คำ� นำ� การศกึ ษาภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ เรอื่ ง \"กลมุ่ วสิ าหกจิ ชมุ ชนเครอ่ื งหอมเมอื งสระแกว้ \" จดั ท�ำข้นึ เพ่อื เปน็ การสง่ เสรมิ และเผยแพร่การปลูกสมุนไพรในชุมชน เพอ่ื ใหเ้ กดิ รายได้ และใชส้ มนุ ไพรชนดิ ตา่ ง ๆ มาผสมแปรรปู เพอื่ ใหเ้ กดิ เปน็ ผลติ ภณั ฑท์ ไี่ ดจ้ าก สมุนไพรในการท�ำเวชส�ำอาง และนำ� มาบ�ำบดั รกั ษาโรค ท้งั ด้านการดแู ลสุขภาพ ร่างกายผิวพรรณ ขอขอบพระคุณกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเคร่ืองหอมเมืองสระแก้ว ท่ีให้ความร่วมในการศึกษาภูมิปัญญาท้องถ่ินคร้ังน้ี และหวังเป็นอย่างยิ่งว่า รายงานเลม่ น้จี ะเป็นประโยชน์ผ้ทู ศ่ี ึกษาและผู้ท่สี นใจตอ่ ไป กรมป่าไม้ ��������.indd 1 9/11/2563 BE 2:29 PM
สารบญั 3 4 เคร่อื งหอมเมืองสระแกว ประวตั คิ วามเปน มา 5 โครงสรางบรหิ ารงานกลุม 5 จุดเดนของผลติ ภณั ฑ 6 วสิ ัยทัศน 6 วตั ถปุ ระสงค 7 การพัฒนาเพ่ิมศกั ยภาพของกลุม 7 การสนบั สนุนจากหนวยงานภาครัฐและเอกชน 8 แผนการดาํ เนนิ งานภายในระยะยาว 8 กจิ กรรมเพื่อสงั คม 9 การคัดเลอื กสมนุ ไพรทใ่ี ชใ นการผลิต 10 การจาํ แนกรปู แบบนาํ วัตถุดบิ เพอื่ นาํ ไปแปรรปู พัฒนาเปน ผลติ ภณั ฑ 11 ขัน้ ตอนการสาธติ สกดั สมุนไพร 12 การสาธิตทาํ สบจู ากสารสกัดน้ํามนั วา นสมนุ ไพร 14 รปู แบบกลมุ ผลิตภัณฑและราคาจาํ หนาย 15 ชอ งทางการจัดจาํ หนา ย 15 ตวั อยางเครอ่ื งมือทใี่ ชใ นการผลิตเครอื่ งหอม ตวั อยางวตั ถดุ บิ สารเคมีที่ใชใ นการผลติ
เครอ่ื งหอมเมอื งสระแกว ประวัติความเปน มา วสิ าหกจิ ชมุ ชนเครอ่ื งหอมเมอื งสระแกว ตงั้ อยบู า นเลขท่ี 543 ถนนสวุ รรณศร ต.ทา เกษม อ.เมอื ง จ.สระแกว โดยมคี ณุ ออ ยทพิ ย จาํ จด เปน ประธานกลมุ ไดส บื ทอด การทาํ เครอ่ื งหอม มาจากบรรพบรุ ษุ และผมู อี งคค วามรภู มู ปิ ญ ญาในทอ งทจี่ งั หวดั สระแกว กาํ เนดิ เดมิ เครอ่ื งหอมนน้ั มมี าแตบ รรพกาลสปู จ จบุ นั จงั หวดั สระแกว นัน้ เปน เมอื งชายแดนเบอ้ื งบรู พา ไดร บั อารยธรรมสว นใหญม าจากขอมโบราณซง่ึ สมยั พระเจา ชัยวรมันที่ 4 และที่ 7 พระนางอัปสราหรือสนม นางในและกษัตริย ตา งกน็ ยิ มใชเ ครอ่ื งหอม และสมนุ ไพรในการประทนิ ผวิ ดว ยแรงบนั ดาลใจ ของกลมุ และทองถ่ินท่ีตองการสรางงานสรางอาชีพ เพื่อใหเกิดรายไดในชุมชน จึงได รวบรวมภมู ปิ ญ ญาในจดุ นี้ และประกอบกบั วตั ถดุ บิ ทหี่ าไดง า ยในทอ งถน่ิ จงึ ไดเ กดิ การรวมตวั ดาํ เนนิ กจิ กรรมเครอ่ื งหอมสมนุ ไพร จนกระทง่ั วนั ที่ 19 กนั ยายน 2545 ไดมีการรวมตัวในรูปแบบกลุมสตรีสหกรณเคร่ืองหอมเมืองสระแกว และตอมา ไดจดทะเบียนเปนวิสาหกิจชุมชน วิสาหกิจชุมชนเครื่องหอมเมืองสระแกว วันที่ 24 ตลุ าคม 2550 ประกอบดว ยสมาชกิ 25 คน สมาชกิ สมทบ 29 คน ผสู งู อายุ 32 คน สมาชกิ เครอื ขาย 15 คน ªzÞ²|ªÞ|Ý«wi 3
โครงสรา งบรหิ ารงานกลมุ 1. นางออ ยทพิ ย จาํ จด ประธาน 2. นางพมิ พท อง บญุ ทองนมุ รองประธานฝา ยบรหิ าร 3. นายสรุ ชาติ มนั่ ศรี รองประธานฝา ยขาย 4. นางสคุ น ศรเี พชร เหรญั ญกิ 5. นางอรญั ญา โพธบ์ิ ดุ ดี ฝา ยบญั ชี 6. นางสาวพนติ า จาํ จด ฝา ยออกแบบ 7. นางสาววลั ยา ปองเพยี ร หวั หนา ฝา ยผลติ 8. นางสาววาธติ ตา ศริ เิ พชร ฝา ยทะเบยี น/ขอ มลู 9. นางฐาปณยี อนิ ทรจ นั ดา ฝา ยศลิ ปหตั ถกรรม 10. นางสาวณฐั พชั ร เวยี งจนั ทร เลขานกุ าร 11. นางสาวราตรี จนั ทคณุ หวั หนา ฝา ยสโตรส นิ คา 12. นางสาวเมธาพร โนนมี ฝา ยขาย 13. นางมาลี หนจู กั ร ฝา ยขาย 14. นางณฐั ภสั สร ผดงุ เจรญิ ฝา ยขาย 15. นายสมยั หวานเหนอื ฝา ยประชาสมั พนั ธ 16. นางบญุ เลศิ แดงมะณี ฝา ยประชาสมั พนั ธ 4 ªz²Þ |ªÞ |Ý«wi
จดุ เดน ของผลติ ภณั ฑ สมนุ ไพร เปน สงิ่ ทม่ี อี ยคู กู บั คนไทยมาตงั้ แตอ ดตี มายาวนานกวา 1000 ป ได มกี ารนาํ สมนุ ไพรมาใชบ าํ บดั รกั ษาโรค ทง้ั ดา นการดแู ลสขุ ภาพรา งกายผวิ พรรณ และ เสน ผมดว ยกรรมวธิ กี ารตา งๆ และกรรมวธิ กี ารประยคุ ภายใตเ ทคโนโลยที ที่ นั สมยั ทาํ ใหส ะอาดปลอดภยั จงึ ทาํ ใหเ กดิ นวตั กรรมใหมๆ กบั ภมู ปิ ญ ญาไทย วสิ าหกจิ ชมุ ชน เครอื่ งหอมเมอื งสระแกว จงึ ไดน าํ วา นและสมนุ ไพรชนดิ ตา งๆ ทม่ี สี รรพคณุ โดดเดน เฉพาะตัว ท่ีเปนเอกลักษณที่มีอยูในทองที่จังหวัดสระแกว มาผลิตพัฒนาเปน ผลิตภัณฑ เครอื่ งหอมตา งๆ วสิ ยั ทศั น ผลติ สนิ คา ดี มคี ณุ ภาพ สบื สานภมู ปิ ญ ญาทอ งถน่ิ สกู ารพง่ึ พาตนเองอยา ง ยงั่ ยนื จากระดบั รากหญา สสู ากล ªz²Þ |ªÞ |Ý«wi 5
วตั ถปุ ระสงค 1. เพอื่ ใชท รพั ยากรและวตั ถดุ บิ ทม่ี อี ยใู นทอ งถนิ่ ใหเ กดิ ประโยชนส งู สดุ และยง่ั ยนื 2. เพอื่ การรวมกลมุ และพฒั นาศกั ยภาพวสิ าหกจิ ชมุ ชน ทงั้ ระดบั ทอ งถนิ่ และระดบั จงั หวดั 3.เพื่อพัฒนาเปนแหลงเรียนรูแบบบูรณาการ และสรางเปนศูนยประสานงาน ทางการตลาดเพอ่ื กอ ใหเ กดิ การสรา งงาน สรา งอาชพี สรา งรายได 4. เพอ่ื เปน การสง เสรมิ การใชภ มู ปิ ญ ญาทอ งถน่ิ ในชมุ ชนไดม าตรฐานสสู ากล การพฒั นาเพม่ิ ศกั ยภาพของกลมุ 1. อบรมสมาชกิ ในการพฒั นาผลิตภัณฑ บรรจุภัณฑโ ดยประสานงานภาครัฐและ หนว ยงานทเี่ กย่ี วขอ ง 2. จดั ทาํ โครงการฝก อบรมผนู าํ สมาชกิ กลมุ โดยประสานงานภาครฐั และหนว ยงาน ทเ่ี กย่ี วขอ ง 3. การขอมาตรฐานสินคา ตา งๆเชน ผนช.การเขา คดั สรรคส นิ คา OTOP เพือ่ ยก ระดบั สนิ คา 4. การกา วเขา สู SME ในการอบรมเทคนคิ การขาย 6 ªzÞ² |ªÞ |Ý«wi
การสนบั สนนุ จากหนว ยงานภาครฐั และเอกชน วิสาหกจิ ชุมชนเครอ่ื งหอมเมืองสระแกว ไดดําเนนิ งานเปน องคก รกลมุ โดย การลงทนุ และรว มดาํ เนนิ กิจกรรมดานตา งๆ ท่จี ะสง ผลเอ้ือใหเกดิ ผลสาํ เรจ็ เชน ดา นเงนิ ทนุ ตวั ผลติ ภณั ฑ การบรรจภุ ณั ฑ การตลาด จงึ ไดป ระสานงานเพอ่ื ขอรบั การสนบั สนนุ จากหนว ยงานราชการของภาครฐั เชน ธนาคารเพอ่ื การเกษตรและ สหกรณก ารเกษตร,ธนาคารไทยพาณชิ ย, เปน เงนิ ทนุ ในการดาํ เนนิ งานกจิ กรรมกลมุ สํานักงานอุตสาหกรรมจังหวัด กรมสงเสริมการเกษตร พัฒนาชุมชนจังหวัด มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร สนบั สนนุ สง เสรมิ ดา นความรใู นสว นทเ่ี กยี่ วขอ งในดา น การบรรจุภัณฑรวมถึงดานการตลาดท้ังภายในและตางประเทศรวมถึงขอการ สนบั สนนุ หนว ยงานภาคเอกชนดา นสอ่ื แขนงตา งๆ แผนการดาํ เนนิ งานภายในระยะยาว 1. พฒั นาศกั ยภาพสนิ คา ใหเ กดิ มาตรฐานสสู ากลในการสง ออก 2. รางกฎระเบียบดานสวัสดิการเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตใหสมาชิกเพ่ือใหเกิดความ ยงั่ ยนื 3. รวบรวมขยายพันธุจัดต้ังแปลงสมุนไพรที่ใชในการทําผลิตภัณฑเพ่ือเปนแหลง เรยี นรู 4. ปรบั ปรงุ ศนู ยว สิ าหกจิ ชมุ ชนเพอื่ ใชใ นการประสานงานและพฒั นาเปน แหลง เรยี นรู 5. เปดขายหุนใหกับบุคคลภายนอกเพ่ือเปนการระดมทุนในการดําเนินงาน กจิ การกลมุ ªzÞ²|ªÞ|Ý«wi 7
กจิ กรรมเพอื่ สงั คม 1. รบั ซอ้ื วตั ถดุ บิ การผลติ และการจา งงานเพอ่ื ใหเ กดิ รายไดใ นชมุ ชน 2. กจิ กรรมการถา ยทอดความรแู ละภมู ปิ ญ ญาเปน ศนู ยก ลางแหลง เรยี นรผู ทู ส่ี นใจ 3. กจิ กรรมสนบั สนนุ ใหค วามรว มมอื ภาคองคก รเอกชนและหนว ยงานภาครฐั ทขี่ อรบั การสนบั สนนุ ในการเผยแพรแ ละถา ยทอดภมู ปิ ญ ญา 4. กจิ กรรมสาธารณะประโยชนแ ละการอนรุ กั ษท รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ ม ตวั อยา งการสาธติ ทาํ สบจู ากขมน้ิ ชนั โครงการฝก อบรมอาชพี และ พฒั นาศกั ยภาพสตรี ตาํ บลสระขวญั อาํ เภอเมอื งสระแกว จงั หวดั สระแกว การคดั เลอื กสมนุ ไพรทใี่ ชใ นการผลติ สมนุ ไพรทนี่ ํามาทาํ เคร่ืองหอม จะตองมอี ายตุ ามทตี่ องการจงึ จะใหคุณคา ทยี่ ามากท่ีสุด เชน ขมิ้นชันและไพลตองมอี ายุ 1 ปข้นึ ไป,หนอนตายยากจะตอ ง มีอายปุ ระมาณ 6 เดอื นข้นึ ไป เปน ตน 8 ªzÞ² |ªÞ|Ý«wi
ในการแปรรปู สมุนไพรเพอื่ เปน สวนประกอบของเครอื่ งหอมน้ัน ถือไดว ามี ความสําคญั ย่งิ ในการทาํ ผลติ ภัณฑตา งๆ เพราะสมนุ ไพรท่ใี ชบ างชนิดไมไดม ที ง้ั ป จะมเี ปน ฤดกู าล จงึ ตอ งมกี ารแปรรปู และเกบ็ รกั ษาไวใ ชใ นการผลติ และขน้ั ตอนการ แปรรปู สมุนไพรตอ งสะอาด, ปลอดภัย และที่สาํ คัญตองคงคุณคาทางสมนุ ไพร ตัวนน้ั ๆไวมากที่สุด เพอื่ การผลติ เครอ่ื งหอมจะไดม คี ุณภาพโดยแยกวตั ถุดิบที่ แปรรปู แลว ไวใ ชใ นรปู แบบทต่ี า งกนั การจาํ แนกรปู แบบนาํ วตั ถดุ บิ เพอ่ื นาํ ไปแปรรปู พฒั นาเปน ผลติ ภณั ฑ 1. รปู แบบผงบดละเอยี ด นาํ ไปผลติ เขา เปน สว นผสมผลติ ภณั ฑ 1.1 ธปู หอม 1.2 กาํ ยานหอม 1.3 กอ นนา้ํ นมไพลขดั ผวิ 2. รปู แบบสกดั นา้ํ มนั นาํ ไปผลติ เขา เปน สว นผสมผลติ ภณั ฑ 2.1 มาสสาจ บาลม (ยาหมอ ง) 2.2 นา้ํ หอม 2.3 ชดุ ดแู ลเสน ผม 2.4 เกลอื หอม, เกลอื ขดั ผวิ 3. รปู แบบหน่ั ฝอยละเอยี ดตากแหง นาํ ไปผลติ เขา เปน สว นผสมผลติ ภณั ฑ 3.1 ลกู ประคบ ªzÞ² |ªÞ |Ý«wi 9
ขนั้ ตอนการสาธติ สกดั สมนุ ไพร วสั ดอุ ปุ กรณใ นการสาธติ 1. เตาไฟฟา , หมอ , ไมพาย 2. อปุ กรณการหัน่ มีด - เขียง 3. น้ํามันมะพรา วรีไฟร 4. สมนุ ไพรตา งๆ ทใ่ี ชใ นการสกดั เชน หนอนตายหยาก, ผิวมะกรูด, ใบมะกรดู , ขมิน้ ชนั , ไพล ขนั้ ตอนการสกดั สมนุ ไพร การสกดั นํ้ามันวานสมนุ ไพรจากหนอนตายหยาก มสี รรพคุณในการฆาเช้อื แกโ รคผิวหนงั ผ่ืนคนั ตามรา งกายและผิวหนังอักเสบ ทั้งยังยบั ยงั้ ชวยฆาหิด, เหา จึงเหมาะแกการนํามาเปน สวนประกอบในการสกัดน้ํามัน เพอ่ื นํามาทําตวั ยาเปน เครอื่ งหอมชนิดตางๆ เชน สบู, กลมุ บํารุงเสนผมบาํ รงุ , กอ นขดั ผิว 1.นาํ สมนุ ไพรทีเ่ ตรียมไวป ระกอบไปดวย หนอนตายหยาก, ผิวมะกรดู , ใบมะกรูด, ขมิ้นชนั (พนั ธุแดงสยาม), ไพล มาลางทําความสะอาด 2.นําสมุนไพรท่เี ตรยี มไวมาหนั่ เปน ชิ้นเลก็ ๆ ทีละอยา ง อยา งละเทา ๆ กนั 3.นํานํา้ มนั มะพรา วรีไฟรทเี่ ตรยี มไว มาเทใสห มอประมาณ 1 ลิตร ตงั้ ไฟ ใหรอน (ใชไฟขนาดกลาง) 4.นาํ สมนุ ไพรทห่ี ัน่ เตรียมไวเทใสหมอ 5.เคีย่ วไฟออ นๆประมาณ 8 ช่วั โมง 6.พักท้งิ ไวใหเ ยน็ 7.กรองดวยผา ขาวบาง 8.บรรจุใสข วดไวใ ชเ ปนสว นผสมทาํ เคร่อื งหอมและผลิตภัณฑอ ่นื ตอไป 10 ªz²Þ|ªÞ |Ý«wi
การสาธติ ทาํ สบจู ากสารสกดั นา้ํ มนั วา นสมนุ ไพร วสั ดอุ ปุ กรณใ นการผลติ 1. ชดุ เตาไฟฟา ,หมอ 2. กลเี ซอรนี 3. หวั นา้ํ หอม 4 .นาํ้ มนั วา นสมนุ ไพรสกดั จาก หนอนตายหยาก, ไพล, ขมนิ้ , ผวิ มะกรดู 5. นา้ํ ผง้ึ 6. แมพ มิ พส บกู อ น ขน้ั ตอนการทาํ สบกู อ น 1. ตนุ กลเี ซอรนี ในหมอ ประมาณ 30นาที โดยใชไ ฟระดบั กลาง 2. นาํ สว นผสมกลเี ซอรนี นาํ้ ผสมลงไป กบั กลเี ซอรนี ทต่ี นุ ไว 3. นาํ สว นผสมชนดิ อนื่ ๆเชน นา้ํ มนั วา นสมนุ ไพรสกดั , นา้ํ ผง้ึ , สารกนั เสยี และหวั นาํ้ หอม ผสมลงไปหมอ ตนุ 4. คนสว นผสมตางๆใหเ ขากัน เทสบผู สมแลวลงไปในแมพ มิ พทีเ่ ตรียมไวป ลอ ยท้ิงไว ใหแข็งตัว เวลาประมาณ 30 นาที แกะออกจากแมพิมพ แลวบรรจุหีบหอเพื่อ กันความชนื้ และบรรจกุ ลอ ง ªzÞ²|ªÞ|Ý«wi 11
ตวั อยา งการบรรจสุ บู รปู แบบกลมุ ผลติ ภณั ฑแ ละราคาจาํ หนา ย กลมุ บาํ รงุ เสน ผม 1 2 1. ครมี สมนุ ไพรหมกั ผม ขนาด 100 กรมั 3 4 ราคา 180 บาท 2. เซรมั่ บาํ รงุ เสน ผม ขนาด 30 ml. ราคา 195 บาท 3. นาํ้ มนั หมกั และบาํ รงุ เสน ผม วา นไพร 30 ml. ราคา 100 บาท 4. นา้ํ มนั หมกั ผม 1 ขวด ราคา 250 บาท 12 ªzÞ² |ªÞ |Ý«wi
กลมุ ถนอมผวิ กอ นนาํ้ นมไพลใยบวบ 1 2 1. นา้ํ มนั ไพลใยบวบขดั ผวิ 1 ชดุ 3 4 ราคา 290 บาท 2. เกลอื สมนุ ไพรขดั ผวิ 1 ขวด 1 ราคา 150 บาท 2 3. สบเู หลวสมนุ ไพรผสมเมด็ สครบั 1 ขวด 3 ราคา 180 บาท 5 4. สบู 1 กอ น ราคา 70 บาท กลมุ ผอ นคลายบรรเทาอาการปวดเมอ่ื ย 1. วา นไพลมาสสาจ (ยาหมอ ง) ขนาด 210 กรมั ราคา 250 บาท ขนาด 60 กรมั ราคา 100 บาท ขนาด 20 กรมั ราคา 60 บาท 2. แคนตาลปู มาสสาจ (ยาหมอ ง) ขนาด 210 กรมั ราคา 250 บาท ขนาด 60 กรมั ราคา 100 บาท ขนาด 20 กรมั ราคา 60 บาท 3. ตะไครม าสสาจ (ยาหมอ ง) ขนาด 210 กรมั ราคา 250 บาท 4. ลกู ประคบสมนุ ไพร 1 ลกู ราคา 60 บาท 5. นา้ํ มนั นวดตวั 1 ขวด ราคา 180 บาท 4 ªzÞ²|ªÞ|Ý«wi 13
กลมุ นาํ้ หอม 1. ขนาด 85 ml ราคา 195 บาท ขนาด 40 ml ราคา 250 บาท 2. นา้ํ หอมตดิ รถยนต 1 ชนิ้ กลมุ กาํ ยานหอม - กาํ ยานกลอ งละ 70 บาท - ชดุ กระเชา ชดุ ละ 1,500 บาท - ชดุ หาบคลู ะ 500 บาท - ชดุ กลอ งตลบั ละ 800 บาท - ชดุ ถาดกลมชดุ ละ 280 บาท ชอ งทางการจดั จาํ หนา ย การจดั จาํ หนา ยของกลมุ เนน การวางจาํ หนา ยหนา รา นทศ่ี นู ยว สิ าหกจิ ชมุ ชน เครอ่ื งหอมเมอื งสระแกว ทย่ี งั ไมเ ปน ทรี่ จู กั ของคนทว่ั ไปจงึ อาศยั ชอ งทางการจดั จาํ หนา ย ในทางสอื่ ตา งๆ เชน ทาง LINE และ Facebook การออกรา นจดั จาํ หนา ยการแสดง สนิ คา ระดบั ภมู ภิ าคและระดบั ประเทศ การออกรา นสาธติ และจาํ หนา ยสนิ คา ในโครงการ เรอื่ งเลา ทเ่ี ชงิ เขาตามรอยพอ สานตอ โครงการหลวง ปราจนี บรุ ี - สระแกว และในโครงการตา งๆ 14 ªzÞ² |ªÞ |Ý«wi
ตวั อยา งเครอื่ งมอื ทใ่ี ชใ นการผลติ เครอ่ื งหอม เคร่อื งมอื ทีผ่ ลิตและแปรรูปสมุนไพรที่จะมาทาํ เคร่ืองหอมนน้ั ตอ งสะอาด ปลอดภัยและทันสมัย เพื่อใหไดผลิตภัณฑเครื่องหอมท่ีมีคุณภาพและคงรักษา สรรพคุณทางยาสมนุ ไพรใหไ ดม ากทสี่ ดุ ตวั อยา งวตั ถดุ บิ สารเคมที ใ่ี ชใ นการผลติ วตั ถดุ บิ ทนี่ าํ มาใชป ระกอบในการผลติ เครอ่ื งหอมนนั้ ถอื ไดว า มคี วามสาํ คญั มาก เปนปจจัยหลักในการผลิตเคร่ืองหอมและผลิตภัณฑชนิดตางๆ ที่ใชจะทําใหตัว ผลติ ภณั ฑท กุ ชนดิ มีลกั ษณะตามท่ผี ูผลิตตอ งการ เชน พมิ เสน เมนทอล การบรู หวั น้ําหอม กรเี ซอรนี ผงฟอง นา้ํ มนั สกัดสมนุ ไพรชนดิ ตางๆ ขอ มลู ตดิ ตอ วสิ าหกจิ ชมุ ชนเครอื่ งหอมเมอื งสระแกว ทีต่ ้งั กลุม 543 ถ.สวุ รรณศร ต.ทาเกษม อ.เมอื งสระแกว จ.สระแกว โทรศพั ท 08-2211-2399, 08-1915-2095 ID LINE: 0819152095 เพจ Facebook : https://www.facebook.com/tummadeesk ªzÞ²|ªÞ |Ý«wi 15
คณะผู้จัดทำ� จัดท�ำโดย ส�ำนักจัดการปา่ ชมุ ชน กรมปา่ ไม้ 61 ถนนพหลโยธนิ แขวงลาดยาว เขตจตจุ กั ร กรงุ เทพมหานคร 10900 ท่ีปรึกษา นายอรรถพล เจรญิ ชันษา อธบิ ดีกรมปา่ ไม้ นายสมศักด ์ิ สรรพโกศลกลุ รองอธบิ ดกี รมป่าไม้ บรรณาธิการ นางนนั ทนา บณุ ยานันต์ ผอู้ ำ� นวยการส�ำนกั จดั การปา่ ชมุ ชน นายเสกสรร กวยะปาณกิ ผูอ้ �ำนวยการสว่ นพฒั นาวนศาสตร์ชุมชน กองบรรณาธกิ าร สว่ นพฒั นาวนศาสตร์ชมุ ชน สำ� นกั จดั การป่าชุมชน ส�ำนักจดั การทรัพยากรปา่ ไม้ที่ 9 สาขาปราจนี บุรี พิมพ์ ครง้ั ที่ 2 จำ� นวน 1,900 เล่ม ส�ำหรับเผยแพรห่ ้ามจ�ำหนา่ ย ปที ่พี มิ พ ์ พุทธศักราช 2563 พมิ พ์ท ่ี ห้างหนุ้ สว่ นจำ� กดั เอน็ .พ.ี จ.ี เอน็ เตอร์ไพรส์ 16 à¤Ã×Íè §ËÍÁàÁ×ͧÊÃÐá¡ÇŒ 9/14/2563 BE 5:00 PM ���������������.indd 16
Search
Read the Text Version
- 1 - 18
Pages: