กรุงเทพมหานคร

กรงุ เทพมหานคร

กกรงุรุงเทเทพพมมหหานานคครร



ภาพถ่ายมุมสงู แมน่ า�้ เจ้าพระยา 4 กรงุ เทพมหานคร

การเ ินทาง สาร ั ส านทที่ อ งเทย่ี ว ๓๗ เขตพระนคร ๓ เขตปอ มปราบศตั รพู า ย ๔๑ เขตบางกอกใหญ ๔๓ เขตบางกอกนอย ๔๗ เขตตลง่ิ ชัน ๔๗ เขตบางแค ๔ เขตทววี ั นา ๔ เขต อมทอง ๕๐ เขตบางขุนเทยี น ๕๒ เขตคลองสาน ๕๖ เขตดุสติ ๕๖ เขตสมั พันธวงศ ๖๐ เขตปทุมวัน ๖๑ เขตบางรัก ๖๑ เขตคลองเตย ๖๒ เขตสาทร ๖๖ เขตราชเทวี ๖๖ เขตพญา ท ๖๖ เขตสามเสนใน ๖๗ เขตหวยขวาง ๗๐ เขต ตุ กั ร ๗๐ เขตบางเขน ๗๑ เขตดอนเมือง ๗๑ เขตวังทองหลาง ๗๓ เขตบางกะป ๗๓ เขตบงกุม ๗๔ เขตสวนหลวง ๗๕ เขตมีนบุรี ๗๘ เขตลาดกระบงั แหลงทอ งเที่ยว กลเคียงกรงุ เทพมหานคร กรงุ เทพมหานคร 5 หองสมดุ ส านที่ ั การแส ง สวนสั ว และ สวนสนกุ สนามกฬี า สนามกอล แหลง าํ หนา ยสินคา ขอแนะนํา นการเทีย่ ว มวั พิพิ ภัณ  ราณส าน

วดั พระศรีรัตนศาสดาราม กรุงเทพมหานคร กรุงเทพฯ ดจุ เทพสรา ง เมอื งศนู ยกลางการปกครอง วัด วัง งามเรืองรอง เมืองหลวงของประเทศไทย 6 กรุงเทพมหานคร

กรุงเทพมหานคร หรือ างกอก เมืองหลวงของ อาณาเข ประเทศ ทย เรมิ่ กอ ตง้ั ภายหลงั ากทพี่ ระบาทสมเด ทศิ เหนอื ติดตอ กบั ังหวดั นนทบรุ ี พระพุทธยอด า ุ าโลกมหาราช ทรงครองราชย ทิศใต ตดิ ตอ กบั งั หวดั สมทุ รปราการ ปราบดาภเิ ษกเปนป มกษตั ริยแ หง ราช ักรีวงศ เม่ือ ทศิ ตะวนั ออก ติดตอ กับ ังหวดั ะเชิงเทรา วันเสารท ี่ ๖ เมษายน เดอื น ๕ แรม คาํ่ ปขาล พ.ศ. ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ตอ กบั ังหวัดนครป ม ๒๓๒๕ พระองคโปรดเกลาฯ ใหสรางพระราชวัง ทางคงุ แมน าํ้ เ า พระยา ากตะวนั ออก เนอ่ื ง ากเปน การเ นิ ทาง ชัยภูมิท่ีดีกวากรุงธนบุรี เพราะมีแมน้ําเ าพระยา ทางบก มีรถประ ําทางขององคการขนสงมวลชน เปนแนวคเู มอื งดา นตะวันตก และดา นใต อา าเขต กรงุ เทพ (ขสมก.) และรถรว มบรกิ ารให บรกิ ารในเขต ของกรุงเทพฯ ในข้ันแรกถือแนวคูเมืองเดิมฝงตะวัน กรงุ เทพมหานคร และปรมิ ล ใหบ รกิ ารตงั้ แตเ วลา ออกของกรงุ ธนบุรี คอื แนวคลองหลอด ต้งั แตปาก ๐๔.๐๐-๒๓.๐๐ น. โดยบางสายใหบริการตลอด คลองตลาด นออกสแู มนํ้าเ า พระยาบริเว สะพาน ๒๔ ชวั่ โมง และมีรถรบั า งอ่ืน บรกิ าร สอบถาม สมเด พระปนเกลา เปนบริเว เกาะรัตนโกสินทร เสนทางการเดินทางในกรุงเทพฯ และปริม ล มีพืน้ ทป่ี ระมา ๑.๘ ตารางกโิ ลเมตร โทร. ๑๓๔๘ บริเว ท่ีสรางพระราชวังนั้นเดิมเปนท่ีอยูอาศัยของ นอก ากน้ี มีรถ าบีทีเอสใหบริการเสนทางถนน พระยาราชเศรษ ี และชาว ีน ซ่งโปรดเกลาฯ ให พหลโยธิน (เร่มิ ากสถานี ตั ุ ักร ถนนสขุ มุ วิท ถนน ยาย ปอยูที่สําเพง ในการกอสรางพระราชวังโปรด สีลม สอบถามขอมูลเสนทางรถ าบีทีเอส โทร. เกลาฯ ใหพระยาธรรมาธิบดี และพระยาวิ ิตรนาวี ๐ ๒๖๑๗ ๗๓๔๐, ๐ ๒๖๑๗ ๗๓๐๐ หรอื www. เปนแมกองคุมการกอสราง ทําพิธียกเสาหลักเมือง bts. o.th และมีรถ าใตดินใหบริการเสนทาง เมอ่ื วันอาทติ ย เดือน ๖ ข้น ๑๐ ค่ํา ยาํ่ รุง แลว ๕๔ ากรถ า ใตด นิ สถานบี างซอื่ ผา นลาดพรา ว ถนน นาที (๒๑ เมษายน ๒๓๒๕) พระราชวงั แลว เสร เมอ่ื รัชดาภิเษก สามยาน สิ้นสุดสถานีรถ หัวลําโพง ป พ.ศ. ๒๓๒๘ ง ด ดั ใหมพี ิธีบรมราชาภเิ ษกตาม ตัง้ แตเวลา ๐๖.๐๐-๒๔.๐๐ น. สอบถามขอมูล โทร. แบบแผน รวมทง้ั งาน ลองพระนคร โดยพระราชทาน ๐ ๒๓๕๔ ๒๐๐๐ www.bangkokm tro. o.th นามพระนครวา กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร ทางนา�้ มบี ริการเรือโดยสารขาม ากทาชาง ทาพระ มหนิ ทรา ยธุ ยา มหาดลิ กภพ นพรตั นร าชธานบี รุ รี มย นั ทรทา เตยี นทา เทเวศรทา คลองสาน ทา สพี่ ระยาฯลฯ อุดมราชนิเวศนมหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต และบริการเรือดวนเ าพระยา ป ังหวัดนนทบุรี สักกะทัตติยวิษ ูกรรมประสิทธิ ตอมาในสมัย ทุกวัน ต้ังแตเวลาประมา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. พระบาทสมเด พระ อมเกลาเ าอยหู วั ทรงเปล่ยี น สอบถามขอ มลู ดท ี่ ทบี่ รษิ ทั เรอื ดว นเ า พระยา โทร. คําวา บวรรัตนโกสินทร เปน อมรรัตนโกสินทร ๐ ๒๒๒๕ ๓๐๐๓, ๐ ๒๖๒๓ ๖๐๐๑-๓, ๐ ๒๒๒๒ เมื่อ อมพลถนอม กิตติข ร เปนนายกรั มนตรี ๕๓๓๐ www. hao hra aboat. o.th นอก ากน้ี ดรวม ังหวัดธนบุรีกับกรุงเทพฯ เปลี่ยนชื่อเปน มีเรือหางยาวแลน ปตามคลองแสนแสบ คลอง กรงุ เทพมหานคร เมอื่ วนั ท่ี ๑๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ บางกอกนอย และ ปตามคลองตาง เปนตน ทางรถไฟ การรถ แหง ประเทศ ทย มบี รกิ ารเดนิ รถ ปตามสถานีรถ ชานเมืองภายในเขตกรุงเทพฯ กรงุ เทพมหานคร 7

พระบรมมหาราชวัง 8 กรุงเทพมหานคร

พระทน่ี ่งั ดุสิตมหาปราสาท ดแก สายเหนือ และสายตะวันออกเ ียงเหนือ ว่ิง พระมหากษัตริยมีการสรางวัด วภายในบริเว ปถงสถานีรถ ดอนเมือง สายตะวันออกว่ิง ปถง พระบรมมหาราชวงั ดว ย เชน ในสมัยกรงุ ศรอี ยธุ ยา สถานีรถ หัวตะเข และสายใต วงิ่ ปถงสถานรี ถ มกี ารสรางวัดพระศรสี รรเพชญ ภายในท่ตี ั้งพระบรม ตลิ่งชัน สอบถามตารางเวลาและรายละเอียดเพิ่ม มหาราชวัง งมีแบบแผนการกอสรางท่ีคลายคลง เติม ดท่ี หนวยบริการเดินทางสถานีรถ หัวลําโพง กับในอดีตโดยมีวัดพระศรีรัตนศาสดารามอยูภายใน โทร. ๑๖ ๐, ๐ ๒๒๒๓ ๗๐๑๐, ๐ ๒๒๒๓ ๗๐๒๐ บริเว พระบรมมหาราชวัง ตอมาในสมัยรัชกาลท่ี www.railwa . o.th ๔ และรชั กาลท่ี ๕ เร่มิ รับอิทธิพล ากตะวนั ตกทาํ ให สถาปต ยกรรมมลี กั ษ ะผสมผสานทางตะวนั ตกมาก ส านทท่ี อ งเทย่ี ว ขน้ หมพู ระท่ีนง่ั ทสี่ าํ คญั มีดงั น้ี เข พระนคร พระท่ีนั่งดุสิตมหาปราสาท เดิมช่ือพระท่ีน่ัง พระ รมมหารา วงั อินทราภิเษกมหาปราสาท เปนพระมหาปราสาท พระบาทสมเด พระพุทธยอด า ุ าโลกมหาราช องคแ รกที่สรางข้นในพระราชวัง เปนที่ประดิษ าน ทรงสรางข้นพรอมสถาปนากรุงรัตนโกสินทร เม่ือ พระบรมศพพระมหากษัตริย สมเด พระอัครมเหสี แรกสรา งประกอบดว ย ๓ สว น คอื พระมหาปราสาท และ พระบรมวงศานุวงศ ใชประกอบพระราชพิธี พระราชม เ ยี รสถาน และวดั พระศรรี ตั นศาสดาราม สําคัญ เชน พระราชพิธีการมงคล และบําเพญ มีเนื้อท่ี ๑๓๒ ร ในอดีตบริเว ท่ีประทับของ พระราชกศุ ลตาง กรุงเทพมหานคร 9

พระที่น่งั จกั รีมหาปราสาท พระทนี่ ง่ั อาภรณพ์ โิ มกขป์ ราสาท อยใู กลก บั พระทนี่ งั่ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท สรางในสมัยรัชกาล ดสุ ติ มหาปราสาท ใชเ ปนทป่ี ระทบั ทรงพระราชพาหนะ พระบาทสมเด พระ ลุ อมเกลาเ า อยหู ัว เมอ่ื ป และประทับเปลื้องเครื่องในงานพระราชพิธีที่มี พ.ศ. ๒๔๑ ใชเปนที่รับรองพระราชอาคันตุกะช้ัน ขบวนแห พระราชาธบิ ดี หรอื ชนั้ ประมขุ ของรั นอก ากน้ี มี พระท่ีนัง่ พมิ านรตั ยา สรา งเมอื่ พ.ศ. ๒๓๓๒ ในสมยั หมพู ระทนี่ ง่ั สาํ คญั อนื่ เชน พระทน่ี งั่ ราชกรั ยสภา พระบาทสมเด พระมงกุ เกลาเ าอยูหัว ทรงใช พระทน่ี งั่ มลู สถานบรมอาสน พระทนี่ ง่ั บรมราชสถติ ย เปนที่บรรทม และทรงใชเปนท่ีชุมนุมมหาสมาคม มโห าร พระท่ีน่งั กั รพรรดิพมิ าน พระทน่ี ั่ง พศาล สาํ หรบั พระบรมวงศานวุ งศ และขา ราชบรพิ ารฝายใน ทกั ษิ ฯลฯ เขารับพระราชทานเครื่องอิสริยยศ และเคร่ืองราช อิสริยาภร  นอก ากนี้ เปนที่สรงนํ้าพระบรมศพ วั พระศรรี ั นศาส าราม หรอื วั พระแกว เปนพระ พระบรมวงศานุวงศกอนท่ี ะประดิษ านพระบรม อารามหลวง อยตู รงมมุ ดา นตะวนั ออกเ ยี งเหนอื ของ โกศในพระทนี่ ่งั ดุสติ มหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง เปนทีป่ ระดษิ าน พระมหาม ี 10 กรงุ เทพมหานคร

วัดพระศรรี ตั นศาสดาราม รัตนป มิ ากร (พระแกว มรกต) และเปน ท่ปี ระกอบ ศาลาเครื่องราชอิสริยยศและเหรียญกษาปณ์ อยู พระราชพธิ ที างศาสนาทสี่ าํ คญั วดั พระแกว สรา งแลว ภายในบริเว พระบรมมหาราชวังดานขวามือกอน เสร ป พ.ศ. ๒๓๒๗ และ ดร บั การบูร ะป สิ งั ขร  ถงทางเขา พระราชวงั สว นใน ดั แสดงเหรยี ญกษาป  มาตั้งแตสมัยรัชกาลที่ ๑ ถงรัชกาลที่ ตลอดทุก และเงินตราท่ีใชในประเทศ ทย รวมท้ังเคร่ืองราช รัชกาล ภายในพระอโุ บสถและระเบียงรอบวัด มี อิสริยาภร ของสํานักฝายใน เปดใหเขาชมทุกวัน ภาพ ติ รกรรมฝาผนังสวยงามมาก เรอื่ ง รามเกียรติ เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๐๐ น. คา เขา ชม ๑๐ บาท สอบถาม สง่ิ ทน่ี า สนใ อนื่ ภายในวดั ดแ ก พระปรางค ๘ องค ขอมูล โทร. ๐ ๒๒๒๒ ๕๘๖๔ ตอ ๑๘ พระศรีรัตนเ ดีย ปราสาทนครวัด ําลอง ปราสาท พระบรมมหาราชวังเปดใหเขาชมทุกวัน เวลา พระเทพบดิ ร ฯลฯ ๐๘.๓๐-๑๗.๐๐ น. ปดขายบัตรเวลา ๑๕.๓๐ น. กรงุ เทพมหานคร 11

ชาว ทย มเสียคาเขาชม สําหรับชาวตางชาติเสีย การเดินทาง รถโดยสารประ ําทาง สาย ๑, ๓, , คาเขาชม ๕๐๐ บาท ซ่งรวมบัตรเขาชมศาลาเครื่อง ๑๕, ๒๕, ๓๐, ๓๒, ๓๓, ๔๓, ๔๔, ๕๓, ๖๔, ๘๐, ราชอิสริยยศและเหรยี ญกษาป  คา เขาชมพระทน่ี ั่ง ๘๒, ๑, ๒๐๓, ๕๐๑, ๕๐๓, ๕๐๘ วิมานเม (โปรดแตงกายสุภาพ) สอบถามขอมูล โทร. ๐ ๒๖๒๓ ๕๕๐๐ ตอ ๓๑๐๐, ๐ ๒๒๒๔ ๓๒๗๓ สนามหลวง หรอ ทุงพระเมรุ เปนลานโลง อยใู กล www. ala s.thai.n t กบั กาํ แพงพระราชวงั หลวง และตดิ กบั กาํ แพงวงั หนา ดานทศิ ตะวันออก เมือ่ แรกสรางกรุงเทพฯ บรเิ ว พพิ ิ ภณั  า นสมเ พระนางเ า สริ กิ ิ ิ พระ รม นี้เปนท่ีทํานาของประชาชน และใชเปนท่ีตั้งพระ รา ินีนา อยู หอรัษ ากรพิพั น ในบริเว เมรเุ ผาศพของเ า นาย งเรยี กกนั วา ทงุ พระเมรุ พระบรมมหาราชวัง ัดตั้งข้นตามพระราชประสงค พระบาทสมเด พระ อมเกลาเ าอยูหัว ทรงมีพระ ของสมเด พระนางเ าสิริกิติ พระบรมราชินีนาถ ราชดําริวานามนี้ มเปนมงคล งโปรดเกลาฯ ให เพอื่ เผยแพรแ ละสง เสรมิ ความรดู า นศลิ ปะภมู ปิ ญ ญา เรียกใหมว า ทอ งสนามหลวง และยกเลกิ การทํานา วั นธรรม เคร่ืองแตง กาย และสิ่งทอ ในการใหเ ปน ในบริเว นี้ ตอมาในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด แหลงเรียนรูท่ีย่ังยืนเก่ียวกับผาและเคร่ืองแตงกาย พระ ุล อมเกลาเ าอยูหัว ทรงโปรดเกลาฯ ใหร้ือ อันเปนเอกลัษ ของ ทยตั้งแตตนสมัยรัตนโกสินทร กําแพงปอมปราการของวังหนาดานทิศตะวันออก นถงป ุบัน ทั้งในรูปแบบของนิทรรศการ และ และขยายพ้ืนท่ีสนามหลวงใหกวางดังเชนป ุบัน เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ ง ในสว นของนทิ รรศการ ประกอบ สนามหลวงมพี นื้ ท่ี ๗๘ ร ใชเ ปนทป่ี ระกอบพระราช ดว ย ราชพสั ตรา ากผา ทย ดั แสดง ลองพระองค พิธถี วายพระเพลงิ พระบรมศพพระเ าแผนดิน พระ ในรปู แบบสากลทต่ี ดั เยบ ากผา หม และนทิ รรศการ ราชวงศ และเ านายชั้นสูง รวมทั้งเปนที่ประกอบ ชุด ทยพระราชนิยม ดั แสดงชุด ทยพระราชนยิ ม พระราชพิธเี กีย่ วกบั กี า ทงั้ ทรงโปรดเกลา ฯ ใหป ลกู หลายแบบ เพ่ือใหมีรูปแบบของชุด ทยสําหรับใชใน ตนมะขาม วโดยรอบสนามหลวง ํานวน ๓๖๕ ตน โอกาสตาง และวดี ิทศั น เรียนรูการแตงกายแบบ ป ุบัน ดเปนสถานท่ี ดั พระราชพิธี รดพระนงั คลั ทยต้ังแตอดีตถงป ุบัน นอก ากนี้ มีการ าํ หนา ย แรกนาขวญั งานประเพ สี งกรานต ในชว งวนั สาํ คญั ผลิตภั ในโครงการศิลปาชีพทั้งเครื่องแตงกาย ทางศาสนา ดมีการ ัดกิ กรรมพุทธศาสนาโดยรอบ ผาทอและผา หม ของตกแตง และเคร่ือง ักสาน ทอ งสนามหลวง และในชว ง ดรู อ น มปี ระชาชน นาํ พิพิธภั ฯ เปดใหเขาชมทุกวัน เวลา ๐ .๐๐- วา วหลากสสี นั รปู ทรงตา ง มาเลนกนั ในชวงเยน ๑๖.๓๐ น. (ปด าํ หนายบัตร เวลา ๑๕.๓๐ น.) คา เขา ชม ชาว ทยและชาวตา งชาติ ผใู หญ ๑๕๐ บาท ศาลหลักเมอง อยูบริเว ใกลวัดพระศรีรัตน ผูสูงอายุ (ต้ังแต ๖๕ ป) นักเรียน นักศกษา อายุ ศาสดาราม เมื่อ ะสรางบานเมืองตองมีการฝง ๑๒-๑๘ ป (แสดงบัตร) คาเขาชม ๕๐ บาท เดก เสาหลักเมือง ซ่งเปนประเพ ีเกาแกของชาติ ทย อายุตาํ่ กวา ๑๒ ป มเสยี คาเขาชม สอบถามขอมลู รชั กาลท่ี ๑ ทรงโปรดเกลา ฯ ให ัดพระราชพิธฝี ง เสา โทร. ๐ ๒๒๒๕ ๘๔๒๐, ๐ ๒๒๒๕ ๔๓๐ โทรสาร หลักเมืองกรุงเทพฯ เมื่อวันอาทิตยที่ ๒๑ เมษายน ๐ ๒๒๒๕ ๔๓๑ www. u nsirikitoft til s.org พ.ศ. ๒๓๒๕ บรร ดุ วงชะตาของกรุงเทพฯ วภายใน เสาหลักเมืองเดมิ ทําดว ย มช ัยพ กษ 12 กรงุ เทพมหานคร

ศาลหลักเมือง กรงุ เทพมหานคร 13

พิพิธภัณฑป์ นื ใหญ่โบราณ เสน ผา นศนู ยก ลาง ๗๕ เซนตเิ มตร สงู ๒๗ เซนตเิ มตร พพิ ิ ภณั พ ระ าทสมเ พระมงกุ เกลา เ า อยหู วั สรา งใหมในรัชกาลท่ี ๔ แทนของเดมิ ท่ีชาํ รุด เปน ม อยูบรเิ ว ชัน้ ๒ และชั้น ๓ อาคารราชวลั ลภ ภายใน ชัยพ กษ สงู ๑๐๘ น้ิว านเปนแทน กวา ง ๗๐ นว้ิ กรมการรกั ษาดนิ แดน ตรงขา มวดั โพธิ ถนนเ รญิ กรงุ อยูภายในอาคารยอดปรางค ในป ุบัน ภายใน ัดแสดงพระราชประวตั ิ พระราชกร ียกิ พระราช ศาลหลักเมืองมเี ทวรูปสาํ คัญ คอื เทพารกั ษ เ า พอ นิพนธ เคร่ืองใชสวนพระองคของรัชกาลท่ี ๖ เชน หอกลอง พระเสอ้ื เมอื ง พระทรงเมอื ง เ า พอ เ ตคปุ ต ชดุ ลองพระองค พระมาลา รองพระบาท อาวธุ ตา ง และพระกา ชยศรี ในสมัยนั้น และประวัติความเปนมาของกองกิ การ เสือปา ซ่งทรงกอต้ังและพั นามาเปนนักศกษา พิพิ ภัณ ปน ห  ราณ เปนพิพิธภั กลาง วชิ าทหารรกั ษาดนิ แดนในป บุ ัน ภายในกรมการ แ งที่ ัดแสดงบริเว สนามดานหนาและดานขาง รักษาดินแดนสามารถชมศาลเ าพอหอกลอง เปด ของกระทรวงกลาโหม โดยเรียงลําดับปนใหญตาม วัน ันทร-ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๕.๓๐ น. โทร. ยุคสมัยของปน เริ่ม ากปลายกรุงศรีอยุธยา ธนบุรี ๐ ๒๒๒๑ ๑๓๒ และรัตนโกสนิ ทร รวม ๔๐ กระบอก เปด ทุกวัน ม เสียคาเขา ชม 14 กรุงเทพมหานคร

วดั พระเชตุพนวมิ ลมงั คลารามหรอื วัดโพธิ์ วั รา ประ ิ ส ิ มหาสมี าราม อยตู ดิ ดา นเหนอื วั พระเ ุพนวิมลมังคลาราม หรอวั พ ิ อยูท่ี สวนสราญรมย มีพ้ืนท่ีประมา ๒ รเศษ เปนวัด ถนนมหาราช ขา งพระบรมมหาราชวงั เปนวดั เกา แก ท่ีมีเนอ้ื ทเี่ ลกมาก สรา งขน้ ในสมัยรชั กาลท่ี ๔ โดย ซง่ พระบาทสมเด พระพทุ ธยอด า ุ าโลกมหาราช มีพระราชประสงคใหเปนวัดธรรมยุติ และเปน ป โปรดเกลา ฯ ใหส รา งขน้ เพอื่ ใหพ ระภกิ ษสุ ง  ดเ ลา เรยี น ตามโบรา ประเพ ีวา ในราชธานีตองมีวัดสําคัญ พระปริยัติธรรม วัดนี้เปนวัดประ ํารัชกาลท่ี ๑ ๓ วัด งทรงบริ าคพระราชทรัพยสวนพระองค เม่ือถงสมัยพระบาทสมเด พระน่ังเกลาเ าอยูหัว ซอื้ สวนกาแ หลวงในรัชกาลที่ ๓ สรา งวัดเลก ขน้ โปรดเกลาฯ ใหบูร ะวัดโพธิใหมท้ังหมด และนํา วัดหน่ง พระราชทานนามวา วัดราชประดิษ สถิต ตําราวิชาการดานตาง มา ารก วโดยรอบ เพ่ือ ธรรมยุติการาม ตอมาทรงเปลี่ยนช่ือเปน วัดราช เปนการเผยแพรความรูแกประชาชน ถือวาวัดโพธิ ประดิษ สถิตมหาสีมาราม ส่ิงที่นาสนใ ภายในวัด เปนมหาวทิ ยาลยั แหง แรกของ ทย นอก ากน้ี วดั โพธิ คอื พระวิหารหลวง มภี าพ ติ รกรรมฝาฝนังเก่ียวกับ มีพระพุทธ สยาสนองคใหญสรางสมัยรัชกาลที่ ๓ พระราชพธิ ีสบิ สองเดือน ภาพสุรยิ ุปราคา กอ อิ ถือปูนปดทองท้ังองค ยาว ๔๖ เมตร สูง ๑๕ เมตร ที่ฝาพระบาทแตละขางมีลวดลายประดับมุก เปนภาพมงคล ๑๐๘ ประการ อนั เปนลกั ษ ะอยา ง หนง่ ของมหาบุรษุ ตามคตขิ องอินเดีย กรงุ เทพมหานคร 15

วัดราชบพิธสถติ มหาสมี าราม 16 กรุงเทพมหานคร

วั รา พิ ส ิ มหาสีมาราม อยูที่ถนนเ องนคร มวิ เ ยี มออ สยาม พพิ ธิ ภั ก ารเรยี นรู อยถู นน เปนวัดท่ีมีเสมาขนาดใหญทําเปนเสาศิลาสลักรูป สนาม ชย แขวงพระบรมมหาราชวัง บริเว อาคาร เสมาธรรม กั รอยูบนเสา อยทู ่กี าํ แพงวัดทั้ง ๘ ทิศ กระทรวงพา ิชยเดิม ตัวอาคารหลังนี้ ดรับรางวัล บริเว วัดเดิมเปนวังของพระบรมวงศเธอกรมหลวง อนรุ กั ษศ ลิ ปะสถาปต ยกรรมดเี ดน ประ าํ ปพ.ศ.๒๕๔ บดนิ ทร พศาลโสภ วดั ราชบพธิ ฯ เรมิ่ กอ สรา ง เมอ่ื ากค ะกรรมาธิการอนุรักษศิลปสถาปตยกรรม ป พ.ศ. ๒๔๑๒ (สมยั รชั กาลท่ี ๕) เสร ในป พ.ศ. สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ ๒๔๑๓ โดยนิมนตพระสง  ากวัดโสมนัสวรวิหาร พิพิธภั แหงนี้เป นแหลงเรียนรูทางดาน มา ําพรรษา พรอมอัญเชิญพระพุทธนิรันตรายมา ชาติพันธุวิทยา มานุษยวิทยา และสาขาอ่ืน ประดษิ าน วใ นพระอโุ บสถ ศลิ ปกรรมทส่ี าํ คญั ในวดั ทเ่ี กย่ี วขอ งกบั สงั คม ทยและเอเชยี ตะวนั ออกเ ยี งใต ดแก บานประตู และหนาตางของพระอุโบสถท่ีมี เพื่อสรางสํานกรักและเขาใ ในประวัติความเปนมา ลาย ทยลงรักประดับมุกเปนรูปดวงตราเครื่องราช ของผูคน บานเมือง วั นธรรมและทองถ่ินของตน อิสริยาภร ตาง สวยงามมาก ตลอด นเชอ่ื มโยงความสมั พนั ธใ นลกั ษ ะเครอื ญาติ มวิ เซียมออฟสยาม กรุงเทพมหานคร 17

วัดมหาธาตยุ วุ ราชรังสฤษดิร์ าชวรมหาวิหาร กบั ประเทศ เพอื่ นบา น โดยใชว ธิ กี าร ดั แสดงผา นสอ่ื ผสู นใ ดา นพพิ ธิ ภั  เปด วนั องั คาร-วนั อาทติ ย เวลา ทันสมัย ทําใหผเู ขา ชมสามารถมสี ว นรว มเรียนรูและ ๑๐.๐๐-๑๘.๐๐ น. (ปด วนั นั ทร) คา เขา ชมชาว ทย เขา ใ เรอื่ งราวประวตั ศิ าสตรข องชาติ ทย ดเ ปนอยา ง ๑๐๐ บาท ชาวตางชาติ ๓๐๐ บาท สอบถามขอ มลู ดี ภายในอาคารแบง การ ดั แสดง ๑๗ หัวขอ ยอยใน โทร. ๐ ๒๒๒๕ ๒๗๗๗ โทรสาร ๐ ๒๒๒๕ ๒๗๗๕ รปู แบบ เรียงความประเทศ ทย แบง เปน ๓ ช้นั หรือ www.ndmi.or.th ตามหวั ขอตาง ชน้ั แรกประกอบดว ย หองนําเขาสู การ ดั แสดงเบกิ โรง ทยแท ตกเกา เลา เรือ่ ง และมี พิพิ ภัณ ส านแหง า ิ ศิลป พีระศรี อนุสรณ รา นขายของทีร่ ะลก ชั้นท่ี ๒ ัดแสดงเรอื่ ง แผนท่ี อยูที่ถนนหนาพระธาตุตรงขามสนามหลวง ใกล ความยอกยอ นบนแผน กระดาษ กรุงเทพฯ ภายใต ประตูทางเขาพระบรมมหาราชวัง กอตั้งข้นเพื่อ ากอยุธยา ชีวิตนอกกรุงเทพฯ แปลงโ มสยาม รําลกถงศาสตรา ารยศิลป พีระศรี ชาวอิตาเลียน ประเทศ กาํ เนดิ ประเทศ ทย สสี นั ตะวนั ตก เมอื ง ทย ผู ดรับยกยองใหเปนบิดาแหงศิลปะสมัยใหมของ วันน้ีและมอง ปขางหนา ชั้นท่ี ๓ ัดแสดงหัวขอ ประเทศ ทย โดย ัดบรรยากาศคลายคลงกบั สมยั ท่ี เปดตํานานสุวรร ภูมิ สุวรร ภูมิ พุทธิปญญา ทานเคยทํางานอยู รวมทั้งมีผลงานของศิลปนตาง กําเนดิ สยามประเทศ สยามประเทศและสยามยทุ ธ ซ่งเปนศิษยรุนแรก ของทาน เปดวัน ันทร-ศุกร ผูเขาชม ะ ดรับความรูและความเพลิดเพลิน าก เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. ปด วนั เสาร อาทติ ย และ การเขา ชมแตละหอง ัดแสดง นอก ากนี้ มกี าร ัด วนั ขตั กษ มเสยี คา เขาชม สอบถามขอมูล โทร. กิ กรรมตาง เพ่ือการเรียนรูสําหรับเยาวชนและ ๐ ๒๒๒๓ ๖๑๖๒ 18 กรุงเทพมหานคร

วั มหา า ุยุวรา รังส ิรา วรมหาวิหาร อยู พิพิ ภัณ ส านแหง า ิพระนคร เดิมสถานท่ีน้ี รมิ สนามหลวง ถนนหนา พระธาตุ (ใกลมหาวทิ ยาลัย เปนวังหนาของกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ศลิ ปากร ) เปนพระอารามหลวงฝายมหานกิ ายชนั้ เอก โปรดเกลา ฯ ใหส รา งขน้ พรอ มกบั วงั หลวง มพี ระทนี่ ง่ั เดมิ ชอ่ื วัดสลกั กรมพระราชวงั บวรมหาสุรสงิ หนาท ท่ีสําคัญ ดแก พระที่นั่งศิวโมกขพิมาน พระที่น่ัง โปรดเกลา ฯ ใหส รา งขน้ ใหมพ รอ มพระบรมมหาราชวงั พทุ ธศวรรย พระทน่ี งั่ อศิ ราวินิ ยั ตอ มาในรชั กาล พระราชทานนามวา วัดนิพพานาราม ตอมาเปล่ียน พระบาทสมเด พระ ลุ อมเกลา เ า อยหู วั โปรดเกลา ฯ ชื่อเปน วดั พระศรีสรรเพชญ เคยใชเปนทีส่ งั คายนา ให ัดต้ังพิพิธภั สถานแหงชาติข้นที่ศาลาสหทัย พระ ตรป ก หลงั ากกรมพระราชวงั บวรฯเสด สวรรคต สมาคม เรียกวา มิวเซย่ี ม งยายมา วท ่ีวังหนาของ พระบาทสมเด พระพทุ ธยอด า ุ าโลกทรงเปลยี่ นนาม กรมพระราชวังบวรฯ ซ่งป ุบันพื้นท่ีบางสวนเปน พระอารามใหมว า วดั มหาธาตุสว นคาํ วา ยวุ ราชรงั ส ษดิ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร และบริเว ขางเคียงมี มาเพ่ิมในสมัยพระบาทสมเด พระ ุล อมเกลาเ า โรงเรียนชางศิลป วิทยาลัยนา ศิลป และโรงละคร อยหู วั หลงั ากทที่ รงป สิ งั ขร  ภายในวดั มสี ง่ิ สาํ คญั แหง ชาติ อยใู นบรเิ ว เดยี วกนั สง่ิ ทน่ี า สนใ นอก าก คอื พระอโุ บสถ พระวหิ ารพระม ป วหิ ารโพธลิ งั กา พพิ ธิ ภั ม ี วดั บวรสถานสทุ ธาวาส อยภู ายในบรเิ ว หรอื วหิ ารนอ ย ตน พระศรมี หาโพธิ และมหาวทิ ยาลยั วงั หนา ใกลโ รงเรยี นชา งศลิ ป วดั นเ้ี รยี กวา วดั พระแกว สง ช่อื มหา ุ าลงกร ราชวิทยาลยั วังหนา พิพิธภั สถานแหงชาติ ัดแสดงศิลปะ โบรา วตั ถตุ า ง อนั เปนมรดกทางวั นธรรมของ ทย พิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติพระนคร กรงุ เทพมหานคร 19

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป และประเทศเพื่อนบาน พิพิธภั ฯ แหงนี้ ดรับ สงครามกับเยอรมนี และ ดสงทหารอาสา ปใน รางวัลรางวัลยอดเย่ียม ประเภทโครงการสงเสริม สมรภูมิในยุโรป เมื่อวนั ที่ ๒๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๖๑ และพั นาการทองเที่ยว ากผลงาน โครงการเผย และเดนิ ทางกลบั เมอื่ วนั ที่ ๒๑ กนั ยายน พ.ศ. ๒๔๖๒ แพรความรูสูประชาชนเพ่ือสงเสริมใหรู ักคุ คา โดยนาํ อั ทิ หารอาสาทเ่ี สยี ชวี ติ มาบรร ุ อนสุ าวรยี น ี้ วั นธรรมอันเป นมรดกชุมชนของตนเพ่ือการ เม่อื วนั ท่ี ๒๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๒ ทองเที่ยว ในโครงการประกวดรางวัลอุตสาหกรรม ทองเที่ยว ทย ประ ําป ๒๕๔๕ ของการทองเที่ยว พิพิ ภัณ ส านแหง า ิ หอศิลป อยูขางสะพาน แหง ประเทศ ทย เปด ใหเ ขาชมทกุ วัน เวลา ๐ .๐๐- สมเด พระปนเกลา ถนนเ า า อดีตเปนโรงผลิต ๑๖.๐๐ น. ปดวัน นั ทร- อังคาร และวนั นกั ขัต กษ เหรียญกษาป ของ ทย ป ุบันเปนศูนยรวบรวม คาเขาชม ชาว ทย ๓๐ บาท ชาวตา งชาติ ๒๐๐ บาท และ ัดแสดงผลงานศิลปะทั้งแบบประเพ ี ทย สอบถามขอ มูล โทร. ๐ ๒๒๒๔ ๑๓ ๖, ๐ ๒๒๒๔ โบรา และแบบสากลรว มสมยั ของศลิ ปน ทมี่ ชี อื่ เสยี ง ๑๓๗๐, ๐ ๒๒๒๔ ๑๓๓๓ www. n arts.go.th ของ ทยท้ังในอดีตและป ุบัน นอก ากนี้มีภาพ เขยี นสนี ํ้ามนั ฝพระหัตถของพระบาทสมเด พระ อนสุ าวรยี ท หารอาสา อยฝู ง ตรงขา มมมุ สนามหลวง ปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ัดแสดง ดานเหนือ ใกลพิพิธภั สถานแหงชาติ พระนคร เปด ใหเ ขา ชมวนั พธุ -อาทติ ย เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. เปนอนุสร แกทหาร ทยท่ี ปรวมรบในสมรภูมิ ปด วันนกั ขตั กษ คาเขา ชม ชาว ทย ๓๐ บาท ชาว ยโุ รป เม่ือครั้งสงครามโลก ครงั้ ที่ ๑ ป พ.ศ. ๒๔๕๗ ตางชาติ ๒๐๐ บาท สอบถามขอ มลู โทร. ๐ ๒๒๘๒ ซ่งประเทศ ทย ดรวมกับฝายสัมพันธมิตรประกาศ ๘๒๕๒, ๐ ๒๒๘๑ ๒๒๒๔, ๐ ๒๒๘๒ ๒๖๓ -๔๐ 20 กรงุ เทพมหานคร

พระท่ีนั่งและสวนสาธารณะสันติชยั ปราการ พระท่ีน่ังและสวนสา ารณะสัน ิ ัยปราการ อยรู มิ ในบางโอกาส เชน งานประเพ ีสงกรานต งานลอย แมนํ้าเ าพระยา บริเว ถนนพระอาทิตย รั บาล กระทง ฯลฯ ภายในบริเว ตกแตงดวยพรร มมี และประชาชน ดดําเนินการ ัดสรางข้นเน่ืองใน บรรยากาศรนื่ รมย มองเหนทวิ ทศั นแ มนํ้าเ า พระยา โอกาสพระราชพธิ มี หามงคลเ ลมิ พระชนมพรรษา ๖ และสะพานพระราม ๘ งมีประชาชนชาว ทยและ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ ปอมพระสุเมรุ มีศาลา ชาวตา งประเทศยา นบางลําพูนิยมมานั่งพักผอน ทรง ทยสวยงาม เปนสถานที่ ดั งานเทศกาลประเพ ี กรุงเทพมหานคร 21

พิพิ ภัณ  างลําพู อยถู นนพระอาทติ ย รมิ คลอง วั นะสงครามรา วรมหาวิหาร อยถู นน ักรพงษ บางลาํ พู อยฝู ง เดยี วกบั สวนสนั ตชิ ยั ปราการและใกล ใกลถ นนขา วสาร บางลาํ พู แขวงชนะสงคราม เปนวดั ปอ มพระสเุ มรุ เดมิ เปนสถานทฝี่ กสอนชา งพมิ พแ หง เกา สมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยา เดมิ ชอ่ื วดั กลางนา เนอ่ื ง าก แรกของประเทศ ทย และเปนโรงพิมพคุรุสภา เม่ือ มีทุงนาลอมรอบ เม่ือพระบาทสมเด พระพุทธยอด เลกิ โรงพมิ พฯ ดถ กู ทง้ิ รา ง และ ะมกี ารรอื้ ถอน ชาว า ุ าโลกมหาราช ป มกษัตริยแหงบรมราช ักรี บางลําพู ดขอตอ กรมศิลปากร ใหข น้ ทะเบียนสถาน วงศ ทรงยา ยราชธานี ากฝง กรงุ ธนบรุ มี าฝง พระนคร ท่ีแหงน้ีเปนโบรา สถานเม่ือป พ.ศ. ๒๕๔๓ กรม และทรงสรางพระบรมมหาราชวังข้น ในชวงนั้นยัง ธนารักษ งทําการบูร ะอาคารสถานท่ีเปดเปน มีศกสงครามอยู พระองคโปรดฯ ใหสมเด กรม พิพิธภั บางลําพู เพื่อเปนแหลงทองเท่ียวบริเว พระราชวังบวรมหาสรุ สงิ หนาท ซ่งเปนแมท พั สําคญั เกาะรัตนโกสินทรในรูปแบบของแหลงเรียนรูเชิง รวบรวมชาวมอญมาเปนกองกาํ ลงั ในการรบกบั ขา ศก การศกษาวั นธรรมชมุ ชน มกี ารออกแบบพน้ื ทเี่ ปน ใหช าวมอญต้งั ถ่นิ านใกลบ รเิ ว วดั กลางนา และให ยนู เิ วอรแ ซล ดี ซน เพอื่ อาํ นวยความสะดวกแกผ ู พระสง ม อญมาอยู าํ พรรษาทวี่ ดั นี้ ชาวบา น งเรยี ก สงู อายุ ผพู กิ าร เดก พรอ ม ดั ทาํ อกั ษรเบลลส าํ หรบั วัดนี้เปนภาษามอญวา วัดตองปุ หมายถงวัดพระ ผูพิการทางสายตา นอก ากนี้ มีเครื่องรับ งการ สง ฝายรามัญ เมื่อกรมพระราชวังบวรฯ เสร การ บรรยาย ๗ ภาษา ดแ ก ภาษา ทย นี ญป่ี นุ เกาหลี ศก ดมาทําพิธีสรงน้ําและเปล่ียนเคร่ืองทรงตามพิธี องั ก ษ เยอรมนั และฝรง่ั เศส ดั การแสดงเปน ๒ โบรา ที่วัดนี้กอนเสด ฯ เขาพระบรมมหาราชวัง สว นในอาคาร ๒ หลงั คอื อาคาร มส กั และอาคารปนู ตอมาโปรดฯ ใหบูร ะป ิสังขร วัด และถวายวัด ซ่ง ัดแบงเปนหองนิทรรศการ ดังน้ี หองเอกบรม นี้เปนพระอารามหลวงแกพระพุทธยอด า ุ าโลก องคร าชนิ ี นทิ รรศการเทดิ พระเกยี รตสิ มเด พระนาง ซ่งรัชกาลที่ ๑ ดพระราชทานนามวัดใหใหมวา เ า สริ กิ ติ ิ พระบรมราชนิ นี าถ ากนน้ั เปนนทิ รรศการ วดั ชนะสงคราม เพอื่ เปนอนสุ ร แ กก รมพระราชวงั ทเ่ี กยี่ วขอ งกบั กรงุ รตั นโกสนิ ทร กาํ แพงเมอื ง คคู ลอง บวรมหาสุรสิงหนาทท่ีสามารถทําการรบชนะขาศก และปอ มปราการ นทิ รรศการบอกเลา เรอ่ื งราวของวถิ ี ดถง ๓ ครัง้ ชมุ ชนบางลาํ พู ทงั้ การคา ขาย ยา นอาหารขน้ ชอื่ แหลง สงิ่ สา� คัญภายในวดั ได้แก่ งานหตั ถกรรม ยา นบนั เทงิ ยามคา่ํ คนื รวมทงั้ ประวตั ผิ ู พระอุโบสถ มีพระประธาน พระพุทธนรสีหตรีโลก มชี อื่ เสยี งของบางลาํ พู เปด วนั องั คาร-อาทติ ย เวลา เช  มเหทธศิ ักดิ ปชู นียะชยันตะโคดม บรมศาสดา ๑๐.๐๐-๑๘.๐๐ น. (ปด วนั นั ทร) โดยการเขา ชมตอ ง อนาวรญา เปนพระพทุ ธรปู ปนู ปน บดุ ว ยดบี กุ ลงรกั ตดิ ตอ รบั บตั รเขา ชมทเ่ี คานเ ตอรด า นหนา อาคาร เปด ให ปดทอง ปางมารวิชัย หนาตักกวาง ๒.๕๐ เมตร เขา ชมรอบละ ๓๐ นาที รอบแรกเรม่ิ เวลา ๑๐.๐๐ น. สงู ๓.๕๐ เมตร ประดษิ านบน านสงู มีพระอคั ร รอบสดุ ทา ยเวลา ๑๖.๐๐ น. คา เขา ชม ๑๐๐ บาท สาวกสององคดานซายขวา รวมทั้งมีพระพุทธรูป การเดนิ ทาง รถโดยสารประ าํ ทางสาย ๓, ๖, , ๓๐, ๑๖ องคประดิษ านท่ีบริเว เสารายลอมรอบองค ๓๒, ๓๓, ๕๓, ๖๔, ๘๒, ๕๒๔ พระประธาน เรอื ดว นเ า พระยา ธงสสี ม ากทา สะพานพระราม ๘ รอยพระพทุ ธบาทจ�าลอง อยูดานหลงั พระอโุ บสถ มาทา พระอาทิตย ตอ รถโดยสาร หรือเดนิ ข้นี ปทาง พระบรมธาตุเจดีย์ ดา นบนสุดประดิษ านพระบรม บางลาํ พู สารีริกธาตุ ชั้นตอมาเป นพระรูปสมเด กรม 22 กรุงเทพมหานคร

วัดบวรนิเวศวิหาร กรงุ เทพมหานคร 23

พระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ชั้นลางสุดเปน ตอนลางผนัง เปนภาพเหตุการ สําคัญเกี่ยวกับ หอกลองและระ ังดานหนาพระอุโบสถ เปนศาลา ขนบธรรมเนียม ประเพ ี ทย และประเพ ีสําคัญ ท่ีมีพระรูปหลอสมเด กรมพระราชวังบวรมหาสุร ทางพุทธศาสนา ํานวน ๑๕ ภาพ ภาพเขียนเสา สิงหนาท อโุ บสถ เรียกวา ฉฬาภิชาติ หรอื หกชาติ ลายดอก ม แตละเสาแสดงสีแตละชาติ เพื่อแสดงถง ิตใ ของ ศาลหนงออกวงอิม หรือ ศาลเ าแมกวนอิม อยดู าน บุคคล ๖ ประเภท ต้ังแตดําสนิท นถงขาวสะอาด ขา งอโุ บสถ ศาลเปนรปู ทรงสถาปต ยกรรม นี หลงั คา พระอุโบสถเปด ทกุ วัน เวลา ๐ .๐๐-๑๗.๐๐ น. สามชน้ั ลดหลั่นกนั ลงมา ดานหนา มีเสาซง่ มีมงั กรพนั ดานขางพระอุโบสถสองดานเปนซุมปรางคพระพุทธ ยาวรอบเสา ขางประตูมีเสารูปมังกร ภายในศาลมี รปู คอื ซมุ ปรางคท ศิ ตะวนั ออก ประดษิ านพระพทุ ธ เ าแมกวนอิมเปนประธาน มีพระสังกั ายน และ รูปศิลาประทับยืนสมัยทวารวดี อัญเชิญ ากวัดตอง เทพเ าตาง ของ ีน ปุ ังหวัดลพบุรี ซมุ ปรางคทิศตะวนั ตก ประดษิ าน พระพุทธรูปศิลาสมัยศรีวิชัย พระไวโรจนะ ซ่ง วั วรนิเวศวิหาร อยูที่ถนนพระสุเมรุ บางลําพู พระบาทสมเด พระ อมเกลาเ า อยหู ัว รชั กาลที่ ๔ สรางในสมัยพระบาทสมเด พระน่ังเกลาเ าอยูหัว ทรง ดรับถวายมา ากพระเ ดียบุโรพุทโธ เมื่อคร้ัง รัชกาลที่ ๓ โดยกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพล เสด ฯ เกาะชวา เสพ เปนแมกองกอ สราง เคยเปนท่ปี ระทับของพระ พระมหาเจดีย์ สรางในสมัยรัชกาลท่ี ๓ แลวเสร มหากษตั ริยข ะทรงผนวช รชั กาลที่ ๔ ถงรัชกาลที่ ในสมัยรัชกาลท่ี ๔ องคพระเ ดียมีสั านกลม ๗ และพระบาทสมเด พระเ าอยูหัวภูมิพลอดุลย- สีทองสงางดงาม คูหาภายในมีพระเ ดียกา หล เดช รชั กาลที่ เมอื่ คราวทรงผนวช ส่ิงทนี่ า ชมใน ทองประดิษ านพระบรมสารีริกธาตุ และลาน วัดนี้ ดแก พระอโุ บสถ ประดิษ านพระประธาน ทักษิ ชั้นน้ีมีซุมปรางคเลกประดิษ านพระไพรี สององค คอื พระพทุ ธสวุ รรณเขต (หลวงพอ่ โต หรอื พินาศ ซุมประดิษ านพระบรมรูปพระบาทสมเด หลวงพ่อเพชร) ประดษิ านดานหลงั อญั เชิญมา าก พระ อมเกลา เ า อยหู วั รชั กาลท่ี ๔ สว นทกั ษิ ชนั้ ที่ วัดสระตะพาน ังหวัดเพชรบุรี และ พระพุทธชิน ๑ เทวรูปประดษิ านแตล ะทิศ ทิศเหนอื พระพรหม สหี  อญั เชิญ ากวัดพระศรรี ตั นมหาธาตุวรมหาวหิ าร พระวิสสฺกรรม ทิศใต พระนารายณ์ พระศิวะ ทิศ ังหวัดพิษ ุโลก ประดิษ านดานหนา นอก าก ตะวนั ตก พระปญั จสขิ ะ พระประคนธรรพ์ นอก ากน้ี น้ีมีพระรูปสมเด พระสม เ า ๒ องค คือ สมเด็จ มรี ปู หลอ สตั วส ช่ี นดิ หมายถงสเี่ มอื งทอี่ ยใู กลล อ มรอบ กรมพระยาปวเสศวิทยาลงกรณ์ และ สมเด กรม ประเทศ ทย ดแก มา-เมียนมา นก-โยนก ชา ง-ลา น พระยาวชริ ญา วโรรส ภาพจติ รกรรมฝาผนงั ภายใน ชาง และ สิงห- สิงคโปร พระอโุ บสถ พระบาทสมเด พระ อมเกลาเ าอยูหวั วิหารเก๋ง สถาปตยกรรม ทยผสมผสาน ีน หนาบัน รชั กาลท่ี ๔ ทรงพระกรุ าโปรดเกลาฯ ใหเ ขยี นภาพ ตกแตง ดว ยกระเบ้ืองเคลือบรูปคน ดอก ม หงส ปลา ติ รกรรมฝาผนงั สองสว น คือ ติ รกรรมฝาผนังตอน แบงเปนสามหอง หองกลางภายในมีภาพ ิตรกรรม บน เปนภาพปรศิ นาธรรมฝมอื ขรวั อนิ โขง ติ รกร ทย ฝาผนังเรื่องสามกก บนเพดานเปนลายมังกรดั้นเม สมัยรัตนโกสินทรตอนตน เปนภาพปริศนาธรรมอัน และประดิษ านพระพุทธรูป ๓ องค คือ พระพุทธ เนื่องดวยคุ พระรัตนตรัย ํานวน ๑๖ ตอน สวน วชริ ญาณ พระพทุ ธรปู ลองพระองคพ ระบาทสมเด 24 กรงุ เทพมหานคร

พระ อมเกลา เ า อยหู วั รชั กาลที่ ๔ พระพทุ ธรปู ปาง โพธฆิ ระ เปน านตน พระศรมี หาโพธิ มที บั เกษตรลอ ม หามสมุทรทรงเคร่ืองอยาง ักรพรรดิ ประดิษ าน รอบ าํ ลองแบบ ากศรีลังกา อยูตรงกลาง พระพุทธปัญญาอัคคะ พระพุทธรูป ลองพระองคสมเด พระมหาสม เ า กรมพระ วั สทุ ศั นเ ทพวราราม อยทู ถ่ี นนบาํ รงุ เมอื ง พระบาท ยาปวเรศวริยาลงกร  ผูค รองวัดบวรองคท่ี ๒ เปน สมเด พระพุทธยอด า ุ าโลกมหาราช มีพระราช พระพุทธรูปปางหามสมุทร ครอง ีวรคลุมสองพระ ประสงค ะสรางพระวิหารใหมีขนาดใหญเทากับ อังสา ประดิษ านทิศตะวันออก และ พระพุทธมนุ พระวิหารวัดพนัญเชิง ใหเปนศรีสงาแกพระนคร สสนาค เปนพระพุทธรูป ลองพระองคสมเด พระ พระราชทานนามวา วัดมหาสุทธาวาส แตสรางยงั มิ มหาสม เ า กรมพระยาวชิรญา วโรรส ผูครอง ทันสําเร ดเสด สวรรคตเสียกอน พระบาทสมเด วดั บวรนิเวศเปนองคท่ี ๓ ประดิษ านดานทศิ ตะวัน พระพุทธเลิศหลานภาลัย ดทรงดําเนินงานตอ และ ตก ดานนอกวิหารเกง มุขดานทิศตะวันออกเปนท่ี พระราชทานนามวา วดั สทุ ศั นเ์ ทพวราราม สรา งเสร ประดิษ าน พระทีฆายุมหมงคล หรือ หลวงพ่อด�า สมบรู ใ นสมยั พระบาทสมเด พระนง่ั เกลา เ า อยหู วั พระพุทธรูป ลองพระองคสมเด พระสัง ราชเ า วัดสุทัศน มมีเ ดียเหมือนวัดอ่ืน เพราะมี กรมหลวงวชิรญา วงศ พระอุปช า ารย พระบาท สัตตมหาสถานเปน อุเทสิกเจดีย์ (คือตน มสําคัญ สมเด พระเ าอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช รัชการท่ี ในพุทธศาสนา ๗ ชนิด) แทนท่ีส่ิงท่ีนาสนใ ในวัด เม่อื คร้ังทรงผนวช เปนพระพทุ ธรูปปางมารวิชัย เดมิ ดแก พระศรีศากยมุนี (หลวงพอโต) พระประธาน องคพ ระพทุ ธปู เปนสดี าํ และ ดท าํ การปด ทองทง้ั องค ของวัดท่ี ดชะลอมา ากวิหารหลวงวัดมหาธาตุเมือง สวนมุขวิหารเกงดา นทิศใต ประดิษ านพระพทุ ธชนิ สโุ ขทยั และบานประตพู ระวหิ าร ซง่ เปนศลิ ปกรรมชนั้ สีห ําลอง และใต านพระพุทธรูปบรร ุพระสรีราง เยี่ยมทางดานการแกะสลักในสมัยกรุงรัตนโกสินทร คารสมเด พระญา สังวร สมเด พระสัง ราชสกล โดยเ พาะคูที่เปนฝพระหัตถของพระบาทสมเด มหาสงั ปริ ายก พระสัง ราชองคท ่ี ๑ แหงกรุง พระพทุ ธเลศิ หลา นภาลยั ซง่ ในป บุ นั น้ี ดน าํ ปเกบ รัตนโกสินทร รักษา วในพพิ ธิ ภั สถานแหง ชาติพระนคร พระวิหารพระศาสดา ภายในประดิษ าน พระศรี ศาสดา พระพทุ ธรปู สมั ทธิปางมารวชิ ัย เสา ิง า อยูใกลวัดสุทัศนเทพวราราม การสราง สมัยสุโขทัย งดงามมาก สรางในสมัยเดียวกับ เสาชิงชาน้ีมีท่ีมา ากการท่ีวั นธรรมของชาว ทยมี พระพุทธสีห และพระพุทธชินราช นอก ากน้ี มี วิถีของศาสนาพราหม เขามาเก่ียวพันอยูมาก เม่ือ พระพทุ ธไสยา พระพทุ ธรปู สมั ทธปิ าง สยาสน สมยั สรางกรุงเทพฯ เสร งมีการสรางโบสถพราหม  สโุ ขทยั และท่ี านพระพทุ ธ สยาบรร พุ ระอั สิ มเด และเสาชงิ ชา เดมิ ตงั้ อยรู มิ ถนนบาํ รงุ เมอื ง ทางทเ่ี ลย้ี ว พระมหาสม เ า กรมพระยาวชริ ญา วโรรส ปถนนดนิ สอ มมี าตัง้ แตป พ.ศ. ๒๓๒๗ และยา ยมา พระพุทธบาทจ�าลอง อยภู ายใน ศาลาพระพทุ ธบาท ตงั้ ท่ีถนนบํารุงเมอื งในป บุ นั เมือ่ สมัยรชั กาลท่ี ๕ เปนแผนศิลาสลักรอยพระบาทคูตรงกลางแผนหิน ตอ มาในสมยั รชั กาลท่ี ๖ บรษิ ทั หลยุ ส ท.ี เลยี วโนแวนส ยาว ๓ เมตร ๖๐ เซนตเิ มตร กวา ง ๒.๑๗ เมตร และ ซง่ เปนบรษิ ทั คา ม ดอ ทุ ศิ ซงุ มส กั เพอ่ื สรา งเสาชงิ ชา หนา ๒๐ เซนติเมตร ใหม เสร เรียบรอยเมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๓ ทาํ การซอมแซมเมอื่ ป พ.ศ. ๒๕๔๘ มสี ว น กรงุ เทพมหานคร 25

วดั สุทัศนเ์ ทพวราราม สงู ๒๑ เมตร เสาชิงชานีใ้ ชประกอบ พิธตี รยี ัมพวาย ประชาธปิ ตยทมี่ อี งคพ ระมหากษตั รยิ เ ปนประมขุ เมอ่ื หรอื พิธีโลชิงชา ของศาสนาพราหม  ดั ในเดอื นย่ี วนั ที่ ๒๔ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๔๗๕ อนสุ าวรยี น อ้ี อกแบบ ของทุกป และยกเลกิ เมือ่ ป พ.ศ. ๒๔๗๘ โดยศาสตรา ารยศ ลิ ป พรี ะศรี เรม่ิ กอ สรา งเมอ่ื วนั ที่ ๒๔ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๔๘๒ มพี ธิ เี ปด เมอ่ื วนั ท่ี ๒๔ มถิ นุ ายน อนสุ าวรยี ป ระ า ปิ ไ ย อยทู ถ่ี นนราชดาํ เนนิ สรา ง พ.ศ. ๒๔๘๓ รปู แบบอนเุ สาวรยี  ตรงกลางประดษิ าน ข้นเพื่อเปนท่ีระลกถงการเปล่ียนแปลงการปกครอง พานรั ธรรมนูญ มีความสูง ๓ เมตร หนัก ๔ ตัน ากระบอบสมบูร าญาสิทธิราชยมาเปนระบอบ 26 กรุงเทพมหานคร

นิทรรศนรั น กสินทร อยูภายในอาคารบริเว กาํ เนดิ กรงุ รตั นโกสนิ ทรด ว ยพระอั รยิ ภาพพระบาท ถนนราชดาํ เนนิ กลาง ดา นขา งลานพลบั พลา มหา สมเด พระพทุ ธยอด า ุ าโลกมหาราช หนุ าํ ลอง เ ษ าบดนิ ทร และวดั ราชนดั ดารามวรวหิ าร ซง่ เปน พระบรมมหาราชวงั ทส่ี มบรู แ บบทสี่ ดุ ในประเทศ ทย นิทรรศการบอกเลาเรื่องราวยุครัตนโกสินทรผานส่ือ ภาพยนตรแ อนเิ มชนั่ ตาํ นานพระแกว มรกต มหรสพ เทคโนโลยที นั สมยั หลายรปู แบบ อาทิ สอ่ื ผสมเสมอื น ในมุมมอง ๓๖๐ องศา พระราชกร ียกิ พระมหา รงิ ๔ มติ ิ สอื่ มลั ตทิ ชั มลั ตมิ เี ดยี แอนเิ มชน่ั เปนตน กษัตริยในราชวงศ ักรีทั้ง รัชกาล พระราชพิธี โดยแบง นทิ รรศการเปน หอ ง ดั แสดง นาํ เสนอ สาํ คญั สถาปต ยกรรม วั นธรรม วถิ ชี วี ติ ชมุ ชนเกาะ กรงุ เทพมหานคร 27

รตั นโกสนิ ทร หอ งสมดุ รวบรวมหนงั สอื หายากและสอ่ื วั รา นั าราม อยูที่ถนนมหา ชย สรางเมื่อป มลั ตมิ เี ดยี สาระทกุ แงม มุ เกยี่ วกบั กรงุ รตั นโกสนิ ทร มมุ พ.ศ. ๒๓๘ เปนวัดที่รัชกาลท่ี ๓ โปรดเกลา ฯ ให พกั ผอ นพรอ มเครอ่ื งดม่ื ชมทศั นยี ภาพเ ดยี ส ที องงาม สรางเพ่ือเปนเกียรติแด พระเ าหลานเธอพระองค สงา บนยอดพระบรมบรรพต หรอื ภเู ขาทอง วดั สระเกศ เ าโสมนัสวั นาวดี โดย เ าพระยายมราช เปน ราชวรมหาวหิ าร ปอ มมหากา โลหะปราสาททง่ี ดงาม แมกองออกแบบ เ าพระยาศรีพิพั น เปนแมกอง วิ ิตรของวัดราชนัดดาราม นิทรรศนรัตนโกสินทร สรา งโลหะปราสาท วดั นแี้ ปลกกวา วดั อน่ื คือ โปรด เปดวันอังคาร-อาทิตย เวลา ๑๐.๐๐-๑ .๐๐ น. เกลา ฯ ใหส รา งธรรมเ ดยี ป ราสาทแทนการสรา งพระ (ปดวัน ันทร) คาเขาชม ชาว ทย และชาวตางชาติ เ ดยี  (นบั เปนแหง ที่ ๓ ของโลก) มคี วามสงู ๓๖ เมตร ผใู หญ ๑๐๐ บาท เดก (สงู มเ กนิ ๑๒๐ เซนตเิ มตร) ประกอบดวย เ ดยี ลอมรอบ ๓๗ องค เพื่อใหเ ทากับ นกั เรยี น/นกั ศกษา ( มเ กนิ ปรญิ ญาตร)ี ภกิ ษุ สามเ ร โพธิปก ขยิ ธรรม ๓๗ ประการ ป ุบันโลหะปราสาท ผูพิการ และผูอายุ ๖๐ ปข้น ปแสดงบัตร มเสีย แหงนี้เหลืออยูเพียงแหงเดียวในโลก เนื่อง ากโลหะ คา เขา ชม สอบถามขอ มลู โทร. ๐ ๒๖๒๑ ๐๐๔๔ ปราสาทที่ประเทศอินเดียและศรีลังกา ดปรักหักพัง โทรสาร ๐ ๒๒๒๖ ๕๐๕๐ www.nitasrattanakosin. ปหมดแลว om, www.fa book. om/nitasrattanakosin นทิ รรศน์รตั นโกสินทร์ 28 กรงุ เทพมหานคร

อนสุ าวรยี ป์ ระชาธปิ ไตย พระ รมรา านสุ าวรยี พ ระ าทสมเ พระนงั่ เกลา เขียนเปนรูปพุมขาวบิ แบบอยางในรัชกาลท่ี ๓ เ าอยูห วั อยูบริเว พลบั พลาพระราชพิธี มมุ ถนน นอก ากน้ี ระหวา ง พ.ศ. ๒๓๘๓-๒๓๘๕ วดั นเี้ คยเปน ราชดาํ เนนิ บริเว หนาวดั ราชนดั ดาราม สรางเมอื่ ป ทพ่ี าํ นกั ของสนุ ทรภู กวเี อกแหง กรงุ รตั นโกสนิ ทร เมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๓ โดยกรมศิลปากรเปนผูดําเนนิ การ เปน คราวบวชเปนพระภกิ ษุ ป บุ นั มกี ุ ิหลงั หนง่ เรียก พระรปู หลอ ดว ยสมั ทธปิ ระทบั บนพระทน่ี งั่ สงู ขนาด วา บานกวี เปดเปนพิพธิ ภั ใหเขาชมทกุ วัน เวลา เทา ครง่ พระองค รงิ ภายในบรเิ ว ตกแตง ดว ย มด อก ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. มเสยี คาเขา ชม สอบถามขอมูล มประดบั มพี ลับพลาทปี่ ระทบั ของพระบาทสมเด โทร. ๐ ๒๒๒๒ ๕๐๖๗ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อใชรับ ราชอาคันตุกะ และศาลาราย ๓ หลงั พพิ ิ ภณั รา ทัณ  อยภู ายในสวนรม ีนารถ ดาน ถนนมหา ชย แขวงสําราญราษ รในอาคารซ่งเคย วั เทพ ิ าราม อยทู ถ่ี นนมหา ชย เดิมช่อื วดั บา น เปนเรือน ําแหงแรกของ ทย สรางข้นเม่ือป พ.ศ. พระยา กรสวนหลวง วัดน้ีเปนวัดท่ีพระบาทสมเด ๒๔๓๕ ในสมัยรชั กาลท่ี ๕ แมบางสวน ดป รับปรงุ พระนั่งเกลาเ าอยูหัว โปรดเกลาฯ ใหสรางข้นเพื่อ เปนสวนสาธาร ะ แตยังคงสภาพของซุมประตู พระราชทานแด กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ เมื่อป กําแพงที่สูงใหญ ปอมยามภายใน ัดแสดงประวัติ พ.ศ.๒๓๗ แลว เสร ในปพ.ศ.๒๓๘๒ สถาปต ยกรรม ความเปนมาของราชทั  ทย หอ งควบคุมผตู องขงั สาํ คัญ คือ พระปรางคทศิ ทง้ั ส่ี เปนฝมือชา งในสมยั เรือนนอนผูตองขัง และหองทํางานของเ าหนาที่ รชั กาลท่ี ๓ บษุ บกทร่ี องรบั พระประธานภายในโบสถ ราชทั ท ่ีอยูใ นสภาพเดมิ เปด วัน ันทร- ศุกร เวลา ประดษิ อ ยา งสวยงาม และทผ่ี นงั พระอโุ บสถมภี าพ ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. ปดวันเสาร อาทิตย และวัน กรุงเทพมหานคร 29

วัดเทพธดิ าราม นักขัต กษ มเสียคา เขาชม สอบถามขอมูล โทร. พระราชประวัติรัชกาลที่ ๗ องคป มกษัตริยระบบ ๐ ๒๒๒๖ ๑๗๐๔ โทรสาร ๐ ๒๕๒๖ ๐๑๐ (เขา ชม ประชาธิป ตยของ ทย เปนพิพิธภั พระมหา เปนหมูค ะทํา ดหมายถงอธิบดีกรมราชทั ลวง กษัตริยแหงแรกที่สมบูร แบบ นําเทคโนโลยี หนาอยางนอย ๑ สัปดาห) www. orr t.go.th/ ทันสมัยมาใชในการอธิบายและนําชม ภายใน ัด d mo/mus um/mus um . html แสดงเรื่องราวที่เก่ียวของกับพระบาทสมเด พระ ปกเกลาเ าอยูหัว ดแก การสืบราชสันตติวงศ พิพิ ภัณ พระ าทสมเ พระปกเกลาเ าอยูหัว พระราชประวัติกอนเสด ข้นครองราชย พระราช อยูที่อาคารอนุรักษกรมโยธาธิการ ถนนหลานหลวง กร ียกิ การเปล่ียนแปลงการปกครอง การ เชิงสะพานผาน าลีลาศ เปนอาคารสถาปตยกรรม พระราชทานรั ธรรมนญู รวมทงั้ พระราชประวตั หิ ลงั สมัยรัชกาลที่ ๖-๗ สรา งขน้ เมอ่ื ป พ.ศ. ๒๔๔ โดย สละราชสมบตั ิ และเสด สวรรคต ประเทศองั ก ษ สถาบันพระปกเกลา ฯ ดบูร ะ ดั ทําเปนพพิ ธิ ภั  นอก ากน้ี มีศาลาเ ลิมกรุง ําลอง ัด าย รวบรวมเครื่องใชสวนพระองคของรัชกาลที่ ๗ ภาพยนตรเกาใหชม เปดใหเขาชมวันอังคาร-วัน รวมท้ัง ัดแสดงบรม ายาลักษ  เอกสาร และ อาทติ ย และวนั นกั ขตั กษ เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. 30 กรุงเทพมหานคร

พระบรมราชานุสาวรยี ์พระบาทสมเดจ็ พระนั่งเกล้าเจ้าอย่หู วั กรุงเทพมหานคร 31

สอบถามขอมูล โทร. ๐ ๒๒๘๐ ๓๔๑๓, ๐ ๒๒๘๑ หองเครื่องแบบเครื่องหมายทหาร niform and ๖๘๒๐ www.king ra adhi okmus um.org ilitar nsignia room) และหอ ง าํ ลองเหตกุ าร  ทางประวตั ศิ าสตรท หาร ( rm istor room) เปด พิพิ ภัณ กองทัพ กเ ลิมพระเกียร ิ อยูในกอง วนั ันทร- ศุกร เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. ปด วนั เสาร บัญชาการกองทัพบก ( h o al hai rm อาทติ ย และวนั นกั ขตั กษ มเ สยี คา เขา ชม สอบถาม h ad uart rs) ถนนราชดาํ เนนิ นอก เปนอาคารเกา ขอมลู โทร. ๐ ๒๒ ๗ ๗๓๘๐, ๐ ๒๒ ๗ ๗๓๔๑ สรา งเมื่อป พ.ศ. ๒๕๔๒ สมยั รัชกาลท่ี ๕ ภายใน ดั htt ://librar .rta.mi.th/ E /ind .htm แสดงววิ ั นาการของกองทพั ทย ดแก หอ งธงและ (กรุ าตดิ ตอ ลว งหนา กอ นเขา ชมอยา งนอ ย ๑ สปั ดาห เครื่องมือเคร่ืองใชทางทหาร ( lag and ilitar ทาํ หนงั สอื ถงเ า กรมยทุ ธการทหารบก) E ui m nt room) หอ งอาวธุ ( a on room) พิพธิ ภณั ฑพ์ ระบาทสมเดจ็ พระปกเกล้าเจา้ อยหู่ วั 32 กรงุ เทพมหานคร

วัดอินทรวหิ าร วั อนิ ทรวหิ าร อยทู บ่ี างขนุ พรหม ถนนวสิ ทุ ธกิ ษตั รยิ  ิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถเปนภาพชีวประวัติ วดั นส้ี รา งข้นสมัยอยธุ ยาตอนปลายประมา ป พ.ศ. สมเด พระพระพุ า ารย (โต พรหมรงั สี) ๒๒ ๕ เดิมชอ่ื วัดบางขนุ พรหม มซี มุ ประตทู างเขา ภาพสิ่งกอสรางตาง ของสมเด ฯ ภาพตน ม วัด ๓ ซุม เปนศิลปะทรง ทย เรือนยอด ตรงกลาง ดานลางพระอุโบสถ เปนพิพิธภั ของเกา ศาลา เปนรูปพระมหาบุรุษมหาภิเนษกรม  ฝงแมนํ้า การเปรยี ญประดษิ านรปู หลอ สมเด พระพุ า ารย อโนมา ดานขวาเปนรูปพระอินทร ดานซายเปนรูป (โต พรหมรังสี) นอก ากน้ี มีม ปประดิษ านรอย พระพรหม สง่ิ ทนี่ า สนใ ภายในวดั ดแ ก พระพทุ ธศรี พระพุทธบาท ําลอง หอระ ังหลังคาทรง ัตุรมุข อริยเมต ตรย เปนพระพุทธรปู ยนื ขนาดใหญ สงู ๓๒ พระสังกั ายน พระแมกวนอิม อวโลกิเตศวร เมตร กวาง ๑๐ เมตร ๒๔ นิว้ สรางรชั สมัยพระบาท พิพิธภั กลางแ ง ตนโพธิ ทย โพธิลังกา และ สมเด พระ อมเกลา เ า อยหู วั บนยอดเกศองคห ลวง โพธิอนิ เดีย ซ่งหาดู ดยากในป บุ ัน เปด ใหเ ขา ชม พอ โตบรร พุ ระบรมสารรี กิ ธาตุ ากประเทศศรลี งั กา ทุกวนั โดย มเสียคาเขาชม กรงุ เทพมหานคร 33

พิพิ ภัณ  นาคารแหงประเทศไทย อยูในวัง มาเปนพิพิธภั ธนาคารแหงประเทศ ทย เปน บางขนุ พรหม บนพนื้ ที่ ๓๐ ร รมิ ฝง แมน าํ้ เ า พระยา อาคาร ๒ ชั้น ัดแบงเปน ๑๔ หอง ดังน้ี ช้ัน ภายในบริเว เดียวกับธนาคารแหงประเทศ ทย หน่ง ดแก หองเงินตราโบรา หองพดดวง หอง ถนนสามเสน พระตาํ หนกั แหง นนี้ บั เปนสถาปต ยกรรม กษาป  ทย หองธนบัตร ทย หองทองตรา หอง ทง่ี ดงามทสี่ ดุ ในบรรดาศลิ ปกรรมแบบเดยี วกนั พระบาท เงินตราตางประเทศ ช้ันสอง ดแก หอง ๖๐ ป สมเด พระ ุล อมเกลาเ าอยูหัว ทรงโปรดเกลาฯ ธนาคารแหง ประเทศ ทย หองงานพมิ พธ นบตั ร หอง ใหส รา งโดยใชเ งนิ พระคลงั ขา งท่ี เพอ่ื ใหเ ปนทปี่ ระทบั บริพัตร หองประชุมเลก หองสีชมพู หองสีน้ําเงิน ของสมเด พระเ า บรมวงศเ ธอ เ า า บรพิ ตั รสขุ มุ พนั ธุ หองมาสน หองวิวั น ชยานุสร  เปดใหเขาชม กรมพระนครสวรรควรพินิ พระราชโอรสพระองค วนั ันทร-ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๒.๐๐ น. และเวลา ท่ี ๓๓ ในพระองค และพระนางเ าสขุ ุมาลยมารศรี ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. เวนวนั นกั ขตั กษ และวันหยดุ พระอัครราชเทวี หลงั ป พ.ศ. ๒๔๗๕ พระตําหนกั ธนาคาร มเสียคาเขาชม กรุ าติดตอลวงหนา บางขุนพรหมถูกใชเปนสถานท่ีราชการอยูระยะหน่ง กอนเขาชม สอบถามขอ มูล โทร. ๐ ๒๕๔๔ ๔๕๒๕ นกระทง่ั ในป พ.ศ. ๒๔๘๘ ธนาคารแหง ประเทศ ทย ตอ ๑๐๘, ๐ ๒๒๘๒๓ ๕๒๖๕, ๐ ๒๒๘๓ ๕๒๘๖, ดใ ชเปนสถานท่ีทําการ และป พ.ศ. ๒๕๒๕ เปล่ยี น ๐ ๒๒๘๓ ๖๗๒๓ พิพธิ ภณั ฑ์ธนาคารแหง่ ประเทศไทย 34 กรุงเทพมหานคร

พระบรมราชานสุ าวรยี พ์ ระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราช วังเทวะเวสม อยูที่ธนาคารแหงประเทศ ทย ริม ท่ีประทับของหมอม พระโอรส พระธิดา นเม่ือป แมนํ้าเ าพระยา อดีตเคยเปนที่ประทับของสมเด พ.ศ. ๒๔ ๓ ใชเ ปนทตี่ งั้ กระทรวงสาธาร สขุ และ พระเ าบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ เม่อื ป พ.ศ. ๒๕๒ เปนกรรมสิทธขิ องธนาคารแหง อดีตเสนาบดีวาการตางประเทศ ในสมัยพระบาท ประเทศ ทย นถงป บุ นั การ ัดแสดงนิทรรศการ สมเด พระ ุล อมเกลาเ าอยูหัว และทรงเปนผูคิด แบงเปน ๔ ชั้น ดแก ประวัติขององคเ าตําหนัก ทาํ ป ทิ นิ ทยใชต ามสรุ ยิ คตทิ เี่ รยี กวา เทวะประตทิ นิ และหองแสดงการบูร ะในเชิงสถาปนิกของพระ ซง่ ตอมา ดร บั โปรดเกลา ฯ ใหใ ชเปนประเพ ตี ัง้ แต ตําหนักตาง ท่ี ดรับการซอมแซม ชั้นที่ ๒ ใชรับ วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ ๒๔๓๒ เปนตนแบบป ทิ ินท่ี อาคันตุกะสําคัญเหมือนในสมัยอดีต ช้ันที่ ๓-๔ ใชก นั ในป บุ นั ทดี่ นิ อนั เปนทต่ี ง้ั ของวงั แหง นพี้ ระบาท เปนสํานักงานพิพิธภั  เปดวัน ันทร-ศุกร เวลา สมเด พระ ลุ อมเกลา เ า อยหู วั ทรงพระราชทานแด ๐ .๐๐-๑๒.๐๐ น. และ ๑๓.๓๐-๑๖.๐๐ น. ปด พระบาทสมเด พระมงกุ เกลา เ า อยหู วั รชั กาลท่ี ๖ วนั เสาร อาทิตย วนั นักขัต กษ และวนั หยดุ ธนาคาร ซง่ ทรงพระกรุ าโปรดเกลา ฯพระราชทานพระราชทรพั ย มเสียคาเขาชม (โปรดแตงกายสุภาพ) สอบถาม ใหสรางตําหนักที่ประทับข้น และสมเด พระเ า ขอ มูล โทร. ๐ ๒๒๘๓ ๕๒๘๖, ๐ ๒๒๘๓ ๖๗๒๓ บรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ ใชเปน (ตดิ ตอ ลว งหนา กอ นเขา ชมอยา งนอ ย ๑ สปั ดาห เรยี น ท่ีประทับตั้งแตป พ.ศ. ๒๔๖๑ นสิ้นพระชนมเม่ือ ผูอ ํานวยการพิพธิ ภั ธนาคารแหงประเทศ ทย) วันท่ี ๒๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๖๖ ากน้ันใชเปน กรุงเทพมหานคร 35

พระ รมรา านุสาวรียพระ าทสมเ พระพุท วั รา ูรณะ อยูเชิงสะพานพระพุทธยอด า ฝง ยอ า ฬุ า ลกมหารา ประดษิ านอยู เชงิ สะพาน กรุงเทพฯ เรยี กอีกชือ่ หน่งวา วดั เลยี บ สรางต้งั แต ป มบรมราชานสุ ร  ฝงพระนคร สรางข้นเมื่องาน สมยั อยธุ ยาตอนปลายโดยพอ คา ชาว นี วดั นเ้ี ปนหนง่ สมโภชกรงุ รตั นโกสินทรครบ ๑๕๐ ป เมื่อ ป พ.ศ. ใน าํ นวนวดั เอกประ าํ เมอื ง ๓ วดั ดแ ก วดั ราชบรู ะ ๒๔๗๕ พระองคท รงเปนป มกษตั รยิ ใ นมหา กั รบี รม วัดราชประดิษ  และวัดมหาธาตุ วัดน้ี ดรับการ ราชวงศ และผสู ถาปนากรงุ เทพฯ เปนเมอื งหลวงของ บรู ะมาตลอดต้งั แตรัชกาลที่ ๑-๗ เวนรัชกาลท่ี ๖ ทย ประสูติ กรุงศรอี ยธุ ยา เมื่อวันท่ี ๒๐ มนี าคม ในคราวสงครามมหาเอเชียบูรพา สถานที่สําคัญ พ.ศ. ๒๒๗ เสด ขน้ เสวยราชย เมอ่ื วนั ที่ ๖ เมษายน ของวัดถูกระเบิดพังทลาย โดยเ พาะพระอุโบสถ พ.ศ. ๒๓๒๕ อยูในราชสมบัตินาน ๒๗ ป เสด ท่ีมีภาพ ิตรกรรมฝาผนังฝมือขรัวอินโขงถูกระเบิด สวรรคต เมื่อวนั ที่ ๗ กนั ยายน พ.ศ. ๒๓๕๒ ทําลาย นหมด ตอมา ง ดรับการบรู ะป สิ งั ขร  ใหมดงั ทเ่ี หนในป บุ นั วัดราชบูรณะ 36 กรุงเทพมหานคร

พิพิ ภัณ การศก าไทย รงเรียนสวนกุหลา วัดสระเกศราชวรมหาวหิ าร วิทยาลัย อยใู นโรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั ถนน ตรเี พชร อาคารพพิ ธิ ภั เ ดมิ เปนอาคารเรยี นทเี่ รยี ก เข ปอมปรา ศั รพู า ย กนั วา ตกยาว ชนั้ ลา ง ดั แสดงเรอื่ งราวการศกษาของ โรงเรยี นพระตาํ หนกั สวนกหุ ลาบ และบรู พค า ารย วั สระเกศรา วรมหาวิหาร (ภูเขาทอง) อยูใกล และศิษยเกาผูสรางช่ือเสียงและทําประโยชนแก แยกผาน าลีลาศ ถนนหลานหลวง หรือในอดีตคือ ประเทศชาติ และกิ กรรมการเรียนการสอนของ นอกกําแพงเมอื ง รมิ คลองมหานาคตรงทีบ่ รร บกับ โรงเรียน ชั้นบน ัดแสดงเร่ืองการศกษาแหงชาติ คลองบางลําพูเดิม เปนวัดเกาชื่อวา วัดสะแก เปดวนั ันทร- ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. ปดวนั ดรับการสถาปนาข้นใหมท้ังพระอารามในสมัย เสาร อาทิตย และวันนักขัต กษ มเสียคาเขาชม รชั กาลพระบาทสมเด พระพทุ ธยอด า ุ าโลก และ สอบถามขอ มลู โทร. ๐ ๒๒๒๕ ๕๖๐๕-๘ โทรสาร พระราชทานนามวา วัดสระเกศ สว นเ ดยี ภ เู ขาทอง ๐ ๒๒๒๔ ๘๕๕๔ www.sk.a .th (กรุ าติดตอ เรมิ่ สรา งในสมยั พระบาทสมเด พระนง่ั กลา เ า อยหู วั ลวงหนา กอนเขา ชม เรียน ผูอาํ นวยการโรงเรียนสวน โดยทรงนาํ แบบมา ากภเู ขาทองในสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยา กหุ ลาบวิทยาลัย) แลวเสร ในรัชกาลพระบาทสมเด พระ ุล อมเกลา เ าอยูห วั ดรับพระราชทานนามวา สุวรร บรรพต มีความสงู ๗๗ เมตร บนยอดสวุ รร บรรพตเปนท่ี ต้ังพระเ ดียบรร ุพระบรมสารีริกธาตุที่ขุดคนพบ กรงุ เทพมหานคร 37

พระราชวังเดมิ พระรามราชนิเวศนท่ี ังหวัดเพชรบุรี ภายในแสดง ใหเ หนการดาํ เนนิ ชวี ติ ของสมเด พระเ า บรมวงศเ ธอ ที่เมืองกบิลพัสดุ และพิสู น ดวาเปนของพระมหา กรมพระยาดาํ รงราชานุภาพ โดยภายในหองตา ง สม โคดม ซง่ เปนสว นแบง ของพระราชวงศศ ากยราช มกี าร ดั วางขา วของเครอ่ื งใชค งสภาพสมยั ทพี่ ระองค เพราะมีคํา ารกอยู พระองคเ าป ษ างคข ะ ยังมีพระชนมชีพ เชน หองเสวย หอง ีน หองพระ น้ันทรงผนวชอยูท่ีประเทศอินเดีย ดสงพระบรม บรรทม หอ งทรงพระอกั ษร และหอ งพระ หรอื หอ ง สารรี กิ ธาตเุ ขา มาถวายใน านะทพี่ ระมหากษตั รยิ  ทย พระบรมอั ิประดิษ านพระบรมอั ิของรัชกาลท่ี ๑ ทรงเปนพทุ ธมามกะพระองคเ ดยี วในข ะนน้ั www. รัชกาลที่ ๒ รัชกาลที่ ๔ รชั กาลที่ ๕ และสมเด watsrak sa. om พระเ าบรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ นอก ากนี้ มบี รกิ ารหอสมดุ ดาํ รงราชานภุ าพ สาํ หรบั พิพิ ภัณ วังวร ิศ อยูท่ีถนนหลานหลวง บริเว คนควาหนังสือสวนพระองคของสมเด พระเ า วังวรดิศ พระตําหนักท่ีประทับสมเด พระเ า บรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ซ่งมีกวา บรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ บิดา ๗,๐๐๐ เลม รวมทงั้ หนงั สอื วารสาร หนงั สอื พมิ พ และ แหงประวัติศาสตรและโบรา คดี ทย ดรับการ หนังสือวิชาการ เนนดานประวัติศาสตรโบรา คดี ยกยอง ากองคการ E เมอื่ ป พ.ศ. ๒๕๐๕ เปดวัน ันทร-ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๒.๐๐ น. และ ใหเปนบุคคลสําคัญของโลก และมีผลงานหนังสือที่ ๑๓.๓๐-๑๖.๐๐ น. ปด วนั เสาร อาทติ ย และวนั นกั ขตั ทรงนิพนธ วถง ๑,๐๕๐ เรื่อง วังวรดิศสรางแบบ กษ มเสยี คาเขาชม (ใชเ วลาในการชมประมา ๓ สถาปตยกรรมเรเนสซองส ออกแบบโดย ดร.คารล ซิก รดี ดอหรงิ ผอู อก แบบวังบางขุนพรหม และ 38 กรงุ เทพมหานคร

ช่ัวโมง ) สอบถามขอ มลู โทร. ๐ ๒๒๘๓ ๑๑๐, ๐๘ เรียน เ ากรมกิ การพลเรือนทหารเรือ) เปดวัน ๑๔๕ ๘๘๔๐ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๑๑๐ www. ันทร-ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๕.๓๐ น. ปดวันเสาร rin -damrong.moi.go.th (รับการเขาชมเปน อาทิตย และวันนักขัต กษ คาเขาชม ผูใหญ ๖๐ หมูค ะ กรุ าติดตอลวงหนากอนเขาชมอยางนอย บาท เดก นกั เรียน นักศกษา ๒๐ บาท สอบถาม ๑ สัปดาห เรียน ประธานมูลนิธิพิพิธภั วังวรดิศ ขอ มลู ดท ่ี มลู นธิ อิ นรุ กั ษโบรา สถานในพระราชวงั และ เรียน ผูอ ํานวยการสํานกั หอสมุดแหงชาต)ิ ต)ิ เดิม กองบัญชาการกองทัพเรือ ถนนอรุ อมรินทร แขวงวัดอรุ โทร. ๐ ๒๔๗๒ ๗๒ ๑, ๐ ๒๔๗๕ เข างกอก ห  ๔๑๑๗ โทรสาร ๐ ๒๔๖๖ ๓๕๕ www.wang- พระรา วังเ ิม หรือพระราชวังกรุงธนบุรี เปน d rm ala . om พระราชวังหลวงของสมเด พระเ าตากสินมหาราช ป ุบันอยูในกองบัญชาการกองทัพเรือ ถนนอรุ วั อรุณรา วราราม อยูท่ีถนนอรุ อัมรินทร ริม อมรนิ ทร รมิ ฝง แมน าํ้ เ า พระยา ปากคลองบางกอกใหญ แมน าํ้ เ า พระยาฝง ธนบรุ ี ตรงขา มกบั วดั โพธิ เปนวดั ในบรเิ ว ซง่ เคยเปนทต่ี ง้ั ของ ปอ มวิ ชยเยนทร ทส่ี รา ง ท่มี ีมาต้งั แตค รั้งสมยั กรุงศรอี ยธุ ยา เดมิ ช่อื วา วัดแ ง ข้นในสมัยสมเด พระนาราย มหาราชแหงกรุง ตอมาเม่ือพระเ ากรุงธนบุรียายราชธานี ากกรุง ศรอี ยุธยา ดว ยสมัยนั้นกรุงเทพฯ เปนเมืองหนาดาน ศรอี ยธุ ยามาตง้ั กรงุ ธนบรุ ี ดโ ปรดเกลา ฯ กาํ หนด ชายทะเลท่ีสาํ คัญของกรุงศรีอยุธยา พระราชวังเดิม ใหวัดแ งเปนวัดในเขตพระราช าน ใชเปนที่ แหง นส้ี รา งสมยั สมเด พระเ า ตากสนิ มหาราช เมอ่ื ป ประดิษ านพระแกวมรกตที่อัญเชิญมา าก พ.ศ. ๒๓๑๐ พรอมกับการสถาปนา กรงุ ธนบรุ ีเปน เวียง ันทน วัดน้ี ดรับการบูร ะป ิสังขร คร้ังใหญ ราชธานีของ ทย เพื่อเปนที่ประทับ และวาราชการ ในสมยั รชั กาลท่ี ๒ งถือเปนวัดประ ํารัชกาล เมื่อ มีการปรับปรุงปอมวิ ชยเยนทร เปล่ียนช่ือเปน บูร ะแลวเสร ดพระราชทานนามวา วัดอรุ ราช ปอมวิ ชยประสิทธิ ตําแหนงที่ต้ังของพระราชวัง ธาราม ในสมยั รชั กาลที่ ๓ มกี ารกอ สรา งพระปรางค แหงน้ีมีความสําคัญทางยุทธศาสตร เนื่อง ากมี องคใหญความสูง ๘๒ เมตร กวาง ๒๓๔ เมตร ปอ มปราการท่ีมั่นคงสามารถมองเหน ดในระยะ กล เสร สมบูร  ในสมยั รชั กาลที่ ๔ และ ดเปลย่ี นช่ือ อกี ทง้ั ใกลเ สนทางคมนาคม และเสนทางการเดนิ ทพั เปน วดั อรุ ราชวราราม www.watarun.org พระราชวงั เดมิ นเ้ี คยเปนสถานทท่ี พ่ี ระมหากษตั รยิ  ทย การเดนิ ทาง สามารถลงเรอื โดยสารทท่ี า เตยี น อยใู กล หลายพระองคทรงพระราชสมภพ เชน พระบาท วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ) สมเด พระน่ังเกลาเ าอยูหัว พระบาทสมเด พระ อมเกลา เ า อยหู วั และพระบาทสมเด พระปน เกลา พิพิ ภัณ เพลงลูกทุง อยูเลขท่ี ๕๗๗/๗๘ ซอย เ า อยหู วั โบรา สถานทย่ี งั ปราก อยใู นพระราชวงั เดมิ พา ชิ ยการธนบุรี ซอย ในหมูบานอ่มิ อมั พร ถนน ดแก ทองพระโรง พระตําหนักเกงพระปนเกลาเ า รญั สนทิ วงศ แขวงวัดทา พระ พิพิธภั แ หง นีเ้ กดิ อยูหัว อาคารตําหนักเกงคูหลังใหญ ศาลสมเด ากแรงบนั ดาลใ ของคุ เ นภพ บกระบวนวรร พระเ า ตากสนิ มหาราช ศาลศรี ษะปลาวา เรอื นเขยี ว โดยใชพ นื้ ทภี่ ายในบา นของตนเอง ๑ ตารางวา สว น หรืออาคารโรงพยาบาลเดิม ปอมวิ ชยประสิทธิ หน่ง ัดแสดงส่ิงของเคร่ืองใชของศิลปนเพลงลูกทุง (กรุ าตดิ ตอ ลว งหนา กอ นเขา ชมอยา งนอ ย ๑ สปั ดาห ผูลวงลับ ปแลว เชน ชุดขับรองเพลงพระราชทาน กรงุ เทพมหานคร 39

วัดอรณุ ราชวราราม 40 กรงุ เทพมหานคร

สม ตาํ ของ พมุ พวง ดวง นั ทร และมสี ว นทแ่ี สดงภาพ พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เรอื พระราชพธิ ี สุดยอดนักรอง ครูบาอา ารยทางดานเพลงลูกทุง ต้ังแตอดีต นถงป ุบันท้ังท่ียังมีชีวิตและที่ลวงลับ เข างกอกนอ ย ปแลว และมีหอ งสมดุ เกบแผนเสยี งทกุ ชนดิ ท่มี อี ยู ในประเทศ ทย ตั้งแตสมัยแผนครั่ง ๗๘ สปด นถง พิพิ ภัณ ส านแหง า ิ เรอพระรา พิ ี อยูริม ป บุ นั เปด วนั นั ทร- ศกุ ร เวลา ๐ .๐๐-๑๕.๐๐ น. คลองบางกอกนอย ตรงขามสถานรี ถ ธนบุรี (เดมิ ) ปด วนั เสาร อาทติ ย และวนั นกั ขตั กษ มเ สยี คา เขา ชม เปนอูเกบเรือที่ใชในพระราชพิธีตาง ต้ังแตสมัย สอบถามขอมลู โทร. ๐ ๒๔๑๒ ๑๒๕๑, ๐ ๒๔๑๒ กรุงธนบุรีถงกรุงรัตนโกสินทร เรือเหลานี้เปนเรือขุด ๑๖ ๔ (กรุ าติดตอลวงหนากอ นเขาชม) ทั้งสิ้น เรือพระราชพิธีที่เกบอยู ดแก เรือพระท่ีน่ัง สพุ รร หงส เรอื พระทนี่ ง่ั อนนั ตนาคราช เรอื พระทน่ี งั่ อเนกชาติภุชงค เรือพระท่ีนั่งนาราย ทรงสุบรร และเรอื พระทน่ี ง่ั อนื่ อกี หลายลาํ เปด ใหเ ขา ชมทกุ วนั เวลา ๐ .๐๐-๑๗.๐๐ น. (ปดชวงเทศกาลวันหยุด ปใหม และวันหยุดสงกรานต) คาเขาชม ชาว ทย ๖๐ บาท ชาวตางชาติ ๓๕๐ บาท สอบถามขอมูล โทร. ๐ ๒๔๒๔ ๐๐๐๔ กรุงเทพมหานคร 41

พพิ ธิ ภัณฑ์ศิรริ าชพมิ ขุ สถาน พพิ ิ ภณั ก ารแพทยศ ริ ริ า อยทู ตี่ กอดลุ ยเดชวกิ รม (ปด วนั อาทติ ย และวนั นกั ขตั กษ) คา เขา ชม ชาว ทย ชั้น ๒ ภายในโรงพยาบาลศิริราช ถนนพรานนก ๒๐ บาท ชาวตา งชาติ ๔๐ บาท (นกั เรียน นกั ศกษา ฝงธนบุรี ซ่งเปนสถาบันผลิตแพทยแหงแรกของ ในเคร่อื งแบบ มเ สียคาเขาชม) สอบถามขอ มูล โทร. ประเทศ ทย ประกอบดว ย พพิ ธิ ภั ก ายวภิ าคศาสตร ๐ ๒๔๑ ๗๐๐๐ ตอ ๖๓๖๓ ( ongdon natomi al us um) ัดแสดง กายวิภาค การกําเนิดและตัวออนของมนุษย พิพิ ภัณ ศิริรา พิมุขส าน อยูในอาคารสถานี โครงกระดูกมนุษย พิพิธภั นิติเวชศาสตร รถ บางกอกนอย (เดิม) ริมคลองบางกอกนอย สงกรานต นิยมเสน ( ongkran i omsan และแมน้ําเ าพระยา สวนดานหนาของอาคารเปน or nsi di in us um) ัดแสดงเกย่ี วกับ พลับพลาทรง ทย สยามินทราศิริราชานุสร ีย คดี าตกรรม เคร่ืองมือชันสูตรวัตถุพยานสําคัญ ประดิษ านพระบรมรูปพระบาทสมเด พระ พิพิธภั กอนประวัติศาสตร ัดแสดงวิวั นาการ ลุ อมเกลา เ า อยหู วั รชั กาลที่ ๕ และสมเด พระบรม ของมนุษย พิพิธภั พยาธิและพิพิธภั แพทย วงศเธอ เ า าศิริราชกกุธภั  สวนพิพิธภั  แผน ทย เปด วนั นั ทร- เสาร เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. ประกอบดวย ตวั อาคารสถานีรถ หอนา กา และ 42 กรุงเทพมหานคร

คลังเกบสนิ คา ซง่ ปรบั ปรงุ เปนอาคาร ดั แสดงเร่ือง รถโดยสารประจา� ทาง : สาย ๕๗, ๘๑, ๑, ๑๔๖, ๑๔ , ราวประวตั ศิ าสตรส มยั ตน กรงุ รตั นโกสนิ ทร ประมา ๑๕๗, ๑๗๗ หรือรถสองแถวเลก ากคลองสานมา ๒๐๐ ป รปู แบบนิทรรศการเปนสอ่ื มลั ติมเี ดียแสงสี ศริ ริ าช เสียงนําเสนอเรื่องราวของพระมหากษัตริยและ พระบรมวงศานุวงศซ่งเกี่ยวเนื่องกับโรงพยาบาล พพิ ิ ภณั ท อ ง นิ่ กรงุ เทพมหานคร เข างกอกนอ ย ศิริราช การแพทยและการกอต้ังโรงพยาบาลศิริราช เป นพิพิธภั เขตท่ีสํานักสวัสดิการสังคม เพ่ือประโยชนของราษ ร การพั นาการแพทย กรุงเทพมหานครริเริ่มข้นเพ่ือใหเปนแหลงเรียนรู ทย ากอดีตถงป ุบัน ําลองการผาตัดใหผูเขาชม เรอื่ งราวของทอ งถน่ิ ในดา นประวตั ศิ าสตร วั นธรรม ดทดลองเสมือนเปนแพทยและพยาบาลในหอง ศิลปะและภูมิปญญา โดยใชพ้ืนท่ีอาคารโรงเรียน ผา ตดั สวนคลังเกบสนิ คา ดั แสดง โรงละคร บทกวี สุวรร ารามวิทยาคม ภายใน ัดแสดงภาพการ รานคา ศาลาโรงธรรม ซ่งเปนศิลปวั นธรรม เติบโตของชุมชนตามแนวลําน้ําเ าพระยาสายใหม ประเพ ี และภูมิปญญญาอันเปนวิถีชีวิตของชาว ด่ังชื่อปราก ในก หมายอาชญาหลวงวา ท บุรีศรี บางกอกนอ ย และเรอื มโบรา ความยาว ๒๔ เมตร มหาสมทุ ร และแสดงสถานท่ีนา สนใ ตา ง ในเขต ซง่ ถกู ฝง กลบ วน านกวา ๑๐๐ ป เปด วนั นั ทร วนั พธุ - เชน สถานรี ถ บางกอกนอ ย โรงพยาบาลศริ ริ าช กรม อาทติ ย เวลา ๑๐.๐๐-๑๗.๐๐ น. ปด การ ําหนา ย อทู หารเรอื บคุ คลสาํ คญั ของบางกอกนอ ย เหตกุ าร  บตั รเขา ชม เวลา ๑๖.๐๐ น. (ปดวนั อังคาร และวนั กูชาติของสมเด พระเ าตากสินมหาราช เปดวัน นกั ขัต กษ) คา เขา ชม ๑ พพิ ธิ ภั  ชาว ทย ๑๐๐ พุธ-อาทติ ย เวลา ๑๐.๐๐-๑๖.๐๐ น. ปด วนั นั ทร บาท ชาวตางชาติ ๒๐๐ บาท เดก สูง มเกิน ๑๒๐ องั คาร และวนั นกั ขตั กษ มเ สยี คา เขา ชม สอบถาม เซนติเมตร ๒๕ บาท ชม ๒ พพิ ธิ ภั  พพิ ธิ ภั  ขอมลู โทร. ๐ ๒๔๓๓ ๒๑ ๑ หรือ กองนันทนาการ ศิริราชพมิ ขุ สถาน และพิพิธภั การแพทยศริ ิราช สํานักสวัสดิการสังคม โทร. ๐ ๒๒๔๖ ๐๓๐๑-๒ (อยภู ายในโรงพยาบาลศริ ริ าช) ชาวตา งชาติ ๓๐๐ บาท ตอ ๒๕๘๘ เดกสูง มเกิน ๑๒๐ เซนติเมตร ๕๐ บาท พรอม เคร่ือง งบรรยาย โทร. ๐ ๒๔๑ ๒๖๐๑, ๐ เข ลิ่ง ัน ๒๔๑ ๒๖๑๘- www.si.mahidol.a .th/mu- ศูนยมานุ ยวิทยาสิริน ร อยูถนนบรมราชชนนี s ums www.fa book. om/sirira .mus um เขตตลงิ่ ชนั ดั ตง้ั ขน้ เนอ่ื งในโอกาสทส่ี มเด พระเทพ - ai:sirira mus um@gmail. om รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเ ริญพระ การเดินทาง ากถนนราชดําเนินกลางข้นสะพาน ชนมายคุ รบ ๓ รอบ เพอื่ เปนทรี่ วบรวมขอ มลู ทางดา น สมเด พระปนเกลา ถงแยกสมเด พระปนเกลา มานษุ ยวทิ ยาและศาสตรท เ่ี กยี่ วขอ ง เชน สงั คมวทิ ยา เล้ียวซายตรงมาข้นสะพานอรุ อัมรินทร ลงทาง โบรา คดี ประวัติศาสตร ศิลปะ ภาษา และ เบ่ียงซายมือ ตรง ปผานอาคารสยามินทราธิราช วรร กรรม เปนแหลงคนควาศกษาและใหบริการ พิพิธภั อยูซายมือฝงเดียวกัน ากสะพาน ขอ มลู ทางดา นมานษุ ยวทิ ยาแกน กั วชิ าการ นกั ศกษา พระราม ๘ ผานแยกสมเด พระปนเกลาตรงข้น และผูท่ีสนใ มีนิทรรศการถาวรที่ ัดแสดง ดแก สะพานอรุ อัมรินทร ลงทางเบ่ียงซายมือ ตรง ป หองพระราชประวัติสมเด พระเทพรัตนราชสุดาฯ ผา นอาคารสยามนิ ทราธริ าช พิพิธภั อ ยซู า ยมือ สยามบรมราชกมุ ารี หอ งพพิ ธิ ภั เ ครอ่ื งปน ดนิ เผา กรงุ เทพมหานคร 43

ท่ีทาํ ในประเทศ ทย นทิ รรศการชาตพิ ันธวุ ิทยาทาง เรอื ๓ ชั่วโมง ราคา ผูใ หญ บาท เดก ๖๐ บาท โบรา คดี นิทรรศการพั นาการทางสังคมและ ทวั ร์ที่ ๓ บา นศิลปน คลองบางหลวง ชมการแสดง วั นธรรมในประเทศ ทย สว นนทิ รรศการเปด ใหเ ขา หนุ ละครเลกของค ะคาํ นาย และบรรยากาศตลาดนาํ้ ชมวนั นั ทร- เสาร เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. หอ งสมดุ คลองบางหลวง เรอื วนั ละ ๑ เทย่ี ว ออกเวลา ๑๓.๓๐ น. เปด วนั นั ทร- ศกุ ร เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๓๐ น. สาํ นกั งาน ใชเวลา ๓ ชั่วโมง รวมชมการแสดงละครหุน ราคา เปด วนั นั ทร- ศกุ ร เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. สอบถาม ผใู หญ บาท เดก ๖๐ บาท ทัวรท่ี ๔ ชวั่ โมงเดยี ว ขอมลู โทร. ๐ ๒๘๘๐ ๔๒ เที่ยวรอบเกาะ-ลองเรือชมวิถีชีวิตริมสายนํ้าสองฝง คลอง เรอื ออกทกุ ๑ ชว่ั โมง เวลา ๑๒.๐๐-๑๕.๐๐ น. าน ักรยาน อยูที่ถนนสวนผักซอย ๔ เขต คาบรกิ าร คนละ ๖๐ บาท ตลงิ่ ชนั เปนบา นทรี่ วบรวมสะสมรถ กั รยาน และรถ ัดกิ กรรมพิเศษเดือนเมษายน ชวงวันเทศกาล กั รยานยนตท งั้ เกา และใหมเ ปน าํ นวนมาก แม ม ด สงกรานต ลองเรือเลนนํ้าสงกรานตกลางคลอง ดั แสดงเปนพพิ ธิ ภั  แตเ ปด ใหช มอยา งอสิ ระ โดย สอบถามที่สํานกั งานเขตลง่ิ ชัน โทรศัพท ๐ ๒๔๒๔ ผูสะสมคือ อา ารยทวี ทย บริบูร  ศิลปนงานปน ๑๗๔๒, ๐ ๒๔๒๔ ๕๔๔๘ ที่มีชื่อเสียง เปดทุกวัน เวลา ๐ .๐๐-๑๗.๐๐ น. การเดินทาง ากถนนราชดําเนินกลางข้นสะพาน ปด วันอาทติ ย มเ สยี คาเขา ชม สอบถามขอมูล โทร. สมเด พระปน เกลา ตรงเขา สถู นนบรมราชชนนี ขา ม ๐ ๒๔๒๔ ๖๔๖๔, ๐ ๒๔๒๔ ๔๗๐๕ สะพานขามคลองบางกอกนอย (สถานีขนสงสายใต เกา ) ลงสะพานชิดซา ยเขาทางคูขนาน มซี อยใหเลีย้ ว ลา นํา ลิ่ง ัน อยูใกลสํานักงานเขตตล่ิงชัน ริม ซา ยเขา ซอย ตรงมา นพบสามแยก เลย้ี วซา ย ะมาถง คลองบางกอกนอ ย เปนตลาดนาํ้ ขน้ ชอ่ื ในเขตตลงิ่ ชนั สาํ นักเขตตลิ่งชัน ดว ยอาหารหลากหลาย รวมทั้งพชื ผัก ผล ม และ ม รถโดยสารประจ�าทาง รถโดยสารปรับอากาศสาย ประดับ ากชาวสวนท่ีนํามา ําหนาย เปดวันเสาร- ๗ วิ่งถงสํานักงานเขตตล่ิงชัน สามารถข้น ด าก อาทิตย และวนั นักขตั กษท ีห่ ยุดติดตอกับวนั เสาร- ถนนปทุมวัน ฝงศูนยการคาสยามพารากอน าก อาทิตย เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. มีบรกิ ารเรอื นาํ ถนนราชปรารภ ข้นท่ีฝงศูนยการคาเซนทรัลเวิลด เทยี่ วลองคลอง ๔ เสน ทาง โดยซ้อื บตั รและลงเรอื ท่ี หรือข้นที่ถนนราชดําเนินกลางฝงมุงหนาข้นสะพาน ตลาดน้าํ ตลง่ิ ชนั สมเด พระปนเกลา สอบถามขอมูลสํานักงาน ทวั ร์ท่ี ๑ วันเดียวเท่ยี ว ๓ ตลาด-ตลาดนา้ํ คลองลดั เขตลง่ิ ชนั โทร. ๐ ๒๔๒๔ ๑๗๔๒, ๐ ๒๔๒๔ ๕๔๔๘ มะยม ตลาดนา้ํ วดั สะพาน กลบั สตู ลาดนาํ้ ตลง่ิ ชนั เรอื วนั ละ ๑ เทยี่ ว ออกเวลา ๐ .๔๕ น. ใชเ วลาลอ งเรอื ๒ ลา นาํ วั ลงิ่ นั อยภู ายในบรเิ ว วดั ตลงิ่ ชนั ใกล ชว่ั โมง ๓๐ นาที ราคา ผูใหญ บาท เดก ๖๐ บาท สํานักงานเขตลิ่งชัน เปนตลาดน้ําของชุมชนและวัด เรอื วันละ ๑ เทย่ี ว ออกเวลา ๐ .๓๐ น. ใชเวลาลอ ง โครงสรา งเรอื นรา นคา เปนหลงั คามงุ ากใหก ลมกลนื เรอื ๓ ช่ัวโมง ราคา ผใู หญ บาท เดก ๖๐ บาท กบั สภาพแวดลอ มธรรมชาตขิ องพน้ื ที่ มที น่ี ง่ั โตะ ม ผ ทวั ร์ท่ี ๒ เท่ยี วสวนกลวย ม ตลาดน้ําวัดสะพาน ให แบบสบาย ใหอิ่มอรอยกับอาหารหลากหลายใน อาหารปลาวัดปากนํ้าฝงใต ซ้ือขาวหลามริมคลอง บรรยากาศริมนาํ้ พรอ มผกั ผล มสดใหม และตน ม เรือวนั ละ ๑ เที่ยว ออกเวลา ๑๓.๓๐ น. ใชเ วลาลอ ง ประเภทตาง ของชาวสวนท่รี วมกนั นาํ มา ําหนาย 44 กรุงเทพมหานคร

ตลาดน้ําเปดวันเสาร-อาทิตย และวันนักขัต กษที่ มาวามี ระเขใหญในคลองบางระมาด ซ่งชาวบาน ติดตอกับวันเสาร- อาทิตย เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. ในสมัยน้ันเช่ือวาเปนเ าท่ีที่อยูในลําคลองบริเว นี้ สอบถามขอมูล ดท่ี ท่ีสํานักงานเขตตลิ่งชัน โทร. ตลาดน้ําเปดบริการวันเสาร-อาทิตย และวัน ๐ ๒๔๒๔ ๑๗๔๒ นักขัต กษ เวลา ๐ .๐๐-๑๕.๐๐ น. สอบถาม การเดินทาง ากถนนราชดําเนินกลางข้นสะพาน ขอ มลู โทร. ๐๘ ๑ ๑๘ ๘๘๒๕, ๐๘ ๘๑๐ ๑๗๗๐ สมเด พระปน เกลา ตรงเขา สถู นนบรมราชชนนี ตรง การเดินทาง ากถนนบรมราชชนนีฝง ขาออกเลี้ยว มาข้นสะพานขามคลองบางกอกนอย (สถานีขนสง ซายเขา ถนนพทุ ธม ลสาย ๑ ตรงมาประมา ๑ สายใตเ กา ) ลงสะพานชดิ ซา ยเขา ทางคขู นาน ชดิ ซา ย กโิ ลเมตร มปี า ยทางเขา วดั าํ ปาดา นซา ยมอื หรอื เดนิ ตรงมา เลยี้ วซายเขาซอยเสนถนนชัยพ กษ มาตาม ทางโดยรถสองแถวสายสถานีรถ ธนบุรี-วัด ําปา ทางถงทางแยก เลีย้ วขวาเขาถนนชกั พระ ตรงมาถง ขน้ ากบรเิ ว ทา เรอื ทา รถ บางกอกนอ ย ซง่ อยใู กล วัดตลิ่งชัน ตลาดนํ้าต้ังอยูภายในเขตวัดดานซายมือ พิพิธภั ศริ ริ าชพิมุขสถาน รถโดยสารประ ําทาง มีรถโดยสารปรับอากาศสาย ๗ วิ่งถงสํานักงานเขตตล่ิงชัน สามารถข้น ด าก ลา นําวั สะพาน อยูภายในวัดสะพาน ริมคลอง ถนนปทุมวัน ฝงศูนยการคาสยามพารากอน าก บางกอกนอย ถนนปากน้ํา-กระโ มทอง แขวงบาง ถนนราชปรารภ ผา นศูนยการคา เซนทรลั เวลิ ด และ พรม เขตตลิ่งชัน วัดสะพานเปนวัดเกาแกสมัยกรุง มาทางถนนราชดําเนินกลางฝงมุงหนาข้นสะพาน ศรีอยธุ ยา ากการคน พบพระพุทธรูปหินทราย และ สมเด พระปน เกลา พระพทุ ธรปู ๓ องค คอื หลวงพอ โต หลวงพอ กลาง และหลวงพอดํา ตลาดน้ํา ําหนายทั้งอาหารคาว ลา นําวั าํ ปา (อุทยาน ร. ๓) อยภู ายในบรเิ ว หวาน นานาชนดิ ใหเ ลือกชิม พรอมท้ังผกั และผล ม วัด ําปา ติดคลองบางระมาด ถนนพุทธม ล สด ากชาวสวน เปด บรกิ ารวนั เสาร-อาทิตย และวนั สาย ๑ เขตตล่งิ ชนั การกอ สรา งเปนโรงเรือนหลงั คา นกั ขตั กษ เวลา ๐ .๐๐-๐๖.๐๐ น. สอบถามขอ มลู มุง าก บรรยากาศเปนตลาดน้ําเลก สะทอนวิถี โทร. ๐๘ ๖๐๓๕ ๐๔๒๔ ชีวิตชุมชน ฝงตรงขา มเปนสวนกลางเมืองทห่ี าชม ด การเดินทาง ากถนนบรมราชชนนี (ฝงขาออก) ยากมากในป บุ นั ซง่ มีท้ังผล ม พชื ผกั ตาง และ เล้ยี วซา ยเขา ถนนราชพ กษ ตรงมาเขาถนนปากน้าํ - สวนบวั นอก ากน้ี มกี ิ กรรมสอนทาํ ขนม ทยทบี่ า น กระโ มทอง ๑ กโิ ลเมตร ถงวดั สะพาน หรือขน้ รถ แม วบ และมีโ มสเตยบานสวาง ันทร ลักษ ะ โดยสารสองแถว ากซอย รัญสนิทวงศ ๓๕ เปนเรือน ทยโบรา สําหรับผูชื่นชอบบรรยากาศ ของสวนริมคลอง วัด ําปาเปนวัดเกาแกของพ้ืน ลา นาํ คลองลั มะยม อยูถนนบางระมาด แขวง ทใ่ี นสมยั ปลายกรงุ ศรอี ยธุ ยาตอ ตน รตั นโกสนิ ทร และ บางระมาด เปนตลาดนํ้าขนาดใหญแหงหน่ง แบง ดร บั การป สิ งั ขร ช ว งรชั สมยั รชั กาลท่ี ๓ ถงรชั กาล พื้นท่ีตลาดสอง ากถนน าํ หนายอาหารคาวหวาน ที่ ๕ ดว ยสถาปต ยกรรมทหี่ นา บนั อโุ บสถและม ป หลากหลาย เส้ือผาของใชประเภทตาง ของ เปนเคร่ืองถวยชามและรูปปูนปนเทพเ าศิลปะ ีน ตกแตง บา น เครอ่ื งปน ดนิ เผา และสาธติ การปน ใหช ม รวมท้ังอุโบสถมีปูนปนรูป ระเขขนาดใหญทอดตัว มีพรร มนานาชนิดท่ีชาวสวนนํามาขาย และสวน ยาวตลอดสันหลังคา ากตามตาํ นานเลาขานสืบกนั เ ียมตน หรือหองเรียนธรรมชาติท่ีใหความรูแก กรงุ เทพมหานคร 45

ตลาดน้า� คลองลดั มะยม คนรุนใหมศกษาวิถีชีวิตชาวสวนด้ังเดิมที่อยูอยาง ุม นคลอง างหลวง และ านศิลปนคลอง าง พอเพียงกับธรรมชาติ รวมทั้งมีเรือลองคลองบาง หลวง อยซู อยเพชรเกษม ๒๘ ถนนเพชรเกษม แขวง ระมาดนาํ เทยี่ วบรเิ ว รอบ และพา ปบา นขนม ทย คูหาสวรรค เขตภาษเี รญิ ในสมัยการตงั้ กรุงธนบุรี ซ่งมีขนม ทยใหลองชิม และเลือกซ้ือเปนของฝาก ขาราชการขุนนางขาหลวงในสมัยนั้นพากันมาสราง เปดวันเสาร-อาทิตย และวันนักขัต กษ เวลา บา นเรอื นแพอยอู าศยั ในบรเิ ว คลองแหง นี้ ชาวบา น ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. สอบถามขอ มูล โทร. ๐ ๒๔๒๒ งเรียกกันวา คลองบางขาหลวง และป ุบัน ๔๒๗๐, ๐๘ ๒๑๕ ๒๖๕ เหลือเพียงคลองบางหลวง เปนแหลงทองเที่ยวเชิง การเดนิ ทาง ากถนนบรมราชชนนี (ฝง ขาออกสถู นน วั นธรรม วถิ ชี วี ติ ชมุ ชน โดยยงั เหนภาพชมุ ชนดง้ั เดมิ พทุ ธม ล) ตรงมา เลยี้ วซา ยเขา ถนนกาญ นาภเิ ษก ด ากเรือนแถว มคาขายสินคาสอง ากถนน และ มีปายตลาดนํ้าคลองลัดมะยมดานซายมือ ตรงมา เรอื นแถว ม าํ หนา ยสนิ คา ตา ง แกผ ทู มี่ าทอ งเทยี่ ว ถงทางแยกตรงขามสมาคมชาวปกษใต เล้ยี วซายเขา ชนื่ ชมบรรยากาศรมิ นาํ้ สะทอ นวถิ ชี วี ติ ชมุ ชนรมิ คลอง ถนนบางระมาด (ทางลัด ปซอย รัญสนิทวงศ ๑๓) บางหลวง นอก ากนี้มีบานศิลปนคลองบางหลวง ตรง ป ๑ กโิ ลเมตร ตลาดอยูบ ริเว เชงิ สะพานขาม บาน มทรงมะนิลา ตัวเรือนลักษ ะเปนรูปตัวแอล 46 กรุงเทพมหานคร

มีเ ดียเกาแกอยูภายในพ้ืนท่ีบาน สันนิษ านวาเปน สวสั ดิ เชน รถมอเตอร ซต รนุ สมยั สงครามโลก เ ดยี ก ําหนดหนง่ ในส่ที ศิ ของวัดกาํ แพง บานศลิ ปน นา ก าโบรา หลายรปู แบบ ตะเกยี ง โคม ของเลน ชั้นบนเปนแกลลอร่ี ัดแสดงงานศิลปะ ภาพวาด เดก กั รเยบผา และเครอ่ื งใชอ น่ื เปด เ พาะวนั เสาร ภาพถา ย ช้นั ลา ง าํ หนายของท่ีระลก โปสการดแบบ เวลา ๑๑.๐๐-๑๗.๐๐ น. แนวศิลปะ ทุกวันอาทิตย มีการสอนประดิษ  ปดวันอาทิตย-ศุกร คาเขาชม ชาว ทย ผูใหญ ๑๐๐ งานศลิ ปะตา ง โดยเ พาะเครอ่ื งประดบั นอก ากนี้ บาท เดก ๕๐ บาท ชาวตา งชาติ ๒๐๐ บาท สอบถาม ยัง ัดแสดง หนุ ละครเลกค ะคาํ นาย แสดงทกุ วนั ขอ มลู โทร. ๐ ๒๘๐๒ ๐๘๖๓-๔ www.sunthorn- ชวงเวลา ๑๔.๐๐ น. (ยกเวนวันพุธ มมีการแสดง) mus um. om บานศิลปน เปดวัน ันทร-อังคาร เวลา ๑๐.๐๐- ๑๘.๐๐ น. วันพุธ-ศุกร เวลา ๐ .๐๐-๑๘.๐๐ น. เข ทวีวั นา วนั เสาร- อาทิตย เวลา ๐ .๐๐-๑ .๐๐ น. สามารถ า นพพิ ิ ภณั  อยเู ลขท่ี ๑๗๐/๑๗ หมทู ี่ ๑๗ หมบู า น เดินเท่ียวชุมชนคลองบางหลวง ดทุกวัน ๑๐.๐๐- คลองโพแลนด ซอยคลองโพ ๒ ถนนศาลาธรรมสพน ๑๘.๐๐ น. (สวนวัน ันทร-พ หัสบดี เปดบางราน) เปนสถานท่ี ัดแสดงขาวของของชาวเมืองชาวบาน www.klongbangluang. om ท้ังของเกาและของใหมหลากหลายประเภท เชน การเดินทาง มาตามถนนเพชรเกษม เขาซอย ของเลน หนงั สือ เครอื่ งเขียน เคร่อื งครัว และของใช เพชรเกษม ๒๘ สุดซอย นํารถยนตมา อดท่ีวัด ในชีวิตประ ําวันตาง งเปรียบเสมือนคลังมรดก คหู าสวรรค เดนิ มาทางวดั เลยี บมาตามรมิ คลอง หรอื ถายทอดอดีตสปู  บุ นั สรา งอยใู นพนื้ ที่ ๕๘ ตาราง เขา ซอยเพชรเกษม ๒๐ อดรถทว่ี ดั กาํ แพง เดนิ เลยี้ ว วา เปนอาคารสมัยใหมก วาง ๓ คูหา สงู ๓ ช้นั ครง่ ซา ยเลยี บคลอง ขน้ สะพาน มซี อยเลกดา นขวามอื เดนิ ช้ันลาง ําลองรานคาในอดีต เพื่อยอนบรรยากาศ มาตามสะพานขา มคลองบางหลวง ยุคกอน พ.ศ. ๒๕๐๐ ทั้งรานขายกาแ รานขายยา รถโดยสารประ าํ ทาง สาย ๘๐, ๘๑, ๑, ๑๔๖, รานตัดผม เปนตน รวมท้ังมีหอง ัดนิทรรศการ ๑๕๗, ๕๐ ๕๔๒ ลงซอย รัญสนิทวงศ ๑๓ และ หมนุ เวยี นตามหวั ขอ ตาง เปดใหเขา ชมเ พาะวนั ตอรถสองแถวมาท่ีชุมชนคลองบางหลวง เสาร-อาทิตย เวลา ๑๐.๐๐-๑๗.๐๐ น. คาเขาชม เดนิ ทางทางเรือ สามารถใชบรกิ ารเรอื ลองทองเท่ียว ผใู หญ ๓๐ บาท เดก ๑๐ บาท สอบถามขอ มูล โทร. คลองเสน ทางตลาดนาํ้ ตลงิ่ ชนั -คลองบางหลวง ในวนั ๐ ๔๕๗ ๒๖๐๓, ๐ ๒๐๐ ๒๘๐๓, ๐ ๒๕๗ ๔๕๐๘, เสาร- อาทติ ย เวลา ๑๓.๓๐ น. ราคา ผใู หญ บาท ๐๘ ๒๐๐ ๒๘๐๓, ๐๘ ๖๖๖ ๒๐๐๘ โทรสาร ๐ เดก ๖๐ บาท ลงเรือทที่ าตลาดน้ําตลงิ่ ชัน ๒๘๖ ๖๒๘๑ การเดนิ ทาง ใชถนนบรมราชนนี มาพทุ ธม ลสาย เข างแค ๒ ปทางคลองมหาสวสั ดิ นสดุ ทาง ะพบถนนศาลา พพิ ิ ภณั สุนทร อยบู านเลขที่ ๘๒/๔๐ ซอยบญุ มี ธรรมสพน เลีย้ วซา ย ปตามปา ยพิพิธภั  ถนนสขุ าภบิ าล ๑ ทา เกษตร (แยก ากถนนเพชรเกษม บรเิ ว หา งโลตสั บางแค) เปนพพิ ธิ ภั เ อกชนทเี่ กบ พิพิ ภัณ พระกํานัน ู า ิ อยูถนนพุทธม ล รวบรวมของโบรา หลายยุคสมัยของ ทยและตาง สาย ๒ บริเว ส่ีแยกทศกั  เปนพิพิธภั  ประเทศ โดยเกดิ ากการสะสมของคุ สนุ ทร ชโู นทยั เอกชน ดั แสดงพระบชู า ๒๐๐ กวาองค ากหลาย กรงุ เทพมหานคร 47

พระบรมราชานุสาวรยี ์พระเจา้ ตากสินมหาราช 48 กรุงเทพมหานคร

ยุคสมัย พระเครอื่ ง ๓๐๐๐ องค และเครอ่ื งรางของ การเดนิ ทาง ขลัง โบรา วัตถุชิ้นเดน คือ พระพุทธรูปสุโขทัยที่ รถยนต์ เสน ทางที่ ๑ ากวงเวียนใหญ มาตามถนน งดงามทสี่ ดุ องคห นง่ และพระบชู าอายุ ๔๐๐ ป ขนาด ตากสิน- อมทอง-เอกชัย-วัด ทร และเสนทางที่ ๒ เทา เมลดขา ว เปด ทุกวัน เวลา ๑๐.๐๐-๑๗.๐๐ น. ถนนกาญ นาภิเษก-เอกชยั -วดั ทร คาเขาชม ๒๐๐ บาท สอบถามขอมูล โทร. ๐๘ รถโดยสารประ าํ ทางสาย ๔๓ เทเวศร- สะพานพทุ ธ- ๖๓๗๔ ๐๕๐๕ โรงเรยี นศกษานาร-ี วงเวียนใหญ และรถโดยสารประ ําทางสาย ๑๒๐ ากมหาชัย หอศลิ ปพทุ ะ อยูเ ลขท่ี ๑ ถนนบรมราชชนนี แขวง เมืองใหม-ถนนเอกชัย (วัด ทร)-ถนน อมทอง-ถนน ศาลาธรรมสพน เปนสถานที่ ัดแสดงงานศิลปะทาง ตากสิน-วงเวียนใหญ-ถนนลาดหญา-คลองสาน พุทธศาสนา ซ่งมีทั้งการ ัดนิทรรศการหมุนเวียน รถ สถานมี หาชยั -วงเวยี นใหญ ลงสถานยี อ ยวดั ทร และนิทรรศการถาวรในรูปแบบดิ ิตอล อารท เดินทางทางเรือ สามารถเชาเรือ ากทาชาง ลองมา พรินทติ้ง พิมพภาพลงบนผาใบ และเปนภาพพุทธ ตามแมน้ําเ าพระยาและเขาคลองตาง มาตลาด ศิลปท่ีงดงามยิ่ง แสดงเร่ืองราวของพุทธประวัติของ นํา้ วดั ทร องคสมเด สัมมาสัมพุทธเ า นอก ากนี้ ัดใหเปน ศูนยศกษาพระ ตรป ก สถานท่ีแสดงธรรม และ เข างขุนเทียน ป ิบัติธรรมแกผูท่ีสนใ เปดใหเขาชมทุกวัน เวลา พพิ ิ ภณั ท อ ง นิ่ กรงุ เทพมหานคร เขตบางขนุ เทยี น ๑๐.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถามขอมลู โทร. ๐ ๒๔๔๑ อยูที่ถนนพระราม ๒ เปนพิพิธภั  เขตท่ีสํานัก ๑ ๔๐, ๐๘ ๕๔๒๕ ๓๖๖๓, ๐๘ ๐๘๔ ๕๖๖๔ สวัสดิการสังคม กรุงเทพมหานคร ริเริ่มข้นเพ่ือให www.th buddhaartgall r . om -mail: bud- เปนสถานที่การเรียนรูเร่ืองราวของทองถิ่นในดาน dhaartgall r @gmail. om ประวัติศาสตร วั นธรรม ภูมิปญญา โดยใชพื้นที่ อาคารโรงเรียนคลองพิทยาลงกร  แขวงทาขาม เข อมทอง เขตบางขุนเทียน ภายใน ัดแสดงวิถีชีวิตชาว ลา นําวั ไทร อยูในเขต อมทอง ฝงธนบุรี ด บางขนุ เทยี น ทม่ี าของชอ่ื เขตบางขนุ เทยี น สวนผล ม รับการ น ูใหเปนแหลงทองเที่ยวรวมสมัย ที่นา ในเขตบางขุนเทียน สวนสมบางมด ซ่งข้นช่ือใน สนใ อีกคร้ังหน่ง สามารถทองเท่ียวทางน้ํา ปตาม รสชาติความอรอย และการทํานาในอดีต ขาวของ เสนทางสายประวัติศาสตรท่ีคลาคลํ่า ปดวยเรือขาย เครอ่ื งใชสมัยโบรา เรอ่ื งราวของสั านกรงุ เทพฯ สินคา ากสวน และการซื้อขายสินคาบนบกริมฝง เสนทางเดินทางของพระเ า ตากสินมหาราช บคุ คล คลองสนามชยั หนา ตลาดน้ําวดั ทร โดยเ พาะในวัน สําคัญทางประวัติศาสตรของบางขุนเทียน เชน เสาร- อาทติ ย และแวะชม ตา� หนกั ทอง หอกลองเก่า พระบาทสมเด พระนง่ั เกลา เ า อยหู วั สนุ ทรภู พนื้ ท่ี สถาปตั ยกรรมสมยั อยธุ ยาในวดั ไทร เกง๋ จนี ทปี่ ระทบั ปาชายเลนในเขตบางขนุ เทียน และสถานทนี่ าสนใ รชั กาลท่ี ๓ ตกุ๊ ตาจนี ล�า้ ค่าในวัดราชโอรส นมสั การ ภายในเขต นอก ากน้ี สามารถเชารถ กั รยานข่เี ทย่ี ว พระพทุ ธรปู ทรงเครอื่ งจกั รพรรดิ และภาพเขยี นเรอื่ ง ชมปาชายเลน หรอื โครงการเกษตรนาํ้ เคม เปด วนั พธุ สามกกที่ วดั นางนอง นมสั การ หลวงปูเ าวัดหนัง -วนั อาทติ ย เวลา ๐ .๐๐-๑๖.๐๐ น. มเ สยี คา เขา ชม (ปด วนั นั ทร- องั คาร) สอบถามขอ มลู โทร. ๐ ๒๔๕๒ กรงุ เทพมหานคร 49

๕๐๐๑ (เขาชมเปนหมูค ะ ทํา ดหมายเรียน ของแทน านมรี ปู ปน นนู ดา นละ ๒ กรอบรปู ถา ยทอด ผูอาํ นวยการโรงเรียนคลองพทิ ยาลงกร ) ภาพประวตั ิศาสตร ๔ กรอบ คือ รปู ประชาชนทุกวยั แสดงอาการโศกเศราหมดความหวังเมื่อกรุงแตก เข คลองสาน สมเด พระเ าตากสินมหาราชทรงเกลี้ยกลอมให พระ รมรา านสุ าวรยี พ ระเ า ากสนิ มหารา อยู ประชาชนรวมกําลังกันตอสูกูอิสรภาพ และสมเด บริเว วงเวียนใหญ ถนนประชาธปิ ก ประดิษ านใน พระเ า ตากสนิ มหาราชทรงตอ สขู า ศก รปู ประชาชน ลกั ษ ะทรงมา พระหตั ถข วาทรงพระแสงดาบ ความสงู พลเมืองมคี วามสขุ ที่กอบกอู สิ รภาพ ด อนุสาวรยี  ากเทามาถงยอดพระมาลา เมตร เปดป ม กษเม่ือวันท่ี ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔ ๗ านอนสุ าวรยี เ ปนแทน คอนกรตี เสรมิ เหลกสงู ๘. ๐ และมีพิธสี กั การะพระบรมรูป ในวันท่ี ๒๘ ธนั วาคม เมตร กวา ง ๑.๘๐ เมตร ยาว ๓. ๐ เมตร สองดา น ของทุกป สวนสมเดจ็ ยา่ 50 กรงุ เทพมหานคร