OSH-Management-System-Standard-2020

1 (รา่ ง) มาตรฐานระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน Occupational Safety and Health Management System Standard จดั พมิ พโ์ ดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน) กระทรวงแรงงาน

ช่ือหนังสอื : มาตรฐานระบบการจดั การด้านความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน Occupational Safety and Health Management System Standard (สสปท. 1-4-01-00-2562) ชือ่ ผแู้ ตง่ : คณะทำงำนจัดทำมำตรฐำนระบบกำรจดั กำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน ปีทพ่ี ิมพ์ : ปี พ.ศ. 2562 ครง้ั ทพี่ ิมพ์ : จัดพิมพ์คร้งั ที่ 1 โรงพมิ พ์ : บรษิ ทั ชยำกร พริ้นตงิ้ จำกัด 27 ถนนเพชรเกษม 81 แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรุงเทพมหำนคร 10160 โทรศพั ท์ 02 8120770 ISBN : ...9..7..8..-..6..1..6..-..8..0..2..6...-.0..8...-.3...............

หน้ำ ก คณะอนกุ รรมการวชิ าการ 1. นำงสำวสดุ ธดิ ำ กรงุ ไกรวงศ์ ประธำนคณะอนุกรรมกำร 2. นำยวเิ ลิศ เจติยำนุวตั ร อนุกรรมกำร 3. นำยเกยี รตศิ ักด์ิ บญุ สนอง อนุกรรมกำร 4. นำงลดั ดำ ต้งั จนิ ตนำ อนกุ รรมกำร 5. นำยสบื ศักดิ์ นนั ทวำนิช อนุกรรมกำร 6. นำยประมขุ โอศริ ิ อนุกรรมกำร 7. ผอู้ ำนวยกำรสำนกั วจิ ัยและพัฒนำ อนุกรรมกำร 8. ผู้อำนวยกำรสำนักบริกำรวชิ ำกำร อนุกรรมกำร 9. นำยธนกฤต ธนวงศโ์ ภคิน อนกุ รรมกำรและเลขำนุกำร

หน้ำ ข คณะทางาน จดั ทามาตรฐานระบบการจัดการดา้ นความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1. นำงสำวสุดธิดำ กรงุ ไกรวงศ์ ประธำนคณะทำงำน 2. นำยวิเลศิ เจติยำนวุ ตั ร คณะทำงำน 3. นำงลดั ดำ ต้ังจนิ ตนำ คณะทำงำน 4. นำยโสภณ พงษ์โสภณ คณะทำงำน 5. นำงพรทพิ ย์ ทองเอีย่ ม คณะทำงำน 6. นำยวิชติ เอื้อสมำนจิต คณะทำงำน 7. นำยเสริมศักดิ์ อยู่เป็นสขุ คณะทำงำน 8. นำยธนกฤต ธนวงศ์โภคนิ คณะทำงำน 9. นำยพฤทธิพงศ์ สำมสงั ข์ คณะทำงำน 10. นำงสำวสภุ ำรัตน์ คะตำ คณะทำงำน 11. นำงสำวปำนฤทยั ไชยสทิ ธิ์ คณะทำงำน 12. นำงสำวจิรนนั ทน์ อนิ ทร์มณี คณะทำงำน 13. นำงสำวณฐั จติ อน้ เมฆ คณะทำงำน 14. นำงสำวอังคณำ ใหมจ่ นี คณะทำงำน 15. นำงสำวอภิสรำ พระสมงิ คณะทำงำน 16. นำงสำวพชั พร ศรีสงวน คณะทำงำน 17. นำงสำวนันทิชำ อรชร คณะทำงำน 18. นำงสำวมำลนิ ี มสุ กิ ะ คณะทำงำน

หนา้ ค คานา สถำบันส่งเสริมควำมปลอดภัยอำชีวอนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน) ภำยใต้กำร กำกับดูแลของรัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงแรงงำน มีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริมควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดยกำหนดอำนำจหน้ำที่หน่ึงของสถำบันส่งเสริมควำมปลอดภัยอำชีวอนำมัยและ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน) คือ กำรพัฒนำและสนับสนุนกำรจัดทำมำตรฐำนเพื่อส่งเสริม ควำมปลอดภัย อำชวี อนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน กระทรวงแรงงำนได้ออกกฎกระทรวงกำหนดมำตรฐำนในกำรบริหำรและกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2553 ลงวันที่ 24 มิถุนำยน 2553 กำหนดให้สถำน ประกอบกิจกำรที่มีลูกจ้ำงตั้งแต่ 50 คนข้ึนไป นำยจ้ำงต้องจัดให้มีระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ซึง่ อยำ่ งน้อยต้องประกอบด้วย 1) นโยบำยดำ้ นควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 2) โครงสรำ้ งกำรบริหำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 3) แผนงำนดำ้ นควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน และกำรนำไปปฏบิ ตั ิ 4) กำรประเมนิ ผลและทบทวนกำรจดั กำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 5) กำรดำเนินกำรปรับปรุงดำ้ นควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน เพ่ือให้สถำนประกอบกิจกำรมีแนวทำงในกำรปฏิบัติให้สอดคล้องกับกฎกระทรวงฯ ดังกล่ำว สถำบันส่งเสริม ควำมปลอดภัยฯ จงึ ไดจ้ ดั ทำมำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน และจำกกำรที่สถำนประกอบกิจกำรได้นำมำตรฐำนไปดำเนินกำรด้วยควำมสมัครใจใน พ.ศ. 2562 จำนวนกว่ำ 50 แห่ง พบว่ำ ยังมีข้อควรปรับปรุงบำงส่วน สถำบันส่งเสริมควำมปลอดภัย ฯ จึงได้นำมำตรฐำนดังกล่ำวมำทบทวนอีก คร้ัง โดยรวบรวมข้อเสนอแนะและข้อสังเกตจำกคณะท่ีปรึกษำ นักวิชำกำร และผู้เก่ียวข้องมำประกอบกำรพิจำรณำ เพอื่ ใหส้ ถำนประกอบกจิ กำรทุกประเภทสำมำรถนำมำตรฐำนฉบบั นี้ไปดำเนนิ กำรในกำรจดั กำรควำมปลอดภยั อำชวี อ นำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนให้เป็นระบบอย่ำงมีประสิทธิภำพ เพ่ือควำมปลอดภัยและสำมำรถพัฒนำ ศักยภำพองคก์ รสมู่ ำตรฐำนสำกลไดต้ ่อไป สถำบันส่งเสรมิ ควำมปลอดภยั อำชีวอนำมยั และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)

สารบญั เรื่อง หน้า คณะอนกุ รรมกำรวชิ ำกำร ก คณะทำงำนจัดทำมำตรฐำนระบบกำรจดั กำรดำ้ นควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ข คำนำ ค 1. บทนำ 1 2. ขอบข่ำย 2 3. คำนยิ ำม 2 4. ข้อกำหนด 3 3 4.1 ขอ้ กำหนดทว่ั ไป 4 4.2 นโยบำยควำมปลอดภัย อำชีวอนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 4 4.3 โครงสร้ำงกำรบริหำรด้ำนควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 6 4.4 แผนงำนด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน และกำรนำไปปฏบิ ตั ิ 8 4.5 กำรประเมินผลและกำรทบทวนกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม 9 ในกำรทำงำน 10 4.6 กำรดำเนนิ กำรปรับปรุงด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 5. เอกสำรอำ้ งองิ สถำบนั สง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมยั และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หนำ้ 1 1. บทนา มำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนฉบับน้ีจัดทำข้ึน เพื่อเปน็ แนวทำงใหส้ ถำนประกอบกจิ กำรนำไปปฏิบัติใหส้ อดคล้องกับกฎกระทรวงกำหนดมำตรฐำนในกำรบริหำรและ กำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2553 ลงวันที่ 24 มิถุนำยน 2553 กำหนดให้สถำนประกอบกิจกำรที่มีลูกจ้ำงต้ังแต่ 50 คนข้ึนไป นำยจ้ำงต้องจัดให้มีระบบกำร จัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนของสถำนประกอบกิจกำร ซ่ึงนำไปสู่ กำรดำเนนิ กำรในเรอ่ื งมำตรฐำนระบบกำรจดั กำรดำ้ นควำมปลอดภัย อำชีวอนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนท่ีมี ประสิทธิภำพและสำมำรถนำไปต่อยอดสู่ระบบมำตรฐำนสำกลได้ รวมทั้งส่งเสริมภำพลักษณ์ ควำมรับผิดชอบที่มี ต่อสถำนประกอบกิจกำร ซึ่งจะทำใหเ้ กดิ ควำมมัน่ ใจในกำรประกอบกิจกำร โดยแนวคิดของมำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนจะ ครอบคลุมระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนท่ีสถำนประกอบกิจกำร ต้องนำไปปฏิบัติ เพ่ือป้องกันและแก้ไขปัญหำด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำนดงั ภำพ สถำบันส่งเสรมิ ควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัยและสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)

หนำ้ 2 2. ขอบข่าย มำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนได้จัดทำข้ึน โดยมีขอบข่ำยประกอบดว้ ย 1) นโยบำยด้ำนควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 2) โครงสรำ้ งกำรบรหิ ำรด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 3) แผนงำนด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน และกำรนำไปปฏบิ ตั ิ 4) กำรประเมินผลและทบทวนกำรจดั กำรดำ้ นควำมปลอดภัย อำชีวอนำมยั และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 5) กำรดำเนินกำรปรบั ปรงุ ด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 3. คานิยาม ควำมหมำยของคำท่ีใช้ในมำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน มีดงั ตอ่ ไปน้ี 3.1 กฎหมายความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน หมำยถึง พระรำชบัญญัติ ควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน พ.ศ.2554 และกฎหมำย ควำมปลอดภยั อ่นื ๆ ที่เกย่ี วขอ้ ง 3.2 ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน หมำยถึง กำรกระทำหรือสภำพ กำรทำงำน ซึ่งปลอดจำกเหตุอันจะทำให้เกิดกำรประสบอันตรำยต่อชีวิต ร่ำงกำย จิตใจหรือสุขภำพ อนำมยั อนั เน่อื งจำกกำรทำงำนหรือเกี่ยวกับกำรทำงำน 3.3 วัตถุประสงค์ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน หมำยถึง จุดมุ่งหมำยด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ท่ีต้องกำรบรรลุผล ซง่ึ กำหนดขึน้ โดยสถำนประกอบกจิ กำร 3.4 สถานประกอบกจิ การ หมำยถงึ หนว่ ยงำนแตล่ ะแห่งของนำยจ้ำงที่มลี กู จำ้ งทำงำนอยู่ในหน่วยงำน 3.5 นายจ้าง หมำยถึง นำยจ้ำงตำมพระรำชบัญญัติควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมใน กำรทำงำน พ.ศ. 2554 3.6 ลูกจ้าง หมำยถึง ลูกจ้ำงตำมพระรำชบัญญัติควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมใน กำรทำงำน พ.ศ. 2554 3.7 ผู้แทนนายจ้างระดับบรหิ าร หมำยถงึ ลูกจ้ำงระดับบริหำรซึ่งมีอำนำจหนำ้ ท่ีกระทำกำรแทนนำยจ้ำง สำหรับกรณีกำรจ้ำง กำรลดค่ำจ้ำง กำรเลิกจ้ำง กำรให้บำเหน็จ กำรลงโทษหรือกำรวินิจฉัยข้อร้องทุกข์ และไดร้ ับมอบหมำยเป็นหนงั สอื ให้กระทำกำรแทนนำยจ้ำง 3.8 อันตราย หมำยถึง สภำวกำรณ์ที่มเี หตอุ ันจะทำให้เกิดควำมสญู เสีย 3.9 อุบัติเหตุ หมำยถึง เหตุกำรณ์ท่ีไม่มีผู้ใดตั้งใจให้เกิด เม่ือเกิดข้ึนแล้วมีผลทำให้เกิดกำรบำดเจ็บ หรือ เสยี ชีวติ หรือทรัพยส์ ินเสียหำย สถำบันสง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัยและสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หนำ้ 3 3.10 เหตุการณ์เกือบเป็นอุบัติเหตุ หมำยถึง เหตุกำรณ์ท่ีไม่มีผู้ใดตั้งใจให้เกิด เม่ือเกิดแล้วไม่มีผลของ กำรบำดเจ็บ หรอื เสียชีวติ หรอื ทรัพย์สินเสียหำย 3.11 ความสญู เสีย หมำยถงึ กำรบำดเจบ็ หรอื เสยี ชวี ิตหรอื ทรัพย์สินเสียหำยหรือเจบ็ ปว่ ยหรอื เป็นโรค 3.12 การจัดการความเส่ียง หมำยถึง กำรชี้บ่งอันตรำย กำรประเมินควำมเสี่ยง และกำรจัดทำแผนจัด กำรควำมเส่ยี ง 3.13 การชบ้ี ง่ อันตราย หมำยถงึ กระบวนกำรค้นหำและแจกแจงองค์ประกอบของอันตรำย 3.14 ความเสี่ยง หมำยถงึ ระดับของอนั ตรำยท่บี ง่ บอกว่ำยอมรับได้หรือยอมรับไม่ได้ 3.15 การประเมินความเสย่ี ง หมำยถงึ กระบวนกำรจัดระดบั ของอนั ตรำย โดยพิจำรณำจำกควำมสัมพันธ์ ของโอกำสทีจ่ ะเกิดควำมสูญเสียและผลของควำมรุนแรงจำกควำมสญู เสยี 3.16 แผนจัดการความเสย่ี ง หมำยถึง แผนงำนลดควำมเสย่ี งและแผนงำนควบคุมควำมเสย่ี ง 3.17 การตรวจประเมนิ หมำยถงึ กระบวนกำรที่เปน็ ระบบ เป็นอสิ ระ และกำหนดไวเ้ ป็นลำยลกั ษณ์อักษร เพื่อดำเนนิ กำรให้ได้มำซ่ึงหลักฐำนตรงตำมข้อกำหนด โดยพจิ ำรณำจำกเอกสำร กำรสมั ภำษณ์ กำรสังเกต ในพื้นท่ีทำงำน เพ่ือนำมำประเมินควำมสอดคล้องตำมข้อกำหนดให้เป็นไปตำมเกณฑ์กำรตรวจ ประเมนิ 3.18 ระเบียบปฏิบัติงาน หมำยถึง กำรอธิบำยภำพรวมของกำรทำงำนในกระบวนกำรทำงำนวำ่ เก่ียวข้อง กบั อะไร ใคร เมื่อไร ทไ่ี หน อยำ่ งไร มเี อกสำรอะไรบำ้ งทีเ่ กย่ี วขอ้ ง 3.19 ขั้นตอนและวธิ ีปฏิบัติงาน หมำยถงึ กำรอธบิ ำยว่ำแต่ละข้ันตอนงำนมีรำยละเอียดกำรปฏิบตั งิ ำนอยำ่ งไร 3.20 บันทึก หมำยถงึ เอกสำรซึ่งแสดงผลหรือเป็นหลักฐำนกำรดำเนินกำรของกจิ กรรม 3.21 เอกสาร หมำยถงึ ขอ้ มูล และสือ่ สนบั สนนุ อำจเป็นกระดำษ ภำพถ่ำย ตวั อย่ำงตน้ แบบ อปุ กรณ์เก็บ ข้อมูลจำกคอมพิวเตอร์ ข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ หรือส่ิงต่ำง ๆ ที่สำมำรถนำมำแสดงเป็นหลักฐำนให้ เหน็ ได้ 4. ข้อกาหนด 4.1 ข้อกาหนดทวั่ ไป นำยจ้ำงต้องจัดให้มีระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมใน กำรทำงำน ซ่ึงอย่ำงน้อยต้องประกอบดว้ ย 1) นโยบำยด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 2) โครงสร้ำงกำรบรหิ ำรด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 3) แผนงำนดำ้ นควำมปลอดภยั อำชีวอนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน และกำรนำไปปฏบิ ตั ิ 4) กำรประเมินผลและทบทวนกำรจัดกำรดำ้ นควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 5) กำรดำเนินกำรปรบั ปรุงด้ำนควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน สถำบนั ส่งเสรมิ ควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หนำ้ 4 4.2 นโยบายดา้ นความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน 4.2.1 นำยจ้ำงต้องกำหนดนโยบำยด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดย จดั ทำเป็นเอกสำรพร้อมท้งั ลงนำม ซึง่ นโยบำยดังกล่ำวตอ้ ง 1) เหมำะสมกบั ขนำด ลักษณะกิจกรรม และควำมเส่ยี งของสถำนประกอบกจิ กำร 2) เป็นกรอบในกำรกำหนดและทบทวนวัตถุประสงค์ด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 3) แสดงควำมมุง่ มั่นเพอ่ื ปอ้ งกนั มใิ ห้เกิดควำมสญู เสีย 4) แสดงควำมมุ่งมั่นในกำรปฏิบัติตำมกฎหมำยควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน และสนับสนนุ กำรจดั สรรเวลำและทรพั ยำกรเพ่ือนำนโยบำยไปสูก่ ำรปฏิบตั ิ 4.2.2 นำยจ้ำงต้องให้ลูกจ้ำงมีส่วนร่วมในกำรกำหนดนโยบำยด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 4.2.3 มีกำรทบทวนนโยบำยด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ตำมระยะเวลำท่ีเหมำะสม เพื่อให้มั่นใจว่ำนโยบำยที่กำหนดข้ึนมีควำมเหมำะสมกับสถำน ประกอบกิจกำร 4.2.4 มีกำรสอ่ื สำรใหล้ กู จำ้ งทรำบอย่ำงทัว่ ถึง 4.3 โครงสร้างการบรหิ ารดา้ นความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 4.3.1 โครงสร้ำงกำรบริหำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดยนำยจำ้ งต้องดำเนนิ กำรดงั นี้ 1) ต้องกำหนดหน้ำที่และควำมรับผิดชอบของบุคลำกร คณะบุคคล และหน่วยงำนด้ำน ควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดยให้เป็นควำมรับผิดชอบ ของสำยงำนบังคบั บญั ชำตำมลำดบั จัดทำเป็นเอกสำร และสื่อสำรใหท้ รำบโดยท่วั กัน 2) นำยจ้ำงต้องแต่งต้ังผู้แทนนำยจ้ำงระดับบริหำร โดยมีอำนำจหน้ำท่ีและควำมรับผิดชอบ ดังนี้ ก. ดูแลให้ระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำร ทำงำนท่ีได้จัดทำข้ึน มีกำรนำไปปฏิบัติ และรักษำไว้ให้เป็นไปตำมข้อกำหนดใน มำตรฐำนนอ้ี ยำ่ งต่อเนื่อง ข. รำยงำนผลกำรปฏิบัติงำนของระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำนตอ่ นำยจำ้ ง ค. ให้ข้อเสนอแนะต่อนำยจำ้ ง เพอ่ื นำไปสกู่ ำรปรบั ปรงุ อยำ่ งต่อเน่ือง ง. ส่งเสรมิ ใหล้ ูกจำ้ งทุกคนในสถำนประกอบกิจกำรมีสว่ นรว่ ม สถำบันสง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)

หน้ำ 5 4.3.2 สมรรถนะและกำรฝกึ อบรม 1) นำยจ้ำงต้องกำหนดสมรรถนะของลูกจ้ำงที่ปฏิบัติงำนอันตรำย โดยพิจำรณำจำกระดับ กำรศึกษำ ควำมรู้ ควำมสำมำรถ ทักษะ และประสบกำรณ์ท่เี หมำะสม 2) นำยจ้ำงต้องกำหนดควำมจำเป็นในกำรฝึกอบรมท่ีเก่ียวข้องกับอันตรำย และระบบกำรจัดกำร ด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดยจัดให้สอดคล้องกับ ควำมจำเป็นในกำรฝึกอบรมท่ีกำหนดไว้ ประเมินประสิทธิผลของกำรฝึกอบรมและทบทวน เปน็ ระยะ นำยจำ้ งตอ้ งจัดทำและเกบ็ บันทกึ ที่เกีย่ วข้อง 4.3.3 กำรสื่อสำร 1) นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติในกำรสื่อสำรที่เก่ียวข้องกับอันตรำย และระบบกำรจัดกำร ด้ำนควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ทั้งภำยในและภำยนอก สถำนประกอบกิจกำรท่ีเก่ียวข้องกบั ผ้รู ับเหมำ บุคคลภำยนอกและผู้เยยี่ มชมในสถำนทท่ี ำงำน 2) มีกำรนำควำมคิดเห็น ข้อเสนอแนะด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมใน กำรทำงำนของลูกจ้ำง และผทู้ เี่ กย่ี วข้องมำพิจำรณำและดำเนินกำร 3) มีกำรดำเนินกำรกับข้อร้องเรียนทำงด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำนจำกภำยนอกสถำนประกอบกิจกำร นำยจำ้ งต้องจัดทำและเก็บบนั ทกึ ท่ีเกีย่ วข้อง 4.3.4 กำรควบคุมเอกสำร น ำ ย จ้ ำ ง จ ะ ต้ อ ง จั ด ท ำ ร ะ เ บี ย บ ป ฏิ บั ติ ใ น ก ำ ร ค ว บ คุ ม เ อ ก ส ำ ร ใ น ร ะ บ บ ก ำ ร จั ด ก ำ ร ด้ ำ น ควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน เพื่อให้เอกสำรมีควำมทันสมัย และสำมำรถใชต้ ำมวัตถุประสงคท์ ต่ี ้องกำร โดยตอ้ งควบคุมดังน้ี 1) มีกำรอนุมตั ิเอกสำรก่อนนำไปใชง้ ำน 2) มกี ำรทบทวนเปน็ ระยะ กรณีมีกำรแก้ไขจะตอ้ งมีกำรระบสุ ถำนะของกำรแกไ้ ข 3) มีกำรระบสุ ถำนะของกำรยกเลิกกรณมี ีกำรยกเลิกเอกสำร 4) มีกำรเขียนเอกสำรไว้อยำ่ งชดั เจนและผู้ใช้เอกสำรสำมำรถเขำ้ ใจได้ 5) มีกำรปอ้ งกันกำรนำเอกสำรทลี่ ำ้ สมัยแลว้ ไปใช้งำน 6) มกี ำรควบคมุ เอกสำรท่ีมำจำกภำยนอกสถำนประกอบกิจกำร 7) มีกำรจัดเก็บเอกสำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำนตำม ระยะเวลำทก่ี ำหนดไว้ สถำบันส่งเสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัยและสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หน้ำ 6 4.4 แผนงานดา้ นความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางานและการนาไปปฏิบัติ 4.4.1 วตั ถุประสงคแ์ ละแผนงำน 1) นำยจ้ำงต้องจัดทำวัตถุประสงค์ด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน โดยจดั ทำเป็นเอกสำร วตั ถปุ ระสงค์น้ีจะตอ้ ง ก. สอดคลอ้ งกับนโยบำยด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ข. สอดคลอ้ งกบั กฎหมำยควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ค. มุ่งม่นั ในกำรป้องกนั กำรประสบอุบัติเหตุ กำรเจบ็ ปว่ ย และโรคจำกกำรทำงำน ง. มกี ำรปรับปรงุ อย่ำงตอ่ เนื่องและวัดผลได้ 2) นำยจ้ำงต้องจัดทำแผนงำนเป็นเอกสำรเพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์ของสถำนประกอบกิจกำร โดยแตล่ ะแผนงำนอย่ำงน้อยต้องกำหนด ก. บุคคลและหน่วยงำนท่ีรบั ผิดชอบ ข. มำตรกำรควบคมุ กำรดำเนินกำรตำมแผน ค. งบประมำณ และกรอบระยะเวลำดำเนินกำร 3) นำยจำ้ งต้องกำหนดเกณฑ์วดั ผลกำรปฏิบตั ิเพ่ือใหบ้ รรลตุ ำมวตั ถปุ ระสงค์และแผนงำน 4) นำยจ้ำงต้องกำหนดให้มีกำรติดตำมและประเมินผลกำรดำเนินกำรตำมแผนงำนอย่ำงสม่ำเสมอ เพอื่ ให้บรรลุตำมวตั ถุประสงค์และแผนงำน พร้อมท้งั ปรับเปล่ยี นตำมควำมเหมำะสม นำยจำ้ งตอ้ งจดั ทำและเก็บบนั ทกึ ท่ีเกี่ยวข้อง 4.4.2 กฎหมำยควำมปลอดภัย อำชวี อนำมยั และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 1) นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติในกำรชบี้ ่งและติดตำมกฎหมำยควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน ทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั สถำนประกอบกิจกำรให้เปน็ ปัจจุบนั อยู่เสมอ 2) นำยจ้ำงต้องปฏิบัติตำมข้อกำหนดของกฎหมำย และกำหนดผู้รับผิดชอบในกำรนำกฎหมำย ไปปฏิบตั แิ ละรักษำไว้ในสถำนประกอบกิจกำร นำยจ้ำงตอ้ งจดั ทำและเกบ็ บนั ทกึ ท่เี ก่ยี วข้อง 4.4.3 กำรจัดกำรควำมเส่ยี ง 1) นำยจ้ำงตอ้ งจัดทำระเบยี บปฏบิ ัติกำรชีบ้ ่งอันตรำย กำรประเมินควำมเสย่ี ง และจดั ทำแผน จดั กำรควำมเสี่ยง 2) นำยจ้ำงต้องชี้บ่งอันตรำยและประเมินควำมเสี่ยง ด้วยวิธีท่ีเหมำะสมให้ครอบคลุมทุก กระบวนกำรของสถำนประกอบกิจกำร 3) นำยจ้ำงต้องกำหนดหน้ำที่และควำมรับผิดชอบของผู้ที่ต้องทำ กำรช้ีบ่งอันตรำย กำรประเมินควำมเส่ียง และจัดทำแผนจัดกำรควำมเสี่ยง รวมท้ังส่ือสำรให้ทุกคน ในสถำนประกอบกจิ กำรทรำบ สถำบันสง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)

หนำ้ 7 4) วิธกี ำรในกำรกำหนดมำตรกำรควบคมุ ควำมเสย่ี ง ควรพจิ ำรณำมำตรกำรเพื่อลดควำมเสี่ยง ดงั น้ี 1. กำรขจดั อนั ตรำย 2. กำรทดแทน 3. กำรควบคุมทำงวศิ วกรรม 4. กำรควบคุมเชงิ บรหิ ำรจัดกำร 5. อปุ กรณค์ ุ้มครองควำมปลอดภยั สว่ นบุคคล 5) นำยจ้ำงตอ้ งทบทวนกำรชี้บ่งอนั ตรำยและกำรประเมินควำมเสย่ี งตำมชว่ งเวลำทีก่ ำหนด 6) นำยจ้ำงต้องให้ผู้รับเหมำมีส่วนร่วมในกำรชี้บ่งอันตรำยและกำรประเมินควำมเส่ียง พร้อม ท้ังมีกำรสอ่ื สำรไปยงั ลกู จ้ำง ผมู้ ีสว่ นไดเ้ สยี และผู้ที่เกยี่ วข้อง นำยจำ้ งตอ้ งจดั ทำและเกบ็ บนั ทกึ กำรจัดกำรควำมเสยี่ ง 4.4.4 กำรควบคุมกำรปฏิบตั ิงำน นำยจ้ำงต้องกำหนดระเบียบปฏิบัติเพื่อจัดกำรควำมเสี่ยงจำกกำรปฏบิ ัติงำน และกิจกรรมต่ำง ๆ ซึ่ง ประกอบดว้ ย 1) ข้อบังคับหรือขั้นตอนและวิธีปฏิบัติงำนท่ีปลอดภัย และกฎระเบียบด้ำนควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน รวมทัง้ มำตรกำรควบคุมทำงวศิ วกรรม 2) กำรควบคุมทเ่ี กีย่ วข้องกบั กำรจดั ซ้อื จัดจ้ำง 3) กำรควบคมุ ทเ่ี กีย่ วขอ้ งกบั ผรู้ ับเหมำและผเู้ ย่ยี มชมในสถำนทที่ ำงำน 4) กำรเตือนอนั ตรำย 5) กำรจัดกำรควำมเปลี่ยนแปลง นำยจ้ำงตอ้ งจดั ทำและเกบ็ บันทกึ ที่เกีย่ วข้อง 4.4.5 กำรเตรยี มควำมพร้อมและกำรตอบโตภ้ ำวะฉกุ เฉนิ 1) นำยจำ้ งตอ้ งมีกำรระบสุ ถำนกำรณฉ์ ุกเฉินที่อำจจะเกิดข้ึน 2) นำยจำ้ งตอ้ งจดั ทำระเบียบปฏิบตั ิ สำหรับกำรเตรยี มควำมพร้อมและกำรตอบโต้ภำวะฉุกเฉนิ 3) ในกำรวำงแผนตอบโต้ภำวะฉุกเฉิน นำยจ้ำงต้องพิจำรณำถึงกำรประสำนงำนกับหน่วยงำน ที่เก่ียวข้อง ท้งั ในกำรขอควำมช่วยเหลอื และกำรแจ้งเหตุ 4) นำยจ้ำงต้องมีกำรฝึกอบรมและฝึกซ้อมแผนตอบโต้ภำวะฉุกเฉินให้กับลูกจ้ำงทุกคนในสถำน ประกอบกิจกำร ตำมช่วงเวลำท่กี ำหนด 5) นำยจำ้ งตอ้ งมีกำรทบทวนแผนและตรวจสอบอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นภำวะฉุกเฉนิ เปน็ ระยะ นำยจ้ำงตอ้ งจดั ทำและเกบ็ บนั ทกึ ทีเ่ ก่ียวข้อง สถำบนั สง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัยและสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)

หนำ้ 8 4.5 การประเมินผลและการทบทวนการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ในการทางาน 4.5.1 กำรประเมินผล นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติในกำรประเมินผลกำรปฏิบัติงำน และมีกำรประเมินผลกำร ปฏบิ ตั ิงำนอย่ำงสมำ่ เสมอ โดยให้ครอบคลมุ ถึง 1) เกณฑช์ ี้วดั ผลกำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมแผนงำนทง้ั เชงิ ปริมำณและคณุ ภำพ 2) กำรปฏิบัตติ ำมกฎหมำยควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 3) ผลกำรปฏิบัติตำมข้อกำหนดของระบบกำรจัดกำรควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน 4) สถิติกำรเกิดควำมสูญเสีย นำยจำ้ งต้องจัดทำและเก็บบนั ทกึ ที่เกยี่ วข้อง 4.5.2 กำรสอบสวนอบุ ัติเหตแุ ละเหตุกำรณ์เกือบเปน็ อบุ ัตเิ หตุ นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติสำหรับกำรสอบสวนและวิเครำะห์อุบัติเหตุและเหตุกำรณ์ เกอื บเป็นอุบัตเิ หตุ โดย 1) กำรสอบสวนดังกล่ำว จะต้องดำเนินกำรโดยผู้ที่เกี่ยวข้องกับอุบัติเหตุท่ีเกิดขึ้น และต้อง สอบสวนโดยเร็ว 2) มีกำรนำมำตรกำรปฏิบัติกำรแก้ไขท่ีได้จำกกำรสอบสวนไปดำเนินกำร เพื่อขจัดสำเหตุ ไมใ่ หเ้ กิดซ้ำ 3) ผลของกำรสอบสวนจะต้องมกี ำรส่ือสำรให้ลูกจำ้ งในสถำนประกอบกิจกำรทรำบ นำยจำ้ งตอ้ งจดั ทำและเก็บบนั ทกึ ทเ่ี กี่ยวข้อง 4.5.3 กำรตรวจประเมิน 1) นำยจ้ำงต้องมีกำรตรวจประเมินระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และ สภำพแวดล้อมในกำรทำงำน เพ่ือ - ตรวจสอบว่ำมีระบบและองค์ประกอบของระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน มีควำมเพียงพอ มีกำรนำไปปฏิบัติ อยำ่ งเหมำะสมและสำมำรถรักษำระบบไวไ้ ด้ - พิจำรณำว่ำระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน มีประสิทธิผลเป็นไปตำมนโยบำยและวัตถุประสงค์ของสถำนประกอบ กจิ กำร 2) นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติในกำรตรวจประเมิน เพ่ือกำหนดควำมสำมำรถ ของผูต้ รวจประเมิน ขอบเขต ควำมถี่ วธิ ีกำร และกำรรำยงำนผลกำรตรวจประเมิน 3) ผู้ตรวจประเมินจะตอ้ งมคี วำมเปน็ กลำง โดยเปน็ อิสระจำกกิจกรรมทีต่ รวจประเมนิ นำยจำ้ งต้องจัดทำและเก็บบันทึกท่เี กี่ยวข้อง สถำบันส่งเสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมยั และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หน้ำ 9 4.5.4 กำรทบทวนกำรจัดกำร นำยจำ้ งต้องทบทวนระบบกำรจัดกำรดำ้ นควำมปลอดภยั อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำนตำมช่วงเวลำท่ีกำหนดไว้ ข้อมูลสำหรบั กำรทบทวนกำรจัดกำรต้องรวมถงึ 1) นโยบำยด้ำนควำมปลอดภยั อำชวี อนำมยั และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 2) กำรบรรลุวัตถุประสงค์ด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน 3) ข้อเสนอแนะ ข้อร้องเรียนด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อม ในกำรทำงำน 4) กำรดำเนินกำรแก้ไขและกำรดำเนินกำรป้องกันเป็นไปตำมผลกำรสอบสวน อุบตั เิ หตุและเหตกุ ำรณเ์ กอื บเปน็ อบุ ตั เิ หตุ 5) ผลกำรตรวจประเมิน 6) กำรปฏิบัตติ ำมกฎหมำยและผลกำรปฏิบัติ 7) กำรติดตำมผลกำรประชุมครัง้ ท่ีผำ่ นมำ 8) กำรเปลี่ยนแปลงทงั้ ภำยในและภำยนอกท่ีมผี ลกระทบต่อกำรจัดทำระบบ นำยจ้ำงต้องจดั ทำและเกบ็ บนั ทกึ ทเ่ี กี่ยวข้อง 4.6 การดาเนินการปรับปรงุ ดา้ นความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน 4.6.1 กำรแกไ้ ข กำรดำเนินกำรแก้ไขและกำรป้องกัน นำยจ้ำงต้องจัดทำระเบียบปฏิบัติสำหรับกำรแก้ไข กำรดำเนินกำรแก้ไขข้อบกพร่องท่ีเกิดข้ึนและ กำรดำเนินกำรปอ้ งกันแนวโนม้ ควำมบกพร่องท่ีอำจจะเกิดข้นึ โดยครอบคลมุ ถึง 1) กำรแก้ไขขอ้ บกพร่องที่พบ 2) วิเครำะห์สำเหตุของข้อบกพร่องที่ทำให้ไม่เป็นไปตำมข้อกำหนด และดำเนินกำรปรับปรุง แกไ้ ขเพ่ือหลีกเลีย่ งกำรเกิดซ้ำ 3) ทบทวนประสทิ ธผิ ลในกำรดำเนินกำรแกไ้ ขและกำรดำเนนิ กำรป้องกนั 4) สือ่ สำรผลกำรดำเนนิ กำรแก้ไขและกำรดำเนนิ กำรป้องกัน นำยจ้ำงตอ้ งจดั ทำและเก็บบันทึกท่ีเกยี่ วข้อง 4.6.2 กำรกำหนดระยะเวลำในกำรปรับปรุงและพัฒนำระบบกำรจัดกำรด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน 1) นำยจ้ำงตอ้ งนำผลทไี่ ด้จำกกำรทบทวนกำรจัดกำร ไปดำเนินกำรปรบั ปรุงระบบกำรจัดกำร ดำ้ นควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำนอยำ่ งน้อยปีละ 1 ครง้ั 2) นำยจำ้ งตอ้ งนำผลกำรทบทวนกำรจัดกำรไปสื่อสำรให้กบั ลกู จำ้ งท่เี ก่ยี วข้อง นำยจ้ำงตอ้ งจัดทำและเก็บบันทึกท่ีเก่ยี วข้อง สถำบนั สง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัยและสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน)

หนำ้ 10 5. เอกสารอา้ งอิง สถำบันส่งเสรมิ ควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องค์กำรมหำชน). ระบบมาตรฐาน ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน สาหรับสถานประกอบกิจการขนาด กลางและขนาดเลก็ ” ปี พ.ศ. 2557 สถำบันสง่ เสรมิ ควำมปลอดภยั อำชวี อนำมัยและสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน (องคก์ ำรมหำชน)