ตำนานเรื่องสามก๊ก

* 05‘■ด้ไ*1 '1'*' 895.13 {บมพเ{เนอนา สิ3ณ์โนงาแฌาปนฑจต่ฒ ด495ตน ไขนาถ สิ;)นตกต I โน (.ม3วัตมกุฎกย้ต3ยา3าม 13 ๐ สิงนาตม ย^□๗



103:แ1เ/แจ ส่ผเตโเพ3ะ1งิาบ3ม1งฅ้เจฮ ก3มพ3ะ0ใฒ3ง3ฟ1แภใพ {บแผเ{เแอแส์งณ[แงาแฌาปแกิ;!(กิ10 แาฃแาถ สิงแฒาสึ่ 'ณ (มงุอ้'ตแกุฎกฟ้ฅริยางาม 130 สงแาคไ^ะเ(^00ฯ^

I I * 6\\&0เ^1'4 บี^'' 020401

ซิส่)ฦ(ๆมแห่ฟ่^^ คำไว้อาล้ย คณนาถ สิงหศ้กดิ ชำพเจ*11ได้รบทราบ'ข่าวการมรณก2รมของ คณนาถ สิงหศ'กด ดว้ยความตกใจและรูสิกเศร่าสลดใจยิง คุณนาถ ฯ เบนผู้ท้ หน้งในวงการแข่งชำ คณะกรรมการอำนวยการราชตฤณม่ยสมา ได้เชิญคุณนาถ ฯ เขาร่วมเบนกรรมการกำกิบการแข่งชำด้วยท คุณนาถ ฯ จะมาร่วมประชุมดวยตามกำหนดทุกคระงนอกจากติดกิจธระ จำเบนจริง ๆ เท่านน คุณนาถ ฯ ได้ให้ขอติดเห็นต่าง ๆ ทิเบนป ในวงการแข่งชำตงแต่อด้ตถงบจจุบ'น นอกจากนนคุณนาถ ฯ ยิ เบนอนุกรรมการยกร่าง1ข่อบงคบสมาคม,ใหม่ ได้ทำงานอย่างไม่เห เหน็ดเหนอยอุทิศตนให้แก'สมาคมฯ อย่างแท้จริง การจากไปชอง คุณนาถ สิงหศํกด้ ช้งยิงกำลิงทำประโยชนได้หลายประการ จง น่าเสยดายและอาลิ,ยเบนอย่างยิง ข่าพเจาในนามคณะกรรมการ ฯ ขอ ต่งจิตอธษฐานให้ดวงวิญญาณฃองคณนาถ สิงหศ่กด ได้ไปสู่สุคติ สํมปรายภพโพ้นเทอญ. พลตรี่ เลชา?รูการกิตติร/สิกค ราชต!รูณงายส,VIคม ๆ



คานา เนองในงานฌาปนกิจคํพ นายนาถ ดึงหคํกดิ กำหนดงานวินทิ เ00 ดึงหา คม ๒&๐ฟ่ ณ เมรุวิดมกุฎกษํกริยาราม น.ค้. นวถคํริ ดึงหกิกคิ ซ็ง ไค้มาแจ้งแก่เจ้าหนำทกองวรรณกดแตะประวิตคำค้ฅริ กรมคํถปากร ขออนุญาต จดพิมพหนำค้อเรองตำนานค้ามกก พระนิพนช์ค้มเด็จ จ กรมพร:ยาดำรงราชา นุภาพ เพอแจกเบนอนุค้รณไนงานํน กรมคํตปากรยินดอนุญาตไหจดพิมพ์ไค้ ดำประค้งพ์ หนำค้อตำนานเรืองค้ามก่กน ค้มเด็จจ กรมพระยาดำรงราชานุภาพไค้ทรง อชิมายไว้เมื้อพิมพ์กร1งแรก พ.คํ. ๒^ฟ่ต วิา “ค้มเด็จพระเจ้าพยาเชอ เจ้าพ''าบริพิตรค้ขุมฬนชุ้, กรมพระนครค้ วรพินิต ฯ ทรงปรารภการพระกุคํตอินจะทรงบำเพ็ญค้นองพระคุณค้มเด็จพระ ดำรข้ปริกษาขำพเจำถงเรืองหนงค้อชิงจะทรงพิมพ์เบนมิตรพล่ค้ำหรํบประทานใน งานพระเมรุ โปรดเรองค้ามกก ดวยทรงพระดำริว่าพนหนงค้อซ็งนํบถอกินมาว แต่งคท๎งตำเรืองแค้ค้านวนทแปถพนภาษาไทย ถิงไค้ใช้เบนตำราเรยนอย่ เรองหนง แต่ทุกวินนจะหาฉบบดไม่ไค้เค้ยแตว ดำยเบนแต่พิมพ์ต่อ ๆ กินมา มิไค้ ชำร ะกินฉบ*บทิพิมพ์ไนชํนหลง ดำรค้'ว่า ถาหากว่าราชบณฑิฅยค้ภา ตำฉบำแค้จำการพิมพ์ใหม่ไห้กินไค้ท5งเรือง กจะทรงรบบริจากทรพยพิมพ์เรือง ค้ามกกเบนหนำค้อค้าหรบประทานเรองหนิงในงานพระเมรุค้มเดจพระชนน ขำพเจำ ไค้พงมื้ความยินด็ รค้กว่าเบนหนำทของราชบณกิาตยค้ภาจะต่องรบค้นองพระป ค้งก คำยหนำค้อค้ามกกเบนหนำค้อเรองค้ำกิญ แค้เบนหนงค้อเรืองใหญ่กง 4 เล่มส์มุดพิมพ์ จะหาผู้อนรำพิมพ์ทํ้ง์เรืองยาก'ยิงนก ถำพนโอกาค้นแถว กไม่ ค้ามารถกำหนดไค้1ว่าเมธใด'จะ'ไค้ชำIะแตพิ,มพ์ หนงค้อเรอง'ค้ามก่กไห้กกิบกนดํดำ เก่า ขำพเจ้าจงกราบทูถรํบจะทำถวายให้ทนคามพระประค้งพ์

1 เมอกราบทสรํบแสว่มาพิเกราะห็ดเห็น'ว่าการทิจะพิมพ์หนำค้อสา ฉบบงานพระเมรุสมเดจพระบีต'คุสาเจ้า 1 กรง์น มช่อสำคํญซงควรคำนิงอ ขอ ช่อหนิงคอนกเรืยนทุกวํนนการเรืยนแถกวามรกว่างขวางกว่าแต่ก่อน หน สอสามกกฉบบพิมพ์ใหม่จะคิองให้ผู้อ่านไค้กวามรู้ยิงขนกว่าอ่านนิบบทิ เดิม จิงจะนบว่าเบนฉบํบดสมก่บทพิมพ์ในงานพระเมรุสมเด็จพระบ็เฅุจฉาเจ้ กวามขอนเห็นทางทจะทำได้มอย่ ดวยอาจตรวจสอบหน*งสั้อต่าง ๆ หากวาม อนเบนเกรืองประกอบหนงสอข้ามก๊กมาแสดงเพิมเติม แสการส่วนนเผอิญม ข้ามารถอยู่]นราชบํณ'ฑิฅยสภา คออำมาคยโท พระเจนจ้นอำษร (สุดใ ฑากาส) ซงเชิยวชาญทงภาษาจ้นแสได้เกยอ่านหนงข้อจ้นเรืองต่างๆมา เบนผู้เสาะหากวามรู้ทางผายจน แสมสาสตรา1จารยยอร์ช เซเดข้อิกคนหนง ร ช่วยเสาะหาทางประเทสอิน คิวขำพเจ้าเสาะหาทางผายไทย ช่วยก่นก่นกว่าห ความรู้ เนองด’วย เรือง หนำข้อ สามก่ก อนยิงมได้ปรากฎแพร่หตายมา อกหสายอย่าง ถาว่าฅามแบบทเคยทำมา กวามรู้ทได้เพิมเคิมเช่นนมำแสดงไว้ ใน '‘กำนา'' หรือ “กำอชิบาย” ช่างหนาเรอง แต่กวามอนจะพ์งกส่าวดำยเรื สามก่ก ถำเรืยบเรืยงให้สนกระแสซงจะพนประโยชนในทางกวามรู้ เห็น1จะ หนำข้อมากเกินขนาดทิเคยลงไนกำน์าหรอกำอชิบาย เมอกิดใกร่ครวญว่า อย่างไรด็ ขาพเจ้าหวนรำยิกถิงคร้งสมเคึจพระบกุจฉาเจ้า จ ทรงบ0า นิถองพระซนษากรบ 'ะ'๐ มี เมอบระกา พ.ส. ๒4'ะXI ไปรดให้พิมพหนงสอบท สะกอนเรืองอิเหนา พระราชนิพนขพระบาทสมเด1จพระพทขเสิสหตานภาตํย ปร ทานเบนมิกรพล ครำน2นขาพเจ้าได้แต่งเรองตำนานฉะคอนอิเหนาพิมพ์เพิมเบ ภาคผนวกถวายอิกเรืองหนิร สมเดจพระบตุจฉาเจ้า ก โปรด งานพระเมรุกร๎ง ขำพเจ้าก็นกปรารถนาอยู่ ว่าจะริบหนำททำการอย่างใดอย่างหนิง พ พระคุณสมเด็จพระบศุจฉาเจา ก ชิงได้มมาแก่คิวขำพเจ้าคสอดจนเหส่ จะเปรยบปานได้โดยยาก กนิกขนได้ว่า ถาตงแรงแต่งตำนานหนำสอสามก๊กพิมพ์

ง เพิมเบนภาฒนวกถวายบูชาพระสพเหมอนอย่างเกยแห่งเรื้องคำนานสะคอนอิ ถวายเมอพระองกยํงเสด่จคำรงพระชนม์อยู่ เห็๋นจะสมควรยงกว่าอย่างอื แถเบนมูถเหคุไห้ขำพเช้าแต่งคำนานหนงสอค้ามกก ชิงพิมพ์โนสมุดเถ่มน” กรมสิตปากรขออนุโมทนาโนกุสตราสทํกษิณานุปทานทเจ้าภาพได้บำเพ อุอิสแด่ นายนาถ สิงหสก์ด ฅตอดจนให้พิมพ์หนํงสอเรื้องนขนเบี่นวิทยาทาน อุอิส ขอกุสถทงน จงเบนบจจํยดธบนคาตโห้ นายนาถ สิงหสกคิ ผต้วงตบ ไปแต้ว ประสบแห่อิฐ^คุณมนุญถป็ ตามควรแก่คติวิสยในต้มปรายภพ การเทอญ. กรมศิลปากร ฒ ๐ กรกฏาคม ๒&๐๘



นายนาถ สิงหศ้กด ชาตะ ๒® เมษายน ๒๔๔๒ มตะ ๒๒ เมษายน ๒๕0๒



รับพระราชทานถวยดารบ จาก ผู้สั๋าเร็๋จราชการแทนพระองค เมึอ ๖ รัเโไกิเม่ 1®ร6(X



ต2วศพ ว*ดมกุฎกษ*ต?ยาราม ไ®)ไ®* เมษายน 1ต๕๐ฟ่



ตงศพ ว่ดมโาฎกฟ้ตริยาราม๒๓ Iมมายม ๕0(ท) ต2งศพ ว'ดมกุฎกษตริยาราม ๒๕ เมษายน ๒๕๐ฟ่



พระคุณของพ,ธ วนที ๒๒ เมษายน ๒*0ฟ่ เบน'วนทีนำก‘วาม,วิปโยคอย่าง1ใหญ่หถ1วงมา สุดวงไจของลูก เพราะเบนวนทีพ่อโดจากถก ‘คุ ไปอย่างไม่มวนกตบ จรงอย แม้ว่าไนระยะหลง ๆ น สุขภาพของพ่อไม่ค้จะด้น้กม่โรคประจำฅวอยูทลายโร ตาม พ่อกย่งดูลมบุรณแข็งแรงด ยงไปกว่าน๎น พ่อม้ความอดทนอย่างยิงยวค มกพุดเค้มอ'ว่า,'ไม่เบนอะไร จนบางครง หมอบอกกํบพ่อตรง ๆ ว่า พอกำลงใม่ ค้บายมาก แค่พ่อกยํงืยนขินอย่างหน่กแน่นว่า พ่อขิงไม่เบนอะไร.อยู่น่นเอง ทงน กด้วยประค้งกที1จะ โห่ลูก ๆ แยะผู้ใกล้ชิดคลายความห่ว\"ง1ใ1^ยกำนโดิยมงณิได ความเ•๘จบบ'IวยขยงพIอเองแมแคนอย คนสุดทาย ก่อนทีพ่อจะยินใจ หมอกระซิบบอกตกว่า\"คนนยาการ ของพ่อน่าวิตกมาก” ลูกจิงคอยเม่าคูอาการอยู่อย่างใกล้ชิด พ่อก็ไม่ยอม อุตส่าห์ค้งให่ลกไปนอน โดยปลอบลูกว่า พ่อไม่เบนอะไรมากหรอกกำเมน แล้วพ่อจะเรยกลูกเอง ทง ๆ ทขณะนนปรอทของพ่อขนสุงถิ้ง *06—00* กไม่คิดเตย1จนนิดเดยว'ว่า ลูกจะไท้อยู่กิ]รพ่อเบนคื้นสุคล้าย แสะทสุดพ่อ ตก'!ปชํวนิรินดร โดยทงแต่คุณงามความคไว้ไหลูกระตกถิง ทง ๆ ทรู้'อยู่แล้วิว่า วํนหนงพ่อจะตองจากลูกไป ตามกฎชรรมคาของโตก อนมเกิดแลวก็ฅธงมึ้ตาย แค่กระนน ลูกกึยิงไม่ค้ามารถทีจะหํกหามเจของลูก มิให้โค้กเค้ราอาถยอาวรณ ถงพ่อสุดทีรํกของลูกไค้ และจะขอจดจำว่น่น่นไวัตราบชวชวิฅของลูก พ่อเบนบุตรของคุณปุเนยนแตะคุณย่าเขม คุณปุเนยนเบนบุตรข คุณทวดค้งห์โต คหบค้ม้ชื้อของจวิหว้ด้ตาก คุณย่าเข็มเบนบุตรพระยาพิ ค้มบ้ตบ?บรณ์ ( ค้กฺลเดิม พิค้สยบุตร ) พ่อเกิดเมธวนพขที ๒ต เมษายน ๒6 ณ จํงหวํดนกรค้วรรค และถงแก่กรรมเม้อวนพุปีท ๒๒ เมษายน ๒*0ฟ ควยโรค ปอดบวม ณ โรงพยาบาสจุฬาลงกรณ ทงให่ลูก ๆ ซิงเบนหญิงท๎งั้หมดค่

ช ก่นคามตำพิงรวม ^ เพ กอ ด. น.ส. นวตกร สงหกํกด ๒. นางน*นทา โรงษ1จนท/ ยก. น.ส. นาฐยา สงหก^ทดปริ น.ส. นซ สงหกปีก^'ด^ &. น.ส. นงถกษณ ส-*-*งหก(บก/ ด ค.ะะ้.งหค0ํ^-ก.ดะะ. น.ส. นุชนาถ ส*ะ.งหก0ก^ ดX ต!. น.ส. นยนา ส/. น.ส. นงนาถ .สะะ.งหก0ก^ ด^ ด.ญ. นลน สงหกถด พ่อ1ไค้ห่มเทชื้วคเตงไปในดำนการกำ ตามแบบอย่างของตนตระกถ พ่อ เริมคนการกำดํวยการเข่าช่วยคุณบา,!เองพ่อผลิคเก'รื้องตำอางจำหน่าย ณ ราน “อำพินปรุงมุปผา” คงอยู่ทบานหมอทางดานขาหุรํด ซงกุณบาของพอเบน เมื้อประมาณ 4.& บีมาแถํว แตะโนขณะน็น์เกรอ*ยำอางงอองราน “อำพนป บปผา” กำยํง์มชื้อแตะแพร่หตายมากทิสด พ่อช่วยกุไแบำอยู่เบนเวถา จงใดริเยกมาค1งโรงงานผลิคเกรื้องตำอางฅรามะนาว เช่น ฝุ่นมะนาว ครื้มใส่ผม นำหอม กล-! ชื้อ “ 1รงงาน น. สิงห ” ขิงบีจจุบํนนด้งอย่ทํ่ถนนราช อำเภอปทุมก่น อนเบีนทส่'วนฅวาเองพ่อเอง พ่อสนใจการกหาทุกอย่าง ไม่ว่าจะเบนฟุฅบอถ มวย หรอกหาอะไร ก็คาม จนไค้ร*บแต่งต1!จากกระพรวงมหาดไทย ให้เบนกรรมการส่งเสริมก็ ประชาซนชองเท?1บาสนครกรุงเทพ พ่อไคปฐิบํคหนำทฅิดฅ่อก่นํมาจ ถงแก่กรรม นอกจากน พ่อยงเบนยูหนิงทิสนบสนุนส่งเสริมการบำรุงพน ของทางราชกา?อย่างจริงจง พ่อไค้ฅํงกอกมาของพ่อขนเอง ชื้อกอก “นายนาถ

ซ ต้งห?,เกติ” แฉะยิงได้ร่วมกํบเพอน ‘ๆ ก่งขนอกหถายกอก เช่นกอกนินนาท คอก บางลำภู กอกปทุมว*น กถา พ่อเคยได้รบเลื้อกก่งเบนกรรมการราชกฤณ ต้มากม แฉะพนกรรมการ1จกการแข่งมาขยง'สนามมาราชฅฤณม่ยต้มากมด้วย 1นบรรดาเค้าชองกอกมำทงทถายน็น์ต่างมก'วามปรารถนาแฉ:ใฒนต้งต้ตอยู่อย่าง หนง น^ลื้อการได้รํบพระราชทานถวยรางว*ถคาริบ ซิงมบ็ถะกร1งเท่าน'น พ่อ พยายามทิจะให้ได้รบเกยรติอินต้งต้งมอยู่เบนเวถ าหถายบ แฉะในทิต้ด ปรารถนาของพ่อก็ประสบกวามลำเริจ มำถูกผต้ม ชอภํทรินท/ซองพ่อ ชนะ การแช่งข*นอย่างงดงาม แฉะ1'ได้ร”บถ้วยพระราชทานดารบ เมอบี พ.ต้. ชนะในการแช่งขํ!เชิงถํวยกถาไหม เบนอิน ธนนบว่า เบนเกยรติอย่าง ในดำนการปกกรองทองกิน พ่อก็มความต้นใจไม่นอย ไค้ทยายามลํง เฉริมก'ารเลื้อกก่งสมาชิกเทต้บาถนกรกรุงเทพมาทุกยุคทุกต้มข แถะกรงหตํงทต้ พอทนกวามออินวอนของเพอน ๆไม่ได้ จงได้เขาต้มกรรบเตอกก่งค อินเบ์นกร๎งแรก,ในช่วิต แฉะกได้ร*บเลื้อกก่งเบนต้มาชิณทต้บาตนครกรุง กวามปรารถนา ไนต้มโ)คุณฉุรพง/ ฅริร้ตน เบนนายกเทค์มนตริ แฉะได้ จากต้มาชิกภาพเมึอต้ภาอุกยุบ ฅถอดเวฉาทิพ่อดำรงตำแหน่งต้มาชิกสภาเทต้บาถ นครกรุงเทพนํ้น พ่อไค้ปฎิบ*ตหนาทิมาค้วยมออนขาวต้ะอาดไม่มด่างพรอ อย่างได ต้มเก็ยรติแถะอิกดิต้รชองตระภูฉ ทำให์ถูกภูมิไจในพ่อทิรํกของ อย่างยิง นอกจากงานค้านค่าง ๆ แตำ พ่อยงเบนกนทิชอบแต้วงหากวามร้อย่างไม่ หยดหย่อน ชอบอ่านหน่งต้อ อิงแก่หนงต้อพิมพรายวน รายต้ปดาห ไป1จนถง

ณ หนงข้อวรรณกด ข้ารกด 110;วชาการ ทึ๋ข'าง'าเฅํ่ยงของพ่อ จิงมหนงข้อ นานาชนิดอยูเบนปร;จำ พ่อม*กไชเวถาว่างอ่านหน*งข้ธอยู่เข้มอ พ่อมก ดมาก เมออ่านแล่วกมกจะมาเล่าไห'ถูกพ่ง ทำไห่ถูกพถอยได้รบความ ดวย แถะผถ'จากการธอบอ่านหนงข้อชองพ่อนนเอง จงทำได้พ่อกถายเบน เขยนหนงข้อได้คกนหนิง คถอดชวิตของพ่อ พ่อพยายามประกอบแค่กรรมด มกวามอุฅข้าห;'วิริยะ เบนเถิก พ่อข้ร่างคิวขนได้อย่างน่าชม พ่อพราข้อนถฺกอยู่เข้มอไหชยนหมํ ได้ดำรงตนอยู่ เนกวามซอข้ตย์ข้จริฅ ไห่ประกอบแค่คุณงามคว2^ามXXกด้ เกยรติยกชื้อเข้ยง วงห่คระกถอย่าง'ยิงยวค เพราะการข้รำงชื้อเข้ยงเกยรติยข้ การดำรงไว้ซิงข้กดิข้ริของคระกถนํ้น จะคิธง,ไซ้เวถายาวนานมาก เราก็ยํงข้ร่างไม่ข้าเริจ เพยงแค่เราไม่ระมิดระวํงเท่านน ชื้อเข้ยงเก็ยร วงห่คระกูถของเรากจะพถอยม่มถทินขนได'อย่างกาดไม่กง ขอไห่ถกของพ่อทุก กนจงจํา'ไว้1ว่า “ล่าไม่ข้ร่างแล่ว ก็อย่าทำถาย'’ ขอไห่ดูพ่อเบน ข้ร่างชื้อเข้ยงแถะเก็ยรติยข้ไว้ไห่วงค์คระกุถบางแล่ว ขอไห่ถก ๆ ต่อไป. พ่ออบรมถูกไห้ทำแค่กรรมด้เท่านน พ่อมแต่กวามกรุณา เออเพ่อ เยื้อแผ่ พยายามทำคิวอย่างทิดไว้ไห่ถูกถอปฐิบ้ฅคาม ไห่ความ กวามอบอุ่นแก่ถูก ๆ โดยเท่าเทยมกน คอยดแถถูกไม่ได้ได้ร*บกวามเดอ กายแถะไจ จงนไเว่าพ่อเบนพระพรหมของถูก'โดยแท้ ปกติพ่อเบนคนไจกวาง ถอกวามซอข้ฅยเทิยงขรรมแถ;ความเมคตา กรุณา เบนหถกไนการกบหาข้มาคมกบเพอนฝูง พ่อจิงมมฅรข้หายมา พ่อกบได้ต2งแฅ่เดกไปจนถิงมู้ใหญ่ แม่แค่ไนหมู่เพธนๆ ของถูก พ ข้นิฑข้นม จนเบนทิเการพรกของเพยินถูกทุก'''เกน ฉะน่น์ไนงานทำบญค้พ

พ่อนอกจากเขธน ‘ก ของพ่อแถว เพื้อน 'ๅ ของถูกกไดขากนมาช่วยอย่างเขมแ ไม่รู้1จกเหน็ดเหนอย ซงถ่าพ่อม่ทิขยญาณเถงเห็น พ่อกง1จะปถมใ1จไม่นกย พ่อเบี้น๓มดท้าชาในพระพุทชดาค้นาอย่างแรงกถ๎า ฅถธดชวิคของ พ่อทำไว้ทงบุญแถะทาน ได*ค้ริางกฺดถไว*มากมาย ไม่ว่า'จะเบึ้นการทำบ ไนรูปใด เช่น ค้ร่างวิด โบค้ถ์ วิหาร ดาถาการเปรยญ ไปจนกระทิง ใค้บาตร ทอดผาบา ทอดก^น การทำบุญของพ่อน บางกรงพ่อกดำเนิน การเอง บางกรงก็ร่วมกํบญาติมิครเพ่อนฝูงคำเนินการ ม่วนการทำทานน็น์ พ่อ ได้ทำอยูเบนประจำ ไม่ว่าใครจะมาหา พ่อเบนต*องช่วยเหลอทุกกน มากบาง นอยบาง คามแค่กวามจำเมนแตะความเหมาะค้ม กุดถบุญราดทิพ่อไค*กระทำ ไว้ทิงปว งนนั้กง1จะนำดวงวิญญานของพ่อ'ไปม่ค้คติในค้มปรายภพโนน หากชาติหน*าม่จริง ถูกขออริษบุเานให้ริงดกดิค้ทชิท8งหถายในค้ากตโถก จงดถบนคาถให์ถูกได้เบนถูกของพ่ออกเถด วโเนเบนวนค้คทิายทิถูกจะได้เห ของพ่อ กงจะเหตอแต่อ'3ของพ่อ ซงลูกจะเห็บไปบูชา •ทำบุญอทิดม่วนกฺดถ เพอเบนพถวบจจํยนำดวงวิญญานอ้นิบริค้ทชของพ่อให้เค้วยวิมุติดฺขในค้มม่ร ค้มความปรารถนาของพ่อจงทุกประการเทอญ. ลูก ๆ ของพ่อ



พ่อคำ V!ข้าพเจ้ารู้จํก ฉอ*ณ อิศรศํกดิ (สำนักงานหน''งสือพิมพ์แมวหนำ) แคุณนาถ สงหศกด แห่งโรงงาน น. สิงห์ ฒุสิศฝุ่นมะนาวแถะเกรอง ท้ายางค่าง คุ บุกกตยู้นน่าจะยมค้มญาของแขกทิเปตยนชอเบนไทยมาใช้ เช่น (เคนเตก เจกวาง” เบนตน คุณนาถเบนกนไจกว้างจริง คุ ซีงขำขเจำกสิวิกถ่าวได้ ว่า เบนพ่อจำกนเดึ้ยวทมิอิทชิพถเหนั๋อน่าใจน\"กหนํงค้อพิมพรุ่นบจจุบินร เปอร์เซ็นต์ คุณนาถเบนพ่อจำ แต่,ไม่มนิสิย่ใจคออย่างพ่อจำทํ้งหตายคิดอยู่ 1 สินดานเตย ริกพวกห่องเบนทหน่งแตะจำไกรเจรจาว่าร่ายพวกพองเบนออกริบ แทนเคย'วนนโด?]1ไม่ยอม,ให้อกผายหนีงนินทาพวกห่องฅอ1ไป นอก1จากนแสิว ว่าพวกห่องจะมิรฺเระเคอดริธนประการ’เด พอคุณนาถทู้รอง ก็เช่าช่วยเห กิ!]เบนกวามเดอดร่อนของคิวเอง ส์านกงานโรงงาน น. สิงห จิงคุกสิวิยพนค้าน*ก ของซองกง มิคนหตายพวกหตายชนิด,ไปขนอยู่ เนสิานกน่น บางทมิเรองทะเ วิวาทกินมาแค่อน ก็ไปตกตงกินได้ในค้าน*กงานโรงงาน น. สิงหนนเอง ทงพ่ (คิวย่อม คุ หน่อย) ท5งตำรวจ ทังนกหนงค้อพิมพ ทังนกการเมองแตะค้มาช๊ก เท^บาล แตะรวมทังน*กิเถงกม ทิน\"นจิงเค้มอเหมอน^าตอนุญาโคคุถาการ บาง ท[ขาม่อะไรกินเองกมาห่องก?นนาถ ขำพเจำเต่าดงน ผุอ่านอาจเช่าใจว่า นาถมิหว่านโปรยแก่ใครค่อใกรทวิไปมากน่กหรื้อ? การหว่านโปรยน่นก็มิบิว แค่มิโช่หว่านโปรยเ?อหกิงฒอะไรตอบแ'ทน เพราะคุณนาถก็ไม่มกวามค้นใจทา การเมิองทื่อยากจะเบนใหญ่เบนโต แตะอกประการหนงจะเรื้ยกว่าเบนการหว่า โปรยก็ไม่ได้ เพราะคุณนาถก็,ไม่'ใช่พ่อจำ:ทื่รื้ารวยอะไรนํกหนา จะเอาเงิ มาหว่านโปรยไหว ทิมิผ้รกชอบคุณนาถน้น จิง!บนเรองของการช่วยบำบคทุกข์

รีโ ในเวตาเกิดเดอดต่อนวนมามากกว่า ซงมั่ก่าแถะมั่น5าหนํกทำให ถงกระนํนกด คุณนาถเคยถูกฅมคร8ง์หนง ซงเต่าฅํวเหนเบน!รองฅถกหิวเราะ หาย นกหน์ง์ข้อพิมพ์กนหมั่ง1ไม่ [ช่ต่วทกข แต่อยากช่วยทุกขเพธน ได ไปขอพิงคุณนาถจะเอาทนไปพิมพ์หนํงข้อ คุณนาถเห็นแก่หนี')คนพาไปกช่ว แถวเกิดไม่พอ มั่งไปขอเหิมเติมอก คราวนเอาโฉนดทิดิน ซงว่าด่านหลงจดแม เด่าพระยา โปทำจำนองให้เถย เรื้องเรื้ยบต่อยกินีไปนาน ไม่มั่การเร่ อก จนพ่นกำหนด1จำนองเด่าของโฉนดทิดินเขากโอนให้เมั่อทถด คณน ข้งข^้ยประการใ1ด 0ว^นห*นงเกิดอยา{1. กไปดูทด^ินซงเข^ าโอ^น^ให้^ ไ1ปตฯ^อน^เ^ช1่ายิ เขาบอกว่าทิดินอยู่ทินํนี มองตรวจทวบริเวณนนกไม่พบ มั่งถอบถามคนแถวนีน์ เขาหวเราะแลำว่า แคุณมาคอนบ่ายซ จิง'จะเห็น” แอำ'ว, ทำไมอย่างง นาถว่า ผู้บอกไห้คอบว่า แเพราะวาว์นนนำขนเช่า เยนกคงถด พอนำถดแ'ถํวท รายนมั่ง'จะโผถ่ให้เห็น” ขำพเด่าทราบเรื้องนจากเหิอนนกหนงข้อพิมพผู้นำค พงคุณนาถนีนีเอง ต่วคุณนาถเองไม่ไห้พูดอะไรข้กกำ ต่อเมอขาพเด่าถา มั่งหิวเราะใหญ่ เมึอรู้ว่าขาพเด่าทราบแด่ว จิงเล่ารายถะเอยด เห้พ์ง”* *คัดมาจากตอนหมงใVเโอง ทอคาทขาพเจารจก,, วิ/ฐง ร/.ส. ฉอ๎าV ฮศ?ฅ้โ)ด ชงดพ].เหใมหใ.ำสฺฐ อนสรณสมาคมพอคา เหย ๒๔๙๒

ขอบพระคุณ ในการจ'’ดงานศพ นายนาถ สิงหศกติ บคาของขำพเจ*! น*บ ตงแต่ว*นทิงแก่กรรมมาจนถงว*นฌาปนกิจ ได้มท่านผู้ใหญ่ทเคา นับถอ รวมทํ้งญาติมิตรท่งหลาย มาแสดงความเห็นอกเห็นใจ ความช่วยเหลอและอุปการะด้วยประการต่าง ๆ เช่น ร่วมบำเพ็ญก กุศล ว*บเบนเจาภาพแส่ละวน ช่วยจดดอกไม้ ช่วยเผยแพร่ข่าวให ทราบโดยทวก*น ทงทางหนังส่อพิมพ์ วิทยุ และทางวาจา รวมท2 จ'คพิมพ์หนังสิอเบนวทยาทาน ฯลฯ ซงลวนแต่เบนงานทิตองท ความเสยสละ และเหน็ดเหนอยเบนอย่างยิง ท1งน็ก็ด้วยวํตกุประสงค ท่จะอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้วายชนม้ทงสน ขาพเจ*!ในนามของคณะเจาภาพ รส่กสิานกในพระคุณของท่ ทงหลายทิได้มส่วนช่วยในการค/งน็เบนอย่างยง รวมทงทิก เกยรติมาร่วมในงามฌาปนกจในว,นน็ด้วย จงขอขอบพระคุณอย่าง ไว้ณ ทนโดยท่วก*น ในการนย่อมจะม้ขํอบกพร่องนานาประการเก ขํน จีงขอประทานอภ*ยด้วย นาสศรีสิปหศํกกึ๋ แทนเจาภาพ



กำนานหน้งสื้อสามก็ก ®. ว่าควยหนังสอสามก๊ก หน*งสอสามก๊กไม่ใช่ฟ้นพงคำวดารสาม*ญ จนเรืยกว่า “สามกกจิ,, แปส ว่าจดหมายเหฅุเรื้องสามกก เบนหน*งสอซงนกปราชญ์จึ้นกนหนิง เก๊อกเอาเรื้อง โนพงคำวดารตอนหนงมาแต่งขน โดยประสงกจะให้เบนตำราสำหรํบคํกษาอบาย การเมองแถะการสงกราม แดะแต่งคอย่างยง จงเบนหนํงสอเรื้องหนงซีงน*บ ทิวไปในประเทคํจน แดะคดอดไปจนถื้งประเทคํอืน ๆ คนตำนานของหน*งสอสามกกน๎น ทราบ'ว่าเดิมเรื้องสามกก เบนแต่นิทาน สำหร\"บเล่าทินอยู่ก่อน เมื้อกงสมยราช'วงคํทิง (พ.คํ. ฬ๖ด-ด44^) เกิ เล่นงวขนในเมองจน พวกงิวก็ชอบเอาเรื้องสามก๊ก1ไปเล่นด้วยเรื้องหนิง ต่อมา ถงสม่ยราซวงคํหงวน (พ.คํ. ต๘๒๐—*4คอ) การแต่งหน*ง์สอจนเฟองฟุขน ชอบเอาเรื้องพงคำวดารมาแต่งเบนเรื้องหน*งสออ่าน แต่ก็่ย*งไม่'เด1เอาเรื้องสา มาแต่งเบนหน*งสอ’'*, จนลิงสมยราซวงคํไตํเหมง (พ.คํ. ด๙ดต—๒ต๘๖) น*กปราชญ์จนชาวเมองย์งจวกนหนิงชั้ธล่อกวนคง คิดแต่งหน*งืสอเรืองสามก๊ ขํ้น เบนหน*งสอ ต๒0 คอน ต่อมามน*กปราชญ์จีนอก ๒ กน คนหนิงซื้อเม่าจงก*ง คิดจะพิมพ์หน*งก๊อสามก๊ก จิงแต่งคำอชิบายแสะพงโพย’'๒'’ เพิมเข้า แ'ทิวให (๑) ในคำนำเรองสารรกกภ?ษาอ้งกโเนร/ธงมิสเตอรไ]'รเวตเตเลอ ว่า หน้ง่■สอ■สาม1ากแต่งคโงส}!'ยราขวงศ:หงา?ร แต่ใ,'/ร#เจVจนอ่ก ใ4รIค็ส์โ)ใ]ว่ หๆเบ่นเช่นนํ้นไม่ (เข) พงโ'ห/ยนนเนนทำนองฟ่ต!?ว่ต นักเรยก!นกาษาไทยว่า \" ค กลรง” แย/ลIว่ใไ'รหน'งศอส')ร/กิกภาษาเหยรงลายแท่ง แต่ว่าไม่หมดทึ่เม่รจุ

๒ นกปราชญ1จนอกเานห'นง ชื้อกิมเสียถ่างอ่านศรวา กิมเสียถ่างเถึ้อมใช้ เรองช้ามกก ช่วยแก้ไขอำพงโพยของเม่าคุงกํง แถ่เว่แค่งอำอข ถ่าง[องพนทำนองอำนำมอบใหโม่าางก*งไปแกะฅ่วพิมพ์ คพิมพ์หนงช้ยิเรื้อง ช้ามก๎กขน หน:!ช้อช้ามกกจิงไก้มืนิบํบพิมพ์แพร่หสายในประเทหจน แถวไ ฉบบต่อ1ไ!]สิงประ:เทค่อน ‘ๆ ๒. ว่า ดิ,ว ย แป ล ทนํงสอสาบ ก๊ก ไคถองช้บช้วนคูเมิอ'จะเ;เต่งตำนานน ไฒ้วามว่าหนงช้อช้ามก๎กไดแป เบนภาษาต่าง ๆ ถิง ด0 ภาษ.(๒า)1 คูคู ท. แปถเบนภาษาญิป่นเมือ พ.ห. ๒๒๓& .เส), แปถ;บนภาษาเกาหถั่ พิมพ์เมธ พ.ห. ๒(1๐๒ ๓ 1 .เปถเบนภาษาญวน พิมพ์เมือ พ.ห. ๒4&๒ -4. แปลเบนภาษาเขมร แปสเมือใดหาทราบไม ยิงไม่ไก้พิมพ์ &. แปถเบนภาษาไทยเมือราว พ.ห. ๒๓4& 'ะ). แปถเบนภาษามลา?ปู0’'* พิมพ์เมือ พ.ห. ๒6๓& ๘. แบ0เบนภาษาถะฅน มืนิบบเขยนอยุ Iนรอ!]สีอาเซยศิกโซไซเอต่ แฅาะแปลเมอ ดไม่บ่ รากฐ (๓) คำอรบายของกิ}!เสยถ่างจ!ะ!/,??กก!14หใ}งสอ!ไต่อไไ]'ขางห?ร ((ปี) เชอว่าจ!}ใดแไ]โเบนกาษาอนชงนังอบไม่ไค*'-1วาไ!}!อย่ฮก ภาษา}!งโกเอ เบนต่ม่ (๓) พวกเกาหโ) ก'บพวกญวน ใช'หนังออจนเบนหนังออสำหไข เงึเองอยู่แอ่ว บางทจ!!ใชหนังอออา!!กกทจนพ)!พอยู่ก่อน หนัง ทแไ]โเบนภาษปี)!ไนน เขาใจว่าแใ]โจากนข'Vผิมพภาษาเ ไไ]จากกไงเทพ 1 ทแไ}โเบนภาษาไ!อายพ}!/ทเ}เององคโใ]/ แต่จ/{ดกนั นาแต่ไหนแอ!แเไ]อเ/อใดหาทไาบไม่

๓ ๘. แปตเบโนภาษาค้โโ เปญโเมื้อ พ.จุ. ๒๓๘๓ ๘. แปสเบนภาษาฝรงเจุค้เมิอ พ.ค์. ๒๓๘๘ ๓0. แปลเบนภาษาอํงกฤษ81 } พิมพ์เมั้อ พ ศ. 1*4(0๘ คำนานการแปลหนํงค้อค้ามกก เบนภาษาไทยมคำบอกเด่าค้บกํนมาว่า เมอ [นรชกาตทิ .1 พระบาทค้มเดจพระพุท■ธยอดพาจุหาโลก มพระราชดำริค้ค้ง เห้แปลทนํงค้อพงจุาวดารจุนพนภาษาไทย ๒ เรื้อง คอเรื้องไซปนเรื้อง ต กโ] เรองค้ามกกเรื้อง *1 โปรด 1 โห่ค้มเด'จพระเจาหถานเชย กรมพระราชวงหดิง ทรงอำนวยกานเปลเรืองไซ่ย์น แค้ะโห่เจ้าพระยาพระกดิง (หน) อำนวยการ แปลเรองค้ามกก คำทเต่าดินมาด”โกดิา'วน ไม่มโน'จุดทมายเหคุ แต่เม่อพิเคร'1ะ ดูเหนมหลก^าน ควรเชื้อได้ว่า เบนความจุริง ด้วย เมั้อโนรชกาถทิ ต พระบาท ค้มเดจพระทุทชยอดห่าจุหาโลก ทรงเอาเบนพระราชชระขวนขวายค้รางหนงค้อ ต่าง ®า ขนเพึอประโยชน์ค้ำหรํบพระนคร หนํงค้อซิงเบี่นฅนฉบํบคำรบคำราใ กรุงรคน!กค้นทรื้น ทงทรวบรวมของเก่า ทแต่งใหม่ และทแปถมาจากภาษา คางประเท?8! เกิดขน !นรํชถาถทิ ๓ มมาก แต่ว่าโนค้มยนํนเบ์นหนงค้อเขยนโน สมุดไทยทํ้งน๎น นบบหลวงมํกมบานแกนกแค้ดง ว่าโปรด า 'เห่ค้รางขนเ แต่หนํงสี้อเรื้องไซ่ดินํกํบค้ามก่ก ๒ เรืองน ด้นฉบบทยงปรากฐอยู่มแต่ฉ จุกดขาดบานแผนกข้างด้น จงโมมลายดิกษณอกษรเบนค้ำคญ'ว่าแปลเม่อ [ด กระนํ่นก็ดั้มเคำเงอนอนค้อให้เหนชดวาหนงค้อเรื้องไซปน กบเรองค้าม'กกแปลเม (๑) ทนังลอล'?มกกทํ่แะ/ติเบมกาษาล2ต?3333-3 บาทหลวงIรม้ม์คาท ® ?! 14 ษ่า ซงไคมยฅเบมบชอบอซใVเ31องจ!'41บ!.'ผู้แใ]ล ทแไ]ลเๅร,Vภาษา อ่โก':']ษ}!น เคยแใ]ลชานามแกว แต่ว่าแไ]ลเพยงบางตอน ต่อ1.ตอ}บ}เวค เตเอจไ/Vงแใ]โเตลอดทํ้งเรื้องแอว่พมพเมอ พ.’อ. เอ๕V๕ สมเด'’?เจ'''เพา ๆ ก}ม พ}.}นค}สว}} คว}พนตเอดค์จไไ] ไดมาจากเมองลงคใไ]/ ไ]}#ทา!4แก่ทอพ}11 ล}}ดสาห}บพ}แมค}

(3- [นรชกาถทิ * ทง!81 17อง เบนคินว่าข่งเกกเหนอไงคพ้ระใณน*เร\"องพระอภไเมณึ แต1ง ซงค้มมต^ิ'ไห่พระอภ(Iํ/ ยม4^ ณ์ม*ั้วิชาชำนา||ญการ!บกาึบกึั๋่อเอามาแฅI่^ เตึ้ยว เหถยงโนเรองไข่ข่นิ ข่อนยงพิจารณาดกำเพถงบี้ของเหย'ว!หถยง1.ทย เพถงบื่ของพระอภยมณกยิงเหนไค้ชิดว่าถ่ายมาจากกขน่วเบยเนมแั้หอร้ชกาถ ท * ค้นทรภูเบนข่าอยู่โนกรมพระราชว*งหข่ง์ คงไข่ทราบเรืองไข่!!นิมา แปถทิวงหถง ข่วนเรื้องค้ามกกนํ้น์เก่าเ1อนกมอยู่!บนค้าค*ญ'โน กาว ซิงพระบาทค้มเคจพระพทชเถิค้หข่านภาถยทรงพระราชนิพนข่บทหนงว่า “๑ เมั๊อนน ไวยทํต่หุนหินไม่ทนครก อวดร้อวคหข่กสิ่กยิก ข่าเกยพบรบยิกมาหถายยก จะเข่าออกยอกยอนผ่อนปรน เส่หกณรานอย่าวิตก ฑงั้พิชิยค้งกรามค้ามกก ไค้เรํ่ยน'ไว้,โนอกค้ารพิด ยายกข่บไปทูถพระเจาบา ว่าเรารบอาค้า'ไม่ข่องข่ด1 กำวนนคอยกนเบนวนนด จะเข่าไปจ*บมํดเอาคิวมา” พงเหนไค้ในบท ถะกรน ว่าถั๋งรชกาถทิ ๒ หน*งค้อค้ามก๎กทิแปตเบนภ ไทยไค้อ่านกนจนนบถออยู่แข่ว ค้มกบทอางว่าแปถโนรชกาถทิ ต โซ่แค่เท่ มเข่าเงึธนทิจะค้นนิษฐานต่อไปอก ว่าความนบถอเรองค้ามกกคง !นพระราชนิพน น่น เบนมถเหตุให้แปถหนงค้อพงค้าวดารจนเรืองอั้น ๆ โนรํชกาถภายหข่งต่อม ข่อนมึ้จดหมายเหตุเบนหข่กฐานอยูโนบานแผนก ว่าถงร*ชกาถท [81 ใ/โ).เย้)๓'0๒ พระบาทค้มเดึจพระพุฑชเถิค้หข่านภาส*ยโปรด อให้แปถเร้องเ ก๎กอั้กเรอง ต แสะปรากฎนามผูร*บค้งให้เบนพน*กงานการแปสข่วนผู้มั้คิกดค แสะทรงความค้ามารถกง ต๒ กน กอกรมหมั้นนเรค้ร์โยช ด เข่าพระยาวงค้ ค้รคิกด ด เข่าพระยายมราช ด พระยาโชเกราชเค้รษฐ *1 พระท่องค้อ จมั้นวํยวรนาถ *) นาย1จ่าเรค้ ค นายเข่หอาวุช *1 หสวงถิขิคปรืชา ,1 ห

วิเชยรปรชา 0 หถ'วงญาณปร้ชา 0 ขุนมหาทิทขิโวหาร ค พงสํนนิษ^าน'ว เพราะทรงพระราชดำริเห็นว่า เบนหนํงถึ้ออํนสมกวรแปถไว้เพํ่อประโยข บ'านเมอง เช่นเคยวก่บทพระบาทถมเก็จพระพุท-ธยอดพาจุฬาโตกโปรด *1 ไหแปถ เรองไซ่สิ่นแถะถามกก ย้งมหน*งถอเรืองห์องทินกบเรื้องค่ง์ส่นอก เI เรอง ฉบบ พมพทิปรากฐอยูไม่มบานแมนกบอกว่าแปถเมือใด แค่สำนวนแห่งเห็นเบนส เก่า อาจแปถเมึอในรํชกาถทิ ๒ ก็เบนได้ ด’วยเร้องห*องทินอยู่ช่างหนำค่อเร เตยคกกแถะเรื้องคํงปนอยู่ 1นระหว่างเรองไซ่ปนกิบเรื้องถามกก แค่ประหถ อย่างหนงทิไม่ปรากฎว่า ได'แปถหน์งถอพงคำวดารจํนเรื้ธงใดเรื้องหนงเมยใน รชกาถทิ ๓ น่าจะเบนควยพระบาทถมเก็จพระน*งเกสำเช่าอยู่ห*ว ทรงพระร ว่าในร*ชกาถแค่ก่อนมา ไค’ถร่างหนวิถอเพือประโยชน์ในทางดดโถกมากแถว หนวิถอคด'ธรรมยวิบกพร่องอยู่ เปถั๋ยนไปทรงอุดหนุนการแปถพระใครบฏ ภาษาบาลมาเบนภาษาไทย จงมืหนวิถี้อเรื้องค่าง ๆ ซงแปตจากภาษาบาถเกิด ขนในร*ชกาถท ๓ พนอินมาก แค่อย่างไรก็คบรรดาหนํงถอเงึองพงคำวดารจน ทปรากฐอยู่พุกว*นน นอกจาก (1 เรองทิได'ออกชอมาแล'ว เบนหน*งถอแปตคงแค่ ร*ชกาถท 4 มาทง์น๎น์ ไค'ถองสำรวจเมือแค่งคำนานนมจำนวนหนงถอพงคำวดาร จนทิไดแปถแถะพิมพฌนภาษาไทยกง ๓4 เรื้อง กอ แปลโนร*ชกาลท ๑ เบนหนวิถอ ๓๘ เล่ม ต. เรื้องไซ่ปน แปถเมือก่อน'6,, พ.คํ. ๒๓41!' เมือ พ.คํ. ๒4*๘ ข้มุคไทย โรงพิมพ์หมอบรดเถยทิมพ*!ครงแรก [นรชกาถท & เบ^นถมุด ๒I เถม ๒. เรื้องถามกก แปถเมอก่อ!/6’', พ.คํ. ๒๓4๘ เบนหนงถธ,^ เล่ม ((ะ)) กร,หพ}!เราชรวิหส่งทว'ไคตเ^ธ พ.ต. ๒๓๔*?' เจาหโ#ไ]าพ:!) คลวิ (หห) ถงอส'ญก::}]IVโ! ห■ศ. ๒๓๘๘

๖) ข้มุดไทย โรงพิมพ์หมอบรํดเตย์พิมพ์กร็งแรกในรข็กาข้ทิ 4 เมธ พ.(1๒ เยึ้นข้มุด 4 เล่ม แปล,ในVชกาลท ๒ 1ก. เรื้องเตยคก์ก พระบาทล่มเด็จท?ะพทขเข้ค่หล้านภาตยโป!คอให้ แปสเมือ พ.ข้. ๒.ก,'0๒ เบนหนงข้อ ต(ร* เล่มข้มุดไทย โรงพิมพ์หมอบรดเถย์ พิมพ์คร2ง์แรกในร้ชกาข้ทิ 4 เมือ พ.ข้. ๒4ต๓ เบ็๋นข้มุด 4 เล่ม 4. เรื้องห่องข้น ข้นนิษ^าน'ว่าแปถเมือรชกาตทิ ๒ เบนหน*งข้อ 4* เต ,ข้มดไทย โรงพิมพ์■หมอบรดเตยพิมพ์!กรงแรก,ในร’ชกาถทิ 4 เมือ พ.ข้. ๒4ด เบนข้มุด ๒ เตม 4. เรื้องฅ๎งปํนิ ข้นนิษ^านว่าแปข้โนรชกาข้ฑิ๒ เบนหนงข้อ ๓๐ ข้มดไทย โรงพิมพ์หมอบริดเข้ย์พิมพ์ครํ้งแรกในร่ชกาถทิ 4 เมอ พ.ข้ เบVนข^้มุด .1 เต1ม แปลไนรชกาลท ๔ (0. เรื้องใช่'จน ข้มเคาเ'จำพระยาบรมมหาข้รื้ข้ริยวงข้โหห์ตวงพิชํยวารื แปตเมือ พ.ข้. ๒40.) เบนหนํงข้อ ๓4เล่มข้มุคไทย โรงพิมพ์หมอบร พิมพ์กรงแรก1โนรชกาตทิ 4 เมอ พ.ข้. ๒4ด'ะ) เบนข้มุค ๒ เล่ม ๘. เรื้องตงจิน ข้นนิษ^านว่าาะแปณนองกํนกํบเรื้องไซ่จีน เบนหนํงข 01๘ เล่มข้มุดไทย โรงพิมพหมอบรํดเข้ย์พิมพ์ครื้งแรกโนรํชกาข้ทิ 4 พ.ข้. ๒4๒๐ เบนข้มุด ๒ เล่ม ๘. เรื้องนาซอง ข้มเดาเจ่าพระยาบรมมหาข้รื้ข้ริยวงข้ใหโเปข้เบน หนํงข้อ 44 เล่มข้มุดไทย {รงพิมพหอวงพิมพ์ครํงแรกในรํชกาข้ทิ 4 เ พ.^. ๒4ต4 เบนข้มด ๒ เข้ม 4. เรื้องซุยถง เจาพระยาทพากรวงข้ใหานบ\"นิกิม กบานเพงแปข้เมื

๗ พ.คํ.๒๓*'*! กล่าวกโ!ว่าสมเด็จพระพุทชโร)ษาจารย (จ) วิดประยูรวงคำวาส เบนผู้แต่งภาษา'ไทย เบนหนโ)ข้อ (00 เด่มสมุดไทย โรงพิมพ์หมอข้มิข ทิม แรกไนรชกาถท & เมือ พ.คํ. ๒^๒*, พนสมุด 01 เล่ม *0. เรยงนำบกซิอง หตวงทิคำสคํภฆสให้จนบํ้นกิมแปชิเมอ พ เบ็้นหนโส์อ ๒๓ เล่มสมุดไทย เรงพิมพ์หตวงพิมพ์ครื้งแรกในรํชกาสทิ ๒ ๒๓ 11) ใ (โซิ1) บ^! ร) I *0 บ 58. เรองหงอโต้ สมเด็จเจาพระยาบรมมหาคํรื้สุริยวงคํไหแปต เมือ 4.11 .1โ'']^!. ๒^0^ เบนหน์งด้ย ๒๐ เถ่มข้มุด,ไโทรยงทิมพ์หตวงพิมพ์กรงแรกไนร*ชกาต ท & เมอ พ.ค‘ ํ.๒4คค. เบนสมุดตเลม 0๒. เรื้องบ็วนส่วยเหตา ข้นนิษฐานว่าข้มเด็จเจาพระยาบรมมหาคํริ. สุริยวงคํไหโเปชิ (กราวเคย'วกบเรื้องโหงวโส่วเพงหนำ) เบนหนโข้อ®๓ เล ข้มุดไทย โรงทิมพ็หมอบรดเสยทิมพกร1ง์แรกไนริชกาลท & เมือ พ.คํ. ๒4๒ เบนข้มุด ด เล่ม ต1ก. เรื้องโหงวโส่วเพงไซ ข้นนิษฐาน1ว่าข้มเด็จเจาพระยาบรมมหาคํรื้. สฺรื้ยวงคํใหํแปต (กราวเดยวกบ เรื้องโ หงวโส่วเพงหนำ) เบนหนโข้อ ท4 เล่ม 'สมุดไทย โรงทิมพหมอบริคเตยพิมพ์กรื้ง์แรก'ในรชกาสทิ & เมือ พ.คํ เบนสมุด ® เล่ม ®4. เรื้องโหงวโส่ว่เพงหนำ สมเคจเจาพระยๆบรมมหาคํรสุริยวงคํให้ จนโคแปชิเมือ พ.คํ. ๒4๐0 เบนหนงข้อ* เล่มสมุด'ไทย โรงทิมพหมอบริดเอ พิมพ์กรงแรกในริชกาสทิ & เมิอ พ.คํ. 0^.๒^ เบนสมุด ด เล่ม ®&. เรื้องซวยง'ก สมเด็จเจาพระยาบรมมหาคํรื้สุริยวงคํไห้จนโตกํบ จนแสอินบนอ๎น์แปถเมือ พ.คํ. ๒4*0 เบนหนงสอ,ก*แถ่มสมุดไทย โ หสวงพิมพ์กรงแรก'ในริชก,าตท 2 เมือ พ.คํ. เบนสมุด ๓ เล่ม

๘ *10. เรืองซ,องกง ค้มเดจเ'จ่าพ!ะยาบรมมหาครสุ?ยวงค์โห่แปถ พ.ค. ๒4*0 เบนหน'ง์ค้อ๘๒ เล่มค้มุดไทย โรงพิมพ์หมอบร*คเตยทิมพกรงแรก [นรชกาถทิ& เมื้อ พ.(1. ๒4๒๒ เบนค้มด &เถ่ม *๘. เรืองเม่งเฉย'ว ค้มเด็จเจ่าพระยาบรมมหาครค้ริยวงคใหแป บี เดไม่ปรากฎ) เบนหน'งค้ธ *๘ 10๗มุดไทย โรงพิมพ์หถ'วงพิมพ์กรงแร รชกาตท & เมธ พ.ค. ๒4*4 เบ4นค้มุค๒เถIม แปล,ไนริชกาลท ๕ *๘. เรองไคเภึก เจ่าพระยาภาณุ'วงคา ให้หตวงพิพิชภเแฑวิ แป0เมอ พ.ค. ๒4๒๐ เบีนหน*งค้อ *๘ เถ่๗มุดไทย โรงพิมพ์หมอบ พิมพกรงแรกเมอ พ.ค. ๒4๒4 เบนค้มุด * เล่ม *๙. เรืองช่วยถ'ง โครแปถหาทราบไม่ เบนหนิงค้อ ๒๓ เล่มค โรงพิมพ์คิริเจริญพิมพ์กร5งแรกเมือ พ.ค. ๒44-0 เบํ๋นค้มุคหเถ่ม ๒๐. เรืธงเค้าบ'ก ค้มเด็จเจ่าพระยาบรมมหาครืค้ริยวงคใหโเปถ เม พ.ค. ๒4*๓ เบนหน*งค้อ *๘ เล่มค้มุคไทย โรงพิมพ์หมอบร'ดเถย์พิมพ์ครง เมอ พ.ค. ๒4๒4 เบนค้มุด ๓ เล่ม ๒*. เรืองซิยินกุยเจงฅง ค้นนิษจเานว่าสมเด็จเจ่าพระยาบรมมหา สุ?ยวงคโพ์แปค้ (ไนกราวเคยวก*บเรืองซิเคงช่นเจงไซ) เบีนหนงค สมุดไทย โรงพิมพ์หมอบร*ดเตยพิมพกรงแรกเมอ พ.ค.๒44เ@ เบนค้มุด* เล ๒๒. เรืองซิเคงซ*นเจงไซ สมเดจเจ่าพระยาบรมมหาครืค้ริยวงค์ไห้จั โคแปถเมือ พ.ค. ๒4*๒ เบนหนงค้อ *4 เล่มสมุด'ไทย โรงพิมพ์,หมอบรด พิมพ์ศร*งแรกเมธ พ.ค. ๒44๘ เมนค้มุด ๒ เล่ม (ด) ฬ}#ยาเชภค (พก) เคยเฆนหลวงพพิรภ่ไV‘ไ}พจารณ แล!)เVน ผ้ขา1เาณูหนังลอจV VIงทจแIVนผู้'แร/ลเรื้อง1คเกก

๙ ๒๓. เรองเองเตยดฅวน สมเด็จเจาพระยาบรมมหาศรื้สุริยวงสใหแปถ เมอ พ.ส. ๒!®,๓ พนหนํงสื้อ ๒๐ เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์หมอบรํดเถย์พิมพ์ กรงแรกเนื้อ พ.ส. ๒!!๒๒ เบนสมุด 0 เล่ม ๒4. เร้องอิวกงหนำ สํนนิษ^านว่าสมเด็จเจำพระยาบรมมหาสรื้สุริยวงส [หแปถ เบนหนํงสื้อ ๓! เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์หมอบรดเตยพิมพ์กรํ้ง์แรกเนื้อ พ.^. ๒4.!®๒ 11]น^}*)ด ต 101) ๒&. เรื้องไฅ้อ๎งเม่า สมเด็จเจ่าพระยาบรมมหาสรสุริยวงสโห่หตวงพิซํย- วารแปตเนื้อ พ.ส. ๒!®1๒ เบนหน์งสอ ๒๘ เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์หมอบรํคเตย พิมพ์ครํ้ง์แรกเมอ พ.ส. ๒4๓๒ เบึ้นสมุด ๒ เล่ม ๒'ะ'. เรองเซยวอ*งเผ่า สมเด็จเจาพระยาบรมมหาสรื้สุริยวงสให้หตวง พิ.ชํยวารื้แปลเนื้อ พ.ส. ๒!®,๓ เบนฅนงสอ 1. เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์อุดมกิจ เจริญพิมขกร1งแรกเมอ พ.ส. ๒!!! พนสมุด 5) เตม ๒๘. เรื้องเนยหนำอิดซอ สนนิษ^านว่าสมเด็จเจาพระยาบรมมหาสร- สริยวงส์โห้แปถ เบนหนํงสอ ๒'ะ) เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์หมอบรดเตยพิมพ์กรง แรกเมอ พ.ส. ๒)!๒5) เบนสมุด ๒ เล่ม ๒๘. เรื้องเม่งมวคเชงฌ็อ สมเด็จเจาพระยาบรมมหาสรื้สุริยวงสโหหตวง พิช่ย'วารแปดเนื้อ พ.ส. ๒)!*๓ เบนหนงสอ ตฟ่ เล่มสมุดไทย โรงพิมพหมอ บร้ดเตย์พิมพ์กรงแรกเมอ พ.ส. ๒)!๒*1 เบนสมุด * เล่ม ๒๘. เรื้อง'ไซอว พระโสภณอกษรกิจ (เตก สมิตสิริ) ให้นายตนแปล แตะนายเทํ่ยนวรรณาโภ เรยบเรยง เบนหนงสอ ๒& เล่มสมุดไทย โรงพิมพ์ โสภณพิพรรฒธนากรพิมพ์กร1ณรณมอ พ'.ส. ๒!!๘ เบนสมุด ! เล่ม ๓๐. เรื้องฟาเล่งถูกงอน นายหยอง อยู่โนกรมทหารบีนใหญ่แปล นายเทยนวรรณาโภ เรื้ยบเรื้ยง เบนหนงสอ ต๘ [ล่มสมุดไทย โรงพิมพ์บำรุง นกุถกิจพิมพ์เกร็ง์แรกเมอ พ.ส. ๒!!®) เบนสมุด ๒ เลม

6)0 แปลในร*ชกาลท ๖ ๓*!. เรื้องเชงเฉั่ยว พระโสภณย*กิษรกิจ (เลก สมิตกิริ) ไห้ ภากบริวตร (โซวกนจอ) แป0 พระยาอุดมพงกเพญต้วํสด (ม.ร.ว. ปร อิกรกกด ณ อยุธยา) เรยบเรยง (ประมาณชนาค ส๒ เล่มต้มฺคไทย) โรงพิมพ โสภณพิพรรฒชนากรพิมพ์กร๎งแรกเมือ พ,ก. ๒(15๘ เบนสมุด .า เล่ม ๓๒. เรองง่วนเฉยว นายซุยเทยม ค้นเวชกล แปล ( ประมาณขนา (IV? เล่มสมุดใท?]) โรงพิมพ์เคลิเมถพิมพ์เมือ ข.ก. ๒4'0(1 เบ์นสมุด ๒ ๓๓. เรื้องบูเซกเทยน คณะหน*งต้อพิมพ์สยามแปล (ประมาณขนาด ด๘ เล่มสมุดไทย ) และพิมพ์เมือ พ.ก. ๒&'08 เบ็๋นสมุด ด เล่ม ๓(1. เรื้องโหงวโปวเพงบก แปลพิมพ์ในหนํงสอพิมพ์สยามราษฎร์ (ประมาณขนาด 51๘ เล่มสมุดไทย) และคณะหน*งสื้อพิมพ์กรื้กรุงรวมพิมพ์เมื พ.ก. ๒(1155 เบนสมุด ๒ เล่ม ^ หนงต้อเรื้องค่าง ‘า ทแปลจากพงกาวดารจนดิงพรรณนามากำล่าคบ เทยบกํบสมยในพงกาวดารจน ตรงกนคงแสดงค่ธไปน ก*กราชพงกาวดารจน ซอเรื้องหน*งต้อ (*1) พระเจาองติส่องเก้ครองราชต้มบติอยู่ ต ว 0 บี เรื้องไกเภ แค่เมือก่อน พุทธกาล ๒๓5(1 บ ,5 (๒) พระเจากิมเฅกอ๋องส่องเค้กรองราชต้มบิตอยู่ ๘1 บี แค่เมือก่อน พุทธกาล ๒05(1 บี (*า) ยั*)มหน้ง่โเอพมพเโองจม ชงมผู้เ{ร/ลเขฆกาษาไทยลงผม หส?ย!รื้อร แต่IVไภรื้อง!มด!ตลดชวแต่อางพงตาวดาร มิใช่!อา!รื้ยึงพงศๅว ดาโจมมาแต่งอข่า™IVองเรอง■สามกท จึง}}!ต'กล่าวถง

*5) &) ศ*กราชพงศาวดารจน ช้อเรื้องหน*งสอ (1ก) พระเจาจวนยกฅิส่องเค้ครองราชข้มบ้คอยู่ ๘*! บี เรองไคเภ แต่เมธก่อนพุทชกาถ ต๙๘๐ บี (4) พระเจาฅคอกส่องเฅ้กรยงราชสมบ้ฅอย่ ๘๐ บี 5, แฅIฌ.4อกIอนพทชกาถ *.๘๙๒ ๘บ’’ (&) พระเจาจเต้ส่องเฅํกรองราชย้มบ้ฅอยู่ ๙ บี ,5 แต่เมือก่อนพุฑชกาต ต๘๒๒ บี (&) พระเจ้าเงย'วเต้ส่องเต้ครองราชค้มบ้ศอยู่ .00 บี แต่เมธก่อนพุทชกาต *1๘ด4 บี (๘) พระเต่า&นเต่ส่องเต่อรองราชค้มบ้คอยู่ 4๘ บี 5, VI 7.แต่เมึอก่อนพทชกาต *1 ๘ด๒ บี ๑. ราชวงศแฮ 1. พระเต่าณูฅป^มกษํคริย์ส์บราช1วงส่ถงพระเจาเก่ยด 5, รวม ด๘ พระองค์, จำนวนรชกาต 4๒๓ บี ติงแต่กอน พทชกาถ ต!®^๒ ถิง ต๒4๐ บี 11 5๒. ร\"าชวงศเ. ซย...ง พระเจาเซิยงทางป^มกษฅรย่1ส่บราชวงค้ถง เรองไคเภ่กฅอนปลาย พระเจ้าคิวอองรวม ๒๘ องค จำนวนรชกาล !®8๐ บ เรองหองสินคอนฅน คํ้งแต่ก่อน พุทขกาถ ด๒4๐ ลิง &๙๐ บี ๓. ราชวงศ็๋จิว เรื้องหองสิน พระเจา'จิวบูอ่องปจ(มกษตริยข้บราช'วง(1ลิง เรื้องเถขดกก พระเจ้าจิวหม๎นอ์องรวม ๓4 องก จำนวนรชกาถ ๘๘๘ บี คั้งแต่ก่อน พุทขกาต 4๙*. บ ถั๊ง พ.?1!. ๒๙๘

6)๒ ช้อเรองหนํงสอ ศักราชพงศาวดารจน ๔. ราชวงศ์จน พระเจ่าจิน'ซส่องเฅ้ปฐมถษํตริยสื้บราชวงค์ถิ้ง เร้องไซ่ส่นคธนตน พระเจ่าซา,ซส่องเตรวม ๒ องก จำนวนรํชกาถ 4๐ บี 9 หงแค่พ.เต(ศั(ศั งโ] ๓๓ ตเ ๕. (ส) ราชวงศ็๋ฮ่น พระเจ่าส่นโกโจปฐมกษตริย์สื้บราชวงค์ถง เรื้องไซ่ย์นฅอนปกาย พระเจ่าจูเองรวม ด๓ องค์ จ่านวนรชกาถ เ0.ก4 บี 0 คงแต่พ.^. 01(00)1 โ]ง && ร) แซ ก อองมงก?องราช'สมบฅ ด& บี เรื้องค่งส่นตอนค่ คงแต่พ.ค้. &&๒ ถิง &^ เรื้องค่ง์ส่นตอนค่น วายเอยงอองกรองราช'ฒ์บค ๒ บี คงแต่พ.คํ. &'0'0 โ]ง &&ต! ๕. (๒) ราชวงศ์ฮ่น พระเจ่ากองบีสบราชวงคํส่นถิงพระเจ่าเหยนเฅเรื้้อง ตงั้ส่นคอนปอา รวม ๑ ๒ องค์ จำนวนริชกาก *1๘10 บี ตงแต่ เรื้องสามกกตอนค่น พ.คํ. ๘ ถง ตเ^๓ ๖. ราชวงศวย พระเจ่าโจผปฐมกษํตริยด็บราชวงค้ถิง เรื้องสามกกฅอนก พระเจ่าโจส่วนรวม & องก จำนวนรชกาถ 44. บี ติงแต่ ๓พ.^. ฟ้'0 ถึง ๘0ตI

(ะ)๓ ศกราชพงศาวดารจน ชอเรืองหน‘งสอ ฟ่. ราชวงศ์จน พระเจาค้มาเอยน ปฐมกษํตริย์ค้บราช'วงค์ เรองค้ามก๎กตอนป ถงพระเจ่ากรองเต'รวม 05 ธ]อ จำนวนรชกาถ เรองไซ่าน เรองตงาน ■055 บึ ฅ้งแต่ พ.ค้. ๘3๘ กง ๘*)๒ เ'รองนำซอง เรองนำซ๎อง เอกราชภาคเหนื้อแถะเอกราชภาก [ฅ้ ๘. ราชวงศ๙ชอง พระเจ่าซองเกาใจปฐมกษ้ตริยค้บราชวงค้ถิง พระเจ่าค้นเตรวม ๘ องค จำนวนรชกาต 5๘ บึ ตงแต พ.ค้. ๘'0',I กง 0 0๒0 ๙. ราชวงศ์ช พระเจ่าชเกาเตปฐมกษํฅริย์ค้บราชวงค์ถิง เรองนำซข3 พระเจ่าสิ่วเตริวม 5 องค์ จำนวนริชกาต ๒!๓ บี ตงแต พ.ค้. 6! ๐!ธ] ๒ กง 6!๐55 ๑0. ราชวงศ'เหลยง พระเจ่าเหถึ้ยงบูเศํปฐมกษํคริยค้บราช1วงค้ถิง เรชิงนำซอง พระเจ่าเกงเต1รวม 5 องค จำนวนรชกาถ &'0 บ ตงแต พ.คํ. 0๐55 กง 00๐0 ©๑. ราชวงศตน พระเจ่าฅ๎น์บูเต'ปฐมกษตริยค้บราชวงค้ภิง เรองนำซอง 77พระเจ่าเอ์พ๎รวม 5 องค จำนวนรชกาถ ๓■ก บ ** ^011(^1 พ.ก็. 0*100 ถ'3 *)*■'๓^

๑๔ ศกราชพงศาวดารจน ช้อเรืองหน*งสอ ๑!*). ราชวงศ์ซุย พระเจ่าอ๋องบุนเต'ป2เมกษ*ตริย์ค้บราชวงค์ถื้ง เรืองจ่วยถ”ง เรืองซยถ*ง พระเจ่าเกงเต'ริวม ๓ องค์ จำนวนริชกาต ๓0 บ็ ตเง^แตI พ.!!. 51 ๒๓เต ^กง 5)5|'0ต ๑๓. ราชวงศ์ถง์ เรืองซุยถํงตอนปถา พระเจ่าถ*งฅป^มกษํศริย์ค้บราช'วงค์ถง เรืองเส์าบก เรืองซิยินก พระเจ่าถงเจํยวจงรวม ๒0 องค์ จำนวน รชกาถ ๒๘0 ร) ตงแต พ.คํ. ฟิด'ฮต กง ๒๔๔๐ ± เรืองซิเตงซ้น เรอง เรองบุเซกเทยน ๑๔. ราชวงศ์เทลยง พระเจ่าเหดยงโทโจ่ปจ[มกษ*ตริยค้บราชวงค์ถง เรืองหงอโต'ว พระเจามะเตรวม ๒ องค์ จำนวนริชกาช ๒๘ บ * ตงแต่ พ.(1. ๑4.8.0 ถิง ด๔'ะ)'0 ๑๕. ราชวงศ์จง พระเจ่าจํงจง!เองเต'ป^มกษํต่ริย์ข้บราชวงกถิง เรืองหงอโต'ว พระเจ่า!เยเต'รวม ๔ อง(ๆ จำนวนรชกาต ๒๓ บ ตงแต่ ต.ต. ๒๔'ะ)'ะ) ถิง ๒๔๘๘ ๑๖. ราชวงศ์จิน พระเจ่าเกาไจ!เองเต'ปฐ่มกษตริยข้บราซวงตถื้•ะ เรองหงอโต'ว พระเจ่าชุดเตรวม ๒ องค์ จำนวนรรํเกา1ถ ๒๒ บึ ตงแต พ.!'*! ๒๔๘๘ กง ต๔๘0

๑๕ ศ์กราชพงศาวดาร•จน ชอเรืองหน,งสอ ดฟ่. ราชวงศ์ฮน พระเจำเคยนอวป^มกษํฅริยสบราชวงสกง เรอง หงอโต่ว เรองหง อโต่ว พระเจาอินเตรวม ๒ องก จำนวนรชกาส & บึ ติงแต่ พ.(1 5X1๙๐ อิง ด;!๙;! ๑๘. ราชวงศ์จิว พระเต่าไทใจวเกาเคป^มกษิฅริย์สื้บราชวงเส่ถง พระเต่าครองเต่รวม ๓ องค จำนวนรํชกาก ด๐ บี 2^ 1 9 ตงแค พ.ส. ต/!๙;! กง ต&๐๓ ๑๙. ราชวงศ์ซอง พระเต่าไทใจวส่องเต่ป^มกษํคริย์ เรืองนำบกซ้อง สบราชวงสถิงพระเต่าข่องกงจงส่องแต่ เรองบวนส่วยเหตา รวม ต!) องค จำนวนริชกาต ๓ต๘ บี เรืองโหงวโส่วเพงไซ ตงแค พ.ส. ต^081 กง ตรงต๙ เพงหนำ, เพงบก, เรองซวยงก เรืองซ้องกง เรืองเปาเต่งถกงอน ๒๐. ราช วงศหงวน พระเต่าต่วนสไจส่องแต่ปจเมกษคริยสิบราชวงส์ เรืองง่วนเฉยว กงพระเต่าง่วนซุนเต่รวม ๘ องก จำนวนรชกาถ ๙๒ บ คงแค พ.ส. ตรง๒๐ กง ๙ต ตด ๒๑. ราชวงศ์เหม็ง พระเต่าส่องบปซุมกษตริยสบราช'างสอิง เรืองเม่งเฉยว พระเจเา/ชงเจงรวม ยงก๙.จานวนรชกาถ บฝ่ เรองเองเตยดต่วน 11 ๒๗'(ะ) ด!)

& เ^ ศกราชพงศาวดารจน ชอเรืองหน*ง์สอ คงแค VI,คํ. ต(ร**)ท กง ๒ท'*/'๕ เรื้องเองเตกอิวกงหนำ เรืองไค้อํ้งเ เรื้องเซยวอ2งเม่า เรื้องเนึ้ยหนำอิดซอ ๒๒. ราชวงศ์!,ชง พระเจำไทโจเกา!๒งเฅป^มกษคริย เรื้อง เม'งมาดเซงฌอ สิบราชวงคํถงพระเจาซุงทงรวม .า 0 องก จำนวน เรื้องเชงเฉยว รชกาถ ทด๘ บ ตงแค พ.คํ. ๒ค๘๘ ถง ๒*!&4 เรื้องพงคำวดารจํนทิไดแปถเบนภาษาไทยนน ไม่ไช่แค่แปถเบนหนํงค้อ อ่านอย่างเดยว บางเรื้องถิงมผู้เอาไปแต่งเบนกถอนแตะเบนบทถะคร ค้ารวจด'ทิมฉบบอยู่โนหอพระค้มดค้ำหรบพระนครขณะเม่อแต่งตำนานนิ ม่ทงท พิมพ์แถวและยงไม่ได้พิมพหตายเรื้องหตายตอน คื้อ บทละครรำ (ค้ำหริบเช่นละครนอกอย่างเก่า) ท. เรื้องหอิงค้น คอนพระเจาคิวอ่องไปไหว้เทพารํกษทิเขาอิค้าน ถิงพระเจาบ อ่องฅไดเมองอิวโก* หถวงพฒนพงคํภกด (ทิม ค้ขยางค) แต่ง,[ห เจำพระยามหนทรคํกคิขำรงเช่นถะกร เบนหนงค้อ 6 เล่มค้มุค'ไทย ยํงไม่ได้พิมพ์ ๒. เรื้องได้สน คอนพระเจาบส่องเค้ใหนางเตกเอยงกงจเถอกคู่ จน เคยวเห่าไปต่าเนอในบา หตวงพํฒนพงคํ ฯ แต่ง,ให้เจาพระยามหินทร เบนหน\"งค้อ ๒ [ถ่มค้มุดไทย ยง1ไม่1ใด้พิ มพ์ ๓. เรื้องค้ามกก (ก) คอนพระเจาเถนเตประพาค้ค้วน จนกง คํงํ'ไค ะเขา

6) ๗ ฬขพระเจ้าเหยนเค้ หถวงทิฒนพงพ์ห แต่งให้เจ้าพระยามหินทรอ เล่ เบนหนงข้อ ดษ เล่ม๙มุด1ไทย ยิงไม่ได้พิมพ์ (ข) ตอนอ่องอุนกำจ่ดศ๎งโฅะ หถวงพํฒนพงพ์ จ แต่งให้เจ้าพ มหินทร *1 เล่นถะกร เบนหนงข้อ ๒ เล่ม■ข้มุดไทย ยิงไม่ได้พิมพ์ (ก) ตอนจิวยอิดอุบาย1จะเอาเมองเกงจ้ว หถวงทิฒนพงพ์า แต่ง 1ห้เจ้ พระยามหินทรา เล่นถะกร เบนหนํงข้อ ๒ เล่มข้มุตใทย ยิงไม่ได้พิมพ์ (ฆ) ตอนจิวยิอิดอุบายจะเอาเม่องเกงจว หม่นเข้นานุชิต (เจต) แต่ง ถงพิมพ์เมอ พ.ต. ๒4.๓ษ (ง) คอนจิวยรากเข้อด หถวงพฒนพงพ์จ แต่ง,ให้เจาพระยามหินทรา เล่นถะกร เบนหนํงข้อเล่มข้มุดไทย ห ยงไม่ได้พิมพ์ (จ) ตอนนางซุนส่หยิน หนกลบไปเม่องกํงฅ๎ง หลวงพฌนพฺงต้ ให้เจ้าพระยามหินทร์ า เล่นถะกร เบนหนงข้อเล่มข้มุดไทย ด ย์'งไม่ได้พิ 4. เรื้องซุยยิง ตอนเซงจอเกณฑ์ทิพ จนถงนางย่งอนกงจจ้บน ข้นกํบทิกกเอยนได้ หข้วงพํฒนพงพ์ ‘ๆ แต่งไห้เจ้าพระยามหินทร์ า เบนหนงข้อเล่มข้มุดไทย ®) ยิงไม่ได้พิมพ์ &. เรื้องหงอไค้ ตอนส่องเฉาข้ามิภํกดต่อพระเจากวหาถงวเผงง พฒนพงพ์ ฯ แต่ง,ให้เจ้าพระยๆมหินท? จ เล่นถะกร เบนหนงข้อเล่มข้มดไทย ยิงไม'ได้พิมพ์ ษ. เรื้องบวนส่วยเหถา ตอนพวกส่วนตด่านเมั๋องหถวง จน'ถงนางไปย เหถง-จะทำรำยเพิงไซออง หลวงพํฒนพงข้ า แต่ง'ให้เจาหระยามหินทรื้ า ถะกรเมนทนํงข้อ ษ เล่มข้มุคไทย ยิงไม่ได้พิมพ์ ' ตเ. เรื้องซวยงก ตอนกิม่งิดตดฅเมองถอนจิว กรมพระราชวงบวรวขิอ- ชาญทรงพระนิพนช (ข้นนิษ^านว่า เพอเห้เจ้าคุณ1จอมมารดาเอมเล่นถะกร พิมพเมอ พ.คํ. ๒4*0๒

0) (เะ บทละครร5อง ( เต่นบนเวทอย่างถะครปราโมไทย ) ต. เ?องค้ามกก (ก) คอนนางเตย'วเค้ยนถวงค๎งโตะ ผู้'แต่งใชนา ปากกาว่า \"นายมุญค้อาด” พิมพ์เมือ พ.(1. ๒4๕๘ (ข) ตอนคง์โฅะหชิงนางเคย'วเค้ยน ผู้แต่งโชํนามว่า 1แหมึงก่ พิมพเมอ พ.ก. ๒4.๕๘ (ก) ตอนเต่าปิแตงงาน จนจิวย?ากเถอด ผู้แต่งใชนามปากกาว 41 ทิดโข่ง” พิมพ์โมอ พ.ค้. ๒4'ะ.ต กลอนสุภาพ ( แต่งตามแบบค้นท?ภู่ ) ต. เรื้องห็องสิน ขุนเค้นานุชิต (เจต) แต่งต่างอยู่ เบนหนงค้อ ค้มุดใทย ๒. เรื้องค้ามก๎ก ตอนนางเตยวเค้ยนถวงต่งโตะ หถวงข??มาภิมณฑ (ถิก จิต?กถิก) แต่ง พิมพ์เมือ พ.ค้. ๒(4๕๘ ๓. ว่าควยสำนวนแปลทนํงสอสามก๊ก ลักษณะกา?แปถหนํงค้อ1จนเบนภาษา1ไทยแต่'โบ?'าณ (หรอแม้จนช'น มา ) อยู่ขางลำบาก ควยผู้รู้หนงค้อจนไม่มืโครชำนาญภาษาไทย ผู้ชำนาญ ภาษาไทยกิไม่มืใกรร้หนํงค้อจึ้น การแปถจิงตองมขนํกงานเบนค้องผายช่วยก ทำ ผายย้ชำนาญหนงค้อจนแปถกวามออกไห้เค้มยนจดถง แถวผ้ชำนาญภาษา ไทยเอาความนํน์เรยบเ?ยงแต่งเบนภาษา'ไทยไห้ถอยคำแตะสำน1วนความ เรื้ยบ?*อ อึ้กชน์หนิง เพราะฉะนํนจงต่องมผู้ซิงท?งกวามค้ามารถ เช่นกรมพระราชว้ แถะเต่าพระยาพระคถง (หน) เบนตน จนเมอชนหตงค้มเดจเจาพระยาบรมมหา ค้รื้ค้ริยวงต่, เบนผ้อำนวยกา?แปถ ท่านผู้อำนวยการบางทจะไม่ไคเบนผั

5 5* ) ( * ถาเบนเรืองทผูม่บรรดาสกดิสงอำนวยการแป0 สำนวนมํกดกว่าเรองทบคกส 'สามญแปถ แค่สำนวนแปอคงจะไม่ส้ครงกบสำนวนทิแค่งไว้ [นภาษาจนแค่เดิม เพราะผูแปตมิไค้ร้สนทิดท5งภาษาจนแ'ถะภาษาไทยรวมอ?งุ่ในคนเดิยว เหมอนเช่น แปสหนงสอฝรํงถ้มีทุกวํมีน ไนบรรดาหนงสอเรองพงสาวดารจนทิไค้แปสณนภาษาไทย นํบถอทินว่า สำนวนหนงสยสามกกดิกว่าเรื้องอื้น ควย เช้ถ้อยกำแสะเรยงความเรยบร เสมออานเขา [จง่าย ถงมผ้ชอบยกเอาประโยก ไนหนงสอสามกกไปพูดเล่นเบน ภาษิตไนเมอจะกล่าวถิงสำนวนหนงสอเรองอนชิงไม่ยกเยอง มกกล่า สำนวนอย่าง เ;สามเพตงตกมำคาย” หรอ แ ไค้พงด้งนน์ก็โกรข” ดํงน แค่ มีใช่ฅิเคยนสำนวนห1นํงสอสามกก ยอมว่าเบนสำนวนดิดํวยกนทงนน จงไค้ใช้ หนงสํอสามกกเบนแบบสำหรบหดเรยงความ ไนโรงเรยน แค่เมออำพเจาอ่าน หนไสอสามกกคราวหตงมา สนกตเหนขนใหม่อย่างหนงชิงมิไค้เคยร้มาแค่ก่อ ว่าหนไสอสามกกนนสำนวนทิแค่งคำแปสฟ้นสองสำนวน สำนวนหนงแต่ง ไปจนในสมุดพิมทิเล่มทิ ๓ คามฉบไ]เดิม หรื้อทิเปติยนเบนคอนทิ && โน'ตบ*บ พืมพ์โหม่น แค่นนไป'จนหมดเรื้องเบนอกสำนวนห'นงค่างหาก แค่งกไม่เสวแค ใม่ดิเหม่อนสำนวนหิแค่งตธนค่มี,'3', ขิงหน์งสอสามกกเบนสองสำนวนดํงกล่ นาสํมีนิษจ!'านว'าจะเบนเพราะเจ้าพระยาพระคล่ง' (หน) อำนวยการแปตอย่ใม่ทิ ค'ตอดเร์อง ถงอสํญกรรมเสย (เมอ พ.ส. ๒๓6๘) มยู้อันอำนวยการแปสค่ธ มา สำนวนจิงผิดกนไป (ด) ข1ห/เจ้า ไดขวนVV?!โยาพจนา.เ7:ชา ใหั,ช่วยพเครา2พอกคมหนง โ)[ห์นว่าเบ์11เโเอ!สำมวIแช่Vเดฆวโ)มกไ/ขาพเจา

๒0 อนงการแปลภาษาจนเบนภาษาไทยผิดกบแปลภาษาอนอึ้กอย่างหนิง ดวย จนค่างเหล่าอ่านหนํงค้อจนสำเนยงผิดกิน เช่นหนํงค้อเรองค้ามกกน ค่างเรยกชอเมองและชอบ(ๆคลผิดกิน ด~จะแค้ดงพอให้เหํ่นเบนค่วอย่างต่ ราชอาณาเขตของพระเจาโจผิ คำหลวง (กอ จน!มองหลวงเดิม) เรยกว่า ไวโกวะ จนปกเกยนเรยกว่า วุยกก จนแต้จ'วเรยก-ว่า รุ่ยกก จน กวางตุงเรยกว่า ง่ายโกะ จนไหหลำเรยกว่า หรุ่ยกิก ราชอาณาเขคของพระเจาเล่าปิ คำหลวงเรยกว่า จกโกวะ จนปกเกยน เรยนว่า จกก้ก จนแต้,จวเรยก'ว่า จวกกก จนกวางตุงเรยกว่า ซกโกะ จน ไหหลำเรยกว่า ตกก๎ก ราชอาณาเขคของพระเจาซุนกวน คำหลวงเรยกว่า อ่โกวะ จึ้นส่กเกยน เรยกว่า ง,อกถ จนแค้จวเรยกว่า โหง'วกก จนกวางตุ้งเรยกว่า ออโก ไหหลำเรยกว่า โง่วกก เล่าปิ คำหลวงเรยกว่า ลิวป จนปกเกยนเรยกว่า เล่าปิ จนแ ว่า เล่าป จนกวางตุงเรยกว่า เหล่าป จนไหหลำเรยกว่า ลิวบี ไจโฉ คำหลวงเรยกว่า เฉาเช่า จนปกเกยนเรยกว่า ไจโฉ จนแค้จว เรยกว่า เช่าเฉา จํ่นกวางตุงเรยกว่า ไช่วเชา จนไหหลำเรขกว่า เซ ซุนกวน คำหลวงเรยกว่า ซุนขยง จนปกเกยนเรยกว่า ซุนกวน จน แค้'จวเรยก'ว่า ซงๆ!'วน จนกวางตุงเรยกว่า ซุนกิน จนไหหลำเรยกว่า ตุนเข ขงเบ1ง คำหลวงเรยกว่า ขิงหมิง จนปกเกยนเรยกว่า ชงเบ,ง จนแค้,จว เรยกว่า ขงเหมง จนกวางตุงเรยกว่า หงเม่ง จนไหหลำเรยกว่า (ต) เมองหลวง!ด}!อยู่แถวเมอ*Iภกํ่ง เนองบกกงเพภ1'องหล หส'? ส’นมยงช1วVกกง!พยนไ1เอกอซ่างหVง

๒& ตุมาอ ลำหตวงเงยกว่า ซื้อมาอ จั่น?เกเกยนเรื้ยกว่า ตุมาอ จนแคจั่ว เงยก1ว่า ซอเบอ จนกวางดุ้งเงยกว่า ตอหม่าอ จั่น'ไหหลำเรื้ยกว่า ซื้มาอ่ จิวยิ ลำหตวงเรื้ยกว่า เจั่ยวหยิ จั่น๘กเกยนเงยกว่า จิวย จนแต้จั่ว เรยกว่า จิวหยู จนกวางตุงเงยกว่า จาวหยิ จั่นไหหลำเงยกว่า จิวยิ กวนอ ลำหตวงเรยกว่า กวานอ จน?เกเกยนเรยกว่า กวนอ จนแต้จั่ว เงยกว่า กวนยู จั่นกวางตุ่งเงยกว่า กวานยิ จนไหหลำเงยกว่า กวนยิ เตยวหุย ลำหตวงเงยกว่า เจั่ยงฟุย จน?เกเกยนเงยกว่า เตยวหุย แต้จิวเงยกว่า เตย?เย จนกวางฅ1ุงเรยกจาง ฟย จั่นไหหลำเรื้ยกว่า เจั่ยง?เย ดิงน หน,งตธเรองจั่นทแปตเบ็๋นภาษาไทย บางเรื้องเรื้ยกชื้อตามตำเนยง?เกเกยน บางเรื้องเรื้ยกตามลำเนยงแห้,จั่ว เพงาะจั่น เนปงะเทตไทยนมจั่นเหลำ?เกเกยนก'บ เหล่าแต้จั่วมากกว่าเหลำอน ผ้แปตพนจนเหล่าไหนอ่านหน'งตธตำเนยงเบนอ ใดไทยเรากจดตงอย่างน๎น์ หนงตอตามกกทิแปตเบนไทยเงยกชธค่าง ๆ ตาม ลำเนยงจั่น?เกเกยน เมธเทึ้ยบก*บหนงตอตามกกทิแม่ถเบนภาษาอนชอหิเงย ผิดเพยนก'น เพราะเขาเงยกตามตำเนยงจั่นเหลำธน ม'กทำ'ให้เกิดฉงนดิวยเหตุ ๔. ว่าดวยพิมพ์หนํงสอสามก๊กภาษ')ไทย หนํงตื้อไทยแม้พิมพได้ต๎งแต่งชกาถทิ ๓ กดางพิมพ์ม,แาพใรว่่หกตาย ต่อเม้อในงชกาคทิ *4 กในตมยเมอก'อนพิมพหนงตอไทยได้นน หน*งตอทิแปต จากเรํ่องพง^าวดาร1จนม้แต & เงอง ทอเงยงหองค้น เรองเตยคกก เรื้องไซ่ธน เรื้องค็ง์ส่น กํบเรื้องตามก๎ก แต่คนท้งหตายชอบเงองตามกกยิงกว่าเรื้องอื้น ด้ มบงงดาดิกดซิงตะตมหน*งตอกมกคค'ถอกเรองตามก๎ก'ไวโนหอง'ตมุดของตน ดิว่ย

๒๒ เหตุนหนงข้อเรืองค้ามกกจงมฉทํบมาโ!กว่าเพ์อน,'6’’ กร8นถงรชกาสทิ 4 บรดเตยมิชชนนารอเมริกนยำยโรงพิมพ์มาด้งทปากคถองบางกอกใหญ่ เริมพิม หนงต้อ'ใทย17องค่าง ๆ ขาย ได้ตนฉบํบหนงค้ปิเรึ๋องสามกกของผู้'อั้นมา ๒ แลํว่ไปยมต่นฉบบของต้มเดจ เจ่าพระยาบรมมหาค้รต้ริยวงค้ เมอยงเบน พระยาค้รืค้ริยวงค้ทค้มุหพระกถาโหมมาค้อบกํนเบน ๓ ฉบบ พิมพ์หนำต้อค้ามกก ขนเบนค้มุคพิมพ์ 4 เล่มตลอดเริอง ค้ำเรื้จเมึอบ็ฉตู พ.ค้. ๒40๘ ขายราคา ฉบบตะ ๒0 บาท พระบาทต้มเก็จพระจอมเกลำเจ่าอยู่หำทรงรบซอ บรำแถย์เห็นจะราวค้ก 4๐ ฉบบ พระราชทานพระราชโอรค้ชิดาพระองด้ถ ทำกำ,'๒'’ เหถอนนั้กเห็นจะพระราชทานผ้อึ้นต่อไป การทิหมอบรำ]เตยพิมพ์ หนำค้อต้ามกกขนกรงแรกน1น เมอมาพิจารณาดุแหนควรนํบว่าเบนการค้ำค ทางพงค้าวดารอย่างหนง ควยเรื้องย้ามกกเบนเรืองพิไทยชอบอยู่แถว บก ต้งไดเกยอ่านหนงค้อก็่ม แตะบุกกถช่นฅำไดเกยดุ่งิวเล่นกมาก กร1น์เกิดมห ค้ามกกฉบิบพิมพ์อินจะพิงซอหาหรือหยิบยมกนอ่านได้ง่าย กทำให้มผ้ชอ หนำค้อมากขน เถยเบนบจจไเต่อออกไปถิง ไห้มยู้พิมพ์หนงค้อขายมากขน แตะ ให้ผ้มค้ำด เช่น ต้มเด'จ1.'จ่าพระยาบรมมหาค้รค้ริยวงค้เบนตน เอาเบนชระต้รำง หนำต้อค้าหริบให้พิมพ์มากขน ทชอ่บแบ่ตแต่เรืองจ่นเบนพนนํ้นก็ไม่ประหต อินใด ดำย'ในส์มํยินํ้นผู้รุ้ภาษาฝรำยงมน’อ่ยนก ถงเรืองจนก็ทำให้เกิดบญญ กวามร้เจริญแพร่หตาย,ยิง'ขนก1ว่าแต่ก่อน จงควรยกย่องหนำค้อค้ามก็กว่า1ได้ทำ ให้เกิดประโยชน์เก็อกูสการพิกปา ไนประเทค้นดำยอกค้ถานหนง (ด) หอพร!)สมุดวชรญาถว่ไคไว่กหลายฉบ้ม่ มทงํ้สบํใ]ทเขย เส!วหรดาล เขยนควยเส้นมุน แส!)เขยไวด'วยเส้นดมโเอ ((ธ) เมอขาพเจ้า!คำ/?*;ราชทานหนังสอสามกกเใ]นเวสๅพงอ่ในหนำ ธอก ส้วจำไดว่าอ่านสนุก}}าก แต่สนุกใ]}!)สาเดก ไม่เขาใจควา)}เท่