หนองบัวลำภู

หนองบวั ล�ำภู ปกหนา้

1010เทเท.่ ..่.น..น่าเา่ ทเท่ีย่ยี วว วดั ถ�ำ้ สุวรรณคหู า วดั ถ�้ำกลองเพลง ถ้�ำผาเจาะ พิพธิ ภณั ฑอ์ ัฐบรขิ ารหลวงปูข่ าว อนาลโย ศนู ยห์ ัตถกรรมปนั้ หม้อบา้ นโค้งสวรรค์

ถำ้� เอราวัณ อา่ งเก็บน�้ำหว้ ยผาวงั อุทยานแหง่ ชาติภเู กา้ -ภพู านค�ำ วนอุ ทยานบวั บาน พิพิธภัณฑห์ อยหนิ 150 ล้านปี

ถ้ำ� เอราวณั

สารบัญ การเดนิ ทาง ๗ สถานทท่ี ่องเทยี่ ว ๙ อำ�เภอเมอื งหนองบัวลำ�ภ ู ๙ อำ� เภอสวุ รรณคูหา ๑๙ อ�ำเภอนาวงั ๒๑ อำ� เภอนากลาง ๒๔ อ�ำเภอศรบี ญุ เรือง ๒๖ อำ� เภอโนนสงั ๒๘ เทศกาลงานประเพณ ี ๓๐ สนิ คา้ พ้ืนเมอื ง และของท่รี ะลึก ๓๒ ตวั อย่างรายการนำ� เที่ยว ๓๒ ขอ้ แนะนำ� ในการทอ่ งเทย่ี ว ๓๓ แผนท่ ี ๓๔ หมายเลขโทรศพั ทส์ ำ� คญั ๓๘

ตวั เมอื งหนองบัวล�ำภู หนองบวั ล�ำ ภู ศาลสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช อทุ ยานแหง่ ชาติภูเก้า-ภูพานคำ� แผ่นดินธรรมหลวงป่ขู าว เดน่ สกาวถำ้� เอราวัณ นครเขอ่ื นขันธก์ าบแก้วบวั บาน

หนองบวั ล�ำภู เปน็ เมอื งโบราณทม่ี ปี ระวตั ศิ าสตรอ์ นั ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภูไปอ�ำเภอ ยาวนาน ในอดตี เรยี กวา่ นครเขอื่ นขันธ์กาบแกว้ บัว ต่าง ๆ บาน ตามต�ำนานพระวอ พระตา เป็นผู้สร้างเมือง อ�ำเภอสุวรรณคหู า ๖๕ กิโลเมตร ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๓๐๒ และสร้างกำ� แพงเมอื งข้ึนเพอื่ อ�ำเภอนาวัง ๔๒ กิโลเมตร ปอ้ งกนั ขา้ ศกึ ตอ่ มาในปี พ.ศ. ๒๓๑๐ พระเจา้ สริ บิ ญุ อ�ำเภอนากลาง ๓๐ กโิ ลเมตร สารแหง่ เมอื งเวยี งจนั ทน์ ไดส้ ง่ กองทพั มาปราบปราม อ�ำเภอศรบี ุญเรือง ๓๓ กโิ ลเมตร พระวอ พระตา จึงได้อพยพผู้คนหนีไปพึ่งพระเจ้า อำ� เภอโนนสงั ๔๒ กิโลเมตร องค์หลวงแห่งอาณาจักรล้านช้างจ�ำปาสัก และสู้ รบกันอยู่หลายปี ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๓๒๑ สมเด็จ การเดนิ ทาง พระเจ้าตากสินมหาราชได้โปรดเกล้าให้เจ้าพระยา จักรียกกองทัพมาช่วยพระวอ พระตา ขับไล่ข้าศึก รถยนต์ จากกรงุ เทพฯ ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑ (ถนน จนได้รบั ชัยชนะ จากน้นั ปี พ.ศ. ๒๔๓๓ สมัยรชั กาล พหลโยธนิ ) ถงึ จงั หวดั สระบรุ ี บรเิ วณกโิ ลเมตรที่ ๑๐๗ ท่ี ๔ ได้มีการจัดระเบียบการปกครองบ้านเมือง แยกเข้าทางหลวงหมายเลข ๒ (ถนนมติ รภาพ) ผ่าน และเมืองนครเข่ือนขันธ์ได้ข้ึนอยู่กับเมืองหนองคาย จังหวัดนครราชสีมา ขอนแก่น อุดรธานี แล้วเลี้ยว เจ้าเมืองหนองคายจึงแต่งตั้งให้พระวิชโยคมกมุท ซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ ผ่านอ�ำเภอ เ ข ต ค ร อ ง เ มื อ ง แ ล ะ เ ป ล่ี ย น ช่ื อ เ มื อ ง ใ ห ม ่ ว ่ า หนองวัวซอ จังหวัดอดุ รธานี ถึงจงั หวดั หนองบวั ลำ� ภู “เมืองกมุทธาสัย” จนถึงปี พ.ศ. ๒๔๔๙ ได้ รวมระยะทาง ๖๐๘ กิโลเมตร หรือเม่ือถึงจังหวัด เปล่ียนช่ือเป็น “เมืองหนองบัวลุ่มภู” จนกลาย ขอนแกน่ แลว้ เลย้ี วซา้ ยเขา้ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐๙ เป็นหนองบัวล�ำภู ต่อมาถูกลดฐานะเป็นอ�ำเภอ (อำ� เภอนำ้� พอง-เข่อื นอบุ ลรัตน์) เข้าอ�ำเภอโนนสัง ถึง หนองบัวล�ำภูข้ึนอยู่กับจังหวัดอุดรธานี และแยก จังหวัดหนองบัวล�ำภู รวมระยะทาง ๕๗๗ กิโลเมตร มาเป็นจังหวัดที่ ๗๖ ของประเทศไทยในวันท่ี ๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ รถโดยสารประจ�ำทาง มีรถโดยสารปรับอากาศ ออกจากสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ (จตุจักร) จงั หวดั หนองบวั ลำ� ภู มพี นื้ ทปี่ ระมาณ ๓,๘๕๙ ตาราง ถนนก�ำแพงเพชร ๒ ไปจังหวัดหนองบัวล�ำภูทุกวัน กิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเปน็ ๖ อ�ำเภอ คือ สอบถามข้อมลู ได้ท่ี อำ� เภอเมอื งหนองบวั ลำ� ภู อำ� เภอสวุ รรณคหู า อำ� เภอ - บริษทั ขนส่ง จำ� กดั โทร. ๑๔๙๐, ๐ ๒๙๓๖ นาวงั อ�ำเภอนากลาง อำ� เภอศรีบุญเรอื ง และอำ� เภอ ๒๘๕๒-๖๖ สำ� นักงานหนองบวั ลำ� ภู โทร. ๐ ๔๒๓๖ โนนสัง ๐๖๔๖ หรือ www.transport.co.th ระยะทางจากจังหวัดหนองบัวล�ำภูไปจังหวัดใกล้ - บริษัท แอร์เมืองเลย จ�ำกัด โทร. ๐ ๒๙๓๖ เคยี ง ๐๑๔๒ จงั หวัดอดุ รธาน ี ๔๖ กโิ ลเมตร - บริษัท หนองบัวล�ำภูเดินรถ จ�ำกัด โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๑๐๕๑ จังหวดั ขอนแก่น ๑๖๑ กโิ ลเมตร หรอื สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ่ี สถานขี นสง่ ผโู้ ดยสารจงั หวดั จังหวัดเลย ๑๐๖ กโิ ลเมตร หนองบวั ลำ� ภู โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๒๓๙๐ หนองบวั ล�ำภู 7

พระอนุสาวรีย์และศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช รถไฟ มีขบวนรถไฟจากกรุงเทพฯ-อุดรธานี ทุก - สายการบนิ ไทย สมายล์ แอรเ์ วย์ โทร. ๑๑๘๑, วัน จากน้ันใช้รถโดยสารประจ�ำทางที่วิ่งระหว่าง ๐ ๒๑๑๘ ๘๘๘๘ www.thaismileair.com อุดรธานี-หนองบัวล�ำภู สอบถามข้อมูลได้ที่ หน่วย - สายการบิน นกแอร์ โทร. ๑๓๑๘, ๐ ๒๙๐๐ บริการเดินทาง การรถไฟแห่งประเทศไทย โทร. ๙๙๕๕ www.nokair.com ๑๖๙๐, ๐ ๒๒๒๐ ๔๓๓๔, ๐ ๒๒๒๐ ๔๒๖๑ สถานี - สายการบิน แอร์ เอเชีย โทร. ๐ ๒๕๑๕ ๙๙๙๙ รถไฟอดุ รธานี โทร. ๐ ๔๒๒๒ ๒๐๖๑ หรอื www. www.airasia.com railway.co.th การเดินทางภายในจงั หวดั หนองบวั ล�ำภู เครื่องบิน มีเที่ยวบินไปลงที่สนามบินนานาชาติ มีรถสองแถวให้บริการว่ิงรอบตัวเมืองหนองบัวล�ำภู อดุ รธานี ทกุ วนั จากนน้ั ใชร้ ถโดยสารประจำ� ทางทวี่ งิ่ และไปยังอ�ำเภอต่าง ๆ ในจังหวัด ต้นทางออกจาก ระหว่างอุดรธานี-หนองบัวล�ำภู สอบถามข้อมูลได้ที่ สถานีขนส่งผโู้ ดยสารหนองบัวลำ� ภู ท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี โทร. ๐ ๔๒๒๔ การเดินทางจากจังหวัดหนองบัวล�ำภูไปยังจังหวัด ๔๔๒๖ มีสายการบินเปดิ ใหบ้ รกิ าร ดงั นี้ ใกลเ้ คียง - บริษัท การบนิ ไทย จ�ำกดั (มหาชน) โทร. ๐ มีรถโดยสารประจ�ำทางและรถตู้โดยสารออกจาก ๒๓๕๖ ๑๑๑๑ www.thaiairways.com สถานีขนส่งผู้โดยสารหนองบัวล�ำภูไปยังจังหวัดใกล้ - สายการบนิ ไทย ไลอ้อน แอร์ โทร. ๐ ๒๕๒๙ เคียง เชน่ รถตสู้ ายหนองบวั ลำ� ภ-ู ขอนแกน่ รถต้สู าย ๙๙๙๙ www.lionairthai.com 8 หนองบัวลำ� ภู

หนองบัว ชัยภูมิ-หนองคาย ซึ่งจะแวะจอดรับ-ส่งผู้โดยสารที่ ๓ กุมภาพันธ์ ของทุกปี ทางจังหวัดจะจัดให้มีงาน หนองบวั ล�ำภูด้วย เฉลมิ ฉลองและมีพธิ ถี วายสกั การะบวงสรวงดวงพระ วิญญาณของสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช สถานท่ที ่องเท่ยี ว หนองบัว เป็นหนองน�้ำขนาดใหญ่ อยู่บริเวณหน้า อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ที่ว่าการอ�ำเภอหนองบัวล�ำภู เป็นสถานที่พักผ่อน พระอนสุ าวรยี แ์ ละศาลสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช หยอ่ นใจของชาวหนองบวั ลำ� ภู ดา้ นหลงั ของหนองบวั ต้ังอยู่ริมหนองบัว ถนนพระนเรศวร ต�ำบลล�ำภู จะมองเหน็ แนวเขาภพู านคำ� ทอดยาวสวยงาม ดา้ นทศิ สร้างขึ้นเพ่ือเป็นอนุสรณ์เมื่อคร้ังสมเด็จพระนเรศวร ตะวันตกจะมี หอสองนาง ชาวหนองบัวล�ำภูเชื่อว่า มหาราช เสด็จยกกองทัพมาที่ต�ำบลหนองบัวล�ำภู สองนางเป็นหลานสาวฝาแฝดของพระวอ พระตา เม่ือปี พ.ศ. ๒๑๑๗ เพอ่ื ไปช่วยพระเจ้ากรุงหงสาวดี ผกู้ อ่ ตัง้ เมืองหนองบวั ลำ� ภู ชอื่ ค�ำศรีและค�ำใส มีหน้า ท่ีกรุงศรีสัตนาคนหุต (เมืองเวียงจันทน์) เนื่องจาก ที่เฝ้าฆ้องยักษ์ท่ีมาจากนครเวียงจันทน์ไม่ให้ใคร ขณะน้ันไทยเป็นเมืองขนึ้ ของกรุงหงสาวดี แต่สมเดจ็ ขโมยเอาไป พระนเรศวรทรงพระประชวร พระเจา้ กรงุ หงสาวดจี งึ หอพระบาง วัดมหาชัย ตงั้ อยู่บา้ นห้วยเชยี ง ต�ำบล ให้ยกทัพกลับกรุงศรีอยุธยา สถานท่ีดังกล่าวตั้งอยู่ ล�ำภู สรา้ งขึน้ แบบสถาปัตยกรรมแบบล้านชา้ ง เพื่อ ในบริเวณสวนสาธารณะริมหนองบัว หน้าที่ว่าการ เปน็ ทปี่ ระดษิ ฐาน พระบาง พระพทุ ธรปู ปางหา้ มสมทุ ร อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ในวันท่ี ๒๕ มกราคม- หนองบวั ลำ� ภู 9

พระบาง วัดมหาชัย มี ๒ องคค์ ูก่ ัน และมลี ักษณะเหมอื นกนั ท้ัง ๒ องค์ การเก็บรักษาหอไตรไม้และใบลานเพื่อไม่ให้ปลวก องค์พระหล่อทอง สีดอกบวบ มีความสูงรวมฐาน ท�ำลาย สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ปัจจุบันมีอายุ ๑.๔๕ เมตร และมอี ักษรจารกึ อยู่ท่ีฐานขององคพ์ ระ ร้อยกว่าปีแล้ว บอกชื่อผู้สร้างและวันเดือนปีที่สร้างอ่านได้ความว่า วัดศรีคูณเมือง ต้ังอยู่บ้านเหนือ ถนนวรราชภักดี “สงั กาดได้รอ้ ยแปดสิบหา้ ตวั ปีกาเมด เดอื นยี่ แรม ต�ำบลล�ำภู เดิมช่ือ “วัดคนชุมน�้ำออกบ่อ” เป็นวัด ๑๕ ค�ำ่ วันหก แม่อวนพ่ออวนผัวเมยี มศี รัทธาสรา้ ง เก่าแก่ท่ีสร้างด้วยศิลปะสมัยขอมและละว้า ปรากฏ ไว้ในพระศาสนา” เม่ือค�ำนวณดูตามปีแล้วคงสร้าง หลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นใบเสมาหินภูเขา มี เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๖ นับเปน็ พระพุทธรปู สำ� คัญค่บู า้ น พระอุโบสถอันเก่าแก่และยังมีพระพุทธรูปในสถูป คู่เมืองหนองบัวล�ำภู โดยเมื่อถึงเทศกาลสงกรานต์ คือ “หลวงพ่อพระไชยเชษฐา” เป็นพระพุทธรูป จะมพี ธิ แี หพ่ ระบางรอบตวั เมอื งหนองบวั ลำ� ภู เพอ่ื ให้ ศลิ ปะลา้ นชา้ ง ประดษิ ฐานในพระธาตุ มศี ลิ ปะคลา้ ย ประชาชนได้สรงน้�ำและยังเป็นการขอฝนตามความ กับพระธาตุศรีสองรัก จังหวัดเลย สันนิษฐานว่า เช่ือโบราณ นอกจากนภี้ ายในวัดมหาชยั ยงั มี หอไตร พระไชยเชษฐาธิราชทรงสร้างไว้ในช่วงเวลาเดียวกัน ๑๐๐ ปี เป็นหอไตรไม้สร้างอย่กู ลางน้�ำ ส�ำหรบั เก็บ กับวัดถ้�ำสุวรรณคูหา ปัจจุบันทางวัดศรีคูณเมืองได้ ตำ� ราใบลาน พระไตรปฎิ กต่าง ๆ ตามภมู ปิ ัญญาใน สร้างศาลาครอบพระธาตุไว้อีกช้ันหนึ่ง นอกจากนี้ 10 หนองบวั ล�ำภู

วัดศรคี ณู เมือง ภายในวัดยังมีบ่อน�้ำก่อด้วยอิฐขนาดเดียวกับก�ำแพง สนามรบที่เมืองหนองบัวล�ำภูแห่งนี้ ศาลหลักเมือง เมืองนครเข่ือนขันธ์กาบแก้วบัวบาน ขนาดเส้นผ่าน จึงได้ก่อสร้างขึ้น เพื่อเป็นอนุสรณ์และร�ำลึกถึงคุณ ศนู ยก์ ลาง ๒ เมตร ลกึ ประมาณ ๕๐ เมตร มีน�ำ้ ใส งามความดีของพระวอพระตา ผู้มาสร้างบ้านแปง สะอาดตลอดปี สนั นษิ ฐานวา่ สรา้ งในสมยั พระเจา้ ไชย เมืองหนองบัวล�ำภู ลักษณะของศาลเป็นศาลาจัตุร เชษฐาธริ าช เมือ่ พ.ศ. ๒๑๐๖ ถอื วา่ เปน็ บ่อน้ำ� คบู่ ้าน มุขทรงไทยแบบภาคกลาง มีความวิจิตรงดงาม คู่เมือง เวลามีพระราชพิธแี ละพิธสี �ำคัญจะนำ� น�้ำจาก ศาลหลักเมืองได้ประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวัน บ่อแห่งนไี้ ปใช้ อาทิ พระราชพธิ ถี อื น�้ำพระพพิ ัฒน์สัต ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๘ สร้างเสร็จและ ยา และพิธีเสกน�้ำพระพทุ ธมนตศ์ ักด์สิ ิทธิ์ ประกอบพธิ เี ปดิ เมอื่ วนั ท่ี ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๑๙ ศาลหลักเมอื งพระวอ พระตา ตง้ั อยตู่ ำ� บลล�ำภู ตาม การเดินทาง จากตัวเมอื งหนองบวั ลำ� ภู ใชท้ างหลวง ประวัติศาสตร์กล่าวว่า พระวอและพระตา เป็นพี่ หมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดอดุ รธานี ผา่ นห้าง น้องร่วมบิดา มารดาเดียวกัน และพระวอ พระตา โลตสั และเลยี้ วซ้ายเขา้ ซอยชมุ ชนห้วยเชยี ง (สงั เกต ได้ถูกกองทัพพม่าและกองทัพเวียงจันทร์ปลิดชีพใน ฝั่งตรงข้ามถนนทางขวามือจะเป็นอาคารราชพัสดุ หนองบวั ลำ� ภู 11

ศาลหลักเมืองพระวอ พระตา และมสี ะพานลอยคนขา้ ม) หลงั จากเลย้ี วซา้ ยเขา้ ซอย อังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาว ไป ๑๐๐ เมตร จะพบศาลตงั้ อยู่ทางซา้ ยมือ เนปจนู และดาวพลโู ต พิพธิ ภณั ฑห์ อยหนิ ๑๕๐ ล้านปีและไดโนเสารโ์ นน ส่วนที่ ๓ โลกแหล่งก�ำเนิดชีวิต ให้ความรู้เกี่ยวกับ ทัน ต้ังอยู่ท่ีบ้านห้วยเดื่อ ต�ำบลโนนทัน จัดแสดง ววิ ัฒนาการของสง่ิ มชี วี ติ บนโลก ทั้งพืชและสัตว์ รวม เกี่ยวกับฟอสซิลหอยและฟอสซิลไดโนเสาร์อายุราว ทั้งมนษุ ย์ ตง้ั แตอ่ ดีต-ปัจจบุ ัน ๑๕๐ ลา้ นปี โดยแบ่งพืน้ ทจ่ี ดั แสดงออกเป็น ๖ สว่ น สว่ นท่ี ๔ อาณาจกั รนกั ลา่ ใหค้ วามรเู้ กยี่ วกบั ไดโนเสาร์ ประกอบด้วย และฟอสซิลดกึ ด�ำบรรพ์ทีพ่ บในประเทศไทย รวมถงึ ส่วนที่ ๑ สว่ นต้อนรบั จดั แสดงครอบครัวไดโนเสาร์ แสดงกระดูกไดโนเสาร์ที่ค้นพบ ณ บ้านห้วยเด่ือ โนนทนั ต�ำบลโนนทัน และแสดงห่นุ จำ� ลองไดโนเสาร์ สยาม ส่วนที่ ๒ สว่ นทอ่ งจักรวาล จดั แสดงโมเดลเคล่อื นที่ โมโทรนั นัส อสิ านเอนซลิ ขนาดสงู ๔ เมตร ยาว ๗ จ�ำลองดวงอาทิตย์ และดวงดาวในระบบสุริยะ เมตร เคลอ่ื นไหวได้ ประกอบด้วย ดวงอาทิตย์ล้อมรอบด้วยกลุ่มดาว ส่วนที่ ๕ มหัศจรรย์แห่งการเดินค้นพบ จัดแสดง เคราะห์บริวาร ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาว ผนังจ�ำลอง พร้อมจัดแสดงฟอสซิลหอยหินโมเดม 12 หนองบวั ล�ำภู

๑๕๐ ล้านปี ผู้ชมสามารถชมและฟังการบรรยาย คณะควรทำ� หนงั สอื แจง้ ลว่ งหนา้ สอบถามขอ้ มลู โทร. ภาษาพน้ื บา้ นได้ ๐ ๔๒๐๐ ๐๐๔๘ ตอ่ ๑๑ ส่วนท่ี ๖ ตามรอยนักส�ำรวจ แสดงการท�ำงานของ การเดินทาง รถยนต์: จากตัวเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ นักชีววิทยาและนักธรณีวิทยา เคร่ืองมือ อุปกรณ์ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวดั อุดรธานี ขั้นตอนการศึกษาฟอสซิล ประวัติการส�ำรวจทาง จนถงึ หลกั กโิ ลเมตรที่ ๘๘ จะพบทางเขา้ พพิ ธิ ภณั ฑต์ งั้ ธรณีวทิ ยาทีแ่ หล่งฟอสซิลหอยหนิ ๑๕๐ ล้านปี อยรู่ มิ ถนนทางซา้ ยมอื ระยะทางจากตวั เมอื งประมาณ พิพิธภัณฑ์ฯ เปิดให้เข้าชม วันอังคาร-วันอาทิตย์ ๑๔ กิโลเมตร รถโดยสารประจ�ำทาง: สามารถใช้ (ปิดวันจันทร์และวันนักขัตฤกษ์) เวลา ๐๘.๓๐- บริการรถโดยสารประจ�ำทางสายหนองบัวล�ำภู- ๑๖.๓๐ น. อัตราค่าเขา้ ชม ชาวไทย ๒๐ บาท เดก็ อดุ รธานี มาลงหน้าทางเข้าพิพิธภัณฑฯ์ นักเรียน นักศึกษา ๑๐ บาท (เด็กความสูงน้อย พิพิธภัณฑ์หลวงปูห่ ลอด ปโมทิตะเจดีย์ ต้งั อยูท่ ่วี ัด กวา่  ๘๐ เซนติเมตร พระสงฆ์ คนพิการ คนชรา เข้า ปา่ ศรสี วา่ ง ตำ� บลบา้ นขาม เปน็ ทป่ี ระดษิ ฐานพระบรม ชมฟรี) ชาวต่างชาติ ๕๐ บาท กรณีเข้าชมเป็นหมู่ สาริริกธาตุซ่ึงอัญเชิญมาจากประเทศเนปาล โดยมี พิพธิ ภัณฑ์หอยหิน ๑๕๐ ลา้ นปแี ละไดโนเสารโ์ นนทัน หนองบัวล�ำภู 13

หลวงป่หู ลอด หโมทติ เจดีย์ ภูหินลาดช่อฟ้า ต้ังอยู่ต�ำบลโนนทัน เป็นเขาหิน สูงสลับซับซ้อนมีช่องทางเดินในเขาและมีถ้�ำขนาด หลวงปู่หลอดเป็นประธานในพิธีอัญเชิญพระบรม ใหญน่ อ้ ยมากมายหลายแหง่ ในอดตี เคยเปน็ ปราการ สารรี กิ ธาตซุ ง่ึ บรรจอุ ยใู่ นปโมทติ ะเจดยี ์ เมอ่ื วนั ที่ ๒๕ ส�ำคัญของพรรคคอมมิวนิสต์ เป็นทั้งโรงเรียน กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ พพิ ธิ ภณั ฑห์ ลวงปหู่ ลอด เปดิ การเมือง เขตฝึกก�ำลังรบและกองบัญชาการใหญ่ที่ ให้ชมทกุ วนั เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. ส่วนพระบรม จัดส่งก�ำลังคนกระจายไปประจ�ำในหลายจุด มีสถูป สารีริกธาตุเปิดให้ประชาชนเข้าสักการะเฉพาะวัน เก็บอัฐิของผู้ท่ีเสียชีวิตในการรบกว่า ๒๐๐ ชีวิต ส�ำคญั ทางพุทธศาสนา โดยมีพิธีท�ำบุญอุทิศให้ผู้เสียชีวิตทุกปีในช่วงฤดูร้อน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ลานฝึกใหญ่ในอดีตขณะนี้กลายเป็นลานดูดาว มอง ทางหลวงหมายเลข ๒๒๘ และแยกซา้ ยเขา้ ทางหลวง เห็นทัศนียภาพของอ�ำเภอหนองววั ซอ อำ� เภอกดุ จับ หมายเลข ๒๑๔๖ ตรงไปจะพบสแี่ ยก ใหเ้ ลยี้ วขวาเขา้ จงั หวัดอุดรธานี ตามถ้ำ� ตา่ ง ๆ จะพบถ้ำ� วทิ ยุ ถ้ำ� เวที ซอยวดั ปา่ ศรสี วา่ ง ตรงเขา้ ไปจะพบวดั ตง้ั อยทู่ างซา้ ย ทับโรงพยาบาล ถ�้ำเสบียง และทับโรงแรมส�ำหรับ มอื ระยะทางจากอำ� เภอเมอื งหนองบวั ลำ� ภู ประมาณ สหายชายหญิงท่แี ตง่ งานใหม่ไปฮนั นมี นู ๑๕ กโิ ลเมตร การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธานี จนถึงตลาดบ้านห้วยเด่ือ ให้เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวง ชนบท อด.๔๐๐๙ ตรงไปจนพบสามแยก ให้แยก ซ้ายผ่านโรงเรียนบ้านอ่างบูรพา ตรงไปจนสุดทาง ถนน คอื ภหู นิ ลาดชอ่ ฟ้า ระยะทางจากอำ� เภอเมอื ง หนองบัวล�ำภู ประมาณ ๒๕ กิโลเมตร วัดถ้�ำกลองเพล เป็นวัดป่าที่มีช่ือเสียงของจังหวัด ต้ังอยู่เชิงเขาภูพาน สันนิษฐานว่าเป็นวัดเก่าแก่ สร้างขึ้นในสมัยขอมเข้ามาครอบครองแผ่นดิน แต่ ไม่มีหลักฐานปรากฏแน่ชัดว่าสร้างมาต้ังแต่ปี พ.ศ. ใด ต่อมากลายเป็นวัดร้างไม่มีพระภิกษุสามเณรจ�ำ พรรษา จนกระท่งั เม่ือปี พ.ศ. ๒๕๐๑ พระอาจารย์ หลวงปู่ขาว อนาลโย พระวิปัสสนากรรมฐานสาย พระอาจารยม์ ัน่ ภูริทตั ตเถระ ไดอ้ าศยั วัดแห่งน้ีเป็น สถานที่วิปสั สนากรรมฐาน โดยใชพ้ ้นื ทท่ี เ่ี กดิ จากหมู่ ก้อนหินขนาดใหญ่ ๓-๔ กอ้ น มีซอกหลืบและชะโงก หิน ก่อเป็นหลังคาคอนกรีตเชื่อมถึงกัน ท�ำให้พ้ืนท่ี บรเิ วณนนั้ กลายเปน็ หอ้ งโถงขนาดใหญ่ สามารถจคุ น 14 หนองบวั ลำ� ภู

วัดถ�้ำกลองเพล ได้หลายร้อยคน เพ่ือใช้เป็นท่ีบ�ำเพ็ญสมณธรรมจน กระทง่ั มรณภาพเม่ือปี พ.ศ. ๒๕๒๖ ภายในบริเวณ วัดบรรยากาศร่มร่ืน เงียบสงบ มีเน้ือที่กว้างขวาง ปกคลมุ ไปดว้ ยแมกไม้ ปา่ เขยี ว และสวนหนิ ธรรมชาติ รปู รา่ งประหลาดดูสวยงาม นอกจากน้ีภายในห้องโถงใหญ่ (พระอุโบสถ) ยัง ประดิษฐานรูปป้ันของหลวงปู่ขาว และกลองโบราณ สองหน้า หรือที่ชาวบา้ นเรียกวา่ “กลองเพล” ตาม ซอกหนิ มพี ระพทุ ธรปู ขนาดใหญป่ ระดษิ ฐานอยหู่ ลาย องค์ ประกอบด้วย พระพทุ ธรปู ปางสมาธิ พระพทุ ธ รูปปางไสยาสน์ พระพุทธรูปปัญฑรนิมิตร ซ่ึงเป็น พระพทุ ธรปู ปางลลี าทจ่ี ำ� หลกั ลงในกอ้ นหนิ และดา้ น หน้าเป็นท่ีประดิษฐานพระสังกัจจายน์องค์ใหญ่ มี ถนนลาดยางลัดเลาะไปตามแนวปา่ และหมู่ก้อนหนิ รูปทรงแปลก ๆ เป็นระยะทาง ๒ กิโลเมตร ก็จะถงึ อนสุ รณส์ ถานของหลวงปขู่ าว ซงึ่ มจี ดุ นา่ สนใจ ไดแ้ ก่ พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็น พิพิธภัณฑ์ที่สร้างข้ึนเพ่ือเก็บอัฐิและรวบรวมเคร่ือง อัฐบริขารของหลวงปู่ขาว เป็นท่ีสักการบูชาของ พุทธศาสนิกชนทวั่ ไป กฏุ เิ ก่าของหลวงป่ขู าว เปน็ เรือนไม้หลังเลก็ ๆ ต้งั อยู่ กลางดงไม้ บรรยากาศร่มร่ืน ส่วนกุฏิใหม่สร้างเป็น เรอื นทรงไทยทันสมัยหลังใหญ่ พิพิธภัณฑ์หุ่นข้ีผึ้งหลวงปู่ขาว ตัวอาคารสร้างข้ึนใน รูปทรงของก้อนหินเรียงกัน ๓ ก้อน เพ่ือให้เข้ากับ ภูมิประเทศของวัดถ้�ำกลองเพล ซ่ึงเต็มไปด้วยสวน หนิ รอบ ๆ บรเิ วณตกแตง่ ดว้ ยไมด้ อกและสนามหญา้ สเี ขยี วขจ ี ภายในพพิ ธิ ภณั ฑม์ หี นุ่ ขผ้ี ง้ึ ของหลวงปขู่ าว ประดิษฐานอยู่ในท่านั่ง ห้องข้าง ๆ กันมีเคร่ืองอัฐ บริขารของหลวงปขู่ าวตั้งแสดงไว้ดว้ ย พพิ ธิ ภณั ฑห์ ่นุ ขผี้ ้งึ หลวงป่ขู าว หนองบัวลำ� ภู 15

วนอทุ ยานบวั บาน เจดียห์ ลวงป่ขู าว เป็นเจดยี ท์ ี่สร้างขน้ึ เมอ่ื ใช้บรรจุอฐั ิ มีศาลเจ้า “ปู่หลุบ” ซึ่งเป็นที่เคารพและศรัทธาของ หลวงปู่ขาว สร้างอยู่บนลานหินมีบันไดเป็นทางเดิน ชาวหนองบัวลำ� ภแู ละผู้ทเ่ี ดนิ ทางผ่านไปมา ขึ้นไปส่อู งค์เจดีย์ การเดินทาง จากตัวเมืองหนองบัวลำ� ภู ใชท้ างหลวง มณฑปหลวงปู่ขาว เป็นมณฑปจัตุรมุขที่หลวงปู่ขาว หมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดอุดรธานี จนถึง สร้างไว้คร้ังยังมีชีวิตอยู่ เพื่อใช้เป็นท่ีประกอบพิธี หลักกิโลเมตรที่ ๘๒ จะพบวนอุทยานน้�ำตกเฒ่าโต้ สงั ฆกรรม รอบ ๆ บรเิ วณเงยี บสงบและรม่ รื่น อยู่ริมถนนทางซ้ายมือ ระยะทางจากอ�ำเภอเมือง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ หนองบัวลำ� ภู ประมาณ ๔ กิโลเมตร ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธาน ี วนอุทยานบัวบาน ต้ังอยู่บนเทือกเขาภูพานน้อย ประมาณ ๑๓ กโิ ลเมตร สงั เกตจะพบโรงเรยี นรม่ เกลา้ ต�ำบลหนองบัว เป็นหน่วยงานในสังกัดกรมอุทยาน ต้ังอยู่ริมถนนทางขวามือ ให้เลี้ยวขวาเข้าซอยข้าง แห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช มีเน้ือท่ีประมาณ โรงเรยี น เขา้ ไปอกี ประมาณ ๒ กโิ ลเมตร ระยะทาง ๒,๐๐๐ ไร่ มีแหล่งท่องเที่ยวท่ีสวยงามหลายแห่ง จากอำ� เภอเมอื งหนองบวั ลำ� ภู ประมาณ ๑๕ กโิ ลเมตร เชน่ ผาชมเมอื ง ลานหมาจอก ธารนำ�้ ตก ถำ้� พระ และ โขดหินเมืองเก่า เป็นต้น มีแนวเขตติดต่อกับแหล่ง วนอทุ ยานนำ�้ ตกเฒา่ โต้ ตง้ั อยรู่ มิ ทางหลวงหมายเลข ท่องเที่ยวเชิงนิเวศภูพานน้อย ลักษณะภูมิประเทศ ๒๑๐ ตำ� บลลำ� ภู เปน็ สถานทพ่ี กั ผอ่ นรม่ รน่ื ไปดว้ ยปา่ เป็นภูเขา สามารถมองเห็นทัศนียภาพของจังหวัด ไมน้ านาพรรณ และโขดหนิ รปู ตา่ ง ๆ บรเิ วณใกลเ้ คยี ง 16 หนองบัวลำ� ภู

หนองบัวล�ำภูที่สวยงามทั้งกลางวันและกลางคืน อุทยานฯ ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ปัจจุบันที่น่ีสามารถพัฒนาด้านการท่องเที่ยวให้ ประมาณ ๗ กิโลเมตร เป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ เป็นสถานที่ด�ำเนิน แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศภูพานน้อย ต้ังอยู่บ้านภู กิจกรรมต่าง ๆ จากท้ังหน่วยงานราชการ และนัก พานทอง ต�ำบลหนองบัว ภูพานน้อยเป็นส่วนหน่ึง ท่องเท่ียว เช่น การเข้าค่ายอบรมและพักแรม มหี ้อง ของเทือกเขาภูพาน ทที่ อดตวั จากทศิ ตะวันออกของ ประชมุ บา้ นพักไว้บรกิ าร สอบถามข้อมูล โทร. ๐๙ อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภูไปทางทิศใต้ที่ภูเก้าของ ๕๒๖๙ ๔๙๙๑ อำ� เภอโนนสงั มีเน้อื ที่ประมาณ ๓๕,๐๐๐ ไร่ อย่บู น การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ เทือกเขาสูงชัน เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติท่ี ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธานี สวยงามและมีความหลากหลายทางชวี ภาพ มีจุดชม ผ่านวนอุทยานน้�ำตกเฒ่าโต้ จนถึงหลักกิโลเมตรท่ี ทิวทัศน์บริเวณหน้าผาสามารถมองเห็นทัศนียภาพ ๘๓ ใหเ้ ล้ยี วขวาเขา้ ถนน รพช. ตามปา้ ยวนอุทยาน ของจังหวัดหนองบัวล�ำภูได้อย่างกว้างไกล และมี บวั บานและแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเชงิ นเิ วศภพู านนอ้ ย ผา่ น หอดูดาวท่ีทางจังหวัดได้สร้างไว้รองรับนักท่องเที่ยว วัดป่าเจรญิ ธรรมที่ตงั้ อยรู่ มิ ถนนทางซ้ายมือ จากนน้ั ท่ีสนใจดูดาว และยังสามารถชมดาวบนดินยาม จะพบทางแยกให้เลี้ยวขวาไปอีก ๒ กโิ ลเมตร ถึงวน ค่�ำคืน ท่ีเกิดจากแสงไฟฟ้าระยิบระยับของตัวเมือง หนองบวั ลำ� ภไู ดด้ ว้ ย แหลง่ ทอ่ งเท่ยี วเชงิ นิเวศภพู านนอ้ ย หนองบัวล�ำภู 17

ศูนย์หัตถกรรมป้นั หม้อบา้ นโคง้ สวรรค์ วัดป่าเจรญิ ธรรมท่ีตั้งอยู่รมิ ถนนทางซ้ายมือ จากนัน้ จะพบทางแยกใหเ้ ลี้ยวขวาเข้าไป ผา่ นวนอุทยานบวั มีการแบ่งพื้นที่แหล่งท่องเท่ียวเชิงนิเวศ ออกเป็น บาน และตรงไปอีกราว ๒ กิโลเมตร ถึงแหล่งท่อง ๒ ส่วน คอื เที่ยวเชิงนิเวศภูพานน้อย ระยะทางจากอ�ำเภอเมือง สว่ นท่ี ๑ เปน็ พน้ื ทที่ นี่ กั ทอ่ งเทยี่ วมาใชบ้ รกิ ารทงั้ กลาง หนองบัวลำ� ภู ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร วันและกลางคืน มีพ้ืนท่ีประมาณ ๒,๕๐๐ ตาราง ศูนย์หัตถกรรมปั้นหม้อบ้านโค้งสวรรค์ ตั้งอยู่ เมตร ใชเ้ ปน็ ทพ่ี กั ผอ่ นหยอ่ นใจ เลน่ แคมปไ์ ฟ ประชมุ บ้านโค้งสวรรค์ ต�ำบลโนนทัน เป็นหมู่บ้านท่ีผลิต สัมมนา และจัดเล้ียงสงั สรรค์ เครื่องปั้นดินเผาด้วยกรรมวิธีการผลิตแบบด้ังเดิม สว่ นที่ ๒ เปน็ พน้ื ทปี่ า่ ใชใ้ นการทอ่ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศและ อันมีเอกลักษณ์เฉพาะไม่เหมือนกับเคร่ืองปั้นดินเผา เลน่ กฬี า เชา่ วอร์คแรลลี่ จักรยานเสอื ภูเขา ศึกษา ท่ีอ่ืน ๆ ไม่ว่าจะเป็นวัตถุดิบ กระบวนการกรรมวิธี ธรรมชาติ พันธ์ไุ ม้ สมุนไพร ชมสตั ว์ (ลงิ นก แมลง) ต่าง ๆ หรือรูปแบบผลิตภัณฑ์ซ่ึงหมู่บ้านแห่งนี้ได้ โดยจะใช้พนื้ ท่ีเฉพาะเวลากลางวัน ให้ความส�ำคัญในแต่ละชิ้นงานและพิถีพิถันเพื่อ สอบถามข้อมูลได้ท่ี อบจ.หนองบัวล�ำภู โทร. ให้เครื่องปั้นดินเผาคงความเป็นเอกลักษณ์และมี ๐ ๔๒๓๑ ๒๘๗๐-๑ คุณภาพ โดยผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาต่าง ๆ มี การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ วางจ�ำหน่ายทั้งรมิ ทางและในบริเวณหมบู่ ้าน ซง่ึ ผ้มู า ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธานี เยือนสามารถเลือกชมและเลือกซื้อเครื่องปั้นดินเผา ผ่านวนอุทยานน้�ำตกเฒ่าโต้ จนถึงหลักกิโลเมตรที่ ท่ีมีให้เลือกมากมายหลายประเภท เช่น รูปปั้นและ ๘๓ ให้เลีย้ วขวาเข้าถนน รพช. ตามปา้ ยวนอุทยาน ตุ๊กตาดินเผาส�ำหรับประดับตกแต่งสวน แจกัน อ่าง บวั บานและแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศภพู านนอ้ ย ผา่ น ครก เป็นตน้ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธานี ระหว่างหลักกิโลเมตรท่ี ๙๕-๙๖ จะพบป้ายบอก ทางเข้าศูนย์หัตถกรรมฯ ระยะทางจากอ�ำเภอเมือง หนองบวั ล�ำภู ประมาณ ๑๗ กโิ ลเมตร พี ซี คาวบอย ทาวน์ ตง้ั อยบู่ ้านโนนทนั ตำ� บลโนน ทัน เป็นฟาร์มวัวบรามันห์พันธุ์แท้ ก่อตั้งเมื่อเดือน พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ บนเนือ้ ท่ีกว่า ๔,๐๐๐ ไร่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่จะได้สัมผัสถึงกลิ่นไอยุค Cowboy อีกทั้งยังมีบริการสอนข่ีม้าตั้งแต่ฝึกหัดไป จนถึงระดับมืออาชีพ นอกจากน้ียังมีกิจกรรมท่ีน่า สนใจอีก เชน่ การขับรถ ATV การยิงปนื BB Gun จักรยานน�้ำ คาวบอยโชว์ การชมความน่ารักของ 18 หนองบัวล�ำภู

ถำ�้ สุวรรณคูหา เหลา่ ฝงู สตั วน์ านาชนดิ อยา่ งใกลช้ ดิ พรอ้ มมมุ ถา่ ยรปู อ�ำเภอสุวรรณคูหา เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๗ โดยได้รวม สวย พรอ้ มสง่ิ อำ� นวยความสะดวกอกี มาก ฟาร์มเปิด กันเรียกตัวเองว่า “ทสป”(ไทยอาสาป้องกันตนเอง) ให้เขา้ ชมทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๓๐ น. สอบถาม จับอาวุธขึ้นต่อสู้กับ ผกค. จนได้รับการยกย่อง ข้อมูล โทร. ๐๘ ๑๙๗๕ ๒๒๒๒ หรือ www.pc สรรเสริญและถือเอาเป็นแบบอย่างน�ำไปขยายผล cowboytown.com ท่ัวท้ังประเทศ โดยเรียกราษฎรอาสาสมัครว่า ไทย อาสาป้องกันชาติ (ทสปช.)  อนสุ าวรยี ์แหง่ นีจ้ งึ สรา้ ง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ขนึ้ เพอื่ เชดิ ชูวีรกรรมของราษฎร ทสปช. และเพ่ือให้ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั อดุ รธานี คนรุ่นหลงั ไดร้ ำ� ลกึ ถงึ บรรพบุรษุ ประมาณ ๑๐ จนถงึ ตลาดบา้ นหว้ ยเดือ่ ใหเ้ ล้ยี วซา้ ย เขา้ ทางหลวงชนบท อด.๔๐๐๙ ประมาณ ๓ กโิ ลเมตร ถ้�ำสุวรรณคูหา ตั้งอยู่วัดถ�้ำสุวรรณคูหา บ้านคูหา พฒั นา หมู่ท่ี ๗ ต�ำบลนาสี วัดสุวรรณคหู านช้ี าวบา้ น อ�ำเภอสวุ รรณคหู า ท่ัวไป เรียกว่า “วัดถ้�ำ” เป็นโบราณสถานที่ส�ำคัญ อนุสาวรีย์ ไทยอาสาป้องกันชาติ (ทสปช.) ต้ัง ทางประวตั ศิ าสตรแ์ ละโบราณคดี ภายในถำ�้ มโี บราณ อยู่หน้าท่ีว่าการอ�ำเภอสุวรรณคูหา สร้างในปี พ.ศ. วัตถุและรูปพระเจ้าไชยเชษฐาแห่งเมืองเวียงจันทน์ ๒๕๔๖ สมยั นายจารึก ปรญิ ญาพล เปน็ ผูว้ ่าราชการ ในบริเวณที่ต้งั วัดมีภเู ขาลูกหนงึ่ ซึ่งเขาลกู นี้มีถำ้� ใหญ่ จงั หวดั หนองบัวล�ำภู ไทยอาสาป้องกนั ชาติ (ทสปช.) นอ้ ยหลายแหง่ เชน่ ถำ้� ใหญ่ ถำ้� แจง้ ถำ้� มอื และถำ�้ แกว้ ได้ก่อก�ำเนิดข้ึนคร้ังแรกท่ีบ้านนาดี และบ้านโคก โดยถ�้ำใหญ่อยู่ตอนล่างสุด เวลาเข้าถ�้ำจะต้องผ่าน หนองบวั ลำ� ภู 19

ถ้�ำผาเจาะ ถ้�ำน้ีก่อนเสมอ พ้ืนถ้�ำเรียบ เพดานโค้งคร่ึงวงกลม แหลง่ โบราณคดภี ูผายา ตั้งอย่ทู างเหนอื ของบา้ นนา เหมือนประทุนเรือ ตลอดความยาวของถ้�ำประดับ เจริญ ต�ำบลดงมะไฟ เป็นภูเขาหินปูนที่แยกตัว ตกแต่งด้วยกระเบ้ือง ถ้วย จานเชิงลายคราม และ ออกมาจากเทือกเขาภูพานมีภาพเขียนสีสมัยก่อน เบญจรงค์ ถำ้� ใหญย่ งั ใชเ้ ปน็ วหิ ารมพี ระพทุ ธรปู ปนู ปน้ั ประวัติศาสตร์ปรากฏตามผนังถ�้ำเป็นจ�ำนวนหลาย ตา่ ง ๆ ประดษิ ฐานอยหู่ ลายองคท์ สี่ ำ� คญั คอื พระพทุ ธ สว่ น ส่วนแรกบริเวณ “ถ้ำ� ล่าง” พบกลมุ่ ภาพเขยี นสี ไสยาสนอ์ งคใ์ หญ่สีทองอร่าม แดงบนผนงั ถำ้� ผวิ เรยี บยาวประมาณ ๕ เมตร ประกอบ ดว้ ยลวดลายเรขาคณิต ภาพสัตว์ ภาพฝา่ มือ สว่ นที่ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ สองคอื “ถำ้� บน” พบภาพเขยี นสแี ดงกระจายอยเู่ ปน็ ก ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย ลุ่ม ๆ ท่ีเห็นชัดเจนเป็นภาพสี่เหล่ียมขนมเปียกปูน แล้วเลี้ยวขวาตามทางหลวงหมายเลข ๒๐๙๗ ถึง ภาพคน ภาพสตั วเ์ ลอื้ ยคลาน ภาพโครงรา่ งสตั วข์ นาด อำ� เภอสวุ รรณคหู า จากนน้ั ไปตามถนนพระไชยเชษฐา ใหญ่ นอกจากน้นั บรเิ วณถ้ำ� ผายา ยังมสี �ำนกั สงฆอ์ ัน ประมาณ ๑ กโิ ลเมตร ถึงโรงเรียนบา้ นนาตาแหลวดง เปน็ ทเ่ี คารพนบั ถอื ของชาวบา้ นตงั้ อยดู่ ว้ ย สนั นษิ ฐาน ยางวิทยา แลว้ เลี้ยวขวาเขา้ ไปอกี ๔ กิโลเมตร ระยะ วา่ ภาพเขยี นถำ�้ ภผู ายามอี ายรุ ะหวา่ ง ๒,๐๐๐-๓,๐๐๐ ทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ประมาณ ๕๘ ปี ใกล้เคียงกับอายุของภาพเขียนที่ค้นพบที่อุทยาน กิโลเมตร ประวัติศาสตร์ภูพระบาท จังหวัดอุดรธานี ลักษณะ 20 หนองบวั ล�ำภู

ภาพเขียนคล้ายคลึงกับภาพท่ีพบท่ีผาลาย มณฑล ถ�้ำผาเวียง กวางสี ประเทศจีน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางเข้าวัดพุทธบรรพต ถ้�ำผาเจาะตั้งอยู่ในพื้นที่วัด ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทางไปจงั หวดั เลย แลว้ ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ประมาณ เล้ยี วขวาตามทางหลวงหมายเลข ๒๐๙๗ ถงึ อ�ำเภอ ๔๐ กโิ ลเมตร สุวรรณคูหา แล้วใช้เส้นทางอ�ำเภอสุวรรณคูหา- ถ�้ำผาเวยี ง ตงั้ อยู่หมู่ท่ี ๙ บา้ นผาเวียง ตำ� บลนาแก บ้านนาเจรญิ ลักษณะเป็นทิวเขาที่มีทัศนียภาพงดงาม ชาวบ้าน อา่ งเก็บนำ้� โคกนกสาริกา ต้ังอยู่หมทู่ ี่ ๗ บา้ นโคกนก เรียกกันว่า ภูผาเวียง และยังเป็นที่ตั้งของวัดถ�้ำ สาริกา ต�ำบลบุญทัน เป็นอ่างเก็บน้�ำที่มีทัศนียภาพ ผาเวียง ภายในถ้�ำมีหินงอกหินย้อยสวยงามมาก สวยงาม มคี วามรม่ รน่ื เปน็ ธรรมชาตเิ นอ่ื งจากอยกู่ ลาง นอกจากน้ียังมีถ้ำ� อื่น ๆ บริเวณใกล้เคียงอีก เช่น ถ้ำ� หบุ เขา และมรี า้ นอาหารเปดิ ให้บริการ เปน็ แหลง่ พัก ผากลาง ถ�ำ้ ธรรมมาสน์ ถำ�้ ประทุน ถำ�้ คอกเน้ือใหญ่ ผ่อนหย่อนใจของผคู้ นในพ้นื ท่ี ถ้ำ� ค้างคาว เป็นตน้ อ�ำเภอนาวงั การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ถ�้ำผาเจาะ ต้ังอยู่ในวัดพุทธบรรพต บ้านผาเจาะ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย ต�ำบลเทพคีรี เป็นถ�้ำที่มีลักษณะเหมือนถูกเจาะ จนถึงหลักกิโลเมตรที่ ๘๐ ใหเ้ ล้ยี วขวาเข้าทางหลวง หน้าผา แต่จริง ๆ แล้วเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มี ชนบท นภ.๓๐๑๒ ตรงไปอีก ๑๕ กโิ ลเมตร ถึงวดั ความสวยงามเป็นอย่างมาก เม่ือข้ึนไปด้านบน ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ประมาณ สามารถมองเห็นทัศนียภาพบริเวณบ้านผาเจาะและ ๕๕ กิโลเมตร อ�ำเภอนาวังได้ท้ังหมด และบนยอดถ�้ำผาเจาะยัง ประดิษฐานพระพุทธรูปองค์ใหญ่ให้สักการ ส่วน ภายในถำ�้ มคี วามสวยงามตามธรรมชาตแิ ตก่ ารเขา้ ไป เทย่ี วชมยากลำ� บากเนอ่ื งจากเปน็ หบุ เหว ตามตำ� นาน เล่าว่า ในสมัยท่ีมีการสร้างพระธาตุพนม มียักษ์ กุมภัณฑ์ตนหนึ่งเตรียมส่ิงของใส่ตะกร้าไว้มากมาย เพอื่ จะมาบรรจใุ นพระธาตุ ระหวา่ งทางไดพ้ บกบั ยกั ษ์ อีกตนที่ผาเจาะแห่งนี้ ยักษ์น้ันแจ้งว่าพระธาตุพนม สรา้ งเสรจ็ แลว้ ยกั ษก์ ุมภัณฑ์เสยี ใจมากจงึ ทิง้ ตะกรา้ ไวท้ ่ีน่ี กลายเป็นผาเจาะ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย จน ผ่านหลักกิโลเมตรที่ ๗๘ สังเกตทางซ้ายมือจะพบ หนองบัวล�ำภู 21

ถ้�ำเอราวัณ อ่างเก็บน�้ำห้วยผาวัง ตั้งอยู่หมู่ที่ ๕ บ้านไทยนิยม หนองบัวล�ำภู ถ้�ำเอราวัณแห่งนี้ตั้งอยู่บนเขาท่ีมี ตำ� บลวงั ทอง เปน็ อา่ งเก็บน�ำ้ ขนาดกลาง บรรยากาศ ลักษณะเป็นหินแข็งที่มีกระจายอยู่ทั่วไป ซึ่งถ้ามอง สงบเงียบเป็นธรรมชาติ มีแพแบบขึงเชือกส�ำหรับ จากทไี่ กล ๆ จะเหน็ มลี กั ษณะเหมอื นชา้ งกำ� ลงั หมอบ ชกั แพออกไปรบั ลมสบาย ๆ กลางสายน้ำ� และมีร้าน แต่ถ้ามองจากด้านหน้าผาก็จะเหมือนกับหน้าผาก อาหารบรกิ ารนกั ทอ่ งเท่ียว ของช้าง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ถ้�ำเอราวัณเป็นถ้�ำขนาดใหญ่มีบันไดเรียงคดโค้งไป ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย มาจากเชิงเขาเบ้ืองล่างข้ึนสู่ปากถ�้ำกว่า ๖๐๐ ข้ัน จนผ่านหลักกิโลเมตรท่ี ๘๕ จะพบป้ายบอกทางไป มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่อยู่บริเวณปากถ้�ำ ภายใน อ่างเก็บน้�ำให้เล้ียวซ้าย และตรงเข้าไปประมาณ ๓ ถ้�ำเป็นห้องโถงขนาดใหญ่ เป็นสถานท่ีแห่งต�ำนาน กิโลเมตร ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู นยิ ายพ้นื บ้านเรือ่ ง “นางผมหอม” มหี นิ งอกหินย้อย ประมาณ ๔๙ กิโลเมตร สวยงาม ถำ�้ เอราวณั แหง่ นน้ี นั้ แตเ่ ดมิ มชี อื่ วา่ “ถำ้� ชา้ ง” ซึ่งเป็นช่อื เรยี กตามภเู ขา คอื ผาถ�้ำชา้ ง พระครปู ลัด ถ�้ำเอราวัณ ตั้งอยู่ภายในวัดถ้�ำเอราวัณ บ้านผา ฝั้น ปาเรสโก ได้เชิญชวนผู้มีจิตศรัทธาร่วมกันสร้าง อินแปลง ต�ำบลวังทอง บริเวณภูเขาหินแข็งท่ี ข้นึ เป็นวดั ซง่ึ ตอ่ มาเรียกว่า “วดั ถ้�ำชา้ ง” โดยไดส้ ร้าง ชาวบ้าน เรียกว่า ภูเขาผาถ�้ำช้าง เป็นรอยต่อของ ไว้บริเวณบันไดทางข้ึนถ�้ำอันเป็นท่ีมาของช่ือวัดถ�้ำ อำ� เภอวังสะพงุ จงั หวดั เลย กบั อ�ำเภอนาวงั จังหวัด เอราวณั ภายในบรเิ วณดังกลา่ วมีสิง่ ท่ีนา่ สนใจ ไดแ้ ก่ 22 หนองบวั ล�ำภู

วัดปา่ ภฝู างสันตธิ รรม หลวงพอ่ พระพทุ ธชยั ศรมี นุ ศี รโี ลกนาถ เปน็ พระพทุ ธ ถ�้ำเอราวัณ ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู รูปศักด์ิคู่บ้านคู่เมือง ท้ังยังมีกองหินวงเป็นรูปร่าง ประมาณ ๕๑ กโิ ลเมตร คล้ายเจดีย์โดยมีเรื่องเล่าต่อ ๆ กันมาเป็นความเช่ือ วัดปา่ ภูฝางสันติธรรม ตงั้ อยูบ่ ้านวังไผ่ ตำ� บลวังทอง ว่า ถ้าหากใชห้ นิ มาก่อเป็นรปู เจดยี ์ ๙ ชั้นแล้วจะน�ำ เป็นวัดป่าสงบ ร่มร่ืน มีบริเวณกว้างขวาง ต้ังช่ือ ความโชคดมี าให้ เมอื่ ไดข้ น้ึ มาทบี่ รเิ วณบนหลงั คาถำ้� ก็ ตามต้นฝาง ซ่ึงเป็นพืชสมุนไพรท่ีขึ้นกระจายอยู่ใน จะได้พบกบั ปลอ่ งดาว ๓ ปลอ่ ง ซ่ึงแสงสวา่ งสามารถ วัด สร้างด้วยศิลปะสมัยใหม่ มีเสนาสนะท่ีสวยงาม ส่องลอดเขา้ มาถึงได้ เมอื่ เดินต่อมาเร่อื ย ๆ จะพบกับ อลังการและพญานาคเก้าเศียรซึ่งอยู่บริเวณศาลา หินรูปพญาช้างนั่งคุกเข่า ซ่ึงมีเรื่องเล่าสืบต่อถึงที่มา การเปรียญ ว่าพญาช้างได้ตรอมใจตายและสาปตัวเองให้เป็นหิน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ นอกจากนย้ี งั มีหนิ รปู ทรงตา่ ง ๆ อกี มากมาย เช่น หนิ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย จน นางผมหอม เห็ดหิน อา่ งหนิ ฯลฯ เลยหลักกโิ ลเมตรที่ ๘๘ ให้เลย้ี วซ้ายใชถ้ นนเส้นทาง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ บ้านโนนภูทอง-บ้านหว้ ยป่าน ตรงไปจนถงึ วดั ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย ศูนย์วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน วัดทรงธรรม จนถึงระหว่างหลักกิโลเมตรที่ ๘๗-๘๘ จะพบซุ้ม บรรพต ต้ังอยบู่ ้านวังส�ำราญ หมทู่ ี่ ๒ ต�ำบลวงั ทอง ประตทู างเขา้ วดั ถำ้� เอราวณั ทางขวามอื ตดิ กบั โรงเรยี น เป็นสถานที่จัดตั้งโครงการวัฒนธรรมไทยสายใย บา้ นผาวัง ใหเ้ ลี้ยวขวาเขา้ ไปอกี ๒ กิโลเมตร ถงึ วดั หนองบวั ลำ� ภู 23

วดั สนั ตธิ รรมบรรพต ชุมชน ต�ำบลวงั ทอง จัดต้ังโครงการขนึ้ เมื่อวันที่ ๒๖ เหมือนกับเสมาหินวัดศรีคูณเมือง เป็นศาสนสถานท่ี กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๑ และต่อมาได้รบั การคดั เลือก เหมาะแกก่ ารปฏบิ ัตธิ รรม ให้เป็นโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนระดับดี การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ เดน่ ของจงั หวดั ผสู้ นใจเขา้ ชมหรอื ศกึ ษาดงู านเปน็ หมู่ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย คณะ ควรนดั หมายลว่ งหนา้ โทร. ๐๙ ๗๑๔๑ ๙๕๕๙ จนถึงเทศบาลอำ� เภอนากลางให้เล้ยี วซ้ายไปอีก ๑.๕ กิโลเมตร ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู การเดนิ ทาง หา่ งจากตวั เมอื งหนองบวั ลำ� ภู ประมาณ ประมาณ ๓๐ กิโลเมตร ๕๕ กโิ ลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เสน้ ทาง วัดพระธาตุเมืองพิณ ตั้งอยู่บ้านโนนธาตุ ต�ำบลฝั่ง หนองบวั ล�ำภ-ู เลย แดง เดมิ ทบี รเิ วณวดั พระธาตเุ มอื งพณิ เปน็ วดั รา้ งชาว บา้ นในพน้ื ทร่ี ำ�่ ลอื กนั วา่ เปน็ “ทเี่ ขด็ ทข่ี วาง” หรอื เปน็ อ�ำเภอนากลาง พนื้ ทศ่ี กั ดส์ิ ทิ ธม์ิ เี จา้ ทเ่ี ทวดารกั ษา ใครลว่ งลำ้� เขา้ มามกั จะเจ็บไข้ไดป้ ว่ ยอยู่เสมอ หลังจากปี พ.ศ. ๒๔๙๐ มี วัดสันติธรรมบรรพต หรือ วัดป่าภูน้อย เป็นที่ พระธดุ งคก์ รรมฐานสายพระอาจารยม์ นั่ ภรู ทิ ตั ตฺ เถระ ประดิษฐานรอยพระบาทและมีกลุ่มใบเสมาหิน เขา้ มาปกั กลดเจรญิ ภาวนา เรอื่ งความเขด็ ความขวางก็ โบราณซึง่ มีท้ังหมด ๘ กลุ่ม วางไว้ ๘ ทศิ แตล่ ะกลมุ่ ลดลง ชาวบ้านมีศรัทธาจึงสรา้ งเป็นวัดขน้ึ มา มเี สมาหนิ จำ� นวน ๔ ใบ บางใบมกี ารแกะสลกั เปน็ รปู พระโพธิสัตว์และรูปคล้ายยอดเจดีย์ สันนิษฐานว่า กลมุ่ เสมาหนิ เหลา่ นฝี้ งั อยรู่ ายรอบเทวสถานของขอม 24 หนองบัวลำ� ภู

พระธาตเุ จดยี ส์ ีลวฒุ โท ภายในวดั มี พระธาตเุ มอื งพณิ สนั นษิ ฐานวา่ กอ่ สรา้ ง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ในสมัยทวารวดีและล้านช้าง เดิมเป็นพระธาตุทรง ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย บัวแปดเหลี่ยม ศิลปะล้านช้าง อยู่ในสภาพช�ำรุด จนถึงถึงทางแยกบ้านฝั่งแดง (สังเกตทางขวามือคือ ทรุดโทรม ต่อมาพระสงฆ์และชาวบ้านจึงได้ร่วมกัน วทิ ยาลัยเทคโนโลยบี รหิ ารธรุ กจิ รกั ไทยนากลาง) ให้ บูรณะเพื่อเสริมความม่ันคงป้องกันการพังทลาย จึง เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๒๔๒๐ ตรงไปจะ ท�ำให้พระธาตุมีรูปทรงแปลกตา ทรงขวดหรือทรง พบซุ้มประตูทางเข้าวัดทางซ้ายมือ ระยะทางจาก ลูกปืนแตกต่างจากพระธาตุอ่ืน ๆ นอกจากจะมี อำ� เภอเมืองหนองบวั ลำ� ภู ประมาณ ๓๔ กิโลเมตร พระธาตเุ มืองพณิ แลว้ ยังมซี ากวหิ ารกอ่ อิฐสอดนิ อยู่ พระธาตุเจดีย์สีลวุฒโท ต้ังอยู่ภายในวัดบูรพา ด้านตะวันออกของพระธาตุ และศิลาจารึกท�ำด้วย ราม บ้านกกค้อ เป็นเจดีย์ที่หลวงปู่เสรี สีลวุฒโท หินทรายกล่าวถึงการสร้างวิหารหลังน้ีอยู่ด้านหน้า ร่วมกับพุทธศาสนิกชนสร้างขึ้นเพื่อบรรจุพระบรม ของซากวิหารด้วย ใกล้องค์พระธาตุยังมีศาลปู่พระ สารีริกธาตุท่ีได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระ ธาตทุ ช่ี าวบา้ นเชอ่ื วา่ เปน็ ทส่ี งิ สถติ ของปพู่ ระธาตหุ รอื สังฆราช เมื่อได้เข้าเฝ้าเม่ือปี พ.ศ. ๒๕๔๔ และได้ เทวดาอารักษ์ผู้รักษาองค์พระธาตุ เวลาชาวบ้านมี สรา้ งพระธาตเุ จดีย์ขน้ึ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ แลว้ เสร็จ เร่ืองเดือดเน้ือร้อนใจก็จะมาท�ำพิธีขอพรจากปู่พระ เมือ่ ปี พ.ศ. ๒๕๔๙ พระธาตเุ จดยี ์ตั้งอยู่บรเิ วณดา้ น ธาตุท่ีศาลนี้ ซ่ึงสะท้อนให้เห็นการผสมผสานของ หน้าวัด ปัจจุบันชั้นล่างของพระธาตุเจดีย์ใช้เป็นท่ี ความเช่ือเร่ืองผีและวิญญาณกับพระพุทธศาสนา ที่ แสดงรปู หลอ่ เครอื่ งอฐั บรขิ าร และอฐั ธิ าตขุ องหลวง ยงั คงอยคู่ วบคกู่ นั ในสงั คมชนบทอสี านไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ปู่เสรี สีลวุฒโท หนองบวั ล�ำภู 25

สมิ ไมว้ ัดเจริญทรงธรรม หมายเลข ๒๐๙๗ ตรงไปจนถึงโรงเรยี นบ้านกดุ ดินจ่ี ทางซา้ ยมือ จะพบทางเขา้ วดั ศริ ธิ รรมอยถู่ ดั ไป ระยะ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ประมาณ ๓๐ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย กิโลเมตร จนถงึ หลักกิโลเมตรที่ ๖๘ จะพบวดั บรู พารามตัง้ อยู่ อ่างเก็บน�้ำห้วยไร่ ๒ ตั้งอยู่บ้านสระแก้ว หมู่ที่ ๙ รมิ ถนนทางขวามอื ตดิ กบั โรงเรยี นคำ� แสนวทิ ยาสรรค์ ตำ� บลดงสวรรค์ เปน็ อา่ งเกบ็ นำ�้ ทมี่ ที ศั นยี ภาพสวยงาม วัดศิริบุญธรรม ต้ังอยู่บ้านร่องน�้ำใส ต�ำบลกุดดิน โดยเฉพาะในชว่ งฤดหู นาวซง่ึ ชาวบา้ นจะปลกู ปอเทอื จ่ี ไดร้ บั พระราชทานวิสงุ คามสีมาในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ งออกดอกเหลอื งอรา่ มเป็นทงุ่ กวา้ ง นอกจากนัน้ ยงั มี ภายในวัดมี “พระพุทธชินญานมารวิชัยไตรโลก แพท่องเท่ียวซึ่งมีพวงมาลัยบังคับทิศทางได้ อันเป็น นาถ” หรือ “หลวงพอ่ พระพทุ ธเจ้าใหญ่” พระพทุ ธ เอกลักษณ์ภูมิปัญญาของชาวบ้านท่ีน่ี และยังมีแพ รูปปางมารวชิ ัย ศิลปะสุโขทยั ขนาดกว้างหนา้ ตัก ๙ อาหารไว้บรกิ ารนักทอ่ งเท่ยี วอีกดว้ ย เมตร สงู ๑๖ เมตร ซง่ึ พุทธศาสนกิ ชนรว่ มกันบรจิ าค การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทรพั ยส์ รา้ งข้นึ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๕๒ เพอ่ื ถวายเปน็ พระ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย ราชกศุ ลแดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ล จนถึงแยกบ้านนาค�ำไฮให้เล้ียวขวาเข้าสู่ทางหลวง อดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ โดยพระพุทธชินญานมารวิ หมายเลข ๒๐๙๗ ผา่ นวงเวียนเทศบาลตำ� บลกุดดิน ชยั ไตรโลกนาถ มีความหมายวา่ พระพุทธเจ้าผู้ทรง จ่ี ให้ตรงไปแลว้ แยกซา้ ยเขา้ ถนน รพช. ตรงไปจนพบ ชนะมารด้วยพระญานพระองค์เอง และทรงเป็นที่ ส่ีแยกให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ทางหลวงชนบท นภ.๔๐๐๔ พ่ึงแห่งโลกทง้ั สาม ตรงไปจะพบทางแยกมีป้ายบอกทางไปอ่างเก็บน้�ำ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ให้เล้ยี วขวา ระยะทางจากอำ� เภอเมืองหนองบัวล�ำภู ทางหลวงหมายเลข ๒๑๐ เส้นทางไปจังหวัดเลย ประมาณ ๔๗ กโิ ลเมตร จนถึงแยกบ้านนาค�ำไฮให้เลี้ยวขวาเข้าสู่ทางหลวง อ�ำเภอศรบี ุญเรอื ง สิมไม้วัดเจริญทรงธรรม ต้ังอยู่บ้านดอนปอ ต�ำบล หนองบวั ใต้ เปน็ สิม (พระอโุ บสถ) ทส่ี ร้างด้วยไม้ทงั้ หลัง เป็นสมิ ทบึ แบบพื้นบา้ นอีสาน รูปทรงกะทดั รัด ขนาดกว้างและยาวไล่เลี่ยกัน หลังคาสูงโปร่งท�ำให้ บรรยากาศภายในเย็นสบาย ตัวอาคารเป็นรูป สเ่ี หลย่ี มผนื ผา้ ทรงโถงสงู มมี ขุ หนา้ หนั หนา้ ไปทางทศิ ตะวนั ออก มปี ระตแู ละบนั ไดทางข้ึนดา้ นหนา้ บนั ได กอ่ อฐิ ถอื ปนู หวั บนั ไดประดบั ดว้ ยปนู ปน้ั รปู พญานาค ส่วนหนา้ บันประดับด้วยแผน่ ไมแ้ กะสลักเปน็ รูปครุฑ และรังผง้ึ ผนงั เป็นฝาไมก้ ระดานตามแนวนอน ผนงั ด้านข้างมีหน้าต่างด้านละ ๔ ช่อง หลังคาทรงจ่ัว 26 หนองบวั ล�ำภู

ผาสามยอด ซ้อนกนั ๒ ช้นั ประดบั ชอ่ ฟ้าทสี่ ร้างจากไมแ้ กะสลกั ผาสามยอด ต้ังอยู่บ้านผาสุก ต�ำบลหนองกุงแก้ว รูปธาตุอีสานอยู่กึ่งกลางสันหลังคา เครื่องมุงหลังคา บริเวณรอยต่อจังหวัดหนองบัวล�ำภูและจังหวัดเลย เดมิ เป็นแปน้ เกลด็ ไม ้ ปัจจบุ ันเป็นสงั กะสี ภายในสิม ลักษณะเป็นภูเขาสามลูกเรียงกันมีสันเขาเช่ือมต่อ ประดิษฐานพระประธานปางสมาธิ ชาวบ้านเรียกว่า กัน ซ่ึงยังไม่เคยมีการส�ำรวจอย่างเป็นทางการมา “พระคนี อร์” โดยสิมไม้หลงั นี้ได้กอ่ สรา้ งเม่อื ปี พ.ศ. กอ่ น บริเวณรอบ ๆ ภูเขาเป็นไร่นาของชาวบ้าน ส่วน ๒๔๘๙ ซ่ึงแต่เดิมนั้นเป็นสิมน้�ำตั้งอยู่ในสระน้�ำทาง บนภเู ขานนั้ ยงั คงความบรสิ ทุ ธข์ิ องธรรมชาตแิ ละสตั ว์ ทศิ ตะวนั ออกของวดั ตอ่ มาราวปี พ.ศ. ๒๔๙๘ จงึ ยา้ ย ปา่ อยูม่ าก มถี ้�ำเล็กถ้ำ� น้อยกว่า ๑๐๐ ถ้�ำ ภายในถำ้� ไปตง้ั บนบกอยทู่ างทศิ ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื ของวดั โดย มหี ินงอกหินย้อยตระการตา ทั้งยังมีการคน้ พบโครง ก่อสร้างสว่ นฐานของสิมเป็นฐานกอ่ สร้างถอื ปนู แล้ว กระดูกมนษุ ย์โบราณและข้าวของเครื่องใช้อกี มาก เสร็จสมบูรณใ์ นปี พ.ศ. ๒๕๐๒ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ทางหลวงหมายเลข ๒๒๘ เสน้ ทางไปจงั หวดั ขอนแกน่ ทางหลวงหมายเลข ๒๒๘ เสน้ ทางไปจงั หวดั ขอนแกน่ ผา่ นตวั อำ� เภอศรบี ญุ เรอื ง และใชท้ างหลวงหมายเลข จากนั้นแยกซ้ายเข้าทางหลวงชนบท นภ.๓๐๐๓ ๒๔๒๐ ระยะทางจากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู (หนองบัวล�ำภู-สร้างเสี่ยน) ตรงไปจะพบวัดเจริญ ประมาณ ๗๐ กิโลเมตร ทรงธรรมอยรู่ มิ ถนนทางขวามอื ระยะทางจากอำ� เภอ เมืองหนองบวั ล�ำภู ประมาณ ๓๔ กโิ ลเมตร วัดป่าผาสามยอดผาสุการาม (วัดน�้ำทิพย์) ตั้งอยู่ บ้านผาสุก หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลหนองกุงแก้ว เป็นวัดป่า หนองบวั ล�ำภู 27

อุทยานแหง่ ชาติภเู กา้ -ภูพานค�ำ ที่มีความสงบร่มรื่น พระอาจารย์เกรียงไกร โฆสธฺม พบพระพุทธรูปปางนาคปรกท�ำด้วยศิลา และมีร่อง โม ได้เริ่มพัฒนาผาสามยอดให้เป็นพุทธอุทยาน รอยโบราณสถาน โบราณวตั ถอุ ยรู่ อบบรเิ วณนนั้ ตาม เมื่อวันที่ ๑๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยภายใน หลักฐานทางโบราณคดีสันนิษฐานได้ว่าเป็นโบราณ วัดจะมีเสนาสนะที่สวยงาม บริเวณทางเข้าวัดจะมี สถานและโบราณวตั ถศุ ิลปะขอมสมัยเรอื งอำ� นาจ รูปปั้นพญานาคขนาดใหญ่สวยงามคู่ขนานอยู่ทาง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ เข้า และในส่วนของพุทธอุทยานจะเป็นทางเดินขึ้น ทางหลวงหมายเลข ๒๑๔๖ (หนองบัวล�ำภู-โนนสัง) ภูเขาผาสามยอด โดยระหว่างทางจะมีพระพุทธรูป ประมาณ ๒๐ กิโลเมตร ประดิษฐานสวยงามจนถึงหน้าผายอดกลาง รวม อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภูพานค�ำ ครอบคลุมพื้นท่ี ๑๙ องค์ เหมาะแก่การศึกษาธรรมชาติและปฏิบัติ อ�ำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวล�ำภู และอ�ำเภอ ธรรมอย่างย่ิ อุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น มีเนื้อท่ี ๒๐๑,๒๕๐ ไร่ การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกับการเดินทางไปผา ประกาศเป็นอทุ ยานแห่งชาตเิ ม่อื วนั ท่ี ๒๐ กนั ยายน สามยอด พ.ศ. ๒๕๒๘ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เปน็ ปา่ เต็งรัง ใบไม้ อ�ำเภอโนนสงั จะเปลี่ยนสีผลัดใบในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน ท่ีต้ัง โนนวดั ป่า ตงั้ อยตู่ �ำบลโนนสัง เป็นโบราณสถานเกา่ ของส�ำนักงานอุทยานฯ จะอยู่บริเวณภูพานค�ำ ริม แก่ สันนิษฐานว่าเคยเป็นวัดเก่า เน่ืองจากมีการขุด ทะเลสาบเหนือเข่ือนอุบลรัตน์ ซึ่งมีทัศนียภาพที่ สวยงามโดยเฉพาะในยามพระอาทิตยต์ ก 28 หนองบวั ลำ� ภู

ส่ิงที่น่าสนใจในเขตอุทยานฯ ส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณ นำ้� ตกตาดฟา้ เปน็ นำ�้ ตกขนาดเลก็ ไหลมาตามลำ� ธาร ภูเก้าในเขตหนองบัวล�ำภู ได้แก่ ร่องรอยก่อน ทา่ มกลางปา่ เบญจพรรณ กอ่ นจะทง้ิ ตวั ลงมาตามชนั้ ประวัตศิ าสตร์ของชมุ ชนในสมยั บา้ นเชียง เช่น ภาพ หนิ สงู ๗ เมตร ลงสูแ่ อง่ นำ้� ใหญเ่ บือ้ งลา่ ง เขียนสี ภาพสลักตามผนังถ�้ำต่าง ๆ และรอยเท้า ไดโนเสาร์ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นสายพันธุ์เดียวกับรอย อุทยานฯ มีบ้านพักและจุดกางเต็นท์รองรับนักท่อง เท้าท่พี บทีอ่ ำ� เภอภูเวยี ง จังหวดั ขอนแก่น เปน็ ต้น เที่ยว สอบถามข้อมูลได้ท่ี อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภู พานค�ำ โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๕๘๓๗, ๐๖ ๓๖๔๘ ๔๘๒๑ สง่ิ ทน่ี า่ สนใจในเขตอทุ ยานฯ ได้แก่ หรอื กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ ่า และพนั ธ์ุพืช โทร. ภูพานค�ำ เป็นทิวเขาด้านตะวันออกของลุ่มน้�ำพอง ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐-๒ และเป็นสว่ นหนึง่ ของเทือกเขาภพู าน ตอนบนมี จุด การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ชมวิวช่องเขาขาด สามารถมองเห็นทัศนียภาพที่ ทางหลวงหมายเลข ๒๑๔๖ (หนองบวั ลำ� ภู-โนนสงั ) สวยงามของทะเลสาบเหนือเขือ่ นอุบลรัตน์ ระยะทางประมาณ ๔๐ กิโลเมตร ถึงสามแยกบ้าน โสกจาน จากนนั้ เล้ยี วซา้ ยเข้าสูเ่ ส้นทางสายบา้ นโสก ภูเก้า เป็นเทือกเขาหินทรายสลับซับซ้อน คล้าย จาน-เขอ่ื นอบุ ลรตั น์ ระยะทางประมาณ ๑๔ กโิ ลเมตร กระทะหงาย ประกอบด้วยภเู ขา ๙ ลูก คือ ภฝู าง ภู ถงึ ทท่ี ำ� การการอทุ ยานฯ รวมระยะทาง ๕๕ กโิ ลเมตร ขมุ ปนู ภูหัน ภเู มย ภคู อ้ หมอ้ ภูช้นั ภเู พราะ ภูลวก และภูวัด ภูเขาทั้ง ๙ ลูกน้ีมีความสลับซับซ้อนมาก วัดพระพุทธบาทภูเก้า อยู่ต�ำบลนิคมพัฒนา ต้ังอยู่ มีป่าไม้และสัตว์ป่านานาชนิด บนภูเก้ามีสถานท่ีน่า ในพ้ืนที่ภูเก้า มีบันไดพญานาคคู่จากพื้นล่างข้ึนไป สนใจอย่หู ลายแหง่ ได้แก่ สู่ตัววัดซ่ึงต้ังอยู่บนภูเก้า เป็นวัดเก่าแก่ซ่ึงมีรอยเท้า มนุษย์และสุนัขขนาดใหญ่สลักอยู่บนหิน อันเกี่ยว รอยเท้านายพราน และรอยตีนหมา เป็นรอยเท้า โยงกบั นิทานพ้ืนบา้ นเร่ือง “พระสพุ รหมวิโมขา หมา ขนาดใหญ่ ๒ รอย ลักษณะคล้ายรปู เทา้ มนษุ ย์และ เกา้ หาง” ภายในบรเิ วณวดั ยงั มถี ำ�้ ทสี่ ามารถเขา้ ไปชม สุนัขขนาดใหญ่สลักบนหิน อันเกี่ยวโยงกับนิทาน ได้อยู่หลายถำ้� เช่น ถำ้� อาจารยส์ ิมหรอื ถ�ำ้ หลวงปสู่ มิ พน้ื บา้ นเรอื่ ง “พระสพุ รหมวิโมขา กับหมาเกา้ หาง” แหล่งโบราณคดีโนนดอนกลาง (บ้านกุดกวาง ถ�้ำเสือตก ถ้�ำพลาไฮ ถ้�ำเจ็ก เป็นแหล่งโบราณคดีท่ี สรอ้ ย) ตง้ั อยบู่ า้ นกดุ กวางสรอ้ ย ซอยสนั ตสิ ขุ ตำ� บล น่าสนใจ มีการส�ำรวจพบภาพเขียนสีและภาพสลัก บ้านถิ่น เชิงเขาภูเก้าด้านทิศตะวันออก เป็นแหล่ง บนผนงั ถ้�ำ อายไุ ม่ต่�ำกว่า ๓,๕๐๐ ปี ขุดค้นพบโบราณวัตถุสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ได้แก่ เสาหนิ หามตา่ ง เปน็ ลานหนิ ทมี่ กี อ้ นหนิ รปู ทรงตา่ ง ๆ ภาชนะเครอื่ งปน้ั ดนิ เผาคลา้ ยกบั วฒั นธรรมบา้ นเชยี ง ทโี่ ดดเด่นคือ หินกอ้ นใหญท่ ว่ี างอย่ซู ้อนกนั คล้ายกับ โครงกระดูกมนษุ ย์ ก�ำไลสำ� รดิ ก�ำไลหนิ ลูกปัดแกว้ ดอกเหด็ เป็นประติมากรรมธรรมชาตทิ ี่งดงาม แมพ่ มิ พท์ ำ� จากหนิ ทรายสำ� หรบั ใชห้ ลอ่ หวั ขวานสำ� รดิ หอสวรรค์ เป็นจุดชมทิวทัศน์ มีก้อนหินขนาดใหญ่ เคร่ืองมอื เหล็ก เปน็ ตน้ โบราณวัตถุตา่ ง ๆ บางส่วน ตง้ั อยู่ริมหนา้ ผาสงู ๓๐ เมตร มีบนั ไดใหป้ ีนขึ้นไปบน ได้น�ำไปเก็บไว้ท่ีพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติขอนแก่น ก้อนหินซง่ึ มศี าลาตงั้ อยู่ นอกจากน้ีในบริเวณหมู่บ้านยังได้สร้างอาคาร พิพิธภณั ฑ์เพ่อื จัดแสดงวตั ถโุ บราณบางส่วนอกี ด้วย หนองบัวลำ� ภู 29

การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๒๑๔๖ สายพระอาจารยม์ น่ั ภรู ทิ ตั ตเถระ ภายในวดั เปน็ ทตี่ ง้ั (หนองบัวล�ำภ-ู โนนสัง) ระยะทาง ๓๖ กโิ ลเมตร ถงึ ของ พรหมวหิ ารยเ์ จดีย์ (เขมธมั มาเถรานสุ รณ)์ สร้าง บ้านหนองแวงเล้ยี วขวาเข้าไป ๕ กิโลเมตร ขึ้นเพ่ือบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ รวมทั้งรูปเหมือน ของหลวงปสู่ าย เขมธมฺโม และพระบูรพาจารย์ โดย หาดโนนยาว หรือ พัทยาสาม ตั้งอยู่บ้านโนนยาว มีพธิ ีบรรจพุ ระบรมสารีรกิ ธาตุและยกยอดเจดยี ์ เม่อื ตำ� บลโคกใหญ่ เปน็ หาดทรายทอี่ ยรู่ มิ ทะเลสาบเขอ่ื น วันที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๐  อุบลรัตน์ ทอดตัวลงไปเป็นบริเวณกว้าง สามารถ มองเห็นทัศนียภาพที่สวยงามของเทือกเขาภูพาน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ ได้ชัดเจน และยังมีร้านอาหารต่าง ๆ ไว้บริการนัก ทางหลวงหมายเลข ๒๑๔๖ (หนองบัวล�ำภู-โนนสัง) ท่องเทย่ี ว ระยะทางประมาณ ๔๕ กิโลเมตร แยกขวาเข้าถนน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู ใช้ โนนสงั -ศรบี ุญเรอื ง ไปอกี ๒๕ กิโลเมตร ทางหลวงหมายเลข ๒๑๔๖ เส้นทางไปจังหวัด เทศกาลงานประเพณี ขอนแกน่ ระยะทางประมาณ ๕๗ กโิ ลเมตร งานนเรศวรมหาราช กาชาดหนองบวั ล�ำภู จดั ขนึ้ ใน วดั ปา่ พรหมวหิ าร ตงั้ อยบู่ า้ นภดู นิ ทอง หมทู่ ่ี ๗ ตำ� บล วนั ท่ี ๒๕ มกราคม-๓ กมุ ภาพนั ธ์ ของทกุ ปี ณ บรเิ วณ โนนเมอื ง เปน็ วดั ปา่ สงั กดั ธรรมยตุ นิ กิ าย สรา้ งขนึ้ ในปี สนามนเรศวรมหาราช อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู มี พ.ศ. ๒๕๒๔ โดยหลวงปสู่ าย เขมธมโฺ ม พระเกจชิ อื่ ดงั การออกรา้ นและจ�ำหน่ายสนิ ค้าท้องถนิ่ มากมาย แหลง่ โบราณคดีโนนดอนกลาง 30 หนองบวั ลำ� ภู

หาดโนนยาว งานประเพณีบุญข้าวจี่ จดั ข้ึนในวนั ขึน้ ๑๓-๑๕ คำ่� งานบวงสรวงศาลเจ้าปู่หลุบและพระวอพระตา เดือน ๓ ของทุกปี ณ วัดถ้�ำสุวรรณคูหา บ้านคูหา จัดข้ึนในวันพุธและวันพฤหัสบดีแรกของเดือน ๖ พัฒนา อ�ำเภอสวุ รรณคูหา (ประมาณเดือนพฤษภาคม) ของทุกปี ณ บริเวณ ศาลพระวอพระตา และศาลเจ้าพ่อปู่หลุบ อ�ำเภอ ประเพณีขึ้นเขาไหว้พระถ้�ำเอราวัณ จัดขึ้นในวัน เมอื งหนองบัวลำ� ภู ที่ ๑๒-๑๕ เมษายน ของทุกปี บริเวณถ้�ำเอราวัณ อ�ำเภอนาวงั งานประเพณีบุญบัง้ ไฟอ�ำเภอศรบี ุญเรอื ง จัดขน้ึ ใน วนั ขนึ้ ๑๕ ค�่ำ เดอื น ๖ ของทุกปี ณ บริเวณสนามที่ งานประเพณีสงกรานต์หาดโนนยาว จัดข้ึนในวัน วา่ การอำ� เภอศรบี ญุ เรือง ท่ี ๑๒-๑๕ เมษายน ของทกุ ปี บริเวณหาดโนนยาว อำ� เภอโนนสงั งานมหกรรมกล้วยหอมแฟร์ จัดข้ึนในช่วงเดือน กรกฎาคม ของทกุ ปี ณ บรเิ วณบา้ นสวนสวรรค์ ตำ� บล ประเพณีบุญผะเหวด จัดข้ึนในเดือนสี่ (ประมาณ วงั ทอง อ�ำเภอนาวงั เดือนเมษายน) ของทุกปี เป็นงานบุญของอ�ำเภอ โนนสังที่พระสงฆ์ได้แสดงพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับ งานเทศกาลเท่ียวหอยหิน กินล�ำไย จัดข้ึนในช่วง พระเวสสันดรชาดก ซ่ึงเป็นเร่ืองราวท่ีกล่าวถึงพระ เดือนสิงหาคม ของทุกปี ณ บริเวณพิพิธภัณฑ์หอย จรยิ าวตั รขององคพ์ ระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เมอื่ ครง้ั เสวย หนิ ๑๕๐ ลา้ นปี องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บลโนนทนั ชาติเป็นพระเวสสันดร อำ� เภอเมืองหนองบัวล�ำภู หนองบัวล�ำภู 31

งานเทศกาลน�้ำตกเฒ่าโต้ จัดข้ึนในวันที่ ๑๔-๑๕ ลกั ษณะผ้าจะเป็นลวดลายสายฝนยาวตลอดผนื และ กันยายน ของทุกปี บริเวณวนอุทยานน�้ำตกเฒ่าโต้ มีฉลทุ เี่ ชงิ ผ้า อำ� เภอเมอื งหนองบัวลำ� ภู ผลติ ภัณฑข์ นมทองม้วนสมนุ ไพร สนิ ค้า OTOP ดี สระินลคกึ ้าพ้ืนเมืองและร้านจ�ำหน่ายสินค้าที่ เดน่ โดย นางแสงจนั ทร์ เอ้ืองมว่ ง ๘ หมทู่ ่ี ๗ ตำ� บล บา้ นขาม อ�ำเภอเมืองหนองบวั ลำ� ภู โทร. ๐๘ ๙๒๗๔ หมู่บ้านหัตถกรรมปั้นหม้อบ้านโค้งสวรรค์ ต้ังอยู่ ๙๐๖๖ ต้ังอยู่บ้านโค้งสวรรค์ ต�ำบลโนนทัน อ�ำเภอเมือง หนองบัวล�ำภู เป็นหมู่บ้านที่ผลิตเคร่ืองปั้นดินเผา ผลิตภัณฑ์ข้าวกล้อง โดยกลุ่มข้าวกล้องหนองภัย ด้วยกรรมวิธีการผลิตแบบด้ังเดิม เช่น รูปปั้นและ ศูนย์ ๒๓๑ หนองภยั ศนู ย์ หมู่ท่ี ๑ ต�ำบลหนองภยั ตุ๊กตาดนิ เผาส�ำหรับประดบั ตกแต่งสวน แจกนั อ่าง ศูนย์ อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู โทร. ๐๘ ๙๕๗๒ ครก เป็นต้น โดยมีวางจ�ำหน่ายบริเวณริมทางถนน ๘๑๗๖ และในบริเวณหมู่บา้ น กระตบิ ขา้ วจากต้นคลา้ ตงั้ อย่บู ้านหว้ ยฮวก ตำ� บล น�้ำผึ้งแท้สุวรรณฟาร์ม โดยกลุ่มเล้ียงผึ้งสุวรรณ ศรีบุญเรือง อ�ำเภอศรีบุญเรือง ชาวบ้านในหมู่บ้าน ฟาร์ม มีผลิตภัณฑ์จากผ้ึงจ�ำหน่ายหลากหลาย ประมาณร้อยละ ๙๕ มีอาชีพสานกระติบข้าวด้วย ชนิด เช่น น้�ำผ้ึงสด เกสรผ้ึง นมผ้ึง ขี้ผ้ึง พันธุ์ผ้ึง ต้นคล้า เป็นงานหัตถกรรมท่ีมีความงามจากวัสดุ และนางพญาผึ้ง ภายใต้ย่ีห้อสุวรรณฟาร์ม ผู้สนใจ ธรรมชาติและคงทน มีประโยชนใ์ ชส้ อยท่บี ง่ บอกถึง สอบถามได้ที่ เลขท่ี ๔๓ หม่ทู ี่ ๒ ตำ� บลหนองบัวใต้ แนวความคดิ และภมู ปิ ญั ญาของชาวบา้ นอยา่ งแทจ้ รงิ อำ� เภอศรบี ญุ เรือง โทร. ๐๘ ๔๗๙๐ ๐๑๙๐ ผ้าไหมกุดแห่ ผ้าไหมจากกลุ่มสตรีทอผ้าขิดไหม ตัวอย่างรายการน�ำเทย่ี ว บ้านโพธค์ิ �ำ ต�ำบลกดุ แห่ อำ� เภอนากลาง เป็นผา้ ไหม ทโ่ี ดง่ ดงั ระดบั ประเทศ เป็นผลติ ภณั ฑ์ดีเดน่ ระดบั ๕ (แบบ ๒ วัน ๑ คนื ) ดาวของภาคอีสาน มีลวดลายผ้าท่ีหลากหลาย เช่น วันท่ี ๑ (อ�ำเภอเมืองหนองบัวล�ำภู-อ�ำเภอนาวัง- ลายดอกพิกุล ลายหัวนาค ลายกุญแจจีน ลายอินถ อ�ำเภอเมืองหนองบวั ล�ำภ)ู วา เปน็ ตน้ (เชา้ ) - สกั การะ อนสุ าวรยี ส์ มเดจ็ พระนเรศวร มหาราช อ�ำเภอเมอื งหนองบัวลำ� ภู ผลิตภัณฑ์จากกะลามะพร้าว บ้านดอนนาดี หมู่ท่ี เพ่อื ความเปน็ สริ มิ งคล ๗ ตำ� บลบ้านขาม โทร. ๐๘ ๑๕๗๔ ๓๒๒๘ จ�ำหน่าย - ท�ำบญุ และไหว้พระกับพระพุทธรปู กระเป๋าลายฉลุ นาฬิกาจากกะลา คบู่ า้ นคเู่ มอื งหนองบวั ลำ� ภู คอื พระบาง ณหอพระบางอำ� เภอเมอื งหนองบวั ลำ� ภู ผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ ผลิตโดยกลุ่ม - เที่ยวชมฟอสซิลหอยและไดโนเสาร์ อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมทอผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ อายนุ ับลา้ นปี ณ พพิ ธิ ภัณฑห์ อยหิน เลขท่ี ๗๑ หมู่ที่ ๕ บ้านโนนชาด ต�ำบลนาด่าน ๑๕๐ ลา้ นปี อำ� เภอเมอื งหนองบวั ลำ� ภู อำ� เภอสวุ รรณคหู า เปน็ ผา้ ฝา้ ยทอมอื ยอ้ มสธี รรมชาติ (บา่ ย) - ออกเดนิ ทางจากอ�ำเภอเมอื ง หนองบวั ล�ำภูไปยังอ�ำเภอนาวงั 32 หนองบวั ล�ำภู

- เทย่ี วชมความสวยงามของ ถำ้� เอราวณั - รอชมพระอาทติ ยต์ กดนิ และแสงไฟ อำ� เภอนาวงั ซงึ่ มหี นิ งอกหนิ ยอ้ ยภายใน ยามค่�ำคนื ของตัวเมอื งหนองบวั ล�ำภู ถ้�ำสวยงาม บนลานชมววิ ของ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเชงิ - แวะชมและถ่ายภาพกบั ถ้�ำผาเจาะ นเิ วศภพู านนอ้ ย อำ� เภอเมอื งหนองบวั อ�ำเภอนาวงั ซ่ึงมรี ูปทรงของหนา้ ผา ลำ� ภู ทแี่ ปลกตา - เดนิ ทางเขา้ สทู่ พ่ี กั อำ� เภอเมอื งหนองบวั - เดินทางจากอ�ำเภอนาวังกลับมายงั ลำ� ภู อ�ำเภอเมอื งหนองบัวล�ำภู - เดินเล่น พกั ผอ่ นรับลมเยน็ ๆ ณ ข้อแนะน�ำในการทอ่ งเท่ียว หนองบัว อ�ำเภอเมืองหนองบวั ล�ำภู - เดนิ ทางเขา้ สทู่ พ่ี กั อำ� เภอเมอื งหนองบวั - ศึกษาและสอบถามรายละเอียดข้อมูลเกี่ยว ล�ำภู กบั สถานทที่ ่องเทีย่ วแตล่ ะประเภทกอ่ นการเดินทาง วนั ที่ ๒ (อ�ำเภอเมอื งหนองบวั ล�ำภ-ู อ�ำเภอโนนสัง- หรือติดต่อวิทยากร หรือผู้น�ำทาง ตามความเหมาะ อ�ำเภอเมืองหนองบวั ล�ำภ)ู สมของสถานท่ที ่องเทีย่ วแตล่ ะแหง่ (เชา้ ) - สกั การะพระบรมสารรี กิ ธาตซุ ง่ึ อญั เชญิ - การท่องเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ มาจากเนปาล ณ พิพิธภัณฑห์ ลวงปู่ ควรศกึ ษาฤดกู าลและชว่ งเวลาทเี่ หมาะสมในการเดนิ หลอด ปโมทิตะเจดีย์ อ�ำเภอเมือง ทางและเพ่ือจัดเตรียมอุปกรณ์ส�ำหรับการท่องเท่ียว หนองบัวล�ำภู ได้ถกู ต้อง - ท�ำบญุ ไหว้พระ และนมสั การอฐั ธิ าตุ - รว่ มกนั รกั ษาทรพั ยากรทางการทอ่ งเทยี่ ว เพอ่ื ของหลวงปขู่ าว อนาลโย ณ วดั ถำ้� กลอง ให้เป็นการท่องเทีย่ วที่ย่งั ยืนสบื ตอ่ คนรุ่นตอ่ ไป เพล อ�ำเภอเมอื งหนองบวั ล�ำภู - ไมป่ ระพฤตปิ ฏบิ ตั ขิ ดั ตอ่ วถิ ชี วี ติ และประเพณี - ออกเดินทางจากอ�ำเภอเมอื งหนองบวั นิยมของคนในทอ้ งถนิ่ ล�ำภไู ปยงั อ�ำเภอโนนสงั - การแตง่ กายทเ่ี หมาะสมสำ� หรบั การทอ่ งเทย่ี ว (บ่าย) - รบั ประทานอาหารกลางวนั เล่นน�้ำ แตล่ ะสถานท่ี เชน่ ศาสนสถานต่าง ๆ ควรแต่งกาย และพักผ่อนตามอธั ยาศัย ณ หาดโนน สุภาพ ยาว (พัทยาสาม) ริมทะเลสาบเขอ่ื น - ในการเดนิ ทางไมค่ วรประมาท และตอ้ งคำ� นงึ อบุ ลรัตน์ อ�ำเภอโนนสัง ถึงความปลอดภัย - ออกเดนิ ทางจากอ�ำเภอโนนสงั - ปฏบิ ตั ติ ามระเบยี บ ขอ้ กำ� หนด และคำ� แนะนำ� กลับมายังอ�ำเภอเมอื งหนองบัวลำ� ภู ของเจ้าหน้าท่ใี นสถานทที่ อ่ งเทย่ี วอย่างเครง่ ครดั - แวะอดุ หนุนชนิ้ งานหัตถกรรม เครื่องปน้ั ดินเผา ณ ศูนย์หัตถกรรม เคร่ืองปนั้ ดนิ เผาบา้ นโค้งสวรรค์ อ�ำเภอเมืองหนองบวั ล�ำภู หนองบวั ลำ� ภู 33



ละลุ

10 11

๑๕๐ 11

หมายเลขโทรศพั ทส์ �ำคัญ โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๒๐๔๓ โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๖๖๙๒ สำ� นกั งานประชาสัมพันธ์จงั หวดั โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๑๐๕๔ สำ� นกั งานจงั หวดั โทร. ๐ ๔๒๓๑ ๑๙๙๙ สถานตี ำ� รวจภูธรเมอื งหนองบัวล�ำภ ู โทร. ๐ ๔๒๓๗ ๕๓๙๐ โรงพยาบาลหนองบวั ลำ� ภ ู โทร. ๐ ๔๒๓๕ ๓๙๓๕, ๐ ๔๒๓๕ ๓๔๔๔-๕ โรงพยาบาลโนนสัง โทร. ๐ ๔๒๓๕ ๙๐๓๕, ๐ ๔๒๓๕ ๙๑๔๒ โรงพยาบาลศรบี ญุ เรือง โทร. ๑๑๕๕ โรงพยาบาลนากลาง โทร. ๑๑๙๓ ตำ� รวจทอ่ งเทีย่ ว ต�ำรวจทางหลวง 38 หนองบัวล�ำภู

ศูนยบ์ รกิ ารขา่ วสารท่องเที่ยว ททท. ปรบั ปรุงข้อมูล กนั ยายน ๒๕๖๒ การทอ่ งเท่ียวแห่งประเทศไทย (ส�ำ นักงานใหญ่) ๑๖๐๐ ถนนเพชรบุรี แขวงมักกะสัน หนองบัวล�ำภู 39 เขตราชเทวี กรุงเทพฯ ๑๐๔๐๐ โทร. ๑๖๗๒ โทรสาร ๐ ๒๒๕๓ ๗๔๔๐ อเี มล : [email protected] เวบ็ ไซต์ : www.tourismthailand.org เปิดบริการ ทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. กระทรวงการท่องเทีย่ วและกีฬา ๔ ถนนราชดำ� เนินนอก เขตป้อมปราบศตั รพู ่าย กรุงเทพฯ ๑๐๑๐๐ โทร. ๐ ๒๒๘๓ ๑๕๕๖ เปดิ บริการทุกวนั เวลา ๐๘.๓๐–๑๖.๓๐ น. ท่าอากาศยานสวุ รรณภมู ิ อาคารผ้โู ดยสารฝง่ั ขาเขา้ ในประเทศ ช้ัน ๒ ประตู ๓ โทร. ๐ ๒๑๓๔ ๐๐๔๐ (๒๔ ช่วั โมง) ททท. ส�ำนกั งานเลย ท่ีวา่ การอำ� เภอเมืองเลย (หลงั เกา่ ) ถนนเจริญรัฐ ตำ� บลกุดป่อง อ�ำเภอเมอื ง จังหวดั เลย ๔๒๐๐๐ โทร. ๐ ๔๒๘๑ ๒๘๑๒, ๐ ๔๒๘๑ ๑๔๐๕ โทรสาร ๐ ๔๒๘๑ ๑๔๘๐ อีเมล : [email protected] พ้ืนทคี่ วามรบั ผดิ ชอบ: เลย หนองบัวล�ำภู เปดิ บรกิ ารทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๐๐ น.

ปกหลัง วัดถ้ำ� สุวรรณคหู า ขอ้ มลู : ททท. สำ�นักงานเลย บรกิ าร ๒๔ ชั่วโมง กองข่าวสารทอ่ งเทย่ี ว (โทร. ๐ ๒๒๕๐ ๕๕๐๐ ตอ่ ๒๑๔๐ - ๖) ออกแบบและจัดพมิ พ์ : กองขา่ วสารท่องเทย่ี ว ฝา่ ยบริการการตลาด อเี มล [email protected] ข้อมลู รายละเอยี ดที่ระบใุ นเอกสารนี้อาจมกี ารเปลี่ยนแปลงได้ www.tourismthailand.org ลิขสทิ ธิ์ของการทอ่ งเทีย่ วแหง่ ประเทศไทย กันยายน ๒๕๖๒ หา้ ม4จ0ำ�หนา่ ย หนองบัวล�ำภู