สุโขทัย

สโุ ขทยั

สสโุ ขโุ ขททัยัย



พระอจนะ วดั ศรชี มุ 4 สโุ ขทยั

การเดินทาง สารบญั สถานทนี่ ่าสนใจ ๘ อ�ำเภอเมืองสโุ ขทัย ๙ อ�ำเภอกงไกรลาศ อ�ำเภอคีรีมาศ ๙ อ�ำเภอสวรรคโลก ๑๗ อ�ำเภอศรีสชั นาลยั ๑๗ อ�ำเภอท่งุ เสล่ยี ม ๒๐ อ�ำเภอบ้านด่านลานหอย ๒๑ ๒๘ เทศกาลงานประเพณ ี ๒๘ กจิ กรรมที่นา่ สนใจ ๒๙ เสน้ ทางจกั รยาน ๓๑ โฮมสเตย์ ๓๑ สินค้าพ้นื เมืองและของที่ระลกึ ๓๒ ร้านจ�ำ หน่ายสินค้าทีร่ ะลึก ตวั อย่างรายการนำ�เที่ยว ๓๔ ๓๔ ขอ้ แนะน�ำในการท่องเท่ียว ๓๖ สง่ิ อำ�นวยความสะดวกในจงั หวดั สโุ ขทยั ๓๘ สถานท่ีพกั ๓๘ ร้านอาหาร บริษทั รถเช่า ๓๘ ๔๔ หมายเลขโทรศัพท์ส�ำ คัญ ๔๖ ๔๘

วดั พระศรรี ตั นมหาธาตุ สโุ ขทยั มรดกโลกล�้ำเลิศ ก�ำเนดิ ลายสือไทย เลน่ ไฟลอยกระทง ด�ำรงพุทธศาสนา งามตาผ้าตนี จก สงั คโลกทองโบราณ สกั การะแมย่ า่ พ่อขุน รงุ่ อรณุ แห่งความสุข

สโุ ขทยั ในอดตี เคยเปน็ ราชธานแี หง่ แรกของชาตไิ ทย การปกครอง เม่ือ ๗๐๐ ปีมาแล้ว ปัจจุบันเป็นจังหวัดหน่ึงในเขต จงั หวดั สโุ ขทยั แบง่ การปกครองออกเปน็ ๙ อ�ำเภอ คอื ภาคเหนือตอนล่าง สุโขทัยอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ อ�ำเภอเมอื งสุโขทยั อ�ำเภอกงไกรลาศ อ�ำเภอครี มี าศ ประมาณ ๔๒๗ กิโลเมตร มีเน้ือท่ีทั้งหมดประมาณ อ�ำเภอทุ่งเสล่ียม อ�ำเภอบ้านด่านลานหอย อ�ำเภอ ๖,๕๙๖ ตารางกิโลเมตร ค�ำว่า “สุโขทัย” มาจากค�ำ ศรสี ัชนาลยั อ�ำเภอศรีส�ำโรง อ�ำเภอสวรรคโลก และ ๒ ค�ำ คอื “สขุ +อุทยั ” หมายความว่า “รงุ่ อรุณแห่ง อ�ำเภอศรีนคร ความสุข” สุโขทัยเร่ิมก่อตั้งขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๗๘๐-๑๘๐๐ มีการสถาปนาราชวงศ์พระร่วงข้ึน อาณาเขต ปกครองสุโขทัย โดยมพี ่อขนุ ศรอี ินทราทติ ยเ์ ป็นปฐม ทศิ เหนือ ตดิ ต่อกับจังหวดั แพร่ กษตั ริย์ ตลอดระยะเวลา ๑๒๐ ปี ราชวงศ์สุโขทัยมี ทิศใต ้ ตดิ ต่อกบั จังหวดั ก�ำแพงเพชร กษัตริย์ปกครองหลายพระองค์ ที่ส�ำคัญคือพ่อขุน ทิศตะวนั ออก ตดิ ต่อกับจงั หวดั พษิ ณุโลก รามค�ำแหงมหาราช ผู้ทรงประดิษฐ์อักษรไทย วาง และจังหวดั อตุ รดิตถ์ รากฐานการเมือง การปกครอง และศาสนา ตลอด ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ต่อกบั จังหวดั ตาก จนขยายอาณาเขตออกไปอย่างกว้างขวาง ถึงแม้ว่า และจังหวดั ล�ำปาง ทุกวันน้ีความรุ่งเรืองของกรุงสุโขทัยได้กลายเป็น อดตี ไปแลว้ ตามวฎั จกั รความจรงิ ทว่ี า่ มเี จรญิ กย็ อ่ มมี ระยะทางจากอำ� เภอเมอื งสุโขทยั ไปอ�ำเภอต่าง ๆ เสอ่ื ม เมอื งคแู่ ฝด (สโุ ขทยั และศรสี ชั นาลยั ) อนั ลอื ลนั่ อ�ำเภอศรีส�ำโรง ๒๐ กโิ ลเมตร และเกรียงไกรเหลือเพียงซากปรักหักพังไว้เป็น อ�ำเภอกงไกรลาศ ๒๑ กิโลเมตร อนุสรณ์ แต่นักท่องเท่ียวท่ีเดินทางมาสุโขทัยก็ควร อ�ำเภอคีรมี าศ ๒๒ กิโลเมตร เคารพต่อวิญญาณบรรพบุรุษ และท่องเท่ียวโดยมี อ�ำเภอบา้ นด่านลานหอย ๒๘ กิโลเมตร จุดมุ่งหมาย เพ่ือชื่นชมพร้อมย้อนรอยอดีตในเสี้ยว อ�ำเภอสวรรคโลก ๓๘ กโิ ลเมตร หน่งึ ของประวัตศิ าสตร์ไทยอนั ยาวนาน อ�ำเภอศรนี คร ๕๔ กิโลเมตร สุโขทัยมีพื้นท่ีส่วนใหญ่เป็นท่ีราบลุ่ม โดยตอนเหนือ อ�ำเภอศรสี ัชนาลยั ๖๗ กิโลเมตร เป็นที่ราบสูง มีภูเขาเป็นพืดยาวมาทางทิศตะวันตก อ�ำเภอทุง่ เสลย่ี ม ๖๘ กโิ ลเมตร พื้นท่ีตอนกลางเป็นที่ราบ และตอนใต้เป็นที่ราบสูง มแี มน่ ำ�้ ไหลผา่ นจากเหนือลงใต้ โดยผ่านพ้นื ทอ่ี �ำเภอ ระยะทางจากจังหวดั สุโขทัยไปจังหวัดใกลเ้ คยี ง ศรสี ัชนาลัย สวรรคโลก ศรสี �ำโรง เมืองสโุ ขทยั และ จังหวัดพิษณโุ ลก ๕๙ กโิ ลเมตร กงไกรลาศ เป็นระยะทางประมาณ ๑๗๐ กโิ ลเมตร จงั หวดั ก�ำแพงเพชร ๗๗ กโิ ลเมตร จงั หวดั สุโขทยั มภี ูเขาทสี่ งู ทีส่ ดุ คือ เขาหลวง ซง่ึ ยอด จงั หวัดตาก ๗๙ กโิ ลเมตร เขามคี วามสงู ๑,๒๐๐ เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง จงั หวัดอตุ รดิตถ ์ ๑๐๐ กโิ ลเมตร จังหวัดแพร่ ๑๖๕ กโิ ลเมตร จงั หวดั ล�ำปาง ๒๐๗ กโิ ลเมตร สโุ ขทัย 7

การเดินทาง ๕๙ กิโลเมตร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ท่ี หนว่ ยบรกิ ารเดนิ ทาง โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๒๒๐ ๔๓๓๔, รถยนต์ จากกรุงเทพฯ สามารถเดินทางได้ ๒ เส้น ๐ ๒๒๒๐ ๔๔๔๔ www.railway.co.th ทาง คือ เครอ่ื งบิน ๑. จากทางหลวงหมายเลข ๑ ไปจนถึงประมาณ - บริษัท การบินกรงุ เทพ จ�ำกดั โดย สายการบนิ บาง กิโลเมตรที่ ๕๐ บริเวณแยกอ�ำเภอบางปะอิน กอกแอร์เวย์ มีบริการเที่ยวบินตรงจาก ท่าอากาศ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แล้วเข้าเส้นทางหลวง สุวรรณภูมิ ไปสุโขทัยวันละ ๓ เที่ยวบิน สอบถาม หมายเลข ๓๒ ผ่านจังหวัดพระนครศรีอยุธยา รายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ ไดท้ ่ี ส�ำนกั งานใหญ่ โทร. ๐ ๒๒๖๕ แล้วเข้าเส้นทางหลวงหมายเลข ๓๒ ผ่านจังหวัด ๕๖๗๘ และ สนามบนิ สโุ ขทยั โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๗๒๒๕- พระนครศรอี ยธุ ยามงุ่ สนู่ ครสวรรค์ แลว้ เขา้ ทางหลวง ๖ www.bangkokair.com หมายเลข ๑๑๗ ตรงเข้าจังหวัดพิษณุโลกแล้วใช้ - บริษัท ไทยแอร์เอเชีย จ�ำกัด โดย สายการบิน ทางหลวงหมายเลข ๑๒ เขส้ จู่ งั หวดั สโุ ขทยั รวมระยะ แอรเ์ อเชยี มีเทีย่ วบนิ จากกรุงเทพฯ (ทา่ อากาศยาน ทาง ๔๒๗ กิโลเมตร ดอนเมือง) ไปลงที่จังหวัดพิษณุโลกทุกวัน จากนั้น ๒. จากทางหลวงหมายเลข ๑ ผา่ นจงั หวดั นครสวรรค์ ทางสายการบินมีบริการรถโดยสารเพ่ือเชื่อมต่อไป และก�ำแพงเพชร เขา้ สทู่ างหลวงหมายเลข ๑๐๑ ผา่ น ยังจังหวัดสุโขทัย โทร. ๐ ๒๕๑๕ ๙๙๙๙ www. อ�ำเภอพรานกระตา่ ยและอ�ำเภอครี มี าศ เขา้ สจู่ งั หวดั airasia.com สุโขทยั รวมระยะทาง ๔๔๐ กิโลเมตร - บริษัท สายการบินนกแอร์ จ�ำกัด มีบริการเที่ยว รถโดยสารประจ�ำทาง บริษัท ขนส่ง จ�ำกัด มีรถ บินจากกรุงเทพฯ (ท่าอากาศยานดอนเมือง) ไปลง โดยสารท้ังแบบธรรมดา และปรับอากาศ ออกจาก ที่จังหวัดพิษณุโลกทุกวัน จากน้ันทางสายการบินมี สถานีขนส่ง หมอชิต ถนนก�ำแพงเพชร ๒ ทุกวัน บริการรถโดยสารเชื่อมต่อไปยังจังหวัดสุโขทัย โทร. ใช้เวลาเดินทางประมาณ ๗ ชั่วโมง สอบถามข้อมูล ๐ ๒๙๐๐ ๙๙๕๕ www.nokair.com ได้ท่ี โทร. ๑๔๙๐ หรือทาง www.transport.co.th การเดินทางภายในจงั หวัด นอกจากน้ยี ังมบี รษิ ัทเดนิ รถเอกชนวง่ิ ให้บริการ ดังนี้ ในตวั เมอื งสโุ ขทยั มรี ถชนดิ ตา่ ง ๆ ใหบ้ รกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี ว - บรษิ ัท วินทวั ร์ จ�ำกดั โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๓๗๕๓-๔, สามารถเลือกใช้บริการยานพาหนะได้หลายรูปแบบ ๐ ๕๕๖๑ ๑๐๓๙ ตามอัธยาศัย รถสองแถวมีวงิ่ บริการจากสถานขี นสง่ - บรษิ ทั พษิ ณโุ ลกยานยนตท์ วั ร์ จ�ำกดั โทร. ๐ ๒๙๓๖ ไปยงั ทต่ี า่ ง ๆ ในตวั เมอื ง นกั ท่องเท่ียวอาจเหมารถ ๒๙๒๔-๕, ๐ ๕๕๖๑ ๔๘๘๖ สองแถวไปเที่ยวได้ท้ังในเมืองและต่างอ�ำเภอ ราคา รถไฟ การรถไฟแห่งประเทศไทย มีขบวนรถด่วน วันละ ๑,๐๐๐-๒,๐๐๐ บาท ขึน้ อยกู่ ับระยะทางและ พิเศษ ออกจากสถานีรถไฟหัวล�ำโพง ไปลงที่สถานี การตอ่ รอง รถสามลอ้ เคร่ืองและมอเตอร์ไซค์รับจ้าง รถไฟสวรรคโลกทุกวัน วันละ ๑ เท่ียว ใช้เวลาเดิน จะจอดอยตู่ ามจุดตา่ ง ๆ ในจงั หวดั เชน่ หนา้ ตลาด ทาง ๗ ช่ัวโมง นอกจากนี้ ท่านสามารถใช้บริการ เทศบาล หน้าสถานขี นสง่ คา่ บริการมที ้งั แบบตกลง รถไฟขบวนรถดว่ น และรถเรว็ ซง่ึ ออกจากสถานรี ถไฟ กันตามแตร่ ะยะทางและแบบเหมาจา่ ย หวั ล�ำโพง ไปลงที่สถานพี ิษณโุ ลกทกุ วัน แล้วเดนิ ทาง ต่อโดยรถประจ�ำทางไปจังหวัดสุโขทัยอีกประมาณ 8 สุโขทัย

ว่า “พระแม่” และชาวเมืองสุโขทัยเคารพพ่อขุน รามค�ำแหงมหาราชเสมอด้วยบิดา จึงเรียกพระราช มารดาของพระองค์ว่า “พระแม่ย่า” แต่เดิมศาล พระแมย่ ่าประดษิ ฐานอยู่บนเขาพระแม่ย่า มเี พิงหิน เป็นผาป้องกันแดดและฝน ต่อมาชาวจังหวัดสุโขทัย อญั เชญิ มาประดษิ ฐานทเ่ี มอื งใหม่ โดยสรา้ งศาลขน้ึ ท่ี หนา้ ศาลากลางจงั หวดั ดงั เช่นปัจจุบนั และประมาณ ปลายเดอื นกมุ ภาพนั ธข์ องทกุ ปจี ะมกี ารจดั งานเฉลมิ ฉลองท่ีศาลพระแมย่ า่ เรียกว่า “งานพระแม่ยา่ ” ศาลพระแมย่ ่า วัดไทยชุมพล ถนนจรดวิถีถ่อง ต�ำบลธานี อยู่ตรง ข้ามกับเทศบาลเมือง ภายในพระอุโบสถเป็นท่ี สถานที่ทอ่ งเที่ยว ประดิษฐานหลวงพ่อโต พระพุทธรูปสุโขทัยที่มีอายุ เก่าแก่หลายร้อยปี มีพุทธลักษณะงดงามยิ่งนัก อำ� เภอเมอื งสโุ ขทัย ใกล้กันเปน็ วหิ ารประดิษฐานหลวงพอ่ งาม ซง่ึ งดงาม ศาลพระแม่ย่า ต้ังอยู่หน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย และมีอายุเก่าแก่ไม่แพ้กัน ภายในยังมีจิตรกรรมฝา ถนนนิกรเกษม ริมแม่น้�ำยม เป็นที่เคารพสักการะ ผนังเปน็ ลวดลายแปลกตาอีกด้วย ของชาวเมืองสุโขทัย ศาลนี้เป็นที่ประดิษฐานดวง พิพิธภัณฑ์สังคโลกสุโขทัย ตั้งอยู่ในบริเวณโรงแรม พระวิญญาณของพ่อขุนรามค�ำแหงมหาราชและ อนนั ดา เขตตวั เมอื งสโุ ขทยั ใกลส้ แี่ ยกกระชงค์ ภายใน เทวรูปพระแม่ย่า ท�ำด้วยศิลาสลักแบบเทวรูป จดั แสดงโบราณวตั ถปุ ระเภทเครอื่ งสงั คโลกทม่ี คี ณุ คา่ พระพักตร์ยาว พระหนุเสี้ยม พระเกตุมาลายาว กวา่ ๒,๐๐๐ ชิน้ ทีไ่ ด้รวบรวมมาจากในประเทศและ ประดบั เคร่ืองทรงแบบนางพญา มคี วามสูง ๑ เมตร ต่างประเทศ เปดิ ทุกวัน เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. สันนิษฐานว่าศาลพระแม่ย่าสร้างในสมัยพ่อขุน คา่ เขา้ ชม ชาวไทย ผใู้ หญ่ ๕๐ บาท เด็ก ๑๐ บาท รามค�ำแหงมหาราช เพื่ออุทิศให้กับพระมารดา คือ นักเรยี นในเคร่ืองแบบ ๑๐ บาท ชาวตา่ งชาติ ผู้ใหญ่ นางเสือง เหตุท่ีเรียกว่า “พระแม่ย่า” นี้ เพราะว่า ๑๐๐ บาท เด็ก ๕๐ บาท สอบถามข้อมูล โทร. พ่อขุนรามค�ำแหงมหาราชทรงเรียกพระราชมารดา ๐ ๕๕๖๑ ๔๓๓๓ การเดนิ ทาง สามารถนง่ั รถประจ�ำทางหรอื รถสามลอ้ จากตลาดในตัวเมืองไปพิพิธภณั ฑฯ์ ได้ พพิ ิธภัณฑป์ ลาในวรรณคดีเฉลิมพระเกยี รติ ต้งั อยู่ ภายในสวนหลวงเฉลมิ พระเกยี รติ ร.๙ บนทางหลวง หมายเลข ๑๒ (สุโขทัย-พิษณุโลก) พิพิธภัณฑ์ฯ สโุ ขทัย 9

อยทู่ างขวามอื ภายในอาคารจดั แสดงพนั ธป์ุ ลานำ�้ จดื เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. คา่ เขา้ ชม ในวรรณคดีมากมาย เช่น ปลาจากกาพย์ห่อโคลง ชาวไทย ๓๐ บาท ชาวต่างชาติ ๑๕๐ บาท ใน นิราศพระบาท กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง กรณีที่ประสงค์จะเข้าชมเป็นหมู่คณะควรติดต่อ กาพย์เห่เรือเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร (เจ้าฟ้ากุ้ง) และ ล่วงหน้าท่ีพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามค�ำแหง นริ าศอิเหนา เปน็ ต้น พพิ ธิ ภณั ฑเ์ ปดิ ให้เข้าชมทกุ วัน ถนนจรดวิถีถ่อง อ�ำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย ต้ังแต่เวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. โดยไมเ่ สยี ค่าเข้าชม ๖๔๒๑๐ โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๓๖๗ โทรสาร ๐ ๕๕๖๙ การเดินทาง สามารถข้ึนรถโดยสารประจ�ำทางสาย ๗๐๒๖ พิษณโุ ลก-สุโขทัย จากสถานขี นสง่ ไปลงทีส่ วนหลวง เฉลมิ พระเกยี รติ ร.๙ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย (เมืองเก่าสุโขทัย) ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง อยตู่ รงขา้ มพพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ รามคำ� แหง ตง้ั อยทู่ างดา้ น รามค�ำแหง หา่ งจากศาลากลางจงั หวดั สโุ ขทยั ไปตาม ขวาของอุทยานประวตั ิศาสตรส์ โุ ขทัย เป็นทร่ี วบรวม ทางหลวงหมายเลข ๑๒ (สุโขทัย-ตาก) ไปทางทิศ และจัดแสดงโบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้นทาง ตะวันตกประมาณ ๑๒ กิโลเมตร โบราณคดีภายในเมืองสุโขทัยและที่ประชาชนมอบ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยเป็นมรดกทาง ให้ ได้รบั รางวัลดเี ดน่ รางวัลอุตสาหกรรมทอ่ งเทย่ี ว ประวัติศาสตร์ของไทยสมัยเร่ิมสร้างอาณาจักรท่ี ไทย คร้ังที่ ๗ ประจ�ำปี ๒๕๕๑ ประเภทแหล่ง ยังหลงเหลืออยู่ โดยได้รับการยกย่องจากองค์การ ทอ่ งเทย่ี วทางวฒั นธรรมภาคเหนอื จากการทอ่ งเทยี่ ว ยเู นสโกเมอื่ เดอื นธนั วาคม ๒๕๓๔ ใหเ้ ปน็ “มรดกโลก” แหงประเทศไทย (ททท.) เนอื่ งจากในอดตี เมอื งสโุ ขทยั เคยเปน็ ราชธานขี องไทย พิพิธภัณฑ์ฯ แบ่งสว่ นการแสดงเป็น ๓ ส่วน คือ ที่มีความเจริญรุ่งเรือง เป็นศูนย์กลางการปกครอง ๑. อาคารลายสอื ไท ๗๐๐ ปี เป็นอาคารใหม่ท่ตี ้งั อยู่ ศาสนา และเศรษฐกิจ ภายในอุทยานฯ มีสถานที่ ด้านหน้าทางเข้าอาคารใหญ่ เป็นที่จัดแสดงข้อมูล ส�ำคัญท่ีเป็นพระราชวัง ศาสนสถาน โบราณสถาน เก่ียวกับจังหวดั สุโขทยั และหอ้ งประชมุ ลายสอื ไท โดยมีคูเมือง ก�ำแพงเมือง และประตูเมืองโบราณ ๒. อาคารพิพิธภณั ฑ์ แบ่งออกเปน็ ๒ ชน้ั ชัน้ ล่าง จัด ล้อมรอบเป็นส่ีเหล่ียมจัตุรัส ประกอบด้วยสถานที่ แสดงศิลปะโบราณวัตถุท่ีได้จากการส�ำรวจ ขุดค้น ส�ำคญั ๆ ได้แก่ ขดุ แตง่ และบรู ณะแหลง่ โบราณคดสี โุ ขทยั ศรสี ชั นาลยั โบราณสถานภายในก�ำแพงเมือง ก�ำแพงเพชร ศิลาจารึกสมัยสุโขทัย และชั้นบน พระบรมราชานุสาวรีย์พ่อขุนรามค�ำแหงมหาราช จัดแสดงพระพุทธรูปสัมฤทธิ์ เทวรูป โอ่งสังคโลก สรา้ งขน้ึ เมอื่ พ.ศ. ๒๕๑๘ ตั้งอยู่ริมถนนจรดวถิ ถี อ่ ง เครื่องศาสตราวุธ เคร่ืองถ้วยชามสังคโลก เงินตรา ทางทิศเหนือของวัดมหาธาตุ พระบรมรูปหล่อด้วย ทอ่ น�ำ้ และระบบชลประทานสมยั สุโขทยั โลหะทองเหลืองผสมทองแดงรมด�ำ ขนาด ๒ เท่า ๓. พพิ ธิ ภณั ฑ์กลางแจง้ อย่ดู ้านนอกโดยรอบอาคาร ขององคจ์ รงิ สูง ๓ เมตร ประทบั น่งั หอ้ ยพระบาทบน ใหญ่ เปน็ ทจ่ี ดั แสดงศลิ ปะวตั ถตุ า่ ง ๆ เชน่ พระพทุ ธรปู แทน่ มนงั คศลิ าบาตร พระหตั ถข์ วาถอื คมั ภรี ์ พระหตั ถ์ ศลิ า แผน่ จ�ำหลกั อาคารทรงไทยแบบตา่ ง ๆ เตาทเุ รยี ง ซ้ายอยู่ในท่าทรงส่ังสอนประชาชน แท่นด้านซ้าย จ�ำลอง และเสมาธรรมจกั รศิลา เปน็ ต้น มีพานวางพระขรรค์ไว้ข้าง ๆ ลักษณะพระพักตร์ 10 สโุ ขทัย

อทุ ยานประวตั ศิ าสตรส์ ุโขทยั เหมือนอย่างพระพุทธรูปสมัยสุโขทัยตอนต้น ที่ พระบรมราชานสุ าวรยี ์พอ่ ขุนรามค�ำแหงมหาราช ถา่ ยทอดความรสู้ กึ วา่ พอ่ ขนุ รามค�ำแหงมหาราชมนี ำ�้ พระราชหฤทยั เมตตากรณุ า ยตุ ธิ รรม มคี วามเดด็ ขาด ในการปกครองแบบพ่อปกครองลูก ทด่ี า้ นข้างมีภาพ แผน่ จ�ำหลกั จารกึ เหตกุ ารณเ์ กยี่ วกบั พระราชกรณยี กจิ ของพระองคต์ ามที่อา้ งถึงในจารกึ สุโขทัย ก�ำแพงเมืองสโุ ขทยั ต�ำบลเมืองเกา่ ปรากฏหลกั ฐาน ในศิลาจารึก เรียกว่า “ตรีบูร” มีแผนผังเป็นรูป สเ่ี หลย่ี มผนื ผา้ ขนาดกวา้ ง ๑,๓๐๐ เมตร ยาว ๑,๘๐๐ เมตร ก�ำแพงชั้นในเป็นศลิ าแลงกอ่ บนคนั ดิน ก�ำแพง สองชั้นนอกเป็นคูน�้ำสลับกับคันดิน นอกจากท�ำ หนา้ ทปี่ อ้ งกนั ขา้ ศกึ แลว้ คนู ำ�้ ยงั ใชร้ ะบายนำ้� ไมใ่ หไ้ หล ท่วมเมืองอกี ดว้ ย ระหว่างกึ่งกลางแต่ละดา้ นมีประตู เมอื งและปอ้ มหน้าประตดู ว้ ย สโุ ขทยั 11

วดั มหาธาตุ วัดมหาธาตุ ต้ังอยู่กลางเมือง เป็นวัดใหญ่และวัด เรยี กวา่ “พระอัฎฐารส” ส�ำคัญของกรุงสุโขทัย มีพระเจดีย์มหาธาตุทรง วัดชนะสงคราม ตั้งอยทู่ างดา้ นเหนือของวัดมหาธาตุ พุ่มขา้ วบณิ ฑ์ หรอื ทรงดอกบวั ตูม ศลิ ปะแบบสโุ ขทัย ใกลก้ บั หลกั เมอื ง เดมิ เรยี กวา่ วดั ราชบรู ณะ มลี กั ษณะ แทเ้ ป็นเจดยี ์ประธาน รายรอบด้วยเจดยี ์ ๘ องค์ บน เด่นคือ เจดีย์ทรงระฆังกลมขนาดใหญ่เป็นเจดีย์ ฐานเดยี วกนั คอื ปรางคศ์ ลิ าแลงตง้ั อยทู่ ท่ี ศิ ทงั้ ส่ี และ ประธาน มีวหิ าร โบสถ์ และเจดยี ์ราย เจดีย์ทรงปราสาทก่อด้วยอิฐได้รับอิทธิพลมาจาก เนินปราสาทพระร่วง หรือเขตพระราชวังในสมัย ล้านนา จากการส�ำรวจ พบว่าบริเวณวัดมหาธาตุมี สุโขทัย ต้ังอยู่ทางทิศตะวันออก ติดกับวัดมหาธาตุ เจดีย์แบบต่าง ๆ มากถงึ ๒๐๐ องค์ วหิ าร ๑๐ แหง่ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรง ซมุ้ พระ (มณฑป) ๘ ซ้มุ พระอโุ บสถ ๑ แห่ง ตระพัง สันนิษฐานว่าบริเวณนี้เคยเป็นฐานปราสาทราชวัง ๔ แหง่ ดา้ นตะวนั ออกบนเจดยี ป์ ระธานมวี หิ ารขนาด ของกษัตริย์เมืองสุโขทัย กรมศิลปากรได้ขุดแต่ง ใหญก่ ่อดว้ ยศิลาแลง มีแทน่ ซ่ึงเคยเป็นที่ประดิษฐาน บูรณะเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๖ พบฐานอาคารแบบฐาน พระพุทธรูปสัมฤทธิ์ท่ีใหญ่ท่ีสุดในประเทศไทย คือ บวั ค่�ำและบวั หงาย มลี กั ษณะเป็นฐานสงู รูปสเี่ หล่ยี ม พระศรีศากยมุนี ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ในโบสถ์ ผืนผ้า ขนาด ๒๗.๕๐x๕๑.๕๐ เมตร มีบันไดที่ดา้ น วัดสุทัศน์เทพวรารามฯ กรุงเทพฯ ด้านเหนือและ หนา้ และดา้ นหลัง ด้านใต้ของเจดีย์มหาธาตุมีพระพุทธรูปยืนภายในซุ้ม 12 สโุ ขทยั

วดั สระศรี วดั ตระพังเงิน (ค�ำว่า “ตระพัง” หมายถึงสระน�้ำหรอื ผสมลังกา ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ มีซุ้มพระพุทธรูป หนองน้�ำ) เป็นโบราณสถานส�ำคัญ ต้ังอยู่ในบริเวณ ๔ ทิศ ด้านหน้ามีเกาะกลางน้�ำขนาดย่อมเป็นท่ีต้ัง ขอบตระพังเงินด้านทิศตะวันตกของวัดมหาธาตุ ของพระอโุ บสถขนาดเลก็ วัดแห่งน้ีได้ชื่อว่าเปน็ จดุ ท่ี ห่างจากวัดมหาธาตุ ๓๐๐ เมตร โบราณสถานนไี้ ม่มี มที ัศนียภาพสวยงาม ก�ำแพงแกว้ ประกอบดว้ ยเจดยี ท์ รงพมุ่ ขา้ วบณิ ฑห์ รอื วัดศรีสวาย ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของวัดมหาธาตุ ห่าง ทรงดอกบัวตูมเป็นประธาน ที่เรือนธาตุทั้งสี่ด้าน ออกไปประมาณ ๓๕๐ เมตร โบราณสถานทส่ี �ำคญั ตงั้ ประดษิ ฐานพระพทุ ธรปู ยนื และพระพทุ ธรปู ปางลลี า อยู่ในก�ำแพงแกว้ ประกอบดว้ ยปรางค์ ๓ องค์ ศลิ ปะ มวี หิ ารประกอบอยดู่ า้ นหนา้ และทางดา้ นตะวนั ออก ลพบุรี ลักษณะของปรางคค์ อ่ นขา้ งเพรียว ตง้ั อยบู่ น ของเจดยี ์เป็นเกาะมโี บสถต์ ้ังอยู่กลางน้ำ� ฐานเต้ีย ๆ ลวดลายปูนปั้นบางส่วนเหมือนลายบน วัดสระศรี เป็นวดั ทตี่ งั้ อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เครอ่ื งถว้ ยจนี สมยั ราชวงศห์ ยวน เดมิ พบทบั หลงั สลกั ของวัดมหาธาตุ เป็นโบราณสถานส�ำคัญซง่ึ ตง้ั อยูบ่ น เป็นรปู นารายณ์บรรทมสนิ ธุ์ ชน้ิ ส่วนของเทวรูปและ เกาะกลางน้ำ� ขนาดใหญ่ ช่อื วา่ ตระพงั ตระกวน และ ศวิ ลงึ คซ์ ง่ึ แสดงใหเ้ หน็ วา่ เคยเปน็ เทวสถานในศาสนา สงิ่ ส�ำคญั ของวดั ประกอบดว้ ยเจดยี ป์ ระธานทรงลงั กา ฮินดมู ากอ่ น แล้วแปลงเปน็ วดั ในพุทธศาสนาโดยต่อ ด้านหน้าวิหารขนาดใหญ่ประดิษฐานพระพุทธรูป เติมวหิ ารขึน้ ที่ดา้ นหนา้ ปูนปั้นปางมารวิชัย มีเจดีย์ขนาดเล็ก ศิลปะศรีวิชัย สุโขทยั 13

เตาทุเรียง แหลง่ โบราณคดีเครอ่ื งปัน้ ดินเผาสุโขทัย (เตาทเุ รยี ง) อยู่ใกล้วัดพระพายหลวง ในบริเวณแนวคูเมืองเก่าที่ ศาลตาผาแดง ก่อด้วยศิลาแลง ศิลปะเขมรสมัย เรียกว่า “แม่โจน” เป็นเตาเผาถ้วยชามสมัยสุโขทัย นครวัด (พ.ศ. ๑๖๕๐-๑๗๐๐) ต่อมากรมศิลปากรได้ มอี ายรุ าวพทุ ธศตวรรษที่ ๑๘ พบเตาโดยรอบ ๔๙ เตา ด�ำเนนิ การขดุ แตง่ และบรู ณะศาลนี้ จงึ ไดพ้ บชนิ้ สว่ น ซง่ึ สว่ นใหญอ่ ยใู่ นบรเิ วณคนั คแู มน่ ำ�้ โจนดา้ นทศิ เหนอื เทวรปู และเทวสตรปี ระดบั ดว้ ยเครอื่ งตกแตง่ ปจั จบุ นั ๓๗ เตา ดา้ นทิศใต้ข้างก�ำแพงเมอื ง ๙ เตา และดา้ น จัดแสดงอย่ทู ่พี ิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติ รามค�ำแหง ทศิ ตะวนั ออก ๓ เตา เตาเผาเครอื่ งสงั คโลกมลี กั ษณะ โบราณสถานนอกกำ� แพงเมืองด้านเหนือ คลา้ ยประทุนเกวียนขนาดกว้าง ๑.๕๐-๒ เมตร ยาว ศนู ยบ์ รกิ ารนกั ทอ่ งเทยี่ วอทุ ยานประวตั ศิ าสตรส์ โุ ขทยั ๔.๕ เมตร เคร่ืองปั้นดินเผาท่ีพบบริเวณน้ีส่วนใหญ่ เป็นอาคารทรงไทยสถาปัตยกรรมแบบสุโขทัย อยู่ เป็นถ้วยชาม มีขนาดใหญ่หนา น�้ำยาเคลือบขุ่น หน้าวัดพระพายหลวง ภายในอาคารเป็นศูนย์ให้ สเี ทาแกมเหลอื ง มลี ายเขยี นสดี �ำ สว่ นใหญท่ �ำเปน็ รปู ข้อมูลและอ�ำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวท่ีมา ดอกไม้ ปลา และจกั ร ชมอทุ ยานประวตั ศิ าสตรส์ โุ ขทยั รวมทง้ั จดั แสดงแบบ วัดพระพายหลวง เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่ มี จ�ำลองโบราณสถานต่าง ๆ ในเขตเมืองเก่าสุโขทัย ความส�ำคัญเป็นอันดับสองรองจากวัดมหาธาตุ ผัง นกั ทอ่ งเทย่ี วควรเรม่ิ ตน้ ชมอทุ ยานฯ จากจดุ น้ี เพอื่ จะ วัดเปน็ รปู ส่ีเหลี่ยมผนื ผ้า มีคนู ำ�้ ล้อมรอบ ๓ ชั้น คูชัน้ ไดเ้ ห็นภาพรวมของอาณาจกั รสุโขทยั ในอดีต นอกเรยี กวา่ คแู มโ่ จน วดั พระพายหลวงเปน็ ศนู ยก์ ลาง ของชุมชน โบราณสถานท่ีเก่าแก่ท่ีสุดของวัดคือ พระปรางค์ ๓ องค์ เปน็ ปรางคป์ ระธาน ก่อดว้ ยศลิ า แลง ศลิ ปะเขมรแบบบายน สมยั พระเจา้ ชยั วรมนั ที่ ๗ ด้านหน้าของวัดเป็นอาคารประดิษฐานพระพุทธรูป ปูนป้ันสีอ่ ริ ยิ าบถ คอื น่งั นอน ยนื และเดนิ วัดศรีชุม ตั้งอยู่ห่างจากวัดพระพายหลวงไปทางทิศ ตะวนั ตก ๘๐๐ เมตร เปน็ วดั ทป่ี ระดษิ ฐานพระอจนะ “อจนะ” แปลว่า “ผู้ไม่หว่ันไหว ผู้ม่ันคง” เป็น พระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยขนาดใหญ่ หน้าตัก กวา้ ง ๑๑.๓๐ เมตร ลักษณะของวิหารสรา้ งเปน็ รปู สเี่ หลย่ี มลกั ษณะคลา้ ยมณฑป แตห่ ลงั คาพงั ทลายลง มาหมดแล้ว เหลือเพยี งผนังทง้ั สี่ดา้ น ผนงั แต่ละดา้ น ก่ออิฐถือปนู อยา่ งแนน่ หนา ผนังทางด้านใต้มีชอ่ งให้ คนเขา้ ไปภายใน และเดนิ ขนึ้ ไปตามทางบนั ไดแคบ ๆ ถงึ ผนงั ดา้ นขา้ งขององคพ์ ระอจนะ หรอื สามารถขน้ึ ไป ถงึ สนั ผนงั ดา้ นบนได้ ภายในชอ่ งก�ำแพงตามฝาผนงั มี ภาพเขียนเก่าแก่ แต่เลอะเลอื นเกือบหมด ภาพเขยี น 14 สุโขทัย

วดั พระพายหลวง นม้ี อี ายุเกือบ ๗๐๐ ปี นอกจากนี้แล้ว บนเพดานชอ่ ง โบราณสถานนอกกำ� แพงเมอื งดา้ นตะวันตก บนั ไดยงั มแี ผน่ หนิ ชนวนขนาดใหญแ่ กะสลกั ลวดลาย วัดช้างรอบ อยู่ห่างจากประตูอ้อไปทางทิศตะวันตก เรอื่ งชาดกตา่ ง ๆ มจี �ำนวนท้ังหมด ๕๐ ภาพ เม่ือเดนิ ประมาณ ๒.๔ กิโลเมตร มีโบราณสถานท่ีส�ำคัญ ตามช่องทางบนั ไดข้นึ ไปจะโผลบ่ นหลังคาวหิ าร มอง ประกอบด้วยเจดีย์ทรงกลมแบบลังกา ฐานส่ีเหลี่ยม เหน็ ทวิ ทศั นอ์ นั งดงามของเมอื งเกา่ สโุ ขทยั ไดโ้ ดยรอบ จตั รุ สั มชี า้ งโผลค่ รงึ่ ตวั จ�ำนวน ๒๔ เชอื ก พระอโุ บสถ เหตุที่วิหารวัดศรีชุมมีความเร้นลับซ่อนอย่างน้ี หาก อยู่ด้านหน้าเจดีย์ประธาน และมีเจดีย์ราย ๕ องค์ พจิ ารณากนั อยา่ งลกึ ซงึ้ แลว้ จะพบวา่ พระมหากษตั รยิ ์ ล้อมรอบเจดียป์ ระธานและโบสถ์ ในราชวงศพ์ ระรว่ งทรงพระปรชี าสามารถในดา้ นการ วัดสะพานหิน วัดนี้ต้ังอยู่บนเนินเขา สูงประมาณ ปลุกปลอบใจทหารหาญ เน่ืองจากผนังด้านข้างของ ๒๐๐ เมตร ทางเดินขึ้นปูลาดด้วยหินชนวนจาก องค์พระอจนะมีช่องเล็ก ๆ ถ้าใครแอบเข้าไปทาง ตีนเขาข้ึนไปเป็นระยะทาง ๓๐๐ เมตร สิ่งส�ำคัญ อุโมงค์แล้วไปโผล่ที่ช่องนี้ แล้วพูดออกมาดัง ๆ ผู้ท่ี ภายในวัด ได้แก่ พระประธานเป็นพระพุทธรูปยืน อยู่ภายในวิหารจะต้องนึกว่าพระอจนะพูดได้ และ ขนาดใหญ่ ปางประทานอภัย สงู ๑๒.๕ เมตร เรยี ก เสียงพูดน้นั จะกงั วานน่าเกรงขาม เพราะวิหารน้ไี ม่มี ว่า “พระอฏั ฐารส” หน้าตา่ ง แต่เดิมคงมีหลังคาเป็นรูปโค้งคลา้ ยโดม เข่ือนสรีดภงค์ หรือท�ำนบพระร่วง ตั้งอยู่ในบริเวณ เมืองเก่า เป็นคันดินกั้นระหว่างเขาพระบาทใหญ่ สุโขทัย 15

วดั สะพานหนิ สร้างด้วยหินชนวน เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูป สี่อิริยาบถ คือ น่ัง นอน ยืน เดิน ภายในมณฑป และเขาก่ิวอ้ายมา สร้างขึ้นเพื่อกักน�้ำและชักน้�ำ เป็นท่ีประดิษฐานพระพุทธรูป โดยมีการใช้วัสดุทั้ง ไปตามคลองสู่ก�ำแพงเมืองไหลเข้าสระตระพังเงิน อิฐ หินชนวน ศิลาแลงในการก่อสร้าง สิ่งที่น่าชม ตระพังทอง เพ่ือน�ำไปใช้ในเมืองและพระราชวังใน ภายในวดั คอื ก�ำแพงแก้วทลี่ ้อมรอบมณฑปจตุรมขุ สมัยสุโขทัย ปัจจุบันกรมชลประทานได้บูรณะและ สรา้ งจากหนิ ชนวนขนาดใหญแ่ ละหนา โดยมกี ารสกดั ซ่อมแซมข้ึนใหม่ ส�ำหรับแหล่งต้นน้�ำในอดีตเรียกว่า บากหิน เพื่อท�ำเป็นกรอบ และท�ำซี่กรงเลียนแบบ โซก (หมายถึงล�ำธาร) ที่ส�ำคัญ ได้แก่ โซกพระร่วง เคร่ืองไม้ และยังได้พบศิลาจารึกหลักท่ี ๕๘ จารึก ลองพระขรรค์ โซกพระรว่ งลบั พระขรรค์ โซกพมา่ ฝน ไว้เม่ือ พ.ศ. ๒๐๕๗ กล่าวว่าเจ้าธรรมรังสีสร้าง หอก และโซกชมพู่ (รชั กาลที่ ๖ เคยเสด็จประพาส พระพทุ ธรปู ในวดั นี้ ในเท่ียวเมืองพระร่วง) ซ่ึงเป็นแหล่งต้นน�้ำท่ีไหลมา วดั เจดยี ส์ ห่ี อ้ ง ตง้ั อยทู่ างทศิ ตะวนั ออกของวดั เชตพุ น จากเขาประทักษ์ ห่างไปประมาณ ๑๐๐ เมตร สิ่งทนี่ า่ สนใจ คือทฐ่ี าน โบราณสถานนอกก�ำแพงเมืองดา้ นใต้ เจดีย์ประธานมีภาพปูนปั้นประดับโดยรอบ ปั้นเป็น วดั เชตุพน ศิลปกรรมท่นี า่ สนใจของวัด คือมณฑปที่ รปู บรุ ษุ และสตรสี วมอาภรณ์ เครอื่ งประดบั ในมอื ถอื ภาชนะ มพี รรณพฤกษางอกโผลพ่ น้ ออกมา แสดงถึง ความอดุ มสมบรู ณ์ นอกจากนนั้ ยงั มปี นู ปน้ั รปู ชา้ งและ สงิ หป์ ระดบั รปู บคุ คล องคเ์ จดยี ป์ ระธานเปน็ ทรงระฆงั กลมทไ่ี ดร้ บั การบูรณะ ส่วนยอดเจดียไ์ ดห้ กั พงั ลง โบราณสถานนอกก�ำแพงเมืองด้านตะวันออก วัดช้างล้อม เป็นโบราณสถานท่ีส�ำคัญ มีเจดีย์ทรง กลมแบบลังกาเป็นประธานของวัด รอบฐานเจดีย์ ประดับด้วยปูนปั้นเป็นรูปช้างโผล่ครึ่งตัว ด้านหน้า มีฐานวิหารก่อด้วยอิฐ และยังมีฐานก�ำแพงแก้วก่อ ด้วยอิฐล้อมรอบ วดั ตระพังทองหลาง อยูร่ ิมถนนจรดวถิ ถี ่อง หากเดนิ ทางมาจากจังหวัดสุโขทัย วัดตระพังทองหลางอยู่ ซ้ายมือ มีมณฑปรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสก่อด้วยอิฐ ผนัง ด้านนอกประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น ตอน พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดึงส์ ประทานธรรม เทศนาโปรดพระพุทธบิดากบั กษัตริยศ์ ากยราช และ ตอนเสด็จโปรดนางพิมพา นับเป็นศิลปกรรมชิ้น เอกของสุโขทัยบริเวณอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย 16 สุโขทัย

ครอบคลมุ พื้นทก่ี ว่า ๗๐ ตารางกโิ ลเมตร มโี รงละคร ๒๐๐ เมตร น่ังรถสองแถวสายเมืองเก่าสุโขทัยออก กลางแจง้ และโบราณสถานส�ำคญั ทนี่ า่ ชมอกี มากมาย ทกุ ๒๐ นาที เวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. สามารถศึกษาข้อมูลได้ที่ www.sukhothai.go.th/ tour/tour_01.htm อ�ำเภอกงไกรลาศ ตลาดรมิ ยม ๒๔๓๗ เมอื่ ครงั้ อดตี ณ ทแ่ี หง่ นเี้ คยเปน็ โบราณสถานทคี่ วรชมนอกเหนอื จากทกี่ ลา่ วขา้ งตน้ ทา่ เรอื ท่สี �ำคญั ชอ่ื วา่ “ทา่ เรอื เกาะกง” มีกลุ่มชาวจนี เช่น แตจ้ วิ๋ และไหหล�ำจากพระนครศรอี ยธุ ยา เขา้ มาตดิ ตอ่ ทศิ ตะวันออก วดั เจดยี ส์ งู และวดั ตระพงั ทองหลาง คา้ ขายกับชุมชนชาวบ้านกง ชาวบ้านทน่ี ี่จึงมีวถิ ชี วี ติ ทศิ ตะวันตก วัดสะพานหิน วัดพระบาทน้อย ท่ีเรียบง่าย สงบ อยู่บนแพริมฝั่งแม่น้�ำยม ถึงแม้ใน วดั เจดียง์ าม วดั มังกร วดั อรัญญิก ปัจจุบันท่าเรือแห่งนี้จะเลิกใช้ไปแล้ว แต่ชาวบ้านยัง และวดั ช้างรอบ คงสบื สานเร่ืองราวในอดตี เอาไว้ โดยจดั จ�ำลองตลาด ทิศใต้ วดั ศรีพจิ ิตรกิรติกลั ยาราม เกา่ ครั้งรุง่ เรอื งเม่ือปี พ.ศ. ๒๔๓๗ ให้นักท่องเทย่ี วได้ วดั เจดีย์ส่หี ้อง วดั ต้นจัน สมั ผสั และเรยี นรวู้ ถิ ชี วี ติ ประมงลมุ่ นำ�้ ยม ชมสาธติ การ และวัดอโศการาม ท�ำขนมไทย และล้ิมรสชาตหิ วานอรอ่ ยจากขนมไทย อัตราคา่ เข้าชม นกั ทอ่ งเทยี่ วชาวไทย ๒๐ บาท และ ในหลายรปู แบบ เชน่ ทองมว้ น ทองพบั ขนมกง ชะมด ชาวต่างชาติ ๑๐๐ บาท *ไม่อนุญาตให้น�ำรถท่ีใช้ งาด�ำ ขนมผงิ ฯลฯ ต�ำหรบั ดงั้ เดมิ ฉบบั ชาวกงไกรลาศ พลังงานเชื้อเพลิงเข้าชมภายในอุทยาน ให้จอดรถ นอกจากนั้น ที่นี่นักท่องเที่ยวจะได้ซื้อผลิตภัณฑ์ ท่ีบริเวณลานจอดรถของอุทยานฯ ทางศูนย์บริการ แปรรูปจากปลาหลากหลายน�ำไปเป็นของฝากติดไม้ นกั ทอ่ งเทย่ี วไดจ้ ดั บรกิ าร รถราง น�ำชมรอบอทุ ยานฯ ติดมอื ไดอ้ กี ด้วย เชน่ ปลารา้ ปลาจ่อม น�้ำปลาที่ผลติ คา่ บรกิ าร นกั ทอ่ งเทย่ี ว ชาวไทย ๒๐ บาท ต่างชาติ จากปลาสร้อยแท้ ๆ รสหอมอร่อย ๔๐ บาท นอกจากนน้ั ท่ีบริเวณหน้าทางเข้าอทุ ยานฯ มีบรกิ ารรถจักรยานให้เช่า อุทยานฯ เปดิ ทกุ วัน เวลา อ�ำเภอครี ีมาศ ๐๖.๐๐-๒๑.๐๐ น. (ปดิ จ�ำหนา่ ยบตั รเวลา ๑๘.๐๐ น.) อทุ ยานแหง่ ชาตริ ามคำ� แหง (เขาหลวง) ครอบคลมุ *หมายเหตุ ทุกวันเสาร์มีการส่องไฟโบราณสถาน พ้ืนท่ีของอ�ำเภอเมืองสุโขทัย อ�ำเภอคีรีมาศ และ เวลา ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. อ�ำเภอบา้ นดา่ นลานหอย มพี นื้ ทปี่ ระมาณ ๒๑๓,๒๑๕ กรณีเข้าชมเป็นหม่คู ณะ และตอ้ งการวิทยากรน�ำชม ไร่ ได้รับการประกาศแต่งตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ กรุณาติดต่อศูนย์บริการข้อมูลนักท่องเที่ยว อุทยาน รามค�ำแหงเมื่อวนั ท่ี ๒๗ ตุลาคม ๒๕๒๓ เป็นอุทยาน ประวัติศาสตร์สุโขทัย ต�ำบลเมืองเก่า อ�ำเภอเมือง แห่งชาติทางประวัติศาสตร์แห่งแรกของเมืองไทยที่ โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๕๒๗, ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๔๑, น่าสนใจและน่าศึกษา เพราะเป็นการอนุรักษ์ป่าท่ีมี ๐ ๕๕๖๙ ๗๓๑๐ หลักฐานทางประวัติศาสตร์สมัยกรุงสุโขทัยไว้พร้อม การเดนิ ทาง นง่ั รถประจ�ำทางหรอื รถทอ้ งถน่ิ (คอกหม)ู กับพน้ื ที่ทางธรรมชาติ ในสมัยกอ่ นเรียกป่านี้ว่า “ปา่ ของสโุ ขทัยไดท้ ่ีสถานขี นส่งสโุ ขทยั หรอื จากทา่ รถใน เขาหลวง” แต่เม่ือทางการเข้ามาด�ำเนินการสงวน ตัวเมืองสุโขทัย ห่างจากสะพานข้ามแม่น�้ำยมไปราว พ้ืนที่แห่งน้ีไว้เพื่อประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ สโุ ขทัย 17

อุทยานแห่งชาติรามค�ำแหง (เขาหลวง) น้นั ไดต้ ง้ั ชื่อใหม่วา่ “รามค�ำแหง” ซึ่งเปน็ มงคลนาม เย็นตลอดปี มีเมฆหมอกปกคลุมมากในฤดูหนาว เพราะมาจากพระนามของกษัตริย์อัจฉริยะของชาติ และฤดูฝน อุณหภูมิเฉล่ียโดยประมาณ ๑๒-๑๔ ไทย คือ “พ่อขุนรามค�ำแหงมหาราช” ผู้ครองกรุง องศาเซลเซียส ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการไปเท่ียว สุโขทัย เพราะชื่อเดิม (เขาหลวง) ซ�้ำกับ “ป่าเขา อุทยานฯ คอื ประมาณเดอื นกันยายน-กุมภาพนั ธ์ หลวง” ซึ่งเป็นช่ืออทุ ยานแห่งชาติเขาหลวงทจี่ งั หวดั สถานทท่ี ี่นา่ สนใจภายในอุทยานฯ ไดแ้ ก่ นครศรธี รรมราช อทุ ยานแหง่ ชาตริ ามค�ำแหงมขี นุ เขา เขาหลวง อย่สู งู จากระดับทะเลปานกลางถงึ ๑,๒๐๐ ทสี่ งู เดน่ เปน็ สงา่ คอื ยอดเขาหลวง ภายในอทุ ยานฯ มี เมตร เป็นภูเขาท่ีมีหน้าผาสูงชัน และมียอดเขาสูง สตั ว์ป่า เชน่ ววั แดง เก้ง หมี หมูป่า นกกระเตน็ และ ทีส่ ดุ อยูท่ างด้านทศิ ใต้ของเมอื งสุโขทยั บนยอดเขามี นกนางแอ่น พรรณไม้ท่ีส�ำคัญ ได้แก่ สัก ตะเคียน ทวิ ทัศนท์ ่สี วยงามและปกคลมุ ดว้ ยท่งุ หญา้ ธรรมชาติ เต็งรัง พืชสมุนไพร และวา่ น น้ำ� ตกทสี่ วยงาม และ ประกอบด้วยยอดเขา ๔ ยอดด้วยกัน คือ ยอดเขา ถ�ำ้ ตา่ ง ๆ ทีส่ �ำคัญทางประวตั ศิ าสตร์ นารายณ์ สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑,๑๖๐ เมตร ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ เป็นภูเขาสลับ เปน็ ทตี่ ง้ั ของสถานโี ทรคมนาคมเขานารายณข์ องกอง ซบั ซ้อน ทอดตวั อย่ใู นแนวเหนือ-ใต้ ตงั้ ตระหงา่ นอยู่ ทัพอากาศ มเี นอื้ ท่ี ๒๕ ไร่ บรเิ วณเขานารายณ์มีหนา้ บนพ้ืนราบคล้ายจอมปลวกขนาดใหญ่โดดเด่นเป็น ผาทส่ี วยงามและสงู ชนั สามารถมองเหน็ ทวิ ทศั นร์ อบ สง่าอยู่กลางทุ่งนา สภาพอากาศบนยอดเขาหนาว เขา ในเวลากลางคนื จะเหน็ แสงไฟจากจงั หวดั สโุ ขทยั 18 สุโขทยั

และจังหวัดพิษณุโลก ยอดเขาพระแม่ย่า สูงจาก ของสวนลุ่ม ตั้งอยู่ในบริเวณด่านตรวจของอุทยานฯ ระดับทะเลปานกลาง ๑,๒๐๐ เมตร เดิมเคยเป็นที่ “ประตูพระร่วง” อยู่ทางทิศใต้ของสวนลุ่ม มีเรื่อง ประทบั และจ�ำศลี ภาวนาของพระแมย่ า่ ยอดเขาภกู า เล่าวา่ เปน็ ประตูทพี่ ระร่วงเขา้ มาเลน่ วา่ ว ณ ทแ่ี หง่ น้ี สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑,๒๐๐ เมตร และยอด น้�ำตกสายรุ้ง อยู่ทางทิศตะวันตกของเขาหลวง เป็น เขาพระเจดีย์ สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑,๑๘๕ นำ�้ ตกท่ีมีชอื่ เสียงและสวยงาม เกิดจากต้นน�้ำบรเิ วณ เมตร เม่ือมองจากยอดเขาเหล่านี้ลงไปจะเห็น เขาเจดีย์ไหลมาเป็นล�ำธารคลองไผ่นา จากน้ันไหล “สรีดภงส์” เป็นทิวทัศน์ที่สวยงาม และมองเห็นตัว ลงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ทิ้งตัวลงจากผาหิน จังหวดั สุโขทยั ไดอ้ ย่างชดั เจน สูง เมื่อถูกแสงแดดส่องกระทบกับสายน้�ำท�ำให้เกิด ทุ่งหญ้าธรรมชาติ บนยอดเขาเป็นทุ่งหญ้าท่ีเกิดข้ึน ปรากฏการณท์ างธรรมชาตเิ ปน็ สายรงุ้ มสี สี นั สวยงาม เองตามธรรมชาติ มเี นอ้ื ทปี่ ระมาณ ๓,๐๐๐ ไร่ มหี ญา้ มองเห็นสายรุ้งได้ในช่วงเวลา ๑๑.๐๐-๑๖.๐๐ น. หลายชนิดขนึ้ อย่รู วมกนั บางชนิดเป็นพชื สมนุ ไพร ภายในบริเวณน้ำ� ตกมหี น่วยพิทักษ์อุทยานฯ อยหู่ า่ ง ไทรงาม เป็นต้นไทรขนาดใหญ่แผ่ก่ิงก้านสาขา จากอุทยานฯ ๕๐ เมตร ตัวน�้ำตกมีทั้งหมด ๔ ชั้น ลกั ษณะสวยงาม เหมาะทจ่ี ะไปนงั่ พกั ผอ่ น อยรู่ ะหวา่ ง แต่ละช้ันสามารถลงเล่นน้�ำได้ โดยต้องเดินเท้าจาก ทางขึ้นยอดเขาหลวง หน่วยพิทักษ์อุทยานฯ ขึ้นไปตามธารน้�ำไหล ระยะ ปลอ่ งนางนาค อยูห่ า่ งจากไทรงาม ๓๒๐ เมตร เป็น ทาง ๘๐๐ เมตร ๙๐๐ เมตร ๑,๑๖๐ เมตร และ ปล่องธรรมชาติอยู่บริเวณยอดเขา มีความกว้าง ๑,๒๐๐ เมตร ตามล�ำดบั ประมาณ ๐.๕ เมตร ยาวประมาณ ๑.๕ เมตร ไม่ การเดนิ ทาง จากจงั หวดั สโุ ขทยั ใชท้ างหลวงหมายเลข สามารถวัดความลึกได้ ตามต�ำนานพระร่วงใน ๑๐๑ (สโุ ขทัย-ครี มี าศ) เมอ่ื ถึงอ�ำเภอคีรมี าศ ให้ตรง พงศาวดารเหนือ เจ้าเมืองออกมาจ�ำศีลที่เขาหลวง ไปอีกประมาณ ๑๘ กิโลเมตร จะมีทางแยกขวามือ จึงเกิดต�ำนานเร่ืองพระร่วงซ่ึงเกี่ยวข้องกับปล่อง โดยผา่ นอ�ำเภอบา้ นดา่ นลานหอยเขา้ ไป ๑๓ กโิ ลเมตร นางนาคน้ี แล้วมีทางแยกขวาอีกคร้ัง ให้ตรงเข้าไปประมาณ ๔ สมุนไพรและว่าน ในพื้นที่อุทยานฯ มีว่านและ กโิ ลเมตร ถงึ ท่ที �ำการอุทยานฯ สมุนไพรหลายชนิด เช่น โด่ไม่รู้ล้ม หอมไกลดง รอยพระพุทธบาท ต้ังอยู่ตรงเชิงเขาถ�้ำพระบาท ท�ำ นางคมุ้ หนมุ านประสานกาย และก�ำลงั เสอื โครง่ เปน็ ตน้ ดว้ ยหินชนวนแกะสลักรอยมงคล ๑๐๘ สรา้ งในสมยั สวนลมุ่ หรอื สวนลุมพินวี ัน เป็นสวนวา่ นยาสมุนไพร พระมหาธรรมราชาลิไท อายปุ ระมาณ ๖๐๐ ปเี ศษ อีกแห่งหน่ึง อยู่ที่เชิงเขาหลวง ปัจจุบันคือที่ต้ังของ ปรางค์เขาปจู่ า กอ่ ด้วยอิฐขนาดใหญ่ ต้ังอยบู่ นภเู ขา ส�ำนักงานอุทยานแห่งชาติรามค�ำแหง ซ่ึงอยู่ทางทิศ ลูกเล็ก ๆ ใกล้กับอุทยานฯ เป็นศิลปะเขมรสมัย ตะวนั ออกของเขาหลวง บาปวน สร้างส�ำหรับคนเดินทางเพื่อใช้ประกอบพิธี ประตูประวัติศาสตร์ มีประตูทางประวัติศาสตร์ท่ี ทางศาสนา มอี ายุประมาณ ๑,๕๐๐ ปเี ศษ ปรากฏอยู่ คือ “ประตูป่า” อยู่ทางทิศเหนือของ ถำ�้ พระนารายณ์ เปน็ สถานทท่ี เี่ คยพบเทวรปู พระโพธสิ ตั ว์ สวนลุ่ม หรือบริเวณที่ต้ังหน่วยพิทักษ์อุทยานฯ อวโลกิเตศวรเปล่งรัศมี ซึ่งราษฎรท่ีพบคิดว่าเป็น “ประตมู ะคา่ ” อยู่ทางทศิ ตะวันตก ตง้ั อยใู่ นบรเิ วณ พระนารายณ์ ปจั จบุ นั ถกู ทบุ ท�ำลายจนหมด คงเหลอื เมืองหนา้ ดา่ น “ประตเู ปลอื ย” อยทู่ างทศิ ตะวนั ออก แต่ฐานเทา่ น้ัน สุโขทัย 19

ถำ�้ พระแมย่ ่า เปน็ เพิงหนิ ขนาดใหญ่ เคยเปน็ สถานท่ี เข้าทางหลวงหมายเลข ๑๐๑ จนถึงอ�ำเภอคีรีมาศ ประดษิ ฐานรปู ปน้ั พระแมย่ า่ ปจั จบุ นั รปู ปน้ั ไดร้ บั การ จงั หวัดสโุ ขทัย กอ่ นถงึ จงั หวดั สุโขทยั ๒๐ กิโลเมตร อัญเชิญไปประดิษฐานท่ีศาลพระแม่ย่า หน้าศาลา บริเวณกิโลเมตรท่ี ๔๑๔ จะเห็นยอดเขาสูงอยู่ทาง กลางจังหวัดสโุ ขทยั ซ้ายมือ เลี้ยวซ้ายไปประมาณ ๑๖ กิโลเมตร ถึงท่ี ถนนพระร่วง เป็นถนนสายประวัติศาสตร์ท่ีเช่ือม ท�ำการอทุ ยานแหง่ ชาตริ ามค�ำแหง ระหว่างเมืองก�ำแพงเพชร ผ่านสุโขทัย มาจดเมือง รถโดยสารประจ�ำทาง จากอ�ำเภอครี มี าศ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ศรีสัชนาลัย ระยะทาง ๑๒๓ กโิ ลเมตร เชอ่ื วา่ ถนน สามารถเหมารถสองแถวได้ที่บริเวณแยกอ�ำเภอ สายน้ีสร้างเม่ือ ๗๐๐ ปีมาแล้ว เพ่ือใช้เป็นเส้นทาง คีรีมาศ ราคาเท่ียวละประมาณ ๓๕๐-๔๐๐ บาท ยทุ ธศาสตร์ อาจถอื วา่ เปน็ ทางหลวงแผน่ ดนิ สายแรก เขา้ ไปยงั อทุ ยานฯ ของประเทศไทย ข้อแนะน�ำส�ำหรบั นักท่องเท่ยี ว นอกจากน้ัน ทางอุทยานฯ ได้จัดท�ำเส้นทางศึกษา - อทุ ยานฯ ไมอ่ นญุ าตใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเดนิ ขน้ึ ยอดเขา ธรรมชาติ โดยเร่ิมจากท่ีท�ำการอุทยานฯ ผ่านสวน หลวงหลังเวลา ๑๕.๓๐ น. สมุนไพร ป่าดิบแล้ง ไทรงาม ช้ันดิน และชั้นหิน - นักท่องเท่ียวท่ีต้องการเดินทางไปค้างแรมด้านบน เปน็ ตน้ ไปสน้ิ สดุ ทน่ี ำ�้ ตกหนิ ราง ระยะทางประมาณ ๓ ควรเตรียมอาหารใหเ้ พยี งพอ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลาเดนิ ทาง ๒ ชวั่ โมง โดยทางอทุ ยานฯ - ก่อนการเดินทาง นักท่องเที่ยวควรส�ำรวจความ จดั ท�ำป้ายสือ่ ความหมายตา่ ง ๆ ไวเ้ ป็นระยะ พรอ้ มทางร่างกาย และเตรียมอปุ กรณ์สง่ิ ของจ�ำเปน็ อตั ราค่าเข้าอุทยานฯ นกั ทอ่ งเท่ียว ชาวไทย ผู้ใหญ่ ไปด้วย เช่น เส้ือกันหนาว หมวก ไฟฉาย ยา และ ๔๐ บาท เดก็ ๒๐ บาท ชาวตา่ งประเทศ ผใู้ หญ่ ๒๐๐ อาหารแหง้ เปน็ ต้น บาท เดก็ ๑๐๐ บาท นักท่องเท่ียวสามารถใช้บรกิ าร ลูกหาบขึ้นยอดเขาหลวงราคากิโลกรัมละประมาณ อำ� เภอสวรรคโลก ๒๕ บาท โดยสามารถตดิ ตอ่ ได้ท่อี ทุ ยานฯ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สวรรควรนายก ต�ำบล สถานที่พัก อุทยานฯ มีบริการบ้านพักไว้ส�ำหรับ เมืองสวรรคโลก หลังวัดสวรรคาราม (วัดกลาง) ห่าง นกั ท่องเที่ยว จ�ำนวน ๓ หลัง พักได้ ๖-๑๐ คน ราคา จากตัวเมืองสุโขทัย ๓๘ กิโลเมตร มีทางแยกซ้าย ๕๐๐ บาท/คืน และมีเต็นท์ให้เช่า พักได้ ๒-๘ คน เขา้ ไปอกี ประมาณ ๑.๖ กโิ ลเมตร พพิ ธิ ภณั ฑจ์ ดั แสดง ราคา ๓๐๐-๕๐๐ บาท/คืน ถ้าน�ำเต็นท์มาเองเสีย ๓ สว่ น ไดแ้ ก่ ชน้ั บน จดั แสดงประตมิ ากรรมสมยั ตา่ ง ๆ ค่าพื้นที่ ๓๐ บาท/คน/คืน สอบถามรายละเอียด ส่วนใหญ่เป็นสมบัติที่มาจากวัดสวรรคาราม เป็น เพ่มิ เตมิ ไดท้ ่ี อุทยานแห่งชาตริ ามค�ำแหง ตู้ ปณ. ๑ พระพทุ ธรปู ในสมยั ตา่ ง ๆ ตงั้ แตก่ อ่ นยคุ สโุ ขทยั จนถงึ อ�ำเภอครี มี าศ จงั หวดั สโุ ขทยั ๖๔๑๖๐ โทร. ๐ ๕๕๙๑ ยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น ช้ันลอย จัดแสดงประวัติ ๐๐๐๐-๑, ๐๘ ๑๖๗ ๔๖๑๓๑ หรอื กรุงเทพฯ โทร. และผลงานเก่ยี วกับพระสวรรควรนายก ซงึ่ เปน็ อดตี ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th เจา้ อาวาสวดั สวรรคาราม ชนั้ ลา่ ง จดั แสดงเครอ่ื งถว้ ย การเดินทาง รถยนต์ จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวง สงั คโลก เพอ่ื ประโยชนใ์ นการศกึ ษาหาความรู้ ขดุ พบ หมายเลข ๓๒ ผา่ นนครสวรรค์ จากนนั้ เล้ียวซา้ ยใช้ มากที่แหล่งโบราณคดีเคร่ืองถ้วยสังคโลกบ้านเกาะ ทางหลวงหมายเลข ๑ ไปจนถึงก�ำแพงเพชร แล้ว นอ้ ยและบา้ นปา่ ยาง อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั รวมทง้ั แสดง 20 สุโขทยั

เครื่องถ้วยชามและสมบัติใต้ทะเลที่งมได้จากแหล่ง ปลอดสารพษิ โครงการอนรุ กั ษก์ ระบอื ไทย จดั อบรม เรือจมในอ่าวไทย เปิดทุกวัน เว้นวันจันทร์-อังคาร ความรู้ภาษาอังกฤษให้กบั ชุมชนและประชาชน และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. คา่ เขา้ ชม ชาวไทย ๑๐ บาท ชาวต่างชาติ ๕๐ บาท โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย (ตั้งอยู่ กรณีเข้าชมเป็นหมู่คณะและต้องการวิทยากรน�ำชม ภายในสนามบินสุโขทัย) สนุกกับกิจกรรม การท�ำ โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๑๕๗๑, ๐ ๕๕๖๔ ๓๑๖๖ เกษตรแบบธรรมชาติ เช่น การท�ำนาแบบโบราณ ทง้ั ถอนกล้า ด�ำนา ขี่ควาย เกบ็ ไข่เปด็ เรียนรวู้ ถิ ชี ีวติ สวนหลวงพระร่วงเฉลิมพระเกียรติ (ทุ่งแม่ระวิง) ชาวนา งานวิจัยพันธุ์ข้าวกล้อง โรงสีข้าวกล้อง คัด หมู่ ๙ ต�ำบลป่ากุมเกาะ เดมิ เปน็ หนองน�้ำสาธารณะ เมลด็ ข้าวด้วยมือ แปลงผักอินทรยี ์ ลิม้ ลองอาหารรส ขนาดใหญ่ ปจั จุบนั มพี ืน้ ท่ีทง้ั หมด ๘๓๐ ไร่ โดยแบ่ง อร่อยไม่วา่ จะเปน็ ก๋วยเตี๋ยวชาวนา ผดั ผักออรแ์ กนิค เปน็ พนื้ นำ้� ๖๔๕ ไร่ พน้ื ดนิ ๑๘๕ ไร่ ลกั ษณะของสวน ไขเ่ จยี วบา้ นไร่ สม้ ต�ำผักน�้ำ น้�ำป่นั คลอโรฟิลด์แสน นเ้ี ป็นเกาะ มนี ้�ำลอ้ มรอบ มองเห็นทิวทศั น์ได้ เหมาะ ช่ืนใจ ไอศกรีมใบข้าว ฯลฯ ท้ังนี้ยังมีบ้านพัก บ้าน ส�ำหรบั พกั ผอ่ น ภายในบรเิ วณมสี ถานทท่ี อ่ งเทย่ี วทน่ี า่ ท้องนา บา้ นพกั สไตลบ์ า้ นริมคลอง มองววิ ท่งุ นา ไว้ สนใจ ไดแ้ ก่ สะพานไมโ้ บราณ ยาว ๓๐๐ เมตร ใชข้ า้ ม บรกิ ารเปน็ ท่ีพักใหก้ ับนกั ทอ่ งเท่ียว อา่ งน้ำ� เกาะกลางทุง่ แมร่ ะวิง สักการบูชาพระร่วง ณ วงเวียนประดิษฐานรูปพระร่วง ต้ังอยู่ปากทางเข้า อำ� เภอศรสี ัชนาลัย เกาะกลางทุ่งแม่ระวิง สักการบูชาพระมหาโพธิสัตว์ อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ต�ำบลเมืองเก่า เจ้าแม่กวนอมิ และนมัสการศาลปูก่ อ๊ ก ขา้ งท่ีท�ำการ บริเวณที่เรียกว่า “แก่งหลวง” ห่างจากตัวอ�ำเภอ องค์การบริหารส่วนต�ำบลป่ากุมเกาะ พักผ่อนศาลา ศรสี ชั นาลยั ลงมาทางอ�ำเภอสวรรคโลก ๑๑ กโิ ลเมตร ริมทาง ชมวิวทิวทัศน์รอบเกาะ และดูงานของ หรือห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ ๕๕๐ กิโลเมตร โครงการเกษตรผสมผสาน ได้แก่ ท�ำนา ท�ำสวน ครอบคลุมพ้ืนที่ต�ำบลศรีสัชนาลัย ต�ำบลสารจิตร เลี้ยงไก่ พิพิธภัณฑ์ชาวนาแหล่งรวบรวมอุปกรณ์ ต�ำบลหนองอ้อ และต�ำบลท่าชัย เมืองโบราณ ชาวนาโบราณ วถิ ีชวี ิตของชาวนาสมยั สุโขทยั แปลง ศรีสัชนาลัยอยู่ในเขตหมู่บ้านพระปรางค์ ต�ำบล สวนสมนุ ไพรสาธติ และเรอื นเพาะช�ำกลา้ ไม้ นอกจาก ศรสี ชั นาลยั มพี น้ื ทที่ งั้ หมดประมาณ ๔๕.๑๔ ตาราง น้ัน ภายในบริเวณสวนแห่งนี้มีอาคารอเนกประสงค์ กิโลเมตร เดิมชื่อว่า “เมืองเชลียง” แล้วเปล่ียนช่ือ จ�ำหนา่ ยผลิตภณั ฑข์ องดีจงั หวัดสโุ ขทยั เป็น “ศรสี ชั นาลัย” ในสมยั กษตั ริยร์ าชวงศ์พระรว่ ง ขึ้นครองกรุงสุโขทัย และได้สร้างเมืองข้ึนใหม่เป็น สนามบนิ สุโขทยั : อาณาจกั รแห่งการเรียนรู้ ตัง้ อยู่ ศูนย์กลางการปกครองแทนเมืองเชลียง ในบริเวณ เลขท่ี ๙๙ หมู่ ๔ ต�ำบลคลองกระจง โทร. ๐ ๕๕๖๔ อทุ ยานประวตั ศิ าสตรม์ โี บราณสถานและโบราณวตั ถุ ๗๒๒๕-๖ สนามบนิ รกั ษาเอกลกั ษณข์ องอาคารใหเ้ ปน็ ท้ังหมด ๒๑๕ แห่ง ส�ำรวจค้นพบแล้ว ๒๐๔ แห่ง แบบทอ้ งถน่ิ จดั สภาพภมู ทิ ศั น์ สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว โบราณสถานท่สี �ำคัญ ๆ ได้แก่ อยา่ งยง่ั ยนื และอนรุ กั ษส์ ง่ิ แวดลอ้ มของแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ หรือวัดพระบรมธาตุเมือง ด้วยการจัดท�ำโครงการเกษตรอินทรีย์ ท�ำนาข้าว เชลียง ซึ่งเรียกอีกชื่อว่าวัดพระปรางค์ ตั้งอยู่นอก สุโขทยั 21

ก�ำแพงเมืองเก่าศรีสัชนาลัย ลงไปทางทิศตะวันออก วดั เขาพนมเพลงิ ต้งั อยบู่ นยอดเขาพนมเพลงิ ภายใน เฉียงใต้ประมาณ ๓ กโิ ลเมตร เปน็ กลุ่มโบราณสถาน ก�ำแพงเมือง มีเจดีย์ประธานทรงกลม มณฑปก่อ ขนาดใหญ่ และเปน็ พระอารามหลวงชน้ั ราชวรวิหาร ด้วยศิลาแลง ฐานส่ีเหล่ียมจัตุรัสยกพ้ืนสูง หลังคา มีโบราณสถานที่ส�ำคัญภายในวัด ได้แก่ ปรางค์ โคง้ แหลม มบี นั ไดทางขนึ้ สูม่ ณฑป ชาวบา้ นเรยี กวา่ ประธาน กอ่ ดว้ ยศลิ าแลงฉาบปนู เปน็ สถาปตั ยกรรม ศาลเจา้ แม่ละอองส�ำลี สามารถขึน้ วดั ได้ ๒ ทาง คอื สมัยอยุธยา บริเวณเรือนธาตุด้านหน้ามีบันไดข้ึน ทางด้านหน้าวัดแก่งหลวงและด้านข้างวัด ซ่ึงทาง องค์ปรางค์สู่ซุ้มโถง ผนังภายในองค์ปรางค์มีรอย ขึ้นเป็นบันไดศิลาแลง ระหว่างทางข้ึนท้ังสองด้านมี จิตรกรรมฝาผนังซึ่งลบเลือนไปมาก ด้านหน้าองค์ ศาลาพกั ด้วย ปรางค์มวี หิ าร ภายในประดิษฐานพระพทุ ธรปู ขนาด วดั เขาสวุ รรณครี ี อยทู่ างทศิ ตะวนั ตก ถดั จากเขาพนม ใหญป่ างมารวชิ ัย และทางดา้ นขวามีพระพทุ ธรูปปนู เพลงิ ไปประมาณ ๒๐๐ เมตร โดยตงั้ อยบู่ นเขาอกี ยอด ปน้ั ปางลีลาลักษณะงดงาม ก�ำแพงวดั เปน็ ศิลาและ หนึ่งในเทือกเขาเดียวกัน กลุ่มโบราณสถานท่ีส�ำคัญ แท่นกลมขนาดใหญ่เรียงชิดติดกันเป็นรูปส่ีเหล่ียม คอื เจดยี ป์ ระธานทรงกลมขนาดใหญก่ อ่ ดว้ ยศลิ าแลง ผืนผ้า กว้าง ๖๐ เมตร ยาว ๙๐ เมตร เหนือซุ้ม ฐานเขยี งใหญ่ ๕ ชน้ั ใชเ้ ปน็ ลานประทกั ษณิ มซี มุ้ พระ ประตูท�ำเป็นรูปคล้ายหลังคายอด และเหนือซุ้มขึ้น ทง้ั ๔ ดา้ น ตรงกา้ นฉตั รมพี ระพทุ ธรปู ปนู ปน้ั ปางลลี า ไปเปน็ ปนู ปน้ั รปู พระพกั ตรพ์ ระโพธสิ ตั วอ์ วโลกเิ ตศวร ในทา่ เดนิ จงกรมรอบกา้ นฉตั ร ดา้ นหลงั เจดยี ป์ ระธาน พระธาตุมุเตา อยู่ด้านหลังปรางค์ประธานนอก มเี จดยี ท์ รงกลมลอ้ มรอบด้วยแนวก�ำแพงศลิ าแลง ก�ำแพงแก้ว มลี กั ษณะเป็นเจดีย์ทรงมอญ ในการขดุ วัดช้างล้อม อยู่ภายในก�ำแพงเมืองศรีสัชนาลัย บน แต่งเมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๕ พบทองจังโกประดบั ส่วนยอด ทรี่ าบเชงิ เขาดา้ นทศิ ใตข้ องเขาพนมเพลงิ โบราณสถาน ของเจดีย์ มณฑปพระอฏั ฐารส อยดู่ า้ นหลังพระธาตุ ท่ีส�ำคัญคือเจดีย์ประธานทรงลังกา ตั้งอยู่บนฐาน มุเตา เดิมน่าจะเป็นมณฑปพระส่ีอิริยาบถ ต่อมา ประทักษิณรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส ภายในก�ำแพงแก้ว ได้ซ่อมแซมดัดแปลง ภายในซุ้มคูหามีพระพุทธรูป สี่เหล่ียมจัตุรัส ที่ฐานเจดีย์มีช้างปูนปั้นยืนหันหลัง ยืน เดิมมณฑปมงุ หลงั คาด้วยกระเบอ้ื งดินเผา วหิ าร ชนผนังเจดีย์อยู่โดยรอบ จ�ำนวน ๓๙ เชือก และ พระสองพ่ีน้อง อยู่ทางซ้ายของมณฑปพระอัฏฐารส ช้างท่ีอยู่ตามมุมเจดีย์ท้ัง ๔ ทิศ ตกแต่งเป็นช้าง ก่อด้วยศิลาแลง มีพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย ทรงเคร่ือง มีลวดลายปนู ป้ันประดับที่คอ ต้นขา และ ๒ องค์ อยบู่ นแทน่ พระ จากการขดุ คน้ ทางโบราณคดี ข้อเท้า ทางด้านหน้าเจดีย์ประธานมีบันไดข้ึนสู่ลาน พบว่าฐานวิหารสองพี่น้องก่อทับอาคารเดิมท่ีก่อ ประทักษิณ เหนือฐานประทักษิณมีซุ้มพระพุทธรูป ด้วยอิฐ และด้านข้างทางขวาของพระวิหารพบฐาน ปางมารวิชัย ผนังซุ้มมีประติมากรรมรูปต้นโพธิ์อยู่ รอยพระพุทธบาท โบสถ์ ตั้งอยู่ด้านหน้าพระวิหาร เบ้ืองหลังพระพุทธรูป แต่พระพุทธรูปถูกท�ำลายไป ปจั จบุ นั ทางวดั ไดบ้ รู ณปฏสิ งั ขรณท์ งั้ หลงั โดยสรา้ งทบั คงเหลอื เพยี งองคเ์ ดยี วทางดา้ นทศิ เหนอื บรเิ วณองค์ โบสถเ์ ดิม กุฏพิ ระร่วงพระลอื หรอื เรียกอีกชอ่ื ว่าศาล ระฆังขึน้ ไปเปน็ บัลลังก์ กา้ นฉัตรประดับดว้ ยรปู พระ พระรว่ งพระลอื มลี ักษณะเป็นมณฑป ฐานสเี่ หลย่ี ม สาวกปูนปั้นลีลานูนต่�ำจ�ำนวน ๑๗ องค์ มีวิหารอยู่ จัตุรัสกวา้ ง หลังคาทรงมณฑปกอ่ อิฐซ้อนกัน ๔ ช้นั ด้านหน้าเจดีย์ประธาน นอกจากน้ันเป็นวิหารขนาด ภายในประดษิ ฐานรปู หล่อพระรว่ งพระลือ (จ�ำลอง) เล็ก ๆ ๒ หลัง และเจดยี ร์ าย ๒ องค์ 22 สโุ ขทยั

วดั ชา้ งลอ้ ม วัดเจดียเ์ จด็ แถว วัดช้างล้อมที่เมืองศรีสัชนาลัยนี้ ช้างจะมีลักษณะท่ี เดน่ กว่าชา้ งปนู ปัน้ ท่ีวดั อน่ื ๆ คือ ยืนเตม็ ตวั แยกออก จากผนงั มขี นาดสูงใหญก่ วา่ ช้างจรงิ และด้านหนา้ มี พุ่มดอกบัวปนู ป้นั ประดับไว้ วัดเจดีย์เจ็ดแถว อยู่ด้านหน้าวัดช้างล้อม นับว่ามี ความสวยงามมากกวา่ วัดอืน่ ในเมอื งสโุ ขทัย เพราะมี เจดยี ์แบบต่าง ๆ กันมากมายที่เป็นศิลปะสโุ ขทยั แท้ และศิลปะศรีวิชัยผสมสุโขทัย โบราณสถานท่ีส�ำคัญ คอื เจดยี ป์ ระธานรปู ดอกบวั ตมู อยดู่ า้ นหลงั พระวหิ าร และเจดีย์ราย รวมท้ังอาคารขนาดเล็กแบบต่าง ๆ จ�ำนวน ๓๓ องค์ มีก�ำแพงแก้วล้อมรอบอีกช้ันหน่ึง นอกก�ำแพงมโี บสถแ์ ละบอ่ นำ�้ เจดยี ร์ ายทว่ี ดั เจดยี เ์ จด็ แถวไดร้ ับอทิ ธิพลศิลปะจากทต่ี ่าง ๆ หลายแหง่ เชน่ ลงั กาและพกุ าม ดา้ นหลงั เจดยี ป์ ระธานมเี จดยี ร์ ายทม่ี ี ลกั ษณะเดน่ คอื ฐานเปน็ เจดยี ส์ เี่ หลยี่ มจตั รุ สั ยอดเปน็ สโุ ขทัย 23

วดั นางพญา ทรงกลม ภายในเจดีย์มีซุ้มโถง ซงึ่ เป็นท่ีประดษิ ฐาน มีบันไดขนึ้ ๕ ทาง เสาวหิ าร และก�ำแพงวัดก่อด้วย พระพุทธรูปยืนปูนปั้น มีภาพจิตรกรรมเป็นภาพ ศลิ าแลง อดีตพระพุทธเจา้ เหล่าเทวดา และกษัตริย์ ส่วนซมุ้ วดั สวนแกว้ อทุ ยานนอ้ ย หรอื วดั สระแกว้ อยหู่ า่ งจาก จระน�ำด้านหลังของเรือนธาตุท�ำเป็นพระพุทธรูป วดั ช้างลอ้ ม ๒๐๐ เมตร กล่มุ โบราณสถานมกี �ำแพง ปางนาคปรก สาเหตุที่เรียกว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถว แก้วล้อมรอบ มีประตูทางเข้าด้านหน้า และด้าน เน่ืองจากพบเจดีย์จ�ำนวนมากหลายแถวภายในวัด หลังวัดมีโบราณสถานประกอบด้วยเจดีย์ประธาน และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด�ำรง เป็นเจดีย์ทรงดอกบัวตูมล้อมรอบด้วยก�ำแพงแก้ว ราชานภุ าพ ทรงสนั นษิ ฐานวา่ วดั เจดยี ์เจด็ แถวเปน็ ท่ี วิหารมีซุ้มพระต้ังอยู่ด้านหลัง ลักษณะเป็นมณฑป ประดิษฐานพระอฐั ิของพระราชวงศส์ โุ ขทัย หลังคามณฑปเป็นรูปโค้งแหลม ภายในประดิษฐาน วัดสวนแก้วอุทยานใหญ่ ตั้งอยู่ภายในก�ำแพงเมือง พระพุทธรูปประทบั น่งั ปางมารวิชัย ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากวัดเจดีย์เจ็ดแถวนักโบราณสถานท่ี วัดนางพญา ตั้งอยู่แนวเดียวกับวัดสวนแก้วอุทยาน ส�ำคัญ คือ เจดีย์ประธานทรงกลม ก่อด้วยศิลาแลง ใหญ่ มีลวดลายปูนปน้ั งดงามมาก ปรากฏอยู่บนซาก องคร์ ะฆงั ไดพ้ งั ทลายลง ดา้ นหนา้ มบี นั ไดขนึ้ ไปจากมขุ ผนงั วหิ ารดา้ นตะวนั ตกเฉยี งเหนอื ซง่ึ เปน็ วหิ ารขนาด หลังของวิหารถึงเรือนธาตุเพื่อสักการะพระพุทธรูป เจด็ หอ้ ง เสาวหิ ารทกุ ดา้ นมเี ทพนมและลวดลายตา่ ง ๆ เจดีย์ประธานมีวิหารและมุขด้านหน้า ส่วนด้านหลัง ท�ำด้วยสังคโลกไม่เคลือบ เจดีย์ประธานของวัดเป็น 24 สุโขทัย

วัดชมช่ืน เจดยี ท์ รงกลมตง้ั อยบู่ นฐานประทกั ษณิ ซมุ้ ดา้ นหนา้ มี เป็นรูปจ่ัวแหลม ด้านหน้าท้ังสองข้างมณฑปท�ำเป็น บนั ไดทางขนึ้ จนถงึ โถงเจดยี ์ ตรงกลางโถงมแี กนเจดยี ์ ซมุ้ จระน�ำ ๒ ซมุ้ ดา้ นหลงั มซี มุ้ จระน�ำเดมิ ประดษิ ฐาน ประดับด้วยลวดลายปูนปน้ั วิหารกอ่ ดว้ ยศิลาแลง มี พระพุทธรูปปางนาคปรก แต่ปัจจุบันได้สูญหายไป มขุ หนา้ และมขุ หลงั ผนงั วหิ ารเจาะชอ่ งแสง ผนงั ดา้ น แล้ว นอกจากนี้ยังมีลวดลายปูนปั้นที่หน้าบันด้าน ใตม้ ลี วดลายปนู ปน้ั ลกั ษณะเดน่ กค็ อื ลวดลายปนู ปน้ั หลงั มณฑป จากการขดุ คน้ บรเิ วณดา้ นหนา้ พระวหิ าร ท�ำเปน็ กงึ่ มนษุ ยก์ งึ่ วานรก�ำลงั วง่ิ แตถ่ กู ท�ำลายไปบาง พบหลักฐานโครงกระดูกมนุษย์ จ�ำนวน ๑๕ โครง ใน ส่วน นอกจากนั้นยังท�ำเป็นลวดลายพรรณพฤกษา ระดบั ความลกึ ๗-๘ เมตร อายปุ ระมาณพทุ ธศตวรรษ และรปู เทพพนมซ่ึงเป็นศิลปะสมัยอยุธยาตอนต้น ที่ ๙ ถึงสมยั ทวารวดี ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒- วัดชมชื่น ตัง้ อยรู่ ิมแม่นำ�้ ยม ห่างจากวดั พระศรรี ัตน ๑๖ และไดพ้ บกลมุ่ โบราณสถานกอ่ ดว้ ยอฐิ ขนาดใหญ่ มหาธาตุมาทางทิศตะวันออกประมาณ ๔๐๐ เมตร และพบเครื่องถ้วยเชลียงจ�ำนวนมาก อายุประมาณ โบราณสถานที่ส�ำคัญคือเจดีย์ประธานทรงกลมก่อ พุทธศตวรรษที่ ๑๗ จนถึงสมยั สุโขทยั ดว้ ยศลิ าแลง วหิ ารอยดู่ า้ นหนา้ เจดยี ป์ ระธานกอ่ ดว้ ย อทุ ยานฯ เปิดให้นักท่องเท่ียวเขา้ ชมได้ทุกวนั ตัง้ แต่ ศลิ าแลงขนาด ๖ หอ้ ง มมี ขุ ยน่ื ออกมาด้านหน้า ดา้ น เวลา ๐๘.๓๐-๑๗.๐๐ น. อตั ราคา่ เขา้ ชม ชาวไทย ๒๐ หลังพระวิหารเชอ่ื มต่อกับมณฑป คล้ายเป็นหอ้ งทบึ บาท ชาวตา่ งประเทศ ๑๐๐ บาท บตั รรวม ชาวไทย อยู่ท้ายวิหาร หลังคาใช้ศิลาแลงก่อเหลื่อมเข้าหากัน ๔๐ บาท ต่างชาติ ๒๒๐ บาท *ทางอุทยานฯไม่ สโุ ขทัย 25

อนุญาตให้น�ำรถท่ีใช้พลังงานเชื้อเพลิงเข้าชมภายใน ประมาณ ๖.๕ กิโลเมตร จะเหน็ ซากเตาเผาโบราณ อุทยานได้ ให้จอดรถท่ีบริเวณลานจอดรถ โดยมี เรียงรายอยู่โดยทั่วไป หรือเดินทางจากตัวอ�ำเภอ บริการรถรางน�ำชมโบราณสถานท่ัวบริเวณ ชาวไทย ศรีสัชนาลัย ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๒๐๑ ประมาณ ๒๐ บาท ชาวตา่ งประเทศ ๓๐ บาท หากนกั ทอ่ งเทยี่ ว ๗ กิโลเมตร มาที่บ้านเกาะน้อย จะเหน็ อาคารศูนย์ฯ ต้องการขอวิทยากรน�ำชม ติดต่อได้ท่ีอุทยาน อยทู่ างซ้ายมอื ประวตั ศิ าสตรศ์ รสี ชั นาลยั อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั จงั หวดั สุโขทยั ๖๔๑๓๐ โทร. ๐ ๕๕๙๕ ๐๗๑๔ อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย เดิมชอ่ื ป่าคา หมายถงึ การเดินทาง รถส่วนตัว จากตัวเมืองสุโขทัย ใช้ ป่าคาหลวง ต้งั อยูท่ ี่บา้ นป่าคา หมู่ ๖ ต�ำบลบ้านแก่ง ทางหลวงหมายเลข ๑๐๑ (สุโขทัย-สวรรคโลก- จัดตั้งข้ึนตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จ ศรีสัชนาลัย) ไปจนถึงระหว่างกิโลเมตรท่ี ๑๘-๑๙ พระเจ้าอยู่หวั ภมู พิ ลอดลุ ยเดช เพ่ือรักษาสภาพป่าท่ี เล้ียวซ้ายข้ามสะพานแม่น้�ำยม มีทางแยกขวาเข้า เป็นป่าต้นน้�ำล�ำธารและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ อทุ ยานฯ ไปประมาณ ๑.๕ กโิ ลเมตร เป็นระยะทาง ไว้ อทุ ยานฯ แหง่ นคี้ รอบคลมุ พน้ื ทอี่ �ำเภอศรสี ชั นาลยั ๖๘ กิโลเมตร หรอื รถโดยสารประจ�ำทาง นั่งรถสาย อ�ำเภอทงุ่ เสลยี่ ม และอ�ำเภอเถนิ จงั หวดั ล�ำปาง มพี น้ื ที่ สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย ออกจากท่ารถที่ตลาดเทศบาล ท้ังส้ิน ๓๑๙ ตารางกิโลเมตร สภาพพ้ืนท่ีมีลักษณะ ไปอทุ ยานฯ ทุกวัน เปน็ ทงุ่ หญา้ คาขนาดใหญ่ เปน็ ตน้ นำ�้ ของแมน่ ำ�้ ทา่ แพ ศูนย์ศึกษาและอนุรักษ์เตาสังคโลก (เตาทุเรียง) สภาพพื้นที่โดยท่ัวไปมีลักษณะสัณฐานเป็นเทือกเขา บ้านเกาะน้อย ห่างจากตัวเมืองเก่าศรีสัชนาลัย ประกอบด้วยป่าเบญจพรรณ ปา่ เต็งรงั ป่าดงดบิ เขา เลยี บแม่นำ้� ยมไปทางเหนือประมาณ ๖.๕ กิโลเมตร สัตว์ป่าท่ีพบ ได้แก่ กระแต เสือไฟ อีเห็นข้างลาย ขดุ พบเตาเผาเคร่อื งถว้ ยสังคโลกแลว้ กว่า ๕๐๐ เตา เลยี งผา และเตา่ ปูลู เป็นต้น ได้รับการประกาศเปน็ ในระยะทางยาวประมาณ ๑ กิโลเมตร ถอื ไดว้ ่าเป็น อทุ ยานแหง่ ชาตศิ รสี ชั นาลยั เมอ่ื วนั ที่ ๘ พฤษภาคม ๒๕๒๔ นิคมอุตสาหกรรมของเมืองศรีสัชนาลัย มีการขุด สถานทีท่ ี่น่าสนใจภายในอทุ ยานฯ ได้แก่ พบเคร่ืองสังคโลกท้ังในสภาพสมบูรณ์และแตกหัก นำ�้ ตกตาดเดอื น หา่ งจากทท่ี �ำการอทุ ยานฯ ประมาณ เป็นจ�ำนวนมาก ลักษณะเตาเผาเป็นรูปยาวรีคล้าย ๓๐๐ เมตร เปน็ นำ�้ ตกทเี่ กดิ จากล�ำหว้ ยแมท่ า่ แพ เปน็ ประทนุ เรอื จ้าง ยาวประมาณ ๗-๘ เมตร ลานหนิ กวา้ ง มแี อง่ นำ้� เหมาะแกก่ ารพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ ศนู ย์ศึกษาฯ ประกอบด้วยอาคาร ๒ หลัง ตวั อาคาร ถำ�้ คา้ งคาว หา่ งจากทีท่ �ำการอุทยานฯ ประมาณ ๒๐ สร้างครอบเตา อาคารแรก คือ เตาท่ี ๔๒ เป็นเตา กโิ ลเมตร เปน็ ถำ้� ขนาดใหญม่ หี นิ งอกหนิ ยอ้ ยสวยงาม บนดิน อาคารที่สอง คือ เตาท่ี ๖๑ เป็นเตาใต้ดิน เป็นท่ีอย่ขู องค้างคาวนับแสนตัว ภายในตัวอาคารจัดแสดงโบราณวัตถุ เอกสารทาง ถำ้� ธาราวสนั ต์ เปน็ ถำ้� หนิ ปนู ขนาดไมใ่ หญน่ กั ลกั ษณะ วิชาการ ตลอดจนวิวัฒนาการเคร่อื งถ้วยสมัยโบราณ เป็นลานกว้างเป็นชั้น ๆ ภายในถ้ำ� มีคา้ งคาวอาศัยอยู่ เปิดทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. ค่าเข้าชม จากปากถ้�ำต้องไต่เขาลงไป มีอุโมงค์ทางเดินท่ีเป็น ชาวไทย ๒๐ บาท ชาวต่างชาติ ๑๐๐ บาท ผนงั หนิ ของภเู ขาสองลกู มาชนกนั ผา่ นอโุ มงคท์ คี่ ลา้ ย การเดนิ ทาง จากอทุ ยานประวตั ศิ าสตรศ์ รสี ชั นาลยั ไป ธารน�้ำไหล ผนังหินมีลักษณะคล้ายหินอ่อน และมี ทางทิศเหนอื ทางประตเู ตาหม้อไปถงึ บา้ นเกาะน้อย บริเวณหนึง่ เปน็ หนิ ทรายรปู หัวสิงโต 26 สุโขทยั

น้�ำตกห้วยทรายขาว ห่างจากท่ีท�ำการอุทยานฯ ๒-๘ คน ราคา ๒๕๐ บาท สอบถามรายละเอียด ประมาณ ๓ กโิ ลเมตร เกดิ จากล�ำหว้ ยทรายขาวไหล เพม่ิ เติมได้ท่อี ุทยานแห่งชาติศรีสชั นาลัย ตู้ ปณ. ๑๐ ผ่านหน้าผาหนิ ลงสู่แอ่งน้�ำขนาดเลก็ นำ�้ ตกมี ๗ ชัน้ ต�ำบลบ้านแก่ง อ�ำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ลดหลน่ั กนั ไป นำ้� ตกห้วยทรายขาวอยใู่ จกลางขุนเขา ๖๔๑๓๐ โทร. ๐ ๕๕๙๑ ๐๐๐๒-๓, ๐๙ ๕๓๐๖ มีตน้ ไม้นานาพนั ธุโ์ ดยรอบ ๔๘๓๗ หรือท่กี รมอทุ ยานแหง่ ชาติ สัตวป์ า่ และพนั ธุ์ น้�ำตกตาดดาว ต้นน้�ำเกิดจากล�ำห้วยแม่ท่าแพ เป็น พชื บางเขน กรงุ เทพฯ โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www. น�้ำตกขนาดใหญ่มีความสวยงาม ตัวน�้ำตกไหลลงมา dnp.go.th จากหน้าผาที่กว้างและสูงชนั ประมาณ ๕๐ เมตร มี การเดินทาง รถส่วนตัว จากจังหวัดสุโขทัยสามารถ ๒ สาย อยู่ห่างจากที่ท�ำการอุทยานฯ ด้วยการเดิน เดนิ ทางได้ ๒ เสน้ ทาง คือ เท้าประมาณ ๔ กิโลเมตร ๑. จากตัวเมือง ใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๒ (สุโขทัย- นอกจากนนั้ ทางอทุ ยานฯ ไดจ้ ดั ท�ำเสน้ ทางเดนิ ศกึ ษา ตาก) เลีย่ งเมืองไปประมาณ ๑๕ กิโลเมตร แลว้ เลีย้ ว ธรรมชาติ ไว้ ๒ เส้นทาง คอื ๑. เสน้ ทางเดนิ ศึกษา ขวาไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๑๑๓ มาถึงส่ีแยก ธรรมชาติชมตะวัน เป็นเส้นทางท่ีอยู่บนไหล่เขา มี สารจิตร แล้วเล้ียวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข ความลาดชนั ปานกลาง ผา่ นรอ่ งนำ้� ในบางชว่ ง ตลอด ๑๒๙๔ เข้าสู่อทุ ยานฯ รวมระยะทางประมาณ ๑๐๐ เส้นทางเป็นป่าเบญจพรรณ นักท่องเท่ียวสามารถ กิโลเมตร มองเห็นวิวทิวทัศน์ของอุทยานฯ และระหว่างทาง ๒. จากตวั เมอื งใชท้ างหลวงหมายเลข ๑๐๑ (สโุ ขทยั - สามารถชมพระอาทติ ยข์ นึ้ ในตอนเชา้ ได้ เสน้ ทางเดนิ ศรีสัชนาลัย) ถึงอ�ำเภอศรีสัชนาลัยให้เลี้ยวซ้ายผ่าน ศึกษาธรรมชาติน้มี ที ้งั หมด ๑๔ สถานี ทางอุทยานฯ หน้าโรงพยาบาลศรีสัชนาลัย (ทางหลวงหมายเลข ไดจ้ ัดท�ำปา้ ยส่ือความหมายตา่ ง ๆ ไว้เปน็ ระยะ ๆ ใช้ ๑๐๓๕) ระยะทางประมาณ ๑๑ กโิ ลเมตร แล้วเล้ียว เวลาในการเดนิ ๒-๓ ช่ัวโมง ระยะทางไป-กลบั รวม ขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๑๒๔๙ สูอ่ ุทยานฯ รวม ๕,๕๐๐ เมตร ๒. เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติห้วย ระยะทางประมาณ ๑๒๒ กิโลเมตร แมท่ า่ แพ เปน็ เสน้ ทางทต่ี อ้ งเดนิ วนกลบั ระหวา่ งทาง รถโดยสารประจ�ำทาง มีรถสองแถวจากฝั่งตรงข้าม เดินสามารถพบกบั สัตว์ตา่ ง ๆ เชน่ ผีเส้ือ เก้ง หมูปา่ สถานีต�ำรวจภูธรอ�ำเภอศรีสัชนาลัย ออกก่อนเที่ยง และกระรอก ลักษณะของป่าเป็นป่าดงดิบแล้งผสม วันละ ๑ เทย่ี ว ใช้เวลาเดินทาง ๕๐ นาที กับปา่ เบญจพรรณ ใชเ้ วลาในการเดินทาง ๑ ชั่วโมง เป็นระยะทาง ๒ กโิ ลเมตร สวนส้มแม่สิน ต�ำบลแม่สิน อ�ำเภอศรีสัชนาลัย อตั ราคา่ เข้าอุทยานฯ ชาวไทย เดก็ ๒๐ บาท ผใู้ หญ่ จังหวัดสุโขทัย สวนส้มเขียวหวานปลอดสารเคมี ท่ี ๔๐ บาท ชาวตา่ งประเทศ เด็ก ๑๐๐ บาท ผูใ้ หญ่ ชาวบ้านท�ำอาชีพนีก้ ันมากว่า ๖๐ ปี “ปลูกสม้ ด้วย ๒๐๐ บาท วถิ เี กษตรอินทรยี ์ เปน็ มติ รกับธรรมชาต”ิ ดินดี นำ้� ดี สถานทพ่ี กั อทุ ยานฯ มบี า้ นพกั ไวบ้ รกิ ารนกั ทอ่ งเทยี่ ว และพันธุ์ดี เป็นสิ่งส�ำคัญที่เกษตรกรผู้ปลูก “ส้ม” จ�ำนวน ๘ หลัง พักได้ ๔-๑๐ คน ราคา ๖๐๐-๒,๐๐๐ ตอ้ งค�ำนงึ ถงึ เพราะเปน็ พชื ทต่ี อ้ งใสใ่ จอยา่ งมาก และ บาท/คืน ถา้ น�ำเตน็ ทม์ าเอง เสยี คา่ พ้ืนท่ี ๓๐ บาท/ เพื่อสุขภาพท่ีดีของทั้งผู้ปลูกและผู้กินเกษตรกรจึง คน/คืน หรือ จะเช่าเต็นท์ของทางอุทยานฯ พักได้ เลือกดูแลด้วยวิถีเกษตรอินทรีย์ วิธีธรรมชาติท่ีเป็น สโุ ขทัย 27

การน้อมแนวพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมาปรับใช้ให้เกิด ประโยชน์ และด้วยข้ันตอนการปลูกท่ีมาจากความ ใส่ใจของชาวสวน ท�ำให้ส้มเขียวหวานของท่ีนี่มี รสชาติอร่อย เปลือกร่อน ลักษณะของผลส้มจะ มี ๒ แบบคือ มีสที องสวยในฤดูหนาว และมสี ีเขยี ว กระดังงาในฤดฝู น นอกจากนี้ยงั มีกจิ กรรมทอ่ งเท่ยี ว ซ่ึงเปิดให้นักทอ่ งเทีย่ วสามารถเข้าไปเด็ดชิมสม้ สด ๆ จากต้น หรือเก็บใส่ชะลอมกลับบ้านได้ด้วยตนเอง นอกจากน้ียังมีเมนูอาหารจากส้มที่ท่านได้ล้ิมลอง สอบถามรายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ ไดท้ ่ี ผใู้ หญบ่ า้ นสมพงษ์ โทร. ๐๘ ๗๘๔๐ ๐๓๗๒, ๐๙ ๓๑๓๕ ๗๙๕๒ อำ� เภอทุ่งเสลีย่ ม หลวงพอ่ ศิลา หลวงพ่อศิลา แต่เดิมประดิษฐานอยู่ในถ�้ำเจ้าราม กลางป่าลึกในเขตติดต่ออ�ำเภอบ้านด่านลานหอย จากหลกั ฐานและค�ำบอกเลา่ ถำ�้ เจา้ รามนา่ จะมคี วาม ชาวอ�ำเภอทุ่งเสลี่ยมได้อัญเชิญมาประดิษฐานไว้ท่ี เกยี่ วข้องกบั พ่อขนุ รามค�ำแหง คือเปน็ ทีพ่ กั ผ่อนของ วัดทุ่งเสล่ียมเม่อื ราว พ.ศ. ๒๔๗๒-๒๔๗๕ ต่อมาเมอ่ื พ่อขุนรามค�ำแหง เพราะบริเวณถ้�ำมีธรรมชาติที่ วนั ท่ี ๒๙ ตลุ าคม ๒๕๒๐ มคี นรา้ ยขโมยหลวงพอ่ ศลิ า สวยงาม และเปน็ ท่หี ลบภยั จากข้าศึกศัตรู ภายในถำ�้ ไป และมกี ารน�ำไปประมลู ขายท่ีประเทศองั กฤษ แต่ เปน็ ทโ่ี ลง่ กวา้ ง ดา้ นบนมปี ลอ่ งทแี่ สงอาทติ ยส์ อ่ งลงมา ภายหลังก็สามารถติดตามกลับคืนมาได้ และน�ำมา ได้ และยงั มแี ผน่ ศลิ าจารกึ เปน็ ภาษาสโุ ขทยั ปรากฏอยู่ ประดษิ ฐานยงั วัดทุ่งเสล่ียมตามเดมิ ในถ�ำ้ ถ�ำ้ เจา้ รามเปน็ ท่ีอยอู่ าศัยของค้างคาวกินแมลง วดั พพิ ฒั นม์ งคลเปน็ ทป่ี ระดษิ ฐานพระพทุ ธรปู ทองค�ำ หลายชนิดที่ส�ำคัญ คือ ค้างคาวปากย่น จะออกมา หรือพระพุทธสุโขโพธิ์ทอง หล่อด้วยทองค�ำหนัก ๙ หากินในตอนเย็นโดยบินต่อกันเป็นทิวสาย สวยงาม กิโลกรัม เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะสมัย น่าประทับใจแกผ่ พู้ บเหน็ สโุ ขทยั ท่มี ีความงดงาม การเดินทาง จากจังหวัดสุโขทัยไปตามถนนสาย อำ� เภอบา้ นดา่ นลานหอย สุโขทัย-ทุ่งเสลี่ยม ระยะทาง ๖๗ กิโลเมตร แล้ว ถ้�ำเจ้าราม ต�ำบลวังน�้ำขาว ห่างจากอ�ำเภอ เดินทางต่อถนนลูกรัง รพช. สายทุ่งเสล่ียม- บา้ นดา่ นลานหอย ๓๐ กโิ ลเมตร เดมิ ชอ่ื “ถำ�้ พระราม” บา้ นดา่ นลานหอย ๑๙ กโิ ลเมตร ถงึ ทที่ �ำการเขตรกั ษา ปรากฏช่ืออยู่ในหลักศิลาจารึกพ่อขุนรามค�ำแหง มหาราช ตอ่ มาชาวบา้ นเรยี กเพยี้ นเปน็ “ถำ้� เจา้ ราม” 28 สโุ ขทยั

พนั ธสุ์ ัตว์ป่าถำ�้ เจ้าราม รวมระยะทาง ๘๖ กโิ ลเมตร ส�ำหรับผู้ท่ีต้องการเข้าชมภายในถ้�ำ ควรมีเสื้อผลัด เปล่ียน เพราะภายในถ้�ำมีมูลค้างคาวจ�ำนวนมาก อาจฟงุ้ กระจายติดตวั และควรมไี ฟฉายไปดว้ ย โทร. ๐ ๕๕๕๑ ๑๑๔๒, ๐ ๕๕๖๘ ๙๐๒๔ เทศกาลงานประเพณี ประเพณบี วชพระแหน่ าคด้วยชา้ งของชาวหาดเส้ียว งานวนั พ่อขุนรามค�ำแหงมหาราช จัดวันที่ ๑๗-๑๙ วันท่ี ๘ เปน็ วนั อุปสมบทซึ่งเป็นการอุปสมบทหมู่ แห่ มกราคมของทกุ ปี ณ บรเิ วณพระบรมราชานุสาวรีย์ ดว้ ยขบวนชา้ งประมาณ ๒๐-๓๐ เชอื ก การจดั งานมี พ่อขุนรามค�ำแหงมหาราช อุทยานประวัติศาสตร์ ตง้ั แตพ่ ธิ โี กนหวั อาบนำ�้ นาค การแตง่ ตวั นาคและชา้ ง สุโขทัย เพื่อเทิดพระเกียรติและน้อมร�ำลึกถึง อยา่ งสวยงาม และมขี บวนแห่รอบหมบู่ า้ น สอบถาม พระมหากรณุ าธคิ ณุ อนั ยงิ่ ใหญข่ องพอ่ ขนุ รามค�ำแหง ขอ้ มลู ไดท้ ท่ี วี่ า่ การอ�ำเภอศรสี ชั นาลยั โทร. ๐ ๕๕๖๗ มหาราช และเผยแพรพ่ ระเกียรติคณุ ให้ขจรขจายไป ๑๔๖๖, ๐ ๕๕๖๗ ๑๑๒๒ ทั่ว ในงานดังกล่าวมีพิธีบวงสรวงพ่อขุนรามค�ำแหง งานประเพณสี รงนำ�้ โอยทาน สงกรานตศ์ รสี ชั นาลยั มหาราช ขบวนแห่เทิดพระเกียรติ พิธีทางศาสนา จัดขึ้นในช่วงวันสงกรานต์ของทุกปี ณ อุทยาน การแสดงศลิ ปะพน้ื บา้ น สอบถามขอ้ มลู ได้ท่อี ุทยาน ประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย อ�ำเภอศรีสัชนาลัย เพ่ือ ประวัตศิ าสตร์สโุ ขทยั โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๓๑๐ หรือ เป็นการสืบทอดงานประเพณีท่ีเก่าแก่ของสุโขทัย องค์การบริหารส่วนจังหวัดสุโขทัย โทร. ๐ ๕๕๐๑ ดังหลักฐานท่ีปรากฏในหลักศิลาจารึกของพ่อขุน ๙๖๑๑ ตอ่ ๑๑๔ รามค�ำแหงมหาราช ที่ว่า “คนสุโขทัยน้ีมักทาน งานกล้วยไม้ ช้างชนช้าง จัดในเดือนมกราคม ชม มักทรงศีล มักโอยทาน” ภายในงานประกอบด้วย พรรณกล้วยไม้นานาชนิดที่ส่งเข้าประกวด จ�ำหน่าย กล้วยไม้สายพันธุ์ต่าง ๆ รวมถึงไม้ดอกไม้ประดับที่ สวยงาม การประกวดไมด้ อกไมป้ ระดบั ใบไม้ ประกวด การจัดสวนหย่อมกล้วยไม้เลียนแบบธรรมชาติ สอบถามรายละเอียดติดต่อสมาคมกล้วยไม้สุโขทัย โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๓๒๓๔ ประเพณบี วชพระแหน่ าคดว้ ยชา้ งของชาวหาดเสยี้ ว หรือชาวบ้านเรียกว่า “บวชช้าง” เป็นงานประเพณี อุปสมบทของชาวไทยพวน บ้านหาดเส้ียว อ�ำเภอ ศรีสัชนาลัย จัดงานวันที่ ๗-๘ เมษายนของทุกปี วนั ท่ี ๗ ซง่ึ เป็นวนั แหน่ าค ถือเปน็ วันส�ำคัญของงาน สุโขทัย 29

งานลอยกระทง เผาเทียน เลน่ ไฟ ขบวนแหช่ า้ ง พธิ บี วงสรวงพระเสอ้ื เมอื ง และกษตั รยิ ์ เจ้าพ่อเมอื งด้ง เพือ่ ท�ำพิธบี วงสรวงสกั การะ “เจ้าพ่อ ในราชวงศพ์ ระรว่ ง ขบวนรถบปุ ผชาติ เทพสี งกรานต์ เมืองด้ง” สอบถามรายละเอียดได้ที่องค์การบริหาร แขง่ ขันกฬี าพื้นบ้าน และการแสดงศิลปะพืน้ บา้ น ส่วนต�ำบลบ้านตึก โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๗๒๐๐ งานประเพณีแหน่ �้ำขึน้ โฮง จัดงานในเดือนเมษายน งานลอยกระทง เผาเทยี น เลน่ ไฟ เป็นงานประเพณี ของทุกปี ณ บริเวณลานอนุสาวรีย์เจ้าพ่อเมืองด้ง ทีจ่ งั หวดั จัดขึน้ ณ อทุ ยานประวตั ิศาสตร์สุโขทัย โดย ต�ำบลบา้ นตกึ อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั เพอ่ื เปน็ การยกยอ่ ง วนั ขึ้น ๑๕ ค่ำ� เดือน ๑๒ ของทกุ ปี เป็นวนั สุดทา้ ย เชิดชู “หมื่นนคร” หรือ “เจ้าพ่อเมืองด้ง” ผู้สร้าง ของงาน ภายในงานประกอบด้วยการลอยกระทง เมอื งดง้ มคี วามเกง่ กลา้ ทางดา้ นการสูร้ บ เชย่ี วชาญ จดุ ประทปี โคมไฟ จดุ ตะไลไฟพะเนยี ง การละเลน่ พนื้ ในการจบั ชา้ งและใชช้ า้ งศกึ ภายหลงั ตอ้ งยอมรบั โทษ บา้ น ขบวนแหต่ า่ ง ๆ และระบ�ำโบราณคดชี ดุ สโุ ขทยั ท่ี ประหาร เพ่ือแสดงความซื่อสัตย์และจงรักภักดีต่อ แสดงออกถงึ วถิ ชี วี ติ ของชาวสโุ ขทยั ตามศลิ าจารกึ ใน พระเจ้าตโิ ลกราช เม่ือประมาณ พ.ศ. ๒๐๑๒ ตอ่ มา บรรยากาศและสิ่งแวดล้อมของโบราณสถานบริเวณ ชาวบา้ นไดจ้ ดั พธิ บี วงสรวงเจา้ พอ่ เมอื งดง้ ดว้ ยการจดั เมืองเก่าสุโขทัย นอกจากน้ียังมีการแสดงแสง-เสียง ขบวนชา้ งทีต่ กแต่งอย่างสวยงามกว่า ๕๐ เชอื ก ผ่าน ในเร่ืองราวเก่ียวกับประวัติศาสตร์อันรุ่งเรืองของ หมบู่ า้ นไปไหวศ้ าลเจา้ พอ่ ขา้ วมงุ้ และไปลานอนสุ รณ์ อาณาจกั รสุโขทัย 30 สุโขทัย

กิจกรรมขจี่ กั รยาน งานวนั พชิ ติ ยอดเขาหลวง เปน็ งานประจ�ำปที จี่ งั หวดั งานประเพณีสงกรานต์และเทศกาลเมืองสวรรคโลก สโุ ขทยั จดั ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วและประชาชนทวั่ ไปเดนิ ขน้ึ จดั ข้นึ ประมาณเดือนเมษายนของทกุ ปี ณ บริเวณรมิ สยู่ อดเขาหลวง ในอทุ ยานแหง่ ชาตริ ามค�ำแหง อ�ำเภอ แม่น้�ำยม หน้าวัดสว่างอารมณ์ กลางล�ำน้�ำยม และ คีรีมาศ จัดประมาณสัปดาห์ทีส่ องของเดือนธนั วาคม บริเวณสนามกีฬาโรงเรียนเทศบาลเมืองสวรรคโลก ทุกปี ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดได้ที่อุทยานแห่ง มีขบวนแหน่ างสงกรานต์ มงี านเทศกาลอาหารเมอื ง ชาตริ ามค�ำแหง โทร. ๐ ๕๕๙๑ ๐๐๐๐, ๐๘ ๑๖๗๔ สวรรคโลก การท�ำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้ง ๖๑๓๑ หรือส�ำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดสุโขทัย และสรงนำ�้ พระ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๘๖ กิจกรรมท่นี ่าสนใจ งานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาดจังหวัด เส้นทางจักรยานชมสวนเกษตร โดยใช้ทางหลวง สโุ ขทยั จัดขึ้นในช่วงต้นเดอื นกมุ ภาพันธ์ของทกุ ปี ณ หมายเลข ๑๐๑ (สุโขทยั -แพร)่ ถงึ อ�ำเภอสวรรคโลก บริเวณรอบศาลากลางจังหวัดสุโขทัย ถนนนิรเกษม เลี้ยวขวาตรงบริเวณต�ำบลคลองกระจง เข้าไป ต�ำบลธานี ในงานดังกล่าวมีขบวนแห่พิธีสักการะ ประมาณ ๒ กิโลเมตร ถึงไรบ่ ุญชอบ เอมอม่ิ (โทร. พระแมย่ า่ การแขง่ ขนั กฬี าพืน้ บ้าน นทิ รรศการ การ ๐๘ ๑๘๘๘ ๑๗๓๙) ขจ่ี กั รยานชมและชมิ ผลไมห้ ลาก แสดงศลิ ปหตั ถกรรมพื้นบ้าน และการแสดงมหรสพ ชนิด ได้แก่ ส้มโอ กระท้อน ละมดุ มะพร้าว มะเฟือง สโุ ขทยั 31

กล้วยชนิดต่าง ๆ และมะปรางไข่ไก่ เป็นผลไม้ทีม่ ีชอ่ื เส้นทางจกั รยานท่องเทีย่ ว เสียงของไร่บญุ ชอบ ซง่ึ มผี ลขนาดเท่าไขไ่ ก่ มรี สชาติ หอมหวานและเนื้อเยอะ จากน้ันเดินทางไปต�ำบล โฮมสเตย์ บ้านตึก เล้ียวขวาตรงบริเวณต�ำบลหาดเส้ียว เข้า บา้ นนาตน้ จนั่ ต�ำบลบา้ นตกึ อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั มชี อื่ ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒ (ศรีสัชนาลัย-อุตรดิตถ์) มาจากตน้ จนั่ ซง่ึ เปน็ ไมย้ นื ตน้ ออกดอกเปน็ ชอ่ สมี ว่ ง แล้วเล้ียวซ้ายไปอีกประมาณ ๓๐ กิโลเมตร เข้าสู่ ในเดือนมีนาคม เป็นหมู่บ้านท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์ ชุมชนต�ำบลบ้านตึก อ�ำเภอศรีสัชนาลัย เป็นชุมชน สัมผัสวิถีชีวิตแบบชาวบ้านแห่งล้านนา หมู่บ้านแห่ง เลก็ ๆ สองขา้ งทางเตม็ ไปดว้ ยตน้ ไมน้ อ้ ยใหญ่ สลบั กบั นีม้ โี ฮมสเตย์ ๑๒ หลัง รบั นักทอ่ งเทย่ี วไดไ้ มเ่ กนิ ๗๐ ทุ่งนาเขียวชอมุ่ และทวิ เขาเรยี วยาวดูเพลนิ ตา ชมวิถี คน ค่าบรกิ าร ๓๕๐ บาท รวมค่าทพ่ี กั อาหารเย็น ชวี ติ ทม่ี เี อกลกั ษณด์ ง้ั เดมิ ของชาวสวนผลไม้ เปน็ สวน อาหารเชา้ และการน�ำเทีย่ วในหมบู่ า้ น ๒ วนั ๑ คืน ผลไมท้ ป่ี ลกู ตามเนนิ เขา เชน่ ลองกอง ลางสาด มงั คดุ ผู้มาพักแรมต้องน�ำของใช้ส่วนตัวมาเอง ถ้ามาเป็น ทเุ รียน กล้วย ส้มโอ มะไฟ และเงาะ ติดต่อเกษตร คณะ ๓๐ คนขึ้นไป จะมีการแสดงตอนค�่ำให้ชม อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๐๓๖ หรอื ผใู้ หญ่ กจิ กรรมท่องเทีย่ วอน่ื ๆ ไดแ้ ก่ เสนห่ ์ เมืองมลู โทร. ๐๘ ๑๓๙๕ ๗๑๘๓ - ศนู ยอ์ ภบิ าลชา้ งเรร่ อน หา่ งจากหมบู่ า้ น ๒ กโิ ลเมตร เส้นทางจักรยานท่องเท่ียวเมืองเก่าสุโขทัย เป็นสถานที่น�ำช้างเร่ร่อนจากกรุงเทพฯ ปล่อยกลับ กิจกรรมขี่จักรยานชมโบราณสถานภายในอุทยาน คนื สธู่ รรมชาติ หากนิ ในปา่ อยา่ งอสิ ระ สามารถศกึ ษา ประวตั ศิ าสตรส์ โุ ขทยั มรี า้ นใหบ้ รกิ ารเชา่ รถจกั รยาน ขอ้ มูลไดท้ ่ี www.blesele.org หน้าบริเวณอุทยานฯ ติดต่อศูนย์บริการข้อมูล นักท่องเที่ยวอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๔๑ กจิ กรรมโฮมสเตยบ์ า้ นนาตน้ จน่ั ชมวถิ ชี วี ติ ชาวบา้ น การทอผ้าขิดลายดอกพิกุลโบราณ ท�ำผ้าหมักโคลน จักสานกระบุง ของเล่นไม้ เฟอร์นิเจอร์จากรากไม้ ตอไม้ และชมศูนยอ์ ภิบาลช้างเร่รอ่ น สวนผลไมต้ าม ฤดกู าล มบี า้ นพกั ๑๒ หลงั พักได้ ๖๐ คน จองทพ่ี กั ได้ทปี่ ระธานกลมุ่ โฮมสเตย์บ้านนาตน้ จ่ัน คณุ เสงี่ยม แสวงลาภ โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๗๒๐๙, ๐๘ ๙๘๘๕ ๑๖๓๙ การเดินทาง สามารถเหมารถจากตลาดหาดเส้ียว อ�ำเภอศรสี ัชนาลัย ไปบ้านนาต้นจ่ัน ระยะทาง ๒๒ กิโลเมตร 32 สโุ ขทัย

- การท�ำเฟอรน์ เิ จอรจ์ ากตอไมท้ ใี่ ชป้ ระโยชนไ์ มไ่ ดแ้ ลว้ การเดินทางไปยังบา้ นนาต้นจัน่ ดัดแปลงเปน็ โตะ๊ เกา้ อี้ - จากกรุงเทพฯ ข้ึนรถโดยสารประจ�ำทาง ที่สถานี - การทอผ้าขิดลายดอกพิกุลโบราณ ซึ่งมีความเป็น ขนสง่ ผโู้ ดยสารกรงุ เทพ (จตจุ กั ร) มาถงึ ตลาดหาดเสย้ี ว เอกลักษณ์เฉพาะตัวท่ีสืบทอดมาแต่โบราณ รวมทั้ง ในอ�ำเภอศรีสัชนาลัย แล้วจ้างรถรับจ้างให้ไปส่งท่ี ผ้าทอที่ผ่านการหมักโคลนจนมีเน้ือผ้าน่ิมสลวยและ หมู่บ้านนาต้นจั่น หรือติดต่อเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลโฮม สีสันกลมกลืน โดยกลุ่มแม่บ้านอุตสาหกรรมชนบท สเตย์มารับที่ตลาดหาดเสี้ยว ระยะทางจากตลาดถึง โทร. ๐๘ ๕๙๐๕ ๐๙๖๑ เปดิ เวลา ๐๙.๐๐-๒๐.๐๐ น. หมู่บ้านประมาณ ๒๒ กิโลเมตร - ชมสวนผลไมแ้ ละชมิ ผลไมต้ ามฤดกู าล เชน่ ลางสาด - เคร่อื งบิน จากสนามบินสุวรรณภมู ิ ลงท่สี นามบิน ลองกอง ทเุ รยี น หรอื การจบั ปลาในหนองนำ้� สาธิต สุโขทัย แล้วเช่ารถจากสนามบินให้ไปส่งท่ีโฮมสเตย์ การท�ำนาข้าว บ้านนาต้นจน่ั - กลุ่มผลติ ภัณฑจ์ ักสานท�ำเป็นงอบ หมวก กระจาด - รถไฟ จากสถานีรถไฟหัวล�ำโพง ลงท่ีพิษณุโลก ตะกรา้ ผลไม้ กลมุ่ ผลติ ภณั ฑจ์ ากกะลามะพรา้ วท�ำเปน็ แล้วต่อรถบัสไปลงที่ตลาดหาดเสี้ยว จากน้ันนั่งรถ สรอ้ ย โคมไฟ หวั เข็มขดั รับจ้าง หรือติดต่อเจ้าหน้าท่ีผู้ดูแลโฮมสเตย์มารับท่ี อาหารโดดเด่นของบ้านนาต้นจั่น คือก๋วยเต๋ียว ตลาดหาดเสีย้ ว พระรว่ ง หรอื ชาวบา้ นเรยี กวา่ ขา้ วเปบ๊ิ คลา้ ยขา้ วเกรยี บ - รถยนต์ จากตัวเมืองสุโขทัยใช้ทางหลวงหมายเลข ปากหมอ้ ค�ำวา่ “เปบ๊ิ ” เปน็ ค�ำกรยิ าภาษาเหนอื แปล ๑๐๑ ผา่ นอ�ำเภอศรสี �ำโรง อ�ำเภอสวรรคโลก อ�ำเภอ วา่ พับ อาหารพ้นื บา้ น เช่น น้�ำพรกิ สดใสไ่ ข่ น�ำ้ พรกิ ศรีสัชนาลัย จากนั้นให้เลี้ยวขวาไปตามทางหลวง ซ่อนไข่ แป้งพนั ผกั รับประทานกบั ซอสพรกิ หมายเลข ๑๐๒ (ศรีสัชนาลยั -ลบั แล) ระยะทาง ๑๐ กิโลเมตร จะมีทางแยกซ้ายเข้าต�ำบลบ้านตึก เขา้ ไป เทศกาลของบ้านนาต้นจัน่ ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร จะถงึ หมูบ่ ้านนาต้นจั่น รวม มกราคม ตกั บาตรขา้ วใหม่ น�ำข้าวที่เก็บมา ระยะทางจากตวั เมอื ง ๘๒ กิโลเมตร ใหมใ่ สข่ า้ วหลาม แลว้ น�ำไปตกั บาตร ติดต่อที่พัก : คุณเสงี่ยม แสวงลาภ ประธานกลุ่ม มนี าคม พธิ ตี รษุ ไทย โฮมสเตย์บ้านนาต้นจ่นั โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๗๒๐๙, ๐๘ เมษายน ประเพณสี งกรานต์ ๙๘๘๕ ๑๖๓๙ พธิ แี หง่ ข้ึนน้ำ� โฮง (โฮง-ศาลเจา้ ) ตลาดริมยม ๒๔๓๗ อาจารย์กงไกรลาศ จังหวัด พธิ ีสรงน�ำ้ เจ้าพอ่ เมอื งดง้ ท�ำกัน สโุ ขทยั จดั ทกุ วนั เสารแ์ รกของเดอื นเปน็ รปู แบบตลาด มากว่า ๕๓๐ ปี ยอ้ นยคุ มกี ารแสดงร�ำวงยอ้ นยคุ สนกุ สนาน จ�ำหนา่ ย เทศกาลลงผีบา้ น เพอื่ สกั การะผี สินค้าของท่ีระลึกขึ้นช่ือ เช่น ผลิตภัณฑ์แปรรูปจาก ประจ�ำหม่บู ้าน ๒ ตน ไดแ้ ก่ ปลา นำ�้ ปลา ปลารา้ ปลารา้ ผง ปลาตากแหง้ ปลาปน่ เจา้ พอ่ พญาแก้วและเจา้ พ่อทา่ ดา่ น และมีขนมที่ข้ึนของบ้านกงจ�ำหน่าย ได้แก่ ขนมผิง พฤษภาคม งานฉลากข้าวพลัด ทองมว้ น ทองพบั ขนมกง ชะมดงาด�ำ สมั ผสั เสนห่ ์ พฤศจกิ ายน ประเพณลี อยกระทง ของอ�ำเภอเก่าแก่ท่ีรายรอบด้วยบ้านไม้ประตูบาน เฟี้ยม ชิมอาหารรสชาติอร่อย อย่าง ผัดไทยใบตอง สโุ ขทัย 33

กว๋ ยจบ๊ั ดนิ เผา และ กว๋ ยเตย๋ี วกะลา พรอ้ มสนกุ สนาน มว้ นกลม และมว้ นแนน่ ทบึ หาซอ้ื ไดจ้ ากตลาดบา้ นกง กับการแสดงตลอดงาน อ�ำเภอกงไกรลาศ ถวั่ ทอด เปน็ ของฝากทข่ี น้ึ ชอื่ ของอ�ำเภอศรสี �ำโรง ท�ำ สินคา้ พืน้ เมอื งและของท่รี ะลกึ จากแปง้ ขา้ วเจา้ แปง้ หมี่ ไข่ กะทิ เกลอื พรกิ ไทย และ กะหรส่ี องปั๊ป รา้ นภูวนาถ ขา้ งตลาดโต้รงุ่ ๔๑/๑๕ กลอยห่ัน แล้วน�ำไปทอดจนเหลืองกรอบ ต�ำบลธานี โทร. ๐๘ ๖๒๐๙ ๑๙๒๙ ทองโบราณ เป็นสินค้าที่ระลึกท่ีมีช่ือเสียงและมี ขนมเกลียว เป็นของฝากประเภทขบเค้ียวที่ข้ึนชื่อ คณุ คา่ สงู ทางดา้ นวตั ถุ ฝมี อื ชา่ งทองซง่ึ เปน็ คนทอ้ งถน่ิ ของจงั หวดั สโุ ขทยั ท�ำจากแปง้ หมผี่ สมไข่ ปรงุ รสดว้ ย ในอ�ำเภอศรีสัชนาลัย ท่ีไม่ได้ใช้เคร่ืองจักรใด ๆ พรกิ ไทย เกลือ เคลา้ ใหเ้ ข้ากัน กอ่ นจะน�ำมาปน้ั เป็น ช่วย ท�ำเลยี นแบบเคร่ืองประดบั สุโขทัยโบราณ เชน่ เกลียว ทอดจนหอมกรอบ แล้วน�ำมาคลุกน้�ำตาล สรอ้ ยคอ สรอ้ ยขอ้ มอื ก�ำไล ตา่ งหู และแหวน เปน็ ตน้ มีรสหวาน หาซ้ือได้ตามร้านขายของฝากท่ัวไป หาชมไดต้ ามร้านทองในอ�ำเภอศรสี ชั นาลยั หรือสามารถติดต่อซ้ือโดยตรงที่ร้านครูแอ๊ว ถนน เงนิ โบราณ เป็นงานฝมี อื แท้ ๆ ทใี่ ช้ความประณีตใน ศรีอินทราทติ ย์ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๐๓๗ ร้านสุคนธา แตล่ ะขนั้ ตอน ท�ำเลยี นแบบเครอ่ื งทองโบราณ หาชม ถนนจรดวถิ ถี ่อง โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๑๑๒ ไดต้ ามรา้ นเครือ่ งเงนิ ในอ�ำเภอศรีสัชนาลัย ขนมเทียนสะบัดงาสมุนไพร เป็นขนมไทยท�ำจาก ผา้ หาดเส้ยี ว ในอ�ำเภอศรีสชั นาลยั เป็นผา้ ซิน่ ตีนจก น้�ำกะทิ แป้งข้าวเหนียว แป้งมัน น้�ำตาลทราย น�้ำ ที่งดงามหลากหลายสี มีลายจก ๙ ลาย เปี่ยมไป สมุนไพร ผสมกัน น�ำไปน่ึงจนสกุ จากนนั้ จงึ ดึงแป้ง ด้วยคุณภาพ ฝีมือชาวไทยพวนที่อพยพมาจากเมือง ใสไ่ ส้หุ้มให้มดิ คลงึ ให้เป็นกอ้ นกลม สะบัดลงในหมอ้ พวน ทางตอนเหนอื ของเมอื งเวยี งจนั ทน์ สาธารณรฐั งาคลุกให้ท่ัว จากน้ันน�ำขนมห่อใบตองสด สามารถ ประชาธิปไตยประชาชนลาว หาซอ้ื ไดท้ ร่ี า้ นกว๋ ยเตยี๋ วเจแ๊ ฮ ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง อ�ำเภอ ผลิตภัณฑ์หินอ่อน สินค้าที่ระลึกของอ�ำเภอ เมืองสโุ ขทยั โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๙๐๑ ทุ่งเสลี่ยม-เถิน ท�ำเป็นโต๊ะ เก้าอี้ แจกัน กระถาง เคร่ืองสังคโลก เป็นเครื่องสังคโลกท่ีท�ำเลียนแบบ ตน้ ไม้ และนาฬิกาต้งั โตะ๊ ของเดิมไดเ้ หมอื นจรงิ และสวยงาม เครอื่ งปนั้ ดินเผา ผา้ หมกั โคลน สนิ คา้ ของทร่ี ะลกึ ของชาวบา้ นนาตน้ จนั่ ทงุ่ หลวง อ�ำเภอครี มี าศ เปน็ งานดนิ เผาทม่ี เี อกลกั ษณ์ ต�ำบลบ้านตึก อ�ำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เฉพาะตัว เชน่ กระถางต้นไม้ แจกัน อ่าง และมลี าย ผ้าทอท่ีเกิดจากการใช้ภูมิปัญญาของชาวบ้านที่ใช้ ฉลรุ ปู สตั ว์ การย้อมสีจากวัสดุธรรมชาติ แล้วน�ำมาหมักกับ กลว้ ยอบเนย เปน็ ของฝากของอ�ำเภอครี มี าศ ท�ำจาก โคลน ท�ำใหผ้ า้ นุ่มลืน่ สวมใสส่ บาย กลว้ ยนำ�้ วา้ ดบิ ปอกเปลอื กซอยขวางเปน็ ชนิ้ บาง ๆ ผง่ึ ลมไวค้ รง่ึ วนั กอ่ นจะน�ำไปปรงุ รสดว้ ยเกลอื จากนนั้ น�ำ ร้านจ�ำหน่ายสนิ คา้ ที่ระลึก ไปทอดในน�้ำมนั รอ้ น ๆ พรอ้ มผสมนำ�้ ตาลลงไปกวน อำ� เภอเมอื งสโุ ขทยั แล้วน�ำมาโรยงาขาวและเนย ครแู อ๊ว ๒๙/๘ ถนนศรอี นิ ทราทิตย์ ต�ำบลธานี โทร. ขนมผิง ทองม้วน ทองพับ และทองตัน เป็นของ ๐ ๕๕๖๑ ๒๐๓๗ (จ�ำหน่ายขนมเกลยี ว) ฝากลักษณะต่าง ๆ กัน เช่น พับเป็นแผ่นส่ีเหล่ียม 34 สุโขทัย

บา้ นหตั ถกรรมปน้ั -หลอ่ พระพทุ ธรปู และประตมิ ากรรม อำ� เภอสวรรคโลก ๓๑๑/๓ หมู่ ๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐๘ ๑๙๕๓ ๑๗๔๖ ปน้ั สบิ แมส่ มบูรณ์ ๖๕ ถนนศรสี ัชนาลยั (ตรงข้าม สหกรณ์บริการ หัตถกรรมผลิตภัณฑ์ไม้บ้านขวาง ร้านลม้ิ มกั ก่ี) โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๔๐๑๐ จำ� กัด ๑๔๙ หมู่ ๓ ต�ำบลบ้านกลว้ ย โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๐๑๘๘, ๐๘ ๑๖๐๔ ๔๗๔๙ (จ�ำหนา่ ยและรบั ส่ังท�ำ อำ� เภอศรีสชั นาลยั เฟอร์นเิ จอร์ไม้ เชน่ ต้โู บราณ เตียง โต๊ะ เก้าอ้)ี กลว้ ยอบเนยศรนี วล ๑๖๙ หมู่ ๑๓ ต�ำบลทา่ ชยั โทร. สุเทพสงั คโลก ๒๐๓/๒ หมู่ ๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐๘ ๖๙๓๑ ๓๘๑๗, ๐๘ ๑๐๔๖ ๖๐๑๓ ๐ ๕๕๖๙ ๗๐๓๖, ๐๘ ๗๑๙๘ ๐๒๐๓, ๐๘ ๔๔๙๔ กลุ่มชาวบ้านเกาะน้อย ผลิตและจ�ำหน่าย ๘๘๙๐ (กลุ่มเคร่ืองปั้นดินเผาและเคร่ืองสังคโลก เครอื่ งปั้นดินเผาจากฝมี ือท้องถ่นิ สโุ ขทยั ) บ้านหาดเส้ียว เป็นแหล่งจ�ำหน่ายผ้าทอพ้ืนเมือง รา้ นกะเณชา แกลเลอร่ี ๒๒๗/๓ หมู่ ๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ เช่น ผา้ ซิ่นตีนจก ๙ ลาย ผ้าขาวม้า ผ้าคลุมตา่ ง ๆ อ�ำเภอเมือง แกลเลอร่ีจัดแสดงเครื่องถ้วยชาม ผ้าทอหาดเส้ียวเป็นผ้าที่มีลวดลายสวยงามและมี งานปน้ั เครอื่ งสังคโลก และ องคพ์ ระพฆิ เนศ ช่ือเสียงมาก เกือบทุกบ้านจะมีกี่ทอผ้าตั้งอยู่ และมี ร้านบญุ มาศิลป์ ๑๑๕ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า อ�ำเภอ รา้ นจ�ำหน่ายผ้าพื้นเมอื งหลายรา้ น เมอื ง  ร้านป้ันพระและโรงหลอ่ พระพุทธรูป เรงิ ๔๐๖ ถนนสวรรคโลก-ศรสี ชั นาลยั ต�ำบลหาดเสยี้ ว ร้านเรือนผ้าไทย ๒๑๖ หมู่ ๔ ถนนสงิ หวฒั น์ ต�ำบล (ติดกับร้านยอร์ชซ่า) โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๑๒๙, บ้านหลุม อ�ำเภอเมือง จ�ำหน่ายผ้าทอพ้ืนเมืองของ ๐ ๕๕๖๗ ๒๙๕๕ (จ�ำหน่ายสินคา้ พ้นื เมอื ง ผ้าทอมอื จังหวดั สุโขทยั ผ้าฝา้ ยทอมือ ผ้านงุ่ ผ้าไหม มากมาย และผ้าซ่ินตนี จก) หลายแบบ โทร. ๐๘ ๖๖๗๙ ๙๐๘๙ สาธร ๔๗๗ หมู่ ๒ ต�ำบลหาดเสยี้ ว โทร./โทรสาร. ร้านอุษาสังคโลก ๓๕๗/๒ ต�ำบล เมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๑๔๓ ภายในร้านจัดท�ำเป็นพิพิธภัณฑ์ ๐ ๕๕๖๓ ๓๐๕๘ ผา้ เกา่ บา้ นหาดเสย้ี ว จดั แสดงผา้ ทองค�ำ และจ�ำหนา่ ย ผา้ ตนี จกดน้ิ เงนิ ด้ินทอง เคร่อื งแตง่ ตวั นาค ผ้าตนี จก อำ� เภอคีรีมาศ ลายดอกเคยี ะ และตนี จกบา้ นนำ้� ปาด เปดิ ทกุ วนั เวลา บ้านทุ่งหลวง ตั้งอยู่บนเส้นทางสายสุโขทัย- ๐๗.๐๐-๑๘.๓๐ น. ก�ำแพงเพชร ไปประมาณ ๑๕ กิโลเมตร จะมีทาง พณั นดิ า ผา้ ทอ ๓๒๔ หมู่ ๓ ต�ำบลหนองอ้อ โทร. ๐ แยกซ้ายเข้าบ้านทุ่งหลวง ซ่ึงมีการปั้นหม้อดินเผา ๕๕๖๓ ๐๒๘๑ (จ�ำหน่ายผ้าทอหาดเสี้ยว ผา้ ตีนจก) สืบต่อมาแต่โบราณ มีรูปทรงและลวดลายสวยงาม ผ้าทอง ศนู ยร์ วมผา้ ทอมอื และเสื้อผา้ ส�ำเรจ็ รปู ๓๑๑ บางบ้านมีการปน้ั ตกุ๊ ตารปู สตั วต์ ่าง ๆ กระถางต้นไม้ หมู่ ๓ ต�ำบลหนองอ้อ อ�ำเภอศรีสัชนาลัย โทร. แจกัน อา่ ง โอง่ นำ�้ โคมไฟ ๐ ๕๕๖๓ ๐๒๐๓, ๐๘ ๑๘๘๘ ๗๘๔๙ (จ�ำหน่าย แอ๋วซูเปอร์มาร์เก็ต ๑๘ หมู่ ๑๖ ถนนสุโขทัย- ผ้าทอทง้ั ปลีก-สง่ ) ก�ำแพงเพชร ต�ำบลโตนด โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๓๕๐๔ อญั ชญั ผ้าโบราณ ๙๙๙ หมู่ ๑ ต�ำบลหาดเสยี้ ว โทร. (จ�ำหน่ายของฝากประเภทขบเค้ียว มีกล้วยอบเนย ๐๘ ๑๗๘๕ ๘๔๖๔, ๐ ๕๕๖๓ ๐๓๗๘ เป็นของฝากที่ข้ึนชอ่ื ) สโุ ขทัย 35

สุนทรีย์ผ้าไทย ๓๒๙ หมู่ ๙ ถนนหนองอ้อ ต�ำบล ถวั่ ทอดลอนศลิ ป์ สาขา ๒ ๑/๗ หมู่ ๕ ต�ำบลวังลึก หนองอ้อ โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๓๒๑ โทร. ๐ ๕๕๖๘ ๑๖๒๕ ป้าแอ๋วผ้าพ้ืนเมือง ๘๒/๑ ถนนสวรรคโลก– ถ่ัวทอดครูสายหยดุ ๑๖๓/๒ ต�ำบลคลองตาล โทร. ศรีสชั นาลัย ต�ำบลท่าชยั โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๔๐๔ ๐ ๕๕๖๘ ๑๒๙๔ ร้านท�ำทองโบราณในอ�ำเภอศรีสัชนาลัย มีหลาย อ�ำเภอทงุ่ เสล่ยี ม รา้ น เช่น โรงงานหินอ่อน มีสินค้าหินอ่อน เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ล�ำตดั เงนิ โบราณ ๑๓ หมู่ ๓ ต�ำบลท่าชยั โทร. ๐ แจกนั นกั ทอ่ งเทย่ี วสามารถหาซอื้ ไดต้ ามเสน้ ทางสาย ๕๕๖๗ ๙๐๖๘, ๐ ๕๕๖๓ ๑๕๘๙ (ผลิตเงินลาย ทุ่งเสลี่ยม-เถิน หรือท่ีร้านหัตถกรรมหินอ่อนสุโขทัย สุโขทัยและเคร่ืองประดบั ) ๒๐๑/๑ หมู่ ๒ ต�ำบลทุ่งเสลี่ยม โทร. ๐ ๕๕๖๕ สมศกั ด์ิ วงศ์ใหญ่ ๔ หมู่ ๓ ต�ำบลศรสี ชั นาลัย โทร. ๙๐๖๐, ๐ ๕๕๖๕ ๙๒๑๓, ๐๘ ๙๗๐๓ ๕๓๕๗ ๐ ๕๕๖๗ ๙๑๘๖-๗, ๐ ๕๕๖๓ ๑๓๖๒ (จ�ำหน่าย ทองรปู พรรณ เงิน และเครอ่ื งประดับทกุ ชนิด) อำ� เภอกงไกรลาศ บา้ นทองสมสมยั ๓๔๓/๑ หมู่ ๕ ต�ำบลทา่ ชยั โทร. ๐ กล้วยปาปริก้า กล้วยแปรรูปอบแห้งของกลุ่มสตรี ๕๕๖๗ ๙๐๙๕, ๐ ๕๕๖๗ ๙๐๕๕, ๐ ๕๕๖๗ ๙๐๙๗, แปรรูปเกษตรบ้านหนองตูม อ�ำเภอกงไกรลาศ โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๖๐๓ โทรสาร ๐ ๕๕๖๓ ๑๖๐๔ (รับ ๐ ๕๕๖๕ ๕๒๑๒, ๐๘ ๙๕๖๗ ๙๐๙๓ ออกแบบลวดลายและท�ำทองรูปพรรณ) ขนมผิงแม่ตม๋ิ แง้มประตูขาย ๑๑๙ หมู่ ๙ ต�ำบลกง สุภาพร ๓๐๗ หมู่ ๑๐ ต�ำบลทา่ ชัย โทร. ๐ ๕๕๖๗ โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๑๑๑๘ ๙๑๒๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๗ ๙๑๒๓ (จ�ำหนา่ ยทองลาย บ้านขนมแบ่งปัน ๑๓๙/๑ หมู่ ๔ ต�ำบลไกรนอก สโุ ขทัยและทองโบราณ) จ�ำหน่ายทองมว้ นสด และ ขนมขบเคยี้ ว ไหมเงิน ๗๘/๑-๒ หมู่ ๓ ต�ำบลท่าชัย อ�ำเภอ ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากกลว้ ย บา้ นหนองตมู โทร. ๐ ศรีสัชนาลัย โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๓๓๙, ๐๘ ๑๘๘๖ ๕๕๖๕ ๕๒๑๒, ๐๘ ๙๕๖๗ ๙๐๙๓ ๗๘๕๐ รา้ นเพญ็ จันทร์ ๑๖๑ หมู่ ๒ ต�ำบลบ้านกร่าง โทร. ขวญั เงนิ ๓๕๒ หมู่ ๕ ต�ำบลทา่ ชยั อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั ๐ ๕๕๖๒ ๕๒๙๙ โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๔๐๒ ทองนันทนา ๓๔๐/๗ หมู่ ๑๐ ต�ำบลทา่ ชยั อ�ำเภอ ตัวอยา่ งรายการนำ� เท่ียว ศรีสัชนาลัย โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๑๑๕ วนั แรก ร้านทองอรอนงค์ ๓๔๐/๓ หมู่ ๑๐ ต�ำบลท่าชัย - ชมอทุ ยานประวัตศิ าสตรส์ ุโขทยั อ�ำเภอศรสี ชั นาลยั โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๑๓๖๑ (เขตชัน้ ในก�ำแพงเมือง) - ชมวดั ส�ำคัญ ไดแ้ ก่ วดั มหาธาตุ วดั ศรสี วาย อ�ำเภอศรีส�ำโรง วดั สระศรี วดั ตระพังเงนิ ถวั่ ทอดลอนศลิ ป์ ๔๑/๒ หมู่ ๘ ต�ำบลคลองตาล โทร. - สักการะพระบรมราชานสุ าวรีย์พ่อขุนรามค�ำแหง ๐ ๕๕๖๘ ๓๐๔๖ มหาราช 36 สโุ ขทัย

วัดเชตพุ น - พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติรามค�ำแหง วนั ทสี่ อง ชมหลักศลิ าจารึกทเี่ ล่าเรื่องราวของเมืองสโุ ขทยั - เดินทางไปอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยและ ในอดตี ศูนย์ศึกษาและอนุรักษ์เตาสังคโลก (เตาทุเรียง) - รบั ประทานอาหารกลางวัน (ขนมจีน/กว๋ ยเตีย๋ ว แหล่งผลติ เครือ่ งสังคโลก สมัยสโุ ขทยั สุโขทยั /อาหารตามสั่ง) - ชมพพิ ธิ ภณั ฑ์ผ้าทองค�ำ ทร่ี า้ นสาธร และชมสาธติ - ชมโบราณสถาน เขตชั้นนอกก�ำแพงเมอื ง การทอผ้าและชมเคร่ืองใช้เก่าแก่ของชาวไทยพวน - สกั การะพระพุทธสิริมารวิชยั ณ อาคารหอ บ้านหาดเส้ยี ว พระพทุ ธสิริมารวชิ ยั - รับประทานอาหารกลางวัน - ชมวดั พระพายหลวง - เดินทางไป ชมุ ชนบา้ นนาตน้ จัน่ หมูบ่ า้ นเลก็ ๆ ใน - ชมวัดศรชี มุ สักการะพระอัจนะ เป็นพระพุทธรูป ต�ำบลบ้านตึก ชมการท�ำเฟอร์นิเจอร์จากตอไม้ ปางมารวิชัยขนาดใหญ่ รากไมท้ โ่ี คน่ ลม้ ชมการผลติ งานฝมี อื จากภมู ปิ ญั ญา - เดนิ ทางกลับทพ่ี กั พกั ผ่อนตามอธั ยาศยั ท้องถ่ิน ชมสาธิตการท�ำตกุ๊ ตาบาร์โหน ชมวิถีชีวิต คนในหมู่บ้านและชิมผลไม้สดๆ จากสวน อาทิ ลางสาด ลองกอง ทุเรยี น สม้ โอ มะละกอ สโุ ขทัย 37

- อ่มิ อรอ่ ยกับเมนดู ัง “ข้าวเป๊บิ ” หรอื ก๋วยเต๋ียว สิ่งอำ� นวยความสะดวกในจังหวดั สุโขทัย พระรว่ ง อาหารทโี่ ดดเดน่ เปน็ เอกลกั ษณแ์ ละขน้ึ ชอ่ื สถานทพี่ กั ของบา้ นนาต้นจนั่ (ราคาห้องพักในเอกสารน้ีเปล่ียนแปลงได้ โปรด - เดินทางกลับที่พกั พกั ผอ่ นตามอัธยาศัย สอบถามจากโรงแรมก่อนเข้าพกั ) อ�ำเภอเมอื งสโุ ขทยั วันท่สี าม การเ์ ดน เฮาส์ ๑๑/๑ ถนนประเวศนคร ต�ำบลธานี - ชมโครงการเกษตรอินทรียส์ นามบนิ สโุ ขทยั โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๓๙๕ โทรสาร ๐ ๕๕๒๑ ๐๘๘๗ - กิจกรรมปลกู ข้าว ด�ำนา e-mail : [email protected] จ�ำนวน - ชมแปลงผักออรแ์ กนิกส์ กจิ กรรมเกบ็ ไขเ่ ป็ด ชมฝูง ๒๒ ห้อง ราคา ๑๕๐-๓๕๐ บาท ควายเผือก และสนุกกบั กิจกรรมขี่ควายชมแปลง เจ แอนด์ เจ เกสตเ์ ฮาส์ ๑๒๒/๑ ซอยคูหาสวรรค์ - รับประทานอาหารกลางวัน ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๐๙๕ e-mail: jjguest@ - ชมิ อาหารเมนสู ขุ ภาพ อาทิ สลักผกั ออรแ์ กนกิ ส์ hotmail.com จ�ำนวน ๘ หอ้ ง ราคา ๘๐๐-๑,๐๐๐ ขาหมูหม่นั โถว ชาใบข้าว น้�ำคลอโรฟลิ สกัด บาท ไอศกรมี ใบขา้ ว เป็นต้น ชินวัตร ๑๒๓ ถนนนิกรเกษม ต�ำบลธานี โทร. ๐ - เดนิ ทางกลบั โดยสวัสดภิ าพ ๕๕๖๑ ๑๓๘๕ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๔๗๓๗ e-mail: [email protected] จ�ำนวน ๓๕ หอ้ ง ข้อแนะน�ำในการท่องเทยี่ ว ราคา ๑๕๐-๓๕๐ บาท - ศกึ ษาขอ้ มูลรายละเอยี ดสถานทีต่ ่าง ๆ ก่อนไป อฟี ยู วอนท์ โฮสเทล ๑๒๓ ถนนนิกรเกษม ต�ำบล ตดิ ตอ่ วทิ ยากรผูใ้ หค้ วามรู้ เช่น พระ ชาวบา้ น ธานี (ต้ังอยู่ ด้านหน้าโรงแรมชินวัฒน์) โทร. ๐๖ ในทอ้ งถิ่น และเจา้ หนา้ ที่ผ้ดู ูแล ๓๗๗๙ ๗๖๐๑ จ�ำนวน ๖ ห้อง และ หอ้ งพกั รวม ๔ - แตง่ กายสภุ าพ ส�ำรวมกริ ยิ าวาจา ถอดรองเทา้ และ หอ้ ง ราคา ๒๔๙–๑,๔๐๐ บาท เก็บให้เรียบร้อยกอ่ นเข้าโบสถแ์ ละเขตศาสนสถาน ทอง โฮเต็ล ๓๒๗/๑๕-๑๖ หมู่ ๙ ต�ำบลปากแคว - ระวังไม่ท�ำใหโ้ บราณวัตถ/ุ โบราณสถานแตกหกั โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๖๒๘ จ�ำนวน ๒๐ ห้อง ราคา เสยี หาย เดนิ ตามทางทอี่ นญุ าต ไมจ่ บั สมั ผสั อาคาร ๒๕๐-๕๐๐ บาท - สอบถามขอ้ มลู ของสถานท่ที ีจ่ ะไป และเตรยี ม ที อาร์ เกสต์เฮาส์ ๒๕/๔ ถนนราษฏร์อุทิศ ต�ำบล อปุ กรณเ์ ดนิ ปา่ ทจ่ี �ำเปน็ เชน่ ถงุ นอน เตน็ ท์ เขม็ ทศิ ธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๖๖๓ จ�ำนวน ๒๐ ห้อง ราคา - หาขอ้ มลู ลว่ งหนา้ เกีย่ วกบั สภาพธรรมชาติใน ๑๕๐-๕๐๐ บาท ฤดูกาลตา่ ง ๆ เชน่ ดอกไม้ นกอพยพ และดูแผนท่ี บา้ นธาราบรุ ี รีสอร์ท ๑๑/๓ ถนนศรีสมบูรณ์ ต�ำบล กอ่ นออกเดินทาง เมอื งเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๑๓๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๙ ๗๑๓๑ www.tharaburiresort.com จ�ำนวน ๑๒ ห้อง ราคา ๒,๐๐๐-๘,๕๐๐ บาท นัมเบอร์โฟร์ เกสต์เฮาส์ ๑๔๐/๔ ซอยคลองแม่ ร�ำพนั ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐ ๕๕๖๑ 38 สุโขทัย

๐๑๖๕ จ�ำนวน ๙ ห้อง ราคา ๓๐๐-๔๐๐ บาท เลอ ชาร์ม สุโขทัย รสี อรท์ ๙/๙ หมู่ ๓ ถนนคีรีมาศ- บ้านไทย เกสต์เฮาส์ ๓๘ ถนนประเวศนคร ต�ำบล นาโพธิ์ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๓๓ www. ธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๐๑๖๓ e-mail: banthaiguest lecharmesukhothai.com จ�ำนวน ๔๕ หอ้ ง ราคา [email protected] จ�ำนวน ๑๗ หอ้ ง และบงั กะโล ๒,๕๐๐-๖,๕๐๐ บาท จ�ำนวน ๗ หลัง ราคา ๑๕๐-๕๐๐ บาท โลตัส วลิ เลจ ๑๗๐ ถนนราชธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ บ้านหมอ รีสอร์ท ๙๒/๑๒ หมู่ ๔ ต�ำบลเมืองเก่า ๑๔๘๔ โทรสาร ๐ ๕๕๖๒ ๑๔๖๓ www.lotus-vil- โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๑๓๑, ๐๘ ๑๘๘๘ ๙๖๕๗ จ�ำนวน lage.com จ�ำนวน ๒๒ หอ้ ง ราคา ๗๒๐-๑,๒๕๐ บาท ๖๐ ห้อง ราคา ๘๕๐–๒,๐๐๐ บาท และบา้ นพกั จ�ำนวน ๖ หลงั ราคา ๕๐๐-๔,๐๐๐ บาท บ้านจอร์จ ๒๘/๕๔ ซอยไชยวรรณสุทธ์ิ ถนน วฑิ รู เกสตเ์ ฮาส์ ๔๙ หมู่ ๓ ถนนจรดวถิ ีถอ่ ง ต�ำบล จรดวิถีถ่อง โทร. ๐๘ ๖๑๐๐ ๗๖๕๑ จ�ำนวน ๘ ห้อง เมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๐๔๕ โทรสาร ๐ ๕๕๖๓ ราคา ๑,๐๐๐-๑,๕๐๐ บาท ๓๓๙๗ จ�ำนวน ๑๘ ห้อง ราคา ๒๕๐-๕๐๐ บาท พิน พาว เกสต์เฮ้าส์ ๒๗/๒ หมู่ ๓ ต�ำบลเมือง สกาย เฮาส์ ๕๘/๑-๗ ถนนบายพาส ต�ำบลบา้ นกลว้ ย เก่า โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๒๘๔ จ�ำนวน ๑๐ ห้อง ราคา โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๓๗-๘ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๓๘ ๘๐๐ บาท จ�ำนวน ๓๕ หอ้ ง ราคา ๒๐๐-๔๐๐ บาท ไพลิน สุโขทัย ๑๐/๒ หมู่ ๑ ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง ต�ำบล สบายดเี ฮาส์ ๘๑/๗ หมู่ ๑๓ ถนนจรดวถิ ีถอ่ ง ต�ำบล เมอื งเกา่ โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๓๕-๙, ๐ ๕๕๖๑ ๓๓๑๐- บ้านกล้วย โทร./โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๖๓๐๓, ๐๘ ๕ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๓๓๑๗ จ�ำนวน ๒๓๐ หอ้ ง ราคา ๙๙๘๘ ๓๕๘๙ www.sabaidee-guesthouse.com ๑,๒๐๐-๓,๕๐๐ บาท จ�ำนวน ๗ หอ้ ง ราคา ๒๐๐-๖๐๐ บาท สยามวิลล่า ๙/๑๖ หมู่ ๓ ถนนจรดวิถีถ่อง ต�ำบล สวัสดพิ งศ์ ๕๖/๒-๕ ถนนสงิ หวฒั น์ ต�ำบลเมอื งเกา่ เมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๔๖๙ โทรสาร ๐ ๕๕๖๓ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๕๖๗, ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๖๘ โทรสาร ๓๔๖๙ จ�ำนวน ๑๐ หอ้ ง ราคา ๑,๐๐๐-๒,๘๐๐ บาท ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๖๘ จ�ำนวน ๕๐ ห้อง ราคา ๔๐๐- ภู่อรุณ เกสต์เฮาส์ แอนด์ รีสอร์ท ๘๑/๕ ถนน ๖๐๐ บาท คหู าสวรรค์ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๙๑๑ จ�ำนวน สุโขทัย เกสต์เฮาส์ ๖๘ ถนนวิเชียรจ�ำนงค์ ต�ำบล ๑๐ ห้อง ราคา ๓๕๐-๕๐๐ บาท ธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๐๔๕๓ จ�ำนวน ๑๒ ห้อง ราคา ภูวรนิ ทร์ โฮมสเตย์ หมู่ ๔ ต�ำบลเมืองเกา่ โทร. ๐ ๓๕๐-๗๕๐ บาท ๕๕๙๔ ๕๐๘๔ จ�ำนวน ๘ ห้อง ราคา ๕๐๐-๑,๐๐๐ สุโขทยั ออรค์ ดิ ๔๓ ถนนสงิ หวฒั น์ ต�ำบลธานี โทร. บาท ๐ ๕๕๖๑ ๑๑๙๓-๔, ๐ ๕๕๖๑ ๓๔๕๖ โทรสาร เรือนไทย ๑๘๑/๒๐ ซอยประชาร่วมมิตร ถนน ๐ ๕๕๖๑ ๒๐๓๘ จ�ำนวน ๖๗ ห้อง ราคา ๖๐๐- จรดวิถีถอ่ ง ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๔๔๔, ๐ ๑,๒๐๐ บาท ๕๕๖๑ ๒๔๕๖ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๒๔๕๖ e-mail : สโุ ขทยั ทวิ สน รสี อรท์ ๒๘๖/๑๑ หมู่ ๗ ถนนสงิ หวฒั น์ [email protected] จ�ำนวน ๓๒ ห้อง ต�ำบลบ้านกลว้ ย โทร. ๐๘ ๑๘๘๘ ๖๓๗๘ โทรสาร ราคา ๑,๒๐๐-๓,๖๐๐ บาท ๐ ๕๕๖๒ ๒๐๑๙ จ�ำนวน ๒๐ หอ้ ง ราคา ๑,๒๐๐- ๒,๐๐๐ บาท สุโขทัย 39

สุโขทยั โฮสเทล ๑๓๔ หมู่ ๒ ถนนจรดวถิ ถี ่อง ต�ำบล สะเดาหวานรสี อรท์ ๓๓๐/๙ หมู่ ๑๔ ต�ำบลบา้ นกลว้ ย เมืองเกา่ จ�ำนวน ๘ หอ้ ง โทร. ๐๘ ๑๕๓๒ ๑๓๕๓, โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๑๔๐, ๐๘ ๑๕๓๒ ๕๓๙๑ จ�ำนวน ๐๘ ๖๔๔๐ ๙๒๗๑ ๖ ห้อง ราคา ๔๐๐ บาท สุโขทัย เทรชเชอร์ รีสอร์ท แอนด์ สปา ๓๒๑/๓ อมรสุโขทยั ๓๒๘/๒๙ หมู่ ๙ ต�ำบลปากแคว โทร. หมู่ ๓ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๕๕๕ www. ๐ ๕๕๖๑ ๐๔๔๔ จ�ำนวน ๖๐ ห้อง ราคา ๕๐๐- sukhothaitreasure.com จ�ำนวน ๗๘ หอ้ ง ราคา ๑,๕๐๐ บาท ๑,๙๙๙-๙,๐๐๐ บาท นคร เดอ สุโขทัย ฮิป โฮเทล ๓๕,๓๕/๑ ถนน เดอะ เลเจนดา้ สโุ ขทยั ๒๑๔ หมู่ ๓ ถนนจรดวถิ ถี ่อง ประเสริฐพงษ์ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๘๓๓, ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๑๔, ๐ ๕๕๖๙ ๐๘ ๘๒๗๘ ๐๔๕๐ จ�ำนวน ๘ ห้อง ราคา ๙๐๐- ๗๒๗๕, ๐ ๕๕๖๙ ๗๐๒๓ โทรสาร ๐ ๕๕๖๙ ๗๕๘๓ ๑,๖๐๐ บาท www.legendhasukhothai.com จ�ำนวน ๖๔ ห้อง โฟเรสโตเ้ กสทโ์ ฮม ๑๖/๑-๓ ถนนประเวศนคร ต�ำบล ราคา ๑,๗๕๐-๓,๕๐๐ บาท ธานี โทร. ๐๘ ๓๒๑๓ ๔๑๑๒, ๐ ๕๕๖๑ ๑๓๒๘, อนนั ดา มวิ เซยี ม แกลลอรี่ ๑๐ หมู่ ๔ ต�ำบลบา้ นหลมุ ๐ ๕๕๖๒ ๐๓๒๙ จ�ำนวน ๑๒ ห้อง ราคา ๘๐๐- โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๒๔๒๘-๓๐ โทรสาร ๐ ๕๕๖๒ ๑๘๘๕ ๑,๕๐๐ บาท www.ananda-hotel.com จ�ำนวน ๓๒ ห้อง ราคา ปายสุโขทยั รีสอร์ท ๓ ถนนประเวศนคร ต�ำบลธานี ๒,๗๐๐-๓,๑๐๐ บาท โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๐๓๔๖, ๐๘ ๒๙๓๑ ๕๘๓๑, ๐๘ ออร์คิด ไฮบคิ ัส เกสต์เฮาส์ ๔๐๗/๒ ต�ำบลเมืองเกา่ ๕๓๒๓ ๐๗๑๑ จ�ำนวน ๑๒ หอ้ ง ราคา ๕๐๐–๑,๖๐๐ โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๒๘๔ โทรสาร ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๖๕ บาท จ�ำนวน ๑๔ หอ้ ง ราคา ๘๐๐-๑,๒๐๐ บาท บลเู ฮ้าส์ ๒๙๕/๓๔ หมู่ ๗ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ แอท โฮม สุโขทยั ๑๘๔/๑ ถนนวิเชยี รจ�ำนง โทร. ๔๘๖๓, ๐๘ ๐๕๐๖ ๘๔๐๒ จ�ำนวน ๑๘ ราคา ๕๐๐- ๐ ๕๕๖๑ ๐๑๗๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๐๑๗๓ www. ๘๐๐ บาท athomesukhothai.com จ�ำนวน ๑๑ ห้อง ราคา อซี เ่ี ฮา้ ส์ ๒๔๐/๔ ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๔๐๐-๕๐๐ บาท ๕๕๖๑ ๑๗๑๑, ๐๘ ๑๕๙๖ ๕๔๕๗ จ�ำนวน ๖ ห้อง เอ็ม จี เกสต์เฮาส์ ๒๙๕/๑๖ ถนนศริ สิ มารงั ค์ ต�ำบล ราคา ๔๐๐ บาท ธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๗๐๗ จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ศลิ ารสี อร์ท ๓/๔๙ หมู่ ๑ ซอยวดั คหู าสุวรรณ โทร. ๓๕๐-๖๐๐ บาท ๐ ๕๕๖๒ ๐๓๔๔ จ�ำนวน ๓๐ ห้อง ราคา ๕๐๐– โอลด์ ซิตี้ เกสตเ์ ฮาส์ ๒๘/๗ หมู่ ๓ ถนนจรดวิถถี ่อง ๑,๒๐๐ บาท ต�ำบลเมอื งเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๕๑๕, ๐๘ ๑๘๘๖ เอนกายบูติคโฮเทล ๓๗๖/๓, ๓๗๖/๕, ๓๗๖/๑๗ ๔๘๘๖ จ�ำนวน ๓๔ ห้อง ราคา ๑๒๐-๕๐๐ บาท ถนนจรดวถิ ถี ่อง ต�ำบลธานี โทร. ๐๙ ๖๓๖๕ ๙๓๕๖ ออคิดไฮบิคัสเกสท์เฮ้าส์ ๔๐๗/๒ ต�ำบลเมืองเก่า จ�ำนวน ๑๐ หอ้ ง ราคา ๗๕๐-๑,๒๐๐ บาท โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๖๕, ๐ ๕๕๖๓ ๓๒๘๔, ๐๘ ๑๙๖๒ ฮ่งั เจง เกสเฮ้าส์ ๔๔/๑๐ ถนนประเวศนคร โทร. ๐ ๗๖๙๘ โทรสาร ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๖๕ จ�ำนวน ๑๔ หอ้ ง ๕๕๖๑ ๐๕๘๕, ๐๘ ๑๙๗๒ ๔๓๔๕ จ�ำนวน ๑๓ ห้อง ราคา ๘๐๐-๑,๒๐๐ บาท ราคา ๑๕๐–๔๕๐ บาท 40 สุโขทยั

เดอะไรส์ รีสอร์ท ๓๒๑/๕ หมู่ ๓ ต�ำบลเมืองเก่า บ้านบีแอนด์บี เกสเฮ้าส์ ๘๙/๗ ซอยเหมลักษณ์ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๕๕๑๕, ๐ ๕๕๖๑ ๕๕๑๖ โทรสาร ต�ำบลเมืองเกา่ โทร. ๐๙ ๙๔๙๔ ๐๔๔๘ จ�ำนวน ๔ ๐ ๕๕๖๙ ๗๐๕๕ ราคา ๑,๒๐๐ จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ห้อง ราคา ๖๐๐-๑,๐๐๐ บาท เวค อัพ แอท เมืองเก่า บูติคโฮเทล ๑/๑ หมู่ ๓ เวียงตะวนั สโุ ขทัย ๘๙/๒๙ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐๘ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐๖ ๒๔๑๙ ๖๙๒๔, ๐ ๕๕๖๙ ๘๖๗๗ ๒๙๙๙ จ�ำนวน ๑๑ หอ้ ง ราคา ๙๙๐ บาท ๗๑๕๓ จ�ำนวน ๕ หอ้ ง ราคา ๑,๑๐๐-๑,๗๐๐ บาท ไทย ไทย สโุ ขทยั ๔๐๗/๔ หมู่ ๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. เซน็ ต์ ออฟ สุโขทยั รสี อร์ท ๙๕/๑๔ หมู่ ๓ ต�ำบล ๐๘ ๑๖๗๔ ๐๕๐๕, ๐๘ ๔๙๓๒ ๑๐๐๖ จ�ำนวน ๑๐ เมืองเก่า โทร. ๐๘ ๓๒๑๑ ๘๘๙๘, ๐๙ ๑๐๓๑ หอ้ ง ราคา ๑,๐๐๐-๑,๕๐๐ บาท ๐๐๙๙, ๐ ๕๕๖๘ ๗๒๓๔ จ�ำนวน ๑๘ ราคา ๑,๘๐๐– เจ้าสัว รีสอร์ท ๑๒๘/๑ ต�ำบลบ้านสวน โทร. ๐ ๒,๕๐๐ บาท ๕๕๖๙ ๙๑๒๒ จ�ำนวน ๑๐ ห้อง ราคา ๔๐๐ บาท บ้านริมคลองรีสอร์ท ๒๙๗/๑ ซอยข้างส�ำนัก ชไมวรรณ รีสอร์ท ๒๐๕ หมู่ ๖ ต�ำบลตาลเต้ีย โทร. ศลิ ปากรที่ ๖ สโุ ขทยั ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐๘ ๐๕๑๔ ๐๘ ๙๙๐๗ ๑๓๒๑ จ�ำนวน ๖ ห้อง ราคา ๔๐๐- ๙๙๖๖, ๐๘ ๖๙๓๑ ๕๓๖๒ จ�ำนวน ๑๐ หอ้ ง ราคา ๑,๐๐๐ บาท ๘๐๐-๑,๒๐๐ บาท เมลิลลา่ ๔๔/๙ หมู่ ๔ ต�ำบลตาลเตยี้ โทร. ๐ ๕๕๐๑ เดอ พิว สุโขทัย ๔๕๑/๔ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐ ๙๖๖๙, ๐๘ ๒๒๒๖ ๑๐๑๖ จ�ำนวน ๒๔ หอ้ ง ราคา ๕๕๖๙ ๗๓๐๓, ๐๘ ๐๕๐๙ ๐๐๒๑ จ�ำนวน ๘ ราคา ๔๐๐-๖๐๐ บาท ๑,๒๐๐–๑,๖๐๐ บาท พฤกษารสี อรท์ สโุ ขทยั ๒๒/๒ หมู่ ๑๐ ถนนสงิ หวฒั น์ จันทร์สวา่ ง รีสอรท์ ๑๙/๕ หมู่ ๔ ต�ำบลบา้ นกล้วย ต�ำบลบา้ นสวน โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๕๔๗๘-๙ จ�ำนวน ๒๕ โทร. ๐๘ ๓๙๖๐ ๑๐๙๙ จ�ำนวน ๘ ห้อง ราคา หลงั ราคา ๕๙๐ บาท ๗๕๐ บาท อตกิ านตร์ ีสอร์ท ๙๙/๔ หมู่ ๗ ต�ำบลทับผงึ้ โทร. ๐๘ เรอื นนรศิ รา รีสอร์ท ๔๖/๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐ ๖๔๔๖ ๔๕๙๐, ๐๘ ๑๘๘๖ ๙๐๙๕ จ�ำนวน ๑๐ หอ้ ง ๕๕๖๙ ๗๑๑๙, ๐๘ ๔๑๗๙ ๗๙๗๗ จ�ำนวน ๒๒ ห้อง ราคา ๔๕๐ บาท ๗๙๐-๘๐๐ บาท การเ์ ดน้ ววิ รสี อรท์ สโุ ขทยั ๑/๓ หมู่ ๒ ถนนสงิ หวฒั น์ ลีลาวดี รีสอร์ท ๖๓๓ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐๘ ต�ำบลบา้ นสวน โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๕๕๐๗ จ�ำนวน ๗ ๖๙๒๖ ๕๒๔๒ จ�ำนวน ๒๐ ราคา ๔๐๐-๖๕๐ บาท หอ้ ง ราคา ๔๙๐ บาท แฮปปเ้ี นส ๕๕๘ หมู่ ๘ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐ ๕๕๖๙ โฟร์ที เกสเฮ้าส์ ๑๒๒/๗ ซอยแม่ร�ำพัน โทร. ๐๘ ๗๓๙๓, ๐๘ ๑๓๙๔ ๑๓๑๙ จ�ำนวน ๖ หอ้ ง ราคา ๑๙๗๒ ๓๙๐๔ จ�ำนวน ๑๒ หอ้ ง ราคา ๓๐๐–๑,๐๐๐ ๗๐๐-๑,๑๐๐ บาท บาท ภาษาไทย รสี อร์ท ๑๗๖/๑ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเกา่ อลินช์ รสี อรท์ ๒๘/๖๐ ซอยเลอไท ถนนจรดวถิ ีถ่อง โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๕๖, ๐๘ ๗๕๒๐ ๐๘๐๖ จ�ำนวน ต�ำบลธานี โทร. ๐๘ ๖๖๕๙ ๑๙๘๔, ๐๘ ๑๑๔ ๑๙ หอ้ ง ราคา ๕๙๐–๙๙๐ บาท ๔๖๙๖๖ จ�ำนวน ๔ ห้อง ราคา ๕๕๐ บาท ชวนชม รสี อร์ท ๑๘/๔ หมู่ ๓ ต�ำบลบา้ นกล้วย โทร. พอตเตอร่ี สตรีท เฮ้าส์ ๓๕๗/๑ หมู่ ๓ ต�ำบล ๐๘ ๑๒๘๐ ๓๑๙๕, ๐๘ ๓๘๗๒ ๐๒๗๐ จ�ำนวน ๒๕ เมืองเก่า โทร. ๐๘ ๖๔๔๖ ๕๐๗๖ จ�ำนวน ๔ ราคา หอ้ ง ราคา ๔๐๐-๕๐๐ บาท ๖๕๐-๘๕๐ บาท สุโขทัย 41

สุโขทัย โคซ่ีแอนด์ ดอร์ม ๒๑๓/๓ หมู่ ๒ ต�ำบล ดโิ อลสเตย์บายซสิ เตอร์ ๔๒๐ หมู่ ๒ ต�ำบลเมอื งเก่า เมอื งเก่า โทร. ๐๖ ๑๒๖๗ ๐๐๓๓ จ�ำนวน ๓ หอ้ ง โทร. ๐๘ ๘๕๖๓ ๔๑๓๕, ๐ ๕๕๐๑ ๑๔๙๙ จ�ำนวน นอน (แบบนอนรวม) ห้องพัดลม แบบนอนรวม ๔ ๒๐ หอ้ ง ราคา ๙๐๐-๑,๙๐๐ บาท คน ราคาคนละ ๒๕๐-๓๐๐ บาท ห้องแอร์นอนรวม ศรีพูนทรัพย์ ๓๒๒/๒๐ ซอยสนามบิน ต�ำบล ๓ คน ๆ ละ ๓๐๐ บาท บ้านกล้วย โทร. ๐๘ ๐๕๑๕ ๘๘๑๑, ๐๘ ๙๘๒๘ โอลด์ ทาวน์ บูติค เฮ้าส์ ๔๙๙/๑ หมู่ ๓ ต�ำบล ๘๕๕๘ จ�ำนวน ๒๙ หอ้ ง ราคา ๔๐๐–๖๐๐ บาท เมอื งเกา่ โทร. ๐๘ ๙๒๗๑ ๕๘๖๓, ๐๘ ๔๖๒๓ ๙๔๓๓ โอลซติ บี้ ูติคเฮา้ ส์ ๓๒๖ หมู่ ๓ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. เรอื นขนุ ศกึ โฮมสเตย์ ๑๗๔/๖ หมู่ ๓ ชมุ ชนรามเลก็ ๐ ๕๕๐๑ ๓๗๘๘, ๐๙ ๑๐๓๐ ๐๓๙๓ จ�ำนวน ๒๒ ตา้ บลเมอื งเกา่ อ�ำเภอเมอื ง โทร. ๐๙ ๕๖๓๙ ๔๗๘๕, ห้อง ราคา ๔๐๐–๙๙๐ ๐๘ ๖๙๙๑ ๗๕๗๒ จ�ำนวน ๔ ห้อง e-Mail : ruen ภูเก็บฝัน ๗๙/๕ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐๙ [email protected] ราคา ๕๐๐ บาท ๔๐๐๖ ๕๒๕๘, ๐๙ ๔๐๐๖ ๕๒๕๙ จ�ำนวน ๖ หอ้ ง นาราชา รีสอรท์ ๓๔๓/๘ หมู่ ๑๐ ชุมชนป่ามะมว่ ง ราคา ๕๙๐–๙๙๐ บาท ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. ๐๙ ๕๖๗๕ ๖๓๖๑ จ�ำนวน ๗ ล้านนาการ์เดน รีสอร์ท ๓๘๙/๕ หมู่ ๒ ต�ำบล ห้อง ราคา ๘๙๐–๑,๐๙๐ บาท เมืองเกา่ โทร. ๐๙ ๑๐๓๒ ๘๖๖๖ จ�ำนวน ๗๐ ห้อง เจ เซฟ เกสเฮ้าส์ ๑๘๓/๘ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า ราคา ๘๐๐-๑,๐๐๐ บาท โทร. ๐ ๕๕๖๓ ๓๑๕๓ จ�ำนวน ๑๔ ห้อง ราคา วฒั นาวรรณรสี อรท์ ๓๙๙ หมู่ ๑๐ ต�ำบลเมืองเกา่ ๓๕๐-๔๕๐ บาท โทร. ๐๘ ๖๒๑๔ ๒๑๘๑, ๐๘ ๑๘๘ ๖๔๙๐๙ จ�ำนวน มองนารสี อร์ท ๒๓๔/๕ หมู่ ๑ ต�ำบลบา้ นสวน โทร. ๑๐ ห้อง ราคา ๔๐๐-๖๐๐ บาท ๐ ๕๕๐๑ ๑๑๘๙, ๐๘ ๒๕๐๒ ๐๓๐๓ จ�ำนวน ๘ หอ้ ง สักสุขสไมล์ ๒๓๕/๖ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐๙ ราคา ๗๙๐-๑,๒๐๐ บาท ๐๘๘๖ ๒๖๒๕ จ�ำนวน ๑๔ ห้อง ราคา ๑,๐๕๐– ช่อฟา้ การเ์ ด้น ๓๖๘/๖ หมู่ ๔ ต�ำบลบา้ นกล้วย โทร. ๑,๓๕๐ บาท ๐๘ ๒๔๐๔ ๕๕๖๕ จ�ำนวน ๖ หอ้ ง ราคา ๖๙๐ บาท แฮปปี้เนส ๕๕๘ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐ ๕๕๖๙ ศรวี ลิ ัยรสี อรท์ ๒๑๔/๔ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๗๓๙๓, ๐๘ ๑๓๙๔ ๑๓๑๙, จ�ำนวน ๕ หอ้ ง ราคา ๐ ๕๕๖๙ ๗๔๔๕ จ�ำนวน ๕๔ หอ้ ง ราคา ๓,๐๐๐- ๕๐๐-๑,๒๐๐ บาท ๖๐๐๐ บาท e-mail: [email protected] ธนะวงษ์พูลวิลล่า ๓๓๑/๗ หมู่ ๔ ต�ำบลปากแคว สวสั ดสี โุ ขทยั รสี อรท์ ๙๕/๑๐ ซอยเหมลกั ษณ์ ต�ำบล โทร. ๐๘ ๒๗๖๗ ๖๗๒๑, ๐๘ ๒๔๐๐ ๖๐๖๐ จ�ำนวน เมอื งเกา่ โทร. ๐๘ ๘๕๕๙ ๙๐๘๙, ๐๘ ๑๘๘๗ ๖๗๘๙ ๑๖ หอ้ ง ราคา ๑,๑๐๐–๓,๐๐๐ บาท จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ๑,๕๐๐-๒,๐๐๐ บาท สเปซเบนเกสเฮา้ ส์ ๔๙๙/๒ หมู่ ๓ ต�ำบลเมอื งเกา่ มารูมเพลส ๑๙๕/๓ หมู่ ๒ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. โทร. ๐๘ ๖๒๐๖ ๔๙๔๗ จ�ำนวน ๕ ห้อง ราคา ๐ ๕๕๐๑ ๓๓๓๙, ๐๙ ๑๐๙๔ ๙๐๐๑ จ�ำนวน ๖ หอ้ ง ๕๐๐ บาท ราคา ๕๐๐-๖๐๐ บาท 42 สโุ ขทยั

อ�ำเภอสวรรคโลก อำ� เภอศรีสัชนาลัย สโุ ขทยั เฮอรเิ ทจ รสี อรท์ ๙๙๙ หมู่ ๒ โทร. ๐ ๕๕๖๔ มุกดา รีสอร์ท ๕๑๗/๒ หมู่ ๒ ถนนอุตรดิตถ์- ๗๕๖๗ โทรสาร ๐ ๕๕๖๔ ๗๕๗๕ กรุงเทพฯ โทร. ศรสี ชั นาลยั ต�ำบลหาดเสย้ี ว โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๐๒๓-๔ ๐ ๒๒๕๐-๔๕๒๗-๙ www.sukhothaiheritage. จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ๒๐๐-๓๐๐ บาท com จ�ำนวน ๖๘ ห้อง ราคา ๓,๘๐๐-๙,๘๐๐ บาท ศรีสัชนาลัย รีสอร์ท ๒๔๐ หมู่ ๒ ต�ำบลหนองอ้อ เมืองอนิ น์ ๙/๑ ถนนเกษมราษฎร์ ต�ำบลสวรรคโลก โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๒๖๖๖, ๐๘ ๙๗๘๐ ๕๑๐๐ โทรสาร โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๑๗๒๒, ๐ ๕๕๖๔ ๑๗๕๓ โทรสาร ๐ ๕๕๖๗ ๒๖๖๐ จ�ำนวน ๒๙ ห้อง ราคา ๔๐๐- ๐ ๕๕๖๔ ๑๖๖๒ จ�ำนวน ๓๗ ห้อง ราคา ๒๐๐- ๑,๒๐๐ บาท ๔๐๐ บาท บ้านสวนรีสอร์ท ๒๐๕ หมู่ ๖ โทร. ๐๘ ๑๖๐๔ ศภุ าลยั เพลส ๓๑/๙ หมู่ ๔ ต�ำบลในเมือง โทร. ๐ ๑๓๓๓ จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ๔๐๐-๑,๐๐๐ บาท ๕๕๖๔ ๑๖๒๗, ๐ ๕๕๖๔ ๑๗๗๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๔ สกั ทอง รสี อรท์ ๑๓๙ หมู่ ๒ ต�ำบลศรสี ชั นาลยั โทร. ๑๗๗๒ จ�ำนวน ๔๒ ห้อง ราคา ๔๐๐-๘๐๐ บาท ๐๘ ๕๔๐๒ ๙๗๔๑, ๐๘ ๙๘๕๗ ๑๕๒๔ จ�ำนวน ๘ แสงสนิ ธ์ุ ๒ ถนนเทศบาลด�ำริ ๓ ต�ำบลในเมอื ง โทร. ๐ ห้อง ราคา ๔๐๐-๖๐๐ บาท ๕๕๖๔ ๑๒๕๙, ๐ ๕๕๖๔ ๑๔๒๔ โทรสาร ๐ ๕๕๖๔ ชานาลยั รีสอรท์ ๕๙๖ หมู่ ๒ ต�ำบลหาดเสี้ยว โทร. ๑๘๒๘ จ�ำนวน ๓๔ หอ้ ง ราคา ๒๒๐-๓๖๐ บาท ๐ ๕๕๖๗ ๒๕๕๕, ๐๘ ๙๖๖๔ ๕๓๙๑ จ�ำนวน ๓๗ ดี ทาวน์ อนิ น์ ๓๑/๙ หมู่ ๔ ต�ำบลในเมอื ง โทร. ๐ ห้อง ราคา ๗๕๐-๑,๒๐๐ บาท ๕๕๖๒ ๓๗๕๒-๕๖ จ�ำนวน ๔๐ หอ้ ง ราคา ๓๐๐- ดาวน์ การ์เด้น ฮลิ ล์ ๒๓๑ ต�ำบลศรสี ัชนาลยั โทร. ๕๐๐ บาท ๐๙ ๓๑๙๘ ๒๖๙๔ จ�ำนวน ๔ ห้อง ราคา ๔๐๐- สวรรคบรุ บี ตู คิ ๑๕/๓๑ ถนนศรสี ัชนาลัย ต�ำบลใน ๖๐๐ บาท เมือง โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๔๑๙๗ จ�ำนวน ๒๓ หอ้ ง ราคา ๑,๐๐๐-๑,๗๐๐ บาท อ�ำเภอทุ่งเสล่ียม บ้านท้องนา (โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบิน ธารา ๕๒/๕ หมู่ ๑๑ ถนนทุ่งเสลี่ยม-เถิน โทร. ๐ สุโขทัย) ๙๙ ต�ำบลคลองกระจง โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๕๕๖๒ ๙๕๒๓ จ�ำนวน ๑๗ หอ้ ง ราคา ๓๕๐ บาท ๗๒๙๐ จ�ำนวน ๑๐ หอ้ ง ราคา ๓,๕๐๐–๕,๐๐๐ บาท ต้นฝนรีสอรท์ ๓๖๐ ถนนสายท่งุ เสลยี่ ม-สวรรคโลก บ้านนาข้าวเกสเฮ้าส์ ๑๒๔ หมู่ ๑ ต�ำบลท่าทอง หมู่ ๑ ต�ำบลทุ่งเสล่ียม โทร. ๐๘ ๑๙๕๓ ๑๖๘๗ โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๗๐๒๑ จ�ำนวน ๔ ห้อง ราคา ๘๐๐– จ�ำนวน ๑๕ หอ้ ง ราคา ๔๐๐-๗๐๐ บาท ๑,๕๐๐ บาท ดอยไพลิน รสี อรท์ ๒๔๐/๒ หม่ ๗ ต�ำบลกลางดง เมซอง เดอ สโุ ขทยั ๙๙/๒ หมู่ ๑ บา้ นคลองแหง้ โทร. ๐๘ ๙๕๖๘ ๕๕๘๙ จ�ำนวน ๕ ห้อง ราคา ต�ำบลบางขลัง โทร. ๐๘ ๕๑๑๗ ๙๕๐๖, จ�ำนวน ๔ ๕๐๐ บาท หอ้ ง ราคา ๒,๒๐๐ บาท ไร่กติ ตกิ าญจน์ ๓๖ หมู่ ๕ ต�ำบลบา้ นใหม่ไชยมงคล บญุ บรรเลงรสี อรท์ ๑๒๘/๒ ต�ำบลบา่ นยาว โทร. ๐๘ ต�ำบลทงุ่ เสลย่ี ม โทร. ๐๘ ๑๘๘๘ ๙๐๗๘, ๐๘ ๙๕๖๘ ๑๖๓๒ ๗๒๓๑, ๐๘ ๗๘๔๒ ๒๓๖๗, ๐ ๕๕๖๔ ๑๕๒๗ ๕๖๗๑ จ�ำนวน ๕๐๐–๑,๒๐๐ บาท สุโขทยั 43

อำ� เภอศรสี ำ� โรง ครอู ๋ิว ๒๐๓/๒๕ ถนนวิเชยี รจ์ �ำนง โทร. ๐ ๕๕๖๑ สุโขทัย รีสอร์ท ๙๙ หมู่ ๗ ต�ำบลสามเรือน โทร. ๒๗๑๐ (ผดั ไทย แหนมเนือง อาหารจานเดยี ว) ๐ ๕๕๖๘ ๑๖๙๖, ๐ ๕๕๖๘ ๑๖๙๘-๙ โทรสาร ดรีมคาเฟ่ ๘๖/๑ ถนนสงิ ห์วัฒน์ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๐ ๕๕๖๘ ๑๖๙๗ จ�ำนวน ๘๐ ห้อง ราคา ๖๐๐- ๕๕๖๒ ๒๑๕๗, ๐ ๕๕๖๑ ๒๐๘๑ (อาหารไทย จีน ๒,๘๐๐ บาท และฝรั่ง) แสนรกั รสี อรท์ ๘๓ หมู่ ๒ ต�ำบลวดั เกาะ โทร. ๐๘ โคว้ เจ็งเฮ็ง ๓๒๘/๑๓๙ หมู่ ๙ ต�ำบลปากแคว โทร. ๑๙๗๑ ๙๗๐๙ จ�ำนวน ๑๗ ห้อง ราคา ๔๐๐– ๐ ๕๕๖๑ ๒๕๓๘ (อาหารไทย-จีน) ๕๕๐ บาท เปิดเวลาเวลา ๐๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. เทิดไทฟาร์ม ๙๙ หมู่ ๔ ต�ำบลวังใหญ่ โทร. ๐๘ รา้ นกว๋ ยเตย๋ี วตน้ กระจ้ี ถนนจรดวถิ ถี อ่ ง เยอื้ งโรงแรม ๒๘๘๒ ๖๙๗๖ จ�ำนวน ๖ ห้อง ราคา ๑,๐๐๐- ราชธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๐๘๗ (กว๋ ยเตีย๋ วสโุ ขทยั ) ๗,๕๐๐ บาท สมพลโภชนา ๑๖ ถนนประพนธ์บ�ำรุง ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๔๖๑ (ขา้ วมนั ไกแ่ ละอาหารตามสงั่ ) อำ� เภอกงไกรลาศ สินวนา ๓๒๑/๒ ถนนนาโพธิ์ ต�ำบลเมอื งเกา่ โทร. รบั ลม ๑๒๕/๔ หมู่ ๔ ต�ำบลบา้ นกรา่ ง โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐ ๕๕๖๙ ๗๕๒๑-๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๙ ๗๕๐๓ เปิด ๕๓๕๗ โทรสาร ๐ ๕๕๖๒ ๕๒๕๒ จ�ำนวน ๑๘ หอ้ ง เวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น. (อาหารพื้นเมอื ง) ราคา ๓๐๐ บาท หอ้ งอาหารนำ�้ คา้ ง (ในโรงแรมเลเจนดา้ ) ๒๑๔ หมู่ ๓ สุโขทัยพรเจรญิ รสี อร์ท ๕๐ /๕๐ หมู่ ๒ ต�ำบลบา้ น ถนนจรดวถิ ถี ่อง ต�ำบลเมอื งเก่า โทร. กร่าง โทร. ๐ ๕๕๖๙ ๑๓๓๗, ๐ ๕๕๖๙ ๑๓๓๘ ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๗๕, ๐ ๕๕๖๙ ๗๒๔๙ โทรสาร ๐ จ�ำนวน ๗๐ ห้อง ราคา ๓๕๐-๕๐๐ บาท ๕๕๖๙ ๗๕๘๓ เปดิ เวลา ๐๗.๐๐-๒๑.๐๐ น. (อาหาร เพ็ญจันทร์รีสอร์ท ๑๖๑ หมู่ ๒ ต�ำบลบ้านกร่าง ไทย) โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๕๒๙๙ จ�ำนวน ๘-๑๐ หลัง ราคา ครัวพกิ ก้ี ๖/๘๕ หมู่ ๙ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๔๕๐ บาท ๑๙๕๒ (อาหารตามสั่ง และ เครื่องดื่ม) เปิดเวลา ๑๑.๐๐-๒๓.๐๐ น. ร้านอาหาร ตาปกั ๕๓-๕๗ ถนนประเสรฐิ พงษ์ ต�ำบลธานี โทร. อำ� เภอเมอื งสโุ ขทยั ๐ ๕๕๖๑ ๓๒๖๙, ๐๘ ๗๘๔๐ ๙๗๖๓ (อาหารเมนู ก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย (ไม้กลางกรุง) ๑๓๙ ต�ำบลธานี ปลา) เวลา ๐๗.๐๐-๒๒.๐๐ น. โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๑๘๘๒ เปิดเวลา ๐๙.๐๐-๑๕.๐๐ น. บุษยาภา ๓๓/๕๐-๕๓ ซอยรุ่งโรจน์ ถนน (ผดั ไทย ก๋วยเต๋ียวสุโขทยั และอาหารจานเดียว) ศรอี ินทราทิตย์ ต�ำบลธานี โทร. ๐๘ ๓๑๖๑ ๒๙๓๙, กว๋ ยเต๋ียวสุโขทยั เจ๊แฮ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๙๐๑ ๐๘ ๑๙๗๓ ๑๖๖๓ (หอ้ งอาหาร อาหารตามสง่ั ) เวลา กว๋ ยเตีย๋ วตาปุ้ย โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๔๓๕ ๑๐.๐๐–๒๒.๐๐ น. ขนมจีนบ้านนา ๑๖/๓๙ หมู่ ๑ ต�ำบลเมอื งเก่า โทร. ขนมจีนบ้านนา ๑๖/๓๙ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐ ๐ ๕๕๖๓ ๓๒๗๔, ๐ ๕๕๖๓ ๓๒๗๕, ๐๘ ๑๙๗๑ ๕๕๖๓ ๓๒๗๔ (กว๋ ยเตีย๋ วสุโขทยั ผัดไทย ขนมจนี ) ๖๑๐๒ (กว๋ ยเตยี๋ วสโุ ขทยั ผดั ไทย ขนมจนี อาหารตามสง่ั ) เวลา ๑๐.๐๐–๑๕.๐๐ น. 44 สุโขทยั

ปา้ แอ๊ดปลาแมน่ ้ำ� ๘๘ ซอยคหู าสุวรรณ ต�ำบลธานี พซิ ซา่ เตาฟนื ๓๒ ถนนประเวศนคร ต�ำบลธานี โทร. โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๑๓๙ (อาหารไทย ปลาแม่น�้ำ) เวลา ๐๙ ๗๙๖ ๐๐๗๐๐ (พิซซา่ โฮมยเ์ มด) ๑๒.๐๐–๒๒.๐๐ น. ครวั สะเดาหวาน ๓๒๒/๑๖ หมู่ ๑ ต�ำบลบ้านกลว้ ย ลุงจ้อย ๒๐๔ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๓๐๘ โทร. ๐๘ ๖๗๗๖ ๕๗๑๖ (ส้มต�ำ อาหารตามเมนู) (อาหารพื้นบ้าน เมนูปลา) เปิดเวลา ๑๐.๐๐- ครัวร่ืนรมย์ ๑๕/๘ หมู่ ๔ ถนนสุโขทัย-บางระก�ำ ๒๒.๐๐ น. ต�ำบลบา้ นหลมุ โทร. ๐๘ ๙๙๖ ๑๗๐๒๘ (รา้ นอาหาร บา้ นจนั ทรฉ์ าย รมิ ถนนทางหลวงหมายเลข ๑๒ (เลย เมนตู ามส่ัง) ปากทางเข้าวัดตระพงั ทองหลาง) (กว๋ ยเตี๋ยว ตาปักษ์ ๕๓-๕๗ ถนนประเสริฐพงษ์ โทร. ๐ ๕๕๖๑ สุโขทยั ) เวลา ๑๐.๐๐-๑๕.๐๐ น. ๓๒๖๙ (อาหารจีน อาหารตามส่ัง ขา้ วราดแกง ) คาเฟเ่ ดอทรี ปากทางเขา้ ทะเลหลวง ต�ำบลปากแคว สวที ไรซ์ คาเฟ่ ๙๑/๔ หมู่ ๒ ต�ำบลเมอื งเกา่ (อาหาร โทร. ๐๘ ๒๔๐๙ ๑๐๖๓ (อาหารตามเมนู) ตามสั่ง กว๋ ยเตย๋ี ว เบเกอร่ีโฮมย์เมด) ร้านกนกภัณฑ์ ๑๗๙/๑-๒ ถนนจรดวิถีถ่อง โทร. ก๋วยเตี๋ยวป้าแอ๋ว ถนนจรดวิถีถ่อง ใกล้โชว์รูมอีซูซุ ๐ ๕๕๖๑ ๑๕๕๑ (ข้าวราดแกง ขนมจีบ ซาลาเปา) เปิดบรกิ ารทวุ นั ยกเวน้ วันองั คาร (กว๋ ยเตีย๋ วสุโขทัย, เฟ่อื งฟ้า ๑๐๗ ซอยคูหาสุวรรณ ต�ำบลธานี โทร. ๐๘ ผดั ไทย, เกย๊ี วกุ้งต้มย�ำ) ๖๙๓๓ ๘๘๔๔ (อาหารเมนูปลา และอาหารตามส่งั ครัวท้ายซอย ซอยภัทรพงค์ ต�ำบลธานี โทร. ๐ อ�ำเภอสวรรคโลก ๕๕๖๒ ๑๑๐๐, ๐๘ ๘๒๗๓ ๙๙๑๕ (ก๋วยเตี๋ยว โกเฮง ๑๔๔/๑ ถนนหน้าเมอื ง (ริมแมน่ �้ำยม) ต�ำบล น้ำ� ตก อาหารตามสั่ง) ในเมือง โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๑๖๑๖ (อาหารไทย จีน และ สวนอาหารปา้ สังเวยี น ๘๖/๓ หมู่ ๗ ต�ำบลเมอื งเกา่ อาหารตามสั่ง) โทร. ๐๘ ๑๘๘๖ ๕๕๖๓, ๐๘ ๙๙๕๗ ๖๒๒๒ บะหมี่เม้ง (เจา้ เกา่ ) ๑๐๐ ปี สวรรคโลก ๘๕/๒ ถนน (ปลาเผา อาหารตามสง่ั ) สวรรคโลก–ศรีสัชนาลยั ต�ำบลเมอื งสวรรคโลก โทร. แจว๋ โภชนา ๓/๑ หมู่ ๔ ต�ำบลปากแคว โทร. ๐๘ ๐ ๕๕๖๔ ๑๗๓๑ (ก๋วยเต๋ียวเย็นตาโฟสตู ร LA ขา้ ว ๙๗๐๔ ๖๕๕๒ (อาหารทอ้ งถ่ินรสจดั จ้าน หมแู ดง และเกี๊ยวทอดกรอบ) อาหารตามส่งั ) กว๋ ยเตยี๋ วลานบนิ สนามบนิ สโุ ขทยั โซนอาหาร ต�ำบล พิมมเ่ี ฮ้าส์ ๔๕ ถนน สิงหวัฒน์ ต�ำบล ธานี โทร. ๐๘ คลองกระจง (ก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย อาหารตามส่ัง ) ๓๓๓๐ ๔๙๔๙ (อาหารตามเมนู) สมมาตร ๑๔/๙ ถนนจรดวิถถี ่อง ต�ำบลในเมือง โทร. ครัวสุโขทัย ๓๒๑/๒ หมู่ ๓ ต�ำบลเมืองเก่า โทร. ๐๘ ๑๐๔๒ ๗๑๘๐ (อาหารตามเมน)ู ๐ ๕๕๖๓ ๓๓๖๖ (อาหารตามส่งั ) โทร. ๐ ๕๕๖๓ ครัวสุโข (โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย) ๓๓๖๖ ๙๙ หมู่ ๒ ต�ำบลคลองกระจง โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๗๒๙๐ หงส์ราม่าทีรูม ๓๕ ถนนประเสริฐพงษ์ ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๘๓๓, ๐๘ ๘๒๗๘ ๐๔๕๐ (พซิ ซ่า อำ� เภอศรีสชั นาลัย และอาหารตามส่ัง) กุหลาบ ๔๗๓ หมู่ ๒ ถนนศรีสัชนาลัย-สวรรคโลก (ใกล้ปั๊มน�้ำมันคาลเท็กซ์) ต�ำบลหาดเสี้ยว โทร. สุโขทัย 45

๐ ๕๕๖๗ ๑๑๕๑ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๒๒.๐๐ น. อำ� เภอกงไกรลาศ (อาหารไทย) ฟ้าสีร้งุ ๑/๖ หมู่ ๔ ต�ำบลบา้ นกร่าง โทร. ๐ ๕๕๖๒ สวนอาหารแก่งสัก ริมแม่น�้ำยม ทางเข้าอุทยาน ๕๒๖๙ (อาหารตามเมน)ู ประวตั ิศาสตรศ์ รีสชั นาลัย โทร. ๐ ๕๕๖๔ ๒๔๒๗, ก๋วยเต๋ยี วดงเดือย ๖/๑ หมู่ ๓ ต�ำบลดงเดอื ย โทร. ๐๘ ๑๙๖๒ ๖๓๘๐ ๐ ๕๕๖๙ ๑๓๓๕ (กว๋ ยเตย๋ี วหมูและเนอ้ื ลวกจมิ้ หมู ป้าทรง ๕๒ หมู่ ๔ ต�ำบลหนองอ้อ โทร. ๐ ๕๕๖๗ และเนื้อ) ๒๕๑๔ (อาหารป่า ปลาแมน่ �้ำ) ขุนณรงค์วินเทจ ต�ำบลป่าแฝก โทร. ๐๘ ๑๙๖๒ ชาลที รรศ ๓๔๕/๑ หมู่ ๙ ต�ำบลหนองออ้ โทร. ๐ ๕๕๓๑ (น้�ำพริกออ่ ง ปลาแม่น�ำ้ และอาหารตามเมน)ู ๕๕๖๗ ๓๑๐๓ (อาหารตามเมนูอาหาร) อำ� เภอทุ่งเลี่ยม แก่งหลวง ๗๐/๒ หมู่ ๒ ต�ำบลศรีสัชนาลยั อ�ำเภอ สวนอาหารออสกา้ ๑๙๖ หมู่ ๑๐ ต�ำบลกลางดง โทร. ศรสี ัชนาลัย โทร. ๐๘ ๑๕๙๖ ๙๐๗๙ (อาหารตาม ๐๘ ๕๗๑๐ ๘๘๕๙ (อาหารตามเมน)ู เมนอู าหาร) สามแสน ๓๐๙ หมู่ ๓ ต�ำบลกลางดง โทร. ๐ ๕๕๖๒ แก่งสกั ๑๓๐/๑ หมู่ ๖ ต�ำบลศรสี ชั นาลยั โทร. ๐๘ ๙๕๓๒ (อาหารตามเมนู) ๑๙๖๒ ๖๓๘๐ (อาหารตามเมนูอาหาร) สม้ ตำ� ยกครก บา้ นหัวฝาย ต�ำบลกลางดง โทร. ๐๘ ก๋วยเตี๋ยวยอร์จซ่า ๔๓๖ หมู่ ๒ ถนนสวรรคโลก– ๐๓๐๑ ๓๖๖๖ (สม้ ต�ำ) ศรสี ัชนาลยั ต�ำบลหาดเสย้ี ว โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๑๓๓ พรรณราย ๑๕๒/๘ หมู่ ๑๐ ต�ำบลทุง่ เสลีย่ ม โทร. (กว๋ ยเตีย๋ วและอาหารตามส่งั ) ๐๘ ๙๙๐๖ ๕๔๖๓ (อาหารตามส่งั ) ขา้ วเปิบ๊ ยายเครอ่ื ง ๑๐๒ หมู่ ๕ ต�ำบลบา้ นตกึ โทร. ตง้ั หลกั ๒๗๗ หมู่ ๑๑ ต�ำบลทงุ่ เสลย่ี ม โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๐๘ ๙๖๖๙ ๕๓๖๔ ๙๔๒๖, ๐๘ ๔๓๘๐ ๗๙๖๗ (อาหารตามส่ัง) ขา้ วเปบ๊ิ บา้ นนาตน้ จนั่ ศนู ยก์ ารเรยี นรชู้ มุ ชนบา้ นนา บริษัทรถเชา่ ตน้ จน่ั โทร. ๐๘ ๘๔๙๕ ๗๗๓๘ บริษัท สุโขทัยทราเวิลเซอร์วิส จ�ำกัด ๓๒๖/๖-๗ อำ� เภอศรีส�ำโรง ถนนจรดวิถีถอ่ ง ต�ำบลธานี อ�ำเภอเมอื งสุโขทัย โทร. กว๋ ยเตีย๋ วตาพธุ ๒๗ หมู่ ๑ ต�ำบลวดั เกาะ โทร. ๐ ๐ ๕๕๖๑ ๓๐๗๕-๖ โทรสาร ๐ ๕๕๖๑ ๑๕๐๕ บรกิ าร ๕๕๖๘ ๒๐๖๘, ๐๘ ๙๕๖๕ ๔๙๒๒ (กว๋ ยเตยี๋ วสโุ ขทยั รถตแู้ ละรถทัวร์ บะหมี่สดท�ำมือ) บริษัท สุโขทัย ศิลาดล จ�ำกัด ๕๗ หมู่ ๑๒ ซอซี ๒๐๖/๒ หมู่ ๑ ต�ำบลคลองตาล โทร. ๐๘ ๐๕๐๘ ถนนบายพาส ต�ำบลบ้านกล้วย โทร. ๐ ๕๕๖๒ ๒๐๖๘ (ร้านน่ังกลางคืน อาหารตามเมน)ู ๑๒๘๒ โทรสาร ๐ ๕๕๖๒ ๑๒๘๐ e-mail:info@ แอทบาร์ ๑๔๗ หมู่ ๑ ถนนเทศบาล ๑ ต�ำบล sukhothaiceladon.com บรกิ ารรถต้ใู หเ้ ชา่ คลองตาล บริษทั เอ็ดดี้ เรน้ ท์ อะคาร์ ๔๑ ถนนประเสรฐิ พงษ์ ก๋วยเต๋ียวป้าแอ๋ว ริมแม่น้�ำยม ต�ำบลวัดเกาะ โทร. (ข้างธนาคารกรุงไทย) ต�ำบลธานี โทร. ๐ ๕๕๐๑ ๐๘ ๑๔๗๔ ๓๕๓๒ ๓๔๔๙, ๐๘ ๑๕๓๔ ๑๕๓๕ e-mail: eddyrent [email protected] บรกิ ารรถเชา่ และรถตใู้ ห้เช่า 46 สโุ ขทยั

การแสดงมนิ ไิ ลท์แอนดซ์ าวด์ สโุ ขทยั 47

ระบ�ำศรีสชั นาลยั โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๘๖ โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๒๒๘๖ หมายเลขโทรศัพทส์ �ำคญั โทร. ๐ ๕๕๖๗ ๑๔๖๖ โทร. ๑๑๕๕, ๐ ๕๕๒๔ ๕๓๕๘ ประชาสัมพนั ธจ์ งั หวัด โทร. ๑๑๙๓ ส�ำนกั งานจงั หวดั โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๑๙๙, ๐ ๕๕๖๑ ๓๑๑๒, ๑๙๑ ที่วา่ การอ�ำเภอศรีสชั นาลัย โทร. ๐ ๕๕๖๑ ๑๗๐๑-๒, ๐ ๕๕๖๑ ๑๗๘๒ ต�ำรวจทอ่ งเทยี่ ว ต�ำรวจทางหลวง สถานตี �ำรวจภธู ร โรงพยาบาลสุโขทยั 48 สโุ ขทยั