การปลูกข้าวโพด

ก า ร ป ลู ก ข า ว โ พ ด เรียบเรียง ดร.โชคชัย เอกทศั นาวรรณ ศูนยวิจัยขาวฟางแหงชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เกตอุ ร ทองเครือ กองเกษตรสมั พนั ธ •! ขา วโพด •! ขาวโพด •! พันธุ •! พนั ธุ •! ฤดปู ลูกขาวโพด •! ฤดูปลูกขาวโพด •! อตั ราการปลูกและระยะการปลูก •! การเตรยี มดนิ •! การเตรยี มดนิ •! การกําจดั วชั พชื •! การกําจัดวัชพืช •! การใสป ยุ •! การใสปุย •! ความตองการนา้ํ •! ความตองการนํา้ •! แมลงศตั รขู า วโพด •! แมลงศัตรูขาวโพด •! โรคขาวโพด •! โรคขา วโพด •! การเกบ็ เกย่ี ว

2 ข า ว โ พ ด เปน พืชเศรษฐกิจสาํ คัญของไทยที่ทาํ รายไดใหกับประเทศ คิดเปนมลู คา ประมาณปล ะ 10,000 ลานบาท โดยมพี น้ื ทป่ี ลกู ขา วโพดประมาณปล ะ 11-12 ลา นไร ผลผลติ ประมารปล ะ 4-5 ลา นตนั ประมาณ 65% ของผลผลติ ใชบ รโิ ภคภายในประเทศในรปู แบบทเ่ี ปน วสั ถดุ บิ ใหแ กโ รงงานอาหารสตั วแ ละ อุตสาหกรรมอ่ืนๆ สว นทเ่ี หลอื สง ออกในรปู แบบของขา วโพด, ขา วโพดบด และแปงขาวโพด ซง่ึ คดิ เปน มลู คา ประมาณ 5,000-6,000 ลา นบาท (กรมสง เสรมิ การเกษตร, 2535) การบริโภคภายในประเทศไดข ยายตวั อยา งรวดเรว็ ในชว ง 5 ปท ผ่ี า นมา และมีแนวโนม ทีจ่ ะขยาย ตัวเพ่ิมข้ึนอีก ดังน้ันการผลิตขาวโพดจึงไมมีปญหาในเรอ่ื งตลาดรองรบั เพราะเปน ทต่ี อ งการทง้ั ภายใน และตา งประเทศ แหลง ปลกู ขา วโพดทส่ี าํ คญั อยูในภาคเหนอื ซ่ึงมีพ้ืนทป่ี ลกู ถงึ กวา ครง่ึ ของทง้ั ประเทศ สวนที่เหลือ กระจายปลูกในทกุ ภาคของประเทศ จังหวัดที่ปลูกขาวโพดที่สาํ คญั ไดแก เพชรบูรณ นครราชสมี า เลย ลพบุรี และนครสวรรค ขาวโพดสามารถใชเปนอาหารท้ังของมนุษยและสัตว แมวาพื้นที่เพราะปลูกจะเพิ่มขึ้นเกือบทุกป จนปจจุบันไมา สามารถขยายไดอ กี ตอ ไป และมผี ลผลติ เฉลย่ี ทง้ั ประเทศประมาณ 370 กิโลกรัม/ไร เทา น้ันเอง ดังน้ันจึงมคี วามจาํ เปน อยา งยง่ิ ทเ่ี ราจะตอ งพยายาามเพม่ิ ผลผลติ ตอ พน้ื ทใ่ี หไ ดซ ง่ึ การเพม่ิ ผลผลติ นั้นขึ้นอยูกับพันธุทใ่ี ชปลูก ความอดุ มสมบรู ณข องดนิ สภาพดินฟา อากาศ ปรมิ าณและการตกของฝน และการปฏิบัติดูแลรักษา ซ่ึงจะกลา วไดด งั ตอ ไปน้ี พันธุ พันธขาวโพดในประเทศไทยที่ทางราชการและบริษัทเอกชน แนะนาํ สง เสรมิ มหี ลายพนั ธุ การใช พันธุท่ีดีน้ันเปน จดุ เรม่ิ ตน ของการผลติ ทด่ี ี สามารถแยกพนั ธอุ อกไดเ ปน 2 ประเภท คอื 1. พนั ธผุ สมเปด หรอื ผสมปลอ ย เกษตรกรที่ปลูก ดงั กลา วน้ี สามารถเกบ็ เมลด็ เพอ่ื ใชเ ปน พันธใุ นฤดตู อ ไปได แตท้ังน้ีไมเ กบ็ พนั ธเุ องเกนิ 3 ครง้ั ซง่ึ การเกบ็ พนั ธไุ วใ ชเ องตอ งเลอื กเกบ็ ฝก จากตน ท่ี ดี ไมมีโรคแมลงทาํ ลาย ฝกโต มลี ําตน สงู ตามเกณฑเ ฉลย่ี ของพนั ธไุ มค วรเกบ็ ฝก จากตน ทอ่ี ยรู อบนอกของ แปลงและไมควรเกบ็ เฉพาะจากสว นหนง่ึ สว นใดของแปลงปลกู ควรเกบ็ จากตน ทด่ี ตี ามจดุ ตา งๆ ของแปลง ปลกู

3 พนั ธุที่แนะนาํ สง เสรมิ ไดแก 1.1 พันธุสุวรรณ 1 เปนพันธุผสมเปดที่ใหผลผลิตสูง มีความตานทานตอโรคราน้ําคาง ลําตนสงู ประมาณ 2.00-2.50 เมตร เมลด็ มสี เี หลอื งสม อายอุ อกดอก 50-55 วัน อายุเก็บเกี่ยว 110- 120 วัน ใหผ ลผลติ เฉลย่ี 550-850 กิโลกรัม/ไร พนั ธสุ วุ รรณ 1 1.2 พนั ธสุ วุ รรณ 2 ใหผ ลผลติ ตา่ํ กวา พนั ธสุ วุ รรณ 1 เลก็ นอ ย ลักษณะโดยทั่วไปและสีเมล็ดจะ คลายพนั ธสุ ุวรรณ 1 ความสงู ตน ประมาณ 2.00 เมตร อายอุ อกดอก 45-48 วัน อายุเก็บเกี่ยว 90- 100 วัน พนั ธสุ วุ รรณ 2 1.3 พนั ธสุ วุ รรณ 3 เปนพันธุผสมเปด ใหผ ลผลติ สงู มคี วามตา นทานโรครานา้ํ คา งและโรคราสนมิ ลําตน สงู ประมาณ 2.00 – 2.50 เมตร เมลด็ สสี ม เหลอื ง หัวแข็งถึงกึ่งหัวแข็ง อายอุ อกดอก 50-55 วัน อายุเก็บเกี่ยว 110-120 วัน ผลผลติ เฉลย่ี 594-920 กิโลกรัม/ไร พนั ธสุ วุ รรณ 3

4 2. พนั ธลุ กู ผสม ปจจุบันมีหลายพันธุดวยกันทั้งที่ผลิตโดยทางราชการและบริษัทเอกชน โดนทั่ว ไปลักษณะของขา วโพดลกู ผสมเมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั พนั ธสุ วุ รรณ 1 จะมีลาํ ตน เตย้ี กวา อายสุ น้ั กวา เลก็ นอ ย ผลผลิตสูงกวา มคี วามสมา่ํ เสมอในลกั ษณะตา งๆ ดีกวา แตร าคาเมลด็ พนั ธแุ พงกวา สิ่งที่ตองระมัระวังในการปลูกโดยใชพันธุลูกผสมก็คือเก็บเมล็ดทําพันธุปลูกเองไมได ตองซ้ือ เมล็ดพันธุใหมป ลกู ทกุ ครง้ั เพราะถา เกบ็ เมลด็ ไวป ลกู เองในรนุ ตอ ไป จะไดเ มลด็ พนั ธุ ลกั ษณะตา งๆ ไม สมํ่าเสมอ และใหผ ลผลติ ลดลงมาก พนั ธล กู ผสมทแ่ี นะนําสง เสรมิ ไดแก 2.1 พนั ธสุ วุ รรณ 2301 เปนพนั ธล กู ผสมเดยี วความสงู ของตน 1.80-2.00 เมตร เมลด็ สสี ม อายอุ อกดอก 47-50 วัน อายุเก็บเกี่ยว 110-120 วัน ผลผลติ สงู ทนสภาพแหงแลงไดดีกวาพันธุ สวุ รรณ 1 2.2 พนั ธสุ วุ รรณ 2602 เปนพันธุลูกผสมสามทาง ความสงู ของตน 2.00-2.50 เมตร เมลด็ สี เหลืองสม อายอุ อกดอก ประมาณ 50 วัน ผลผลิตทัว่ ไปจะสูงกวา พันธส ุวรรณ 1 และ สวุ รรณ 2301 อายุการเก็บเกี่ยว 110-120 วัน พันธุส วุ รรณ 2602 เทยี บกบั สวุ รรณ 1 2.3 พนั ธสุ วุ รรณ 3101 เปนพันธุลูกผสมสามทาง ความสงู ของตน 2.00-2.20 เมตร เมลด็ สี สมเหลอื งกง่ึ หวั แขง อายอุ อกดอก 50-55 วัน ผลผลติ สงู กวา พนั ธสุ วุ รรณ 2602 ประมาณ 16 เปอรเ ซน็ ต อายุการเก็บเกี่ยว 110-120 วัน 2.4พันธลุ กู ผสมทผ่ี ลติ โดยบรษิ ทั เอกชน ซ่ึงมีหลายพนั ธสุ ามารถใหผ ลผลติ ไดด เี ชน เดยี วกนั ฤดูปลูกขา วโพด ขาวโพด เปน พชื ทส่ี ามารถปลกู ไดต ลอดปถ า ไมม ปี ญ หาเรอ่ื งน้าํ แตโดยทั่วไปเกษตรกรไทยปลูก ขาวโพด โดยอาศยั นา้ํ ฝนเปน หลกั ดงั นน้ั ฤดปู ลกู โดยทว่ั ไปในประเทศไทย มี 2 ฤดู คอื 1. ปลกู ตน ฤดฝู น เร่ิมประมาณเดอื นเมษายน-พฤษภาคม ขน้ึ อยกู บั การตกและการกระจายของ ฝนในทองถ่ิน เกษตรกรนยิ มปลกู ขา วโพดตน ฤดฝู น เนอ่ื งจากไดผ ลผลติ สงู กวา ไมม โี รครานา้ํ คา งระบาด

5 ทําคงวามเสียหาย รวมทั้งปญหาวัชพืชรบกวนนอยกวาปลูกปลายฤดูฝน แตจะมีปญหาจากสารพิษ อะฟลาทอกซิน 2. ปลกู ปลายฤดฝู น เร่ิมประมารเดือนกรกฎาคม-สงิ หาคม การปลกู ในฤดปู ลายฝนน้ี ตอ งใช พันธุที่ตานทานตอโรครานาํ้ คา ง เพราะเปน ฤดปู ลกู ทโ่ี รครานา้ํ คา งระบาดทาํ ความเสียหายใหแกขาวโพด มาก อยางไรก็ตามขาวโพดท่ีเก็บไดจากการปลูกตนฤดูฝนคุณภาพของเมล็ดตํ่า ทง้ั นเ้ี พราะเมลด็ เกบ็ เกี่ยวที่ความชื้นสูง ทําใหเ กดิ เชอ้ื รา ซง่ึ สรา งสารพษิ อะฟลาทอ กซนิ ทาํ ใหเมล็ดขาวโพดที่เก็บเกี่ยวจาก การปลูกตนฤดูฝนมสี ารพษิ นใ้ี นปรมิ ารสงู จนกอใหเ กดิ ปญหาการรบั ซอ้ื จากตลาดตา งประเทศ สวนเมล็ดขาวโพดที่เก็บเกี่ยวจากการปลูกปลายฤดูฝน ไมมีปญหาเรื่องสารพิษอะฟลาทอกซิน ถามีก็นอยเพราะการเก็บเกี่ยวกระทาํ ในขณะทค่ี วามชน้ื ในอากาศตา่ํ อะฟลาทอ กซินในขา วโพด อัตราการปลกู และระยะปลกู การใชอัตราและระยะปลูกที่เหมาะสมจะชวยประหยัดเมล็ดพันธุ และชวยใหขาวโพดเจริญเติบโต ไดอยา งสมา่ํ เสมอทว่ั กนั โดยใชเ มลด็ พนั ธปุ ระมาณ 3 กิโลกรัม ตอ พน้ื ทป่ี ลกู ดงั น้ี ระยะระหวา งแถว 75 เซนตเิ มตร ระหวา งตน 25 เซนตเิ มตร เมอ่ื งอกแลว ถอนใหเ หลอื 1 ตน / หลุมหรือ ระหวางแถว 75 เซนตเิ มตร ระหวา งตน 50 เซนตเิ มตร เมอ่ื งอกแลว ถอนใหเ หลอื 2 ตน /หลุม การเตรยี มดนิ การเตรยี มดนิ มวี ตั ถปุ ระสงคห ลกั เพื่อทาํ ใหส ภาพของดนิ เหมาะแกการงอกและการเจริญเติบโต ของตนขาวโพด เพราะการไถเตรียมดินทาํ ใหข นาดของกอ นดนิ เลด็ ลงทาํ ใหอากาศถายเทไดสะดวก ชวย กลบเศษพืชและวสั ดุอ่ืนๆ ลงในดนิ ชวยกาํ จดั วชั พชื รวมทง้ั โรคและแมลงบางชนดิ ชว ยใหด นิ ดดู ซบั นา้ํ ไดด ี ข้ึนและชวยลดการชะลา งดินจากการกระทาํ ของน้าํ ในการไถควนไถใหล กึ ประมาณ 6-12 นว้ิ พลกิ ตากดนิ ไวป ระมาณ 7-14 วัน เพื่อใหวัชพืชตาย หลังจากนั้นพรวนดิน 1-2 ครง้ั เพอ่ื ยอ ยดนิ และปรบั สภาพดนิ ใหเ รยี บรอ ยตอ การปลกู ถา เปน พน้ื ทท่ี ล่ี าด เท การไถครง้ั สดุ ทา ยควรใหข วางกบั แนวลาดเท

6 นอกจากน้ีการปลกู ขา วโพดอาจปลกู บนดนิ ทไ่ี มต อ งมกี ารไถพรวนหรอื ไถพรวนเพยี ง เพื่อทาํ แถว ปลูกเทาน้ันก็ได แตการปลูกในแปลงที่เตรียมดินแบบนี้จะไดผลตอเม่ือการใชสารเคมีกําจัดวัชพืชโดยมี สารเคมหี ลกั คอื กรมั มอกโซนหรอื พารารวอท แลวมีการใชส ารเคมปี ราบวชั พชื ชนดิ อน่ื ทเ่ี หมาะสมควบ คกู นั ไปดว ย เชน อาทราซีน, อะลาคลอร เปน ตน การปลูกขาวโพดแบบไมมีการไถพรวนนี้จะมีเศษซากพืช คลุมดิน เปนตน การปลูกขา วโพดแบบไมมกี ารไถพรวนนจ้ี ะมีเศษซากพชื คลมุ ดิน สามารถชว ยในการซบั น้ําและอนุรักษความชื้นในดินใหมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ชวยลดความเสียหายจากการชะลางพังทลายของ หนาดนิ ไดเ ปน อยา งดี ผลดีของการปลกู โดยไมม กี ารไถพรวนจะเหน็ ไดช ดั ในพน้ื ทท่ี ม่ี คี วามลาดเทสงู การกําจดั วชั พืช ทําไดหลายวิธี เชน การใชแ รงงานคน การใชเ ครอ่ื งมอื ไถพรวน และการใชส ารเคมปี อ งกนั กาํ จัด วัชพืช ในการใชสารเคมนี ั้น สารเคมแี ตล ะชนดิ มลี กั ษณะการใชค ณุ สมบตั ใิ นการปราบวชั พชื แลผลตก คางแตกตางกันไป ดังนั้นกอนใชจึงควรอานคําแนะนําใหล ะเอยี ด การเลอื กใชส ารเคมชี นดิ ใดขน้ึ อยกู บั ชนิดของวัชพืชที่ขึ้นอยู และชนิดของพชื ทจ่ี ะปลกู ในฤดถู ดั ไป รวมทง้ั ราคาของสารเคมที ใ่ี ชใ นไรข า วโพด สารเคมที แ่ี นะนํา ไดแก อาหารซีนชนิดผง 80% เปน สารเคมที ใ่ี ชก อ นพชื ปลกู งอกควรใชอ ตั รา 500 กรัม/ไร ถา เปน ดนิ เหนียวใหใชอ ตั ราสงู กวา นส้ี ามารถควบคมุ วชั พชื ใบกวา งและใบแคบไดด ี แตจ ะเปน พษิ ตอ ใบกวา งบางชนดิ เชน ผักและพืชตระกูลถั่ว ดงั นน้ั ถาปลูกถ่ัวตามหลงั ขา วโพดในฤดถู ดั ไป ไมค วรฉดี แปลงขา วโพดดว ย สารอาทราซีน อะลาคลอร เปนสารเคมีทีใ่ ชฉดี พน วชั พืชปลูกจะงอก ใชอ ตั รา 500-1,000 กรัม/ไร กําจดั ไดด ี เฉพาะวัชพืชใบแคบและเปนพิษตอขาวฟาง ดงั นน้ั ถาจะปลูกขา วฟา งในฤดถู ดั ไปหา มฉดี สารชนดิ น้ี การใชส ารเคมกี าํ จดั วชั พืชจะไดผลดีถา ปฏบิ ตั ิใหถกู ตอ งแตมีขอ ควรระวงั คอื ตองผสมน้ําและฉดี ขณะที่ดินชื้น การใสป ยุ การปลูกขาวโพดในประเทศไทยมีการใชปุยนอยมาก ซ่ึงเปนสาเหตุที่ทําใหผลผลิตขาวโพดต่ํา และราคาคอนขา งสงู รวมทง้ั การขาดความรใู นเรอ่ื งการใสป ยุ ในขา วโพด จึงทาํ ใหผ ลผลติ ดขี น้ึ กวา ไมใ สป ยุ ปยุ ที่จาํ เปน คอื ปุยไนโตรเจน และ ฟอสฟอรสั สว นโปรแตสเซยี มนน้ั ดนิ ในประเทศไทยสว นใหญไ มข าด โปรแตสเซียม (ยกเวน ในดนิ ทราย) สูตรปุยและอัตราที่เหมาะสมในแตละทองถิ่นขึ้นกับการวิเคราะหดินและระดับผลผลิตที่ตองการ ในทางปฏบิ ตั เิ พื่อสะดวก แนะนาํ ใหใ ชป ุยเคมีสตู ร 16-20-0, 20-20-0 อตั รา 30-50 กิโลกรัม/ไร การใสป ยุ นน้ั ถา ในขณะปลกู จะสะดวกทส่ี ดุ เพอ่ื ลดความเสย่ี งแนะนําวา ควรใสปยุ หลงั จากดาย หญา ซ่ึงระยะน้ีขาวโพดโตพอสมควรแลว พอทจ่ี ะคาดคะเนไดว า การปลกู ขา วโพดฤดนู จ้ี ะลม เหลว เนอ่ื ง

7 จากสภาพแวดลอ มไมเ หมาะสม เชน ฝนแลง ฯลฯ และอน่ื ๆ การใสปุยอาจกระทาํ โดยการแซะดินใหหาง จากโคนตนขาวโพด 1 คบื ใสปุย แลวกลบดนิ ความตอ งการน้ํา ความตองการนาํ้ ในระยะตา งๆ ของขา วโพดไมเ ทากนั ในระยะแรกๆของการเจรญิ เตบิ โตขา วโพด ตองการน้ําไมม ากนกั และคอยๆ เพม่ิ ขน้ึ ตามอายุ และตอ งการนา้ํ สงู ทส่ี ดุ ในชว งออกดอกและชว งระยะตน ของการสรางเมล็ด หลงั จากนน้ั การใชน ้าํ จะคอยๆ ลดลง ดงั นน้ั ถา ขาดนา้ํ ในชว งออกดอกจะทาํ ใหผ ลผลติ ลดลงมาก ตองคาดคะเนวนั ปลกู เพอ่ื ไมใ หข า วโพดเจอแลง ตอนออกดอก โดยดจู ากขอ มลู การตกและการ กระจายของฝนภายในทองถิ่นจากหลายๆ ป และตดิ ตามการพยากรณอ ากาศ จะชว ยในการตดั สนิ ใจใน การกําหนดระยะเวลาปลกู ทเ่ี หมาะสมไดด ขี น้ึ แมลงศัตรูขาวโพด แมลงศตั รขู า วโพดในประเทศไทย มมี ากกวา 80 ชนิด แตที่สําคญั มอี ยู 5-6 ชนิด แตล ะชนดิ จะ ทําความเสยี หายในชวงอายุขาวโพดแตกตางกนั แบงได 2 ระยะคือ ระยะกลา และระยะขา วโพดยา งปลอ ง จนถึงเก็บเกี่ยว 1. แมลงศตั รขู า วโพดระยะกลา 1.1 มอดดนิ เปน ดว งวงขนาดเลก็ ลาํ ตน ปอ ม ผวิ ขรขุ ระ สดี ําปนนา้ํ ตาลเทา จะออกทาํ ลายพืชใน เวลาคํ่าพรอ มจบั คผู สมพนั ธุ จะพบมอดดนิ ตลอดทง้ั ป เพราะวา มพี ืชไรอ น่ื เปนพืชอาศยั อยูหลายชนิด ได แก ขา วฟา ง ออ ย ละหุง ฝา ย ถว่ั ตา งๆ มนั แกว และวัชพืชอีกหลายชนิด การปอ งกนั การกําจดั ใชสารฆา แมลงประเภทคลกุ เมลด็ พนั ธกุ อ นปลกู จะใหผ ลดี โดยใชฟูราไธ โอคารบ (โปรเมท 40 เอสด)ี อตั รา 10-15 กรมั ตอ เมลด็ พนั ธ 1 กิโลกรัม หรือ คารโบซัลแฟน (ฟอสล) อัตรา 20 กรมั ตอ เมลด็ พนั ธุ 1 กิโลกรัม ใชไ ดด ใี นสภาพดนิ ทม่ี คี วามสงู แลฝนตก ถา เกดิ มอดดนิ ระบาด เมอ่ื ขา วโพดงอกแลว และสภาพพื้นที่แหงแลงแนะนําใหใ ชพ อสสอ ตั รา 40 มลิ กิ รมั ตอ นา้ํ 20 ลติ ร 1.2 หนอนกระทหู อม เปนผีเสอ้ื กลางคนื ขนาดเลก็ ทาํ ลายกลา ขา วโพดโดยจะกดั กนิ ใบตง้ั แตข า ว โพดงอกได 3-5 วัน จน 3 สัปดาห พืชอาศัยมีหลายชนิดไดแก หอม ผักกาดทุกชนิด มะระ ถว่ั ตา งๆ องนุ และไมด อกไมป ระดบั ตา งๆ การปอ งกนั กําจดั ใชเ ชอ้ื ไวรัสอัตรา 12 มลิ ลเิ มตร ตอ นา้ํ 20 ลติ ร พน 3 ครง้ั ตอนเยน็ แตล ะ ครง้ั หา งกนั 7 วัน หรือ ใชไ ตรฟลูมรู อน (อัลซสิ ทนิ ) อตั รา 30 กรมั ตอ นา้ํ 20 ลติ ร 2. แมลงศตั รรู ะยะขา วโพดอยา งปลอ งถงึ เกบ็ เกย่ี ว 2.1 หนอนเจาะลําตน ขา วโพด ตวั เตม็ วยั เปน ผเี สอ้ื กลางคนื หนอนจะทาํ ลายโดยเจาะลาํ ตนทาํ ความเสียหายทั้งขาวโพดไรและขาวโพดฝกสด

8 การปอ งกนั กําจดั ที่ไดผลคือ หยอดยอดขาวโพดดวยคารโ บฟูราน (ฟรู าดาน 3% จ)ี อตั รา 30 กรมั /นา้ํ 20 ลติ ร 2.2 หนอนกระทขู า วโพด ทําลายพืชในระยะทีใ่ บยอดใกลจะคลี่ และในระยะที่กาํ ลงั ออกไหม หนอนจะกัดกนิ ยอดและใบ ทาํ ใหแ หวง วน่ิ ถา ระบาดรนุ แรงใบจะถกู กนิ เหลอื เพยี งกา นใบ หนอนจะออกหา กินในเวลากลางคนื เปนสวนมาก การปองกันกําจัด สารฆาแมลงที่ใชไดผลดี คือ คารบาริล (เซพวิน) และเมโทมิล (แลนเนท) พนทุก 7 วัน เมอ่ื มกี ารทําลายใบถงึ 50 % 2.3 หนอนเจาะฝกขาวโพด ทํ าลายพืชโดยกัดกินไหม และเจาะเขาไปที่ปลายฝก มักระบาดในฤดทู ม่ี กี ารปลกู ฝา ยโดยเฉพาะตอนฝา ยตดิ เสมอ และทาํ ลายพชื อน่ื ๆ อีกเชน ขา วฟา ง ยาสูบ มะเขอื เทศ ถว่ั ตา งๆ การปอ งกนั กําจดั ในขาว, พืชไรไมจาํ เปน ตอ งพน สารฆา แมลง แตใ นขา วโพดหวานถา มหี นอน เจาะฝก ในอตั รา 11 กรมั ตอ นา้ํ 20 ลติ ร หนอนชนิดน้ีจะเขาทําลายขาวโพดในระยะออกดอกและออกไหมแลวจึงควรหม่ันตรวจดูไรขาว โพดหวานในระยะดงั กลา ว โรคขาวโพด โรคขาวโพดที่สําคญั ไดแก โรครานา้ํ คา ง สว นโรคอน่ื ๆ ยงั ไมม คี วามสาํ คญั มากนกั การปองกันกําจดั ที่สะดวกที่สุดคือใชพันธุตานทาน ถาพันธุใดไมตานทานใหใชสารเคมีคลุก เมลด็ ปอ งกนั โรครานา้ํ คา ง ไดแก เอพรอน 35% โดย คลกุ เมลด็ กอ นปลกู ในอตั รา 7 กรัม/เมลด็ พนั ธุ 1 กิโลกรัม เกบ็ เกย่ี ว ควรเก็บเกี่ยวขาวโพดในระยะที่ตนและฝกแหง แลวนาํ มาตากแดด 3-4 วัน จึงนาํ มากกะเทาะ เมล็ด แลว ควรตากเมลด็ ขา วโพดใหแ หง สนทิ ใหม คี วามชน้ื ต่ํากวา 15 เปอรเ ซน็ ต เพอ่ื ปอ งกนั การแพร กระจายของเชอ้ื ราบางชนดิ ทต่ี ดิ มากบั เมลด็ ขา วโพด การเก็บเก่ียวขา วโพดเพอ่ื จําหนา ยควรเกบ็ ทง้ั ฝก จดั ทาํ เอกสารอิเลก็ ทรอนิกสโดย : สาํ นกั สง เสรมิ และฝก อบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร