วิชา โรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ

โรคที่พบบ่อยในผสู้ ูงออยย อาจารยอ์ อ้ ฤทยั ธนะคามา การพยาบาลผใู้ หญ่และผสู้ งู อายุ

โรคที่พบบ่อยในผสู้ ูงออยย โรคตา HIVในผสู้ งู อายุ ภาวะทอ้ งผกู อาการคนั ในผสู้ งู อายุ โรคเก๊าท์ โรคกระดกู พรุนในผสู้ งู อายุ ภาวะโลหิตจางในผสู้ งู อายุ วคั ซีนสาหรบั ผสู้ งู อายุ

โรคตยในผสู้ ูงออยย • ในขณะท่ีคนเรามีอายมุ ากขนึ้ กลา้ มเนือ้ ท่ีทาหนา้ ท่ียืดหดเลนสล์ กู ตา จะออ่ นกาลงั ลงทาใหล้ าบากใน การเพ่งดสู ิ่งของ โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ วตั ถเุ ลก็ ๆ โดยสายตาจะยาวออก และคนท่ีมีประวตั ิสายตาสนั้ เวลามอง ส่ิงของใกลๆ้ กลบั ตอ้ งถอดแวน่ ตาออก เม่ือสงู อายุ ความเปล่ยี นแปลงเชน่ นีเ้ ป็นธรรมดาของร่างกายมากนอ้ ย แตกตา่ งกนั ไปในแตล่ ะคน

วธิ ีป้องอกนั ไม่ใหส้ ยยตยเสื่อมเร็ว • 1) ไม่อยใู่ นท่ีมีแสงอสวย่ งอมยก เช่น ถย้ แสงอแดดจย้ ควรใส่แวน่ กนั แสงอ • 2) รับประทยนอยหยรตยมหลกั โภชนยกยร กยรขยดวติ ยมินเอ ขยดโปรตีนทยใหต้ ยเส่ือมเร็ว • 3) ระวงั ออยย่ ใหแ้ สงอแดด หรือแสงอเชื่อมโลหะเขย้ ตยตอ้ งอใชแ้ วน่ กนั แสงอ • 4) กยรดูทีวี ตอ้ งอนงั่ อระยะห่ยงอ 5 เท่ย ของอขนยดจอโทรทศั น์ จึงอจะไม่เกิดอนั ตรยย เพรยะภยพจะ ตกที่จะรับภยพพอดีโดยไม่ตอ้ งอเพง่ อ • 5) ผสู้ ูงออยยควรใชแ้ วน่ ตยช่วยสยหรับอ่ยนหนงั อสือระยะใกล้ มิฉะน้นั จะมีอยกยรปวดตย และ ปวดศีรษะเพรยะเพง่ อสยยตยมยก

โรคตยที่พบบ่อยในผสู้ ูงออยย มีดงั อน้ี •โรคตอ้ กระจก โรคตยที่เป็นกนั มยกท่ีสดในผสู้ ูงออยย คือ •ตอ้ กระจก เมื่ออยยมยกข้ึน แกว้ ตยจะเปลี่ยนจยกสีใสๆ เป็นสี น้ยตยล หรือ •สีขยวขน่ มยข้ึนเร่ือยๆ ทยใหแ้ สงอผย่ นเขย้ ไปในตยไม่ไดม้ ีผลทย ใหต้ ยมวั ลงอๆ

อยกยร • 1) ตยมวั ลงอเร่ือยๆ โดยในระยะแรกๆ น้นั ตยจะมวั เฉพยะเวลยออกแดด พอเขย้ ท่ีสลวั ๆ จะมองอเห็นไดด้ ีกวย่ พอเป็นมยกข้ึนกจ็ ะมวั ท้งั อในท่ีสวย่ งอและ สลวั จนในท่ีสดจะมองอเห็นแค่แสงอไฟ และสยมยรถบอกไดแ้ ต่ทิศทยงอของอ แสงอที่ส่องอเขย้ ตยเท่ยน้นั • 2) เมื่อตอ้ แก่มยกข้ึน รูม่ยนตยซ่ึงอเดิมมีสีดยสนิทจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีขยวข่น หรือสีน้ยตยลข่น



สยเหต • 1) โดยทวั่ ไปเป็นกยรเปล่ียนแปลงอตยมอยยท่ีเพ่มิ ข้ึน • 2) เกิดจยกพิษของอยยบยงอส่วน เช่น กยรใชย้ ยพวกสเตียรอยดน์ ยนๆ ยยฆ่ยปลวกบยงอชนิด • 3) กยรขยดสยรบยงอชนิด เช่น แคลเซียม • 4) โรคบยงอโรคทยใหเ้ กิดตอ้ กระจกเร็วข้ึน เช่น เบยหวยน ฯลฯ (คู่มือแนวทยงอกยรอบรมผดู้ ูแลผสู้ ูงออยยระยะยยว 30 สยนกั ส่งอเสริมสขภยพ) • 5) อบตั ิหต มีกยรกระแทก หรือมีบยดแผลทะลท่ีกระจกตยดย • 6) เป็นแต่กยเนิด อยจเกิดจยกกรรมพนั ธ์ หรือเกิดในเดก็ ท่ีมยรดยเป็นหดั เยอรมนั ระหวย่ งอ ต้งั อครรภ์ 3 เดือนแรก

กยรรักษย •โรคตอ้ กระจกน้ีสยมยรถรักษยไดโ้ ดยกยรลอกตอ้ กระจก ซ่ึงอทยใหเ้ ฉพยะในโรงอพยยบยลเท่ยน้นั เมื่อลอกตอ้ กระจกออกแลว้ ใส่แวน่ ผปู้ ่ วยจะกลบั เห็นชดั ได้ โดยใชย้ ยฉีดเฉพยะที่ไม่ตอ้ งอดมยยสลบ ทยเสร็จแลว้ ตอ้ งอนอน รักษยอยใู่ นโรงอพยยบยลระยะหน่ึงอ

ขอ้ ควรปฏิบตั ิ • ถย้ คิดวย่ เป็นตอ้ กระจกในระยะแรก • ควรไดร้ ับกยรตรวจจยกแพทย์ เพอ่ื ใหแ้ น่ใจวย่ สยยตยท่ีมวั ลงอน้นั เป็นเพรยะตอ้ กระจก จริงอ ไม่ใช่เกิดจยกโรคอ่ืน เช่น ตอ้ หินเร้ือรังอ หรือโรคของอจอประสยทตย • ถย้ พบวย่ ตอ้ กระจกอยใู่ นระยะท่ีสกแลว้ คือ รูม่ยนตยมีสีข่นขยว หรือสีน้ยตยลเขม้ แลว้ ควรไปพบแพทย์ เพื่อรับกยรลอกตอ้ กระจกออกก่อนท่ีจะมีโรคแทรกซอ้ น

ขอ้ เสียถย้ ปล่อยไวจ้ นสกเกินไป •1. ทยใหเ้ กิดตอ้ หิน ซ่ึงอมีอยกยรปวดตยและทยใหต้ ยบอดสนิทไดโ้ ดย ไม่มีทยงอแกไ้ ข •2. ทยใหเ้ ป็นโรคม่ยนตยอกั เสบแทรกข้ึนมยได้ •3. ทยใหก้ ยรผย่ ตดั ลอกตอ้ ออกยยกข้ึน มีโอกยสเกิดโรคแทรกซอ้ น หลงั อผย่ ตดั ไดม้ ยกข้ึน

อนั ตรยยที่เกิดจยกกยรรักษยที่ไม่ถูกวธิ ี • ในปัจจบนั มีหมอชยวบย้ นรักษยตอ้ กระจก • โดยใชเ้ ขม็ ท่ิมแทงอใหแ้ กว้ ตยตกไปอยใู่ นลูกตยส่วนหลงั อ • ซ่ึงอผปู้ ่ วยอยจจะมองอเห็นไดท้ นั ที แต่จะตยบอดในเวลยต่อมยภยยใน 6 เดือน หรือ 1 ปี • นอกจยกตยบอดแลว้ จะมีอยกยรปวดร่วมดว้ ย • จึงอควรแนะนยประชยชนใหท้ รยบเพ่ือจะไม่ไดห้ ลงอผดิ ไปรักษยดว้ ยวธิ ีดงั อกล่ยว

โรคตอ้ หิน • คือโรคที่เกิดจยกภยวะควยมดนั ในลูกตยสูงอกวย่ ปกติ • ภยยในลูกตยของอคนเรย จะมีกยรผลิตหรือสร้ยงอน้ยใสชนิดหน่ึงอ • ออกมยอยใู่ นช่องอหลงั อม่ยนตย แลว้ ไหลผย่ นรูม่ยนตยออกมยอยใู่ นช่องอหนย้ ม่ยนตย • ต่อจยกน้นั น้ยในน้ีกจ็ ะไหลผย่ นรูตะแกรงอเลก็ ๆ เขย้ สู่เสน้ เลือดดยของอลูกตย • จึงอทยใหค้ วยมดนั ลูกตยคงอท่ีอยตู่ ลอดเวลย ถย้ มีอะไรขดั ขวยงอทยงอเดินของอน้ยในลูกตย • จะเกิดกยรคง่ั อของอน้ยภยยในลูกตยทยใหค้ วยมดนั ภยยในลูกตยสูงอ เรียกวย่ ตอ้ หิน



ตอ้ หิน มี 2 ชนิด • 1. ตอ้ หินแบบเฉียบพลนั เกิดจยกกยรไหลเวียนของอน้ยใสในลูกตยไม่สะดวกท่ีเกิดข้ึนอยย่ งอรวดเร็ว • ทยใหม้ ีอยกยรตยแดงอ รูม่ยนตยขยยย ปวดตยมยก คลื่นไส้ อยจมีอยกยรอยเจียนร่วมดว้ ย จะเห็นสีรง้ อรอบดวงอไฟ • สยยตยจะมวั ลงออยย่ งอรวดเร็ว ถย้ ไม่ไดร้ ักษยอยย่ งอถูกตอ้ งอและทนั ท่วงอที จะทยใหต้ ยบอดไดภ้ ยยใน 2-3 วนั • 2. ตอ้ หินชนิดเร้ือรังอ เกิดจยกควยมเสื่อมของอทยงอไหลผย่ นของอน้ยใสภยยในลูกตยตอ้ หินชนิดน้ีไม่มี • อยกยรเจบ็ ปวด เกิดข้ึนชย้ ๆ โดยไม่รู้ตวั สยยตยจะค่อยๆ มวั ลงอ จยกขอบเขตของอกยรมองอ

กยรป้องอกนั • ผทู้ ี่มีอยยเกิน 40 ปี ข้ึนไป ควรไดร้ ับกยรตรวจตยจยกจกั ษแพทย์ เพอื่ ใหแ้ น่ใจวย่ ควยมดนั ภยยใน ลูกตยอยใู่ นระดบั ปกติอยย่ งอนอ้ ยปี ละหน่ึงอคร้ังอ • นอกจยกน้นั ควรถนอมดวงอตยใหด้ ีท่ีสด หลีกเล่ียงอกยรกระทบกระเทือนต่ยงอๆ • เม่ือมีอยกยรผดิ ปกติของอตยควรพบจกั ษแพทยโ์ ดยเร็วท่ีสด • ไม่ควรหยอดตยดว้ ยยยสเตียรอยดโ์ ดยแพทยม์ ิไดส้ งั่ อ เพรยะยยประเภทน้ีทยใหค้ วยมดนั ภยยในลูก ตยสูงอกวย่ ปกติ

กยรรักษย • ตอ้ หินเป็นโรคท่ีร้ยยแรงอทยใหต้ ยบอดไดใ้ นเวลยอนั รวดเร็ว จึงอควรพบจกั ษ แพทยเ์ พอ่ื ทยกยรรักษยโดยเร็วท่ีสด ถย้ เป็นมยกจนประสยทตยเสียไปแลว้ สยยตยจะไม่กลบั คืนมยนอกจยกกยรรักษยเบยหวยนใหห้ ยยแลว้ • (ในรยยท่ีเป็นเบยหวยนร่วมดว้ ย) จกั ษแพทยจ์ ะรักษยดว้ ยแสงอเลเซอร์ เพ่ือ ช่วยป้องอกนั ใหโ้ รคลกลยมมยกข้ึน และเพ่อื ควยมแน่นอนและปลอดภยั ของอ ดวงอตย

ควรปรึกษยจกั ษแพทยเ์ ม่ือมีอยกยรเหล่ยน้ี • 1) เห็นอะไรลอยไปลอยมยในลูกตย เกิดจยกควยมเส่ือมของอน้ยวน้ ในลูกตย • 2) เห็นแสงอแวบๆ ในลูกตย แสดงอวย่ มีอะไรไปกระตน้ ประสยทจอรับภยพ ทยใหเ้ กิดแสงอสวย่ งอ เป็นกยรเตือนวย่ ประสยทตยหลด • 3) กยรที่มีน้ยตยไหลเป็นประจย เกิดจยกมีกยรระคยยเคืองอของอเน้ือเยอ่ื หม้ ตย ควยมดนั ลูกตยสูงอ • กยรเส่ือมของอเยอื่ หม้ ตย และกยรอดตนั ของอท่อทยงอเดินน้ยในตย • 4) ตยมวั อยจจะเกิดจยกโรคเบยหวยนซ่ึงอเป็นสยเหตหน่ึงอที่ทยใหต้ ยบอด โรคเบยหวยน ถย้ เกิด ระยะเวลยยงิ่ อนยน ยงิ่ อทยใหจ้ อรับภยพถูกทยลยยมยก จนในท่ีสดตยจะบอดสนิท

กยรรักษย • 1) ไม่มีกยรรักษยที่สยมยรถทยใหก้ ยรมองอเห็นกลบั คืนมยเท่ยคนปกติ แต่สยมยรถชะลอไม่ใหโ้ รคแยล่ งอได้ • 2) ในปัจจบนั โรคตอ้ หินส่วนใหญ่สยมยรถรักษยดว้ ยยย ลดควยมดนั ตยเพ่อื ป้องอกนั กยรทยลยยเส้น • ประสยทตย โดยผปู้ ่ วยจะตอ้ งอมยรับกยรรักษยอยย่ งอสม่ยเสมอ • 3) กยรรับประทยนวติ ยมินเสริม C, E, Zinc, lutein, zeaxanthin ไม่ช่วยปัองอกนั ในผทู้ ี่ไม่เป็นโรค • แตช่ ่วยชะลอโรคในผทู้ ่ีเป็นโรคแลว้

โรคสยยตยยยวในผสู้ ูงออยย (presbyopia) • มกั เกิดหลงั ออยย 40 ปี เกิดจยกเลนส์ตยที่แขง็ อข้ึน • สูญเสียควยมสยมยรถในกยรปรับกยรมองอใกล้ และไกล • ดงั อน้นั ผปู้ ่ วยมกั ตอ้ งอถือหนงั อสือไกลข้ึนจึงอจะอ่ยนไดช้ ดั โดยอยกยรจะเกิดข้ึนกบั ทกคน ท้งั อสยยตย ส้นั ยยว และปกติ • โดยพบวย่ ผทู้ ่ีมีสยยตยยยวอยจเกิดอยกยรเร็วกวย่ ปกติ • วธิ ีรักษย ปรึกษยจกั ษแพทยเ์ พอื่ ตดั แวน่ ตยสยหรับอ่ยนหนงั อสือ

โรคตยแหง้ อ (dry eye) • มกั เกิดในผหู้ ญิงอมยกกวย่ ผชู้ ยย เร่ิมเมื่อวยั กลยงอคน สมั พนั ธ์กบั ภยวะเปลือกตยอกั เสบ และโรคทยงอกยยบยงอชนิด • เกิดจยกกยรผลิตน้ยตยท่ีนอ้ ยลงอ ผปู้ ่ วยจะมีอยกยรเคืองอเหมือนมีฝ่ นผงอในตย • มกั เป็นมยกข้ึนเม่ืออยใู่ นที่แหง้ อหรือหอ้ งอแอร์ อยจมีข้ีตยเหนียว • กยรมองอเห็นไม่ชดั ตอ้ งอกระพริบตยบ่อยๆ ในผปู้ ่ วยบยงอคนอยจเคืองอตยแลว้ มี • น้ยตยไหลมยกข้ึนได้ เมื่อมีอยกยรควรพบจกั ษแพทย์ (คู่มือแนวทยงอกยรอบรมผดู้ ูแลผสู้ ูงออยยระยะยยว32 สยนกั ส่งอเสริมสขภยพ)

กยรรักษย • ในระยะเร่ิมแรกใชน้ ้ยตยเทียม เม่ืออยกยรเป็นมยกข้ึนควรปรึกษยจกั ษแพทย์ • กยรดูแลตวั เองอ • หลีกเลี่ยงอ ลม ฝ่ น • ถย้ อยใู่ นหอ้ งอแอร์หรืออยกยศแหง้ ออยจหยแกว้ ใส่น้ยอน่ วยงอไวเ้ พื่อใหม้ ีควยมช้ืนใน อยกยศ รักษยโรคเปลือกตยอกั เสบ และโรคทยงอกยยอ่ืนๆ

โรคจดรับภยพเส่ือมในผสู้ ูงออยย • เกิดจยกกยรทยลยยบริเวณจดศูนยก์ ลยงอของอกยรรับภยพ และสี โดยไม่ทรยบสยเหตกยรเสื่อมที่แน่นอน • ปัจจยั เส่ียงอ ที่สยคญั คือ • • ผสู้ ูงออยย พบวย่ อตั รยกยรเกิดโรคในคนอยย 75 ปี มีถึงอ 30% เมื่อเทียบกบั 2% ในคนอยย 50 ปี • • กยรสูบบหรี่ • • กยรสัมผสั แสงออยทิตยแ์ ละแสงอ UV ปริมยณมยก • • ควยมดนั โลหิตสูงอ ไขมนั ในเลือดสูงอ โรคหลอดเลือดหวั ใจ

อยกยรของอโรค •ไดแ้ ก่ ภยพมวั •บิดเบ้ียว •สีจยงอลงอ •มีปัญหยในกยรอ่ยน •หรือจยหนย้ คน •เห็นจดดยอยกู่ ลยงอภยพ

กยรรักษยโรค • ไม่มีกยรรักษยท่ีหยยขยด • แต่กยรรักษยจะช่วยชะลอกยรเกิดโรคที่มยกข้ึน • ในระยะแรกอยจใหว้ ติ ยมินแต่กยรดยเนินโรคกอ็ ยจเป็นมยกข้ึนได้ • โดยในระยะหลงั อ อยจร่วมกบั กยรรักษยดว้ ยเลเซอร์ หรือฉีดยยเขย้ ในลูกตย

กยรปฏิบตั ิตวั เพอ่ื ป้องอกนั โรคตยในผสู้ ูงออยย • 1) ผสู้ ูงออยยจึงอควรตรวจตยเป็นประจยทกปี และเม่ือมีกยรมองอเห็นภยพท่ีเปล่ียนแปลงอไปดงั อกล่ยว • ควรรีบมยพบจกั ษแพทย์ • 2) หยดสูบบหร่ี • 3) สวมแวน่ ตยกนั แดด • 4) รักษยโรคควยมดนั โลหิตสูงอ ไขมนั ในเลือด • 5) รับประทยนผกั ผลไม้ อยหยรครบ 5 หมู่

อยกยรคนั ในผสู้ ูงออยย •ในผสู้ ูงออยยที่มีอยย 50 ปี ข้ึนไป ผวิ เร่ิมจะแหง้ อมยกข้ึน • และเมื่ออยย 60 ปี ข้ึนไป ผวิ มกั จะแหง้ อกร้ยนมยก และมีอยกยรคนั หรือ แสบผวิ ร่วมดว้ ย •ยง่ิ อเกยกย็ ง่ิ อคนั และผวิ กย็ งิ่ อแหง้ อมยกกวย่ เดิม •โดยเฉพยะในบริเวณแขนดย้ นนอกและหนย้ แขง้ อ •เป็นบริเวณท่ีผวิ แหง้ อไดง้ อ่ยยเป็นพเิ ศษ

ปัจจยั ที่ทยใหผ้ วิ แหง้ อมยก กยรท่ีผวิ ผสู้ ูงออยยแหง้ อมยก มยจยกปัจจยั ดงั อต่อไปน้ี • - กยรอยบน้ย • ผสู้ ูงออยยบยงอท่ยนมกั รู้สึกร้อนบ่อยคร้ังอ และมกั จะอยบน้ยทกคร้ังอ • ทยใหใ้ นหน่ึงอวนั อยบน้ยมยกกวย่ 2 คร้ังอ • อยจอยบน้ย 3-4 คร้ังอต่อวนั เลยทีเดียว • หรือมีอยกยรหลงอลืม ทยใหอ้ ยบน้ยบ่อยเพรยะจยไม่ไดว้ ย่ ตนเองออยบไปแลว้ หรือยงั อ จึงอทยใหผ้ วิ แหง้ อไดง้ อ่ยย

ปัจจยั ที่ทยใหผ้ ิวแหง้ อมยก กยรที่ผวิ ผสู้ ูงออยยแหง้ อมยก มยจยกปัจจยั ดงั อต่อไปน้ี •- กยรใชส้ บู่ •สบู่ทยใหผ้ วิ แหง้ อตึงอไดง้ อ่ยย •สงั อเกตจยกกยรที่เรยเคยใชส้ บู่ลย้ งอหนย้ •เมื่อลย้ งอเสร็จจะพบวย่ หนย้ รู้สึกตึงอ •หยกไม่อยยกใหผ้ วิ แหง้ อมยก ควรเปล่ียนมยใชส้ บู่ท่ีไม่มีส่วนผสมของอ ไขมนั สตั ว์ ท่ีจะทยใหผ้ วิ แหง้ อตึงอ และสูญเสียควยมช่มช้ืน

ปัจจยั ที่ทยใหผ้ ิวแหง้ อมยก กยรที่ผวิ ผสู้ ูงออยยแหง้ อมยก มยจยกปัจจยั ดงั อต่อไปน้ี • - กยรทยยยประเภทคยลยไมน์ • ยยประเภทคยลยไมน์ทยใหผ้ วิ ในบริเวณน้นั แหง้ อตึงอมยก • ดงั อน้นั หยกผวิ แหง้ องอ่ยย ควรหลีกเลี่ยงอกยรทยยยประเภทคยลยไมน์

ปัจจยั ที่ทยใหผ้ ิวแหง้ อมยก กยรที่ผวิ ผสู้ ูงออยยแหง้ อมยก มยจยกปัจจยั ดงั อต่อไปน้ี •- กยรถูกแสงอแดดบ่อย หรืออยใู่ นอยกยศแหง้ อเยน็ •กยรไม่หลีกเลี่ยงอแสงอแดด และอยใู่ นหอ้ งอแอร์ • หรือในท่ีท่ีอยกยศแหง้ อและเยน็ เป็นประจย •จะทยใหผ้ วิ สูญเสียควยมช่มช้ืน และแหง้ อตึงอ • ทยใหแ้ สบคนั ผวิ อีกดว้ ย

กยรแกป้ ัญหยผวิ แหง้ อและคนั • - หมน่ั ทยโลชนั่ บยรงอใหค้ วยมช่มช้ืนแก่ผวิ เป็นประจยหลงั ออยบน้ย และอยจทยก่อนนอนดว้ ย • - หลีกเลี่ยงอแสงอแดด มลพษิ และกยรอยใู่ นหอ้ งอแอร์ติดต่อกนั เป็นเวลยนยน และบ่อยคร้ังอ • - ไม่ใชส้ บู่ที่มีส่วนผสมของอไขมนั สตั ว์ หรือไม่เหมยะกบั สภยพผวิ ของอผสู้ ูงออยย • - ไม่อยบน้ยเกินวนั ละ 2 คร้ังอ หยกผสู้ ูงออยยมีเหงอ่ือออกบ่อย ใหใ้ ชก้ ยรเช็ดตวั หรืออยบน้ยโดยไม่ถูสบู่แทน

• ปัญหยผวิ แหง้ อมยกจนส่งอผลใหแ้ สบคนั ทยให้ คณภยพชีวิตของอผสู้ ูงออยยลดนอ้ ยลงอ คณจึงอควร ดูแลผสู้ ูงออยย เอยใจใส่ในเรื่องอกยรอยบน้ย และกยรทยโลชน่ั บยรงอผวิ ของอผสู้ ูงออยย ในกรณีท่ีผสู้ ูงออยยไม่สยมยรถดูแลเองอได้ แต่หยกยงั อสยมยรถดูแล ตนเองอได้ กฝ็ ึ กใหผ้ สู้ ูงออยยไดร้ ู้จกั ดูแลตนเองอ เพื่อป้องอกนั และ แกไ้ ขปัญหยผวิ แหง้ อคนั ได้





HIV (Human Immunodeficiency Virus) • เป็นเช้ือไวรัสที่จะทยลยยเซลลเ์ มด็ เลือดขยว CD4 ซ่ึงอทยหนย้ ที่ต่อสูก้ บั เช้ือโรค และเช้ือไวรัสต่ยงอ ๆ เม่ือเซลล์ CD4 ถูกทยลยยจนอ่อนแอลงอเรื่อย ๆ ระบบภูมิคม้ กนั ของอ ร่ยงอกยยกจ็ ะถูกเช้ือไวรัสเอชไอวโี จมตจี นไม่สยมยรถต่อสู้กบั เช้ือโรคไดแ้ ละก่อใหเ้ กิด โรคเอดส์ในท่ีสด • แต่ผปู้ ่ วยบยงอรยยที่ติดเช้ือเอชไอวมี ยนยนหลยยปี อยจไม่มีอยกยรของอโรคเอดส์เลย ในขณะ ที่บยงอรยยอยจพฒั นยเป็นโรคเอดส์อยย่ งอรวดเร็ว • โดยมีปัจจยั จยกโภชนยกยรท่ีไม่ดี อยยมยกข้ึน กรรมพนั ธ์ หรือติดเช้ือร่วมกบั โรคอื่น ๆ เช่น วณั โรค ตบั อกั เสบซี เป็นตน้

สยเหตกยรติดเช้ือเอชไอวที ่ีพบบ่อยท่ีสด •คือ ติดเช้ือผย่ นกยรมีเพศสมั พนั ธ์ •กยรใชเ้ ขม็ ฉีดยยร่วมกนั •ส่งอผย่ นจยกแม่สู่ลูกระหวย่ งอกยรต้งั อครรภ์ •สมั ผสั เลือด น้ยอสจิ ของอเหลวจยกช่องอคลอดของอผตู้ ิดเช้ือ •หรือแมแ้ ต่น้ยนมแม่กส็ ยมยรถแพร่เช้ือเอชไอวไี ดเ้ ช่นกนั

อยกยรหลงั อติดเช้ือเอชไอวี แบ่งอออกเป็น 3 ระยะ คือ • ระยะเฉียบพลนั คือระยะที่รับเช้ือมยแลว้ 2 – 4 สปั ดยห์ • โดยเช้ือไวรัสเพ่มิ จยนวนอยย่ งอรวดเร็วจนเซลล์ CD4 ลดลงออยย่ งอรวดเร็ว เช่นกนั ผปู้ ่ วยจะมีอยกยรคลย้ ยเป็นไขห้ วดั ใหญ่ ไม่วย่ จะมีไข้ เจบ็ คอ ปวด เมื่อยตยมร่ยงอกยย ปวดศีรษะ มีผนื่ หรือต่อมน้ยเหลืองอโต • ซ่ึงอในระยะเฉียบพลนั น้ีมีควยมเสี่ยงอสูงอในกยรแพร่เช้ือไวรัสไปยงั อผอู้ ื่น

อยกยรหลงั อติดเช้ือเอชไอวี แบ่งอออกเป็น 3 ระยะ คือ •ระยะสงอบทยงอคลินิก •จะไม่แสดงออยกยรอะไรเลยหรืออยจแสดงออยกยรเหมือนกบั ระยะ เฉียบพลนั •แต่จะเป็นเพียงอเลก็ นอ้ ยเท่ยน้นั โดยระยะน้ีเช้ือไวรัสจะค่อย ๆ เพม่ิ ข้ึน และทยลยยภูมิคม้ กนั (CD4) ทยใหภ้ ูมิคม้ กนั ค่อยๆ ลดลงอ อยจอยใู่ น ระยะน้ีนยนถึงอ 10 ปี

อยกยรหลงั อติดเช้ือเอชไอวี แบ่งอออกเป็น 3 ระยะ คือ • ระยะโรคเอดส์ เป็นระยะท่ีภูมิคม้ กนั ถูกทยลยยอยย่ งอรนแรงอ • ปริมยณเซลล์ CD4 ต่ยกวย่ 200 จยกท่ีคนปกติจะมี 500 – 1,600 • ทยใหผ้ ปู้ ่ วยในระยะน้ีติดเช้ือชนิดอ่ืนไดง้ อ่ยย โ • ดยผปู้ ่ วยเอดส์จะมีอยกยรปอดอกั เสบ เหน่ือยหอบงอ่ยย น้ยหนกั ลดลงออยย่ งอรวดเร็ว ทอ้ งอเสียเร้ือรังอ เป็นไขซ้ ้ย ๆ เหงอ่ือออกตอนกลยงอคืน เกิดผนื่ คนั ตยมผวิ หนงั อเกิดฝ้ยขยว ในช่องอปยก ต่อมน้ยเหลืองอท่ีคอ รักแร้และขยหนีบบวมโต • ติดเช้ือฉวยโอกยส เช่น วณั โรค เช้ือรยในปอด(PCP) เช้ือรยในเยอ่ื หม้ สมองอ

กยรรักษยผปู้ ่ วยติดเช้ือเอชไอวี • แพทยจ์ ะใชย้ ยตย้ นรีโทรไวรัส หรือ ARV • ซ่ึงอทยหนย้ ที่ยบั ย้งั อและตย้ นกยรแบ่งอตวั ของอเช้ือเอชไอวี ทยใหผ้ ปู้ ่ วยมีชีวติ ที่ ยนื ยยว อีกท้งั อยงั อลดควยมเสี่ยงอในกยรแพร่กระจยยสู่ผอู้ ่ืนดว้ ย • กยรทยนยยเร็วทยใหโ้ รคไม่พฒั นยไปสู่ข้นั เอดส์ และยงั อช่วยชะลอควยมเส่ือม ของอร่ยงอกยยและโรคที่สมั พนั ธ์กบั กยรติดเช้ือ HIV เช่น มะเร็งอบยงอชนิด

• หากกงั วลวา่ ตวั เองอาจไดร้ ับเช้ือเอชไอวี • ควรรีบตรวจเลือดหาเช้ือและรับประทานยา ARV • สาหรับผทู้ ่ีมีความเส่ียงติดเช้ือ HIV เช่น มีเพศสมั พนั ธ์ โดยไม่ไดป้ ้องกนั ภายใน 72 ชวั่ โมง เพ่อื ลดโอกาสในการติดเช้ือ • สาหรับผทู้ ี่มีความเส่ียงในการติดเช้ือ HIV สูง กส็ ามารถรับประทานยา ARV เพื่อป้องกนั การติดเช้ือได้ ในระยะช่วงท่ีมีความเส่ียง • โดยเรียกวา่ PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) ซ่ึงควรปรึกษาแพทยก์ ่อนท่ีจะ รับประทานยาป้องกนั



โรคเกย๊ ท์

โรคเก๊ยท์ • เป็นโรคท่ีทยใหผ้ ปู้ ่ วยทกขท์ รมยนกบั อยกยรปวดขอ้ เพรยะเม่ือร่ยงอกยยของอเรยมีปริมยณ กรดยรู ิคมยกเกินไป กรดเหล่ยน้นั กจ็ ะไปจบั ตวั กนั เป็นผลึกตยมขอ้ ต่อของอร่ยงอกยย ท้งั อขอ้ ต่อเลก็ อยย่ งอขอ้ นิ้วเทย้ นิ้วมือ และขอ้ ต่อส่วนอ่ืน ๆ ซ่ึงอทยใหเ้ กิดอยกยรบวม อกั เสบ ผปู้ ่ วยจะเจบ็ ปวด อยกยรแบบน้ีเรียกวย่ โรคเก๊ยทก์ ยเริบ ทยใหต้ อ้ งอรับกยรรักษย ท้งั อดว้ ยกยรใชย้ ย กยรปรับเปลี่ยน กยรรับประทยนอยหยร และกยรดยเนินชีวติ ประจยวนั บยงออยย่ งอ • เมื่ออยกยรของอโรคกยเริบ ผปู้ ่ วยจะมีอยกยรปวดบวมตยมขอ้ อยจจะมยกกวย่ หน่ึงอจด ส่วนมยก ผปู้ ่ วยโรคเก๊ยท์ จะมีอยกยรที่ขอ้ ต่อนิ้วโป้งอเทย้ และท่ีอ่ืน ๆ อีก ไดแ้ ก่ เข่ย ขอ้ เทย้ เทย่้ มือ เอว และขอ้ ศอก

โรคเก๊ยทก์ ยเริบสยมยรถเกิดกบั ใครไดบ้ ย้ งอ •โรคเก๊ยทน์ ้ี สยมยรถเกิดข้ึนกบั ใครกไ็ ด้ •ในผชู้ ยยมีโอกยสเกิดโรคน้ีไดเ้ ร็วกวย่ ผหู้ ญิงอ •โดยมกั จะเกิดกบั ผหู้ ญิงอหลงั อหมดประจยเดือน และ •ผชู้ ยยกม็ ีควยมเสี่ยงอต่อกยรเป็นโรคน้ีมยกกวย่ ผหู้ ญิงอมยกถึงอ 3 เท่ย เพรยะผชู้ ยยจะมีระดบั กรดยรู ิคในร่ยงอกยยสูงอ แต่ผหู้ ญิงอน้นั ระดบั กรด ยรู ิคจะสูงอข้ึนเม่ือถึงอวยั หมดประจยเดือน

ผทู้ ี่มีควยมเสี่ยงอในกยรเป็นโรคเก๊ยท์ ยงั อไดแ้ ก่กล่มคนเหล่ยน้ี • ผทู้ ี่เป็นโรคอว้ น และผทู้ ี่มีน้ยหนกั มยกเกินปกติ • ผทู้ ่ีมีภยวะหวั ใจลม้ เหลว หรือภยวะที่หวั ใจไม่สยมยรถสูบฉีดเลือดไปเล้ียงออวยั วะต่ยงอ ๆ ของอร่ยงอกยยไดอ้ ยย่ งอเพยี งอพอ • ผทู้ ี่เป็นโรคเบยหวยน • ผทู้ ่ีมีประวตั ิบคคลในครอบครัวป่ วยเป็นโรคเก๊ยท์ • ผทู้ ี่มีภยวะควยมดนั โลหิตสูงอ • ผทู้ ี่เป็นโรคไตและผทู้ ่ีมีพฤติกรรมกยรดยเนินชีวติ ดงั อต่อไปน้ี กม็ ีควยมเสี่ยงอต่อกยเกิดโรคเก๊ยทเ์ ช่นกนั • ผทู้ ่ีชอบรับประทยนเน้ือสตั วท์ ีี่มีโปรตีนสูงอ • ผทู้ ่ีชอบด่ืมแอลกอฮอล์ • ผทู้ ่ีตอ้ งอรับประทยนยยขบั ปัสสยวะ

สยเหตของอโรคเกย๊ ท์ • ร่ยงอกยยของอคนเรยน้นั จะสร้ยงอกรดยรู ิคข้ึนในระหวย่ งอท่ีเกิดกยรแตกตวั ของอสยรเคมีที่เรียกวย่ พวิ ริน ซ่ึงอเป็น สยรเคมีท่ีมีอยใู่ นอยหยรและเคร่ืองอด่ืม และกรดยรู ิคท่ีร่ยงอกยยสร้ยงอข้ึนมยน้นั กจ็ ะถกู ไตกยจดั และปล่อยออก จยกร่ยงอกยยดว้ ยกยรปัสสยวะ • แตใ่ นบยงอคร้ังอ ร่ยงอกยยกผ็ ลิตกรดยรู ิคมยกเกินไป หรือไตไม่สยมยรถกยจดั ไดห้ มด ร่ยงอกยยกจ็ ะมีระดบั กรดยู ริคสูงอเกินไป เมื่อกรดมีควยมเขม้ ขน้ กจ็ ะจบั ตวั กนั เป็นผลึก ผลึกน้นั มีควยมคม จึงอทยใหเ้ กิดกยรอกั เสบและ เจบ็ ปวด แตท่ ้งั อน้ี ผมู้ ีระดบั กรดยรู ิคในร่ยงอกยยสูงอกไ็ ม่ไดเ้ ป็นโรคเก๊ยทไ์ ปหมดทกคน

อยกยรของอโรคเกย๊ ทเ์ ป็นอยย่ งอไร • ผทู้ ี่ถูกโรคเก๊ยทเ์ ลน่ งอยนจนเกิดควยมเจบ็ ปวดทกขท์ รมยณ เรยมกั จะเรียกวย่ โรคเกย๊ ทก์ ยเริบ • อยกยรเจบ็ ปวดท่ีเกิดข้ึนน้นั สยมยรถจะมีเกิดกยรเจบ็ ปวดรนแรงอ และเกิดข้ึนอยย่ งอทนั ทีทนั ใดเลยกไ็ ด้ แตส่ ่วนมยก อยกยรจะเกิดข้ึนในช่วงอขย้ มคืน โดยจะมีอยกยรดงั อต่อไปน้ี • ปวดบริเวณขอ้ ต่อบยงอจดมยก • มีอยกยรบวม ตึงอ แขง็ อ และแดงอในจดท่ีเป็น • เกิดควยมเจบ็ ปวดเมื่อถูกสมั ผสั แมจ้ ะเป็นกยรสมั ผสั เบย ๆ • ปวดร้อนในบริเวณท่ีเป็นเหมือนถูกไฟเผย

อยกยรของอโรคเกย๊ ทเ์ ป็นอยย่ งอไร • เม่ือโรคสงอบ ผปู้ ่ วยอยจจะไม่มีอยกยรใด ๆ แต่เมื่อมีอยกยรข้ึนมย อยกยรดงัอกล่ยว สยมยรถจะเป็นอยนู่ ยนเป็นสปั ดยห์ อยจะ 1-2 สปั ดยห์เลยกไ็ ด้ โรคเก๊ยท์ กยเริบบ่อยแค่ไหน • ผปู้ ่ วยโรคเก๊ยทแ์ ต่ละรยย เกิดอยกยรกยเริบแตกต่ยงอกนั ไป • บยงอรยยกเ็ กิดอยกยรกยเริบบ่อย ในขณะที่ผปู้ ่ วยบยงอรยยอยจจะนยนเป็นปี กวย่ จะมี อยกยรกยเริบข้ึนมยสกั คร้ังอ แต่ท้งั อน้ี หยกป่ วยเป็นโรคเก๊ยทแ์ ลว้ ไมไ่ ดร้ ับกยรรักษย อยกยรกยเริบจะเกิดข้ึนบ่อย และขยยยวงอกวย้ งอข้ึน จยกเจบ็ ปวดขอ้ ต่อไม่กจี่ ด กข็ ยยย เป็ นหลยยจด