คู่มือตรวจสอบความพร้อมแนวทางการบริหารจัดการศูนย์พักพิงชั่วคราว

ชุดรายการตรวจสอบความพร้อมแนวทางการบริหารจัดการศูนย์ พักพิงฉบับนี้ได้รับการจ้ดทำ�และตีพิมพ่์ด้วยความสนับสนุนของ องคก์ ารเพือ่ การพฒั นาระหวา่ งประเทศของสหรัฐอเมรกิ า จดั ทำ�โดยองคก์ ารระหวา่ งประเทศเพื่อการโยกย้ายถิน่ ฐาน (IOM) 2555 ชุดรายการตรวจสอบความพรอ้ มนสี้ ะทอ้ นหลกั การแนวทางใน ‘บรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชว่ั คราว’ เพือ่ สนับสนนุ การท�ำ งานภาคสนามของบคุ คลและหนว่ ยงานทีม่ สี ่วนรว่ มในการบริหาร จดั การศนู ยพ์ ักพิงช่ัวคราวในประเทศไทย รายการตรวจสอบทง้ั หมดสำ�หรบั การบรหิ ารจัดการศูนยพ์ กั พงิ ชว่ั คราวในประเทศไทยน้ี อ้าง อิงมาจาก The Camp Management Toolkit, 2008 version (www.nrc.no) และ The Good Enough Guide – Impact Measurement and Accountability in Emergencies, 2011 re- printed version 2011 (www.ecbproject.org) ลขิ สิทธภิ์ าพภา่ ยทง้ั หมดเปน็ ของ IOM ประเทศไทย 2554

ตแนรววทจาสงกอาบรบครวิหาามรพจดั รก้อามร ศนู ย์พกั พงิ ชัว่ คราว



ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 1-2 ความเขา ใจพนื้ ฐานในการประสานงานและ การบรหิ ารจดั การศนู ยพ ักพิงชวั่ คราว หนว่ ยงานบรหิ ารจัดการศูนย์พักพงิ ช่วั คราว หน่วยงานบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวไดล้ งนามในขอ้ ตกลงร่วมกบั ภาครฐั เพอ่ื กำหนดบทบาทและหน้าทใ่ี นการใหค้ วามชว่ ยเหลอื และความคมุ้ ครองกบั กลุม่ ผพู้ ลดั ถนิ่ ภายในประเทศ ศูนย์พกั พิงถูกตัง้ ข้นึ เพ่ือเป็นทางเลือกสุดท้ายในการให้ความช่วยเหลือแบบ ชวั่ คราวและใหค้ วามคุม้ ครองกบั กลุ่มคนทจ่ี ำตอ้ งโยกยา้ ยทอ่ี ยอู่ าศยั เน่ืองจากภยั ธรรมชาตหิ รอื สถานการณ์ความรนุ แรง หาแนวทางในการแกป้ ญั หาอยา่ งยงั่ ยนื ตงั้ แต่แรกเรมิ่ โครงการหรือการวางแผนการรบั มือของหน่วยงานบริหารจัดการศูนย์พกั พิง ชวั ่ คราวนัน้ ต้องพจิ ารณาถงึ กฏหมาย มาตรฐาน แนวทาง ระเบยี บปฏบิ ตั ติ ่างๆ ของประเทศและในระดบั สากล มกี ารวางแผนและพฒั นาการบรหิ ารจดั การขอ้ มูลข่าวสารอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ ร่วมกบั หน่วยงานอ่ืนท่เี ก่ียวขอ้ งเพ่อื ท่กี ารให้ความช่วยเหลอื และการให้ความ คมุ้ ครองจะเกดิ ขน้ึ อยา่ งเป็นธรรม วางแผนใหผ้ พู้ กั พงิ มสี ว่ นรว่ มในการดำเนินการของศนู ย์ มกี ารวางแผน ปฏบิ ตั ิ กำกบั ดูแลและประเมนิ ผลกจิ กรรมทใ่ี ชใ้ นการบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว เ พ่ือ แ ส ด ง ใ ห้เ ห็น ถึง ป ร ะ สิท ธ ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม เ ป็ น ธ ร ร ม ข อ ง ก า ร บ ริห า ร ง า น และมสี ว่ นรว่ มของผปู้ ระสบภยั จดั ทำระบบในการเกบ็ รวบรวม วเิ คราะห์ เกบ็ รกั ษา และเผยแพรข่ อ้ มลู ขา่ วสาร ทเ่ี กย่ี วกบั ชวี ติ ในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวต่อบุคคลและหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง แต่ตอ้ ง คำนึงถงึ ความปลอดภยั และการเกบ็ รกั ษาขอ้ มลู สว่ นบุคคล วตั ถุประสงค์และศกั ยภาพในการดำเนินงานของหน่วยงานบรหิ ารจดั การศูนย์ พกั พงิ ชวั่ คราวนนั้ ตอ้ งชดั เจนและเป็นทท่ี ราบโดยทวั่ กนั รวมถงึ การเตรยี มความ ชว่ ยเหลอื เพมิ่ เตมิ ดา้ นอน่ื จงั หวดั มแี ผนการใหก้ ารศกึ ษาแกเ่ ดก็ และเยาวชนทจ่ี ำตอ้ งอพยพโยกยา้ ยทอ่ี ยอู่ าศยั การใหค้ วามคมุ้ ครองบุคคล หรอื กลมุ่ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ นนั้ รวม อยใู่ นการดำเนินการทกุ อยา่ งในการบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ผู้จัดการศูนย์พักพิงชัว่ คราวผลักดันให้เกิดความร่วมมือกันระหว่างภาครัฐ ภาคประชาชน ภาคเอกชน หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื ผอู้ ยอู่ าศยั ในศนู ย์ และชมุ ชนในละแวกนนั้ อยา่ งโปรง่ ใสและเป็นธรรม

หนว่ ยงานบรหิ ารจัดการศนู ย์พักพิงชั่วคราว เป้าหมายหลกั ในการปฏบิ ตั งิ านของผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว คอื ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ในศนู ย์ และคมุ้ ครองสทิ ธมิ นุษยชนของผพู้ กั พงิ ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว จะจดั สง่ ปํญหาทท่ี างศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวไมส่ ามารถ แกไ้ ขไดไ้ ปยงั หน่วยงานของเจา้ หน้าทร่ี ฐั หรอื หน่วยงานทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย

ตรวจสอบความพรอ มบทที่ 3 หนา ท่แี ละความรับผิดชอบ การบรหิ ารจัดการและการฝึกอบรมเจา้ หน้าท่ี เจ้าหน้าท่ใี นศูนย์มที กั ษะและความรู้ความสามารถในการทำงานท่สี มดุลไม่ว่า ในดา้ นการใหค้ วามคมุ้ ครองสทิ ธิ การใหค้ วามชว่ ยเหลอื งานธรุ การ เทคโนโลยี สารสนเทศ การบรหิ ารจดั การขอ้ มลู หรอื การเขา้ ถงึ ชมุ ชน มผี ูห้ ญงิ เป็นตวั แทนของทมี งานอย่างเหมาะสมกบั สดั ส่วนจำนวนประชากรชาย และหญงิ ทอ่ี าศยั ในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว เจา้ หน้าทใ่ี นทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวทกุ คนรถู้ งึ บทบาท หน้าทแ่ี ละความ รบั ผดิ ชอบของตนเองอยา่ งชดั เจน มขี นั้ ตอนทช่ี ดั เจนในการกำกบั ดแู ลและประเมนิ การทำงานของเจา้ หน้าท่ี มแี ผนการอบรมให้ความรู้และพฒั นาศกั ยภาพการทำงานของเจ้าหน้าท่อี ย่าง ต่อเน่ือง จดั อบรมเพ่ือปลุกจิตสำนึกในการป้องกนั การใช้ความรุนแรงอนั เน่ืองมาจาก เพศภาวะแก่เจา้ หน้าท่ี เจ้าหน้าท่ที ุกคนเขา้ ใจถงึ จุดมุ่งหมายของทมี บรหิ ารจดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราว อยา่ งชดั เจน เจา้ หนา้ ทท่ี กุ คนไดร้ บั การอบรมเกย่ี วกบั ระเบยี บวนิ ยั และลงลายมอื ชอ่ื เพอ่ื รบั ทราบ เจา้ หนา้ ทไ่ี ดร้ บั การอบรมในการทำงานกบั กลมุ่ คนทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ มาตรฐาน นโยบาย และ แนวทางในการปฏิบตั ิงานต่างๆ กำหนดและเผยแพรม่ าตรฐาน ตวั ชว้ี ดั นโยบายและแนวทางในการปฏบิ ตั งิ านตา่ งๆ ทเ่ี หมาะสม เป้าหมายและศกั ยภาพในการดำเนินการบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวต้อง ชดั เจน โปรง่ ใส และเป็นไปในทางเดยี วกนั กบั แผนกลยทุ ธเพอ่ื รองรบั สถานการณ์ ฉุกเฉนิ ทว่ี างไวใ้ นภาพรวม มีการประสานงานกับเจ้าหน้าท่ีรฐั และบุคคลหรือหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องอ่ืนๆ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและเป็นไปตามมาตรฐานต่างๆทว่ี างไว้ เผยแพรจ่ ดุ มงุ่ หมายและแผนการทำงานของผจู้ ดั การศนู ยใ์ หก้ บั ผพู้ กั พงิ จดั เผยแพรข่ อ้ มลู เกย่ี วกบั ระเบยี บวนิ ยั ต่างๆ ใหก้ บั ผพู้ กั พงิ มกี ลไกในการรบั ขอ้ รอ้ งเรยี นและความคดิ เหน็ ต่างๆ ในศนู ย์

มาตรฐาน นโยบาย และ แนวทางในการปฏบิ ัตงิ านต่างๆ ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ ฯ (รวมทงั้ เดก็ และสตร)ี ทราบวา่ จะตอ้ งไปรอ้ งเรยี นทไ่ี หนหากถกู ลว่ งละเมดิ มเี จา้ หน้าทท่ี ไ่ี ดร้ บั มอบหมายใหร้ บั รายงานเรอ่ื งราวต่างๆ ภายในศนู ย์ มาตรฐาน นโยบายและแนวทางในการปฏบิ ตั งิ านต่างๆ เป็นสว่ นหน่ึงของการ อบรมเจา้ หน้าท่ี มาตรฐาน ต่างๆ ตอ้ งไดร้ บั การประเมณิ ผลและดแู ลเป็นประจำ การประสานงานและการควบคุมดแู ลการให้ความช่วยเหลือดา้ นต่างๆ มกี ารประเมนิ การใหค้ วามคมุ้ ครองและความชว่ ยเหลอื สำหรบั ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ ขนั้ ตอนต่างๆในการประสานงานและควบคมุ ดแู ล ตอ้ งเป็นทย่ี อมรบั และมกี ารแจง้ ใหท้ กุ หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งทราบ การควบคุมดูแลอย่างต่อเน่ืองในศูนย์เป็นไปในแนวทางเดียวกนั กบั แผนการ รบั มอื ในภาพรวม ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวไดร้ บั ความไวว้ างใจและอำนาจในการประสานงาน ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ ทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสนบั สนุนใหเ้ กดิ ความรว่ มมอื การตรวจสอบ และ การแสดงความคดิ เหน็ ต่างๆ มรี ะบบในการควบคมุ ดแู ลและประเมนิ ผลโดยอาศยั ขอ้ มลู จากชมุ ชนอยา่ งต่อเน่ือง มกี ารกำกบั ดแู ลแผนการต่างๆเพอ่ื ใหผ้ พู้ กั พงิ ในศนู ย์ (ทงั้ เดก็ สตรี และกลุม่ ทต่ี อ้ ง ไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ) เขา้ มามสี ว่ นรว่ ม มกี ารประสานงานและนำสวสั ดกิ ารของรฐั มาใหก้ บั ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ ห น่ ว ย ง า น ท่ีใ ห้ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลือ เ ข้า ป ร ะ ส า น ง า น แ ล ะ ร่ ว ม มือ กัน ท ำ ง า น เ พ่ือ ผลประโยชน์ของผพู้ กั พงิ ในศนู ยฯ์ ความคมุ้ ครองทางสทิ ธเิ ป็นหน่ึงในเกณฑก์ ารประเมณิ ผลการทำงานของภาคสว่ น ต่างๆ ประเมณิ ผลการใหค้ วามคุม้ ครองกบั กลุ่มบุคคลทต่ี อ้ งการการดูแลเป็นพเิ ศษและ กลุม่ เสย่ี งต่างๆ มกี ารประเมณิ ความเหมาะสมของโครงการทางดา้ นสภาพสงั คม วฒั นธรรม และ ความเชอ่ื ทางศาสนา ประเมณิ ระบบการรอ้ งเรยี นเรอ่ื งราวต่างๆ

การประสานงานและการควบคุมดูแลการให้ความชว่ ยเหลอื ด้านต่างๆ มบี นั ทกึ แและทำรายงานเกย่ี วกบั ความเหน็ และความกงั วลต่างๆ จากบุคคลหรอื หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งรวมถงึ จากผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ มกี ลไกในการนำบทเรยี นรใู้ นการประสานงานไปปรบั ใชก้ บั แผนการรบั มอื ในอนาคต ทมี ผูจ้ ดั การศูนยพกั พงิ ชวั่ คราวประสานและประเมณิ การใหค้ วามช่วยเหลอื และ ความคมุ้ ครองในศนู ยอ์ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ การจดั ต้ังระบบการปกครองและกลไกเพือ่ ให้ชุมชนมีส่วนร่วม ผนู้ ำทอ้ งถนิ่ มสี ว่ นรว่ มอยา่ งต่อเน่ือง ผนู้ ำดา้ นต่างๆ เป็นทย่ี อมรบั ภายในศนู ย์ กลมุ่ ผนู้ ำในศนู ยม์ กี ฎระเบยี บวนิ ยั ทต่ี กลงรว่ มกนั นำเอากลยทุ ธใ์ นการมสี ว่ นรว่ มและการประชมุ แสดงความคดิ เหน็ มาใชใ้ นการจดั กจิ กรรมและการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ภายในศนู ย์ เปิดโอกาสใหเ้ ดก็ และสตรไี ดซ้ กั ถาม แสดงความคดิ เหน็ และขอ้ กงั วลต่างๆ เปิดโอกาสใหก้ ลุม่ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษเขา้ มามบี ทบาทในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว มกี ารเผยแพรข่ อ้ มลู เกย่ี วกบั บรกิ ารและโครงการภายในศนู ยบ์ อกสถานทไ่ี วอ้ ยา่ ง ชดั เจนและทวั่ ถงึ กลมุ่ การประสานงานของชมุ ชน กลไก และ ชอ่ งทางการรบั สง่ ขอ้ มลู ถกู กระทำ อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ มีจดั ตงั้ คณะทำงานในศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวสำหรบั ทงั้ ในด้านปจั จยั เฉพาะและ ปจั จยั รว่ ม มกี ารกำหนดหน้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบของคณะทำงานอยา่ งชดั เจน ชมุ ชนของผพู้ กั พงิ ในศนู ยพ์ กั พงิ มสี ว่ นรว่ มในการบวนการตดั สนิ ใจ มกี ลไกในการรบั ขอ้ รอ้ งเรยี นและความคดิ เหน็ ต่างๆ ในศนู ย์ มขี นั้ ตอนการดำเนินการเพอ่ื ทำใหแ้ น่ใจวา่ มกี ารนำความคดิ เหน็ จากผพู้ กั พงิ ใน ศนู ยไ์ ปปรบั ใชใ้ นการวางแผนโครงการ การดแู ลและบำรงุ รกั ษาโครงสร้างพ้นื ฐานของศูนย์พกั พงิ ช่ัวคราว โครงสรา้ งพน้ื ฐานในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวเป็นไปตามมาตรฐานทก่ี ำหนดไว้ มาตรฐานทใ่ี ชต้ อ้ งทำใหผ้ พู้ กั พงิ ในศนู ยส์ ามารถใชช้ วี ติ ไดต้ ามหลกั สทิ ธมิ นุษยชน ขนั้ พน้ื ฐาน

การดูแลและบำรุงรกั ษาโครงสรา้ งพ้นื ฐานของศนู ยพ์ ักพงิ ช่ัวคราว มหี น่วยบรกิ ารยอ่ ยทส่ี ามารถซ่อมและบำรงุ รกั ษาโครงสรา้ งพน้ื ฐานของศนู ยไ์ ด้ เจา้ หน้าทข่ี องรฐั มหี น้าทใ่ี นการบำรุงรกั ษาโครงสรา้ งพน้ื ฐานของศูนยต์ ามความ เหมาะสม หากมคี วามจำเป็นทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวควรมศี กั ยภาพในการชว่ ยบำรงุ รกั ษาโครงสรา้ งพน้ื ฐาน สภาพความเป็นอยโู่ ดยทวั่ ไปและหน่วยงานทางสงั คมในศนู ยฯ์ ตอ้ งเออ้ื ต่อการคมุ้ ครองดแู ลต่อบุคคลซง่ึ ตอ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ รายงานสภาพของโครงสรา้ งพ้นื ฐานต่อหน่วยงานของรฐั ท่กี ำกบั ดูแลในเร่อื งน้ี และในทป่ี ระชมุ กลมุ่ ประสานงาน การบรหิ ารจัดการขอ้ มูล ทมี จดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวร่วมงานกบั ฝ่ายประสานงานกลางอย่างใกลช้ ดิ ใน การบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ภายในศนู ย์ ภาครฐั มบี ทบาทในการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ มขี อ้ ตกลงรว่ มกบั หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื วา่ ใครตอ้ งเกบ็ ขอ้ มลู ในศนู ยเ์ รอ่ื ง ใดและเพอ่ื อะไร (เพอ่ื ป้องกนั การเกบ็ ขอ้ มลู ทซ่ี ำ้ ซอ้ นและมากเกนิ ความจำเป็น) ผพู้ กั พงิ ในศนู ยไ์ ดร้ บั การขน้ึ /ลงทะเบยี น ขอ้ มลู สถติ ดิ า้ นจำนวนประชากรตอ้ งมกี ารปรบั ใหเ้ ป็นขอ้ มลู ลา่ สดุ อยเู่ สมอ เกบ็ ขอ้ มลู ทร่ี วบรวมไวใ้ นทท่ี ป่ี ลอดภยั และเป็นความลบั มีก า ร ก ำ ห น ด เ ส้น ฐ า น ท า ง ข้อ มูล เ ก่ีย ว กับ ส ภ า พ ค ว า ม เ ป็ น อ ยู่ใ น ศูน ย์เ พ่ือ ใ ช้ เปรยี บเทยี บกบั ขอ้ มลู ในอนาคต เจ้าหน้าท่ขี องหน่วยงานบรหิ ารจดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวต้องได้รบั การอบรม เกย่ี วกบั การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู มเี หตุผลทจ่ี ดั ทำการเกบ็ ขอ้ มลู ขอ้ มูลท่ไี ด้รบั การวเิ คราะห์และเผยแพร่เพ่อื ประโยชน์ของหน่วยงานต่างๆท่ใี ห้ ความชว่ ยเหลอื ขอ้ มลู ตอ้ งไดร้ บั การตรวจสอบซำ้ เพอ่ื ความถูกตอ้ งและปรบั ใหเ้ ป็นขอ้ มลู ล่าสดุ อยู่ เสมอ ตอ้ งมกี ารเตรยี มการเพอ่ื ตอบสนองขอ้ วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการจากขอ้ มลู ทเ่ี กบ็ รวบ รวมมา

การสือ่ สารกบั ผพู้ กั พิงในศนู ย์ ผูพ้ กั พงิ ในศูนยร์ ูแ้ ละเขา้ ใจหน้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบของทมี จดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ทมี จดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวและผูพ้ กั พงิ มคี วามสมั พนั ธ์อนั ดตี ่อกนั บนพน้ื ฐาน ของความไวเ้ น้ือเชอ่ื ใจและเคารพซง่ึ กนั และกนั ใชภ้ าษาถน่ิ ในการพดู คยุ กบั ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ หากมลี า่ มหรอื ผแู้ ปลภาษา ตอ้ งมกี ารตรวจสอบความถกู ตอ้ งของขอ้ ความทส่ี อ่ื ออกไป มกี ารใชก้ ลไลและวธิ กี ารในการเผยแพรข่ อ้ มลู ทห่ี ลากหลาย ตอ้ งคำนึงถงึ ผทู้ อ่ี า่ นไมอ่ อกเขยี นไมไ่ ดด้ ว้ ย หากขอ้ ความนนั้ ซบั ซอ้ นตอ้ งระมดั ระวงั การสอ่ื สารใหด้ แี ละชดั เจน ผพู้ กั พงิ ในศนู ยท์ ราบวา่ ชอ่ งทางใดสามารถสง่ และรบั ขอ้ มลู ขา่ วสารไดบ้ า้ ง คณะทำงานในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวและกลมุ่ ตวั แทนอน่ื ๆ เป็นเครอ่ื งมอื หน่ึงในการ เผยแพรข่ อ้ มลู ผนู้ ำต่างๆในศนู ยม์ บี ทบาทในการช่วยใหก้ ารสอ่ื สารระหว่างผพู้ กั พงิ และผจู้ ดั การ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวมปี ระสทิ ธภิ าพ กลไกในการสอ่ื สารคำนึงถงึ กลมุ่ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ ร่วมกนั หาขอ้ ยุตเิ ม่อื เกดิ ความขดั แยง้ ระหว่างผูพ้ กั พงิ ในศูนย์ฯและทมี ผูจ้ ดั การ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว มเี จา้ หน้าทด่ี แู ลดา้ นการสอ่ื สารประจำทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว การส่อื สารระหว่างผูพ้ กั พงิ ในศูนย์และผูจ้ ดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวนัน้ ต้องเป็น การสอ่ื สารแบบสองทางทป่ี ลอดภยั ทเ่ี ขา้ ถงึ ไดง้ า่ ย



ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 4 การมีสวนรวม การมีส่วนร่วม ในการบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ มกี ารวางแผนและจดั สรรงบประมาณเพ่อื พฒั นา การมสี ว่ นรว่ มอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เจา้ หน้าทไ่ี ดร้ บั การอบรมและการสนนั สนุนใหน้ ำกลไกการมสี ว่ นรว่ มต่างๆ มาใช้ ประเมนิ โครงสรา้ งปจั จบุ นั ของการมสี ว่ นรว่ มในศนู ยพ์ กั พงิ ทราบแน่ชดั ถงึ กลมุ่ ต่างๆ ของผพู้ กั พงิ ทงั้ หมดทม่ี อี ยใู่ นศนู ยพ์ กั พงิ นำความเหมอื นและความแตกต่างของกลุม่ ผพู้ กั พงิ มาใชใ้ นการวางโครงสรา้ งของ การมสี ว่ นรว่ มอยา่ งเหมาะสมและครอบคลุม มตี วั แทนจากกลมุ่ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ และ คนกลุม่ น้อย เขา้ รว่ มดว้ ย ทมี ผจู้ ดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวตอ้ งเหน็ คุณค่าและผลกั ดนั การดำเนินงานแบบมี สว่ นรว่ ม และหน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื ในศนู ยน์ ำวธิ กี ารทเ่ี สรมิ สรา้ งมสี ว่ น รว่ มมาใช้ พบปะผนู้ ำหรอื หวั หน้ากลุม่ ทม่ี อี ยแู่ ละเรม่ิ สรา้ งการมสี ว่ นรว่ มจากจดุ นนั้ พรอ้ มทงั้ จดั ประชมุ หรอื กจิ กรรมต่างๆเพมิ่ เตมิ หากเป็นไปได้ อาศยั ระบบการปกครองมอี ยใู่ นการสรา้ งการมสี ว่ นรว่ มโดยใชต้ วั แทนจากกลุม่ ต่างๆ หากเหน็ ถงึ มคี วามไมเ่ ทา่ เทยี มกนั ตอ้ งมกี ารควบคมุ ดแู ลใหเ้ กดิ ความเสมอภาค ขน้ึ โดยไมท่ ำใหเ้ กดิ ความแตกแยกกนั ในกลุม่ ผพู้ กั พงิ มกี ารเลอื กผนู้ ำกลุม่ ไมว่ า่ จะมาจากการเลอื กตงั้ หรอื แต่งตงั้ กต็ าม มกี ารรา่ งขอ้ กำหนดบทบาท หน้าทแ่ี ละความผดิ ชอบรวมทงั้ ระเบยี บวนิ ยั ในการ ทำงาน มกี ารประเมนิ ศกั ยภาพการทำงานของศนู ยใ์ นกลุม่ ผพู้ กั พงิ และในชมุ ชนขา้ งเคยี ง สนับสนุนใหห้ น่วยงานท่ใี หค้ วามช่วยเหลอื จดั จ้างผูพ้ กั พงิ และคนจากชุมชนใน ละแวกนนั้ มาทำงาน มกี ารอบรมใหค้ วามรเู้ พอ่ื กอ่ ใหเ้ กดิ การมสี ว่ นรว่ ม ใชก้ ารประชาสมั พนั ธเ์ มอ่ื จำเป็น ประชมุ กลุม่ ต่างๆอยเู่ ป็นประจำ และมพี น้ื ทท่ี พ่ี อเพยี งต่อความตอ้ งการ

การมีส่วนรว่ ม เจา้ หน้าทแ่ี ละผพู้ กั พงิ ในศูนยไ์ ดร้ บั การอบรมเกย่ี วกบั การส่อื สารอย่างมปี ระสทิ ธิ ภาพและการจดั การกบั ความขดั แยง้ วางแผนให้การมสี ่วนร่วมของผูพ้ กั พงิ ในศูนย์เป็นส่วนหน่ึงของการดำเนินการ ในทกุ ขนั้ ตอน ตงั้ แต่การสำรวจความตอ้ งการ การวางแผน การดำเนินงาน การควบคมุ ดแู ลและการประเมนิ ผล มขี อ้ ตกลงร่วมกนั ระหว่างผูจ้ ดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวและหน่วยงานทใ่ี หค้ วาม ชว่ ยเหลอื วา่ สว่ นไหนเป็นงานอาสาสมคั ร สว่ นไหนตอ้ งจา่ ยคา่ ตอบแทน มกี ลไกในการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นและตอบสนองเรอ่ื งรอ้ งเรยี นนนั้ ชมุ ชนโดยรอบศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวมสี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมต่างๆของศนู ย์ มรี ะบบในการประเมณิ การมสี ่วนร่วมของชุมชนและผู้พกั พงิ ว่าอยู่ในเกณฑ์ท่ี เหมาะสม ควบคุมดูแลเพ่ือไม่ให้เกิดการใช้อำนาจโดยมิชอบหรือไม่ถูกต้องเหมาะสม (เชน่ ดว้ ยการ มตี วั แทนจากทกุ เพศ ทกุ วยั และจากกลุม่ บุคคลทต่ี อ้ งการดแู ลเป็น พเิ ศษ) ทีมผู้จัดการศูนย์พกั พิงชัว่ คราวควบคุมและจัดการหากเกิดการกระทำท่ีไม่ เหมาะสม เชน่ การคอรร์ ปั ชนั่ การเลน่ พรรคเลน่ พวก การใชก้ ลมุ่ กดดนั และการหาผลประโยชน์ใหต้ นเอง การประเมนิ ผลการมสี ว่ นรว่ มเป็นสว่ นหน่ึงในการดำเนินงานของทมี ผจู้ ดั การศนู ย์ พกั พงิ ชวั่ คราว

ตรวจสอบความพรอมบทท่ี 4 การจัดตัง้ กลไกในการรับเรอ่ื งรองเรยี น กลไกการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นและการตอบรบั แกไ้ ขเป็นวธิ กี ารหน่ึงในการสรา้ งแนวท างในการแกไ้ ขปญั หาความขดั แยง้ และเป็นกลไกทผ่ี เู้ กย่ี วขอ้ งทงั้ ภายในและภายนอกสามา รถรอ้ งเรยี นและรบั การแกไ้ ขปญั หาได้ การจดั ตง้ั กลไกในการรบั เรื่องร้องเรยี น กำหนดใหช้ ดั เจนวา่ อะไรคอื “เรอ่ื งรอ้ งเรยี น” อธบิ ายอยา่ งชดั เจนวา่ ทกุ คนมสี ทิ ธใิ นการรอ้ งเรยี น สร้างนโยบายในการร้องเรียนบนพ้ืนฐานของระเบียบข้อบังคับขององค์กร และรวมถงึ • หลกั การต่างๆ เชน่ ตอ้ งไมใ่ ชก่ ารแกแ้ คน้ สว่ นตวั และ การเกบ็ ขอ้ รอ้ งเรยี น เป็นความลบั • วธิ กี ารรอ้ งเรยี น (เชน่ แจง้ เป็นลายลกั ษณ์อกั ษร หรอื แจง้ ดว้ ยวาจา) • ใครมสี ทิ ธริ อ้ งเรยี นไดบ้ า้ ง (เชน่ รอ้ งเรยี นแทนคนอน่ื ๆ ทอ่ี า่ นไมอ่ อก เขยี นไมไ่ ด้ หรอื คนทห่ี วาดกลวั วา่ ตนเองจะไมป่ ลอดภยั หากรอ้ งเรยี นดว้ ย ตนเอง ) • ใครเป็นผรู้ บั และแยกแยะเรอ่ื งรอ้ งเรยี น (ควรคำนึงถงึ ความเป็นองคก์ ร อคติ ทางอายแุ ละเพศ) • มขี นั้ ตอนอยา่ งไร และใชร้ ะยะเวลาดำเนินการนานเทา่ ไรในการจดั การกบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นต่างๆ เปิดโอกาสใหต้ วั แทนจากชุมชนพกั พงิ ไดม้ สี ว่ นรว่ มในการออกความเหน็ เกย่ี วกบั วธิ กี ารดำเนินการและขนั้ ตอนการรอ้ งเรยี น (เชน่ ตงั้ กลอ่ งรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นทวั่ ไป หรอื เป็นจดหมายระบุชอ่ื ผรู้ บั ) ควรสรา้ งกลไกจากโครงสรา้ งทม่ี อี ยแู่ ลว้ เชน่ กลุม่ ผสู้ งู อายุ และอน่ื ๆ กำหนดขนั้ ตอนการรอ้ งเรยี นอย่างชดั เจน ซึ่งรวมไปถงึ : • วธิ กี ารรอ้ งเรยี น • เรอ่ื งรอ้ งเรยี นจะไดร้ บั การดำเนนิ การอยา่ งไรและเมอ่ื ไร • ผลของการรอ้ งเรยี นจะมาในรปู แบบใดและเมอ่ื ไร คำนึงถงึ การสรา้ งกลไกในการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นใหง้ า่ ยต่อการเขา้ ถงึ ปลอดภยั และ เป็นความลบั รวบรวมสถติ ขิ องเรอ่ื งรอ้ งเรยี น และการตอบรบั แกไ้ ข นำขอ้ มูลทไ่ี ดจ้ ากการรอ้ งเรยี นมาใชใ้ นการประเมนิ และปรบั ปรุงและพฒั นาการ ดำเนินงาน

การจดั ตงั้ กลไกในการรบั เรื่องร้องเรยี น แสดงใหผ้ พู้ กั พงิ เหน็ ว่ามกี ารแกไ้ ขปรบั ปรุงโครงการและการดำเนินงานตามทไ่ี ด้ รบั รอ้ งเรยี นมาอยา่ งเป็นรปู ธรรม ปรบั ปรงุ และเผยแพรร่ ปู แบบการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี น มกี ารออกใบรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี น (ตามความเหมาะสม) ดำเนินการแกไ้ ขเรอ่ื งรอ้ งเรยี นต่างๆใหเ้ ป็นไปในแนวทางเดยี วกนั สรา้ งกระบวนการพจิ ารณาอุทธรณ์หากขอ้ รอ้ งเรยี นนัน้ ยงั ไม่ไดร้ บั การแก้ไขให้ เป็นทพ่ี งึ พอใจ

ตรวจสอบความพรอ มบทที่ 4 การจดั ต้ังคณะทำงานในศนู ยพ กั พิงช่วั คราว รายการตรวจสอบน้ีชว่ ยใหเ้ หน็ ถงึ องคป์ ระกอบต่างๆ ในการจดั ตงั้ คณะทำงาน และการดำเนินงานอยา่ งต่อเน่ือง รายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ สามารถอา่ นไดจ้ าก “ชดุ แนวทางการ บรหิ ารจดั การทอ่ี ยอู่ าศยั ชวั่ คราว” การจัดต้ังคณะทำงาน จดั ใหม้ กี ารเลอื กตงั้ ผนู้ ำกลุม่ รา่ งบทบาทและหน้าทข่ี องคณะทำงาน โดยพจิ รณาระยะเวลาในการใชง้ านของ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว กำหนดตวั ชว้ี ดั ความสำเรจ็ ต่าง ตรวจสอบใหแ้ น่ใจวา่ มตี วั แทนจากทกุ เพศทกุ วยั จากกลมุ่ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การ ดแู ลเป็นพเิ ศษ จากชมุ ชนโดยรอบ ฯลฯ กำหนดสถานทแ่ี ละเวลาในการประชมุ กำหนดใหม้ กี ารหมนุ เวยี นหน้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบ การดำเนินงานอยา่ งต่อเนอื่ งของคณะทำงาน รา่ งระเบยี บขอ้ บงั คบั ของคณะทำงานหรอื ของชมุ ชน กำหนดขนั้ ตอนในการรอ้ งทกุ ข์ กำหนดขนั้ ตอนในการตดั สนิ ใจ กำหนดขนั้ ตอนในการประชมุ เชน่ การจดบนั ทกึ การประชมุ กำหนดประธานใน ทป่ี ระชมุ ฯลฯ กำหนดขนั้ ตอนในการเผยแพรข่ อ้ มลู กำหนดขนั้ ตอนการตดิ ตามการดำเนินงานของขอ้ สรปุ จากทป่ี ระชมุ ออกแบบและพฒั นาวธิ กี ารสำหรบั คณะทำงานใชใ้ นการควบคมุ ดแู ลภาคสว่ นตา่ งๆ กำหนดบทบาทของหน่วยงานการบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวในการสง่ ต่อ ขอ้ มลู ไปยงั ฝา่ ยประสานงานกลาง กำหนดขนั้ ตอนในการถอดถอนหรอื เพกิ ถอนเรอ่ื งต่างๆ สนนั สนุนการพฒั นาศกั ยภาพในการทำงาน การอบรมใหค้ วามรู้ และการตดิ ตาม ผลงาน การยตุ คิ ณะทำงาน กำหนดขนั้ ตอนในการสง่ ต่อขอ้ มลู หรอื การลบลา้ งขอ้ มลู



ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 4 การจัดตั้งและการดำเนนิ การสนทนากลุม การสนทนากลุม่ คอื การรวบรวมขอ้ มลู และทำความเขา้ ในประเดน็ ปญั หาเฉพาะ ดา้ น โดยผา่ นการสนทนากบั กลุม่ ทม่ี สี ว่ นเกย่ี วขอ้ งหรอื มสี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี กบั ปญั หานนั้ ๆ เพอ่ื ใหไ้ ดข้ อ้ มลู เชงิ คณุ ภาพ เจาะลกึ ถงึ ประเดน็ ปญั หา และ เพอ่ื สามารถรว่ มกนั หาทาง แก้ไขปญั หาและจัดตัง้ แผนการดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพการสนทนากลุ่ม ควรมกี ารตงั้ ประเดน็ หลกั บทบาทของผดู้ ำเนินการสนทนากลุม่ สำคญั มากเน่ืองจากผดู้ ำเนิน การสนทนากลุม่ ตอ้ งระลกึ อยเู่ สมอวา่ ไมม่ คี ำตอบใดทถ่ี กู หรอื ผดิ เพราะหลกั สำคญั ของการ สนธนารว่ มกนั อยทู่ ข่ี นั้ ตอนของการพดู คยุ แสดงความคดิ เหน็ และหาขอ้ โตแ้ ยง้ โดยปกตแิ ลว้ การสนทนากลุม่ ไมค่ วรเชญิ ผนู้ ำ หรอื ผมู้ อี ำนาจในกลุม่ ต่างๆเขา้ มา เกย่ี วขอ้ ง เน่ืองจาก การพดู คยุ เพอ่ื แลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ กนั นนั้ จะดที ส่ี ดุ หากไมม่ ผี ทู้ ม่ี ี อำนาจในการตดั สนิ ใจรว่ มอยู่ แต่สามารถสมั ภาษณ์กลุม่ ผนู้ ำต่างหากได้ บางครงั้ การพดู คยุ เพอ่ื แลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ กนั ในลกั ษณะน้ีสามารถแยกเป็นกลุม่ ๆ ได้ เชน่ กลุม่ ผชู้ าย ผหู้ ญงิ หรอื กลุม่ เดก็ ผชู้ าย เดก็ ผหู้ ญงิ การจัดต้งั การสนทนากลุม่ กำหนดหวั ขอ้ เรอ่ื งทจ่ี ะพดู คยุ กนั ในกลมุ่ เชน่ การคมุ้ ครองสทิ ธิ การศกึ ษา การมสี ว่ นรว่ ม สขุ ภาพ ฯลฯ ใหเ้ วลากบั การเตรยี มคำถามต่างๆ (รวมทงั้ คำถามในการเปิดประเดน็ คำถาม เพอ่ื เปิดโอกาสใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มสนทนาแสดงความคดิ เหน็ ฯลฯ) เลอื กคนทจ่ี ะมารว่ มกลมุ่ สนทนา เตรยี มการเรอ่ื งภาษาหรอื การแปลภาษาถา้ จำเป็น จดั ใหม้ ผี บู้ นั ทกึ การสนทนา เลอื กสถานทใ่ี นการสนทนาทเ่ี หมาะสมและมดิ ชดิ เลอื กเวลาในการจดั กลุม่ สนทนาใหเ้ หมาะสม การดำเนินการสนทนากลมุ่ นดั แนะกบั ลา่ ม/ผแู้ ปลภาษาวา่ ตอ้ งแปลทกุ ประโยค ไมใ่ ชก่ ารแปลโดยสรปุ จดั ทน่ี งั่ ทเ่ี ออ้ื ต่อการสนทนากลุม่ (เชน่ การนงั่ แบบลอ้ มวง) จดั เวลาใหม้ กี ารแนะนำตวั ในตอนตน้ ของการสนทนา กำหนดกฏระเบยี บในการสนทนา (เชน่ ทกุ คนมสี ทิ ธทิ จ่ี ะพดู และแสดงความคดิ เหน็ อยา่ งเตม็ ท่ี ผอู้ อกความคดิ เหน็ จะไมถ่ กู เปิดเผย ฯลฯ) แจง้ วตั ถุประสงคใ์ นการพดู คยุ กนั ใหช้ ดั เจน และสรา้ งขอ้ ตกลงรว่ มกนั ในกลุม่ สนทนาตงั้ แต่เรมิ่ ตน้

การดำเนินการสนทนากล่มุ ใชก้ จิ กรรมกระตุน้ บทสนทนาทเ่ี หมาะสมกบั บรบิ ททางวฒั นธรรม ใชส้ อ่ื ทเ่ี หมาะสม เชน่ แผนท่ี รปู ภาพ และสญั ลกั ษณ์ต่างๆ แจง้ ใหผ้ รู้ ว่ มสนทนากลมุ่ ทราบถงึ วธิ กี ารแจง้ ผลการดำเนนิ การทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ หลงั จาก การสนทนากลุม่ ใหท้ กุ คนมโี อกาสไดพ้ ดู โดยอาศยั เทคนิคต่างๆ เชน่ การจบั ฉลากลำดบั การพดู พยายามใหแ้ ต่ละคนไดแ้ สดงความคดิ เหน็ ของตนเองอยา่ งละเอยี ด อยา่ ทำใหผ้ ทู้ อ่ี ยใู่ นการสนทนารสู้ กึ วา่ ตอ้ งรบี พดู หรอื ไมไ่ ดร้ บั ความสนใจ ถามคำถามทไ่ี มซ่ บั ซอ้ น และถามทลี ะคำถาม ระวงั ไมใ่ หค้ นใดคนหน่ึงในวงสนทนาขน้ึ มามบี ทบาทมากเกนิ ไป สรปุ ประเดน็ การสนทนาอยา่ งต่อเน่ืองตลอดการพดู คยุ เพอ่ื ใหท้ กุ คนเขา้ ใจตรงกนั อยา่ พดู หรอื แสดงทา่ ทตี ดั สนิ ประเดน็ ทค่ี นอน่ื พดู (ไมว่ า่ จะเหน็ ดว้ ยหรอื ไม)่ ชแ้ี นะใหก้ ลุม่ สนทนาวเิ คราะหถ์ งึ สถานการณ์และนำเอาความเชย่ี วชาญของคนใน กลมุ่ มาใชใ้ นการแกไ้ ขปญั หา ใหเ้ วลากบั ผรู้ ว่ มสนทนาไดซ้ กั ถามและตอบขอ้ สงสยั รว่ มกนั ใหม้ ากทส่ี ดุ การปิดการสนทนากลุ่ม สรปุ ประเดน็ สำคญั ต่างๆ ทไ่ี ดจ้ ากบทสนทนา ตรวจสอบวา่ ประเดน็ สำคญั เหลา่ นนั้ ไดร้ บั การจดบนั ทกึ ตดั สนิ ใจร่วมกบั ผูร้ ่วมสนทนากลุ่มว่าจะมกี ารดำเนินการอย่างไรต่อไปหลงั การ สนทนา ใครจะรบั ผดิ ชอบเรอ่ื งอะไร และกำหนดระยะเวลาในการดำเนินการ ขอบคณุ ผเู้ ขา้ รว่ มการสนทนาสำหรบั การสละเวลาและใหค้ วามคดิ เหน็ ต่างๆ

ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 4 การจดั การและดูแลอาสาสมัคร อะไรทท่ี ำใหก้ ลุม่ อาสาสมคั รมปี ระสทิ ธภิ าพ การคดั เลอื กอาสาสมคั รเพอ่ื เป็นผรู้ ว่ มงานดา้ นการประสานงานและบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ รว่ มกบั ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวนนั้ ควรพจิ ารณาตามกฏเกณฑต์ ่อไปน้ี: o แสดงความสนใจและมคี วามกระตอื รอื รน้ ในเร่อื งของการดำเนินงานดา้ นมนุษยธรรม และ การทำงานของการศนู ยพ์ กั พงิ o มคี วามตงั้ ใจและทมุ่ เทในการใหค้ วามชว่ ยเหลอื และคมุ้ ครองกลมุ่ ผพู้ กั พงิ o มศี กั ยภาพในการใหค้ วามชว่ ยเหลอื มเี วลา ทกั ษะและความสามารถในการเรยี นรู้ เรอ่ื งทจ่ี ำเป็นในการรบั มอื กบั สถานการณ์ฉุกเฉนิ o มคี วามรคู้ วามสามารถและทกั ษะทจ่ี ะเสรมิ ทมี ผจู้ ดั การ o มคี วามเป็นมอื อาชพี มจี รรยาบรรณ มวี ฒุ ภิ าวะ และพรอ้ มใหค้ วามรว่ มมอื o มคี วามรบั ผดิ ชอบของตนเองดี รวมทงั้ ยอมรบั ระเบยี บขอ้ บงั คบั ทร่ี ะบุไวอ้ ยา่ งเป็น ลายลกั ษณ์อกั ษร o มคี วามเป็นผนู้ ำ มที กั ษะในการแกป้ ญั หา ทกั ษะในการคดิ วเิ คราะห์ และทกั ษะ ในการสอ่ื สาร การจัดการและดูแลอาสาสมคั ร ทมี งานผูจ้ ดั การช้แี จงวตั ถุประสงค์การทำงานของอาสามคั รในแผนการบรหิ าร จดั การศนู ยไ์ วอ้ ยา่ งชดั เจน หน้าท่แี ละความรบั ผดิ ชอบของอาสามคั รทุกตำแหน่งระบุไวใ้ นแผนการบรหิ าร จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว หน่วยงานในการบรหิ ารจดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวมแี ผนการจดั การและดูแล อาสาสมคั ร ทร่ี ะบุถงึ นโยบายในการคดั เลอื กอาสาสมคั ร ขนั้ ตอนการสมั ภาษณ์/ ประเมนิ ทกั ษะ ชแ้ี จงหน้าทค่ี วามรบั ผดิ ชอบต่างๆ นโยบายในการจา่ ยคา่ ตอบแทน และการเบกิ จา่ ยเงนิ การมอบหมายใหเ้ จา้ หน้าทด่ี แู ลและควบคมุ การทำงานของ อาสาสมคั รและใหข้ อ้ มลู อน่ื ๆทจ่ี ำเป็นเกย่ี วกบั นโยบายการบรหิ ารงานฝา่ ยบุคคล หน่วยงานในการบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวปฏบิ ตั ติ ามนโยบายดา้ นการ บรหิ ารงานฝา่ ยบุคคลอยา่ งไมล่ ำเอยี ง ซง่ึ ใหเ้ กยี รตแิ ละสนบั สนุนความแตกต่าง และหลากหลายของกลมุ่ คนทเ่ี ขา้ มาอาสา ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวจดั การอบรมใหอ้ าสาสมคั รอยา่ งเหมาะสม เพอ่ื ช่วยเสรมิ สรา้ งศกั ยภาพในการทำงานและทำใหอ้ าสาสมคั รเขา้ ใจในหน้าทค่ี วาม รบั ผดิ ชอบ และกจิ กรรมต่างๆทอ่ี าสาสมคั รตอ้ งเขา้ ไปมสี ว่ นรว่ ม ทมี ผจู้ ดั การศนู ยเ์ ขา้ ใจถงึ ขดี ความสามารถและขอ้ จำกดั ทางเวลาของอาสาสมคั ร ทมี ผจู้ ดั การศูนยป์ ระเมนิ การทำงานของอาสาสมคั รและแจง้ ใหอ้ าสาสมคั รทราบ วา่ สว่ นไหนทำไดด้ แี ลว้ สว่ นไหนตอ้ งปรบั ปรงุ และใหค้ วามสนใจเป็นพเิ ศษ ในขณะเดยี วกนั อาสาสมคั รตอ้ งทบทวนและประเมนิ การทำงานของตนเพอ่ื พฒั นา ตนเองในดา้ นต่างๆ เชน่ กนั

การจดั การและดแู ลอาสาสมคั ร ทมี ผจู้ ดั การศนู ยแ์ ละเจา้ หน้าทม่ี กี ารแสดงการเหน็ คณุ คา่ ของการทำงานของอาสา สมคั ร เชน่ มปี ระกาศนียบตั รหรอื เขม็ ขอบคณุ ทมี ผจู้ ดั การศนู ยม์ ขี นั้ ตอนในการรบั ความคดิ เหน็ และขอ้ เสนอแนะจากอาสาสมคั ร มาปรบั ใชก้ บั แผนการดำเนินการตามความเหมาะสม ทมี ผจู้ ดั การศนู ยเ์ ปิดโอกาสใหก้ บั ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ เขา้ มาทำงานเป็นอาสาสมคั รไป พรอ้ มกบั อาสาสมคั รจากขา้ งนอก แนวทางการปฏบิ ตั งิ านรว่ มกบั อาสาสมคั ร 1. จดั งานใหเ้ หมาะสมกบั ความสามารถของอาสาสมคั ร พจิ ารณาคณุ สมบตั ขิ องหน้าท่ี และความรบั ผดิ ชอบวา่ ตอ้ งใชท้ กั ษะความรคู้ วามสามารถดา้ นใดบา้ ง ตอ้ งการเวลา ทำงานมากน้อยแคไ่ หนผพู้ กั พงิ และตวั อาสาสมคั รจะไดร้ บั ผลประโยชน์อะไรเมอ่ื ตอบ คำถามเหลา่ น้ีไดแ้ ลว้ จงึ หาบุคคลทม่ี คี วามเหมาะสมมารบั หน้าทน่ี นั้ ๆ 2. ผู้จดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวควรให้รายละเอียดในหน้าท่ีและความรบั ผดิ ชอบแก่ อาสาสมคั ร พรอ้ มใหอ้ าสาสมคั รลงลายมอื ชอ่ื เพอ่ื ยนื ยนั วา่ จะปฏบิ ตั ติ ามระเบยี บ ขอ้ บงั คบั ต่างๆ หน้าทค่ี วามรบั ผดิ ชอบควรระบุถงึ ระยะเวลาในการทำงาน มกี าร อบรมใหค้ วามรเู้ รอ่ื งใดบา้ ง ตอ้ งทำงานรว่ มกบั เจา้ หน้าทค่ี นใด และมผี ลตอบแทน อะไรบา้ ง แจง้ วตั ถุประสงคข์ องการทำงานในตำแหน่งนนั้ ๆ ระบุถงึ ผลลพั ธแ์ ละความ สำเรจ็ ในการทำงานทต่ี อ้ งการจากอาสาสมคั ร เพอ่ื หลกี เลย่ี งความเขา้ ใจผดิ ทอ่ี าจจะ เกดิ ขน้ึ และเพ่อื ใหอ้ าสาสมคั รไดเ้ หน็ แนวทางในการปฏบิ ตั งิ านอย่างชดั เจนและเป็น รปู ธรรม 3. มกี ารอบรมใหค้ วามรแู้ ละขอ้ มลู อยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม อาสาสมคั รหลายคนไม่ สามารถทำงานไดอ้ ยา่ งเตม็ ศกั ยภาพเพราะไมไ่ ดร้ บั ความรหู้ รอื ไมไ่ ดร้ บั ขอ้ มลู ทจ่ี ำเป็น และควรมองจากมมุ มองของอาสาสมคั ร วา่ ตอ้ งมคี วามรหู้ รอื ขอ้ มลู ใดบา้ งทท่ี ำใหง้ าน นนั้ ประสบความสำเรจ็ 4. มกี ารตดิ ตามผลงาน กำหนดระยะเวลาในการดำเนินการทแ่ี น่ชดั การรายงานความ คบื หน้าจะชว่ ยใหเ้ หน็ ถงึ ปญั หาไดเ้ รว็ ขน้ึ จงึ ควรอำนวยความสะดวกสำหรบั การราย งานผลการทำงานของอาสาสมคั ร 5. อยา่ ลมื ขอบคณุ อาสาสมคั ร การขอบคณุ เป็นปจั จยั ทส่ี ำคญั ยง่ิ ในการกระตนุ้ การทำงาน ของอาสาสมคั รและทำใหอ้ าสาสมคั รอยากจะชว่ ยงานต่อไป ไมเ่ คยมอี าสาสมคั รคน ไหนบน่ วา่ ไดร้ บั คำขอบคณุ บอ่ ยจนเกนิ ไป หาวธิ ที ส่ี นุกๆและสรา้ งสรรคใ์ นการแสดง ความขอบคณุ ต่ออาสาสมคั ร การเหน็ คณุ คา่ ของเพอ่ื นรว่ มงาน ทงั้ ทมี ผจู้ ดั การศนู ย์ ผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ และชมุ ชน เป็นเครอ่ื งมอื ทท่ี รงพลงั ในการสรา้ งประสบการณ์ทด่ี รี ว่ ม กนั ของอาสาสมคั ร และเป็นเครอ่ื งมอื ในการหาอาสาสมคั รกลุม่ ใหมท่ ม่ี ใี จรกั ในการทำ งานดา้ นมนุษยธรรมดว้ ย

ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 5 การประสานงาน การประสานงาน หน้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบต่างๆ ของหน่วยงานในการบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวชดั เจนและเป็นทร่ี บั รโู้ ดยทวั่ กนั มผี นู้ ำซง่ึ เป็นทย่ี อมรบั ในการประสานงานกบั หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งภายในศนู ยฯ์ เหน็ พอ้ งตอ้ งกนั ถงึ ความสำคญั ในการประสานงานและยอมรบั วา่ เป็นประโยชน์ต่อ การดำเนินงาน มที ศั นคตใิ นการรว่ มกนั ทำงานอยา่ งโปรง่ ใส ใหค้ วามเคารพในความหลากหลาย ของผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ ตอ้ งมคี วามชดั เจนวา่ ใคร ทำอะไรและทไ่ี หน มกี ารตกลงถงึ บทบาท หน้าท่ี ความรบั ผดิ ชอบ และความคาดหวงั รว่ มกนั มคี วามเขา้ ใจตรงกนั เกย่ี วกบั เครอ่ื งมอื ทจ่ี ะใชใ้ นการประสานงาน เจา้ หน้าทไ่ี ดร้ บั การอบรมเกย่ี วกบั การใชเ้ ครอ่ื งมอื ในการประสานงานสง่ ผลใหก้ าร เผยแพรข่ อ้ มลู เป็นทเ่ี ชอ่ื ถอื และถกู นำไปใชอ้ ยา่ งมปี ระโยชน์ มกี ารวางแผนถงึ กลไกต่างๆ ในการประสานงาน และมคี วามหลากหลายตามแต่ วตั ถุประสงค์ เผยแพรก่ ลไกทใ่ี ชใ้ นการประสานงาน เกดิ การมสี ว่ นรว่ มทด่ี ี มตี วั แทนจากหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง รวมทงั้ ตวั แทนจากกลมุ่ บคุ คลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษและตวั แทนจากกลมุ่ เสย่ี งตา่ งๆ เจา้ หนา้ ทข่ี องรฐั มบี ทบาทสำคญั ในการประสานงาน มกี ารประเมณิ ระบบการประสานงานและมขี นั้ ตอนในการรบั ขอ้ เสนอแนะหรอื ขอ้ ตเิ ตยี น ภาษาทใ่ี ชใ้ นการประชมุ รว่ มกนั นนั้ อาจจะเป็นทงั้ ภาษากลางและภาษาทอ้ งถน่ิ มขี อ้ มลู ความเป็นอยใู่ นศนู ยพ์ กั พงิ ทเ่ี ชอ่ื ถอื ได้ และเป็นขอ้ มลู ทใ่ี หมล่ า่ สดุ มกี ารประชมุ เพอ่ื วางแผนรว่ มกนั เพอ่ื การทำงานทส่ี มบรู ณ์และสรา้ งสมั พนั ธภาพ ทด่ี รี ะหวา่ งหน่วยงานทห่ี ลากหลาย



ตรวจสอบความพรอมบทที่ 6 ความรบั ผดิ ชอบตอ บทบาทหนาที่ - การตรวจ สอบขอมลู ท่ีเผยแพร รายการตรวจสอบขอ้ มลู ฉบบั น้ีสามารถใชไ้ ดใ้ นหลายขนั้ ตอนของการประสานงาน และการบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว เพอ่ื ตรวจสอบวา่ ทา่ นไดใ้ หข้ อ้ มลู กบั ผพู้ กั พงิ ใน ศนู ยฯ์ เกย่ี วกบั หน่วยงานหรอื องคก์ รของทา่ นและกจิ กรรมต่างๆทห่ี น่วยงานของทา่ นรว่ ม ดำเนินการอยา่ งครบถว้ นหรอื ไม่ การถามจากผอู้ น่ื วา่ ไดร้ บั ขอ้ มลู อะไรมาบา้ ง จะชว่ ยใหท้ า่ น ทราบวา่ บุคคลเหลา่ นนั้ รบั ขอ้ มลู ทจ่ี ำเป็นเพยี งพอจากตวั ทา่ นหรอื ไม่ ข้อมูลโดยทว่ั ไป ขอ้ มลู พน้ื ฐานเกย่ี วกบั ทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว รวมทงั้ หลกั การตา่ งๆเกย่ี วกบั สทิ ธมิ นุษยชนขนั้ พน้ื ฐาน รายละเอยี ดเกย่ี วกบั กจิ กรรมต่างๆ ของทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ขอ้ มลู ในการตดิ ต่อทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ขอ้ มลู ในการตดิ ต่อหน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื รายงานต่างๆทเ่ี กย่ี วกบั การปฏบิ ตั งิ านของทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ขอ้ มลู และสาเหตุของการตดั สนิ ใจทเ่ี กย่ี วกบั การบรหิ ารจดั การศนู ย์ ขอ้ มลู ลา่ สดุ เกย่ี วกบั กจิ กรรมของทมี จดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว โอกาสในการเขา้ มามสี ว่ นรว่ ม ขอ้ มลู ลา่ สดุ เกย่ี วกบั โครงสรา้ งของคณะทำงานชดุ ต่างๆ ในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว วนั ทแ่ี ละสถานทท่ี ก่ี ำหนดไวส้ ำหรบั การประชมุ และกจิ กรรมต่างๆ ขนั้ ตอนในการแสดงความคดิ เหน็ และใหค้ ำแนะนำ รายละเอยี ดของขนั้ ตอนในการรอ้ งเรยี น โดยปกตแิ ลว้ องคก์ รหรอื หน่วยงานของทา่ นใหข้ อ้ มลู เรอ่ื งอน่ื ดว้ ยหรอื ไม?่ ถา้ มี เป็นขอ้ มลู เรอ่ื งอะไร?



ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 6 การบริหารจดั การขอ มูล การบรหิ ารจัดการข้อมลู นำผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู เขา้ มารว่ มงาน ขอ้ มลู พน้ื ฐานมคี วามถกู ตอ้ งแมน่ ยำและนำเสนอขอ้ มลู ลา่ สดุ เกย่ี วกบั จำนวนของผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ โดยแยกตามอายแุ ละเพศ มขี อ้ มลู ทเ่ี กย่ี วกบั กลมุ่ เสย่ี งตา่ งๆ และกลมุ่ หรอื บคุ คลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษในศนู ย์ มกี ารวางแผนถงึ ระบบบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ทต่ี อบรบั ความตอ้ งการ ข้อมูลที่ถูกต้องและล่าสุด มีความสำคญั อย่างยิ่งในการประสานงานกับหน่วยงานท่ี เกย่ี วขอ้ งในศนู ย์ มกี ารจดั ระเบยี บขอ้ มลู ทม่ี อี ยแู่ ลว้ เพอ่ื ป้องกนั การซำ้ ซอ้ น ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เกย่ี วกบั การใหค้ วามชว่ ยเหลอื ในศนู ย์ ฟอรม์ ทใ่ี ชเ้ กบ็ ขอ้ มลู ตรงต่อความตอ้ งการและผา่ นการทดสอบใชม้ าแลว้ แบบฟอรม์ ในการเกบ็ ขอ้ มลู ชดั เจนและเป็นไปตามตามมาตรฐาน และมตี วั ชว้ี ดั สำหรบั การประเมณิ ผลการทำงาน ทีมผู้จดั การศูนย์พกั พิงชัว่ คราวได้รบั การอบรมระบบการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างมี ประสทิ ธภิ าพ จดั เตรยี มขอ้ มลู ระบบการปกครองในศนู ย์ ทงั้ ระดบั การมสี ว่ นรว่ ม การประสานงาน ประเดน็ ต่างๆทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การรกั ษาความปลอดภยั การประชมุ และแนวคดิ ทจ่ี ะนำมา ใชใ้ นศนู ย์ มฐี านขอ้ มลู “ใคร ทำอะไร ทไ่ี หน” (3Ws) ของหน่วยงานทป่ี ฏบิ ตั งิ านในศนู ย์ มกี ารพดู คยุ และประสานงานกนั ระหวา่ งหน่วยงานวา่ ใครจะเป็นผเู้ กบ็ รวบรวมขอ้ มลู เรอ่ื ง อะไรบา้ งเพอ่ื ป้องกนั การเกบ็ ขอ้ มลู ทซ่ี ำ้ ซอ้ นและมากเกนิ ความจำเป็น ผพู้ กั พงิ ไดท้ ราบถงึ สทิ ธใิ นการเกบ็ รกั ษาขอ้ มลู เป็นความลบั และทราบวา่ มกี ารเกบ็ ขอ้ มลู เรอ่ื งใดบา้ ง จะนำขอ้ มลู ทไ่ี ดน้ นั้ ไปใชใ้ นการดำเนินการเรอ่ื งใด และมกี ารใหข้ อ้ เสนอแนะ และการตดิ ตามผลอยา่ งไร ทมี ผจู้ ดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใชข้ อ้ มลู ทไ่ี ดใ้ นเบอ้ื งตน้ เพ่อื วเิ คราะหห์ าสงิ่ ทข่ี าดแคลน ในการดำเนินงานใหค้ วามชว่ ยเหลอื เผยแรข่ อ้ มลู ใหห้ น่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง รวมถงึ หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื เจา้ หน้าท่ี ของภาครฐั ภาคเอกชนและหน่วยงานอน่ื ๆทราบเพอ่ื รว่ มกนั วเิ คราะหข์ อ้ มลู ทไ่ี ด้ทงั้ น้ีตอ้ ง คำนึงถงึ เรอ่ื งความปลอดภยั และการเกบ็ รกั ษาขอ้ มลู เป็นความลบั

การบริหารจัดการขอ้ มลู นำขอ้ มลู มาใชใ้ นการประชมุ ประสานงาน ในกรณที ต่ี อ้ งสง่ ต่อผพู้ กั พงิ การผลกั ดนั ใหเ้ กดิ ความคมุ้ ครองทเ่ี หมาะสม และการวเิ คราะหห์ าชอ่ งวา่ งในการใหค้ วามความชว่ ยเหลอื มกี ารรกั ษาความปลอดภยั และการเกบ็ ขอ้ มลู สว่ นตวั ดว้ ยการจำกดั การเขา้ ถงึ ฐานขอ้ มลู และหากจำเป็น เอกสารและรายงานสถานการณ์ต่างๆตอ้ งไมเ่ ปิดเผยถงึ ผใู้ หข้ อ้ มลู ผพู้ กั พงิ ในศนู ยม์ สี ว่ นรว่ มในการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ในฐานะผใู้ หแ้ ละรบั ขอ้ มลู เกย่ี วกบั สภาพความเป็นอยู่สทิ ธใิ นการรบั ความชว่ ยเหลอื อยา่ ง เพยี งพอ และการตดั สนิ ใจทม่ี ผี ลต่อการดำเนินชวี ติ ในศนู ย์ กลไกในการเผยแพรข่ อ้ มลู ในศนู ยแ์ ตกต่างกนั ไปตามความตอ้ งการ สรา้ งวธิ ที จ่ี ะเขา้ ถงึ ผู้ คนในวงกวา้ ง รวมถงึ บุคคลทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษหรอื ผทู้ อ่ี า่ นไมอ่ อกเขยี นไมไ่ ด้ มกี ารดแู ลขอ้ มลู ในทกุ ขนั้ ตอนตงั้ แต่การเกบ็ รวบรวม วเิ คราะห์ เกบ็ รกั ษาและเผยแพร่ ออกไป การแลกเปลย่ี นขอ้ มลู ระหวา่ งกนั เป็นไปเพอ่ื รกั ษาและคมุ้ ครองสทิ ธขิ องผพู้ กั พงิ นึกถงึ ความปลอดภยั และการใหค้ วามคมุ้ ครองผพู้ กั พงิ ตลอดกระบวนการ มกี ารควบคมุ และประเมนิ ผลระบบการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ในศนู ย์ ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวรบั ฟงั ความคดิ เหน็ และขอ้ เสนอแนะต่างๆเพอ่ื ปรบั ปรงุ ระบบใหด้ ขี น้ึ มกี ารควบคมุ และประเมนิ ผลระบบการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ในศนู ย์ ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวรบั ฟงั ความคดิ เหน็ และขอ้ เสนอแนะต่างๆเพอ่ื ปรบั ปรงุ ระบบใหด้ ขี น้ึ

ตรวจสอบความพรอมบทท่ี 6 การลงทะเบียน ่ การลงทะเบียน และการบนั ทึกขอ้ มลู มกี ารร่วมตกลงและเขา้ ใจถงึ บทบาทและเป้าหมายในการลงทะเบยี นผูพ้ กั พงิ ระหว่าง หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง การลงทะเบยี นเป็นไปโดยการมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น ตงั้ แต่การกำหนดวตั ถุประสงค์ จนถงึ ระบบทจ่ี ะนำมาใช้ ผพู้ กั พงิ ในศนู ยเ์ ขา้ มามสี ว่ นรว่ มในการลงทะเบยี น ตงั้ แต่การวางแผน การดำเนินการ การกำกบั ดแู ลจนถงึ การประเมนิ ผล มกี ลไกในการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นและความรบั ผดิ ชอบต่อผพู้ กั พงิ ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใชข้ อ้ มลู ทไ่ี ดจ้ ากการลงทะเบยี นในการวางแผนงานอยา่ ง มปี ระสทิ ธภิ าพ เพอ่ื ใหค้ วามคมุ้ ครองและความชว่ ยเหลอื ต่อผพู้ กั พงิ ในศนู ย์ มวี างแผนและจดั ทรพั ยากรเพ่อื รองรบั การปรบั ขอ้ มลู ในการลงทะเบยี นอย่างสม่ำเสมอ เพอ่ื ใหข้ อ้ มลู มคี วามถกู ตอ้ ง ภาครฐั ตอ้ งดแู ลใหก้ ารขน้ึ /ลงทะเบยี นของศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวเป็นไปตามมาตรฐานขนั้ ต่ำ ในกรณมี เี ดก็ ทพ่ี ลดั พรากจากผปู้ กครอง หน่วยงานในการบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวตอ้ งรบี ดำเนินการแจง้ ใหห้ น่วยงานในภาครฐั ทด่ี แู ลเรอ่ื งน้ีทราบในทนั ที สนบั สนุนใหห้ น่วยงานและอาสาสมคั รในศนู ยพ์ กั พงิ มสี ว่ นรว่ มในขนั้ ตอนการลงทะเบยี น และบนั ทกึ ขอ้ มลู หรอื มสี ว่ นชว่ ยเตรยี มการดา้ นอน่ื ๆของการลงทะเบยี น เชน่ จดั สถานท่ี ในการลงทะเบยี น ดแู ลเรอ่ื งหอ้ งน้ำ หรอื จดั หาน้ำดม่ื ในการลงทะเบยี น มกี ารดแู ลการเขา้ ถงึ ของกลุม่ ผหู้ ญงิ ดแู ลเรอ่ื งความปลอดภยั และหา ทางแกไ้ ขหากเกดิ ปญั หาขน้ึ ใชว้ ธิ กี ารลงทะเบยี นเป็นรายครอบครวั ในชว่ งตน้ ของสถานการณ์ฉุกเฉนิ เพอ่ื ใหค้ วาม ชว่ ยเหลอื ทจ่ี ำเป็นไดท้ นั ทว่ งที ก่อนทจ่ี ะใหเ้ จา้ หน้าทช่ี วั่ คราวหรอื อาสาสมคั รในศูนยพ์ กั พงิ หรอื จากชุมชนโดยรอบมา รว่ มปฏบิ ตั งิ าน ตอ้ งมกี ารอบรมใหค้ วามรแู้ ละลงลายมอื ชอ่ื เพอ่ื ยอมรบั ในระเบยี บขอ้ บงั คบั ต่างๆ อยา่ งเป็นทางการ กำหนดระยะเวลาในการลงทะเบยี นใหเ้ หมาะสม และไมเ่ ป็นเวลาเดยี วกนั กบั กจิ กรรมท่ี สำคญั อน่ื ๆ มกี ารรวบรวมขอ้ มลู พน้ื ฐานทม่ี อี ยจู่ ากเจา้ หน้าทท่ี อ้ งถน่ิ จากผปู้ ฏบิ ตั งิ านและผนู้ ำกลมุ่ ต่างๆในศนู ยไ์ วด้ ว้ ยกนั หรอื ใชก้ ารประมาณการณ์เมอ่ื จำเป็น

การลงทะเบยี น และการบนั ทึกข้อมลู ่ มกี ารประชาสมั พนั ธก์ อ่ นทจ่ี ะมกี ารลงทะเบยี นบนั ทกึ ขอ้ มลู เลอื กใชเ้ อกสารต่างๆใหเ้ หมาะสม เชน่ ทะเบยี นบา้ น หรอื บตั รประชาชน มกี ารตรวจสอบถงึ ความปลอดภยั ของขอ้ มลู ในเอกสารต่างๆทจ่ี ะตอ้ งถกู เผยแพร่ คำนึงถงึ วธิ ปี ้องกนั การปลอมแปลงเอกสาร รวมถงึ การปลอมแปลงเอกสารทเ่ี กดิ จากเจา้ หน้าทแ่ี ละอาสามคั ร เกบ็ รกั ษาขอ้ มูลใหป้ ลอดภยั และเป็นความลบั โดยมขี อ้ ตกลงทช่ี ดั เจนในการเปิด เผยขอ้ มลู มกี ารวางแผนเพ่อื รองรบั การลงทะเบยี นของผูท้ ่จี ะเขา้ มาใหม่หรอื เม่อื การรวม ศนู ยพ์ กั พงิ เขา้ ดว้ ยกนั มกี ารวางแผนระบบการถอนรายชอ่ื หากบุคคลนนั้ ไมไ่ ดพ้ กั พงิ อยใู่ นศนู ยแ์ ลว้ เมอ่ื บนั ทกึ ขอ้ มลู ของผทู้ ต่ี อ้ งโยกยา้ ยทอ่ี ยอู่ าศยั ตอ้ งนำวธิ กี ารทงั้ เชงิ ปรมิ าณและ เชงิ คณุ ภาพมาปรบั ใชใ้ หเ้ หมาะสม

ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 7 ผลกระทบดา นสิ่งแวดลอ ม บทบาท หน้าที่และความรับผิดชอบ มกี ารประเมนิ สภาพแวดลอ้ มเบอ้ื งตน้ อยา่ งรวดเรว็ (REA)ก่อนทจ่ี ะเลอื กสถานท่ี ในการจดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว วางแผนความเป็นไปไดใ้ นการสำรวจและประเมนิ สภาพแวดลอ้ มอย่างละเอยี ด (EA) คดั เลอื กบุคคลหรอื ทมี งานเพอ่ื ดำเนินการประเมนิ สภาพแวดลอ้ ม มีการแจ้งให้ทราบถึงตำแหน่ งของพ้ืนท่ีคุ้มครองพิเศษโดยรอบศูนย์ และกำหนดลงในแผนท่ี ระบุถงึ ประเดน็ หลกั และระดบั ความสำคญั ของการจดั การดา้ นสงิ่ แวดลอ้ มโดยรอบ ศนู ย์ มกี ารขอคำปรกึ ษาจากเจา้ หน้าทท่ี อ้ งถน่ิ หรอื องคก์ รทด่ี แู ลเรอ่ื งสงิ่ แวดลอ้ ม เพอ่ื ตรวจสอบว่าบรเิ วณทจ่ี ะตงั้ เป็นศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวไดร้ บั การอนุมตั หิ รอื เหน็ ชอบ จากหน่วยงานเหลา่ นนั้ แลว้ หรอื ยงั ตรวจสอบกบั คนและชมุ ชนเรอ่ื งขอ้ กำหนดเกย่ี วกบั สง่ิ แวดลอ้ มในบรเิ วณนนั้ และ รบั ทราบถงึ ทรพั ยากรทต่ี อ้ งไดร้ บั การคมุ้ ครอง แจง้ ใหท้ กุ หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งทราบถงึ ขอ้ มลู ทไ่ี ดม้ า จดั เตรยี มแผนในการหาทอ่ี ยใู่ หมใ่ หก้ บั ผทู้ ต่ี อ้ งยา้ ยออกเน่ืองจากวกิ ฤตขิ องแหล่ง ทรพั ยากรธรรมชาตใิ นพน้ื ทน่ี นั้ การจดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวตอ้ งพจิ ารณาถงึ ลกั ษณะรปู ทรงของพน้ื ทเ่ี พอ่ื ลดการ พงั ทลายของดนิ การจดั ตงั้ ศูนยพ์ กั พงิ พกั พงิ ชวั่ คราวควรรกั ษาพน้ื ทส่ี เี ขยี วไวใ้ หม้ ากทส่ี ุดเท่าทจ่ี ะ เป็นไปไดเ้ พอ่ื ลดการพงั ทลายของดนิ มกี ารกำหนดมาตรฐานและตวั ชว้ี ดั ต่างๆ ดา้ นการควบคมุ ดแู ลสง่ิ แวดลอ้ ม การดำเนินการทกุ อยา่ งภายในศนู ยต์ อ้ งคำนึงถงึ สงิ่ แวดลอ้ มเสมอ เจา้ หน้าทจ่ี ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว ชมุ ชนโดยรอบ ผนู้ ำชมุ ชน อาสาสมคั รและ คณะทำงานต่างๆ ไดร้ บั การอบรม หรอื มกี ารแจง้ ใหท้ ราบถงึ ขอ้ มลู ทเ่ี กย่ี วกบั การดแู ลสง่ิ แวดลอ้ ม และผลกระทบในดา้ นลบหากไมม่ กี ารวางแผนทด่ี ี จดั ตงั้ คณะทำงานดแู ลเรอ่ื งสงิ่ แวดลอ้ ม

ท่อี ยู่อาศัย วสั ดทุ ใ่ี ชใ้ นการสรา้ งทอ่ี ยอู่ าศยั (โดยเฉพาะไม)้ รวมทงั้ วสั ดทุ น่ี ำมาจากทอ่ี น่ื จะตอ้ งมาก จากแหลง่ ทม่ี คี วามยงั่ ยนื การหาวสั ดทุ ใ่ี ชใ้ นการก่อสรา้ งทอ่ี ยอู่ าศยั ตอ้ งมกี ารจดั การเพอ่ื ใหใ้ ชว้ สั ดใุ นทอ้ งถนิ่ อยา่ ง เหมาะสมและยงั่ ยนื คำนึงถงึ ผลกระทบของการผลติ วสั ดกุ ่อสรา้ งจำนวนมาก เชน่ ปรมิ าณน้ำสำหรบั การผลติ อฐิ ดนิ และคอนกรตี หากวสั ดทุ ใ่ี ชเ้ ป็นวสั ดธุ รรมชาติ ตอ้ งมกี ารเกบ็ เกย่ี วในเวลาทเ่ี หมาะสมเพอ่ื ผลผลติ ใน อนาคตทย่ี งั่ ยนื ระบบนำ้ และสุขอนามยั มกี ารป้องกนั การปนเป้ือนในแหลง่ น้ำทม่ี อี ยแู่ ละน้ำใตด้ นิ จากการเลย้ี งสตั ว์การใชห้ อ้ งน้ำ การซกั ผา้ และอาบน้ำ หลุมทง้ิ ขยะ และบรเิ วณทใ่ี ชใ้ นการฝงั ศพ มกี ารใชแ้ นวทาง “4R” คอื ลดการบรโิ ภคน้ำ เกบ็ น้ำฝน นำน้ำกลบั มาใชใ้ หม่ และรกั ษา วฏั จกั รการเกดิ น้ำตามธรรมชาติ ใชแ้ หล่งน้ำใตด้ นิ ในปรมิ าณทเ่ี หมาะสมเพอ่ื ป้องกนั ความเสยี หายของชนั้ หนิ ทก่ี กั เกบ็ น้ำ ซง่ึ อาจทำใหเ้ กดิ ผลเสยี ในระยะยาว เชน่ ปรมิ าณน้ำน้อยหรอื มเี กลอื ปนอยใู่ นน้ำมากขน้ึ หอ้ งน้ำสรา้ งและตงั้ อย่ใู นบรเิ วณทเ่ี หมาะสมเพ่อื ไม่ใหข้ องเสยี ไหลไปปนเป้ือนแหล่งน้ำ ใตด้ นิ หรอื แหลง่ น้ำในบรเิ วณใกลเ้ คยี ง มกี ลไกในการจดั การของเสยี และนำไปทง้ิ นอกพน้ื ทใ่ี หเ้ หมาะสม มรี ะบบในการจดั การขยะและของเสยี ซง่ึ รวมถงึ การนำกลบั มาใชใ้ หมแ่ ละการทำป๋ ยุ หมกั สนบั สนุนใหน้ ำขยะอนิ ทรยี ม์ าหมกั ใชเ้ ป็นป๋ ยุ ในการเกษตรได้ มกี ารทง้ิ ขยะทร่ี วมถงึ ของเสยี จากการแพทย์ อยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสมทงั้ ภายในและนอกศนู ย์ หลมุ ทง้ิ ขยะตงั้ อยใู่ นบรเิ วณทเ่ี หมาะสมและไมป่ นเป้ือนแหลง่ นำ้ ใตด้ นิ หรอื แหลง่ นำ้ โดยรอบ หาวธิ กี ารทดแทนการใชส้ ารเคมใี นการกำจดั สตั วท์ เ่ี ป็นพาหะนำโรค ถ่าน/ เช้อื เพลงิ มกี ารประเมนิ เป็นระยะถงึ ปรมิ าณเชอ้ื เพลงิ (ฟืน ถ่านและแหลง่ พลงั งานอน่ื ๆ) ทต่ี อ้ งการ และปรมิ าณทต่ี อ้ งนำมาเพมิ่ เตมิ หากจำเป็น มกี ารสนบั สนุนใหใ้ ชพ้ ลงั งานทางเลอื กอน่ื ๆทม่ี อี ยใู่ นชมุ ชน มแี ผนการป้องกนั ทค่ี รอบคลุมทงั้ ผพู้ กั พงิ และทรพั ยากรธรรมชาติ มกี ารวางแผนกจิ กรรมและมาตรการเพอ่ื ลดผลกระทบต่อสง่ิ แวดลอ้ ม

ถ่าน/ เช้ือเพลิง รณรงคใ์ หใ้ ชเ้ ชอ้ื เพลงิ เทา่ ทจ่ี ำเป็นในการประกอบอาหาร การฟ้ืนฟสู ภาพแวดล้อม หน่วยงานและเจา้ หน้าทท่ี อ้ งถน่ิ จดั สรรงบประมาณเพอ่ื ใชใ้ นการปรบั ปรงุ อาคารสถานท่ี ใหก้ ลบั มาอยใู่ นสภาพเดมิ สรปุ แผนการต่างๆ ลว่ งหน้าถงึ การคนื อาคารเพอ่ื นำกลบั ไปใชง้ านตามเดมิ หากจำเป็น ใหห้ น่วยงานหรอื สถาบนั ทใ่ี หค้ วามดแู ลดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มเขา้ มาฟ้ืนฟูสภาพ แวดลอ้ มบรเิ วณนนั้ นำสง่ิ ปนเป้ือนและสงิ่ ทอ่ี าจจะเป็นอนั ตรายออกไป หากจำเป็น ปรกึ ษาชมุ ชนโดยรอบศนู ยเ์ กย่ี วกบั การฟ้ืนฟูพน้ื ทโ่ี ดยรอบ



ตรวจสอบความพรอ มบทที่ 8 การจดั ตั้งศูนยพ ักพิงชวั่ คราว การจดั ตงั้ ศูนย์พักพิงชว่ั คราว ทมี ผูจ้ ดั การศูนย์พกั พงิ ชวั่ คราวทำงานร่วมกบั เจา้ หน้าทข่ี องรฐั และหน่วยงานท่ี เกย่ี วขอ้ งอน่ื ๆในการจดั ตงั้ คณะกรรมการวางแผนและพฒั นาศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว คณะกรรมการควรประกอบดว้ ย: • ตวั แทนจากภาครฐั • ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว • ตวั แทนผพู้ ลดั ถน่ิ ภายในประเทศ • ตวั แทนชมุ ชนโดยรอบ • ตวั แทนจากหน่วยงานทป่ี ฏบิ ตั งิ านดา้ นต่างๆ เชน่ สขุ ภาพ สง่ิ แวดลอ้ ม สถานท่ี ความปลอดภยั การศกึ ษา และชวี ติ ความเป็นอยู่ รวมถงึ ตวั แทนจา กกระทรวงและองคก์ ารอสิ ระต่างๆ • ผสู้ ำรวจพน้ื ทแ่ี ละผเู้ ชย่ี วชาญ วเิ คราะหข์ อ้ มลู ถงึ ขอ้ ดี ขอ้ เสยี ของทต่ี งั้ ศนู ย์ โดยพจิ ารณาจาก: • ความปลอดภยั การใหค้ วามคมุ้ ครอง • สภาพทางสงั คมและวฒั นธรรม • สถานทต่ี งั้ และสภาพโดยทวั่ ไปของอาคาร รวมถงึ ขนาด ความสะดวกในการ เดนิ ทางเขา้ ออก และแหลง่ ทรพั ยากรทม่ี ี วางแผนครอบคลุมถงึ การเปลี่ยนแปลงในอนาคต เช่น ผูพ้ กั พงิ ที่เขา้ มาใหม่ การขยายเวลาในการใช้ศูนย์พกั พงิ หรอื การเลอื กที่อยู่ใหม่ใหก้ บั ผูพ้ กั พงิ วางแผนจดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ วคราวบนมาตรฐานและตวั ชว้ี ดั ระดบั ประเทศและระดบั สากล การตดั สนิ ใจในการดำเนินการในการใช้ปจั จยั ทางบวกและการลดปจั จยั ทางลบของ สถานทต่ี งั้ เกบ็ บนั ทกึ ขอ้ ดี ขอ้ เสยี ในการเลอื กอาคารหรอื สถานท่ี และเหตุผลประกอบ การตดั สนิ ใจ พจิ ารณาถงึ ผลกระทบทศ่ี นู ยพ์ กั พงิ มตี ่อสง่ิ แวดลอ้ มและวางแผนเพอ่ื ลดผลกระทบนนั้ ๆ ประเมนิ ถงึ การใหค้ วามคมุ้ ครองและความปลอดภยั นำแนวทางปฏบิ ตั ิ มาตรฐานและความคดิ เหน็ ของผเู้ ชย่ี วชาญจากภาครฐั หรอื หน่วยงาน ต่างๆ มาปรบั ใชเ้ พอ่ื ใหก้ ารจดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวเป็นไปตามกฏหมายและมาตรฐาน ทงั้ ในระดบั ชาตแิ ละระดบั สากล ศนู ยพ์ กั พงิ นอกระบบพจิ รณาความจำเป็นของการจดั ระเบยี บการปกครองใหม่ หรอื จดั ทอ่ี ยอู่ าศยั ใหม่ เพอ่ื ใหม้ คี วามเหมาะสมมากขน้ึ

การจัดตั้งศูนย์พกั พิงชั่วคราว คณะกรรมการวางแผนและพฒั นาศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวทำงานร่วมกนั ตลอดระยะ เวลาการพฒั นาและจดั ตงั้ ศนู ย์ สว่ นหน่ึงของระบบการประเมนิ ผล ควรใหค้ ณะกรรมการไดเ้ ขา้ รบั ฟงั ความคดิ เหน็ จากผพู้ กั พงิ เกย่ี วกบั สถานทแ่ี ละการจดั วางผงั ภายในศนู ย์ วางแผนเรอ่ื งการปิดศนู ยต์ งั้ แต่แรกเรมิ่ รวมไปถงึ ขอ้ ตกลง สญั ญาและการเกบ็ เอกสารต่างๆ การเกบ็ ขอ้ มลู อยา่ งมดิ ชดิ การประเมนิ การบรหิ ารจดั การ และการ ประเมนิ ถงึ แนวทางในการแกป้ ญั หาทย่ี งั่ ยนื

ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 9 การปองกนั และตอบรบั ความรนุ แรงบนฐานของ เพศภาวะ การปอ้ งกนั และตอบรับความรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ เจา้ หน้าทข่ี องหน่วยงานบรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวและอาสาสมคั รไดร้ บั การอบรมในประเดน็ ของความรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ แนวทางการป้องกนั ทเ่ี หมาะสม และการประสานงานสง่ ต่อเพอ่ื ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผพู้ กั พงิ ในศูนยท์ เ่ี ป็นเหย่อื ของความรุนแรงบนฐานของเพศภาวะก่อนทจ่ี ะมาพกั อาศยั ในศนู ย์ ตอ้ งไดร้ บั การปกป้องคมุ้ ครองดแู ลทเ่ี หมาะสม ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวมกี ารตอบรบั ทเ่ี หมาะสมเมอ่ื มรี ายงานการใชค้ วาม รนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ มขี นั้ ตอนทช่ี ดั เจนในการประสานงานส่งต่อผูท้ ไ่ี ดร้ บั ผลกระทบจากการใชค้ วาม รนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ ไปยงั หน่วยงานดา้ นการแพทย์ และดา้ นจติ วทิ ยา ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใชก้ ารประเมนิ สถานการณ์แบบมสี ว่ นรว่ มเพอ่ื สรา้ ง ความเข้าใจเก่ียวกบั สาเหตุของการใช้ความรุนแรงบนฐานของเพศภาวะและ วางแผนรว่ มกบั ชมุ ชนเกย่ี วกบั ประเดน็ น้ี วธิ กี ารป้องกนั และรบั มอื กบั การใชค้ วามรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ ควรสอดคลอ้ ง กบั วฒั นธรรมของกลมุ่ ผพู้ กั พงิ รวมถงึ บทบาทหญงิ -ชาย และการแบง่ แยกอำนาจ หนา้ ท่ี การประเมนิ และการปรบั ปรงุ การดำเนนิ งานของศนู ยพ์ งั พงิ ชวั่ คราวตอ้ งสนบั สนุน การป้องกนั การใชค้ วามรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ เมอ่ื ทราบถงึ ความเสย่ี งและปญั หาความรนุ แรงทางเพศของตวั บคุ คลหรอื กลมุ่ บคุ คล แลว้ ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวตอ้ งทำงานรวมกบั เจา้ หนา้ ทร่ี ฐั ทร่ี บั ผดิ ชอบใน การใหค้ วามคมุ้ ครอง เจา้ หนา้ ทแ่ี ละทกุ คนทป่ี ฏบิ ตั หิ นา้ ทใ่ี นศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราว รวมถงึ อาสาสมคั รตอ้ ง ไดร้ บั การอบรม เกย่ี วกบั ระเบยี บขอ้ บงั คบั และลงลายมอื ชอ่ื เพอ่ื ยอมรบั ระเบยี บ ขอ้ บงั คบั เหลา่ นนั้ ทำความเขา้ ใจและกำกบั ดแู ลขนบธรรมเนียมทใ่ี ชแ้ กป้ ญั หาความขดั แยง้ ซง่ึ ผู้พกั พงิ ในศูนย์ทราบถึงกลไกในการรบั เร่อื งร้องเรยี นท่ปี ลอดภยั และเก็บเป็น ความลบั ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวควบคุมดแู ลสถานทเ่ี สย่ี งภายในศนู ยแ์ ละโดยรอบ ศนู ย์ และหมนั่ ตรวจตราเป็นประจำ

การป้องกันและตอบรบั ความรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ ผหู้ ญงิ ตอ้ งมสี ว่ นในการตดั สนิ ใจในเรอ่ื งทส่ี ง่ ผลต่อการจดั การชวี ติ ในศนู ย์เพอ่ื ชว่ ย ลดอตั ราเสย่ี งการใชค้ วามรนุ แรงบนฐานของเพศภาวะ หน่วยงานบรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใหก้ ารป้องกนั การใชค้ วามรุนแรงบน ฐานของเพศภาวะอยา่ งบรู ณาการ การป้ องกันและการรับมือกับการใช้ความรุนแรงบนฐานของเพศภาวะต้อง แทรกอยใู่ นการดำเนินการในศนู ยท์ กุ ขนั้ ตอน ตงั้ แต่การประเมนิ ความตอ้ งการ การวางแผน การปฏบิ ตั ิ การกำกบั ดแู ลจนถงึ ประเมนิ ผลการทำงาน ทมี ผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวทำงานรว่ มกบั ภาครฐั ในระดบั ประเทศ เพอ่ื พฒั นา ทกั ษะของผพู้ กั พงิ ในศนู ยฯ์ เชน่ การฝึกอาชพี และการฟ้ืนฟูศกั ยภาพในเบอ้ื งตน้ เพอ่ื ลดความเสย่ี ง คำนงึ ถงึ ความปลอดภยั และศกั ดศิ์ รขี องผทู้ เ่ี ป็นเหยอ่ื ของการใชค้ วามรนุ แรงบนฐาน ของเพศภาวะเป็นอนั ดบั แรกเสมอ

ตรวจสอบความพรอมบทท่ี 9 การใหค วามคมุ ครองบุคคลทีม่ ีความตอ งการ พเิ ศษ การให้ความคมุ้ ครองบุคคลที่ต้องไดร้ บั การดูแลพเิ ศษ เจ้าหน้าท่แี ละอาสาสมคั รในศูนย์ได้รบั การอบรมเก่ยี วกบั การใหค้ วามคุม้ ครอง บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ และลงลายมอื ชอ่ื ในระเบยี บขอ้ บงั คบั ทก่ี ำหนดไว้ ในการลงทะเบยี นมกี ารระบุผทู้ ต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลพเิ ศษและมกี ารปรบั ขอ้ มลู ลา่ สดุ อยเู่ ป็นประจำ การสำรวจประเมนิ สภาพเพอ่ื ซ่อมแซมหรอื จดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวนนั้ ตอ้ ง พจิ ารณาถึงกลุ่มบุคคลท่มี คี วามต้องการพเิ ศษด้วยทงั้ ด้านความปลอดภยั และ การเขา้ ถงึ ความชว่ ยเหลอื ทมี งานจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวผลกั ดนั ใหห้ น่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งมกี ารคำนึงถงึ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษในการวางแผนและการจดั กจิ กรรมในศนู ยพ์ กั พงิ การสำรวจประเมนิ สภาพเพอ่ื ซอ่ มแซมหรอื จดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวนนั้ ตอ้ งพจิ ารณา ถงึ กลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษดว้ ย ทงั้ ดา้ นความปลอดภยั และการเขา้ ถงึ ความชว่ ยเหลอื การประเมนิ แบบมสี ว่ นรว่ มของศนู ย์ ตอ้ งรวมกลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ เขา้ ไปดว้ ย เพอ่ื ใหท้ มี งานจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวเขา้ ใจถงึ ความตอ้ งการและ การใหค้ วามคมุ้ ครองไดอ้ ยา่ งดที ส่ี ดุ จดั ทำโครงการในศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสำหรบั กลุ่มบุคคลทม่ี คี วามต้องการพเิ ศษ เพอ่ื ใหแ้ น่ใจถงึ การใหค้ วามชว่ ยเหลอื และการปกป้องคมุ้ ครองคนกลมุ่ น้ี ทมี งานจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใหก้ ารสนับสนุนครอบครวั และวธิ กี ารทช่ี ุมชน ดแู ลกลุม่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ และดำเนินการแกไ้ ขเมอ่ื เลง็ เหน็ สง่ิ ท่ี ขาดแคลน จดั สถานทท่ี ป่ี ลอดภยั ใหเ้ ดก็ และเยาวชน (รวมทงั้ เดก็ ผหู้ ญงิ ) เพอ่ื กจิ กรรม สนั ทนาการหรอื ออกกำลงั กายภายในศนู ย์ ผหู้ ญงิ มสี ว่ นรว่ มในกระบวนการตดั สนิ ใจ มตี วั แทนจากกลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษเขา้ รว่ มกจิ กรรมภายในศนู ย์ มคี ณะทำงานของกลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษในศนู ย์ ซง่ึ สง่ ตวั แทนไปรว่ ม ประชมุ ในคณะทำงานอน่ื ๆ ของศนู ย์ องค์กรท่ีทำหน้าท่ีหลักในการคุ้มครองสิทธิเด็กร่วมปฏิบัติงานเพ่ือให้ความ คมุ้ ครองกบั เดก็ โดยเฉพาะกลุม่ เดก็ ทต่ี อ้ งไดร้ บั การดแู ลเป็นพเิ ศษ เชน่ พลดั พราก จากผปู้ กครอง เดก็ กำพรา้ หรอื ปว่ ย เป็นตน้

การใหค้ วามคุ้มครองบคุ คลท่ีต้องไดร้ บั การดูแลพิเศษ ทมี งานจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวดูแลและสนับสนุนสทิ ธเิ ร่อื งการศกึ ษาของเดก็ ตามบรบิ ทของระยะเวลาในการโยกยา้ ยทอ่ี ยอู่ าศยั มกี ารจดั อบรมดา้ นอาชพี จดั กจิ กรรมสนั ทนาการใหก้ บั กลมุ่ วยั รนุ่ สรา้ งสภาพ แวดลอ้ มทด่ี ที เ่ี ปิดโอกาศใหว้ ยั รนุ่ ไดม้ สี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมต่างๆ ใหก้ ารสนบั สนุนผสู้ งู อายใุ นศนู ยแ์ ละวางแผนใหผ้ สู้ งู อายเุ ขา้ มามบี ทบาทในชมุ ชน คมุ้ ครองสทิ ธขิ องผปู้ ว่ ยและผพู้ กิ าร ดา้ ยการใหค้ วามชว่ ยเหลอื และความคมุ้ ครองตาม ความเหมาะสม ทมี งานจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวทำงานรว่ มกบั หน่วยงานในกระทรวงสาธารณะสขุ อยา่ ง ใกลช้ ดิ ผพู้ งั พงิ ในศนู ยเ์ ขา้ ถงึ บรกิ ารของโรงพยาบาล แพทยผ์ เู้ ชย่ี วชาญ และคลนิ ิคต่างๆ ได้ หรอื วางแผนใหม้ คี ลนิ ิคเคลอ่ื นทห่ี ากไมม่ บี รกิ ารดงั กลา่ ว ใหค้ วามสนบั สนุนกลุม่ ผใู้ หก้ ารดแู ลบุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ ทมี งานจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวใหค้ วามสนบั สนุนคมุ้ ครองผตู้ ดิ เชอ้ื หรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั กระทบ จาก HIV/AIDS และเกบ็ เป็นความลบั มโี ครงการต่างๆ เพอ่ื ลดความเสย่ี งในการตดิ เชอ้ื HIV/AIDS

ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 9 การใหค วามคมุ ครอง การใหค้ วามคุ้มครอง ทมี บรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวประสานงานอย่างใกลช้ ดิ กบั หน่วยงานของ ภาครฐั ภาคเอกชนและชมุ ชนในศนู ยเ์ พอ่ื วางแผนในการใหค้ วามคมุ้ ครอง เจา้ หนา้ ทใ่ี นศนู ยไ์ ดร้ บั การอบรมและรบั ทราบถงึ กฏหมายทงั้ ในและระหวา่ งประเทศ ทร่ี ะบุถงึ การคมุ้ ครองสทิ ธติ ่างๆ เจา้ หน้าทใ่ี นศนู ยร์ บั รแู้ ละเขา้ ใจถงึ จดุ มงุ่ หมายของแตล่ ะองคก์ รทเ่ี ขา้ มาทำงานดา้ น การใหค้ วามคมุ้ ครองสทิ ธภิ ายในศนู ย์ เจา้ หน้าทใ่ี นศนู ยท์ ราบถงึ สถานะทางกฏหมายของผพู้ กั พงิ ในศนู ยฯ์ จดั การอบรมให้กับหน่วยงานภาครฐั และภาคเอกชนเพ่ือให้ความรู้และสร้าง จติ สำนึกในการคมุ้ ครองสทิ ธใิ นดา้ นต่างๆ โดยประสานงานอยา่ งใกลช้ ดิ กบั หน่วย งานทร่ี บั ผดิ ชอบ มรี ะบบการลงทะเบยี นและบนั ทกึ ขอ้ มูลทค่ี รอบคลุมและปรบั ใหเ้ ป็นขอ้ มูลล่าสุด เสมอ การใหค้ วามคมุ้ ครองถอื เป็นปจั จยั รว่ ม ทต่ี อ้ งนำไปพจิ รณาในทกุ ขนั้ ตอนของการ จดั กจิ กรรมในศนู ยพ์ กั พงิ ตงั้ แต่การประเมนิ ความตอ้ งการ การวางแผน การ ปฏบิ ตั งิ าน การกำกบั ดแู ลจนถงึ การประเมนิ ผล เผยแพรข่ นั้ ตอนการสง่ ต่อผทู้ ต่ี อ้ งการความคมุ้ ครองพเิ ศษอยา่ งชดั เจน ทมี งานจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสนบั สนุนหน่วยงานรฐั ทม่ี หี น้าทพ่ี ทิ กั ษ์สทิ ธขิ อง ผพู้ กั พงิ และจดั ใหร้ ะบบตดั สนิ และการจบั ผกู้ ระทำผดิ ในศนู ยเ์ ขา้ ถงึ ไดง้ า่ ย มเี คร่อื งมอื และระบบกำกบั ดูแลใหท้ มี บรหิ ารจดั การศูนยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสามารถ ควบคมุ ดแู ล บนั ทกึ การใหค้ วามชว่ ยเหลอื และการดแู ลความปลอดภยั ภายใน ศนู ยฯ์ ได้ มเี ครอ่ื งมอื ทท่ี มี บรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสามารถใชก้ ำกบั ดแู ลและรายงาน การละเมดิ สทิ ธมิ นุษยชนในศนู ยใ์ หห้ น่วยงานของรฐั ทราบได้ สนบั สนุนชุมชนในศนู ยใ์ หท้ ำหน้าทส่ี อดสอ่ งดแู ลความปลอดภยั ซง่ึ กนั และกนั และ เสรมิ สรา้ งศกั ยภาพใหผ้ พู้ กั พงิ ในศนู ยส์ ามารถมสี ว่ นรว่ มในการป้องกนั ตนเองได้ การประเมนิ ผลแบบมสี ว่ นรว่ มจะช่วยใหท้ ราบถงึ ความกงั วลต่างๆของผพู้ กั พงิ ใน ศนู ย์ รวมถงึ ความตอ้ งการทแ่ี ตกต่างกนั ของทกุ เพศทกุ วยั เกบ็ รกั ษารายงานและเอกสารต่างๆ อยา่ งมดิ ชดิ ปลอดภยั โดยเฉพาะขอ้ มลู ทม่ี ี ความละเอยี ดออ่ นต่อการใหค้ วามคมุ้ ครองสทิ ธิ ซง่ึ จะเปิดเผยไดก้ ต็ ่อเมอ่ื ไดร้ บั การยนิ ยอมจากบุคคลทเ่ี กย่ี วขอ้ งเทา่ นนั้

การให้ความคุ้มครอง จดั ประชมุ ทเ่ี น้นเฉพาะประเดน็ ในการคมุ้ ครองสทิ ธอิ ยเู่ ป็นประจำรว่ มกบั เจา้ หน้าท่ี รฐั ทม่ี หี น้าทร่ี บั ผดิ ชอบทางดา้ นน้ี ทมี งานจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวปฏบิ ตั งิ านใหเ้ ป็นทเ่ี ชอ่ื ถอื มขี อ้ มลู ลา่ สดุ ทเ่ี กย่ี ว ขอ้ งไดอ้ ยา่ งทนั ทว่ งทแี ละสามารถใหข้ อ้ เสนอแนะต่อการดำเนินการต่างๆได้ การใหค้ วามคุม้ ครองและดูแลกลุ่มหรอื ตวั บุคคลทม่ี คี วามเสย่ี งเป็นส่วนหน่ึงของ กจิ กรรมประจำวนั ในศนู ย์ เจา้ หน้าทแ่ี ละอาสาสมคั รในศูนยต์ ้องมคี วามเขา้ ใจและลงลายมอื ช่อื เพ่อื ยอมรบั ระเบยี บขอ้ บงั คบั ทห่ี น่วยงานไดก้ ำหนดไว้

ตรวจสอบความพรอมบทท่ี 10 -11 การแจกจายอาหารและสิ่งของเครือ่ งใช ภาพรวมประเดน็ และหลักการในการแจกจ่ายสง่ิ ของ เลอื กระบบการแจกจา่ ยสง่ิ ของใหเ้ หมาะสมทส่ี ดุ เชน่ ใหเ้ ป็นรายครอบครวั หรอื แจก ใหเ้ ป็นกลุม่ ฯลฯ ตงั้ กลไกทจ่ี ำเป็นต่อการแจกจา่ ยอาหาร ซง่ึ อาจหมายถงึ การตงั้ คณะทำงานในการ แจกจา่ ยอาหาร (ทม่ี ตี วั แทนหญงิ -ชายอยา่ งเหมาะสม) ทราบจำนวนของผพู้ กั พงิ ประมาณสง่ิ ของทม่ี วี า่ เพยี งพอกบั การแจกจา่ ยทงั้ หมด ไมว่ า่ จะเป็น การแจกจา่ ยอยา่ งครอบคลมุ หรอื เจาะจงเฉพาะกลมุ่ เผยแพรข่ อ้ มลู การแจกจา่ ยสงิ่ ของใหผ้ พู้ กั พงิ เชน่ สงิ่ ของนนั้ เป็นอะไรบา้ ง จำนวนเทา่ ไร มกี ลุม่ เป้าหมายและขนั้ ตอนดำเนินการอยา่ งไร มแี ผนดำเนินการแจกจา่ ยสงิ่ ของใหก้ ลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ มมี าตรการในการรกั ษาความปลอดภยั ทเ่ี หมาะสมเพอ่ื ใหก้ ารแจกจ่ายสง่ิ ของเป็น ไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย เชน่ การควบคมุ ฝงู ชนและการดแู ลสง่ิ ของทน่ี ำมาแจกจา่ ย มกี ลไกในการกำกบั ดแู ล ระหวา่ งทม่ี กี ารแจกจา่ ยสงิ่ ของ การประเมณิ ความ เหมาะสมของถุงยงั ชพี และการดแู ลหลงั การแจกจา่ ยสงิ่ ของ มกี ารกลไกในการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี น รายละเอียดที่ต้องคำนึงถึงในการเตรียมการและการแจกจ่ายส่ิงของในแต่ ละครัง้ การดแู ลความเรยี บรอ้ ยของพน้ื ทท่ี ใ่ี ชใ้ นการแจกจา่ ยสงิ่ ของ มกี ารจดั ระบบในการการแจกจา่ ยสงิ่ ของใหเ้ ป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย เชน่ มกี ารเขา้ แถว เพอ่ื รอรบั สง่ิ ของ การแจกจา่ ยสงิ่ ของและอาหารเป็นไปอยา่ งเหมาะสม ไมใ่ ชอ้ าหารอยา่ งสน้ิ เปลอื ง สถานทใ่ี นการแจกจา่ ยสง่ิ ของมที บ่ี งั แดด กนั ฝน และบงั ลมได้ สถานทใ่ี นการแจกจา่ ยสงิ่ ของสะอาดและเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย มกี ารรกั ษาความปลอดภยั ทเ่ี พยี งพอเพอ่ื ใหก้ ารแจกจา่ ยสง่ิ ของเป็นไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย มเี จา้ หนา้ ทห่ี รอื อาสาสมคั รทไ่ี ดร้ บั การอบรมเพยี งพอกบั การควบคมุ ฝงู ชน และการสอ่ื สาร ขอ้ มลู เมอ่ื จำเป็น มกี ารกนั้ ขอบเขตทช่ี ดั เจน มปี ้ายและสญั ลกั ษณ์ต่างๆ ตดิ ไวอ้ ยา่ งชดั เจนใชภ้ าษาทอ้ งถน่ิ

ขัน้ ตอนในการแจกจา่ ยและการตรวจสอบรายชื่อ หากใชร้ ะบบ’บตั รแลกของ’ ตอ้ งมกี ารตรวจ’บตั รแลกของ’เทยี บกบั บตั รประจำตวั และบญั ชี รายชอ่ื มกี ารเจาะหรอื ทำสญั ลกั ษณบ์ นบตั รแลกของทบ่ี รเิ วณทางเขา้ หรอื ระหวา่ งทเ่ี ขา้ มารบั สง่ิ ของ หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื ใชค้ อมพวิ เตอรเ์ ขา้ มาดแู ลทะเบยี นรายชอ่ื ผทู้ ม่ี ารบั สง่ิ ของ เพอ่ื ใหถ้ กู หลกั สขุ อนามยั ในการแจกจา่ ยอาหาร เจา้ หน้าทแ่ี ละอาสาสมคั รทกุ คนตอ้ งใส่ ถุงมอื ในกรณที แ่ี จกจา่ ยเป็นรายครอบครวั หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื ทำการบนั ทกึ หากมี การเปลย่ี นแปลงของจำนวนสมาชกิ ครอบครวั ใชเ้ ครอ่ื งขยายเสยี งในการขานชอ่ื ผทู้ จ่ี ะมารบั สงิ่ ของหากจำเป็น ความเทา่ เทียมในการแจกจ่ายสง่ิ ของ และกล่มุ บุคคลที่มคี วามต้องการพิเ ศษ จดั แถวแยกสำหรบั กลมุ่ บุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ มเี จา้ หน้าทห่ี รอื อาสามคั รดแู ลการแจกจา่ ยสง่ิ ของใหก้ บั กลมุ่ บคุ คลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ หรอื กลุม่ ทม่ี คี วามเสย่ี งต่างๆ มเี จา้ หน้าทห่ี รอื อาสาสมคั รควบคมุ ดแู ลแถวของบุคคลทต่ี อ้ งการความชว่ ยเหลอื อน่ื ๆ บุคคลทไ่ี มอ่ ยใู่ นทะเบยี นรายชอ่ื จะไมไ่ ดร้ บั การแจกจา่ ยสง่ิ ของ ควรมกี ารดำเนินการ ตรวจสอบทนั ทวี ่าเหตุใดจงึ ไม่มชี ่อื อยู่ในทะเบยี นรายช่อื และแกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ งตามความ เหมาะสม ควบคมุ ดแู ลเพอ่ื ใหท้ กุ คนไดร้ บั การแจกจา่ ยทเ่ี ทา่ เทยี มกนั และตามทต่ี กลงไว้ การใหข้ อ้ มลู ในการแจกจา่ ยส่งิ ของ ประกาศใหผ้ ทู้ จ่ี ะมารบั สง่ิ ของทกุ คนทราบโดยทวั่ กนั ถงึ วนั เวลาและสถานทท่ี จ่ี ะมกี าร แจกจา่ ยสงิ่ ของ และปรมิ าณสง่ิ ของทจ่ี ะไดร้ บั ประกาศใหผ้ ทู้ จ่ี ะมารบั สงิ่ ของทุกคนทราบโดยทวั่ กนั หากมกี ารเปลย่ี นแปลงในสงิ่ ของท่ี จะแจกจา่ ย เผยแพรข่ อ้ มลู ในการแจกจา่ ยสงิ่ ของในเวลาและวธิ กี ารทเ่ี หมาะสม วธิ กี ารแจง้ ขอ้ มลู อาจตอ้ งแตกต่างออกไปเพอ่ื แจง้ ใหบ้ ุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษทราบ ถงึ ขอ้ มลู ในการแจกจา่ ยสง่ิ ของ เชน่ ผพู้ กิ ารทางการไดย้ นิ ผสู้ งู อายุ ผปู้ ว่ ยต่างๆ

การใหข้ ้อมลู ในการแจกจ่ายสิ่งของ ทุกหน่วยงานรววมถงึ อาสามคั รชว่ ยกนั สอดสอ่ งดแู ลใหก้ ารดำเนินการในการแจกจา่ ยสง่ิ ของเป็นไปตามมาตรฐานทต่ี งั้ ไว้ ไมว่ า่ จะเป็นขอ้ บงั คบั ในการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ดา้ น มนุษยธรรมของประเทศหรอื ตามหลกั สากล การจดั การเวลาในการแจกจ่ายสิง่ ของ เรมิ่ การแจกจา่ ยสงิ่ ของอยา่ งตรงเวลา หน่วยงานทจ่ี ะมาปฏบิ ตั งิ านตอ้ งตรงเวลาเพอ่ื เตรยี มการดำเนินการต่างๆ ลำเลยี งสง่ิ ของต่างๆทจ่ี ะนำมาแจกจา่ ยดว้ ยความเหมาะสมและปลอดภยั เจา้ หน้าทข่ี องรฐั หรอื ตวั แทนหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การแจกจา่ ยอาหารตอ้ งอยใู่ นบรเิ วณ ทม่ี กี ารแจกจา่ ยสงิ่ ของ ตลอดเวลาจนกวา่ จะการแจกจา่ ยสงิ่ ของจะแลว้ เสรจ็



ตรวจสอบความพรอ มบทท่ี 12 ท่อี ยอู าศยั สถติ ิจำนวนผู้พกั พงิ คำนึงถงึ ขนาดครอบครวั ของผพู้ กั พงิ โดยแยกตามเพศและอายุ จดั ทพ่ี กั อาศยั ใหอ้ ยเู่ ป็นครอบครวั โดยคำนึงจำนวนสมาชกิ ของแต่ละครอบครวั รบั ทราบถงึ จำนวนและทต่ี งั้ ของกลุ่มคนทพ่ี กั พงิ อยู่ในสถานทท่ี ไ่ี ม่เพยี งพอหรอื เหมาะสม รบั ทราบถงึ จำนวนและทต่ี งั้ ของกลมุ่ คนทไ่ี มม่ คี รอบครวั รบั ทราบวา่ ครอบครวั ใดบา้ งทอ่ี าศยั อยรู่ ว่ มกนั คำนึงถงึ การอยรู่ ว่ มกนั เป็นครอบครวั และความเป็นสว่ นตวั เทา่ ทจ่ี ะเป็นไปได้ มกี ารวางแผนโครงการโดยคำนึงถงึ การใหผ้ ูพ้ กั พงิ ไดใ้ ชช้ วี ติ และดูแลครอบครวั ของตนเองอยา่ งมศี กั ดศิ ์ รี การประสานงานกับกลุ่มภาคตา่ งๆ มกี ารพจิ ารณาแนวทางเลอื กในการใหท้ พ่ี กั พงิ อน่ื ๆ เชน่ บา้ นเชา่ พกั กบั ญาตหิ รอื เพอ่ื นฝงู มีการวางแผนหาแนวทางการจดั การน้ำและสุขอนามยั ในศูนย์พกั พิชวั่ คราว รวมไปถงึ ระบบน้ำ ระบบสขุ าภบิ าล การสง่ เสรมิ สขุ อนามยั และการกำจดั ขยะมลู ฝอย การเลอื กและประเมนิ สภาพตวั อาคารหรอื สถานท่ตี งั้ ว่าอยู่ในท่ที ่ปี ลอดจากภยั คกุ คาม อาทเิ ชน่ ภยั พบิ ตั นิ ้ำทว่ ม สถานการณ์ความขดั แยง้ ฯลฯ ความเสี่ยงและความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง มกี ารมาตรการควบคุมดูแลมใิ ห้ผู้พกั พงิ ถูกล่วงละเมดิ หรอื ถูกทำร้ายร่างกาย ระหวา่ งทเ่ี ขา้ อยอู่ าศยั ในศนู ย์ ไมม่ ภี ยั เสย่ี งต่อชวี ติ อนั เน่ืองมาจากทอ่ี ยอู่ าศยั หรอื เสอ้ื ผา้ เครอ่ื งนุ่งหม่ ทน่ี อน ทไ่ี มเ่ พยี งพอ มกี ารประเมนิ ความเสย่ี งต่อชวี ติ สขุ ภาพและความปลอดภยั ทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ จาก เหตุทอ่ี ยอู่ าศยั ไมเ่ พยี งพอและการใหช้ ว่ ยเหลอื ทไ่ี มท่ วั่ ถงึ รบั ทราบถงึ ความเสย่ี งทบ่ี ุคคลในกลมุ่ เสย่ี งตอ้ งเผชญิ อยู่ (รวมถงึ ผปู้ ว่ ยโรคเอดส)์ ส่งเสรมิ ระบบการดูแลผู้ท่มี คี วามต้องการพเิ ศษตามวฒั นธรรมของชุมชนและ สนบั สนุนในสว่ นทข่ี าดเหลอื

ความเส่ียงและความสามารถในการช่วยเหลอื ตนเอง ในการวางผงั จดั การทอ่ี ยอู่ าศยั พจิ ารณาถงึ ผลกระทบต่อโครงสรา้ งทางสงั คมของ ผพู้ กั พงิ และการใหค้ วามคมุ้ ครองและดแู ลบุคคลทอ่ี ยใู่ นกลมุ่ เสย่ี ง มกี ารวางมาตรการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของบุคคลทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ รวมถงึ ผดู้ แู ล และครอบครวั ของคนกลุม่ น้ี มกี ารวางมาตรการควบคมุ สตั วซ์ ง่ึ เป็นพาหะนำโรค โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ การทำลาย แหลง่ เพาะพนั ธยุ์ งุ เพอ่ื สขุ ภาพและชวี ติ ความเป็นอยทู่ ด่ี ขี องผพู้ กั พงิ มมี าตรการควบคมุ สตั วซ์ ง่ึ เป็นพาหะนำโรค รวมถงึ การจดั อบรม การปลกู ฝงั สขุ ลกั ษณะนิสยั ทด่ี ี และการรกั ษาโรค แผนเตรียมการ มแี ผนรบั มอื ภยั พบิ ตั ทิ อ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ เชน่ ไฟไหม้ น้ำทว่ ม และอน่ื ๆ มแี ผนการและวสั ดุทเ่ี พยี งพอต่อการรบั มอื ผพู้ กั พงิ กลุ่มใหม่ทอ่ี าจโยกยา้ ยเขา้ มา หรอื สำหรบั เหตุการณ์การพลดั ถน่ิ ทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ มกี ารประชมุ หารอื ระหวา่ งผจู้ ดั การศนู ยพ์ กั พงิ หน่วยงานสว่ นทอ้ งถนิ่ และผพู้ กั พงิ ถงึ การหาทางออกดา้ นทอ่ี ยอู่ าศยั อยา่ งยงั่ ยนื การจดั การ มอี งคก์ ร/หน่วยงานทม่ี คี วามพรอ้ ม และทกั ษะความสามารถในการตอบสนองความ ตอ้ งการเรอ่ื งทอ่ี ยอู่ าศยั ในกรณที จ่ี ำเป็น ควรมกี ารจา้ งผเู้ ชย่ี วชาญเพอ่ื มาดแู ลโครงการดา้ นทอ่ี ยอู่ าศยั มผี เู้ ชย่ี วชาญมาควบคมุ กำกบั ดแู ลการกอ่ สรา้ งและปรบั ปรงุ ศนู ยพ์ กั พงิ มกี ารจดั ตงั้ คณะทำงานศนู ย์ โดยมตี วั แทนจากทกุ กลุม่ บุคคล (ผหู้ ญงิ ผชู้ าย ชนกลมุ่ น้อย คนในกลุม่ เสย่ี งทต่ี อ้ งการความชว่ ยเหลอื เฉพาะ) และมกี ารกำหนดบทบาทหน้าทข่ี อง แต่ละฝา่ ยไวอ้ ยา่ งชดั เจน กิจกรรมในครอบครัว มกี ารสง่ เสรมิ กจิ กรรมในครวั เรอื นและสง่ เสรมิ อาชพี ในกลมุ่ ผพู้ กั พงิ และมกี ารจดั พน้ื ทไ้ี วเ้ พอ่ื ประกอบกจิ กรรมดงั กลา่ ว มกี ารพจิ ารณาถงึ ความตอ้ งการและกจิ กรรมเฉพาะกลุม่ บุคคล (ผหู้ ญงิ ผชู้ าย เดก็ และ คนในกลมุ่ เสย่ี งทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ) ชุมชนขา้ งเคียงและผลกระทบดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม รบั ทราบและหาแนวทางแกไ้ ขปญั หาทเ่ี กดิ กบั ชมุ ชนโดยรอบศนู ยพ์ กั พงิ

ชมุ ชนขา้ งเคยี งและผลกระทบด้านสิ่งแวดลอ้ ม ทอ่ี ยอู่ าศยั ในศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวสอดคลอ้ งกบั มาตรฐาน/นโยบายของภาครฐั และ ธรรมเนียมปฏบิ ตั ใิ นทอ้ งถน่ิ ประเด็นพจิ ารณาอนื่ ๆ มกี ารประเมนิ และวางแผนรบั มอื ผลกระทบดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มทเ่ี กดิ จากทอ่ี ยู่อาศยั เชอ้ื เพลงิ สขุ อนามยั และการกำจดั ขยะมลู ฝอย พจิ ารณาถงึ การสรา้ งโอกาสทางอาชพี ตลอดระยะเวลาการพกั พงิ การบำรุงรักษา ประเมนิ และพจิ รณาแนวทางการพฒั นาทอ่ี ยู่อาศยั ทจ่ี ะมผี ลประโยชน์สงู สุดต่อผู้ พกั พงิ สนบั สนุนใหผ้ พู้ กั พงิ มสี ว่ นชว่ ยในการบำรงุ รกั ษาศนู ยพ์ กั พงิ ทมี บรหิ ารจดั การศนู ยพ์ กั พงิ ชวั่ คราวผลกั ดนั ใหม้ แี นวทางแกป้ ญั หา หากศนู ยต์ อ้ งปิดตวั ลง เพราะปญั หาการบรหิ ารจดั การ มพี น้ื ทส่ี ำหรบั ปรบั ปรงุ หรอื ขยายศนู ยพ์ กั พงิ ในกรณที จ่ี ำเป็น คำนงึ ถงึ ผลกระทบจากการปรบั ปรงุ ศนู ยพ์ กั พงิ ตอ่ สภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ ทรพั ยากร และสาธารณูปโภคขนั้ พน้ื ฐานในทอ้ งถนิ่ จดั หาวสั ดุอุปกรณ์และให้ความรู้แก่ผู้พกั พงิ ในการมสี ่วนช่วยกนั ดูแลสง่ิ อำนวยความ สะดวกและสวสั ดกิ ารของศนู ยพ์ กั พงิ ตามความเหมาะสม