หน่วยที่3 เศรษฐศาสตร์น่ารู้

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 5 กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 1 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 3 หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 4 Slide PowerPoint_ส่ือประกอบการสอน บรษิ ัท อกั ษรเจริญทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

3หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ เศรษฐศาสตรน์ า่ รู้ ตัวชี้วัด • อธบิ ำยปจั จัยกำรผลติ สินค้ำและบรกิ ำร • ประยกุ ต์ใชแ้ นวคดิ ของปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงในกำรทำกจิ กรรมตำ่ ง ๆ ในครอบครวั โรงเรยี น และชมุ ชน • อธบิ ำยหลกั กำรสำคญั และประโยชน์ของสหกรณ์ • อธิบำยบทบำทหนำ้ ที่เบอ้ื งต้นของธนำคำร • จำแนกผลดีและผลเสียของกำรกู้ยืม

การเพิ่มมลู ค่าสินค้าและบรกิ าร ผ้ผู ลิตสามารถดาเนนิ การผลติ เพื่อให้เกิดมูลค่าเพม่ิ ได้ โดยสรา้ งประโยชนใ์ นลกั ษณะต่างๆ ดงั น้ี การแปรรปู นาผลผลิตมาเปลย่ี นแปลงรูปแบบ ทาใหส้ นิ ค้ามีมลู คา่ เพมิ่ ข้นึ เชน่ นากลว้ ยน้าวา้ มาแปรรูปเปน็ กล้วยตากอบน้าผงึ้ การเปลยี่ นแปลงสถานท่ี ผู้บริโภคเลอื กซ้ือสนิ ค้าและบรกิ ารไดส้ ะดวกสบาย เชน่ นาเสื้อยืดจากตลาดประตนู า้ มาขายที่ตลาดใกล้บา้ น โดยเพ่มิ ราคาสนิ ค้าได้อีก การใช้ช่วงเวลาทต่ี ่างกัน นาสินคา้ ที่ผู้บรโิ ภคต้องการมาจาหน่ายเปน็ รายแรก หรอื นาสนิ ค้านอกฤดกู าล เชน่ ผลไม้ มาจาหนา่ ยจะมีราคาแพงกวา่ สินค้าชนิดเดยี วกนั ท่ีออกจาหน่ายในช่วงเวลาปกติ การใหบ้ รกิ ารเพ่ิมเติม ผูบ้ ริโภคได้รับความสะดวกมากขนึ้ เชน่ การขายรถยนต์ พรอ้ มมอบกรมธรรมป์ ระกันภัย รถยนต์ หรอื อปุ กรณ์ตกแต่งรถหรอื บรกิ ารตรวจสภาพรถยนตฟ์ รีตามเงอ่ื นไขท่ีกาหนด

ประเภทของปจั จัยการผลิต ปจั จัยการผลติ หมายถงึ สงิ่ ตา่ งๆ ทีน่ ามาใชใ้ นกระบวนการแปรรูปออกมาเปน็ สนิ คา้ และบรกิ าร มี 4 ประเภท 1 แรงงาน 2 ทดี่ นิ และ เป็นแรงงานท้ังกาลังกาย ทรัพยากรธรรมชาติ และความคิดในการผลิต เช่น ทดี่ นิ ป่าไม้ แร่ 3 ทุน 4 ผู้ประกอบการ เปน็ เครื่องมอื ทีม่ นุษย์สร้างข้ึน คือ ผนู้ าทีด่ นิ แรงงาน เพอื่ ใช้ทุ่นแรงในการผลิต และทนุ มาเพอ่ื ผลติ เป็นสินค้า เช่น เครือ่ งจกั รตา่ งๆ และบริการ

ปจั จยั อน่ื ๆ ทเ่ี ปน็ ตัวกาหนดสินคา้ และบริการ สินคา้ และบรกิ ารต่างๆ จะมีปริมาณมากหรอื นอ้ ยขึน้ อยู่กับปจั จัยหลายประการ เช่น ราคาวตั ถุดบิ และราคานา้ มันเชอื้ เพลงิ เทคโนโลยีการผลติ สนิ ค้าและบริการ พฤตกิ รรมของผบู้ ริโภค ถา้ วตั ถุดิบมีราคาสูงขน้ึ สง่ ผลให้ตน้ ทุน การนาวิธีการหรือเคร่ืองมือทางวิทยาศาสตร์ พฤตกิ รรมของผู้บริโภค แตล่ ะบุคคล ในการผลิตสูงขนึ้ ด้วย ราคานา้ มนั ก็มีผลกระทบ มาใช้ หรอื แก้ไขปญั หาเกย่ี วกบั การผลิตสินคา้ จะมลี กั ษณะแตกต่างกนั ตามเพศ ตอ่ ตน้ ทนุ ในการผลิตดว้ ย และบรกิ าร ท้ังในดา้ นเกษตรกรรม อายุ เชน่ พาหนะทใ่ี ชข้ นสง่ สนิ คา้ ตอ้ งจา่ ย และอุตสาหกรรม ระดบั การศกึ ษา คา่ นา้ มนั เพมิ่ ข้นึ คา่ นิยม ศาสนาและความเช่อื

ปัจจัยท่ีมอี ทิ ธพิ ลต่อการเลือกซอ้ื สินค้าและบริการ ราคาสนิ ค้า ชว่ ยการตัดสินใจเลอื กซอ้ื สนิ คา้ และบรกิ าร หากสนิ คา้ มีราคา ถูกลง คนก็จะซื้อของมากขนึ้ รายได้ เปน็ ตวั กาหนดความจาเป็นในการบริโภคของผูบ้ รโิ ภค รวมทั้ง ความสามารถในการบรโิ ภค รสนยิ ม ความเชอื่ ทัศนคติ มคี วามตอ้ งการสนิ ค้าและบริการไมเ่ หมือนกัน เช่น การซอื้ ยา สมนุ ไพรหรือยาแผนปจั จุบนั การโฆษณา เป็นกลยุทธ์ของผูข้ ายหรอื ผู้ผลติ ชักจูงให้ผู้บริโภคตัดสินใจซื้อ สนิ ค้าและบริการของตนเอง สภาพดนิ ฟ้าอากาศ ฤดูหนาว ผ้คู นตอ้ งการอาหารทม่ี ีไขมนั สูงและสวมเสื้อผ้าหนาๆ ส่วนในฤดูรอ้ น ผู้คนต้องการสวมเส้อื ผ้าทบ่ี างๆ



การผลติ สินคา้ และบริการของทอ้ งถ่นิ ตา่ งๆ การผลิตสนิ คา้ และบรกิ ารในพ้ืนทภ่ี ูเขา การผลิตสินคา้ และบรกิ ารในพืน้ ที่ดอน ผลติ ภัณฑจ์ ากไม้ อาหาร พืน้ ท่มี ีปา่ ไม้มาก เหมาะทจ่ี ะนาไมม้ าทาเป็นผลิตภัณฑ์ มกี ารแปรรูปอาหารเกบ็ ไว้รบั ประทานตลอดทงั้ ปี เชน่ การทา เชน่ งานแกะสลักจากไม้ เครอ่ื งเรอื นจากไม้ ปลาร้า ปลาส้ม และผลติ เป็นสนิ ค้าเพื่อสรา้ งรายได้ การปลูกพชื เมอื งหนาว การปลกู พืชทนแลง้ มสี ภาพภูมิอากาศคอ่ นขา้ งหนาวเยน็ เหมาะสาหรับปลูกพชื พนื้ ที่ดอนมสี ภาพอากาศแห้งแลง้ และดนิ ท่ีไม่อดุ มสมบูรณ์ เมอื งหนาว เชน่ แครร์ อต สตรอวเ์ บอรร์ ี มกี ารปลกู พืช เช่น มันสาปะหลงั ปอ สถานทท่ี ่องเท่ียว ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดนิ เผา พ้ืนทม่ี ีทวิ ทัศนท์ ่ีสวยงาม ทาใหเ้ กดิ กจิ การดา้ นการทอ่ งเท่ียว พน้ื ที่ดอนบางแห่งมีดินทเี่ หมาะกบั การทาเคร่อื งป้ันดนิ เผา จานวนมาก เชน่ โรงแรม รีสอร์ต ร้านอาหาร ทาใหเ้ กิดการผลติ เป็นสินค้าสง่ ออกจาหนา่ ยเปน็ จานวนมาก

การผลติ สินค้าและบริการของท้องถ่ินต่างๆ การผลิตสินคา้ และบรกิ ารในพนื้ ทีร่ าบลมุ่ การผลติ สนิ คา้ และบริการในพนื้ ทีช่ ายฝ่งั ทะเล ประมงน้าจืด การปลกู พชื มแี หลง่ น้าอดุ มสมบรู ณ์ ประกอบอาชพี จับและเลีย้ งปลานา้ จืด มีปรมิ าณฝนตกชุก ทาให้มคี วามเหมาะสมในการปลูกพืชที่ ไวจ้ าหน่าย เชน่ ปลาช่อน ปลาตะเพียน ปลาทับทมิ ปลานิล ต้องการน้ามาก เชน่ สะตอ ยางพารา ลองกอง เงาะ การปลูกพืชผกั ผลไม้ ประมงนา้ เค็ม ประกอบอาชพี เกษตรกรรม เชน่ ทานา ทาสวนผกั สวนผลไม้ ประกอบอาชีพประมงนา้ เคม็ ประมงนา้ กร่อย และเพาะเล้ียง เกิดผลผลติ หลากหลายชนดิ ไวจ้ าหน่าย สตั วน์ ้าไว้จาหน่าย เชน่ ปลา ปู กงุ้ หอย ผลิตภัณฑเ์ ครอื่ งจกั สาน สถานท่ที อ่ งเท่ยี ว นิยมปลกู มะพรา้ ว ตาล ลาน และไผ่ และยงั มกี ก ผกั ตบชวา มสี ถานที่ท่ีสวยงามเหมาะสาหรบั ท่องเท่ยี วอยู่หลายแหง่ เช่น ตามแหลง่ น้า ผลติ เป็นเคร่ืองจกั สานสรา้ งรายได้ให้ชุมชน พัทยา หวั หนิ เกาะช้าง เกาะตะรุเตา

หน้าที่เบอื้ งตน้ ของธนาคาร ธนาคารพาณชิ ย์ ธนาคารออมสนิ ระดมเงนิ ออมจากประชาชนทัว่ ไป และเปน็ แหล่งเงนิ ก้ภู ายในประเทศของรฐั บาล รบั ฝากเงิน ธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ธอส.) รบั ฝากเงนิ จากบคุ คลและหา้ งรา้ นท่ัวไป สง่ เสรมิ ให้ประชาชนมบี ้านและที่อย่อู าศัย เปน็ ของตนเอง ใหก้ ยู้ มื เงิน ธนาคารในประเทศไทย ธนาคารเพ่ือการเกษตร และสหกรณก์ ารเกษตร (ธ.ก.ส.) ธนาคารคิดดอกเบีย้ จากผ้ทู ี่กูย้ มื เงนิ ไปลงทุน แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ส่งเสริมและพฒั นาการเกษตรของประเทศ บริการอ่ืน ๆ เช่น ธนาคารทมี่ ีวัตถปุ ระสงคพ์ ิเศษ • ใหเ้ ชา่ ตู้นิรภยั • รับชาระค่าสาธารณูปโภค • ให้บรกิ ารแลกเปลย่ี นเงินตราตา่ งประเทศ • ใหค้ าแนะนาด้านการลงทุน

การฝากเงิน การฝากเงิน คือ การนาเงินไปฝากไว้ทีธ่ นาคารเพ่ือเป็นการเก็บรักษาเงนิ ให้ปลอดภยั และป้องกนั การสูญหาย มกี ารให้ดอกเบ้ียเป็นคา่ ตอบแทนเม่ือฝากเงนิ ตามเง่ือนไขของทางธนาคาร ประเภทของเงินฝาก ไมม่ ีกาหนดระยะเวลาของการรบั ฝาก สามารถถอนออกมาใช้ ดอกเบี้ยเงนิ ฝาก เมือ่ ไรกไ็ ด้ เรียกอกี อยา่ งว่า เงินฝากเผอ่ื เรียกหรอื เงินฝาก เงินฝากออมทรัพย์ สะสมทรพั ย์ เปน็ คา่ ตอบแทน เมอ่ื นาเงนิ ไปฝากไว้กับ ธนาคาร ธนาคารจะคิดดอกเบี้ยตาม เงนิ ฝากกระแสรายวนั สามารถโอนจา่ ยในบญั ชตี นเองให้กบั ผอู้ ่ืนไดด้ ้วยเช็คสงั่ จ่าย เงือ่ นไขของการฝาก โดยอัตราดอกเบย้ี ธนาคารจะทาการโอนเงนิ ตามจานวนท่ีระบุให้กบั ผู้ที่นาเชค็ เงินฝากแตล่ ะประเภทจะไมเ่ ท่ากัน มาขึ้นเงนิ เงนิ ฝากประจา ผูฝ้ ากเลือกกาหนดระยะเวลาของการฝากตามท่ธี นาคารระบุ ผู้ฝากจะได้รับดอกเบยี้ สูงหากฝากระยะยาว แตถ่ ้าถอนเงิน ก่อนกาหนด ดอกเบย้ี ก็จะลดลง

การถอนเงนิ 1 การถอนเงนิ มีขัน้ ตอนการปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี 4 เตรียม 23 รอ • สมุดค่ฝู ากของธนาคารท่ี เดนิ ทาง กรอก • เจา้ หน้าท่ีตรวจสอบหลกั ฐาน ไปถอนเงิน และทารายการเสรจ็ • ไปทธ่ี นาคารทีเ่ ราฝากเงิน • กรอกรายละเอียดตา่ งๆ • บัตรประจาตัวประชาชน • รอรบั บตั รคิว (ถา้ มี) ในใบถอนเงิน • รับเงนิ ตามจานวนที่ถอน พรอ้ มกบั สมุดค่ฝู ากท่ลี ง • นาใบถอนเงนิ พร้อมสมุด รายการยอดเงนิ คงเหลือ คฝู่ ากและบตั รประชาชน เรยี บรอ้ ยแลว้ ไปยน่ื ที่เจ้าหนา้ ทธ่ี นาคาร ตามควิ

การกูย้ มื เงนิ การทบี่ ุคคลหนง่ึ ได้ยืมเงินจากอีกบุคคลหน่งึ การคิดอัตราดอกเบ้ียกู้ยมื เพอื่ นาไปใชป้ ระโยชน์ตามวัตถุประสงคท์ ่ตี ้องการ ตามท่กี ฎหมายกาหนด คือ ผใู้ ห้กู้ ดอกเบ้ยี ไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 15 บาท ต่อปี หรืออัตราร้อยละ 1.25 บาทตอ่ เดือน ผูก้ ู้ ผลดี ผลเสีย ผูก้ ้สู ญั ญาวา่ จะนาเงินท่ียืมมาคืนภายในระยะเวลาทก่ี าหนด • มีเงนิ ใช้จ่ายในยามจาเป็น • ผู้กมู้ กั กเู้ งินเกินความจาเป็น ตามสญั ญาก้ยู มื พร้อมกบั ชาระดอกเบยี้ ตามเงื่อนไขท่ีตกลง • ทาใหม้ กี ารซื้อขายสนิ ค้าและ ทาใหเ้ กดิ นสิ ยั ใชจ้ า่ ยฟุ่มเฟออ ย บรกิ ารเพ่มิ มากข้ึน • การกู้เงินนอกระบบจะจ่าย • การกู้เงินในระบบ ยุตธิ รรมตอ่ ดอกเบีย้ ในอตั ราทส่ี งู กว่า กฎหมายกาหนด ผกู้ ู้ มีกฏเกณฑท์ ีแ่ นน่ อน

เศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ทางสายกลาง พอประมาณ มีภมู คิ ุ้มกัน มเี หตผุ ล ในตวั ทดี่ ี ความรู้ คณุ ธรรม รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวัง ซื่อสัตย์สุจรติ ขยนั อดทน สตปิ ญั ญา แบง่ ปนั เปน็ แนวพระราชดารขิ องรัชกาลท่ี 9 นาไปสู่ ทพี่ ระองค์ทรงชีแ้ นะแนวทางใหป้ ระชาชนดาเนนิ ชวี ิต เศรษฐกิจ / สังคม / สิง่ แวดล้อม / วัฒนธรรม อยบู่ นความพอประมาณ พออยู่ พอกิน พอใช้ สมดลุ / พร้อมรบั ต่อการเปลี่ยนแปลง เป็นพื้นฐานในการพฒั นาประเทศใหเ้ จริญกา้ วหนา้ อยา่ งม่นั คง

เศรษฐกจิ พอเพียง การนาหลกั เศรษฐกิจพอเพยี งไปประยุกตใ์ ช้ในชวี ิตประจาวัน ระดบั ครอบครวั ระดับโรงเรียน ระดบั ชุมชน • สมาชิกในครอบครัวใชจ้ า่ ยอย่างประหยัด • สรา้ งเสริมนสิ ัยการใชท้ รพั ยากรในโรงเรียน • รวมกลุ่มกัน ชว่ ยเหลอื กันในดา้ นต่าง ๆ • ประกอบอาชพี สุจรติ หารายได้เสรมิ • ไมย่ ุ่งเกยี่ วการพนัน อยา่ งประหยัด เชน่ ด้านเศรษฐกจิ ด้านสวัสดกิ าร • ทาบญั ชีรายรับ-รายจ่าย • ใช้อปุ กรณอ์ ยา่ งถูกวิธี • สร้างเครอื ขา่ ยใหข้ ้อมลู ความรแู้ ละ • ไม่ทาอะไรเกินตวั • ฝึกวางแผนการทางานเปน็ ขัน้ ตอน ขา่ วสารตา่ ง ๆ ระหว่างกัน

สหกรณ์ การรวมกลมุ่ กันตั้งแต่ 10 คนข้ึนไป ไมม่ ุง่ เพื่อแสวงหากาไร ด้วยความสมคั รใจ แบ่งปนั ผลประโยชนอ์ ยา่ งยตุ ธิ รรม โดยเป็นเจ้าของร่วมกัน ยึดตามหลักประชาธปิ ไตย สหกรณ์

สหกรณ์ จดุ มงุ่ หมายของสหกรณ์ ลักษณะของสหกรณ์ • สมาชกิ ไดร้ วมกลมุ่ ผลติ สินค้าและบรกิ าร จาหน่ายสินค้า เป็นองค์กรของกล่มุ บคุ คล มกี ารประกอบกิจการ เพื่อให้สมาชิกไดร้ ับประโยชน์ ช่วยเหลือสมาชกิ มากกว่า มใิ ช่ของคนใดคนหน่ึง เชน่ ต้องการผลกาไร การรวมกลุ่มเปน็ ไปโดย ผลิต จาหนา่ ย เปน็ ต้น • แลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ ยกระดับเศรษฐกจิ และสังคม ความสมคั รใจของสมาชิก ของสมาชิกใหอ้ ยดู่ กี นิ ดี รักสามคั คี มีประชาธิปไตย และ อยรู่ ว่ มกันอยา่ งสงบสุข เจ้าของ คือ สมาชิกของสหกรณ์ทุกคน สหกรณ์อกั ษร ควบคมุ ดาเนนิ งาน ตอบสนองต่อ โดยใช้หลักประชาธปิ ไตย ด้านเศรษฐกจิ ของกลมุ่ สมาชกิ

สหกรณ์ สหกรณ์ การเกษตร สหกรณ์การประมง สหกรณ์ออมทรัพย์ ประเภท สหกรณ์ สหกรณ์บริการ ในประเทศไทย สหกรณ์นคิ ม สหกรณร์ า้ นค้า สหกรณ์ เครดติ ยเู นย่ี น

สหกรณ์ ฝึกให้รู้จกั พงึ่ พาตนเอง สร้างความเป็นประชาธิปไตย และพ่ึงพากนั ประโยชนข์ องสหกรณ์ ภายในกลมุ่ ชว่ ยให้เกิดความสามัคคี ชว่ ยให้สมาชกิ มชี ีวิตและ ภายในกลุ่ม ความเปน็ อยดู่ ขี ึ้น