สระบุรี

สระบรุ ี

สสระรบะบุรีุรี



ถ้ำ� ศรวี ไิ ล

การเดินทาง สารบัญ สถานท่ที อ่ งเทย่ี ว ๗ อ�ำเภอเมืองสระบุรี ๘ อ�ำเภอเฉลมิ พระเกยี รติ อ�ำเภอเสาไห้ ๘ อำ� เภอหนองแซง ๑๒ อำ� เภอบ้านหมอ ๑๓ อ�ำเภอพระพทุ ธบาท ๑๗ อำ� เภอแกง่ คอย ๑๘ อ�ำเภอมวกเหล็ก ๑๘ อ�ำเภอวงั มว่ ง ๒๑ อำ� เภอวิหารแดง ๒๖ ๒๙ เทศกาลงานประเพณี ๓๑ สนิ คา้ พืน้ เมอื งและของที่ระลึก กจิ กรรมทีน่ ่าสนใจ ๓๑ ๓๓ ลอ่ งแก่งภเู กาะ พายเรือคายัก ๓๕ ทอ่ งเทย่ี วในพ้นื ทีท่ หาร กอลฟ์ ๓๕ สปา ๓๕ ๓๖ ตวั อย่างโปรแกรมน�ำเทย่ี ว ๓๖ สิ่งอำ�นวยความสะดวกในจงั หวดั สระบรุ ี ๓๘ สถานทพ่ี ัก ๓๘ รา้ นอาหาร ๓๘ หมายเลขโทรศัพท์สำ�คญั ๔๑ ๔๕

วดั พระพทุ ธบาทวรมหาวิหาร สระบรุ ี พระพุทธบาทสงู คา่ เขือ่ นป่าสกั ชลสทิ ธิ์ ฐานผลติ อุตสาหกรรม เกษตรนำ� ลำ้� แหล่งทอ่ งเท่ียว หน่งึ เดียวกะหรป่ี ั๊บนมดี ประเพณตี ักบาตรดอกไมง้ าม เหลืองอรา่ มทงุ่ ทานตะวนั ลอื ล่ันเมืองชุมทาง

สระบุรีเป็นเมืองส�ำคัญเมืองหนึ่งแต่โบราณ (ถนนพหลโยธนิ ) ผ่านอำ� เภอวังนอ้ ย อำ� เภอหนองแค สันนิษฐานว่าต้ังข้ึนเม่ือประมาณ พ.ศ. ๒๐๙๒ ใน ต�ำบลหินกอง ถึงสี่แยกสะพานต่างระดับสระบุรีให้ รัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรด์ิ การตั้งเมืองนี้ เลยี้ วขวาเขา้ ถนนมติ รภาพ หรอื ตรงไปกจ็ ะถงึ ตวั เมอื ง สนั นษิ ฐานว่า พระองคโ์ ปรดเกล้าฯ ใหแ้ บ่งเขตพืน้ ท่ี จงั หวัดสระบุรี บางส่วนของเมืองลพบุรีกับเมืองนครนายกมารวม รถโดยสารประจ�ำทาง จากกรุงเทพฯ มีรถโดยสาร กัน ตั้งขึ้นเป็นเมืองสระบุรี ท้ังน้ีเพ่ือต้องการให้เป็น ประจ�ำทางรถปรับอากาศของบริษัท ขนส่ง จ�ำกัด ศูนย์ระดมพลเมืองในยามศึกสงคราม เพราะฉะนั้น ออกจากสถานีขนส่งสายเหนือ (หมอชิต ๒) ถนน ตงั้ แตส่ มยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาเปน็ ตน้ มา จงึ มกั พบเรอ่ื งราว กำ� แพงเพชร ๒ วนั ละหลายเทย่ี ว สอบถามรายละเอยี ด ของจังหวัดสระบุรีเก่ียวกับการศึกสงครามอยู่เสมอ ได้ท่ี โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๒๘๕๒-๖๖ หรือ www.tran สำ� หรบั ทม่ี าของคำ� วา่ “สระบรุ ”ี สนั นษิ ฐานวา่ เพราะ sport.co.th หรอื สถานขี นสง่ สระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๑ เหตุท่ีท�ำเลท่ีต้ังครั้งแรกมีบึงอยู่ใกล้ คือ “บึงหนอง ๑๖๑๖ หรือบริษัท ขนส่ง จ�ำกัด โทร. ๐ ๓๖๒๓ โง้ง” เมื่อตั้งเมืองขึ้นจึงได้น�ำเอาค�ำว่า “สระ” มา ๐๖๗๖ บริษัท นครชัยทัวร์ ท่าสระบุรี โทร. ๐๘ รวมเข้ากนั กบั ค�ำว่า “บุร”ี เปน็ ชื่อเมอื ง “สระบรุ ี” ๙๙๔๙ ๔๑๑๔ www.nakhonchaitour.com บรษิ ทั สระบุรีอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ ๑๐๗ ชินเกยี รติโคราชสระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๓ ๑๙๕๕ กิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น ๑๓ อ�ำเภอ ทางรถไฟ มบี รกิ ารเดนิ รถไฟจากสถานรี ถไฟหวั ลำ� โพง ไดแ้ ก่ อำ� เภอเมอื งสระบรุ ี หนองแซง เสาไห้ บา้ นหมอ ไปจังหวัดสระบุรีทุกวัน วันละหลายขบวน ใช้เวลา พระพทุ ธบาท หนองโดน แกง่ คอย มวกเหลก็ วังม่วง เดนิ ทางประมาณ ๒ ชวั่ โมง และบางขบวนยงั สามารถ วหิ ารแดง หนองแค ดอนพุด และเฉลมิ พระเกียรติ มี แวะลงที่สถานีแก่งคอยและสถานีมวกเหล็กได้ด้วย พ้นื ทที่ ้งั สนิ้ ประมาณ ๓,๕๗๖ ตารางกิโลเมตร สอบถามรายละเอียดได้ที่หน่วยบริการเดินทาง การรถไฟแหง่ ประเทศไทย โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๒๒๐ อาณาเขต ๔๓๓๔, ๐ ๒๒๒๐ ๔๔๔๔ หรอื www.railway.co.th ทศิ เหนือ ติดตอ่ กบั จงั หวดั ลพบุรี ทิศใต ้ ตดิ ต่อกับจงั หวัดปทุมธานี ระยะทางจากอำ� เภอเมืองสระบุรไี ปอำ� เภอตา่ งๆ และจังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา อ�ำเภอเสาไห้ ๘ กโิ ลเมตร ทิศตะวันออก ติดต่อกับจงั หวัดนครราชสมี า อำ� เภอเฉลมิ พระเกยี รติ ๘ กโิ ลเมตร และจังหวัดนครนายก อ�ำเภอแกง่ คอย ๑๕ กโิ ลเมตร ทศิ ตะวันตก ตดิ ตอ่ กบั จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา อำ� เภอหนองแค ๒๑ กโิ ลเมตร และจงั หวัดลพบรุ ี อำ� เภอหนองแซง ๒๕ กโิ ลเมตร อ�ำเภอพระพทุ ธบาท ๒๘ กโิ ลเมตร การเดนิ ทาง อ�ำเภอวหิ ารแดง ๒๘ กโิ ลเมตร จากกรุงเทพฯ ไปจังหวัดสระบุรีสามารถเดินทางได้ อำ� เภอบ้านหมอ ๓๐ กโิ ลเมตร หลายเสน้ ทาง ไดแ้ ก่ อ�ำเภอมวกเหลก็ ๓๘ กโิ ลเมตร รถยนต์ จากกรงุ เทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข ๑ อ�ำเภอหนองโดน ๓๘ กโิ ลเมตร สระบรุ ี 7

อ�ำเภอดอนพุด ๔๒ กโิ ลเมตร อำ� เภอวงั มว่ ง ๖๔ กโิ ลเมตร ระยะทางจากจังหวัดสระบุรไี ปจังหวัดใกลเ้ คยี ง ลพบุร ี ๔๖ กโิ ลเมตร นครนายก ๕๘ กโิ ลเมตร ปราจนี บรุ ี ๘๖ กโิ ลเมตร นครราชสีมา ๑๕๒ กโิ ลเมตร สถานทท่ี ่องเทย่ี ว อ�ำเภอเมืองสระบรุ ี วัดพระพุทธฉาย ต้ังอยู่เชิงเขาปถวี (ปฐวี) ต�ำบล หนองปลาไหล เข้าทางเดียวกับอุทยานแห่งชาติ น้ำ� ตกสามหลั่น เปน็ ทป่ี ระดษิ ฐานพระพุทธฉาย หรอื รอยพระพุทธรูป ซ่ึงปรากฏอยู่บนแผ่นหินซึ่งตั้งอยู่ บนชะง่อนผา มีการสร้างมณฑปครอบไว้ มีบันได จากบรเิ วณวดั ดา้ นลา่ งข้ึนไปยังมณฑป และต่อไปยงั หน้าผาซ่งึ อยเู่ หนือมณฑปข้ึนไป นอกจากนยี้ งั มภี าพเขยี นลายเสน้ ยคุ กอ่ นประวตั ศิ าสตร์ วัดพระพุทธฉาย ท่ีบริเวณแผ่นหินใกล้ทางเข้าพระพุทธฉาย ได้แก่ พ.ศ. ๒๕๓๗ กรมศิลปากรไดท้ �ำการซ่อมมณฑปบน ภาพสตั ว์ลายเส้นคล้ายตัวกวาง บริเวณข้างประตูเข้า ภูเขาบริเวณวัดพระพุทธฉาย และเมื่อรื้อพื้นซีเมนต์ พระพทุ ธฉายดา้ นใน, ภาพมอื คนและภาพสญั ลกั ษณ์ พบรอยพระพุทธบาทเบื้องขวาอยู่ใต้ทราย ปรากฏ บริเวณข้างประตูเข้าพระพุทธฉายด้านนอก, ภาพ เหน็ เปน็ รูปรอยประทบั ในหิน เขียนรูปไก่ ภาพพระพุทธรูป และภาพสัญลักษณ์ การเดินทาง ไปตามเส้นทางสายกรุงเทพฯ-สระบุรี บริเวณหลังแนวองค์พระพุทธรูปจากถ้�ำฤๅษีไปทาง ทางหลวงหมายเลข ๑ (ถนนมติ รภาพ) หา่ งจากตวั เมอื ง พระพุทธฉายทางทิศตะวันตก และพบภาพลาย สระบุรลี งมาทางใตป้ ระมาณ ๑๖ กิโลเมตร หากมา เส้นขนาดใหญ่ที่มีความซับซ้อน คล้ายภาพเขียน จากกรุงเทพฯ ใหเ้ ลี้ยวขวากลบั รถ ก่อนถึงกิโลเมตร ก่อนประวัติศาสตร์ท่ีเคยถูกค้นพบท่ีผาแต้ม จังหวัด ท่ี ๑๐๒ เขา้ ทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๒ และ ๓๐๔๖ อบุ ลราชธานี เขียนดว้ ยยางไม้ มีอายุเก่าแก่ประมาณ ตามลำ� ดับ เป็นถนนลาดยางประมาณ ๕ กิโลเมตร ๓,๐๐๐ ปี บรเิ วณหน้าผา จปร. โดยเขียนสญั ลักษณ์ ใชส้ ่ือความหมายให้เข้าใจในหมเู่ ดียวกนั และอาจจะ อุทยานแห่งชาติน้�ำตกสามหลั่น เดิมช่ืออุทยาน เป็นสอ่ื ทางพิธีกรรมและความเชอื่ ของคนในยคุ นัน้ แห่งชาติพระพุทธฉาย หรืออุทยานแห่งชาติ ท้ังน้ียังพบรอยพระพุทธบาทเบ้ืองขวา เม่ือ เขาสามหลั่น มีพ้ืนที่ครอบคลุม ๔ อ�ำเภอ ได้แก่ 8 สระบุรี

น้ำ� ตกสามหลั่น อำ� เภอเมอื งฯ แก่งคอย หนองแค และวิหารแดง มี ภายในบริเวณอุทยานฯ มีน้�ำตกหลายแห่ง ได้แก่ เนอื้ ทปี่ ระมาณ ๔๔ ตารางกโิ ลเมตร หรอื ๒๗,๘๕๖ ไร่ น�้ำตกสามหลั่น เป็นลานหินกว้างเรียงซ้อนกันเป็น ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเม่ือวันท่ี ๒ มิถุนายน สามชั้นมองดูคล้ายบันได ซ่ึงเป็นที่มาของช่ือน้�ำตก พ.ศ. ๒๕๒๔ ประมาณเดือนตุลาคม-มกราคม เป็น อยหู่ ่างจากทท่ี �ำการอุทยานฯ ประมาณ ๓๐๐ เมตร ช่วงที่อากาศหนาวเย็นเหมาะสำ� หรับการเดินทางไป น�้ำตกโพธิ์หินดาด ห่างจากที่ท�ำการฯ ประมาณ ท่องเท่ียวพักผอ่ น ๓๐๐ เมตร เปน็ น้�ำตกชน้ั เดียวเตย้ี ๆ สามารถลงเล่น อุทยานฯ ประกอบด้วยภูเขาน้อยใหญ่ มีท่ีราบใน น้�ำได้ บริเวณนำ้� ตกเป็นลานหนิ กวา้ ง มีตน้ โพธ์ิแผ่กิ่ง หุบเขา ยอดท่ีสูงท่ีสุดคือเขาครก สงู ประมาณ ๓๒๙ ก้านสาขา และต้นน้�ำท่ีไหลมายังน�้ำตกโพธ์ิหินดาด เมตร เป็นจุดชมวิวท่ีอยู่สูงท่ีสุด สามารถมองเห็น ยังไหลไปสู่ น�้ำตกโตนรากไทร ซึ่งห่างจากท่ีท�ำการ ภูมิทัศน์ที่สวยงามรอบๆ ตัวเมืองสระบุรีและอ�ำเภอ อทุ ยานฯ ประมาณ ๔๐๐ เมตร เป็นน้�ำตกชน้ั เดียว ใกล้เคียงได้อย่างชัดเจน ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ ตกลงมาจากหน้าผาหินสูง ๗ เมตร สู่แอ่งน้�ำเบ้ือง ๒ ทหารญี่ปุ่นใช้เป็นท่ีส่องกล้องดูความเคล่ือนไหว ล่าง รอบๆ แอ่งน้�ำมีโขดหินน้อยใหญ่ใช้เป็นท่ีนั่งชม ของฝา่ ยตรงขา้ ม สภาพพนื้ ทยี่ งั คงความอดุ มสมบรู ณ์ นำ้� ตกได้ ทางอทุ ยานฯ ไดท้ ำ� เสน้ ทางเดนิ เทา้ เชอื่ มโยง ตามธรรมชาติ สตั วป์ า่ ทพ่ี บมอี ยหู่ ลายชนดิ เชน่ ไกฟ่ า้ ระหว่างน้�ำตกเหล่านี้ ใชเ้ วลาเดนิ ทางประมาณ ๒-๓ ไกป่ า่ เกง้ ลิง หมปู า่ และนกชนิดตา่ งๆ เช่น เขยี ว ชั่วโมง โดยไม่ต้องยอ้ นกลับเส้นทางเดิม น้�ำตกจะมี คราม กระรางหัวหงอก โพระดก บ้งั รอกใหญ่ รวม ความสวยงามมากทสี่ ดุ ในชว่ งปลายเดอื นกนั ยายนถงึ ทั้งผเี ส้ือนานาชนิด ปลายเดอื นตลุ าคม สสรระะบบุรุรี ี 99

สถานท่ีท่นี ่าสนใจอน่ื ๆ ได้แก่ นอกจากนั้นยงั มเี สน้ ทางศกึ ษาธรรมชาติ ๓ เส้นทาง อา่ งเกบ็ นำ�้ เขารวก เปน็ อา่ งเกบ็ นำ�้ ขนาดเลก็ มคี วามจุ ไดแ้ ก่ ๑) เสน้ ทางเขาแดง ระยะทาง ๑.๖ กโิ ลเมตร ประมาณ ๕๐,๐๐๐ ลกู บาศกเ์ มตร อยรู่ ะหวา่ งเขารวก ๒) เส้นทางสามหลั่น-โตนรากไทร ระยะทาง ๓.๒ และเขาแดง สรา้ งเมอื่ ปี พ.ศ. ๒๕๒๓ มที ส่ี ำ� หรบั นงั่ ชม กิโลเมตร ๓) เส้นทางสามหลัน่ -ซบั ปลาก้งั ระยะทาง ทวิ ทศั น์ และประกอบกจิ กรรมนนั ทนาการตา่ งๆ เชน่ ๔.๕ กโิ ลเมตร เสน้ ทางสดุ ทา้ ยนี้ นกั ทอ่ งเทย่ี วสามารถ พายเรอื คายัก ป่ันเรอื ถีบ เล่นนำ้� เปน็ ต้น เข้าไปพักค้างแรมได้ ควรแจ้งให้เจ้าหน้าท่ีอุทยานฯ ทราบกอ่ นใชเ้ ส้นทางทกุ เส้นทาง อโุ มงคร์ ถไฟพระพทุ ธฉาย หา่ งจากทที่ ำ� การอทุ ยานฯ ที่พักและส่ิงอ�ำนวยความสะดวก ทางอุทยานฯ มี ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร เป็นอุโมงค์รถไฟชนิด บา้ นพักไวบ้ ริการนักท่องเที่ยว จำ� นวน ๔ หลงั ราคา ทางเดยี ว กว้าง ๗ เมตร สูง ๗ เมตร ยาว ๑,๑๙๗ ๖๐๐ บาท คา่ ยพกั แรม พกั ไดค้ า่ ยละ ๖๐ คน ราคา เมตร สร้างข้นึ ในปี พ.ศ. ๒๕๓๗ เป็นอุโมงค์รถไฟท่ี ๖,๐๐๐ บาท/คนื และสำ� หรบั นกั ทอ่ งเทยี่ วทนี่ ำ� เตน็ ท์ ยาวท่ีสุดในประเทศไทยโดยฝีมือคนไทย อยู่บริเวณ ไปเอง อุทยานฯ ได้จัดเตรียมท่ีกางเต็นท์ไว้บริการ เขาช่องลิง รอยต่อระหว่างต�ำบลเจริญธรรม อ�ำเภอ สอบถามรายละเอียดได้ทที่ ท่ี ำ� การอุทยานฯ โทร. ๐ วิหารแดง และต�ำบลหนองปลาไหล อ�ำเภอเมืองฯ ๓๖๗๑ ๓๘๒๙-๓๐ หรอื กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ จังหวัดสระบุรี ตอ้ งใชร้ ถขับเคลอื่ นสีล่ อ้ เขา้ ชม และพันธ์พุ ชื กรุงเทพฯ โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ หรอื www.dnp.go.th อนุสรณ์สงครามโลกคร้ังที่ ๒ ของกองทัพญ่ีปุ่น การเดินทาง (ใช้เส้นทางเดียวกับเส้นทางเข้าวัด (เขาแดง) ห่างจากที่ท�ำการอุทยานฯ ประมาณ ๒ พระพทุ ธฉาย) อทุ ยานฯ อยบู่ นเสน้ ทางสายกรงุ เทพฯ- กิโลเมตร เดินเข้าไปตามทางอีกประมาณ ๕๐๐ สระบุรี ทางหลวงหมายเลข ๑ (ถนนมติ รภาพ) หา่ ง เมตร เป็นแหล่งท่องเท่ียวทางประวัติศาสตร์ ซ่ึงใน จากตัวเมืองสระบุรีลงมาทางใต้ประมาณ ๑๖ สมัยสงครามโลกคร้ังที่ ๒ ทหารญ่ีปุ่นได้ยึดครอง กิโลเมตร หากมาจากกรุงเทพฯ ให้เลี้ยวขวากลับ บริเวณเขาแดงเป็นฐานทพั และใช้เป็นสถานทีก่ กั ขัง รถ ก่อนถงึ กโิ ลเมตรท่ี ๑๐๒ เขา้ ทางหลวงหมายเลข เชลยด้วย ยังมีร่องรอยของหลุมระเบิดท่ีทหาร ๓๐๔๒ และ ๓๐๔๖ ตามล�ำดับ เป็นถนนลาดยาง ญ่ีปุ่นท้ิงไว้ สิ่งปลูกสร้างที่ทหารญ่ีปุ่นสร้างไว้ ได้แก่ ประมาณ ๘ กิโลเมตร อุโมงค์บญั ชาการ สนามเพลาะตลอดแนวเขา ห้องผู้ บัญชาการ หอ้ งเกบ็ สมบตั ิ แนวบงั เกอร์ พระพทุ ธนริ โรคนั ตรายชยั วฒั นจ์ ตรุ ทศิ ประดษิ ฐาน อยู่ที่ศาลาจัตุรมุข วัดศาลาแดง ถนนพิชัยรณรงค์ ซากเจดีย์โบราณบนยอดเขาเรดาร์ คาดว่าเป็นเจดีย์ สงคราม ตรงขา้ มศาลากลางจงั หวดั เปน็ พระพทุ ธรปู ท่ีสร้างขน้ึ ในสมัยกรุงศรีอยุธยา แต่ถกู ฟา้ ผ่าเสยี หาย ประจ�ำทศิ ตะวนั ออก หนง่ึ ในพระพทุ ธรปู ๔ องค์ ท่ี ปัจจุบันก็ยังพอมีร่องรอยให้เห็นอยู่ ความส�ำคัญ กรมการรักษาดินแดนสร้างข้ึนเพื่อถวายความจงรัก ทางประวัติศาสตร์อีกอย่างหนึ่งคือ ทหารญ่ีปุ่นได้ ภกั ดแี ดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั และ ใช้เขาเรดาร์น้ีเป็นที่ตั้งปืนใหญ่ด้วย ต้องมีเจ้าหน้าที่ พระบาทสมเด็จพระปรมินมหาภูมิพลอดุลยเดช น�ำทางขึน้ ไป และเมอ่ื วนั ท่ี ๒๗ ธันวาคม ๒๕๑๑ พระบาทสมเด็จ 1100 สสรระะบบรุ ุรี ี

วัดศรีบุรรี ตั นาราม พระปรมนิ มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชไดพ้ ระราชทานใหแ้ ก่ ศรี ษะของมังกรอันทรงพลงั (ธาตไุ ม้) และมหี างแมว ชาวจังหวดั สระบุรี เปิด ๐๖.๐๐-๑๗.๐๐ น. ทุกวนั อนั ศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ (ธาตดุ นิ ) สอบถามเพมิ่ เตมิ ไดท้ สี่ ำ� นกั สงฆ์ วัดถ�้ำเขาแก้ว โทร. ๐๘ ๖๑๓๔ ๕๔๕๒ ส�ำนักสงฆ์วัดถ�้ำเขาแก้ว ตั้งอยู่ท่ีต�ำบลทับกวาง การเดนิ ทาง ไปตามทางหลวงหมายเลข ๒ กิโลเมตร ภายในสำ� นกั สงฆเ์ ปดิ ใหน้ มสั การหลวงปยู่ า้ มโนธรรม ท่ี ๒๒-๒๓ เข้าไปอกี ๓ กโิ ลเมตร และบูชาปี่เซียะ สัตว์มงคลในต�ำนานจีน และเป็น สถานที่แรกที่น�ำปี่เซียะมาจากเมืองจีน ตามความ วัดศรีบุรีรัตนาราม วัดนี้จะมีลักษณะเด่นท่ีตัวฐาน เชื่อท่ีวา่ “ป่ีเซยี ะ” เป็นสัตวม์ งคล มอี �ำนาจกำ� จดั สิง่ ของพระอุโบสถ ซ่ึงจะมีรูปแบบคล้ายเรือส�ำเภาซ่ึง ชวั่ ร้าย รวมทง้ั ป้องกันคุณไสยและมนต์ด�ำต่างๆ เป็น สวยงามมาก ลวดลายตา่ งๆ รอบอโุ บสถมคี วามวจิ ติ ร สัตว์มงคลท่ีเสริมได้ทุกปีนักษัตร บางต�ำราบอกว่า อ่อนช้อย บริเวณรอบๆ วัดมีบรรยากาศร่มรื่น โดย ปี่เซียะมีครบถ้วนตามหลักเบญจธาตุ คือ ธาตุทอง- เฉพาะอย่างยิ่งพุทธศาสนิกชนมักจะมาสักการ น้ำ� -ไม้-ดนิ -ไฟ และรวมสัตวม์ งคล ๕ ชนดิ ๕ ธาตุ ไว้ บูชา พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร “พระแก้ว ดว้ ยกนั กลา่ วคอื มลี กั ษณะสเ่ี ทา้ ของสงิ โตอนั ทรงพลงั มรกต” พระพทุ ธรปู คบู่ า้ นคเู่ มอื งองคส์ ำ� คญั ทส่ี ดุ ของ (ธาตุทอง) มีเขาและล�ำตัวเป็นกวางที่อ่อนช้อย ชาตไิ ทย ซงึ่ เดมิ ประดษิ ฐานอยทู่ เ่ี มอื งเชยี งราย ตอ่ มา (ธาตนุ �้ำ) มีปกี ของพญานกอนั แข็งแกรง่ (ธาตไุ ฟ) มี ย้ายมาอยู่ที่เมืองล�ำปางและเชียงใหม่ ต่อมาพระ- สสรระะบบุรุรี ี 1111

ไชยเชษฐา (เจ้าลาว) ได้อัญเชิญไปประดิษฐานเพ่ือ อ�ำเภอเฉลมิ พระเกียรติ เป็นท่ีสักการะยังเมืองลาวเป็นการชั่วคราว และใน สวนพฤกษศาสตร์ภาคกลาง (พแุ ค) ต้งั อยูท่ ตี่ ำ� บล ปี พ.ศ. ๒๓๒๐ สมเด็จพระเจ้ากรงุ ธนบรุ โี ปรดเกลา้ ฯ พแุ ค ใชเ้ ส้นทางสายสระบุรี-ลพบรุ ี (ถนนพหลโยธิน) ให้สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ไปยังเมือง ห่างจากตัวเมืองสระบุรีไปประมาณ ๑๗ กิโลเมตร เวียงจันทน์เพื่ออัญเชิญพระแก้วมรกตกลับคืน จะอยู่บริเวณทางแยกไปทางหลวงหมายเลข ๒๑ มาประดิษฐานไว้ในราชอาณาจักรไทย ในคราว ไปเพชรบูรณ์พอดี ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่า สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกยาตราทัพกลับ พระพุทธบาทพุแค มีพ้ืนท่ีทั้งหมด ๕,๓๒๑ ไร่ จัด ประเทศไทย เมื่อเดินทพั มาถงึ จงั หวดั สระบรุ ี ได้หยดุ ต้ังข้ึนเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๔ เป็นสวนพฤกษศาสตร์แห่ง พ�ำนักที่วัดศรีบุรีรัตนาราม (วัดปากเพรียว) พร้อม แรกของประเทศไทย เป็นแหล่งรวบรวมและศึกษา กับอัญเชิญพระแก้วมรกตประดิษฐานไว้ท่ีวัดนี้เป็น วิจัยพันธุ์พืช รวมท้ังเผยแพร่และให้บริการความรู้ เวลา ๑ เดอื น เพอ่ื เตรียมรบั เสดจ็ และเฉลมิ ฉลอง ณ ในด้านต่างๆ เกี่ยวกับพืช และเป็นสถานท่ีพักผ่อน กรุงธนบุรี ต่อมาสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีมหาราช หย่อนใจครอบคลุมสองฟากฝั่งถนน หากไปจาก โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟา้ กรมขนุ สระบรุ ี ทางซา้ ยมอื จะเปน็ สว่ นของอาคารสำ� นกั งาน อินทรพิทักษ์ พระมหาอุปราช เสด็จขึ้นมารับและ และหอ้ งสมดุ พรรณไม้ ทางขวามอื มบี รเิ วณกวา้ งขวาง อัญเชิญพระแก้วมรกต โดยขบวนแห่พยุหยาตราได้ บรรยากาศร่มร่ืน และมีล�ำธารไหลผ่าน เป็นสวน ลอ่ งมาถึงกรุงธนบรุ ี เมอ่ื วันอังคาร ขึน้ ๒ ค่�ำ เดอื น หย่อมรวบรวมพันธุ์พืชไม้ต่างๆ ส่วนมากจะเป็นไม้ ๔ ปี พ.ศ. ๒๓๒๒ พ้ืนบ้าน ประกอบด้วยพรรณไม้ต่างๆ ๓๕ วงศ์ สวนพฤกษศาสตร์ภาคกลาง (พุแค) 1122 สสรระะบบุรุรี ี

พรรณไมใ้ นวรรณคดี และพรรณไม้สมนุ ไพร เปดิ ให้ อ�ำเภอเสาไห้ เข้าชมทุกวัน เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. ไม่เสียค่า เสาร้องไห้ ตั้งอยู่ในศาลนางตะเคียนทอง ณ วัดสูง เขา้ ชม สอบถามรายละเอียด โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๗๔๕๗ ต�ำบลเสาไห้ หา่ งจากทวี่ ่าการอำ� เภอเสาไห้ประมาณ ๕๐๐ เมตร ริมทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๑ เปน็ เสา ถ้�ำศรีวิไล ตั้งอยู่ในบริเวณวัดถ้�ำศรีวิไล ต�ำบล ไมต้ ะเคยี นขนาดใหญ่ โดยถอื กนั วา่ เปน็ เจา้ แม่ เพราะ หนา้ พระลาน หา่ งจากตวั เมอื งประมาณ ๒๒ กโิ ลเมตร ส่ิงของท่ีน�ำไปบูชาล้วนเป็นของสตรีทั้งสิ้น มีต�ำนาน ภายในถ�้ำมีพระพุทธเนาวรัตน์ ศิลปะสมัยเชียงแสน เล่ากนั ว่า เมอ่ื ครัง้ สร้างกรงุ เทพฯ เป็นราชธานี ได้มี มีหินงอกหินย้อย นอกจากน้ันยังสามารถเท่ียวชม การเกณฑ์เสาจากหวั เมอื งตา่ งๆ เพอื่ คดั เลอื กเสาทมี่ ี วิวทิวทัศน์ของธรรมชาติ มองเห็นภูเขาสลับซับซ้อน ลกั ษณะงดงาม เพื่อจัดเป็นเสาเอก ทางเมืองสระบรุ ี สวยงาม ไดจ้ ดั สง่ เสาตน้ หนงึ่ ทมี่ ลี กั ษณะงดงามมาก ลอ่ งลงมา การเดินทาง จากตัวเมืองสระบุรี ไปตามทางหลวง ตามล�ำน�้ำป่าสัก แต่มาถึงกรุงเทพฯ ช้าไปเล็กน้อย หมายเลข ๑ ประมาณ ๑๗ กิโลเมตร ประมาณ และได้มีการคัดเลือกเสาเอกไปก่อนแล้ว จึงได้เป็น กโิ ลเมตรท่ี ๑๒๘ ถงึ สามแยกหนองจาน มที างแยก เสารอง ซง่ึ ถา้ เสาตน้ นมี้ าทนั เวลากต็ อ้ งไดเ้ ปน็ เสาเอก ขวาเขา้ ทางหลวงหมายเลข ๓๓๘๕ ไปอกี ๑ กโิ ลเมตร อย่างแนน่ อน เพราะมีลกั ษณะใหญแ่ ละสวยงามมาก แล้วเล้ยี วขวาเขา้ ทางโรงปูนอีกคร้ังหนึ่ง ด้วยความยาว ๑๓ เมตร กว้าง ๐.๗๕ เมตร เสาตน้ น้ีจึงเกิดความเสียใจลอยทวนน�้ำกลับข้ึนมาจมลง ณ วัดมงคลชัยพัฒนา พระบาทสมเด็จพระปรมินมหา ต�ำบลแห่งน้ีอยู่ประมาณ ๑๐๐ กว่าปี เมื่อปี พ.ศ. ภมู พิ ลอดลุ ยเดชมพี ระราชดำ� รใิ หท้ ดลอง “ทฤษฎใี หม”่ ๒๕๐๑ ไดม้ ชี าวบา้ นนำ� ขน้ึ จากนำ้� ไปไวท้ ศี่ าลหนา้ พระ ทว่ี ัดมงคลชยั พัฒนา ตำ� บลเขาดนิ พฒั นา ในหลกั การ อโุ บสถวดั สงู จนถงึ ปจั จบุ นั นี้ พอตกเวลากลางคนื ชาว งา่ ยๆ โดยเรมิ่ จากการทคี่ รอบครวั หนงึ่ มที ด่ี นิ ประมาณ บา้ นมกั ไดย้ นิ เสยี งรอ้ งไห้ จงึ ไดใ้ หช้ อ่ื ตำ� บลนว้ี า่ ตำ� บล ๑๐-๑๕ ไร่ ให้แบง่ ท่ดี นิ ออกเป็น ๓ สว่ น คือ สว่ น เสารอ้ งไห้ และกลายเปน็ “อำ� เภอเสาไห”้ ในปจั จบุ นั ที่หนง่ึ ทดี่ ินรอ้ ยละ ๓๐ ให้ขุดเปน็ สระน�้ำ มีความลกึ ในวนั ท่ี ๒๓ เมษายนจะมปี ระเพณสี รงนำ้� นางตะเคยี น ๔ เมตร ขนาดบรรจนุ ำ�้ ไดโ้ ดยประมาณ ๑๙ ลกู บาศก์ ทุกปี ณ บรเิ วณหน้าอโุ บสถวัดสงู เมตร สว่ นทสี่ อง ทด่ี นิ รอ้ ยละ ๖๐ สำ� หรบั พนื้ ทที่ ำ� การ เกษตร โดยปลูกข้าวร้อยละ ๓๐ และปลูกพืชไร่พืช วัดพะเยาว์ ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น�้ำป่าสัก ต�ำบลศาลา สวนรอ้ ยละ ๓๐ สว่ นทีส่ าม ท่ดี นิ ร้อยละ ๑๐ สำ� หรับ รีไทย เป็นท่ีประดิษฐานพระพุทธรูปทองค�ำสมัย สรา้ งทอ่ี ยอู่ าศยั และสง่ิ อำ� นวยความสะดวกตา่ งๆ เพอ่ื กรุงศรีอยุธยา มีพุทธลักษณะท่ีงดงาม พระวรกาย ให้สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ได้อย่างเรียบง่าย สงบสุข สมสว่ น เปน็ พระพทุ ธรปู ประทบั นง่ั ปางสมาธแิ บบขดั และพอเพียง สอบถามรายละเอียดท่ีศูนย์วิจัยและ สมาธิราบ หน้าตกั กวา้ ง ๑๑๐ เซนติเมตร สูง ๑๗๐ พัฒนาการเกษตรลพบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๔๙ ๙๑๘๐-๑ เซนติเมตร พระพกั ตรก์ ลม พระโอษฐย์ ิ้ม ยอดเศียร การเดินทาง ไปตามทางหลวงหมายเลข ๒ กิโลเมตร เปลวอุณาโลม สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุง ที่ ๑๑๗-๑๑๘ ศรอี ยธุ ยาตอนปลาย เมอ่ื เสยี กรงุ ครง้ั ที่ ๒ พ.ศ.๒๓๑๐ ชาวบ้านได้อญั เชิญพระพทุ ธรปู มาและลงรกั พอกปูน สสรระะบบุรรุี ี 1133

วดั พะเยาว์ ปิดองค์พระ และประดิษฐานไว้ที่วัดร้างแห่งหนึ่งใน (ทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๑) ก่อนถึงอ�ำเภอเสาไห้ อ�ำเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ต่อมาชาว มีทางแยกขวาข้ามสะพานแม่น�้ำป่าสัก ถึงทางแยก บ้านได้อัญเชิญมาเป็นพระประธานที่วัดอุทิศสโมสร เล้ียวซา้ ยไปอีกประมาณ ๑๐๐ เมตร รวมระยะทาง กอ่ นจะอญั เชญิ มาประดษิ ฐานทวี่ ดั พะเยาวใ์ นปี พ.ศ. จากตัวเมอื งสระบรุ ีประมาณ ๙ กโิ ลเมตร ดา้ นหลงั ๒๔๘๔ ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๓ ชาวบ้านได้นิมนต์ วดั มีถนนสายปากบาง-สระบรุ ี พระเทพวิมลโมลี (มณี อดีตเจ้าคณะจงั หวัดสระบุร)ี หอวัฒนธรรมพ้ืนบ้านไทยวนสระบุรี เป็นเรือนไม้ มาเป็นพระอุปัชฌาย์บวชชาวบ้าน ซ่ึงท่านเห็น ทรงไทยที่มีอายุ ๘๐-๑๐๐ ปี ตั้งอยู่ริมแม่น�้ำป่าสัก พระพทุ ธรปู ลกั ษณะดี แตต่ ามองคพ์ ระมรี อยกะเทาะ เจ้าของบ้านคืออาจารย์ทรงชัย วรรณกุล จัดให้เป็น ปูน จึงได้ลอกปูนที่พอกพระองค์ออกมาพบว่าเป็น แหล่งแลกเปล่ียนเรียนรู้วัฒนธรรมท้องถ่ินของชาว ทองทั้งองค์ กรมศิลปากรตรวจสอบปรากฏว่าเป็น ไทยวน ซ่ึงเป็นชาวไทยกลุ่มหนึ่งที่ตั้งถ่ินฐานอยู่ทาง โลหะที่มีทองคำ� ผสมอยู่ถงึ ๗๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ ชาวบ้าน ตอนเหนือของประเทศไทย บริเวณเชียงแสน และ จึงเรียกว่า “หลวงพ่อทองค�ำ” ปัจจุบันมีผู้ศรัทธา อพยพเข้ามาอยู่ในบริเวณริมแม่น้�ำป่าสักกว่า ๒๐๐ พร้อมใจกันสร้างวิหารจัตุรมุขข้ึนไว้เพื่อเป็นท่ี ปี จัดแสดงรวบรวมภาชนะ อาวุธ เคร่ืองมือท�ำมา ประดิษฐานพระพุทธรูปทองค�ำองค์นี้ให้เป็นสง่าราศี หากนิ และผา้ ทอลายโบราณทมี่ อี ายกุ วา่ รอ้ ยปี ไดแ้ ก่ และเปน็ ทเ่ี ชดิ หนา้ ชดู าแกช่ าวเมอื งสระบรุ สี บื ไป โทร. ผ้ามุกยกดอก ผา้ ลายขิด ผ้าจก บรรรยากาศภายใน ๐๘ ๑๗๘๐ ๘๕๐๗ ร่มรืน่ เยน็ สบาย ใช้เป็นสถานที่ถ่ายละครและรับเปน็ การเดินทาง ใช้เส้นทางสายสระบุรี-บ้านยาง 1144 สสรระะบบุรุรี ี

สถานที่จัดเลี้ยง ควรติดต่อลว่ งหน้า โทร. ๐ ๓๖๗๒ ถอื ปนู เครอื่ งแบบเป็นไม้ ๕๒๒๔ ศนู ยก์ ารเรยี นรทู้ อผา้ ตำ� บลบา้ นตน้ ตาล เกดิ ขนึ้ จาก การเดินทาง จากกรุงเทพฯ ไปตามถนนพหลโยธิน การรวมตัวกันของกลุ่มสตรีท่ีว่างงานเพื่อใช้เวลาว่าง ไปตามเส้นทางจนถึงถนนเล่ียงเมืองสระบุรี เล้ียว ใหเ้ ปน็ ประโยชนแ์ ละเพมิ่ รายไดใ้ หก้ บั ครอบครวั และ ซ้ายไปทางลพบุรี ผ่านสี่แยกไฟแดง ข้ามสะพาน เพ่ือให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ท่ีครบวงจรส�ำหรับ ข้ามแม่น�้ำป่าสัก จากน้ันเล้ียวซ้ายเข้าทางหลวง เยาวชนและบุคคลทั่วไป โดยผ้าที่ทอมีหลายแบบ หมายเลข ๓๒๒๕ (บา้ นปากบาง) ตรงไปเร่อื ยๆ จะ ไดแ้ ก่ ผ้าขาวม้า ผา้ พืน้ ผา้ ส่ีเขา ผา้ ลายดอกพกิ ุลซ่งึ เห็นหอวัฒนธรรมฯ อยู่ทางด้านซ้ายมือ (ติดกับวัด เปน็ ลายแบบโบราณของคนไทยวนซงึ่ มปี ระวตั ศิ าสตร์ เขาแกว้ วรวหิ าร) การต้ังถ่ินฐานท่ีน่ีมานานกว่า ๒๐๐ ปี ชุมชนบ้าน วดั เขาแกว้ วรวหิ าร ตง้ั อยทู่ ตี่ ำ� บลตน้ ตาล ทางฝง่ั ขวา ต้นตาลยังมีการให้บริการท่องเที่ยวในรูปแบบโฮม ของแม่น้�ำป่าสัก ห่างจากท่ีว่าการอ�ำเภอประมาณ สเตย์ การแสดงวฒั นธรรม และศนู ยแ์ สดงเอกลกั ษณ์ ๖ กิโลเมตร สรา้ งขน้ึ ในสมัยพระเจา้ ทรงธรรม สมัย และวัฒนธรรมของชุมชน ชุมชนแห่งนี้ได้รับรางวัล กรุงศรีอยุธยา ต่อมาในสมัยที่พระบาทสมเด็จ อุตสาหกรรมการทอ่ งเทีย่ ว ประจำ� ปี ๒๕๕๑ รางวัล พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสหัวเมือง เม่ือ ดีเด่น ประเภทแหล่งท่องเที่ยววัฒนธรรม สอบถาม ถึงอ�ำเภอเสาไห้ ได้โปรดเกล้าฯ บูรณปฏิสังขรณ์วัด เพ่ิมเตมิ โทร. ๐๘ ๑๗๔๔ ๗๒๒๗, ๐ ๓๖๗๒ ๕๒๖๗ แห่งน้ี และสถาปนาเป็นพระอารามหลวง ศิลปะ การเดินทาง ไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๑ ภายในวัดทน่ี ่าสนใจไดแ้ ก่ พระเจดีย์ทรงไทย ๕ ยอด เลยี้ วขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๓๔๑ จนถงึ บา้ น ประกอบด้วยซุ้มจรน�ำ ๔ ด้าน ด้านทิศตะวันออก ปากบางให้เลี้ยวเข้าทางเดียวกับวัดต้นตาล ศูนย์ฯ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางหา้ มญาติ ดา้ นทิศเหนอื จะอย่ใู กลก้ บั วัด ประดิษฐานพระพุทธรูปปางร�ำพึง ด้านทิศตะวัน ตลาดนำ�้ บา้ นต้นตาล ตัง้ อยูท่ ีต่ �ำบลตน้ ตาล ใกล้วดั ตกประดิษฐานพระพุทธรูปปางอุ้มบาตร ด้านทิศใต้ ต้นตาล ริมแม่น้�ำป่าสัก เป็นตลาดนัดพื้นบ้านแบบ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางลีลา ภายในองค์เจดีย์ ทางเหนอื ของชาวไทยวน ซ่งึ อยูไ่ ม่ไกลจากกรงุ เทพฯ บรรจพุ ระบรมสารรี กิ ธาตแุ ละพระธาตสุ าวก มคี ำ� เลา่ ชาวไทยวนท่ีน่ีอพยพจากเชียงแสนมาอาศัยอยู่ใน ลือกันว่าวันดีคืนดีจะเห็นรัศมีดวงแก้วส่องสว่างบน บรเิ วณรมิ แมน่ ำ้� ปา่ สกั นมี้ ากวา่ ๒๐๐ ปี ทง้ั ยงั คงรกั ษา ยอดพระเจดีย์ พระปรางค์ ๕ ยอด ซง่ึ ตงั้ อยูร่ ะหวา่ ง ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ เอาไว้ บรรยากาศ หอระฆังและเจดยี อ์ งค์ใหญม่ ี ๓ มุข มขุ กลางดา้ นทศิ ตลาดรม่ เยน็ ตกแตง่ เรยี บงา่ ยแบบทางเหนอื จำ� หนา่ ย ใตป้ ระดษิ ฐานรอยพระพทุ ธบาทจำ� ลอง ดา้ นทศิ ตะวนั อาหารและขนมพื้นบ้านต่างๆ ของทางเหนือ เช่น ออกประดษิ ฐานพระพทุ ธรปู ปางป่าเลไลย์ ที่จั่วดา้ น แกงบอน ต้มเปรอะยอดต้นตาล ผัดหม่ีไทยวน ในของมุขเขียนภาพสีเรื่องอสุภกรรมฐานและธุดงค์ นำ้� สมนุ ไพรไขป่ า่ มขนมเปย่ี งหรอื ขนมลน้ิ หมาขา้ วแคบ วัตร ด้านทิศตะวันตกประดิษฐานพระพุทธรูปปาง ขนมไข่ปลา อีกท้ังยังมีเคร่ืองแต่งกาย ผ้านุ่ง ผ้าซิ่น หา้ มสมุทร และท่จี ่ัวมุขด้านเขียนภาพสีเรือ่ งนรกภูมิ ทอพื้นบ้านจ�ำหน่ายด้วย พร้อมชมการแสดง ตลาด ศาลาการเปรียญ เป็นศาลาดินแบบศาลาโถงก่ออิฐ สรสะรบะรุบี ุรี 1515

เบญจสุทธิคงคา เป็นจุดที่น้�ำศักดิ์สิทธ์ิจากแม่น�้ำ สายส�ำคัญ ๕ สาย ไหลผ่านบริเวณอ�ำเภอเสาไห้ น้�ำในบริเวณนี้ถูกน�ำมาใช้เป็นน้�ำในพิธีถือน้�ำพิพัฒ- สัตยาอันศักด์ิสิทธ์ิ ต้ังแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั จวบจนถงึ ปัจจบุ ัน เมื่อคร้นั เสด็จประพาสทางชลมารคได้แวะลงสรงน้�ำ ณ ท่าราบ ทรงพอพระราชหฤทัยสายน้�ำท่เี ย็น ลึกและ น่ิง จึงมีพระราชประสงค์ให้น�ำน้�ำบริเวณนี้ไปท�ำพิธี พุทธาภเิ ษกที่วัดพระพุทธบาท ก่อนจะนำ� ไปใชพ้ ระ- ราชพธิ พี ระบรมราชาภเิ ษก รวมถงึ พธิ ศี กั ดสิ์ ทิ ธติ์ า่ งๆ ในพระราชวงั โดยกำ� หนดให้น�ำน้ำ� จากแมน่ ำ�้ ๕ สาย ได้แก่ แมน่ �้ำเจา้ พระยา (จากจังหวัดอา่ งทอง) แมน่ ำ�้ เพชรบุรี (จากจังหวัดเพชรบุรี) แม่น้�ำราชบุรี (จาก จังหวัดสมุทรสาคร) แม่น้�ำบางปะกง (จากจังหวัด นครนายก) และแมน่ ำ�้ ปา่ สกั (จากจงั หวดั สระบรุ )ี อนั เปน็ ทมี่ าของ “เบญจสทุ ธคิ งคา” ปจั จบุ นั สามารถมอง เห็นจดุ นไี้ ด้จากท่าน้�ำวัดไผ่ลอ้ ม ตลาดนำ้� บา้ นต้นตาล วดั สมหุ ประดษิ ฐาราม ตง้ั อยทู่ ตี่ ำ� บลสวนดอกไม้ หา่ ง จากทวี่ า่ การอำ� เภอประมาณ ๒ กโิ ลเมตร พระอโุ บสถ เปิดเฉพาะวนั อาทิตย์ เวลา ๐๗.๐๐-๑๕.๐๐ น. สมัยปลายรัชกาลที่ ๓ สร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๐ การเดินทาง จากกรุงเทพฯ ไปตามถนนพหลโยธิน ภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเร่ืองคาวีสวยงามมาก เลยี้ วขวาเขา้ ถนนมติ รภาพ ไปตามเสน้ ทางจนถงึ ถนน พระประธานในพระอุโบสถอัญเชิญมาจากเมืองเก่า เลีย่ งเมืองสระบรุ ี เลีย้ วซ้าย ไปทางลพบรุ ี ผ่านสแี่ ยก สุโขทัย เป็นพระพุทธรูปส�ำริดปิดทอง ปางมารวิชัย ไฟแดง ขา้ มสะพานขา้ มแมน่ ำ้� ปา่ สกั จากนนั้ เลยี้ วซา้ ย และยงั เปน็ ทปี่ ระดษิ ฐานพระโมคคลั ลา พระสารบี ตุ ร เข้าทางหลวงหมายเลข ๓๒๒๕ ตรงไปเรอื่ ยๆ จะเห็น อคั รสาวกซา้ ยขวา ในเดอื นกนั ยายนของทกุ ปจี ะมกี าร วัดต้นตาลอยู่ซ้ายมือ เลี้ยวเข้าไปทางวัด ตลาดจะ แขง่ ขนั เรอื ยาวประเพณที ่วี ัดแห่งนี้ อยู่ริมแมน่ ้ำ� วดั จนั ทบุรี ตงั้ อยู่ท่ีบ้านเมืองเก่า หมู่ ๖ ต�ำบลเมอื ง เก่า เลยจากท่ีวา่ การอ�ำเภอไปประมาณ ๑ กโิ ลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๑ วัดอยู่ทางขวามือ มีป้ายชี้ทางเข้าวัดอย่างชัดเจน ส่ิงท่ีน่าชมคือพระ อุโบสถ สร้างข้ึนเมือ่ พ.ศ. ๒๔๓๖ สมัยรัชกาลท่ี ๓ 1616 สรสะรบะรุบี ุรี

วัดสมหุ ประดษิ ฐาราม มีลักษณะก่ออิฐถือปูน หลังคาจั่ว ช่อฟ้า ใบระกา ข้าวของเคร่ืองใช้ในชีวิตประจ�ำวันในอดีต ไม่ว่าจะ หน้าบันประดับลายปูนปั้นและเครื่องถ้วย ภายในมี เป็นอปุ กรณ์เคร่อื งครวั ถว้ ยชาม ไปจนถงึ เครอื่ งฉาย ภาพจิตรกรรมฝาผนังสมัยเดียวกับพระอุโบสถซ่ึงยัง หนังและเปลนอน พิพิธภัณฑ์กายอดทน จัดแสดง สมบูรณ์อยู่และงดงามมาก เป็นรูปเทพชุมนุมและ ส่ิงของ เคร่ืองมืออุปกรณ์ของผู้ใช้แรงงาน งานฝีมือ พทุ ธประวตั ิ ชา่ ง โดยเฉพาะชา่ งไม้ เพอื่ ยกยอ่ งช่างท่ที �ำงานหนัก ให้เกิดส�ำนึกต่อคนรุ่นหลังได้เรียนรู้สืบทอดวิชา อ�ำเภอหนองแซง ตอ่ ไป พิพิธภัณฑบ์ ้านใร่กาแฟจัดแสดงส่ิงของเครอ่ื ง บา้ นใรก่ าแฟ ตงั้ อยทู่ ่ี ๓๑ หมู่ ๖ ตำ� บลหนองควายโซ ใช้ท่ีเกี่ยวข้องกับการเกิดบ้านใร่กาแฟในยุคแรก การเดินทาง ใช้ถนนวิภาวดีรังสิต ตามทางหลวง (ปลายปี ๒๕๔๐) เช่น ของประดับร้าน แก้วรุ่นแรก หมายเลข ๙ หรือทางด่วน ต่อด้วยถนนพหลโยธิน เส้ือบุคลากรคนแรก รวมไปถึงร้านกาแฟร้านแรกท่ี (ทางหลวงหมายเลข ๑) ผ่านหนิ กอง เตรยี มเขา้ ทาง มีชอื่ ว่าบา้ นเกา้ แรก ขนานแยกเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๐๔๑ ระยะทาง ประมาณ ๑๖ กโิ ลเมตร บ้านใร่กาแฟมีจุดกำ� เนิดเมอ่ื วดั หนองสดี า ตงั้ อยู่ทีบ่ า้ นหนองสดี า หมู่ ๔ ต�ำบล ปี พ.ศ. ๒๕๓๘-๒๕๔๐ โดยคณุ สายชล เพยาว์น้อย หนองสดี า วดั นส้ี รา้ งขนึ้ ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๓๔ โดย ภายในยังมีพิพิธภัณฑ์ท่ีน่าสนใจให้เข้าชม โดยแบ่ง เริ่มแรกหลวงพ่อฮ้อยธุดงควัตรมาปักกลด ชาวบ้าน ออกเปน็ ๓ ส่วน คอื พพิ ธิ ภัณฑร์ ้จู กั ตนเอง จัดแสดง สรสะรบะุรบี ุรี 1717

เล่ือมใสจึงนิมนต์ให้พ�ำนัก และจัดสร้างเสนาสนะ ที่ ๑๑-๑๒ ซอยข้างส�ำนักงานขนส่งจงั หวดั สระบรุ ี มี ถวาย เรียกนามวัดตามชื่อหมู่บ้านนี้ ซ่ึงมีหนองน�้ำ เนื้อที่ประมาณ ๑,๖๐๐ ไร่ ทะเลบ้านหมอมลี ักษณะ และต้นสีดาขึ้นเป็นจ�ำนวนมาก จึงถือเอาเป็นนิมิต เป็นบ่อลึกและกว้าง เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น�้ำ เรียกเป็นชื่อบ้านและนามวัด ในระยะต่อมาได้รับ นานาชนิด บรรยากาศร่มร่ืน ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ พระราชทานวสิ งุ คามสมี า เมอื่ พ.ศ. ๒๔๔๐ ภายในวดั ถึงเดือนกรกฎาคมจะมีฝูงนกเป็ดน้�ำที่บินหนีหนาว มคี า้ งคาวแมไ่ ก่ ที่มีขนาดใหญท่ ี่สดุ ในโลก มลี ักษณะ จากไซบีเรียมาลงเล่นน้�ำและอาศัยอยู่นับหม่ืนๆ ตัว หนา้ ตาคลา้ ยสนุ ขั จงิ้ จอก จมกู และใบหเู ลก็ ตาโต ขน นอกจากน้ี บริเวณรอบๆ ยังมีดอกไม้ประดับร่มร่ืน สีน้�ำตาลแกมแดง บินได้เหมือนนก เม่ือโตเต็มวัยมี และมแี ก่งกลางน้�ำมองดูสวยงามยง่ิ น้ำ� หนกั ประมาณ ๘๐๐ กรมั หากกางปีกออกจะยาว ประมาณ ๓ ฟตุ ในตอนกลางวนั จะนอน โดยเกาะกงิ่ ไม้ อ�ำเภอพระพุทธบาท แลว้ ห้อยหัวลงเป็นจำ� นวนมากนับพนั ตวั วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ต้ังอยู่ท่ีต�ำบล ขนุ โขลน หา่ งจากตวั จังหวดั ประมาณ ๒๘ กิโลเมตร อ�ำเภอบ้านหมอ มีทางเล้ียวซ้ายก่อนถึงอ�ำเภอพระพุทธบาท เข้าไป ถนนพระเจา้ ทรงธรรม หรือถนนฝร่งั ส่องกลอ้ ง ตงั้ ประมาณ ๑ กิโลเมตร เป็นพระอารามหลวงช้ัน อยูท่ างหลวงหมายเลข ๓๐๒๒ กิโลเมตรที่ ๑๐-๑๑ เอก สร้างข้ึนเม่ือปี พ.ศ. ๒๑๖๗ ในรัชสมัยสมเด็จ ซอยข้างส�ำนักงานขนส่งจังหวัดสระบุรี เป็นถนน พระเจ้าทรงธรรม ปูชนียสถานท่ีส�ำคัญคือ “รอย ท่ีสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าทรงธรรม เม่ือคร้ังเสด็จ พระพทุ ธบาท” ทปี่ ระทบั ไวบ้ นแผน่ หนิ เหนอื ไหลเ่ ขา ตรวจรอยพระพุทธบาททางเรือพระที่นั่งตามล�ำน้�ำ สุวรรณบรรพต หรือเขาสัจจพนั ธคีรี รอยพระบาทมี ป่าสัก พอเสด็จมาถึงบริเวณท่าเรือ จึงได้เสด็จทรง ความกว้าง ๒๑ นวิ้ ยาว ๖๐ นวิ้ ลึก ๑๑ นวิ้ คน้ พบ ช้างพระที่น่ัง โดยมีพรานบุญเป็นผู้น�ำทาง และเม่ือ ในสมยั พระเจา้ ทรงธรรม พระองคท์ รงเหน็ วา่ เปน็ รอย เสด็จกลับ ได้ให้ฝรั่งส่องกล้อง แล้วให้ตัดทางกว้าง พระบาทตามลกั ษณะ ๑๐๘ ประการ จึงโปรดเกล้าฯ ๑๐ วา ตรงตลอดถงึ ทา่ เรอื เพือ่ ใชเ้ ป็นถนนหลวง ใน ใหส้ รา้ งมณฑปชว่ั คราวครอบรอยพระพทุ ธบาทไว้ ตอ่ ปัจจุบันถนนเส้นน้ีเหลือร่องรอยให้เห็นอยู่ประมาณ มาได้มีการสร้างต่อเติมกันอีกหลายสมัย และยังพบ ๙ กโิ ลเมตร โดยเรม่ิ จากบรเิ วณเยอ้ื งวดั สรา่ งโศก ชว่ ง รอยจารึกพระปรมาภิไธยย่อ จปร. ท่ีก้อนหินขนาด กโิ ลเมตรแรกเปน็ ถนนดนิ ทไ่ี มไ่ ดใ้ ชเ้ ปน็ ถนนอกี ตอ่ ไป ใหญ่ สูงจากพ้ืน ๑๖๐ เซนติเมตร เม่ือครั้นเสด็จ ตอ่ จากนน้ั เปน็ ถนนลกู รงั ผา่ นหลงั วดั ปญั จาภริ มย์ วดั นมัสการรอยพระพุทธบาท หนองคณฑี ไปตัดกับถนนพระพุทธบาท-บ้านหมอ ลกั ษณะของพระมณฑปเปน็ อาคารรปู สเ่ี หลยี่ มจตั รุ สั บริเวณหน้าวัดกัลยาณบรรพต ผ่านหน้าศาลเจ้าพ่อ ประกอบเครอ่ื งยอดรปู ปราสาท ๗ ช้นั มุงกระเบื้อง เขาตกและพระตำ� หนกั สระยอ หายไปเปน็ ถนนลกู รงั เคลือบสีเขียว มีซุ้มบันแถลงประดับทุกช้ัน มีเสาย่อ และคอนกรีต ความกว้างของถนนเหลอื ๖-๘ เมตร มมุ ไมส้ บิ สอง ปดิ ทองประดบั กระจกโดยรอบ ฝาผนงั ด้านนอกปิดทองประดับกระจกเป็นรูปเทพนม พุ่ม ทะเลบ้านหมอ ต้ังอยู่ท่ีต�ำบลบ้านหมอและต�ำบล ข้าวบิณฑ์ บานประตูพระมณฑปเป็นงานศิลปกรรม สรา่ งโศก ไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๐๒๒ กโิ ลเมตร ประดับมุกชั้นเย่ียมของเมืองไทย พ้ืนภายในปูด้วย 1818 สรสะรบะุรบี ุรี

เส่ือเงินสาน ทางขึ้นพระมณฑปเป็นบันไดนาคสาม น�้ำท่ีไหลจากหลุมน้ีถือว่าเป็นน�้ำศักด์ิสิทธิ์ มีประวัติ สาย ซึง่ หมายถงึ บันไดเงนิ บนั ไดทอง และบันไดแก้ว เล่ากันว่าพรานบุญผู้พบรอยพระบาทเป็นผู้ที่น�ำเน้ือ ทที่ อดลงจากสวรรค์ หวั นาคทเี่ ชงิ บนั ไดหลอ่ ดว้ ยทอง มาลา้ งท่บี อ่ โดยคกุ เข่าและกม้ ลงล้างเน้ือในบอ่ สว่ น สำ� รดิ เปน็ นาค ๕ เศยี ร บรเิ วณรอบมณฑปมีระฆงั หลุมขนาดกระป๋องนมคือรอยปักหอกของพรานบุญ แขวนเรียงราย เพ่อื ใหผ้ ูท้ ม่ี านมสั การไดต้ ีเป็นการแผ่ มนี ้ำ� ไหลออกมาไมข่ าด เปิดเวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. ส่วนกุศลแก่เพื่อนมนุษย์ทั้งหลาย ส่วนพระอุโบสถ และพระวิหารต่างๆ ท่ีอยู่รายรอบ ล้วนสร้างตาม ต�ำหนักสระยอ เป็นพระต�ำหนักท่ีสมเด็จพระเจ้า แบบศิลปกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยาและตอนต้นกรุง ปราสาททองโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเป็นท่ีประทับเม่ือ รัตนโกสนิ ทร์ ครัง้ เสด็จนมัสการพระพทุ ธบาท ณ รมิ ธารน้�ำใตธ้ าร นอกจากน้ี ในบรเิ วณวดั ยงั มี พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ ทองแดง ปัจจุบันเหลือเพยี งรอยฐานตำ� หนกั พระพุทธบาท (วิหารหลวง) ซ่ึงเป็นท่ีเก็บรวบรวม ศิลปวัตถุอันมีค่า เช่น เคร่ืองทรงสมเด็จพระเจ้า พระต�ำหนักธารเกษม อยู่ท่ตี ำ� บลขุนโขลน ระหวา่ ง ทรงธรรม เครือ่ งลายครามสงั คโลก เครือ่ งทองส�ำริด ธนาคารกรุงเทพ สาขาพระพุทธบาท และสถาน โบราณ ศาสตราวุธโบราณ รอยพระพทุ ธบาทจำ� ลอง สงเคราะห์เด็กหญิงสระบุรี ตั้งอยู่ริมธารทองแดงซ่ึง ยอดมณฑปพระพุทธบาทเก่า พัดยศของพระสมัย เป็นล�ำธารไหลผ่านพระพุทธบาท เป็นท่ีซึ่งมีแมกไม้ ต่างๆ และท่อประปาสมัยสมเด็จพระนารายณ์ รม่ รน่ื เปน็ ทส่ี ำ� ราญพระราชหฤทยั พระตำ� หนกั สรา้ ง มหาราช วิหารหลวงจะเปิดให้ชมเฉพาะช่วงที่มีงาน ขึ้นเม่อื พ.ศ. ๒๑๗๖ ในสมัยสมเด็จพระเจา้ ปราสาท เทศกาลนมสั การพระพทุ ธบาท ซง่ึ ปกตจิ ดั ใหม้ ปี ลี ะ ๒ ทอง เพื่อใช้เป็นที่ประทับเวลาเสด็จมานมัสการ ครั้ง คอื ขนึ้ ๘ คำ�่ เดอื น ๓ จนถึงแรม ๑ คำ่� และข้นึ พระพทุ ธบาท ปจั จบุ นั เหลือเพยี งแตฐ่ าน ๘ คำ�่ เดอื น ๔ จนถงึ แรม ๑ คำ่� อตั ราคา่ เข้าชม คน ธารทองแดงเกิดจากเขาธารทองแดงในเขตอ�ำเภอ ไทย ไมเ่ สยี คา่ เขา้ ชม ชาวตา่ งประเทศ คนละ ๓๐ บาท พระพทุ ธบาท แลว้ ไหลไปทางอำ� เภอหนองโดน ตาม พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม ๒ พระต�ำหนักท้ายพิกุล พระราชวังโบราณ ปัจจุบัน กล่าววา่ สมเดจ็ พระเจา้ ปราสาททองโปรดฯ ใหส้ ร้าง ไม่มีซากต�ำหนักปรากฏอยู่ให้เห็นแล้ว คงมีแต่เกย พระต�ำหนักริมธาร ได้มีการขุดพบท่อน�้ำสามตาท่ี ช้าง (หมายถึงที่เสด็จขึ้น-ลงพาหนะส�ำหรับเจ้านาย) ริมล�ำธาร (ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑสถาน และซากกำ� แพงเปน็ เขตโดยรอบ สามารถเดนิ จากวดั แหง่ ชาตพิ ระพทุ ธบาท) ทอ่ นเี้ ปน็ ขอ้ ตอ่ เหมอื นขอ้ ตอ่ พระพทุ ธบาทราชวรมหาวิหาร น�้ำประปาปัจจุบัน แต่ใหญ่กว่ามาก เป็นท่อท�ำด้วย ทองแดง ขนาดเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลาง ๒๐ เซนตเิ มตร และ บ่อพรานล้างเน้ือ ต้ังอยู่ในบริเวณใกล้กับวัด ในบรเิ วณธารทองแดงนย้ี งั พบทก่ี น้ั นำ�้ ทรี่ ะบายนำ�้ มา พระพทุ ธบาท มีลกั ษณะเป็นบ่อหนิ ขนาดยอ่ ม ตอ่ มา ใชใ้ นพระตำ� หนกั ทา้ ยพกิ ลุ เปน็ เขอื่ นกอ่ ดว้ ยอฐิ ถอื ปนู ได้มีการเปล่ียนแปลงการก่อสร้างปากบ่อข้ึน และ ซ่ึงเป็นซากโบราณสถาน ท่ีสร้างมาแต่สมัยอยุธยา ท่ีบริเวณปากบ่อมีรอยเข่าคน ใกล้กับบริเวณบ่อมี ปัจจุบันนี้ยังคงสภาพเป็นล�ำธาร แต่ต้ืนเขินมากแล้ว หินลาดและมีหลุมลึกลงไป มีขนาดเท่ากระป๋องนม ทร่ี ิมลำ� ธารมแี นวเขอื่ นก่ออฐิ ถอื ปนู ปรากฏอยู่ สรสะรบะุรบี รุ ี 1919

ถ�ำ้ นารายณ์ สำ� นกั สงฆถ์ ำ้� กระบอก ตง้ั อยใู่ นบรเิ วณเทอื กเขาโปรง่ ถ�้ำนารายณ์ หรือถ้�ำเขาวง ตั้งอยู่ที่ ๖๒/๑ หมู่ ๕ ปราบ ต�ำบลขุนโขลน หา่ งจากตัวเมืองสระบุรีไปตาม ต�ำบลเขาวง อ�ำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เสน้ ทางถนนพหลโยธิน ประมาณ ๒๕ กโิ ลเมตร หาก เป็นศาสนสถานเก่าแก่ยาวนาน ในสมัยสมเด็จพระ ไปจากตวั เมอื งสระบรุ ี วดั จะอยทู่ างด้านซา้ ยมือ ทาง นารายณ์มหาราชเสด็จจากวังนารายณ์เมืองละโว้ เขา้ อยรู่ ะหวา่ งหลกั กโิ ลเมตรท่ี ๑๓๒-๑๓๓ เปน็ สถาน (ลพบุร)ี ไปวา่ ราชการท่ีกรุงศรีอยุธยา และทรงผ่าน ท่ีรักษาคนไข้ติดยาเสพติดที่มีชื่อเสียง ส�ำนักสงฆ์ถ้�ำ มาประทับแรม ณ ถ�้ำนารายณแ์ ห่งนี้ สมเด็จพระเจา้ กระบอกนี้ แมช่ ีเมีย้ น ปานจันทร์ เปน็ ผกู้ ่อต้ังขึ้นเมื่อ ทรงธรรมเสด็จมานมัสการรอยพระพุทธบาท ก็ได้ พ.ศ. ๒๕๐๐ ตอ่ มาเมอ่ื แมช่ เี มยี้ นเสยี ชวี ติ ลง หลวงพอ่ เสดจ็ ประทบั พกั แรมในถำ�้ นารายณ์ ภายในถำ�้ อากาศ จำ� รญู ปานจนั ทร์ ซงึ่ เปน็ หลานไดเ้ ปน็ ผปู้ ฏบิ ตั ภิ ารกจิ เย็นสบาย มีหินงอกหินย้อย ปรากฏจารึกอักษร สบื ตอ่ มา และไดร้ บั รางวลั “แมกไซไซ” เมอ่ื วนั ท่ี ๑๐ มอญโบราณ (ปัลลวะ) บนผนังปากถ�้ำซ่ึงเป็นแบบ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๑๘ สามารถทศั นศกึ ษาเขา้ เยีย่ ม อักษรของชาวอินเดียฝ่ายใต้ เคยพบในภาคกลาง กิจกรรมของส�ำนักสงฆ์ถ้�ำกระบอก เช่น การบ�ำบัด และภาคใต้ของประเทศไทยในสมัยก่อนสุโขทัย รักษาผู้ติดยาเสพติด ประติมากรรมลาวา สอบถาม และวิวัฒนาการมาเป็นอักษรขอมและมอญโบราณ รายละเอียด โทร. ๐ ๓๖๒๖ ๖๐๖๗, ๐๘ ๑๗๓๔ ซ่ึงพ่อขุนรามค�ำแหงมหาราชทรงน�ำมาประดิษฐ์ ๔๐๙๓ หรือ www.tkb.or.th เป็นต้นก�ำเนิดอักษรไทย อักษรจารึกถ้�ำนารายณ์มี ๓ บรรทดั แปลวา่ “กณั ทราชยั ผตู้ ง้ั แควน้ อนรุ าธปะระ ได้มอบให้พ่อลุงสินาธะเป็นตัวแทนพร้อมชาวเมือง 220 0 สรสะรบะรุบี ุรี

(อนรุ าธปรุ ะ) จดั พธิ รี อ้ งรำ� เพอื่ ฉลอง (สง่ิ ) ซงึ่ ประดษิ ฐาน วดั ถ้ำ� พระธาตเุ จริญธรรม ไว้แล้วข้างในนี้” แสดงให้เห็นว่าถ�้ำน้ีได้เคยเป็น ท่ีบ�ำเพ็ญกุศลมาต้ังแต่สมัยอนุราธปุระเม่ือกว่า แรก ไดแ้ ก่ จากตัวเมอื งสระบุรีไปตามถนนมิตรภาพ ๑,๒๐๐ ปี มาแลว้ ทางไปจังหวัดนครราชสีมา ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) และพระ แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าตัวอ�ำเภอแก่งคอย ผ่านตลาดแล้ว ธรรมสิทธินายก (ธงชัย สุขญาโณ) แห่งวัดสระเกศ ข้ามสะพานอดิเรกสารซ่ึงทอดข้ามแม่น้�ำป่าสักไปอีก ราชวรมหาวิหาร ได้รวบรวมศรัทธาจากผู้ท่ีเคารพ ประมาณ ๘ กิโลเมตร ก็ถึงถ�้ำพระธาตุเจริญธรรม นบั ถือ พระภิกษสุ ามเณร ใหเ้ ปน็ อุทยานปฎิบัตธิ รรม เส้นทางท่ีสอง จากสระบุรีใช้ทางหลวงหมายเลข ๑ ถวายไว้ในพระพุทธศาสนา อนุรักษ์และพัฒนาขึ้น ทางไปจงั หวัดลพบุรี ประมาณ ๑๕ กโิ ลเมตร ถงึ หน้า มาสู่สภาพวัดพัฒนาตัวอย่าง ท่ีมีผลงานดีเด่นได้รับ โรงเรยี นพแุ ควทิ ยา ฝง่ั ตรงขา้ มโรงเรยี นจะมถี นนสาย การข้ึนทะเบียนเป็นโบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนกรม พุแค-แก่งคอย เขา้ ไปประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ศลิ ปากร แลว้ เม่อื วันที่ ๔ ธนั วาคม ๒๕๔๕ และเป็น แหลง่ โบราณคดบี า้ นดงนำ้� บอ่ ใชท้ างหลวงหมายเลข แหลง่ พันธ์ไุ ม้และสตั วห์ าดูยาก คือ โมกราชินี จันผา ๓๓๔ เข้าทางสถานีเขาสูง (๖ กิโลเมตรจากหุบเขา นกหัวจกุ กระรอกเผือก ฯลฯ เพอ่ื รกั ษาไว้เปน็ มรดก ทานตะวัน ต�ำบลหินซ้อน) ผ่านห้วยซับม่วง เลี้ยว วัฒนธรรมศาสนาของชาตไิ ทยสืบไป ขวาไปชมแหล่งฝังศพที่อยู่อาศัยของมนุษย์ก่อน การเดนิ ทาง จากทางหลวงหมายเลข ๓๐๓๔ จากแยก ประวัติศาสตร์ตอนปลาย พบโครงกระดูกที่มีการฝัง หนา้ พระลาน ไปอีก ๓.๕ กโิ ลเมตร โทร. ๐ ๓๖๒๓ ๖๕๐๐-๕ www.watkhaowong.com อ�ำเภอแก่งคอย วดั ถำ้� พระธาตเุ จริญธรรม หรอื ถ�ำ้ บ่อปลา จากปาก ทางเขา้ จะปดู ว้ ยหนิ ออ่ นเปน็ ทางเดนิ ชมทว่ั บรเิ วณถำ้� โดยตลอด ภายในถำ�้ แบง่ ออกเปน็ หอ้ งขนาดใหญ่ ๓ หอ้ ง ไดแ้ ก่ ห้องที่ ๑ ชื่อว่า “ถ�ำ้ บอ่ ปลา” มีปลาวา่ ย นำ�้ เขา้ มาในบรเิ วณถำ�้ เปน็ จำ� นวนมาก หอ้ งท่ี ๒ ชอื่ วา่ “ถำ้� ทอ้ งพระโรง” มหี นิ งอกหนิ ยอ้ ยสวยงาม มรี ปู รา่ ง คล้ายเจ้าแมก่ วนอิม และฮก ลก ซิว่ ส่วนหอ้ งท่ี ๓ ได้ แบ่งซอยเป็นห้องเล็กๆ มีจดุ เดน่ อยู่ท่หี ินงอกหินย้อย หลายรปู แบบ มรี ปู รา่ งคล้ายหนิ ปะการงั ซ่ึงจะเขา้ ได้ ในชว่ งฤดแู ลง้ นอกจากนนั้ ทางดา้ นหลงั ยงั มถี ำ้� ขนาด ใหญอ่ กี ๒ ถำ้� ได้แก่ ถ�้ำสามขาและถ�้ำเทพประทาน ถำ�้ จะเปิดทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. การเดินทาง สามารถเดนิ ทางได้ ๒ เส้นทาง เส้นทาง สระสบระุรีบุรี 2121

วดั ถำ�้ พระโพธิสัตว์ ทับซ้อนวางเรียงกันในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก ได้ทรงจารึกพระปรมาภิไธย จปร. และ สผ. ไว้ ณ เป็นสุสานท่ีมีพิธีกรรมในการฝังศพและเป็นแหล่ง หน้าผาแห่งนี้ โบราณคดวี ฒั นธรรมลมุ่ แมน่ ำ้� ปา่ สกั ขดุ พบเครอื่ งมอื หนิ เหลก็ เครือ่ งประดบั กำ� ไล ลูกปัด อายุประมาณ วัดถ้�ำพระโพธิสัตว์ ต้ังอยู่ในบริเวณวัดถ้�ำพระ ๒,๐๐๐ ปีมาแลว้ โพธิสัตว์ ต�ำบลทบั กวาง หา่ งจากตวั จังหวดั ประมาณ ๓๒ กิโลเมตร ที่ผนังมีภาพจ�ำหลักนูนต�่ำเป็นรูป ผาเสด็จ ต้ังอยู่ริมทางรถไฟ ต�ำบลทับกวาง ห่าง พระพุทธเจ้าก�ำลังแสดงธรรม และภาพเทพเจ้า จากตัวจังหวัดประมาณ ๓๐ กิโลเมตร ไปตามถนน ในศาสนาฮินดู ภายในผนังถ�้ำมีรอยแกะสลักภาพ มิตรภาพ (ทางหลวงหมายเลข ๒) ประมาณ ๒๕ จ�ำหลัก มีหินงอกหินย้อย บริเวณภายนอกถ้�ำมี กิโลเมตร ระหว่างกิโลเมตรท่ี ๒๔-๒๕ หากไปจาก ต้นไม้นานาพรรณ นอกจากนัน้ ยังพบรอยจารกึ พระ- สระบุรีให้เลี้ยวซ้ายตรงบริเวณโรงเรียนบ้านซับบอน ปรมาภิไธยย่อ จปร. เมื่อครั้งเสด็จทอดพระเนตร ไปประมาณ ๒.๕ กโิ ลเมตร ผาเสดจ็ อยหู่ า่ งจากสถานี นำ้� ตก ถำ�้ ธรรมทัศน์ ถ�้ำลุมพนิ ี สวนหิน และถ�ำ้ สงัด รถไฟผาเสด็จไปประมาณ ๕๐๐ เมตร เป็นหน้าผา เจดยี ์ ท่ีรัชกาลที่ ๕ และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เสด็จ การเดินทาง ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข ๒ (ถนน มาประทับเม่ือคราวสร้างทางรถไฟสายกรุงเทพฯ- มิตรภาพ) ทางไปจังหวัดนครราชสีมา ไปประมาณ นครราชสีมา เม่ือ พ.ศ. ๒๔๓๘ ท้ังสองพระองค์ ๑๕ กิโลเมตร หากไปจากสระบรุ ี วดั จะอยทู่ างดา้ น 2222 สระสบระรุ ีบรุ ี

ขวามอื มปี ้ายบอกไปวัดถ้�ำพระโพธิสตั ว์อกี ประมาณ สระบุรี ว่าเหมือนเป็นป้อมอยู่โดยธรรมชาติ จึงทรง ๑๑ กโิ ลเมตร สรา้ งที่ประทับขึ้น ณ ต�ำบลบ้านสีทา เหน็ วา่ ไปมาถึง เขาคอกได้สะดวก แลว้ เสดจ็ ไปประทบั ณ ทน่ี ัน้ เพ่อื เขาพระพุทธบาทน้อย ต้ังอยู่ในบริเวณวัด ตกแตง่ เขาคอกไวเ้ ปน็ ปอ้ มปราการสำ� หรบั ตอ่ สขู้ า้ ศกึ พระพุทธบาทน้อย ท่ีต�ำบลสองคอน มีลักษณะเป็น แหง่ หนง่ึ ไดเ้ สดจ็ ไปประทบั ทวี่ งั สที าเนอื งๆ จนตลอด ภเู ขาหนิ ปนู สูงชัน สลบั ซบั ซอ้ นเรียงรายดว้ ยยอดเขา พระชนมายุ แต่วังนั้นล้วนสร้างเป็นเรือนเครื่องไม้ แหลม และทยี่ อดเขาแหลมนี้จะพบเห็นนกจู๋เต้นเขา ครน้ั พระบาทสมเดจ็ พระปน่ิ เกลา้ ฯ เสดจ็ สวรรคตแลว้ หินปูน ในวงศ์นกกินแมลง พบมากที่จังหวัดสระบุรี พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ ฯ โปรดใหร้ อื้ ตำ� หนกั ลง นอกจากนนั้ ด้วยลักษณะของหนา้ ผาทีส่ งู ชนั แล้วยัง มาสร้างวัง พระราชทานพระเจ้าลูกเธอในพระบาท สามารถท่ีจะเห็นเลียงผา หรือที่ชาวบ้านเรียกว่าม้า สมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ บ้าง ท่ีเหลืออยู่ก็พังสูญไป พระอินทร์ อาศัยอยู่ในถ�้ำสามขา ท่ีมีเน้ือท่ีเกือบ ๑ หมด ปัจจุบันนี้ที่ซงึ่ เคยเปน็ พระบวรราชวังกลบั เป็น ไร ่ ภายในมรี อยพระพทุ ธบาทจำ� ลอง ประทบั ลกึ ลงไป ท่ีบ้านราษฎรไปอย่างเดิม บริเวณสร้างวังกว้างขวาง ในดนิ กว้าง ๑ ศอกเศษ ยาว ๓ ศอก ภายในถำ�้ เป็นที่ มาก ประมาณ ๑๕๐ ไรเ่ ศษ ซากเปน็ พนื้ ก่อเรอื นไม้ ประดษิ ฐานของหลวงพอ่ ใหญ่ สมยั อยธุ ยาตอนปลาย ก่อด้วยอิฐฉาบปูนเป็นบัวคว�่ำหงาย มีรากฐานกว้าง การเดินทาง ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ ๒๐ ประมาณ ๑๐ วา ยาวประมาณ ๒๐ วา โดยคาดว่า กโิ ลเมตร ไปตามถนนมิตรภาพ (ทางหลวงหมายเลข สร้างข้ึนเป็น ๒ หลัง อิฐสมัยโน้นแกร่งแข็งแรงมาก ๒) ใหเ้ ลย้ี วซา้ ยเขา้ อำ� เภอแกง่ คอย ขา้ มสะพานอดเิ รก ขนาดหนา ๔ นิ้ว กว้าง ๖ น้วิ ยาว ๑๒ นิว้ ยงั พอมี สาร แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนนอดิเรกสาร จากนั้น บริเวณทเ่ี หลือ ซ่ึงก�ำนันสุพฒั น์ ฤทธิจ�ำปา กนั เอาไว้ เล้ียวขวาไปตามถนนสองคอน-พระบาทน้อย-พุแค เปน็ ทส่ี าธารณะอยอู่ กี ประมาณ ๔ ไรเ่ ศษ ตรงทเี่ หลอื ประมาณ ๗.๕ กโิ ลเมตร จนถงึ วดั พระพทุ ธบาทนอ้ ย น้ี ปรากฏเปน็ ชานประตกู อ่ อฐิ ฉาบปนู มรี อยวางแผน่ จะเขา้ ถำ้� ต้องตดิ ตอ่ เจา้ อาวาสเพอ่ื ขอกุญแจ กระดานท�ำสะพานยื่นไปยังบึงน้�ำ ชาวบ้านเรียกว่า “บึงตลาดไชย” ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ของตัววังสีทา พระบวรราชวังสีทา ต้งั อยทู่ ี่ตำ� บลสองคอน ประวตั ิ หา่ งกนั ประมาณ ๑๐๐ เมตรเศษ เลา่ กนั วา่ ทรงใชเ้ ปน็ พระบวรราชวังแห่งน้ี พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้า ทป่ี ระทบั สรงนำ�้ และเปน็ ทช่ี มุ นมุ เหลา่ สนมกำ� นลั นาง เจ้าอยู่หัวทรงสร้างท่ีริมแม่น�้ำป่าสักฝั่งตะวันตก ณ ฝา่ ยใน เมอื่ คราวเสดจ็ มาพกั แรมในฤดรู อ้ นทกุ ๆ ปี เลา่ ต�ำบลบ้านสีทา แขวงจังหวัดสระบุรี สร้างคราว สืบกันมาว่า สนมของพระองค์ทุกนางเกง่ ในทางแอว่ เดียวกับเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ลาวมากทสี่ ดุ จนกระทงั่ พระองคเ์ องสามารถเปา่ แคน (รัชกาลท่ี ๔) ทรงสร้างพระนารายณ์ราชนิเวศน์ ท่ี และแอ่วลาวได้ด้วย ถึงกับทรงพระราชนิพนธ์กลอน เมืองลพบุรี เพราะมูลเหตุท่ีเกิดแต่คราวหาท่ีสร้าง ล�ำแอ่วลาวไว้หลายเล่มสมุดไทย คงเหลือปรากฏอยู่ ราชธานสี ำ� หรบั เวลาสงครามดงั กลา่ วมานน้ั ไดโ้ ปรดฯ ในหอสมดุ แห่งชาติ สบื มาตราบเทา่ ทุกวันนี้ ใหพ้ ระบาทสมเดจ็ พระปน่ิ เกลา้ ฯ (พระเชษฐา รชั กาล ท่ี ๔) เสด็จขึ้นไปตรวจเมืองนครราชสีมา ทรงเห็น วัดปา่ สว่างบญุ หมู่ ๗ บา้ นคลองไผ่ ตำ� บลชะอม ท่ี ภูมิลำ� เนาไมเ่ หมาะ มาโปรดทเ่ี ขาคอก แขวงจังหวัด ประดิษฐานเจดีย์เทพพิธากรและเจดีย์ห้าร้อยยอด สระสบระรุ ีบรุ ี 2323

วัดป่าสว่างบญุ ภายในวัดยังเหมาะส�ำหรับการปฏิบัติธรรมอย่างยิ่ง ตะแบก ราชพฤกษ์ นนทรี พญาสตั บรรณ เหลอื งสริ นิ ธร ภายใต้รม่ ไมท้ ่ีปกคลุมให้ความร่มร่ืน ตดิ ตอ่ สอบถาม คนู ประดู่ หางนกยงู เปน็ ตน้ สอบถามรายละเอียด เพม่ิ เตมิ ไดท้ พ่ี ระอาจารยส์ มชาย ปญุ ญมโน เจา้ อาวาส เพม่ิ เตมิ ไดท้ ค่ี ณุ สรุ ยิ ะ อดุ มพร หวั หนา้ กลมุ่ ไมข้ ดุ ลอ้ ม วดั ปา่ สวา่ งบญุ โทร. ๐ ๓๖๔๒ ๒๗๖๘-๙ โทร. ๐๘ ๑๗๖๒ ๙๖๕๐, ๐๘ ๙๕๓๘ ๗๓๐๖ หรอื คุณสมหมาย อบต.ชะอม โทร. ๐๘ ๙๐๒๙ ๕๓๑๘ หมู่บ้านท�ำไม้ขุดล้อม ต�ำบลชะอม มีหมู่บ้าน ๑๗ หมบู่ า้ น ประมาณ ๒๙๐ ครวั เรอื น ปลกู ขายไมข้ ดุ ลอ้ ม ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและท่องเท่ียวเชิงนิเวศ เป็นอาชีพ เป็นแหล่งรวบรวมพันธุ์ไม้ขุดล้อมขนาด เจด็ คด-โปง่ กอ้ นเสา้ เปลยี่ นชอ่ื เปน็ ศนู ยฝ์ กึ อบรมที่ ๖ กลางและใหญท่ ่สี ุดในประเทศไทย และยังเป็นแหลง่ (เจ็ดคด-โป่งก้อนเส้า) มีพ้ืนที่ ๑๓,๗๕๐ ไร่ ตั้งอยู่ สง่ ออกทสี่ ำ� คญั ทง้ั ในประเทศและตา่ งประเทศ การทำ� ท่ีต�ำบลท่ามะปราง มีความอุดมสมบูรณ์และหลาก ไมข้ ดุ ลอ้ มหรอื ไมล้ อ้ มนน้ั มวี ธิ กี าร คอื ใชต้ น้ ไมพ้ นั ธท์ุ ี่ หลายทางชีวภาพท้ังพันธุ์พืชและสัตว์ป่านานาชนิด มลี ำ� ตน้ เดยี่ วไมพ่ ง่ึ พงิ กบั ตน้ ไมอ้ นื่ ทง้ั ตน้ ใหญแ่ ละเลก็ มีพ้ืนท่ีติดต่อกับด้านตะวันตกของอุทยานแห่งชาติ ปลูกลงดนิ แล้วท้งิ ระยะเวลาไวช้ ่วงหนงึ่ เม่ือไดข้ นาด เขาใหญ่ ประกอบด้วยป่าหลายชนิด ได้แก่ ป่าดิบ ลำ� ต้นทต่ี อ้ งการกข็ ดุ ขนึ้ มาทงั้ ตน้ โดยการขุดจะมีอยู่ แลง้ ปา่ ดงดบิ ชน้ื ปา่ เบญจพรรณ และทงุ่ หญา้ กอ่ ให้ ๒ ชนิด คือ การขุดแทงยกท่ีเหมาะส�ำหรับไม้เนื้อ เกดิ ความหลากหลายของพนั ธพ์ุ ชื เปน็ ตน้ กำ� เนดิ ของ ออ่ น และการขุดแบบล้อมหมัก ในปจั จุบันมีพนั ธไุ์ ม้ นำ�้ ตกตา่ งๆ ในพน้ื ท่ี พนั ธไ์ุ มท้ พ่ี บมจี ำ� พวกพชื สมนุ ไพร หลายชนดิ ทปี่ ลกู ไวเ้ พอื่ มาทำ� ไมข้ ดุ ลอ้ ม เชน่ อนิ ทนลิ เช่น พญามีฤทธิ์ ม้ากระทืบโรง กวาวเครือขาว 2424 สระสบระุรีบรุ ี

ว่าน รวมทั้งเห็ดชนิดต่างๆ เช่น เห็ดแชมเปญ เห็ด อีดก เป็นน้�ำตกที่สวยงามมาก มีความสูงถึง ๗ ชั้น ปากหมู สัตว์ป่าท่ีอาศัยอยู่ในบริเวณ ได้แก่ ช้างป่า หรือประมาณ ๓๕๐ กว่าเมตร เหมาะส�ำหรบั ผทู้ ี่รัก กระทิง หมี กวาง เก้ง นางอาย อีเหน็ กระจง หมูป่า การผจญภยั ตอ้ งเดินเท้าเข้าไปเนอ่ื งจากเส้นทางเขา้ และนกอีกประมาณ ๑๕๘ ชนิด เช่น โพระดก หัว ถงึ นำ�้ ตกคอ่ นข้างยากล�ำบาก ใชร้ ะยะเวลาประมาณ ขวาน กระแตแตแ้ วด ปรอด ขุนแผน ฯลฯ บนิ ขา้ ม ๗-๘ ชั่วโมง นักทอ่ งเทย่ี วต้องมอี ปุ กรณพ์ รอ้ มและมี ไปมาระหวา่ งศูนยฯ์ กับเขาใหญ่ ร่างกายทีแ่ ข็งแรง แต่กค็ ุ้มค่า เพราะน�ำ้ ตกโกรกอีดก จากทที่ ำ� การฯ มเี สน้ ทางเดนิ ปา่ ไปยงั นำ�้ ตกตา่ งๆ แบง่ โดยเฉพาะชนั้ ท่ี ๖ และ ๗ เปน็ ช้นั ทมี่ คี วามสวยงาม เปน็ วงรอบ ไดแ้ ก่ รอบเลก็ (นำ�้ ตกเจด็ คดเหนอื ) ระยะ เป็นพิเศษ เส้นทางน้ีจุดเร่ิมเดินอยู่ที่บ้านตะโกด้าน ทาง ๑.๒ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลาเดนิ ประมาณ ๑ ชวั่ โมง คา่ อยหู่ า่ งจากศนู ยฯ์ ประมาณ ๒๐ กโิ ลเมตร ผสู้ นใจเดนิ บริการ ๒๕๐-๔๐๐ บาท / เจา้ หน้าทีน่ �ำทาง ๑ คน / เส้นทางนี้ต้องมาถึงศูนย์ฯ กอ่ น ๗ โมงเชา้ สามารถ นกั ทอ่ งเทยี่ ว ๑๐ คน รอบกลาง (น�ำ้ ตกเจด็ คดเหนอื ค้างคนื ได้ คา่ บรกิ าร ๔๐๐ บาท กลาง ใต)้ นำ้� ตกเจด็ คดเหนอื เปน็ นำ้� ตกสงู ๔ ชนั้ ราย เส้นทางศึกษาธรรมชาติ มีอยู่ด้วยกัน ๓ เส้นทาง ล้อมด้วยปา่ ไผ่ ในชว่ งเดอื นธนั วาคมตามลำ� ห้วยจาก ได้แก่ เส้นทางที่ ๑ จากจุดชมวิวซึ่งต้ังอยู่ห่างจาก นำ�้ ตกจะมดี อกไมข้ น้ึ ตลอดเสน้ ทาง เดนิ ลงมาทางทศิ ที่ท�ำการฯ ๑๒ กิโลเมตร และสามารถชมทิวทัศน์ ใต้ตามล�ำห้วยเจ็ดคดประมาณ ๑๕๐ เมตร จะพบ พระอาทิตย์ตกยามเย็นได้ ไปอ่างเก็บน้�ำซับป่าว่าน น�้ำตกเจ็ดคดกลาง ซึ่งเป็นน้�ำตกชั้นเดียว มีแอ่งน้�ำ ระยะทาง ๑.๕ กิโลเมตร ใช้เวลา ๑ ชัว่ โมงคร่ึง เส้น ขนาดใหญใ่ หล้ งเลน่ นำ้� ได้ หากเดนิ ตอ่ ไปอกี ประมาณ ทางท่ี ๒ จากอา่ งเก็บน�้ำซบั ป่าว่าน ไปนำ้� ตกหนิ ดาด ๑๕๐ เมตร กจ็ ะถงึ นำ้� ตกเจด็ คดใต้ เปน็ นำ้� ตกชนั้ เดยี ว เปน็ น้ำ� ตกช้นั เดยี วแตก่ ว้าง บริเวณโดยรอบแวดล้อม ทีม่ คี วามสวยงาม สูงประมาณ ๔๐ เมตร เปน็ นำ้� ตก ไปดว้ ยพรรณไม้ที่สวยงามมากมาย เช่น กล้วยไม้ ลิ้น ทต่ี กลงมาตั้งฉากกับลำ� หว้ ยเจ็ดคด สองขา้ งทางของ มังกร ดอกเทียน เป็นต้น และไปยังน�้ำตกคลองผัก ลำ� ห้วยเจ็ดคดเต็มไปด้วยต้นไมน้ านาพนั ธ์ุ เชน่ เอือ้ ง หนาม กลับมายังอา่ งเก็บน้�ำซบั ปา่ ว่าน ระยะทาง ๔ หมายนา ดอกพนมสวรรค์ ต้นไคร้น้�ำ เฟิร์นก้าน กิโลเมตร ใชเ้ วลา ๔ ชั่วโมง เสน้ ทางท่ี ๓ จากอ่างเกบ็ ด�ำ กระแตไตไ่ ม้ ฯลฯ และสตั วน์ านาชนิด เช่น ปหู นิ น�้ำซับป่าวา่ นไปนำ้� ตกเจ็ดคดเหนอื เจ็ดคดกลาง เจ็ด แมลงปอ น�้ำตก และผีเสื้อหลากสีสัน ระยะทาง ๓ คดใต้ กลับมายงั อา่ งเก็บน้ำ� ซบั ปา่ ว่าน ระยะทาง ๔ กิโลเมตร ใชเ้ วลาเดินประมาณ ๒ ชั่วโมง ๓๐ นาที กิโลเมตร ใช้เวลา ๔ ชวั่ โมง คา่ บริการ ๒๕๐-๔๐๐ บาท รอบใหญ่ (น�ำ้ ตกเจด็ คด น้�ำตกอ่ืนๆ ที่พบในพ้นื ทีแ่ ละบริเวณใกล้เคียงมีความ เหนอื กลาง ใต้ และนำ้� ตกเจด็ คดใหญ)่ เปน็ เสน้ ทางท่ี งามแตกต่างกันไป น�้ำตกที่ส�ำคัญ ได้แก่ น้�ำตกเขา สวยทสี่ ุด น้�ำตกเจ็ดคดใหญ่ จะมนี ำ้� ตลอดทงั้ ปี ซ่ึงน้�ำ แคบ เปน็ นำ้� ตก ๗ ชนั้ สงู ๓๐ เมตร สวยงามมาก ชอ่ ง ตกอน่ื ๆ จะมนี ำ้� เฉพาะในชว่ งฤดฝู น เสน้ ทางนมี้ รี ะยะ ท่นี �้ำตกลงมาเปน็ ชอ่ งแคบ น�ำ้ จงึ ทิ้งตวั ลงมาเปน็ สาย ทางเดิน ๔ กิโลเมตร ใช้เวลาเดินประมาณ ๔ ช่ัวโมง และกระแทกกอ้ นหนิ เบอ้ื งลา่ ง แตกกระจายเปน็ ฝอย ค่าบรกิ าร ๓๐๐ บาท และมีเสน้ ทางไปยงั น�้ำตกอ่นื ๆ อา่ งนำ�้ ตกใหญแ่ ละลกึ เหน็ นำ�้ เปน็ สเี ขยี วมรกต นำ�้ ตก ได้แก่ น้�ำตกเขาแคบ เป็นเส้นทางทีค่ ้างคนื ได้ ระยะ โกรกฝาผนัง อยใู่ กล้ๆ กับน้�ำตกโกรกอดี ก มคี วามสงู ทาง ๖ กโิ ลเมตร ค่าบรกิ าร ๔๐๐ บาท นำ�้ ตกโกรก ประมาณ ๒๐ เมตร มลี กั ษณะเปน็ หนา้ ผาชัน เหมาะ สระสบระรุ ีบุรี 2525

ส�ำหรับผู้ทชี่ อบความโลดโผน นำ้� ตกซบั ป่าว่าน เป็น น้�ำตกเหวน้อย อยู่ท่ีบ้านมวกเหล็กใน ไปตาม น�้ำตกที่ไม่สูงนัก ต้นน้�ำเกิดจากอ่างเก็บน้�ำของโครง ทางหลวงหมายเลข ๒ (ถนนมิตรภาพ) กิโลเมตรท่ี การฯ เหมาะทจ่ี ะเดนิ ทอ่ งเทย่ี วในชว่ งฝนตก หรอื ชว่ ง ๓๓ เข้าซอยเซอร์เจมส์ รีสอร์ท เปน็ ตน้ นำ�้ ของน�้ำตก ทม่ี นี ำ้� มาก เพราะบรเิ วณเสน้ ทางของนำ้� ตกปลอดภยั มวกเหล็กและน�้ำตกเจ็ดสาวน้อย เมื่อเดินต่อไปจะ จากน้�ำป่าและเป็นทางราบเดินสบาย แต่ละชั้นของ พบ น้ำ� ตกเหวรางและน�้ำตกโป่งตาลอง ซ่งึ เปน็ น้�ำตก น้�ำตกมีลานกว้างให้นั่งพักผ่อนหย่อนใจ นอกจาก สงู อยู่ในเขตอทุ ยานแห่งชาตเิ ขาใหญ่ ชว่ งทีเ่ หมาะใน กิจกรรมเดินป่าแล้ว ทางศูนย์ฯ ยังจัดกิจกรรม การท่องเท่ียว คือช่วงเดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน สอ่ งสัตวเ์ ปน็ ระยะทาง ๑ กิโลเมตร การเดนิ ทางเขา้ ต้องใชร้ ถขบั เคลื่อนสี่ล้อ ท่ีพักและสิ่งอ�ำนวยความสะดวก มีบ้านพักจ�ำนวน องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย ๒๔ ห้อง ๑๕ หลัง มเี ต็นท์ใหเ้ ช่า ราคา ๒๐๐-๓๐๐ (อ.ส.ค.) ต้ังอยู่ริมทางหลวงหมายเลข ๒ (ถนน บาท/คนื และถงุ นอนราคา ๕๐ บาท/คน/คนื นกั ทอ่ ง มิตรภาพ) กิโลเมตรที่ ๓๔ บนเนื้อท่ี ๒,๖๐๐ ไร่ เทยี่ วตอ้ งเตรยี มเสบยี งมาเอง แตห่ า้ มกอ่ ไฟในบรเิ วณ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินมหา อนุญาตใหใ้ ช้เตาปิกนกิ หรือเตาถ่านได้ ภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระ การเดินทาง จากตัวเมืองสระบุรี ไปตามทางหลวง บรมราชินีนาถ ได้เสด็จประพาสประเทศเดนมาร์ก หมายเลข ๒ (ถนนมิตรภาพ) ทางเข้าศูนย์ฯ จะอยู่ ทรงให้ความสนพระราชหฤทัยเก่ียวกับกิจการ ฝั่งขวามือ ตรงข้ามกับบริษัท Furukawa จ�ำกัด เล้ียงโคนมของชาวเดนมาร์กเป็นอย่างมาก ต่อ เขา้ ไปประมาณ ๒๐ กโิ ลเมตร มปี า้ ยบอกทางชดั เจน มารัฐบาลเดนมาร์กและสมาคมเกษตรกรโคนม สอบถามขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ ไดท้ ศ่ี นู ยศ์ กึ ษาธรรมชาตแิ ละ เดนมาร์กได้ร่วมใจกันน้อมเกล้าถวายโครงการส่ง ท่องเที่ยวเชิงนิเวศเจ็ดคด-โป่งก้อนเส้า เปล่ียนช่ือ เสริมการเลี้ยงโคนม โดยร่วมมือกับรัฐบาลไทยจัด เป็นศนู ยฝ์ กึ อบรมที่ ๖ (เจ็ดคด–โปง่ ก้อนเสา้ ) หม่ทู ่ี ต้ังฟาร์มโคนมและศูนย์ฝึกอบรมการเลี้ยงโคนม ๕ ตำ� บลทา่ มะปราง อำ� เภอแก่งคอย อำ� เภอสระบรุ ี ไทย-เดนมาร์กขึ้นท่ีอ�ำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี โทร. ๐๘ ๐๐๙๑ ๒๗๖๒, ๐๘ ๙๒๓๗ ๘๖๕๙ www. พระบาทสมเด็จพระปรมินมหาภูมิพลอดุลยเดช [email protected] และพระเจ้าเฟรดเดอริก พระมหากษัตริย์องค์ที่ ๙ ของประเทศเดนมาร์กได้เสด็จเปิดฟาร์มโคนม อำ� เภอมวกเหลก็ จากกรุงเทพฯ มายังอ�ำเภอมวกเหล็ก สามารถ เดนิ ทางไดห้ ลายวธิ ี ไดแ้ ก่ รถโดยสารประจำ� ทาง จาก สถานีขนส่งสายตะวันออกเฉียงเหนือ กรุงเทพฯ- นครราชสีมา มาลงที่สถานีขนส่งมวกเหล็ก หรือ รถไฟ สายหัวล�ำโพง-มวกเหล็ก จากมวกเหล็กจะมี รถสองแถวคอยบรกิ ารตลอดทัง้ วัน องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแหง่ ประเทศไทย (อ.ส.ค.) 2626 สระสบระุรีบรุ ี

น�ำ้ ตกมวกเหล็ก เมือ่ วนั ท่ี ๑๖ มกราคม ๒๕๐๕ ต่อมาได้โอนกิจการ มวกเหลก็ สวนรกุ ขชาตนิ ม้ี เี นอ้ื ท่ี ๓๗๕ ไร่ ครอบคลมุ ทั้งหมดให้รัฐบาลไทยและให้จัดเป็น “องค์การ พื้นที่ระหว่างอ�ำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี กับ ส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย” (อ.ส.ค.) อ�ำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา มีล�ำธารซึ่งมา มีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงโคนมและ จากต้นน้�ำในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ไหลผ่านลงสู่ รบั ซอ้ื นมดบิ จากเกษตรกรมาแปรรปู เปน็ ผลติ ภณั ฑน์ ม แม่น้�ำป่าสัก ซ่ึงเป็นเส้นก้ันเขตระหว่างสองจังหวัด มีรถรางชมกิจกรรมต่างๆ ตามสถานี เชน่ สถานี ๑ ดังกล่าว ในล�ำธารมีแก่งหินลดหลั่น เป็นน้�ำตกช้ัน ป้อนอาหารสัตว์ อูฐและนกกระจอกเทศ สถานี ๒ เล็กๆ บริเวณสองฟากของล�ำธารมีสะพานแขวน ชมสไลด์ประวัติองค์การ การรีดนมและการให้นม และพันธ์ุไมด้ อก ไม้ประดับต่างๆ เปดิ เวลา ๐๘.๐๐- สถานี ๓ การจบั โคด้วยเชอื ก ราคา ๑๐๐ บาท ตั้งแต่ ๑๘.๐๐ น. สอบถามรายละเอียด โทร. ๐ ๓๖๓๔ เวลา ๐๙.๓๐-๑๕.๓๐ น. รถรางออกทกุ ๑ ช่วั โมง) ๔๑๐๐ เปดิ ทุกวนั ๐๘.๓๐-๑๗.๐๐ น. สอบถามข้อมูลได้ท่ี โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๕๑๘๘, ๐ ๓๖๓๔ ๔๙๒๖ อุทยานแห่งชาติน�้ำตกเจ็ดสาวน้อย อยู่ในเขต ต�ำบลมวกเหล็ก ไปตามทางหลวงหมายเลข ๒๒๒๔ สวนรกุ ขชาตมิ วกเหลก็ และนำ�้ ตกมวกเหลก็ อยหู่ า่ ง กิโลเมตรท่ี ๘-๙ จัดต้ังเป็น “วนอุทยานน้�ำตกเจ็ด จากสระบุรีประมาณ ๓๗ กิโลเมตร ใกล้ตัวอ�ำเภอ สาวน้อย” เมอื่ วนั ที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๒๓ อยใู่ น สระสบระุรีบรุ ี 2727

อุทยานแห่งขาติน้�ำตกเจ็ดสาวนอ้ ย ท้องท่ีอ�ำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี และอ�ำเภอ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินมหา ปากชอ่ ง จงั หวดั นครราชสมี า พนื้ ทสี่ ว่ นใหญเ่ ปน็ ภเู ขา ภูมิพลอดุลยเดชเนื่องในโอกาสทรงครองราชย์ปีท ี่ สลับซับซ้อนสลับกับที่ราบ ลักษณะพ้ืนท่ีค่อนข้าง ๕๐ บางพนื้ ทเ่ี ปน็ ปา่ ทฟี่ น้ื ตวั ตามธรรมชาติ พนื้ ทโ่ี ดย แห้งแล้งมีหน้าดินตนื้ อทุ ยานแห่งชาตนิ ำ้� ตกเจ็ดสาว รอบทั้งหมดเป็นพื้นท่ีเกษตรกรรมและที่อยู่อาศัย น้อยมีความสูงจากระดับทะเลปานกลางอยู่ระหว่าง มถี นนลอ้ มรอบ บรเิ วณทเ่ี ปน็ ปา่ ดงดบิ ธรรมชาตจิ ะพบ ๑๘๐-๔๐๒ เมตร จุดสูงสุดของพ้ืนที่อยู่ในบริเวณ เฉพาะบริเวณที่อยู่ติดกับล�ำห้วยเหล็กและกระจาย โชคชัยพัฒนา มีความสูงจากระดับทะเลปานกลาง เป็นหย่อมๆ ตามแนวล�ำน้�ำ ส่วนป่าเบญจพรรณ ๔๐๒ เมตร บริเวณเชิงเขาด้านทิศตะวันออกและ พบอยู่ในบริเวณตอนกลางของพื้นที่ สภาพป่า ทิศเหนือของพ้ืนที่ติดคลองมวกเหล็กซึ่งมีน�้ำไหล สว่ นใหญ่เป็นปา่ ท่ีฟืน้ ตวั เองตามธรรมชาต ิ สอบถาม ผ่านตลอดปี และไหลลงสู่แม่น้�ำป่าสักที่อ�ำเภอ ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๖๔๓๑ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว วงั มว่ ง สว่ นบรเิ วณตอนกลางของพนื้ ทม่ี ลี ำ� หว้ ยเลก็ ๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาตฯิ ทนี่ า่ สนใจ ได้แก่ ไหลผ่าน ได้แก่ ห้วยแล้ง ซ่ึงเป็นล�ำห้วยที่มีน�้ำไหล นำ้� ตกเจด็ สาวนอ้ ย เปน็ นำ้� ตกชน้ั เตย้ี ๆ มี ๗ ชน้ั แตล่ ะ เฉพาะในชว่ งฤดฝู นเท่านนั้ สภาพป่าโดยท่วั ไปเป็น ช้นั มีความสงู ประมาณ ๒-๕ เมตร ไหลลดหลนั่ กันมา ป่าปลกู เนื่องจากแต่เดมิ เปน็ พ้นื ทีท่ ีถ่ กู บุกรุกทำ� ลาย ตามแนวลำ� ธารเป็นแอง่ น้�ำกวา้ ง บรรยากาศรม่ ร่ืน มี มาก่อนและได้รับการปลูกป่าฟื้นฟู พ้ืนที่บางส่วน บริเวณส�ำหรบั เลน่ น�้ำ อยู่ในเขตสวนป่าหลังเขา-ท่าระหัด จังหวัดสระบุรี ลำ� น�้ำมวกเหลก็ เป็นล�ำหว้ ยทม่ี ีน�้ำไหลตลอดปี ระยะ และพ้ืนท่ีแปลงปลูกป่าตามโครงการปลูกป่าถาวร ทางประมาณ ๑๕ กิโลเมตร มีเกาะแก่งที่ไม่สูง มากนัก ลดหลั่นกันไป 2828 สระสบระุรีบุรี

การเดนิ ทาง ใชท้ างหลวงหมายเลข ๒ ก่อนถึงตลาด (Mulburry) ได้ที่ฟาร์มสายทอง ๗๗/๑ บ้านกลุ่ม อ.ส.ค.เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข ๒๒๒๔ พระบาท หมู่ ๙ ต�ำบลหนองย่างเสอื ระยะทาง ๑๒ กโิ ลเมตร การเดนิ ทาง ตามเส้นทางสาย ๒๒๒๔ หา่ งจากน�้ำตก รถโดยสารประจำ� ทาง สายกรงุ เทพฯ-นครราชสมี า ลง เจ็ดสาวนอ้ ยประมาณ ๖ กิโลเมตร โทร. ๐๘ ๙๐๔๕ ที่ตลาด อ.ส.ค. จากนนั้ ตอ่ รถเมลส์ ายสระบุรี-น้�ำตก ๑๕๕๘, ๐๙ ๑๒๕๙ ๐๖๙๙ เจ็ดสาวน้อย นำ้� ตกซบั เหว ไปตามเสน้ ทางหลวงหมายเลข ๒๒๗๓ ถ้�ำดาวเขาแก้ว ต้ังอยู่ท่ตี ำ� บลล�ำพญากลาง ห่างจาก ตรงสี่แยกไปโปง่ เกง้ เขตอำ� เภอมวกเหลก็ แลว้ เลย้ี ว อ�ำเภอมวกเหล็กประมาณ ๓๘ กิโลเมตร หรือจาก ขวาไป ๕ กิโลเมตร จะพบที่ท�ำการหมู่บ้านซับเหว ตัวอำ� เภอเมืองฯ ไปประมาณ ๗๕ กโิ ลเมตร ไปทาง หมู่ ๕ ก่อนท่ีจะผ่านทุ่งทานตะวันกว่า ๑,๘๐๐ ไร่ เดียวกับน�้ำตกเจ็ดสาวน้อย อยู่เลยไปอีกประมาณ นำ้� ตกซบั เหวมีความสูงกว่า ๓๐ เมตร จากจดุ เร่มิ ต้น ๓๐ กิโลเมตร มีป้ายบอกทางตลอด จากทางหลวง เขา้ ไปสนู่ ำ้� ตกดว้ ยระยะทาง ๓๐๐ เมตร เปน็ ลกั ษณะ หมายเลข ๒๒๒๔ กโิ ลเมตรท่ี ๓๗-๓๘ มที างแยกซา้ ย ผาดิน สงู ๓๐ เมตร ล้อมรอบดว้ ยหบุ เขา มแี อง่ น้ำ� เขา้ ไปราว ๕ กโิ ลเมตร ผทู้ จี่ ะชมถำ้� ตอ้ งปนี บนั ไดจาก ขนาดใหญ่ให้ลงเล่นน้�ำได้ ด้านขวาของน�้ำตกมีทาง เชิงเขาไปถึงปากถ�้ำประมาณ ๑๐๐ เมตร ลักษณะ เดินขึ้นไปชมโพรงถ้�ำขนาดเล็กซึ่งมีหินงอกหินย้อย แปลกของถำ้� น้ี คอื มจี ดุ สแี ดง สีด�ำ และสนี ำ�้ ตาลอยู่ ภายในถำ้� การเดินทางเขา้ ไปท่ีน�้ำตกค่อนข้างล�ำบาก ทเ่ี พดานถ�้ำ มหี ินงอกหินยอ้ ย และมีฝงู ค้างคาวอาศัย อย่เู ปน็ จำ� นวนมาก อำ� เภอวงั มว่ ง นอกจากนี้ ท่ีอ�ำเภอมวกเหล็กยังมีไร่องุ่นท่ีให้ เขอ่ื นปา่ สกั ชลสทิ ธ์ิ (ไดร้ บั การคดั เลอื กใหเ้ ปน็ หนงึ่ ใน นักท่องเที่ยวเข้าชมได้ตลอดท้ังปี คือ ชิมองุ่นสด Unseen Thailand) มีพ้ืนท่ีอยู่ในเขตบ้านค�ำพราน ผลิตภณั ฑแ์ ปรรปู จากองนุ่ เช่น ไวน์ อง่นุ ไรเ้ มล็ด น�ำ้ อ�ำเภอวังม่วง จังหวัดสระบุรี และต�ำบลหนองบัว องุ่น องนุ่ หยี แยมองนุ่ องนุ่ อบแหง้ องนุ่ กวน เปน็ ตน้ อ�ำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี เป็นเข่ือนดินท่ี หรอื จะรว่ มกจิ กรรมเกบ็ องนุ่ กไ็ ด้ ไรอ่ งนุ่ ทเี่ ปดิ สำ� หรบั ยาวทสี่ ุดในประเทศไทย ความยาวสันเขื่อน ๔,๘๖๐ นกั ทอ่ งเทยี่ ว ได้แก่ ไรอ่ งุน่ คณุ มาลี โทร. ๐ ๓๖๒๒ เมตร ไดก้ อ่ สร้างขึน้ ตามโครงการพฒั นาล่มุ น้�ำป่าสกั ๗๐๕๖-๗, ๐๘ ๑๘๕๓ ๕๘๙๓ หรอื สวนองนุ่ ภูอมร อันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริ ตัวเข่ือนก่อสร้างด้วย และไวนอ์ งนุ่ ภอู มรโทร. ๐ ๓๖๓๒ ๗๑๘๓, ๐๘ ๑๙๐๖ การเรียงหิน มีแกนดินเหนียวภายใน มีประตูเก็บ ๙๓๗๓ องุ่นไร้เมล็ด หาซื้อได้ที่ไร่องุ่นก�ำนันเม้ง น�้ำ ๗ ช่อง อุโมงค์ระบายน้�ำ ๒ แห่ง เก็บกักน�้ำได้ ๑๐๑ หมู่ ๕ (ทางเขา้ บ้านบ่อตะนะ) ตำ� บลมิตรภาพ ปริมาณ ๑,๐๐๐ ล้านลูกบาศก์เมตร สร้างเมื่อวัน โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๐๑๕ ไร่องนุ่ ปภสั รา โทร. ๐ ๓๖๓๖ ท่ี ๒ ธันวาคม ๒๕๓๗ พระบาทสมเด็จพระปรมิน ๔๔๗๕ www.papassara.com ไร่น้�ำภูฟ้า ต�ำบล มหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จพระราชด�ำเนินทรง ล�ำพญากลาง ประกอบพิธีเปิดเขื่อนเมื่อวันท่ี ๒๕ พฤศจิกายน การเดินทาง ไร่องุ่นจะอยู่ตามเส้นทางสาย ๒๐๘๙ ๒๕๔๒ บริเวณอ่างเก็บน้�ำเป็นแหล่งท่องเท่ียวท่ีม ี (มวกเหล็ก-วังม่วง) นอกจากนี้ยังชมการปลูกหม่อน บรรยากาศสวยงาม สามารถนั่งรถรางชมรอบๆ สระสบระุรีบรุ ี 2929

เข่อื นปา่ สักชลสทิ ธิ์ สันเขื่อนได้ สอบถามข้อมูลได้ที่ โทร. ๐ ๓๖๔๙ ทุ่งทานตะวัน ตั้งอยู่ที่บริเวณเขตติดต่อระหว่าง ๔๒๙๑-๒ จังหวัดลพบุรีและสระบุรี ตามเส้นทางสาย พัฒนานิคม-วังม่วง มีการท�ำไร่ทานตะวันกันมาก อุโมงคต์ น้ ไม้ เปน็ บรเิ วณทางโคง้ ทต่ี น้ ไม้สองฝั่งถนน ในชว่ งฤดหู นาว ราวเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม ริม โน้มเข้าหากัน ท�ำให้ดูคล้ายอุโมงค์ และให้ความ ฝั่งถนนจะสะพรั่งไปด้วยสีเหลืองของดอกทานตะวัน ร่มรื่นสวยงาม มีความยาวประมาณ ๒๐๐ เมตร เป็นที่สะดุดตาแก่ผู้ผ่านมาในบริเวณน้ีเป็นอย่างมาก นักทอ่ งเท่ยี วมักจอดรถแวะถ่ายรูปเป็นประจ�ำ สอบถามรายละเอียดได้ท่ีส�ำนักงานเกษตรอ�ำเภอวัง การเดินทาง จากตัวเมืองใช้ทางหลวงหมายเลข ๒ ม่วง (ในเวลาราชการ) โทร. ๐ ๓๖๗๓ ๐๑๓๒ แยกเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๒๐๘๙ อุโมงค์ต้นไม้ ทานตะวันเป็นพืชตระกูลถั่ว ประเภทเดียวกับ จะอยู่บริเวณกิโลเมตรท่ี ๒๔-๒๕ จะมีป้ายบอกว่า เบญจมาศ คำ� ฝอย ดาวเรอื ง บวั ตอง ซงึ่ เปน็ พชื ลม้ ลกุ เปน็ อุโมงค์ตน้ ไม้ ชอบแสงแดดจัด ทนต่อความแห้งแล้งได้ดี ต้องการ น้�ำน้อย และเป็นพืชอายุสั้น นิยมปลูกหลังฤดูฝน เนินพศิ วง เปน็ ส่วนหนึง่ ของเส้นทางสายมวกเหล็ก- ประมาณเดือนกันยายนเป็นต้นไป จึงเหมาะแก่การ วงั มว่ ง (ทางหลวงหมายเลข ๒๐๘๙) อยถู่ ดั จากอโุ มงค์ ปลกู ทดแทนขา้ วนาปรงั หรอื พชื ชนดิ อน่ื ๆ ทานตะวนั ตน้ ไม้ไปเล็กนอ้ ย เป็นบริเวณท่ีเกดิ ภาพลวงตา มอง เป็นพืชเศรษฐกิจท่ีนอกจากจะได้ประโยชน์จากการ เห็นรถเคลอื่ นที่จากทีต่ �่ำไปท่สี ูงได้ เก็บเกี่ยวแล้ว ยังน�ำมาซึ่งรายได้จากการท่องเท่ียว เพราะเมอ่ื ดอกทานตะวนั บานนบั พนั นบั หมน่ื ไร่ กลาย 3030 สระสบระุรีบรุ ี

ทุ่งทานตะวัน เป็นท้องทุ่งดอกไม้สีทองอร่ามที่งดงามกว้างไกลสุด อ�ำเภอวิหารแดง สายตา สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวนับแสนคนจาก เจดีย์พระคุณแม่ ต้ังอยู่ท่ีวัดคลองใหม่ ต�ำบลหนอง ท่ัวประเทศให้เดินทางมาเท่ียวชมและถ่ายภาพเก็บ หมู ระยะทางหา่ งจากจงั หวดั ประมาณ ๔๒ กโิ ลเมตร ไว้เป็นท่ีระลึก ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากทานตะวันมี จากสระบุรีใช้เส้นทางหลวงหมายเลข ๑ (ถนน อยู่หลายอย่าง เช่น เมล็ดทานตะวันอบแห้ง คุกก้ี พหลโยธิน) มุ่งสู่กรุงเทพฯ ผ่านหินกองและตลาด ทานตะวัน ข้าวเกรยี บ ข้าวตงั ทานตะวัน น�ำ้ ผงึ้ ดอก หนองแค กอ่ นขา้ มสะพานระพพี ฒั นจ์ ะมที างแยกซา้ ย ทานตะวนั เกสรผึ้ง นมผึ้ง และเครือ่ งจักสานใบลาน มอื เลยี้ วซา้ ยผา่ นศนู ยร์ าชการเลยี บคลองชลประทาน ที่ขึ้นชือ่ เป็นต้น ไปประมาณ ๕ กิโลเมตร แลว้ เล้ียวไปทางวัดสหกรณ ์ รงั สรรค์ประมาณ๖.๕กโิ ลเมตรจะถงึ เจดยี พ์ ระคณุ แม่ ไรย่ านา ต้ังอยู่เลขท่ี ๑๑๖ หมู่ ๒ ตำ� บลวังม่วง เป็น เป็นเจดีย์รูปทรงคล้ายพระปฐมเจดีย์ ภายใน แหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรของอ�ำเภอวังม่วง มีการ ประดษิ ฐานรอยพระพทุ ธบาทจ�ำลอง องค์เจดยี ล์ อ้ ม เลย้ี งสตั วห์ ลายชนดิ เชน่ แพะ แกะ กวาง นกกระจอกเทศ รอบด้วยพระประจ�ำวัน เจดีย์แห่งน้ีสร้างขึ้นเพื่อให้ ฯลฯ และจำ� หนา่ ยผลติ ภณั ฑเ์ สรมิ ความงามจากแพะ กุลบตุ รกุลธิดาระลกึ ถงึ และตอบแทนพระคุณแม่ นอกจากนย้ี งั มแี คนตาลปู องนุ่ มะเขอื เทศ ฯลฯ สนกุ กับกิจกรรมป้อนนมแพะ และขี่จักรยานรอบฟาร์ม เทศกาลงานประเพณี เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถาม งานโคนมแหง่ ชาติ จดั ขนึ้ ทอี่ ำ� เภอมวกเหลก็ ในเดอื น รายละเอยี ด โทร. ๐ ๓๖๓๖ ๔๓๕๓ www.yanafarm.com มกราคมของทกุ ปี โดยสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สระสบระุรีบุรี 3131

สยามบรมราชกุมารี เสด็จมาเป็นองค์ประธานใน ประเพณีเจ้าพ่อเขาตก หรืองานแห่เจ้าพ่อเขาตก พิธีเปิดงานของทุกปี ซ่ึงเป็นงานท่ีย่ิงใหญ่ที่สุดของ ท่ีบริเวณวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร อ�ำเภอ เกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมเป็นอาชพี พระพุทธบาท จัดเป็นงานประเพณีประจ�ำปี โดย ในงานน้ีจะมีการแสดงอภินิหารต่างๆ ของเจ้าพ่อ งานนมัสการรอยพระพทุ ธบาท ก�ำหนดให้มีการจัด เขาตก ควบคกู่ ันไปกบั การกระท�ำพิธลี ยุ ไฟ แหส่ งิ โต งานนมสั การปีละ ๒ ครัง้ ตัง้ แตว่ นั ขนึ้ ๑ คำ่� ถงึ ๑๕ ล่อโก๊ะ และการแสดงงิ้ว ส่วนมากชาวจีนที่เป็น ค่ำ� เดือน ๓ รวม ๑๕ วัน และในวันขึ้น ๘ ค�่ำ ถึง ๑๕ ลูกศิษย์อยู่ท่ัวประเทศจะเดินทางมาร่วมงาน เริ่ม ค่�ำ เดอื น ๔ รวม ๘ วนั ตง้ั แตว่ นั ขน้ึ ๑ คำ่� เดือน ๔ ตดิ ต่อกนั ๔ วนั ประเพณีก�ำฟ้า จัดให้มีขึ้นในวันสุกดิบ ขึ้น ๒ ค�่ำ ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา นับว่าเป็น เดือน ๓ จะมกี ิจกรรมการละเล่นพ้นื เมือง เช่น ชนไก ่ ประเพณีที่ส�ำคัญของอ�ำเภอพระพุทธบาท โดยถือ เผาข้าวหลาม ฯลฯ ส่วนในวันขึ้น ๓ ค�่ำ เดือน ๓ เอาวนั เขา้ พรรษา ในวนั แรม ๑ ค�ำ่ เดอื น ๘ ของทุกปี ซ่ึงเป็นวันประเพณีก�ำฟ้าจะมีการท�ำบุญตักบาตร กำ� หนดใหม้ งี านตกั บาตรดอกไม้ ประชาชนตา่ งพากนั ฟังเทศน์ โดยจัดงานท่ีต�ำบลไผ่หลิ่ว อ�ำเภอดอนพุด ไปท�ำบุญตักบาตรเนื่องในวันเข้าพรรษาท่ีวัด พร้อม เป็นประจำ� ทุกปี กับถวายเทียนพรรษาแก่วัดพระพุทธบาท ซึ่งตาม ประเพณี ชาวพุทธทั้งหลายเม่ือเสร็จจากการทำ� บุญ ประเพณีสงกรานต์สรงน้�ำเสานางตะเคียนวัดสูง ตกั บาตรในชว่ งเชา้ แลว้ ในชว่ งบา่ ยของวนั เขา้ พรรษา จัดข้ึนเป็นประจ�ำทุกปี ณ บริเวณหน้าอุโบสถวัดสูง จะมกี ารตกั บาตรดอกไม้ ในบริเวณวัดพระพทุ ธบาท อำ� เภอเสาไห้ ในวันท่ี ๒๓ เมษายน ของทุกปี มกี าร ราชวรมหาวหิ าร ตำ� บลขนุ โขลน อำ� เภอพระพทุ ธบาท ทำ� บญุ ตกั บาตร รดนำ�้ ดำ� หวั ผสู้ งู อายุ และปดิ ทองสรง ประชาชนจะพากนั ไปเกบ็ ดอกไมช้ นดิ หนง่ึ มลี กั ษณะ น้�ำเสานางตะเคยี น คลา้ ยต้นกระชาย หรือตน้ ขม้นิ มดี อกสีเหลือง หรือ ดอกสขี าว เรยี กวา่ “ดอกเขา้ พรรษา” ซงึ่ ดอกไมช้ นดิ ประเพณแี หพ่ ระเขยี้ วแกว้ ชาวพทุ ธเชอ่ื กนั วา่ “พระ น้ีชอบข้ึนตามไหล่เขา มีเฉพาะในช่วงเข้าพรรษา ที่ เขย้ี วแกว้ ” เปน็ พระทนต์ (ฟนั ) ของสมเดจ็ พระสมั มา จังหวัดสระบุรีเพียงจังหวัดเดียวเท่าน้ัน ในขณะท่ี สมั พุทธเจ้า ในวันขนึ้ ๑ คำ�่ เดือน ๔ ของทุกปี จะมี พระภิกษุเดินขึ้นบันไดเพื่อท่ีจะน�ำดอกเข้าพรรษา การจดั งานของชาวอำ� เภอพระพทุ ธบาท โดยอญั เชญิ ไปนมัสการรอยพระพุทธบาทนั้น ชาวบ้านก็จะน�ำ พระเขี้ยวแก้วจากพิพิธภัณฑ์วัดพระพุทธบาทราช ขันน�้ำ หรือภาชนะใสน่ ้�ำลอยด้วยดอกพกิ ลุ นง่ั รออยู่ วรมหาวหิ ารออกแหฉ่ ลองไปรอบเมืองพระพทุ ธบาท ตามขั้นบันไดเพ่ือคอยท่ีจะล้างเท้าให้แก่พระภิกษุ โดยมคี วามเชอื่ วา่ หากมกี ารแหพ่ ระเขย้ี วแกว้ แลว้ จะ ด้วยความเชื่อท่ีว่าจะเป็นการช�ำระบาปที่ได้กระท�ำ สามารถบนั ดาลใหป้ ระชาชนชาวพระพทุ ธบาทไดร้ บั มาให้หมดส้ินไป และดอกเข้าพรรษานี้ได้รับการ ความร่มเย็นเป็นสุข ท�ำมาค้าขายดีกันท่ัวหน้า และ บรรจุเป็นพืชสกุลใหม่ของโลก จากงานแสดงพรรณ เปน็ การจดั งานประจ�ำปขี องอ�ำเภอพระพุทธบาท บุปผชาตินานาชาติเม่ือเดือนกรกฎาคม ๒๕๔๔ ท่ี สวนนกจรู ่ง ประเทศสิงคโปร์ 3232 สระสบระรุ ีบรุ ี

การแขง่ ขนั เรอื ยาวประเพณลี มุ่ นำ�้ ปา่ สกั จดั ขน้ึ เปน็ เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่ส�ำคัญ จึงมีทหารท้ังญี่ปุ่นและ ประเพณี ณ บรเิ วณท่าน�้ำหนา้ ที่ว่าการอำ� เภอเสาไห้ ไทยมาต้ังค่ายเป็นจ�ำนวนมาก จนถึงช่วงปลาย ทุกปี ในวันเสาร์-อาทิตย์สุดท้ายของเดือนกันยายน สงครามโลกครง้ั ท่ี ๒ ในวนั ที่ ๒ เมษายน ๒๔๘๘ ฝา่ ย โดยเชิญเรือยาวจากจังหวัดต่างๆ แบ่งประเภทของ ตรงขา้ มไดน้ ำ� เครอ่ื งบนิ B 24 ทงิ้ ระเบดิ ทแี่ กง่ คอย สง่ เรือเปน็ ๔ ประเภท ได้แก่ เรือยาวใหญ่ ๕๕ ฝพี าย, ผลใหส้ ถานที่ราชการ ตลาด วดั บา้ นเรอื นประชาชน เรอื ๓๐ ฝพี าย, ๑๒ ฝพี าย และ ๑๐ ฝพี าย เขา้ แขง่ ขนั มีชาวแก่งคอยและญ่ีปุ่นเสียชีวิตจากเหตุการณ์ดัง หาผู้ชนะเลิศ ถือว่าเป็นการอนุรักษ์ประเพณีของ กล่าวเป็นจ�ำนวนมาก และได้รวบรวมอัฐิของผู้เสีย ท้องถน่ิ อย่างหนึง่ ชวี ติ ไวท้ อ่ี นสุ าวรยี ใ์ นบรเิ วณวดั แกง่ คอย ทางเทศบาล แก่งคอยจึงจัดงานร�ำลึกผู้ประสบภัยทางอากาศ ใน งานประเพณตี กั บาตรขา้ วตม้ ลกู โยน วดั พระพทุ ธฉาย สงครามโลกครัง้ ท่ี ๒ โดยจัดงานในวันท่ี ๒ เมษายน ตำ� บลหนองปลาไหล อำ� เภอเมอื งสระบรุ ี ตามตำ� นาน ของทุกปี กล่าวว่า เม่ือคร้ังพระพุทธเจ้าทรงมีพระชนมายุอยู่ น้ัน ทรงเสด็จขึ้นไปโปรดพระพุทธมารดาบนสวรรค์ สินคา้ พนื้ เมืองและของที่ระลึก ชั้นดาวดึงส์ และเสด็จกลับมายังโลกมนุษย์ท่ีเมือง จังหวัดสระบุรีมีสินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึก สงั กสั สะ ตรงกับวนั แรม ๑ คำ�่ เดือน ๑๑ ประชาชน มากมาย ซงึ่ นกั ท่องเทีย่ วสามารถน�ำมาเป็นของฝาก ต่างมารอเฝ้ารับเสด็จ ต่างปรารถนาใส่บาตร ได้หลายอย่าง มีวางขายอยู่ตามตลาดและร้านค้า พระพุทธองค์และพระสงฆ์สาวก เพราะประชาชน ท่วั ไป ได้แก่ ที่มาเฝ้ารับเสด็จมีจ�ำนวนมาก คนท่ีอยู่ห่างออกไป ผลิตภัณฑ์อาหารและนม มีผลิตภัณฑ์จากองค์การ ต่างคนต่างโยนอาหารของตนลงในบาตรของ ส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) พระพุทธเจ้าและพระสาวก อาหารน้ันตกลงใน สหกรณ์ โคนมมวกเหลก็ นอกจากนน้ั ยังมเี นอ้ื หวาน บาตรเป็นท่ีน่าอัศจรรย์ ชาวไทยแต่โบราณจึงได้จัด เนื้อเค็ม กะหร่ีปั๊บ ผักและผลไม้ตามฤดูกาล ได้แก่ ใหม้ ีประเพณีตกั บาตรขา้ วตม้ ลกู โยน ในวันหลังออก มะม่วงหนองแซง ส้มเขียวหวาน น้อยหน่า ทับทิม พรรษา ๑ วนั ทเ่ี ปน็ เอกลกั ษณท์ างวฒั นธรรมของทกุ ปี แกว้ มังกร องุ่น เป็นต้น หาซ้ือไดท้ ่ีอ�ำเภอมวกเหล็ก และตามทอ้ งตลาดทวั่ ไป งานเมืองแก่งคอยย้อนรอยสงครามโลก เมือง ผลิตภัณฑ์ผ้าทอพ้ืนเมือง ได้แก่ ผ้าตีนจก ผ้าไหม แก่งคอยในอดีตเป็นเมืองที่มีความส�ำคัญ เป็น ผ้ามัดหม่ี ของชาวไทยวน มีท่ีต�ำบลต้นตาล ต�ำบล สถานที่ตั้งของพระราชวังสีทาของพระบาท ท่าชา้ ง อ�ำเภอเสาไห้ สมเดจ็ พระปน่ิ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั และเปน็ เมอื งทม่ี คี วาม องุ่นไร้เมล็ด อ�ำเภอมวกเหล็ก หาซ้ือได้ท่ี ไร่องุ่น สงบสขุ จนถงึ พ.ศ. ๒๔๘๒ ไดเ้ กดิ สงครามมหาเอเชยี กำ� นันเมง้ ๑๐๑ หมู่ ๕ (ทางเขา้ บ้านบอ่ ตะนะ) ต�ำบล บรู พา หรอื สงครามโลกครั้งที่ ๒ ญีป่ ่นุ ได้ขอเดินทพั มติ รภาพ อำ� เภอมวกเหล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๐๑๕ ไร่ ผ่านแดนไทย ซ่ึงขณะน้ันเมืองแก่งคอยเป็นเมืองท่า นำ้� ภฟู า้ ต�ำบลล�ำพญากลาง อ�ำเภอมวกเหล็ก ไร่องุ่น ที่ส�ำคัญในการขนสินค้า และผ่านทางแม่น้�ำป่าสัก คุณมาลี โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๗๐๕๖-๗ http://khun ผา่ นทางบกโดยรถไฟ นบั วา่ เมอื งแกง่ คอยในขณะนนั้ malee.multiply.com ไร่ปภัสรา ถนนมวกเหล็ก- สรสะรบะุรบี รุ ี 333

ไร่องุ่น กระยาสารท ต�ำบลบ้านยาง อ�ำเภอเสาไห้ โทร. ๐ ๓๖๓๓ ๓๒๐๙ วงั มว่ ง กโิ ลเมตรท่ี ๑๙ ชมไรอ่ งนุ่ ฟารม์ มา้ และฟารม์ จักสานผักตบชวา โดยกลุ่มสตรีบ้านโคกค�ำ ต�ำบล นกกระจอกเทศ โทร. ๐ ๓๖๓๖ ๔๔๗๕ หรือ www. เมืองเก่า อ�ำเภอเสาไห้ โทร. ๐๘ ๙๘๒๘ ๔๗๓๔ papassara.com (นางสายหยุด เทีย่ งด)ี ผักหวานป่า กลมุ่ เกษตรกรผ้ปู ลูกผักหวานป่า ตำ� บล ผลิตภัณฑ์หินอ่อน หาซ้ือได้ท่ีต�ำบลหน้าพระลาน สรา่ งโสก ต�ำบลหนองบัว อ�ำเภอบา้ นหมอ สำ� นักงาน อ�ำเภอเฉลมิ พระเกยี รติ เกษตรอ�ำเภอบ้านหมอ โทร. ๐ ๓๖๒๐ ๑๑๓๗ แชมพู ครมี นวดผม ครมี ลา้ งหนา้ สมนุ ไพร โดยกลมุ่ กุนเชียงสมุนไพรเสริมไอโอดีน หมูสวรรค์ หมูทุบ อาชีพสตรีบ้านท่าตูม ต�ำบลท่าตูม อ�ำเภอแก่งคอย หมูพะโล้ กลุ่มอาชีพแปรรูปผลิตภัณฑ์เน้ือสัตว์ โทร. ๐ ๓๖๓๒ ๐๕๒๙ อ�ำเภอมวกเหล็ก เห็ดฟาง โดยกลุ่มเกษตรกรท�ำนาวิหารแดง ต�ำบล วิหารแดง อ�ำเภอวิหารแดง สอบถามได้ท่ีบ้านก�ำนัน จรัญ วงศท์ บั ทิม โทร. ๐ ๓๖๓๗ ๗๐๗๗ น�้ำปลาตราปลาสร้อย กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรม หนองมน ตำ� บลบา้ นหลวง อำ� เภอดอนพดุ ตดิ ตอ่ ไดท้ ี่ บา้ นผู้ใหญ่เสนาะ คลา้ ยดารา โทร. ๐ ๓๖๓๘ ๕๑๒๑ มะมว่ งหนองแซง ทกุ ต�ำบลในอ�ำเภอหนองแซง ดอกไม้ประดิษฐ์จากก้านกล้วย โดยกลุ่มแม่บ้าน เกษตรกรหนองนกชมุ อำ� เภอโคกสะอาด ตดิ ต่อได้ที่ เกษตรอ�ำเภอหนองแซง โทร. ๐ ๓๖๓๖ ๖๐๔๖ เนื้อตากแห้ง หาซื้อได้ที่ตลาดจ�ำหน่ายของฝาก อำ� เภอมวกเหลก็ จงั หวดั สระบรุ ี กะหรี่ปั๊บ อ�ำเภอมวกเหล็ก อ�ำเภอเมืองฯ และหา ซอ้ื ไดท้ ตี่ ลาดจ�ำหน่ายของฝากในเขตจงั หวดั สระบุรี นอกจากน้ียังมีผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้แก่ เซรามิกแก้ว ถักขึ้นรูป อ�ำเภอหนองแค นม อ.ส.ค. อ�ำเภอมวก เหลก็ ขา้ วซ้อมมือ อำ� เภอเฉลิมพระเกียรติ สม้ เขยี ว หวาน อ�ำเภอวิหารแดง ข้าวเสาไห้ อ�ำเภอเสาไห ้ ไวนส์ ม้ ตำ� บลหนองโรง อำ� เภอหนองแค สอบถามราย ละเอยี ดไดท้ สี่ ำ� นกั งานพาณชิ ยจ์ งั หวดั สระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๑๓๔๗ www.moc.go.th/opscenter/sb/ sb_main.htm หรือส�ำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด สระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๑๐๒๐ 3344 สรสะรบะรุบี รุ ี

กะหร่ีปบ๊ั สถานท่ีจ�ำหน่ายสนิ ค้าโอท็อปของจังหวดั สระบุรี การล่องแกง่ เรอื ยางหรือพายเรอื คายกั ตลอดสายน�ำ้ ศูนย์การค้าสุขอนันต์ปาร์ค (ใกล้ บขส. สระบุรี) ผา่ นเกาะแกง่ ตา่ งๆ กวา่ ๑๕ แกง่ ระยะทางประมาณ อ�ำเภอเมอื งสระบุรี ๕ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลาประมาณ ๑ ชัว่ โมงครงึ่ สามารถ ร้านของฝาก สวนริมเขา อ�ำเภอเมืองสระบุรี เปิด ลอ่ งแกง่ ได้ตลอดทั้งปี ชว่ งเวลาที่เหมาะสมคือ เดอื น บริการ ๐๗.๐๐-๑๙.๐๐ น. โทร. ๐ ๓๖๗๓ ๑๐๐๐ มีนาคม-ตุลาคม ยามน�้ำลดเหมาะแก่การพายเรือ ศูนย์โอทอ็ ป คอมเพล็กซ์ สระบรุ ี (สามแยกพุแค) คายัก ยามน้�ำหลากในช่วงฤดูฝนสามารถล่อง เปิดบริการ ๐๗.๐๐-๑๙.๐๐ น. โทร. ๐๘ ๑๒๙๓ เรือยางขนาดใหญ่ ติดต่อล่องแก่งได้ที่ศูนย์บริการ ๔๔๖๖ นกั ทอ่ งเทย่ี ว อทุ ยานแหง่ ชาตนิ ำ้� ตกเจด็ สาวนอ้ ย โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๖๔๓๑, ๐๘ ๔๙๐๑ ๑๖๓๑-๒ กิจกรรมท่ีนา่ สนใจ ทอ่ งเที่ยวในพนื้ ทีท่ หาร ปัจจุบันเขตทหารในจังหวัดสระบุรีได้จัดท�ำสถานท่ี ล่องแก่งภูเกาะ พายเรือคายัก อ�ำเภอมวกเหล็ก ท่องเที่ยวทางทหารขึ้น ซึ่งในแต่ละส่วนของพื้นที่มี แหล่งท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์ในเขตอุทยานแห่งชาติ กิจกรรมท่ีน่าสนใจส�ำหรับนักท่องเที่ยวรวมท้ังผู้ที่ น้�ำตกเจ็ดสาวน้อย อ�ำเภอมวกเหล็ก จุดลงเรืออยู่ สนใจเข้ามาเยี่ยมชมและร่วมกิจกรรม ส่วนกิจกรรม ตรงบริเวณทางหลวงหมายเลข ๒๒๒๔ กิโลเมตรท่ี ๑๓-๑๔ เขา้ ไปประมาณ ๕ กิโลเมตร เพลดิ เพลินกบั สรสะรบะุรบี ุรี 3355

ทอ่ งเที่ยวทางทหารทีไ่ ด้รับความนยิ มได้แก่ จกั รยาน ๑๙.๓๐ น. สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๒๕๔๗ เสือภูเขา การไต่เขา และเดินป่า เป็นต้น ซึ่งแต่ละ ศูนย์กีฬากอล์ฟอดิศร เปิดให้บริการทุกวัน ขนาด กองทัพกิจกรรมจะแตกต่างกัน ท�ำให้นักท่องเที่ยว ๑๘ หลมุ สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๒๐๕๘-๙ ไดร้ ับความรู้ทีเ่ ปน็ ประโยชนอ์ ีกดว้ ย ต่อ ๖๔๑๔๘ สถานทท่ี น่ี า่ สนใจภายในศนู ยก์ ารทหารมา้ คา่ ยอดศิ ร สระว่ายน้�ำอดิศร เปิดใหบ้ ริการในวนั ราชการ เวลา ถนนมิตรภาพ กิโลเมตรท่ี ๑๐๔ ต�ำบลปากเพรียว ๑๕.๐๐-๑๙.๐๐ น. วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุด อำ� เภอเมืองฯ ได้แก่ นักขัตฤกษ์ เวลา ๑๐.๐๐-๑๙.๐๐ น. สอบถามขอ้ มลู พพิ ธิ ภณั ฑท์ หารมา้ จดั แสดงอาวธุ ทใี่ ชแ้ ลว้ ในอดตี ถงึ โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๒๐๕๘-๙ ต่อ ๖๔๓๕๕ ปจั จบุ นั เครอื่ งใชเ้ ครอ่ื งแตง่ กายตา่ งๆ ในอดตี เปดิ ใน อดิศรยิมเนเซยี ม เปิดทุกวัน เวลา ๑๕.๐๐-๒๒.๐๐ วนั ราชการ เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๐๐ น. วนั เสาร-์ อาทติ ย์ น. สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๓๖๒ ๑๒๐๕๘-๙ ต่อ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา ๐๙.๐๐-๑๕.๐๐ น. ๖๔๒๖๙ กรณุ าทำ� จดหมายลว่ งหนา้ กอ่ นเขา้ ชม สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๒๐๕๘-๙ ตอ่ ๖๔๒๓๒ กอลฟ์ การขม่ี า้ เพอ่ื การทอ่ งเทย่ี ว แบง่ เปน็ ชมการสาธติ การ เซอรเ์ จมส์ รีสอรท์ แอนด์ กอล์ฟ คลับ ๑๙๕ หมู่ ๓ ข่มี ้า หลักสตู รขี่ม้าเบือ้ งต้น การขมี่ ้าภายในประเทศ ถนนมิตรภาพ กโิ ลเมตรท่ี ๑๔๑ ตำ� บลมิตรภาพ โทร. เปดิ ในวนั ราชการ เวลา ๑๖.๓๐-๑๘.๐๐ น. วนั เสาร-์ ๐ ๓๖๓๔ ๓๒๐๐, ๐ ๓๖๓๔ ๑๙๑๑-๔ หรือ www. อาทติ ย์ และวนั หยดุ นกั ขตั ฤกษ์ เวลา ๐๗.๐๐-๐๙.๐๐ sirjamesresort.com (๑๘ หลมุ ) น., ๑๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๒๐๕๘-๙ ต่อ ๖๔๓๖๐ สปา ยานรบในอดตี (รถถงั โบราณ) ใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วเขา้ ชม สระบุรี อินน์ ๑๑๑ หมู่ ๒ ถนนมิตรภาพ ต�ำบล และน่ังยานรบในอดีต นักท่องเท่ียวสามารถถ่ายรูป ตลิง่ ชนั อ�ำเภอเมอื งฯ โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๘๘๘๘ (นวด โดยนง่ั อยู่ในตัวรถถังได้ เปิดใหเ้ ข้าชมในวันและเวลา น�ำ้ มัน นวดแผนไทย) ราชการ สอบถามข้อมูลเพ่ิมเติม โทร. ๐ ๓๖๒๑ มวกเหล็ก เฮลท์ สปา แอนด์ รีสอร์ท ๒๐๘/๑ ถนน ๒๐๕๘-๙ ต่อ ๖๔๓๐๙ มวกเหล็ก-วังมว่ ง ตำ� บลมวกเหล็ก อำ� เภอมวกเหลก็ สนามยิงปืนค่ายอดิศร เปิดให้บริการทุกวัน เวลา โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๕๒๕๙-๖๔ (นวดหน้า นวดตวั นวด ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๓๖๒๓ แผนไทย นวดน�้ำมนั ) ๐๓๒๓ อานามายา สปา สถานอี นามยั หลงั เขา อำ� เภอมวก กิจกรรมทางทหาร มีใหเ้ ลือกหลากหลาย ได้แก่ เดิน เหล็ก (สปาหนา้ สปาตัว สปามอื สปาเทา้ นวดไทย ป่า พักแรม วอล์กแรลลี่ การทดสอบก�ำลังใจ การ นวดอโรมา อบประคบสมุนไพร ปรับสภาพผวิ ) ไต่หน้าผา สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. ๐ ๓๖๒๑ ศุภาลัย ป่าสัก รีสอร์ท ๗๙ หมู่ ๑ ต�ำบลท่าคล้อ ๒๕๔๗ อ�ำเภอแก่งคอย โทร. ๐ ๓๖๓๐ ๖๒๗๐-๓ กรุงเทพฯ สวนสุขภาพเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้า โทร. ๐ ๒๗๒๕ ๘๘๘๘ ต่อ ๑๒๖-๑๒๘ สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ เปดิ ทุกวนั เวลา ๐๖.๐๐- 3366 สรสะรบะรุบี ุรี

มวกเหลก็ เอทวี ี สระบุรี 37

ตวั อย่างโปรแกรมนำ� เที่ยว แลว้ ไมไ่ ด้กนิ สเต๊กกถ็ อื วา่ มาไมถ่ ึง - เดินทางถึงองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่ง เสน้ ทางท่องเทยี่ ว ๒ วัน ๑ คนื ประเทศไทย (อ.ส.ค.) เริ่มกิจกรรมด้วยการไปชม วนั แรก ฟาร์ม เยือนถิ่นคาวบอย ด้วยการนั่งรถรางชม ออกเดนิ ทางจากกรุงเทพฯ มงุ่ หนา้ สูจ่ ังหวดั สระบรุ ี - เดินทางถึงวัดพะเยาว์ อ�ำเภอเสาไห้ นมัสการ บรรยากาศ ตามหากล่ินอายฟารม์ สนกุ กับกจิ กรรม พระพุทธรูปทองค�ำ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย รีดนมวัว หรือจะทดลองป้อนนมลูกโคจอมซน ชม สมัยกรงุ ศรีอยุธยา มพี ุทธลกั ษณะทีง่ ดงาม การสาธิตการบ่วงบาศโคของคาวบอย ไปย้อนรอย - ออกเดนิ ทางไปหอวฒั นธรรมพนื้ บา้ นไทยวน อำ� เภอ อดีตของฟาร์มในพิพิธภัณฑ์ไทย-เดนมาร์ค และซื้อ เสาไห้ ฟังเรอ่ื งราวทน่ี ่าสนใจของชาวไทยวน ทีม่ ีเชอื้ สินค้านมไทย-เดนมาร์ค โยเกิร์ตหลากรส ท่ีมีให้ สายมาจากเมืองเชียงแสน พร้อมชมพพิ ิธภณั ฑผ์ ้าทอ เลือกมากมาย ไทยวนโบราณอายกุ วา่ ๑๐๐ ปี - แวะซื้อของฝาก เนื้อนุม่ นมดี กะหรพ่ี ฟั ดงั และผัก ปลอดสารพิษ จากสระบุรี ณ สวนรมิ เขา มือ้ เทีย่ ง - เดนิ ทางกลับกรุงเทพฯ รบั ประทานอาหารกลางวนั ณ ตลาดน้�ำตน้ ตาล กาดล้านนา รมิ แม่น�ำ้ ปา่ สกั ตลาดโบราณทม่ี ีจดุ เดน่ คอื จำ� ลองบรรยากาศล้านนา ท่ีอย่ใู กล้กรุง ชม ชิม ส่ิงอำ� นวยความสะดวกในจงั หวดั สระบรุ ี อาหาร ขนมพน้ื เมอื ง และเลือกซอื้ สนิ ค้าของท่ีระลกึ สถานทีพ่ ัก - เดนิ ทางถงึ บา้ นใรก่ าแฟ อ�ำเภอหนองแซง ความสุข (ราคาห้องพักในเอกสารน้ีเปลี่ยนแปลงได้ โปรด ที่ไม่เคยเปล่ียน ต้นก�ำเนิดบ้านใร่กาแฟ เป็นแหล่ง สอบถามจากโรงแรมก่อนเข้าพัก) เรียนรู้ของคนท�ำกาแฟ เริ่มตั้งแต่การค่ัวกาแฟแบบ บ้านใร่ ผลติ ภัณฑ์ทไี่ ดจ้ ากกาแฟ เยี่ยมชมพิพธิ ภัณฑ์ อำ� เภอเมืองสระบรุ ี ๓ พพิ ิธภัณฑ์ เชน่ พิพิธภัณฑร์ จู้ กั ตนเอง พิพิธภณั ฑ์ โรงแรมชวนชม เดอะ ไฮท์ รีสอร์ท ๔๖/๕ ถนน กายอดทน พพิ ิธภณั ฑบ์ า้ นใร่กาแฟ เทศบาล ๘ ตำ� บลปากเพรียว หลงั ห้างทวกี ิจพลาซา่ - เดินทางถึงวัดหนองสีดา นมัสการหลวงปนู่ าค และ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๒๕๓๓, ๐๘ ๔๙๑๕ ๑๙๙๙ www. ชมค้างคาวแม่ไก่ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกนับพันตัว facebook.com /chuanchomthehighresort มลี กั ษณะหนา้ ตาคลา้ ยสนุ กั จงิ้ จอก จมกู และใบหเู ลก็ จ�ำนวน ๓๐ ห้อง ราคา ๗๙๐-๒,๔๐๐ บาท ตาโต ขนสีน�้ำตาลแกมแดงบนิ เหมอื นนก เกย่ี วอัน ๒๗/๓/๕ ถนนพหลโยธนิ ต�ำบลปากเพรียว โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๒๐๒๒-๙ จ�ำนวน ๒๑๖ หอ้ ง ราคา - พกั ค้างคนื ในอำ� เภอเสาไห้ ๓๔๐-๒,๓๕๐ บาท วนั ทส่ี อง ออกเดินทางไปสักการะพระบรมสารีริกธาตุ ๓ แกรนด์ จรญู รตั น์ ๙๙/๙ ถนนสดุ บรรทดั (ใกลส้ ถานี ประเทศในวดั เดยี ว และชมความงดงามขององคเ์ จดยี ์ ขนสง่ จังหวัดสระบรุ ี) โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๐๘๘๘ จำ� นวน ๕๐๐ ยอด วดั ป่าสว่างบญุ อ�ำเภอแก่งคอย ๑๘๐ ห้อง ราคา ๖๐๐-๗๐๐ บาท ทรพั ยส์ นิ รงุ่ เรอื ง ๔๗๑ ถนนพหลโยธนิ ตำ� บลปากเพรยี ว มือ้ เทยี่ ง แวะหารา้ นสเตก๊ อรอ่ ยๆ เพราะหากถงึ อำ� เภอมวกเหลก็ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๒๒๐๖-๙, ๐ ๓๒๒๒ ๒๑๓๑-๔ 3388 สรสะรบะรุบี ุรี

จำ� นวน ๑๘๖ หอ้ ง ราคา ๔๐๐-๑,๒๐๐ บาท ๓๖๒๖ ๗๒๘๘ จำ� นวน ๔๑ หอ้ ง ราคา ๓๐๐-๕๐๐ ลลี าวดี รสี อร์ท ๒๘ หมู่ ๗ ตำ� บลตลิง่ ชนั โทร. ๐๘ บาท ๕๙๐๕ ๔๔๕๕ www.leelawadee-resort.com สุขสนั ต์ รสี อร์ท ๓/๒ หมู่ ๙ ตำ� บลพกุ ร่าง โทร. ๐ จำ� นวน ๒๙ หลัง ราคา ๗๘๐ บาท ๓๖๒๖ ๗๙๑๖ จำ� นวน ๑๗ หอ้ ง ราคา ๔๐๐-๕๐๐ สุขอนันต์อพาร์ทเม้น ด้านหลังเทสโก้โลตัสสระบุรี บาท ๓๗๐/๓ ถนนโครงการชลประทาน ตำ� บลปากเพรยี ว โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๒๖๐๐, ๐๘ ๙๗๔๒ ๔๔๕๒ จ�ำนวน อ�ำเภอแก่งคอย ๗๒ ห้อง ราคา ๔๐๐ บาท บา้ นสชุ าดา รีสอรท์ แอนด์ สปา ๘๘ หมู่ ๘ ต�ำบล สระบุรี การ์เดนท์ รีสอร์ท ถนนมิตรภาพ อยู่เลย หินซอ้ น โทร. ๐ ๓๖๒๐ ๐๙๔๐-๑ www.soucha- โรบนิ สนั ประมาณ ๒ กโิ ลเมตร โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๒๒๒๘ daresort.com จ�ำนวน 24 ห้อง ราคา ๙,๐๐๐- จำ� นวน ๒๐ ห้อง ราคา ๖๐๐-๑,๐๐๐.-บาท ๕๕,๐๐๐ บาท สระบรุ ี อนิ น์ ๑๑๑ หมู่ ๒ ถนนมติ รภาพ กม. ๗ ตำ� บล ศุภาลัย ป่าสัก รีสอร์ท ๗๙ หมู่ ๑ ต�ำบลท่าคล้อ ตลง่ิ ชนั โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๘๘๘๘ โทรสาร ๐ ๓๖๒๑ โทร. ๐ ๓๖๓๐ ๖๒๗๐-๓ www.supalai.com ๘๘๙๙ www.saraburiresort.com จำ� นวน ๑๐๙ จ�ำนวน ๒๓๐ ห้อง ราคา ๑,๓๙๐-๒,๙๙๐ บาท หอ้ ง ราคา ๙๖๓-๒,๖๐๐ บาท หงส์ทอง รสี อร์ท ๔๘/๑ หมู่ ๒ ตำ� บลบ้านปา่ โทร. ๐ ๓๖๒๔ ๔๒๓๐ จ�ำนวน ๑๘ ห้อง ราคา ๔๐๐- อ�ำเภอเฉลิมพระเกยี รติ ๖๐๐ บาท อากาศดี รีสอร์ท ๒๙๘ หมู่ ๑ ต�ำบลพุแค โทร. หาดสองแคว รีสอร์ท ๘๒ หมู่ ๘ บา้ นทา่ ศาลา ถนน ๐ ๓๖๓๖ ๙๑๙๐ จำ� นวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ๔๐๐ บาท อดิเรกสาร ต�ำบลท่าคล้อ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๗๒๑๕, ๐ ๓๖๒๓ ๗๕๕๔-๕, ๐๘ ๑๙๙๔ ๐๘๔๕ www.had อำ� เภอพระพุทธบาท songkwae.com จำ� นวน ๔๕ หอ้ ง ราคา ๑,๒๐๐, อารมณ์ดี รสี อรท์ แอนด์ สปา ๓/๓ หมู่ ๙ ต�ำบลขนุ ๖๐๐ บาท บา้ นพกั ๑๕ หลงั ราคา ๔,๐๐๐–๗,๐๐๐ โขลน โทร. ๐ ๓๖๒๐ ๐๙๑๗, ๐๘ ๐๖๖๖ ๘๗๑๙, บาท ๐๘ ๙๒๑๗ ๐๑๔๓ จ�ำนวน ๗๐ หอ้ ง ราคา ๔๐๐- เอส แอนด์ เอม รีสอร์ท ๕๑ หมู่ ๘ ถนนอดิเรกสาร ๒,๕๐๐ บาท ต�ำบลท่าคลอ้ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๗๑๓๙, ๐๘ ๙๐๘๐ ทวีทรัพย์ ๙๘ หมู่ ๗ ถนนมรรคาประสิทธิ์ ต�ำบล ๑๐๓๔ จำ� นวน ๒๓ หอ้ ง ราคา ๔๙๐-๙๙๐ บาท พระพทุ ธบาท โทร. ๐ ๓๖๒๖ ๖๑๐๘ จำ� นวน ๑๓ โกลเด้นอนิ น์ วีลล่า รีสอรท์ ๓๑๗ หมู่ ๙ ถนนสดุ ห้อง ราคา ๑๗๐-๒๔๐ บาท บรรทดั ตำ� บลบา้ นป่า โทร. ๐ ๓๖๓๕ ๘๒๑๐, ๐๙ พฤกษาสริ ิววิ ๑๑/๑๔ หมู่ ๑๓ ตำ� บลพระพทุ ธบาท ๐๔๐๗ ๗๑๒๑ จ�ำนวน ๒๐ หลัง ราคา ๑,๒๙๐- โทร. ๐ ๓๖๓๒ ๓๙๔๙-๕๑ จ�ำนวน ๗๐ หอ้ ง ราคา ๕,๙๕๐ บาท ๔๐๐-๖๐๐ บาท บา้ นพกั ศนู ยศ์ กึ ษาธรรมชาตแิ ละทอ่ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศ ศิริพร อินน์ ๖๗ หมู่ ๑๒ ถนนพหลโยธิน ต�ำบล เจด็ คด-โปง่ กอ้ นเสา้ ตำ� บลทบั กวาง โทร. ๐๘ ๙๒๓๗ พระพุทธบาท โทร. ๐ ๓๖๒๖ ๖๐๘๘ โทรสาร ๐ ๘๖๕๙, ๐๘ ๕๙๖๘ ๓๕๒๐ www.dnp.go.th จำ� นวน สสรระะบบุรรุี ี 3399

๒๔ หอ้ ง ราคา ๘๐๐ บาท บา้ นพกั พดั ลม ๖ หลงั ราคา ๖๕๙๒, ๐๘ ๖๓๔๙ ๒๗๔๙ www.rajana-house. ๑,๐๐๐ บาท บา้ นพกั ตดิ แอร์ ๙ หลัง ราคา ๑,๕๐๐ com จำ� นวน ๔๖ หอ้ ง ราคา ๑,๖๐๐-๕,๙๐๐ บาท บาท พ้ืนท่ีกางเต็นท์ ๕๐๐ หลัง (มีเต็นท์ให้เช่า บ้านสวนสวยรสี อรท์ ๙๒ หมู่ ๘ ถนนนิคม สาย ๑ ขนาด ๓ คน คนื ละ ๓๐๐ บาท หากนำ� เตน็ ท์มาเอง ตำ� บลมิตรภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๒๑๙๗, ๐๘ ๑๑๒๒ แลว้ แตจ่ ะบรจิ าค) ๑๒๗๐ จำ� นวน ๓๒ หลงั ราคา ๑,๕๐๐-๕,๐๐๐ บาท อำ� เภอมวกเหลก็ สายป่านรีสอรท์ ๔๕ หมู่ ๘ ตำ� บลมิตรภาพ โทร. ๐ คา่ ยลกู เสอื ฉมิ กลุ ๑๑๓ หมู่ ๒ ตำ� บลพญาเยน็ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๒๑๔๖, ๐๘ ๙๖๖๘ ๙๓๘๐ โทรสาร ๐ ๓๖๓๔ ๓๖๒๒ ๗๓๑๑, ๐๘ ๑๙๘๗ ๙๗๒๕ โทรสาร ๐ ๓๖๒๒ ๒๑๔๖ www.suansaipanresort.com จำ� นวน ๓๕ ๗๓๑๑ www.chimkul.com www.Chimkul.net หอ้ ง ราคา ๑,๓๒๐–๕,๕๐๐ บาท เรือนพกั และบา้ นพัก ๑๐ หลงั ราคา ๓๐๐-๒,๕๐๐ บ้านองิ เขา ๙๑ หมู่ ๘ (เสน้ ทางไปอำ� เภอวงั มว่ ง กม. บาท (มีกจิ กรรมฐานฝกึ ลูกเสือมากมาย) ที่ ๑๐ ทางไปอโุ มงคต์ น้ ไม)้ ตำ� บลมวกเหลก็ โทร. ๐๘ เซอรเ์ จมส์ รีสอรท์ แอนด์ กอล์ฟ คลับ ๑๙๕ หมู่ ๖๓๐๗ ๑๙๖๗, ๐๘ ๖๕๕๙ ๗๙๖๕ www.ingkhao. ๓ ถนนมติ รภาพ กม. ท่ี ๓๓ ตำ� บลมิตรภาพ โทร. ๐ com จ�ำนวน ๒๗ หลัง ราคา ๙๐๐-๑,๗๐๐ บาท ๓๖๓๔ ๓๒๐๐ www.sirjamesresort.com จำ� นวน มาซแิ คมป์ รสี อรท์ (สไตลค์ าวบอย) ๑๘๙ หมู่ ๑๐ ๑๔๓ ห้อง ราคา ๒,๐๐๐-๗,๐๐๐ บาท ต�ำบลมติ รภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๒๕๒๕, ๐๙ ๑๔๐๙ ดาวเด่น รีสอร์ท ๑๑๕ หมู่ ๒ ถนนมติ รภาพ ต�ำบล ๖๕๖๒, ๐๙ ๒๔๐๔ ๒๙๙๔ จ�ำนวน ๔๘ ห้อง ราคา มวกเหล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๗๔๕, ๐๘ ๗๑๑๗ ๑,๕๐๐-๘,๕๐๐ บาท ๙๐๖๒ กรุงเทพฯ โทร. ๐ ๒๕๗๙ ๐๔๓๖ www. มวกเหล็ก พาราไดซ์ รีสอร์ท ๔๒/๒ หมู่ ๒ ต�ำบล daodenresort.netfirms.com จ�ำนวน ๑๖ หลัง มวกเหล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๓ ๐๑๙๓-๕, ๐ ๒๗๑๘ ราคา ๑,๐๐๐-๓,๕๐๐ บาท ๖๑๖๔-๕ www.paradise-resorts.com จ�ำนวน ณดล วิลลา ๑๙๑ หมู่ ๑ ตำ� บลมวกเหล็ก โทร. ๐ ๘๐ ห้อง ราคา ๑,๕๐๐ บาท บ้านพัก ๒๑ หลงั ราคา ๓๖๓๔ ๒๔๕๕, ๐๘ ๔๓๔๑ ๘๔๘๔ จ�ำนวน ๓๓ หอ้ ง ๔,๐๐๐ บาท ราคา ๔,๕๐๐-๑๖,๐๐๐ บาท มวกเหลก็ เฮลท์ สปา แอนด์ รีสอร์ท ๒๐๘/๑ ถนน บ้านพักศูนย์ฝึกกีฬาแห่งชาติอำ� เภอมวกเหลก็ (ติด มวกเหล็ก-วังม่วง ต�ำบลมวกเหล็ก โทร. ๐ ๒๙๓๔ ถนนมติ รภาพ ขาเขา้ กรงุ เทพฯ) หมู่ ๔ ตำ� บลมติ รภาพ ๙๙๔๔, ๐๘ ๗๗๘๕ ๔๙๓๐ www.muaklekresort. โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๖๑๐๐-๗, ๐๙ ๐๙๑๐ ๒๒๔๒ จำ� นวน com [email protected] จ�ำนวน ๑๑๐ ๙๔ หอ้ ง ราคา ๖๐๐-๑,๐๐๐ บาท หอ้ ง ราคา ๑,๐๐๐-๔,๐๐๐ บาท บ้านวิวสวยฟ้าใส ๘๑ ถนนมวกเหล็ก-วังม่วง กม. เรือนไพบลู ย์ ๑๐๑ หมู่ ๘ ตำ� บลมวกเหลก็ โทร. ๐๘ ๙ โทร. ๐๘ ๑๙๓๒ ๖๘๖๙ จำ� นวน ๒๗ ห้อง ราคา ๔๖๖๙ ๔๕๕๔, www.reuunpaiboon.com จำ� นวน ๑,๒๐๐-๒,๕๐๐ บาท ๗ หลงั ราคา ๘๐๐-๑,๐๐๐ บาท บ้านสวนรจนา ๑๕๐ หมู่ ๗ ถนนมวกเหลก็ -วังม่วง ไร่กุสมุ า ๑๔๔ หมู่ ๔ ถนนเจ็ดสาวนอ้ ย ตำ� บลมวก ตำ� บลมวกเหลก็ โทร. ๐๘ ๙๖๑๐ ๙๖๒๒, ๐๘ ๑๔๕๖ เหล็ก โทร. ๐ ๓๖๗๒ ๑๒๘๖, ๐๘ ๑๘๖๖ ๒๒๗๓, ๐๘ ๑๙๙๑ ๘๙๓๑ www.raikusuma.com จำ� นวน 4400 สสรระะบบรุ รุี ี

๕๕ ห้อง ราคา ๑,๓๐๐-๙,๐๐๐ บาท กิจกรรม คนเห็น ๔๔/๑ ถนนพหลโยธิน ต�ำบลปากเพรียว เพนต์บอล ๓๐๐ ผจญภัยเหนือน�้ำตก ๒๕๐ สปีด โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๓๕๘๔, (อาหารไทย อาหารแนะนำ� ฟลายอิ้ง ๒๐๐ บาท/คน หมึกไข่นึ่งมะนาว กุง้ -ปูอบหม้อดนิ ขา้ วต้ม เปิดเวลา ไรอ่ รณุ วทิ ย์ รสี อรท์ ๓๒ หมู่ ๒ ถนนมวกเหลก็ -นำ�้ ตก ๑๗.๐๐-๐๒.๐๐ น.) เจ็ดสาวน้อย ตำ� บลพญาเยน็ โทร. ๐ ๓๖๓๓ ๐๒๖๓, ครัวบ้านสวน ๘๒/๓ (เลียบทางรถไฟข้างโรงเรียน ๐๙ ๘๒๕๘ ๘๔๕๒, ๐๘ ๑๕๔๙ ๐๐๖๐ จ�ำนวน ๘๐ อนุบาลยุววทิ ยา) ถนนเทศบาล ๓ ต�ำบลปากเพรียว ห้อง ราคา ๑,๔๐๐-๓,๕๐๐ บาท บ้านพักหลังเล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๓๖๘๕, ๐ ๓๖๓๑ ๒๖๔๕ (อาหาร ๖ หลัง ราคา ๑,๔๐๐ บาท บา้ นพักหลังใหญ่ ราคา ไทย ปูหลน ปลาชอ่ นนาเผาเกลอื ห่อหมกปลาช่อน ๓,๕๐๐-๗,๐๐๐ บาท ย�ำถ่วั พู เปดิ เวลา ๑๐.๐๐-๒๓.๐๐ น.) ศนู ยส์ ง่ เสรมิ สขุ ภาพมิชชนั่ ๑๙๕/๕ หมู่ ๓ ตำ� บล ครัวบ้านสวน (วัดพระพุทธฉาย) ๑๘๘/๑-๒ ถนน มวกเหล็ก โทร. ๐ ๓๖๖๒ ๐๖๐๐-๑, ๐๘ ๕๑๒๕ พระพทุ ธฉาย (เลยไฟแดงไป ๗๕๐ เมตร) หมู่ ๑ ตำ� บล ๕๒๐๓ จำ� นวน ๓๐ หอ้ งคู่ ราคา ๓,๐๐๐ บาท ๒ หนองปลาไหล โทร. ๐๘ ๑๕๓๒ ๕๐๖๘, ๐ ๓๖๗๑ ห้องเด่ียว ราคา ๑,๙๐๐ บาท ห้องรวม ๘ เตียง ๓๘๓๙ (อาหารไทย เปดิ เวลา ๐๙.๐๐-๒๒.๐๐ น.) เตียงละ ๑,๓๐๐ บาท ครวั ไทย ปิโตรนัส ๖๓ หมู่ ๑๐ ถนนมติ รภาพ ตำ� บล เดอะแวลล่ี การ์เด้น รีสอร์ท ๙๓ หมู่ ๔ ต�ำบล ตล่ิงชนั โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๔๓๒๐, ๐๘ ๑๖๘๔ ๔๕๕๙, มิตรภาพ โทร. ๐๘ ๐๗๗๑ ๖๑๕๒ www.theval- ๐๘ ๑๓๑๘ ๒๒๔๓ (อาหารไทย เปิดเวลา ๒๔.๐๐ leygardenresort.com จ�ำนวน ๓๐ ห้อง ราคา ชั่วโมง) ๓,๕๐๐-๑๐,๕๐๐ บาท จอหน์ นี่ ชาบู ชาบู ๒๔/๑ หมู่ ๒ ตำ� บลตะกุด โทร. ๐๘ ๑๙๙๑ ๑๓๖๔ (สกุ ี้ ผักปลอดสารพิษ เปดิ เวลา อ�ำเภอวงั ม่วง ๑๑.๐๐-๒๒.๐๐ น.) กระทอ่ มทพิ ย์ ฮลิ ล์ รสี อรท์ ๑๔๔ หมู่ ๔ ตำ� บลวงั มว่ ง ซุ้มกอ ๗๙๐ ถนนพิชัยฯ (เลียบคลองชลประทาน) โทร. ๐๘ ๑๓๐๘ ๘๗๘๘, ๐๘ ๙๘๐๒ ๗๗๑๓ จ�ำนวน ตำ� บลปากเพรยี ว โทร. ๐ ๓๖๗๑ ๐๒๑๒, ๐๘ ๑๗๙๐ ๑๓ ห้อง ราคา ๘๐๐- ๒,๕๐๐ บาท ๐๖๓๒ (อาหารไทย-อาหารป่า-อาหารอีสาน กบ เพชรรัตน์ ป่าสักรีสอร์ท ๒๙๔ หมู่ ๗ ต�ำบลค�ำ ระเบิด ผดั ไทยโบราณ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) พราน โทร. ๐๘ ๗๐๕๐ ๘๓๙๘ จ�ำนวน ๒๙ ห้อง ตลับเงนิ ๓๐/๑ ถนนมติ รภาพ (ขาเขา้ ) ตำ� บลปาก ราคา ๕๕๐ บาท เพรียว โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๕๗๓๔ (อาหารตามสัง่ เห็ด ญป่ี นุ่ ผดั พรกิ ไทยดำ� ยำ� ตะไครไ้ กก่ รอบ สม้ ตำ� ปลาดกุ ฟู เปดิ เวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) ร้านอาหาร ต้นก้ามปู ๑/๓ ถนนเทศบาล ๕ ต�ำบลปากเพรียว อำ� เภอเมอื งสระบุรี โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๗๔๘๕ (อาหารตามสั่ง เปิดเวลา ก๋วยเตี๋ยวต�ำลึง ๓๑ หมู่ ๙ (ใกล้วัดพระพุทธฉาย) ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ น.) ต�ำบลหนองปลาไหล โทร. ๐ ๓๖๓๐ ๒๗๐๐ นัดชานชลา (หน้าสถานีรถไฟ) ๑๒๘ ถนนพิชัย ๗ (ก๋วยเต๋ียว สม้ ตำ� เปิดเวลา ๐๙.๐๐-๑๕.๐๐ น.) ต�ำบลปากเพรียว โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๓๗๓๐-๒ (อาหาร ไทย-สเตก๊ เปิดเวลา ๑๑.๐๐-๒๒.๐๐ น.) สสรระะบบุรรุี ี 4411

บุญบันดาล ๒๑๕/๑ ถนนสุดบรรทัด ต�ำบลปาก ๓๑๔๘ (อาหารไทยเปิด ๒๔ ช่วั โมง) เพรียว โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๑๐๙๐ (อาหารไทย-จีน-ฝรง่ั สกุ ีแ้ พะต๋นุ ๒๔๖ หมู่ ๗ ถนนพหลโยธิน (ขา้ ง สภต. เปดิ เวลา ๑๐.๐๐-๒๑.๐๐ น.) หนา้ พระลาน) ตำ� บลหน้าพระลาน โทร. ๐ ๓๖๓๕ รมิ คลองชล ๗๐๐/๑๕ ถนนพิชัย ต�ำบลปากเพรียว ๑๑๒๒, ๐ ๓๖๓๓ ๔๕๘๗ (อาหารตามสง่ั สกุ ี้แพะ โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๒๕๔๐, ๐ ๓๖๓๑ ๒๑๓๐ (อาหารไทย ตุ๋น แกงเขียวหวานปลากราย เปิดเวลา ๐๙.๐๐- นกกระจอกเทศ ปลา เปิดเวลา ๑๐.๐๐- ๒๔.๐๐ น.) ๒๐.๐๐ น.) ห้องอาหารพลอย ในโรงแรมสระบุรีอินน์ โทร. ๐ ศูนย์โอท็อป คอมเพล็กซ์ พุแค โทร. ๐ ๓๖๓๖ ๓๖๒๑ ๘๘๘๘ (อาหารไทย จีน ยุโรป เปิดเวลา ๙๔๖๙, ๐๘ ๑๘๕๒ ๙๓๙๑, ๐๘ ๕๔๒๐ ๘๑๘๔ ๐๖.๐๐- ๒๔.๐๐ น.) ศูนย์สินค้าของฝากของท่ีระลึกทุกชนิด เช่น ผักสด สุดยอด สเตก๊ เฮาส์ ๓๔/๑ ถนนพหลโยธิน กม. ที่ ปลอดสาร สมุนไพรเพ่ือสุขภาพ ก๋วยเตี๋ยวลุยสวน ๑๐๒ (หน้ากรมทหารม้าท่ี ๔) ต�ำบลปากข้าวสาร ต้นอ่อนทานตะวัน น�้ำพริกรสเด็ด ผัดหมี่ไท-ยวน โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๐๑๔๑ (สเต๊ก เปิดเวลา ๐๘.๐๐- ลูกชิ้นเห็ดหอม บัวลอยเผือกหอมฯลฯ (เปิดเวลา ๑๘.๐๐ น.) ๐๗.๐๐-๑๙.๐๐ น.) รา้ นอาหารบา้ นกง๋ ๑๕๙/๗๗ ถนนพชิ ยั ฯ ตำ� บลปาก เพรยี ว โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๕๖๑๘, ๐๘ ๑๙๔๖ ๘๕๐๒ อ�ำเภอเสาไห้ (เปดิ เวลา ๐๙.๐๐- ๒๐.๐๐ น.) ก๋วยเตี๋ยวไม้เมืองเดิม ร้านอยู่ภายในตลาดโบราณ สวนริมเขา ถนนมิตรภาพ ต�ำบลตล่ิงชัน โทร. ๐ เสาไห้ ตดิ กับสถานตี �ำรวจภธู รเสาไห้ (กว๋ ยเตย๋ี ว เปิด ๓๖๗๓ ๑๐๐๐ ศูนย์จ�ำหน่ายสนิ ค้าโอท็อป สมนุ ไพร เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ น.) และเคร่ืองส�ำอางปลอดสาร ผัก ผลไม้สดปลอดภัย เกย๊ี วกรอบ ๑๐๐ ปี ส. พาณชิ ย์ รา้ นอยภู่ ายในตลาด และจ�ำหน่ายผ้าไทย ๔ ภาค อาหารและเครื่องด่ืม โบราณเสาไห้ ตดิ กบั สถานีตำ� รวจภธู รเสาไห้ โทร. ๐ (หอ้ งนำ�้ สะอาดท่สี ุด) เปิดเวลา ๐๗.๐๐-๑๙.๐๐ น. ๓๖๓๙ ๑๑๕๑, ๐๘ ๕๔๐๖ ๔๒๒๓ (เก๊ียวกรอบ อำ� เภอเฉลิมพระเกียรติ ราดหน้าเก๊ียวกรอบ ก๋วยเต๋ียว เปิดเวลา ๐๘.๐๐- ก๋วยเตีย๋ วเรือเรอื นประทับใจ วดั ดงมูลเหลก็ ๔๒/๑ ๑๖.๐๐ น.) หมู่ ๑ ถนนพหลโยธิน ต�ำบลดาวเรือง โทร. ๐๘ ขนมจีนครอู ด้ี ๖/๗ หมู่ ๒ ถนนพชิ ัยรณรงคส์ งคราม ๑๙๘๗ ๔๕๔๒, ๐๘ ๑๘๕๑ ๓๔๙๕ (ก๋วยเต๋ียว ต�ำบลเสาไห้ โทร. ๐ ๓๖๓๙ ๑๐๖๘, ๐๘ ๑๘๔๑ หมู, เน้ือ/อาหารไทย-ปลาต่างๆ เปิดเวลา ๐๙.๐๐ ๒๙๕๖ (ขนมจนี อาหารตามสงั่ เปดิ ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ -๑๘.๐๐ น.) น. หยุดทุกวนั พฤหสั บดีที่ ๓ ของเดอื น) บ้านนาปลาเผา ๒๑ หมู่ ๔ ตำ� บลผึ้งรวง โทร. ๐๘ ครวั ระเบียงนำ้� ๕/๒ หมู่ ๒ ตำ� บลมว่ งงาม โทร. ๐ ๔๓๔๑ ๙๓๓๒, ๐๘ ๖๕๖๐ ๖๒๙๗ (อาหารไทย เปิด ๓๖๒๗ ๑๓๔๓, ๐๘ ๖๑๒๑ ๕๐๓๕ (อาหารไทย เปดิ เวลา ๑๐.๐๐-๒๓.๐๐ น.) เวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) บา้ นใรใ่ บกะเพรา (บา้ นใรก่ าแฟ) ถนนพหลโยธนิ (ขา ต้อมแควป่าสัก (ตรงข้ามวัดสมุหประดิษฐาราม) เข้ากรงุ เทพฯ) โทร. ๐๘ ๙๖๙๔ ๓๑๒๘, ๐๘ ๙๖๘๔ ๑๙/๓ ต�ำบลเสาไห้ โทร. ๐ ๓๖๓๙ ๑๐๗๘, ๐ ๓๖๓๙ ๑๔๒๔ (อาหารไทย อาหารทะเล เปดิ เวลา 4422 สสรระะบบรุ ุรี ี

๐๙.๐๐-๒๒.๐๐ น.) บ้านฟ้าเคียงตะวัน ถนนพหลโยธิน (เลยตัวเมือง บ้านเฮา ๒๗/๒ ตำ� บลพระยาทด โทร. ๐๘ ๗๑๒๑ พระบาทมาเล็กน้อย) ขุนโขลน โทร. ๐๙ ๕๐๕๙ ๑๒๓๒ (อาหารไทยเพอ่ื สขุ ภาพ อาหารอติ าเลยี น เปดิ ๒๖๑๔ (หยดุ ทุกวนั จันทร์ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ เวลา ๑๐.๐๐-๒๐.๐๐ น. ปดิ ทุกวนั จนั ทร์) น. อาหารไทย) แพกา้ วธารา ๑๒/๒ หมู่ ๕ ตำ� บลสวนดอกไม้ (อาหาร สวนอาหารลูกเกด ถนนพหลโยธิน ต�ำบล ไทย เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) พระพทุ ธบาท โทร. ๐ ๓๖๒๓ ๒๙๑๙, ๐๘ ๑๙๙๔ แพทบั ทิมสยาม ในวัดตะเข้ ตำ� บลม่วงงาม (อาหาร ๐๔๔๙ (เมย่ี งปลาชอ่ น ขาหมทู อดกรอบ นกกระจอก ตามส่ัง ประเภทปลา ปลาทับทิมทอดกระเทียม- เทศพรกิ ไทยดำ� ฯลฯ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) นึ่งมะนาว เปดิ เวลา ๐๙.๐๐-๒๒.๐๐ น.) แพปลาแม่น�้ำป่าสัก ๑๒/๒ หมู่ ๕ ถนนหลวงอดลุ ย์ อ�ำเภอแกง่ คอย ตำ� บลสวนดอกไม้ (อาหารไทย ประเภทปลา เปดิ เวลา ครวั ครกแตก ๑๘/๒ หมู่ ๑ ซอยน�้ำตกเจ็ดคด-ศูนย์ ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น.) ศกึ ษาธรรมชาตโิ ปง่ กอ้ นเสา้ กม. ๑๒๕ ตำ� บลทบั กวาง เดอะ พริกทอง เชิงสะพานวัดสมุหประดิษฐาราม โทร. ๐๘ ๙๑๘๕ ๙๓๒๐, ๐๘ ๗๙๘๘ ๔๑๘๕, ๐ (อาหารไทย เปิดเวลา ๑๖.๐๐ – ๒๒.๐๐ น.) ๓๖๓๕ ๗๑๒๙ (อาหารไทย อาหารอสี าน สเตก๊ เปดิ ฮา๊ นเก๊าไม้ ๒๗/๑ หมู่ ๑ ต�ำบลพระยาทด โทร. ๐๘ เวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น. หยดุ วนั จันทร์ วนั อาทติ ย์ ๖๐๑๑ ๔๑๖๑, ๐๘ ๕๑๒๗ ๒๑๒๕, ๐๘ ๗๐๗๐ ปิด ๑๗.๐๐ น.) ๔๙๗๕ (อาหารพื้นเมืองและภาคกลางประยุกต์ ครวั นกยงู ๙ หมู่ ๑๑ ถนนมิตรภาพ ตำ� บลบา้ นป่า เบเกอร่ี เปิดเวลา ๑๐.๐๐–๑๘.๐๐ น.) โทร. ๐ ๓๖๒๔ ๗๒๐๐-๒ (อาหารไทย สเต๊ก เฮือนตะวา ถนนปากบาง ต�ำบลต้นตาล โทร. ๐๘ วันเสาร-์ อาทิตย์เปิด ๐๙.๓๐-๒๐.๐๐ น. วนั จันทร์- ๑๙๙๑ ๕๕๓๘ (หยดุ ทุกวนั จนั ทร์ เปิดเวลา ๑๐.๐๐- ศุกร์ เปิดเวลา ๑๐.๓๐-๒๒.๐๐ น.) ๒๐.๐๐ น.) ร้านป๊อกเด้ง ๑๑๓/๑๑-๑๒ ถนนอุไรรัตน์ โทร. ๐ ๓๖๓๒ ๐๐๙๐ (อาหารไทยและไอศกรีม เปิดเวลา อ�ำเภอพระพุทธบาท ๐๙.๐๐-๒๑.๐๐ น.) สวนอาหารไก่ย่างวรนุช ๑๐๗/๒ หมู่ ๖ ถนน บ้านริมน�้ำป่าสัก ครัวนพรัตน์ ๕๙ หมู่ ๕ ต�ำบล พหลโยธิน-บา้ นหมอ ต�ำบลขนุ โขลน โทร. ๐ ๓๖๓๒ เตาปูน โทร. ๐๘ ๑๙๔๗ ๑๙๓๕, ๐๘ ๙๑๖๔ ๓๘๓๐ ๑๖๖๖ (อาหารพน้ื เมอื ง-ไทย สเตก๊ เปดิ เวลา ๐๙.๐๐- (อาหารไทย-ปลาตา่ งๆ เปดิ เวลา ๑๐.๓๐–๒๓.๓๐ น.) ๒๒.๐๐ น.) สวนอาหารรม่ ไทร ๑๙/๑ หมู่ ๑๐ ถนนสายบ้านนา- สุก้ีนกน้อย ๔๑/๑ หมู่ ๙ ถนนพหลโยธิน ต�ำบลพุ แก่งคอย ตำ� บลชะอม โทร. ๐๘ ๙๘๒๓ ๓๒๒๑, ๐๘ ค�ำจาน โทร. ๐ ๓๖๒๖ ๗๘๘๒, ๐ ๓๖๒๖ ๗๐๘๒ ๙๙๐๕ ๔๑๘๖ (ขา้ วมนั ไก่ ขา้ วขาหมู ข้าวหนา้ เปด็ (อาหารตามส่ัง เปดิ เวลา ๐๘.๐๐-๒๐.๐๐ น.) ก๋วยเต๋ียวเป็ด อาหารไทย อาหารตามสั่ง เปิดเวลา ก๋วยเต๋ียวป้าน้อย (ผักหวาน) ถนนพระพุทธบาท- ๐๗.๐๐-๒๒.๐๐ น.) ทา่ เรอื โทร. ๐๘ ๑๙๙๑ ๕๗๓๑, ๐๘ ๖๑๐๐ ๔๖๑๐ อาหารอร่อยดี ถนนมิตรภาพ ต�ำบลแก่งคอย โทร. (อาหารตามสงั่ เปดิ เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ น.) ๐ ๓๖๒๕ ๑๑๔๔, ๐ ๓๖๒๕ ๑๖๖๘-๙ (อาหารไทย สสรระะบบุรรุี ี 4433

อาหารตามสัง่ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๑.๓๐ น.) เทพประทานสเตก๊ เฮ้าส์ ๑๑๑ หมู่ ๖ ถนนมิตรภาพ โรงสีกาแฟ@ริมแม่น�้ำป่าสัก ๖๙ ถนนเทศวิวัฒน์ กม. ท่ี ๑๓๘ ตำ� บลมติ รภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๗๕๕-๖ โทร. ๐๘ ๖๔๔๐ ๓๒๘๕ (อาหารจานเดียว เช่น (เปดิ เวลา ๐๘.๐๐-๒๑.๐๐ น.) เยอรมนั โรล ขา้ วขาหมเู ยอรมนั เสน้ อดุ ง้ ตม้ ยำ� กงุ้ เมนู บก๊ิ โจ้ยสเตก๊ เฮาส์ ถนนมิตรภาพ กม. ท่ี ๑๓๖ ตำ� บล ไทยเชอ้ื สายญปี่ นุ่ สปาเกตตขี เี้ มา ไสก้ รอก (ผกั ชฝี รง่ั ) มติ รภาพ โทร. ๐๘ ๑๘๓๐ ๔๘๗๒ (อาหารไทย สเตก๊ มินซิ อสเซส สโมกเบคอน โซรโิ ซ่) เปดิ เวลา ๑๐.๐๐–๒๐.๐๐ น.) มวกเหล็กสเต๊กเฮาส์ ๖๗/๑๑-๑๒ ถนนมิตรภาพ อำ� เภอมวกเหลก็ ปากทางเขา้ องคก์ ารสง่ เสรมิ กจิ การโคนมแหง่ ประเทศ ไร่กสุ มุ า ๑๔๔ หมู่ ๔ ถนนเจ็ดสาวน้อย ตำ� บลมวก โทร. ๐๘ ๑๙๔๘ ๓๓๐๕, ๐ ๔๔๕๘ ๗๒๓๙ โทรสาร เหล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๔๙๑, ๐ ๓๖๓๔ ๑๔๙๕ ๐ ๔๔๓๒ ๒๑๓๑. (สเต๊กและอาหารไทย เปดิ เวลา กรงุ เทพฯ โทร. ๐ ๒๕๗๙ ๑๕๙๑, ๐ ๒๕๖๑ ๔๓๖๓ ๐๘.๐๐–๒๐.๐๐ น.) www.raikusuma.com (อาหารตามส่ัง เปิดเวลา เล็กเรสเตอรร์ องค์ ๗๓ หมู่ ๑๐ ถนนมติ รภาพ กม. ๐๗.๓๐-๑๘.๐๐ น.) ท่ี ๑๔๐ ต�ำบลมติ รภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๒ ๗๒๗๘, ๐๘ ครตู ้อ (สาขา ๑) ๒๒ หมู่ ๑๐ ถนนมติ รภาพ กม. ท่ี ๖๖๖๐ ๐๐๔๖ (สเตก๊ อาหารฝรงั่ อาหารชดุ เปดิ เวลา ๑๔๑-๑๔๒ ตำ� บลมิตรภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๒๘๓ ๐๙.๐๐-๑๘.๐๐ น. ปดิ วันจนั ทร)์ (อาหารไทย ฝร่ัง สเต๊กหมู-เนื้อ เปิดเวลา ๐๘.๓๐- อำ� เภอหนองแค ๒๐.๓๐ น) รมิ คลองชล สาขา ๒ ๒/๒ ถนนพหลโยธินสายเกา่ ครูตอ้ (สาขา ๒) ๒๒/๑ หมู่ ๑๐ ถนนมติ รภาพ กม. โทร. ๐ ๓๖๓๘ ๐๙๘๘-๙, ๐๘ ๑๘๗๔ ๗๖๒๒ (อาหาร ท่ี ๑๔๑-๑๔๒ ตำ� บลมติ รภาพ โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๑๘๒๐ ไทย เปดิ เวลา ๑๐.๐๐–๒๔.๐๐ น.) (อาหารไทย ฝรั่ง สเต๊กหมู-เน้ือ เปิดเวลา ๑๐.๐๐- หินกองโภชนา ๖๘ ถนนพหลโยธิน (ขาออกจาก ๒๒.๐๐ น.) กรุงเทพฯ) ตำ� บลหว้ ยขมิน้ (ข้าวแกง อาหารตามสงั่ ครวั นำ�้ ตก ๑๕๒ ถนนสายนำ�้ ตกเจด็ สาวน้อย ต�ำบล เปิดเวลา ๐๖.๐๐-๑๙.๐๐ น.) มวกเหลก็ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๗๒๐๓, ๐ ๓๖๓๔ ๑๑๒๘, อำ� เภอวงั มว่ ง ๐๘ ๖๑๓๑ ๐๓๑๑ (อาหารไทย จนี เปดิ เวลา ๑๐.๓๐- มิตเตอร์ เอ สเต็กเฮาส์ (ไร่ปภัสรา) ๑๘๙ หมู่ ๑ ๒๒.๐๐ น.) ถนนมวกเหล็ก-วงั มว่ ง (อาหารไทย สเตก๊ เฮาส์ เปดิ ครัวดาหลา ๒๔๕ หมู่ ๑ ต�ำบลมวกเหลก็ โทร. ๐๘ เวลา ๐๙.๐๐–๑๙.๐๐ น.) ๖๖๖๐ ๘๐๖๐, ๐๘ ๙๕๐๕ ๐๕๔๓ (อาหารไทย เปดิ รุ่งทิพย์ ๑๒๗ (หน้าท่ีว่าการอ�ำเภอวังม่วง) ถนนวัง เวลา ๑๐.๐๐–๒๐.๐๐ น.) มว่ ง-ซบั สนุ่น ตำ� บลวงั ม่วง โทร. ๐ ๓๖๓๕ ๙๒๐๒ ครวั พฤกษาประดบั ๒๓๔ หมู่ ๑ ทางหลวงหมายเลข (อาหารตามสัง่ เปดิ เวลา ๑๐.๐๐-๒๐.๐๐ น.) ๒๒๔ (ทางไปน�้ำตกเจ็ดสาวน้อย) ต�ำบลมวกเหล็ก โทร. ๐ ๓๖๓๔ ๕๒๒๘-๙ (อาหารไทย เปิดเวลา ๐๗.๐๐-๒๒.๐๐ น.) 4444 สสรระะบบุรรุี ี

อ�ำเภอวหิ ารแดง เล่าฮ้ัวง้วน ๑๓๐ หมู่ ๑ ถนนสุวรรณศร ต�ำบล ชวนชิม ๑๐๑/๑ ถนนสุวรรณศร ต�ำบลวิหารแดง วิหารแดง (อาหารตามสั่ง เปิดเวลา ๐๘.๐๐- (ขา้ วแกง อาหารตามสงั่ เปดิ เวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น.) ๒๑.๐๐ น.) รวมรส ๑๕๑ ต�ำบลหนองสรวง (อาหารตามสง่ั เปิด เวลา ๑๒.๐๐-๒๒.๐๐ น.) หมายเลขโทรศัพท์สำ� คญั โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๓๔๓๓, ๐ ๓๖๒๑ ๒๙๔๗ โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๑๐๐๘, ๐ ๓๖๓๑ ๖๕๕๕ ประชาสมั พนั ธ์จังหวดั สระบุร ี โทร. ๐ ๓๖๒๖ ๖๑๑๑, ๐ ๓๖๓๒ ๓๒๙๑-๔ โรงพยาบาลจังหวดั สระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๘๙๐๐-๑๑ โรงพยาบาลพระพทุ ธบาท โทร. ๐ ๓๖๓๑ ๕๕๕๕-๙๓ โรงพยาบาลมติ รภาพเมโมเรยี ล โทร. ๐ ๓๖๓๙ ๕๒๕๐, ๐ ๓๖๒๑ ๑๐๑๔ โรงพยาบาลเกษมราษฎร ์ โทร. ๐ ๓๖๒๒ ๓๗๒๓ สถานตี �ำรวจภูธรอำ� เภอเมืองสระบุร ี โทร. ๑๑๕๕ สมาคมการทอ่ งเทย่ี วจังหวดั สระบรุ ี โทร. ๑๑๙๓ ต�ำรวจทอ่ งเทย่ี ว โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๑๘๑๐, ๐ ๓๖๒๓ ๐๖๗๖ ต�ำรวจทางหลวง โทร. ๐ ๓๖๒๑ ๑๐๙๑ สถานขี นสง่ สระบรุ ี (บขส.) โทร. ๐ ๓๖๒๔ ๔๐๒๐ สถานีรถไฟสระบรุ ี โทร. ๐ ๓๖๒๐ ๑๓๑๑ สถานรี ถไฟแก่งคอย สถานรี ถไฟบ้านหมอ สระบุรี 45

ถ�ำ้ พระนารายณ์ หรอื วัดเขาวง 46 สระบรุ ี

สระบุรี 47

48 สระบุรี

สระบุรี 49

วัดเขาแกว้ วรวิหาร 50 สระบรุ ี