00 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดการศูนย์พักพิงชั่วคราว 2 ชม

ฝ่ ายประสานงานศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราว (Centre Coordinator : CC) CA แต่งตงั้ เจา้ หนา้ ท่ีของรฐั ใหเ้ ป็ นผปู้ ระสานงาน สนบั สนนุ นโยบาย/ยทุ ธศาสตรฯ์ ประสานงานระหว่างกองอานวยการ และศนู ยพ์ กั พิงฯ ประสานการใหค้ วามชว่ ยเหลือ (หน่วยงานภายในและภายนอก) สนบั สนนุ การแกป้ ัญหาอยา่ งยงั่ ยนื

ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว (Centre Manager : CM) CA แต่งตงั้ เจา้ หนา้ ที่ของรฐั หรอื กานนั ผใู้ หญ่บา้ น ผนู้ าชมุ ชน หรอื ผอู้ านวยการโรงเรยี น (กรณีท่ีใชโ้ รงเรยี นเป็ นศนู ยพ์ กั พิง) ตรวจสอบมาตรฐาน/จดั การขอ้ มลู ประสานงาน/กากบั ดแู ล สรา้ งกระบวนการมีสว่ นรว่ ม แกป้ ัญหา /การบารงุ รกั ษา ปกป้ องคมุ้ ครอง สือ่ สารกบั ผพู้ กั พิง

การ การดแู ล การปิ ดศนู ย์ วางแผน รกั ษา และจดั ตงั้ และหาทาง ออกท่ียง่ั ยนื ✓ การเลือกพ้ ืนทีป่ ลอดภยั ✓ การลงทะเบยี นเขา้ ✓ ลงทะเบยี นออก ✓ ระบุอาคารและวางผงั ✓ การจดั การขอ้ มูล ✓ ตรวจสอบที่พกั ในกรณีที่มี ✓ การติดตามและตรวจสอบ การใชพ้ ้ ืนที่ ✓ การใหค้ วามช่วยเหลือ การยา้ ยออก ✓การจดั ทาแผนการ ✓กลบหลมุ สว้ มซึม(ถา้ มี) ปกป้ อง คุม้ ครอง ✓ จดั ทาความสะอาดเพอื่ คืน บริหารจดั การ ✓ จดั ต้งั คณะทางาน/มสี ่วนร่วม ✓ จดั สาธารณูปโภค ทีพ่ กั ✓ รกั ษาความปลอดภยั พ้ นื ทีแ่ ละปรบั ปรงุ ✓ จดั ต้งั คณะกรรมการ ✓ กิจกรรมประจาวนั ✓ ช้ ีระบุกลุ่มเปราะบาง ✓ ส่งเสริมการฝึ กอาชีพ สภาพแวดลอ้ ม ✓ ส่งคืนทรพั ยากร ✓ ส่งผูพ้ กั พงิ กลบั ภูมลิ าเนา

ความสาคญั ของการวางแผนจดั ต้งั ศูนย์พกั พงิ ชั่วคราว พ.ร.บ.ปภ. 2550 กาหนดให้ การปิ ดศนู ยเ์ ป็ นสิ่งท่ี ความชว่ ยเหลือดา้ นที่อยอู่ าศยั แก่ ตอ้ งคานึงตงั้ แต่ ขนั้ ตอนการตง้ั พกั กลม่ ุ ผคู้ นที่มีความจาเป็ นตอ้ ง พิงชวั่ คราว โยกยา้ ยที่อยอู่ าศยั เน่ืองจากความ ขดั แยง้ หรอื ภยั ธรรมชาติ รวมไปถึงศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว การเตรยี มแผนเผชิญเหต ุ หลกั การเลอื กศนู ยพ์ กั พิงที่ดี สาธารณภยั ที่เหมาะสม คือ“อาคารท่ีเหมาะสม มกี ารกาหนดศนู ยพ์ กั พิง และในพ้ืนท่ีที่เหมาะสม” ท่ีมศี กั ยภาพไวล้ ว่ งหนา้

การเลือกพืน้ ทปี่ ลอดภยั และการจดั ต้งั ศูนย์พกั พงิ ชั่วคราว

Open กิจกรรม กจิ กรรมการวางแผนคดั เลือกพ้ นื ทีแ่ ละอาคาร เพอื่ วางแผนจดั ต้งั ศูนยพ์ กั พิงชวั่ คราว

ขอ้ พิจารณาอาคาร/สถานท่ี สถานท่ี ขอ้ ดี ขอ้ จากดั โรงเรยี น -ใกลพ้ ้ืนท่ีชมุ ชนมีสาธารณปู โภคพ้ืนฐาน - การพกั อาศยั อาจจะรบกวน เชน่ น้า ไฟฟ้ า หอ้ งน้า โรงครวั การเรยี นการสอนหากเปิ ดเรยี น สภาพหอ้ งเรยี นอาจไมส่ ว่ นตวั สานกั งาน - มีหนว่ ยความปลอดภยั มีระบบสือ่ สาร - การจดั พ้ืนท่ีพกั พิงอาจจะเป็ น สาธารณปู โภคพ้ืนฐาน เช่น น้า ไฟฟ้ า การรบกวนการทางานของ อบต./ หอ้ งน้า เจา้ หนา้ ที่ปฏบิ ตั ิงาน เทศบาล ศาสนสถาน มีความสมั พนั ธก์ บั ชมุ ชน และมีขนาดพ้ืนที่ - ผพู้ กั พิงต่างศาสนาอาจไม่ เชน่ วดั มสั ยดิ หลากหลายสามารถรบั ไดห้ ลายครอบครวั สะดวกใจ อาจจะตอ้ งเลอื กผพู้ กั และมีสาธารณปู โภคพ้ืนฐาน พิงท่ีนบั ถือศาสนาเดียวกนั ศาลา - มีรปู แบบและขนาดพ้ืนที่หลากหลาย - ยากต่อการจดั พ้ืนที่สว่ นตวั ประชาคม เป็ นศนู ยก์ ลางชมุ ชน มคี ณะกรรมการ และอาจจะไมเ่ หมาะแกก่ ารอยู่ หมบู่ า้ นดแู ล และมีสาธารณปู โภคพ้ืนฐาน อาศยั ระยะยาว

ขอ้ พิจารณาในการเลือกพ้ืนที่ตง้ั ศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราว ขอ้ พิจารณา 1 ในการเลือกพ้ืนที่ปลอดภยั ไดม้ ีการปรกึ ษาหารอื ชมุ ชนใกลเ้ คียง หรอื ชมุ ชนท่ีเป็ นเจา้ ของพ้ืนท่ีปลอดภยั นนั้ หรอื ไม่ 2 ประชาชนในพ้ืนที่และประชาชนท่ีอาจจะอพยพมาอยมู่ ีการทามา หากิน หรอื การนบั ถือศาสนาเหมือนกนั หรอื ไม่ 3 เป็ นพ้ืนที่อ่อนไหวในดา้ นสงิ่ แวดลอ้ มหรอื ไม่ 4 เป็ นพ้ืนที่อ่อนไหวในดา้ นวฒั นธรรมหรอื ไม่ 5 เป็ นพ้ืนที่ท่ีเคยใชใ้ นการอตุ สาหกรรมหรอื เป็ นท่ีท้ิงขยะ อตุ สาหกรรมเป็ นบ่อขยะเกา่ หรอื ใกลโ้ รงงานอตุ สาหกรรมหรอื ไม่

ขอ้ พิจารณาในการเลอื กพ้ืนท่ีตงั้ ศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว ขอ้ พิจารณา 6 เป็ นพ้ืนท่ีเสย่ี งน้าท่วมหรอื มีโอกาสที่จะเกิดน้าทว่ มซ้าหรอื ไม่ 7 เป็ นพ้ืนที่เสี่ยงต่อดินโคลนถลม่ และดินทรดุ ตวั หรอื ไม่ 8 มีแหลง่ น้าสะอาดเพียงพอต่อจานวนผอู้ พยพหรอื ไม่ 9 อยใู่ กลส้ ถานีอนามยั โรงพยาบาล อยา่ งนอ้ ย 1 กิโลเมตรหรอื ไม่ 10 อยใู่ กลถ้ นนหลวงหรอื ถนนท่ีมีการจราจรคบั คงั่ หรอื ไม่ 11 การเลอื กใชพ้ ้ืนท่ีใดเป็ นศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราวมีการตกลงกนั กบั เจา้ ของพ้ืนที่อยา่ งชดั เจนและถกู ตอ้ งตามกฎหมายหรอื ไม่

ขอ้ พิจารณาในการเลอื กทาเลท่ีตงั้ ความปลอดภยั จากความเส่ียงท่ีอาจเกดิ ข้ึนในศนู ยพ์ กั พิง การเขา้ ถึง - ง่ายต่อการเขา้ ถึงเพื่อใหก้ ารช่วยเหลอื ในช่วงวิกฤต - คานึงถึงผลกระทบ เชน่ รถเขา้ ไมไ่ ดใ้ นฤดฝู น สิง่ แวดลอ้ ม - ภยั จากการปนเป้ื อนสารพิษทงั้ ในและนอกพ้ืนที่ สาธารณปู โภค - ความเป็ นไปไดใ้ นการใชโ้ ครงสรา้ งพ้ืนฐานเดิมท่ีมี อาชีพ อยู่ เชน่ ไฟฟ้ า ประปา สขุ าภิบาล และการจดั การ ขยะ การเขา้ ถึงตลาด ท่ีทางาน และระบบการขนสง่ สวสั ดิการพ้ืนฐาน - ตอ้ งมีการบรกิ ารดา้ นการศึกษาและสขุ อนามยั เอกลกั ษณท์ าง - มีสทิ ธิ์นบั ถือประเพณี วฒั นธรรม และศาสนาในศนู ย์ วฒั นธรรม - ตรวจสอบทศั นคติ อปท. และชมุ ชนโดยรอบ

ขอ้ พิจารณาในการเลือกอาคารส่งิ กอ่ สรา้ ง สภาพอาคาร ถกู ตอ้ งปลอดภยั ตามกฎหมาย ตา้ นทานต่อภยั พิบตั ิ ลกั ษณะอาคาร เอ้ือต่อการแบ่งพ้ืนท่ีมีขนาดเหมาะสมการใชพ้ ้ืนที่ตอ้ ง เหมาะสมตามวฒั นธรรมประเพณี และศาสนา การใชง้ าน - อาคารท่ีมีการใชอ้ ยู่ ตอ้ งคานึงถึงผลกระทบต่อการ อาคาร ใชง้ านปัจจบุ นั หลกี เลยี่ งการสรา้ งความยงุ่ เหยงิ - อาคารท่ีไมไ่ ดใ้ ชง้ าน มีผลกระทบนอ้ ยแต่สว่ นใหญ่ มกั จะ รกรา้ งเสือ่ มโทรม ระยะเวลา ระยะเวลาการใชง้ านควรคานึงถึงการเพิ่มพ้ืนที่อาศยั และคณุ ภาพชีวิตในกรณีตอ้ งใชเ้ ป็ นท่ีพกั พิงเวลานาน

ขนาดอาคาร - ศนู ยพ์ กั พิงขนาดเลก็ (ไม่เกนิ 100 คน) เจา้ ของอาคาร การประสานงานภายในไดง้ ่าย มีความผกู พนั และสามคั คี และมีความเสยี่ งต่อความรนุ แรง นอ้ ย และเพ่ิมความสามารถในการปกป้ อง คมุ้ ครอง - ศนู ยพ์ กั พิงขนาดใหญ่ (มากกว่า 100 คน) การประสานงานชว่ ยเหลือภายในยาก ความ ผกู พนั และสามคั คีนอ้ ยลง แต่เพ่ิมความเสี่ยง และความรนุ แรงท่ีเกิดข้ึนภายในศนู ย์ - อาคารของเอกชน - อาคารรฐั หรอื อาคารสาธารณะ - อาคารของสหกรณช์ มุ ชน

การเลอื กอาคารท่ีจะใชเ้ ป็ นศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว 1. สภาพอาคาร 2. ลกั ษณะอาคาร 3. ขนาด 4. การใชง้ าน 5. ระยะเวลาการใชง้ าน 6. เจา้ ของอาคาร

รายการสารวจอาคารสถานท่ีเบ้ืองตน้ โครงสรา้ งสงิ่ กอ่ สรา้ ง /อาคาร 1 มีทางเขา้ และออกอยา่ งนอ้ ย 2 ทาง 2 มีผนงั อาคารอยใู่ นสภาพดี ไมแ่ ตกรา้ ว 3 มีหนา้ ต่างแข็งแรง มีกระจกบานเกรด็ บานเลอื่ น บานไม้ ป้ องกนั ลมฝน 4 วงกบประตหู นา้ ต่างอยใู่ นสภาพดี ไมช่ ารดุ เสียหาย 5 หลงั คา เพดาน ไมม่ ีรวั่ ซึม 6 ตวั อาคารสถานท่ีโดยรวมมีความปลอดภยั แข็งแรงดี

รายการสารวจอาคารสถานท่ีเบ้ืองตน้ ระบบสาธารณปู โภค 1 มีไฟฟ้ า หลอดไฟ สายไฟ ระบบตดั ไฟ ปลกั๊ ไฟ และกระแสไฟ 2 มีแหลง่ ไฟฟ้ าสารอง 3 มีจดุ จ่ายน้าประปา กอ๊ กน้า และมีน้าไหลเพียงพอ 4 มีแหลง่ น้าใชส้ ารอง เชน่ บ่อน้า แท็งกก์ กั เก็บน้า 5 มีหอ้ งอาบน้า หอ้ งสว้ ม เพียงพอ และแยกชาย-หญิง 6 มีพ้ืนท่ีสาหรบั ตง้ั สขุ าเคลอ่ื นท่ี

การสารวจการใชพ้ ้ืนที่อ่ืนๆ 1 มีพ้ืนที่สาหรบั พกั อาศยั รองรบั ตามจานวนความตอ้ งการ บรเิ วณท่ีพกั มีอากาศถ่ายเท ไมอ่ บั ช้ืน มีเพดาน และผนงั กนั ลม กนั ฝน 2 มีพ้ืนท่ีทาอาหารและเกบ็ อาหารท่ีถกู สขุ ลกั ษณะ อากาศถ่ายเท 3 มีสถานที่ท้ิงขยะเป็ นสดั สว่ นอยนู่ อกอาคาร 4 มีพ้ืนที่สาหรบั ซกั ลา้ ง 5 มีพ้ืนท่ีสาหรบั จอดรถยนต์ จกั รยานยนตแ์ ละยานพาหนะของ ประชาชน (ตามท่ีประเมินไว)้ 6 มีพ้ืนที่กวา้ งสาหรบั สตั วเ์ ล้ียง (ตามที่ประเมินไว)้

การจดั พ้ืนที่ทางสงั คมและวฒั นธรรม 1 พ้ืนที่สาหรบั หอ้ งประกอบศาสนกิจ เชน่ หอ้ งสวดมนต์ หอ้ งละหมาด เป็ นตน้ 2 พ้ืนท่ีสนั ทนาการ ทากจิ กรรม พบปะพดู คยุ 3 พ้ืนท่ีสนั ทนาการท่ีปลอดภยั สาหรบั เด็ก 4 พ้ืนที่สว่ นตวั สาหรบั สตรี คนพิการ เช่น หอ้ งใหน้ มเด็ก หอ้ งเปลย่ี นเส้ือผา้ สาหรบั คนพิการ

สิง่ อานวยความสะดวกสาหรบั ผสู้ งู อาย ุ คนพิการ สตรแี ละเด็ก 1 พ้ืนเรยี บ ไม่ขรขุ ระ ไม่มีกองเศษไม้ เศษขยะ จากทางเขา้ ศนู ย์ พกั พิงจนถึงประตอู าคาร สามารถทาทางใหร้ ถเข็นประเภท ต่างๆเขา้ ได้ เชน่ รถเข็นคนพิการ รถเข็นคนชรา รถเข็นเด็ก รถเข็นอาหาร เสบียง ของบรรเทาทกุ ข์ หากพ้ืนไมเ่ รยี บ สามารถนากระดานมาปทู างได้ 2 มีทางลาดข้ึนอาคาร (สดั สว่ นความสงู 1 เมตร ต่อความยาว 12 เมตร) มีราวจบั สองขา้ ง และกวา้ งอยา่ งนอ้ ย 1 เมตรเพ่ือ กนั อบุ ตั ิเหตลุ ่ืนลม้ 3 บานประต ู (ทางเขา้ และประตหู อ้ งน้า) ควรกวา้ งอยา่ งนอ้ ย 90 ซม.เพ่ือใหค้ นพิการหรอื ผสู้ งู อายทุ ่ีใชร้ ถเข็นนงั่ เขา้ ประตไู ด้

สิ่งอานวยความสะดวกสาหรับผู้สูงอายุ คนพกิ าร สตรีและเดก็ (ต่อ) 4 ประตูทางเข้าควรทาสีสดๆเพื่อให้คนพกิ ารประเภทสายตาเลือนลาง สังเกต 5 บานประตูเปิ ดได้กว้างพอ มที ี่จบั ทลี่ อ็ ค บานประตูไม่หนัก สาหรับ คนพกิ าร คนชรา และเด็กเปิ ด- ปิ ดได้สะดวก 6 มที างลาดหรือทางเรียบไปห้องนา้ มรี าวจบั ตลอดทางเดนิ สาหรับคน ตาบอด คนชรา มไี ฟส่องสว่าง และไม่มจี ุดอบั สายตา ท่ีจะเป็ นจุด เส่ียงสาหรับผู้หญงิ และเดก็ ๆ 7 ห้องนา้ คนพกิ ารต้องมพี ืน้ ที่ท้ังนอกและในห้องนา้ ท่กี ว้างพอสาหรับ การหมุนรถเขน็ ได้ มโี ถส้วมสูงประมาณ 45-50 ซม และทรี่ าวจับ ท่แี ขง็ แรง

กิจกรรมที่ 1 ใหแ้ ต่ละกล่มุ ดูภาพ และตวั อย่างทีไ่ ม่ดี + นาเสนอ 5 นาที ในการจัดการ ศูนยพ์ กั พิงชวั่ คราว กจิ กรรมที่ 2 ใหแ้ ต่ละกล่มุ ดูภาพ และตวั อย่างทีด่ ี + นาเสนอเหตุผลที่เลือก





การวางผงั กอาาครารใทช่ี 1พ้ ้ อนื อาคาทคาราทรี่ใท่ี 3นี่ 2ศูนยพ์ กั พิง การจดั พ้ืนที่ใชส้ อย ตอ้ งคานึงถึงขนาดของพ้ืนท่ีใชส้ อยภายใน ศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราว โดยทว่ั ไปแลว้ ผอู้ พย จาเป็ นตอ้ งใชพ้ ้ืนที่สว่ นตวั /ที่นอน 3.5 ตร. เมตรต่อคน พ้ืนท่ีในการใชช้ ีวิต 30 ตร. เมตรต่อคน แต่ถา้ ตอ้ งอพยพเป็ น เวลานาน และจาเป็ นตอ้ งมีการปลกู พืช หรอื เล้ยี งสตั วจ์ ะตอ้ งใชพ้ ้ืนที่อยา่ งนอ้ ย 45 ตร.เมตรต่อคน และการจดั พ้ืนท่ี ใชส้ อยตามมาตรฐานสากล (สเฟี ยร)์ ควรคานึงถึงสทิ ธิมนษุ ยชน และความ ตอ้ งการของกลม่ ุ เปราะบางดว้ ย

การจดั พ้ืนที่ใชส้ อยในศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราว ☺ พ้ืนที่สาหรบั การทางานหรอื ประสานงานของคณะกรรมการ/คณะทางานของ ศนู ยฯ์ ตอ้ งจดั ใหเ้ ป็ นสดั สว่ น มอี ปุ กรณก์ ารทางานและมีระบบความปลอดภยั ☺ พ้ืนท่ีสาหรบั ปฐมพยาบาล ควรจะตอ้ งมีการกน้ั หอ้ งหรอื มีฉากกน้ั สาหรบั เวลา รกั ษาพยาบาลผบู้ าดเจ็บ หรอื เจ็บป่ วย ☺ พ้ืนที่สว่ นตวั สาหรบั นอนและพกั ผอ่ นในกรณีท่ีผอู้ พยพไมไ่ ดม้ าเป็ นครอบครวั ควรแยกพ้ืนที่สว่ นตวั ระหว่างหญิง-ชาย หากมีแนวโนม้ ว่าจะตอ้ งใชศ้ นู ยฯ์ เกินกว่า 3 วนั ตอ้ งพิจารณาพ้ืนที่ซกั ลา้ ง ตากผา้ ประกอบอาหาร และท่ีท้ิง ขยะและส่งิ ปฏกิ ลู ของเสีย ☺ พ้ืนท่ีที่เป็ นสดั สว่ นสาหรบั การดแู ลผอู้ พยพท่ีมคี วามตอ้ งการพิเศษ เช่น ผสู้ งู อาย ุ หรอื คนพิการติดเตียง หญิงพิการที่ตอ้ งการความชว่ ยเหลอื ในการ เปลยี่ นเส้อื ผา้ เป็ นตน้ ☺ พ้ืนท่ีสาหรบั สตั ว์ และพ้ืนที่เอนกประสงคส์ าหรบั จดั กิจกรรมต่างๆ

การเตรียมสถานทีเ่ พอื่ วางผงั การจดั พ้ นื ทีใ่ ชส้ อยภายในศูนยพ์ กั พิง จดั ทาแผนผงั ของศนู ย์ และจดั แบ่งพ้ืนท่ีใชง้ านเป็ นโซนต่างๆ 1) จดุ ท่ีพกั ผปู้ ระสบภยั 6) จดุ ที่พกั เจา้ หนา้ ท่ีและอาสาสมคั ร 2) จดุ ตอ้ นรบั และลงทะเบียน 7) หอ้ งพยาบาล 3) จดุ รบั ของบรจิ าคและหอ้ งเกบ็ ของ 8) หอ้ งครวั 4) โซนซกั ลา้ งและตากผา้ 9) จดุ แจก/ประทานอาหาร 5) พ้ืนท่ีจดั กจิ กรรม 10) พ้ืนที่สตั วเ์ ล้ยี ง 11) พ้ืนท่ีจอดรถ/รถผลิตน้าดื่ม/ปั่นไฟ ฯลฯ หมายเหต ุ: จดั แบ่งที่พกั ใหเ้ ป็ นสดั สว่ น หากผพู้ กั อาศยั มาเป็ นครอบครวั ควรใหพ้ กั อยดู่ ว้ ยกนั • หากมาเป็ นบคุ คล ควรจดั ใหพ้ กั แยกระหว่างเพศหญิง-ชาย

แบ่งกลม่ ุ วางแผนปรบั ปรงุ การจดั พ้ืนท่ีโกดงั เก็บของชนั้ เดียว เพ่ือจดั ตงั้ เป็ นศนู ยพ์ กั พิงชวั่ คราว

ผงั ศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว ออาบคาตรท/ี่ เ1ทศอบอาาคาคาลรา.ทร.ที่ ณ3ี่ 2.พ้ืนท่ีว่าง /สาธารณะ ถนน ประตูทางเข้า ถนน ุจด ัรบลง ถนน ทะเบียน คอกสตั ว์ ุจด ัรบ ทพ่ี ักคนป่ วย บ ิรจาค ครัวประกอบ โซนท่ีพกั ครอบครวั อาหาร ถนน ถนน โซนท่ีพกั คนโสด รถไฟฟ้าส่องสว่าง รถผลิตนา้ ดม่ื

รถผลติ นา้ ดมื่ ไฟฟ้าส่องสว่าง

การจัดการศูนย์พกั พงิ ชั่วคราวทคี่ านึงถงึ กล่มุ เปราะบาง กลุ่มเปราะบาง (Vulnerable group) หมายถงึ กล่มุ บุคคลทีม่ ีความสามารถจากดั ในการเผชิญ เหตุการณภ์ ยั พิบตั ิ ซึ่งตอ้ งการความดูแลเป็ นพิเศษ เช่น เด็ก สตรีมีครรภ์ ผูส้ ูงอายุ บุคคลทุพพลภาพ ผูป้ ่ วย รวมถงึ ผลู้ ้ ภี ยั นักท่องเทยี่ ว และแรงงานต่างชาติ เป็ นตน้

ขอ้ พิจารณาการจดั ตง้ั ศนู ยพ์ กั พิงท่ีคานึงถึงคนพิการ มีพ้ืนท่ี มีไฟฟ้ า สรา้ งสรรค์ สอ่ ง สาหรบั เด็ก สว่าง มีประตสู าหรบั คน พิการ กวา้ งอยา่ ง นอ้ ย 90 ซม มหี ้องนา้ สาหรับ มพี ืน้ ทสี่ าหรับ มที างลาดขนึ้ อาคารทไี่ ด้มาตรฐาน มรี าวจบั ทขี่ ้นั บันได ระเบียงทไี่ ม่ล่ืนสาหรับคนพกิ าร กว้างอย่างน้อย 90 ซม คนพกิ าร/ผู้สูงอายุ รถเขน็ วลี แชร์ และมรี าวจบั ท้งั 2ข้าง ท้งั 2 ข้าง

ตวั อยา่ ง : ทางเดินในศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราวประเทศฟิ ลิปปิ นส์ ทางเดินไปหอ้ งน้า และหอ้ งเกบ็ ของ มีราวจบั ตลอดทางเดิน ป้ องกนั ผสู้ งู อาย ุ เด็ก คนพิการล่ืนลม้

ตวั อยา่ ง : หอ้ งน้าที่สรา้ งเผอ่ื คนพิการ มที างลาดและประตบู านใหญ่เพื่อใหร้ ถเขน็ เขา้ ไดท้ าสีประตเู ป็ นสีเหลอื งเพื่อใหค้ นสายตาเลือนรางสงั เกตเห็น

ตวั อยา่ ง : ทางลาดแบบง่ายๆ แบบมีชานพกั สาหรบั คนพิการ คนสงู อาย ุ เด็กเลก็ ที่ใชร้ ถเข็น และใชใ้ นการขนสง่ ส่งิ ของไดด้ ว้ ย

หากจาเป็ นตอ้ งใชเ้ ต็นทส์ าหรบั คนพิการ ตอ้ งเป็ นพ้ืนแข็ง ไม่เป็ นดินโคลน และอยใู่ กลห้ อ้ งน้า มีอากาศถ่ายเท 84

ควรมีจดุ ลงทะเบียนสาหรบั กลม่ ุ เปราะบาง เชน่ คนพิการ ผสู้ งู อาย ุ นกั ท่องเท่ียว แรงงานต่างดา้ ว เป็ นตน้ ควรแยกออกมาต่างหากเพื่อลงทะเบียน ความตอ้ งการของคนพิการ หรืออาจตอ้ งจดั หาลา่ ม ใหค้ วามชว่ ยเหลอื นกั ท่องเท่ียว แรงงานต่างดา้ ว 85

การจดั ที่พกั พิงชวั่ คราวสาหรบั สตั วเ์ ล้ียง ตอ้ งมีกรงมีช่ือเจา้ ของ ภาพเจา้ ของและสตั วเ์ ล้ยี ง มีการดแู ลความสะอาดเพ่ือป้ องกนั โรค

การจดั สาธารณูปโภค/อปุ โภคทีจ่ าเป็ นสาหรบั ใหบ้ ริการผูป้ ระสบภยั ภายในศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ไดแ้ ก่ จุดพยาบาลและการแพทยฉ์ ุกเฉิน โรงประกอบเล้ ียง จุดแจกจ่ายอาหาร-น้าดืม่ ไฟฟ้ าส่อง สว่าง สุขา หอ้ งน้า รถผลิตน้าดืม่ – น้าใช้ การจดั พ้ นื ที่พกั (กล่มุ เปราะบาง) การจดั พ้ นื ที่ นนั ทนาการ และพ้ นื ทีก่ ารฝึ กอาชีพ กองอานวยการ จุดลงทะเบยี น พ้ นื ทีป่ ระกอบกิจกรรมทาง ศาสนา และสตั วเ์ ล้ ียง เป็ นตน้



การจดั ระบบต่าง ๆ ในศนู ยพ์ กั พิง ระบบไฟฟ้ า • มีเครอื่ งตดั กระแสไฟฟ้ าเพ่ือความปลอดภยั หากเกิดน้าท่วมศนู ย์ • ตอ้ งจดั ใหม้ ีไฟฟ้ าสารองในกรณีท่ีการไฟฟ้ าตดั การจ่าย กระแสไฟ เช่น มีเครอื่ งปั่นไฟสารอง ระบบไฟฟ้ าสารอง เป็ นตน้ • การเดินไฟสารองควรแยกระบบไฟจากระบบไฟปกติ เดินสายไฟ ในลกั ษณะปลอดภยั ทงั้ ไฟสอ่ งสว่างในพ้ืนท่ีพกั พ้ืนท่ีทางาน พ้ืนท่ี เปลี่ยวและเส่ียงภยั และปลกั๊ ไฟสาหรบั พดั ลมและสาหรบั ชารจ์ โทรศพั ทม์ ือถือในหอ้ งพกั ทกุ หอ้ ง • ในกรณีไฟฟ้ าดบั หรอื ไมม่ ีไฟฟ้ าสารอง ควรเตรยี มอปุ กรณส์ อ่ ง สว่าง เช่น ตะเกียงน้ามนั เทียน ตะเกยี งเจา้ พาย ุ รวมทงั้ ไมข้ ีดไฟ ไฟแช็ค เป็ นตน้

ระบบน้า • มีระบบสารองน้าที่สะอาดปลอดภยั • น้าใช้ อาจใชน้ ้าธรรมชาตินามากรองแบบง่ายๆ โดย แกว่งสารสม้ กรองดว้ ยผา้ สะอาดแลว้ เติมคลอรนี “หยดทิพย”์ ของกรมอนามยั เพื่อฆา่ เช้ือโรค • น้าดื่ม ใชน้ ้ากรองหรอื น้าแกว่งสารสม้ และใส่คลอรีน “หยดทิพย”์ หรอื น้าตม้ • หากจาเป็ น อาจตอ้ งจดั หาการสนบั สนนุ น้าสะอาด โดยเฉพาะน้าด่ืมจากภายนอก

ระบบอาหาร/โภชนาการ • ประสานรบั การสนบั สนนุ จากองคก์ รต่างๆ เชน่ อบต. เทศบาล มลู นิธิ เพื่อจดั หาอาหารใหเ้ พียงพอ (อตั ราการบรโิ ภคขา้ วสารเฉล่ยี 300 กรมั หรอื 3 ขีดต่อคนต่อวนั ) • มีภาชนะสาหรบั ปรงุ เก็บรกั ษาและแจกจ่ายอาหารอยา่ งเพียงพอ ควร หลีกเลี่ยงการใชก้ ลอ่ งโฟมเพ่ือลดปรมิ าณขยะในศนู ยฯ์ และเป็ นไปไดค้ วร แจกจ่ายภาชนะพลาสติกและชอ้ นประจาตวั เพ่ือใหม้ ีการลา้ งแลว้ นามาใช้ ใหม่ • เตรยี มสถานท่ีสาหรบั การจดั เก็บ การประกอบอาหาร การแจกจ่ายรวมทง้ั การชาระลา้ งภาชนะ • เตรยี มแกส๊ หรอื ไฟฟ้ าสาหรบั การปรงุ อาหารใหเ้ พียงพอ • มีระบบการกาจดั ขยะและเศษอาหาร หากเป็ นไปไดร้ บั ประทานใหห้ มดในแต่ ละครงั้

ระบบสุขาภบิ าล ได้แก่เร่ืองสุขา ขยะและสัตว์เลยี้ ง • ทต่ี ้งั สุขาไม่ควรห่างไกลเกนิ 50 เมตร จากทพี่ กั และให้ห่างจากจุดปรุงอาหาร จุด รับประทานอาหาร และแหล่งนา้ ดื่มนา้ ใช้ไม่น้อยกว่า 20 เมตร • ควรจัดให้มีสุขา 1 ห้องต่อ 50 คนเป็ นเบื้องต้นและสร้างเพม่ิ ขนึ้ ให้ได้ 1 ห้องต่อ 20 คนโดยเร็ว • จัดเวรทาความสะอาดห้องสุขาอย่างน้อยวนั ละ 2 คร้ังทุกวนั • มีการเกบ็ รวบรวมขยะและกาจัดขยะ ควรมกี ารคดั แยกแยกขยะ เช่น ขยะรีไซเคิล (ขวดพลาสตกิ ขวดแก้ว) ขยะเปี ยกและเศษอาหาร (40 คนต่อถุงดา 100 ลติ รต่อวนั ) • สาหรับขยะเปี ยกหรือเศษอาหาร ต้องมีฝาปิ ดมิดชิด และมีถุงพลาสตกิ รองรับอกี ช้ัน ควรใส่ EM ก่อนนาไปกาจดั ทุกวนั เพื่อไม่ให้เป็ นแหล่งอาหารของพาหะนาโรค • ควรจดั สถานท่สี าหรับสัตว์เลยี้ งเป็ นบริเวณทโ่ี ล่งอากาศถ่ายเทได้ดี เฉพาะแยกออก จากบริเวณทคี่ นพกั อาศัยและแยกประเภทสัตว์ ควรเป็ นพืน้ ทโี่ ล่งอากาศถ่ายเทดี

ระบบการสอ่ื สาร ระบบการสื่อสารในศนู ยพ์ กั พิง • จดั ทาระบบการลงทะเบียนผมู้ หี นา้ ท่ีรบั ผิดชอบในศนู ยพ์ กั พิงและอาสาสมคั ร • ควรจดั ทาแผนที่ ป้ ายชื่อบคุ คล สถานท่ี ป้ ายคาเตือนและระเบียบการอยรู่ ว่ มกนั ท่ีชดั เจน • กาหนดพ้ืนท่ีติดป้ ายประชาสมั พนั ธข์ า่ วสาร เพื่อแจง้ ทกุ คนใหร้ บั ทราบ สถานการณ์ • ควรมีการพดู คยุ สอ่ื สารกนั เพ่ือแลกเปลี่ยนขอ้ มลู และแกป้ ัญหาที่พบรว่ มกนั ระบบการสอื่ สารติดต่อหนว่ ยงานภายนอก • แจง้ การจดั ตง้ั ศนู ย์ ตาแหน่งท่ีตงั้ ปรมิ าณคน ความจาเป็ นต่างๆ และช่องทาง ติดต่อใหส้ านกั งานเขต องคก์ ารปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น และหน่วยงานที่เกย่ี วขอ้ ง ศนู ยพ์ กั พิงทราบ • จดั ทารายชื่อพรอ้ มหมายเลขโทรศพั ทข์ องหน่วยงานเพ่ือใชใ้ นยามจาเป็ น • แต่งตงั้ ผปู้ ระสานงานการติดต่อระหว่างศนู ยพ์ กั พิงกบั หนว่ ยงานภายนอกให้ ชดั เจน • ควรมรี ะบบวิทยสุ อ่ื สาร เพ่ือใชย้ ามจาเป็ นเมื่อระบบการส่ือสารหลกั ล่ม • ติดธงหรอื สญั ลกั ษณท์ ี่ระบเุ ป็ นศนู ยพ์ กั พิงผปู้ ระสบภยั ใหช้ ดั เจน

ระบบดแู ลสขุ ภาพและป้ องกนั โรค • ตอ้ งมีหน่วยดแู ลดา้ นสขุ ภาพ ถา้ เป็ นผปู้ ่ วยที่ตอ้ งการการดแู ล ต่อเน่ืองจากแพทย์ ควรสง่ ต่อหรอื พาออกมาอยทู่ ่ีศนู ยพ์ กั พิงใหญ่ ที่มีบคุ ลากรและเครือ่ งมือทางการแพทยพ์ รอ้ ม • ซกั ประวตั ิโรคประจาตวั และความเจ็บป่ วยพรอ้ มกบั การลงทะเบียน ผพู้ กั อาศยั โดยเก็บขอ้ มลู เป็ นระบบครอบครวั • จดั ใหม้ ียาและอปุ กรณก์ ารแพทยท์ ี่จาเป็ น • จดั ท่ีพกั ใหเ้ หมาะสมกบั ผปู้ ่ วยและผมู้ ีความเสยี่ ง โดยใหผ้ ปู้ ่ วยนอน อยใู่ กลท้ างเขา้ ออกเพื่อความสะดวกในการเขา้ ไปดแู ล และหลกี เลย่ี ง การจดั ใหห้ ญิงมีครรภแ์ ละผสู้ งู อายอุ ยชู่ นั้ บน • ป้ องกนั การแพรก่ ระจายเช้ือโรค เช่น การแยกผปู้ ่ วยไขห้ วดั หรอื ตาแดง การปิ ดปากดว้ ยผา้ หรือตน้ แขนเวลาไอหรอื จาม การดแู ล การขบั ถ่ายและอาเจียน • สงั เกตความผิดปกติในดา้ นสขุ ภาพเป็ นระยะ เช่น อาการซึมเศรา้ การมีบาดแผล

กระบวนการรบั ผอู้ พยพท่ีประสบภยั และการเปิ ดศนู ยพ์ กั พิงชว่ั คราว

กระบวนการรับผู้ประสบภยั เข้าศูนย์พกั พงิ ช่ัวคราว จดั ป้ายบอกทาง ฝ่ ายต้อนรับจดั ให้นั่งพกั ด่ืมนา้ และ เจ้าหน้าที่คดั กรอง/ ไปจุดลงทะเบยี น เม่ือผ้ปู ระสบภยั ชีแ้ จงวธิ ีการลงทะเบียน คดั แยกกล่มุ ผ้ปู ระสบภยั มาถงึ ศูนย์พกั พงิ ส่งผ้ปู ระสบภยั ลงทะเบียน - ปฐมพยาบาล และแยกโต๊ะสาหรับกล่มุ เปราะบาง - กักกัน /ส่งตอ่ ผู้ประสบภยั ทเ่ี ขยี นหนังสือได้ ผู้ประสบภัยทเ่ี ขยี นหนังสือไม่ได้ให้ญาติ หรือ ผู้ประสบภยั ทเ่ี ป็ นต่างด้าวหรือต่างภาษา ให้ลงทะเบียนเอง เจ้าหน้าทชี่ ่วยลงทะเบียนให้ ให้เตรียมล่ามช่วยแปลและให้ลงทะเบยี นเอง เจ้าหน้าทตี่ รวจสอบการลงทะเบยี นและ กาหนดพืน้ ทพี่ กั พงิ แยกตามประเภทของผ้ปู ระสบภยั ออกบัตรประจาตวั ผู้ประสบภยั (หญิง/ชาย/ครอบครัว/กล่มุ เปราะบาง) การปิ ด กจิ กรรมภายใน ผู้จดั การ/จนท. เจ้าหน้าที่พาผ้ปู ระสบภยั ไปพืน้ ที่พกั อาศัย ศูนย์ ศูนย์พกั พงิ ชีแ้ จงระเบียบปฏบิ ตั ติ น แยกตามประเภทของผ้ปู ระสบภยั พกั พงิ ชั่วคราว ช่ัวคราว ในศูนย์พกั พงิ (หญิง/ชาย/ครอบครัว/กล่มุ เปราะบาง)



คัดกรอง

อานวยการ /จดั การข้อมูล จนท.ช่วยลงทะเบยี น ผจู้ ดั กำร ใหค้ นพกิ าร/คนตา บอด /ตา่ งชาติ