แบบคู่มือการตรวจสุขภาพ 10 ท่า

คมู่ อื การตรวจสขุ ภาพ 10 ทา่ ฉบับการต์ ูนสอนเด็กอนบุ าล จัดทาโดยกลมุ่ ชว่ งอนบุ าล 1-3 อายุ 3-5 ปี หมเู่ รียน 24.1 ภาค กศ.พป. รายวิชาอนามัยครอบครัว อนามัย โรงเรียน และพละศึกษา รหัสวิชา 4073701 สาขาวชิ าสาธารณสุขศาสตร์ คณะวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภฏั นครปฐม

ก คานา การจัดทาคู่มือการตรวจสุขภาพ 10 ท่า ฉบับการ์ตูนเป็นส่วนหนึ่งของ รายวิชาอนามัยครอบครัว อนามัยโรงเรียน และพละศึกษา รหัสวิชา 4073701 ในคู่มือการตรวจสุขภาพ 10 ท่าจะประกอบไปด้วยเนื้อหาการตรวจสุขภาพด้วย ตนเอง 10 ทา่ ไดใ้ นเบ้ืองต้นและพร้อมคาอธิบายในแตล่ ะทา่ การจัดทาคู่มือการตรวจสุขภาพ 10 ท่าฉบับการ์ตูนนี้มีข้อบกพร่องหรือ ผดิ พลาดประการใดก็ขออภยั ไว้ ณ ท่ีตรงนีด้ ้วย ผูจ้ ดั ทา กลมุ่ ช่วงชน้ั อนบุ าล 1-3

ข สารบญั เรือ่ ง หนา้ การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 1 1 การตรวจสุขภาพท่าที่ 2 2 การตรวจสุขภาพทา่ ที่ 3 3 การตรวจสุขภาพท่าท่ี 4 4 การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 5 5 การตรวจสขุ ภาพทา่ ที่ 6 6 การตรวจสขุ ภาพท่าท่ี 7 7 การตรวจสุขภาพท่าท่ี 8 8 การตรวจสขุ ภาพทา่ ท่ี 9 9 การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 10 10

1 การตรวจสขุ ภาพทา่ ท่ี 1 - ท่าที่ 1 ให้นักเรียนทุกคนพับแขนเสื้อขึ้น ปลดกระดุมเสื้อออก 2 เม็ด ถอด ถุงเท้า รองเท้า ให้นักเรียนดูภาพในแต่ละท่าอธิบายเหตุผลของการกระทา นั้นๆ ใหเ้ ปน็ ท่เี ขา้ ใจก่อนแล้วให้เด็กนกั เรยี นปฏบิ ัติตาม - ข้อสังเกต: เล็บยาวหรอื สกปรก ผิวหนังมีลักษณะบวม เป็นแผล ผื่น มีข้ีไคล มเี มด็ ตมุ่ เลก็ ๆ ที่มนี า้ ใส่ๆ ตามง่ามน้วิ มอื - ภาพแสดงการตรวจท่าที่ 1

2 การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 2 - ทา่ ที่ 2 เปน็ ท่าท่ตี อ่ เนอื่ งจากท่าท่ี 1 คือ พลิกมือหงายขนึ้ กางนว้ิ ทกุ น้ิว - ข้อสังเกต: เล็บยาวหรือสกปรก ผิวหนังมลี กั ษณะบวม เป็นแผล ผื่น มีขี้ไคล มีเมด็ ตุม่ เล็กๆ ทม่ี ีน้าใส่ๆ ตามงา่ มน้ิวมอื - ภาพแสดงการตรวจท่าที่ 2

3 การตรวจสขุ ภาพทา่ ท่ี 3 - ท่าท่ี 3 งอแขน พับข้อศอก ใช้นว้ิ แตะเปลอื กตาลา่ งเบาๆ ดงึ เปลอื กตาล่าง พร้อมกบั เปลอื กตาขึ้นลงและลงแลว้ กรอกตาไปมาทัง้ ด้านซา้ ยและดา้ นขวา - ขอ้ สงั เกต: ดวงตาแดง มีขตี้ า คนั ตา, ขอบตาล่างแดงมาก อกั เสบ, เป็น เม็ด หรอื เป็นตมุ่ หนองท่เี ปลอื กตา, เปลือกตาเจบ็ บวมแดง - ภาพแสดงการตรวจท่าท่ี 3

4 การตรวจสุขภาพท่าท่ี 4 - ทา่ ที่ 4 ใชม้ อื ทงั้ 2 ขา้ งดึงคอเสอ้ื ใหก้ วา้ ง ภายหลงั ทปี่ ลดกระดมุ หน้าอกเสอ้ื แลว้ หมุนตวั ซา้ ยและขวาเลก็ น้อย เพือ่ ให้เห็นบรเิ วณคอโดยรอบ ทัง้ ด้านหนา้ และดา้ นหลัง - ขอ้ สงั เกต: มเี มด็ ผ่ืนคันบรเิ วณผวิ หนงั ทคี่ อและทรวงอก, ผิวหนงั เปน็ วงๆ สี ขาว ลกั ษระเรยี บ, ผวิ หนังสกปรก มขี ไ้ี คล, บริเวณคอด้านหน้าบวมโตผิดปกติ - ภาพแสดงการตรวจทา่ ที่ 4

5 การตรวจสขุ ภาพท่าท่ี 5 - ท่าที่ 5 นกั เรยี นหญงิ ใช้มือขวาเปิดผมไปทัดไวด้ ้านหลงั หขู วา หันหนา้ ไปทาง ดา้ นซ้าย สว่ นนกั เรียนชายหนั หนา้ ไปด้านซา้ ยเท่านั้น - ข้อสังเกต: มีไข่เหา ตัวเหา บริเวณโคนเส้นผม, มีน้าหรือหนองไหลออกมา จากหูข้างใดข้างหน่งึ หรือทง้ั 2 ข้าง, มขี ี้หอู ดุ ตันขา้ งใดขา้ งหน่งึ ทั้ง 2 ขา้ ง, มีตุ่ม มีแผล หรือผ่ืนคนั หรือไม่, ตอ่ มน้าเหลืองหลังหโู ต - ภาพแสดงการตรวจท่าท่ี 5

6 การตรวจสุขภาพท่าท่ี 6 - ท่าที่ 6 ท่าต่อเนื่องจากท่าที่ 5 นักเรียนหญิงใช้มือซ้ายเปิดผมไปทัดไว้ ด้านหลังหูซ้าย หันหน้าไปทางขวา ส่วนนักเรียนชายหันหน้าไปด้านขวา เทา่ นน้ั - ข้อสังเกต: มีไข่เหา ตัวเหา บริเวณโคนเส้นผม, มีน้าหรือหนองไหลออกมา จากหูข้างใดข้างหนง่ึ หรือท้งั 2 ข้าง, มขี ี้หูอุดตนั ข้างใดขา้ งหนึ่งทั้ง 2 ขา้ ง, มีตุ่ม มแี ผล หรือผื่นคันหรือไม่, ตอ่ มนา้ เหลอื งหลงั หโู ต - ภาพแสดงการตรวจทา่ ท่ี 6

7 การตรวจสขุ ภาพท่าที่ 7 - ท่าท่ี 7 กดั ฟันและยม้ิ กวา้ ง ใหเ้ ห็นเหงือกเหนือฟนั บนและฟันลา่ งใหเ้ ตม็ ที่ - ข้อสังเกต: ริมฝีปากซีด แห้ง แตกเป็นแผลหรือไม่, เป็นแผลที่มุมปาก มุม ปากเปื่อย, เหงือกบวมแดงเปน็ หนอง, ฟันผุ, ผิวหนังบริเวณใบหน้า หน้าผาก แก้ม คาง เปน็ วงขาวเรียบหรือเป็นวงแดงมขี อบชดั - ภาพแสดงการตรวจท่าที่ 7

8 การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 8 - ท่าที่ 8 อ้าปากกว้าง แลบลิ้นยาว ร้องออกเสียง “อา” พร้อมทั้งเอนศีรษะไป ข้างหลังเลก็ นอ้ ย - ข้อสังเกต: ลิ้นแตก แดง เจ็บ หรือเป็นฝ้าขาว ฟันผุ, แผลแดงอักเสบ บริเวณเยื่อบุจมูก, มีน้ามูกไหลบริเวณจมูก, คอแห้ง ต่อมทอลซิลโต, มีไอ หรือไม่ - ภาพแสดงการตรวจท่าท่ี 8

9 การตรวจสุขภาพทา่ ท่ี 9 - ท่าที่ 9 นักเรียนหญิง ให้แยกเท้าทั้ง 2 ข้างห่างกัน 1 ฟุต ใช้มือทั้ง 2 ข้างจับ กระโปรงดงึ ข้ึนเหนอื เขา่ ทงั้ 2 ขา้ ง สว่ นนักเรียนชายแยกเท้าทงั้ 2 ข้างห่างกัน 1 ฟตุ - ข้อสังเกต: แผลบริเวณเข่า หน้าแข่ง และน่อง ตุ่มพุพอง บริเวณหน้าแข้ง และน่อง, ความผิดปกติของฝ่าเท้าความพิการของขา กระดูกขาคตงอผิดรูป เดินปกติหรือไม่, ทรวดทรง รูปร่าง - ภาพแสดงการตรวจท่าที่ 9

10 การตรวจสขุ ภาพทา่ ท่ี 10 - ท่าที่ 10 ท่าต่อเนื่องจากท่าที่ 9 ทั้งนักเรียนหญิงและชายกลับหลังหัน (ผู้ตรวจสังเกตหลงั แล้วบอกให้เดินไปข้างหน้า) แล้วเดินกลับหันหน้าเข้าหา ผ้ตู รวจ - ข้อสังเกต: แผลบริเวณเข่า หน้าแข่ง และน่อง ตุ่มพุพอง บริเวณหน้าแข้ง และน่อง, ความผิดปกติของฝ่าเท้าความพิการของขา กระดูกขาคตงอผิดรูป เดนิ ปกตหิ รอื ไม่, ทรวดทรง รูปร่าง - ภาพแสดงการตรวจท่าที่ 10

11 อ้างองิ การให้บรกิ ารอนามยั โรงเรียน. คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ 2018. สบื ค้นเมือ่ วนั ท่ี 11 เมษายน 2565. จาก https://www.youtube.com/watch?v=qiZyTdUTPTo. การตรวจสุขภาพนักเรยี นในโรงเรียน 10 ท่า. อนามยั โรงเรยี น. สบื ค้นเม่ือ วนั ที่ 11 เมษายน 2565. จาก http://maomay.blogspot.com/2018/11/10.html.