สื่อการสอนเรื่อง อาหารสำหรับผู้สูงอายุ

บทเรยี นคอมพวิ เตอรช์ ว่ ยสอน เรอื่ ง “ อาหารสาหรบั ผูส้ งู อายุ ” สาขาวชิ าสาธารณสขุ ศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั นครปฐม ทปี่ รกึ ษา ผศ.ดร. ภารณี นิลกรณ์ เขา้ สบู่ ทเรยี น นายกติ ตริ ตั น์ หน่อขดั ผูส้ อน

ความหมายและ ความสาคญั อาหาร • อาหาร (food) คอื สงิ่ ทเี่ รารบั ประทานไดโ้ ดยปลอดภยั และให ้ สารอาหารตา่ ง ๆ ทเี่ ป็ นประโยชนต์ อ่ รา่ งกาย • สารอาหาร (nutrient) คอื สารทเี่ ป็ นองคป์ ระกอบในอาหาร เป็ นสารทรี่ า่ งกายสามารถใชป้ ระโยชนใ์ นการดารงชวี ติ • โภชนาการ (nutrition) หมายถงึ อาหารทเี่ ขา้ สรู่ า่ งกายคน แลว้ รา่ งกายสามารถนาไปใชเ้ ป็ นประโยชนใ์ นดา้ นการ เจรญิ เตบิ โตการคา้ จนุ และการซอ่ มแซมสว่ นตา่ ง ๆ ของ รา่ งกาย • ความสาคญั อาหาร ผูส้ งู วยั ซงึ่ เป็ นวยั ทตี่ อ้ งการพลงั งานและ สารอาหารแตกตา่ งเนื่องจากประสทิ ธภิ าพการทางานทลี่ ดลง ของระบบตา่ งๆ ความตอ้ งการพลงั งานและสารอาหารใน ผูส้ งู อายุแตล่ ะรายก็จะแตกตา่ งกนั ไป ขนึ้ กบั อายุ นา้ หนัก สว่ นสงู และการใชพ้ ลงั งานในแตล่ ะวนั ครเู จน

ความเชอื่ เกยี่ วกบั การบรโิ ภคอาหาร • การทมี่ นุษยใ์ นแตล่ ะทอ้ งถน่ิ จะเลอื กหรอื ไม่เลอื กบรโิ ภคอาหารตา่ งๆ ทม่ี อี ยูน่ ั้นมี ปัจจยั และเงอ่ื นไขทางสงั คมและวฒั นธรรมเป็ นตวั กาหนด (วลยั ทพิ ย ์ สาชลวจิ ารณ์ 2533 : 113) • แนวคดิ ความเชอ่ื เกยี่ วกบั การบรโิ ภคอาหาร เชน่ นมเป็ นอาหารของเด็กและทารกไม่ใชอ่ าหารของผูใ้ หญ่ • จนั ทรท์ พิ ย ์ ลมิ้ ทองสกลุ (2538: 12) การแสดงออกทางดา้ นการกระทาความคดิ ความรสู ้ กึ ทเี่ กย่ี วกบั การกนิ อาหาร • แนวคดิ เกยี่ วกบั พฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหาร เชน่ การถนอมอาหารในกรณีทม่ี อี าหารมากเกนิ ความจ าเป็ น • แนวคดิ ความรเู ้ กยี่ วกบั การบรโิ ภคอาหาร เชน่ การกนิ อาหารปรงุ ใหม่และใชช้ อ้ นกลางในการรบั ประทานอาหารรว่ มกนั เชน่ โภชนบญั ญตั ิ 9 ประการ เชน่ อาหาร 5 หมู่

อาหารสาหรบั ผูส้ งู อายุ • อาหารผูส้ ูงอายุ จะมีการเสอื่ มถอยของรา่ งกาย ดงั นั้นควรรบั ประทาน อาหารทยี่ ่อยง่ายและใหค้ ุณค่าทางโภชนาการสงู เลอื กโปรตนี คุณภาพ ดีจากไข่ ปลา และเนื้อสตั วไ์ ขมนั ต่า เสรมิ สรา้ งกระดูกดว้ ยนมและ ผลติ ภณั ฑจ์ ากนม ปลาเล็กปลานอ้ ย งาดา เตา้ หูแ้ ข็ง และผักใบสเี ขยี ว เขม้

อาหารสาหรบั ผูส้ งู อายุ ท่ีมา:https://www.gj.mahidol.ac.th/main/knowledge-2/nutrition/

อาหารสาหรบั ผูส้ งู อายุ ท่ีมา:https://www.healthdome.me/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9Een/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0 %B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A0%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%AB/

เมนูอาหารสาหรบั ผสู ้ งู อายุ 1. โจก๊ ขา้ วตม้ ปลา ขา้ วโอต๊ ตม้ ใสน่ ม ไขต่ ๋นุ 2. ซปุ มะเขอื เทศ ซปุ เห็ด ซปุ ฟักทอง ซปุ ลกู เดอื ย ซปุ ขา้ วกลอ้ ง ซปุ ธญั พชื 3. ถว่ั แดงกวน ถว่ั เขยี วตม้ นา้ ตาล ลกู เดอื ยตม้ นา้ ตาล กลว้ ยบวชชี ฟักทอง 4. ผดั ไข่ เห็ดผดั นา้ มนั หอย ผดั ดอกกยุ ้ ชา่ ยตบั ผดั ไชโป้ วใสไ่ ข่ ผดั ผดั บงุ ้ 5. ตม้ เลอื ดหมู กระเพาะต๋นุ นา้ แดง ตม้ ยาปลากะพง 6. ปลาเล็กปลานอ้ ยทอด ทอดมนั ปลากราย 7. แกงสม้ ผกั รวม แกงจดื ไขเ่ จยี ว แกงป่ าไก่ แกงจดื ตาลงึ หมูสบั ตม้ จบั ่่าย 8. กว๋ ยเตย๋ี วหลอด สลดั ปลาทนู ่า สกุ กี้ งุ ้ ฟักไกต่ ๋นุ มะนาวดอง

โภชนบญั ญตั ิ 9 ประการ สาหรบั ผสู ้ งู อายุ 1.กนิ อาหารใหห้ ลากหลายในสดั สว่ นทเี่ หมาะสมและหมน่ั ดแู ลนา้ หนักตวั 2.กนิ ขา้ วเป็ นหลกั เนน้ ขา้ วกลอ้ ง ขา้ วขดั สนี อ้ ย 3.กนิ พชื ผกั และผลไมต้ ามฤดกู าลใหม้ ากเป็ นประจา 4.กนิ ปลา ไข่ เนือ้ สตั วไ์ ม่ตดิ มนั ถว่ั และผลติ ภณั ฑจ์ ากถว่ั เป็ นประจา 5.ดมื่ นมและผลติ ภณั ฑจ์ ากนมเป็ นประจา 6.หลกี เลยี่ งอาหาร ไขมนั สงู หวานจดั เค็มจดั 7.ดมื่ นา้ สะอาดใหเ้ พยี งพอ ควรหลกี เลยี่ งเครอื่ งดมื่ รสหวาน 8.กนิ อาหารสะอาด ปลอดภยั 9.งดหรอื ลดเครอื่ งดมื่ ทมี่ แี อลกอฮอล ์

ธงโภชนาการผูส้ งู อายุ

อาหารหลกั 5 หมู่กบั ผูส้ งู อายุ • หมู่ท่ี 1 เนือ้ สตั วต์ า่ ง ๆ ไข่ นม ถว่ั เมล็ดแหง้ เชน่ เนือ้ ปลาเหมาะกบั ผูส้ งู อายุ เพราะยอ่ ยง่าย, ไขไ่ ก่ หรอื ไขเ่ ป็ ดควรตม้ จนสุด • หมู่ท่ี 2 ขา้ ว แป้ ง น้าตาล เผอื ก มนั เชน่ สารอาหารหมู่นีเ้ ป็ นอาหารทใ่ี หพ้ ลงั งานเป็ นสว่ นใหญ่ ผูส้ งู วยั ควรทานในปรมิ าณทพี่ อเหมาะ ไม่ควรทานมาก เกนิ ไป • หมู่ท่ี 3 ผกั ตา่ ง ๆ เชน่ ผูส้ ูงวยั ควรเลอื กกนิ ผกั หลายๆ ชนิดสลบั กนั ควรตม้ หรอื นึ่งจนสกุ ไม่ควรบรโิ ภคผกั ดบิ เพราะยอ่ ยยากและทา ใหท้ อ้ งอดื ได ้ • หมู่ท่ี 4 ผลไมต้ า่ ง ๆ เชน่ ผูส้ ูงอายคุ วรกนิ ผลไมท้ กุ วนั เพอื่ ใหไ้ ดร้ บั วติ ามนิ ซแี ละเสน้ ใยอาหารและควรเลอื กผลไมท้ ม่ี เี นือ้ นุ่ม เคยี้ วง่าย ไดแ้ ก่ มะละกอสุก กลว้ ยสกุ สม้ ฯลฯ • หมู่ที่ 5 ไขมนั /นา้ มนั พชื เชน่ ควรใชน้ ้ามนั พชื ปรงุ อาหาร เชน่ นา้ มนั ถว่ั เหลอื ง น้ามนั รา หลกี เลยี่ งการใชน้ ้ามนั จากสตั วแ์ ละน้ามนั พชื บาง ชนิด เชน่ น้ามนั ปาลม์ และน้ามนั มะพรา้ ว

เอกสารอา้ งองิ เกณิกา จนั ชะนะกจิ . (2559). อาหารและโภชนาการสาหรบั ผูส้ งู อายุ, สบื คน้ เมอื่ 5 สงิ หาคม 2564. จากเว็บ file:///C:/Users/ADMINS/Desktop/%. ชวศิ า แกว้ อนันต.์ (2561). โภชนาการสาหรบั ผูส้ งู อาย,ุ สบื คน้ เมอื่ 5 สงิ หาคม 2564. จากเว็บ file:///C:/Users/ADMINS/Desktop/% มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมธริ าช สาขาวชิ าวทิ ยาศาสตรส์ ขุ ภาพ. 2552. โภชนศาสตร ์ สาธารณสขุ (Nutrition in health) หน่วยท1ี่ -7. นนทบรุ :ี มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมธริ าช. จากเว็บ https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/59901/ จากเว็บ https://www.gj.mahidol.ac.th/main/knowledge-2/nutrition/ จากเว็บ https://www.thaksinhospital.com/thaksin/hot.php?id จากเว็บ https://www.thaihealth.or.th/Content/46804- นายกติ ตริ ตั น์ หน่อขดั ครผู ูส้ อน