Chapter 2 solution presented by Miss Suvanit Bunpeng
บทท่ี 1 องค์ประกอบของสารละลายและ ปัจจัยท่มี ีผลต่อสภาพละลายได้
การเปล่ียนแปลง ทางกายภาพ ทางเคมี การเปล่ยี นแปลงท่ที าให้สมบตั ทิ าง มสี ารใหม่ (product)เกดิ ขึน้ ซ่งึ มี กายภาพเปล่ยี นไป สมบตั ติ ่างจากสารเดมิ การเปล่ยี นสถานะ การละลาย การสุกของผลไม้ การเกดิ สนิมเหลก็
เรอ่ื งท่ี 1 องคป์ ระกอบของสารละลาย (2hr.) ภาชนะท่ที าจากเหลก็ กล้าไร้สนิม = iron + chromium + others ป้ องกันไม่ให้เหลก็ เกดิ สนิม
ทบทวนความรกู้ อ่ นเรยี น ในหนงั สอื หน้า 12
สารละลาย เป็ นสารผสมเนือ้ เดยี ว (homogeneous mixture) เกดิ จากสารบริสุทธ์ิอย่างน้อย 2 ชนิดขนึ้ ไปมารวม เป็ นเนือ้ เดยี วกนั - สารทม่ี ปี ริมาณมากกว่า เรียกว่า ตัวทาละลาย (Solvent) - สารทม่ี ปี ริมาณน้อยกว่า เรียกว่า ตัวละลาย (Solute) เช่น นา้ ตาล 5 g + นา้ 100 cm3 (นา้ เชื่อม )
ชนิดของสารละลาย สารละลายที่เป็ นของแขง็ สารละลายทเ่ี ป็ นของเหลว สารละลายท่เี ป็ นก๊าซ เช่น นา้ เกลอื นา้ เช่ือม เช่น อากาศก๊าซผสม เช่น ทองเหลอื ง ต่างๆ (ทองแดง + สังกะสี) น้าส้มสายชู นาก (ทองคา+ ทองแดง) (น้า + กรดแอซิตกิ ) ใช้สถานะของสารละลายเป็ นเกณฑ์
Activity 2.1 : How to specify solute and solvent? จุดประสงค์ : วเิ คราะห์ข้อมูลและอธบิ ายเกณฑ์ท่ใี ช้ระบุตัวละลายและตัวทา ละลายในสารละลาย Book p. 14-15 1 hour
Answer the questions
Answer the questions
สารละลาย (Solution) - ถ้าสารทม่ี ารวมตวั กนั เป็ นสารละลายมสี ถานะ ต่างกนั สารท่ีมสี ถานะเหมอื นกบั สารละลายจะเป็ น ตวั ทาละลาย (solvent) - ถ้าสารทม่ี ารวมตวั กนั เป็ นสารละลายมสี ถานะ เดยี วกนั สารทมี่ ปี ริมาณมากกว่าจะเป็ นตวั ทาละลาย ส่วนสารทมี่ ปี ริมาณน้อยกว่าจะเป็ นตวั ละลาย (solute)
ปริมาณองคป์ ระกอบในอะมลั กมั อดุ ฟัน เป็นดงั นี้ 1. สารใดเป็ นตวั ละลาย สารใดเป็ นตวั ทาละลาย ทราบได้อย่างไร
2. สารละลายอ่นื ๆ ในชีวติ ประจาวนั ท่มี ีสถานะเป็ นของแขง็ ของเหลว และแก๊ส มีอะไรบ้าง ยกตวั อย่าง และระบวุ ่ามีสารใดเป็ นตวั ละลายและตวั ทาละลาย
gasohol benzine(gasoline) + ethanol
gasohol example %benzine %ethanol Gasohol E20 80 20 Gasohol E85 15 85
เรอ่ื งท่ี 2 สภาพละลายไดแ้ ละปจั จยั ทม่ี ผี ลตอ่ สภาพละลายได้ (7 hr.)
ทบทวนความรกู้ อ่ นเรยี น ในหนงั สอื หน้า 17
Activity 2.2 : What is saturated solution? จุดประสงค์ : สังเกตและบรรยายการละลายของสาร Book p. 18 1 hour
ตวั อยา่ งผลการทากจิ กรรม ลักษณะของโซเดยี มไฮโดรเจนคาร์บอเนต เป็ นของแข็งสขี าว ไม่มีกล่นิ จานวนช้อน ผลการสังเกต ของโซเดียม ของแขง็ สีขาวหายไปหมดอย่างรวดเร็ว ได้ของเหลวใส ไม่มสี ี ไฮโดรเจน คาร์ บอเนต 1 2 ของแขง็ สขี าวหายไปหมดอย่างรวดเร็ว ได้ของเหลวใส ไม่มสี ี 3 ของแขง็ สขี าวค่อย ๆ หายไปหมด เน่ืองจากการละลายของสารช้าลง ได้ของเหลวใส ไม่มีสี 4 ของแขง็ สีขาวหายไปหมดอย่างช้า ๆ ได้ของเหลวใส ไม่มีสี 5 ของแขง็ สีขาวหายไปบางส่วน มบี างส่วนเหลอื อย่ใู นของเหลวใส ไม่มสี ี
answer
answer
ใช้ปริมาณของตวั ละลายในสารละลายเป็ นเกณฑ์ สารละลายไม่อม่ิ ตวั สารละลายอม่ิ ตวั สารละลายท่มี ีตัวละลายละลายอย่นู ้อย สารละลายทมี่ ีตวั ละลายละลายอยู่เตม็ ท่ี กว่าปกติท่ีควรละลายในหน่ึงหน่วย ในหนึ่งหน่วยปริมาตรของตวั ทาละลาย ปริมาตรของตวั ทาละลาย เมือ่ ใส่ตัว ถ้าใส่ตวั ละลายลงไปอกี จะไม่ละลายที่ ละลายลงไปอกี กส็ ามารถละลายได้อกี อณุ หภูมคิ งท่ี
สารละลายอ่มิ ตวั (Saturated Solution) เป็ นสารละลายท่ตี วั ละลายไม่สามารถละลายได้หมด จะไม่มีการละลายเพ่มิ อีกแม้จะใส่ตัวละลายเพ่มิ อาจสังเกตได้จากการท่มี ตี วั ละลายตกตะกอน โดยปริมาณมากท่สี ุดของตวั ละลายท่สี ามารถละลายได้ใน ตวั ทาละลายจานวนหน่ึง เรียกว่า สภาพละลายได้ของสาร (solubility)
Table 2.1 solubility of matter in 100 gram of water at 20°C matter solubility in 100 gram of water at 20°C Sugar(sucrose) 202 Glucose 90 36 salt(Sodium chloride) 32 Potassium nitrate 32 Copper (II) sulfate 10 Sodiumhydrogencarbonate At 20°C : 100 gram of water can dissolve glucose 90 gram(maximum) that make saturated solution. If you get glucose more than 90 gram for example 110 gram. 110 gram of glucose in 100 gram of water at this temp. glucose can be dissolved only 90 gram and 20 gram of glucose can not be dissolved (sedimentation).
คาถามระหวา่ งเรยี น หน้า 19 1. จากตาราง 2.1 สารใดละลายได้มากท่สี ุดในนา้ ท่อี ุณหภมู ิ 20 องศา เซลเซยี ส จากตาราง 2.1 นา้ ตาลทรายละลายได้มากท่สี ุดท่อี ุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซียส คอื 202 กรัม ในนา้ 100 กรัม 2. ถ้าใช้นา้ 300 กรัม จะสามารถละลายจุนสีได้สูงสุดก่กี รัม จงึ จะได้ สารละลายอ่มิ ตวั พอดีท่อี ุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซียส ถ้าใช้นา้ 300 กรัมจะสามารถละลายจุนสไี ด้สงู สุด 96 กรัม จะได้สารละลาย อ่มิ ตัวพอดีท่อี ุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซยี ส
Activity 2.3 : type of solvent and how does the solvent affect the solubility of the substance? จดุ ประสงค์ : ทดลองและอธิบายผลของชนิดตัวละลายและตัวทาละลายท่มี ตี ่อ สภาพละลายได้ของดีเกลือและพมิ เสนในตวั ทาละลายท่เี ป็ นนา้ และเอทานอล Book p. 20 1 hour 30 min
ตวั อยา่ งผลการทากจิ กรรม Type of Volume of Type of Quantity of solute that solvent solvent solute can be dissolved (spoon) (cm3) water 5 Epsom salts 6 water 5 borneol less than 1 ethanol 5 Epsom salts less than 1 ethanol 5 borneol 10
answer
answer
o สารบางชนิดละลายได้ดีในตัวทาละลายหน่ึง แต่ไม่ละลายในตัวทาละลายอ่นื o ชนิดของตัวละลายและตัวทาละลายมผี ลต่อสภาพละลายได้ของสาร o การเตรียมสารละลายจงึ ต้องคานึงถงึ ความเหมาะสมระหว่างตัวละลายและตวั ทาละลาย o สารหลายชนิดละลายได้ดีในนา้ จงึ ใช้นา้ เป็ นตวั ทาละลาย แต่สารบางชนิด o เช่น สีทาเลบ็ ละลายในนา้ ได้น้อยมาก แต่ละลายได้ดีในนา้ ยาล้างเลบ็ ซ่งึ มี ส่วนผสมหลักเป็ นแอซีโตน (acetone) การล้างสที าเลบ็ จงึ ใช้นา้ ยาล้างเลบ็ แทนนา้
What is acetone? Acetone is a powerful solvent that is used primarily in industrial and laboratory settings, but is safe enough for household applications such as removing nail polish. Acetone is currently produced from petrochemicals as a co-product of phenol, however there is a rich history of high purity acetone being made from the fermentation of sugars derived from corn and other agricultural products.
การทาใหส้ ารบางชนิดละลายเพมิ่ ขน้ึ หรอื ลดลง สามารถทาไดโ้ ดยเปลย่ี นตวั ทาละลาย แต่ถา้ เราไมส่ ามารถเปลย่ี นตวั ทาละลายเป็นชนิดอ่นื ได้ เชน่ การชงกาแฟดาดว้ ยน้า How to dissolve more black coffee in the water?
Activity 2.4 : How does the temperature affect the solubility of the substance? จดุ ประสงค์ : ออกแบบการทดลอง ทดลอง และอธิบายผลของอุณหภูมทิ ่ีมีต่อ สภาพละลายได้ของจุนสีในน้า Book p. 22 1 hour 30 min
สมมติฐาน (Hypothesis) หมายถงึ ความเช่อื ของบคุ คลใดบคุ คลหน่ึง หรือ ของกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงหรืออาจ กล่าวได้ว่า สมมตฐิ านเป็ นส่งิ ท่บี คุ คลหรือกลุ่มบุคคลคาดว่าจะเกดิ ขนึ้ โดยท่คี วาม เช่อื หรือส่งิ ท่คี าดนัน้ จะเป็ นจริงหรือไม่กไ็ ด้ การตัง้ สมมตฐิ านท่ดี ี ควรมีลักษณะดังนี้ 1) เป็ นสมมตฐิ านท่เี ข้าใจง่าย มักนิยมใช้วลี “ถ้า…ดังนัน้ ” 2) เป็ นสมมติฐานท่แี นะลู่ทางท่จี ะตรวจสอบได้ 3) เป็ นสมมตฐิ านท่ตี รวจได้โดยการทดลอง 4) เป็ นสมมติฐานท่สี อดคล้องและอยู่ในขอบเขตข้อเทจ็ จริงท่ไี ด้จากการ สังเกตและสัมพันธ์กับปัญหาท่ตี ัง้ ไว้ สมมตฐิ านท่เี คยยอมรับอาจล้มเลกิ ได้ถ้ามี ข้อมูลจากการทดลองใหม่ๆ มาลบล้าง
answer
answer
alum o Room Temp. สารส้มละลายนา้ ได้เลก็ น้อย o หากละลายสารส้มในนา้ เกนิ จุดอ่มิ ตัวจะเหลือสารส้มท่ไี ม่ละลายอยู่ใน สารละลาย o เม่อื ให้ความร้อนแก่สารละลาย สารส้มจะละลายได้มากขึน้ หรือละลายจนหมด o เม่ือปล่อยให้สารละลายของสารส้มท่รี ้อนให้มีอุณหภมู ลิ ดลง จะสังเกตเหน็ เกลด็ สารส้มเพ่มิ ขึน้ Therefore, the temperature is one of the factors that affect the solubility of the substance.
Pix 2.5 in book p.23 • When the temperature rises ,the solubility of Cs2SO4 most substances increases. • At 30°C NaCl can be dissolved 36 gram per 100 gram of water • When increase the temperature to 90°C NaCl can be dissolved 40 gram per 100 gram of water How about Cesium Sulfate?
เฉลยคาถามระหวา่ งเรยี น ในหนงั สอื หน้า 23
Solubility of gases decrease when the temperature increases.
Global warming Ocean warming leads to deoxygenation – a reduction in the amount of oxygen dissolved in the ocean – and sea-level rise – resulting from the thermal expansion of sea water and continental ice melting.The rising temperatures, coupled with ocean acidification (the decrease in pH of the ocean due to its uptake of CO2), affect marine species and ecosystems and, consequently, the fundamental benefits humans derive from the ocean.
ถ้านักเรียนต้องการเกบ็ รักษาความซ่าของน้าอดั ลมไว้ สามารถทาได้อย่างไรบ้าง แนวคาตอบ ควรปิดฝาขวดนา้ อดั ลมให้แน่นเพื่อรักษาความดนั และแชต่ ้เู ยน็ เพื่อเพ่ิม สภาพละลายได้ของแก๊สในสารละลาย
Solubility of substance depends on Type of solute Type of solvent Temperature Pressure (for gas)
การแยกสารจากสว่ นต่างๆ ของพชื วธิ ีการสกัดสารโดยใช้ตัวทาละลายท่เี หมาะสม เรียก “Solvent extraction”
Search
