ปทานุกรมความตาย

ปทานุกรม ความตาย รวมคำ�และความหมาย เพ่ือชีวิตท่ดี แี ละตายอยา่ งสงบ

ปทานุกรม จดั ท�ำ โดย ความตาย โครงการสือ่ สารสร้างความตระหนกั วิถีสกู่ ารตายอย่างสงบ (ความตาย พดู ได)้ เครือขา่ ยพทุ ธิกา รวมค�ำ และคว�มหม�ย สนับสนนุ โดย เพ่ือชวี ติ ทดี่ แี ละ สมาคมบริบาลผูป้ ว่ ยระยะท้าย (THAPs) ต�ยอย�่ งสงบ สำานักงานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสรมิ สุขภาพ เขยี น พรทวี ยอดมงคล เอกภพ สิทธวิ รรณธนะ ฐนดิ า อภิชนะกุลชัย บรรณ�ธิก�ร วรพงษ์ เวชมาลีนนท์ ภ�พปกและภ�พประกอบ ป่ินนุช เจริญพกั ตร์ ออกแบบปกและรปู เล่ม วนั ทนยี ์ มณีแดง พมิ พค์ รง้ั ที่ส่ี พ.ศ. 2558 จำานวน 5,000 เล่ม ISBN: 978-616-7755-22-9 พิมพ์ท่ี หา้ งหนุ้ ส่วนจำากัด สามลดา สนใจหนังสือ ติดต่อไดท้ ี่เครือข�่ ยพุทธกิ � 45/4 ซ.อรณุ อมรนิ ทร์ 39 แขวงอรณุ อมรนิ ทร์ เขตบางกอกนอ้ ย กทม. 10700 โทรศัพท:์ 02-882-4387, 02-886-0863 โทรสาร: 02-882-5043 Email: [email protected] Website: www.budnet.org Facebook: Peaceful Death

คาํ นํา ความตายเป็นส่ิงท่ีไม่มีใครหนีพ้น แต่น้อยคนท่ีสนใจใฝ่รู้ เรื่องความตายเพ่ือเตรียมตัวให้พร้อมเมื่อวันน้ันมาถึง สาเหตุ สาำ คญั เปน็ เพราะคนสว่ นใหญค่ ดิ วา่ ความตายเปน็ เรอ่ื งไกลตวั หรอื ไมก่ แ็ สรง้ ทาำ ราวกบั ว่าตนเองจะไม่มีวนั ตาย จึงมชี ีวติ เหมอื นคนลืมตาย ครั้นความตายมาประชดิ ตวั จงึ มี ความทกุ ขท์ รมานเปน็ อย่างยง่ิ เพราะไม่เคยเตรียมตัวเตรียมใจไวก้ ่อนเลย ผคู้ นทกุ วันนคี้ ิดถงึ แตก่ ารมีชีวติ ที่ดี แตล่ ืมนกึ ถงึ การตายดี ดงั นน้ั จึงท่มุ เททุกสง่ิ ทุกอย่างเพ่ือการมีชีวิตท่ีดี โดยไม่ได้วางแผนใดๆ สำาหรับการตายดีเลย จึงนับว่า นา่ เสยี ดายอย่างยิ่งท่ลี ะทิ้งโอกาสทจี่ ะได้ประสบสัมผัสส่งิ สำาคัญ ณ ปลายสดุ ของชวี ติ สำาหรับผู้เห็นความสำาคัญของการเตรียมตัวตาย การศึกษาหาความรู้เก่ียวกับ ความตายในแงม่ ุมตา่ งๆ รวมทง้ั ภาวะใกล้ตาย และเหตุปัจจยั ทที่ าำ ให้ตายดี ยอ่ มเป็น สงิ่ ท่มี อิ าจละเว้นได้ หนงั สือเล่มนีเ้ ป็นอกี เลม่ หนงึ่ ทเ่ี ป็นจุดเร่ิมตน้ ทีด่ ีสำาหรบั การศึกษา ดงั กลา่ ว อกี ทง้ั ยงั สามารถนาำ ไปใชเ้ ปน็ คมู่ อื เพอื่ การตายดไี ดด้ ว้ ย โดยเฉพาะกรณที เี่ ปน็ ผู้ป่วยเร้ือรัง นอกจากนั้นยังเป็นประโยชน์สำาหรับญาติผู้ป่วยท่ีประสงค์จะช่วยเหลือ คนรักของตนใหผ้ ่านพน้ ความตายไดด้ ว้ ยใจสงบ หนงั สอื เลม่ นน้ี าำ ประเดน็ สาำ คญั ๆ เกย่ี วกบั ความตายและการตายดี มาเสนอในรปู ปทานกุ รม เพอ่ื งา่ ยตอ่ การศกึ ษาและปฏบิ ตั สิ าำ หรบั ผเู้ รม่ิ ตน้ สนใจ รายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ นอกจากนสี้ ามารถศกึ ษาไดจ้ ากหนงั สอื เลม่ อนื่ ๆ ของเครอื ขา่ ยพทุ ธกิ าและผรู้ ทู้ า่ นอนื่ ๆ ดงั ระบไุ วท้ า้ ยเล่ม พระไพศาล วสิ าโล 6 ตลุ าคม 2557

สารบญั 8 10 ส่วนท่ี 1 ความตายและการตาย 12 ต�ยด ี 14 ต�ยดแี บบพุทธ 16 ต�ยสงบ 17 ก�รต�ยท�งก�รแพทย์ 18 สัญญ�ณชพี 20 สมองต�ย 20 ต�ยอย�่ งมศี ักด์ิศรี 22 ต�ยไมด่ ี 23 ยูธ�น�เซีย (Euthanasia) 24 ก�รณุ ยฆ�ต (Mercy killing) 25 แปลกแยกจ�กคว�มต�ย 26 กลวั ต�ย 28 เตรียมตวั ต�ย 29 เฮือกสดุ ท�้ ย 30 อบุ ตั ิเหตุ สญั ญ�ณใกล้ต�ย













































































วิธีการชนั สตู รพลกิ ศพในประเทศไทยมี 2 วิธี คอื การชนั สตู ร พลิกศพโดยการผ่าและไม่ผ่าศพตรวจ การชันสูตรพลิกศพโดยไม่ผ่า คอื การตรวจสภาพภายนอกของศพ ดเู พศ อายุ เชอ้ื ชาติ สง่ิ ของตดิ ตวั ฯลฯ เพื่อพิจารณาวา่ ผตู้ ายคอื ใคร ดสู ภาพการเปลย่ี นแปลงของศพ ภายหลงั การตาย เพอ่ื ประมาณเวลาตาย ดลู ักษณะบาดแผลที่ปรากฏ เพ่ือสันนิษฐานสาเหตุของการตาย การตรวจดงั กลา่ วจะตอ้ งพลกิ ศพ ดทู ง้ั ดา้ นหนา้ และดา้ นหลงั ของศพ จงึ ใชค้ ำาว่า “พลกิ ศพ” ส่วนการชันสูตรพลิกศพโดยการผ่าศพ กระทำาในกรณีท่กี าร พลิกศพไม่สามารถบอกสาเหตุการตายได้ชัดเจน เพราะสามารถ ตอบปัญหาและขอ้ สงสยั จากการพลิกศพ หรือในกรณีท่กี ารพลกิ ศพ ไมพ่ บบาดแผลปรากฏภายนอกใหเ้ หน็ การผา่ ศพจะบอกไดว้ า่ การตาย เกดิ จากตบั แตกหรอื มา้ มแตก ฯลฯ อนั เปน็ ผลใหเ้ กดิ การบาดเจบ็ หรอื เกดิ จากกลา้ มเนอื้ หวั ใจขาดเลอื ดไปหลอ่ เลยี้ ง เสน้ โลหติ ในสมองแตก ฯลฯ อันเปน็ โรคภัยไขเ้ จบ็ ธรรมดา เป็นตน้ 43

ส่วนที่ 3 การตายกบั การแพทย์ ปจั จุบันก�รแพทย์มีบทบ�ทสำ�คญั ม�ก ตอ่ ก�รต�ยของเร� ส�ม�รถเก้อื กูลหรอื ขัดขว�ง ก�รต�ยอย่�งสงบของผปู้ ว่ ยได้ทัง้ สองท�ง จดุ ส�ำ คญั คือ ผู้ป่วยและญ�ติมีคว�มรใู้ นเรือ่ งต่�งๆ ดงั ต่อไปน้ีแล้วหรอื ไม่ 44