl สดุ ทา้ ย ของตบั จะพบเมื่อมี หรอื เพ่ิง การท้าลาย 0-38 ผ่านการลา้ ง mg/dl ไตมา ALK. 39-117 ไทรอยด์ ถ้าสงู มาก โรคตบั โรค Phosphatase U/L ฮอรโ์ มนต่า้ น่ิวในถุงนา้ ดี คา่ เอนไซม์ของ เลอื ด 10
Biochemistry การตรวจเพ่ิม คา่ ปกติ Effect ค่า Effect คา่ มากกว่า (Normal) น้อยกว่าปกติ ปกติ ตรวจหาเชอ้ื ไวรสั Negative Negative =ไมต่ ิดเชอื อกั เสบบี ตับอักเสบบี Positive=ตดิ เชอื ตับอกั เสบบี (HBs-Ag)- Hepatitis B Ag ตรวจภมู ิตา้ นทาน Negative Negative =ไมม่ ีภมู คิ ุ้มกนั ไวรสั ตับอกั เสบบี Positive=มีภมู คิ มุ้ กนั จากการฉดี วัคซีน Anti-HBs หรอื จากการได้รับเชือมา ตรวจภมู ิคุ้มเคย Negative Negative=ไมม่ ภี มู ิค้มุ กนั ไวรสั ตบั อกั เสบบี Positive=มภี ูมิคุ้มกนั จากการไดร้ บั Anti-HBc เชอื มา ตรวจมะเร็งลาไส้ 0-5 ng/ml ระดบั ของ CEA ท่สี งู เกินค่าปกตอิ ยู่ 5- (CEA) 10 เทา่ ใหส้ ันนาฐานวา่ เปน้ มะเรง็ ตรวจมะเรง็ ในตบั 0-10 ถา้ มากกว่า 400 ng/ml ใหส้ นั นษิ ฐาน (AFP) IU/ml ว่าเป็นมะเรง็ ตับ 11
Biochemistry Electrolyte Effect-คา่ ท่ีน้อยกวา่ ปกติ Effect-คา่ ทมี่ ากกว่าปกติ Hypernatremia Hyponatremia พบในภาวะ dehydration, พบในภาวะ diuretic use, glycosuria, diabetes congestive heart failure, renal insipidus, Cushing's failure, vomiting, diarrhea, syndrome, excessive liver failure, nephrotic sweating syndrome, SIADH, hypothyroidism, pancreatitis, Hyperchloremia hyperlipidemia, multiple พบในภาวะ dehydration, myeloma, hyperglycemia metabolic acidosis, diarrhea, diabetes Hypochloremia insipidus, aldosterone พบในภาวะ vomiting, excessive deficiency sweating, congestive heart failure, chronic renal failure, 12 diuretics, SIADH, diabetic ketoacidosis, aldosterone excess
Biochemistry Electrolyte Effect-ค่าทนี่ อ้ ยกวา่ ปกติ Effect-ค่าที่มากกวา่ ปกติ Hypokalemia Hyperkalemia พบในภาวะ diuretic therapy., พบใน hemolysis, nasogastric suctioning, dehydration, renal failure, vomiting, alkalosis, acidosis, addision's disease, mineralocorticoid excess, iatrogenic zollinger-Ellison syndrome ภาวะที่ bicarbonate ในเลือด ภาวะท่ี bicarbonate ในเลือด ต่าลง สงู ข้ึน พบใน metabolic acidosis, พบใน dehydration, respiratory alkalosis, renal respiratory acidosis, failure, diarrhea, starvation vomiting, emphysema, metabolic alkalosis 13
Biochemistry Electrolytes Test Normal Sodium(Na) 136-145 mEq/L Chloride(CI) 95-108 mEq/L Potassium(K) 3.5-5.2 mEq/L Bicarbonate(HCO3-) 24-30 mEq/L การแปลผลปริมาณยูเรยี ไนโตรเจนในปสั สาวะ 24 ช่ัวโมง ปรมิ าณยูเรยี ไนโตรเจนใน ระดบั ความรุนแรงของการเกิด ปัสสาวะ 24 ช่ัวโมง(กรมั /วัน) แคแทบอลซิ ึม 5-10 แคแทบอลิซึมนอ้ ยหรือ ภาวะ ไดร้ ับอาหารตามปกติ 10-15 >15 แคแทบอลิซึมปานกลาง แคแทบอลิซมึ รนุ แรง ทีม่ า:คา้ แนะน้าการดูแลทางโภชนาการในผู้ป่วยผใู้ หญท่ ่ีนอนโรงพยาบาล พ.ศ.2560 14
Clinical Sign &symptom Etiology Kwashiorkor Protein deficiency Night blindness Vitamin A deficiency Rickets Vitamin D deficiency glossitis riboflavin, niacin, biotin, vit B6, vit B12, folate, iron, Cheilosis zinc deficiency riboflavin, niacin, biotin, Gingivitis and vit B6, iron deficiency Gingival bleeding vit C deficiency Dermatitis vit B6, zinc deficiency 15
Clinical Sign &symptom Etiology Spoon-shape nail iron deficiency Discoloration Protein deficiency Alopecia vit A toxicity Congestive heart Thiamin deficiency failure stomatitis Niacin deficiency Bone tenderness vit D deficiency Dementia thiamin, niacin deficiency 16
Dietary Calorie Protein 15-20% CHO 50-65% Fat 20-30% Vitamin/mineral RDI Simplistic Equation ➢ ทั่วไป 30-35 kcal/ kg 20-25 kcal/kg (ผู้ปว่ ยวกิ ฤติเฉยี บพลนั /initial phase 25-30kcal/kg (ผปู้ ่วยวิกฤตริ ะหว่างพกั ฟ้นื ตัว) ➢ คนอว้ น 15-20 kcal/Adjusted BW 11-14kcal/Actual BW (BMI30-50) 22-25 kcal/IBW (BMI>50) ➢ Refeeding risk 5หรือ 10-20kcal/kg/day 17
ตารางแสดงตัวอยา่ งสมการในการคานวณความ ต้องการพลงั งานของผู้ปว่ ยในขณะพัก 18 ท่มี า:คา้ แนะนา้ การดแู ลทางโภชนาการในผู้ปว่ ยผ้ใู หญท่ ่นี อนโรงพยาบาล พ.ศ.2560
Activity Factor ออกกาลงั กายเล็กนอ้ ย/ไม่ออกกาลังกายเลย 1.2 ออกกาลงั กาย 1-3วนั ตอ่ สปั ดาห์ 1.3 ออกกาลงั กายปานกลาง 3-5 วนั ต่อสปั ดาห์ 1.5 ออกกาลงั กายหนกั 6-7 วนั /สัปดาห์ 1.7 ออกกาลงั กาย หรอื 2x Training 1.9 Injury Factor 1.0-1.1 1.1-1.2 Surgery Minor 1.0-1.2 factor Major 1.2-1.4 1.4-1.8 Infection Mild 1.-1.35 1.15-1.35 Moderate 1.6 Severe 1.0-1.5 1.5-1.85 Trauma skeleton 1.85-1.199 5 Blunt Head trauma treated with steroids Burns Up to 20% BSA* *body surface 20%-40% BSA area (BSA) 40% BSA
คานวณโปรตนี อย่างงา่ ยจากนา้ หนัก ปริมาณพลังงานท่ีตอ้ งการเพม่ิ ข้ึนตอ่ วันสาหรบั หญิงต้งั ครรภแ์ ละหญิงใหน้ มบตุ ร ทม่ี า:ปรมิ าณสารอาหารอ้างองิ ทีค่ วรได้รบั ประจา้ วันส้าหรับคนไทย พ.ศ.2563 20
ความตอ้ งการโปรตนี ไขมนั และพลังงานเพ่อื ใชใ้ นการเจริญเตบิ โตต้งั แต่แรกเกิดจนถงึ อายุ 1 ปี อาหารสาหรับเด็ก 1-3ปี(1,000กโิ ลแคลอร)ี 21 ท่มี า:สา้ นกั โภชนาการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข
อาหารทใี่ หส้ าหรับทารกใน 1 วนั 22
อาหารท่ีให้สาหรบั ทารกใน 1 วัน(ต่อ) ทมี่ า:สา้ นักโภชนาการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 23
รายการอาหารแลกเปลยี่ น 24
รายการอาหารแลกเปลยี่ น(ตอ่ ) 25
รายการอาหารแลกเปลยี่ น(ตอ่ ) 26
รายการอาหารแลกเปลยี่ น(ตอ่ ) 27
รายการอาหารแลกเปลยี่ น(ตอ่ ) 28
รายการอาหารแลกเปลี่ยน(ต่อ) ทมี่ า:โรงพยาบาลศริ ิราช 29
Nutrition Care Process Diagnosis Nutrition problem diagnosis การวนิ ิจฉยั ทางการแพทยด์ า้ นโภชนาการ(PES) P: Problem E: Etiology S: Sign/Symptoms 30
31
32
Nutrition Care Process Intervention ❖ Goal setting ❖ A, B, C, D, F, H, l ❖ Nutrition requirement ❖ Mode of feeding ❖ Nutrition counseling Monitoring& Evaluation Monitoring& Evaluation ❖ M&E Planning 33 ❖ Use A,B,C,D,F,H,I ❖ Look at Goal & Intervention Nutrition counseling
SOAP-note ❑Subjective •ประวัติครอบครวั •ประวตั ิกำรบริโภคอำหำร •ควำมเชือ่ /วัฒนธรรม ❑Objective ข้อมลู ท่ไี ด้จำกกำรวัด •นำ้ หนกั •ส่วนสงู •ควำมต้องกำรพลงั งำน •คำสงั่ อำหำรของแพทย์ ❑Assessment •PES ❑Plan •Intervention •Monitoring •Evaluation 34
คาศัพท์ทางการแพทย์ คายอ่ ท่ีใชใ้ นการบันทึก คายอ่ คาศพั ทเ์ ตม็ ความหมาย CC Chief Complaint ประวตั สิ า้ คัญทม่ี ารพ. PI Present illness ประวัตปิ จั จบุ นั PH Past history ประวัติอดตี FH Family history ประวัตทิ างกรรมพนั ธ์ุ HPI History of present ประวตั ปิ ัจจุบนั ในเรือ่ ง อาการ, ปญั หา illness ประวัตอิ ดตี การรักษา PMH Past medical history การวนิ ิจฉยั โรค DX Diagnosis การวินจิ ฉัยแยกโรค Ddx Differential Diagnosis 35
คายอ่ ท่ใี ชใ้ นการบันทึก(ต่อ) คายอ่ คาศพั ท์เต็ม ความหมาย U/D PE Underlying disease โรคประจ้าตัว HEENT BP Physical Examination การตรวจร่างกาย Head Ear Eye Nose Throat ศรี ษะ หู ตา จมูก คอ Blood Pressure ความดันโลหิต Abd Abdomen ช่องทอ้ ง Tx Treatment I/O Intake/Outtake การรกั ษา NPO Nothing by mouth ปรมิ าณน้าเขา้ ออกใน แต่ละวัน งดนา้ งดอาหาร IVF Intravenous Fluid สารนา้ ทางหลอดเลือด ด้า 36
คายอ่ ท่ใี ช้ในการวินิจฉัยโรคทใี่ ช้ท่ัวๆไป คาย่อ คาศัพทเ์ ต็ม ความหมาย TB Tuberculosis วัณโรค BPH Benign prosthetic ตอ่ มลูกหมากโต hypertrophy CA Cancer มะเร็ง AGP Acute Gastroenteritis ลา้ ไสอ้ ักเสบฉบั พลนั URI Upper Respiratory การติดเชือทางเดนิ Infection หายใจสว่ นบน UTI Urinary Track Infection การติดเชอื ทางเดนิ ปัสสาวะ AE Acute exacerbation การก้าเรบิ ฉับพลัน HT Hypertension โรคความกันโลหติ สงู GERD Gastroesophageal reflux กรดไหลย้อน disease 37
คาย่อที่ใช้ในการวนิ จิ ฉัย โรคทใ่ี ชท้ วั่ ๆไป(ต่อ) คายอ่ คาศัพทเ์ ตม็ ความหมาย ARF CRF Acute renal failure ไตวายฉับพลัน ESRD Chronic renal failure ไตวายเรือรัง CAPD End state renal โรคไตวายเรอื รังระยะ CRRT disease สดุ ท้าย CHF Continuous การลา้ งไตทางชอ่ งทอ้ ง Ambulatory ชนิดตอ่ เนอ่ื ง NIDDM peritoneal Dialysis Continuous renal การบา้ บดั ทดแทนไตอย่าง replacement therapy ตอ่ เนอื่ ง Congestive Heart หวั ใจวาย Failure Non Insulin เบาหวานชนดิ ไม่พง่ึ ยาฉีด dependent diabetes อนิ ซูลิน 38
ข้อเสนอการลงรหสั การวินิจฉัยโรคภาวะทพุ โภชนาการ ตาม ICD-code และเกณฑ์การวินิจฉยั 39 ทม่ี า:คา้ แนะนา้ การดูแลทางโภชนาการในผู้ป่วยผูใ้ หญท่ น่ี อนโรงพยาบาล พ.ศ.2560
กลุ่มผูป้ ่วยท่ีมีความเส่ียงต่อการเกดิ กลมุ่ อาการ refeeding ที่มา:คา้ แนะน้าการดแู ลทางโภชนาการในผปู้ ่วยผใู้ หญท่ น่ี อนโรงพยาบาล พ.ศ.2560 40
การประเมินความเสีย่ งของกลุ่มอาการ refeeding รวมทงั้ แนวทางการใหโ้ ภชนบาบัด 41
การประเมนิ ความเสี่ยงของกล่มุ อาการ refeeding รวมท้งั แนวทางการให้โภชนบาบัด(ตอ่ ) ทีม่ า:คา้ แนะนา้ การดแู ลทางโภชนาการในผู้ปว่ ยผู้ใหญ่ท่ีนอนโรงพยาบาล พ.ศ.256042
อาหารทางสาย พลังงาน1kcal จานวนมิลลลิ ิตรต่อม้ือ Tube feeding T 1:1 300x4 อาหารทางสายยาง จานวนมอ้ื ต่อวัน 1มิลลิลิตร ชนิดผง ลกั ษณะการใช้ Isocal ผู้ป่วยทัว่ ไป Pan-enteral ผูป้ ่วยทวั่ ไป Aminoleban ผู้ป่วยโรคตับหรืองดไขมนั Neo-mune ผปู้ ่วยต้องการโปรตนี และพลังงานสูง Peptamen ผู้ปว่ ยทม่ี ีปัญหาในการยอ่ ยและดดู ซึมอาหาร Nutren Optimal ผู้ป่วยสงู อายุ มะเร็ง Nutren Balnce ผู้ป่วยตอ้ งการควบคมุ ปริมาณน้าตาล Nutren Fiber ผปู้ ว่ ยต้องการเสรมิ ใยอาหาร Nan AL อาหารทารกท่ีมอี าการแหวะนม แพน้ มวัว Isomil ทารกที่มรี ะบบการย่อยนมผดิ ปกติ แพน้43มววั
อาหารทางสาย ชนิดผง ลักษณะการใช้ Similac LF ทารกที่มรี ะบบย่อยแลคโตสผดิ ปกติ Nan lactose free ทารกทม่ี รี ะบบยอ่ ยแลคโตสผิดปกติ Pediasure ส้าหรบั เดก็ เบ่ืออาหาร complete Similac Neosure ทารกก่อนกา้ หนด น้าหนักตัวต่า้ Nutramigen สา้ หรบั ทารกทีแ่ พ้โปรตนี หรอื มปี ัญหา Prosure เก่ียวกับระบบการยอ่ ยและดูดซึมแลคโตส ผ้ปู ว่ ยเบอ่ื อาหารทีต่ ้องการโปรตีนสูง Nepro ผูป้ ่วยโรคไต Jevity ผู้ปว่ ยท่วั ไป Glucerna ผปู้ ว่ ยเบาหวาน Ensure ผูป้ ่วยทวั่ ไป 44
ภาวะแทรกซ้อนจากการใหอ้ าหารทางสายใหอ้ าหาร ❑ ปลายสายให้อาหารเลอื่ นออก (tube displacement) จะ ท้าใหผ้ ูป้ ่วยอาเจยี นและส้าลักอาหารได้ ❑ อาเจียน (vomiting) เนือ่ งจาก -ปลายสายเลื่อนมาอยู่ในหลอดอาหาร -การให้อาหารทางสายเร็วเกินไปเกดิ การหดเกรง็ (spasm) ของกระเพาะอาหาร -มลี มเข้าไปขณะให้อาหารท้าให้ผปู้ ว่ ยท้องอืด -การจดั ท่าไมเ่ หมาะสมทา่ ท่ีเหมาะสมในการให้อาหาร ทางสายคือ ผู้ปว่ ยอยู่ในท่าศรี ษะสูง (Fowler's position) ❑ ทอ้ งเสีย (diarrhea) มสี าเหตกุ ารเกิดไดห้ ลายสาเหตุ คอื -ผปู้ ว่ ยทไ่ี มม่ ีน้าย่อยสา้ หรับยอ่ ยนม (lactose intolerance) -สูตรอาหารทม่ี ีความเขม้ ขน้ มาก (high Osmolarity formula) เปน็ สาเหตุให้มกี ารดึงนา้ ออกมาอย่ใู น ลา้ ไส้มาก -อาหารเหลวท่ใี หเ้ กิดการปนเปื้อนเชือแบคทีเรียหรอื เกดิ จากการเกบ็ อาหารเหลวไม่ถกู ตอ้ งทา้ ให้อาหารเหลวบดู จึง -การใหอ้ าหารเหลวในอตั ราการไหลทเ่ี รว็ เกนิ ไปและ ผปู้ ว่ ยมีปัญหาในการย่อยและดูดซมึ ไมด่ ี 45
Obesity การแบ่งระดบั โรคอ้วนโดยใช้ BMI เสน้ รอบเอวและการเกิดโรคร่วม ดใู นเรอื่ ง Anthropometry Assessment การควบคมุ อาหาร ✓ 500 -1000 kcal/วนั deficit ➢ การลดพลังงานที่ควรได้รับในแต่ละวนั ลง 500 -1,000 กโิ ลแคลอร่ีต่อวนั (คาร์โบไฮเดรต 45-65% ไขมนั 20- 35% โปรตีน 10-35% ) ร่วมกับกลยทุ ธต์ ่างๆ เชน่ ➢ ลด portion size ของอาหารทจ่ี ะรับประทาน เชน่ สัง่ อาหารจานเล็ก เครอื่ งดืม่ แก้วเล็ก ➢ หลีกเลีย่ งอาหารทีใ่ ห้พลงั งานสูง (caloric dense diet) อยา่ งเชน่ มนั ฝรง่ั ทอด กลว้ ยทอด ขนมเค้ก คุ้กกี พซิ ซ่า นา้ อัดลม เครือ่ งดม่ื ทม่ี ีน้าตาลผสม ➢ ใชผ้ ลติ ภัณฑน์ มพรองมนั เนยหรอื ขาดมันเนย แทนนม ปกติ ➢ ใชส้ ารให้ความหวานแทนนา้ ตาล ➢ อาจใชอ้ าหารทดแทนมอื อาหาร (meal replacement) รบั ประทานแทนอาหารปกติ 1-2 มือต่อวันไมค่ วรอด อาหารทังมอื (skip meal) เน่ืองจากเมอื่ อดแล้ว มือ ถดั ไปผ้ปู ว่ ยอาจกลบั มารบั ประทานอาหารมากกวา่ 4ป6 กติ
✓ Low calorie diets (LCDs) รับประทานอาหารพลงั งาน รวม 800-1,200 กโิ ลแคลอรต่ี อ่ วนั ✓ Very low calorie diets (VLCDs) รบั ประทานอาหาร พลงั งานรวม ≤ 800 กโิ ลแคลอรีต่ อ่ วัน ➢ การรบั ประทานอาหารสตู ร LCDs และ VLCDs ควรรบั ประทานโปรตนี 1-1.5 ก./กิโลกรมั ของ ideal body weight ➢ ทานวิตามินและแรธ่ าตุเสรมิ เท่ากับที่ร่างกาย ต้องการในแต่ละวัน ➢ โดยทวั่ ไป VLCDs จะท้าช่วงสนั ๆ 2-3 เดือน (ลด ไดถ้ งึ 20-30 กก.) แตใ่ นระยาวลดน้าหนักได้ไมต่ ่าง กับการใชอ้ าหารสตู รอื่นๆ ➢ จึงนิยมทา้ ในกรณตี ้องลดนา้ หนักอย่างรวดเรว็ เช่น ผปู้ ่วยมีภาวะหยดุ หายใจขนาดหลับทรี่ ุนแรง แตไ่ ม่ สามารถใชอ้ ปุ กรณ์เครือ่ งช่วยหายใจความดันบวก (CPAP) ไดล้ ดน้าหนกั ก่อนการผา่ ตดั ลดน้าหนัก และหากลดนา้ หนักได้เกิน 1.5 กก./สปั ดาห์ จะ เพม่ิ โอกาสเกดิ น่วิ ในถุงนา้ ดี ทม่ี า: การดูแลผปู้ ว่ ยในเวชปฏิบตั ิโรคอ้วน 47
แสดงระดบั นา้ หนกั ของการใชก้ าลงั กาย /การออกกาลังกาย ทมี่ า: การดูแลผปู้ ่วยในเวชปฏิบตั โิ รคอ้วน 48
โรคไตเร้อื รัง ระยะของโรคไตเรอื้ รงั ระยะ ลกั ษณะสดง GFR ท่ี 1 ไตเส่อื มแต่ GFR ยงั ปกติ ≥90 2 ไตเสอ่ื มและ GFR เรม่ิ ลดลง 60-89 3 ไตเสอ่ื มและ GFR เสียปาน 30-59 กลาง 4 ไตเสื่อมและGFR เสียมาก 15-29 5 ไตวาย <15 (ต้องล้างไต) 49
ความต้องการพลงั งานและสารอาหารในผ้ปู ว่ ยไต ทม่ี า:National Kidney Foundation Kidney Disease Outcomes Quality Initiative: Clinical practice guidelines for nutrition in chronic renal failure. Am J Kidney Dis 35:S1-S140, 2000; available at http://www.kidney.org/professionals/kdogi/guidelines upd5a0tes/doqi nut.html.
Search
